คู่มือธุรกิจให้บริการสปา (Spa)

คมอธรกจสปา

1. โครงสรางทางธรกจ .........................................................................................1

1.1 ภาพรวมธรกจ ..........................................................................................1

1.2 การวเคราะหโซอปทาน .............................................................................6

2. สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขน ............................................................ 12

2.1 ความสามารถในการแขงขน................................................................... 12

2.2 สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขนในประเทศ...................................... 14

2.3 สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขนในตางประเทศ................................ 15

3. คณสมบตของผประกอบธรกจ ...................................................................... 18

4. รปแบบและขนตอนการจดตงธรกจ................................................................ 20

4.1 ขนตอนการจดตงธรกจ .......................................................................... 20

4.2 การขออนญาตประกอบธรกจ................................................................. 23

4.3 องคประกอบหลกในการประกอบธรกจ ................................................... 24

5. กระบวนการดาเนนงาน ................................................................................ 28

6. ขอมลทางการเงน ......................................................................................... 31

6.1 โครงสรางการลงทน............................................................................... 31

6.2 คาใชจายในการดาเนนงาน.................................................................... 38

6.3 ประมาณการรายได............................................................................... 40

7. บทศกษาเชงกลยทธแนวทางการสงเสรมและพฒนาธรกจ............................... 41

7.1 แนวทางการสงเสรมและพฒนาธรกจ...................................................... 41

7.2 ปจจยแหงความสาเรจ ........................................................................... 44

8. แนวทางการจดทามาตรฐาน ......................................................................... 48

1

1. โครงสรางธรกจ

1.1 ภาพรวมธรกจ

ธรกจสปา หมายถง ธรกจท เปดสถานบรการเพอสขภาพ หรอ

สถานพยาบาลทใหบรการลกคาทวไปดวยศาสตรการนวดเพอสขภาพ การปฏบตตอ

รางกายเพอสขภาพ และการใชนาเพอสขภาพเปนบรการหลก เพอปรบความสมดล

ของรางกายและจตใจ โดยใหคาแนะนาดานบรการทจดไวตามหลกวชาการ รวมถง

อาจจะมการใหคาแนะนาการสงเสรมสขภาพดวยการออกกาลงกาย โภชนาการ

การปรบพฤตกรรมตามหลกการแพทยสากลและการสรางหลกสขภาพดวยศาสตร

การแพทยทางเลอก (กองการประกอบโรคศลปะ กรมสนบสนนบรการสขภาพ

กระทรวงสาธารณสข)

สาหรบในประเทศไทยนนมการแบงประเภทของธรกจสปาไวหลายรปแบบ

โดยพจารณาจากนยามทไดมการกาหนดไวจาก 3 องคกร ดงน

องคกรสปาระหวางประเทศ (International Spa Association: ISPA-

Europe) จดตงขนเพอเผยแพรความรความเขาใจ และใหขอมลเกยวกบกจกรรมสปา

ไดแบงธรกจสปาออกเปน 7 ประเภท ดงน

1. Destination Spa : สถานบรการสปาทใหบรการดานการดแลและ

สงเสรมสขภาพดวยบรการสปาโดยเฉพาะ สปาประเภทนจะมบรการหองพกและสง

อานวยความสะดวกตางๆ สาหรบผใชบรการอยางครบวงจร โดยผใชบรการจะตองเขา

พกและรวมกจกรรมภายใตโปรแกรมทสถานบรการจดเตรยมไว เชน โปรแกรมคลาย

ความเครยด โปรแกรมทาสมาธและดสขภาพจต เปนตน

2. Resort / Hotel Spa : สถานบรการสปาในรสอรตหรอโรงแรม ซง

ตงอยในสถานทพกตากอากาศทมความสวยงามตามธรรมชาต เชน รมทะเล ภเขา บอ

นารอน สปาประเภทนเกดขนเพอรองรบนกทองเทยวทตองการผอนคลายความตง

เครยดดวยบรการสปา นอกเหนอจากการใชบรการหองพกของรสอรตหรอโรงแรมนนๆ

2

3. Day Spa / City Spa : สถานบรการสปาทมรปแบบการใหบรการท

สะดวก รวดเรว ขนตอนการบรการไมยงยาก สามารถใชบรการในระหวางวนไดโดยไม

จาเปนตองเขาพก ทตงของสปาประเภทนสวนใหญจะอยในเมองใหญ หรอยานธรกจ

สาคญๆ ทผใชบรการสามารถเขาถงไดงาย เนนการใหบรการนวดเสรมความงาม และ

การผอนคลายความตงเครยดดวยนามนหอมระเหย สปา ประเภทนไดรบความนยม

มากในกลมผใชบรการทมเวลานอย หรอผททางานอยในเมอง

4. Medical Spa : สถานบรการสปาทมการบาบดรกษาควบคกบศาสตร

ทางการแพทย และใชเครองมอแพทยบางอยาง อยภายใตการดแลของบคลากรทาง

การแพทยผเชยวชาญ มกอยในสถานรกษาพยาบาล เชน โรงพยาบาล คลนก เปนตน

5. Mineral Spring Spa : การใหบรการสปาตามแหลงทองเทยวทเปนบอ

นาแร หรอนาพรอนทเกดขนตามธรรมชาต

6. Club Spa : สถานบรการสปาทมการผสมผสานกบการออกกาลงกาย

เพอบรการสมาชกทตองการการผอนคลายหลงจากออกกาลงกาย

7. Cruise Ship Spa: สถานบรการสปาบนเรอสาราญผสานกบ

การออกกาลงกาย และการจดเตรยมอาหารเพอสขภาพ เพอใหผใชบรการมความสข

สบาย และรสกผอนคลายในระหวางการเดนทาง

ในขณะท ตามค านยามของ ประกาศกระทรวงสาธารณสข ตาม

พระราชบญญตสถานบรการ แกไขเพมเตม (ฉบบท 4) พ.ศ. 2546 ไดกาหนดรปแบบ

ของธรกจประเภทสปาไว 3 แบบดงน

กจการสปาเพอสขภาพ

กจการนวดเพอสขภาพ

กจการนวดเพอเสรมสวย

นอกจากน คณะอนกรรมการมาตรฐานฝมอแรงงาน สาขาสถานบรการ

สงเสรมสขภาพ กรมพฒนาฝมอแรงงาน กระทรวงแรงงานไดจาแนกสปาตาม

องคความรทมาประยกตใช เปน 3 ประเภทใหญ คอ

3

สปาแบบตะวนตก (Western Spa) เปนสถานททใหบรการสขภาพดวย

นาเปนหลก โดยมาตรฐานการใหบรการแนวเดยวกบประเทศในแถบทวปฝงตะวนตก

ไทยสบาย หรอ ไทยสปปายะ (Thai Spaya) เปนสถานททใหบรการ

สขภาพองครวมแบบไทยเนนการอบสมนไพร การใชลกประคบ และการนวดไทย คา

วา “สบาย” มาจากคาภาษาบาลวา สปปายะ ซงแปลวาสถานหรอบคคลซงเปนท

สหายเหมาะกน เกอกลหรอเอออานวย โดยเฉพาะทชวยเกอกลแกการบาเพญและ

ประคบประคอง รกษาสมาธ

ไทยสปา (Thai Spa) มลกษณะการใหบรการคลายกบสปาแบบ

ตะวนตก แตมการประยกตภมปญญาทางตะวนออกและภมปญญาไทยเขาสการ

บรการในสถานทเดยวกน

ตารางท 1 : สถานประกอบการสปาทไดรบการรบรองมาตรฐาน

จากกระทรวงสาธารณสข

ประเภท 2547 2548 2549 2550*

สถานประกอบการทผานการรบรองรวมทงประเทศ

สปาเพอสขภาพ 137 179 250 204

นวดเพอสขภาพ 223 590 639 522

นวดเสรมสวย 109 165 158 150 รวม 469 934 1047 876 สถานประกอบการทผานการรบรองในกรงเทพมหานคร



นวดเสรมสวย 105 120 127 134 รวม 358 500 566 616

4

ประเภท 2547 2548 2549 2550*

สถานประกอบการทผานการรบรองในตางจงหวด



นวดเสรมสวย 4 45 31 16

รวม 111 434 481 260 ทมา: สรปขอมลธรกจสปา 2551 กรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย

รปท 1 : จานวนการจางงานในธรกจบรการเสรมสรางสขภาพ สปา และสงคม

(หนวย: คน)

ทมา: รายงานการศกษาวเคราะห เตอนภย SMEs รายสาขาป 2550 และแนวโนม ป 2551

สาขาธรกจการคาและบรการ สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.)

5

ตารางท 2 : ขนาดในการรองรบลกคาของธรกจสปาตอวน

จาแนกตามประเภทและภมภาค กทม. เหนอ ใต กลาง ตะวนออก อสาน รวม

Capacity 16,646 11121 4,743 559 1,575 448 25,803

Spa 318 35 71 19 27 20 490

Day Spa

Per Spa 52 32 67 29 58 22 51

Capacity 2,328 1,100 5,085 975 1,053 393 10,934

Spa 38 29 144 28 31 12 282

Hotel and

Resort Spa

Per Spa 61 38 35 35 34 33 39

Capacity 0 150 25 150 0 0 325

Spa 0 2 1 1 0 0 4

Destination

Spa

Per Spa 0 75 25 150 0 0 81

Capacity 333 69 270 268 0 0 940

Spa 7 2 3 3 0 0 15

Medical Spa

Per Spa 48 35 90 89 0 0 63

Total Capacity 19,307 2,431 10,123 1,952 2,628 841 37,282

Total Spa 363 68 219 51 58 32 971

ทมา: สมาคมสปาไทย

ในตารางท 2 แสดงถงขนาดในการรองรบลกคาของธรกจสปาตอวน จาแนก

ตามประเภทและภมภาค ณ ป 2551 ซงจะเหนไดวาธรกจสปาประเภท Day Spa ม

ขนาดในการรองรบจานวนลกคามากทสด ซงจากการสารวจพบวาสปาประเภทน

ตอบสนองความตองการของผใชบรการในปจจบนไดด ทงการใหบรการทไมยงยาก

สะดวก โดยสวนใหญจะอยในเขตเมองใหญทมการเขาถงไดงาย ในสวนของสปา

ประเภท Hotel and Resort Spa มจานวนทสงรองลงมา ซงพบวาไดรบความนยมจาก

ผใชบรการในปจจบนมากขน โดยเฉพาะอยางยงลกคาทตองการผอนคลายอยาง

แทจรงทมแนวโนมทเพมขนจากวถชวตในปจจบน เนองจากสปาประเภทนจะอยตาม

แหลงทองเทยวธรรมชาตหรอมการตกแตงสถานทใหมความเปนธรรมชาตมากทสด

เพอใหผใชบรการรสกผอนคลายจากความตงเครยด

6

1.2 การวเคราะหโซอปทาน อตสาหกรรมสปาเปนอตสาหกรรมทมโซอปทานทซบซอนเนองจากเปน

อตสาหกรรมทมความเกยวของกบหลายอตสาหกรรมเกยวเนอง และอตสาหกรรม

สนบสนนในธรกจสปาประกอบดวยอตสาหกรรมสมนไพรไทย ซงมบทบาทสาคญใน

การผลตวตถดบสาหรบผลตภณฑทใชในการใหบรการในธรกจสปา อตสาหกรรมการ

ผลตบคลากรใหบรการในสถานประกอบการธรกจสปา อตสาหกรรมทองเทยว และ

อตสาหกรรมทาความสะอาด

รปท 2 : ภาพรวมโซอปทานธรกจสปา

อตสาหกรรมสมนไพรไทยมมลคาตลาดรวมประมาณ 48,000 ลานบาท และ

มอตราการเตบโตรอยละ 15-20 ตอไป ตลาดนประกอบดวยอตสาหกรรมสมนไพรท

เปนวตถดบ (Crude Herb) สารสกดสมนไพร ยา อาหารเสรม เครองสาอาง สมนไพร

เพอธรกจสปา เปนอตสาหกรรมทมความสาคญอยางยงในการสรางความโดดเดนและ

อตสาหกรรม

สมนไพร


ผลตภณฑทใชใน

ธรกจสปา

อตสาหกรรมท

เกยวของกบการ

ใหบรการ


เดนทาง

อตสาหกรรมทา

ความสะอาด

สถาน

ประกอบการ

ธรกจตนนา ธรกจกลางนา ธรกจปลายนา

7

การสรางอตลกษณทชดเจนของธรกจสปาไทย สมนไพรไทยเปนสวนประกอบทม

บทบาทมากในสปา โดยมการนามาแปรรปและประยกตใชเปนผลตภณฑในสปา

หลายรปแบบ สอดคลองกบทงทฤษฎการแพทยแผนไทยและตะวนออกซงจะเปนการ

สรางประสบการณใหกบลกคาไดแตกตางจากสปาของประเทศอน เพอใหผใชบรการ

สมผสไดถงสนคา บรการ บรรยากาศทสะทอนความเปนไทย ผลตภณฑทมเอกลกษณ

เฉพาะตว โดยสมนไพรไทยทนามาใชในสปาสามารถยกตวอยางตามประเภทการ

บรการได ดงน

(1) ผลตภณฑเครองสาอางสาหรบผวหนา ไดแก ครมลางหนา ครมขดผว

โลชนปรบสภาพผว ครมบารง เซรม ครมนวดหนา ครมพอกหนา

(2) ผลตภณฑเครองสาอางสาหรบผวกาย ไดแก นามนนวด ครมขดผว

ครมพอกตว ครมบารงผว ขดตว พอกตว

(3) ประคบตว (ลกประคบ) มกผลตออกมาในรปแบบของลกประคบ

สมนไพร ซงมสวนผสมของเหงาไพล ผวมะกรด ตะไครบาน ใบมะขาม

ขมนชน ขมนออย ใบสมปอย เกลอแกง การบร พมเสน

(4) อบตว เชน เกสรดอกไม 5 ชนด อนไดแก มะล กหลาบ ดอกบวหลวง

พกล บนนาค

(5) บารงผว เชน มะขาม ทานาคา (สมนไพรจากพมา) ชะเอมเทศ งาดา

ชาเขยว พญารากเดยว โลดทะนง

(6) แชอางนาอน เชน มะกรด ตะไคร พมเสน ขา

(7) นามนหอมระเหย เชน สะระแหน กระดงงา กายาน มะกรด โหระพา

การบร ตะไคร กระวาน เปนตน

(8) เครองดมหรออาหารสมนไพร เชน เครองดมหรออาหารทมสวนผสม

ของกลวย มะละกอ ฝรง มะเขอเทศ มะนาว สม กระเพรา โหระพา ขง

ขา หวผกกาด แตงโม เปนตน

8

สมนไพรทนามาใชในสปามกจะใชในรปของของสดหรอของแหง ซงชวย

สรางมลคาเพมแกสนคาสมนไพรและธรกจสปาไดอยางมาก โดยผประกอบการ

ธรกจสปาสามารถพจารณาเลอกซอจากผผลตและจาหนายผลตภณฑสปาจาก

สมนไพรโดยตรง หรออาจจะพจารณาการพฒนาและผลตผลตภณฑดวยตนเอง

ปจจบนนมหลายสถาบนทเปดหลกสตรในการอบรม และสอนการทาผลตภณฑสปา

โดยใชสมนไพรไทย เชน หลกสตรทจดโดย ฝายฝกอบรม สถาบนวจยวทยาศาสตร

และเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.) ไมวาผประกอบการสปาจะเลอกวธใดกตาม

ผประกอบการตองคานงถงความปลอดภยของผบรโภคเปนหลก สาหรบกฎหมายท

เกยวของกบผลตภณฑทใชในสปานนคอ พระราชบญญต เครองสาอาง พ.ศ. 2535

การสรางความพงพอใจทสาคญของธรกจสปายงตองอาศยผลตภณฑ

เครองมอ และอปกรณทใชในสปา การตดสนใจในการเลอกใชผลตภณฑ เครองมอ

และอปกรณทเหมาะสมมความสาคญเปนอยางสงในการกาหนดรปแบบการใหบรการ

และงบประมาณทผประกอบการตองการทจะลงทน ตวอยางผลตภณฑ เครองมอ

และอปกรณทใชในสปา มดงน

เครองมอและอปกรณ ไดแก เตยงนวด ตอบฆาเชอ ตอบผารอน ตอบซาวนา

และอบไอนา

เครองใช ไดแก ผาขนหน เสอคลม ผาคาดผม รองเทาแตะ แปรงพอกหนา

สาล และภาชนะสาหรบแบงผลตภณฑ เปนตน

อตสาหกรรมตนนาท เกยวของกบธรกจสปาอกอตสาหกรรมหนง คอ

อตสาหกรรมดานการพฒนาทรพยากรบคคลในธรกจสปา โดยสามารถแบงไดเปน 2

ระดบ คอ ระดบผบรหาร หรอ ผประกอบการและระดบผใหบรการ (Therapist)

สาหรบพนกงานทใหบรการโดยเฉพาะอยางยงพนกงานนวดซงไดผานการอบรมมา

อยางด แมวาจะมการฝกอบรมพนกงานนวด อยางเปนระบบและตอเนอง แตพนกงาน

นวดทมคณภาพ มาตรฐานยงเปนทตองการของตลาดมาก

9

สาหรบหลกสตรของผประกอบการนนเนนในการสรางความเขาใจในธรกจ

และการบรหารจดการ (Spa Management Course) อยางเปนระบบ ในปจจบนม

หลายองคกรทเปดใหบรการ เชน โรงเรยนสอนวชาชพความงามและสขภาพสปา

ชวาศรม เปนโรงเรยนเพอธรกจสปาแหงแรกของไทย โดยชวาศรมเฮลท รสอรท ( ผท

ผานการฝกอบรมจากโรงเรยนชวาศรมจะไดรบประกาศนยบตรจากโรงเรยนและ

อาจขอสอบเพอรบประกาศนยบตรจาก Confederation of International Beauty

Therapy and Cosmetology (CIBTAC) ซงเปนสถาบนแมแบบดานสปาขององกฤษ

ไดอกดวย) สโขสปา (http://www.sukkospa.com) และ Thai Day Spa Academy

(http://www.thaidayspa.com) สาหรบผใหบรการ (Therapist) นนมหลายสถาบน

ทเปดใหหลกสตร เชน โรงเรยนแพทยแผนโบราณวดโพธ ซงเปดสอนนวดในแบบ

ดงเดมของไทยมาเปนเวลานานแกผทสนใจทงชาวไทยและชาวตางประเทศในราคาท

ไมสงมาก โรงเรยนกรงเทพความงามและสปา (http://www.bkspa.com/cp.php)

สถาบน THAI GOLD FINGER (http://www.thaigoldfinger.com) ในปจจบน

มหนวยงานภาครฐทรบผดชอบและพยายามพฒนามาตรฐานของบคลากรในธรกจ

สปาใหมความเขมแขงและสามารถแขงกบตลาดสากลไดอยางมประสทธภาพ โดยม

กระทรวงสาธารณสข กระทรวงแรงงาน กระทรวงศกษา กระทรวงพาณชย รวมทง

สถาบนพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมไดมสวนรวมในการพฒนาหลกสตร

เพอสงเสรมผประกอบการธรกจสปาและผใหบรการ (Therapist) อยางตอเนอง

สาหรบอตสาหกรรมกลางนาทเกยวของกบธรกจสปา คอ อตสาหกรรมใน

กลมธรกจทองเทยว โรงแรม และโรงพยาบาลทมกลมลกคาเปาหมายเปนชาวตางชาต

ใหความสนใจลงทนรวมกบธรกจสปา เพอสรางความไดเปรยบในดานการสราง

เครอขายทางการตลาดกบลกคาระหวางประเทศ ตลอดจนการสรางภาพลกษณและ

ชอเสยงของธรกจทองเทยว โรงแรม หรอโรงพยาบาล ชวยยกระดบศกยภาพไม

เพยงแตการแขงขนในธรกจหลกแตยงรวมถงธรกจสปาดวย ซงมลคาของธรกจสปา

ไทยทเกดขนนน กวารอยละ 50 เกดจากการใชบรการสปาของนกทองเทยวตางชาต

10

โดยรวมคาบรการอยในแพกเกจทวร เชน แพกเกจทวรของชาวเกาหล ญปน ยโรป ใน

จงหวดทองเทยว หรอรวมกบคาบรการในการเขาพกของโรงแรม ซงมลคาตลาดสปา

ในสวนนจะมอตราแปรผนตามจานวนนกทองเทยวตางชาตโดยตรง

ส าห ร บอ ตสาหกร รมปลายน า ของธ รก จสปา ค อ อ ตสาหกร รม

ทาความสะอาดโดยเฉพาะธรกจ ซก อบ รด เนองจากหลายขนตอนของการบรการใน

ธรกจสปานนเกยวของกบนา และ การนวด ทาใหธรกจนมการใชผาหลายประเภท

เชน ผาเชดมอ ผาเชดตว เครองแบบสาหรบลกคา เสอคลม และ เสอสาหรบนวด

ประเภทตาง ๆ และเนองจากธรกจสปานนเปนธรกจทเนนในดานสขอนามยและ

ความสะอาดของลกคาเปนสาคญทาใหธรกจ ซก อบ รด เปนธรกจปลายนาทสาคญ

สาหรบธรกจสปา

นอกจากน ในปจจบนยงมหนวยงานภาครฐทมความเกยวของกบสถาน

ประกอบธรกจสปา ซงประกอบไปดวย

กระทรวงสาธารณสข พฒนาคณภาพมาตรฐานสถานประกอบการ

ธรกจบรการสงเสรมสขภาพประเภทสปาของไทยขนสระดบสากล โดยกระทรวง

สาธารณสขพฒนาตอยอดระดบมาตรฐานตามประกาศของกระทรวงสาธารณสข เนน

ดานการเพมการพฒนาการสรางความพงพอใจใหผใชบรการ การตรวจสอบมาตรฐาน

ผลตภณฑทใชตองไดมาตรฐานผานการขนทะเบยนจากสานกงานคณะกรรมการ

อาหารและยา มาตรฐานสากลน โดยจะสนบสนนสปาเพอสขภาพทผานการรบรองจะ

ไดรบเครองหมายไทยสปาระดบโลก (Thai World Class Spa) ม 3 ระดบ ไดแก ระดบ

แพลทตนม (Platinum) ซงเทยบชนสปาหร 5 ดาว ระดบโกลด (Gold) และระดบ

ซลเวอร (Silver) มอาย 3 ป ปแรกนจะดาเนนการใหไดรอยละ 50 ของสปาทขน

ทะเบยนแลว และจะใหเผยแพรทางเวบไซตของการทองเทยวแหงประเทศไทย เพอให

นกทองเทยวสามารถเลอกใชบรการได

กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทย ดาเนนการพฒนา

วชาการเพอสงเสรม สนบสนนการประกอบกจการสปาเพอสขภาพ ทงในเชงรองรบ

11

นโยบายสรางสขภาพสาหรบคนไทย และนโยบายเพมขดความสามารถในการแขงขนของ

ประเทศสาหรบผบรโภคทเปนคนตางประเทศ ตามกฎหมายวาดวยการคมครองและ

สงเสรมภมปญญาแพทยแผนไทย

กรมอนามย นามาตรฐานไปใชเปนแนวทาง ในการจดทา (ตาม

พระราชบญญต การสาธารณสข พ.ศ. 2535) ใหคาแนะนาตอราชการสวนทองถนใน

การออกขอกาหนดทองถน เพอกากบดแลกจการสปาเพอสขภาพประเภททวไป

ประเภทภายในโรงแรมหรอรสอรท และประเภทบรการเฉพาะ ตามพระราชบญญต

การสาธารณสข พ.ศ. 2535 และออกเปนกฎกระทรวงสาธารณสข เพอบงคบใชกบ

ราชการสวนทองถนเปนการทวไปทกทองถน หรอเฉพาะทองถนใดทองถนหนง

สานกงานสาธารณสขจงหวด นามาตรฐานไปใชในการกากบดแล

กจการสปาเพอสขภาพประเภทสถานพยาบาล ใหเปนไปตามพระราชบญญตการ

ประกอบโรคศลปะ พ.ศ. 2542 และพระราชบญญตสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 ใน

ระดบจงหวด

กรมพฒนาฝมอแรงงานได สงเสรม พฒนา และฝกอบรมหลกสตรดาน

การพฒนาอาชพธรกจสาหรบผใหบรการในธรกจสปา (พนกงานนวดแผนไทย) และ

ศกษาเกยวกบใบอนญาตประกอบอาชพในการนาแรงงานไทยในตางประเทศ

การทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) พฒนานโยบายการทองเทยว

เชงบรณาการและทาหนาทสาคญในการเผยแพรความรดานการทองเทยว โดยเฉพาะ

อยางยงความรดานการตลาดทองเทยวทงในประเทศและในตางประเทศ

กรมสงเสรมการสงออก พฒนาการรวมลงทนธรกจสปาโดยเนน

การสงเสรมการเปดธรกจสปาในโรงแรมตางประเทศอยางตอเนอง เชน ลงนามใน

สญญารวมลงทนกบ First International Co., Ltd. จดตงบรษทในประเทศไทยเพอบรหาร

Lanna Rainessance Spa โรงแรม Hungaria ในประเทศอตาล ซงมแผนการเปด

สปาในเดอนกรกฎาคม 2551 และจดทาแผน Road Show เพอชวยธรกจสปาไปยง

ตางประเทศ

12

กระทรวงมหาดไทย สนบสนนมาตรฐานสถานประกอบการสปา โดย

ตรวจสอบมาตรฐานสถานประกอบธรกจตาม พระราชบญญตสาธารณสข พ.ศ. 2509

(ฉบบแกไขเพมเตมครงท 4) พ.ศ. 2546 มาตรา 3(3)(ก) และ (ข)

2 สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขน

2.1 ความสามารถในการแขงขน

ทรพยากรบคคล การขยายตวอยางรวดเรวของธรกจสปาทาใหบคลากรผใหบรการมไม

เพยงพอ ผประกอบการบางรายจงฝกอบรมพนกงานเอง หรอจางผมความเชยวชาญ

และมประสบการณมาเปนผฝกอบรมพนกงาน เมอพนกงานไดรบการฝกอบรมจนม

ความรความเขาใจเปนอยางดแลว พนกงานทขาดความจงรกภกดตอองคกรมกจะ

ยายไปทางานกบสถานบรการสปาทใหคาตอบแทนสงกวา สงผลใหผประกอบการ

ตองลงทนในการฝกอบรมพนกงานใหมอยเสมอ อตราการเขาออกของพนกงานทสงน

ทาให เกดปญหาตอคณภาพการบรการ เนองจากพนกงานขาดทกษะและ

ประสบการณ กลมลกคาของธรกจสปาสวนใหญเปนชาวตางชาต แรงงานทขาด

ความรและทกษะการใชภาษาองกฤษหรอภาษาตางชาตอนๆ จงพบปญหาใน

การตดตอสอสารกบลกคาชาวตางชาต ทาใหไมสามารถตอบสนองความตองการของ

ลกคาได และอาจสงผลเสยตอธรกจทาใหลกคาไมอยากกลบมาใชบรการอก

แหลงวตถดบ ประเทศไทยมสมนไพรมากกวา 100 ชนด ทเปนทรจกและไดรบการยอมรบ

อยางแพรหลาย สามารถนามาแปรรปเปนผลตภณฑสปาได ชวยลดการนาเขา

สมนไพรจากตางประเทศ ซงเปนการสงเสรมธรกจสปาในประเทศไทย ในดานของ

เกษตรกรนน เกษตรกรมการเพาะปลกสมนไพรอยในหลายจงหวด แตเกษตรกรยง

13

ขาดความรความชานาญในการแปรรปสมนไพรใหเปนผลตภณฑทใชในสปา ดงนน

ผประกอบการจงมกเปนผนาเอาผลผลตทางการเกษตรเหลานนมาผานกระบวนการ

เพอแปรรปมาเปนวตถดบเพอใชในสปาไทยและเพอการสงออก ระบบการควบคม

คณภาพการผลตทดจะทาใหผลตภณฑสปาไทยเปนทยอมรบในระดบสากล

ทรพยากรธรรมชาต ประเทศไทยมแหลงนาพรอนจากธรรมชาตมากกวา 100 แหง แหลงนาพ

รอนทมอยสามารถพฒนาใหเปนสถานบรการสปา Mineral Spring Spa หรอ Hotel /

Resort Spa ได อกทงทะเล และภมประเทศทสวยงามในทกภาคของประเทศ นบวา

เปนจดแขงอยางหนงของธรกจสปาในประเทศไทย ธรรมชาตทสวยงามบวกกบคนไทย

มนสยสภาพ ออนนอม ยมแยมแจมใส และรกงานบรการ จงมสวนสาคญทจะเออตอ

การดาเนนธรกจประเภทนอยางยง ธรกจสปามลกษณะเปนการหนกลบไปสวถชวต

แบบธรรมชาตและอาศยสงทเปนธรรมชาตแทๆ เพอสรางความสงบสขและบรณาการ

ใหแกรางกาย จตใจ และอารมณ

มรดกทางวฒนธรรม วฒนธรรมของชาตทไดรบอทธพลจากพทธศาสนาหลอหลอมใหคนไทยม

อธยาศยไมตร มเมตตา มนาใจ มความออนนอม มใจรกการบรการ อกทงกรยา

มารยาทแบบไทย และเสนหของวฒนธรรมประจาทองถน วถชวตทเรยบงายถอเปน

จดแขงทสรางความแตกตางใหกบธรกจสปาในประเทศไทย และดงดดกลมลกคา

ชาวตางชาตผมรายไดสงหรอฐานะทางเศรษฐกจด และตองการการดแลรกษาสขภาพ

และการผอนคลายความเครยด พรอมกบการทองเทยวเชงวฒนธรรม

14

2.2 สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขนในประเทศ อตสาหกรรมสปาในประเทศไทยเรมมการขยายตวอยางชดเจนตงแตป

2545 มการขยายตวโดยรวม ทงในดานจานวนผมาใชบรการและสถานทใหบรการ

จานวนสถานทใหบรการสปาในประเทศไทยมประมาณ 320 แหง สวนใหญเปน

ผประกอบการรายเลก เกอบครงของสปาทงหมดอยในรสอรต โดยมการจางงานกวา

5,000 คน ซงประมาณรอยละ 20 ของสปาเหลานดาเนนการอยในพนทจงหวดภเกต

(สถาบนพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม) อยางไรกดกระแสการดแล

สขภาพของคนไทยจะทาใหธรกจสปาขยายตวออกจากโรงแรม และขยายตวอยาง

รวดเรวในยานธรกจและแหลงทองเทยว ภายใตแนวคดการใหบรการทหลากหลาย

รปแบบ และเปนทจบตากนวาธรกจสปาจะเปนหนงในกลมธรกจบรการดานสขภาพท

มศกยภาพการเตบโตสงตอไป คาดวารายไดจากธรกจสปาในตลาดทองเทยวนาจะ

ขยายตวไดอก เนองจากความตองการมแนวโนมการเตบโตตามอตสาหกรรม

ทองเทยวทภาครฐใหการสงเสรมและสนบสนนอยางตอเนอง ทงยงเปนหนงในธรกจ

บรการดานสขภาพทภาครฐกาหนดเปาหมายใหประเทศไทยเปนศนยกลางสขภาพ

ของเอเชย ป 2546 - 2554 และนารายไดเขาประเทศไมนอยกวา 100,000 ลานบาท

แนวโนมเกยวกบความใสใจตอสขภาพทเพมสงขนในกลมชนชนกลาง ซง

เปนประชากรสวนใหญหรอรอยละ 70 ของประชากรไทยทงหมด เปนโอกาสใหธรกจ

สปาขยายเขาสตลาดระดบกลาง ซ งม ลกคากลมเปาหมายท งชาวไทยและ

ชาวตางชาตทพานกอยในประเทศไทย รวมถงกลมนกทองเทยวทมกาลงซอระดบ

ปานกลางขนไป โดยผประกอบการธรกจสปาสวนใหญจะเปนคนไทย เปดดาเนนธรกจ

อยในเมองใหญหรอยานธรกจ ครอบคลมตงแตสปาทอยนอกโรงแรมแตจบตลาดบน

และสปาขนาดเลกทจะจบตลาดระดบกลาง นอกจากนปจจยทกระตนใหตลาดสปา

เตบโตมาก คอการขยายฐานลกคาสปาไปยงกลมผชาย หรอในกลมเมโทรเซกชวล

ซงถอวาเปนกลมผบรโภคทมอตราการเตบโตสง จนเชอวาจะมสปาเฉพาะกลมลกคา

15

นเกดขนในระยะเวลาอนใกล โดยเฉพาะในโรงแรมตางๆ เพอรองรบกลมลกคาผชาย

เมโทรเซกชวลน

ประเทศไทยสรางชอเสยงของสปาอนดบ 1 ในเอเชยมาแลวระยะหนง

ทกครงทมการรวบรวมสปาทดทสดในโลก สปาไทยจะตดอนดบหนงทกครง แตสงท

ประเทศไทยตองพงระวงและรกษาไวคอ เรองของมาตรฐานการบรการ รกษาจดแขง

ในเรองความมอธยาศยไมตร และภมปญญาไทย ไมวาจะเปนสมนไพรไทย ราคา

บรรยากาศ และสถานทไว ปจจบนมสปาในประเทศไทยทผานการรบรองมาตรฐาน

ประมาณ 500 แหงทวประเทศ แตอกมากกวา 200 แหง ทยงไมไดมาตรฐานและม

ปญหาในเร องของการบรหารจดการสปา ท ตองอาศยการสนบสนนและ

การควบคมดแลจากภาครฐ เพอใหสปาไทยเปนทยอมรบในระดบนานาชาตอยาง

ยงยน

2.3 สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขนในตางประเทศ สาหรบตลาดในตางประเทศนนแบงไดเปนหลายประเทศ หากพจารณา

เปรยบเทยบกบประเทศใกลเคยงในทวปแถบเอเชย-แปซฟก 7 ประเทศ ซงรวมถง

ประเทศสงคโปร อนโดนเซย มาเลเซย ฮองกง ออสเตรเลย และนวซแลนด พบวาสปา

ไทยไดรบความนยมสงสด อนเปนผลมาจากปรมาณนกทองเทยวตางชาตทเดน

ทางเขามาในไทยเปนสาคญ การทรฐบาลออกกฎระเบยบตางๆ สาหรบธรกจสปา ซง

รวมถงการจดทะเบยนสถานทใหบรการทกแหงและออกใบรบรองพนกงานทาใหสปา

ของไทยเลอนขนเทยบเทามาตรฐานสากลยงขน

ตลาดการเจรญเตบโตในประเทศอเมรกา ความตองการบรการดานสปาในประเทศสหรฐอเมรกาเรมตามความสนใจ

ดานสขภาพและอนามยทดตงแตชวง ป 2523 เปนตนมา โดยเฉพาะอยางยงในชวง ป

2543 อตสาหกรรมมการเจรญเตบโตอยางสงมมลคาถง 5,000 ลานดอลลารสหรฐ

16

ธรกจสปาในสหรฐอเมรกาและแคนาดาเตบโตอยางกวางขวาง มกจการเปดบรการ

เปนจานวนมาก ธรกจสปาไทยมศกยภาพในตลาดคอนขางสง สามารถเขาสกระแส

ความนยมของตลาดได อกทงเทคนคการนวดของไทยเปนเทคนคทใหประสทธผลสง

จงมศกยภาพในการแขงขน สปาไทยกาลงไดรบความนยมเพมมากขนในฐานะเปน

ทางเลอกของการบาบดโรค การรกษาสขภาพ และการผอนคลายความเครยด ม

รายงานวาปจจบนบรษทขนาดใหญและหนวยงานราชการสาคญ ๆ ของสหรฐอเมรกา

หลายแหงมการเสนอบรการนวดใหแกพนกงาน เพอเพมประสทธภาพในการทางาน

และเปนการลดคาใชจายดานการรกษาพยาบาลพนกงาน อกทงบรษทประกนสขภาพ

หลายแหงยอมรบการนวดตามคาสงแพทยเขาไวเปนสวนหนงของขบวนการ

บาบดรกษาสขภาพทบรษทประกนยอมจายชาระใหแกลกคา

การนวดทเปนทนยมกนอยางแพรหลายในสหรฐอเมรกาและแคนาดา คอ

การนวดเพอการบาบดรกษาหรอ Massage Therapy เชอกนวาจะชวยผอนคลาย

ความเครยดและความเจบปวด ลดความดนโลหตและเปนการสรางภมปองกนโรค

ชนดของการนวดทเปนทนยม และรจกกนอยางแพรหลายมากทสด คอ Swedish

Massage ซงเปนการนวดเพอการผอนคลายอารมณและกระตนพลงงาน รองลงมา

คอการนวดชนด Deep Tissue Massage สาหรบการบาบดรกษากลามเนอ การนวด

ชนด Sports Massage เพอรกษาอาการเจบทเกดขนจากการเลนกฬา

สปาไทยในยโรป ชาวยโรปเรมหนมาสนใจการบาบดเพอการผอนคลายในวถทางของ

ตะวนออก ดงนนจงเปนโอกาสของสปาไทย ตลาดมการเเขงขนสงเพราะยโรปมสปาท

เปนแหลงบาบดตามธรรมชาตอยเปนจานวนมาก โดยเฉพาะอยางยงตลาดเยอรมน

ประเทศทมประชากรกวา 82 ลานคน แตละปมคนปวยทตองพกฟนในสถานบาบด

กวา 1 ลานคน สปารวมถงการนวดตวเปนบรการทางเลอกในสถานบาบดดงกลาว

ซงมใหบรการแพรหลายทวประเทศกวา 1,300 แหง สรางรายไดแตละปกวา 3 พนลาน

17

ยโร ผใชบรการประเภทนเกอบทงหมดเปนผทมประกนสขภาพ รายจายตางๆ ท

เกยวของ สานกงานประกนสขภาพจะเปนผออกใหทงหมด มเพยงประชากรกลมเลก

ๆ เทานนทออกคาใชจายกนเอง ซงจะเปนผมฐานะด มรายไดสง

การนวดแผนโบราณ นวดนามน หรอการใชสมนไพรไทย มการใหบรการกน

บางแลวในเยอรมน ซงผประกอบการจะตองเปนผเชยวชาญและมคณวฒตาม

มาตรฐานของสมาคมอาชพ

การจดตงสถานประกอบการ Spa และ Wellness Center โดยคนไทยไม

สามารถทาได หากไมมวซาและใบอนญาตใหประกอบอาชพ หากสามารถจดตงได

ตองมการเจรจาทาความตกลงกบสมาคมอาชพของเยอรมนใหยอมรบวาการนวดของ

ไทยวาไมใชการรกษาโรคโดยตรง เพราะในปจจบนมปญหาเชนนกบสถานบรการของ

คนไทย โดยรวมอาจกลาวไดวาธรกจ Spa และ Wellness ไดรบความสนใจอยบาง

แตในชวงทภาวะเศรษฐกจถดถอยเชนนทาใหผบรโภคสนใจนอยลง ถงแมวาราคา

คาบรการตอครงจะไมสงมากเกนไปกตาม (ประมาณตงแต 30-50 ยโรตอครง)

การนาเสนอสมนไพรทใชในการนวด จะเปนอกชองทางหนงทจะทาใหสปาไทยไดรบ

ความสนใจเพมมากยงขน นอกจากนยงมการจดทาเปน Package Tour เพอทองเทยว

และรบบรการ Spa และ Wellness ผานบรษททวรและธรกจทองเทยวตางๆ ทว

เยอรมน ผทใชบรการประเภทนสวนใหญจะเปนผสงอาย หรอผทมฐานะด มรายไดสง

สปาไทยในตลาดเอเชย หากพจารณาดานศกยภาพในการแขงขนของธรกจสปาไทย จากการสารวจ

ของ บรษท Intelligent Spas Pte จากด สามารถเปรยบเทยบกบประเทศใกลเคยงใน

ทวปแถบเอเชย-แปซฟก 7 ประเทศ ไดแก ประเทศสงคโปร อนโดนเซย มาเลเซย

ฮองกง ออสเตรเลย นวซแลนด และไทย พบวาสปาไทยไดรบความนยมสงสด และ

คนเอเชยนยมใชบรการสปาในประเทศไทยมากทสด คอ รอยละ 22 รองลงมาคอ

18

อนโดนเชย รอยละ 19 มาเลเชย รอยละ 13 ออสเตรเลย รอยละ 7 สงคโปรและ

ยโรป รอยละ 6 อนเดย รอยละ 5 นวซแลนดและอเมรกา รอยละ 4 ตามลาดบ

สาหรบกลมประเทศเพอนบานนนเปนตลาดทอยใกลกบประเทศไทยซงให

การยอมรบในวฒนธรรมไทย และรจกนวดแผนไทยอยแลว ทาใหการบกตลาดสปา

เปนไปไดไมยากนก เชน ไตหวน ญปน มาเลเซย และจน โดยเฉพาะปากสถาน

ตองการทาธรกจสปาไทยสง ตงแตทปรกษาทางดานสปาไทย การฝกอบรม ผลตภณฑ

สปา และการตกแตงสถานทบรรยากาศซงเปนลกษณะของการผสมผสานสไตลไทย

กบสไตลปากสถาน สาหรบตลาดสงคโปรมความตองการเพมขน ปจจบนกจการสปา

ของไทยในสงคโปรมเพยง 1 แหง จงเปนโอกาสดทจะขยายตลาดธรกจสปาสสงคโปร

ทงในรปแบบการจดตงสปาและสงออกผลตภณฑสมนไพรไทยทใชในการบาบดอก

ดวย นอกจากนหนวยงานภาครฐยงมนโยบายการพฒนาและสงเสรม โดยมการ

ดาเนนการสรางเครอขายทางการคากบ 4 ประเทศเพอนบาน คอ มาเลเซย สงคโปร

ไตหวน และ อนโดนเซย ในการพฒนาอตสาหกรรมสปา 4 ดาน คอ การลงทนรวมกน

ชองทางการตลาด การพฒนาบคลากร และ การแลกเปลยนขอมลองคความร

ซงความรวมมอดงกลาวนอกจากจะเปนประโยชนในดานการเชอมโยงธรกจสปากบ

ธรกจสมนไพรไทยซงเปนอตสาหกรรมรากหญาของประเทศแลว ยงเปนการสราง

ความสมพนธประเทศเพอนบานใหสนบสนนไทยใหเปนเมองหลวงสปาแหงเอเชยดวย

เพราะขณะนประเทศไทยไดรบการยอมรบภาพลกษณของอตสาหกรรมสปาวาเปน

อนดบหนงในแถบประเทศเอเชย (สถาบนพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม)

3. คณสมบตของผประกอบธรกจ

ผประกอบการทสนใจจะลงทนดาเนนธรกจสปา ควรคานงถงคณสมบต

พนฐานของตนเอง ดงน

19

มความสนใจในเรองสขภาพ ผประกอบการควรมพนฐานความรและความสนใจเกยวกบการดแลรกษา

ส ขภ าพ และชอบ ใ ช บ ร ก า ร เ พ อ ส ข ภ าพตามสถานบร ก า ร ต า ง ๆ เ ช น

ศนยออกกาลงกาย เปนตน

มใจรกในงานบรการ สปาเปนธรกจประเภทใหบรการ ผประกอบการควรมความพรอมและมใจรก

ในการใหบรการ มความเปนกนเองและอธยาศยด เพอสรางความสมพนธทดกบลกคา

ซงจะเปนจดเรมตนในการสรางความประทบใจใหลกคากลบมาใชบรการอก

ทาเลทตงทเหมาะสม ทาเลทเหมาะสมในการดาเนนธรกจ Day Spa ควรอยในยานธรกจหรอยาน

ชมชนทมคนทางานหรอชาวตางชาตอาศยอยเปนจานวนมาก เชน ยานถนนสลม

สาทร สขมวท เปนตน

มความรเกยวกบเครองมอและผลตภณฑทใชในสปา ผประกอบการควรมความรและความเขาใจในผลตภณฑ เครองมอและ

อปกรณตาง ๆ ทใชในการใหบรการ โดยเฉพาะความรเกยวกบสมนไพร การใช

การเกบรกษา ตลอดจนการผสมสตรสมนไพรตาง ๆ เพอใหบรการแกลกคา

มเงนลงทน การทาธรกจ Day Spa ตองใชเงนลงทนคอนขางสง โดยเงนทนหมนเวยน

สวนใหญจะใชในการซอผลตภณฑสาหรบการใหบรการ สาหรบการลงทนในธรกจน

ผประกอบการควรมเงนลงทนอยางนอย 3-5 ลานบาท

20

4. รปแบบและขนตอนการจดตงธรกจ

4.1. ขนตอนการจดตงธรกจ1

การจดตงธรกจและการบรหารจดการ หากอยในรปของการระดมทนเปน

หนสวนนตบคคล จดทะเบยนกจการกบกรมพฒนาธรกจการคากระทรวงพาณชย

ซงวธการขอจดทะเบยนจะแตกตางกนไปตามรปแบบของธรกจทตองการจดตง ไดแก

กจการเจาของคนเดยว เจาของกจการมหนาทตองยนขอจดทะเบยนพาณชยภายใน 30 วนนบแต

วนทไดเรมประกอบกจการ เจาของกจการใดฝาฝนตองระวางโทษปรบไมเกน 2,000

บาท และปรบตอเนอง อกวนละไมเกน 100 บาท จนกวาจะไดจดทะเบยนการจด

ทะเบยนพาณชยตองเสยคาธรรมเนยม 50 บาท

หางหนสวนจากด 1) หางหนสวนสามญ ผลงทนเรยกวา "หนสวนจาพวกไมจากดความรบ

ผด" ซงจะตองรบผดชอบในหนตาง ๆ ท เกดขนจากการประกอบธรกจอยางไมจากด

จานวน หางหนสวนสามญนจะจดทะเบยนเปน นตบคคลตามประมวลกฎหมายแพง

และพาณชยหรอไมกได

2) หางหนสวนสามญนตบคคล ผลงทนเรยกวา "หนสวนจาพวกไมจากด

ความรบผด" ซงจะตองรบผดชอบในหนตาง ๆ ท เกดขนจากการประกอบธรกจอยาง

ไมจากดจานวน หางหนสวนสามญนจะตองจดทะเบยนเปนนตบคคลตามประมวล

กฎหมายแพงและพาณชย

3) หางหนสวนจากด ผลงทนแบงออกเปน 2 จาพวก จาพวกทตองรบผด

ในหนตางๆ ทเกดขนจากการ ประกอบธรกจอยางไมจากดจานวนเรยกวา "หนสวน

1 สาหรบการจดทะเบยนพาณชย ใหศกษากฎหมายเพมเตมท

http://www.dbd.go.th/mainsite/index.php?id=101

21

จาพวกไมจากดความรบผด"และอก จาพวกหนงซงรบผดในหนตาง ๆ ทเกดขนไมเกน

จานวนเงนทตกลงจะรวมลงทนดวยเรยกวา "หนสวนจาพวกจากดความรบผด" หาง

หนสวนจากดตองจดทะเบยนเปนนตบคคลตาม ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ขนตอนการจดทะเบยนของหางหนสวนสามญนตบคคล และหาง

หนสวนจากด 1) ยนแบบขอจองชอหางหนสวนเพอตรวจสอบไมใหซากบหางหนสวน

บรษทอน

2) กรอกรายละเอยดเกยวกบชอของหางหนสวน กจการทจะทา สถานทตง

หาง ชอ ทอย อาย สญชาต สงทนามาลงทน ลายมอชอของผเปนหนสวนทกคน ชอ

หนสวนผจดการ ขอจากดอานาจหน สวนผจดการ (ถาม) พรอมกบ ประทบตราสาคญ

ของหางในแบบพมพคาขอจดทะเบยนจดตง และใหหนสวนผจดการเปนผยนขอจด

ทะเบยน (ปกตการยนขอจดทะเบยนจดตงหางหนสวนสามญนตบคคล /หางหนสวน

จากด ผเปนหนสวนผจดการจะตองลงลายมอชอในคาขอจดทะเบยนตอหนานาย

ทะเบยน หนสวนบรษท ในกรณหนสวนผจดการไมประสงคจะไปลงลายมอชอตอหนา

นายทะเบยนกสามารถ จะลงลายมอชอตอหนาสามญหรอวสามญสมาชกแหง

เนตบณฑตยสภา เพอเปนการรบรองลายมอชอ ของตนไดในอกทางหนง) หรอหนสวน

ผจดการจะมอบอานาจใหผอนไปยนจดทะเบยนแทนกได

3) เสยคาธรรมเนยมโดยนบจานวนผเปนหนสวนกลาวคอ ผเปนหนสวนไม

เกน 3 คน เสย คาธรรมเนยม 1,000 บาท กรณเกน 3 คน จะเสยคาธรรมเนยมหนสวน

ทเกนเพมอกคนละ 200 บาท

4) เมอจดทะเบยนจดตงแลวจะไดรบหนงสอรบรองและใบสาคญเปนหลกฐาน

บรษทจากด ผถอหนจะรบผดในหนตาง ๆ ทเกดขนจากการประกอบธรกจไมเกนจานวน

เงนผถอหนแตละคน ตกลงจะรวมลงทน วธการจดทะเบยนของบรษท มดงน

22

1) ยนแบบขอจองชอบรษทเพอตรวจสอบไมใหซากบหางหนสวนบรษทอน

2) จดทาหนงสอบรคณหสนธ โดยกรอกรายละเอยดเกยวกบชอบรษท

จงหวดทตงสานกงาน แหงใหญ กจการทจะทาทนจดทะเบยน จานวนหน มลคาหน

ชอ ทอย อาย อาชพ จานวนหนทจะลงทน (ซงตองจองซอหนอยางนอย 1 หน) และ

ลายมอชอของผเรมกอตงบรษททกคนในแบบพมพ คาขอจดทะเบยนหนงสอบรคณห

สนธ (หนงสอบรคณหสนธตองผนกอากรแสตมป 200 บาท) และ ใหผเรมจดตงบรษท

คนหนงคนใดกไดเปนผยนขอจดทะเบยนหนงสอบรคณหสนธดวยตนเอง หรอจะมอบ

อานาจใหผอนไปยนจดทะเบยนแทนกได การจดทะเบยนหนงสอบรคณหสนธตองเสย

คาธรรมเนยมตามจานวนทน กลาวคอ ทนจดทะเบยนแสนละ 50 บาทแตไมตากวา

500 บาท และสงสดไมเกน 25,000 บาท

3) จดทะเบยนจดตงบรษทจากด เมอผเรมจดตงบรษทไดจดทะเบยน

หนงสอบรคณหสนธแลว ผเรมจดตงจะตองนดผจองซอหนเพอประชมจดตงบรษท

ตอจากนนคณะกรรมการทไดรบแตงตง จากทประชมจดตงบรษทจะตองเรยกเกบเงน

คาหนจากผจองซอหน (คราวแรกใหเรยกเกบคาหน ๆ ละไมตากวารอยละยสบหา)

และกรรมการผมอานาจลงลายมอชอกระทาการแทนบรษทตองจดทาคาขอจด

ทะเบยนจดตงบรษทยนจดทะเบยนภายใน 3 เดอนนบตงแตวนทประชมจดตงบรษท

การจดทะเบยนบรษทตองเสยคาธรรมเนยมตามจานวนทน กลาวคอ ทนจดทะเบยน

แสนละ 500 บาท แตไมตากวา 5,000 บาท และสงสดไมเกน 250,000 บาท

4) ปกตการยนขอจดทะเบยนหนงสอบรคณหสนธและการยนขอจด

ทะเบยนจดตงบรษท ผเรม จดตงและกรรมการผมอานาจกระทาการแทนบรษททยน

ขอจดทะเบยนจะตองลงลายมอชอใน คาขอจดทะเบยนตอหนานายทะเบยนหนสวน

บรษท ในกรณผ เรมจดตงหรอกรรมการผ มอานาจ กระทาการแทนบรษททขอ

จดทะเบยนไมประสงคจะไปลงลายมอชอตอหนานายทะเบยน กสามารถลงลายมอชอ

ตอหนาสามญหรอวสามญสมาชกแหงเนตบณฑตยสภาเพอใหรบรองลายมอชอของ

ตนเอง ไดในอกทางหนง

23

4.2. การขออนญาตประกอบธรกจ สาหรบการประกอบธรกจสปามขนตอนการจดตงธรกจและหนวยงานท

เกยวของดงน

รปท 3 : ขนตอนการขอจดตงธรกจสปา

การจดทะเบยนจดตงธรกจ กบ กรมพฒนาธรกจการคา โดยทวไปธรกจบรการจะไดรบการยกเวนไมตองจดทะเบยนพาณชย แตถา

ขายสนคาอนรวมดวยตองจดทะเบยน โดยสามารถศกษารายละเอยดขออนญาตไดท

www.ismed.or.th หรอท www.thairegistration.com ขนตอนการดาเนนการในการ

จดตงบรษทจากด ม 2 ขนตอน คอ

1. การจดทะเบยนหนงสอบรคณหสนธ 2. การจดทะเบยนจดตงบรษทจากด

การขอมเลข และบตรประจาตวผเสยภาษ

ยนขอไดท กรมสรรพากร เพอดาเนนการทางภาษการจดทะเบยน และ

ภาษมลคาเพม โดยศกษาจาก www.rd.go.th

ยนขอจดทะเบยนจดตงบรษท กบ กรมพฒนาธรจการคา

ยนขอจดทะเบยน

กบกรมสรรพากร

ยนขอใบประกอบ

โรคศลปะกบกอง

การประกอบโรค

ศลปะ

24

การขอจดทะเบยนและรบใบอนญาตเปนผประกอบโรคศลปะ ยนขอไดท กระทรวงสาธารณสข ทงนหากเปนการนวดเพอบาบด

วนจฉยโรค หรอฟนฟสมรรถภาพ ตาม พระราชบญญตการประกอบโรคศลปะ พ.ศ.

2542 ผทาการนวดตองขนทะเบยนและรบใบอนญาต “สาขาการแพทยแผนไทยหรอ

เวชกรรมโบราณ” จากคณะกรรมการวชาชพกอน และตองดาเนนการใน

สถานพยาบาลทไดรบใบอนญาตแลวเทานน แตหากเปนการนวดเพอบรรเทาอาการ

ปวดเมอย ไมใชเพอการรกษาโรค ผททาการนวดไมจาเปนตองขนทะเบยนและรบ

ใบอนญาตผประกอบการโรคศลปะ ผประกอบการสามารถยนคาขอไดทกองการ

ประกอบโรคศลปะ สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข หรอในตางจงหวดยนท

สานกงานสาธารณสขอาเภอ หรอสานกงานสาธารณสขจงหวด

4.3 องคประกอบหลกในการประกอบธรกจ องคประกอบหลกในการลงทนแรกเรม (Initial Investment) ประกอบดวย

สถานทตง ควรอยในทาเลทการคมนาคมสะดวก อยในยานธรกจหรอชมชนเมองทม

นกทองเทยวชาวตางชาตอาศยอย เชน ยานถนนสลม สาทร สขมวท เปนตน หรอ

ทาเลในยานหางสรรพสนคา โรงแรม อาคารสานกงาน หรอสถานททองเทยวสาคญๆ

โดยปจจยท ผประกอบการควรพจารณากอนตดสนใจเลอกทาเลทตงธรกจคอ

สภาพแวดลอม ความปลอดภย ระบบสาธารณปโภค

ผประกอบการควรตงเกณฑการเลอกไวกอน แลวนาเกณฑนนไปใชในการ

เลอกพนทหลายๆ แหง การเลอกมากแหงกยงไดประสบการณมากขน แลวนาผลของ

การคดเลอกหลายๆทมาเปรยบเทยบกนกอนตดสนใจ ผประกอบการไมควรตดสนใจ

เลอกทาเลทตงทมการแขงขนกนอยางรนแรง โดยเฉพาะธรกจประเภทเดยวกนทอยใน

บรเวณใกลเคยงกน ยอมมการแขงขนกนสงมาก

25

กอนทผประกอบการจะเลอกทาเลทตง ควรวางโครงการไวกอนวาตองการ

สถานทแบบไหน โดยคานวณพนทใหรอบคอบวาจะใชสวนไหนทาอะไรบาง เพราะ

พนททจะใชทาธรกจนนจะตองถกแบงออกเปนสวนๆ แตละสวนจะเพยงพอสาหรบ

วตถประสงคนนๆ หรอไม เพอจะไดนามาพจารณาเลอกทาเลทตง

เมอเลอกทาเลทตงไดแลว ผประกอบการตองตรวจสอบวาทาเลนนอยในทท

สามารถทาธรกจประเภทนนไดโดยไมขดกบพระราชบญญตตางๆ กอนทจะทาการเชา

หรอซอสถานทหรอทดน

การออกแบบและการจดสรรพนท สปาเปนสถานบรการเพอการบาบดรางกาย จตใจ และอารมณ แนวคด

สาคญในการออกแบบสปา คอ การสรางสมดลใหกาย (Body) จตใจ (Mind) และ

วญญาณ (Soul)

เมอความสมดลเกดขน จะกอใหเกดพลงงานในรางกาย ความรสกผอน

คลาย ชวยใหผรบบรการมสขภาพด ซงเปนเปาหมายหลกของสปา การออกแบบสปา

แบงพนทออกเปน 5 สวน ดงน

1) พนทกจกรรม: เปนสวนออกกาลงกาย สวนสขภาพ

2) พนททรตเมนต: เปนสวนทสงบ ซงใชในดานการเสรมสวยดวย

3) ลกษณะการอาบ: เชน Sauna เเละ Stream เปนตน

4) พนทสนทนาการ: เปนสวนของการพกผอนหลงรบการบรการแลว

5) พนทนา: เปนสงอานวยความสะดวกอยางหนงของสปาประกอบดวย

สระสปา สระนาวน นาตก

26

การจดสรรพนท ภายในสถานบรการควรแบงเปนสดสวนตามลกษณะ

พนทใชสอย ดงน

1) บรเวณทางเขา: ควรมพนทสาหรบลกคาเดนเขาออกไดอยาง

สะดวกสบาย อาจจดทาซมจาหนายผลตภณฑทใชในสปาใหลกคาเลอกซอ

2) สวนตอนรบลกคา: ถดจากทางเปนสวนตอนรบลกคา โดยมพนกงาน

ตอนรบ (Receptionist) ประจาอยทเคานเตอรเพอใหบรการลกคา รวมถงการรบชาระ

เงนคาสนคาและบรการ ผประกอบการอาจจดวางเอกสารแนะนาบรการไวทบรเวณ

เคานเตอรตอนรบเพอใหลกคาไดศกษากอนเลอกใชบรการ

3) สวนพกผอนสาหรบลกคา: บรเวณนจดไวรบรองลกคาทกาลงรอรบ

บรการ หรอลกคาทรบบรการเสรจแลวไดพกผอน โดยจดใหมการบรการเครองดม ผา

รอน หรอจดตะเกยงนามนหอมระเหยใหลกคาไดผอนคลาย สถานบรการบางแหงอาจ

จดใหมโทรทศนและนตยสารไวบรการลกคาดวย

4) สวนบรการลกคา: หองบรการลกคาควรจดเปนหองสวนตว สวนหอง

นวดฝาเทาซงลกคาสามารถใชบรการไดพรอมกนอาจจดเปนหองรวม หรอมฉากกน

เปนสดสวน โดยทวไปหองบรการลกคาแบงตามลกษณะการใหบรการดงน

• หองทาทรตเมนต (Treatment Room)

• หองนวดนามน (Oil Massage Room)

• หองนวดไทยแผนโบราณ (Traditional Thai Massage)

• หองอาบนาและหองสตรม (Bathroom & Stream)

• ทนงสาหรบนวดฝาเทา (Foot Reflexology Chairs)

อปกรณและเครองมอ 1. เตยงนวดตว ควรเปนเตยงทมขนาดกวาง ความสงทเหมาะสม มความ

แขงแรง ทนทาน หนานม สามารถรองรบนาหนกของผรบการบรการทมนาหนกตวมาก

ได ใชไดทงเตยงเหลกและเตยงไม

27

2. ตอบสมนไพร ควรเปนตอบทมขนาดกวางพอสมควร ไมเลกหรอแคบ

เกนไป เกบความรอนไดด โครงสรางของตอบตองแขงแรง สามารถรองรบนาหนกของ

ผรบบรการได ควรจะเปน PVC ทงตเพอปองกนการเกดเชอราได

3. อางแชตว สามารถใชไดทงอางธรรมดา และอางจากดซ หรอจะเปน

อางไมโอค ซงสามารถใหผรบบรการใชประโยชนไดทงการอาบและการแชตว 4. ผาทจาเปนตองใชนนม 3 ขนาดคอ

- ผาทใชในการคลมเตยง เปนผาขนาดใหญ สามารถคลมเตยงไดทง

เตยงจะใชเปนผาธรรมดา หรอผาขนหนขนอยกบความเหมาะสม

ของการใชงาน

- ผาขนหนขนาดกลาง ใชสาหรบใหผรบบรการนง เพอผลดเปลยน

เสอผา หรอคลมสวนตางๆ ของผรบบรการขณะนอนนวด ควรเปน

ผาขนหนเนอนม สะอาด

- ผาขนหนขนาดเลก สามารถใชคลมสวนของหนาอกผรบบรการ

5. ลอคเกอร เกบเครองใชสวนตวของผรบบรการ สามารถลอคไดเพอ

ความปลอดภยในทรพยสน

6. อางลางมอ เปนอางขนาดเลก เพอใหผบรการสามารถลางมอ หรอ

อปกรณใหสะอาดกอนและหลงบรการ

บคลากร 1) พนกงานใหบรการในสปา (Therapist) เชน พนกงานนวดไทย นวดอโรมา

นวดหนา 30 คน

2) เจาหนาทอน ๆ เชน ผจดการ พนกงานตอนรบ 10 คน

3) อน ๆ เชน แมบาน คนสวน 5-7 คน

ทงนพนกงานทจะเขามาทางานในสปานนจะตองมความรพนฐานดานการ

นวดแผนโบราณ นวดฝาเทา หรอมประสบการณในการใหบรการในสถานเสรมความ

28

งามมาบางแลว จากนนทางสปาแตละแหงจะใหพนกงานใหมเขามาฝกอบรมและ

ทดลองงานกบผฝกสอนหรอหวหนาพนกงาน ซงจะสอนรปแบบการใหบรการทเปน

เอกลกษณเฉพาะของสปาของตนเองให และเนองจากบคลากรทมความเชยวชาญใน

การใหบรการสปานนมจานวนนอย ในขณะทจานวนธรกจสปาเปดใหมมมากขน

เรอยๆ ทาใหเกดการขาดแคลนบคลากรและมการแยงชงตวบคลากรทมความสามารถ

โดยอาศยคาตอบแทนทสงกวาเปนแรงจงใจ นอกจากนสปาบางแหงยงแกปญหาขาด

แคลนบคลากรโดยการจางพนกงานอสระ (Freelance) ทมความคนเคยหรอยมตว

พนกงานจากสปาทเปนพนธมตรกนอยและมมาตรฐานในการใหบรการทใกลเคยงกน

มาทดแทนชวคราวในเวลาทพนกงานของตนเองไมเพยงพออกดวย

การทาธรกจสปาตองใชเงนลงทนคอนขางสง โดยเงนทนหมนเวยนสวนใหญ

จะใชในการซอผลตภณฑสาหรบการใหบรการ สาหรบการลงทนในธรกจน

ผประกอบการควรมเงนลงทนอยางนอย 3-5 ลานบาท ทงนควรพจารณาถงแหลงทมา

ของเงนลงทน โครงสรางของเงนลงทน และระยะเวลาในการลงทน ปจจบนมหนวย

ของภาครฐคอยใหการสนบสนน ปรกษาทางดานการลงทน เชน สานกงานสงเสรม

วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว) หรอสถาบนพฒนาวสาหกจขนาดกลาง

และขนาดยอม เปนตน

5 กระบวนการดาเนนงาน

ภาพรวมกระบวนการดาเนนงานในสถานประกอบการธรกจสปาม

รายละเอยดมดงน

29

รปท 4 : ภาพรวมกระบวนการดาเนนงานในธรกจสปา

กจกรรมแรกเขา

สอบถามรายละเอยดของผรบบรการ ขอมลทจาเปนทจะตองทราบจาก

ผรบบรการประกอบดวย

- การตอนรบ (Greetings) โดยกลาวตอนรบ และมอบเครองดมและ/หรอ

ผาเยน

- สอบถามวตถประสงคของการรบบรการ (ประเภทการบรการทอยากไดรบ)

- สอบถามเวลานดหมายทตองการขอรบบรการ

- สอบถามความตองการกจกรรม อน ๆ ททางสถานประกอบธรกจเปด


- การสอบถามถงประวตทางการแพทย เพอปองกนการแพสาร หรอ การ

นวดบางประเภท

กจกรรมระหวางการใหบรการ

กจกรรมทเกยวของกบการนวด ประกอบดวย

- การตรวจสอบความสะอาดเรยบรอยของบรเวณทใหบรการ

- เตรยมอปกรณสาหรบการนวด ใหเหมาะสมตามแตละประเภท

30

- การเปลยนเครองแตงกายของผขอรบบรการ

- การอธบายถงขนตอนและระยะเวลาในการนวด

- การสอบถามผขอรบบรการถงความเจบหรอปวดในระหวางการนวด

- ผขอรบบรการเปลยนชด

- กลาวคาขอบคณ

- ทาความสะอาดบรเวณใหบรการ

กจกรรมอนทเกยวของ ประกอบดวย

- การเตรยมอาหารวางและเครองดมหลงการใหบรการ

- ทาความสะอาดดแลรกษาสถานท

- ทาความสะอาดอปกรณ และซกรดเสอผา

- ตรวจสอบและบารงรกษาสถานท เครองมอ อปกรณ และสงอานวย

ความสะดวกใหอยในสภาพด

- ประชมทมผใหบรการเพอพฒนาคณภาพ โดยการวเคราะหความ

ตองการและความคาดหวงของผขอรบบรการ

กจกรรมเมอออก

การกลาวขอบคณ โดยการสอสารใหทราบทางวาจา สอบถาม

ความตองการในการนดหมายครงตอไป สอบถามความตองการกจกรรมทอยากไดรบ

บรการอน ๆ เชน การนวดประเภทอน โยคะ คาแนะนาดานการบารงรกษาสขภาพ

ประเมนความพงพอใจของผรบบรการ อยางเปนลายลกษณอกษรใน

ดานตางๆ ดงน

- สงแวดลอมและสถานท

- ความปลอดภย

- เครองมอ อปกรณ สงอานวยความสะดวก

- บคลากร

31

6 ขอมลทางการเงน

6.1 โครงสรางการลงทน

กรมสงเสรมการสงออก กระทรวงพาณชยไดจดทาคมอประกอบการธรกจ

สปา (Spa Business Manual) ขน โดยไดแบงสปาออกไดเปน 3 ขนาด ตามลกษณะ

การใหบรการและกลมลกคาเปาหมาย ไดแก

(1) ราชาวดสปา (Rachawadee Spa) เปนสปาทมการตกแตงหรหรา ม

กลมเปาหมายเปนผทมรสนยมและกาลงการซอสง สปามขนาด 571 ตารางเมตร แบง

ออกเปน

• หองนวดฝาเทา 1 หอง ประกอบดวยเกาอนวด 6 ตว

• หองนวดแผนโบราณ 1 หอง ประกอบดวยเบาะ 5 เบาะ

• หองนวดแผนโบราณสวนตว 1 หอง ประกอบดวยเบาะ 2 เบาะ

• หองทรตเมนตหนา 2 หอง ประกอบดวยเตยงหองละ 1 เตยง รวมเปน

2 เตยง

• หองทรตเมนตสวนตว 3 หอง ประกอบดวยเตยงหองละ 2 เตยง รวม

เปน 6 เตยง

(2) ลลาวดสปา (Leelawadee Spa) เปนสปาทมกลมเปาหมายเปนบคคล

ทมกาลงซอ รองลงมา หรอเปนผทตองการการบรการทมคณภาพสมกบราคา มขนาด

277.09 ตารางเมตร แบงออกเปน



• หองทรตเมนตสวนตว 2 หอง ประกอบดวยเตยงหองละ 2 เตยง รวม

เปน 4 เตยง

32

(3) หตถยาสปา (Hattaya Spa) เปนสปาทเหมาะสาหรบผทตองการผอน

คลายจากความเครยดในชวตประจาวนและใหความสาคญกบคาของเงนเปนพเศษ

สปามขนาด 160 ตารางเมตร แบงออกเปน



• หองทรตเมนตสวนตว 1 หอง ประกอบดวยเตยง 2 เตยง

ตารางท 3 : โครงสรางการลงทนในการสรางราชาวดสปา (Rachawadee Spa)

ประเภทคาใชจาย สดสวน (รอยละ) 1. อปกรณ

- เฟอรนเจอร 10.72

- วสดถาวร 6.86

รวม 17.58

2. ผลตภณฑทใชในสปา - ผลตภณฑทมไวใหบรการลกคา 9.11

- ผลตภณฑทมไวจาหนายและเปนสนคาคงคลง 2.28

รวม 11.39

3. อน ๆ - การสงเสรมการตลาด 4.22

- การสรรหา คดเลอก และฝกอบรมพนกงาน 1.69

รวม 5.91

4. การตกแตงสถานท - โถงตอนรบดานหนา 2.03

- พนทตอนรบ (56.07 ตารางเมตร) 3.78

33

ประเภทคาใชจาย สดสวน (รอยละ)

- พนทสวนสานกงาน (7.82 ตารางเมตร) 0.53

- หองใหคาปรกษา (8.04 ตารางเมตร) 0.88

- หองพกผอน (44.2 ตารางเมตร) 2.96

- หองพกพนกงาน (25.90 ตารางเมตร) 1.15

- หองทาผม (47.00 ตารางเมตร) 4.01

- หองนาลกคา (24.83 ตารางเมตร) 1.89

- หองทรตเมนตหนา (19.80 ตารางเมตร) 1.83

- หองนวดฝาเทา (45.88 ตารางเมตร) 3.30

- หองนวดแผนโบราณ (40.86 ตารางเมตร) 2.30

- หองนวดแผนโบราณสวนตว 1 หอง

(18.25 ตารางเมตร)

1.23

- หองทรตเมนตสวนตว 3 หอง (70 ตารางเมตร) 14.47

- หองเกบของและตเกบของ (12.45 ตารางเมตร) 1.27

- ระเบยง (108.80 ตารางเมตร) 5.51

- บาร (5.29 ตารางเมตร) 0.69

- หองเกบของ (6.67 ตารางเมตร) 0.42

รวม 48.25

5. ทนดาเนนงาน 16.87

รวมคาใชจายทงสน 100.00 ทมา : กรมสงเสรมการสงออก กระทรวงพาณชยและจากการคานวณ

34

ตารางท 4 : โครงสรางการลงทนในการสรางลลาวดสปา (Leelawadee Spa)




รวม 14.00

2. ผลตภณฑทใชในสปา

- ผลตภณฑทมไวใหบรการลกคา 9.51


รวม 12.53



รวม 6.79



- พนทสวนสานกงาน (9.38 ตารางเมตร) 0.91

- หองใหคาปรกษา 6.96 ตารางเมตร) 1.33





- หองทรตเมนตสวนตว 2 หอง (70 ตารางเมตร) 17.99


35



รวม 47.97


รวมคาใชจายทงสน 100.00 ทมา : กรมสงเสรมการสงออก กระทรวงพาณชยและจากการคานวณ

ตารางท 5 : โครงสรางการลงทนในการสรางหตถราชา (Hattaya Spa)




รวม 14.05

2. ผลตภณฑทใชในสปา - ผลตภณฑทมไวใหบรการลกคา 11.11


รวม 14.14



รวม 7.07




36





- หองทรตเมนตสวนตว (21.8 ตารางเมตร) 14.25



รวม 44.54


รวมคาใชจายทงสน 100.00

ทมา : กรมสงเสรมการสงออก กระทรวงพาณชยและจากการคานวณ

จากโครงสรางคาใชจายของสปาทง 3 ขนาด จะเหนไดวา ราชาวดสปาอาศย

เงนลงทนมากทสด ประมาณ 12 ลานบาท (ตารางท 3) รองลงมาคอ ลลาวดสปา

ประมาณ 7 ลานบาท (ตารางท 4) และหตถยาสปา ประมาณ 5 ลานบาท (ตารางท 5)

โดยสปาทง 3 ขนาดจะมสดสวนเงนลงทนดานการตกแตงสถานทสงทสดคอ รอยละ

48.25 , 47.97 และ 44.54 สาหรบราชาวดสปา ลลาวดสปา และ หตถยาสปา

ตามลาดบ สาหรบสดสวนคาใชจายทรองลงมาสาหรบราชาวดสปาคอเงนลงทนดาน

อปกรณและเฟอรนเจอร ประมาณรอยละ 17.58 สวนลลาวดสปา และ หตถยาสปา

มเงนลงทนดาเนนงานเปนสดสวนรองลงมาคอรอยละ 19.01 และ 20.20 ตามลาดบ

นอกเหนอจากสปาทม รปแบบการตกแตงตามแบบตะวนตกแลว ทาง

สถาบนการแพทยแผนไทยยงไดจดทารายละเอยดการกอสรางหองอบไอนาสมนไพร

และหองอบซาวนาแบบไทย ๆ ไวนาเสนอแกผทสนใจอกดวย มรายละเอยดดงน

37

ตารางท 6 : โครงสรางการลงทนจดทาหองอบสมนไพรและหองอบซาวนา

รายการ หนวย จานวน จานวนรวม (รอยละ)

งานเฟอรนเจอรตดตาย

ลอคเกอรชาย41แถว ขนาด

0.6*1.7*2.05 ม.

ชด 2 4-8

ตใตเคานเตอร และกรไมตกแตง

หลอดไฟ

ชด 2 1-3

เกาอนงพกคอย ขนาด

0.6*1.6*0.7ม.

ชด 2 2-5

งานทวไป

หองเกบเครองทาไอนา

(อปกรณ)

ชด 1 2.5-4

หองอบไอนามาตรฐาน (ชาย)

1.7*1.8*2.0 ม.

หอง 1 12

หองอบซาวนามาตรฐาน (ชาย)

1.7*2.9*2.0 ม.

หอง 1 25

หองอบไอนามาตรฐาน (หญง)

1.9*2.6*2.0 ม.

หอง 1 20

หองอบซาวนามาตรฐาน(หญง)

1.9*2.0*2.0 ม.

หอง 1 25

รวม 100 ทมา : สถาบนการแพทยแผนไทย

38

6.2 คาใชจายในการดาเนนงาน องคประกอบหลกของคาใชจายในการดาเนนงาน (Operating Expenses)

ประกอบดวยคาจางบคลากรและพนกงาน คาใชจายจากการบรการ และคาใชจาย

จากการบรหาร มการประมาณการเบองตนและแบงเปนสดสวนทเหมาะสมไดดงน

ดงน

ตารางท 7 : คาจางบคลากรและพนกงาน

รายการ ประมาณเงนเดอน

ตอคน จานวน

จานวนเงนประมาณการตอเดอน (บาท)

ผบรหาร/ผจดการ* 15,000 1 15,000

พนกงานนวดหนา 7,500 6 22,500

พนกงานตอนรบ/

ธรการ*

8,500 1 8,500

แมบานทาความสะอาด 4,500 1 4,500 * ในกรณทกจการขนาดกลางถงขนาดใหญ

ตารางท 8 : คาใชจายจากการบรการ

รายการ จานวนเงนประมาณการตอ

เดอน (บาท)

คาวตถดบ 20,000

คาวสด/อปกรณสนเปลอง 5,000

39

ตารางท 9 : คาใชจายจากการบรหาร

รายการ จานวนเงนประมาณการตอ

เดอน (บาท)

วสดสนเปลอง 8,000

คาไฟฟา 3,000

คานาประปา 5,000

คาโทรศพท 1,000

อปกรณสานกงาน 2,000

คาใชจายเบดเตลด 2,000

สดสวนคาใชจายรายเดอน โดยทวไปสรปไดดงน

ตารางท 10 : สดสวนคาใชจายรายเดอน

คาใชจายรายเดอน สดสวน (รอยละ)

คาจางบคลากรและพนกงาน 60

คาใชจายจากการบรการ 30

คาใชจายจากการบรหาร 10

40

6.3 ประมาณการรายได

ตารางท 7 : อตราคาบรการโดยเฉลยของสปา

รปแบบการใหบรการ คาบรการตอ 1 ชวโมง

(หนวย : บาท)

นวดแผนโบราณ (Traditional Thai Massage) 650

นวดนามนหอมระเหย (Aromatherapy Massage) 1,267

นวดสวเดน (Swedish Massage) 1,307

นวดนามนสมนไพร (Herbal Oil Massage) 787

นวดฝาเทา (Reflexology Foot Massage) 809

นวดหลง คอ และไหล

(Back,Neck and Shoulder Massage)

914

นวดประคบสมนไพร (Compress) 918

พอกตว (Body Wrap) 1,223

ขดตว (Body Scrub) 1,338

นวดหนา ขดหนา (Facial Treatment) 1,103

อบไอนา ซาวนา (Steam, Sauna) 723

แชอางอาบนา (Bath Tub or Bath Soak) 1,471

จากซซ (Jacuzzi) 1,093

บรการเปนชด เชน นวดแผนโบราณ นวดเทา นวดหนา

เปนตน (Package)

1,045

ตกแตงเลบมอ (Manicure) 384

ตกแตงเลบเทา (Pedicure) 405 หมายเหต : คาบรการยงไมไดรวมภาษมลคาเพมรอยละ 7 และคาบรการพเศษ (Service Charge)

รอยละ 10

41

โดยทวไป สปาประเภท Hotel and Resort Spa จะมอตราการใหบรการโดย

เฉลยสงกวาของ Day Spa และ Medical Spa เนองจากมรปแบบการบรการทครบ

วงจรกวา รวมถงมการตกแตงสถานทหรหราและสะดวกสบายกวาดวย

7 บทศกษาเชงกลยทธแนวทางการสงเสรมและพฒนาธรกจ

7.1 แนวทางการสงเสรมและพฒนาธรกจ

แนวทางการพฒนาธ รกจ สความเปน เลศ เพ อปดชองว างระหวาง

ผประกอบการทวไปและผประกอบการทมความเปนเลศสามารถสรปไดดงน

ตารางท 9 : การวเคราะหปจจยเพอพฒนาสความเปนเลศ

องคประกอบ ปจจย แนวทางในการพฒนา

- มการกาหนดแนวทางการ

ดาเนนธรกจ

และ

กลมเปาหมายท

ชดเจน

- ผบ รหารตองว เคราะหและตด สนใจ

แนวทางและรปแบบการบรหารทชดเจน

วาจะพฒนาธรกจเพอรองรบลกคากลม

ไหน

1. กลยทธการบรการ –

ลกคา

- การกาหนดรปแบบการวด

ความพงพอใจ

ของผบรโภค

- พฒนาเกณฑและปจจยการวดความพง

พอใจของผบรโภคใหเหมาะสมกบกลม

ลกคา


พนกงาน

- การมสวนรวมและการสอสาร

กบพนกงาน

- ผประกอบควรพจารณารปแบบการ

สงเสรมการมสวนรวมและการสอสารกบ

พนกงานในเชงธรกจทงในรปแบบทเปน

ทางการและไมเปนทางการ

42


- การพฒนาศกยภาพ

พนกงาน

- ควรมการกาหนดรายละเอยดการพฒนาบคลากรในแตละระดบอยางชดเจน

- การพฒนาฐานระบบฐานขอมล

ลกคาเพอใชใน

การพฒนา

กระบวนงาน

- ประยกตใชซอฟทแวรเพอบรหารจดการ

ขอมลลกคาและวเคราะหความตองการ

ของลกคาอยางตอเนอง

- มระบบการปรบปรง

กระบวนงานเพอ

พฒนารปแบบ

การใหบรการ

ลกคาอยาง

ตอเนอง

- วางระบบในการพฒนาการบรหารจดการ

ใชแนวคดดานบรหารจดการสมยใหมเพอ

สงเสรมการพฒนางานอยางตอเนอง


ระบบ

- สรางเอกลกษณและภาพลกษณ

- ใ ช ข อ ม ล ท ไ ด จ า ก ล ก ค า แ ล ะ ก า ร

พฒนาการบรหารจดการอยางตอเนอง

เพอออกแบบรปแบบการบรการและสราง

ภาพลกษณเฉพาะของตนเอง

4. ระบบการดาเนนงาน

– ลกคา

- กาหนดมาตรฐานการ


- ระบกระบวนดาเนนงานทชดเจนพรอมทง

อธบายถงมาตรฐานการดาเนนงานแตละ

กจกรรมใหพนกงานในทกระดบทราบ

43


- ระบบจดเกบขอรองเรยนของ

ลกคา

- เรยกประชมและนาขอมล ขอเสนอแนะ

และขอรองเรยนของลกคาเพอหาแนว

ทางการแกไขปญหา หรอ แจงแนวทาง

การแกไขปญหาใหกบพนกงานทราบ

อยางทวถง

5. ระบบการดาเนนงาน–

พนกงาน

- ระบบการประเมนทกษะ

- ระบทกษะและระดบศกยภาพสาหรบ

งานแตละประเภท พรอมทงกาหนด

รปแบบการประเมนผลและรปแบบการ

ฝกอบรมพนกงานในแตละประเภท

- การวางแผนพฒนา

ศกยภาพ

บคลากร

- ก าหนดนโยบายความก าวหน า ใน

ตาแหนงพรอมทงระยะเวลาทชดเจนใน

การพฒนาศกยภาพทรพยากรบคคลใน

แตละระดบ

6. ลกคา

พนกงาน

- พฒนาระบบการหมนเวยนการ

ทางาน

- สนบสนนใหพนกงานไดมการทางานใน

สวนอน โดยเฉพาะสวนงานทเกยวของ

และใกลเคยงกบงานทพนกงานทาเปน

ประจาเพอเปนการผลกดนและสนบสนน

ใหกระบวนการทางานในภาพรวมนนได

มาตรฐานและมประสทธภาพมากยงขน

นอกจากการสรางประสบการณทดใหกบลกคาโดยใชบคลากรเปนสาคญ

แลว การใชเทคโนโลยและนวตกรรมทเกยวของกบอปกรณทใชในสถานประกอบการ

สปา เปนการเปดโอกาสใหลกคาสรางความรสกความเปนสวนตวในลกษณะการสราง

44

บรรยากาศการทาสปาสวนตว (Private Session) ซงลกคาสามารถทจะสรางสรรค

เมนสวนตวไดดวยตนเอง โดยเฉพาะการนวดตว ซงในปจจบนมการพฒนาเทคโนโลย

ในการใชการนวดดวยระบบนาบนเตยงสวนตว (Hydro-Massage Bed) ทเนนการ

กระตนการไหลเวยนของโลหต และนวตกรรมเตยงรอน (Heated Shiatsu Massage)

ซงกาลงไดรบความนยมเปนอยางสงในตลาดอตสาหกรรมสปาในแคนาดา

การใชสปาซอฟทแวรทเหมาะสมเปนสวนทสนบสนนการสรางประสทธภาพ

ดานการดาเนนงาน และสงเสรมความพงพอใจใหกบลกคาไดเปนอยางด ซอฟทแวร

สามารถนามาใชในการบรหารลกคาสมพนธเพอตดตามบรการทไดใหลกคา

การวเคราะหขอมลเพอพจารณากาหนดรปแบบบรการทเหมาะสมตอเนองตาม

ลกษณะและความตองการของลกคา สรางและเกบขอมลเฉพาะลกคาแตละราย

นอกจากนซอฟทแวรยงมบทบาททสาคญในการสนบสนน การจดตารางเวลาผ

ใหบรการ (Therapist) การบรหารคาลวงเวลา และการบรหารจดการสนคาคงคลง

อยางมประสทธภาพใหกบผประกอบการ ในปจจบนสปาในโรงแรมแทบทกแหงให

ความสาคญการสรางประโยชนจากการใชซอฟทแวรเพอการบรหารจดการสปาและ

หาทางพฒนาซอฟทแวรใหมประสทธภาพมากยงขน

7.2 ปจจยแหงความสาเรจ

ความรและความชานาญในธรกจสปา ธรกจสปาเปนงานบรการซงประกอบดวยศาสตรและศลปหลายสาขา เชน

ความรในการบรหารทรพยากรในสปา ความรในการวางแผนการฝกอบรมตอเนอง

ความรในการบรหารคณภาพงานบรการ ความรเกยวกบการนวดในรปแบบตางๆ

ความรเกยวกบการใชเครองมอและอปกรณ ความรเกยวกบการสรางสรรคทรตเมนต

เมนสปาใหม ๆ และรปแบบการนวดทมเอกลกษณเฉพาะตว ความรเหลานจาเปน

อยางยงสาหรบผประกอบการในการสรางจดขายเพอดงดดความสนใจของผใชบรการ

45

ซงจะนาไปสการสรางมาตรฐานและภาพลกษณทดของธรกจ ดงนนผประกอบการท

ควรศกษาหาความรตางๆ ทเกยวของใหครบถวนกอนลงมอทาธรกจ

การบรหารคณภาพของสนคาและบรการอยางตอเนอง คณภาพของสนคาและบรการทดจะนามาซงความพงพอใจของผใชบรการ

การใหบรการสปานอกจากผประกอบการจะตองบรหารจดการใหบรการมคณภาพ

และมาตรฐานททาใหผใชบรการสามารถสมผสไดอยางสมาเสมอ ผประกอบการ

จะตองไมหยดทจะพฒนาคณภาพของสนคาและบรการอยางตอเนอง เพอดงดดให

ลกคากลบมาใชบรการอก เชน การสรางสรรคทรตเมนตเมนสปาใหมๆ การออกแบบ

ทานวดใหมๆ หรอการนาผลตภณฑจากพชพรรณธรรมชาตทกาลงไดรบความนยมมา

ใหบรการ เปนตน ธรกจทขาดการพฒนาคณภาพของสนคาและบรการอยางตอเนอง

กจะไมสามารถแขงขนในตลาดปจจบนได

ขดความสามารถของบคลากร หวใจสาคญในการทาธรกจสปา คอ บคลากร เรมจากพนกงานตอนรบ

พนกงานบรการ (Therapist) รวมถงผจดการหรอผบรหารสปา ผประกอบการตองให

ความสาคญกบการพฒนาคน (People) และการพฒนากระบวนการหรอระบบ

(Process) ซงทง 2 ดานนมสวนเออตอกนเพอการบรการทเปนเลศ

ในสวนของการพฒนาคนหรอบคลากรนน เรมตนตงแตขบวนการสรรหาและ

เลอกสรรพนกงานทมความร ความสามารถ ประสบการณ ความชานาญ และ

มทศนคตทดตองานบรการ หลงจากนนพนกงานทกคนตองผานการฝกอบรมจาก

ครผสอนทมคณภาพ รวมถงมการประเมนผลการบรการเปนประจาทกเดอน การให

รางวลทเหมาะสมเพอสรางแรงจงใจใหกบพนกงาน การพฒนาความกาวหนาในงาน

และความพงพอใจในการทางาน

46

ในดานของการพฒนาระบบหรอกระบวนการนน หมายรวมถง การกาหนด

มาตรฐานการทางานทชดเจน รวมถงกาหนดขนตอนการบรการ ขอบเขตความ

รบผดชอบ สายการรายงานและสายการบงคบบญชา อกทงการวางระบบสนบสนน

การบรการ อาทระบบการออกแบบและเลอกสรรผลตภณฑสปา ระบบการคดเลอก

Supplier และ Agent ระบบการบรหารงานภายในและระหวางแผนก ระบบ

สารสนเทศ ระบบการสอสารภายในองคกร ระบบการบรหารขอมลลกคา ระบบการ

บรหารทรพยากรตางๆ การบรหารโซอปทาน เปนตน เพอสนบสนนใหการทางานของ

บคลากรเปนไปอยางมประสทธภาพ

การวางแผนกอนลงทนทาธรกจสปาอยางรอบคอบ การวางแผนกอนทาธรกจใดๆ มความสาคญตอการกาหนดความสาเรจหรอ

ความลมเหลวของธรกจททา การทาธรกจสปาไมใชเพยงแคผประกอบการมเงนลงทน

เพยงอยางเดยวแลวจะทาไดสาเรจ ผประกอบการควรสารวจความร ความสามารถ

และความพรอมของตนเองกอน การวางแผนกอนการทาธรกจนยงรวมไปถงการเลอก

ทาเลทตงธรกจ การกาหนดรปแบบของสปาทจะทาการ กาหนดกลมลกคาเปาหมาย

การออกแบบตกแตงสถานท การจดหาวสดอปกรณและผลตภณฑทจะใช

ในสปา การกาหนดรปแบบการใหบรการ และทสาคญยงคอการวางแผนการลงทน

อยางรอบคอบ

การสรางเอกลกษณของสปา เนองจากสปามหลากหลายประเภท กอนทเราจะลงมอทาธรกจสปา เราตอง

พจารณาใหละเอยดถถวนกอนวาเราตองการทาสปาประเภทใด มงตอบสนองลกคา

กลมใด คนไทยหรอตางชาต และลกคากลมนมความคาดหวงอะไรจากบรการสปา

การสรางเอกลกษณของสปานนประกอบดวย

47

การตกแตงสถานท การตกแตงสถานทตองมเอกลกษณโดดเดนททาให

ลกคาสามารถสมผสไดและประทบใจ ในกรณของสปาไทยในตางประเทศควรจะ

สะทอนถง“ความเปนไทย”ใหชาวตางชาตเหน

การเลอกประเภทของผลตภณฑและบรการเพอสนองตอบความตองการของ

ลกคา การเลอกใชผลตภณฑชนดใดและมบรการอยางไรนน ขนอยกบวาสปานนเปน

สปาประเภทใด แมแตผใหบรการกตองมคณสมบตทไมเหมอนกน เชน ถาเปนสปา

ทางการแพทย (Medical Spa) จะตองมผเชยวชาญทางการแพทย และมทปรกษา

ทางการแพทยเปนผควบคมดแลการใหบรการ Destination Spa ควรจะมอาหารสปา

(Spa Cuisine) เพอใชประกอบในการทาทรตเมนตบางอยาง ในขณะท Day Spa ไมม

ความจาเปนทจะตองมอาหารประเภทนแตอยางใด สวนแหลงทมาของผลตภณฑสปา

อาจจะมาจากทองทะเล สมนไพร หรอปาลก ขนอยกบวาการบรการและการทา

ทรตเมนตนนมลกษณะเปนเชนใด

การสรางสมผสแหงสปา หรอ Spa Experience “Spa Experience” คอการบรหารและควบคมบรรยากาศการบรการสปา

แบบองครวม อาทการตอนรบและการใหบรการของพนกงาน มาตรฐานการใหบรการ

บรรยากาศ เสยงเพลง แสง และกลนหอม เปนตน ใหมความสมาเสมอตอเนอง เพอมง

สรางความประทบใจใหกบลกคา สรางความจดจา และอยากกลบมาใชบรการอก เชน

กรณของ Day Spa ควรจะเลอกสถานททมพนทสวนนอกบาน มธรรมชาตทสวยสด

งดงาม มความสงบเงยบ ปราศจากเสยงรบกวนใดๆ ยกเวนการบรรเลงเสยงเพลง

เบาๆ ประกอบเสยงนกรอง เสยงนาไหล และเสยงคลนลม เปนตน การตกแตงภายใน

เครองแบบพนกงาน เครองใชไมสอยตางๆ อปกรณทใชในการทรตเมนต ทกอยางตอง

เขากบคอนเซปตของสปาทเราตงขนอยางชดเจน

48

8 แนวทางการจดทามาตรฐาน

1. ดานการบรการ

การใชนาเพอสขภาพ เชน การแชตวในอางนา แชเทา การบาบดดวย

นาทะเล การออกกาลงกายในนา

การใหบรการนวดตางๆ เชนนวดไทย นวดชวตส นวดกดจด การอบ

ไอนา อบสมนไพร การประคบ การทาความสะอาดผว การนวดหนา

บรการอาหารเครองดมเพอสขภาพ

การขจดพษหรอการทาดทอก (Detox Foliation)

การจดเมนบรการลกคา

การจดระบบดแลความปลอดภยลกคาระหวางรบบรการ ผประกอบการจดใหมผใหบรการตามมาตรฐานตามประกาศน มบรการหลกประกอบดวย การนวดเพอสขภาพ

การใชนาเพอสขภาพ และใหมบรการอนอก 3 รายการเปนอยางนอย

มการแสดงทะเบยนประวต ผ ใหบ รการตามแบบทกระทรวงสาธารณสขกาหนด

มการแสดงรายการบรการและอตราคาบรการไวในทเปดเผยหรอตรวจสอบได

2. บคลากรใหบรการในสปา (Skill Staff)

ผบรหารสปา สามารถพดภาษาไทยและตางประเทศไดอยางด

สวนพนกงานผใหบรการ ตองผานการอบรมหลกสตรตางๆ เฉพาะ

ดาน ไดรบการอบรมตามหลกสตรจากสถาบนหรอสถานศกษาท

49

คณะกรรมการรบรอง หรอเปนผทมประสบการณการทางานใน

กจการสปาเพอสขภาพมาแลวไมนอยกวา 1 ป

ผานการทดสอบความรและประสบการณโดยคณะกรรมการตรวจและประเมนมาตรฐานสถานประกอบการกลางกาหนด

ผใหบรการมเครองแบบทรดกม สภาพ สะอาดเรยบรอย สะดวกตอ

การปฏบตงานและมปายชอตดไวทอกเสอดานซาย

3. ผลตภณฑเครองมอและอปกรณ (Tool and Equipment)

โดยผลตภณฑทใชตองมคณภาพ ไดมาตรฐานปลอดภย ผานการ

รบรองจาก อย.

มเครองมอและอปกรณพเศษ เชน ซาวนา เครองออกกาลงกาย

มระบบตรวจสอบมาตรฐานเครองมอสมาเสมอ

4. การบรหารและการจดการองคกร (Organization and

Management Quality)

มการจดทาคมอปฏบตงานของสถานประกอบการ การพฒนาบคลากร และเนนจรยธรรม จรรยาบรรณการประกอบ

ธรกจ

มการจดทาทะเบยนประวตผใหบรการและพนกงาน

สามารถควบคมดแลกจการของสถานประกอบการนนโดยใกลชด

และไมเปนผดาเนนการสถานประกอบการแหงอนอยกอนแลว

50

5. มาตรฐานความปลอดภย

มชดปฐมพยาบาลทพรอมใชงานไดตลอดเวลา

มปายหรอขอความแสดงหรอเตอนใหผรบบรการระมดระวงอนตรายหรอบรเวณทเสยงตอการเกดภยนตราย

มพนกงานทมความร ความเขาใจและความชานาญในการใช

อปกรณเปนอยางด คอยตรวจตรา ควบคมดแลการใชอปกรณอบ

ความรอน อบไอนา

บรเวณทมบรการอบความรอน อบไอนาและอางนาวน ตองม

เครองวดอณหภม เครองควบคมอณหภมอตโนมต และเครองตง

เวลาทพนกงานสามารถและควบคมความปลอดภยได

มการควบคมดแลคณภาพนาหรออปกรณการใชนาอนใดสาหรบใหบรการ

6. สถานทและสงแวดลอม

เนนตกแตงสถานทดวยเอกลกษณความเปนไทย และเปนธรรมชาต

ตกแตงสถานทโดยไมมลกษณะททาใหเสอมเสย

พนทสถานประกอบการตองไมอยในพนทตดตอกบสถานบรการตามกฎหมายวาดวยสถานบรการ

ตงอยในทาเลสะดวก ปลอดภย ไมเปนอนตรายตอสขภาพ ไมอย

ใกลชดศาสนสถานจนกอใหเกดปญหาหรออปสรรคในการปฏบต

ศาสนกจ

การจดบรเวณทใหบรการเฉพาะบคคล

สะอาด มการจดการสงปฏกลมลฝอยและนาเสยทถกหลกสขาภบาล

มเสยงเพลงฟงแลวรสกผอนคลาย เพอใหผรบบรการไดสมผสบรการ

51

มเครองมอและสงอานวยความสะดวกสาหรบลกคาเชน ตเกบของ ม

หองอาบนา หองสวม อางลางมอ หองผลดเปลยนเสอผาและตเกบ

เสอผาทสะอาดถกสขลกษณะ และควรแยกสวนชาย-หญง