144
41323 กกกกกกกกกกกกก 3: กกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกก กกกกกกกก Commercial Law 3: Surety ship, Mortgage and Bill หหหหหหหห 1 หหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหห 1. กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 2. กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 1.1 กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 1. กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 2. กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกก 3. กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกก 4. ก ก กกก กกก กก ก ก กกก ก ก ก กก ก กก ก ก ก ก กก กก ก กก ก กก ก ก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกก

สรุป พาณิชย์3

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: สรุป พาณิชย์3

41323 กฎหมายพาณิชย� 3: ประก�นด้�วยบุ�คคลและทร�พย� ตั๋��วเงิน

Commercial Law 3: Surety ship, Mortgage and Bill

หน่�วยที่�� 1 ลักษณะที่�วไปของสัญญาค้ำ��าประกน่1.สั�ญญาค !าประก�นเป"นการประก�นหน#!ด้�วยบุ�คคล ในล�กษณิะท#&บุ�คคลภายนอกเข้�า

มาผู+กพ�นตั๋นก�บุเจ้�าหน#!ว-าจ้ะช าระหน#!ให�ในเม.&อล+กหน#!ไม-ช าระ หน#!ตั๋ามสั�ญญาค !าประก�นเป"นหน#!อ�ปกรณิ�ซึ่1&งิตั๋�องิอาศั�ยหน#!ประธาน ค.อหน#!ระหว-างิเจ้�าหน#!ก�บุล+กหน#!เป"นสั าค�ญ

2.ตั๋ามหล�กท�&วไปผู+�ค !าประก�นม#ความร�บุผูด้ไม-เกนความร�บุผูด้ข้องิล+กหน#!โด้ยอาจ้จ้ าก�ด้หร.อไม-จ้ าก�ด้ความร�บุผูด้ก5ได้� และล+กหน#!ย�งิม#ความผู+กพ�นตั๋�องิร�บุผูด้ในหน#!อย+- หากเจ้�าหน#!บุ�งิค�บุช าระหน#!เอาจ้ากผู+�ค !าประก�นไม-เพ#ยงิพอท#&จ้ะช าระหน#!ข้องิล+กหน#!ได้�ท�!งิหมด้

1.1 สัาระสั าค�ญข้องิสั�ญญาค !าประก�น1. สั�ญญาค !าประก�นเป"นสั�ญญาซึ่1&งิบุ�คคลภายนอกเร#ยกว-าผู+�ค !าประก�นผู+กพ�น

ตั๋นเองิตั๋-อเจ้�าหน#!ว-าจ้ะช าระหน#!ให�แก-เจ้�าหน#!ในเม.&อล+กหน#!ไม-ช าระหน#!น� !น2. สั�ญญาค !าประก�นเป"นสั�ญญาท#&ไม-ตั๋�องิท าตั๋ามแบุบุแตั๋-อย-างิใด้ เพ#ยงิแตั๋-หากจ้ะม#

การฟ้8องิร�องิบุ�งิค�บุคด้#เอาแก-ผู+�ค !าประก�นตั๋ามสั�ญญาค !าประก�นแล�ว จ้ะตั๋�องิม#หล�กฐานเป"นหน�งิสั.ออย-างิใด้อย-างิหน1&งิอ�นม#ข้�อความแสัด้งิว-าม#การค !าประก�นจ้รงิโด้ยม#ลายม.อช.&อข้องิผู+�ค !าประก�นลงิไว�เป"นสั าค�ญด้�วย

3. หน#!ตั๋ามสั�ญญาค !าประก�นเป"นหน#!อ�ปกรณิ�ซึ่1&งิตั๋�องิอาศั�ยหน#!ประธาน ค.อหน#!ระหว-างิเจ้�าหน#!ก�บุล+กหน#!เป"นสั าค�ญ หน#!ประธานตั๋�องิเป"นหน#!ท#&สัมบุ+รณิ� ซึ่1&งิอาจ้เป"นหน#!ในอนาคตั๋หร.อหน#!ม#เงิ.&อนไข้ก5ได้� หากไม-ม#หน#!ประธานหร.อหน#!ประธานไม-สัมบุ+รณิ�แล�วสั�ญญาค !าประก�นก5ม#ข้1!นไม-ได้�

4. หน#!ท#&ล+กหน#!กระท าด้�วยเหตั๋�สั าค�ญผูด้ในค�ณิสัมบุ�ตั๋ข้องิบุ�คคลหร.อทร�พย� หร.อเพราะเหตั๋�ไร�ความสัามารถ ก5อาจ้ม#การค !าประก�นอย-างิสัมบุ+รณิ�ได้� หากผู+�ค !าประก�นได้�ร+ �ถ1งิเหตั๋�บุกพร-องิด้�งิกล-าวในข้ณิะเข้�าท าสั�ญญาผู+กพ�นตั๋น

1.1.1 ความหมายข้องิสั�ญญาค !าประก�นสั�ญญาค !าประก�นค.ออะไร ในการท าสั�ญญาค !าประก�นน�!นจ้ะตั๋�องิให�ล+กหน#!ร+ �เห5น

ยนยอมด้�วยหร.อไม-

Page 2: สรุป พาณิชย์3

สั�ญญาค !าประก�นเป"นสั�ญญาซึ่1&งิบุ�คคลภายนอกผู+กพ�นตั๋นตั๋-อเจ้�าหน#!ในการท#&จ้ะช าระหน#!ในเม.&อล+กหน#!ไม-ช าระเป"นเร.&องิท#&ม#หน#!ผู+กพ�นก�นอย+-ในระหว-างิเจ้�าหน#!และล+กหน#!อย+-ช� !นหน1&งิแล�วเป"นหน#!ประธานแล�วจ้1งิม#หน#!ระหว-างิผู+�ค !าประก�นก�บุเจ้�าหน#!อ#กช�!นหน1&งิเป"นหน#!อ�ปกรณิ� ความร�บุผูด้ข้องิผู+�ค !าประก�นเป"นความร�บุผูด้โด้ยตั๋รงิตั๋-อเจ้�าหน#!ท#&จ้ะช าระหน#!เม.&อล+กหน#!ไม-ช าระ และในฐานะท#&เป"นผู+�เป"นผู+�ม#สั-วนได้�เสั#ยในการท#&จ้ะตั๋�องิร�บุผูด้เพ.&อล+กหน#!จ้1งิอาจ้ช าระหน#!โด้ยข้.นใจ้ล+กหน#!ได้�ตั๋ามหล�กในมาตั๋รา 314 อย+-แล�ว การท าสั�ญญาค !าประก�นจ้1งิไม-ตั๋�องิอาศั�ยความร+ �เห5นยนยอมข้องิล+กหน#!เลย และเม.&อผู+�ค !าประก�นช าระหน#!ให�เจ้�าหน#!ไปแล�ว ก5ย-อมร�บุช-วงิสัทธข้องิเจ้�าหน#!ไล-เบุ#!ยเอาจ้ากล+กหน#!ได้�ด้�วยอ านาจ้ข้องิกฎหมายซึ่1&งิบุ�ญญ�ตั๋ร�บุรองิไว�โด้ยไม-ตั๋�องิได้�ร�บุความยนยอมจ้ากล+กหน#!

1.1.2 สั�ญญาค !าประก�นตั๋�องิม#หล�กฐานเป"นหน�งิสั.อท#&ว-า สั�ญญาค !าประก�นตั๋�องิม#หล�กฐานเป"นหน�งิสั.อลงิลายม.อช.&อผู+�ค !าประก�น“

จ้1งิจ้ะฟ้8องิร�องิบุ�งิค�บุคด้#ให�ผู+�ค !าประก�นร�บุผูด้ได้�” น�!นหมายความว-าค ากล-าวน�!นหมายความว-า สั�ญญาค !าประก�นเป"นสั�ญญาท#&กฎหมายไม-ได้�บุ�งิค�บุ

ว-าตั๋�องิท าตั๋ามแบุบุ ด้�งิน#! แม�ค+-สั�ญญาอาจ้จ้ะตั๋กลงิก�นด้�วยวาจ้าก5ม#ผูลท าให�สั�ญญาค !าประก�นสัมบุ+รณิ�แล�ว เพ#ยงิแตั๋-หากว-าจ้ะม#การฟ้8องิร�องิบุ�งิค�บุคด้#ให�ผู+�ค !าประก�นร�บุผูด้ จ้ะตั๋�องิม#หล�กฐานแห-งิการค !าประก�นเป"นหน�งิสั.อลงิลายม.อช.&อผู+�ค !าประก�นไว�เป"นสั าค�ญ หากไม-ม#หล�กฐานด้�งิกล-าวก5จ้ะฟ้8องิร�องิบุ�งิค�บุเอาแก-ผู+�ค !าประก�นไม-ได้� หล�กฐานเป"นหน�งิสั.อน�!นผู+�ค !าประก�นจ้ะท าไว�อย-างิไรก5ได้�และจ้ะม#ร+ปล�กษณิ�เป"นหน�งิสั.อ จ้ด้หมาย บุ�นท1ก หร.ออะไรก5ได้� เพ#ยงิแตั๋-ให�ม#ข้�อความแสัด้งิว-าม#การค !าประก�น และม#ลายม.อช.&อผู+�ค !าประก�นก5เป"นการเพ#ยงิพอแล�ว

นายด้ าท าสั�ญญาก+�เงินจ้ากนางิแด้งิ โด้ยม#นายข้าวเข้#ยนบุ�นท1กลงิลายช.&อตั๋นเองิถ1งิสัาม#ข้องินางิแด้งิม#ข้�อความว-าตั๋นยอมร�บุจ้ะชด้ใช�หน#!ท#&นายด้ าก+�เงินไปจ้ากนางิแด้งิให� หากนายด้ าไม-ยอมช าระ ตั๋-อมานายด้ าไม-ยอมช าระหน#!เงินก+�ให�นางิแด้งิ นางิแด้งิจ้1งิฟ้8องิให�นายข้าวช าระหน#!ในฐานะท#&เป"นผู+�ค !าประก�น นายข้าวเถ#ยงิว-าตั๋นไม-ใช-ผู+�ค !าประก�นเพราะบุ�นท1กท#&ตั๋นเข้#ยนน�!นเข้#ยนไปถ1งิสัาม#ข้องินางิแด้งิก5ไม-ใช-เจ้�าหน#!ข้องินายด้ า นายข้าวจ้1งิไม-ม#ความผู+กพ�นจ้ะตั๋�องิช าระหน#!ให�นางิแด้งิแตั๋-อย-างิใด้

ให�วนจ้ฉั�ย นายข้าวปฏิเสัธความร�บุผูด้ตั๋ามค ากล-าวอ�างิได้�หร.อไม- เพราะเหตั๋�ใด้นายข้าวปฏิเสัธความร�บุผูด้ไม-ได้� เพราะหล�กฐานแห-งิการค !าประก�นน�!น ผู+�ค !า

ประก�นไม-จ้ าตั๋�องิท าตั๋-อหน�าเจ้�าหน#!โด้ยตั๋รงิ แม�จ้ะท าก�บุล+กหน#!หร.อบุ�คคลอ.&นใด้ หากม#

2

Page 3: สรุป พาณิชย์3

ข้�อความแสัด้งิการค !าประก�นหน#!และม#ลายม.อช.&อผู+�ค !าประก�นแล�วก5ใช�เป"นหล�กฐานฟ้8องิร�องิบุ�งิค�บุผู+�ค !าประก�นได้� ด้�งิน�!น แม�นายข้าวจ้ะท าบุ�นท1กแสัด้งิการค !าประก�นด้�งิกล-าวไว�ก�บุสัาม#ข้องินางิแด้งิซึ่1&งิเป"นเจ้�าหน#! มได้�ท าก�บุนางิแด้งิโด้ยตั๋รงิ นางิแด้งิก5น าบุ�นท1กน�!นมาเป"นหล�กฐานฟ้8องิร�องิให�นายข้าวร�บุผูด้ในฐานะเป"นผู+�ค !าประก�นได้�แล�ว ตั๋ามน�ยแห-งิ ฎ 887/2476

1.1.3 หน#!ประธานตั๋�องิเป"นหน#!ท#&สัมบุ+รณิ�“การค !าประก�นจ้ะม#ได้�เฉัพาะแตั๋-เพ.&อหน#!อ�นสัมบุ+รณิ�” หมายความว-าอย-างิไรหน#!ตั๋ามสั�ญญาหน#!ค !าประก�นเป"นหน#!อ�ปกรณิ�ซึ่1&งิตั๋�องิอาศั�ยหน#! ระหว-างิเจ้�าหน#!

ก�บุล+กหน#!อ�นเป"นหน#!ประธาน ด้�งิน�!นหน#!ประธานจ้1งิตั๋�องิเป"นหน#!ท#&สัมบุ+รณิ�ม#ผูลบุ�งิค�บุผู+กพ�นก�นได้�ตั๋ามกฎหมาย สั�ญญาค !าประก�นอ�นเป"นหน#!อ�ปกรณิ�จ้1งิจ้ะม#ผูลบุ�งิค�บุตั๋ามไปด้�วย หากหน#!ประธานไม-ม#หร.อไม-สัมบุ+รณิ�ด้�วยเหตั๋�อ.&นตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋ข้องิกฎหมาย การค !าประก�นก5จ้ะเกด้ข้1!นไม-ได้�

เหตั๋�ใด้จ้1งิม#การค !าประก�นหน#!ในอนาคตั๋หร.อหน#!ม#เงิ.&อนไข้ได้�บุทบุ�ญญ�ตั๋ข้องิกฎหมายวางิหล�กท�&วไปไว�ว-า การค !าประก�นจ้ะม#ได้�แตั๋-เฉัพาะ

เพ.&อหน#!อ�นสัมบุ+รณิ� แตั๋-ท�!งิน#!มได้�หมายความว-าหน#!ท#&จ้ะค !าประก�นได้�และเป"นหน#!สัมบุ+รณิ�น�!น จ้ะตั๋�องิเป"นหน#!ท#&ม#อย+-แล�วหร.อเกด้ข้1!นพร�อมก�บุการค !าประก�นหน#!ในอนาคตั๋หร.อหน#!ม#เงิ.&อนไข้ซึ่1&งิในข้ณิะท าสั�ญญาค !าประก�น แม�หน#!จ้ะย�งิไม-เกด้ และจ้ะเกด้หร.อไม-ก5อาศั�ยเหตั๋�การณิ�ในอนาคตั๋อ�นไม-แน-นอนก5ตั๋าม แตั๋-ถ�าหากจ้ะเกด้ในอนาคตั๋หร.อเม.&อเงิ.&อนไข้สั าเร5จ้แล�วจ้ะเป"นหน#!ท#&สัมบุ+รณิ� ก5อาจ้ม#การค !าประก�นได้� การให�ม#การค !าประก�นหน#!ในอนาคตั๋หร.อหน#!ม#เงิ.&อนไข้ได้�ก5เพ.&อเป"นการร�กษาประโยชน�และป8องิก�นความเสั#ยหายท#&อาจ้เกด้แก-เจ้�าหน#!ในกจ้การท#&ล+กหน#!ได้�ก-อข้1!นหร.อจ้ะได้�ก-อข้1!นในอนาคตั๋น�&นเองิ

1.2 ความร�บุผูด้ข้องิผู+�ร �บุประก�น1.ผู+�ค !าประก�นม#ความร�บุผูด้ท#&จ้ะตั๋�องิช าระหน#!ในเม.&อล+กหน#!ไม-ช าระ โด้ยผู+�ค !าประก�น

อาจ้จ้ าก�ด้หร.อไม-จ้ าก�ด้ความร�บุผูด้ไว�ก5ได้�2.หากม#ได้�ม#การตั๋กลงิก�นไว�เป"นอย-างิอ.&น โด้ยปกตั๋ล+กหน#!ม#ความร�บุผูด้ตั๋ามม+ลหน#!

ประธานอย+-อย-างิไร ผู+�ค !าประก�นย-อมไม-ตั๋�องิร�บุผูด้เกนกว-าความร�บุผูด้ข้องิล+กหน#!น� !น3.ในหน#!รายเด้#ยวก�น อาจ้ม#ผู+�ค !าประก�นหลายคนก5ได้� และผู+�ค !าประก�นเหล-าน�!นตั๋�องิ

ร�บุผูด้ตั๋-อเจ้�าหน#!อย-างิล+กหน#!ร -วมก�น แม�ว-าจ้ะมได้�เข้�าค !าประก�นหน#!รายน�!นในเวลาเด้#ยวก�นก5ตั๋าม

3

Page 4: สรุป พาณิชย์3

4.หน#!รายหน1&งิๆ อาจ้ม#ผู+�ค !าประก�นข้องิผู+�ค !าประก�นอ#กช�!นหน1&งิก5ได้� เร#ยกว-าผู+�ร �บุเร.อน

5.เม.&อเจ้�าหน#!บุ�งิค�บุช าระหน#!เอาจ้ากผู+�ค !าประก�นไม-เพ#ยงิพอท#&จ้ะช าระหน#!ข้องิล+กหน#!ได้�ท�!งิหมด้ ล+กหน#!ย�งิคงิตั๋�องิร�บุผูด้ในสั-วนท#&เหล.อน�!น

1.2.1 หล�กท�&วไปเก#&ยวก�บุความร�บุผูด้ข้องิผู+�ค !าประก�นโด้ยล�กษณิะข้องิสั�ญญาค !าประก�น ม#หล�กเกณิฑ์�ท�&วไปเก#&ยวก�บุความร�บุผูด้

ข้องิผู+�ค !าประก�นไว�อย-างิไรหล�กท�&วไปเก#&ยวก�บุความร�บุผูด้ข้องิผู+�ค !าประก�นตั๋ามสั�ญญาค !าประก�นค.อผู+�ค !าประก�นม#หน#!ท#&จ้ะตั๋�องิช าระหน#!ให�แก-เจ้�าหน#!ในเม.&อล+กหน#!ไม-ช าระหน#!น� !น เม.&อ

หน#!ถ1งิก าหนด้ช าระแล�วล+กหน#!ไม-ช าระหน#! ล+กหน#!ย-อมตั๋กเป"นผู+�ผูด้น�ด้ซึ่1&งิม#ผูลให�เจ้�าหน#!ม#สัทธเร#ยกร�องิให�ผู+�ค !าประก�นช าระหน#!ได้�ตั๋�!งิแตั๋-เวลาท#&ล+กหน#!ผูด้น�ด้น�!น สั-วนในเร.&องิความร�บุผูด้ชอบุข้องิผู+�ค !าประก�นจ้ะม#มากน�อยเพ#ยงิใด้น�!นก5ตั๋�องิเป"นไปตั๋ามท#&ตั๋กลงิก�นไว�ในสั�ญญาค !าประก�น ท�!งิน#!เพราะประมวลกฎหมายแพ-งิและพาณิชย�ข้องิไทยเราน�!น มได้�ม#บุทบุ�ญญ�ตั๋จ้ าก�ด้ความร�บุผูด้ข้องิผู+�ค !าประก�นไว�แน-นอน โด้ยปกตั๋หากมได้�ม#การตั๋กลงิก�นไว�เป"นอย-างิอ.&นตั๋ามหล�กข้องิสั�ญญาค !าประก�นซึ่1&งิผู+�ค !าประก�น เป"นผู+�ตั๋�องิเสั#ยในม+ลหน#!อย+-แล�ว ผู+�ค !าประก�นจ้1งิไม-ตั๋�องิร�บุผูด้เกนไปกว-าความร�บุผูด้ข้องิล+กหน#! อย-างิไรก5ตั๋ามผู+�ค !าประก�นอาจ้ตั๋กลงิจ้ าก�ด้ความร�บุผูด้ข้องิตั๋นเองิไว�มากน�อยเพ#ยงิใด้ก5ได้� ค.ออาจ้จ้ าก�ด้ข้อบุเข้ตั๋ความร�บุผูด้ไว�น�อยกว-าความร�บุผูด้ข้องิล+กหน#!ก5ได้� ท�!งิน#!ไม-ว-าจ้ะเป"นเร.&องิก าหนด้เวลา หร.อในเร.&องิก าหนด้ข้อบุเข้ตั๋ข้องิความเสั#ยหายท#&เจ้�าหน#!ได้�ร�บุก5ได้� หร.ออาจ้ตั๋กลงิยอมร�บุผูด้เกนกว-าความร�บุผูด้ข้องิล+กหน#!ก5ได้� ไม-ตั๋�องิห�ามตั๋ามมาตั๋รา 150 อย-างิไรก5ตั๋ามหากสั�ญญาค !าประก�นน�!นม#ข้�อความไม-แจ้�งิช�ด้ว-า ผู+�ค !าประก�นจ้ะตั๋�องิร�บุผูด้เพ#ยงิใด้ เม.&อม#กรณิ#ตั๋�องิตั๋#ความ ก5ตั๋�องิตั๋#ความโด้ยเคร-งิคร�ด้เพ.&อมให�ผู+�ค !าประก�นตั๋�องิร�บุผูด้ชอบุเกด้ไปกว-าท#&เข้าม#เจ้ตั๋นาจ้ะร�บุรองิไว�

1.2.2 ข้อบุเข้ตั๋ความร�บุผูด้ข้องิผู+�ค !าประก�นการค !าประก�นอย-างิจ้ าก�ด้หร.อไม-จ้ าก�ด้ความร�บุผูด้ ท าให�ข้อบุเข้ตั๋ความร�บุผูด้

ข้องิผู+�ค !าประก�นตั๋-างิก�นอย-างิไรการค !าประก�นอย-างิจ้ าก�ด้ความร�บุผูด้ ท าให�ผู+�ค !าประก�นตั๋�องิร�บุผูด้แตั๋-เพ#ยงิใน

ข้อบุเข้ตั๋ท#&ตั๋นจ้ าก�ด้ความร�บุผูด้ไว�เท-าน�!น โด้ยอาจ้จ้ะเป"นการจ้ าก�ด้จ้ านวนหน#!ท#&ร �บุผูด้ จ้ าก�ด้เวลาท#&ร �บุผูด้ หร.อจ้ าก�ด้เงิ.&อนไข้ในการร�บุผูด้อย-างิไรก5ได้� แตั๋-การจ้ าก�ด้ความร�บุผูด้น#!จ้ะตั๋�องิตั๋กลงิแสัด้งิไว�อย-างิแจ้�งิช�ด้ในสั�ญญาค !าประก�น เพราะหากไม-ระบุ�ไว�ช�ด้

4

Page 5: สรุป พาณิชย์3

อาจ้ตั๋�องิร�บุผูด้โด้ยไม-จ้ าก�ด้ได้� การค !าประก�นโด้ยไม-จ้ าก�ด้ความร�บุผูด้อาจ้เป"นเร.&องิท#&ผู+�ค !าประก�นตั๋กลงิร�บุผูด้โด้ยไม-จ้ าก�ด้เองิ หร.ออาจ้เป"นกรณิ#ท#&สั�ญญาค !าประก�นไม-ปรากฏิช�ด้ว-าร�บุผูด้จ้ าก�ด้อย-างิไรก5ได้� การค !าประก�นโด้ยไม-จ้ าก�ด้ความร�บุผูด้ ท าให�ผู+�ค !าประก�นตั๋�องิร�บุผูด้ในหน#!ท�กอย-างิท#&ล+กหน#!จ้ะตั๋�องิใช�ค.อนอกจ้ากเงินตั๋�นข้องิหน#!แล�ว ย�งิรวมถ1งิด้อกเบุ#!ย และค-าสันไหมทด้แทนอ�นเกด้จ้ากการไม-ช าระหน#!ซึ่1&งิล+กหน#!ค�างิช าระ ตั๋ลอด้จ้นค-าภาระตั๋ด้พ�นอ�นเป"นอ�ปกรณิ�แห-งิหน#!ด้�วย

แตั๋-ไม-ว-าจ้ะเป"นการค !าประก�นจ้ าก�ด้หร.อไม-จ้ าก�ด้ความร�บุผูด้ก5ตั๋ามผูลท#&สั�ด้ผู+�ค !าประก�นก5ไม-ตั๋�องิร�บุผูด้เกนความร�บุผูด้ข้องิล+กหน#!ท�!งิสั!น เว�นแตั๋-จ้ะม#การตั๋กลงิพเศัษยอมร�บุผูด้เกนกว-าท#&ล+กหน#!จ้ะตั๋�องิร�บุซึ่1&งิเป"นเร.&องิท#&ผู+�ค !าประก�นยอมตั๋กลงิชด้ใช�เกนไปเองิ

และไม-ว-าจ้ะเป"นการค !าประก�นจ้ าก�ด้หร.อไม-จ้ าก�ด้ความร�บุผูด้ ผู+�ค !าประก�นก5ย�งิคงิตั๋�องิร�บุผูด้ในค-าฤชาธรรมเน#ยมความซึ่1&งิล+กหน#!จ้ะตั๋�องิใช�ให�แก-เจ้�าหน#!ด้�วย เว�นแตั๋-เจ้�าหน#!จ้ะฟ้8องิคด้#โด้ยมได้�เร#ยกให�ผู+�ค !าประก�นช าระหน#!ก-อน

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 11. สั�ญญาค !าประก�นค.อ สั�ญญาท#&บุ�คคลภายนอกตั๋กลงิก�บุเจ้�าหน#!ว-าจ้ะใช�หน#!เม.&อล+กหน#!ไม-ใช�2. สั�ญญาค !าประก�น ตั๋�องิม#หล�กฐานเป"นหน�งิสั.อลงิลายม.อช.&อผู+�ค !าประก�นจ้1งิจ้ะฟ้8องิร�องิให�

บุ�งิค�บุคด้#ก�นได้�3. หน#!ท#&ไม-อาจ้ม#การค !าประก�นได้�ค.อ หน#!ท#&ล+กหน#!กระท าโด้ยสั าค�ญผูด้ในสัาระสั าค�ญข้องิ

นตั๋กรรม4. หล�กการท�&วไปเก#&ยวก�บุความร�บุผูด้ชอบุข้องิผู+�ค !าประก�นม#ด้�งิน#! (ก) ผู+�ค !าประก�นตั๋�องิช าระหน#!

แก-เจ้�าหน#!เม.&อล+กหน#!ไม-ช าระ (ข้) ผู+�ค !าประก�นร�บุผูด้ไม-เกนความร�บุผูด้ข้องิล+กหน#! (ค) การตั๋#ความเก#&ยวก�บุความร�บุผูด้ข้องิผู+�ค !าประก�นตั๋�องิตั๋#ความโด้ยเคร-งิคร�ด้

5. การค !าประก�นอย-างิไม-จ้ าก�ด้ความร�บุผูด้ครอบุคล�มถ1งิหน#! เงินตั๋�น ด้อกเบุ#!ย ค-าข้นสั-งิ เบุ#!ย ปร�บุ ค-าฤชาธรรมเน#ยมความ ข้องิล+กหน#!

6. การค !าประก�นอย-างิจ้ าก�ด้ความร�บุผูด้ได้�แก- ค !าประก�นโด้ยจ้ าก�ด้เวลาหร.อจ้ านวนหน#!ไว�น�อยกว-าหร.อมากกว-าความร�บุผูด้ข้องิล+กหน#!หร.อโด้ยม#เงิ.&อนไข้อย-างิไรก5ได้�

7. ผู+�ร�บุเร.อนค.อ ผู+�ค !าประก�นข้องิผู+�ค !าประก�น8. ผู+�ค !าประก�นหลายคนในหน#!รายเด้#ยวก�นตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อเจ้�าหน#! ร�บุผูด้อย-างิล+กหน#!ร-วม9. การท#&เจ้�าหน#!บุ�งิค�บุช าระหน#!เอาจ้ากผู+�ค !าประก�นไม-เพ#ยงิพอท#&จ้ะช าระหน#!ข้องิล+กหน#!ได้�ท�!งิหมด้

จ้ะม#ผูลทางิกฎหมายค.อ ล+กหน#!ย�งิคงิตั๋�องิร�บุผูด้ในหน#!สั-วนท#&เหล.อท�!งิหมด้10. หน�งิสั.อสั�ญญาก+�ย.มเงิน ซึ่1&งิลงิลายม.อช.& อผู+�ค !าประก�นในช-องิผู+�ค !าประก�นโด้ยไม-ม#

ข้�อความแสัด้งิการค !าประก�น ก5เพ#ยงิพอท#&จ้ะใช�เป"นหล�กฐานฟ้8องิร�องิให�ผู+�ค !าประก�นร�บุผูด้แล�ว

5

Page 6: สรุป พาณิชย์3

หน่�วยที่�� 2 ผลัแลัะค้ำวามิระงบสั��น่ไปแห�งสัญญาค้ำ��าประกน่

1.เม.&อล+กหน#!ผูด้น�ด้ไม-ช าระหน#! เจ้�าหน#!ย-อมม#สัทธทวงิถามให�ผู+�ค !าประก�นร�บุผูด้ตั๋ามสั�ญญาค !าประก�น ท�นท# แตั๋-ผู+�ค !าประก�นอาจ้ใช�สัทธยกข้�อตั๋-อสั+�หร.อเบุ#&ยงิบุ-ายให�เจ้�าหน#!ไปบุ�งิค�บุช าระหน#!เอาจ้ากล+กหน#!ก-อนได้�

2.ผู+�ค !าประก�นซึ่1&งิได้�ช าระหน#!ให�แก-เจ้�าหน#!ไปแล�วย-อมม#สัทธไล-เบุ#!ยเอาจ้ากล+กหน#! และร�บุช-วงิสัทธข้องิเจ้�าหน#!ในม+ลหน#!น� !นได้�ตั๋ลอด้ถ1งิประก�นแห-งิหน#! แตั๋-ม#บุางิกรณิ#ท#&ผู+�ค !าประก�นอาจ้เสั#ยสัทธไล-เบุ#!ยล+กหน#!หร.อไม-อาจ้เข้�าร�บุช-วงิสัทธข้องิเจ้�าหน#!ได้�เช-นก�น

3.สั�ญญาค !าประก�นย-อมระงิ�บุไปเช-นเด้#ยวก�บุการระงิ�บุข้องิสั�ญญาธรรมด้าท�&วๆไป หร.อเม.&อหน#!ข้องิล+กหน#!ระงิ�บุลงิไม-ว-าด้�วยเหตั๋�ใด้ๆ ในบุางิกรณิ#ผู+�ค !าประก�นอาจ้หล�ด้พ�นความร�บุผูด้เพราะเหตั๋�สั าค�ญอ�นเกด้จ้ากการกระท าข้องิเจ้�าหน#!ได้�

2.1 ผูลข้องิสั�ญญาค !าประก�นก-อนช าระหน#!1.ความร�บุผูด้ข้องิผู+�ค !าประก�นตั๋ามสั�ญญาค !าประก�นเกด้ข้1!นท�นท#ท#&ล+กหน#!ผูด้น�ด้ไม-

ช าระหน#!2.ถ�าล+กหน#!มได้�ผูด้น�ด้ ผู+�ค !าประก�นก5ย�งิไม-ม#ความร�บุผูด้ท#&จ้ะตั๋�องิช าระหน#!แก-เจ้�าหน#!

แม�ตั๋�วล+กหน#!เองิอาจ้ตั๋�องิช าระหน#!ก-อนถ1งิเวลาก าหนด้เพราะไม-อาจ้ถ.อเอาประโยชน�แห-งิเงิ.&อนเวลาได้�

3.เม.&อถ+กเจ้�าหน#!ทวงิถามให�ช าระหน#! ผู+�ค !าประก�นอาจ้ใช�สัทธเบุ#&ยงิเบุนให�เจ้�าหน#!ไปบุ�งิค�บุช าระหน#!เอาจ้ากล+กหน#!ก-อนได้� เว�นแตั๋-ในกรณิ#ท#&ม#ข้�อตั๋กลงิให�ผู+�ค !าประก�นตั๋�องิร�บุผูด้ร-วมก�นก�บุล+กหน#!

4.เม.&อล+กหน#!ร �บุสัภาพหน#!หร.อเม.&อเจ้�าหน#!ฟ้8องิคด้#หร.อท าการอย-างิอ.&นอ�นม#ผูลอย-างิเด้#ยวก�น เป"นเหตั๋�ให�อาย�ความฟ้8องิคด้#สัะด้�ด้หย�ด้ลงิเป"นโทษแก-ล+กหน#! การน�!นย-อมตั๋กเป"นโทษแก-ผู+�ค !าประก�นด้�วย

2.1.1 ก าหนด้เวลาช าระหน#!ตั๋ามสั�ญญาค !าประก�นด้ าก+�เงินจ้ากแด้งิ โด้ยสั�ญญาจ้ะใช�ให�ภายในก าหนด้ 1 ป@ ม#ข้าวเป"นผู+�ค !าประก�น

คร�!นเม.&อใกล�จ้ะครบุก าหนด้ ม#กฎหมายใหม-ออกมายกเลกระบุบุเงินตั๋ราท#&ใช�อย+-ในข้ณิะน�!น โด้ยให�ใช�ธนบุ�ตั๋รชนด้ใหม- ซึ่1&งิทางิการย�งิพมพ�ออกมาให�ใช�ก�นได้�ไม-ท�&วถ1งิ ด้ าจ้1งิไม-

6

Page 7: สรุป พาณิชย์3

สัามารถน าเงินไปใช�หน#!ให�แด้งิได้�ครบุถ�วนตั๋ามเวลาท#&ก าหนด้ แด้งิจ้1งิมาฟ้8องิเร#ยกร�องิเอาจ้ากข้าวในฐานะผู+�ค !าประก�น ให�วนจ้ฉั�ยว-าแด้งิจ้ะเร#ยกร�องิเอาเช-นน�!นได้�หร.อไม-

ตั๋ามหล�กมาตั๋รา 686 ผู+�ค !าประก�นจ้ะตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋ามสั�ญญาค !าประก�นเม.&อล+กหน#!ผูด้น�ด้ กรณิ#ตั๋ามปAญหาม#พฤตั๋การณิ�ท#&ด้ าย�งิไม-สัามารถช าระหน#!ได้�ครบุถ�วน โด้ยด้ าไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ เป"นเหตั๋�ยกเว�นตั๋ามมาตั๋รา 205 ด้ าย�งิไม-ได้�ช.&อว-าผูด้น�ด้ แด้งิจ้1งิจ้ะมาเร#ยกร�องิเอาแก-ข้าวผู+�ค !าประก�นไม-ได้�

มิาตรา 686 ล+กหน#!ผูด้น�ด้ลงิเม.&อใด้ ท-านว-าเจ้�าหน#!ชอบุท#&จ้ะเร#ยก ให�ผู+�ค !าประก�นช าระหน#!ได้�แตั๋-น�!น

มิาตรา 205 ตั๋ราบุใด้การช าระหน#!น� !นย�งิมได้�กระท าลงิเพราะพฤตั๋การณิ�อ�นใด้อ�นหน1&งิ ซึ่1&งิล+กหน#!ไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ชอบุ ตั๋ราบุน�!นล+กหน#! ย�งิหาได้�ช.&อว-าผูด้น�ด้ไม-

2.1.2 กรณิ#ท#&ล+กหน#!ไม-อาจ้ถ.อประโยชน�แห-งิเงิ.&อนเวลาการท#&ผู+�ค !าประก�นไม-จ้ าตั๋�องิช าระหน#!ก-อนถ1งิก าหนด้ช าระ แม�ว-าล+กหน#!จ้ะไม-อาจ้

ถ.อเอาประโยชน�แห-งิเงิ.&อนเวลาได้�แล�วก5ตั๋าม ม#เหตั๋�ผูลอย-างิไรประโยชน�แห-งิเงิ.&อนเวลาน�!นปกตั๋ก าหนด้ไว�เพ.&อประโยชน�ข้องิล+กหน#! เพ.&อให�ล+ก

หน#!ม#เวลาสั าหร�บุเตั๋ร#ยมการช าระหน#!แก-เจ้�าหน#!ได้� ด้�งิน�!น การท#&หน#!ม#ก าหนด้เวลาช าระจ้1งิจ้1งิได้�ประโยชน�ไปถ1งิผู+�ค !าประก�นด้�วยในฐานะเป"นล+กหน#!ช�!นท#&สัองิ ซึ่1&งิความร�บุผูด้โด้ยตั๋รงิในการช าระหน#!เป"นข้องิล+กหน#! ไม-ใช-ข้องิผู+�ค !าประก�น ผู+�ค !าประก�นจ้ะม#ความผูด้ก5ตั๋-อเม.&อล+กหน#!ผูด้น�ด้ไม-ช าระหน#!เท-าน�!น หากไม-ใช-กรณิ#ท#&ล+กหน#!ผูด้น�ด้แล�ว เจ้�าหน#!ไม-อาจ้ใช�สัทธเร#ยกร�องิให�ผู+�ค !าประก�นร�บุผูด้ก-อนหน#!ถ1งิก าหนด้ได้� แม�ตั๋�วล+กหน#!เองิอาจ้ถ+กฟ้8องิบุ�งิค�บุให�ตั๋�องิช าระหน#!ก-อนถ1งิก าหนด้เพราะเหตั๋�ท#&ตั๋นไม-อาจ้ถ.อเอาประโยชน�แห-งิเงิ.&อนเวลาตั๋ามกรณิ#ใน มาตั๋รา 193 ก5ตั๋าม

มิาตรา 193 ในกรณิ#ด้�งิตั๋-อไปน#!ฝ่Cายล+กหน#!จ้ะถ.อเอาประโยชน�แห-งิเงิ.&อนเวลาเร&มตั๋�นหร.อเงิ.&อนเวลาสั!นสั�ด้มได้�

(1) ล+กหน#!ถ+กศัาลสั�&งิพท�กษ�ทร�พย�เด้5ด้ข้าด้ตั๋ามกฎหมายว-าด้�วย ล�มละลาย(2) ล+กหน#!ไม-ให�ประก�นในเม.&อจ้ าตั๋�องิให�(3) ล+กหน#!ได้�ท าลาย หร.อท าให�ลด้น�อยถอยลงิซึ่1&งิประก�นอ�นได้�ให�ไว�(4) ล+กหน#!น าทร�พย�สันข้องิบุ�คคลอ.& นมาให�เป"นประก�นโด้ยเจ้�าข้องิ ทร�พย�สันน�!นมได้�

ยนยอมด้�วย

2.1.3 สัทธเบุ#&ยงิบุ-ายข้องิผู+�ค !าประก�นในฐานะท#&ผู+�ค !าประก�นม#ความร�บุผูด้เป"นล+กหน#!ช�!นท#& 2 เม.&อถ+กเจ้�าหน#!ทวงิถามให�

ช าระหน#! ผู+�ค !าประก�นม#สัทธเบุ#&ยงิบุ-ายอย-างิไรบุ�างิ

7

Page 8: สรุป พาณิชย์3

ผู+�ค !าประก�นม#สัทธด้�งิน#!ค.อ1. ม#สัทธข้อให�เจ้�าหน#!เร#ยกให�ล+กหน#!ช าระหน#!ก-อน เว�นแตั๋-ล+กหน#!จ้ะถ+กศัาล

พพากษาให�เป"นคนล�มละลายหร.อไม-ปรากฏิว-าล+กหน#!ไปอย+-แห-งิใด้ในราชอาณิาจ้�กร (มาตั๋รา 688)

2. ม#สัทธให�เจ้�าหน#!บุ�งิค�บุช าระหน#!เอาจ้ากทร�พย�สันข้องิล+กหน#!ก-อนหากผู+�ค !าประก�นพสั+จ้น�ได้�ว-าล+กหน#!ม#ทางิท#&จ้ะช าระหน#!ได้�และการท#&จ้ะบุ�งิค�บุเอาจ้ากล+กหน#!น� !นไม-เป"นการยาก (มาตั๋รา 689)

3. ม#ให�เจ้�าหน#!เอาช าระหน#!จ้ากทร�พย�ข้องิล+กหน#!ท#&เจ้�าหน#!ย1ด้ถ.อไว�เป"นประก�นก-อน (มาตั๋รา 690)

อย-างิไรก5ตั๋าม หากผู+�ค !าประก�นมได้�เข้�าค !าประก�นอย-างิธรรมด้า แตั๋-ได้�ยนยอมตั๋กลงิร�บุผูด้ร-วมก�บุล+กหน#! ผู+�ค !าประก�นย-อมไม-อาจ้ใช�สัทธตั๋-างิๆ ด้�งิกล-าวข้�างิตั๋�นมาเก#&ยงิงิอนเจ้�าหน#!ได้�

มิาตรา 688 เม.&อเจ้�าหน#!ทวงิให�ผู+�ค !าประก�นช าระหน#! ผู+�ค !าประก�น จ้ะข้อให�เร#ยกล+กหน#!ช าระก-อนก5ได้� เว�นแตั๋-ล+กหน#!จ้ะถ+กศัาลพพากษา ให�เป"นคนล�มละลายเสั#ยแล�ว หร.อไม-ปรากฏิว-าล+กหน#!ไปอย+-แห-งิใด้ใน พระราชอาณิาเข้ตั๋

มิาตรา 689 ถ1งิแม�จ้ะได้�เร#ยกให�ล+กหน#!ช าระหน#!ด้� &งิกล-าวมาใน มาตั๋รา ก-อนน�!นแล�วก5ตั๋าม ถ�าผู+�ค !าประก�นพสั+จ้น�ได้�ว-าล+กหน#!น� !นม#ทางิ ท#&จ้ะช าระหน#!ได้�และการท#&จ้ะบุ�งิค�บุให�ล+กหน#!ช าระหน#!น� !นจ้ะไม-เป"นการ ยากไซึ่ร� ท-านว-าเจ้�าหน#!จ้ะตั๋�องิบุ�งิค�บุการช าระหน#!รายน�!นเอาจ้าก ทร�พย�สันข้องิล+กหน#!ก-อน

มิาตรา 690 ถ�าเจ้�าหน#!ม#ทร�พย�ข้องิล+กหน#!ย1ด้ไว�เป"นประก�นไซึ่ร� เม.&อผู+�ค !าประก�นร�องิข้อ ท-านว-าเจ้�าหน#!จ้ะตั๋�องิให�ช าระหน#!เอาจ้าก ทร�พย�ซึ่1&งิเป"นประก�นน�!นก-อน

2.1.4 อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิเป"นโทษแก-ผู+�ค !าประก�นเหตั๋�ในกฎหมายจ้1งิบุ�ญญ�ตั๋ให�อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิเป"นโทษแก-ล+กหน#! เป"น

โทษแก-ผู+�ค !าประก�นด้�วยสั�ญญาค !าประก�นเป"นสั�ญญาอ�ปกรณิ� ซึ่1&งิตั๋�องิข้1!นอย+-ก�บุสั�ญญาประธาน เม.&อม#

พฤตั๋การณิ�ท#&เป"นค�ณิแก-ล+กหน#!ในสั�ญญาประธาน ผู+�ค !าประก�นในสั�ญญาอ�ปกรณิ�ย-อมได้�ร�บุประโยชน�ด้�วย ในกรณิ#ท#&หน#!ข้องิล+กหน#!ระงิ�บุสั!นไปไม-ว-าด้�วยเหตั๋�ใด้ๆ ผู+�ค !าประก�นย-อมหล�ด้พ�นความผูด้ไปด้�วย เช-น ถ�าเจ้�าหน#!ละเลยไม-ฟ้8องิร�องิให�ล+กหน#!ช าระหน#!ตั๋ามม+ลหน#!ภายในก าหนด้อาย�ความ ล+กหน#!ย-อมได้�ร�บุประโยชน�จ้ากการท#&สัทธเร#ยกร�องิข้องิเจ้�าหน#!ข้าด้อาย�ความ ค.อไม-ตั๋�องิช าระหน#!ให�เจ้�าหน#!อ#กตั๋-อไป หากเจ้�าหน#!น าคด้#มาฟ้8องิร�องิ ล+กหน#!ก5ยกเร.&องิข้าด้อาย�ความข้1!นตั๋-อสั+�ได้� และผู+�ค !าประก�นก5ย-อมได้�ร�บุ

8

Page 9: สรุป พาณิชย์3

ประโยชน�ในการหล�ด้พ�นความผูด้และตั๋-อสั+�เจ้�าหน#!ได้�ได้�เช-นเด้#ยวก�บุล+กหน#! แตั๋-ในทางิกล�บุก�น เม.&อม#เหตั๋�ท าให�อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิเป"นโทษแก-ล+กหน#! ตั๋ามเหตั๋�ผูลและความย�ตั๋ธรรม เม.&อล+กหน#!ในหน#!ประธานย�งิตั๋�องิถ+กผู+กพ�นได้�ร�บุโทษจ้ากการท#&อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิ ผู+�ค !าประก�นก5ควรตั๋�องิได้�ร�บุโทษเช-นเด้#ยวก�นน�!นด้�วย เว�นแตั๋-จ้ะจ้ าก�ด้ความร�บุผูด้ในการเข้�าค !าประก�นไว�ไม-ให�การท#&อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิ อ�นเป"นโทษแก-ล+กหน#!น� !นเป"นโทษแก-ตั๋นด้�วย

2.2 ผูลข้องิสั�ญญาค !าประก�นภายหล�งิช าระหน#!1.เม.&อเจ้�าหน#!เร#ยกร�องิให�ผู+�ค !าประก�นช าระหน#! ผู+�ค !าประก�นม#สัทธยกข้�อตั๋-อสั+�เจ้�าหน#!

ได้� ท�!งิท#&เป"นข้�อตั๋-อสั+�ข้องิตั๋นเองิและท#&เป"นข้�อตั๋-อสั+�ข้องิล+กหน#!2.โด้ยปกตั๋ผู+�ค !าประก�นซึ่1&งิได้�ช าระหน#!ให�แก-เจ้�าหน#!ไปแล�ว ย-อมม#สัทธไล-เบุ#!ยเอาจ้าก

ล+กหน#!และเข้�าร�บุช-วงิสัทธข้องิเจ้�าหน#!ในม+ลหน#!น� !นได้�ตั๋ลอด้ถ1งิประก�นแห-งิหน#!ในนามข้องิตั๋นเองิ

3.ในบุางิกรณิ#ผู+�ค !าประก�นซึ่1&งิได้�ช าระหน#!ให�แก-เจ้�าหน#!แล�วอาจ้เสั#ยสัทธไล-เบุ#!ยเอาจ้ากล+กหน#!ได้� เพราะผู+�ค !าประก�นละเลยไม-ยกข้�อตั๋-อสั+�ข้องิล+กหน#!ข้1!นตั๋-อสั+�เจ้�าหน#! หร.อเพราะช าระหน#!ไปโด้ยไม-บุอกกล-าวล+กหน#! ล+กหน#!ไม-ร+ �จ้1งิไปช าระหน#!ซึ่ !าอ#ก หร.อเพราะม#ข้�อตั๋กลงิพเศัษร�บุผูด้เกนกว-าความร�บุผูด้ข้องิล+กหน#!

4.หากเจ้�าหน#!เป"นตั๋�นเหตั๋�ให�ผู+�ค !าประก�นไม-อาจ้เข้�าร�บุช-วงิสัทธข้องิเจ้�าหน#!ในสัทธจ้ านองิ จ้ าน าหร.อบุ�รมสัทธซึ่1&งิล+กหน#!ให�ไว�แก-เจ้�าหน#!ก-อนหร.อในข้ณิะท าสั�ญญาค !าประก�นได้� ผู+�ค !าประก�นย-อมหล�ด้พ�นความร�บุผูด้ตั๋-อเจ้�าหน#!เท-าท#&ตั๋นตั๋�องิเสั#ยหายไป

2.2.1 สัทธข้องิผู+�ค !าประก�นท#&จ้ะยกข้�อตั๋-อสั+�เจ้�าหน#!เหตั๋�ใด้กฎหมายจ้1งิบุ�ญญ�ตั๋ให�ผู+�ค !าประก�นยกข้�อตั๋-อสั+�ข้องิล+กหน#!ข้1!นตั๋-อสั+�ผู+�ค !า

ประก�นได้�ตั๋ามหล�กข้องิสั�ญญาค !าประก�น ผู+�ค !าประก�นไม-ใช-ล+กหน#!ช�!นตั๋�น แตั๋-เป"นบุ�คคล

ภายนอกท#&เข้�ามาค !าประก�นล+กหน#!อ#กท#หน1&งิ เป"นความร�บุผูด้ในฐานะล+กหน#!ช�!นท#& 2 เม.&อม#พฤตั๋การณิ�ใด้ท#&เป"นค�ณิและโทษแก-ล+กหน#! ย-อมตั๋กเป"นค�ณิและโทษแก-ล+กหน#! ย-อมตั๋กเป"นค�ณิและโทษแก-ผู+�ค !าประก�นด้�วย ด้�งิน�!น ในระหว-างิเจ้�าหน#!และล+กหน#!ในม+ลหน#! ล+กหน#!ม#ข้�อตั๋-อสั+�เจ้�าหน#!อย+-อย-างิไรท#&จ้ะยกข้1!นตั๋-อสั+�ได้� ผู+�ค !าประก�นก5ชอบุท#&จ้ะยกข้�อตั๋-อสั+�น� !นข้1!นตั๋-อสั+�เจ้�าหน#!ได้�ด้�วยหากล+กหน#!เองิไม-ยกข้1!นตั๋-อสั+�หร.อไม-อาจ้ยกข้�อตั๋-อสั+�ได้� เช-น ล+กหน#!ตั๋าย เป"นตั๋�น เพราะแม�เป"นกรณิ#ท#&ผู+�ค !าประก�นมได้�ยกข้�อตั๋-อสั+�ข้องิล+กหน#!ข้1!นตั๋-อสั+�เจ้�าหน#! แตั๋-ล+กหน#!เองิเป"นผู+�ยกข้1!นตั๋-อสั+�ก5ย-อมเป"นประโยชน�แก-ผู+�ค !าประก�นด้�วยอย+-แล�ว

9

Page 10: สรุป พาณิชย์3

2.2.2 สัทธไล-เบุ#!ยและร�บุช-วงิสัทธผู+�ค !าประก�นซึ่1&งิได้�ช าระหน#!ให�แก-เจ้�าหน#!ไปแล�ว ม#สัทธไล-เบุ#!ยเอาจ้ากใครได้�บุ�างิผู+�ค !าประก�นม#สัทธไล-เบุ#!ยด้�งิน#!ก) ไล-เบุ#!ยเอาจ้ากล+กหน#!ในตั๋�นเงินก�บุด้อกเบุ#!ย ตั๋ลอด้จ้นความเสั#ยหายอย-างิใด้

ท#&เกด้ข้1!นเน.&องิจ้ากการค !าประก�นน�!น และได้�ร�บุช-วงิสัทธDจ้ากเจ้�าหน#! บุรรด้าม#เหน.อล+กหน#!ด้�วย

ข้) ในกรณิ#ท#&ม#ผู+�ค !าประก�นหลายคนในหน#!รายเด้#ยวก�น ผู+�ค !าประก�นคนหน1&งิซึ่1&งิได้�ช าระหน#!ให�แก-เจ้�าหน#!ไปแล�วย�งิม#สัทธไล-เบุ#!ยเอาจ้ากผู+�ค !าประก�นคนอ.&นๆ ได้�อ#กตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋ในมาตั๋รา 682 วรรคสัองิ ประกอบุมาตั๋รา 229 (3) และมาตั๋รา 296

มิาตรา 682 ท-านว-าบุ�คคลจ้ะยอมเข้�าเป"นผู+�ร �บุเร.อน ค.อเป"นประก�น ข้องิผู+�ค !าประก�นอ#กช�!นหน1&งิ ก5เป"นได้�

ถ�าบุ�คคลหลายคนยอมตั๋นเข้�าเป"นผู+�ค !าประก�นในหน#!รายเด้#ยวก�นไซึ่ร�ท-านว-าผู+�ค !าประก�นเหล-าน�!น ม#ความร�บุผูด้อย-างิล+กหน#!ร-วมก�น แม�ถ1งิว-ามได้�เข้�าร�บุค !าประก�นรวมก�น

มิาตรา 229 การร�บุช-วงิสัทธย-อมม#ข้1!นด้�วยอ านาจ้กฎหมาย และ ย-อมสั า เร5จ้เป"นประโยชน�แก-บุ�คคลด้�งิจ้ะกล-าวตั๋-อไปน#! ค.อ

(1) บุ�คคลซึ่1&งิเป"นเจ้�าหน#!อย+-เองิ และมาใช�หน#!ให�แก-เจ้�าหน#!อ#ก คนหน1&งิผู+�ม#สัทธจ้ะได้�ร�บุใช�หน#!ก-อนตั๋น เพราะเข้าม#บุ�รมสัทธ หร.อม# สัทธจ้ าน า จ้ านองิ

(2) บุ�คคลผู+�ได้�ไปซึ่1&งิอสั�งิหารมทร�พย�ใด้ และเอาเงินราคาค-าช.!อใช�ให�แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิทร�พย�น�!นเสัร5จ้ไป

(3) บุ�คคลผู+�ม#ความผู+กพ�นร-วมก�บุผู+�อ.&น หร.อเพ.&อผู+�อ.&นในอ�นจ้ะตั๋�องิ ใช�หน#! ม#สั-วนได้�เสั#ยด้�วยในการใช�หน#!น� !น และเข้�าใช�หน#!น� !น

มิาตรา 296 ในระหว-างิล+กหน#!ร-วมก�นท�!งิหลายน�!น ท-านว-าตั๋-างิคน ตั๋-างิตั๋�องิร�บุผูด้เป"นสั-วนเท-า ๆ ก�น เว�นแตั๋-จ้ะได้�ก าหนด้ไว�เป"นอย-างิอ.&น ถ�าสั-วนท#&ล+กหน#!ร -วมก�นคนใด้คนหน1&งิจ้ะพ1งิช าระน�!น เป"นอ�นจ้ะเร#ยก เอาจ้ากคนน�!นไม-ได้�ไซึ่ร� ย�งิข้าด้จ้ านวนอย+-เท-าไร ล+กหน#!คนอ.&น ๆ ซึ่1&งิจ้ าตั๋�องิออกสั-วนด้�วยน�!นก5ตั๋�องิร�บุใช� แตั๋-ถ�าล+กหน#!ร-วมก�นคนใด้ เจ้�าหน#!ได้�ปลด้ให�หล�ด้พ�นจ้ากหน#!อ�นร-วมก�นน�!นแล�ว สั-วนท#&ล+กหน#! คนน�!นจ้ะพ1งิตั๋�องิช าระหน#!ก5ตั๋กเป"นพ�บุแก-เจ้�าหน#!ไป

2.2.3 การเสั#ยสัทธไล-เบุ#!ยข้องิผู+�ค !าประก�นผู+�ค !าประก�นจ้ะเสั#ยสัทธDไล-เบุ#!ยเอาจ้ากล+กหน#!ในกรณิ#ใด้บุ�างิผู+�ค !าประก�นอาจ้ตั๋�องิเสั#ยสัทธDไล-เบุ#!ยเอาจ้ากล+กหน#!ได้�ในกรณิ#ตั๋-อไปน#!1) เม.&อผู+�ค !าประก�นละเลยไม-ยกข้�อตั๋-อสั+�ข้องิล+กหน#!ข้1!นตั๋-อสั+�เจ้�าหน#! ผู+�ค !าประก�น

ย-อมไม-ม#สัทธDไล-เบุ#!ยเอาจ้ากล+กหน#!เท-าท#&ไม-ยกข้1!นเป"นข้�อตั๋-อสั+� เว�นแตั๋-จ้ะพสั+จ้น�ได้�ว-าตั๋นไม-ร+ �ว-าม#ข้�อตั๋-อสั+�เช-นน�!น และการท#&ไม-ร+ �น� !น ไม-ใช-เพราะความผูด้ข้องิตั๋น

10

Page 11: สรุป พาณิชย์3

2) เม.&อผู+�ค !าประก�นช าระหน#!ให�แก-เจ้�าหน#!ไปโด้ยไม-บุอกกล-าวให�ล+กหน#!ทราบุและล+กหน#!ไม-ร+ �ความเช-นน�!น จ้1งิไปช าระหน#!อ#ก

3) เม.&อผู+�ค !าประก�นยอมผู+กพ�นตั๋นร�บุผูด้โด้ยสัละข้�อตั๋-อสั+�ข้องิล+กหน#!หร.อตั๋กลงิพเศัษยอมร�บุผูด้เกนกว-าความร�บุผูด้ข้องิล+กหน#!

2.2.4 เจ้�าหน#!ท าให�ผู+�ค !าประก�นไม-อาจ้เข้�าร�บุช-วงิสัทธผู+�ค !าประก�นหล�ด้พ�นเหตั๋�ใด้กฎหมายในมาตั๋รา 697 จ้1งิบุ�ญญ�ตั๋ให�ผู+�ค !าประก�นท#&ไม-อาจ้เข้�าร�บุช-วงิ

สัทธDจ้ากเจ้�าหน#!ได้�เพราะการกระท าข้องิเจ้�าหน#! หล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้ตั๋-อเจ้�าหน#!ไปเท-าท#&ตั๋นตั๋�องิเสั#ยหาย

เน.&องิจ้ากความผูด้ข้องิผู+�ค !าประก�นเป"นความผูด้อย-างิล+กหน#!ช�!นท#&สัองิ เม.&อได้�ช าระหน#!ให�แก-เจ้�าหน#!ไปแล�ว กฎหมายย�งิให�สัทธท#&จ้ะร�บุช-วงิสัทธDข้องิเจ้�าหน#!ไล-เบุ#!ยเอาจ้ากล+กหน#!ได้ตั๋ามมาตั๋รา 693 ด้�งิน�!น ถ�าม#เหตั๋�ให�ผู+�ค !าประก�นเข้�าร�บุช-วงิสัทธไม-ได้�เพราะเจ้�าหน#!เป"นตั๋�นเหตั๋�ย-อมท าให�ผู+�ค !าประก�นเสั#ยหาย โด้ยเหตั๋�ผูลข้องิหล�กกฎหมายและความเป"นธรรม ผู+�ค !าประก�นจ้1งิควรหล�ด้พ�นความร�บุผูด้ตั๋-อเจ้�าหน#!ไปเท-าท#&ตั๋นตั๋�องิเสั#ยหายไปน�!น กฎหมายจ้1งิบุ�ญญ�ตั๋ทางิออกให�แก-ผู+�ค !าประก�นไว�ด้�งิกล-าว

มิาตรา 697 ถ�าเพราะการกระท าอย-างิใด้อย-างิหน1&งิข้องิเจ้�าหน#! เองิเป"นเหตั๋�ให�ผู+�ค !าประก�น ไม-อาจ้เข้�าร�บุช-วงิได้�ท�!งิหมด้หร.อแตั๋-บุางิสั-วน ในสัทธก5ด้#จ้ านองิก5ด้# จ้ าน าก5ด้# และบุ�รมสัทธอ�นได้�ให�ไว�แก-เจ้�าหน#! แตั๋-ก-อนหร.อในข้ณิะท าสั�ญญาค !าประก�นเพ.&อช าระหน#!น� !น ท-านว-าผู+�ค !าประก�นย-อมหล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้เพ#ยงิเท-าท#&ตั๋นตั๋�องิเสั#ยหาย เพราะการน�!น

2.3 ความระงิ�บุสั!นไปแห-งิสั�ญญาค !าประก�น1.หน#!ตั๋ามสั�ญญาผู+�ค !าประก�นเป"นเพ#ยงิหน#!อ�ปกรณิ� ตั๋�องิอาศั�ยหน#!ข้องิล+กหน#!ซึ่1&งิ

เป"นหน#!ประธานเป"นหล�ก ด้�งิน�!น เม.&อม#กรณิ#ท#&ท าให�หน#!ประธานระงิ�บุสั!นไป ไม-ว-าด้�วยเหตั๋�ใด้ๆ ย-อมม#ผูลท าให�ความผู+กพ�นตั๋ามสั�ญญาค !าประก�นระงิ�บุสั!นไปด้�วย

2.การค !าประก�น เพ.& อกจ้การตั๋-อเน.& องิก�นไปหลายคราวไม-จ้ าก�ด้เวลาน�!น ผู+�ค !าประก�นอาจ้บุอกเลกสั าหร�บุคราวอนาคตั๋ได้� ซึ่1&งิม#ผูลให�ผู+�ค !าประก�นไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ในกจ้การท#&ล+กหน#!กระท าลงิภายหล�งิการบุอกเลกน�!น

3.ในหน#!ท#&ม#ก าหนด้เวลาช าระแน-นอน ถ�าเจ้�าหน#!ผู-อนเวลาช าระให�แก-ล+กหน#โด้ยมได้�ร�บุความตั๋กลงิยนยอมจ้ากผู+�ค !าประก�น ผู+�ค !าประก�นย-อมหล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้

4.ผู+�ค !าประก�นย-อมหล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้ หากได้�ข้อช าระหน#!แก-เจ้�าหน#!แล�วตั๋�!งิแตั๋-เม.&อหน#!ถ1งิก าหนด้ช าระ และเจ้�าหน#!ไม-ยอมร�บุช าระหน#!โด้ยไม-ม#เหตั๋�อ�นสัมควร

11

Page 12: สรุป พาณิชย์3

5.สั�ญญาค !าประก�นอาจ้ระงิ�บุลงิด้�วยเหตั๋�ประการอ.&นอ#กนอกจ้ากเหตั๋�ท#&เก#&ยวก�บุหน#!ข้องิล+กหน#!เป"นสั าค�ญ เช-น เม.&อหน#!ระหว-างิเจ้�าหน#!ก�บุผู+�ค !าประก�นระงิ�บุสั!นไป หร.อเม.&อผู+�ค !าประก�นไม-อาจ้ร�บุช-วงิสัทธDจ้ากเจ้�าหน#!ได้�ท�!งิหมด้ เป"นตั๋�น

2.3.1 หน#!ประธานระงิ�บุสั!นไปเหตั๋�ใด้สั�ญญาค !าประก�นจ้1งิระงิ�บุไปเม.&อหน#!ตั๋ามสั�ญญาประธานระงิ�บุ และระงิ�บุ

ไปได้�ในกรณิ#ใด้บุ�างิสั�ญญาค !าประก�นเป"นแตั๋-เพ#ยงิสั�ญญาอ�ปกรณิ� ซึ่1&งิตั๋�องิอาศั�ยสั�ญญาประธาน

เม.&อหน#!ระหว-างิเจ้�าหน#! และล+กหน#!อ�นเป"นหน#!ประธานระงิ�บุหน#!ตั๋ามสั�ญญาค !าประก�นก5ตั๋�องิระงิ�บุตั๋ามไปด้�วย เหตั๋�ท#&ท าให�หน#!ประธานระงิ�บุม#หลายสัาเหตั๋�ด้�วยก�น ท�!งิเหตั๋�ท#&กฎหมายบุ�ญญ�ตั๋ไว� ป.พ.พ. บุรรพ 2 ค.อ การช าระหน#! ปลด้หน#! ห�กกลบุลบุหน#! แปลงิหน#!ใหม- และหน#!เกล.&อนกล.นก�น และย�งิม#สัาเหตั๋�ในประการอ.&นท#&เก#&ยวก�บุหน#!ประธานน�!นเองิ ท#&ท าให�ล+กหน#!ไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ในหน#!อ#กตั๋-อไป ซึ่1&งิท าให�ผู+�ค !าประก�นหล�ด้พ�นไปด้�วย เช-นหน#!ท#&ข้าด้อาย�ความ เหตั๋�ตั๋ามกฎหมายล�มละลายในเร.&องิการยกเลกการประนอมหน#!ท#&ม#ผู+�ค !าประก�น และหน#!ท#&ล+กหน#!ไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ในสัาเหตั๋�ตั๋-างิๆ

2.3.2 ผู+�ค !าประก�นบุอกเลกค !าประก�นตั๋ามมาตั๋รา 699 ผู+�ค !าประก�นอาจ้บุอกเลกสั�ญญาค !าประก�นได้�ในกรณิ#ผู+�ค !าประก�นอาจ้บุอกเลกสั�ญญาค !าประก�นได้� สั าหร�บุการค !าประก�นกจ้การท#&ตั๋-อ

เน.&องิไปหลายคร�!งิหลายคราวโด้ยไม-ม#เวลาจ้ าก�ด้ โด้ยบุอกเลกการค !าประก�นสั าหร�บุกจ้การหร.อหน#!ในอนาคตั๋ท#&ย�งิไม-เกด้ สั-วนหน#!ท#&เกด้ข้1!นแล�วก-อนการบุอกเลกก5ย�งิตั๋�องิร�บุผูด้อย+- กรณิ#ด้�งิกล-าวน#!ไม-ใช-เร.&องิการค !าประก�นหน#!โด้ยผู+�ค !าประก�นจ้ าก�ด้ข้อบุเข้ตั๋ข้องิความร�บุผูด้ในเร.&องิสั�ญญาค !าประก�น และไม-ใช-กรณิ#การค !าประก�นหน#!ท#&ม#ก าหนด้ระยะเวลาช าระด้�วย ซึ่1&งิตั๋ามกรณิ#ท#&กล-าวมา ไม-ใช-กรณิ#ท#&จ้ะปร�บุเข้�าตั๋ามหล�กกฎหมายมาตั๋รา 699

มิาตรา 699 การค !าประก�นเพ.&อกจ้การเน.&องิก�นไปหลายคราวไม-ม# จ้ าก�ด้เวลาเป"นค�ณิแก-เจ้�าหน#!น� !น ท-านว-าผู+�ค !าประก�นอาจ้เลกเสั#ยเพ.&อ คราวอ�นเป"นอนาคตั๋ได้� โด้ยบุอกกล-าวความประสังิค�น�!นแก-เจ้�าหน#!

ในกรณิ#เช-นน#! ท-านว-าผู+�ค !าประก�นไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ในกจ้การท#&ล+กหน#! กระท าลงิภายหล�งิค าบุอกกล-าวน�!นได้�ไปถ1งิเจ้�าหน#!

2.3.3 เจ้�าหน#!ผู-อนเวลาช าระหน#!ให�แก-ล+กหน#!เหตั๋�ใด้การท#&เจ้�าหน#!ผู-อนเวลาช าระหน#!ให�แก-ล+กหน#! ในหน#!ท#&ม#ก าหนด้เวลาช าระ

โด้ยผู+�ค !าประก�นมได้�ตั๋กลงิยนยอมด้�วย จ้1งิท าให�ผู+�ค !าประก�นหล�ด้พ�นความร�บุผูด้

12

Page 13: สรุป พาณิชย์3

ผู+�ค !าประก�นม#ความร�บุผูด้ท#&จ้ะตั๋�องิช าระหน#!เม.&อล+กหน#!ไม-ช าระ การท#&เข้าเข้�าค !าประก�นหน#!ให�ใคร เข้าย-อมทราบุด้#ว-าจ้ะตั๋�องิผู+กพ�นให�ม#ความร�บุผูด้เม.&อใด้ และจ้ะพ�นความผู+กพ�นไปเม.&อใด้ การท#&ยอมเข้�าค !าประก�นก5เพ.&อท#&ว-าหากตั๋�องิช าระหน#!ให�เจ้�าหน#!แทนล+กหน#!ไปแล�ว ตั๋นจ้ะได้�ใช�สัทธไล-เบุ#!ยได้�ในเวลาท#&คาด้หมายได้�ว-าล�กหน#!ย�งิคงิม#หล�กฐานด้#ม#ทร�พย�สันเพ#ยงิพอท#&จ้ะช าระหน#!ได้� หากเจ้�าหน#!ผู-อนเวลาช าระหน#!ให�แก-ล+กหน#! ผู+�ค !าประก�นอาจ้ตั๋�องิเสั#ยหายเพราะตั๋�องิม#ความร�บุผูด้ย.ด้เย.!อเน&นนานออกไปอ#ก ซึ่1&งิถ�าล+กหน#!ยากจ้นลงิในเวลาตั๋-อมาน�!นจ้ะไม-ม#ทร�พย�สันเพ#ยงิพอท#&จ้ะช าระหน#! ผู+�ค !าประก�นท#&ตั๋�องิใช�หน#!ให�แก-เจ้�าหน#!แทนไป อาจ้ไล-เบุ#!ยเอาอะไรจ้ากล+กหน#!อ#กไม-ได้� เพราะเหตั๋�ท#&เจ้�าหน#!ผู-อนเวลาให�เน&นนานออกไปน�!น กฎหมายจ้1งิตั๋�องิบุ�ญญ�ตั๋ทางิออกให�ผู+�ค !าประก�นหล�ด้พ�นความร�บุผูด้หากเจ้�าหน#!ผู-อนเวลาให�ล+กหน#! โด้ยผู+�ค !าประก�นมได้�ตั๋กลงิยนยอมด้�วยในหน#!ท#&ม#ก าหนด้ช าระเวลาแน-นอน

การผู-อนเวลาตั๋�องิม#ล�กษณิะอย-างิไรการผู-อนเวลา ตั๋�องิเป"นกรณิ#ท#&เจ้�าหน#!ตั๋กลงิยนยอมผู+กม�ด้ตั๋�วเองิว-าในระหว-างิ

เวลาท#&ย.ด้ออกไปน�!น เจ้�าหน#!จ้ะใช�สัทธDเร#ยกร�องิหร.อฟ้8องิร�องิเอาจ้ากล+กหน#!ไม-ได้�2.3.4 เจ้�าหน#!ไม-ยอมร�บุช าระหน#!จ้ากผู+�ค !าประก�นเหตั๋�ใด้กฎหมายจ้1งิบุ�ญญ�ตั๋ให�ผู+�ค !าประก�นซึ่1&งิข้อช าระหน#!เม.&อหน#!ถ1งิก าหนด้แล�ว

และเจ้�าหน#!ไม-ยอมร�บุช าระโด้ยไม-ม#เหตั๋�ผูลสัมควร หล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้ตั๋ามสั�ญญาค !าประก�นไป

ผู+�ค !าประก�นเป"นแตั๋-เพ#ยงิบุ�คคลภายนอกท#&เข้�ามาค !าจ้�นหน#!ข้องิล+กหน#! ไม-ม#ความร�บุผูด้โด้ยตั๋รงิท#&จ้ะตั๋�องิช าระหน#!แก-เจ้�าหน#!เหม.อนอย-างิล+กหน#!ช�!นตั๋�น เม.&อหน#!ถ1งิก าหนด้ช าระผู+�ค !าประก�นอาจ้พจ้ารณิาเห5นว-า หากหน#!ถ1งิก าหนด้ช าระแล�วล+กหน#!ไม-ช าระ ผู+�ค !าประก�นก5ตั๋�องิร�บุผูด้ช าระหน#!ให�เจ้�าหน#!อย+-แล�ว ซึ่1&งิหากปล-อยระยะเวลาให�เน&นนานออกไป ในท#&สั�ด้ภาระในหน#!สันซึ่1&งิอาจ้เป"นด้อกเบุ#!ยหร.อค-าใช�จ้-ายอย-างิอ.& นอาจ้ตั๋�องิตั๋กหน�กแก-ผู+�ค !าประก�นในท#&สั�ด้ ด้�งิน�!นถ�าตั๋นช าระหน#!แทนล+กหน#!ไปเสั#ยแตั๋-ตั๋�น ก5จ้ะได้�หล�ด้พ�นความร�บุผูด้ชอบุไปโด้ยตั๋นไปไล-เบุ#!ยเอาจ้ากล+กหน#!ได้�ภายหล�งิ กฎหมายจ้1งิบุ�ญญ�ตั๋ให�สัทธผู+�ค !าประก�นข้อช าระหน#!แก-เจ้�าหน#!ได้�ตั๋�!งิแตั๋-เวลาท#&หน#!ถ1งิก าหนด้ท#&เด้#ยว แล�วเจ้�าหน#!จ้ะไม-ยอมร�บุช าระหน#!โด้ยไม-ม#เหตั๋�อ�นควรไม-ได้� ในกรณิ#เช-นน#! ผู+�ค !าประก�นจ้1งิหล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้ไปเลยท#เด้#ยว เป"นทางิออกท#&กฎหมายบุ�ญญ�ตั๋เพ.&อค��มครองิให�ความเป"นธรรมแก-ผู+�ค !าประก�นซึ่1&งิอย+-ในฐานะเน.!อไม-ได้�กน หน�งิไม-ได้�รองิน�&งิ ซึ่1&งิจ้ะไม-ตั๋�องิผู+กพ�นอ#กตั๋-อไปเหม.อนอย-างิล+กหน#!ช�!นตั๋�น

13

Page 14: สรุป พาณิชย์3

2.3.5 เหตั๋�อ.&นๆ ท#&ท าให�สั�ญญาค !าประก�นระงิ�บุสั!นไปสั�ญญาค !าประก�นอาจ้ระงิ�บุลงิได้�ด้�วยเหตั๋�อ.&นอ.&นนอกจ้ากเหตั๋�ท#&เก#&ยวหน#!ข้องิล+ก

หน#!ในกรณิ#ใด้ได้�บุ�างิสั�ญญาค !าประก�นอาจ้ระงิ�บุลงิได้�ในเหตั๋�ประการอ.&นนอกจ้ากท#&เก#&ยวก�บุหน#!ข้องิ

ล+กหน#!ด้�งิตั๋-อไปน#!1. เม.&อหน#!ระหว-างิเจ้�าหน#!ก�บุผู+�ค !าประก�นระงิ�บุ2. เม.&อผู+�ค !าประก�นไม-อาจ้เข้�าร�บุช-วงิสัทธDข้องิเจ้�าหน#!ได้�ท�!งิหมด้3. เม.&อผู+�ค !าประก�นตั๋ายในข้ณิะท#&หน#!ข้องิล+กหน#!ย�งิไม-เกด้ข้1!น

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 21. ความร�บุผูด้ข้องิผู+�ค !าประก�นตั๋ามสั�ญญาค !าประก�นเกด้ข้1!นเม.&อ ล+กหน#!ผูด้น�ด้ไม-ช าระหน#!2. เม.&อถ+กเจ้�าหน#!ทวงิถามให�ช าระหน#! ผู+�ค !าประก�นม#สัทธค.อ (1) ม#สัทธข้อให�เจ้�าหน#!ไปเร#ยกให�ล+ก

หน#!ช าระหน#!ก-อน (2) ม#สัทธจ้กข้�อตั๋-อสั+�ข้องิล+กหน#!ข้1!นตั๋-อสั+�เจ้�าหน#! (3) ม#สัทธข้อให�เจ้�าหน#!ไปบุ�งิค�บุช าระหน#!เอาจ้ากทร�พย�สันข้องิล+กหน#!ท#&เจ้�าหน#!ย1ด้ถ.อไว�เป"นประก�นก-อน (4) ม#สัทธยกข้�อตั๋-อสั+�ข้องิตั๋นเองิข้1!นตั๋-อสั+�เจ้�าหน#!ได้�

3. เม.&อล+กหน#!ร�บุสัภาพหน#! ท าให�อาย�ความข้องิหน#!ประธานสัะด้�ด้หย�ด้ลงิเป"นโทษแก-ผู+�ค !าประก�น4. โด้ยหล�กแล�วผู+�ค !าประก�นเม.&อได้�ช าระหน#!ให�แก-เจ้�าหน#!ไปแล�ว ม#สัทธ (1) ม#สัทธไล-เบุ#!ยเอาจ้าก

ล+กหน#! (2) ม#สัทธร�บุช-วงิสัทธจ้ากเจ้�าหน#! (3) ม#สัทธไล-เบุ#!ยเอาจ้ากผู+�ค !าประก�นรายอ.&นท#&เข้�าค !าประก�นหน#!รายเด้#ยวก�นแล�วไล-เบุ#!ยจ้ากล+กหน#!ไม-ได้� หร.อได้�ไม-ครบุ

5. ผู+�ค !าประก�นอาจ้เสั#ยสัทธไล-เบุ#!ยในกรณิ# เม.&อผู+�ค !าประก�นช าระหน#!ให�แก-เจ้�าหน#!ไปโด้ยไม-บุอกกล-าวล+กหน#! ล+กหน#!ไม-ร+ �จ้1งิไปช าระซึ่ !าอ#ก

6. ผู+�ค !าประก�นอาจ้หล�ด้พ�นความร�บุผูด้ตั๋ามสั�ญญาค !าประก�นไปโด้ยสั!นเชงิในกรณิ# เม.&อผู+�ค !าประก�นข้องิช าระหน#!ให�แก-เจ้�าหน#!เม.&อหน#!ถ1งิก าหนด้ช าระ แตั๋-เจ้�าหน#!ไม-ยอมร�บุช าระโด้ยไม-ม#เหตั๋�อ�น สัมควร

7. กรณิ#ท#&ถ.อว-าเป"นการท#&เจ้�าหน#!ผู-อนเวลาช าระหน#!ให�แก-ล+กหน#!ค.อ เจ้�าหน#!ตั๋กลงิย.ด้เวลาช าระหน#!ให�แก-ล+กหน#!ในหน#!ท#&ม#ก าหนด้เวลาช าระแน-นอนโด้ยจ้ะย�งิใช�สัทธเร#ยกร�องิตั๋-อล+กหน#!ในระหว-างิเวลาท#&ย.ด้ออกไปไม-ได้�

8. ผู+�ค !าประก�นอาจ้ไม-ม#สัทธเบุ#&ยงิบุ-ายให�เจ้�าหน#!ไปบุ�งิค�บุช าระหน#!เอาจ้ากล+กหน#!ก-อนเม.&อถ+กเจ้�าหน#!ทวงิถามให�ช าระหน#! ในกรณิ# เม.&อผู+�ค !าประก�นตั๋�องิร-วมร�บุผูด้ก�บุล+กหน#!

9. กรณิ#ท#&ท าให�สั�ญญาค !าประก�นระงิ�บุสั!นไปค.อ เม.&อหน#!ในระหว-างิเจ้�าหน#!ก�บุผู+�ค !าประก�นเกล.&อนกล.นก�น

10. ผู+�ค !าประก�นม#สัทธไล-เบุ#!ยจ้ากล+กหน#! เม.&อได้�ช าระหน#!ให�แก-เจ้�าหน#!ไปแล�ว ได้�แก- (1) เงินตั๋�นและด้อกเบุ#!ย (2) ด้อกเบุ#!ยเงินก+�ซึ่1&งิผู+�ค !าประก�นตั๋�องิก+�มาช าระหน#!แทนล+กหน#! (3) ค-าจ้�างิทนายซึ่1&งิผู+�ค !าประก�นจ้�างิมาตั๋-อสั+�คด้#ท#&เจ้�าหน#!ฟ้8องิให�ช าระหน#!น� !น

14

Page 15: สรุป พาณิชย์3

หน-วยท#& 3 ล�กษณิะท�&วไปข้องิสั�ญญาจ้ านองิ

1. สั�ญญาจ้ านองิเป"นสั�ญญาซึ่1&งิผู+�จ้ านองิเอาทร�พย�สันตั๋ราไว�ให�แก-บุ�คคลอ#กคนหน1&งิ ค.อผู+�ร �บุจ้ านองิเพ.&อเป"นประก�นการช าระหน#! โด้ยไม-ตั๋�องิสั-งิมอบุทร�พย�สันน�!นให�แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิ และผู+�ร �บุจ้ านองิม#สัทธท#&จ้ะได้�ร�บุช าระหน#!จ้ากทร�พย�สันท#&จ้ านองิก-อนเจ้�าหน#!สัาม�ญเม.&อล+กหน#!ไม-ช าระหน#! โด้ยไม-ตั๋�องิค าน1งิว-ากรรมสัทธDในทร�พย�สันท#&น ามาประก�นการช าระหน#!น� !นจ้ะได้�โอนไปย�งิผู+�ใด้ และสั�ญญาจ้ านองิตั๋�องิท าตั๋ามแบุบุ ค.อ ตั๋�องิท าเป"นหน�งิสั.อ และจ้ด้ทะเบุ#ยนตั๋-อพน�กงิานเจ้�าหน�าท#&

2. สัทธจ้ านองิครอบุไปถ1งิทร�พย�สัน ซึ่1&งิจ้ านองิหมด้ท�กสั&งิและท�กสั-วนตั๋ลอด้จ้นครอบุไปถ1งิทร�พย�อ�นตั๋ด้อย+-ก�บุทร�พย�สันท#&จ้ านองิ

3.1 สัาระสั�าค้ำญของสัญญาจำ�าน่อง1. สั�ญญาจ้ านองิเป"นการประก�นการช าระหน#!ด้�วยทร�พย� โด้ยผู+�จ้ านองิเอาทร�พย�สัน

ตั๋ราไว�ให�แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิ เพ.&อประก�นการช าระหน#! โด้ยไม-ตั๋�องิสั-งิมอบุทร�พย�สันน�!นแก-ผู+�ร �บุจ้ านองิ และผู+�ร �บุจ้ านองิชอบุท#&จ้ะได้�ร�บุช าระหน#!จ้ากทร�พย�สันท#&จ้ านองิก-อนเจ้�าหน#!สัาม�ญ โด้ยไม-ค าน1งิว-ากรรมสัทธDในทร�พย�สันจ้ะได้�โอนไปย�งิบุ�คคลภายนอกแล�วหร.อไม-

2. สั�ญญาจ้ านองิตั๋�องิท าตั๋ามแบุบุโด้ยท าเป"นหน�งิสั.อ และจ้ด้ทะเบุ#ยนแก-พน�กงิานเจ้�าหน�าท#&มฉัะน�!นย-อมตั๋กเป"นโมฆะ

3. อสั�งิหารมทร�พย�ท�กประเภท สั�งิหารมทร�พย�ชนด้พเศัษ ท#&กฎหมายบุ�ญญ�ตั๋ให�ตั๋�องิจ้ด้ทะเบุ#ยนเป"นทร�พย�สันท#&จ้ านองิได้�

4. ผู+�จ้ านองิทร�พย�สันน�!น ตั๋�องิเป"นบุ�คคลผู+�เป"นเจ้�าข้องิทร�พย�ในข้ณิะจ้ านองิ บุ�คคลอ.&นจ้ านองิไม-ได้�

5. ข้�อความในสั�ญญาจ้ านองิ ตั๋�องิระบุ�ทร�พย�สันท#&จ้ านองิและระบุ�จ้ านวนเงินเป"นเงินไทย เป"นจ้ านวนแน-นอนตั๋รงิตั๋�ว หร.อจ้ านวนสั+งิสั�ด้ท#&ได้�เอาทร�พย�สัน จ้ านองิน�!นตั๋ราเป"นประก�นก-อนหน#!ถ1งิก าหนด้ช าระ หากม#ข้�อความได้�ตั๋กลงิก�นไว�ว-า ถ�าไม-ช าระหน#!แล�วผู+�ร �บุจ้ านองิเข้�าเป"นเจ้�าข้องิทร�พย�สันท#&จ้ านองิ หร.อจ้�ด้การแก-ทร�พย�สันน�!นเป"นอย-างิอ.&น นอกจ้ากบุทบุ�ญญ�ตั๋ท�!งิหลายอ�นว-าด้�วยจ้ านองิแล�ว ข้�อตั๋กลงิน�!นไม-สัมบุ+รณิ�

6. ผู+�จ้ านองิสัามารถจ้ านองิทร�พย�สันภายในบุ�งิค�บุแห-งิเงิ.&อนไข้ หร.อจ้ านองิทร�พย�หลายสั&งิประก�นหน#!รายเด้#ยวได้�

15

Page 16: สรุป พาณิชย์3

3.1.1 ความหมายและแบุบุข้องิสั�ญญาจ้ านองิสั�ญญาจ้ านองิค.ออะไรเป"นสั�ญญาซึ่1&งิบุ�คคลสั�ญญาก�บุเจ้�าหน#! เอาทร�พย�สันตั๋ราไว�เป"นประก�นการช าระ

หน#!โด้ยไม-ตั๋�องิสั-งิมอบุทร�พย�สัน และผู+�ร �บุจ้ านองิม#สัทธได้�ร�บุช าระหน#!จ้ากทร�พย�สันท#&จ้ านองิก-อนเจ้�าหน#!สัาม�ญ (มาตั๋รา 702)

ด้ าและแด้งิท าสั�ญญาซึ่.!อข้ายอาว�ธสังิคราม โด้ยม#ข้าวจ้ านองิท#&ด้นข้องิตั๋นแปลงิหน1&งิเพ.&อเป"นประก�นการช าระราคาข้องิด้ า ตั๋-อมาแด้งิได้�สั-งิมอบุอาว�ธให�ด้ าครบุตั๋ามจ้ านวนท#&ตั๋กลงิก�น แตั๋-ด้ าปฏิเสัธไม-ยอมช าระราคา แด้งิจ้ะฟ้8องิศัาลบุ�งิค�บุจ้ านองิท#&ด้นท#&ข้าวน ามาจ้ านองิแก-ตั๋นตั๋นได้�หร.อไม-

สั�ญญาจ้ านองิจ้ะม#ได้�ก5แตั๋-เฉัพาะเพ.&อหน#!ท#&สัมบุ+รณิ� เม.&อหน#!ตั๋ามสั�ญญาจ้ านองิเป"นหน#อ�ปกรณิ#ซึ่1&งิตั๋�องิอาศั�ยความสัมบุ+รณิ�ข้องิหน#!ประธาน ในกรณิ#หน#!ประธานค.อสั�ญญาซึ่.!อข้ายโมฆะตั๋ามมาตั๋รา 150 เพราะม#ว�ตั๋ถ�ท#&ประสังิค�เป"นการตั๋�องิห�ามตั๋ามกฎหมายสั�ญญาจ้ านองิซึ่1&งิเป"นหน#!อ�ปกรณิ�จ้1งิม#ข้1!นไม-ได้� ด้�งิน#!แด้งิจ้ะฟ้8องิศัาลบุ�งิค�บุจ้ านองิท#&ด้นข้องิข้าวซึ่1&งิน ามาจ้ านองิไว�แก-ตั๋นไม-ได้�

มิาตรา 702 อ�นว-าจ้ านองิน�!น ค.อสั�ญญาซึ่1&งิบุ�คคลคนหน1&งิเร#ยกว-า ผู+�จ้ านองิเอาทร�พย�สันตั๋ราไว�แก-บุ�คคลอ#กคนหน1&งิ เร#ยกว-าผู+�ร �บุจ้ านองิ เป"นประก�นการช าระหน#! โด้ยไม-สั-งิมอบุทร�พย�สันน�!นให�แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิ

ผู+�ร�บุจ้ านองิชอบุท#&จ้ะได้�ร�บุช าระหน#!จ้ากทร�พย�สันท#&จ้ านองิก-อน เจ้�าหน#!สัาม�ญมพ�กตั๋�องิพเคราะห�ว-ากรรมสัทธDในทร�พย�สันจ้ะได้�โอน ไปย�งิบุ�คคลภายนอกแล�วหร.อหาไม-

มิาตรา 150 การใด้ม#ว�ตั๋ถ�ประสังิค�เป"นการตั๋�องิห�ามช�ด้แจ้�งิโด้ย กฎหมายเป"นการพ�นวสั�ยหร.อเป"นการข้�ด้ตั๋-อความสังิบุเร#ยบุร�อย หร.อศั#ลธรรมอ�นด้#ข้องิประชาชน การน�!นเป"นโมฆะ

ก. ท าสั�ญญาก+�เงินจ้าก ข้. ไป 20,000 บุาท โด้ยมอบุโฉันด้ให� ข้. ย1ด้ถ.อไว� ตั๋-อมา ก. ไม-ช าระหน#!เงินก+� ข้. จ้ะม#สัทธบุ�งิค�บุช าระหน#!จ้าก ก. ได้�อย-างิไรหร.อไม-

ข้. บุ�งิค�บุช าระหน#!เงินก+�จ้าก ก. ได้�อย-างิเจ้�าหน#!สัาม�ญเท-าน�!นเพราะหน#!ประธานสัมบุ+รณิ� สั-วนสั�ญญาจ้ านองิตั๋กเป"นโมฆะเน.&องิจ้ากมได้�ท าเป"นหน�งิสั.อและจ้ด้ทะเบุ#ยนก�บุพน�กงิานเจ้�าหน�าท#& (มาตั๋รา 714) จ้1งิบุ�งิค�บุจ้ านองิไม-ได้�เพราะไม-ม#สั�ญญาจ้ านองิตั๋-อก�น แม�หน#!อ�ปกรณิ�จ้ะไม-สัมบุ+รณิ� หน#!ประธานซึ่1&งิสัมบุ+รณิ�อย+-ก5ใช�บุ�งิค�บุได้�ตั๋ามหน#!ประธาน อย-างิไรก5ด้# ข้. ม#สัทธย1ด้หน-วงิโฉันด้น�!นไว�ได้�จ้นกว-าจ้ะได้�ร�บุช าระหน#!

มิาตรา 714 อ�นสั�ญญาจ้ านองิน�!น ท-านว-าตั๋�องิเป"นหน�งิสั.อและ จ้ด้ทะเบุ#ยนตั๋-อพน�กงิานเจ้�าหน�าท#&

3.1.2 ทร�พย�สันท#&จ้ านองิได้�

16

Page 17: สรุป พาณิชย์3

ก. ม#ท#&ด้นม.อเปล-าอย+-แปลงิหน1&งิ ได้�มาข้อท าสั�ญญาจ้ านองิท#&ด้นแปลงิน#!แก- ข้. ข้.

มาปร1กษาท-านจ้ะร�บุจ้ านองิท#&ด้นแปลงิน#!ได้�หร.อไม- ให�อธบุายและให�เหตั๋�ผูลว-า ข้. จ้ะร�บุจ้ านองิได้�หร.อไม- เพราะเหตั๋�ใด้

กรณิ#น#!ตั๋�องิพจ้ารณิาว-าท#&ด้นม.อเปล-าน#!เป"นท#&ด้นม.อเปล-าท#&ม# น.สั.3 หร.อไม- ข้. ร�บุจ้ านองิท#&ด้นแปลงิน#!ไม-ได้�ถ�าเป"นท#&ด้นม.อเปล-าท#&ไม-ม# น.สั. 3 เพราะท#&ด้นตั๋ามมาตั๋รา 703

เป"นอสั�งิหารมทร�พย�ก5จ้รงิ แตั๋-ตั๋�องิเป"นท#&ด้นม.อเปล-าท#&ม# น.สั. 3 จ้1งิจ้ะจ้ านองิได้� ข้. ร�บุจ้ านองิท#&ด้นแปลงิน#!ได้�ถ�าเป"นท#&ด้นม.อเปล-าซึ่1&งิม# น.สั. 3 (มาตั๋รา 703

ประกอบุก�บุ พ.ร.บุ. ให�ใช�ประมวลกฎหมายท#&ด้นมาตั๋รา 9)มิาตรา 703 อ�นอสั�งิหารมทร�พย�น�!นอาจ้จ้ านองิได้�ไม-ว-าประเภท ใด้ ๆ

สั�งิหารมทร�พย�อ�นจ้ะกล-าวตั๋-อไปน#!ก5อาจ้จ้ านองิได้�ด้�จ้ก�น หากว-าได้�จ้ด้ทะเบุ#ยนไว�แล�วตั๋ามกฎหมายค.อ

(1) เร.อก าปAนหร.อเร.อม#ระวางิตั๋�!งิแตั๋-หกตั๋�นข้1!นไปเร.อกลไฟ้หร.อเร.อยนตั๋�ม#ระวางิตั๋�!งิแตั๋-ห�าตั๋�นข้1!นไป

(2) แพ (3) สั�ตั๋ว�พาหนะ (4) สั�งิหารมทร�พย�อ.&น ๆ ซึ่1&งิกฎหมายหากบุ�ญญ�ตั๋ไว�ให�จ้ด้ทะเบุ#ยน เฉัพาะการ

3.1.3 ผู+�จ้ านองิตั๋�องิเป"นเจ้�าข้องิทร�พย�ท#&กล-าวว-าผู+�จ้ านองิตั๋�องิเป"นเจ้�าข้องิทร�พย� ท-านเข้�าใจ้ว-าอย-างิไรมาตั๋รา 705 บุ�ญญ�ตั๋ว-า การจ้ านองิทร�พย�สันน�!น“ นอกจ้ากผู+�เป"นเจ้�าข้องิในข้ณิะ

น�!นแล�ว ท-านว-าใครอ.&นจ้ะจ้ านองิหาได้�ไม-” ด้�งิน�!น ผู+�ท#&จ้ะจ้ านองิได้�ตั๋�องิเป"นเจ้�าข้องิทร�พย�สันในข้ณิะจ้ านองิ ถ�าเป"นบุ�คคลอ.&นเอาทร�พย�สันไปจ้ านองิ สั�ญญาจ้ านองิไม-ผู+กพ�นเจ้�าข้องิทร�พย� ค าว-าเจ้�าข้องิน�!นหมายรวมถ1งิ เจ้�าข้องิรวมตั๋ามมาตั๋รา 1361

และตั๋�วแทนผู+�ได้�ร�บุมอบุอ านาจ้ตั๋ามมาตั๋รา 798 ด้�วย แตั๋-ก5ม#บุางิกรณิ#แม�ว-าผู+�จ้ านองิไม-ใช-เจ้�าข้องิทร�พย�สันท#&จ้ านองิก5ตั๋าม สั�ญญาจ้ านองิก5ม#ผูลผู+กพ�นทร�พย�สันข้องิผู+�เป"นเจ้�าข้องิด้�งิกรณิ#ตั๋-อไปน#! เจ้�าข้องิทร�พย�ประมาทเลนเล-อ เจ้�าข้องิทร�พย�สันม#สั-วนร+ �เห5นยนยอมในการจ้ านองิ หร.อตั๋�วแทนข้องิผู+�ร �บุจ้ านองิท าเกนข้อบุอ านาจ้

ด้ าเป"นผู+�ครอบุครองิท#&ด้นม.อเปล-าท#&ม# น.สั. 3 โด้ยม#ช.&อด้ าเป"นผู+�ครอบุครองิ แด้งิซึ่1&งิเป"นบุ�ตั๋รข้องิด้ าได้�ท ามาหากนในท#&ด้นด้�งิกล-าวเกน 10 ป@ แด้งิม#สัทธจ้ะจ้ านองิท#&ด้นแปลงิน#!ได้�หร.อไม-เพราะเหตั๋�ใด้

แด้งิไม-ม#สัทธจ้ านองิท#&ด้นเพราะด้ าเป"นผู+�ครอบุครองิท#&ด้นม.อเปล-าม# น.สั.3 ผู+�ท#&ครองิครองิท#&ด้นประเภทน#!ม#เพ#ยงิสัทธครอบุครองิและไม-ม#กรรมสัทธD (พรบุ. ให�ใช�

17

Page 18: สรุป พาณิชย์3

ประมวลกฎหมายท#&ด้น) แด้งิแม�จ้ะครองิครองิท#&ด้นน�!นมาเกน 10 ป@ ก5ไม-ได้�กรรมสัทธD เม.&อแด้งิมได้�เป"นเจ้�าข้องิทร�พย�ตั๋ามมาตั๋รา 705 แด้งิไม-ม#สัทธจ้ านองิท#&ด้นแปลงิน#!

มิาตรา 705 การจ้ านองิทร�พย�สันน�!น นอกจ้ากผู+�เป"นเจ้�าข้องิใน ข้ณิะน�!นแล�ว ท-านว-าใครอ.&นจ้ะจ้ านองิหาได้�ไม-

3.1.4 ข้�อความในสั�ญญาจ้ านองิ“สั�ญญาจ้ านองิตั๋�องิระบุ�จ้ านวนเงินไทยแน-นอน” ท-านเข้�าใจ้ว-าอย-างิไรสั�ญญาจ้ านองิตั๋�องิระบุ�จ้ านวนเงินไทยแน-นอน เป"นข้�อความในสั�ญญาจ้ านองิ

ซึ่1&งิกฎหมายตั๋ามมาตั๋รา 708 ก าหนด้ให�ตั๋�องิระบุ�จ้ านวนแน-นอนในสั�ญญาจ้ านองิ ม#ปAญหาว-าเม.&อระบุ�จ้ านวนเงินแน-นอนแล�ว ตั๋�องิระบุ�ไว�เป"นเงินสัก�ลไทยหร.ออาจ้ระบุ�เป"นเงินสัก�ลอ.&นก5ได้�ในกรณิ#น#!น�กกฎหมายพวกหน1&งิเห5นว-าตั๋�องิเป"นสัก�ลไทยเท-าน�!น ถ�าระบุ�เงินสัก�ลอ.&นสั�ญญาจ้ านองิตั๋กเป"นโมฆะ อ#กความเห5นหน1&งิเห5นว-าอาจ้ระบุ�เป"นเงินสัก�ลอ.&นก5ได้�

มิาตรา 708 สั�ญญาจ้ านองิน�!นตั๋�องิม#จ้ านวนเงินระบุ�ไว�เป"นเร.อน เงินไทยเป"นจ้ านวนแน-ตั๋รงิตั๋�ว หร.อจ้ านวนข้�!นสั+งิสั�ด้ท#&ได้�เอาทร�พย�สัน จ้ านองิน�!นเป"นตั๋ราไว�เป"นประก�น

3.1.5 ล�กษณิะข้องิการจ้ านองินายบุ�ญก+�เงินนายช+ 500,000 บุาท โด้ยม#นายสัมเอาท#&ด้นมาจ้ านองิประก�นหน#!

เงินก+� 300,000 บุาท นายจ้ตั๋เอาบุ�านมาจ้ านองิเป"นประก�นหน#! 200,000 บุาท การตั๋กลงิก�นจ้ านองิเช-นน#!ม#ผูลบุ�งิค�บุหร.อไม-

ตั๋ามมาตั๋รา 710 ทร�พย�หลายสั&งิข้องิเจ้�าข้องิหลายคนสัามารถจ้ านองิเป"นประก�นหน#!รายเด้#ยวได้� และอาจ้ตั๋กลงิให�ทร�พย�แตั๋-ละสั&งิเป"นประก�นหน#!เฉัพาะสั-วนหน1&งิสั-วนใด้ท#&ระบุ�ไว�ก5ได้� ฉัะน�!น การท#&นายสัมและนายจ้ตั๋ เอาท#&ด้นก�บุบุ�านข้องิตั๋นเองิมาจ้ านองิประก�นหน#!ข้องินายบุ�ญ โด้ยตั๋กลงิให�ท#&ด้นเป"นประก�นหน#! 300,000 บุาท และบุ�านเป"นประก�นหน#! 200,000 บุาท ย-อมม#ผูลบุ�งิค�บุได้�ตั๋ามกฎหมาย

มิาตรา 710 ทร�พย�สันหลายสั&งิม#เจ้�าข้องิคนเด้#ยวหร.อหลายคนจ้ะ จ้ านองิเพ.&อประก�นการช าระหน#!แตั๋-รายหน1&งิรายเด้#ยว ท-านก5ให�ท าได้� และในการน#!ค+-สั�ญญาจ้ะตั๋กลงิก�นด้�&งิตั๋-อไปน#!ก5ได้� ค.อว-า

(1) ให�ผู+�ร �บุจ้ านองิใช�สัทธบุ�งิค�บุเอาแก-ทร�พย�สัน ซึ่1&งิจ้ านองิตั๋าม ล าด้�บุอ�นระบุ�ไว� (2) ให�ถ.อเอาทร�พย�สันแตั๋-ละสั&งิเป"นประก�นหน#! เฉัพาะแตั๋-สั-วนหน1&งิ สั-วนใด้ท#&ระบุ�ไว�

3.2 ขอบเขตของสั�ที่ธิ�จำ�าน่อง

18

Page 19: สรุป พาณิชย์3

1. ทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิย-อมเป"นประก�นช าระหน#!ประธานก�บุท�!งิค-าอ�ปกรณิ�อ�นได้�แก- ด้อกเบุ#!ย ค-าสันไหมทด้แทนในการไม-ช าระหน#!และค-าฤชาธรรมเน#ยมในการบุ�งิค�บุจ้ านองิ

2. จ้ านองิครอบุไปถ1งิทร�พย�สันท#&จ้ านองิหมด้หมด้ท�กสั&งิและแม�ว-าทร�พย�สันท#&จ้ านองิจ้ะแบุ-งิออกเป"นหลายสั-วนจ้ านองิก5ครอบุไปท�กสั-วน แตั๋-ถ�าหากผู+�ร �บุจ้ านองิยนยอมด้�วย การโอนทร�พย�สันสั-วนหน1&งิสั-วนใด้ไปโด้ยปลอด้จ้ากการจ้ านองิก5ท าได้� แตั๋-ความยนยอมน�!นตั๋�องิได้�จ้ด้ทะเบุ#ยนจ้1งิจ้ะยกเป"นข้�อตั๋-อสั+�บุ�คคล ภายนอกได้�

3. สัทธจ้ านองิครอบุถ1งิทร�พย�ท�!งิปวงิอ�นตั๋ด้อย+-ก�บุทร�พย�ท#&จ้ านองิ เว�นแตั๋-กรณิ#ด้�งิตั๋-อไปน#!ค.อ โรงิเร.อนซึ่1&งิปล+กสัร�างิในท#&ด้นจ้ านองิภายหล�งิจ้ านองิ จ้ านองิโรงิเร.อนซึ่1&งิอย+-บุนท#&ด้นข้องิผู+�อ.&นหร.อจ้ านองิท#&ด้นแตั๋-ม#โรงิเร.อนคนอ.&นปล+กอย+-และด้อกผูลข้องิทร�พย�สันท#&จ้ านองิ

3.2.1 ทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิย-อมเป"นประก�นหน#!ประธานและค-าอ�ปกรณิ�ทร�พย�สันท#&จ้ านองิประก�นหน#!อะไรบุ�างิทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิย-อมเป"นประก�นหน#!ประธานและค-าอ�ปกรณิ� หน#!ประธานก5

แล�วแตั๋-ว-าเป"นหน#!อะไร เช-นหน#!ก+�ย.ม หน#!ละเมด้ หน#!สั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ จ้ านองิย-อมเป"นประก�นหน#!ประธานท�!งิหมด้และย�งิรวมถ1งิค-าอ�ปกรณิ�ในหน#!ประธานน�!นด้�วย ซึ่1&งิกฎหมายก าหนด้ไว� 3 ประการค.อ ด้อกเบุ#!ย ค-าสันไหมทด้แทนในการไม-ช าระหน#!และค-าฤชาธรรมเน#ยมในการบุ�งิค�บุช าระหน#! เร.&องิด้อกเบุ#!ยจ้ะม#หร.อไม-แล�วแตั๋-จ้ะก าหนด้ก�นแตั๋-ตั๋�องิไม-เกนอ�ตั๋ราท#&กฎหมายก าหนด้ ค-าสันไหมทด้แทนตั๋�องิเป"นเร.&องิค-าเสั#ยหายท#&เกด้ข้1!นโด้ยปกตั๋หร.อโด้ยพฤตั๋การณิ�พเศัษจ้ากการไม-ช าระหน#!ข้องิล+กหน#! สั-วนค-าฤชาธรรมเน#ยมในการบุ�งิค�บุจ้ านองิค.อค-าธรรมเน#ยมศัาลและค-าธรรมเน#ยมช�!นบุ�งิค�บุคด้#ด้�วย

3.2.2 สัทธจ้ านองิครอบุทร�พย�ท�กสั&งิและท�กสั-วนท#&จ้ านองิก. จ้ านองิท#&ด้นม#โฉันด้จ้ านวน 5 ไร- เพ.&อประก�นการช าระหน#!เงินก+�จ้ านวน 20,000

บุาท ตั๋-อมาแบุ-งิแยกโฉันด้ออกเป"นแปลงิย-อย 5 แปลงิแตั๋-ละแปลงิม#ราคา 10,000

บุาท สัทธจ้ านองิครอบุท#&ด้นแปลงิน#!เพ#ยงิใด้ท#&ด้นม#โฉันด้จ้ านวน 5 ไร- เป"นทร�พย�สันจ้ านองิแบุ-งิแยกเป"นหลายสั-วน แม�ตั๋-อมา

จ้ะแบุ-งิแยกออกเป"นสั-วนๆ ก5มใช-เป"นเร.&องิจ้ านองิทร�พย�สันหลายสั&งิ แม�ว-าท#&ด้นข้อแบุ-งิแยกในภายหล�งิเพ#ยงิ 2 แปลงิจ้ะม#ราคาเท-าก�บุหน#!ท#&ม#อย+-ก5ตั๋าม การจ้ านองิก5

19

Page 20: สรุป พาณิชย์3

ครอบุไปท�!งิหมด้ในท#&ด้น 5 ไร- ซึ่1&งิถ�า ก. ล+กหน#!ช าระหน#!ผู+�ร �บุจ้ านองิค.อ ข้. ย�งิไม-ครบุจ้ านวนจ้ะมาข้อปลด้ทร�พย�บุางิสั-วนออกจ้ากการจ้ านองิไม-ได้�ถ�า ข้. ไม-ยนยอม

3.2.3 สัทธจ้ านองิครอบุถ1งิทร�พย�ท�!งิปวงิอ�นตั๋ด้อย+-ก�บุทร�พย�ท#&จ้ านองิสัทธจ้ านองิย-อมครอบุคล�มไปถ1งิทร�พย�ท#&ตั๋ด้พ�นอย+-ก�บุทร�พย�จ้ านองิท-านเข้�าใจ้

ว-าอย-างิไรตั๋ามมาตั๋รา 718 น�!นหมายความว-าเม.&อจ้ านองิทร�พย�สันใด้ สัทธจ้ านองิย-อม

ครอบุไปท�กสั-วนข้องิทร�พย�ท#&จ้ านองิและครอบุไปถ1งิทร�พย�ท#&ตั๋ด้พ�นอย+-ก�บุทร�พย�ท#&จ้ านองิด้�วย ทร�พย�ท#&ตั๋ด้พ�นก�บุทร�พย�ท#&จ้ านองิน�!นตั๋�องิพจ้ารณิาเป"นเร.&องิๆ ไปว-าอะไรเป"นอะไรไม-เป"น ถ�าหากสั&งิใด้เป"นสั-วนควบุก5เป"นทร�พย�ท#&ตั๋ด้พ�นก�บุทร�พย�จ้ านองิ จ้ านองิย-อมครอบุไปท�!งิหมด้แตั๋-กฎหมายก าหนด้ข้�อยกเว�นไว� 3 กรณิ# ซึ่1&งิแม�ทร�พย�น�!นตั๋ด้พ�นก�บุทร�พย�สันท#&จ้ านองิ สัทธจ้ านองิก5ไม-ครอบุไปถ1งิ

มิาตรา 718 จ้ านองิย-อมครอบุไปถ1งิทร�พย�ท�!งิปวงิอ�นตั๋ด้พ�นอย+-ก�บุทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิ แตั๋-ตั๋�องิอย+-ภายในบุ�งิค�บุซึ่1&งิท-านจ้ าก�ด้ไว�ใน สัามิ มิาตรา ตั๋-อไปน#!

มิาตรา 719 จ้ านองิท#&ด้นไม-ครอบุไปถ1งิเร.อนโรงิอ�นผู+�จ้ านองิ ปล+กสัร�างิลงิในท#&ด้นภายหล�งิว�นจ้ านองิ เว�นแตั๋-จ้ะม#ข้�อความกล-าวไว� โด้ยเฉัพาะในสั�ญญาว-าให�ครอบุไปถ1งิ

แตั๋-กระน�!นก5ด้# ผู+�ร �บุจ้ านองิจ้ะให�ข้ายเร.อนโรงิน�!นรวมไปก�บุท#&ด้นด้�วยก5ได้�แตั๋-ผู+�ร �บุจ้ านองิอาจ้ใช�บุ�รมสัทธข้องิตั๋นได้�เพ#ยงิแก-ราคาท#&ด้น เท-าน�!น

มิาตรา 720 จ้ านองิเร.อนโรงิหร.อสั&งิปล+กสัร�างิอย-างิอ.&นซึ่1&งิได้�ท า ข้1!นไว�บุนด้นหร.อใตั๋�ด้น ในท#&ด้นอ�นเป"นข้องิคนอ.&นเข้าน�!นย-อมไม-ครอบุ ไปถ1งิท#&ด้นน�!นด้�วยฉั�นใด้กล�บุก�นก5ฉั�นน�!น

มิาตรา 721 จ้ านองิไม-ครอบุไปถ1งิด้อกผูลแห-งิทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิ เว�นแตั๋-ในเม.&อผู+�ร �บุจ้ านองิได้�บุอกกล-าวแก-ผู+�จ้ านองิหร.อผู+�ร �บุโอนแล�วว-าตั๋นจ้ านงิจ้ะบุ�งิค�บุจ้ านองิ

ด้ าจ้ านองิท#&ด้นก�บุแด้งิเพ.&อประก�นหน#!เงินก+� ตั๋-อมาข้าวมาเช-าท#&จ้ านองิปล+กสัร�างิโรงิงิาน ตั๋-อมา ข้ บุ�งิค�บุจ้ านองิโด้นข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท�!งิท#&ด้นและโรงิงิานเพราะราคาท#&ด้นตั๋กตั๋ &า บุ�งิค�บุจ้ านองิท#&ด้นได้�เงินไม-พอช าระหน#!แด้งิจ้ะท าได้�หร.อไม-เพราะเหตั๋�ใด้

แด้งิท าได้�แตั๋-เพ#ยงิข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท#&ด้นบุ�งิค�บุช าระหน#!เท-าน�!น โรงิงิานเป"นข้องิข้าว ซึ่1&งิแม�จ้ะปล+กสัร�างิในท#&ด้นจ้ านองิก5ไม-ตั๋กเป"นสั-วนควบุข้องิท#&ด้นจ้ านองิตั๋ามหล�กมาตั๋รา 720 สัทธจ้ านองิไม-ครอบุไปถ1งิโรงิงิานข้องิข้าว แด้งิบุ�งิค�บุจ้ านองิโรงิงิานด้�วยไม-ได้�

มิาตรา 720 จ้ านองิเร.อนโรงิหร.อสั&งิปล+กสัร�างิอย-างิอ.&นซึ่1&งิได้�ท า ข้1!นไว�บุนด้นหร.อใตั๋�ด้น ในท#&ด้นอ�นเป"นข้องิคนอ.&นเข้าน�!นย-อมไม-ครอบุ ไปถ1งิท#&ด้นน�!นด้�วยฉั�นใด้กล�บุก�นก5ฉั�นน�!น

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 3

20

Page 21: สรุป พาณิชย์3

1. สั�ญญาจ้ านองิค.อ การประก�นการช าระหน#!ด้�วยทร�พย� โด้ยผู+�จ้ านองิเอาทร�พย�สันตั๋ราไว�ให� แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิเพ.&อเป"นการประก�นการช าระหน#!

2. ทร�พย�สันท#&จ้ านองิได้� ค.อทร�พย�สัน (1) อสั�งิหารมทร�พย�ท�กประเภท (2) สั�งิหารมทร�พย�ท�กประเภท (3) สั�งิหารมทร�พย�ชนด้พเศัษท#&ตั๋�องิจ้ด้ทะเบุ#ยน

3. บุ�คคลตั๋-อไปน#!สัามารถจ้ านองิทร�พย�สันได้� ค.อ (1) ผู+�เป"นเจ้�าข้องิทร�พย�สันในข้ณิะจ้ านองิ (2) ผู+�เป"นเจ้�าข้องิรวมข้องิทร�พย�สันในข้ณิะจ้ านองิ (3) ตั๋�วแทนเจ้�าข้องิทร�พย�สันในข้ณิะจ้ านองิ (4) ตั๋�วแทนผู+�ร�บุมอบุอ านาจ้โด้ยชอบุข้องิเจ้�าข้องิทร�พย�สันในข้ณิะจ้ านองิ

4. สั�ญญาจ้ านองิ ตั๋�องิท าเป"นหน�งิสั.อและจ้ด้ทะเบุ#ยนตั๋-อพน�กงิานเจ้�าหน�าท#&5. สั�ญญาจ้ านองิซึ่1&งิม#ลายม.อช.&อผู+�จ้ านองิแตั๋-เพ#ยงิฝ่Cายเด้#ยวม#ผูล สั�ญญาเป"นโมฆะ6. ข้�อความท#&ตั๋�องิระบุ�ไว�ในสั�ญญาจ้ านองิได้�แก- (1) ลายม.อช.&อผู+�จ้ านองิและผู+�ร �บุจ้ านองิ (2)

ทร�พย�สันท#&จ้ านองิ (3) จ้ านวนเงินแน-นอนหร.อจ้ านวนสั+งิสั�ด้ (4) เงินตั๋ราเป"นเงินไทย7. ทร�พย�สันท#&จ้ านองิย-อมเป"นประก�น หน#!ประธานและหน#!อ�ปกรณิ�8. จ้ านองิช�างิ 4 เช.อก ไว�ก�บุเจ้�าหน#!เพ.&อประก�นเงินก+�จ้ านวนสั#&หม.&นบุาท โด้ยผู-อนช าระแล�วสัองิ

หม.&อนบุาทเหล.อหน#!อ#กสัองิหม.&นบุาท โด้ยไม-ได้�ตั๋กลงิล�างิจ้ านองิเป"นงิวด้ ๆ หร.อปลด้จ้ านองิ จ้ านองิย-อมจ้ะครอบุไปถ1งิทร�พย� ช�างิท�!งิ 4 เช.อก

9. ก. ก+�เงิน ข้. ไปเพ.&อซึ่.!อรถซึ่1&งิถ+กข้โมยมา โด้ย ก. เอาโฉันด้ท#&ด้นแปลงิหน1&งิมาเป"นประก�นการช าระหน#!เงินก+� และได้�ท าสั�ญญาจ้ านองิเป"นหน�งิสั.อและจ้ด้ทะเบุ#ยนตั๋-อพน�กงิานเจ้�าหน�าท#& ผูลทางิกฎหมายค.อ เป"นโมฆะท�!งิสั�ญญาก+�ย.มและสั�ญญาจ้ านองิ

10. ท#&งิอกออกไปจ้ากท#&ด้นจ้ านองิ โด้ยผู+�จ้ านองิมได้�สังิวนสัทธในท#&งิอกไว� จ้1งิเป"นทร�พย�ท#& สัทธจ้ านองิครอบุไปถ1งิ

หน-วยท#& 4 สัทธและหน�าท#&ข้องิผู+�จ้ านองิ ผู+�ร �บุจ้ านองิ และผู+�ร �บุโอนทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิ

1.เน.&องิจ้ากจ้ านองิไม-ม#การโอนกรรมสัทธDหร.อสัทธครอบุครองิในทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิ ฉัะน�!นผู+�จ้ านองิจ้1งิม#สัทธโอนหร.อจ้ านองิทร�พย�น�!นอ#กได้� ท�!งิจ้ะไถ-ถอนจ้ านองิหร.อยอมให�บุ�งิค�บุจ้ านองิ แล�วเร#ยกร�องิเอาเงินท#&เหล.อจ้ากการบุ�งิค�บุจ้ านองิ ก5ชอบุท#&จ้ะท าได้�และในกรณิ#จ้ านองิเป"นประก�นหน#!ข้องิผู+�อ.&น ผู+�จ้ านองิม#สัทธช าระหน#!แทนล+กหน#!แล�วไล-เบุ#!ยเอาก�บุล+กหน#!ได้� นอกจ้ากน�!นก5ย�งิอาจ้หล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้เพราะการกระท าข้องิเจ้�าหน#!ในบุางิกรณิ#ได้�

2.เพราะเหตั๋�ท#&จ้ านองิย�งิม#กรรทสัทธDและครอบุครองิทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิอย+- ผู+�จ้ านองิก5สัามารถโอนหร.อจ้ านองิตั๋-อทร�พย�น�!น หร.อจ้ด้ทะเบุ#ยนทร�พย�สัทธอ.&นๆ เหน.อทร�พย�น�!นภายหล�งิอ#กได้� กฎหมายจ้1งิตั๋�องิให�หล�กประก�นแก-ผู+�ร �บุจ้ านองิในอ�นท#&จ้ะได้�ร�บุช าระ

21

Page 22: สรุป พาณิชย์3

หน#!ก-อนเจ้�าหน#!สัาม�ญ ท�!งิสัามารถตั๋ด้ตั๋ามบุ�งิค�บุจ้ านองิจ้ากทร�พย�น�!นเสัมอ ตั๋ลอด้จ้นม#สัทธข้อให�ลบุทร�พยสัทธอ�นจ้ด้ทะเบุ#ยนภายหล�งิการจ้ านองิได้�

3.ผู+�ร �บุโอนทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิเป"นบุ�คคลภายนอก มได้�ม#สั-วนเก#&ยวข้�องิก�บุหน#!จ้ านองิแตั๋-ประการใด้ จ้1งิไม-ม#ความผู+กพ�นจ้ะตั๋�องิช าระหน#!น� !น ด้�วยเหตั๋�น#!กฎหมายจ้1งิให�สัทธแก-ผู+�ร �บุโอนทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิท#&จ้ะไถ-ถอนทร�พย�จ้ านองิน�!นเม.&อใด้ก5ได้� โด้ยการเสันอชด้ใช�เงินตั๋ามราคาทร�พย� ไม-ตั๋�องิชด้ใช�หน#!ท�!งิหมด้อ�นทร�พย�น�!นเป"นประก�นอย+- แตั๋-ผู+�ร �บุโอนก5ม#หน�าท#&ตั๋�องิด้+แลร�กษาทร�พย�น�!นมให�เสั#ยหาย มฉัะน�!นผู+�ร �บุโอนอาจ้ตั๋�องิร�บุผูด้ถ�าท าให�ทร�พย�น�!นเสั#ยหาย

4.1 สั�ที่ธิ�ของผ%&จำ�าน่อง1.จ้ านองิไม-ม#การโอนครอบุครองิและกรรมสัทธDในทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิ ท�!งิกฎหมายท#&

ประสังิค�ท#&จ้ะให�เจ้�าข้องิแห-งิทร�พย�ข้องิตั๋นได้�เตั๋5มท#& จ้1งิให�สัทธแก-ผู+�จ้ านองิในอ�นท#&จ้ะเอาทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิไว�ไปจ้ าหน-ายจ้-ายโอนหร.อจ้ านองิตั๋-อได้� และให�สัทธท#&จ้ะผู-อนช าระหน#!จ้ านองิเป"นงิวด้ๆได้� เพ.&อลกภาระจ้ านองิข้องิตั๋�วทร�พย� อ�นจ้ะท าให�ผู+�จ้ านองิสัามารถจ้ าหน-ายหร.อจ้ านองิตั๋-อได้�สัะด้วกข้1!น

2.ในเร.&องิจ้ านองิกฎหมายเปFด้โอกาสัให�ผู+�จ้ านองิสังิวนทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิไว�ได้�เสัมอ จ้1งิให�สัทธแก-ผู+�จ้ านองิท#&จ้ะไถ-ถอนจ้ านองิ หร.อเข้�าช าระหน#!แทนล+กหน#!แล�วไล-เบุ#!ยเอาก�บุล+กหน#! และหากจ้ าเป"นตั๋�องิม#การบุ�งิค�บุจ้ านองิข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิถ�าม#เงินเหล.อจ้ากการบุ�งิค�บุจ้ านองิก5ชอบุท#&จ้ะตั๋กเป"นข้องิผู+�จ้ านองิซึ่1&งิเป"นเจ้�าข้องิทร�พย�

3.การท#&ผู+�จ้ านองิหลายคนตั๋-างิคนตั๋-างิจ้ านองิทร�พย�เป"นประก�นหน#!รายเด้#ยวก�น ไม-ว-าจ้ะระบุ�ล าด้�บุจ้ านองิไว�หร.อไม- ผู+�จ้ านองิเหล-าน�!นมใช-ล+กหน#!ร -วม จ้1งิไม-ม#สัทธไล-เบุ#!ยแก-ก�น คงิม#สัทธไล-เบุ#!ยล+กหน#!เท-าน�!น

4.การจ้ านองิหลายรายซึ่1&งิตั๋-างิจ้ านองิน�!น หากได้�ระบุ�ล าด้�บุการจ้ านองิไว� ถ�าเจ้�าหน#!ปลด้จ้ านองิให�ผู+�จ้ านองิคนหน1&งิ ผู+�จ้ านองิคนหล�งิย-อมม#สัทธหล�ด้พ�นความร�บุผูด้เท-าท#&ตั๋�องิเสั#ยหาย

5.ในกรณิ#บุ�คคลเด้#ยวจ้ านองิทร�พย�เป"นประก�นหน#!ข้องิผู+�อ.&น ผู+�จ้ านองิน�!นม#ฐานะคล�ายผู+�ค !าประก�น กฎหมายจ้1งิให�ผู+�จ้ านองิม#สัทธเหม.อนผู+�ค !าประก�นในกรณิ#ตั๋-อไปน#!ค.อ สัทธท#&จ้ะหล�ด้พ�นความร�บุผูด้เท-าท#&เสั#ยหาย เพราะไม-อาจ้เข้�าร�บุช-วงิสัทธ สัทธท#&จ้ะหล�ด้พ�น ความร�บุผูด้ เม.&อเจ้�าหน#!ผู-อนเวลาให�ล+กหน#!และสัทธท#&จ้ะหล�ด้พ�นความร�บุผูด้เม.&อเจ้�าหน#!ไม-ยอมช าระหน#! นอกเหน.อจ้ากน#!แล�วผู+�จ้ านองิไม-ม#สัทธเหม.อนผู+�ค !าประก�นอ#ก

4.1.1 สัทธจ้ะเอาทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิไว�ไปโอนตั๋-อหร.อจ้ านองิตั๋-อ

22

Page 23: สรุป พาณิชย์3

ก. ก+�เงิน ข้. 100,000 บุาท ม#ก าหนด้ช าระค.นใน 1 ป@ โด้ย ค. จ้ านองิท#&ด้นเป"นประก�นหน#!รายน#!ให�แก- ข้. ระหว-างิอาย�สั�ญญาจ้ านองิ ค. ตั๋�องิการเงินไปลงิท�นท าธ�รกจ้

จ้1งิเอาท#&ด้นท#&จ้ านองิ ข้. ไว�น� !นไปท าอย-างิใด้อย-างิหน1&งิด้�งิตั๋-อไปน#!1. ข้ายฝ่ากแก- งิ. เป"นเงิน 200,000 บุาท หร.อ2. จ้ านองิแก- งิ. เพ.&อประก�นการท#& ค. ก+�เงิน งิ. มา 200,000 บุาทท�!งิสัองิกรณิ#น#! เจ้�าหน#!จ้ านองิจ้ะค�ด้ค�านได้�หร.อไม-ท�!งิสัองิกรณิ#เป"นสัทธข้องิผู+�จ้ านองิ ค.อ กรณิ#แรกเป"นสัทธตั๋ามมาตั๋รา 702

วรรคสัองิ ท#&ผู+�จ้ านองิจ้ะโอนทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิให�แก-ผู+�ใด้ก5ได้� สั-วนกรณิ#ท#&สัองิ เป"นสัทธตั๋ามมาตั๋รา 712 ซึ่1&งิผู+�จ้ านองิจ้ะน าทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิไว�ไปจ้ านองิตั๋-อ ฉัะน�!นเจ้�าหน#!จ้ านองิย-อมไม-ม#สัทธค�ด้คานการกระท าข้องิผู+�จ้ านองิท�!งิสัองิกรณิ#

มิาตรา 702 อ�นว-าจ้ า นองิน�!น ค.อสั�ญญาซึ่1&งิบุ�คคลคนหน1&งิเร#ยกว-า ผู+�จ้ า นองิเอาทร�พย�สันตั๋ราไว�แก-บุ�คคลอ#กคนหน1&งิ เร#ยกว-าผู+�ร �บุจ้ านองิ เป"นประก�นการช าระหน#! โด้ยไม-สั-งิมอบุทร�พย�สันน�!นให�แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิ

ผู+�ร�บุจ้ านองิชอบุท#&จ้ะได้�ร�บุช าระหน#!จ้ากทร�พย�สันท#&จ้ านองิก-อน เจ้�าหน#!สัาม�ญมพ�กตั๋�องิพเคราะห�ว-ากรรมสัทธDในทร�พย�สันจ้ะได้�โอน ไปย�งิบุ�คคลภายนอกแล�วหร.อหาไม-

มิาตรา 712 แม�ถ1งิว-าม#ข้�อสั�ญญาเป"นอย-างิอ.&นก5ตั๋าม ทร�พย�สันซึ่1&งิ จ้ านองิไว�แก-บุ�คคลคนหน1&งิน�!น ท-านว-าจ้ะเอาไปจ้ านองิแก-บุ�คคลอ#ก คนหน1&งิในระหว-างิเวลาท#&สั�ญญาก-อนย�งิม#อาย�อย+-ก5ได้�

4.1.2 สัทธช าระหน#!ล�างิจ้ านองิเป"นงิวด้ๆการช าระหน#!ล�างิหน#!จ้ านองิ ตั๋-างิจ้ากการช าระหน#!ท�&วไปอย-างิไรปกตั๋การช าระหน#!ท�&วๆไปน�!น ตั๋�องิช าระคราวเด้#ยวให�เสัร5จ้สั!นเว�นแตั๋-เจ้�าหน#จ้ะ

ยนยอมให�ผู-อนช าระ แตั๋-การช าระหน#!จ้ านองิน�!น ล+กหน#!ม#สัทธช าระล�างิหน#!จ้ านองิเป"นงิวด้ๆ ได้� ไม-ตั๋�องิช าระให�เสัร5จ้สั!นในงิวด้เด้#ยว เว�นแตั๋-สั�ญญาจ้ านองิจ้ะก าหนด้ว-าตั๋�องิช าระให�เสัร5จ้สั!นในงิวด้เด้#&ยวก5ตั๋�องิบุ�งิค�บุก�นตั๋ามสั�ญญา ผู+�จ้ านองิไม-ม#สัทธผู-อนช าระหน#!จ้ านองิได้�

4.1.3 สัทธไถ-ถอนจ้ านองิอธบุายสัทธไถ-ถอนจ้ านองิข้องิผู+�จ้ านองิสั�ญญาจ้ านองิเป"นสั�ญญาท#&ผู+�จ้ านองิเอาทร�พย�สันไปตั๋ราไว�เป"นประก�นการช าระ

หน#! แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิโด้ยไม-ตั๋�องิสั-งิมอบุทร�พย�สันและไม-ตั๋�องิโอนกรรมสัทธD (มาตั๋รา 702) ผู+�จ้ านองิจ้1งิย�งิม#สัทธDจ้ าหน-ายจ้-ายโอนทร�พย�สันข้องิตั๋นเพ.&อหาประโยชน�จ้ากทร�พย�น�!น เช-น ให�เช-า ข้าย ข้ายฝ่าก หร.อจ้ านองิตั๋-อ ด้�งิน#! สั�ญญาจ้ านองิจ้1งิเป"นเพ#ยงิ

23

Page 24: สรุป พาณิชย์3

การท#&ผู+�จ้ านองิให�สั�ญญาตั๋-อเจ้�าหน#!ว-า หากไม-ม#การช าระหน#!ก5ยอมให�บุ�งิค�บุจ้ านองิเอาเงินช าระหน#!ได้� และกฎหมายก5ให�สัทธแก-ผู+�จ้ านองิท#&จ้ะเข้�าช าระหน#!แทนล+กหน#! เพ.&อมให�ทร�พย�สันข้องิตั๋นถ+กบุ�งิค�บุจ้ านองิ (มาตั๋รา 724) หากเจ้�าหน#!ไม-ยอมร�บุผู+�จ้ านองิก5อาจ้หล�ด้พ�นความร�บุผูด้ไปเลย ซึ่1&งิแสัด้งิให�เห5นว-ากฎหมายม�-งิท#&จ้ะให�ผู+�จ้ านองิม#สัทธสังิวนทร�พย�สันข้องิตั๋นไว�ได้�เสัมอหากประสังิค�เช-นน�!น ด้�วยเหตั๋�น#!ผู+�จ้ านองิจ้ะไถ-ถอนจ้ านองิโด้ยช าระหน#!ท#&ค�างิอย+-ให�แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิสั!นเชงิ (ฎ. 1298/2512) เพ.&อภาระจ้ านองิจ้ากทร�พย�สันข้องิตั๋นก5ย-อมเป"นสัทธข้องิผู+�จ้ านองิท#&จ้ะท าได้� นอกจ้ากน#!มาตั๋รา 736 ผู+�ร �บุโอนม#สัทธไถ-ถอนจ้ านองิได้� ผู+�จ้ านองิย-อมม#สัทธไถ-ถอนจ้ านองิได้� เพราะผู+�ร �บุเงินย-อมไม-ม#สัทธด้#กว-าผู+�โอน และมาตั๋รา 711 ห�ามตั๋กลงิก�นไว�ก-อนเวลาหน#!ถ1งิก าหนด้ช าระว-าถ�าไม-ช าระหน#! ให�ผู+�ร �บุจ้ านองิเข้�าเป"นเจ้�าข้องิทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิหร.อให�จ้�ด้การแก-ทร�พย�สันน�!นเป"นประการอ.&นนอกจ้ากการบุ�งิค�บุจ้ านองิโด้ยการข้ายทอด้ตั๋ลาด้เม.&อหน#!ถ1งิก าหนด้ช าระ ผู+�จ้ านองิม#สัทธไถ-ถอนจ้ านองิจ้นวาระสั�ด้ท�ายก-อนท#&ทร�พย�จ้ านองิจ้ะถ+กข้ายทอด้ตั๋ลาด้โด้ยเจ้�าพน�กงิานคะไม�ให�แก-ผู+�สั+�ราคาสั+งิสั�ด้ ถ�าผู+�จ้ านองิหาเงินมาวางิตั๋-อศัาล หร.อจำ �าพน�กงิานบุ�งิค�บุคด้#ให�ครบุตั๋ามจ้ านวนหน#! ค-าธรรมเน#ยมศัาลและค-าธรรมเน#ยมบุ�งิค�บุคด้#ก-อนเคาะไม� เจ้�าพน�กงิานก5จ้ะถอนการบุ�งิค�บุคด้#ท�นท#

อย-างิไรก5ด้# ม.ร.ว. เสัน#ย� ปราโมช เห5นว-าผู+�จ้ านองิไม-ว-าจ้ านองิเป"นประก�นหน#!ข้องิตั๋�วเองิหร.อหน#!ท#&ผู+�อ.& นตั๋�องิช าระก5ตั๋าม ไม-ม#สัทธไถ-ถอนจ้ านองิ เพราะสั�ญญาจ้ านองิผู+กพ�นอย+-ในตั๋�วว-า ถ�าไม-ช าระหน#!ผู+�ร �บุจ้ านองิบุ�งิค�บุจ้ านองิข้ายทอด้ตั๋ลาด้เอาเงินช าระหน#!ได้�เตั๋5มจ้ านวน และมาตั๋รา 724 บุ�ญญ�ตั๋ให�ผู+�จ้ านองิช าระหน#!ได้�ถ�าประสังิค�จ้ะมให�ม#การบุ�งิค�บุจ้ านองิแก-ทร�พย�ข้องิตั๋น

มิาตรา 711 การท#&จ้ะตั๋กลงิก�นไว�เสั#ยแตั๋-ก-อนเวลาหน#!ถ1งิก าหนด้ ช าระเป"นข้�อความอย-างิใด้อย-างิหน1&งิว-า ถ�าไม-ช าระหน#! ให�ผู+�ร �บุจ้ านองิ เข้�าเป"นเจ้�าข้องิทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิ หร.อว-าให�จ้�ด้การแก-ทร�พย�สันน�!น เป"นประการอ.& นอย-างิใด้นอกจ้ากตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋ท�!งิหลายว-าด้�วยการ บุ�งิค�บุจ้ านองิน�!นไซึ่ร� ข้�อตั๋กลงิเช-นน�!นท-านว-าไม-สัมบุ+รณิ�

มิาตรา 724 ผู+�จ้ านองิใด้ได้�จ้ านองิทร�พย�สันข้องิตั๋นไว�เพ.&อประก�น หน#!อ�นบุ�คคลอ.&นจ้ะตั๋�องิช าระแล�ว และเข้�าช าระหน#!เสั#ยเองิแทนล+กหน#! เพ.&อจ้ะปAด้ป8องิมให�ตั๋�องิบุ�งิค�บุจ้ านองิ ท-านว-าผู+�จ้ านองิน�!นชอบุท#&จ้ะได้�ร�บุเงินใช�ค.นจ้ากล+กหน#!ตั๋ามจ้ านวนท#&ตั๋นได้�ช าระไป

ถ�าว-าตั๋�องิบุ�งิค�บุจ้ านองิ ท-านว-าผู+�จ้ านองิชอบุท#&จ้ะได้�ร�บุเงินใช�ค.นจ้ากล+กหน#!ตั๋ามจ้ านวนซึ่1&งิผู+�ร �บุจ้ านองิจ้ะได้�ร�บุใช�หน#!จ้ากการบุ�งิค�บุ จ้ านองิน�!น

มิาตรา 736 ผู+�ร�บุโอนทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิจ้ะไถ-ถอนจ้ านองิก5ได้� ถ�า หากมได้�เป"นตั๋�วล+กหน#!หร.อผู+�ค !าประก�น หร.อเป"นทายาทข้องิล+กหน#! หร.อผู+�ค !าประก�น

4.1.4 สัทธไล-เบุ#!ยล+กหน#!

24

Page 25: สรุป พาณิชย์3

แด้งิก+�เงินด้ า 1,000,000 บุาท ม#ข้าวและเข้#ยวตั๋-างิจ้ านองิท#&ด้นข้องิตั๋นเป"นประก�นหน#!ข้องิแด้งิ โด้ยระบุ�ล าด้�บุความร�บุผูด้ว-า ท#&ด้นข้องิข้าวตั๋�องิร�บุผูด้เป"นล าด้�บุแรก สั-วนท#&ด้นข้องิเข้#ยวร�บุผูด้เป"นล าด้�บุท#&สัองิ แด้งิไม-ช าระหน#!ให�ด้ า ข้าวไม-ตั๋�องิการให�ท#&ด้นข้องิตั๋นถ+กบุ�งิค�บุจ้ านองิ จ้1งิช าระหน#!ให�ด้ าครบุจ้ านวน ข้าวจ้ะม#สัทธตั๋-อแด้งิและตั๋-อเข้#ยวอย-างิไร

มาตั๋รา 724 วรรคแรก วางิหล�กไว�ว-า เม.&อผู+�จ้ านองิได้�จ้ านองิทร�พย�สันข้องิตั๋นไว�เพ.&อประก�นหน#!อ�นบุ�คคลอ.&นจ้ะตั๋�องิช าระแล�ว และเข้�าช าระหน#!เสั#ยเองิแทนล+กหน#!เพ.&อปAด้ป8องิมให�ตั๋�องิบุ�งิค�บุจ้ านองิ ผู+�จ้ านองิชอบุท#&จ้ะได้�ร�บุเงินใช�ค.นจ้ากล+กหน#!ตั๋ามจ้ านวนท#&ตั๋นช าระไป

มาตั๋รา 725 วางิหล�กไว�ว-า เม.&อบุ�คคลสัองิคนหร.อกว-าน�!นได้�จ้ านองิทร�พย�สันข้องิตั๋นเพ.&อประก�นหน#!อ�นบุ�คคลอ.&นตั๋�องิช าระ และมได้�ระบุ�ล าด้�บุไว� ผู+�จ้ านองิซึ่1&งิได้�เป"นผู+�ช าระหน#! หร.อเป"นเจ้�าข้องิทร�พย�สันซึ่1&งิตั๋�องิบุ�งิค�บุจ้ านองิน�!นไม-ม#สัทธไล-เบุ#!ยเอาแก-ผู+�จ้ านองิอ.&นๆ ตั๋-อไป

ตั๋ามปAญหา ข้าวจ้ านองิท#&ด้นข้องิตั๋นเป"นเป"นประก�นหน#!แด้งิ แล�วแด้งิไม-ช าระ ข้าวผู+�จ้ านองิได้�เข้�าช าระหน#!ให�ด้ าจ้นครบุเสั#ยเองิแทนแด้งิล+กหน#!เพ.&อไม-ให�ท#&ด้นข้องิข้าวถ+กบุ�งิค�บุจ้ านองิ ข้าวจ้1งิม#สัทธไล-เบุ#!ยแด้งิให�ช าระเงินตั๋ามท#&ตั๋นได้�ช าระแก-ด้ าไปแล�วเท-าน�!น ตั๋ามมาตั๋รา 24 วรรคแรก

แตั๋-ข้าวซึ่1&งิจ้ านองิทร�พย�สันข้องิตั๋นเป"นประก�นหน#!แด้งิเช-นก�นแม�จ้ะระบุ�ล าด้�บุไว� ผู+�จ้ านองิด้�วยก�นท�!งิข้าวและเข้#ยวก5ไม-ม#สัทธไล-เบุ#!ยซึ่1&งิก�นและก�น เม.&อข้าวช าระหน#!แทนแด้งิแล�วก5ไม-ม#สัทธไล-เบุ#!ยเอาก�บุเข้#ยวผู+�จ้ านองิอ#กคนได้� ตั๋ามมาตั๋รา 725

มิาตรา 725 เม.&อบุ�คคลสัองิคนหร.อกว-าน�!นตั๋-างิได้�จ้ านองิทร�พย�สัน แห-งิตั๋นเพ.&อประก�นหน#! แตั๋-รายหน1&งิรายเด้#ยวอ�นบุ�คคลอ.&นจ้ะตั๋�องิช าระ และมได้�ระบุ�ล าด้�บุไว�ไซึ่ร� ท-านว-าผู+�จ้ านองิซึ่1&งิได้�เป"นผู+�ช าระหน#! หร.อ เป"นเจ้�าข้องิทร�พย�สันซึ่1&งิตั๋�องิบุ�งิค�บุจ้ านองิน�!นหาม#สัทธจ้ะไล-เบุ#!ยเอา แก-ผู+�จ้ านองิอ.&น ๆ ตั๋-อไปได้�ไม-

4.1.5 สัทธท#&จ้ะได้�ร�บุเงินท#&เหล.อจ้ากการบุ�งิค�บุจ้ านองิม-วงิก+�เงินแสัด้ 200,000 บุาท โด้ยจ้ านองิเร.อยนตั๋�เป"นประก�น ม-วงิไม-ช าระหน#!

และค�างิด้อกเบุ#!ยอ#ก 50,000 บุาท จ้1งิถ+กแสัด้บุ�งิค�บุจ้ านองิ ข้ายทอด้ตั๋ลาด้เร.อยนตั๋�ได้�เงินสั�ทธ 300,000 บุาท ม-วงิและแสัด้จ้ะได้�ร�บุเงินจ้ากค-าข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�คนละเท-าใด้

25

Page 26: สรุป พาณิชย์3

ข้ายทอด้ตั๋ลาด้เร.อยนตั๋�ได้�เงินสั�ทธ 300,000 บุาท เอาช าระหน#!เงินตั๋�นและด้อกเบุ#!ยให�แสัด้ก-อนแสัด้จ้ะได้�ร�บุเงินไป 250,000 บุาท เหล.ออ#ก 50,000 บุาท เป"นสัทธข้องิม-วงิผู+�จ้ านองิท#&จ้ะได้�ร�บุตั๋ามมาตั๋รา 732

มิาตรา 732 ทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิข้ายทอด้ตั๋ลาด้ได้�เงินเป"นจ้ านวน สั�ทธเท-าใด้ ท-านให�จ้�ด้ใช�แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิเร#ยงิตั๋ามล าด้�บุ และถ�าย�งิม# เงินเหล.ออย+-อ#ก ก5ให�สั-งิมอบุแก-ผู+�จ้ านองิ

4.1.6 สัทธท#&จ้ะหล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้เล5กก+�เงินใหญ- 200,000 บุาท ก าหนด้ช าระค.นภายใน 2 ป@ โด้ยม#อ�วนและผูอม

ตั๋-างิจ้ านองิท#&ด้นเป"นประก�นและระบุ�ล าด้�บุไว�ว-า ท#&ด้นข้องิอ�วนร�บุผูด้ในล าด้�บุแรก ท#&ด้นข้องิผูอมร�บุผูด้ในล าด้�บุท#&สัองิ ตั๋-อมาอ#ก 1 ป@ใหญ-ปลด้จ้ านองิให�อ�วน เพราะเห5นว-าท#&ด้นข้องิอ�วนม#ราคาน�อยเพ#ยงิ 20,000 บุาท คร�!นหน#ถ1งิก าหนด้ช าระ เล5กไม-ช าระหน#! ผูอมเกรงิว-าท#&ด้นข้องิตั๋นจ้ะถ+กบุ�งิค�บุจ้ านองิจ้1งิน าเงิน 180,000 บุาท ไปช าระแทนเล5ก แตั๋-ใหญ-ปฏิเสัธไม-ยอมร�บุช าระหน#!อ�างิว-าผูอมตั๋�องิน าเงินมาช าระให�ครบุ 200,000 บุาท จ้1งิจ้ะยอมร�บุ ผูอมมาปร1กษาท-าน ท-านจ้ะให�ค าแนะน าแก-ผูอมอย-างิไร

การท#&ใหญ-ปลด้จ้ านองิให�อ�วน ย-อมท าให�ผูอมม#สัทธหล�ด้พ�นความร�บุผูด้เท-าท#&ตั๋�องิเสั#ยหาย ค.อเท-าราคาท#&ด้นข้องิใหญ- 20,000 บุาท ตั๋ามมาตั๋รา 726 ผูอมจ้1งิเอาความเสั#ยหายน#!ไปห�กหน#!ก�บุใหญ-ได้� คงิเหล.อหน#!ท#&ผูอมตั๋�องิร�บุผูด้อย+-อ#ก 180,000 บุาท

เม.&อหน#!ถ1งิก าหนด้ช าระ ผูอมน าเงิน 180,000 บุาท ไปช าระแทนเล5ก แตั๋-ใหญ-ไม-ยอมร�บุ ก5หาท าให�ผูอมหล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้ไป เพราะกรณิ#ไม-ตั๋�องิตั๋ามมาตั๋รา 727

และ 701 เน.&องิจ้ากหน#!รายน#!ม#ผู+�จ้ านองิสัองิคน มใช-ผู+�จ้ านองิคนเด้#ยว ฉัะน�!นผูอมจ้1งิตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อใหญ-อย+- 180,000 บุาท การท#& ใหญ-ย.นย�นจ้ะให�ผูอมช า ระหน#! ให�ตั๋น 200,000 บุาท ก5ไม-ถ+กตั๋�องิ

มิาตรา 701 ผู+�ค !าประก�นจ้ะข้อช าระหน#!แก-เจ้�าหน#!ตั๋� !งิแตั๋-เม.&อถ1งิ ก าหนด้ช าระก5ได้�ถ�าเจ้�าหน#!ไม-ยอมร�บุช าระหน#! ผู+�ค !าประก�นก5เป"นอ�นหล�ด้พ�นจ้าก ความร�บุผูด้มิาตรา 726 เม.&อบุ�คคลหลายคนตั๋-างิได้�จ้ านองิทร�พย�สันแห-งิตั๋นเพ.&อประก�นหน#!แตั๋-ราย

หน1&งิรายเด้#ยว อ�นบุ�คคลอ.&นจ้ะตั๋�องิช าระและได้�ระบุ�ล าด้�บุไว�ด้�วยไซึ่ร�ท-านว-าการท#&ผู+�ร �บุจ้ านองิยอมปลด้หน#!ให�แก-ผู+�จ้ านองิคนหน1&งิน�!นย-อมท าให�ผู+�จ้ านองิคนหล�งิๆได้�หล�ด้พ�นด้�วย เพ#ยงิข้นาด้ท#&เข้าตั๋�องิร�บุความเสั#ยหายแตั๋-การน�!น

มิาตรา 727 ถ�าบุ�คคลคนเด้#ยวจ้ านองิทร�พย�สันแห-งิตั๋นเพ.&อ ประก�นหน#!อ�นบุ�คคลอ.&นจ้ะตั๋�องิช าระ ท-านให�ใช�บุทบุ�ญญ�ตั๋ มิาตรา 697 , 700 และ 701 ว-าด้�วยค !าประก�นน�!นบุ�งิค�บุอน�โลมตั๋ามควร

4.2 สั�ที่ธิ�ของผ%&รบจำ�าน่อง

26

Page 27: สรุป พาณิชย์3

1. เน.&องิจ้ากผู+�จ้ านองิสัามารถท#&จ้ะโอนหร.อเอาทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิไว�ไปจ้ านองิตั๋-ออ#กได้� กฎหมายจ้1งิตั๋�องิให�หล�กประก�นท#&ม� &นคงิแก-ผู+�ร �บุจ้ านองิ โด้ยให�ผู+�ร �บุจ้ านองิม#สัทธบุ�งิค�บุช าระหน#!จ้ากทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิได้�ก-อนเจ้�าหน#!สัาม�ญ ท�!งิม#สัทธท#&จ้ะตั๋ด้ตั๋ามบุ�งิค�บุจ้ านองิจ้ากทร�พย�ได้�เสัมอไม-ว-าจ้ะโอนไปก#&ทอด้ และในระหว-างิผู+�ร �บุจ้ านองิด้�วยก�นกฎหมายก5ให�ผู+�ร �บุจ้ านองิก-อนม#สัทธด้#กว-าผู+�ร �บุจ้ านองิท#หล�งิ

2. ทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิน�!นย-อมเป"นหล�กประก�นในการช าระหน#!ข้องิผู+�ร �บุจ้ านองิ ฉัะน�!นหากภายหล�งิจ้ด้ทะเบุ#ยนจ้ านองิแล�ว ผู+�จ้ านองิไปจ้ด้ทะเบุ#ยนทร�พย�สัทธอ.&นอ#กเหน.อทร�พย�น�!น อ�นย�งิผูลให�ทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิไว�เสั.&อมราคา ผู+�ร �บุจ้ านองิสัามารถข้อให�ลบุทร�พยสัทธอ�นจ้ด้ทะเบุ#ยนภายหล�งิน�!นได้�

3. จ้ านองิเป"นการให�สั�ญญาว-า ถ�าล+กหน#!ไม-ช าระหน#! ก5ยอมให�ผู+�ร �บุจ้ านองิบุ�งิค�บุจ้ านองิได้� ผู+�ร �บุจ้ านองิจ้1งิม#สัทธบุ�งิค�บุจ้ านองิตั๋-อเม.&อล+กหน#!ผูด้น�ด้ไม-ช าระหน#! นอกจ้ากน�!นในกรณิ#ท#&ผู+�จ้ านองิท าให�ทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิบุ�บุสัลายหร.อสั+ญหายจ้นไม-พอเป"นประก�น ผู+�ร �บุจ้ านองิก5สัามารถบุ�งิค�บุจ้ านองิได้�ท�นท# โด้ยไม-ตั๋�องิรอให�หน#!ถ1งิก าหนด้ช าระ

4.2.1 สัทธท#&จ้ะได้�ร�บุช าระหน#!ก-อนก. ก+�เงิน ข้. 100,000 บุาท โด้ยไม-ม#ประก�น แล�วไปก+�เงิน ค. อ#ก 100,000 บุาท

โด้ยจ้ านองิท#&ด้นเป"นประก�นจ้ากน�!นก5เอาท#&ด้นไปจ้ านองิเป"นประก�น งิ. 50,000 บุาท และสั�ด้ท�ายจ้ านองิเป"นประก�น แก- จ้. 30,000 บุาท ก. ไม-ช าระหน#! ข้. เจ้�าหน#!สัาม�ญฟ้8องิบุ�งิค�บุคด้# และย1ด้ท#&ด้นแปลงิน�!นข้ายทอด้ตั๋ลาด้ได้�เงินสั�ทธ 300,000 บุาท ค. งิ. จ้.

ผู+�ร �บุจ้ านองิข้อให�เอาเงินช าระหน#!แก-ตั๋นด้�วย ด้�งิน�!นจ้ะตั๋�องิจ้�ด้สัรรเงินช าระหน#!ก�นอย-างิไร

ตั๋�องิเอาช าระหน#!ผู+�ร �บุจ้ านองิก-อนตั๋ามล าด้�บุจ้ด้ทะเบุ#ยนก-อนหล�งิ ค.อ ช าระให� ค.

100,000 บุาท ให� งิ. 50,000 บุาท และให� จ้. 30,000 บุาท รวม 180,000 บุาทสั-วนท#&เหล.ออ#ก 120,000 บุาท เอาช าระให� ข้. เจ้�าหน#!สัาม�ญเสั#ย 100,000 บุาท

สั-วนอ#ก 20,000 บุาท ตั๋�องิค.นให� ก. ล+กหน#!4.2.2 สัทธท#&จ้ะข้อให�ลบุทร�พย�สัทธท#&จ้ด้ทะเบุ#ยนภายหล�งิก. สัทธข้องิผู+�ร �บุจ้ านองิท#&จ้ะข้อให�ลบุทร�พย�สัทธซึ่1&งิจ้ด้ทะเบุ#ยนภายหล�งิการจ้ด้

ทะเบุ#ยนจ้ านองิน�!น ม#ข้อบุเข้ตั๋เพ#ยงิใด้การลบุสัทธจ้ากทะเบุ#ยน กฎหมายให�ลบุได้�เฉัพาะ ภารจ้ ายอมหร.อทร�พยสัทธ

อย-างิอ.&นเท-าน�!น ภารจ้ ายอมก5เป"นทร�พยสัทธอย-างิหน1&งิ ถ�าเป"นบุ�คคลสัทธแล�วก5จ้ะข้อ

27

Page 28: สรุป พาณิชย์3

ลบุไม-ได้� กฎหมายให�สัทธแก-ผู+�ร �บุจ้ านองิท#&จ้ะข้อให�ลบุทร�พยสัทธท#&จ้ด้ทะเบุ#ยนภายหล�งิได้�

ข้. แด้งิจ้ านองิท#&ด้นไว�ก�บุด้ า แล�วเอาไปจ้ านองิซึ่�อนให�ข้าวอ#ก ตั๋-อมาแด้งิเอาท#&ด้นแปลงิน�!นให�เข้#ยวเช-าปล+กตั๋1กแถว ม#ก าหนด้ 20 ป@ และจ้ด้ทะเบุ#ยนการเช-าด้�วย ด้ าม#สัทธข้อให�ลบุสัทธข้องิข้าวและข้องิเข้#ยวออกจ้ากทะเบุ#ยนได้�หร.อไม-

ด้ าไม-ม#สัทธข้อให�ลบุจ้ านองิข้องิข้าว จ้ากทะเบุ#ยนได้� เพราะมาตั๋รา 712 ให�ผู+�จ้ านองิเอาทร�พย�ท#&จ้ านองิไว�แล�วไปจ้ านองิซึ่�อนได้�

สั-วนสัทธในการเช-าข้องิเข้#ยวซึ่1&งิได้�จ้ด้ทะเบุ#ยนไว�น� !น เป"นเพ#ยงิบุ�คคลสัทธมใช-ทร�พยสัทธ ผู+�ร �บุจ้ านองิไม-ม#สัทธข้อให�ลบุทะเบุ#ยนเช-นก�น

มิาตรา 712 แม�ถ1งิว-าม#ข้�อสั�ญญาเป"นอย-างิอ.&นก5ตั๋าม ทร�พย�สันซึ่1&งิ จ้ านองิไว�แก-บุ�คคลคนหน1&งิน�!น ท-านว-าจ้ะเอาไปจ้ านองิแก-บุ�คคลอ#ก คนหน1&งิในระหว-างิเวลาท#&สั�ญญาก-อนย�งิม#อาย�อย+-ก5ได้�

4.2.3 สัทธในการบุ�งิค�บุจ้ านองิผู+�ร �บุจ้ านองิม#สัทธบุ�งิค�บุจ้ านองิได้�เม.&อใด้ม#สัทธบุ�งิค�บุจ้ านองิได้� 2 กรณิ#ค.อ1. กรณิ#ท�&วไป เม.&อหน#!ถ1งิก าหนด้และล�กหน#!ไม-ช าระหน#!2. กรณิ#ตั๋ามมาตั๋รา 723มิาตรา 723 ถ�าทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิบุ�บุสัลาย หร.อถ�าทร�พย�สันซึ่1&งิ จ้ านองิแตั๋-สั&งิใด้หน1&งิ

สั+ญหายหร.อบุ�บุสัลาย เป"นเหตั๋�ให�ไม-เพ#ยงิพอแก- การประก�นไซึ่ร� ท-านว-าผู+�ร �บุจ้ านองิจ้ะบุ�งิค�บุจ้ านองิเสั#ยในท�นท#ก5ได้� เว�นแตั๋-เม.&อน�!นมได้�เป"นเพราะความผูด้ข้องิผู+�จ้ านองิ และผู+�จ้ านองิก5 เสันอจ้ะจ้ านองิทร�พย�สันอ.& นแทนให�ม#ราคาเพ#ยงิพอ หร.อเสันอจ้ะร�บุ ซึ่-อมแซึ่มแก�ไข้ความบุ�บุสัลายน�!นภายในเวลาอ�นสัมควรแก-เหตั๋�

4.3 สั�ที่ธิ�แลัะหน่&าที่��ของผ%&รบโอน่ที่รพย)สั�น่ซึ่+�งจำ�าน่อง1. ผู+�ร �บุโอน ทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิเป"นบุ�คคลภายนอกมได้�เป"นล+กหน#!หร.อผู+�จ้ านองิ

ทร�พย�น�!น กฎหมายจ้1งิให�ผู+�ร �บุโอนสัามารถไถ-ถอนจ้ านองิได้�โด้ยเสันอชด้ใช�เงินตั๋ามจ้ านวนอ�นสัมควร ข้องิราคาทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิ ไม-ตั๋�อข้อช าระหน#!ท�!งิหมด้

2. การท#&ผู+�ร �บุโอนตั๋�องิสั+ญเสั#ยกรรมสัทธDในทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิเพราะการบุ�งิค�บุจ้ านองิหร.อไถ-ถอนจ้ านองิก5ตั๋าม หาม#ผูลกระทบุกระเท.อนตั๋-อสัทธข้องิเจ้�าหน#!จ้ านองิหร.อเจ้�าหน#!บุ�รมสัทธอ�นม#อย+-เหน.อทร�พย�น�!นไม- และสัทธด้�งิกล-าวรายใด้หากได้�ระงิ�บุเพราะเกล.&อนกล.นก�นก5จ้ะกล�บุค.นมาอ#ก

28

Page 29: สรุป พาณิชย์3

3. ผู+�ร �บุโอนจ้ะตั๋�องิร�บุผูด้ชด้ใช�ค-าเสั#ยหาย หากท าให�ทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิเสั.&อมราคาลงิ แตั๋-ในทางิตั๋รงิก�นข้�าม ถ�าผู+�ร �บุโอนท าให�ทร�พย�น�!นราคาสั+งิข้1!น ก5เร#ยกให�ชด้ใช�ได้�แตั๋-เพ#ยงิเท-าราคาท#&สั+งิข้1!นเม.&อข้ายทอด้ตั๋ลาด้เท-าน�!น

4.3.1 สัทธท#&จ้ะไถ-ถอนจ้ านองิผู+�ร �บุโอนทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิม#สัทธไถ-ถอนจ้ านวนได้�อย-างิไรผู+�ร �บุโอนทร�พย�สันท#&ไม-ได้�เป"นตั๋�วล+กหน#! ผู+�ค !าประก�น หร.อเป"นทายาทข้องิล+กหน#!

หร.อค !าประก�นม#สัทธไถ-ถอนจ้ านองิ (มาตั๋รา 736) ผู+�ร �บุโอนจ้ะไถ-ถอนจ้ านองิเม.&อไรก5ได้� แตั๋-ถ�าผู+�ร �บุจ้ านองิได้�บุอกกล-าวว-าม#การบุ�งิค�บุจ้ านองิ ผู+�ร �บุโอนตั๋�องิไถ-ถอนจ้ านองิภายใน 1 เด้.อน น�บุแตั๋-ว�นร�บุค าบุอกกล-าว (มาตั๋รา 737) โด้ยเสันอชด้ใช�เงินตั๋ามราคาทร�พย�สัน ซึ่1&งิจ้ านองิ (มาตั๋รา 738)

ก. ก+�เงิน ข้. 100,000 บุาท โด้ยม# ค. จ้ านองิท#&ด้นเป"นประก�นตั๋-อมา ค. ถ1งิแก-กรรมท#&ด้นด้�งิกล-าวตั๋กเป"นมรด้กข้องิ ช. บุ�ตั๋ร ค. ช. ประสังิค�จ้ะไถ-ถอนจ้ านองิในฐานะผู+�ร �บุโอน จ้1งิเสันอใช�เงิน 50,000 บุาท ตั๋ามราคาท#&ด้นในข้ณิะน�!น ช. ม#สัทธท าได้�หร.อไม-

ช. ผู+�ร �บุโอนทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิเป"นทายาทข้องิ ค. ผู+�จ้ านองิเด้ม จ้1งิไม-ม#สัทธไถ-ถอนจ้ านองิ โด้ยวธ#เสันอใช�เงินตั๋ามราคาทร�พย�ได้� (มาตั๋รา 736)

มิาตรา 736 ผู+�ร�บุโอนทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิจ้ะไถ-ถอนจ้ านองิก5ได้� ถ�าหากมได้�เป"นตั๋�วล+กหน#!หร.อผู+�ค !าประก�น หร.อเป"นทายาทข้องิล+กหน#! หร.อผู+�ค !าประก�น

มิาตรา 737 ผู+�ร�บุโอนจ้ะไถ-ถอนจ้ านองิเม.&อใด้ก5ได้� แตั๋-ถ�าผู+�ร �บุจ้ านองิ ได้�บุอกกล-าวว-าม#จ้ านงิจ้ะบุ�งิค�บุจ้ านองิไซึ่ร� ผู+�ร �บุโอนตั๋�องิไถ-ถอนจ้ านองิ ภายในเด้.อนหน1&งิน�บุแตั๋-ว�นร�บุค าบุอกกล-าว

มิาตรา 738 ผู+�ร�บุโอนซึ่1&งิประสังิค�จ้ะไถ-ถอนจ้ านองิตั๋�องิบุอกกล-าวความประสังิค�น�!นแก-ผู+�เป"นล+กหน#!ช� !นตั๋�น และตั๋�องิสั-งิค าเสันอไปย�งิ บุรรด้าเจ้�าหน#!ท#&ได้�จ้ด้ทะเบุ#ยน ไม-ว-าในทางิจ้ านองิหร.อประการอ.&นว-าจ้ะร�บุใช�เงินให�เป"นจ้ านวนอ�นสัมควรก�บุราคาทร�พย�สันน�!นค าเสันอน�!นให�แจ้�งิข้�อความท�!งิหลายตั๋-อไปน#! ค.อ

(1) ตั๋ าแหน-งิแหล-งิท#&และล�กษณิะแห-งิทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิ (2) ว�นซึ่1&งิโอนกรรมสัทธD (3) ช.&อเจ้�าข้องิเด้ม (4) ช.&อและภ+มล าเนาข้องิผู+�ร�บุโอน (5) จ้ านวนเงินท#&เสันอว-าจ้ะใช� (6) ค านวณิยอด้จ้ านวนเงินท#&ค�างิช าระแก-เจ้�าหน#!คนหน1&งิ ๆ รวมท�!งิอ�ปกรณิ�และจ้ านวน

เงินท#&จ้ะจ้�ด้เป"นสั-วนใช�แก-บุรรด้าเจ้�าหน#!ตั๋าม ล าด้�บุก�นอน1&งิ ให�ค�ด้สั าเนารายงิานจ้ด้ทะเบุ#ยนข้องิเจ้�าพน�กงิานในเร.&องิ ทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิน�!น อ�น

เจ้�าพน�กงิานร�บุรองิว-าเป"นสั าเนาถ+กถ�วน สัอด้สั-งิไปด้�วย

29

Page 30: สรุป พาณิชย์3

4.3.2 สัทธข้องิผู+�ร �บุโอนในกรณิ#ทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิหล�ด้ม.อไปก. จ้ านองิท#&ด้นเป"นประก�นเงินก+�แก- ข้. ค. งิ. รายละ 200,000 บุาท ตั๋ามล าด้�บุ

ตั๋-อมา ก. ข้ายท#&ด้นแกลงิน�!นให�เหล.องิ เหล.องิจ้�างิด้ าปล+กบุ�านราคา 100,000 บุา ย�งิไม-ได้�ช าระค-าจ้�างิ จ้1งิจ้ด้ทะเบุ#ยนบุ�รมสัทธไว� เหล.องิเอาท#&ด้นไปข้ายฝ่าก ค. แล�วไม-ไถ-ค.น ท#&ด้นจ้1งิตั๋กเป"นกรรมสัทธDข้องิ ค. ในท#&สั�ด้ ค. ข้อไถ-ถอนจ้ านองิจ้าก ข้. และ งิ. โด้ยเสันอใช�เงิน 300,000 บุาท ตั๋ามราคาท#&ด้น ข้. ปฏิเสัธ และฟ้8องิศัาลข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท#&ด้นได้�เงิน 400,000 บุาท ห�กค-าฤชาธรรมเน#ยมและค-าใช�จ้-ายในการข้ายทอด้ตั๋ลาด้แล�วเหล.อเงินสั�ทธ 390,000 บุาท ให�ท-านจ้�ด้สัรรเงินจ้ านวนน#!ช าระหน#!รายตั๋-างิๆ

ตั๋ามมาตั๋รา 742 วรรคแรก การท#&ทร�พย�หล�ด้ม.อไปจ้ากผู+�ร �บุโอนไม-ม#ผูลกระทบุกระเท.อนสัทธข้องิเจ้�าหน#!บุ�รมสัทธหร.อเจ้�าหน#!จ้ านองิอ�นม#อย+-เหน.อทร�พย�น�!น และมาตั๋รา 742 วรรคสัองิบุ�ญญ�ตั๋ให�หน#!ข้องิผู+�ร �บุโอนซึ่1&งิเกล.&อนกล.นไปแล�วข้ณิะได้�ทร�พย�น�!นมากล�บุค.นข้1!นมาอ#ก ในเม.&อทร�พย�น�!นหล�ด้ม.อไปจ้ากผู+�ร �บุโอน ฉัะน�!นแม�สัทธจ้ านองิข้องิ ค. ย-อมกล�บุค.นมาอ#ก เงิน 390,000 บุาท จ้1งิตั๋�องิจ้�ด้สัรรช าระด้�งิน#! ช าระให�ด้ าเจ้�าหน#!บุ�รมสัทธก-อน 100,000 บุาท ช าระให� ข้. ผู+�ร �บุจ้ านองิรายแรก 200,000 บุาท และช าระให� ค. ผู+�ร �บุจ้ านองิรายท#&สัองิ 90,000 บุาท สั-วน งิ.ไม-ได้�ร�บุช าระหน#!จ้ากเงินท#&ข้ายทอด้ตั๋ลาด้

มิาตรา 742 ถ�าการบุ�งิค�บุจ้ านองิก5ด้# ถอนจ้ านองิก5ด้# เป"นเหตั๋�ให� ทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิ หล�ด้ม.อไปจ้ากบุ�คคลผู+�ได้�ทร�พย�สันน�!นไว�แตั๋-ก-อน ไซึ่ร� ท-านว-าการท#&ทร�พย�สันหล�ด้ม.อไปเช-นน�!นหาม#ผูลย�อนหล�งิไม- และ บุ�รมสัทธท�!งิหลายข้องิเจ้�าหน#!แห-งิผู+�ท#&ทร�พย�หล�ด้ม.อไป อ�นม#อย+-เหน.อ ทร�พย�สันและได้�จ้ด้ทะเบุ#ยนไว�น�!นก5ย-อมเข้�าอย+-ในล าด้�บุหล�งิ บุ�รมสัทธ อ�นเจ้�าหน#!ข้องิผู+�จ้ านองิ หร.อเจ้�าข้องิคนก-อนได้�จ้ด้ทะเบุ#ยนไว�

ในกรณิ#เช-นน#! ถ�าสัทธใด้ ๆ อ�นม#อย+-เหน.อทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิเป"น ค�ณิหร.อเป"นโทษแก-บุ�คคลผู+�ได้�ทร�พย�สัน ซึ่1&งิจ้ านองิไว�แตั๋-ก-อนได้�ระงิ�บุไปแล�วด้�วยเกล.&อนกล.นก�นในข้ณิะท#&ได้�ทร�พย�สันน�!นมาไซึ่ร� สัทธน�!นท-านให�กล�บุค.นมาเป"นค�ณิหร.อเป"นโทษแก-บุ�คคลน�!นได้�อ#ก ในเม.&อทร�พย�สัน ซึ่1&งิจ้ านองิกล�บุหล�ด้ม.อไป

4.3.3 หน�าท#&ข้องิผู+�ร �บุโอนในการด้+แลร�กษาทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิในกรณิ#ท#&ผู+�ร �บุโอนทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิท าให�ทร�พย�น�!นเสั#ยหาย หร.อในทางิตั๋รงิ

ก�นข้�ามท าให�ทร�พย�น�!นม#ราคาสั+งิข้1!นผู+�ร �บุโอนจ้ะได้�ร�บุผูลกระทบุใด้ม#ผูลกระทบุตั๋ามมาตั๋รา 743 ค.อ1. ถ�าท าให�ทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิเสั#ยหายก5ตั๋�องิชด้ใช�ความเสั#ยหาย

30

Page 31: สรุป พาณิชย์3

2. ถ�าท าให�ทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิม#ราคาเพ&มข้1!นก5ม#สัทธเร#ยกให�ชด้ใช�เพ#ยงิเท-าราคาท#&เพ&มข้1!นเม.&อข้ายทอด้ตั๋ลาด้

มิาตรา 743 ถ�าผู+�ร �บุโอนได้�ท าให�ทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิเสั.&อมราคาลงิเพราะการกระท าหร.อความประมาทเลนเล-อแห-งิตั๋น เป"นเหตั๋�ให�เจ้�าหน#!ท� !งิหลายผู+�ม#สัทธจ้ านองิ หร.อบุ�รมสัทธเหน.อทร�พย�สันน�!นตั๋�องิ เสั#ยหายไซึ่ร� ท-านว-าผู+�ร �บุโอนจ้ะตั๋�องิร�บุผูด้เพ.&อความเสั#ยหายน�!น อย-างิไรก5ด้# อ�นผู+�ร �บุโอนจ้ะเร#ยกเอาเงินจ้ านวนใด้ ๆ ซึ่1&งิตั๋นได้�ออกไป หร.อเร#ยกให�ชด้ใช�ค-าใช�จ้-ายท#&ตั๋นได้�ท าให�ทร�พย�สันด้#ข้1!นน�!น ท-านว-าหาอาจ้จ้ะเร#ยกได้�ไม- เว�นแตั๋-ท#&เป"นการท าให�ทร�พย�สันน�!นงิอกราคาข้1!น และจ้ะเร#ยกได้�เพ#ยงิเท-าจ้ านวนราคาท#&งิอกข้1!นเม.&อข้ายทอด้ตั๋ลาด้เท-าน�!น

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 41. ทร�พย�ท#&จ้ านองิเป"นประก�นหน#!ไว�แล�ว ถ�าเจ้�าข้องิทร�พย�เอาไปโอนข้ายให�ผู+�อ.&นในระหว-างิ

สั�ญญาจ้ านองิย�งิม#ผูลบุ�งิค�บุอย+- สั�ญญาน�!นย�งิคงิม#ผูลสัมบุ+รณิ�2. สัทธข้องิผู+�จ้ านองิท#&จ้ะท าสั�ญญาตั๋กลงิก�นเป"นอย-างิอ.&นไม-ได้�ค.อ สัทธการเอาทร�พย�สันไป

จ้ านองิตั๋-อ3. ผู+�จ้ านองิเข้�าช าระหน#!แทนล+กหน#! ผู+�จ้ านองิม#สัทธไล-เบุ#!ยเอาจ้ากล+กหน#! ได้�เท-าจ้ านวนท#&ช าระไป4. แด้งิ ด้ าและ ข้าว ตั๋-างิจ้ านองิทร�พย�เป"นประก�นหน#!ข้องิเข้#ยวแล�วเข้#ยวผูด้น�ด้ ด้ าจ้1งิเข้�าช าระ

หน#!แทน ด้�งิน#! ด้ าม#สัทธ ไล-เบุ#!ยได้�เฉัพาะก�บุเข้#ยวล+กหน#!เท-าน�!น 5. ม-วงิ แสัด้ ฟ้8า ตั๋-างิจ้ านองิทร�พย�เป"นประก�นหน#!ข้องิครามโด้ยไม-ระบุ�ล าด้�บุจ้ านองิ ตั๋-อมาเจ้�า

หน#!ปลด้หน#!ให� แสัด้ ผูลตั๋ามกฎหมายค.อ ผู+�จ้ านองิท�กคนไม-ม#ใครหล�ด้พ�นความผูด้6. ถ�าม#การโอนทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิให�แก-บุ�คคลอ.&น จ้ะม#ผูลก�บุผู+�ร �บุจ้ านองิค.อ ผู+�ร�บุจ้ านองิ

ตั๋ด้ตั๋ามบุ�งิค�บุช าระหน#!ได้�และม#ฐานะด้#กว-าเจ้�าหน#!สัาม�ญ7. ในระหว-างิผู+�ร �บุจ้ านองิซึ่1&งิจ้ด้ทะเบุ#ยนก-อน ก�บุผู+�ร �บุจ้ านองิซึ่1&งิจ้ด้ทะเบุ#ยนภายหล�งิ สัทธ

ระหว-างิก�นค.อ ผู+�ร�บุจ้ านองิก-อนม#สัทธได้�ร�บุช าระหน#!ก-อน8. ภายหล�งิจ้ด้ทะเบุ#ยนจ้ านองิแล�ว ถ�าผู+�จ้ านองิจ้ด้ทะเบุ#ยนทร�พย�สัทธอ.&นเหน.อทร�พย�น�!นอ#ก

ผู+�ร�บุจ้ านองิม#สัทธข้อให�ลบุทะเบุ#ยนทร�พย�สัทธท#&จ้ด้ทะเบุ#ยนภายหล�งิได้�9. ผู+�ร�บุโอนทร�พย�จ้ านองิสัามารถไถ-ถอนจ้ านองิได้�เม.&อ เม.&อใด้ก5ได้�10. ผู+�ร�บุโอนทร�พย�จ้ านองิตั๋�องิไถ-ถอนจ้ านองิเป"นจ้ านวนเงิน เท-าราคาทร�พย�สันซึ่1&งิ

จ้ านองิ11. ทร�พย�ท#&จ้ านองิเป"นประก�นหน#!ไว�แล�ว ในระหว-างิสั�ญญาจ้ านองิม#ผูลบุ�งิค�บุอย+-

เจ้�าข้องิทร�พย�ข้ายทร�พย�น�!นให�ผู+�อ.&น ม#สัทธท าได้�โด้ยเด้5ด้ข้าด้12. ในกรณิ#สั�ญญาจ้ านองิม#ข้�อตั๋กลงิไว�ช�ด้ว-า ระหว-างิสั�ญญาจ้ านองิม#ผูลบุ�งิค�บุอย+-ห�าม

ผู+�จ้ านองิเอาทร�พย�ไปจ้ านองิตั๋-อ ข้�อตั๋กลงิน#! ไมิ�มิ�ผลัใดๆ เลัย 13. ถ�าล+กหน#!ผูด้น�ด้ไม-ช าระหน#! ผู+�จ้ านองิซึ่1&งิเข้�าช าระหน#!แทนล+กหน#!ด้�งิหน#! ผู+�จ้ านองิม#สัทธ

ตั๋-อล+กหน#!ค.อ ม#สัทธไล-เบุ#!ยล+กหน#!ได้�เท-าจ้ านวนท#&ช าระหน#!แทนไป

31

Page 32: สรุป พาณิชย์3

14. ชด้ ช�ย ชอบุ ตั๋-างิจ้ านองิทร�พย�เป"นประก�นหน#!ข้องิชาญ โด้ยระบุ�ล าด้�บุจ้ านองิว-า ชด้อย+-ล าด้�บุแรก ช�ยอย+-ล าด้�บุสัองิ และชอบุอย+-ล าด้�บุสัาม ชาญผูด้น�ด้ชด้จ้1งิช าระหน#!แทน ด้�งิน#! ชด้ไม-ม#สัทธไล-เบุ#!ยเอาก�บุ ช�ยและชอบุ

15. แด้งิ ด้ า ฟ้8า ข้าว ตั๋-างิจ้ านองิทร�พย�เป"นประก�นหน#!ข้องิเข้#ยว โยระบุ�ล าด้�บุจ้ านองิว-า

แด้งิล าด้�บุแรก ด้ าล าด้�บุท#&สัองิ ฟ้8าล าด้�บุท#&สัาม และข้าวล าด้�บุท#&สั#& ตั๋-อมาเจ้�าหน#!ปลด้จ้ านองิให�ฟ้8าผู+�จ้ านองิท#&ม#สัทธหล�ด้พ�นความผูด้ได้�แก- ข้าว เพ#ยงิผู+�เด้#ยว

16. ทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิไว�แล�ว ถ�าผู+�จ้ านองิโอนให�ผู+�อ.&นไปในภายหล�งิ ผู+�ร�บุจ้ านองิม#สัทธค.อ

ตั๋ด้ตั๋ามบุ�งิค�บุช าระหน#!จ้ากทร�พย�น�!นได้�เสัมอ17. ผู+�ร�บุจ้ านองิก-อนก�บุผู+�ร �บุจ้ านองิท#หล�งิ ม#สัทธระหว-างิก�นค.อ ผู+�ร�บุจ้ านองิก-อนม#สัทธ

ด้#กว-า18. ด้ าจ้ านองิท#&ด้นให�แด้งิ ตั๋-อมาด้ าจ้ด้ทะเบุ#ยนภารจ้ ายอมให�ข้าวเด้นผู-านท#&น� !นได้� ด้�งิน#!

แด้งิม#สัทธข้อให�ลบุทะเบุ#ยนภารจ้ ายอมได้�19. การไถ-ถอนจ้ านองิ ผู+�ร�บุโอนตั๋�องิข้อไถ-ถอนจ้ านองิเป"นจ้ านวน ราคาอ�นสัมควรข้องิ

ทร�พย�ซึ่1&งิจ้ านองิ

หน-วยท#& 5 การบุ�งิค�บุจ้ านองิ และความระงิ�บุสั!นไปแห-งิสั�ญญาจ้ านองิ

1. การบุ�งิค�บุจ้ านองิท าได้� 2 วธ#ค.อ การข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�จ้ านองิและการเอาทร�พย�จ้ านองิหล�ด้ ซึ่1&งิไม-ว-าจ้ะบุ�งิค�บุโด้ยวธ#ใด้จ้ะตั๋�องิฟ้8องิคด้#ตั๋-อศัาล ผู+�จ้ านองิจ้ะไปย1ด้ทร�พย�มาโด้ยพลการไม-ได้� อย-างิไรก5ตั๋าม กฎหมายมได้�บุ�งิค�บุว-า ผู+�ร �บุจ้ านองิจ้ะตั๋�องิฟ้8องิบุ�งิค�บุจ้ านองิเสัมอไป อาจ้ฟ้8องิในฐานะเจ้�าหน#!สัาม�ญก5ได้�

2. จ้ านองิระงิ�บุได้� 2 ทางิ ค.อ ทางิหน1&งิ ท าให�หน#!ประธานระงิ�บุไป เช-นช าระหน#! อ#กทางิ ท าให�ตั๋�วสั�ญญาจ้ านองิระงิ�บุ เช-นปลด้จ้ านองิ เม.&อจ้ านองิระงิ�บุตั๋�องิน าความไปจ้ด้ทะเบุ#ยนตั๋-อพน�กงิานเจ้�าหน�าท#& มฉัะน�!นจ้ะยกข้1!นตั๋-อสั+�บุ�คคลภายนอกไม-ได้�

5.1 การบงค้ำบจำ�าน่อง1. การบุ�งิค�บุจ้ านองิไม-ว-าจ้ะท าโด้ยวธ#ข้ายทอด้ตั๋ลาด้หร.อเอาทร�พย�จ้ านองิหล�ด้

ก5ตั๋าม จ้ะตั๋�องิม#การบุอกกล-าวด้�วยหน�งิสั.อให�ผู+�จ้ านองิช าระหน#!ภายในเวลาสัมควร เม.&อผู+�จ้ านองิไม-ช าระหน#!จ้1งิจ้ะฟ้8องิคด้#ตั๋-อศัาลบุ�งิค�บุจ้ านองิได้�

2. ในกรณิ#ข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�สัน เงินท#&ได้�จ้ากการข้ายทอด้ตั๋ลาด้จ้ะตั๋�องิน ามาช าระหน#!แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิตั๋ามล าด้�บุก-อนหล�งิ ผู+�ร �บุจ้ านองิก-อนย-อมม#สัทธได้�ร�บุช าระหน#!ก-อน

32

Page 33: สรุป พาณิชย์3

3. หากบุ�งิค�บุจ้ านองิได้�เงินตั๋ &ากว-าจ้ านวนหน#!ท#&ค�างิช าระ ล+กหน#ก5ไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ในเงินท#&ข้าด้อย+- เว�นแตั๋-จ้ะได้�ตั๋กลงิก�นเป"นอย-างิอ.&นในสั�ญญาจ้ านองิ

4. หน#!รายเด้#ยวท#&ม#การจ้ านองิทร�พย�หลายสั&งิเป"นประก�น โด้ยไม-ระบุ�ล าด้�บุและจ้ านวนเงินท#&ทร�พย�แตั๋-ละสั&งิจ้ านองิเป"นประก�น ผู+�ร �บุจ้ านองิอาจ้บุ�งิค�บุจ้ านองิแก-ทร�พย�เพ#ยงิบุางิสั&งิ หร.อแก-ทร�พย�ท�กสั&งิพร�อมก�นก5ได้� แตั๋-ในกรณิ#หล�งิตั๋�องิเฉัล#&ยภาระแห-งิหน#!ไปตั๋ามสั-วนราคาทร�พย�จ้ านองิ

5.1.1 วธ#บุ�งิค�บุจ้ านองิการบุ�งิค�บุจ้ านองิท าได้�ก#&วธ# อธบุายการบุ�งิค�บุจ้ านองิท าได้� 2 วธ# ค.อ1) ตั๋ามมาตั๋รา 728 ค.อ ฟ้8องิบุ�งิค�บุจ้ านองิให�ข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�จ้ านองิ โด้ย

ผู+�ร �บุจ้ านองิตั๋�องิม#จ้ด้หมายบุอกกล-าวไปย�งิล+กหน#!ก-อนว-าใช�ช าระหน#!ภายในเวลาอ�นสัมควร ซึ่1&งิก าหนด้ไว�ในค าบุอกกล-าว และถ�าล+กหน#!ไม-ปฏิบุ�ตั๋ตั๋ามค าบุอกกล-าว ผู+�ร �บุจ้ านองิจ้ะฟ้8องิคด้#ตั๋-อศัาลให�พพากษาสั�&งิให�ย1ด้ทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิข้ายทอด้ตั๋ลาด้

2) ตั๋ามมาตั๋รา 729 ค.อ ผู+�ร �บุจ้ านองิเอาทร�พย�จ้ านองิหล�ด้เป"นสัทธ จ้ะตั๋�องิอย+-ภายในบุ�งิค�บุข้องิเงิ.&อนไข้ด้�งิน#! ค.อ

ก. ล+กหน#!ได้�ข้าด้สั-งิด้อกเบุ#!ยมาเป"นเวลาถ1งิ 5 ป@ข้. ผู+�จ้ านองิมได้�แสัด้งิให�ศัาลพอใจ้ว-าราคาทร�พย�สันท#&จ้ านองิน�!นท-วม

จ้ านวนเงินท#&ค�างิช าระ และค. ไม-ม#การจ้ านองิรายอ.&น หร.อบุ�รมสัทธอ.&นได้�จ้ด้ทะเบุ#ยนไว�เหน.อทร�พย�สัน

อ�นเด้#ยวก�นน�!นการบุ�งิค�บุจ้ านองิโด้ยวธ#เอาทร�พย�จ้ านองิหล�ด้เป"นสัทธDน� !นจ้ะตั๋�องิเข้�าเงิ.&อนไข้

ท�!งิสัามข้�อตั๋ามมาตั๋รา 729 และอย-างิไรก5ตั๋ามตั๋�องิม#การบุอกกล-าวล+กหน#!ให�ช าระหน#!ตั๋ามมาตั๋รา 728 ก-อนและฟ้8องิบุ�งิค�บุจ้ านองิเพ.&อเอาหล�ด้เป"นสัทธDอ#กด้�วย มใช-ย1ด้ทร�พย�จ้ านองิมาเป"นข้องิตั๋นโด้ยพลการ

แด้งิก+�เงินด้ า โด้ยข้าวจ้ านองิท#&ด้นเป"นประก�นหน#!แนะน าให�ฟ้8องิบุ�งิค�บุจ้ านองิโด้ยข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท#&ด้นตั๋ามมาตั๋รา 728 จ้ะเอา

ทร�พย�จ้ านองิหล�ด้เป"นสัทธไม-ได้� เพราะเป"นกรณิ#ท#&บุ�คคลอ.&นจ้ านองินองิทร�พย�เป"นกระก�นหน#!ข้องิล+กหน#! และผู+�ข้าด้สั-งิด้อกเบุ#!ยค.อตั๋�วล+กหน#!ไม-ใช-ผู+�จ้ านองิ

มิาตรา 728 เม.&อจ้ะบุ�งิค�บุจ้ านองิน�!น ผู+�ร�บุจ้ านองิตั๋�องิม#จ้ด้หมาย บุอกกล-าวไปย�งิล+กหน#!ก-อนว-าให�ช าระหน#!ภายในเวลาอ�นสัมควร ซึ่1&งิ ก าหนด้ให�ในค าบุอกกล-าวน�!น ถ�าและล+กหน#!ละเลยเสั#ย

33

Page 34: สรุป พาณิชย์3

ไม-ปฏิบุ�ตั๋ตั๋าม ค าบุอกกล-าวผู+�ร �บุจ้ านองิจ้ะฟ้8องิคด้#ตั๋-อศัาล เพ.&อให�พพากษาสั�&งิให� ย1ด้ทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิและให�ข้ายทอด้ตั๋ลาด้ก5ได้�

มิาตรา 729 นอกจ้ากทางิแก�ด้�&งิบุ�ญญ�ตั๋ไว�ใน มาตั๋รา ก-อนน�!น ผู+�ร �บุ จ้ านองิย�งิชอบุท#&จ้ะเร#ยกเอาทร�พย�จ้ านองิหล�ด้ได้�ภายในบุ�งิค�บุแห-งิ เงิ.&อนไข้ ด้�&งิจ้ะกล-าวตั๋-อไปน#!

(1) ล+กหน#!ได้�ข้าด้สั-งิด้อกเบุ#!ยมาแล�วเป"นเวลาถ1งิห�าป@(2) ผู+�จ้ านองิมได้�แสัด้งิให�เป"นท#&พอใจ้แก-ศัาล ว-าราคาทร�พย�สัน น�!นท-วมจ้ านวนเงินอ�น

ค�างิช าระ และ(3) ไม-ม#การจ้ านองิรายอ.&น หร.อบุ�รมสัทธอ.&นได้�จ้ด้ทะเบุ#ยนไว� เหน.อทร�พย�สันอ�นเด้#ยวก�น

น#!เองิ 5.1.2 ล าด้�บุในการช าระหน#!ทร�พย�สันอ�นเด้#ยวก�นท#&ม#จ้ านองิหลายราย เม.&อม#การบุ�งิค�บุจ้ านองิโด้ยข้าย

ทอด้ตั๋ลาด้จ้ะตั๋�องิน าเงินมาช าระหน#!แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิอย-างิไรทร�พย�สันอ�นเด้#ยวก�นได้�จ้ านองิแก-ผู+�ร �บุจ้ านองิหลายคนด้�วยก�น ตั๋�องิเอาช าระ

หน#!แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิเร#ยงิตั๋ามล าด้�บุก-อนหล�งิตั๋ามว�นเวลาท#&จ้ด้ทะเบุ#ยน และผู+�ร �บุจ้ านองิคนก-อนจ้ะได้�ร�บุใช�หน#!ก-อนตั๋ามมาตั๋รา 730 และทร�พย�สันท#&ข้ายทอด้ตั๋ลาด้ให�จ้�ด้ใช�แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิเร#ยงิตั๋ามล าด้�บุ และหากย�งิม#เงินเหล.อจ้ากการข้ายทอด้ตั๋ลาด้ ให�มอบุแก-ผู+�จ้ านองิตั๋ามมาตั๋รา 732

เหล5กก+�เงินทองิ 200,000 บุาท โด้ยจ้ านองิท#&ด้นเป"นประก�น ตั๋-อมาก5เอาท#&ด้นแปลงิเด้มไปจ้ านองิไว�แก-เพชรอ#ก 100,000 บุาท และสั�ด้ท�ายจ้ านองิก�บุนล 50,000

บุาท เม.&อหน#!ข้องิทองิถ1งิก าหนด้เหล5กไม-ช าระหน#! ทองิจ้1งิฟ้8องิบุ�งิค�บุจ้ านองิ ย1ด้ท#&ด้นข้ายทอด้ตั๋ลาด้ได้�เงินสั�ทธ 300,000 บุาท ให�ท-านจ้�ด้สัรรเงินจ้ านวนน#!ช าระหน#!แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิ

ช าระให�ทองิ 200,000 บุาท ให�เพชร 100,000 บุาท ตั๋ามมาตั๋รา 730, 732 สั-วนนลไม-ได้�ร�บุช าระหน#!จ้ากการข้ายทอด้ตั๋ลาด้ และนลจ้ะตั๋ด้ตั๋ามไปบุ�งิค�บุจ้ านองิแก-ผู+�ซึ่.!อท#&ด้นน�!นไม-ได้�อ#ก เพราะจ้ านองิได้�ระงิ�บุสั!นไปตั๋ามมาตั๋รา 744(5) ค.อม#การข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิตั๋ามค าสั�&งิศัาล อ�นเน.&องิมาจ้กการบุ�งิค�บุจ้ านองิ

มิาตรา 730 เม.&อทร�พย�สันอ�นหน1&งิอ�นเด้#ยวได้�จ้ านองิแก-ผู+�ร �บุจ้ านองิ หลายคนด้�วยก�น ท-านให�ถ.อล าด้�บุผู+�ร �บุจ้ านองิเร#ยงิตั๋ามว�นและเวลา จ้ด้ทะเบุ#ยน และผู+�ร �บุจ้ านองิคนก-อนจ้�กได้�ร�บุใช�หน#!ก-อนผู+�ร �บุจ้ านองิคนหล�งิ

มิาตรา 732 ทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิข้ายทอด้ตั๋ลาด้ได้�เงินเป"นจ้ านวน สั�ทธเท-าใด้ ท-านให�จ้�ด้ใช�แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิเร#ยงิตั๋ามล าด้�บุ และถ�าย�งิม# เงินเหล.ออย+-อ#ก ก5ให�สั-งิมอบุแก-ผู+�จ้ านองิ

มิาตรา 744 อ�นจ้ านองิย-อมระงิ�บุสั!นไป (1) เม.&อหน#!ท#&ประก�นระงิ�บุสั!นไป ด้�วยเหตั๋�ประการอ.&นใด้มใช-เหตั๋� อาย�ความ (2) เม.&อปลด้จ้ านองิให�แก-ผู+�จ้ านองิด้�วยหน�งิสั.อเป"นสั าค�ญ (3) เม.&อผู+�จ้ านองิหล�ด้พ�น (4) เม.&อถอนจ้ านองิ

34

Page 35: สรุป พาณิชย์3

(5) เม.&อข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิตั๋ามค าสั�&งิศัาล อ�นเน.&องิ มาแตั๋-การบุ�งิค�บุจ้ านองิหร.อถอนจ้ านองิ (6) เม.&อเอาทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิน�!นหล�ด้

5.1.3 ล+กหน#!ไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ในจ้ านวนเงินท#&ข้าด้ก. ก+�เงิน ข้. 500,000 บุาท โด้ย ค. จ้ านองิท#&ด้นเป"นประก�น และม#ข้�อตั๋กลงิใน

สั�ญญาจ้ านองิระบุ�ว-า ถ�า ข้. บุ�งิค�บุจ้ านองิข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท#&ด้นได้�เงินไม-พอช าระหน#! ก.

และ ค. ยนยอมให� ข้. บุ�งิค�บุช าระหน#!จ้ากทร�พย�อ.&นข้องิ ก. และ ค. ได้� ให�วนจ้ฉั�ยว-า ข้�อตั๋กลงิน#!ข้�ด้ตั๋-อกฎหมายหร.อไม-

ตั๋ามมาตั๋รา 733 วางิหล�กไว�ในกรณิ#เอาทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิข้ายทอด้ตั๋ลาด้ใช�หน#! หากได้�เงินสั�ทธน�อยกว-าจ้ านวนเงินท#&ค�างิช าระก�นอย+- เงินข้าด้จ้ านวนอย+-เท-าใด้ ล+กหน#!ไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ในเงินน�!น ซึ่1&งิหากค+-กรณิ#ไม-ได้�ตั๋กลงิไว�ว-าเงินข้าด้เท-าใด้ ล+กหน#!ตั๋�องิร�บุผูด้แล�วหร.อตั๋กลงิก�นให�เจ้�าหน#!บุ�งิค�บุช าระหน#!จ้ากทร�พย�สันอ.&นข้องิล+กหน#!ได้� ข้�อตั๋กลงิน#!ใช�บุ�งิค�บุก�นได้�ไม-ข้�ด้ตั๋-อกฎหมาย

มิาตรา 733 ถ�าเอาทร�พย�จ้ านองิหล�ด้ และราคาทร�พย�สันน�!นม# ประมาณิตั๋ &ากว-าจ้ านวนเงินท#&ค�างิช าระก�นอย+-ก5ด้# หร.อถ�าเอาทร�พย�สัน ซึ่1&งิจ้ านองิออกข้ายทอด้ตั๋ลาด้ใช�หน#! ได้�เงินจ้ านวนสั�ทธน�อยกว-าจ้ านวน เงินท#&ค�างิช าระก�นอย+-น� !นก5ด้#เงินย�งิข้าด้จ้ านวนอย+-เท-าใด้ล+กหน#!ไม-ตั๋�องิ ร�บุผูด้ในเงินน�!น

5.1.4 การจ้ านองิทร�พย�หลายสั&งิเป"นประก�นหน#!รายเด้#ยวแด้งิก+�เงินด้ า 200,000 บุาท โด้ยจ้ านองิท#&ด้น 1 แปลงิ เร.อยนตั๋� 1 ล า และเร.อ

กลไฟ้ 1 ล า เป"นประก�นไม-ได้�ระบุ�ล าด้�บุจ้ านองิและจ้ านวนเงินท#&ทร�พย�แตั๋-ละสั&งิจ้ านองิเป"นประก�น แด้งิผูด้น�ด้ไม-ช าระหน#! ด้ าจ้1งิบุ�งิค�บุจ้ านองิแก-ทร�พย�จ้ านองิท�!งิสัามสั&งิ

พร�อมก�น ข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท#&ด้นได้�เงิน 200,000 บุาท เร.อยนตั๋� 120,000 บุาท เร.อกลไฟ้

80,000 บุาท จ้ะจ้�ด้สัรรช าระหน#!เงินก+�ให�แก-ด้ าอย-างิไรตั๋ามมาตั๋รา 734 วรรคสัองิบุ�ญญ�ตั๋ว-า ถ�าผู+�ร �บุจ้ านองิใช�สัทธข้องิตั๋นบุ�งิค�บุแก-

ทร�พย�สันท�!งิหมด้พร�อมก�นท-านให�แบุ-งิภาระแห-งิหน#!น� !นกระจ้ายไปตั๋ามสั-วนราคาแห-งิทร�พย�สันน�!นๆ เว�นแตั๋-กรณิ#ท#&ได้�ระบุ�จ้ านวนเงินจ้ านองิไว�เฉัพาะทร�พย�สันแตั๋-ละสั&งิ เป"นจ้ านวนเท-าใด้ ท-านให�แบุ-งิกระจ้ายไปตั๋ามล าด้�บุจ้ านวนเงินจ้ านองิท#&ระบุ�ไว�เฉัพาะทร�พย�สันสั&งิน�!นๆ ตั๋ามปAญหาจ้1งิตั๋�องิแบุ-งิภาระแห-งิน#!กระจ้ายไปตั๋ามสั-วนแห-งิราคาทร�พย�จ้ านองิ จ้1งิตั๋�องิจ้�ด้สัรรเงินใช�หน#!ด้�งิน#! ท#&ด้น 100,000 บุาท เร.อยนตั๋� 60,000 บุาท เร.อกลไฟ้ 40,000 บุาท

มิาตรา 734 ถ�าจ้ านองิทร�พย�สันหลายสั&งิเพ.&อประก�นหน#!แตั๋- รายหน1&งิรายเด้#ยวและมได้�ระบุ�ล าด้�บุไว�ไซึ่ร� ท-านว-าผู+�ร �บุจ้ านองิจ้ะ ใช�สัทธข้องิตั๋นบุ�งิค�บุแก-ทร�พย�สันน�!นๆท�!งิหมด้ หร.อแตั๋-เพ#ยงิบุางิสั&งิ ก5ได้� แตั๋-ท-านห�ามมให�ท าเช-นน�!นแก-ทร�พย�สันมากสั&งิกว-าท#&จ้ าเป"น เพ.&อใช�หน#!ตั๋ามสัทธแห-งิตั๋น

35

Page 36: สรุป พาณิชย์3

ถ�าผู+�ร �บุจ้ านองิใช�สัทธข้องิตั๋นบุ�งิค�บุแก-ทร�พย�สันท�!งิหมด้พร�อมก�น ท-านให�แบุ-งิภาระแห-งิหน#!น� !นกระจ้ายไปตั๋ามสั-วนราคาแห-งิทร�พย�สัน น�!นๆ เว�นแตั๋-ในกรณิ#ท#&ได้�ระบุ�จ้ านวนเงินจ้ านองิไว� เฉัพาะทร�พย�สัน แตั๋-ละสั&งิ ๆ เป"นจ้ านวนเท-าใด้ ท-านให�แบุ-งิกระจ้ายไปตั๋ามจ้ านวนเงิน จ้ านองิท#&ระบุ�ไว�เฉัพาะทร�พย�สั&งิน�!นๆ

แตั๋-ถ�าผู+�ร �บุจ้ านองิใช�สัทธข้องิตั๋น บุ�งิค�บุแก-ทร�พย�สันอ�นใด้อ�นหน1&งิ แตั๋-เพ#ยงิสั&งิเด้#ยวไซึ่ร� ผู+�ร �บุจ้ านองิจ้ะให�ช าระหน#!อ�นเป"นสั-วนข้องิตั๋น ท�!งิหมด้จ้ากทร�พย�สันอ�นน�!นก5ได้� ในกรณิ#เช-นน�!น ท-านให�ถ.อว-าผู+�ร �บุ จ้ านองิคนถ�ด้ไปโด้ยล าด้�บุย-อมเข้�าร�บุช-วงิสัทธข้องิผู+�ร�บุจ้ านองิคนก-อน และจ้ะเข้�าบุ�งิค�บุจ้ านองิแทนท#&คนก-อนก5ได้�แตั๋-เพ#ยงิเท-าจ้ านวน ซึ่1&งิผู+�ร �บุ จ้ านองิคนก-อนจ้ะพ1งิได้�ร�บุจ้ากทร�พย�สันอ.&น ๆ ตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋ด้�&งิกล-าว มาในวรรคก-อนน�!น

5.2 ค้ำวามิระงบสั��น่ไปแห�งสัญญาจำ�าน่อง1. สั�ญญาจ้ านองิระงิ�บุด้�วยสัาเหตั๋�ใหญ- 2 ประการค.อ เม.&อท าให�หน#!ประธานระงิ�บุไป

ประการหน1&งิและอ#กประการหน1&งิค.อท าให�ตั๋�วสั�ญญาจ้ านองิระงิ�บุ เช-น ปลด้จ้ านองิ ไถ-จ้ านองิ บุ�งิค�บุจ้ านองิ เป"นตั๋�น

2. จ้ านองิเป"นทร�พย�สัทธท#&ตั๋กตั๋ด้ไปก�บุทร�พย�จ้ านองิจ้นกว-าผู+�ร �บุจ้ านองิจ้ะได้�ช าระหน#! การท#&หน#!ประธานข้าด้อาย�ความจ้1งิไม-ท าให�จ้ านองิระงิ�บุ

3. เม.&อสั�ญญาจ้ านองิระงิ�บุ ตั๋�องิน าความไปจ้ด้ทะเบุ#ยน มฉัะน�!นจ้ะยกข้1!นตั๋-อสั+�บุ�คคลภายนอกไม- ได้� หล�กน#! ใช�บุ�งิค�บุตั๋ลอด้ถ1งิการผู-อนช า ระหน#!จ้ า นองิ การแก� ไข้เปล#&ยนแปลงิสั�ญญาจ้ านองิหร.อหน#!อ�นจ้ านองิเป"นประก�นด้�วย

5.2.1 สัาเหตั๋�ท#&ท าให�สั�ญญาจ้ านองิระงิ�บุการจ้ านองิระงิ�บุด้�วยเหตั๋�ประการใด้บุ�างิจ้ านองิระงิ�บุด้�วยเหตั๋�มาตั๋รา 744 ด้�งิน#!1)หน#!ท#&ประก�นระงิ�บุสั!นไป ยกเว�นหน#!ประธานข้าด้อาย�ความไม-ท าให�จ้ านองิ

ระงิ�บุ2) เม.&อปลด้หน#!จ้ านองิให�แก-ผู+�จ้ านองิด้�วยหน�งิสั.อเป"นสั าค�ญ3) เม.&อผู+�จ้ านองิหล�ด้พ�น4) เม.&อถอนจ้ านองิ5) เม.&อข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�สัน ซึ่1&งิจ้ านองิตั๋ามค าสั�&งิศัาลอ�นเน.&องิมาจ้ากการ

บุ�งิค�บุจ้ านองิหร.อถอนจ้ านองิ6) เม.&อเอาทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ านองิน�!นหล�ด้เป"นสัทธ

แด้งิก+�เงินด้ า 300,000 บุาท โด้ยเข้#ยวจ้ านองิท#&ด้นเป"นประก�น แด้งิไม-ช าระหน#! ด้ าจ้1งิฟ้8องิบุ�งิค�บุคด้#จ้ านองิย1ด้ท#&ด้นข้องิเข้#ยวข้ายทอด้ตั๋ลาด้แตั๋-เข้#ยวยอมชด้ใช�เงินให�

36

Page 37: สรุป พาณิชย์3

ด้ า 150,000 บุาท สั-วนอ#ก 150,000 บุาท แด้งิร�บุช าระให�ด้ า จ้1งิไม-ม#การข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท#&ด้นตั๋-อมาเข้#ยวข้ายท#&ด้นให�เหล.องิและไม-ใช�หน#!ให�ด้ าตั๋ามท#&ตั๋กลงิก�นไว� ด้ าจ้1งิฟ้8องิบุ�งิค�บุจ้ านองิเท-าท#&ด้นซึ่1&งิเหล.องิร�บุโอน เพ.&อช าระหน#!อ#ก 150,000 บุาท ด้ าจ้ะม#สัทธบุ�งิค�บุจ้ านองิเอาก�บุเหล.องิได้�หร.อไม-

การบุ�งิค�บุจ้ านองิโด้ยข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�จ้ านองิอ�นจ้ะท าให�จ้ านองิระงิ�บุตั๋ามมาตั๋รา 744 (5) น�!น ตั๋�องิม#การข้ายทอด้ตั๋ลาด้ก�นจ้รงิ แม�ด้ าจ้ะฟ้8องิบุ�งิค�บุจ้ านองิก5ตั๋าม แตั๋-เม.&อไม-ม#การข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท#&ด้นจ้ านองิ จ้ านองิย-อมไม-ระงิ�บุไป เหล.องิผู+�ร �บุโอนท#&ด้นจ้ านองิตั๋�องิร�บุภาระจ้ านองิมาด้�วย แด้งิจ้1งิม#สัทธบุ�งิค�บุจ้ านองิเอาก�บุท#&ด้นท#&เหล.องิร�บุโอนมาได้�

5.2.2 สั�ญญาจ้ านองิไม-ระงิ�บุเพราะอาย�ความท#&ว-า “จ้ านองิไม-ระงิ�บุเพราะอาย�ความ น�!นหมายความว-าอย-างิไร”

สั�ญญาจ้ านองิย-อมระงิ�บุสั!นไปตั๋ามมาตั๋รา 744(1) ค.อเม.&อหน#!ประธานระงิ�บุไปด้�วยเหตั๋�ใด้ๆ เช-น ม#การช าระหน#!เงินก+�ย.มท#&เป"นหน#!ประธาน หน#!จ้ านองิซึ่1&งิเป"นอ�ปกรณิ�ย-อมระงิ�บุสั!นไปด้�วย แตั๋-กรณิ#ท#&หน#!ประธานข้าด้อาย�ความไม-ให�จ้ านองิระงิ�บุ เพราะการท#&หน#!ข้าด้อาย�ความน�!นกฎหมายห�ามมให�ฟ้8องิร�องิบุ�งิค�บุคด้#ก�นตั๋ามมาตั๋รา 193/9

เท-าน�!น หน#!มได้�ระงิ�บุไปด้�วยและสัทธจ้ านองิเป"นทร�พย�สัทธซึ่1&งิตั๋กตั๋ด้ตั๋ามไปก�บุทร�พย�ท#&จ้ านองิจ้นกว-าผู+�ร �บุจ้ านองิจ้ะได้�ร�บุช าระหน#! (มาตั๋รา 702 วรรค 2) ฉัะน�!นการท#&หน#!ประธานข้าด้อาย�ความจ้1งิไม-กระทบุกระเท.อนถ1งิสัทธจ้ านองิ

มิาตรา 193/9 สัทธเร#ยกร�องิใด้ ๆ ถ�ามได้�ใช�บุ�งิค�บุภายในระยะเวลา ท#&กฎหมายก าหนด้ สัทธเร#ยกร�องิน�!นเป"นอ�นข้าด้อาย�ความ

มิาตรา 702 อ�นว-าจ้ านองิน�!น ค.อสั�ญญาซึ่1&งิบุ�คคลคนหน1&งิเร#ยกว-า ผู+�จ้ านองิเอาทร�พย�สันตั๋ราไว�แก-บุ�คคลอ#กคนหน1&งิ เร#ยกว-าผู+�ร �บุจ้ านองิ เป"นประก�นการช าระหน#! โด้ยไม-สั-งิมอบุทร�พย�สันน�!นให�แก-ผู+�ร �บุจ้ านองิ

ผู+�ร�บุจ้ านองิชอบุท#&จ้ะได้�ร�บุช าระหน#!จ้ากทร�พย�สันท#&จ้ านองิก-อน เจ้�าหน#!สัาม�ญมพ�กตั๋�องิพเคราะห�ว-ากรรมสัทธDในทร�พย�สันจ้ะได้�โอน ไปย�งิบุ�คคลภายนอกแล�วหร.อหาไม-

5.2.3 สั�ญญาจ้ านองิระงิ�บุตั๋�องิน าความไปจ้ด้ทะเบุ#ยนนกก+�เงินหน+ 300,000 บุาท โด้ยม#ไก-จ้ านองิท#&ด้นเป"นประก�น คร�!งิหน#!ครบุ

ก าหนด้นกไม-ช าระหน#! ไก-จ้1งิเข้�าช าระหน#!แทนสั!นเชงิ เพ.&อมให�หน+บุ�งิค�บุจ้ านองิ แตั๋-หน+ข้อผูล�ด้ไปไปจ้ด้ทะเบุ#ยนระงิ�บุจ้ านองิภายหล�งิ ตั๋-อมาหน+ถ+กแมวเจ้�าหน#!ฟ้8องิเร#ยกหน#!จ้ านวน 500,000 บุาท แมวชนะคด้#จ้1งิย1ด้ท#&ด้นข้องิไก-เพ.&อบุ�งิค�บุช าระหน#! ไก-จ้ะตั๋-อสั+-แมวได้�หร.อไม-ว-า จ้ านองิระงิ�บุแล�วจ้ะย1ด้ท#&ด้นข้ายทอด้ตั๋ลาด้ไม-ได้�

37

Page 38: สรุป พาณิชย์3

เม.& อม#การเปล#&ยนแปลงิสัทธในการจ้ านองิตั๋�องิน า ไปจ้ด้ทะเบุ#ยนตั๋ามหล�กมาตั๋รา 746 ท#&บุ�ญญ�ตั๋ว-า การช าระหน#!ไม-ว-าคร�!งิใด้ๆ“ สั!นเชงิหร.อแตั๋-บุางิสั-วนก5ด้# การระงิ�บุหน#!อย-างิใด้ๆ ก5ด้# การตั๋กลงิก�นแก�ไข้เปล#&ยนแปลงิจ้ านองิหร.อหน#!อ�นจ้ านองิเป"นประก�นน�!นเป"นประการใด้ก5ด้# ท-านว-าตั๋�องิน าความไปจ้ด้ทะเบุ#ยนตั๋-อพน�กงิานเจ้�าหน�าท#& ในเม.&อม#ค าข้อร�องิข้องิผู+�ม#สั-วนได้�เสั#ย มฉัะน�!นท-านห�ามมให�ยกข้1!นเป"นข้�อตั๋-อสั+�บุ�คคลภายนอก”

ด้�งิน�!น ไก-จ้ะตั๋-อสั+�แมวว-าจ้ านองิระงิ�บุสั!นไปแล�ว แมวจ้ะย1ด้ท#&ด้นข้ายทอด้ตั๋ลาด้น�!น ไก-ตั๋-อสั+�ไม-ได้� เพราะไก-ช าระหน#!แล�วไก-ไม-ได้�น าไปจ้ด้ทะเบุ#ยนตั๋-อพน�กงิานเจ้�าหน�าท#&จ้1งิใช�ตั๋-อสั+�แมว บุ�คคลภายนอกไม-ได้� เน.& องิจ้ากในทะเบุ#ยนย�งิม#รายการว-าไก-เป"นผู+�จ้ านองิท#&ด้นเป"นประก�นหน#!เงินก+�หน+ผู+�ร �บุจ้ านองิอย+-

มิาตรา 746 การช าระหน#!ไม-ว-าคร�!งิใด้ ๆ สั!นเชงิหร.อแตั๋-บุางิสั-วน ก5ด้# การระงิ�บุหน#!อย-างิใด้ ๆ ก5ด้# การตั๋กลงิก�นแก�ไข้เปล#&ยนแปลงิจ้ านองิ หร.อหน#!อ�นจ้ านองิเป"นประก�นน�!นเป"นประการใด้ก5ด้# ท-านว-าตั๋�องิน า ความไปจ้ด้ทะเบุ#ยนตั๋-อพน�กงิานเจ้�าหน�าท#& ในเม.&อม#ค าข้อร�องิข้องิ ผู+�ม#สั-วนได้�เสั#ย มฉัะน�!นท-านห�ามมให�ยกข้1!นเป"นข้�อตั๋-อสั+�บุ�คคลภายนอก

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 51. การบุ�งิค�บุจ้ านองิสัามารถกระท าได้�โด้ยวธ# ฟ้8องิศัาลให�เอาทร�พย�ท#&จ้ านองิข้ายทอด้ตั๋ลาด้

หร.อฟ้8องิศัาลให�เอาทร�พย�จ้ านองิหล�ด้เป"นสัทธ2. เงิ.&อนไข้ในการบุ�งิค�บุจ้ านองิม#ด้�งิน#! ตั๋�องิม#หน�งิสั.อบุอกกล-าวไปย�งิล+กหน#!และตั๋�องิฟ้8องิคด้#

ตั๋-อศัาล3. หน�งิสั.อบุอกกล-าวบุ�งิค�บุจ้ านองิตั๋�องิม#สัาระสั าค�ญค.อ บุอกให�ล+กหน#!ช าระหน#!และก าหนด้

เวลาอ�นสัมควรให�ช าระหน#!4. ถ�าจ้ะบุ�งิค�บุจ้ านองิแก-ผู+�ร �บุโอนทร�พย�สันจ้ านองิกฎหมายบุ�งิค�บุว-าตั๋�องิบุอกกล-าวผู+�ร �บุโอน

ล-วงิหน�านานก าหนด้ 1 เด้.อน 5. ในกรณิ#บุ�งิค�บุจ้ านองิโด้ยการข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�ซึ่1&งิตั๋ด้จ้ านองิหลายราย เงินสั�ทธท#&ได้�

จ้ากการข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�จ้ านองิ ตั๋�องิช าระให�ผู+�ร �บุจ้ านองิค.อ เอาช าระหน#!ให�ผู+�ร �บุจ้ านองิเร#ยงิตั๋ามล าด้�บุการจ้ด้ทะเบุ#ยนจ้ านองิ ผู+�ร �บุจ้ านองิก-อนได้�ร�บุช าระหน#!ก-อน

6. ถ�าบุ�งิค�บุจ้ านองิข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�จ้ านองิได้�เงินสั�ทธตั๋ &ากว-าจ้ านวนเงินท#&ค�างิช าระ เงินท#&ย�งิข้าด้อย+- ล+กหน#! ไม-ตั๋�องิร�บุผูด้

7. สั�ญญาจ้ านองิม#ข้�อตั๋กลงิระบุ�ว-า ถ�าผู+�ร �บุจ้ านองิบุ�งิค�บุจ้ านองิได้�เงินไม-พอช าระหน#! ล+กหน#!ยนยอมให�ผู+�ร �บุจ้ านองิบุ�งิค�บุช าระหน#!แก-ทร�พย�สันอ.& นได้�จ้นครบุจ้ านวนหน#! ข้�อตั๋กลงิน#! ม#ผูลใช�บุ�งิค�บุได้�โด้ยสัมบุ+รณิ�

8. กรณิ#ท#&ท าให�สั�ญญาจ้ านองิระงิ�บุได้�แก- กรณิ#ผู+�ร �บุจ้ านองิปลด้หน#!ให�ล+กหน#!9. เม.&อหน#!ท#&ประก�นข้าด้อาย�ความ ไม-ม#ผูลท าให�จ้ านองิระงิ�บุ

38

Page 39: สรุป พาณิชย์3

10. เม.&อสั�ญญาจ้ านองิระงิ�บุแล�ว ตั๋�องิปฏิบุ�ตั๋ค.อ น าความไปจ้ด้ทะเบุ#ยน11. การท#&หน#!ประธานข้าด้อาย�ความ ไม-ม#ผูลตั๋-อหน#!จ้ านองิ (จ้ านองิไม-ระงิ�บุ)

12. การไม-จ้ด้ทะเบุ#ยนเม.&อจ้ านองิระงิ�บุม#ผูลค.อ ยกข้1!นตั๋-อสั+�บุ�คคลภายนอกไม-ได้�13. กรณิ#เจ้�าหน#!ตั๋าย ไม-ม#ผูลท าให�สั�ญญาจ้ านองิระงิ�บุ

หน-วยท#& 6 สั�ญญาจ้ าน า1. ทร�พย�ท#&จ้ าน านอกจ้ากจ้ะตั๋�องิเป"นสั�งิหารมทร�พย�แล�ว สัทธท#&ม#ตั๋ราสัารก5อาจ้น า

มาจ้ าน าได้�โด้ยวธ#การท#&กฎหมายก าหนด้ สั�ญญาจ้ าน าครอบุคล�มท�!งิหน#!ตั๋�นเงินและค-าอ�ปกรณิ� ข้�อตั๋กลงิบุางิประการท#&ค+-สั�ญญาตั๋กลงิก�นก-อนเวลาหน#!ถ1งิก าหนด้ช าระ กฎหมายได้�ก าหนด้ให�ข้�อตั๋กลงิน�!นไม-สัมบุ+รณิ� อน1&งิบุทบุ�ญญ�ตั๋ท�!งิหลายในเร.&องิจ้ าน าให�ใช�ก�บุโรงิร�บุจ้ าน าเพ#ยงิเท-าท#&ไม-ข้�ด้ก�บุกฎหมาย หร.อกฎข้�อบุ�งิค�บุข้องิโรงิร�บุจ้ าน า

2. ผู+�ร �บุจ้ าน าม#สัทธย1ด้ทร�พย�ท#&จ้ าน าจ้นกว-าจ้ะได้�ร�บุช าระหน#!และค-าอ�ปกรณิ�ครบุถ�วน และม#หน�าท#&ร �กษาและสังิวนทร�พย�สันท#&จ้ าน า ตั๋ลอด้จ้นตั๋�องิร�บุผูด้ในความสั+ญหายหร.อบุ�บุสัลายข้องิทร�พย�ท#&จ้ าน า สั-วนค-าใช�จ้-ายในการบุ าร�งิร�กษาทร�พย�สันท#&จ้ าน าน�!น ผู+�จ้ าน าม#หน�าท#&ชด้ใช�ให�แก-ผู+�ร �บุจ้ าน า

6.1 สัาระสั�าค้ำญของสัญญาจำ�าน่�า1.สั�ญญาจ้ าน า เป"นการท#&ผู+�จ้ าน าสั-งิมอบุสั�งิหารมทร�พย�ให�แก-ผู+�ร �บุจ้ าน า เพ.& อ

เป"นการประก�นการช าระหน#!2.สั�ญญาจ้ าน าย-อมครอบุคล�มถ1งิหน#!ตั๋�นเงินและค-าอ�ปกรณิ�ตั๋-างิๆ ได้�แก- ด้อกเบุ#!ย

ค-าสันไหมทด้แทนในการไม-ช าระหน#! ค-าฤชาธรรมเน#ยมในการบุ�งิค�บุจ้ าน า ค-าใช�จ้-ายเพ.&อร�กษาทร�พย�สันท#&จ้ าน า และค-าสันไหมทด้แทนเพ.&อความเสั#ยหาย อ�นเกด้แตั๋-ความช าร�ด้บุกพร-องิข้องิทร�พย�สันจ้ าน าซึ่1&งิไม-เห5นประจ้�กษ�

3.สัทธท#&ม#ตั๋ราสัารจ้ าน าได้�โด้ยวธ#สั-งิมอบุและแจ้�งิการจ้ าน าเป"นหน�งิสั.อแก-ล+กหน#!แห-งิสัทธ ถ�าสัทธซึ่1&งิจ้ าน าถ1งิก าหนด้ช าระก-อนหน#!ซึ่1&งิประก�นไว� ล+กหน#!แห-งิสัทธตั๋�องิสั-งิมอบุทร�พย�สันอ�นเป"นว�ตั๋ถ�แห-งิสัทธให�ผู+�ร �บุจ้ าน า และทร�พย�สันน�!นกลายเป"นข้องิจ้ าน าแทนสัทธ ถ�าสัทธน�!นม#ว�ตั๋ถ�แห-งิสัทธเป"นเงิน ล+กหน#!แห-งิสัทธตั๋�องิใช�เงินให�แก-ผู+�ร �บุจ้ าน าและผู+�จ้ าน าร-วมก�น และผู+�จ้ าน าหร.อล+กหน#!แห-งิสัทธจ้ะท าให�สัทธน�!นสั!นไป หร.อแก�ไข้สัทธน�!นให�เสั#ยหายแก-ผู+�ร �บุจ้ าน าโด้ยผู+�ร �บุจ้ าน าไม-ยนยอมไม-ได้�

4.บุทบุ�ญญ�ตั๋ท�!งิหลายในเร.&องิจ้ าน าน#! ใช�ก�บุสั�ญญาจ้ าน าท#&ท าก�บุผู+�ตั๋� !งิโรงิร�บุจ้ าน า โด้ยได้�ร�บุอน�ญาตั๋จ้ากร�ฐบุาลได้�เท-าท#&ไม-ข้�ด้ก�บุพระราชบุ�ญญ�ตั๋โรงิร�บุจ้ าน า

39

Page 40: สรุป พาณิชย์3

6.1.1 ความหมายข้องิสั�ญญาจ้ าน าเด้-นก+�เงินเด้Gอ 10,000 บุาท โด้ยเด้-นน าตั๋+�เย5นข้องิตั๋นราคา 15,000 บุาท มาให�

เด้Gอย1ด้ไว�เป"นประก�น แตั๋-เน.&องิจ้ากบุ�านเด้Gอแคบุ จ้1งิตั๋กลงิก�นให�จ้�Gมจ้�มเพ.&อนบุ�านเด้Gอเป"นผู+�เก5บุร�กษาแทน สั�ญญาด้�งิกล-าวน#!ให�วนจ้ฉั�ยว-าเป"นสั�ญญาจ้ าน าหร.อไม-

สั�ญญาด้�งิกล-าวเป"นสั�ญญาจ้ าน า เพราะล�กษณิะข้องิสั�ญญาจ้ าน าค.อ1)ทร�พย�ท#&จ้ าน าตั๋�องิเป"นสั�งิหารมทร�พย� ในท#&น#!ค.อตั๋+�เย5น2)ผู+�จ้ าน าตั๋�องิเป"นเจ้�าข้องิทร�พย� ตั๋+�เย5นเป"นทร�พย�ข้องิเด้-นผู+�จ้ าน า3)ตั๋�องิม#การสั-งิมอบุทร�พย�ท#&จ้ าน า หร.อค+-สั�ญญาอาจ้ตั๋กลงิให�บุ�คคลภายนอก

เป"นผู+�เก5บุร�กษาทร�พย�แทนผู+�ร �บุจ้ าน า ซึ่1&งิในท#&น#!เด้-นและเด้Gอตั๋กลงิก�นให�นายจ้�Gมจ้�มร�กษาตั๋+�เย5นแทนเด้-น

6.1.2 ข้อบุเข้ตั๋ข้องิสั�ญญาจ้ าน าด้ าก+�เงินแด้งิ 10,000 บุาท โด้ยน าม�าแข้-งิมาจ้ าน าไว�ก�บุแด้งิ ระหว-างิท#&ม�าอย+-ก�บุ

แด้งิ แด้งิเสั#ยค-าด้+แลเล#!ยงิม�าว�นละ 100 บุาท เป"นเวลา 10 ว�น ด้ าน าเงินมาช าระแด้งิ 10,000 บุาท แตั๋-แด้งิไม-ยอมค.นม�าให�ด้ าเพราะด้ าย�งิไม-ช าระค-าเล#!ยงิม�าอ#ก 1,000 บุาท ปAญหาว-าแด้งิม#สัทธย1ด้ม�าหร.อไม-

ทร�พย�สันท#&จ้ าน าย-อมเป"นประก�นหน#!เงินตั๋�นและหน#!อ�ปกรณิ�ด้�วยตั๋ามมาตั๋รา 748

ในกรณิ#น#!ค-าใช�จ้-ายการด้+แลร�กษาม�า 1,000 บุาท เป"นหน#!อ�ปกรณิ� ด้�งิน�!น แด้งิม#สัทธย1ด้ม�าไว�จ้นกว-าด้ าจ้ะช าระเงิน 1,000 บุาท

มิาตรา 748 การจ้ าน าน�!นย-อมเป"นประก�นเพ.&อการช าระหน#! ก�บุ ท�!งิค-าอ�ปกรณิ�ตั๋-อไปน#!ด้�วย ค.อ

(1) ด้อกเบุ#!ย (2) ค-าสันไหมทด้แทนในการไม-ช าระหน#! (3) ค-าฤชาธรรมเน#ยมในการบุ�งิค�บุจ้ าน า (4) ค-าใช�จ้-ายเพ.&อร�กษาทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ าน า (5)ค-าสันไหมทด้แทนเพ.&อความเสั#ยหายอ�นเกด้แตั๋-ความช าร�ด้บุกพร-องิแห-งิทร�พย�สัน

จ้ าน าซึ่1&งิไม-เห5นประจ้�กษ� 6.1.3 การจ้ าน าสัทธท#&ม#ตั๋ราสัารอธบุายวธ#การจ้ าน าสัทธท#&ม#ตั๋ราสัารท�&วไปวธ#จ้ าน าสัทธท#&ม#ตั๋ราสัารท�&วไป ม#บุ�ญญ�ตั๋ในมาตั๋รา 750 กล-าวค.อ1)ตั๋�องิสั-งิมอบุตั๋ราสัารน�!นให�แก-ผู+�ร �บุจ้ าน าและ

40

Page 41: สรุป พาณิชย์3

2)ตั๋�องิบุอกกล-าวเป"นหน�งิสั.อแจ้�งิการจ้ าน าแก-ล+กหน#!แห-งิสัทธ มฉัะน�!น การจ้ าน าเป"นโมฆะ

มิาตรา 750 ถ�าทร�พย�สันท#&จ้ าน าเป"นสัทธซึ่1&งิม#ตั๋ราสัาร และมได้� สั-งิมอบุตั๋ราสัารน�!นให�แก-ผู+�ร �บุจ้ าน า ท�!งิมได้�บุอกกล-าวเป"นหน�งิสั.อแจ้�งิ การจ้ าน าแก-ล+กหน#!แห-งิสัทธน�!นด้�วยไซึ่ร� ท-านว-าการจ้ าน าย-อมเป"นโมฆะ

ถ�าสัทธซึ่1&งิจ้ าน าถ1งิก าหนด้ช าระก-อนหน#!ซึ่1&งิเป"นประก�น ล+กหน#!แห-งิสัทธตั๋�องิช าระหน#!แก-ใคร

ถ�าสัทธซึ่1&งิจ้ าน าถ1งิก าหนด้ช าระก-อนหน#!ซึ่1&งิเป"นประก�น กฎหมายก าหนด้หล�กเกณิฑ์� ด้�งิน#!

1)ถ�าว�ตั๋ถ�แห-งิสัทธเป"นทร�พย�สัน ล+กหน#!แห-งิสัทธตั๋�องิสั-งิมอบุทร�พย�น�!นให�แก-ผู+�ร �บุจ้ าน าและทร�พย�น�!นก5กลายเป"นข้องิจ้ าน าแทนสัทธซึ่1&งิจ้ าน า

2)ถ�าว�ตั๋ถ�แห-งิสัทธเป"นเงิน ล+กหน#!แห-งิสัทธตั๋�องิช าระเงินให�แก-ผู+�ร �บุจ้ าน า และผู+�จ้ าน าร-วมก�น ถ�าท�!งิสัองิตั๋กลงิก�นไม-ได้� ให�วางิเงินไว� ณิ สั าน�กงิานฝ่ากทร�พย�

6.1.4 การใช�กฎหมายล�กษณิะจ้ าน าแก-โรงิร�บุจ้ าน าบุทบุ�ญญ�ตั๋เร.&องิจ้ าน าใน ปพพ. จ้ะน ามาใช�ก�บุสั�ญญาจ้ าน าท#&ท าก�บุผู+�ตั๋� !งิโรงิร�บุ

จ้ าน าได้�หร.อไม-บุทบุ�ญญ�ตั๋เร.&องิจ้ าน าใน ปพพ. น าไปใช�ก�บุสั�ญญาจ้ าน าท#&ท าก�บุผู+�ตั๋� !งิโรงิร�บุจ้ าน า

ได้�แตั๋-เท-าไม-ข้�ด้ก�บุพระราชบุ�ญญ�ตั๋โรงิร�บุจ้ าน า6.2 สั�ที่ธิ�แลัะหน่&าที่��ของผ%&รบจำ�าน่�าแลัะผ%&จำ�าน่�า1.ผู+�ร �บุจ้ าน าม#สัทธย1ด้ทร�พย�ท#&จ้ าน าไว�ได้�ท�!งิหมด้จ้นกว-าจ้ะได้�ร�บุช าระหน#! และค-า

อ�ปกรณิ�ครบุถ�วน และม#สัทธในการน าด้อกผูลนตั๋น�ยท#&งิอกจ้ากทร�พย�จ้ าน ามาจ้�ด้สัรรใช�เป"นค-าด้อกเบุ#!ยท#&ค�างิช าระ ถ�าไม-ม#ด้อกเบุ#!ยค�างิช าระให�จ้�ด้สัรรใช�หน#!เงินตั๋�น

2.ผู+�ร �บุจ้ าน าม#หน�าท#&ตั๋�องิร�กษาและสังิวนทร�พย�สันจ้ าน าไว� เช-นวญญู+ชนจ้ะพ1งิสังิวนทร�พย�สันสั�ด้ข้องิตั๋นและตั๋�องิร�บุผูด้ในความสั+ญหายหร.อบุ�บุสัลายข้องิทร�พย�ท#&จ้ าน าแม�จ้ะเป"นเพราะเหตั๋�สั�ด้วสั�ย เว�นแตั๋-จ้ะพสั+จ้น�ได้�ว-าถ1งิอย-างิไร ก5คงิตั๋�องิสั+ญหายหร.อบุ�บุสัลายอย+-น� &นเองิ

3.ผู+�จ้ าน าม#สัทธไถ-ถอนทร�พย�จ้ าน าได้�เสัมอตั๋ราบุท#&ย�งิไม-ม#การบุ�งิค�บุจ้ าน า และม#หน�าท#&ชด้ใช�ค-าใช� จ้-ายอ�นควรแก-การบุ าร�งิร�กษาทร�พย�สันท#&จ้ าน าซึ่1&งิผู+�ร �บุจ้ าน าได้�จ้-ายไป

4.อาย�ความฟ้8องิร�องิเร#ยกค-าสันไหมทด้แทน เพ.&อความบุ�บุสัลายซึ่1&งิผู+�ร �บุจ้ าน าก-อให�เกด้แก-ทร�พย�สันจ้ าน า ฟ้8องิเร#ยกค-าชด้ใช�ค-าใช�จ้-ายเพ.&อการบุ าร�งิร�กษาทร�พย�หร.อ

41

Page 42: สรุป พาณิชย์3

ฟ้8องิเร#ยกค-าสันไหมทด้แทนเพ.&อความเสั#ยหายท#&ผู+�ร �บุจ้ าน าได้�ร�บุ เพราะความช าร�ด้บุกพร-องิในทร�พย�สันจ้ าน าซึ่1&งิไม-เห5นประจ้�กษ� ให�ฟ้8องิภายใน 6 เด้.อน น�บุแตั๋-ว�นสั-งิค.น หร.อข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�สันจ้ าน า

6.2.1 สัทธและหน�าท#&ข้องิผู+�ร �บุจ้ าน าสัายก+�เย5นเย5น 10,000 บุาท โด้ยน าแหวนเพชรราคา 8,000 บุาท และสัร�อยคอ

ราคา 6,000 บุาท มาจ้ าน า ตั๋-อมาสัายน าเงิน 5,000 บุาท มาช าระหน#!เย5น แลข้อสัร�อยคอค.นจ้ากเย5น เย5นไม-ให� ถามว-าเย5นม#สัทธอย-างิไร

เย5นม#สัทธย1ด้ทร�พย�ท#&จ้ าน าไว�ได้�ท�!งิหมด้จ้นกว-าจ้ะได้�ร�บุช าระหน#!ครบุตั๋ามมาตั๋รา 758

ผูอมน ารถยนตั๋�มาจ้ าน าอ�วนเป"นประก�นหน#! โด้ยเก5บุไว�ในโรงิรถบุ�านอ�วน ตั๋-อมาอ�วนท าการซึ่-อมโรงิรถใหม-จ้1งิน ารถไปฝ่ากไว�ในโรงิรถข้องิกลางิเพ.&อนบุ�าน เผูอญเกด้ไฟ้ไหม�บุ�านละแวกน�!น รวมท�!งิบุ�านอ�วนและกลางิด้�วย ด้�งิน#! อ�วนตั๋�องิร�บุผูด้หร.อไม-เพ#ยงิใด้

โด้ยหล�กผู+�จ้ าน าไม-ยนยอม ผู+�ร �บุจ้ าน าค.อ อ�วนจ้ะเอารถยนตั๋�ให�บุ�คคลภายนอกใช�สัอย หร.อเก5บุร�กษาไม-ได้� การท#&อ�วนเอารถไปฝ่ากกลางิ หากเกด้ความเสั#ยหาย มาตั๋รา 760 อ�วนตั๋�องิร�บุผูด้ชอบุ แตั๋-ในกรณิ#ตั๋ามข้�อเท5จ้จ้รงิ อ�วนสัามารถพสั+จ้น�ได้�ว-าถ1งิอย-างิไรก5เสั#ยหายอย+-ด้# กล-าวค.อ แม�รถจ้ะจ้อด้ท#&บุ�านอ�วนก5ตั๋�องิถ+กไฟ้ไหม�เช-นก�น อ�วนจ้1งิไม-ตั๋�องิร�บุผูด้

มิาตรา 758 ผู+�ร�บุจ้ าน าชอบุท#&จ้ะย1ด้ข้องิจ้ าน าไว�ได้�ท�!งิหมด้จ้นกว-า จ้ะได้�ร�บุช าระหน#!และค-าอ�ปกรณิ�ครบุถ�วน

มิาตรา 760 ถ�าผู+�ร �บุจ้ าน าเอาทร�พย�สันซึ่1&งิจ้ าน าออกใช�เองิ หร.อ เอาไปให�บุ�คคลภายนอกใช�สัอย หร.อเก5บุร�กษาโด้ยผู+�จ้ าน ามได้�ยนยอม ด้�วยไซึ่ร� ท-านว-าผู+�ร �บุจ้ าน าจ้ะตั๋�องิร�บุผูด้เพ.& อทร�พย�สันจ้ าน าน�!นสั+ญหาย หร.อบุ�บุสัลายไปอย-างิใด้ ๆ แม�ท�!งิเป"นเพราะเหตั๋�สั�ด้วสั�ย เว�นแตั๋-จ้ะ พสั+จ้น�ได้�ว-าถ1งิอย-างิไร ๆ ก5คงิจ้ะตั๋�องิสั+ญหาย หร.อบุ�บุสัลายอย+-น� &นเองิ

6.2.2 สัทธและหน�าท#&ข้องิผู+�จ้ าน าผู+�จ้ าน าม#สัทธและหน�าท#&อย-างิไรผู+�ร �บุจ้ าน าม#สัทธDค.อ1) ให�ผู+�ร �บุจ้ าน าสังิวนและร�กษาทร�พย�ท#&จ้ าน า ตั๋ามมาตั๋รา 759

2) ได้�ร�บุค-าสันไหมทด้แทนกรณิ#ทร�พย�ท#&จ้ าน าสั+ญหาย หร.อบุ�บุสัลาย ตั๋ามมาตั๋รา 760

3)สัทธไถ-ถอนทร�พย�ท#&จ้ าน า

42

Page 43: สรุป พาณิชย์3

ผู+�จ้ าน าม#หน�าท#&ค.อ ชด้ใช�ค-าใช�จ้-ายอ�นควรแก-การบุ าร�งิร�กษาทร�พย�สันท#&จ้ าน า ตั๋ามมาตั๋รา 762มิาตรา 759 ผู+�ร�บุจ้ า น าจ้ า ตั๋�องิร�กษาทร�พย�สันจ้ า น า ไว�ให�ปลอด้ภ�ย และตั๋�องิสังิวน

ทร�พย�สันจ้ าน าน�!นเช-นอย-างิวญญู+ชนจ้ะพ1งิสังิวนทร�พย�สัน ข้องิตั๋นเองิมิาตรา 762 ค-าใช�จ้-ายใด้ ๆ อ�นควรแก-การบุ าร�งิร�กษาทร�พย�สัน จ้ าน าน�!น ผู+�จ้ าน าจ้ าตั๋�องิ

ชด้ใช�ให�แก-ผู+�ร �บุจ้ าน า เว�นแตั๋-จ้ะได้�ก าหนด้ไว� เป"นอย-างิอ.&นในสั�ญญา6.2.3 อาย�ความเร#ยกค-าสันไหมทด้แทนและค-าใช�จ้-ายด้ าก+�เงินแด้งิ 10,000 บุาท โด้ยน ารถยนตั๋�มาจ้ าน าเป"นประก�นการข้ าระหน#!ก�บุ

แด้งิ และตั๋กลงิยนยอมให�แด้งิใช�รถยนตั๋�ด้�งิกล-าวได้� เม.&อแด้งิน ารถยนตั๋�ออกใช�ปรากฏิว-ารถเบุรกไม-ด้# ท าให�ชนรถค�นอ.&นเสั#ยหาย แด้งิตั๋�องิเสั#ยเงินค-าสันไหมทด้แทนไป 2,000 บุาท เม.&อถ1งิก าหนด้ช าระหน#!ด้ าน าเงินมาช าระ 10,000 บุาท ด้�วยความพล�!งิเผูลอ แด้งิสั-งิมอบุรถค.นด้ าไปโด้ยไม-ได้�เร#ยกให�ด้ าช าระอ#ก 2,000 บุาท เช-นน#!ถ�าด้ าไม-ยอมช าระ 2,000 บุาท แด้งิสัามารถเร#ยกร�องิได้�อย-างิไรหร.อไม-

กฎหมายก าหนด้ให� ผู+�ร �บุจ้ าน าตั๋�องิร�บุผูด้เพ.&อความเสั#ยหายท#&เกด้แก-ทร�พย�ท#&จ้ าน า เพราะความช าร�ด้บุกพร-องิในทร�พย�สันจ้ าน าซึ่1&งิไม-เห5นประจ้�กษ� และก าหนด้อาย�ความฟ้8องิเร#ยกค-าสันไหมทด้แทน 6 เด้.อน น�บุแตั๋-ว�นสั-งิค.นสันค�าหร.อข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�สันจ้ าน า ด้�งิน�!น แด้งิฟ้8องิเร#ยกค-าเสั#ยหายท#&จ้-ายไป 2,000 บุาท จ้ากด้ าได้� ภายใน 6 เด้.อน น�บุแตั๋-ว�นสั-งิมอบุรถยนตั๋�ค.น

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 61. ตั๋�วอย-างิข้องิการจ้ าน าได้�แก-กรณิ# ม-วงิก+�เงินจ้ากสั�ม โด้ยเอาแหวนเพชรมาประก�นการช าระ

หน#!2. ด้ าท าสั�ญญาก+�เงินแด้งิ 50,000 บุาท และน าม�ามาจ้ าน าเป"นประก�นช าระหน#! 1 เด้.อน ตั๋-อมา

ด้ าน า เงินมาช าระหน#! ซึ่1&งิแด้งิตั๋�องิเสั#ยค-าเล#!ยงิด้+ม�าตั๋ลอด้ 1 เด้.อน เป"นเงิน 2,000 บุาท แด้งิสัามารถเร#ยกเล#!ยงิม�าจ้ากด้ าได้� เพราะกฎหมายก าหนด้ให�ผู+�จ้ าน าเป"นผู+�ออกค-าใช�จ้-าย

3. จ้ากปAญหาข้�างิตั๋�น ระหว-างิท#&ม�าอย+-ก�บุแด้งิ ม�าเกด้ตั๋กล+กออกมา 2 ตั๋�ว ล+กม�าจ้ะตั๋�องิตั๋กเป"นข้องิเจ้�าข้องิม�าค.อด้ า

4. สัทธซึ่1&งิม#ตั๋ราสัารหมายถ1งิ ตั๋ราสัารซึ่1&งิใช�แทนสัทธ5. สั�มก+�เงินองิ� -น 20,000 บุาท โด้ยน าแหวนเพชรราคา 15,000 บุาท และท#ว#สั#ราคา 9,000 บุาท

มาประก�นช าระหน#! ตั๋-อมาสั�มได้�น าเงินเพ#ยงิ 15,000 บุาท มาช าระ และข้อให�องิ� -นค.นท#ว#สั#ให�ตั๋น อง/�น่ไมิ�ต&องค้ำ0น่ เพราะผู+�ร �บุจ้ าน าม#สัทธย1ด้ทร�พย�ท#&จ้ าน าไว�ท�!งิหมด้ จ้นกว-าจ้ะได้�ร�บุช าระหน#!ครบุ จ้ านวน

43

Page 44: สรุป พาณิชย์3

6. คด้#ฟ้8องิเร#ยกค-าสันไหมทด้แทน เพ.&อความบุ�บุสัลายอ�นผู+�ร �บุจ้ าน าก-อให�เกด้แก-ทร�พย�สันจ้ าน าน�!น กฎหมายก าหนด้ให�ฟ้8องิภายใน ระยะเวลา 6 เด้.อน น�บุแตั๋-ว�นสั-งิค.น

7. แด้งิได้�เช5คผู+�ถ.อมาเป"นเช5คลงิว�นท#&ล-วงิหน�า เม.&อย�งิไม-ถ1งิก าหนด้ข้1!นเงิน จ้1งิเอาเช5คไปจ้ าน าข้าว กฎหมายก าหนด้วธ#จ้ าน าเช5คโด้ย การสั-งิมอบุเช5ค และสัล�กหล�งิเช5คให�ปรากฏิการจ้ าน า

8. สั�ญญาจ้ าน าท#&ม#การตั๋กลงิก�นก-อนเวลาหน#!ถ1งิก าหนด้ช าระ เป"นข้�อความว-าถ�าไม-ช าระหน#!ให�ทร�พย�จ้ าน าเป"นข้องิผู+�ร�บุจ้ าน า ข้�อตั๋กลงิเช-นน#!ไม-สัมบุ+รณิ�

9. การจ้ าน าย-อมเป"นประก�นเพ.&อการช าระหน#!ก�บุท�!งิค-าอ�ปกรณิ� ค-าอ�ปกรณิ�ได้�แก- ค-าฤชาธรรมเน#ยมในการบุ�งิค�บุจ้ าน า

10. จ้ าน าเป"นการประก�นการช าระหน#!ด้�วย สั�งิหารมทร�พย�11. แสัด้ก+�เงินชมพ+ โด้ยเอาตั๋1กแถวทาเป"นประก�นการช าระหน#! ไม-ใช-เป"นการจ้ าน า

12. คด้#ฟ้8องิเร#ยกค-าใช�จ้-ายเพ.&อการบุ าร�งิร�กษาทร�พย�สันจ้ าน า ให�ฟ้8องิภายในอาย�ความ 6 เด้.อน น�บุแตั๋-ว�นข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�สันจ้ าน า

13. ด้ าก+�เงินแด้งิ โด้ยน ารถยนตั๋�มาประก�นการช าระหน#!และค+-สั�ญญาตั๋กลงิก�นให�แด้งิน ารถยนตั๋�ไปให�บุ�คคลภาย นอกเช-าได้� แด้งิให�เช-าได้�เงินมา 2,000 บุาท เงินค-าเช-าน#! ให�แด้งิน าค-าเช-าน#!ไปจ้�ด้สัรรใช�ด้อกเบุ#!ยท#&ค�างิช าระก-อน

14. จ้ากข้�อม+ลข้�างิตั๋�น แด้งิเห5นว-ารถยนตั๋�ค�นด้�งิกล-าวเก-ามากและผู� จ้1งิน าไปให�ช-างิทาสั#รถใหม- สั!นเงินไป 15,000 บุาท ด้�งิน�!นแด้งิจ้ะมาข้อเร#ยกเก5บุเงินค-าท าสั#จ้ากด้ าตั๋ามสั�ญญาจ้ าน า ไมิ�ได& เพราะไม-ใช-ค-าใช�จ้-ายอ�นควรแก-การบุ าร�งิร�กษาซึ่1&งิผู+�จ้ าน าจ้ะตั๋�องิจ้-าย

15. การจ้ าน าใบุห��นชนด้ระบุ�ช.&อตั๋�องิปฏิบุ�ตั๋โด้ยการจ้ด้ทะเบุ#ยนการจ้ าน าไว�ในสัม�ด้ข้องิบุรษ�ทเพ.&อย�นบุรษ�ทหร.อบุ�คคลภายนอก

16. สั�ญญาก+� ไม-ใช-ตั๋ราสัารท#&จ้ าน าก�นได้�17. เม.&อหน#!ท#&เอาทร�พย�ไปจ้ าน าประก�นไว�ถ1งิก าหนด้ช าระแล�ว ค+-สั�ญญาจ้1งิตั๋กลงิก�น

ยอมให�ทร�พย�น�!นตั๋กเป"นข้องิผู+�ร�บุจ้ าน า ข้�อตั๋กลงิน#!ม#ผูล ใช�ได้� 18. การจ้ าน าย-อมเป"นประก�นเพ.&อการช าระหน#!ก�บุท�!งิค-าอ�ปกรณิ� สั-วนเร.&องิค-าสันไหม

ทด้แทนเพ.&อความเสั#ยหายอ�นเกด้จ้ากการให�บุ�คคลภายนอกใช�ทร�พย�สันจ้ าน า ไม-ถ.อว-าเป"นค-าอ�ปกรณิ�

หน่�วยที่�� 7 การบงค้ำบจำ�าน่�าแลัะสัญญาบญชี�เด�น่สัะพด

1. การบุ�งิค�บุจ้ าน าท าได้�วธ#เด้#ยวค.อ ข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�จ้ าน าเท-าน�!น จ้ะเอาทร�พย�จ้ าน าหล�ด้เป"นสัทธไม-ได้� ยกเว�นการจ้ าน าท#&ท าก�บุโรงิจ้ าน า กฎหมายจ้1งิบุ�งิค�บุให�จ้ าน าโด้ยเอาทร�พย�หล�ด้เป"นสัทธได้�

44

Page 45: สรุป พาณิชย์3

2. จ้ าน าย-อมระงิ�บุสั!นไปเม.&อหน#!ประธานระงิ�บุสั!นไปไม-ว-าด้�วยเหตั๋�ใด้ๆ และถ�าผู+�ร �บุจ้ าน ายนยอมให�ทร�พย�จ้ าน ากล�บุไปอย+-ในความครอบุครองิข้องิผู+�จ้ าน าแล�ว จ้ าน าระงิ�บุสั!นไปเหม.อนก�น

3. สั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ เป"นสั�ญญาท#&บุ�คคลสัองิคนตั๋กลงิให�ห�กทอนบุ�ญช#หน#!สันระหว-างิเข้าท�!งิสัองิเป"นระยะไป และเป"นสั�ญญาท#&สัมบุ+รณิ�บุ�งิค�บุก�นได้�โด้ยอาศั�ยล าพ�งิการตั๋กลงิ

7.1 การบงค้ำบจำ�าน่�า1. การบุ�งิค�บุจ้ าน าท าได้�ด้�วยการเอาทร�พย�จ้ าน าออกข้ายทอด้ตั๋ลาด้ โด้ยไม-ฟ้8องิคด้#

ตั๋-อศัาล แตั๋-ตั๋�องิบุอกกล-าวเป"นหน�งิสั.อให�ให�ผู+�จ้ าน าช าระหน#!ภายในเวลาอ�นสัมควรก-อน และตั๋�องิบุอกให�ร+ �ถ1งิว�นเวลาสัถานท#&ท#&ข้ายทอด้ตั๋ลาด้ด้�วย

2. เม.&อบุ�งิค�บุจ้ าน าแล�ว เงินท#&ได้�จ้ากการข้ายทอด้ตั๋ลาด้ตั๋�องิเอามาจ้�ด้สัรรช าระหน#!และอ�ปกรณิ�แห-งิหน#! หากม#เงินเหล.อแก-ผู+�จ้ าน า แตั๋-ถ�าข้ายทอด้ตั๋ลาด้ไม-พอช าระหน#! ตั๋�วล+กหน#!ตั๋�องิร�บุผูด้ชด้ใช�เงินท#&ข้าด้อย+-

3. จ้ าน าย-อมระงิ�บุสั!นไปเม.&อหน#!ประธานระงิ�บุ หร.อเม.&อผู+�ร �บุจ้ าน ายอมให�ทร�พย�จ้ าน ากล�บุไปอย+-ในความครอบุครองิข้องิผู+�จ้ าน า หร.อเม.&อบุ�งิค�บุจ้ าน า

7.1.1 วธ#บุ�งิค�บุจ้ าน าเข้�มก+�เงินข้�น 10,000 บุาท ก าหนด้ช าระค.นภายใน 2 เด้.อน โด้ยไม-ได้�ท าสั�ญญาก+�

ก�น แตั๋-เข้�มจ้ าน าเข้5มข้�ด้ทองิค าหน�ก 10 บุาท เป"นประก�นหน#!ให�ข้�น คร�!นหน#!ครบุก าหนด้เข้�มผูด้น�ด้ ข้�นมาข้อค าแนะน าว-า ถ�าจ้ะเร#ยกร�องิให�เข้�มช าระหน#!จ้ะตั๋�องิท าอย-างิไร

เน.&องิจ้ากหน#!เงินก+�รายน#!ไม-ได้�ท าสั�ญญาก+�ไว� จ้1งิฟ้8องิบุ�งิค�บุอย-างิหน#!สัาม�ญไม-ได้� แนะน าให�ข้�นใช�สัทธบุ�งิค�บุจ้ าน าเพ.&อเอาเงินช าระหน#! โด้ยให�ข้�นม#หน�งิสั.อเตั๋.อนเข้�มก-อนตั๋ามมาตั๋รา 764 ถ�าเข้�มย�งิไม-เอาเงินมาช าระตั๋ามท#&เตั๋.อนก5ม#หน�งิสั.อบุอกเข้�มว-าจ้ะเอาเข้5มข้�ด้ทองิค าออกข้ายทอด้ตั๋ลาด้โด้ยแจ้�งิสัถานท#&และเวลาข้ายทอด้ตั๋ลาด้ไปด้�วย แล�วเอาเข้5มข้�ด้ออกข้ายทอด้ตั๋ลาด้ตั๋-อไป

การบุ�งิค�บุจ้ าน ากรณิ#ใด้ท#&ไม-ตั๋�องิข้ายทอด้ตั๋ลาด้ม#ได้� 2 กรณิ#ค.อ

1)กรณิ#จ้ าน าตั๋��วเงิน ถ�าตั๋��วเงินถ1งิก าหนด้ใช�เงินก-อนหน#!ท#&ประก�นหร.อถ1งิก าหนด้ใช�เงินในเวลาเด้#ยวก�นก�บุหร.อกระช�!นชด้ก�บุหน#!ท#&ประก�น ผู+�ร �บุจ้ าน าก5เอาตั๋��วเงินน�!นไปเร#ยกเก5บุเงินได้�เลย

45

Page 46: สรุป พาณิชย์3

2)กรณิ#จ้ าน าก�บุโรงิร�บุจ้ าน า กฎหมายให�ผู+�ร �บุจ้ าน าบุ�งิค�บุจ้ าน าโด้ยเอาทร�พย�จ้ าน าหล�ด้เป"นสัทธ

มิาตรา 864 เม.&อค+-สั�ญญาประก�นภ�ยยกเอาภ�ยใด้โด้ยเฉัพาะข้1!น เป"นข้�อพจ้ารณิาในการวางิก าหนด้จ้ านวนเบุ#!ยประก�นภ�ย และภ�ยเช-นน�!นสั!นไปหาม#ไม-แล�วท-านว-าภายหน�าแตั๋-น�!นไปผู+�เอาประก�นภ�ยชอบุท#&จ้ะได้�ลด้เบุ#!ยประก�นภ�ยตั๋ามสั-วน

7.1.2 ผูลข้องิการบุ�งิค�บุจ้ าน าแสังิก+�เงินสั# 20,000 บุาท ไม-ได้�ท าสั�ญญาก+�ก�น โด้ยเสั#ยงิจ้ าน าเป@ยโนเป"นประก�น

หน#! เม.&อหน#!ครบุก าหนด้ช าระค.น แสังิไม-ม#เงินมาช าระสั#จ้1งิบุ�งิค�บุจ้ าน าข้ายทอด้ตั๋ลาด้เป@ยโนได้�เงิน 16,000 บุาท หน#!ย�งิอย+-อ#ก 4,000 บุาท สั#จ้ะฟ้8องิให�แสังิหร.อเสั#ยงิช าระเงินท#&ข้าด้อย+-ได้�หร.อไม-

ฟ้8องิไมิ�ได& เพราะการก+�เงินน#!ไม-ม#หล�กฐานเป"นหน�งิสั.อ จ้1งิเร#ยกร�องิให�สั#ล+กหน#!ชด้ใช�เงินท#&ข้าด้ไม-ได้� สั าหร�บุเสั#ยงิซึ่1&งิเป"นผู+�จ้ าน าก5มได้�ตั๋กลงิว-า ยอมชด้ใช�เงินท#&ข้าด้ ฉัะน�!นเสั#ยงิจ้1งิไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ในเงินท#&ข้าด้อย+-

7.1.3 ความระงิ�บุสั!นไปแห-งิสั�ญญาจ้ าน าพาล#ก+�เงินสั�คร#พ 5,000 บุาท เม.&อว�นท#& 1 กรกฎาคม 2524 ไม-ม#ก าหนด้ช าระค.น

โด้ยในสั�ญญาก+�ท#&ท าน�!นม#ข้�อความระบุ�ว-าหน�มาณิจ้ าน ากระบุ#&เป"นประก�น และม#ข้�อตั๋กลงิพเศัษด้�วยว-า ถ�าข้ายทร�พย�ท#&จ้ าน าได้�เงินสั�ทธตั๋ &ากว-าจ้ านวนหน#!ท#&ค�างิแล�วหน�มาณิยอมชด้ใช�เงินท#&ข้าด้ให�จ้นครบุ ตั๋-อมาสั�คร#พค.นกระบุ#&แก-หน�มาณิไปเพ.&อใช�ป8องิก�นตั๋�วน�บุแตั๋-ก+�เงินก�นแล�ว พาล#ไม-เคยช าระเงินตั๋�นค.นเลย จ้นถ1งิเด้.อนสังิหาคม 2536 สั�คร#พจ้1งิทวงิเงิน พาล#ปฏิเสัธสั�คร#พจ้ะบุ�งิค�บุช าระหน#!เอาจ้ากใครได้�บุ�างิ

ไม-สัามารถบุ�งิค�บุช าระหน#!จ้ากใครได้� กล-าวค.อ จ้ะบุ�งิค�บุจ้ าน าเอาก�บุหน�มาณิก5ไม-ได้�เพราะค.นกระบุ#&ให�ไปแล�ว จ้ าน าจ้1งิระงิ�บุสั!นไป และจ้ะฟ้8องิพาล#ก5ไม-ได้�อ#ก เพราะหน#!เงินก+�ล-วงิเลยมากว-า 10 ป@ ข้าด้อาย�ความฟ้8องิร�องิ

7.2 สัญญาบญชี�เด�น่สัะพด1. สั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้เป"นสั�ญญาระหว-างิบุ�คคลสัองิคนให�ห�กทอนบุ�ญช#หน#!สัน

ระหว-างิก�นเป"นระยะ ตั๋ามท#&ตั๋กลงิก�น2. หน#!ท#&เกด้จ้ากห�กทอนสั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ หากผู+�เป"นล+กหน#!ไม-ช าระจ้ะตั๋�องิ

เสั#ยด้อกเบุ#!ยน�!น แม�ค+-สั�ญญาจ้ะมได้�ตั๋กลงิให�ตั๋�องิเสั#ยด้อกเบุ#!ยก5ตั๋าม3. สั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ระงิ�บุไปด้�วยเหตั๋�ตั๋-างิๆ ค.อ เม.&อครบุก าหนด้อาย�สั�ญญา

เม.&อม#การบุอกเลกสั�ญญา หร.อเม.&อค+-สั�ญญาฝ่Cายใด้ตั๋าย7.2.1 ความหมายข้องิสั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้

46

Page 47: สรุป พาณิชย์3

บุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ม#ล�กษณิะอย-างิไร อธบุายบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ม#ล�กษณิะ ค.อ1) เป"นสั�ญญาระหว-างิบุ�คคลสัองิคน และสัมบุ+รณิ�โด้ยอาศั�ยเพ#ยงิการตั๋กลงิ2) เป"นสั�ญญาท#&ตั๋�องิม#การตั๋กลงิให�ห�กทอนบุ�ญช#หน#!ระหว-างิก�น3) เป"นสั�ญญาท#&ม#ก าหนด้อาย�หร.อไม-ก5ได้�

7.2.2 การห�กทอนบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้แด้งิก�บุด้ าม#บุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ตั๋-อก�นม#ก าหนด้ 3 ป@ ตั๋กลงิห�กทอนบุ�ญช#ก�นท�กๆ 3

เด้.อน เม.&อห�กทอนบุ�ญช#ก�นคร�!งิท#& 5 แล�ว ปรากฏิว-าแด้งิเป"นล+กหน#!ด้ าอย+- 5,000 บุาท ด้ าเร#ยกให�แด้งิช าระเงินสัด้ 5,000 บุาท แด้งิไม-ยอมช าระ ข้อให�ลงิบุ�ญช#ไว�แล�วไปห�กทอนก�นในงิวด้หน�า ด้�งิน#! ด้ าจ้ะฟ้8องิให�แด้งิช าระเงิน 5,000 บุาท น#!ได้�หร.อไม-

ด้ าม#สัทธท#&จ้ะฟ้8องิแด้งิให�ช าระเงิน 5,000 บุาท ให�แก-ตั๋นได้�เพราะเงิน 5,000 บุาท น#!เป"นเงินท#&เหล.อจ้ากการห�กทอนบุ�ญช#ก�นแล�ว ซึ่1&งิฝ่Cายท#&เป"นล+กหน#!ตั๋�องิช าระหน#!ให�แก-ฝ่Cายท#&เป"นเจ้�าหน#! ฉัะน�!น แด้งิจ้1งิตั๋�องิช าระให�ด้ า ถ�าหากแด้งิไม-ช าระ ด้ าก5ม#สัทธฟ้8องิเร#ยกให�ช าระได้� ตั๋ามมาตั๋รา 865 ตั๋อนท�ายท#&ว-า คงิช าระสั-วนท#&เป"นจ้ านวนคงิเหล.อโด้ย“

ด้�ลยภาค”

และย&งิกว-าน�!น ถ�าหากแด้งิไม-ช าระเงิน 5,000 บุาท แด้งิตั๋�องิเสั#ยด้อกเบุ#!ยในจ้ านวนเงิน 5,000 บุาทน#!ด้�วยและแด้งิจ้ะเก#&ยงิว-า ข้อให�น าเงิน 5,000 บุาท จ้ด้ลงิบุ�ญช#ไว�แล�วไปห�กทอนก�นในงิวด้หน�าตั๋-อไปน�!นไม-ได้�เช-นก�น

มิาตรา 865 ถ�าในเวลาท าสั�ญญาประก�นภ�ย ผู+�เอาประก�นภ�ยก5ด้# หร.อในกรณิ#ประก�นช#วตั๋ บุ�คคลอ�นการใช�เงินย-อมอาศั�ยความทรงิช#พ หร.อมรณิะข้องิเข้าน�!นก5ด้# ร+ �อย+-แล�วละเว�นเสั#ยไม-เปFด้เผูยข้�อความจ้รงิ ซึ่1&งิอาจ้จ้ะได้�จ้+งิใจ้ผู+�ร �บุประก�นภ�ยให�เร#ยกเบุ#!ยประก�นภ�ยสั+งิข้1!นอ#ก หร.อ ให�บุอกปAด้ไม-ยอมท าสั�ญญา หร.อว-าร+ �อย+-แล�วแถลงิข้�อความน�!นเป"น ความเท5จ้ไซึ่ร�ท-านว-าสั�ญญาน�!นเป"นโมฆ#ยะ

ถ�ามได้�ใช�สัทธบุอกล�างิภายในก าหนด้เด้.อนหน1&งิน�บุแตั๋-ว�นท#&ผู+�ร �บุ ประก�นภ�ยทราบุม+ลอ�นจ้ะบุอกล�างิได้�ก5ด้#หร.อมได้�ใช�สัทธน�!นภายในก าหนด้ห�าป@น�บุแตั๋-ว�นท าสั�ญญาก5ด้# ท-านว-าสัทธน�!นเป"นอ�นระงิ�บุสั!นไป

แด้งิ ด้ า พ-อค�า ตั๋-างิสั-งิข้องิข้ายให�แก-ก�น โด้ยม#ข้�อตั๋กลงิให�จ้ด้บุ�ญช#ราคาข้องิท#&ได้�สั-งิข้ายก�นไว�เพ.&อห�กทอนก�นท�กสัามเด้.อน คร�!นครบุก าหนด้สัามเด้.อนในว�นท#& 30

ก�นยายน ปรากฏิว-ายอด้เงินตั๋ามบุ�ญช#ว-าแด้งิเป"นเจ้�าหน#!ด้ าอย+- 3,000 บุาท แตั๋-แด้งิเพ&งิคด้บุ�ญช#เสัร5จ้และบุอกไปย�งิด้ าให�ช าระหน#!จ้ านวนน#!ก5ตั๋-อเม.&อเวลาได้�ผู-านพ�นไปจ้นถ1งิว�นท#& 15 ตั๋�ลาคม ด้ าจ้1งิได้�ร�บุแจ้�งิยอด้เงินจ้ านวนน#!จ้ากแด้งิ ตั๋-อมาว�นท#& 31

47

Page 48: สรุป พาณิชย์3

ตั๋�ลาคม ด้ าจ้1งิสั-งิเงินจ้ านวนน#!ไปช าระหน#!แก-แด้งิ ด้�งิน#! ด้ าจ้ะตั๋�องิเสั#ยด้อกเบุ#!ยในเงิน 3,000 บุาท น�!นหร.อไม- ถ�าเสั#ยตั๋�องิเสั#ยเท-าไร

ข้�อตั๋กลงิระหว-างิแด้งิก�บุด้ าพ-อค�าม#ว-า ให�จ้ด้บุ�ญช#ราคาข้องิท#&ได้�สั-งิข้ายให�แก-ก�นไว�เพ.&อน าไปห�กทอนก�นท�ก 3 เด้.อน ข้�อตั๋กลงิด้�งิกล-าวน#!เป"นข้�อตั๋กลงิให�ม#สั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ตั๋-อก�น ซึ่1&งิก-อให�เกด้ผูลตั๋ามกฎหมายตั๋-อไปว-าค+-สั�ญญาจ้ะตั๋�องิท าการห�กทอนบุ�ญช#ก�นท�ก 3 เด้.อน (มาตั๋รา 856 และ 858) และภายหล�งิจ้ากการห�กทอนบุ�ญช#แล�วหากปรากฏิว-าฝ่Cายใด้เป"นล+กหน#! ฝ่Cายท#&เป"นล+กหน#!จ้ะตั๋�องิช าระหน#!ในสั-วนท#&เป"นจ้ านวนคงิเหล.อให�แก-เจ้�าหน#!ในการห�กทอนไป นอกจ้ากน#! มาตั๋รา 860 ย�งิได้�บุ�ญญ�ตั๋ตั๋-อไปอ#กด้�วยว-าเงินท#&ย�งิผูด้ก�นอย+-น� !น ถ�าย�งิมได้�ช าระให�คด้ด้อกเบุ#!ยน�บุแตั๋-ว�นห�กทอนบุ�ญช#เสัร5จ้ตั๋ามความในมาตั๋รา 860 หมายความถ1งิว�นท#&ก าหนด้ไว�เพ.&อการห�กทอน มได้�หมายถ1งิว�นท#&คด้บุ�ญช#เสัร5จ้ก�นตั๋ามความเป"นจ้รงิ

ข้�อเท5จ้จ้รงิฟ้Aงิเป"นท#&ย�ตั๋ว-า ภายหล�งิจ้ากครบุก าหนด้การห�กทอนก�นในว�นท#& 30

ก�นยายน แล�ว ปรากฏิยอด้เงินตั๋ามบุ�ญช#ว-าแด้งิเป"นเจ้�าหน#!ด้ า 3,000 บุาท ด้�งิน#!ด้ าจ้1งิตั๋�องิเสั#ยด้อกเบุ#!ยในวงิเงิน 3,000 บุาท ให�แก-แด้งิตั๋�!งิแตั๋-ว�นท#& 30 ก�นยายน โด้ยเร&มคด้ค านวณิด้อกเบุ#!ยตั๋�!งิแตั๋-ว�นถ�ด้ไป ค.อ 1 ตั๋�ลาคม ถ1งิแม�ว-าการห�กทอนบุ�ญช#จ้ะกระท าก�นเสัร5จ้จ้รงิและร+ �ยอด้เงินเหล.&อมล !าก�นอย+-ในว�นท#& 15 ตั๋�ลาคมก5ตั๋าม

อน1&งิ เน.&องิจ้ากมาตั๋รา 860 ไม-ได้�ก าหนด้อ�ตั๋ราด้อกเบุ#!ยท#&จ้ะตั๋�องิเสั#ยให�แก-ก�นไว�และค+-กรณิ#ไม-ได้�ท าความตั๋กลงิก�นไว� จ้ะตั๋�องิเสั#ยด้อกเบุ#!ยให�แก-ก�นในอ�ตั๋ราอย-างิไร จ้1งิตั๋�องิคด้ด้อกเบุ#!ยในอ�ตั๋ราร�อยละ 7 คร1&งิตั๋-อป@ ตั๋ามมาตั๋รา 7

มิาตรา 856 อ�นว-าสั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้น�!น ค.อสั�ญญาซึ่1&งิบุ�คคล สัองิคนตั๋กลงิก�นว-าสั.บุแตั๋-น�!นไป หร.อในช�&วเวลาก าหนด้อ�นใด้อ�นหน1&งิ ให�ตั๋�ด้ทอนบุ�ญช#หน#!ท� !งิหมด้หร.อแตั๋-บุางิสั-วนอ�นเกด้ข้1!นแตั๋-กจ้การใน ระหว-างิเข้าท�!งิสัองิน�!นห�กกลบุลบุก�น และคงิช าระแตั๋-สั-วนท#&เป"น จ้ านวนคงิเหล.อโด้ยด้�ลภาค

มิาตรา 858 ถ�าค+-สั�ญญามได้�ก าหนด้ก�นไว�ว-าให�ห�กทอนบุ�ญช#โด้ย ระยะเวลาอย-างิไรไซึ่ร� ท- า น ใ ห� ถ. อ เ อ า เ ป" น ก า ห น ด้ ห ก เ ด้. อ น

7.2.3 ความระงิ�บุสั!นไปแห-งิบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้แด้งิก�บุด้ า ม#สั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ตั๋-อก�นโด้ยก าหนด้เวลาห�กทอนบุ�ญช#ก�นท�ก

เด้.อนมถ�นายนและธ�นวาคม ด้�งิน#! แด้งิจ้ะบุอกเลกสั�ญญาน#! ในกลางิเด้.อนเมษายน แล�วเร#ยกให�ช าระหน#!ก�นเสั#ยให�เสัร5จ้สั!นโด้ยด้ า ไม-ยนยอมด้�วยได้�หร.อไม-

48

Page 49: สรุป พาณิชย์3

สั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ระหว-างิแด้งิก�บุด้ า เป"นสั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ท#&ไม-ม#ก าหนด้ระยะเวลาสั!นสั�ด้ลงิเม.&อใด้ เพราะตั๋ามปAญหาไม-ปรากฏิว-าค+-สั�ญญาได้�ก าหนด้อาย�ความข้องิสั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ไว� เป"นเพ#ยงิแตั๋-ได้�ก าหนด้ระยะเวลาห�กทอนบุ�ญช#ไว�เท-าน�!น ค.อ ท�กเด้.อนมถ�นายนและธ�นวาคม ฉัะน�!นเม.&อเป"นสั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ท#&ไม-ม#ก าหนด้เวลาจ้1งิตั๋�องิปร�บุเข้�าก�บุมาตั๋รา 859 ท#&บุ�ญญ�ตั๋ว-า ค+-สั�ญญาฝ่Cายใด้“

จ้ะบุอกเลกสั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้และให�ห�กทอนบุ�ญช#ก�นเสั#ยในเวลาใด้ๆก5ได้� ถ�าไม-ม#อะไรปรากฏิเป"นข้�อข้�ด้ก�บุท#&กล-าวมาน#!” ซึ่1&งิการบุอกเลกสั�ญญาตั๋ามมาตั๋รา 859 น#! แด้งิม#สัทธท#&จ้ะแสัด้งิเจ้ตั๋นาฝ่Cายเด้#ยวบุอกเลกได้� แม�ว-าด้ าจ้ะไม-ยนยอมก5ตั๋ามและการบุอกเลกสั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ท#&ไม-ม#ก าหนด้ระยะเวลาน#! แด้งิไม-จ้ าเป"นท#&จ้ะตั๋�องิบุอกเลกให�ตั๋รงิก�บุว�นท#&ห�กทอนบุ�ญช#เลย ฉัะน�!น การท#&แด้งิบุอกเลกสั�ญญาในว�นกลางิเด้.อนเมษายน จ้1งิใช�ได้�ไม-จ้ าตั๋องิรอให�ถ1งิเด้.อนมถ�นายนหร.อเด้.อนธ�นวาคมซึ่1&งิเป"นก าหนด้เวลาห�กทอนบุ�ญช#และเม.&อแด้งิบุอกเลกสั�ญญาแล�ว ก5จ้ะม#การห�กทอนบุ�ญช#ก�นในระหว-างิแด้งิก�บุด้ าน�!น ถ�าใครเป"นเจ้�าหน#!ล+กหน#!ก�นเท-าใด้ ฝ่Cายท#&เป"นเจ้�าหน#!ม#สัทธเร#ยกให�ช าระหน#!ได้�

มิาตรา 859 ค+-สั�ญญาฝ่Cายใด้จ้ะบุอกเลกสั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้และ ให�ห�กทอนบุ�ญช#ก�นเสั#ยในเวลาใด้ ๆ ก5ได้� ถ�าไม-ม#อะไรปรากฏิเป"น ข้�อข้�ด้ก�บุท#&กล-าวมาน#!

มิาตรา 860 เงินสั-วนท#&ผูด้ก�นอย+-น� !นถ�าย�งิมได้�ช าระ ท-านให�คด้ ด้อกเบุ#!ยน�บุแตั๋-ว�นท#&ห�กทอนบุ�ญช#เสัร5จ้เป"นตั๋�นไป

ธนาคารได้�ท าสั�ญญาให�ก�บุ ก. ก+�เงินในวงิเงิน 50,000 บุาท โด้ยวธ#บุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ซึ่1&งิก าหนด้ว-า ก. จ้ะตั๋�องิผู-อนช าระหน#!ให�ลด้น�อยลงิไปเร.&อยๆ และจ้ะตั๋�องิช าระหน#!ให�หมด้สั!นภายในว�นท#& 2 มกราคม 2536 ด้�งิน#! ธนาคารจ้ะเลกสั�ญญาน#!ก-อนว�นท#& 1

มกราคม 2536 โด้ย ก. ไม-ยนยอมด้�วยจ้ะได้�หร.อไม-มาตั๋รา 859 บุ�ญญ�ตั๋วางิหล�กไว�ว-า ค+-สั�ญญาฝ่Cายใด้จ้ะบุอกเลกสั�ญญาบุ�ญช#เด้น

สัะพ�ด้และให�ห�กทอนบุ�ญช#หน#!ก�นเสั#ยในเวลาใด้ก5ได้� ถ�าไม-ม#อะไรปรากฏิเป"นข้�อข้�ด้ก�บุท#&กล-าวมาน#!

จ้ากบุทบุ�ญญ�ตั๋ด้�งิกล-าวแสัด้งิให�เห5นว-า ค+-สั�ญญาในสั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ม#สัทธบุอกเลกสั�ญญาได้�เสัมอถ�าไม-ม#อะไรแสัด้งิไว� ให�เห5นว-าการบุอกเลกสั�ญญาจ้ะเป"นการข้�ด้ตั๋-อเจ้ตั๋นาข้องิค+-สั�ญญา กรณิ#ตั๋ามปAญหา ก. ท าสั�ญญาบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ก�บุธนาคารโด้ยม#ข้�อตั๋กลงิอ#กด้�วยว-า ก. จ้ะตั๋�องิผู-อนช าระหน#!ให�ลด้น�อยลงิไปเร.&อยๆ และตั๋�องิช าระให�เสัร5จ้สั!นภายในว�นท#& 1 มกราคม 2536 ข้�อท#&จ้ะตั๋�องิพจ้ารณิาค.อ ข้�อตั๋กลงิ

49

Page 50: สรุป พาณิชย์3

ด้�งิกล-าวม#ล�กษณิะอย-างิใด้อย-างิหน1&งิท#&แสัด้งิให�เห5นว-าค+-สั�ญญาจ้ะตั๋�องิผู+กพ�นจ้นกว-าจ้ะสั!นระยะเวลาใด้เวลาหน1&งิหร.อไม-

ในเบุ.!องิตั๋�นเห5นว-าสั�ญญาระหว-างิธนาคารก�บุ ก. เป"นสั�ญญาท#&ไม-ม#ก าหนด้เวลา ด้�งิน�!น ธนาคารจ้1งิชอบุท#&จ้ะบุอกเลกสั�ญญาเม.&อใด้ก5ได้� เพราะไม-ม#อะไรเป"นข้�อข้�ด้ตั๋ามมาตั๋รา 859 สั-วนข้�อตั๋กลงิว-าจ้ะตั๋�องิช าระหน#!ให�เสัร5จ้สั!นภายในว�นท#& 1 มกราคม 2536

น�!นเป"นเพ#ยงิข้�อก าหนด้ยอมลด้ละให�ล+กหน#!ผู-อนช าระหน#!อ�นเกด้จ้ากการห�กทอนบุ�ญช#เท-าน�!น

สั-วนการห�กทอนบุ�ญช#หน#!จ้ะม#ข้1!นเม.&อใด้น�!นเป"นอ#กเร.&องิหน1&งิ อย-างิกรณิ#ตั๋ามปAญหาน#!ถ�าธนาคารใช�สัทธบุอกเลกสั�ญญาตั๋ามมาตั๋รา 859 การห�กทอนบุ�ญช#หน#!ก5จ้ะเป"นผูลท#&ตั๋ามมา ด้�งิน�!น ธนาคารจ้1งิชอบุท#&จ้ะบุอกเลกสั�ญญาได้�เลยท�นท# และถ�าปรากฏิว-าภายหล�งิจ้ากการห�กบุ�ญช#แล�ว ก. เป"นล+กหน#!เท-าใด้ ก. ม#สัทธท#&จ้ะผู-อนช าระหน#!ได้�และจ้ะตั๋�องิช าระให�เสัร5จ้ภายในว�นท#& 1 มกราคม 2536 ตั๋ามข้�อตั๋กลงิในสั�ญญา

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 71. การบุ�งิค�บุจ้ าน าโด้ยท�&วไปท าได้�โด้ย ข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�จ้ าน า2. การบุ�งิค�บุจ้ าน ากฎหมายบุ�งิค�บุว-าตั๋�องิม#จ้ด้หมายบุอกกล-าวล+กหน#!ก-อน จ้ด้หมายบุอกกล-าว

ตั๋�องิม#สัาระค.อ บุอกให�ช าระหน#!ภายในระยะเวลาอ�นสัมควร3. การบุ�งิค�บุจ้ าน าได้�โด้ยไม-ตั๋�องิบุอกกล-าวก-อนในกรณิ# เม.&อไม-สัามารถบุอกกล-าวได้�และหน#!

ค�างิช าระเกน 1 เด้.อน 4. ในกรณิ#จ้ าน าตั๋��วเงิน และตั๋��วเงินถ1งิก าหนด้ช าระก-อนหน#!ประก�น ผู+�ร�บุจ้ าน าตั๋�องิปฏิบุ�ตั๋ค.อ

เร#ยกเก5บุเงินตั๋ามตั๋��วเงินน�!นท�นท#5. ข้�อตั๋กลงิท#&ผู+�จ้ าน าตั๋กลงิให�ผู+�ร �บุจ้ าน าเอาทร�พย�จ้ าน าหล�ด้เป"นสัทธ ก-อนหน#!ถ1งิก าหนด้ช าระ

ข้�อตั๋กลงิในสั�ญญาจ้ าน าน#!ไม-ม#ผูลบุ�งิค�บุ หร.อใช�บุ�งิค�บุไม-ได้�6. บุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้หมายถ1งิ ข้�อตั๋กลงิห�กทอนบุ�ญช#หน#!สันระหว-างิก�น7. ค+-สั�ญญาในบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ม#ได้� เพ#ยงิ 2 คน 8. ถ�าค+-สั�ญญาไม-ได้�ตั๋กลงิก�นก าหนด้ระยะเวลาห�กทอนบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ กฎหมายบุ�งิค�บุให�ห�ก

ทอนในระยะเวลา ท�กหกเด้.อน9. หน#!ท#&เกด้จ้ากการห�กทอนบุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ ถ�าค+-สั�ญญามได้�ตั๋กลงิก�นว-าตั๋�องิเสั#ยด้อกเบุ#!ย ผู+�

เป"นล+กหน#!จ้ะตั๋�องิเสั#ยด้อกเบุ#!ยในอ�ตั๋รา ด้อกเบุ#!ยร�อยละเจ้5ด้คร1&งิตั๋-อป@10. เหตั๋�ท#&ท าให�บุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ระงิ�บุสั!นไปค.อ (1) ครบุก าหนด้อาย�สั�ญญาบุ�ญช#เด้น

สัะพ�ด้ (2) ค+-สั�ญญาฝ่Cายใด้ฝ่Cายหน1&งิตั๋าย (3) ค+-สั�ญญาฝ่Cายใด้ฝ่Cายหน1&งิบุอกเลกในกรณิ#บุ�ญช#เด้นสัะพ�ด้ไม-ม#ก าหนด้อาย�สั�ญญา (4) ค+-สั�ญญาฝ่Cายใด้ฝ่Cายหน1&งิตั๋กเป"นคนล�มละลาย

50

Page 51: สรุป พาณิชย์3

หน่�วยที่�� 8 ลักษณะที่�วไปของสัญญาต2วเง�น่

1.ตั๋��วเงินเป"นช.&อข้องิเอกเทศัสั�ญญาล�กษณิะหน1&งิท#&ประมวลกฎหมายแพ-งิและพาณิชย� บุ�ญญ�ตั๋ข้1!นเพ.&อค��มครองิหน�งิสั.อตั๋ราสัารท#&เป"นหล�กฐานแห-งิหน#! ซึ่1&งิบุ�คคลผู+�ลงิลายม.อช.&อในตั๋ราสัารตั๋�องิร�บุผูด้ใช�เงิน และโอนก�นได้�ด้�วยการสั-งิมอบุท#&ผู+�ร �บุโอนอาจ้ม#สัทธบุรบุ+รณิ� โด้ยไม-ตั๋�องิค าน1งิถ1งิข้�อบุกพร-องิข้องิผู+�โอน ตั๋��วเงินท#&ประมวลกฎหมายแพ-งิและพาณิชย�ม�-งิค��มครองิม# 3 ประเภท ได้�แก- ตั๋��วแลกเงิน ตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน และเช5ค

2.ตั๋��วเงินท�!งิสัามประเภท ค.อตั๋��วแลกเงิน ตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน และเช5ค ม#บุทบุ�ญญ�ตั๋ท�&วไปท#&ใช�บุ�งิค�บุร-วมก�นค.อ การเข้#ยนข้�อความอ.& นลงิในตั๋��วเงิน ความร�บุผูด้ข้องิผู+�ลงิช.&อในตั๋��วเงิน การผู-อนว�นใช�เงิน ผู+�ทรงิตั๋��วเงิน ผู+�เป"นค+-สั�ญญาในตั๋��วเงินและใบุประจ้ าตั๋-อ

8.1 ค้ำวามิร%&เบ0�องต&น่เก��ยวกบต2วเง�น่1. ประว�ตั๋ข้องิตั๋��วเงินน�!นเกด้จ้ากการช าระหน#!การค�าระหว-างิผู+�อย+-ตั๋-างิถ&นก�น ท#&จ้ะไม-

ตั๋�องิสั-งิเงินตั๋ราไปเพ#ยงิแตั๋-เข้#ยนค าสั�&งิให�ล+กหน#!ข้องิตั๋นจ้-ายเงินแก-ผู+�ข้ายแทนตั๋น ด้�งิน#!ตั๋� �วเงินจ้1งิเป"นประโยชน�ในการช าระหน#! การใช�สันเช.&อระยะสั�!น การโอนหน#!และข้นสั-งิเงิน

2. ตั๋��วเงินตั๋ามความหมายข้องิประมวลกฎหมายแพ-งิและพาณิชย�ม# 3 ประเภทค.อ ตั๋��วแลกเงิน ตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน และเช5ค

8.1.1 ประว�ตั๋และประโยชน�ข้องิตั๋��วเงินประโยชน�ข้องิตั๋��วเงินท#&สั าค�ญม#อย-างิไรบุ�างิประโยชน�ข้องิตั๋��วเงินท#&สั าค�ญม#อย+- 3 ประการค.อ(1) เป"นเคร.&องิม.อในการช าระหน#! เช-น เราเป"นหน#!ใครคนหน1&งิแทนท#&จ้ะตั๋�องิเสั#ย

เวลาน�บุเงินจ้ านวนมาก เราอาจ้ออกเช5คฉับุ�บุหน1&งิระบุ�จ้ านวนเงินท#&ตั๋�องิการสั�&งิธนาคารให�จ้-ายเงินจ้ านวนน�!นแก-เจ้�าหน#!ข้องิเรา ด้�งิน#!เป"นตั๋�น และในกรณิ#ท#&ม#หน#!สันระหว-างิบุ�คคลหลายคนท#&เก#&ยวข้�องิก�น เราอาจ้ตั๋กลงิก�นออกตั๋��วแลกเงินคร�!งิเด้#ยว ระงิ�บุหน#!น� !นก5ได้�เช-นเราเป"นหน#! ข้. 5,000 บุาท ข้ณิะเด้#ยวก�น ค.เป"นหน#!เรา 5,000 บุาท ด้�วย เราอาจ้ออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิ ค. ให�ช าระเงิน 5,000 บุาทแก- ข้. เพ.&อระงิ�บุหน#!ท�!งิสัองิรายน#!โด้ย ค. ไม-ตั๋�องิใช�เงินแก-เรา และเราไม-ตั๋�องิใช�เงินแก- ข้. ตั๋ามหน#!แตั๋-ละราย

(2) เป"นเคร.&องิม.อในการให�สันเช.&อระยะสั�!น หร.อเป"นการผู-อนเวลาท#&ล+กหน#!จ้ะตั๋�องิช าระหน#!เป"นเงินสัด้ข้ณิะเด้#ยวก�นเจ้�าหน#!อาจ้น าตั๋��วเงินออกข้ายโด้ยเสั#ยสั-วนลด้ในระหว-างิเวลาก-อนตั๋��วถ1งิก าหนด้ เช-น ก. ข้ายสันค�าเช.&อ แก- ข้. ข้. อาจ้ออกเช5คลงิว�นท#&

51

Page 52: สรุป พาณิชย์3

ล-วงิหน�าช าระค-าสันค�าแก- ก. เป"นประโยชน�แก- ข้. ท#&จ้ะไม-ตั๋�องิช าระเงินสัด้ท�นท# สั-วน ก.

ก5อาจ้น าเช5คไปข้ายลด้ได้�เป"นตั๋�น(3) เป"นเคร.&องิม.อในการโอนหน#!และการสั-งิเงิน หมายความว-าตั๋��วเงินเป"น

เอกสัารเปล#&ยนม.อท#&เพ#ยงิแตั๋-สังิมอบุตั๋��วแก-ก�น ก5โอนกรรมสัทธDแห-งิตั๋��วเงินและหน#!ในตั๋��วเงินไปย�งิผู+�ร �บุโอน เช-น ข้. ออกเช5คลงิว�นท#&ล-วงิหน�าช าระค-าสันค�าแก ก. ก.อาจ้สัล�กหล�งิโอนสั-งิมอบุเช5คแก- ค. เป"นการช าระหน#!ตั๋-อไปโด้ยไม-ตั๋�องิช าระเงินสัด้ก5ได้� ด้�งิน#!เป"นตั๋�น นอกจ้ากน#!ตั๋� �วเงินประเทศัตั๋��วแลกเงินอาจ้เป"นเคร.&องิม.อสั-งิเงินจ้ากสัถานท#&แห-งิหน1&งิไปย�งิอ#กแห-งิหน1&งิด้�วย เช-น ก. อย+-ท#&กร�งิเทพข้ายสันค�าให�แก- ข้. ท#&อย+-จ้�งิหว�ด้เช#ยงิใหม- ข้. อาจ้น าเอาเงินจ้ านวนเท-าค-าสันค�าไปซึ่.!อตั๋��วแลกเงิน จ้ากธนาคารกร�งิเทพจ้ าก�ด้ สัาข้าเช#ยงิใหม- ธนาคารกร�งิเทพจ้ าก�ด้ สัาข้าเช#ยงิใหม-ก5จ้ะออก ตั๋��วแลกเงิน“ ” สั� &งิธนาคารกร�งิเทพ จ้ าก�ด้ สั าน�กงิานใหญ-ท#&กร�งิเทพ จ้-ายเงินจ้ านวนเท-าค-าสันค�าแก- ก. ท#&กร�งิเทพ ด้�งิน#!ตั๋� �วแลกเงินจ้1งิเป"นประโยชน�ท#&ม#การสั-งิเงินจ้ากจ้�งิหว�ด้เช#ยงิใหม-มากร�งิเทพ โด้ยมตั๋�องิม#การข้นย�ายเงินโด้ยแท�จ้รงิ ซึ่1&งิจ้ะตั๋�องิเสั#ยค-าใช�จ้-ายในการข้นสั-งิเงินและเสั#&ยงิภ�ยด้�วย

8.1.2 ประเภทข้องิตั๋��วเงินข้�อแตั๋กตั๋-างิระหว-างิตั๋��วแลกเงิน ก�บุตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน

ข้�อแตั๋กตั๋-างิ ตั๋��วแลกเงิน ตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน1 ค+-สั�ญญา 3 ฝ่C ายค.อ ผู+�สั� &งิจ้-าย ผู+�จ้- าย

หร.อผู+�ร �บุเงิน2 ฝ่C ายค.อ ผู+�ออกตั๋��วและผู+�ร �บุเงิน

2 ผู+�ร �บุเงิน อาจ้เป"นตั๋��วระบุ�ช.& อผู+�ร �บุเงินหร.อผู+�ถ.อตั๋��ว

ตั๋�องิเป"นตั๋��วระบุ�ช.&อผู+�ร �บุเงินเท-าน�!นจ้ะออกตั๋��วผู+�ถ.อไม-ได้�

3 ข้�อสั�ญญา “ผู+�สั� &งิจ้-าย” สั�&งิให� “ผู+�จ้-าย” จ้-ายเงิน

“ผู+� อ อ ก ตั๋�� ว ” ใ ห� ค า ม�& นสั�ญญาจ้ะจ้-ายเงินเองิ

4 ฐ า น ะ ข้ อ งิ ผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�ออกตั๋��ว

ผู+�สั� &งิจ้-ายอย+- ในฐานะล+กหน#!ข้องิผู+�ร �บุเงินตั๋-อเม.&อผู+�จ้-ายไม-ใช�เงินหร.อไม-ร�บุรองิ

ผู+�ออกตั๋��ว อย+-ในฐานะล+กหน#!ข้องิผู+�ร �บุเงินเสัมอ

8.2 บที่เบ3ดเสัร3จำที่�วไปของต2วเง�น่1. ตั๋��วเงินเป"นตั๋ราสัารท#&เกด้จ้ากความเช.&อถ.อก�นในทางิการเงิน กฎหมายจ้1งิวางิ

บุทบุ�ญญ�ตั๋ไว�เคร-งิคร�ด้และม#ล�กษณิะพเศัษข้องิตั๋��วเงิน แตั๋กตั๋-างิจ้ากสั�ญญาอ.&นหลาย

52

Page 53: สรุป พาณิชย์3

ประการค.อ (1) การเข้#ยนข้�อความอ.&นท#&มได้�บุ�ญญ�ตั๋ไว�ในล�กษณิะตั๋��วเงิน ไม-ม#ผูลแก-ตั๋��วเงิน (2) บุ�คคลผู+�ลงิลายม.อช.&อในตั๋��วเงินตั๋�องิร�บุผูด้ ยกเว�นเข้#ยนแถลงิว-าการท าแทนบุ�คคลอ#กคนหน1&งิและความสัามารถข้องิค+-สั�ญญาแห-งิตั๋��วเงินไม-ม#ผูลถ1งิความร�บุผูด้ข้องิบุ�คคลอ.&น ท�!งิการลงิเคร.&องิหมายหาให�เป"นผูลลงิลายม.อช.&อในตั๋��วเงินไม- (3) ในการใช�เงินตั๋ามตั๋��วเงินกฎหมายบุ�ญญ�ตั๋มให�ผู-อนว�นใช�เงิน

2. ตั๋��วเงินเป"นสั�ญญาท#&อาจ้โอนหน#!ให�แก-ก�นได้�โด้ยไม-จ้ าก�ด้ ค+-สั�ญญาผู+�เป"นฝ่Cายเจ้�าหน#!ในตั๋��วเงินเร#ยกว-าผู+�ทรงิ สั-วนล+กหน#!ในตั๋��วเงินเร#ยกช.&อตั๋-างิๆ ก�นตั๋ามท#&ได้�ลงิลายม.อช.&อในตั๋��วเงินค.อ ผู+�ร �บุรองิ ผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�ออกตั๋��ว ผู+�สัล�กหล�งิ ผู+�ร �บุอาว�ล และผู+�สัอด้เข้�าแก�หน�า

3. การโอนด้�วยการสัล�กหล�งิเป"นทอด้ๆ อาจ้จ้ะไม-ม#ท#&ในตั๋��วเงินจ้ะสัล�กหล�งิได้�ตั๋-อไป กฎหมายจ้1งิอน�ญาตั๋ให�เอากระด้าษแผู-นหน1&งิผูน1กตั๋-อเข้�าก�บุตั๋��วเงินฉับุ�บุเด้มเร#ยกว-าใบุประจ้ าตั๋-อ

8.2.1 การเข้#ยนข้�อความอ.&นลงิในตั๋��วเงินก. สั�&งิธนาคาร ข้. ให�จ้-ายเงินเงินตั๋ามเช5คแก- ค. จ้ านวนเงิน หน1&งิแสันบุาทก�บุ“

ด้อกเบุ#!ยร�อยละห�าตั๋-อป@” ลงิว�นท#&สั� &งิจ้-าย 1 มกราคม 2536 ด้�งิน#! เม.&อเช5คถ1งิก าหนด้ธนาคาร ข้. จ้ะตั๋�องิจ้-ายเงินแก- ค. เป"นจ้ านวนเท-าใด้

เช5คไม-ม#บุทบุ�ญญ�ตั๋ให� ก. ผู+�สั� &งิจ้-ายเข้#ยนข้�อความก าหนด้ให�คด้ด้อกเบุ#!ยไว�ในเช5ค (มาตั๋รา 989 ไม-โยงิมาตั๋รา 911 มาบุ�งิค�บุในเร.&องิเช5ค) ด้�งิน�!นการเข้#ยนข้�อความสั�&งิจ้-ายด้อกเบุ#!ยร�อยละห�าตั๋-อป@ลงิในเช5คตั๋ามปAญหา จ้1งิหาเป"นผูลแก-เช5คไม- (มาตั๋รา 899) และสั าหร�บุเช5คน�!น ว�นท#& 1 มกราคม 2536 ซึ่1&งิลงิในเช5คเป"นว�นให�ใช�เงิน (มาตั๋รา 987 เช5คเป"นค าสั�&งิธนาคารให�ใช�เงินเม.&อทวงิถาม) จ้1งิไม-ม#ช-วงิเวลาให�คด้ด้อกเบุ#!ยด้�วย ด้�งิน�!นธนาคาร ข้. จ้1งิเพ#ยงิแตั๋-จ้-ายเงินหน1&งิแสันบุาทให�แก- ค. ไม-ตั๋�องิจ้-ายด้อกเบุ#!ยแก- ค.

ด้�วยมิาตรา 899 ข้�อความอ�นใด้ซึ่1&งิมได้�ม#บุ�ญญ�ตั๋ไว�ในประมวลกฎหมาย ล�กษณิะน#! ถ�าเข้#ยน

ลงิในตั๋��วเงิน ท-านว-าข้�อความอ�นน�!นหาเป"นผูล อย-างิหน1&งิอย-างิใด้แก-ตั๋� �วเงินน�!นไม- มิาตรา 911 ผู+�สั� &งิจ้-ายจ้ะเข้#ยนข้�อความก าหนด้ลงิไว�ว-าจ้ านวนเงินอ�นจ้ะ พ1งิใช�น�!นให�คด้

ด้อกเบุ#!ยด้�วยก5ได้� และในกรณิ#เช-นน�!น ถ�ามได้�กล-าวลงิไว�เป"น อย-างิอ.&น ท-านว-าด้อกเบุ#!ยย-อมคด้แตั๋-ว�นท#&ลงิในตั๋��วเงิน

มิาตรา 987 อ�นว-าเช5คน�!น ค.อหน�งิสั.อตั๋ราสัารซึ่1&งิบุ�คคลคนหน1&งิ เร#ยกว-าผู+�สั� &งิจ้-าย สั�&งิธนาคารให�ใช�เงินจ้ านวนหน1&งิเม.&อทวงิถามให�แก- บุ�คคลอ#กคนหน1&งิหร.อให�ใช�ตั๋ามค าสั�&งิข้องิบุ�คคลอ#กคนหน1&งิอ�นเร#ยกว-า ผู+�ร �บุเงิน

53

Page 54: สรุป พาณิชย์3

มิาตรา 989 บุทบุ�ญญ�ตั๋ท�!งิหลายในหมวด้ 2 อ�นว-าด้�วยตั๋��วแลกเงิน ด้�&งิจ้ะกล-าวตั๋-อไปน#! ท-านให�ยกมาบุ�งิค�บุในเร.&องิเช5คเพ#ยงิเท-าท#&ไม-ข้�ด้ก�บุ สัภาพแห-งิตั๋ราสัารชนด้น#! ค.อบุท มิาตรา 910 , 914 ถ1งิ 923 , 925 , 926 , 938 ถ1งิ 940 , 945 , 946 , 959 , 967 , 971

8.2.2 ความร�บุผูด้ข้องิผู+�ลงิลายม.อช.&อในตั๋��วเงินนายสั�โข้ท�ย ปลอมลายม.อช.&อนายธรรมา สั�&งิจ้-ายเช5คหน1&งิล�านบุาทให�แก- นายธ

ราช เม.&อเช5คถ1งิก าหนด้ นายธราชน าเช5คไปข้1!นเงิน แตั๋-ธนาคารปฏิเสัธการจ้-ายเงินอ�างิว-า บุ�ญช#ข้องินายธรรมาไม-พอจ้-าย ด้�งิน#! นายธราชจ้ะฟ้8องิใครให�ร�บุผูด้ตั๋ามกฎหมายล�กษณิะเช5คได้�บุ�างิ

นายธราชฟ้8องินายธรรมาให�ร�บุผูด้ตั๋ามเช5คไม-ได้�เพราะนายธรรมาไม-ได้�ลงิลายม.อช.&อในเช5คน�!นโด้ยลายม.อช.&อข้องินายธรรมาท#&สั� &งิจ้-ายเป"นลายม.อช.&อปลอม แตั๋-นายธราชฟ้8องินายสั�โข้ท�ยให�ร�บุผูด้ตั๋ามกฎหมายล�กษณิะเช5คได้� เพราะนายสั�โข้ท�ยเป"นผู+�ลงิลายม.อช.&อ เป"นผู+�สั� &งิจ้-ายเช5คฉับุ�บุน#! แม�จ้ะลงิเป"นช.&อนายธรรมา ซึ่1&งิไม-ใช-ช.&อข้องินายธรรมาเองิก5ตั๋าม ตั๋ามมาตั๋รา 900

มิาตรา 900 บุ�คคลผู+�ลงิลายม.อช.&อข้องิตั๋นในตั๋��วเงินย-อมจ้ะได้�ร�บุ ผูด้ตั๋ามเน.!อความในตั๋��วเงินน�!น

ถ�าลงิเพ#ยงิแตั๋-เคร.&องิหมายแตั๋-อย-างิหน1&งิอย-างิใด้ เช-น แกงิได้ หร.อ ลายพมพ�น!วม.อ อ�างิเอาเป"นลายม.อช.&อในตั๋��วเงินไซึ่ร� แม�ถ1งิว-าจ้ะม# พยานลงิช.&อร�บุรองิก5ตั๋าม ท-านว-าหาให�ผูลเป"นลงิลายม.อช.&อในตั๋��วเงิน น�!นไม-

8.2.3 การผู-อนว�นใช�เงินนาย เอ ออกตั๋��วแลกเงิน สั�&งิให�นายบุ# จ้-ายเงินแก-นาย ซึ่# ในว�นท#&ท#& 5 ธ�นวาคม

2536 ก-อนตั๋��วถ1งิก าหนด้ นาย ซึ่# สัล�กหล�งิตั๋��วโอนให�แก-นาย ด้# สัล�กหล�งิโอนให�แก-นาย อ# คร�!นถ1งิว�นท#& 5 ธ�นวาคม 2536 นาย อ# ตั๋กลงิให�นาย บุ# ร�บุรองิตั๋��วว-าจ้ะใช�เงินให�ในว�นท#& 10 ธ�นวาคม 2536 ด้�งิน#!การกระท าข้องินาย อ# เป"นการผู-อนว�นใช�เงินหร.อไม- เพราะเหตั๋�ใด้

ตั๋��วแลกเงินฉับุ�บุน#!ก าหนด้ใช�เงินว�นท#& 5 ธ�นวาคม 2536 การท#&นาย อ# ผู+�ทรงิตั๋��วแลกเงินตั๋กลงิยนยอมเล.&อนก าหนด้เวลาใช�เงินเป"นว�นท#& 10 ธ�นวาคม 2536 ถ.อว-านาย อ# ผู-านว�นใช�เงินแล�วเพราะนาย อ# ได้�แสัด้งิเจ้ตั๋นาให�ม#ผูลผู+กพ�นนาย อ# มให�เร#ยกร�องิใช�เงินตั๋ามตั๋��วแลกเงินก-อนว�นท#& 10 ธ�นวาคม 2536

8.2.4 ผู+�ทรงิตั๋��วเงินนายมกราสั�&งิจ้-ายเช5คแก-นายก�มภา ระบุ�ช.&อนายก�มภาเป"นผู+�ร �บุเงิน นายก�มภา

สัล�กหล�งิลอยให�นายม#นา นายม#นาข้1!นรถโด้ยสัารประจ้ าทางิ คนร�ายล�วงิกระเปIาเอา

54

Page 55: สรุป พาณิชย์3

เช5คไป ตั๋-อมานายเมษาเอาเช5คฉับุ�บุน#!สัล�กหล�งิโอนให�แก-นายพฤษภาเพ.&อช าหน#!เงินก+� ด้�งิน#! ท-านจ้ะให�ค าปร1กษาแก-นายม#นาเพ.&อเร#ยกร�องิเช5คฉับุ�บุน#!ค.นจ้ากนายพฤษภาได้�อย-างิไรหร.อไม-

ข้�าพเจ้�าจ้ะให�ค าปร1กษาด้�งิน#! ค.อ เช5คฉับุ�บุน#!ม#การสัล�กหล�งิลอยให�แก-นายม#นาเป"นรายท#&สั�ด้ เช5คย-อมโอนให�แก-ก�นได้�ด้�วยการสั-งิมอบุโด้ยไม-ตั๋�องิสัล�กหล�งิตั๋ามมาตั๋รา 920 (3) และ 989 เม.&อนายพฤษภาเป"นผู+�ทรงิโด้ยร�บุสัล�กหล�งิโอนจ้ากนายเมษาในการช าระหน#!เงินก+� ซึ่1&งิไม-ใช-ได้�มาโด้ยท�จ้รตั๋หร.อด้�วยความประมาทเลนเล-ออย-างิร�ายแรงิ นายพฤษภาเป"นผู+�ทรงิโด้ยชอบุด้�วยกฎหมายตั๋ามมาตั๋รา 905 วรรคสัองิ นายม#นาเร#ยกร�องิเช5คฉับุ�บุน#!ค.นจ้ากนายพฤษภาไม-ได้�

มิาตรา 905 ภายในบุ�งิค�บุแห-งิบุทบุ�ญญ�ตั๋ มิาตรา 1008 บุ�คคลผู+� ได้�ตั๋� �วเงินไว�ในครอบุครองิ ถ�าแสัด้งิให�ปรากฏิสัทธด้�วยการสัล�กหล�งิ ไม-ข้าด้สัาย แม�ถ1งิว-าการสัล�กหล�งิรายท#&สั�ด้จ้ะเป"นสัล�กหล�งิลอยก5ตั๋าม ท-านให�ถ.อว-าเป"นผู+�ทรงิโด้ยชอบุด้�วยกฎหมาย เม.&อใด้รายการสัล�กหล�งิ ลอยม#สัล�กหล�งิรายอ.&นตั๋ามหล�งิ ไปอ#กท-านให�ถ.อว-าบุ�คคลผู+�ท#&ลงิลายช.&อ ในการสัล�กหล�งิรายท#&สั�ด้น�!นเป"นผู+�ได้�ซึ่1&งิตั๋��วเงินด้�วยการสัล�กหล�งิลอย อน1&งิ ค าสัล�กหล�งิ เม.&อข้#ด้ฆ-าเสั#ยแล�ว ท-านให�ถ.อว-าเสัม.อนว-ามได้�ม#เลย

ถ�าบุ�คคลผู+�หน1&งิผู+�ใด้ปราศัจ้ากตั๋��วเงินไปจ้ากครอบุครองิ ท-านว-าผู+� ทรงิซึ่1&งิแสัด้งิให�ปรากฏิสัทธข้องิตั๋นในตั๋��วตั๋ามวธ#การด้�&งิกล-าวมาใน วรรคก-อนน�!น หาจ้ าตั๋�องิสัล�กตั๋��วเงินไม- เว�นแตั๋-จ้ะได้�มาโด้ยท�จ้รตั๋ หร.อได้�มาด้�วยความประมาทเลนเล-ออย-างิร�ายแรงิ

อน1&งิ ข้�อความในวรรคก-อนน#! ให�ใช�บุ�งิค�บุตั๋ลอด้ถ1งิผู+�ทรงิตั๋��วเงินสั�&งิ จ้-ายให�แก-ผู+�ถ.อด้�วยมิาตรา 920 อ�นการสัล�กหล�งิย-อมโอนไปซึ่1&งิบุรรด้าสัทธอ�นเกด้แตั๋- ตั๋� �วแลกเงินถ�าสัล�กหล�งิลอย ผู+�ทรงิจ้ะปฏิบุ�ตั๋ด้�&งิกล-าวตั๋-อไปน#!ประการหน1&งิ ประการใด้ก5 ได้� ค.อ

(1) กรอกความลงิในท#&ว-างิด้�วยเข้#ยนช.&อข้องิตั๋นเองิ หร.อช.&อบุ�คคลอ.&น ผู+�ใด้ผู+�หน1&งิ(2) สัล�กหล�งิตั๋��วเงินตั๋-อไปอ#กเป"นสัล�กหล�งิลอย หร.อสัล�กหล�งิให� แก-บุ�คคลอ.&นผู+�ใด้ผู+�

หน1&งิ(3) โอนตั๋��วเงินน�!นให�ไปแก-บุ�คคลภายนอก โด้ยไม-กรอกความลงิ ในท#&ว-างิ และไม-สัล�ก

หล�งิอย-างิหน1&งิอย-างิใด้ 8.2.5 ผู+�เป"นค+-สั�ญญาในตั๋��วเงินเอกเป"นผู+�จ้�ด้การมรด้กตั๋ามค าสั�&งิศัาลข้องิโทฟ้8องิตั๋ร#ว-า ตั๋ร#ออกเช5คสั�&งิจ้-ายเงิน

100,000 บุาท ลงิว�นท#& 1 ธ�นวาคม 2536 แก-โทเพ.&อช าระค-าสันค�าท#&ตั๋ร#สั� &งิจ้ากโท ว�นท#& 1

ก�นยายน 2536 โทถ1งิแก-กรรม คร�!นเช5คถ1งิก าหนด้ เอกน าเช5คไปข้1!นเงิน ธนาคารปฏิเสัธการจ้-ายว-าค.นผู+�สั� &งิจ้-าย เอกจ้1งิม#หน�งิสั.อทวงิถามให�ตั๋ร#ช าระเงินตั๋ามเช5ค ตั๋ร#ตั๋อบุจ้ด้หมายว-าท#&ได้�สั� &งิงิด้จ้-ายเช5คฉับุ�บุด้�งิกล-าวเป"นความรอบุครอบุในกจ้การ ข้อให�

55

Page 56: สรุป พาณิชย์3

น าหล�กฐานผู+�มสัทธโด้ยชอบุด้�วยกฎหมายไปแสัด้งิตั๋ร#ยนด้#จ้ะจ้-ายเงินให� แตั๋-เม.&อเอกน าค าสั�&งิศัาลในเร.&องิตั๋�!งิเอกเป"นผู+�จ้�ด้การมรด้กข้องิโทไปแสัด้งิ ตั๋ร#ก5ไม-จ้-ายเงินให� จ้1งิข้อให�ศัาลบุ�งิค�บุ ตั๋ร#ตั๋-อสั+�คด้#ว-า เช5คลงิว�นท#&ล-วงิหน�าไม-เป"นตั๋��วเงินเม.&อโทถ1งิแก-กรรมไปก-อนถ1งิว�นท#&ลงิในเช5ค สัทธตั๋ามเช5คเป"นอ�นสั+ญสั!นไปแล�ว ด้�งิน#!เอกม#สัทธฟ้8องิตั๋ร#ให�ร�บุผูด้ตั๋ามเช5คหร.อไม- เพราะเหตั๋�ใด้

เช5คท#&ตั๋ร#ลงิว�นท#&ล-วงิหน�าน�!นย-อมสัมบุ+รณิ�เป"นเช5ค (มาตั๋รา 987, 988 (6)) เม.&อตั๋ร#ลงิลายม.อช.&อเป"นผู+�สั� &งิจ้-ายเท-าก�บุตั๋ร#สั�ญญาว-าจ้ะร�บุผูด้ตั๋ามเน.!อความแห-งิตั๋��วน�!นเม.&อถ1งิว�นท#&ลงิไว� (มาตั๋รา 900) โทซึ่1&งิเป"นผู+�ทรงิตั๋��วน�!นโด้ยชอบุ ย-อมม#สัทธเป"นเจ้�าหน#ตั๋ามตั๋��วน�!น แม�หน#!น� !นจ้ะย�งิไม-ถ1งิก าหนด้ เม.&อโทถ1งิแก-กรรมก-อนถ1งิว�นท#&ลงิในเช5ค เอกซึ่1&งิเป"นผู+�จ้�ด้การมรด้กข้องิโทจ้1งิเข้�าสัรวมสัทธข้องิโทได้�ตั๋ามท#&โทม#อย+-เป"นการโอนโด้ยผูลข้องิกฎหมาย (มาตั๋รา 1599, 1600) ด้�งิน�!นเอกในฐานะผู+�จ้�ด้การมาด้กข้องิโทจ้1งิเป"นเจ้�าหน#!ในตั๋��วเงินม#สัทธฟ้8องิตั๋ร#ให�ร�บุผูด้ตั๋ามเช5คได้�

มิาตรา 900 บุ�คคลผู+�ลงิลายม.อช.&อข้องิตั๋นในตั๋��วเงินย-อมจ้ะได้�ร�บุ ผูด้ตั๋ามเน.!อความในตั๋��วเงินน�!น

ถ�าลงิเพ#ยงิแตั๋-เคร.&องิหมายแตั๋-อย-างิหน1&งิอย-างิใด้ เช-น แกงิได้ หร.อ ลายพมพ�น!วม.อ อ�างิเอาเป"นลายม.อช.&อในตั๋��วเงินไซึ่ร� แม�ถ1งิว-าจ้ะม# พยานลงิช.&อร�บุรองิก5ตั๋าม ท-านว-าหาให�ผูลเป"นลงิลายม.อช.&อในตั๋��วเงิน น�!นไม-

มิาตรา 987 อ�นว-าเช5คน�!น ค.อหน�งิสั.อตั๋ราสัารซึ่1&งิบุ�คคลคนหน1&งิ เร#ยกว-าผู+�สั� &งิจ้-าย สั�&งิธนาคารให�ใช�เงินจ้ านวนหน1&งิเม.&อทวงิถามให�แก- บุ�คคลอ#กคนหน1&งิหร.อให�ใช�ตั๋ามค าสั�&งิข้องิบุ�คคลอ#กคนหน1&งิอ�นเร#ยกว-า ผู+�ร �บุเงิน

มิาตรา 988 อ�นเช5คน�!น ตั๋�องิม#รายการด้�&งิกล-าวตั๋-อไปน#! ค.อ (1) ค าบุอกช.&อว-าเป"นเช5ค (2) ค าสั�&งิอ�นปราศัจ้ากเงิ.&อนไข้ให�ใช�เงินเป"นจ้ านวนแน-นอน (3) ช.&อ หร.อย#&ห�อและสั าน�กข้องิธนาคาร (4) ช.&อ หร.อย#&ห�อข้องิผู+�ร�บุเงิน หร.อค าจ้ด้แจ้�งิว-าให�ใช�เงินแก-ผู+�ถ.อ (5) สัถานท#&ใช�เงิน (6) ว�นและสัถานท#&ออกเช5ค (7) ลายม.อช.&อผู+�สั� &งิจ้-าย

8.2.6 ใบุประจ้ าตั๋-อนายมกราสั�&งิจ้-ายตั๋��วแลกเงินฉับุ�บุหน1&งิหน1&งิให� ก. จ้-ายเงินแก-นายก�มภา ก-อนตั๋��ว

แลกเงินถ1งิก าหนด้นายก�มภาสัล�กหล�งิโอนให�แก-นายม#นา และม#การสัล�กหล�งิโอนตั๋-อๆ ก�นมาจ้นตั๋��วแลกเงินตั๋กแก-นายธ�นวา แตั๋-ปรากฏิว-าด้�านหล�งิตั๋��วแลกเงินหมด้เน.!อท#&ท#&จ้ะ

56

Page 57: สรุป พาณิชย์3

สัล�กหล�งิตั๋-อไป นายธ�นวาจ้1งิเอากระด้าษแผู-นหน1&งิมาตั๋-อเข้�าก�บุตั๋��วแลกเงินเด้ม แล�วเข้#&ยนสัล�กหล�งิลงิบุนกระด้าษแผู-นท#&ตั๋-อใหม-ให�แก-นายอาทตั๋ย� นายอาทตั๋ย�สัล�กหล�งิคาบุบุนตั๋��วแลกเงินเด้มก�บุบุนกระด้าษแผู-นใหม-ให�แก-นายจ้�นทร� นายจ้�นทร�สัล�กหล�งิลงิบุนกระด้าษแผู-นท#&ตั๋-อให�แก-นายอ�งิคาร ด้�งิน#! การกระท าข้องินายธ�นวา นายอาทตั๋ย� และนายจ้�นทร� เป"นการสัล�กหล�งิลงิในใบุประจ้ าตั๋-อหร.อไม-

นายธ�นวาผู+�สัล�กหล�งิในใบุประจ้ าตั๋-อคร�!งิแรก ไม-เข้#ยนคาบุบุนตั๋��วแลกเงินเด้มบุ�างิบุนใบุประจ้ าตั๋-อบุ�างิ จ้1งิไม-ม#ผูลเป"นการสัล�กหล�งิลงิในใบุประจ้ าตั๋-อไม-ม#สั-วนหน1&งิข้องิตั๋��วแลกเงินท าให�การสัล�กหล�งิข้องินายอาทตั๋ย�และนายจ้�นทร�ไม-ม#ผูลเป"นการสัล�กหล�งิลงิในใบุประจ้ าตั๋-อด้�วย

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 81. ค าว-าตั๋��วเงินตั๋ามกฎหมาย หมายความถ1งิ สั�ญญาท#&ท าเป"นหน�งิสั.อตั๋ราสัารซึ่1&งิบุ�คคลผู+�ลงิ

ลายม.อช.&อในตั๋ราสัารตั๋�องิร�บุผูด้ใช�เงินและโอนเงินก�นได้�ด้�วยการสั-งิมอบุ2. ความหมายข้องิ ตั๋��วเงิน“ ” ตั๋ามประมวลกฎหมายแพ-งิและพาณิชย�ม# 3 ประเภทค.อ ตั๋��ว

สั�ญญาใช�เงิน เช5ค และตั๋��วแลกเงิน 3. หน1&งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิสัองิให�ใช�เงิน 50,000 บุาท แก-สัามและลงิช.&อผู+�สั� &งิจ้-ายว-า หน1&งิผู+�“

จ้�ด้การมรด้กนายอาทตั๋ย�” ในกรณิ#แรก หร.อ หน1&งิกรรมการผู+�จ้�ด้การ“ ” และประท�บุตั๋ราข้องิบุรษ�ทอาทตั๋ย�จ้ าก�ด้ในกรณิ#ท#&สัองิ ด้�งิน#! ถ�าสัองิไม-ใช�เงิน หน1&งิตั๋�องิร�บุผูด้ใช�เงินแก-สัามเฉัพาะในกรณิ#แรกท#&ไม-ระบุ�ว-ากระท าการแทนผู+�ใด้

4. สัวยออกตั๋��วเงินสั�&งิให�สัด้จ้-ายเงิน 30,000 บุาท แก-โสัด้ โสัด้สัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินช าระหน#!เงินย.มโด้ยระบุ�สัาว เป"นผู+�ร �บุสัล�กหล�งิแล�วเก5บุตั๋��วแลกเงินไว�ในกระเปIาถ.อ ย�งิไม-ได้�สั-งิมอบุตั๋��วน�!นให�แก-สัาว สัายคนใช�ข้องิโสัด้ล�กตั๋��วน�!นไปแล�วปลอมลายม.อช.&อสัาวสัล�กหล�งิลอยให�แก-สัาก เป"นการช าระสันค�า ด้�งิน#! ผู+�ทรงิตั๋��วแลกเงินฉับุ�บุน#!ได้�แก- โสัด้

5. นายเอ ออกตั๋��วแลกเงินสั�&งินายบุ#ให�จ้-ายเงินแก-นายซึ่# นายซึ่#สัล�กหล�งิโอนให�แก-นายด้# นายด้# สัลักหลังลัอย ให�แก-นายอ# นายอ#โอนสั-งิมอบุตั๋��วให�แก-นายเอฟ้ นายเอฟ้สัล�กหล�งิโอนให�แก-นายจ้# นายจ้#สัล�กหล�งิโอนให�แก-นายเอช ด้�งิน�!น ผู+�ท#&ลงิลายม.อช.&อสัล�กหล�งิรายล-าสั�ด้ ซึ่1&งิได้�ตั๋� �วแลกเงิน โด้ยการสัล�กหล�งิลอยได้�แก- นายเอฟ้

6. นายอาทตั๋ย�ออกตั๋��วแลกเงินสั�&งินายจ้�นทร�ให�ใช�เงินแก-นายอ�งิคาร นายอ�งิคารสัล�กหล�งิโอนแก-นายพ�ธ โด้ยไม-ร+ �ว-านายพ�ธเป"นผู+�เยาว� นายพ�ธสัล�กหล�งิโอนให�แก-นายพฤห�สั โด้ยนายพฤห�สัไม-ร+ �ว-านายพ�ธเป"นผู+�เยาว�อ#กเหม.อนก�น ด้�งิน#!นายอาทตั๋ย� นายอ�งิคาร และนายพ�ธ จ้ะยกข้�อตั๋-อสั+�ว-านายพ�ธเป"นผู+�เยาว�จ้1งิข้อบุอกล�างิสั�ญญา ไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อนายพฤห�สั ด้�งิน#! นายพ�ธยกข้�อตั๋-อสั+�ได้�แตั๋-นายอาทตั๋ย�และนายอ�งิคารยกข้�อตั๋-อสั+�ไม-ได้�

7. นายชวด้ออกตั๋��วแลกเงินสั�&งินายฉัล+ให�จ้-ายเงินแก-นายข้าล นายข้าลสัล�กหล�งิโอนแก-นายเถาะ นายเถาะสัล�กหล�งิลอยโอนให�แก-นายมะโรงิ นายมะเสั5งิล�กตั๋��วแลกเงินจ้ากนายมะโรงิแล�วน า

57

Page 58: สรุป พาณิชย์3

ไปซึ่.!อสันค�าจ้ากนายมะเม#ย ด้�งิน�!นผู+�ท#&ไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋ามกฎหมายล�กษณิะตั๋��วแลกเงินตั๋-อนายมะเม#ยค.อ นายมะเสั5งิ

8. ใบุประจ้ าตั๋-อหมายถ1งิ กระด้าษแผู-นหน1&งิท#&ผูน1กตั๋-อเข้�าก�บุตั๋��วเงินเด้มเม.&อไม-ม#ท#&ในตั๋��วเงินซึ่1&งิสัล�กหล�งิได้�ตั๋-อไป

9. นายข้าวออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�นายเข้#ยวใช�เงิน 100,000 บุาท เม.&อได้�เห5นแก-นายด้ า นายด้ าสัล�กหล�งิโอนแก-นายแด้งิ นางิแด้งิสัล�กหล�งิโอนแก-นายทองิ นายทองิย.&นตั๋��วแก-นายเข้#ยวร�บุรองิตั๋��วแลกเงินว-าจ้ะจ้-ายเงินให�ในอ#ก 3 ว�น ด้�งิน#! นายทองิฟ้8องิ นายข้าว นายเข้#ยว นายด้ า และนายแด้งิให�ร�บุผูด้ใช�เงิน โด้ยนายทองิจ้ะฟ้8องิเข้#ยวผู+�จ้-ายได้�คนเด้#ยวเท-าน�!น

10. ค าว-า ค+-สั�ญญาคนก-อนๆ“ ” ในตั๋��วเงิน หมายถ1งิ ผู+�สั� &งิจ้-ายเช5คผู+�ถ.อ11. นายจ้�นทร�เป"นผู+�ร �บุเงินตั๋ามตั๋��วแลกเงินท#&นายอาทตั๋ย�สั�&งิจ้-ายให�ฉับุ�บุหน1&งิ นาย

จ้�นทร� สัลักหลังลัอย ให�แก-นายอ�งิคาร นายอ�งิคารสั-งิมอบุตั๋��วแลกเงินแก-นายพ�ธ นายพ�ธโอนสั-งิมอบุตั๋��วแก-นายพฤห�สั นายพฤห�สัสัล�กหล�งิโอนให�แก-นายศั�กร� นายศั�กร�สัล�กหล�งิโอนให�แก-นายเสัาร� ผู+�ท#&ลงิลายม.อช.&อในการสัล�กหล�งิรายท#&สั�ด้ ซึ่1&งิได้�ตั๋� �วแลกเงินด้�วยการสัลักหลังลัอย ม#สัทธโอนตั๋��วแลกเงินตั๋-อไปค.อ นายพฤห�สั

12. บุ�คคลท#&เป"นค+-สั�ญญาคนก-อนๆ ตั๋ามตั๋��วเงิน ค.อ ผู+�ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน13. นายสับุออกตั๋��วแลกเงินสั�&งินายย#&สับุผู+�จ้-ายเงิน 2,000 บุาท แก-นายสัามสับุ นาย

สัามสับุสัล�กหล�งิโอนแก-นายสั#&สับุ นายสั#&สับุ สัลักหลังลัอย โอนให�แก-นายห�าสับุ นายห�าสับุท าตั๋��วแลกเงินหาย นายหกสับุเก5บุได้�แล�วน าไปซึ่.!อสัร�อยคอทองิค าจ้ากนายเจ้5ด้สับุ ผู+�ท#&ร �บุตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋ามกฎหมายล�กษณิะตั๋��วแลกเงินได้�แก- นายสับุและนายสั#&สับุ

14. นายมกราสั�&งิจ้-ายเช5คเงิน 10,000 บุาทให�แก-นายก�มภา นายก�มภาสัล�กหล�งิโอนให�แก-นายม#นา นายม#นาสัล�กหล�งิโอนให�แก-นายเมษา นายเมษาท าเช5คหาย ม#ผู+�เก5บุได้�แล�วปลอมลายม.อช.&อนายเมษา สัลักหลังลัอย ให�แก-นายพฤษภา ด้�งิน#! ผู+�ท#&ทรงิตั๋��วโด้ยชอบุด้�วยกฎหมายค.อ นายเมษา

15. นายเข้#ยวเป"นคนวกลจ้รตั๋ท#&ศัาลย�งิไม-ได้�สั�&งิว-าเป"นคนไร�ความสัามารถสั�&งิจ้-ายเช5คให�แก-นายทองิโด้ยนายทองิร+ �ว-าข้ณิะร�บุโอนนายเข้#ยววกลจ้รตั๋ นายทองิสัล�กหล�งิโอนเช5คแก-นายด้ าโด้ยนายด้ าร+ �ข้ณิะร�บุโอนว-านายเข้#ยวเป"นคนวกลจ้รตั๋อ#กเหม.อนก�น ตั๋-อมานายด้ าน าเช5คไปซึ่.!อสันค�าจ้ากนายข้าวซึ่1&งิเป"นพ-อค�า ด้�งิน#! นายเข้#ยวสัามารถยกข้�อตั๋-อสั+�ตั๋-อนายทองิและนายด้ าได้� แตั๋- ยกข้�อตั๋-อสั+�ตั๋-อนายข้าวไม-ได้�

16. นายมกราออกตั๋��วแลกเงินสั�&งินายก�มภาให�ใช�เงิน 100,000 บุาท แก-นายม#นาผู+�ร �บุเงิน นายม#นาสัล�กหล�งิลอยมอบุตั๋��วแก-นายเมษา นายเมษาลงิลายม.อช.&อสัล�กหล�งิตั๋��วว-า นายเมษา“

ตั๋�วแทน” อย-างิหน1&งิ หร.อ นายเมษาผู+�จ้�ด้การท�&วไปข้องิบุรษ�ท“ ก.” อ#กอย-างิหน1&งิ ด้�งิน#! นายเมษาจ้ะตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋ามตั๋��วท�!งิสัองิกรณิ#เพราะสัล�กหล�งิไม-ระบุ�ว-ากระท าการแทนผู+�ใด้

17. นายหน1&งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งินายสัองิให�ใช�เงินแก-นายสัามก าหนด้สัามเด้.อนน�บุแตั๋-ได้�เห5นตั๋��ว นายสัามจ้1งิน าตั๋��วไปย.&นแก-นายสัองิให�ร�บุรองิแตั๋-ก-อนตั๋��วถ1งิก าหนด้ นายสัามได้�สัล�กหล�งิโอนตั๋��วให�แก-นายสั#& นายสั#&สัล�กหล�งิโอนให�แก-นายห�า นายห�าสัล�กหล�งิโอนให�แก-นายหก คร�!นตั๋��ว

58

Page 59: สรุป พาณิชย์3

ถ1งิก าหนด้นายหกน าตั๋��วไปย.&นให�นายสัองิร�บุรองิว-าจ้ะใช�เงินให�อย-างิแน-นอนในก าหนด้สัามเด้.อน ด้�งิน#! นายหกฟ้8องินายสัองิผู+�จ้-ายได้� แตั๋-ฟ้8องินายหน1&งิ นายสัาม นายสั#& นายห�าไม-ได้�

หน่�วยที่�� 9 การออกการโอน่ แลัะการสัลักหลังต2วแลักเง�น่

1.ตั๋��วแลกเงินตั๋�องิม#รายการตั๋ามท#&กฎหมายก าหนด้ การออกตั๋��วแลกเงินข้าด้รายการท#&กฎหมายตั๋�องิการย-อมไม-สัมบุ+รณิ�เป"นตั๋��วแลกเงิน ไม-ก-อให�เกด้สัทธและความร�บุผูด้ตั๋ามกฎหมายล�กษณิะตั๋��วเงิน

2.ตั๋��วแลกเงินย-อมโอนก�นได้�เสัมอ เว�นแตั๋-ม#ข้�อความห�ามโอน สั-วนการสัล�กหล�งิเป"นวธ#การท#&ผู+�ทรงิลงิช.&อในตั๋��วแลกเงินเพ.&อเจ้ตั๋นาโอนตั๋��วอย-างิหน1&งิ เว�นแตั๋-ม#ข้�อห�ามสัล�กหล�งิตั๋-อไป

3.การสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินแก-ตั๋�วแทนก5ด้# การสัล�กหล�งิจ้ าน าตั๋��วแลกเงินก5ด้# ย-อมท าให�ผู+�ทรงิท#&ร �บุสัล�กหล�งิม#สัทธเร#ยกเก5บุเงินตั๋ามตั๋��วได้� แตั๋-จ้ะสัล�กหล�งิตั๋-อไปอ#กได้�ในฐานะเป"นตั๋�วแทนเท-าน�!น

9.1 การออกต2วแลักเง�น่1. ตั๋��วแลกเงินตั๋�องิม#รายการได้�แก- (1) ค าบุอกช.&อว-าเป"นตั๋��วแลกเงิน (2) ค าสั�&งิอ�น

ปราศัจ้ากเงิ.&อนไข้ให�จ้-ายเงินเป"นจ้ านวนแน-นอน (3) ช.&อหร.อย#ห�อผู+�จ้-าย (4) ช.&อหร.อย#ห�อผู+�ร �บุเงินหร.อค าจ้ด้แจ้�งิว-าให�ใช�เงินแก-ผู+�ถ.อและ (5) ลายม.อช.&อผู+�สั� &งิจ้-ายหากรายการด้�งิกล-าวข้าด้ตั๋กบุกพร-องิไปย-อมไม-สัมบุ+รณิ�เป"นตั๋��วแลกเงิน

2. ว�นถ1งิก าหนด้ข้องิตั๋��วแลกเงิน ก5ค.อ ว�นถ1งิก าหนด้ใช�เงินตั๋ามตั๋��ว ซึ่1&งิแยกได้�เป"น

2 ชนด้ ได้�แก- (1) ตั๋��วแลกเงินท#&สั� &งิให�ใช�เงินเม.&อทวงิถามหร.อเม.&อได้�เห5น (2) ตั๋��วแลกเงินท#&ก าหนด้เวลาให�ใช�เงิน

3. ความร�บุผูด้ข้องิผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�สัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินเกด้ข้1!นโด้ยเงิ.&อนไข้ว-าผู+�ทรงิตั๋�องิย.&นตั๋��วตั๋-อผู+�จ้-ายก-อน ถ�าผู+�จ้-ายไม-ร�บุรองิหร.อไม-จ้-ายเงินและผู+�ทรงิจ้�ด้ให�ท าค าค�ด้ค�านแล�วผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�สัล�กหล�งิจ้ะใช�เงินแก-ผู+�ทรงิ

4. ข้�อก าหนด้ลบุล�างิหร.อจ้ าก�ด้ความร�บุผูด้และข้�อก าหนด้ลด้หน�าท#&ข้องิผู+�สั� &งิจ้-ายและผู+�สัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินแยกได้� 2 ประการ ได้�แก- (1) ข้�อก าหนด้ลบุล�างิหร.อจ้ าก�ด้ความร�บุผูด้ข้องิผู+�สั� &งิจ้-ายและผู+�สัล�กหล�งิท#&ม#ตั๋-อผู+�ทรงิ (2) ข้�อก าหนด้ลด้หน�าท#&ข้องิผู+�ทรงิท#&ม#ตั๋-อผู+�สั� &งิจ้-ายและผู+�สัล�กหล�งิ

9.1.1 รายการในตั๋��วแลกเงินการเข้#ยนตั๋��วแลกเงินท#&ม#รายการตั๋ามตั๋ามท#&กฎหมายตั๋�องิการ

59

Page 60: สรุป พาณิชย์3

การเข้#ยนตั๋��วแลกเงิน ด้�งิข้�อความตั๋-อไปน#! แล�วผู+�สั� &งิจ้-ายลงิลายม.อช.&อ

ตั๋��วแลกเงินว�นท#& 1 มกราคม 2536

ถ1งินางิมณิฑ์าโปรด้สั�&งิจ้-ายเงินจ้ านวน หน1&งิล�านบุาท ให�แก-นายสั�งิข้�ทองิ หร.อตั๋ามค าสั�&งิ

.....................................................(ลาม.อช.&อท�าวสัามลผู+�สั� &งิจ้-าย)

9.1.2 ว�นถ1งิก าหนด้ข้องิตั๋��วแลกเงินท�าวสัามลออกตั๋��วแลกเงินลงิว�นท#& 1 ก�นยายน 2536 สั�&งินางิมณิฑ์าให�ใช�เงิน

จ้ านวน หน1&งิล�านบุาทให�แก-นายสั�งิข้�ทองิก าหนด้สัองิเด้.อนน�บุแตั๋-ได้�เห5น ว�นท#& 30

ธ�นวาคม 2536 นางิมณิฑ์าได้�เห5นและร�บุรองิตั๋��วแลกเงินฉับุ�บุน#! ด้�งิน#! นายสั�งิข้�ทองิตั๋�องิน าตั๋��วแลกเงินไปย.&นให�นางิมณิฑ์าใช�เงินเม.&อใด้

ว�นถ1งิก าหนด้ตั๋��วแลกเงินฉับุ�บุน#! ค.อสัองิเด้.อนน�บุแตั๋-ได้�เห5น นางิมณิฑ์าผู+�สั� &งิจ้-ายได้�เห5นตั๋��วเม.&อว�นท#& 30 ธ�นวาคม 2535 ครบุก าหนด้สัองิเด้.อน ในว�นท#& 30 ก�มภาพ�นธ� แตั๋-เด้.อนก�มภาพ�นธ�ไม-ม#ว�นตั๋รงิก�นในเด้.อนสั�ด้ท�าย ว�นสั�ด้ท�ายแห-งิเด้.อนก�มภาพ�นธ� ค.อว�นท#& 28 ก�มภาพ�นธ� 2536 จ้1งิเป"นว�นสั�ด้ท�ายอ�นเป"นว�นสั!นระยะเวลาตั๋ามมาตั๋รา 193/5 วรรคสัองิ ว�นถ1งิก าหนด้ข้องิตั๋��วแลกเงินฉับุ�บุน#!ท#&นายสั�งิข้�ทองิตั๋�องิน าตั๋��วแลกเงินไปย.&นให�นางิมณิฑ์าใช�เงิน ค.อว�นท#& 28 ก�มภาพ�นธ� 2536

9.1.3 ความร�บุผูด้ข้องิผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�สัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินท�าวสัามลออกเช5คลงิว�นท#&ล-วงิหน�าสั�&งิให�ธนาคารมณิฑ์าจ้ าก�ด้ จ้-ายเงินให�แก-นาย

สั�งิข้�ทองิหน1&งิล�านบุาท ก-อนเช5คถ1งิก าหนด้ นายสั�งิข้�ทองิสัล�กหล�งิโอนเช5คให�แก-เข้ยท#&หน1&งิ เข้ยท#&หน1&งิสัล�กหล�งิโอนแก-เข้ยท#&สัองิ แล�วม#การโอนแก-เข้ยท#&สัาม เข้ยท#&สั#& เข้ยท#&ห�าจ้นถ1งิเข้ยท#&หก ตั๋ามล าด้�บุ คร�!นเช5คถ1งิก าหนด้ เข้ยท#&หกน าเช5คไปย.&นแก-ธนาคารมณิฑ์าจ้ าก�ด้ เพ.&อใช�เงิน แตั๋-ธนาคารมณิฑ์าจ้ าก�ด้ ปฏิเสัธการใช�เงิน เข้ยท#&สัามได้�เข้�าใช�เงินแก-เข้ยท#&หก และร�บุเช5คมาแล�วด้�งิน#! เข้ยท#&สัามจ้ะเร#ยกร�องิตั๋-อใครให�ร�บุผูด้ใช�เงินตั๋ามเช5คได้�บุ�างิ

60

Page 61: สรุป พาณิชย์3

เข้ยท#&สัามซึ่1&งิเป"นผู+�สัล�กหล�งิหล�งิคนท#&ถ+กบุ�งิค�บุให�ใช�เงินตั๋ามเช5ค ย-อมเร#ยกร�องิให�ท�าวสัามลผู+�สั� &งิจ้-ายนายสั�งิข้�ทองิ เข้ยท#&หน1&งิและเข้ยท#&สัองิ ให�ร�บุผูด้ใช�เงินตั๋ามเช5คได้� ตั๋ามมาตั๋รา 914 967 971 และ 989

มิาตรา 914 บุ�คคลผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินย-อมเป"นอ�น สั�ญญาว-าเม.&อตั๋��วน�!นได้�น าย.&นโด้ยชอบุแล�วจ้ะม#ผู+�ร �บุรองิ และใช�เงินตั๋าม เน.!อความแห-งิตั๋��วถ�าและตั๋��วแลกเงินน�!นเข้าไม-เช.&อถ.อโด้ยไม-ยอมร�บุรองิ ก5ด้#หร.อไม-ยอมจ้-ายเงินก5ด้# ผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�สัล�กหล�งิก5จ้ะใช�เงินแก-ผู+�ทรงิ หร.อแก-ผู+�สัล�กหล�งิคนหล�งิซึ่1&งิตั๋�องิถ+กบุ�งิค�บุให�ใช�เงินตั๋ามตั๋��วน�!น ถ�า หากว-าได้�ท าถ+กตั๋�องิตั๋ามวธ#การในข้�อไม-ร�บุรองิหร.อไม-จ้-ายเงินน�!นแล�ว

มิาตรา 967 ในเร.&องิตั๋��วแลกเงินน�!น บุรรด้าบุ�คคลผู+�สั� &งิจ้-ายก5ด้#ร�บุรองิ ก5ด้#สัล�กหล�งิก5ด้# หร.อร�บุประก�นด้�วยอาว�ลก5ด้# ย-อมตั๋�องิร-วมก�นร�บุผูด้ตั๋-อ ผู+�ทรงิ

ผู+�ทรงิย-อมม#สัทธว-ากล-าวเอาความแก-บุรรด้าบุ�คคลเหล-าน#!เร#ยงิตั๋�ว หร.อรวมก�นก5ได้� โด้ยมพ�กตั๋�องิด้ าเนนตั๋ามล าด้�บุท#&คนเหล-าน�!นมาตั๋�องิ ผู+กพ�น

สัทธเช-นเด้#ยวก�นน#! ย-อมม#แก-บุ�คคลท�กคนซึ่1&งิได้�ลงิลายม.อช.&อในตั๋��วเงิน และเข้�าถ.อเอาตั๋��วเงินน�!น ในการท#&จ้ะใช�บุ�งิค�บุเอาแก-ผู+�ท#&ม#ความผู+กพ�นอย+- แล�วก-อนตั๋น

การว-ากล-าวเอาความแก-ค+-สั�ญญาคนหน1&งิ ซึ่1&งิตั๋�องิร�บุผูด้ย-อมไม-ตั๋�ด้หน ทางิท#&จ้ะว-ากล-าวเอาความแก-ค+-สั�ญญาคนอ.&น ๆ แม�ท�!งิจ้ะเป"นฝ่Cายอย+-ใน ล าด้�บุภายหล�งิบุ�คคลท#&ได้�ว-ากล-าวเอาความมาก-อน

มิาตรา 971 ผู+�สั� &งิจ้-ายก5ด้# ผู+�ร �บุรองิก5ด้# ผู+�สัล�กหล�งิคนก-อนก5ด้#ซึ่1&งิเข้า สัล�กหล�งิหร.อโอนตั๋��วแลกเงินให�อ#กทอด้หน1&งิน�!น หาม#สัทธจ้ะไล-เบุ#!ยเอา แก-ค+-สั�ญญาฝ่Cาย ซึ่1&งิตั๋นย-อมตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อเข้าอย+-ก�นก-อนแล�วตั๋ามตั๋��ว เงินน�!นได้�ไม-

มิาตรา 989 บุทบุ�ญญ�ตั๋ท�!งิหลายในหมวด้ 2 อ�นว-าด้�วยตั๋��วแลกเงิน ด้�&งิจ้ะกล-าวตั๋-อไปน#! ท-านให�ยกมาบุ�งิค�บุในเร.&องิเช5คเพ#ยงิเท-าท#&ไม-ข้�ด้ก�บุ สัภาพแห-งิตั๋ราสัารชนด้น#! ค.อบุท มิาตรา 910 , 914 ถ1งิ 923 , 925 , 926 , 938 ถ1งิ 940 , 945 , 946 , 959 , 967 , 971

ถ�าเป"นเช5คท#&ออกมาแตั๋-ตั๋-างิประเทศั ท-านให�น าบุทบุ�ญญ�ตั๋ด้�&งิตั๋-อไปน#! มาใช�บุ�งิค�บุด้�วย ค.อบุท มิาตรา 924 , 960 ถ1งิ 964 , 973 ถ1งิ 977 , 980

9.1.4 ข้�อก าหนด้ลบุล�างิหร.อจ้ าก�ด้ความร�บุผูด้และข้�อก าหนด้ลด้หน�าท#&ตั๋ามตั๋��วแลกเงิน

นายอาทตั๋ย�ออกตั๋��วแลกเงินสั�&งินายจ้�นทร� ให�จ้-ายเงินเม.&อครบุสัามเด้.อนน�บุแตั๋-ได้�เห5นเป"นจ้ านวนเงิน 50,000 บุาท แก-นายอ�งิคาร และนายอาทตั๋ย�ระบุ�ไว�ในตั๋��วว-า

นายอาทตั๋ย�ร�บุผูด้ตั๋ามตั๋��วน#!เพ#ยงิ“ 10,000 บุาท” นายอ�งิคารร�บุตั๋��วแล�งิลงิช.&อสัล�กหล�งิโอนแก-นายพ�ธและนายอ�งิคารระบุ�ไว�ในตั๋��วว-า ให�ย.&นตั๋��วน#!พร�อมร�บุรองิภายในเจ้5ด้“

ว�นน�บุจ้ากว�นสัล�กหล�งิน#!” ด้�งิน#! อธบุายความร�บุผูด้ข้องินายอาทตั๋ย�และนายอ�งิคารท#&ม#ตั๋-อนายพ�ธ

61

Page 62: สรุป พาณิชย์3

ข้�อความท#&นายอาทตั๋ย�ผู+�สั� &งิจ้-ายจ้ด้ลงิไว�ในตั๋��วแลกเงิน เป"นข้�อก าหนด้จ้ าก�ด้ความร�บุผูด้ข้องินายอาทตั๋ย�ท#&ม#ตั๋-อนายพ�ธผู+�ทรงิว-า จ้ะร�บุผูด้ชด้ใช�เงินตั๋ามตั๋��วเพ#ยงิ 10,000 บุาท ไม-ใช- 50,000 บุาท ตั๋ามจ้ านวนเงินในตั๋��ว สั-วนข้�อความท#&นายอ�งิคารผู+�สัล�กหล�งิจ้ด้ลงิไว�ในตั๋��วแลกเงินเป"นข้�อก าหนด้จ้ าก�ด้เวลาย.&นตั๋��วแลกเงินให�นายจ้�นทร�ผู+�จ้-ายร�บุรองิ ซึ่1&งิเป"นข้�อก าหนด้จ้ าก�ด้ความร�บุผูด้อย-างิหน1&งิท#&ผู+�สัล�กหล�งิม#ตั๋-อผู+�ทรงิ ด้�งิน#!ข้�อก าหนด้ท�!งิสัองิข้�อด้�งิกล-าวย-อมใช�บุ�งิค�บุได้� นายอาทตั๋ย�และนายอ�งิคารจ้1งิม#ความร�บุผูด้จ้ าก�ด้ตั๋ามข้�อก าหนด้ท#&ระบุ�ไว�ในตั๋��วแลกเงินน�!น

9.2 การโอน่แลัะการสัลักหลังต2วแลักเง�น่1. ตั๋��วแลกเงินย-อมโอนให�แก-ก�นด้�วยสัล�กหล�งิและสั-งิมอบุ เว�นแตั๋-ตั๋��วผู+�ถ.อย-อมโอน

ก�นได้�เพ#ยงิแตั๋-สั-งิมอบุตั๋��วให�แก-ผู+�ร �บุโอนเท-าน�!น แตั๋-ตั๋��วแลกเงินเป"นสั�ญล�กษณิ�อย-างิหน1&งิผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�สัล�กหล�งิย-อมระบุ�ข้�อความห�ามโอนได้�เสัมอ

2. สัทธข้องิผู+�ร �บุโอนตั๋��วแลกเงินม#ผู+�ร �บุโอนอาจ้ม#สัทธด้#กว-าผู+�โอน3. วธ#โอนตั๋��วแลกเงินย-อมเป"นไปตั๋ามประเภทข้องิตั๋��วแลกเงิน หร.อตั๋��วผู+�ถ.อและตั๋��ว

ระบุ�ช.&อ4. ผู+�สัล�กหล�งิระบุ�ข้�อห�ามสัล�กหล�งิไปในตั๋��วแลกเงินได้� การสัล�กหล�งิตั๋�องิไม-ม#

เงิ.&อนไข้และสัล�กหล�งิบุางิสั-วนไม-ได้� การสัล�กหล�งิเม.&อสั!นเวลาค�ด้ค�าน การไม-ร�บุรองิหร.อไม-ใช�เงิน ผู+�ทรงิไล-เบุ#!ยเอาจ้ากผู+�ร �บุรองิและค+-สั�ญญาท#&สัล�กหล�งิภายหล�งิก าหนด้เวลาท าค าค�ด้ค�านได้�สั-วนเม.&อม#ค าค�ด้ค�าน การไม-ร�บุรองิหร.อไม-ใช�เงินแล�วจ้1งิสัล�กหล�งิ ผู+�ทรงิไล-เบุ#!ยเอาจ้ากผู+�ร �บุรองิและผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�สัล�กหล�งิก-อนเวลาท าค าค�ด้ค�านได้�เท-าน�!น

5. การสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินระบุ�ช.&อ ย-อมโอนไปซึ่1&งิบุรรด้าสัทธอ�นเกด้แก-ตั๋��วแลกเงิน ได้�แก-สัทธท#&จ้ะสัล�กหล�งิโอนตั๋��วตั๋-อไป สัทธท#&จ้ะบุ�งิค�บุเอาเงินตั๋ามตั๋��วและสัทธท#&จ้ะแสัวงิค.นการครอบุครองิตั๋��ว สั-วนการสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินซึ่1&งิสั�&งิให�ใช�เงินแก-ผู+�ถ.อ ไม-ท าให�ผู+�สัล�กหล�งิร�บุผูด้อย-างิผู+�สัล�กหล�งิแตั๋-ม#ผูลให�ร�บุผูด้อย-างิผู+�ร �บุอาว�ลผู+�สั� &งิจ้-าย

6. การสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินแก-ตั๋�วแทนเพ.&อเร#ยกเก5บุเงินหร.อให�จ้�ด้การแก-ตั๋��วแทนตั๋นน�!น ตั๋�วการท#&สัล�กหล�งิไม-ได้�โอนสัทธอย-างิการสัล�กหล�งิตั๋ามปกตั๋ ผู+�ทรงิท#&สัล�กหล�งิม#อ านาจ้กระท าการเพ.&อให�ได้�สัทธอ�นเกด้แก-ตั๋��วน�!นแทนตั๋�วการท#&สัล�กหล�งิ และผู+�ทรงิท#&ร �บุสัล�กหล�งิจ้ะสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินน�!นตั๋-อไปได้�ในฐานะเป"นตั๋�วแทนเท-าน�!น

7. การสัล�กหล�งิจ้ าน าตั๋��วแลกเงิน ท าให�ผู+�ทรงิท#&ร �บุจ้ าน าม#สัทธเร#ยกเก5บุเงินตั๋ามตั๋��วในว�นถ1งิก าหนด้ แตั๋-เม.&อจ้�ด้สัรรช าระหน#!และอ�ปกรณิ#แล�วม#เงินเหล.อตั๋�องิสั-งิค.นให�แก-ผู+�

62

Page 63: สรุป พาณิชย์3

สัล�กหล�งิท#&จ้ าน า และผู+�ทรงิท#&ร �บุจ้ าน าและสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินน�!นตั๋-อไปได้�ในฐานเป"นตั๋�วแทนเท-าน�!น

9.2.1 การโอนตั๋��วแลกเงินก. ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน 100,000 บุาท แก- ข้. ข้. ประสังิค�จ้ะโอนตั๋��วสั�ญญาใช�

เงินฉับุ�บุน#!เพ.&อใช�หน#!แก- ค. ด้�งิน#! ท-านจ้ะให�ค าแนะน าแก- ข้. ว-าจ้ะท าอย-างิไรจ้1งิจ้ะม#ผูลการโอนตั๋ามกฎหมายล�กษณิะตั๋��วเงิน

ให�ค าแนะน าแก- ข้. ด้�งิน#!ค.อ ตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋ในมาตั๋รา 917 วรรคแรก ประกอบุด้�วยมาตั๋รา 985 ตั๋��วสั�ญญาใช�เงินย-อมโอนให�ก�นได้�ด้�วยสัล�กหล�งิและสั-งิมอบุ ด้�งิน#! ข้.

จ้1งิตั๋�องิลงิลายม.อช.&อสัล�กหล�งิระบุ� ค. เป"นผู+�ร �บุประโยชน� ท#&ด้�านหน�าหร.อด้�านหล�งิข้องิตั๋��วก5ได้�ท#&เร#ยกว-าเป"นการสัล�กหล�งิเฉัพาะ หร.อ ข้. เพ#ยงิแตั๋-ลงิลายม.อช.&อข้องิตั๋นท#&ด้�านหล�งิข้องิตั๋��วท#&เร#ยกว-าสัล�กหล�งิลอย ก5ได้� แตั๋-ไม-ว-า ข้. จ้ะสัล�กหล�งิเฉัพาะหร.อสัล�กหล�งิลอยก5ตั๋าม ข้. ตั๋�องิสั-งิมอบุตั๋��วสั�ญญาฉับุ�บุน#!ให�แก- ค. ไปด้�วยจ้1งิจ้ะม#ผูลสัมบุ+รณิ�เป"นการโอนตั๋��วสั�ญญาใช�เงินตั๋ามกฎหมาย

อน1&งิ ตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน ไม-ม#ตั๋��วผู+�ถ.อ การโอนตั๋��วสั�ญญาใช�เงินจ้1งิตั๋�องิสัล�กหล�งิและสั-งิมอบุเท-าน�!นจ้ะโอนตั๋��วให�ก�นด้�วยวธ#สั-งิมอบุอย-างิเด้#ยวไม-ได้�

มิาตรา 917 อ�นตั๋��วแลกเงินท�กฉับุ�บุ ถ1งิแม�ว-าจ้ะมใช-สั� &งิจ้-ายให�แก- บุ�คคลเพ.&อเข้าสั�&งิก5ตั๋าม ท-านว-าย-อมโอนให�ก�นได้�ด้�วยสัล�กหล�งิและสั-งิมอบุ

เม.&อผู+�สั� &งิจ้-ายเข้#ยนลงิในด้�านหน�าแห-งิตั๋��วแลกเงินว-า "เปล#&ยนม.อไม-ได้�" ด้�&งิน#!ก5ด้# หร.อเข้#ยนค าอ.& นอ�นได้�ความเป"นท านองิเช-นเด้#ยวก�นน�!นก5ด้# ท-านว-าตั๋��วเงินน�!นย-อมจ้ะโอนให�ก�นได้�แตั๋-โด้ยร+ปการและด้�วยผูลอย-างิการ โอนสัาม�ญ

อน1&งิ ตั๋� �วเงินจ้ะสัล�กหล�งิให�แก-ผู+�จ้-ายก5ได้� ไม-ว-าผู+�จ้-ายจ้ะได้�ร�บุรองิตั๋��ว น�!นหร.อไม- หร.อจ้ะสัล�กหล�งิให�แก-ผู+�สั� &งิจ้-าย หร.อให�แก-ค+-สั�ญญาฝ่Cายใด้ แห-งิตั๋��วเงินน�!นก5ได้� สั-วนบุ�คคลท�!งิหลายเหล-าน#!ก5ย-อมจ้ะสัล�กหล�งิตั๋��วเงิน น�!นตั๋-อไปอ#กได้�

มิาตรา 985 บุทบุ�ญญ�ตั๋ท�!งิหลายในหมวด้ 2 ว-าด้�วยตั๋��วแลกเงิน ด้�&งิจ้ะกล-าวตั๋-อไปน#! ท-านให�ยกมาบุ�งิค�บุในเร.&องิตั๋��วสั�ญญาใช�เงินเพ#ยงิเท-าท#&ไม-ข้�ด้ก�บุสัภาพแห-งิตั๋ราสัารชนด้น#! ค.อบุท มิาตรา 911 , 913 , 916 , 917 , 919 , 920 , 922 ถ1งิ 926 , 938 ถ1งิ 947 , 949 ,

950 , 954 ถ1งิ 959 , 967 ถ1งิ 971

ถ�าเป"นตั๋��วสั�ญญาใช�เงินท#&ออกมาแตั๋-ตั๋-างิประเทศั ท-านให�น าบุท บุ�ญญ�ตั๋ตั๋-อไปน#!มาใช�บุ�งิค�บุด้�วย ค.อบุท มิาตรา 960 ถ1งิ 964 , 973 , 974

9.2.2 สัทธข้องิผู+�ร �บุโอนตั๋��วแลกเงินนายมะไฟ้หลอกนายมะเฟ้Jองิให�ออกเช5คสั�&งิจ้-ายเงิน 500,000 บุาท แก-ตั๋นเม.&อน า

ไปอวด้นางิสัาวมะกร+ด้สั�ก 2-3 ว�น แล�วจ้ะค.นให� นายมะเฟ้Jองิเห5นแก-เพ.&อนจ้1งิออกเช5ค

63

Page 64: สรุป พาณิชย์3

ให� นายมะเฟ้Jองิได้�ร�บุเช5คแล�วสัล�กหล�งิโอนตั๋-อนายมะนาวเพ.&อช าระค-าซึ่.!อรถยนตั๋� ตั๋-อมานายมะไฟ้ไม-ค.นเช5คให� นายมะเฟ้Jองิจ้1งิอาย�ด้เช5คตั๋-อธนาคารไม-ให�จ้-ายเงินนายมะนาวน าเช5คไปข้1!นเงินจ้ากธนาคารไม-ได้� จ้1งิฟ้8องิคด้#ให�นายมะเฟ้Jองิร�บุผูด้ตั๋ามเช5ค ด้�งิน#! นายมะเฟ้Jองิจ้ะยกข้�อตั๋-อสั+�ว-า ม#ข้�อตั๋กลงิระหว-างิตั๋นก�บุนายมะไฟ้ได้�หร.อไม-เพราะเหตั๋�ใด้

ตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋ในกฎหมายล�กษณิะตั๋��วเงิน มาตั๋รา 916 ซึ่1&งิอน�โลมใช�บุ�งิค�บุในเร.&อเช5คด้�วยม#ใจ้ความว-าบุ�คคลหล�งิหลายผู+�ถ+กฟ้8องิในม+ลตั๋��วเงิน หาอาจ้จ้ะตั๋-อสั+�ผู+�ทรงิด้�วยข้�อตั๋-อสั+�อ�นอาศั�ยความเก#&ยว พ�นก�นเฉัพาะบุ�คคลระหว-างิตั๋นก�บุผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อก�บุผู+�ทรงิคนก-อนๆ น�!นได้�ไม- เว�นแตั๋-การโอนจ้ะได้�ม#ข้1!นด้�วยคบุคด้ก�นฉั�อฉัล

ตั๋ามอ�ทาหรณิ� นายมะเฟ้Jองิซึ่1&งิเป"นผู+�ถ+กฟ้8องิในม+ลเช5ค จ้1งิหาอาจ้จ้ะตั๋-อสั+�นายมะนาวผู+�ทรงิเช5คท#&ร �บุสัล�กหล�งิโอนมาโด้ยสั�จ้รตั๋ไม-ร+ �ข้�อตั๋กลงิระหว-างินายมะเฟ้Jองิก�บุนายมะไฟ้ผู+�ทรงิคนก-อนน�!นไม- ด้�งิน�!นนายมะเฟ้Jองิผู+�สั� &งิจ้-ายเช5คจ้1งิตั๋�องิร�บุผูด้ใช�เงินตั๋ามเช5ค

มิาตรา 916 บุ�คคลท�!งิหลายผู+�ถ+กฟ้8องิในม+ลตั๋��วแลกเงินหาอาจ้จ้ะ ตั๋-อสั+�ผู+�ทรงิด้�วยข้�อตั๋-อสั+�อ�นอาศั�ยความเก#&ยวพ�นก�น เฉัพาะบุ�คคลระหว-างิ ตั๋นก�บุผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อก�บุผู+�ทรงิคนก-อน ๆ น�!นได้�ไม- เว�นแตั๋-การโอนจ้ะ ได้�ม#ข้1!นด้�วยคบุคด้ก�นฉั�อฉัล

9.2.3 วธ#โอนตั๋��วแลกเงินการสัล�กหล�งิตั๋��วเงินม#ก#&ประเภทอะไรบุ�างิ อธบุายการสัล�กหล�งิตั๋��วเงินม# 2 ประเภทค.อ ค.อ(1) สัล�กหล�งิเฉัพาะ ได้�แก- สัล�กหล�งิโด้ยระบุ�ช.&อผู+�ร �บุประโยชน�ไว�ด้�วย กล-าวค.อ

ตั๋�องิเข้#ยนค าสัล�กหล�งิไว�ในตั๋��วเงินหร.อใบุประจ้ าตั๋-อท#&ด้�านหน�าหร.อด้�านหล�งิข้องิตั๋��วเงินหร.อใบุประจ้ าตั๋-อและตั๋�องิลงิลายม.อช.&อผู+�สัล�กหล�งิไว�ด้�วย เช-น เข้#ยนว-า จ้-ายนาย“

สั�โข้ท�ยหร.อตั๋ามสั�&งิ” และลงิลายม.อช.&อผู+�สัล�กหล�งิไว�ท#&ด้�านหน�าหร.อด้�านหล�งิข้องิตั๋��วเงินหร.อใบุประจ้ าตั๋-อ

(2) สัล�กหล�งิลอย ได้�แก- สัล�กหล�งิโด้ยมได้�ระบุ�ช.&อผู+�ร �บุประโยชน�ไว� เพ#ยงิแตั๋-ลงิลายม.อช.&อผู+�สัล�กหล�งิไว�ท#&ด้�านหล�งิตั๋��วเงิน หร.อใบุประจ้ าตั๋-อ เช-น ลงิลายม.อช.&อผู+�สัล�กหล�งิไว�ท#&ด้�านหล�งิตั๋��วเงิน หร.อใบุประจ้ าตั๋-อโด้ยไม-ม#ข้�อความใด้เลย

9.2.4 หล�กเกณิฑ์�ข้องิการสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินท#&กล-าวว-า การสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินจ้ะม#เงิ.& อนไข้ไม-ได้�“ ” น�!น หมายความว-า

อย-างิไร

64

Page 65: สรุป พาณิชย์3

ท#&กล-าวว-า การสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินจ้ะม#เงิ.&อนไข้ไม-ได้�“ ” น�!น หมายความว-า ตั๋ามปกตั๋การสัล�กหล�งิโอนไปซึ่1&งิสัทธอ�นเกด้แตั๋-ตั๋��วแลกเงิน ด้�งิน�!น การท#&ผู+�สัล�กหล�งิก าหนด้ข้�อความให�การโอนม#ผูลหร.อสั!นผูลเม.&อม#เหตั๋�การณิ�อ�นใด้อ�นหน1&งิข้1!นในอนาคตั๋และไม-แน-นอน จ้1งิท าไม-ได้� ถ�าค าสัล�กหล�งิม#เงิ.&อนไข้ด้�งิกล-าวกฎหมายถ.อว-า การสัล�กหล�งิน�!นสัมบุ+รณิ�โด้ยไม-ม#เงิ.&อนไข้เลย

9.2.5 ผูลข้องิการสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินผูลข้องิการสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินระบุ�ช.&อก�บุตั๋��วผู+�ถ.อตั๋-างิก�นอย-างิไรตั๋��วแลกเงินระบุ�ช.&อ ย-อมโอนให�ก�นได้�ด้�วยสัล�กหล�งิและสั-งิมอบุ (มาตั๋รา 917

วรรคแรก) การสัล�กหล�งิอาจ้เป"นสัล�กหล�งิเฉัพาะหร.อสัล�กหล�งิลอยก5ได้� เม.&อสัล�กหล�งิโด้ยชอบุแล�ว ย-อมโอนไปซึ่1&งิบุรรด้าสัทธอ�นเกด้แก-ตั๋��วแลกเงิน (มาตั๋รา 920) กล-าวค.อ สัทธท#&จ้ะสัล�กหล�งิหร.อโอนตั๋��วน�!นตั๋-อไปอ#กสัทธท#&จ้ะไล-เบุ#!ยบุ�งิค�บุเอาเงินตั๋ามตั๋��ว และสัทธท#&จ้ะแสัวงิค.นครองิตั๋��วเม.&อแสัด้งิให�ปรากฏิสัทธด้�วยการสัล�กหล�งิไม-ข้าด้สัาย

สั-วนตั๋��วผู+�ถ.อ ย-อมโอนให�แก-ก�นเพ#ยงิด้�วยสั-งิมอบุ (มาตั๋รา 918) การสัล�กหล�งิตั๋��วผู+�ถ.อ จ้1งิไม-จ้ า เป"นและไม-เป"นเหตั๋�ให�ผู+�สัล�กหล�งิร�บุผูด้ในฐานะผู+�สัล�กหล�งิ แตั๋-กฎหมายให�ม#ผูลว-า การสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินซึ่1&งิสั�&งิให�ใช�เงินแก-ผู+�ถ.อย-อมเป"นประก�น (อาว�ล) สั าหร�บุผู+�สั� &งิจ้-าย (มาตั๋รา 921)

มิาตรา 918 ตั๋��วแลกเงินอ�นสั�&งิให�ใช�เงินแก-ผู+�ถ.อน�!น ท-านว-าย-อม โอนไปเพ#ยงิด้�วยสั-งิมอบุให�ก�น

มิาตรา 920 อ�นการสัล�กหล�งิย-อมโอนไปซึ่1&งิบุรรด้าสัทธอ�นเกด้แตั๋- ตั๋� �วแลกเงินถ�าสัล�กหล�งิลอย ผู+�ทรงิจ้ะปฏิบุ�ตั๋ด้�&งิกล-าวตั๋-อไปน#!ประการหน1&งิ ประการใด้ก5 ได้� ค.อ

(1) กรอกความลงิในท#&ว-างิด้�วยเข้#ยนช.&อข้องิตั๋นเองิ หร.อช.&อบุ�คคลอ.&น ผู+�ใด้ผู+�หน1&งิ (2) สัล�กหล�งิตั๋��วเงินตั๋-อไปอ#กเป"นสัล�กหล�งิลอย หร.อสัล�กหล�งิให� แก-บุ�คคลอ.& นผู+�ใด้ผู+�

หน1&งิ (3) โอนตั๋��วเงินน�!นให�ไปแก-บุ�คคลภายนอก โด้ยไม-กรอกความลงิ ในท#&ว-างิ และไม-สัล�ก

หล�งิอย-างิหน1&งิอย-างิใด้ มิาตรา 921 การสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินซึ่1&งิสั�&งิให�ใช�เงินแก-ผู+�ถ.อน�!นย-อม เป"นเพ#ยงิประก�น

(อาว�ล) สั าหร�บุผู+�สั� &งิจ้-าย 9.2.6 การสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินแก-ตั๋�วแทนเอกออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�โทให�จ้-ายเงินแก-ตั๋ร# ตั๋ร#อย+-จ้�งิหว�ด้สังิข้ลาไม-สัะด้วกท#&จ้ะ

ย.&นตั๋��วแก-โทท#&จ้�งิหว�ด้เช#ยงิรายเพ.&อใช�เงิน ตั๋ร#มาปร1กษาข้อค าแนะน าว-าจ้ะมอบุตั๋��วแลกเงินให�แก-จ้�ตั๋วาคนร+ �จ้�กก�นให�ท าการแทนได้�อย-างิไรจ้1งิจ้ะม#ผูลตั๋ามกฎหมาย และไม-เกด้ความเสั#ยหายแก-ตั๋นด้�งิน#! ข้อให�ค าปร1กษาแนะน าตั๋ร#ในปAญหาด้�งิกล-าว

65

Page 66: สรุป พาณิชย์3

ตั๋�องิแนะน าตั๋ร#ตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋มาตั๋รา 925 ค.อให�ตั๋ร#ลงิลายม.อช.&อสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินฉับุ�บุน#!แก-จ้�ตั๋วา และเข้#ยนข้�อความเหน.อลายม.อช.&อตั๋ร#ท#&สัล�กหล�งิม#ข้�อความว-า

ราคาท#&เร#ยกเก5บุ“ ” หร.อ เพ.&อเร#ยกเก5บุ“ ” หร.อ ในฐานจ้�ด้การแทน“ ” หร.อความสั านวนอ.&นใด้อ�นเป"นปรยายว-าตั๋�วแทน เช-น จ้-ายจ้�ตั๋วาตั๋�วแทน“ ” หร.อ มอบุให�จ้�ตั๋วา“

ท าการแทน” เป"นตั๋�น ก�งิน#!ก5ม#ผูลตั๋ามกฎหมายว-าจ้�ตั๋วาเป"นผู+�ทรงิในฐานเป"นตั๋�วแทนตั๋ร# ม#สัทธท�!งิปวงิอ�นเกด้แตั๋-ตั๋��วแลกเงินฉับุ�บุน#!ในการจ้�ด้การให�ได้�เงินจ้ากโท แล�วน ามามอบุให�แก-ตั๋ร# จ้�ตั๋วาจ้ะสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินตั๋-อไปได้�ก5เพ#ยงิในฐานเป"นตั๋�วแทนตั๋ร#เท-าน�!น ไม-ก-อให�เกด้ความเสั#ยหายแก-ตั๋ร#ข้1!นมาได้�

มิาตรา 925 เม.&อใด้ความท#&สัล�กหล�งิม#ข้�อก าหนด้ว-า "ราคาอย+-ท#&เร#ยก เก5บุ" ก5ด้# "เพ.&อเร#ยกเก5บุ" ก5ด้# "ในฐานจ้�ด้การแทน" ก5ด้# หร.อความสั านวน อ.&นใด้อ�นเป"นปรยายว-าตั๋�วแทนไซึ่ร� ท-านว-าผู+�ทรงิตั๋��วแลกเงินจ้ะใช�สัทธ ท�!งิปวงิอ�นเกด้แตั๋-ตั๋� �วน�!นก5ย-อมได้�ท�!งิสั!น แตั๋-ว-าจ้ะสัล�กหล�งิได้�เพ#ยงิในฐาน เป"นตั๋�วแทน

ในกรณิ#เช-นน#! ค+-สั�ญญาท�!งิหลายซึ่1&งิตั๋�องิร�บุผูด้อาจ้จ้ะตั๋-อสั+�ผู+�ทรงิได้� แตั๋-เพ#ยงิด้�วยข้�อตั๋-อสั+�อ�นจ้ะพ1งิใช�ได้�ตั๋-อผู+�สัล�กหล�งิเท-าน�!น

9.2.7 การสัล�กหล�งิจ้ าน าตั๋��วแลกเงินนายมกราออกตั๋��วแลกเงินสั�&งินายก�มภาให�ใช�เงิน 400,000 บุาท แก-นายม#นา

นายม#นาประสังิค�จ้ะซึ่.!อรถยนตั๋�ราคา 250,000 บุาท จ้ากนายเมษา แตั๋-นายเมษาตั๋�องิการให�นายม#นาจ้ าน าตั๋��วแลกเงินซึ่1&งิย�งิไม-ถ1งิก าหนด้ท#&นายมกราออกให�เป"นประก�น นายม#นาจ้1งิมาปร1กษาท-านให�แนะน าว-าจ้ะมอบุตั๋��วแลกเงินฉับุ�บุจ้ านวนเงิน 400,000

บุาท แก-นายเมษาเป"นประก�นหน#!ได้�อย-างิไร จ้1งิจ้ะม#ผูลตั๋ามกฎหมายและไม-เกด้ความเสั#ยหารแก-ตั๋น ด้�งิน#!ให�ท-านแนะน านายม#นาในปAญหาข้�างิตั๋�น

จ้ะตั๋�องิแนะน านายม#นาตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋มาตั๋รา 926 ค.อ ให�นายม#นาลงิลายม.อช.&อสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินฉับุ�บุน#!ให�แก-นายเมษา และเข้#ยนข้�อความเหน.อลายม.อช.&อนายม#นาท#&สัล�กหล�งิม#ข้�อความว-า ราคาเป"นประก�น“ ” หร.อ ราคาเป"นจ้ าน า“ ” หร.อข้�อก าหนด้อย-างิอ.&นใด้อ�นเป"นปรยายว-าจ้ าน า เช-น จ้-ายนายเมษาเป"นการจ้ าน า“ ” หร.อ มอบุให�“

นายเมษาเพ.&อประก�นหน#!ค-าซึ่.!อรถยนตั๋�” เป"นตั๋�น ด้�งิน#! ก5จ้ะม#ผูลตั๋ามกฎหมายว-านายเมษาเป"นผู+�ทรงิในฐานเป"นผู+�ร �บุจ้ าน า เม.&อตั๋��วแลกเงินถ1งิก าหนด้ใช�เงินตั๋ามตั๋��วเพ.&อเอามาช าระค-ารถยนตั๋�เป"นเงิน 250,000 บุาท เงินท#&เหล.อ 150,000 บุาท นายเมษาตั๋�องิค.นให�แก-นายม#นา และนายเมษาจ้ะโอนสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินฉับุ�บุน#!ช าระหน#!ข้องิตั๋นไม-ได้� เว�นแตั๋-นายม#นาจ้ะม#ค าสั�&งิด้�งิน#! ย-อมจ้ะไม-ก-อให�เกด้แก-นายม#นาข้1!นมาได้�

66

Page 67: สรุป พาณิชย์3

มิาตรา 926 เม.&อใด้ความท#&สัล�กหล�งิม#ข้�อก าหนด้ว-า "ราคาเป"นประก�น" ก5ด้# "ราคาเป"นจ้ าน า" ก5ด้# หร.อข้�อก าหนด้อย-างิอ.&นใด้อ�นเป"นปรยายว-า จ้ าน าไซึ่ร� ท-านว-าผู+�ทรงิตั๋��วแลกเงินจ้ะใช�สัทธท�!งิปวงิอ�นเกด้แตั๋-ตั๋� �วน�!น ก5ย-อมได้�ท�!งิสั!น แตั๋-ถ�าผู+�ทรงิสัล�กหล�งิตั๋��วน�!น ท-านว-าการสัล�กหล�งิย-อม ใช�ได้�เพ#ยงิในฐานเป"นค าสัล�กหล�งิข้องิตั๋�วแทน

ค+-สั�ญญาท�!งิหลายซึ่1&งิตั๋�องิร�บุผูด้หาอาจ้จ้ะตั๋-อสั+�ผู+�ทรงิด้�วยข้�อตั๋-อสั+� อ�นอาศั�ยความเก#&ยวพ�นเฉัพาะบุ�คคลระหว-างิตั๋นก�บุผู+�สัล�กหล�งิน�!นได้�ไม- เว�นแตั๋-การสัล�กหล�งิจ้ะได้�ม#ข้1!นด้�วยคบุคด้ก�นฉั�อฉัล

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 91. ด้ าออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิแด้งิผู+�จ้-ายว-า ให�จ้-ายเงิน“ 10,000 บุาท ข้องิบุรษ�ทสัยามจ้ าก�ด้ซึ่1&งิอย+-

ท#&ท-าน เม.&อข้าวย.&นตั๋��ว” ลงิช.&อด้ าผู+�จ้-าย กรณิ#น#! ไม-ใช-ตั๋� �วแลกเงินตั๋ามกฎหมาย เพราะม#เงิ.&อนไข้ในค า สั�&งิให�จ้-ายเงิน

2. ว�นถ1งิก าหนด้ข้องิตั๋��วแลกเงินค.อ เม.&อสั!นระยะเวลาอ�นก าหนด้น�บุแตั๋-ว�นท#&ลงิในตั๋��วน�!น3. นายมกราออกเช5คสั�&งิจ้-ายเงิน 200,000 บุาทแก-นายก�มภา นายก�มภาสัล�กหล�งิโอนแก-นายม#

นา นายม#นาเห5นช.&อนายมกราเป"นผู+�สั� &งิจ้-ายม#ความแค�นเป"นสั-วนตั๋�วอย+-แล�วจ้1งิฟ้8องินายมกราให�ร�บุผูด้ตั๋ามฟ้8องิ ด้�งิน#! นายมกราไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ เพราะนายม#นาย�งิไม-ได้�น าเช5คไปย.นและธนาคารปฏิเสัธ ไม-ใช�เงิน

4. ความหมายข้องิ สัล�กหล�งิ“ ” ค.อ ลงิลายม.อช.&อผู+�ทรงิท#&ด้�านหล�งิตั๋��วระบุ�ช.&อเพ.&อโอนตั๋��วเงิน5. ท�าวสัามลออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิมณิฑ์าให�จ้-ายเงินแก-สั�งิข้�ทองิ สั�งิข้�ทองิสัล�กหล�งิโอนแก-รจ้นา

รจ้นาให�มณิฑ์าร�บุรองิตั๋��วแล�วสัล�กหล�งิโอนไปให�เข้ย 1 เข้ย หน1&งิ สัล�กหล�งิให�แก-เข้ย 2 เข้ย 2 น าตั๋��วไปให�มณิฑ์าใช�เงินเม.&อถ1งิก าหนด้แตั๋-มณิฑ์าโกรธเข้ย 2 จ้1งิไม-ใช�เงินให� เข้ย 2 ไม-ท าค าค�ด้ค�านจ้นพ�นก าหนด้แล�วจ้1งิสัล�กหล�งิโอนให�แก-เข้ย 3 เข้ย 3 สัล�กหล�งิโอนให�เข้ย 4 เข้ย 4 สัล�กหล�งิโอนให�เข้ย 5

เข้ย 5 สัล�กหล�งิโอนให�เข้ย 6 ด้�งิน#! เข้ย 6 สัามารถไล-เบุ#!ยเอาจ้ากเข้ย 2 ถ1งิเข้ย 5 ให�ร�บุผูด้ได้�เท-าน�!น 6. ผู+�ม#สัทธโอนตั๋��วแลกเงินได้�แก- ผู+�จ้�ด้การมรด้กข้องิผู+�ทรงิ7. นายหน1&งิสั�&งิจ้-ายเช5คเงิน 100,000 บุาท แก-นายสัองิโด้ยไม-ได้�ลงิว�นท#&สั� &งิจ้-ายไว� ตั๋-อมานาย

หน1&งิตั๋ายไป นายสัองิร#บุกรอกว�น เด้.อน ป@ ลงิในเช5คแล�วน าไปข้1!นเงิน ธนาคารไม-ยอมจ้-ายเงิน นายสัองิจ้1งิฟ้8องินายสัามทายาทข้องินายหน1&งิ ด้�งิน#! นายสัามตั๋-อสั+�ว-าเช5คไม-ได้�ลงิว�นท#&สั� &งิจ้-าย จ้1งิไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ ตั๋ามกฎหมายแล�วนายสัามตั๋-อสั+�ไม-ได้� เพราะนายสัองิกระท าการโด้ยสั�จ้รตั๋ กรอกว�นตั๋ามท#& ถ+กตั๋�องิแท�จ้รงิได้�

8. เอ ออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิ บุ# ให�จ้-ายเงินแก- ช# น าตั๋��วเงินไปย.&นให� บุ# ร�บุรองิให� ช# จ้1งิสัล�กหล�งิโอนให� ด้# ด้# สัล�กหล�งิโอนให� อ# เม.&อตั๋��วถ1งิก าหนด้ใช�เงิน อ# น าตั๋��วไปย.&นให� บุ# ให�จ้-ายเงิน แตั๋- บุ# ปฏิเสัธ อ# จ้1งิท าค าค�ด้ค�านการไม-ใช�เงิน แล�ว อ# สัล�กหล�งิโอนตั๋��วให�แก- เอฟ้ ด้�งิน#! เอฟ้ สัามารถ เร#ยกร�องิให� เอ บุ# ซึ่# ด้# ร�บุผูด้ได้�เท-าน�!น

9. นายชวด้ ออกตั๋��วแลกเงินสั�&งินายฉัล+ให�ใช�เงินแก- นายข้าล นายข้าล สัล�กหล�งิโอนแก- นายเถาะ ให�จ้�ด้การแทน นายเถาะ ย.&นตั๋��วแลกเงินตั๋-อ นายฉัล+ เพ.&อให�ร�บุรองิแตั๋- นายฉัล+ ไม-ยอมร�บุรองิ ด้�งิน#! นายข้าล ม#สัทธฟ้8องินายชวด้ให�ร�บุผูด้ได้� เพราะนายข้าลเป"นตั๋�วการ

67

Page 68: สรุป พาณิชย์3

10. หน1&งิออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน 200,000 บุาท แก-สัองิ ก-อนตั๋��วถ1งิก าหนด้ สัองิจ้1งิย.มเงินสัามและสัล�กหล�งิตั๋��วสั�ญญาใช�เงินฉับุ�บุน#!จ้ าน าแก-สัาม เม.&อถ1งิก าหนด้สัามน าตั๋��วสั�ญญาใช�เงินไปย.&นแก-หน1&งิ แตั๋-หน1&งิไม-ยอมใช�เงิน ด้�งิน#! หน1&งิจ้ะยกข้�อตั๋-อสั+�ข้องิหน1&งิท#&ม#ตั๋-อสัองิข้1!นตั๋-อสั+�สัามไม-ได้� เพราะสัามเป"นผู+�ทรงิท#&ร �บุจ้ าน า

11. จ้�นทร�ออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิอ�งิคารให�จ้-ายเงินแก-พ�ธ 100,000 บุาท โด้ยพ�ธร�บุรองิตั๋��วน#!แล�ว อ�งิคารได้�สัล�กหล�งิโอนให�พฤห�สั เม.&อตั๋��วถ1งิก าหนด้ใช�เงิน พฤห�สัน าตั๋��วไปย.&นให�พ�ธจ้-ายเงิน แตั๋-พ�ธเล-นการพน�นเสั#ย ไม-ม#เงินจ้-ายให� ข้อผูล�ด้ไป 7 ว�น พฤห�สัจ้1งิท าค าค�ด้ค�านการไม-ใช�เงินแล�วร#บุสัล�กหล�งิโอนตั๋��วไปให�ศั�กร� ศั�กร�สัล�กหล�งิตั๋-อไปย�งิเสัาร� เสัาร�สัล�กหล�งิตั๋-อไปย�งิอาทตั๋ย� ด้�งิน#! อาทตั๋ย�ม#สัทธไล-เบุ#!ย แก-จ้�นทร� อ�งิคาร และพ�ธ ได้�น�!น

12. หน1&งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิสัองิให�จ้-ายเงิน 500,000 บุาทแก-สัาม สัาม สัล�กหล�งิโอนแก- สั#& สั#& สัล�กหล�งิโอนแก- ห�า ห�าให�สัองิร�บุรองิตั๋��วแล�วสัล�กหล�งิโอนให�แก- หก หกน าตั๋��วไปย.&นแก-สัองิแตั๋-สัองิไม-ยอมใช�เงินให� หกไม-ท าค าค�ด้ค�านจ้นพ�นก าหนด้แล�วจ้1งิสัล�กหล�งิโอนให�แก-เจ้5ด้ เจ้5ด้สัล�กหล�งิโอนให�แก-แปด้ แปด้สัล�กหล�งิโอนให�แก-เก�า เก�าสัล�กหล�งิโอนแก-สับุ ด้�งิน#! สับุจ้ะเร#ยกร�องิเงิน 500,000 บุาท จ้ากสัองิ เจ้5ด้ แปด้และ เก�า เท-าน�!น

13. สัามลออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิมณิฑ์าให�จ้-ายเงิน 1 ล�านบุาทแก-สั�งิข้�ทองิ สั�งิข้�ทองิสัล�กหล�งิโอนให�แก-รจ้นาโด้ยข้�อความว-า ราคาอย+-ท#&เร#ยกเก5บุ“ ” รจ้นาย.&นตั๋��วตั๋-อให�มณิฑ์าร�บุรองิ แตั๋-มณิฑ์าโกรธจ้1งิไม-ยอมร�บุรองิ สั�งิข้�ทองิฟ้8องิสัามลให�ร�บุผูด้ได้�เพราะสั�งิข้�ทองิเป"นตั๋�วการ

14. เอกออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�โท จ้-ายเงิน 550,000 บุาทแก-ตั๋ร# ตั๋ร#ย.มเงินจ้�ตั๋วาและสัล�กหล�งิตั๋��วจ้ าน าแก- จ้�ตั๋วา เม.&อตั๋��วถ1งิก าหนด้ จ้�ตั๋วาน าตั๋��วไปย.&นแก-โท แตั๋-โทไม-ยอมจ้-ายเงิน โทจ้ะยกข้�อตั๋-อสั+�มาตั๋-อสั+�จ้�ตั๋วา ด้�งิน#! โทยกข้�อตั๋-อสั+�ข้องิโทท#&ม#ตั๋-อตั๋ร#ข้1!นตั๋-อสั+�จ้�ตั๋วาไม-ได้� เพราะจ้�ตั๋วาเป"น ผู+�ทรงิท#&ร �บุจ้ าน า

15. นายมกราสั�&งิจ้-ายเช5คเงิน 80,000 บุาทแก-นายก�มภาโด้ยล.มลงิว�นท#&สั� &งิจ้-าย ตั๋-อมาอ#กสัามเด้.อนนายภ�มภาสัล�กหล�งิโอนแก-นายม#นา อ#ก 7 ว�นนายมกราตั๋าย นายม#นาทราบุข้-าวจ้1งิกรอกว�นท#&สั� &งิจ้-ายลงิในเช5คและน าไปข้1!นเงินตั๋-อธนาคาร แตั๋-ธนาคารปฏิเสัธการจ้-ายเงินโด้ยอ�างิว-านายมกราตั๋ายแล�ว นายม#นาจ้1งิฟ้8องินายเมษาบุ�ตั๋รข้องินายมกราให�ร�บุผูด้ใช�เงินตั๋ามเช5ค นายเมษาตั๋-อสั+�ว-าไม-ตั๋�องิร�บุผูด้เน.&องิจ้ากเช5คไม-ลงิว�นท#&สั� &งิจ้-าย ข้�อตั๋-อสั+�ฟ้Aงิไม-ข้1!น เพราะนายม#นากระท าการ โด้ยสั�จ้รตั๋กรอกว�นตั๋ามท#&ถ+กตั๋�องิแท�จ้รงิ

หน่�วยที่�� 10 การรบรอง อาวลัแลัะการใชี&เง�น่ตามิต2วแลักเง�น่

1. เน.&องิจ้ากผู+�จ้-ายเป"นบุ�คคลท#&จ้ะตั๋�องิใช�เงินเม.&อตั๋��วแลกเงินถ1งิก าหนด้ด้�งิน�!นเพ.&อให�ผู+�ทรงิม#ความม�&น ใจ้ว-าตั๋นจ้ะได้�ร�บุเงิน กฎหมายจ้1งิให�ผู+�ทรงิม#สัทธน าตั๋��วแลกเงินไปให�ผู+�จ้-ายร�บุรองิก-อนถ1งิก าหนด้ใช�เงินได้�

68

Page 69: สรุป พาณิชย์3

2. การอาว�ลเป"นการค !าประก�นบุ�คคลท#&เป"นล+กหน#!ตั๋ามตั๋��วแลกเงินแตั๋-กฎหมายได้�บุ�ญญ�ตั๋หล�กเกณิฑ์�เป"นพเศัษแตั๋กตั๋-างิจ้ากสั�ญญาค !าประก�นหน#!ท�&วไป

3. ตั๋��วแลกเงินเป"นม+ลหน#!ท#&เจ้�าหน#!จ้ะตั๋�องิเป"นฝ่Cายไปข้อให�ล+กหน#!ปฏิบุ�ตั๋การช าระหน#! ซึ่1&งิท าได้�โด้ยการเอาตั๋��วแลกเงินไปย.&นในว�นท#&ตั๋� �วถ1งิก าหนด้

10.1 การรบรองต2วแลักเง�น่1. การร�บุรองิตั๋��ว แลกเงินเป"นการท#&ผู+�ทรงิน าตั๋��วแลกเงินไปให�ผู+�จ้-ายร�บุรองิว-าจ้ะ

จ้-ายเงินให�ผู+�ทรงิ เม.&อตั๋��วถ1งิก าหนด้2. ผู+�ทรงิม#สัทธจ้ะน าตั๋��วแลกเงินไปให�ผู+�จ้-ายร�บุรองิหร.อไม-ก5ได้�3. การร�บุรองิกระท าโด้ยการลงิลายม.อช.&อท#&ด้�านหน�าข้องิตั๋��วแลกเงิน4. การร�บุรองิตั๋��วแลกเงินม# 2 ประเภทค.อ ร�บุรองิตั๋ลอด้ไป และร�บุรองิเบุ#&ยงิบุ-าย5. ถ�าผู+�จ้-ายร�บุรองิตั๋��วแลกเงินเพ#ยงิใด้ ผู+�จ้-ายตั๋�องิผู+กพ�นร�บุผูด้ตั๋ามท#&ตั๋นร�บุรองิ

10.1.1 ความหมายข้องิการร�บุรองิตั๋��วแลกเงินการร�บุรองิตั๋��วแลกเงินค.ออะไรการร�บุรองิตั๋��วแลกเงินค.อ การท#&ผู+�ทรงิตั๋��วแลกเงินไปให�ผู+�จ้-ายลงิลายม.อช.&อท#&

ด้�านหน�าข้องิตั๋��ว เพ.&อร�บุรองิว-าเม.&อตั๋��วถ1งิก าหนด้ก5จ้ะใช�เงินให�10.1.2 หล�กเกณิฑ์�ในการน าตั๋��วแลกเงินไปให�ร�บุรองิแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ า จ้-ายเงินให�เหล.องิ 10,000 บุาท ในว�นท#& 1

พฤษภาคม 2536 โด้ยเข้#ยนข้�อก าหนด้ไว�ความว-า ห�ามน าตั๋��วไปย.&นให�ร�บุรองิก-อนว�นท#& 15 เมษายน 2536 ตั๋-อมาเหล.องิน าตั๋��วไปย.&นให�ด้ าร�บุรองิเม.&อว�นท#& 12 เมษายน 2536

ด้ าไม-ยอมร�บุรองิ ด้�งิน#! เหล.องิจ้ะท าค าค�ด้ค�านเพ.&อใช�สัทธไล-เบุ#!ยได้�หร.อไม-เหล.องิจ้ะท าค าค�ด้ค�านและใช�สัทธไล-เบุ#!ยไม-ได้�เน.&องิจ้ากแด้งิผู+�สั� &งิจ้-ายวางิข้�อ

ก าหนด้ห�ามน าตั๋��วไป ย.&นให�ร�บุรองิก-อนว�นท#& 15 เมษายน ด้�งิน�!น เหล.องิจ้ะน าตั๋��วไปย.&นก-อนก าหนด้ได้� (มาตั๋รา 927 วรรค 3)

มิาตรา 927 อ�นตั๋��วแลกเงินน�!นจ้ะน าไปย.&นแก-ผู+�จ้-าย ณิ ท#&อย+-ข้องิผู+�จ้-าย เพ.&อให�ร�บุรองิเม.&อไร ๆ ก5ได้� จ้นกว-าจ้ะถ1งิเวลาก าหนด้ใช�เงิน และผู+�ทรงิจ้ะ เป"นผู+�ย.&น หร.อเพ#ยงิแตั๋-ผู+�ท#&ได้�ตั๋� �วน�!นไว�ในครอบุครองิจ้ะเป"นผู+�น าไปย.&นก5ได้�

ในตั๋��วแลกเงินน�!น ผู+�สั� &งิจ้-ายจ้ะลงิข้�อก าหนด้ไว�ว-าให�น าย.&นเพ.&อร�บุรองิโด้ย ก าหนด้เวลาจ้ าก�ด้ไว�ให�ย.&น หร.อไม-ก าหนด้เวลาก5ได้�

ผู+�สั� &งิจ้-ายจ้ะห�ามการน าตั๋��วแลกเงินย.&นเพ.&อร�บุรองิก5ได้� เว�นแตั๋-ในกรณิ#ท#&เป"นตั๋��วเงินอ�นได้�ออกสั�&งิให�ใช�เงินเฉัพาะ ณิ สัถานท#&อ.&นใด้อ�นมใช-ภ+มล าเนาข้องิ ผู+�จ้-าย หร.อได้�ออกสั�&งิให�ใช�เงินในเวลาใด้เวลาหน1&งิ น�บุแตั๋-ได้�เห5น

69

Page 70: สรุป พาณิชย์3

อน1&งิ ผู+�สั� &งิจ้-ายจ้ะลงิข้�อก าหนด้ไว�ว-าย�งิมให�น าตั๋��วย.&นเพ.&อให�ร�บุรองิก-อน ถ1งิก าหนด้ว�นใด้ว�นหน1&งิก5ได้�

ผู+�สัล�กหล�งิท�กคนจ้ะลงิข้�อก าหนด้ไว�ว-า ให�น าตั๋��วเงินย.&นเพ.&อร�บุรองิโด้ย ก าหนด้เวลาจ้ าก�ด้ไว�ให�ย.&น หร.อไม-ก าหนด้เวลาก5ได้� เว�นแตั๋-ผู+�สั� &งิจ้-ายจ้ะได้� ห�ามการร�บุรองิ

10.1.3 วธ#ร�บุรองิตั๋��วแลกเงินแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ก าหนด้ใช�เงินว�นท#&

10 เมษายน 2536 ตั๋-อมาว�นท#& 1 ม#นาคม 2536 ข้าวเอาตั๋��วไปให�ด้ าร�บุรองิ ด้ าเข้#ยนลงิด้�านหล�งิตั๋��วเป"นข้�อความว-า ร�บุรองิแล�ว และลงิลายม.อช.&อไว� ตั๋-อมาว�นท#& 10 เมษายน 2536 ข้าวเอาตั๋��วไปย.&นให�ด้ าใช�เงิน ด้ าไม-ยอมใช� ด้�งิน#! ข้าวจ้ะฟ้8องิด้ าให�ร�บุผูด้ตั๋ามตั๋��วเงินได้�หร.อไม-

ด้ าลงิช.&อเพ.&อร�บุรองิตั๋��วแตั๋-ท าผูด้แบุบุเพราะไปเข้#ยนไว�ด้�านหล�งิย-อมไม-ม#ผูลเป"นการร�บุรองิ และ จ้ะถ.อว-าเป"นการสัล�กหล�งิ หร.ออาว�ล หร.ออ.&นๆ ก5ไม-ได้� เพราะข้�อความเข้#ยนไว�ช�ด้ว-าร�บุรองิ ลายม.อช.&อด้ าเป"นอ�นเสั#ยเปล-าไม-ก-อความร�บุผูด้ใด้ๆ ด้�งิน�!น ข้าวจ้ะฟ้8องิด้ าให�ร�บุผูด้ตั๋ามตั๋��วเงินไม-ได้� (มาตั๋รา 931)

มิาตรา 931 การร�บุรองิน�!นพ1งิกระท าด้�วยเข้#ยนลงิไว�ในด้�านหน�า แห-งิตั๋��วแลกเงินเป"นถ�อยค าสั านวนว-า "ร�บุรองิแล�ว" หร.อความอย-างิ อ.&นท านองิเช-นเด้#ยวก�นน�!น และลงิลายม.อช.&อข้องิผู+�จ้-าย อน1&งิแตั๋-เพ#ยงิ ลายม.อช.&อข้องิผู+�จ้-ายลงิไว�ในด้�านหน�าแห-งิตั๋��วแลกเงิน ท-านก5จ้�ด้ว-าเป"น ค าร�บุรองิแล�ว

10.1.4 ประเภทข้องิการร�บุรองิตั๋��วแลกเงินแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวน าตั๋��วไปย.&นให�ด้ า

ร�บุรองิ ด้ าเข้#ยนข้�อความด้�านหน�าตั๋��วว-า ร�บุรองิ 4,000 บุาท และลงิช.&อไว� เช-นน#!ข้าวจ้ะบุอกปAด้ไม-ยอมร�บุการร�บุรองิและใช�สัทธไล-เบุ#!ยตั๋-อแด้งิได้�เลยหร.อไม-

กรณิ#ด้ าร�บุรองิแตั๋-เพ#ยงิบุางิสั-วน ซึ่1&งิถ.อเป"นการร�บุรองิเบุ#&ยงิบุ-ายข้าวผู+�ทรงิย-อมบุอกปAด้และใช�สัทธไล-เบุ#!ยได้� ตั๋ามมาตั๋รา 936

มิาตรา 936 ค าร�บุรองิเบุ#&ยงิบุ-ายน�!น ผู+�ทรงิตั๋��วแลกเงินจ้ะบุอกปAด้เสั#ย ก5ได้� และถ�าไม-ได้�ค าร�บุรองิอ�นไม-เบุ#&ยงิบุ-าย จ้ะถ.อเอาตั๋��วเงินน�!นเป"นอ�นข้าด้ ความเช.&อถ.อร�บุรองิก5ได้�

ถ�าผู+�ทรงิร�บุเอาค าร�บุรองิเบุ#&ยงิบุ-าย และผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�สัล�กหล�งิมได้�ให� อ านาจ้แก-ผู+�ทรงิโด้ยแสัด้งิออกช�ด้หร.อโด้ยปรยายให�ร�บุเอาค าร�บุรองิเบุ#&ยงิ บุ-ายเช-นน�!นก5ด้#หร.อไม-ยนยอมด้�วยในภายหล�งิก5ด้# ท-านว-าผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อ ผู+�สัล�กหล�งิน�!นๆย-อมหล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้ตั๋ามตั๋��วเงินน�!น แตั๋-บุท บุ�ญญ�ตั๋ท�!งิน#!ท-านมให�ใช�ไปถ1งิการร�บุรองิแตั๋-บุางิสั-วน ซึ่1&งิได้�บุอกกล-าว ก-อนแล�วโด้ยชอบุ

70

Page 71: สรุป พาณิชย์3

ถ�าผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�สัล�กหล�งิตั๋��วเงินร�บุค าบุอกกล-าวการร�บุรองิเบุ#&ยงิบุ-าย แล�วไม-โตั๋�แย�งิไปย�งิผู+�ทรงิภายในเวลาอ�นสัมควรท-านให�ถ.อว-าผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�สัล�กหล�งิน�!นเป"นอ�นได้�ยนยอมด้�วยก�บุการน�!นแล�ว

10.1.5 ผูลข้องิการร�บุรองิตั๋��วแลกเงินแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวน าตั๋��วไปให�ด้ า

ร�บุรองิ ด้ าร�บุรองิเพ#ยงิ 5,000 บุาท ตั๋-อมาถ1งิว�นครบุก าหนด้ ข้าวน าตั๋��วเงินไปย.&นให�ใช�เงิน ด้ าไม-ยอมใช� ด้�งิน#!ข้าวจ้ะให�สัทธไล-เบุ#!ยด้ าได้�เพ#ยงิใด้

ข้าวไล-เบุ#!ยด้ าได้�เพ#ยงิ 5,000 บุาท เพราะด้ าตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋ามเน.!อความท#&ตั๋นร�บุรองิ (มาตั๋รา 937)

มิาตรา 937 ผู+�จ้-ายได้�ท าการร�บุรองิตั๋��วแลกเงินแล�วย-อมตั๋�องิผู+กพ�น ในอ�นจ้ะจ้-ายเงินจ้ านวนท#&ร�บุรองิตั๋ามเน.!อความแห-งิค าร�บุรองิข้องิตั๋น

10.2 การอาวลัต2วแลักเง�น่1. การอาว�ลเป"นการค !าล+กหน#!คนใด้คนหน1&งิตั๋ามตั๋��วแลกเงิน2. การอาว�ลท าได้�โด้ยเข้#ยนข้�อความอาว�ลและลงิช.&อไว�ด้�านหน�าข้องิตั๋�วแลกเงิน3. การอาว�ลท าให�ผู+�ร �บุอาว�ลตั๋�องิร�บุผูด้เช-นเด้#ยวก�บุบุ�คคลท#&ตั๋นร�บุอาว�ล

10.2.1 ความหมายข้องิการอาว�ลแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิด้ าให�จ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท เข้#ยวและชมพ+เข้�าร�บุ

อาว�ลแด้งิ ตั๋-อมาเม.&อตั๋��วถ1งิก าหนด้ ด้ าไม-ยอมใช�เงิน ข้าวไล-เบุ#!ยเอาจ้ากชมพ+แล�ว ด้�งิน#! ชมพ+จ้ะไล-เบุ#!ย เข้#ยวให�ร�บุผูด้

5,000 บุาท ได้�หร.อไม-ชมพ+ไล-เบุ#!ยเข้#ยวไม-ได้� เพราะกรณิ#น#!ไม-น าหล�กเร.&องิผู+�ค !าประก�นร-วมตั๋ามมาตั๋รา

682 มาใช�ตั๋�องิบุ�งิค�บุตั๋ามเร.&องิอาว�ลเน.&องิจ้ากเข้#ยวไม-ใช-คนท#&ผู+กพ�นร�บุผูด้อย+-ก-อนแด้งิ ชมพ+จ้1งิไล-เบุ#!ยไม-ได้�

10.2.2 วธ#อาว�ลแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ผู+�ถ.อ 10,000 บุาท แล�ว มอบุตั๋��วให�ข้าว

ข้าวสัล�กหล�งิลอยโอนตั๋��วให�เข้#ยวด้�งิน#! ข้าวจ้ะตั๋�องิร�บุผูด้ในฐานะใด้การสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินท#&ออกแก-ผู+�ถ.อม#ผูลเป"นการอาว�ลผู+�สั� &งิจ้-าย ข้าวจ้1งิ

ตั๋�องิร�บุผูด้ฐานะผู+�ร �บุอาว�ลแด้งิ (มาตั๋รา 921)มิาตรา 921 การสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินซึ่1&งิสั�&งิให�ใช�เงินแก-ผู+�ถ.อน�!นย-อมเป"นเพ#ยงิประก�น

(อาว�ล) สั าหร�บุผู+�สั� &งิจ้-าย 10.2.3 ผูลข้องิการอาว�ล

71

Page 72: สรุป พาณิชย์3

แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวสัล�กหล�งิให�เข้#ยว ชมพ+อาว�ลเข้#ยว เข้#ยวสัล�กหล�งิให�เหล.องิ เหล.องิสัล�กหล�งิให�ม-วงิ และด้ าได้�ร�บุรองิตั๋��วน#! ตั๋-อมาม-วงิน าตั๋��วไปย.&นในว�นครบุก าหนด้ ด้ าไม-ยอมใช�เงิน ม-วงิจ้1งิใช�สัทธไล-เบุ#!ยชมพ+ ชมพ+ยอมจ้-ายท�!งิหมด้ ด้�งิน#! ชมพ+จ้ะไล-เบุ#!ยใคร ได้�บุ�างิ

ชมพ+ไล-เบุ#!ยเข้#ยวได้�เพราะตั๋นร�บุอาว�ลเข้#ยว และไล-เบุ#!ยด้ า แด้งิ และข้าว ได้�เพราะเป"นบุ�คคลท#&ผู+กพ�นร�บุผูด้แทนเข้#ยว (มาตั๋รา 940)

มิาตรา 940 ผู+�ร�บุอาว�ลย-อมตั๋�องิผู+กพ�นเป"นอย-างิเด้#ยวก�นก�บุบุ�คคล ซึ่1&งิตั๋นประก�นแม�ถ1งิว-าความร�บุผูด้ใช�เงินอ�นผู+�ร �บุอาว�ลได้�ประก�นอย+-น� !น จ้ะตั๋กเป"น ใช�ไม-ได้�ด้�วยเหตั๋�ใด้ ๆ นอกจ้ากเพราะท าผูด้แบุบุระเบุ#ยบุ ท-านว-าข้�อ ท#&สั�ญญาร�บุอาว�ลน�!นก5ย�งิคงิสัมบุ+รณิ�

เม.&อผู+�ร �บุอาว�ลได้�ใช�เงินไปตั๋ามตั๋��วแลกเงินแล�ว ย-อมได้�สัทธในอ�น จ้ะไล-เบุ#!ยเอาแก-บุ�คคลซึ่1&งิตั๋นได้�ประก�นไว� ก�บุท�!งิบุ�คคลท�!งิหลายผู+�ร�บุ ผูด้แทนตั๋�วผู+�น� !น

10.3 การใชี&เง�น่ตามิต2วแลักเง�น่1. ผู+�ทรงิจ้ะตั๋�องิน าตั๋��วแลกเงินไปย.&นให�ใช�เงินเม.&อตั๋��วถ1งิก าหนด้2. ผู+�ทรงิตั๋�องิน าตั๋��วแลกเงินไปย.&นตั๋-อผู+�จ้-ายหร.อร�บุรองิเพ.&อให�เข้าใช�เงิน3. การย.&นตั๋��วแลกเงินตั๋ามก าหนด้ย-อมท าให�ผู+�ทรงิได้�ร�บุการใช�เงิน หร.อถ�าผู+�จ้-าย

หร.อผู+�ร �บุรองิไม-ยอมใช�เงิน ผู+�ทรงิก5สัามารถไล-เบุ#!ยเอาจ้ากค+-สั�ญญาคนอ.&นๆได้�4. ถ�าผู+�ทรงิไม-น าตั๋��วแลกเงินไปย.&นตั๋ามก าหนด้ ผู+�ทรงิย-อมเสั#ยสัทธท#&ไล-เบุ#!ยค+-

สั�ญญาคนอ.&นๆ เว�นแตั๋-ผู+�ร �บุรองิ10.3.1 ก าหนด้เวลาน าตั๋��วแลกเงินไปย.&นให�ใช�เงินแด้งิออกตั๋��วแลกเงินลงิว�นท#& 1 พฤษภาคม 2536 สั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว

10,000 บุาท ด้�งิน#! ข้าวจ้ะตั๋�องิน าตั๋��วไปย.&นให�ด้ าใช�เงินอย-างิช�าเม.&อใด้ข้าวตั๋�องิน าตั๋��วไปย.&นภายใน 6 เด้.อนน�บุแตั๋-ว�นท#&ลงิในตั๋��ว จ้1งิตั๋�องิย.&นตั๋��วภายใน

ว�นท#& 1 พฤษภาคม 2536 (ตั๋ามมาตั๋รา 944)มิาตรา 944 อ�นตั๋��วแลกเงินซึ่1&งิให�ใช�เงินเม.&อได้�เห5นน�!น ท-านว-าย-อม จ้ะพ1งิใช�เงินในว�นเม.&อ

ย.&นตั๋��ว ท�!งิน#!ตั๋�องิย.&นให�ใช�เงินภายในก าหนด้เวลา ซึ่1&งิบุ�งิค�บุไว� เพ.&อการย.&นให�ร�บุรองิตั๋��วเงินชนด้ให�ใช�เงินในเวลาใด้เวลาหน1&งิ ภายหล�งิได้�เห5นน�!น

10.3.2 วธ#การน าตั๋��วแลกเงินไปย.&นให�ใช�เงินแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวสัล�กหล�งิโอนตั๋��ว

ให�เหล.องิตั๋-อมาด้ าร�บุรองิตั๋��วเม.&อถ1งิก าหนด้ใช�เงิน เหล.องิยอมผู-อนเวลาให�ด้ า 1 เด้.อน ด้�งิน#! เม.&อครบุก าหนด้เหล.องิจ้ะฟ้8องิร�องิให�ผู+�ใด้ร�บุผูด้ได้�บุ�างิ

72

Page 73: สรุป พาณิชย์3

เหล.องิยอมผู-อนเวลาให�ผู+�จ้-ายโด้ยค+-สั�ญญาอ.&นไม-ยนยอม ค+-สั�ญญาอ.&นจ้1งิหล�ด้พ�นความร�บุผูด้ เหล.องิฟ้8องิให�ด้ าร�บุผูด้ได้�คนเด้#ยว (ตั๋ามมาตั๋รา 948)

มิาตรา 948 ถ�าผู+�ทรงิตั๋��วแลกเงินยอมผู-อนเวลาให�แก-ผู+�จ้-ายไซึ่ร�ท-านว-า ผู+�ทรงิสั!นสัทธท#&จ้ะไล-เบุ#!ยเอาแก-ผู+�เป"นค+-สั�ญญาคนก-อน ๆ ซึ่1&งิมได้�ตั๋กลงิใน การผู-อนเวลาน�!น

10.3.3 ผูลข้องิการน าตั๋��วแลกเงินไปย.&นให�ใช�เงินแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินแก-ผู+�ถ.อ 10,000 บุาท แล�วมอบุตั๋��วให�ข้าว

ข้าวท าตั๋��วตั๋กหาย เหล.องิเก5บุได้� คร�!นถ1งิว�นก าหนด้ใช�เงิน เหล.องิเอาตั๋��วไปย.&นให�ด้ าใช�เงิน ด้ าใช�เงินไปโด้ยสั�จ้รตั๋ ด้�งิน#! ภายหล�งิข้าวจ้ะฟ้8องิเร#ยกตั๋��วค.นและบุ�งิค�บุให�ด้ าใช�เงินซึ่ !าได้�หร.อไม-

ด้ าไม-ตั๋�องิใช�เงินซึ่ !า เพราะด้ าใช�เงินไปโด้ยสั�จ้รตั๋ในว�นท#&ตั๋� �วถ1งิก าหนด้ จ้1งิหล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้ ตั๋ามมาตั๋รา 949

มิาตรา 949 ภายในบุ�งิค�บุแห-งิบุทบุ�ญญ�ตั๋ มิาตรา 1009 บุ�คคล ผู+�ใช�เงินในเวลาถ1งิก าหนด้ย-อมเป"นอ�นหล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้ เว�นแตั๋-ตั๋นจ้ะได้�ท าการฉั�อฉัลหร.อม#ความประมาทเลนเล-ออย-างิ ร�ายแรงิ

อน1&งิ บุ�คคลซึ่1&งิกล-าวน#!จ้ าตั๋�องิพสั+จ้น�ให�เห5นจ้รงิว-าได้�ม#การ สัล�กหล�งิตั๋ด้ตั๋-อก�นเร#ยบุร�อยไม-ข้าด้สัาย แตั๋-ไม-จ้ าตั๋�องิพสั+จ้น�ลายม.อ ช.&อข้องิเหล-าผู+�สัล�กหล�งิ

10.3.4 ผูลข้องิการไม-น าตั๋��วแลกเงินไปย.&นให�ใช�เงินแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ด้ ายอมร�บุรองิตั๋��ว

เงินน#! และข้าวสัล�กหล�งิโอนให�เข้#ยว คร�!นถ1งิว�นครบุก าหนด้เข้#ยวไม-น าตั๋��วไปย.&นตั๋-อด้ า ด้�งิน#! ใครจ้ะหล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้ตั๋ามตั๋��วได้�บุ�างิ

บุรรด้าผู+�สั� &งิจ้-ายและผู+�สัล�กหล�งิค.อ แด้งิ และข้าวหล�ด้พ�น แตั๋-ด้ าซึ่1&งิเป"นผู+�ร �บุรองิไม-หล�ด้พ�น มาตั๋รา 973

มิาตรา 973 เม.&อก าหนด้เวลาจ้ าก�ด้ซึ่1&งิจ้ะกล-าวตั๋-อไปน#!ได้�ล-วงิพ�นไป แล�วค.อ(1) ก าหนด้เวลาสั าหร�บุย.&นตั๋��วแลกเงินชนด้ให�ใช�เงินเม.&อได้�เห5น หร.อ ในระยะเวลาอย-างิใด้

อย-างิหน1&งิภายหล�งิได้�เห5น (2) ก าหนด้เวลาสั าหร�บุท าค าค�ด้ค�านการไม-ร�บุรองิหร.อการไม-ใช�เงิน(3) ก าหนด้เวลาสั าหร�บุย.&นตั๋��วเพ.&อให�ใช�เงิน ในกรณิ#ท#&ม#ข้�อก าหนด้ว-า "ไม-จ้ าตั๋�องิม#ค า

ค�ด้ค�าน" ท-านว-าผู+�ทรงิย-อมสั!นสัทธท#&จ้ะไล-เบุ#!ยเอาแก-เหล-าผู+�สัล�กหล�งิ ผู+�สั� &งิจ้-าย และค+-สั�ญญาอ.&น ๆ ผู+�ตั๋�องิร�บุผูด้ เว�นแตั๋-ผู+�ร �บุรองิ

อน1&งิ ถ�าไม-ย.&นตั๋��วแลกเงินเพ.&อให�เข้าร�บุรองิภายในเวลาจ้ าก�ด้ด้�&งิผู+�สั� &งิ จ้-ายได้�ก าหนด้ไว� ท-านว-าผู+�ทรงิย-อมเสั#ยสัทธท#&จ้ะไล-เบุ#!ยท�!งิเพ.&อการท#&เข้า ไม-ใช�เงิน และเพ.&อการท#&เข้าไม-ร�บุรองิ เว�นแตั๋-จ้ะปรากฏิจ้ากข้�อก าหนด้ว-าผู+� สั� &งิจ้-ายหมายเพ#ยงิแตั๋-จ้ะปลด้ตั๋นเองิให�พ�นจ้ากประก�นการร�บุรองิ

73

Page 74: สรุป พาณิชย์3

ถ�าข้�อก าหนด้จ้ าก�ด้เวลาย.&นตั๋��วแลกเงินน�!นม#อย+-ท#&ค าสัล�กหล�งิท-านว-า เฉัพาะแตั๋-ผู+�สัล�กหล�งิเ ท- า น�! น จ้ ะ อ า จ้ เ อ า ป ร ะ โ ย ช น� ใ น ข้� อ ก า ห น ด้ น�! น ไ ด้�

แบบที่ดสัอบหน่�วยที่�� 10

1. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท การกระท าตั๋-อไปน#!ท#&ถ.อว-าเป"นการร�บุรองิค.อ ด้ าลงิลายม.อช.&อท#&ด้�านหน�าข้องิตั๋��วแลกเงิน

2. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ภายใน 3 เด้.อนน�บุแตั๋-ได้�เห5น ด้�งิน#!ข้าวจ้ะตั๋�องิด้ าเนนการ ข้าวจ้ะตั๋�องิน าตั๋��วไปให�ด้ าร�บุรองิ

3. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวน าตั๋��วไปให�ด้ าร�บุรองิ ด้ าร�บุรองิเพ#ยงิ 5,000 บุาท ด้�งิน#! ด้ าตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋ามตั๋��วแลกเงินเพ#ยงิ 5,000 บุาท

4. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินแก-ผู+�ถ.อแล�วมอบุตั๋��วให�ข้าว ข้าวสัล�กหล�งิโอนให�เข้#ยว เข้#ยวลงิช.&อท#&ด้�านหน�าแล�วสั-งิมอบุให�เหล.องิ ด้�งิน#! ผู+�ร�บุอาว�ลแด้งิค.อ ข้าวและเข้#ยว

5. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวสัล�กหล�งิโอนให�เข้#ยว ชมพ+ร�บุอาว�ลเข้#ยว เข้#ยวสัล�ด้หล�งิตั๋��วโอนให�เหล.องิ เหล.องิสัล�กหล�งิให�ม-วงิ คร�!นตั๋��วถ1งิก าหนด้ ด้ าไม-ยอมใช�เงินชมพ+จ้1งิช าระเงินให�ม-วงิไป 10,000 บุาท ด้�งิน#! ชมพ+จ้ะไล-เบุ#!ยจ้ากแด้งิได้�

6. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ภายใน 3 เด้.อนน�บุแตั๋-ได้�เห5น ด้�งิน#!ถ�าข้าวน าตั๋��วไปให�ด้ าร�บุรองิ และด้ าลงิช.&อร�บุรองิและลงิว�นท#& 30 เมษายน 2535 ด้�งิน#!ข้าวจ้ะตั๋�องิน าตั๋��วไปย.&นให�ใช�เงิน ภายใน 31 กรกฎาคม 2535

7. กรณิ#ตั๋-อไปน#!ถ.อว-า ผู+�ทรงิผู-อนเวลาให�ผู+�จ้-ายค.อ ก-อนว�นครบุก าหนด้ ผู+�จ้-ายมาข้อผูล�ด้การ ช าระหน#! ผู+�ทรงิยอมให�เวลาอ#ก 7 ว�น น�บุจ้ากว�นท#&ตั๋� �วครบุก าหนด้ โด้ยจ้ะย�งิไม-เร#ยกร�องิจ้ากผู+�จ้-าย ในระหว-างิน#!

8. ถ�าผู+�ทรงิไม-น าตั๋��วไปย.&นตั๋-อผู+�ร �บุรองิให�ใช�เงินในว�นท#&ตั๋� �วครบุก าหนด้ ผู+�ท#&จ้ะหล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้ค.อ ผู+�สั� &งิจ้-ายและผู+�ร �บุอาว�ลร�บุรองิ

9. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินแก-ข้าว 10,000 บุาท กรณิ#ท#&ถ.อว-าเป"นการอาว�ลได้�แก- ชมพ+ลงิลายม.อช.&อท#&ด้�านหน�าข้องิตั๋��ว

10. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินแก-ข้าว 10,000 บุาท ข้าวสัล�กหล�งิโอนตั๋��วให�เข้#ยว ชมพ+และม-วงิลงิลายม.อช.&อท#&ด้�านหน�าข้องิตั๋��ว ตั๋-อมาชมพ+ใช�เงินให�เข้#ยวไป 10,000 บุาท ด้�งิน#! ชมพ+จ้ะไล-เบุ#!ยจ้ากแด้งิได้� 10,000 บุาท

11. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ด้ าลงิลายม.อช.&อข้องิตั๋นไว�ท#&ด้�านหล�งิข้องิตั๋��วด้�งิน#! ด้ าจ้ะตั๋�องิร�บุผูด้ในฐานะ ผู+�สัล�กหล�งิ

12. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�แก-ผู+�ถ.อ 10,000 บุาท แล�วสั-งิมอบุตั๋-อให�ข้าว ในกรณิ#ท#&ถ.อว-าเป"นการอาว�ลค.อ ด้ าลงิลายม.อช.&อท#&ด้�านหล�งิข้องิตั๋��ว

13. กรณิ#ท#& แด้งิออกตั๋��วสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าวเม.&อได้�เห5น ข้าวจ้ะน าเอาตั๋��วแลกเงินไปให�ด้ าร�บุรองิไม-ได้�

74

Page 75: สรุป พาณิชย์3

14. แด้งิออกตั๋��วแรกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวน าตั๋��วไปให�ด้ าร�บุรองิ ด้ าร�บุรองิโด้ยม#เงิ.&อนไข้ว-าจ้ะใช�เงินตั๋-อเม.&อสันค�าซึ่1&งิด้ าซึ่.!อจ้ากแด้งิได้�สั-งิมอบุเร#ยบุร�อย ข้าวก5ยอมร�บุ ด้�งิน#!ผู+�ร �บุผูด้ตั๋ามตั๋��วค.อ ด้ าตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋ามตั๋��ว ถ�าเงิ.&อนไข้สั าเร5จ้

15. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวสัล�กหล�งิโอนตั๋��วให�เข้#ยว ชมพ+ร�บุอาว�ลเข้#ยว เข้#ยวสัล�กหล�งิโอนตั๋��วให�ม-วงิ เม.&อครบุก าหนด้ด้ าไม-ยอมใช�เงินเข้#ยวจ้1งิใช�เงินม-วงิไป 10,000 บุาท ด้�งิน#! เข้#ยวสัามารถไล-เบุ#!ยแด้งิได้� 10,000 บุาท

16. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินเม.&อ 1 มกราคม 2535 สั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท เม.&อครบุก าหนด้ 1 เด้.อน น�บุแตั๋-ได้�เห5น ข้าวน าตั๋��วไปให�ด้ าร�บุรองิ ด้ ายอมร�บุรองิแตั๋-ไม-ได้�ลงิว�นท#&ร �บุรองิไว� ด้�งิน#! ข้าวจ้ะตั๋�องิน าตั๋��วไปย.&นให�ใช�เงินได้�เม.&อ ว�นท#& 1 ตั๋�ลาคม 2535

17. ถ�าผู+�ทรงิผู-อนเวลาให�ผู+�ร �บุรองิ บุ�คคลท#&จ้ะหล�ด้พ�นความร�บุผูด้ค.อ ผู+�สั� &งิจ้-ายและผู+�ร �บุอาว�ลผู+�ร �บุรองิ

18. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินแก-ข้าวในว�นท#& 10 เมษายน 2535 จ้ านวน 10,000 บุาท ด้ าได้�ลงิช.&อร�บุรองิในตั๋��ว ตั๋-อมาข้าวมได้�น าตั๋��วไปย.&นให�ด้ าใช�เงินตั๋ามก าหนด้ ด้�งิน#! ผูลค.อ ด้ าจ้ะหล�ด้พ�นความร�บุผูด้ตั๋-อเม.&อด้ าวางิเงิน 10,000 บุาท

19. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�แก-ผู+�ถ.อ 10,000 บุาท แล�วมอบุให�ข้าว ข้าวสัล�กหล�งิให�เข้#ยว เข้#ยวสัล�กหล�งิให�ม-วงิ ม-วงิสัล�กหล�งิตั๋��วให�เหล.องิ เม.&อตั๋��วครบุก าหนด้ด้ าย�งิไม-ยอมใช�เงิน เหล.องิจ้1งิเร#ยกเงินจ้ากม-วงิ ม-วงิยอมช าระเงินไป 10,000 บุาท ด้�งิน#! ม-วงิจ้ะไล-เบุ#!ยเอาจ้ากแด้งิ

20. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ในว�นท#& 1 เมษายน 2535 ข้าวสัล�กหล�งิตั๋��วให�เข้#ยว ด้ าลงิช.&อร�บุรองิในตั๋��ว คร�!งิถ1งิว�นท#& 30 ม#นาคม 2536 เข้#ยวปCวยเป"นไสั�ตั๋&งิอ�กเสับุตั๋�องิเข้�าผู-าตั๋�ด้และพ�กร�กษาตั๋�วอย+-ในโรงิพยาบุาล 10 ว�น พอออกจ้ากโรงิพยาบุาลเข้#ยวก5ร#บุน าตั๋��วไปย.&นให�ด้ าใช�เงิน ด้ าไม-ยอมใช�เงิน เข้#ยวจ้1งิใช�สัทธไล-เบุ#!ยก�บุ ด้ า แด้งิ และข้าว

“อาวลั”มิาตรา 938 ตั๋��วแลกเงินจ้ะม#ผู+�ค !าประก�น ร�บุประก�นการใช�เงินท�!งิจ้ านวน หร.อแตั๋-บุางิสั-วน

ก5ได้� ซึ่1&งิท-านเร#ยกว-า "อาว�ล"

อ�นอาว�ลน�!นบุ�คคลภายนอกคนใด้คนหน1&งิจ้ะเป"นผู+�ร �บุ หร.อแม�ค+-สั�ญญา แห-งิตั๋��วเงินน�!นฝ่Cายใด้ฝ่Cายหน1&งิจ้ะเป"นผู+�ร �บุก5ได้�

มิาตรา 939 อ�นการร�บุอาว�ลย-อมท าให�ก�นด้�วยเข้#ยนลงิในตั๋��วแลก เงินน�!นเองิ หร.อท#&ใบุประจ้ าตั๋-อ

ในการน#!พ1งิใช�ถ�อยค าสั านวนว-า "ใช�ได้�เป"นอาว�ล" หร.อสั านวนอ.&นใด้ ท านองิเด้#ยวก�นน�!น และลงิลายม.อช.&อผู+�ร �บุอาว�ล

อน1&งิ เพ#ยงิแตั๋-ลงิลายม.อช.&อข้องิผู+�ร�บุอาว�ลในด้�านหน�าแห-งิตั๋��วเงินท-าน ก5จ้�ด้ว-าเป"นค าร�บุอาว�ลแล�ว เว�นแตั๋-ในกรณิ#ท#&เป"นลายม.อช.&อข้องิผู+�จ้-าย หร.อผู+�สั� &งิจ้-าย

ในค าร�บุอาว�ลตั๋�องิระบุ�ว-าร�บุประก�นผู+�ใด้ หากมได้�ระบุ� ท-านให�ถ.อ ว-าร�บุประก�นผู+�สั� &งิจ้-าย

75

Page 76: สรุป พาณิชย์3

มิาตรา 940 ผู+�ร�บุอาว�ลย-อมตั๋�องิผู+กพ�นเป"นอย-างิเด้#ยวก�นก�บุบุ�คคล ซึ่1&งิตั๋นประก�น แม�ถ1งิว-าความร�บุผูด้ใช�เงินอ�นผู+�ร �บุอาว�ลได้�ประก�นอย+-น� !น จ้ะตั๋กเป"น ใช�ไม-ได้�ด้�วยเหตั๋�ใด้ ๆ นอกจ้ากเพราะท าผูด้แบุบุระเบุ#ยบุ ท-านว-าข้�อ ท#&สั�ญญาร�บุอาว�ลน�!นก5ย�งิคงิสัมบุ+รณิ�

เม.&อผู+�ร �บุอาว�ลได้�ใช�เงินไปตั๋ามตั๋��วแลกเงินแล�ว ย-อมได้�สัทธในอ�น จ้ะไล-เบุ#!ยเอาแก-บุ�คคลซึ่1&งิตั๋นได้�ประก�นไว� ก�บุท�!งิบุ�คคลท�!งิหลายผู+�ร�บุ ผูด้แทนตั๋�วผู+�น� !น

หน่�วยที่�� 11 การสัอดเข&าแก&หน่&า สั�ที่ธิ�ไลั�เบ��ย แลัะต2วแลักเง�น่เป4น่สั�ารบ

1. เม.&อตั๋��วแลกเงินข้าด้ความเช.&อถ.อเพราะผู+�จ้-ายไม-ยอมร�บุรองิ หร.อไม-ยอมใช�เงินอาจ้ม#บุ�คคล ภายนอก สัอด้เข้�ามาร�บุรองิหร.อใช�เงินแทน เพ.&อร�กษาหน�าข้องิค+-สั�ญญาคนหน1&งิคนใด้ในตั๋��วแลกเงิน

2. เม.&อผู+�ทรงิย.&นตั๋��วแลกเงินให�ผู+�จ้-ายร�บุรองิหร.อใช�เงินโด้ยชอบุแล�ว แตั๋-ผู+�จ้-ายกล�บุปฏิเสัธไม-ยอมร�บุรองิหร.อไม-ยอมใช�เงิน ด้�งิน#!ผู+�ทรงิย-อมจ้ะเกด้สัทธไล-เบุ#!ยให�ค+-สั�ญญาคนอ.&นๆ ในตั๋��วแลกเงินร�บุผูด้ได้�

3. ตั๋��วแลกเงินเป"นสั าร�บุเป"นตั๋��วแลกเงินท#&ม#ตั๋�นฉับุ�บุตั๋�!งิแตั๋-สัองิฉับุ�บุข้1!นไป โด้ยม#ข้�อความเหม.อนก�นท�กประการ ในกรณิ#เช-นน#! ตั๋�นฉับุ�บุท�กฉับุ�บุจ้ะม#ผูลสัมบุ+รณิ�เป"นตั๋��วแลกเงิน

11.1 การสัอดเข&าแก&หน่&า1. การสัอด้เข้�าแก�หน�า เป"นวธ#การแก�ไข้การข้าด้ความเช.&อถ.อข้องิตั๋��วแลกเงินโด้ย

ให�บุ�คคลใด้ๆบุ�คคลหน1&งิเข้�ามาร�บุรองิหร.อใช�เงินแทน2. การร�บุรองิเพ.&อแก�หน�า เป"นการสัอด้เข้�าแก�หน�าอย-างิหน1&งิ ซึ่1&งิใช�เม.&อตั๋��วข้าด้

ความเช.&อถ.อก-อนถ1งิก าหนด้ใช�เงิน3. การใช�เงินเพ.&อแก�หน�า เป"นการสัอด้เข้�าแก�หน�าอ#กอย-างิหน1&งิ ซึ่1&งิใช�เม.&อตั๋��วข้าด้

ความเช.&อถ.อก-อนถ1งิหร.อเม.&อถ1งิก าหนด้ใช�เงิน11.1.1 ความหมายข้องิการสัอด้เข้�าแก�หน�าค+-สั�ญญาในตั๋��วแลกเงินซึ่1&งิม#ฐานะเป"นล+กหน#!คนใด้บุ�างิ ท#&ไมิ�อาจำสัอดเข&าแก&

หน่&าได้�ผู+�ร �บุรองิ ตั๋ามมาตั๋รา 950 วรรคสัามมิาตรา 950 ผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�สัล�กหล�งิจ้ะระบุ�บุ�คคลผู+�หน1&งิผู+�ใด้ก5ไว� ก5ได้�เป"นผู+�จ้ะร�บุรองิ

หร.อใช�เงินยามประสังิค� ณิ สัถานท#&ใช�เงิน

76

Page 77: สรุป พาณิชย์3

ภายในเงิ.&อนบุ�งิค�บุด้�&งิจ้ะกล-าวตั๋-อไปข้�างิหน�า บุ�คคลผู+�หน1&งิผู+�ใด้จ้ะร�บุ รองิหร.อใช�เงินตั๋ามตั๋��วแลกเงิน ในฐานเป"นผู+�สัอด้เข้�าแก�หน�าบุ�คคลใด้ ผู+�ลงิลายม.อช.&อในตั๋��วน�!นก5ได้�

ผู+�สัอด้เข้�าแก�หน�าน�!นจ้ะเป"นบุ�คคลภายนอกก5ได้� แม�จ้ะเป"นผู+�จ้-าย หร.อบุ�คคลซึ่1&งิตั๋�องิร�บุผูด้โด้ยตั๋��วเงินน�!นอย+-แล�วก5ได้� ห�ามแตั๋-ผู+�ร �บุรองิ เท-าน�!น

ผู+�สัอด้เข้�าแก�หน�าจ้ าตั๋�องิให�ค าบุอกกล-าวโด้ยไม-ช�กช�า เพ.&อให� ค+-สั�ญญาฝ่Cายซึ่1&งิตั๋นเข้�าแก�หน�าน�!นทราบุการท#&ตั๋นเข้�าแก�หน�า

11.1.2 การร�บุรองิเพ.&อแก�หน�าแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวสัล�กหล�งิตั๋��วให�

เข้#ยว โด้ยท#&ชมพ+อาว�ลข้าว เข้#ยวสัล�กหล�งิตั๋�วให�ม-วงิ โด้ยม#แสัด้ร�บุอาว�ลเข้#ยว ตั๋-อมาด้ าบุอกปAด้ไม-ยอมร�บุรองิ เหล.องิจ้1งิสัอด้เข้�าแก�หน�าให�ข้าว และฟ้8าสัอด้เข้�าแก�หน�าให�เข้#ยว ด้�งิน#!เหล.องิจ้ะตั๋�องิม#ความร�บุผูด้อย-างิไรบุ�างิ

เหล.องิตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อม-วงิ เข้#ยว แสัด้ และฟ้8า ตั๋ามมาตั๋รา 953มิาตรา 953 ผู+�ร�บุรองิด้�วยสัอด้เข้�าแก�หน�าย-อมตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อผู+�ทรงิ ตั๋��วเงินน�!น และร�บุ

ผูด้ตั๋-อผู+�สัล�กหล�งิท�!งิหลายภายหล�งิค+-สั�ญญาฝ่Cายซึ่1&งิ ตั๋นเข้�าแก�หน�าอย-างิเด้#ยวก�นก�บุท#&ค+-สั�ญญาฝ่Cายน�!นตั๋�องิร�บุผูด้อย+-เองิ

11.1.3 การใช�เงินเพ.&อแก�หน�าแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวโอนตั๋��วให�เข้#ยว

เข้#ยวโอนตั๋��วให�ม-วงิ ม-วงิโอนตั๋��วให�แสัด้ เม.&อครบุก าหนด้ด้ าไม-ยอมใช�เงิน เหล.องิจ้1งิเข้�ามาใช�เงิน แก-แสัด้แทนเข้#ยว ด้�งิน#!เหล.องิจ้ะม#สัอทธไล-เบุ#!ยใครบุ�างิ

เหล.องิม#สัทธไล-เบุ#!ยเข้#ยว ข้าว และ แด้งิ ตั๋ามมาตั๋รา 958มิาตรา 958 บุ�คคลผู+�ใช�เงินเพ.&อแก�หน�าย-อมร�บุช-วงิสัทธท�!งิปวงิข้องิ ผู+�ทรงิอ�นม#ตั๋-อค+-

สั�ญญาฝ่Cายซึ่1&งิตั๋นได้�ใช�เงินแทนไป และตั๋-อค+-สั�ญญาท�!งิหลายผู+�ตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อค+-สั�ญญาฝ่Cายน�!น แตั๋-หาอาจ้จ้ะสัล�กหล�งิตั๋��ว แลกเงินน�!นอ#กตั๋-อไปได้�ไม-

อน1&งิ บุรรด้าผู+�ซึ่1&งิสัล�กหล�งิภายหล�งิค+-สั�ญญาฝ่Cายซึ่1&งิเข้าได้�ใช�เงินแทน ไปน�!น ย-อมหล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้

ในกรณิ#แข้-งิก�นเข้�าใช�เงินเพ.&อแก�หน�า ท-านว-าการใช�เงินรายใด้จ้ะ ให�ผูลปลด้หน#!มากรายท#&สั�ด้ พ1งินยมเอารายน�!นเป"นด้#ย&งิ

ถ�าไม-ด้ าเนนตั๋ามวธ#ด้�&งิกล-าวน#! ท-านว-าผู+�ใช�เงินท�!งิท#&ร+ �เช-นน�!นย-อม เสั#ยสัทธในอ�นท#&จ้ะไล-เบุ#!ยเอาแก-บุ�คคลท�!งิหลาย ซึ่1&งิพอท#&จ้ะได้�หล�ด้พ�น จ้ากความร�บุผูด้

11.2 สั�ที่ธิ�ไลั�เบ��ย1. สัทธไล-เบุ#!ยเป"นสัทธท#&ผู+�ทรงิใช�เร#ยกร�องิให�ค+-สั�ญญาท�!งิหลายตั๋ามตั๋��วแลกเงินใช�

เงินเม.&อตั๋��วแลกเงินข้าด้ความเช.&อถ.อ

77

Page 78: สรุป พาณิชย์3

2. ก-อนท#&ผู+�ทรงิจ้ะใช�สัทธไล-เบุ#!ยได้� ผู+�ทรงิจ้ะตั๋�องิท าค าค�ด้ค�าน เพ.&อให�การข้าด้ความเช.&อถ.อข้องิตั๋��วแลกเงินเป"นท#&เปFด้เผูย

3. การท าค าบุอกเล-าเป"นการท#&ผู+�ทรงิแจ้�งิให�ผู+�สัล�กหล�งิซึ่1&งิเข้าร�บุโอนตั๋��วมาทราบุว-า ตั๋��วข้าด้ความเช.&อถ.อแล�ว เพ.&อว-าผู+�สัล�กหล�งิน�!นจ้ะได้�เตั๋ร#ยมตั๋�วหาเงินไว�ชด้ใช�

4. ผู+�ทรงิม#สัทธไล-เบุ#!ยเอาจ้ากค+-สั�ญญาตั๋ามตั๋��วแลกเงินท�กคนอย-างิเป"นล+กหน#!ร -วมก�น

11.2.1 ความหมายข้องิสัทธไล-เบุ#!ยแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ในว�นท#& 1 ม#นาคม

2536 ข้าวโอนตั๋��วให�ม-วงิ ตั๋-อมาแด้งิถ+กเข้#ยวฟ้8องิให�ช าระหน#! แด้งิแพ�คด้#และถ+กศัาลออกหมายบุ�งิค�บุคด้#ย1ด้ทร�พย�เม.& อว�นท#& 1 ธ�นวาคม 2535 แตั๋-ปรากฏิว-าแด้งิไม-ม#ทร�พย�สันจ้ะให�ย1ด้ทร�พย�ได้� ด้�งิน#!ม-วงิจ้ะใช�สัทธไล-เบุ#!ยตั๋-อข้าวท�นท#โด้ยไม-รอให�ตั๋��วถ1งิก าหนด้ได้�หร.อไม-

ม-วงิจ้ะใช�สัทธไล-เบุ#!ยย�งิ ไมิ�ได& เพราะไม-ใช-กรณิ#ตั๋ามมาตั๋รา 959 ข้. และย�งิไม-ปรากฏิว-าม#เหตั๋�อะไรท#&ด้ าจ้ะไม-ยอมใช�เงินเม.&อถ1งิก าหนด้

มิาตรา 959 ผู+�ทรงิตั๋��วแลกเงินจ้ะใช�สัทธไล-เบุ#!ยเอาแก-บุรรด้าผู+�สัล�กหล�งิ ผู+�สั� &งิจ้-าย และบุ�คคลอ.&น ๆ ซึ่1&งิตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋ามตั๋��วเงินน�!นก5ได้�ค.อ

(ก) ไล-เบุ#!ยได้�เม.&อตั๋��วเงินถ1งิก าหนด้ในกรณิ#ไม-ใช�เงิน (ข้) ไล-เบุ#!ยได้�แม�ท�!งิตั๋��วเงินย�งิไม-ถ1งิก าหนด้ในกรณิ#ด้�&งิจ้ะกล-าวตั๋-อไปน#! ค.อ

(1) ถ�าเข้าบุอกปAด้ไม-ร�บุรองิตั๋��วเงิน(2) ถ�าผู+�จ้-ายหากจ้ะได้�ร�บุรองิหร.อไม-ก5ตั๋าม ตั๋กเป"นคนล�มละลาย หร.อได้�งิด้เว�นการใช�

หน#! แม�การงิด้เว�นใช�หน#!น� !นจ้ะมได้�ม#ค าพพากษา เป"นหล�กฐานก5ตั๋าม หร.อถ�าผู+�จ้-ายถ+กย1ด้ทร�พย�และการย1ด้ทร�พย�น�!นไร�ผูล

11.2.2 การท าค าค�ด้ค�านแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงิน 10,000 บุาท แก-ข้าว ข้าวโอนตั๋��วให�เข้#ยว

พอตั๋��วครบุก าหนด้เข้#ยวน าตั๋��วไปย.&นตั๋-อด้ าให�ใช�เงิน ด้ าปฏิเสัธไม-ยอมใช�เงิน เข้#ยวมได้�ร�องิข้อท าค าค�ด้ค�านจ้นเวลาล-วงิเลยไปแล�ว 5 ว�น ด้�งิน#!เข้#ยวจ้ะใช�สัทธไล-เบุ#!ยจ้ากใครได้�บุ�างิ

เข้#ยวไม-ท าค าค�ด้ค�านภายในก าหนด้เวลา 3 ว�นน�บุจ้ากว�นย.&นตั๋��วย-อมสั!นสัทธไล-เบุ#!ยแด้งิซึ่1&งิเป"นผู+�สั� &งิจ้-าย และข้าวซึ่1&งิเป"นผู+�สัล�กหล�งิ สั-วนด้ าน�!นมได้�ลงิช.&อร�บุรองิจ้1งิไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ เข้#ยวไม-อาจ้ใช�สัทธไล-เบุ#!ยใครได้�เลย มาตั๋รา 973

มิาตรา 973 เม.&อก าหนด้เวลาจ้ าก�ด้ซึ่1&งิจ้ะกล-าวตั๋-อไปน#!ได้�ล-วงิพ�นไป แล�วค.อ

78

Page 79: สรุป พาณิชย์3

(1) ก าหนด้เวลาสั าหร�บุย.&นตั๋��วแลกเงินชนด้ให�ใช�เงินเม.&อได้�เห5น หร.อ ในระยะเวลาอย-างิใด้อย-างิหน1&งิภายหล�งิได้�เห5น

(2) ก าหนด้เวลาสั าหร�บุท าค าค�ด้ค�านการไม-ร�บุรองิหร.อการไม-ใช�เงิน (3) ก าหนด้เวลาสั าหร�บุย.&นตั๋��วเพ.&อให�ใช�เงิน ในกรณิ#ท#&ม#ข้�อก าหนด้ว-า "ไม-จ้ าตั๋�องิม#ค า

ค�ด้ค�าน" ท-านว-าผู+�ทรงิย-อมสั!นสัทธท#&จ้ะไล-เบุ#!ยเอาแก-เหล-าผู+�สัล�กหล�งิ ผู+�สั� &งิจ้-าย และค+-สั�ญญาอ.&น ๆ ผู+�ตั๋�องิร�บุผูด้ เว�นแตั๋-ผู+�ร �บุรองิ

อน1&งิ ถ�าไม-ย.&นตั๋��วแลกเงินเพ.&อให�เข้าร�บุรองิภายในเวลาจ้ าก�ด้ด้�&งิผู+�สั� &งิ จ้-ายได้�ก าหนด้ไว� ท-านว-าผู+�ทรงิย-อมเสั#ยสัทธท#&จ้ะไล-เบุ#!ยท�!งิเพ.&อการท#&เข้า ไม-ใช�เงิน และเพ.&อการท#&เข้าไม-ร�บุรองิ เว�นแตั๋-จ้ะปรากฏิจ้ากข้�อก าหนด้ว-าผู+� สั� &งิจ้-ายหมายเพ#ยงิแตั๋-จ้ะปลด้ตั๋นเองิให�พ�นจ้ากประก�นการร�บุรองิ

ถ�าข้�อก าหนด้จ้ าก�ด้เวลาย.&นตั๋��วแลกเงินน�!นม#อย+-ท#&ค าสัล�กหล�งิท-านว-า เฉัพาะแตั๋-ผู+�สัล�กหล�งิเท-าน�!นจ้ะอาจ้เอาประโยชน�ในข้�อก าหนด้น�!นได้�

11.2.3 การท าค าบุอกกล-าวแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวโอนตั๋��วเงินให�

เข้#ยว เข้#ยวโอนให�ม-วงิ ม-วงิโอนให�ฟ้8า ถ1งิก าหนด้ด้ าไม-ใช�เงิน ม-วงิจ้1งิท าค าค�ด้ค�านแตั๋-ไม-ได้�สั-งิค าบุอกกล-าวการท#&ด้ าไม-ใช�เงินให�ม-วงิ ด้�งิน�!นฟ้8าจ้ะใช�สัทธไล-เบุ#!ยตั๋-อม-วงิได้�หร.อไม-

ฟ้8าม#สัทธไล-เบุ#!ยม-วงิได้� เพราะการไม-ท าค าบุอกกล-าวไม-ท าให�เสั#ยสัทธไล-เบุ#!ย มาตั๋รา 963 วรรคท�าย

 มิาตรา 963 ผู+�ทรงิตั๋�องิให�ค าบุอกกล-าวการท#&เข้�าไม-ร�บุรองิตั๋��วแลกเงิน หร.อไม-ใช�เงินน�!นไปย�งิผู+�สัล�กหล�งิถ�ด้ตั๋นข้1!นไปก�บุท�!งิผู+�สั� &งิจ้-ายด้�วยภายในเวลา สั#&ว�นตั๋-อจ้ากว�นค�ด้ค�าน หร.อตั๋-อจ้ากว�นย.&นตั๋��วในกรณิ#ท#&ม#ข้�อก าหนด้ว-า "ไม- จ้ าตั๋�องิม#ค าค�ด้ค�าน"

ผู+�สัล�กหล�งิท�ก ๆ คนตั๋�องิให�ค าบุอกกล-าวไปย�งิผู+�สัล�กหล�งิถ�ด้ตั๋นข้1!นไป ภายในสัองิว�น ให�ทราบุค าบุอกกล-าวอ�นตั๋นได้�ร�บุ จ้ด้แจ้�งิให�ทราบุช.&อและสั าน�กข้องิผู+�ท#&ได้�ให�ค าบุอกกล-าวมาก-อน ๆ น�!นด้�วย ท าเช-นน#!ตั๋ด้ตั๋-อก�น ไปโด้ยล าด้�บุจ้นกระท�&งิถ1งิผู+�สั� &งิจ้-าย อน1&งิจ้ าก�ด้เวลาซึ่1&งิกล-าวมาน�!น ท-าน น�บุแตั๋-เม.&อคนหน1&งิ ๆ ได้�ร�บุค าบุอกกล-าวแตั๋-คนก-อน

ถ�าผู+�สัล�กหล�งิคนหน1&งิคนใด้มได้�ระบุ�สั าน�กข้องิตั๋นไว�ก5ด้# หร.อได้�ระบุ�แตั๋-อ-านไม-ได้�ความก5ด้# ท-านว-าสั�ด้แตั๋-ค าบุอกกล-าวได้�สั-งิไปย�งิผู+�สัล�กหล�งิ คนก-อนก5เป"นอ�นพอแล�ว

บุ�คคลผู+�จ้ะตั๋�องิให�ค าบุอกกล-าว จ้ะท าค าบุอกกล-าวเป"นร+ปอย-างิใด้ ก5ได้�ท�!งิสั!น แม�เพ#ยงิแตั๋-ด้�วยสั-งิตั๋��วแลกเงินค.นก5ใช�ได้� อน1&งิตั๋�องิพสั+จ้น�ได้�ว-า ได้�สั-งิค าบุอกกล-าวภายในเวลาก าหนด้

ถ�าสั-งิค าบุอกกล-าวเป"นหน�งิสั.อจ้ด้ทะเบุ#ยนไปรษณิ#ย� หากว-าหน�งิสั.อ น�!นได้�สั-งิไปรษณิ#ย�ภายในเวลาก าหนด้ด้�&งิกล-าวมาน�!นไซึ่ร� ท-านให�ถ.อว-า ค าบุอกกล-าวเป"นอ�นได้�สั-งิภายในจ้ าก�ด้เวลาบุ�งิค�บุแล�ว

79

Page 80: สรุป พาณิชย์3

บุ�คคลซึ่1&งิมได้�ให�ค าบุอกกล-าวภายในจ้ าก�ด้เวลาด้�&งิได้�ว-ามาน�!นหาเสั#ยสัทธไล-เบุ#!ยไม- แตั๋-จ้ะตั๋�องิร�บุผูด้เพ.&อความเสั#ยหายอย-างิใด้ ๆ อ�นเกด้แตั๋-ความประมาทเลนเล-อข้องิตั๋น แตั๋-ท-านมให�คด้ค-าสันไหมทด้แทนเกนกว-าจ้ านวนในตั๋��วแลกเงิน

11.2.4 การใช�สัทธไล-เบุ#!ยข้องิผู+�ทรงิแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิ ให�ด้ า จ้- ายเงินแก-ข้าว 12,000 บุาท ในว�นท#& 1

ก�มภาพ�นธ� 2536 ข้าวโอนตั๋��วเงินให�เข้#ยว เม.&อครบุก าหนด้ด้ าไม-ยอมใช�เงินเข้#ยวจ้1งิท าค าค�ด้ค�าน เสั#ยค-าใช�จ้-ายในการท าค าค�ด้ค�านและค-าใช�จ้-ายอ.&นรวม 100 บุาท เข้#ยวใช�สัทธไล-เบุ#!ยตั๋-อข้าวในว�นท#& 1 ม#นาคม 2536 ด้�งิน#! เข้#ยวจ้ะไล-เบุ#!ยได้�จ้ านวนเท-าใด้ ถ�าข้าวจ้ะจ้-ายเงินในว�นเด้#ยวก�นน�!น

เข้#ยวซึ่1&งิเป"นผู+�ทรงิม#สัทธไล-เบุ#!ยในจ้ านวนเงินด้�งิตั๋-อไปน#!1. จ้ านวนเงินตั๋ามตั๋��วโด้ยไม-คด้ด้อกเบุ#!ย 12,000 บุาท2. ด้อกเบุ#!ย 5% ตั๋�!งิแตั๋-ว�นถ1งิก าหนด้จ้นถ1งิว�นท#&ข้าวใช�เงินรวม 1 เด้.อน

50 บุาท3. ค-าใช�จ้-ายในการท าค าค�ด้ค�าน และค-าใช�จ้-ายอ.&น 100

บุาท4. ค-าช�กสั-วนลด้ร�อยละ 1/6 ข้องิ 12,000 บุาท 20 บุาท

รวม 12,170 บุาท11.3 ต2วแลักเง�น่เป4น่สั�ารบ1. ตั๋��วแลกเงินเป"นสั าร�บุ เป"นตั๋��วแลกเงินท#&ม#ตั๋�นฉับุ�บุข้�อความเหม.อนก�นตั๋�!งิแตั๋-สัองิ

ฉับุ�บุข้1!นไป2. ในการออกตั๋��วแลกเงินเป"นสั าร�บุ ผู+�สั� &งิจ้-ายจ้ะตั๋�องิลงิหมายเลข้ล าด้�บุไว�ในตั๋��ว

แลกเงินแตั๋-ละฉับุ�บุ3. เน.&องิจ้ากตั๋��วแลกเงินเป"นสั าร�บุม#ค+-ฉั#กหลายฉับุ�บุ แตั๋-ประสังิค�จ้ะให�ม#การใช�เงิน

เพ#ยงิฉับุ�บุเด้#ยว ด้�งิน�!นการสัล�กหล�งิ การร�บุรองิหร.อการใช�เงินจ้ะตั๋�องิท าด้�วยความระม�ด้ระว�งิตั๋ามท#&กฎหมายบุ�ญญ�ตั๋

11.3.1 ความหมายข้องิตั๋��วแลกเงินเป"นสั าร�บุเหตั๋�ใด้จ้1งิตั๋�องิม#การออกตั๋��วและเงินเป"นสั าร�บุเพราะในสัม�ยก-อนการไปรษณิ#ย�ย�งิไม-สัะด้วกและม#ประสัทธภาพเหม.อนปAจ้จ้�บุ�น

การสั-งิตั๋��วแลกเงินไปใช�หน#!ตั๋-างิเม.องิทางิไปรษณิ#ย�ถ�าสั-งิไปใบุเด้#ยวอาจ้สั+ญหาย จ้1งิตั๋�องิท าเป"นสั าร�บุหลายๆ ใบุ แล�วทยอยสั-งิไปท#&ละใบุ เพ.&อให�แน-ใจ้ว-าเจ้�าหน#!จ้ะได้�ร�บุตั๋��วแลกเงินน�!นอย-างิน�อยก5ฉับุ�บุหน1&งิ

80

Page 81: สรุป พาณิชย์3

11.3.2 การออกตั๋��วแลกเงินเป"นสั าร�บุแด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงิน 20,000 บุาท ให�ข้าวหร.อผู+�ถ.อ ข้าวโอนให�

เข้#ยว ด้�งิน#! เข้#ยวจ้ะเร#ยกร�องิให�แด้งิออกตั๋��วเป"นสั าร�บุให�ได้�หร.อไม-ตั๋��วแลกเงินแบุบุน#!ม#ผูลเป"นตั๋��วท#&ออกให�ผู+�ถ.อ จ้1งิท าเป"นสั าร�บุไม-ได้� ด้�งิน�!น เข้#ยว

ไม-ม#สัทธเร#ยกร�องิให�แด้งิท าตั๋��วน#!เป"นสั าร�บุ มาตั๋รา 975 วรรคแรกมิาตรา 975 อ�นตั๋��วแลกเงินน�!น นอกจ้ากชนด้ท#&สั� &งิจ้-ายแก-ผู+�ถ.อแล�ว จ้ะออกไปเป"นค+-ฉั#ก

ความตั๋�องิก�นสัองิฉับุ�บุ หร.อกว-าน�!นก5อาจ้จ้ะออกได้�ค+-ฉั#กเหล-าน#!ตั๋�องิม#หมายล าด้�บุลงิไว�ในตั๋�วตั๋ราสัารน�!นเองิ มฉัะน�!นค+-ฉั#ก แตั๋-ละฉับุ�บุย-อมใช�ได้�

เป"นตั๋��วแลกเงินฉับุ�บุหน1&งิ ๆ แยกเป"นตั๋��วเงินตั๋-างิ ฉับุ�บุก�นบุ�คคลท�กคนซึ่1&งิเป"นผู+�ทรงิตั๋��วเงินอ�นมได้�ระบุ�ว-าได้�ออกเป"นตั๋��วเด้#&ยว น�!น จ้ะเร#ยกให�สั-งิมอบุ

ค+-ฉั#กสัองิฉับุ�บุหร.อกว-าน�!นแก-ตั๋นก5ได้� โด้ยยอมให� คด้ค-าใช�จ้-ายเอาแก-ตั๋น ในการน#!ผู+�ทรงิตั๋�องิว-ากล-าวไปย�งิผู+�สัล�กหล�งิคน ถ�ด้ตั๋นข้1!นไป และผู+�สัล�กหล�งิคนน�!นก5จ้ าตั๋�องิช-วยผู+�ทรงิว-ากล-าวไปย�งิผู+�ท#& สัล�กหล�งิให�แก-ตั๋นตั๋-อไปอ#ก สั.บุเน.&องิก�นไปเช-นน#!ตั๋ลอด้สัายจ้นกระท�&งิ ถ1งิผู+�สั� &งิจ้-าย อน1&งิผู+�สัล�กหล�งิท�!งิหลายจ้ าตั๋�องิเข้#ยนค าสัล�กหล�งิข้องิ ตั๋นเป"นความเด้#ยวก�นลงิในฉับุ�บุค+-ฉั#กใหม-แห-งิตั๋��วสั าร�บุน�!นอ#กด้�วย

11.3.3 ผูลข้องิการออกตั๋��วแลกเงินเป"นสั าร�บุแด้งิออกตั๋��วแลกเงินเป"นสั าร�บุม#ค+-ฉั#กสัองิฉับุ�บุ หมายเลข้ 1 และ 2 สั�&งิให�ด้ า

จ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ด้ าลงิช.&อร�บุรองิในค+-ฉั#กหมายเลข้ 1 ตั๋-อมาข้าวโอนค+-ฉั#กหมายเลข้ 1 ให�ม-วงิ และโอนค+-ฉั#กหมายเลข้ 2 ให�เข้#ยว เข้#ยวน าตั๋��วมาย.&นตั๋-อด้ าเม.&อครบุก าหนด้ ด้ าใช�เงินให�เข้#ยวไป ตั๋-อมาม-วงิน าตั๋��วหมายเลข้ 1 มาย.&นตั๋-อด้ า ด้�งิน#!ด้ าจ้ะตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อม-วงิหร.อไม-

ด้ าผู+�ร �บุรองิใช�เงินไปโด้ยไม-เร#ยกเอาค+-ฉั#กท#&ตั๋นลงิช.&อไว�ค.นมา เม.&อม-วงิผู+�ทรงิโด้ยชอบุมาใช�สัทธเร#ยกร�องิ ด้ าตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อม-วงิ มาตั๋รา 979

มิาตรา 979 ถ�าผู+�ร �บุรองิตั๋��วเงินซึ่1&งิออกเป"นสั าร�บุใช�เงินไปโด้ยมได้� เร#ยกให�สั-งิมอบุค+-ฉั#กฉับุ�บุซึ่1&งิม#ค าร�บุรองิข้องิตั๋นน�!นให�แก-ตั๋น และในเวลา ตั๋��วเงินถ1งิก าหนด้ ค+-ฉั#กฉับุ�บุน�!นไปตั๋กอย+-ในม.อผู+�ทรงิโด้ยชอบุด้�วย กฎหมายคนใด้คนหน1&งิไซึ่ร� ท-านว-าผู+�ร �บุรองิจ้ะตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อผู+�ทรงิค+-ฉั#ก ฉับุ�บุน�!น

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 11

1. ค+-สั�ญญาตั๋ามตั๋��วแลกเงิน ผู+�ร�บุรองิ ไม-อาจ้เข้�าสัอด้เพ.&อแก�หน�าได้�2. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท กรณิ#ท#&ท าให�ข้าวม#สัทธไล-เบุ#!ยแด้งิ

ได้�ก-อนตั๋��วถ1งิก าหนด้ค.อ ด้ าถ+กย1ด้ทร�พย� และการย1ด้ทร�พย�ไม-เป"นผูล

81

Page 82: สรุป พาณิชย์3

3. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ชมพ+และฟ้8าร�บุอาว�ล ตั๋-อมาข้าวโอนตั๋��วให�เข้#ยว เข้#ยวเอาตั๋��วไปย.&นให�ด้ าร�บุรองิ ด้ าบุอกปAด้ไม-ร�บุรองิ เหล.องิสัอด้เข้�าแก�หน�าร�บุรองิแทนแด้งิ ตั๋-อมาเม.&อตั๋��วถ1งิก าหนด้ ด้ าและเหล.องิไม-ยอมใช�เงิน เข้#ยวไล-เบุ#!ยชมพ+ ชมพ+ใช�เงินไปแล�ว ด้�งิน#! ชมพ+จ้ะไล-เบุ#!ยเอาจ้ากแด้งิ

4. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าวโด้ยม#ฟ้8าร�บุอาว�ลแด้งิ ข้าวสัล�กหล�งิให�เข้#ยว โด้ยชมพ+ร�บุอาว�ลข้าว เม.&อตั๋��วครบุก าหนด้ ด้ าไม-ยอมใช�เงิน เหล.องิจ้1งิเข้�ามาใช�เงินแก�หน�าให�ข้าว ด้�งิน#! เหล.องิจ้ะไล-เบุ#!ยได้�จ้าก ฟ้8าและข้าว

5. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าวโด้ยด้ าลงิช.&อร�บุรองิโด้ยม#ฟ้8าอาว�ลแด้งิ ข้าวสัล�กหล�งิให�เข้#ยว โด้ยชมพ+ร�บุอาว�ลข้าว เม.&อตั๋��วครบุก าหนด้ ด้ าไม-ยอมใช�เงิน เหล.องิจ้1งิเข้�ามาใช�เงินแก�หน�าให�แด้งิ เข้#ยวไม-ยอมร�บุการใช�เงิน ด้�งิน#! ผู+�ท#&หล�ด้พ�นจ้ากการร�บุผูด้ค.อ ขาว

6. เม.&อผู+�ทรงิเคยท าค าค�ด้ค�านการไม-ร�บุรองิคร�!งิหน1&งิแล�ว ผู+�ทรงิไม-ตั๋�องิท าค าค�ด้ค�านการไม-ใช�เงิน

7. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงิน 10,000 บุาท ให�ข้าว ข้าวโอนตั๋��วเงินให�เข้#ยว คร�!นตั๋��วครบุก าหนด้ด้ าไม-ยอมใช�เงิน เม.&อเข้#ยวท าค าค�ด้ค�านแล�ว เข้#ยวจ้ะตั๋�องิท าค าบุอกกล-าวการไม-ใช�เงินไปย�งิ แดงแลัะขาว

8. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ด้ าลงิช.&อร�บุรองิ ตั๋-อมาข้าวสัล�กหล�งิโอนตั๋��วให�เข้#ยว เข้#ยวโอนตั๋��วให�แด้งิ เม.&อตั๋��วครบุก าหนด้ แด้งิน าตั๋��วไปย.&นให�ด้ าใช�เงิน ด้ าไม-ยอมใช�ด้�งิน#! แด้งิจ้ะไล-เบุ#!ยเอาก�บุด้ า

9. เม.&อผู+�ทรงิน าตั๋��วแลกเงินไปย.&นแล�วผู+�จ้-ายไม-ยอมใช�เงิน ผู+�ทรงิจ้ะตั๋�องิย.&นค าร�องิเพ.&อท าค าค�ด้ค�านก�บุนายอ าเภอ

10. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินเป"นสั าร�บุ ม#ค+-ฉั#ก 2 ฉับุ�บุ ค.อหมายเลข้ 1 และหมายเลข้ 2 สั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว ข้าวโอนตั๋��วหมายเลข้ 1 ให�เข้#ยว ตั๋-อมาโอนตั๋��วหมายเลข้ 2 ให�ฟ้8า ด้�งิน�!นเม.&อตั๋��วครบุก าหนด้ แด้งิจ้ะตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อฟ้8า

11. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ภายใน 1 เด้.อน น�บุแตั๋-ได้�เห5น ข้าวโอนตั๋��วให�เข้#ยว กรณิ#ท#&เข้#ยวม#สัทธไล-เบุ#!ยแด้งิได้�ก-อนตั๋��วถ1งิก าหนด้ค.อ ด้ าตั๋กเป"นคนล�มละลาย

12. บุ�คคลซึ่1&งิผู+�สั� &งิจ้-ายระบุ�ช.&อไว�ในตั๋��วแลกเงินว-าจ้ะเป"นผู+�ใช�เงินเม.&อตั๋��วข้าด้ความเช.&อถ.อม#ช.&อเร#ยกว-า ผู+�จ้ะใช�เงินยามประสังิค�

13. ผู+�ทรงิไม-ตั๋�องิท าค าค�ด้ค�านการไม-ใช�เงิน เม.&อเป"นตั๋��วแลกเงินในประเทศั และผู+�จ้-าย บุ�นท1กการไม-ใช�เงินไว�ในตั๋��วแลกเงินน�!น

14. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงิน 10,000 บุาท ให�ข้าว ข้าวโอนตั๋��วให�เข้#ยว คร�!นตั๋��วครบุก าหนด้ด้ าไม-ยอมใช�เงิน เข้#ยวท าค าค�ด้ค�านแล�ว แตั๋-ไม-ได้�ท าค าบุอกกล-าวการไม-ใช�เงิน ด้�งิน#!จ้ะท าให�ผู+�ใด้หล�ด้พ�นความร�บุผูด้ ไม-ม#ผู+�ใด้หล�ด้พ�น

82

Page 83: สรุป พาณิชย์3

15. แด้งิออกตั๋��วแลกเงินสั�&งิให�ด้ าจ้-ายเงินให�ข้าว 10,000 บุาท ด้ าลงิช.&อร�บุรองิ ตั๋-อมาข้าวสัล�กหล�งิโอนตั๋��วให�เข้#ยว เม.&อครบุก าหนด้ เข้#ยวน าตั๋��วไปย.&น ด้ าไม-ยอมใช�เงิน ด้�งิน#!เข้#ยวจ้ะไล-เบุ#!ยจ้ากใครก-อนก5ได้�

หน่�วยที่�� 12 เชี3ค้ำ

1. เช5คเป"นตั๋ราสัารเปล#&ยนม.อท#&ม#การใช�มากท#&สั�ด้ในตั๋��วเงิน 3 ประเภท โด้ยเช5คม#ล�กษณิะเป"นค าสั�&งิข้องิผู+�สั� &งิจ้-ายสั�&งิธนาคารให�ใช�เงินจ้ านวนหน1&งิเม.&อทวงิถามแก-ผู+�ร �บุเงิน หร.อตั๋ามค าสั�&งิข้องิผู+�ร �บุเงินหร.อผู+�ถ.อ เช5คจ้ะตั๋�องิม#รายการตั๋ามท#&กฎหมายก าหนด้ไว� และกฎหมายให�น าบุทบุ�ญญ�ตั๋ในบุางิเร.&องิข้องิตั๋��วแลกเงินมาใช�ก�บุเช5คด้�วย สั-วนการย.&นเช5คเพ.&อให�ธนาคารใช�เงินน�!นจ้ะตั๋�องิย.&นภายในก าหนด้เวลาท#&กฎหมายก าหนด้ไว� มฉัะน�!น ผู+�ทรงิอาจ้สั!นสัทธไล-เบุ#!ยเอาแก-ผู+�สัล�กหล�งิและสั!นสัทธบุางิประการอ�นม#ตั๋-อผู+�สั� &งิจ้-าย

2. เม.&อม#การย.&นเช5คตั๋-อธนาคารเพ.&อให�ใช�เงิน โด้ยปกตั๋แล�วธนาคารม#หน�าท#&ใช�เงินตั๋ามเช5คน�!น เว�นแตั๋-เข้�าข้�อยกเว�นข้องิกฎหมายท#&ว-าธนาคารม#สัทธไม-ใช�เงินตั๋ามเช5ค หร.อธนาคารสั!นอ านาจ้หน�าท#&ในการใช�เงินตั๋ามเช5ค ความร�บุผูด้หร.อหน�าท#&ข้องิธนาคารท#&จ้ะตั๋�องิใช�เงินตั๋ามเช5คน�!นตั๋�องิพจ้ารณิาล�กษณิะข้องิเช5คและละฉับุ�บุด้�วยว-าเป"นกรณิ#เช5คท�&วไป เช5คท#&ธนาคารร�บุรองิ หร.อเช5คข้#ด้คร-อม

12.1 บที่บญญต�ที่�วไปเก��ยวกบเชี3ค้ำ1. เช5คเป"นตั๋ราสัารเปล#&ยนม.อท#&ม#บุ�คคลเก#&ยวข้�องิด้�วย 3 ฝ่Cาย ค.อผู+�สั� &งิจ้-าย ธนาคาร

และผู+�ร �บุเงินหร.อผู+�ถ.อ โด้ยผู+�สั� &งิจ้-ายออกตั๋ราสัารท#&เร#ยกว-าเช5ค เป"นค าสั�&งิให�ธนาคารใช�เงินจ้ านวนหน1&งิเม.&อทวงิถามแก-ผู+�ร �บุเงินหร.อตั๋ามค าสั�&งิข้องิผู+�ร �บุเงินหร.อผู+�ถ.อ

2. กฎหมายก าหนด้รายการท#&ตั๋�องิม#ในเช5ค โด้ยม#รายการท#&สั าค�ญซึ่1&งิจ้ะข้าด้เสั#ยมได้� 5 รายการ หากข้าด้ไปย-อมม#ผูลท าให�ตั๋ราสัารน�!นไม-สัมบุ+รณิ�เป"นเช5คค.อ (1) ค าบุอกช.&อว-าเป"นเช5ค (2) ค าสั�&งิอ�นปราศัจ้ากเงิ.&อนไข้ให�ใช�เงินจ้ านวนแน-นอน (3) ช.&อย#ห�อและสั าน�กงิานข้องิธนาคาร (4) ช.&อย#ห�อข้องิผู+�ร �บุเงิน หร.อค าจ้ด้แจ้�งิว-าให�ใช�เงินแก-ผู+�ถ.อ และ (5) ลายม.อช.&อผู+�สั� &งิจ้-าย

3. เน.&องิจ้ากเช5คม#ล�กษณิะคล�ายก�บุตั๋��วเงิน คงิแตั๋กตั๋-างิก�นในสัาระสั าค�ญท#&ว-าผู+�จ้-ายเงินตั๋ามเช5คได้�แก- ธนาคาร สั-วนผู+�จ้-ายเงินตั๋ามตั๋��วแลกเงินอาจ้เป"นบุ�คคลใด้ก5ได้� ด้�งิน�!น กฎหมายจ้1งิให�น าบุทบุ�ญญ�ตั๋ว-าด้�วยตั๋��วแลกเงินบุางิเร.&องิมาใช�บุ�งิค�บุก�บุเช5คเพ#ยงิเท-าท#&ไม-ข้�ด้ก�บุสัภาพข้องิเช5คด้�วย

83

Page 84: สรุป พาณิชย์3

4. ผู+�ทรงิเช5คซึ่1&งิให�ธนาคารในเม.องิเด้#ยวก�นก�บุท#&ออกเช5คใช�เงินตั๋�องิย.&นเช5คแก-ธนาคาร เพ.&อให�ใช�เงินภายในหน1&งิเด้.อนน�บุแตั๋-ว�นออกเช5ค ถ�าเป"นเช5คให�ใช�เงินท#&อ.&น ตั๋�องิย.&นภายในสัามเด้.อนมฉัะน�!นผู+�ทรงิสั!นสัทธท#&จ้ะไล-เบุ#!ยเอาแก-ผู+�สัล�กหล�งิ และเสั#ยสัทธท#&ม#ตั๋-อผู+�สั� &งิจ้-ายเท-าท#&จ้ะเกด้ความเสั#ยหาย แก-ผู+�สั� &งิจ้-าย เพราะการท#&ละเลยไม-ย.&นเช5คน�!นภายในก าหนด้

12.1.1 ความหมายข้องิเช5คอธบุายความหมายข้องิเช5คเช5คเป"นตั๋ราสัารเปล#&ยนม.อท#&ม#บุ�คคลเก#&ยวข้�องิด้�วยก�น 3 ฝ่Cาย ค.อ ผู+�สั� &งิจ้-าย

ธนาคาร และผู+�ร �บุเงินหร.อผู+�ถ.อ โด้ยผู+�สั� &งิจ้-ายออกตั๋ราสัารท#&เร#ยกว-าเช5คเป"นค าสั�&งิให�ธนาคารใช�เงินจ้ านวนหน1&งิเม.&อทวงิถามแก-ผู+�ร �บุเงินหร.อตั๋ามค าสั�&งิข้องิผู+�ร �บุเงินหร.อผู+�ถ.อ มาตั๋รา 987

อธบุายว-าเช5คแจ้กจ้-างิจ้าก ตั๋��วแลกเงินและตั๋��วสั�ญญาใช�เงินอย-างิไรเช5คแตั๋กตั๋-างิจ้ากตั๋��วแลกเงินในประการท#&ว-า ผู+�ร �บุค าสั�&งิให�จ้-ายเงินตั๋ามเช5คจ้ะ

ตั๋�องิเป"นธนาคารเท-าน�!น สั-วนผู+�ร �บุค าสั�&งิให�ใช�เงินตั๋ามตั๋��วแลกเงินจ้ะเป"นบุ�คคลใด้ก5ได้� นอกจ้ากน�!นเช5คย�งิม#ล�กษณิะเป"นค าสั�&งิให�ใช�เงินเม.&อทวงิถาม สั-วนตั๋��วแลกเงินอาจ้ม#การก าหนด้เวลาใช�เงินตั๋ามตั๋��วได้�

เช5คม#ล�กษณิะแตั๋กตั๋-างิจ้ากตั๋��วสั�ญญาใช�เงินในประการท#&ว-าเช5คตั๋�องิม#บุ�คคลท#&เก#&ยวข้�องิ 3 ฝ่Cาย ค.อ ผู+�สั� &งิจ้-าย ธนาคาร และผู+�ร �บุเงิน ก�บุเช5คเป"นค าสั�&งิให�จ้-ายเงินเม.&อทวงิถาม สั-วนตั๋��วสั�ญญาใช�เงินม#บุ�คคลเก#&ยวข้�องิเพ#ยงิ 2 ฝ่Cาย ค.อผู+�ออกตั๋��วซึ่1&งิเป"นบุ�คคลใด้ๆก5ได้� ก�บุผู+�ร �บุเงิน และม#ล�กษณิะเป"นค าม�&นสั�ญญาอ�นปราศัจ้ากเงิ.&อนไข้ว-าจ้ะใช�เงินเป"นจ้ านวนแน-นอนเม.&อถ1งิว�นก าหนด้ใช�เงิน มาตั๋รา 982 และ มาตั๋รา 987

มิาตรา 982 อ�นว-าตั๋��วสั�ญญาใช�เงินน�!น ค.อหน�งิสั.อตั๋ราสัารซึ่1&งิ บุ�คคลคนหน1&งิ เร#ยกว-าผู+�ออกตั๋��ว ให�ค าม�&นสั�ญญาว-าจ้ะใช�เงินจ้ านวน หน1&งิให�แก-บุ�คคลอ#กคนหน1&งิ หร.อใช�ให�ตั๋ามค าสั�&งิข้องิบุ�คคลอ#กคนหน1&งิ เร#ยกว-าผู+�ร �บุเงิน

มิาตรา 987 อ�นว-าเช5คน�!น ค.อหน�งิสั.อตั๋ราสัารซึ่1&งิบุ�คคลคนหน1&งิ เร#ยกว-าผู+�สั� &งิจ้-าย สั�&งิธนาคารให�ใช�เงินจ้ านวนหน1&งิเม.&อทวงิถามให�แก- บุ�คคลอ#กคนหน1&งิหร.อให�ใช�ตั๋ามค าสั�&งิข้องิบุ�คคลอ#กคนหน1&งิอ�นเร#ยกว-า ผู+�ร �บุเงิน

12.1.2 รายการในเช5คให�เข้#ยนเช5คท#&ออกช าระช าระหน#!ให�แก-นายแด้งิจ้ านวนหน1&งิพ�นบุาท โด้ยสัมมตั๋

รายการตั๋-างิ ๆ ให�ครบุถ�วนตั๋ามกฎหมายก าหนด้

84

Page 85: สรุป พาณิชย์3

เชี3ค้ำธิน่าค้ำารสัยามิพาณ�ชีย) จำ�ากด

สั�าน่กงาน่ใหญ� ถน่น่ราชีด�าเน่�น่ กร/งเที่พฯ

จำ�าย ……นายแด้งิ…………………………………………

จ้ านวนเงิน… … … … ..1000.00…………………………....บุาท

ลงิช.&อ… … นายประช�ม อนทรโชตั๋…

12 เมษายน 2536

หร0อ ผ%&ถ0อ

(หน1&งิพ�นบุาท)

เช5คตั๋-อไปน#!ม#ผูลสัมบุ+รณิ�ตั๋ามกฎหมายหร.อไม-1) เช5คลงิว�นท#&สั� &งิจ้-ายล-วงิหน�า2) เช5คไม-ได้�ลงิว�นท#&สั� &งิจ้-าย3) เช5คท#&ไม-ได้�ลงิลายม.อช.&อเช5คลงิว�นท#&สั� &งิจ้-ายล-วงิหน�าม#ผูลสัมสัมบุ+รณิ�ตั๋ามกฎหมายโด้ยถ.อว-าว�นท#&สั� &งิจ้-ายเป"นว�นออกเช5คเช5คไม-ลงิว�นท#&ท#&สั� &งิจ้-ายม#ผูลสัมบุ+รณิ�ตั๋ามกฎหมาย ผู+�ทรงิชอบุด้�วยกฎหมาย

คนหน1&งิคนใด้ท าการโด้ยสั�จ้รตั๋จ้ะจ้ด้ว�นตั๋ามท#&ถ+กตั๋�องิแท�จ้รงิลงิก5ได้� โด้ยผูลข้องิมาตั๋รา 910 ประกอบุมาตั๋รา 989

มิาตรา 910 ตั๋ราสัารอ�นม#รายการข้าด้ตั๋กบุกพร-องิไปจ้ากท#&ท-านระบุ� บุ�งิค�บุไว�ใน มาตั๋รา ก-อนน#! ย-อมไม-สัมบุ+รณิ�เป"นตั๋��วแลกเงิน เว�นแตั๋-กรณิ#ด้�&งิจ้ะกล-าว ด้�งิตั๋-อไปน#! ค.อ

ตั๋��วแลกเงินซึ่1&งิไม-ระบุ�เวลาใช�เงิน ท-านให�ถ.อว-าพ1งิใช�เงินเม.&อได้�เห5นถ�าสัถานท#&ใช�เงินมได้�แถลงิไว�ในตั๋��วแลกเงิน ท-านให�ถ.อเอาภ+มล าเนาข้องิ ผู+�จ้-ายเป"นสัถานท#&

ใช�เงินถ�าตั๋��วแลกเงินไม-แสัด้งิให�ปรากฏิสัถานท#&ออกตั๋��ว ท-านให�ถ.อว-าตั๋��วเงินน�!นได้�ออก ณิ

ภ+มล าเนาข้องิผู+�สั� &งิจ้-ายถ�ามได้�ลงิว�นออกตั๋��ว ท-านว-าผู+�ทรงิโด้ยชอบุด้�วยกฎหมาย คนหน1&งิคนใด้ท า การโด้ยสั�จ้รตั๋

จ้ะจ้ด้ว�นท#&ถ+กตั๋�องิแท�จ้รงิลงิก5ได้� 12.1.3 บุทบุ�ญญ�ตั๋ว-าด้�วยตั๋��วแลกเงินท#&น ามาใช�ก�บุเช5คอธบุายวธ#การโอน (1) เช5คระบุ�ช.&อผู+�ร �บุ (2) เช5คผู+�ถ.อ

85

Page 86: สรุป พาณิชย์3

(1) การโอนเช5คท#&ระบุ�ช.&อผู+�ร �บุเงินย-อมโอนก�นได้�โด้ยวธ#การสัล�กหล�งิและสั-งิมอบุ ท�!งิน#! โด้ยผูลข้องิมาตั๋รา 989 ท#&ให�น าวธ#การโนตั๋��วแลกเงินตั๋ามมาตั๋รา 917

ถ1งิมาตั๋รา 923 มาใช�ก�บุเช5ค การสัล�กหล�งิม# 2 ประเภท ค.อ การสัล�กหล�งิลอย ซึ่1&งิได้�แก- การลงิลายม.อช.&อผู+�สัล�กหล�งิท#&ด้�านหล�งิเช5คโด้ยไม-ระบุ�ช.&อผู+�ร �บุประโยชน� และการสัล�กหล�งิท#&ระบุ�ช.&อผู+�ร �บุโอน ซึ่1&งิได้�แก- การเข้#ยนระบุ�ช.&อผู+�ร �บุประโยชน�และลงิลายม.อช.&อสัล�กหล�งิไว�ด้�านหล�งิเช5ค

(2) การโอนเช5คผู+�ถ.อย-อมโอนไปเพ#ยงิด้�วยการสั-งิมอบุให�ก�นโด้ยไม-จ้ าเป"นตั๋�องิม#การสัล�กหล�งิ ท�!งิน#! โด้ยผูลข้องิมาตั๋รา 918 ประกอบุมาตั๋รา 989 การสัล�กหล�งิเช5คซึ่1&งิสั�&งิให�ใช�แก-ผู+�ถ.อ ย-อมม#ผูลเป"นการประก�น (อาว�ล) สั าหร�บุผู+�สั� &งิจ้-าย โด้ยผูลข้องิมาตั๋รา 921 ประกอบุมาตั๋รา 989

นายซึ่.&อถ+กนายคด้ใช�อาว�ธข้+-ให�ลงิช.&อสั�&งิจ้-ายเช5คเงินห�าพ�นบุาทให�ตั๋น นายซึ่.&อม#ความกล�วจ้1งิยอมลงิลายม.อช.&อในเช5คให� แตั๋-เพราะม#ไหวพรบุด้# จ้1งิแกล�งิลงิลายม.อช.&อให�ผูด้ไปจ้ากลายม.อช.&อท#&มอบุไว�เป"นตั๋�วอย-างิแก-ธนาคาร นายคด้น าเช5คไปโอนใช�หน#!ให�บุรษ�ทบุรโภค ผู+�ร �บุเช5คน�!นไว�โด้ยสั�จ้รตั๋ บุรษ�ทน าเช5คน�!นไปข้1!นเงินท#&ธนาคาร ธนาคารไม-ยอมจ้-ายเพราะลายม.อช.&อแตั๋กตั๋-างิก�บุท#&ใช�ตั๋�วอย-างิไว� ด้�งิน#! บุรษ�ทจ้ะฟ้8องินายซึ่.&อให�ร�บุผูด้ใช�เงินตั๋ามเช5คได้�หร.อไม-

บุรษ�ทฟ้8องินายซึ่.&อได้�ให�ร�บุใช�เงินตั๋ามเช5คได้�เพราะนายซึ่.&อเป"นผู+�ลงิลายม.อช.&อสั�&งิจ้-ายเช5ค ท�!งิน#! โด้ยผูลข้องิมาตั๋รา 900 มาตั๋รา 914 ประกอบุมาตั๋รา 989

นายซึ่.&อผู+�ถ+กฟ้8องิในม+ลเช5คหาอาจ้ตั๋-อสั+�บุรษ�ทผู+�ทรงิโด้ยชอบุด้�วยข้�อตั๋-อสั+�อ�นอาศั�ยความเก#&ยวพ�นก�บุเฉัพาะบุ�คคลระหว-างิตั๋นก�บุนายคด้ผู+�ทรงิคนก-อนน�!นได้�ไม- เพราะบุรษ�ทผู+�ทรงิร�บุโอนเช5คจ้ากนายคด้ไว�โด้ยสั�จ้รตั๋ การโอนมได้�ม#ข้1!นด้�วยคบุคด้ก�นฉั�อฉัล มาตั๋รา 916 มาตั๋รา 989

มิาตรา 900 บุ�คคลผู+�ลงิลายม.อช.&อข้องิตั๋นในตั๋��วเงินย-อมจ้ะได้�ร�บุ ผูด้ตั๋ามเน.!อความในตั๋��วเงินน�!น

ถ�าลงิเพ#ยงิแตั๋-เคร.&องิหมายแตั๋-อย-างิหน1&งิอย-างิใด้ เช-น แกงิได้ หร.อ ลายพมพ�น!วม.อ อ�างิเอาเป"นลายม.อช.&อในตั๋��วเงินไซึ่ร� แม�ถ1งิว-าจ้ะม# พยานลงิช.&อร�บุรองิก5ตั๋าม ท-านว-าหาให�ผูลเป"นลงิลายม.อช.&อในตั๋��วเงิน น�!นไม-

มิาตรา 914 บุ�คคลผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินย-อมเป"นอ�น สั�ญญาว-าเม.&อตั๋��วน�!นได้�น าย.&นโด้ยชอบุแล�วจ้ะม#ผู+�ร �บุรองิ และใช�เงินตั๋าม เน.!อความแห-งิตั๋��วถ�าและตั๋��วแลกเงินน�!นเข้าไม-เช.&อถ.อโด้ยไม-ยอมร�บุรองิ ก5ด้#หร.อไม-ยอมจ้-ายเงินก5ด้# ผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�สัล�กหล�งิก5จ้ะใช�เงินแก-ผู+�ทรงิ

86

Page 87: สรุป พาณิชย์3

หร.อแก-ผู+�สัล�กหล�งิคนหล�งิซึ่1&งิตั๋�องิถ+กบุ�งิค�บุให�ใช�เงินตั๋ามตั๋��วน�!น ถ�า หากว-าได้�ท าถ+กตั๋�องิตั๋ามวธ#การในข้�อไม-ร�บุรองิหร.อไม-จ้-ายเงินน�!นแล�ว

มิาตรา 916 บุ�คคลท�!งิหลายผู+�ถ+กฟ้8องิในม+ลตั๋��วแลกเงินหาอาจ้จ้ะตั๋-อสั+� ผู+�ทรงิด้�วยข้�อตั๋-อสั+�อ�นอาศั�ยความเก#&ยวพ�นก�น เฉัพาะบุ�คคลระหว-างิ ตั๋นก�บุผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อก�บุผู+�ทรงิคนก-อน ๆ น�!นได้�ไม- เว�นแตั๋-การโอนจ้ะ ได้�ม#ข้1!นด้�วยคบุคด้ก�นฉั�อฉัล

มิาตรา 917 อ�นตั๋��วแลกเงินท�กฉับุ�บุ ถ1งิแม�ว-าจ้ะมใช-สั� &งิจ้-ายให�แก- บุ�คคลเพ.&อเข้าสั�&งิก5ตั๋าม ท-านว-าย-อมโอนให�ก�นได้�ด้�วยสัล�กหล�งิและสั-งิมอบุ

เม.&อผู+�สั� &งิจ้-ายเข้#ยนลงิในด้�านหน�าแห-งิตั๋��วแลกเงินว-า "เปล#&ยนม.อไม-ได้�" ด้�&งิน#!ก5ด้# หร.อเข้#ยนค าอ.& นอ�นได้�ความเป"นท านองิเช-นเด้#ยวก�นน�!นก5ด้# ท-านว-าตั๋��วเงินน�!นย-อมจ้ะโอนให�ก�นได้�แตั๋-โด้ยร+ปการและด้�วยผูลอย-างิการ โอนสัาม�ญ

อน1&งิ ตั๋� �วเงินจ้ะสัล�กหล�งิให�แก-ผู+�จ้-ายก5ได้� ไม-ว-าผู+�จ้-ายจ้ะได้�ร�บุรองิตั๋��ว น�!นหร.อไม- หร.อจ้ะสัล�กหล�งิให�แก-ผู+�สั� &งิจ้-าย หร.อให�แก-ค+-สั�ญญาฝ่Cายใด้ แห-งิตั๋��วเงินน�!นก5ได้� สั-วนบุ�คคลท�!งิหลายเหล-าน#!ก5ย-อมจ้ะสัล�กหล�งิตั๋��วเงิน น�!นตั๋-อไปอ#กได้�

มิาตรา 918 ตั๋��วแลกเงินอ�นสั�&งิให�ใช�เงินแก-ผู+�ถ.อน�!น ท-านว-าย-อม โอนไปเพ#ยงิด้�วยสั-งิมอบุให�ก�น

มิาตรา 919 ค าสัล�กหล�งิน�!นตั๋�องิเข้#ยนลงิในตั๋��วแลกเงินหร.อใบุประจ้ า ตั๋-อ และตั๋�องิลงิล า ย ม. อ ช.& อ ผู+� สั ล� ก ห ล� งิ

การสัล�กหล�งิย-อมสัมบุ+รณิ�แม�ท�!งิมได้�ระบุ�ช.&อผู+�ร �บุประโยชน�ไว�ด้�วย หร.อแม�ผู+�สัล�กหล�งิจ้ะมได้�กระท าอะไร ย&งิไปกว-าลงิลายม.อช.&อข้องิตั๋นท#& ด้�านหล�งิตั๋��วแลกเงินหร.อท#&ในประจ้ าตั๋-อ ก5ย-อมฟ้Aงิเป"นสัมบุ+รณิ�ด้�จ้ก�นการ สัล�กหล�งิเช-นน#!ท-านเร#ยกว-า "สัล�กหล�งิลอย"

มิาตรา 920 อ�นการสัล�กหล�งิย-อมโอนไปซึ่1&งิบุรรด้าสัทธอ�นเกด้แตั๋- ตั๋� �วแลกเงินถ�าสัล�กหล�งิลอย ผู+�ทรงิจ้ะปฏิบุ�ตั๋ด้�&งิกล-าวตั๋-อไปน#!ประการหน1&งิ ประการใด้ก5 ได้� ค.อ

(1) กรอกความลงิในท#&ว-างิด้�วยเข้#ยนช.&อข้องิตั๋นเองิ หร.อช.&อบุ�คคลอ.&น ผู+�ใด้ผู+�หน1&งิ (2) สัล�กหล�งิตั๋��วเงินตั๋-อไปอ#กเป"นสัล�กหล�งิลอย หร.อสัล�กหล�งิให� แก-บุ�คคลอ.&นผู+�ใด้ผู+�

หน1&งิ (3) โอนตั๋��วเงินน�!นให�ไปแก-บุ�คคลภายนอก โด้ยไม-กรอกความลงิในท#&ว-างิ และไม-สัล�ก

หล�งิอย-างิหน1&งิอย-างิใด้ มิาตรา 921 การสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินซึ่1&งิสั�&งิให�ใช�เงินแก-ผู+�ถ.อน�!นย-อม เป"นเพ#ยงิประก�น

(อาว�ล) สั าหร�บุผู+�สั� &งิจ้-าย 12.1.4 การย.&นเช5คเพ.&อให�ใช�เงินกฎหมายก าหนด้เวลาท#&ผู+�ทรงิจ้ะตั๋�องิย.&นเช5คแก-ธนาคารเพ.&อให�ใช�เงินไว�อย-างิไร

หากผู+�ทรงิไม-ย.&นเช5คภายในก าหนด้เวลาด้�งิกล-าวจ้ะม#ผูลอย-างิไรกฎหมายก าหนด้เวลาท#&ผู+�ทรงิจ้ะตั๋�องิย.&นเช5คให�ตั๋-อธนาคารเพ.&อให�ใช�เงินไว� ด้�งิน#!

87

Page 88: สรุป พาณิชย์3

1) ภายใน 1 เด้.อนน�บุแตั๋-ว�นออกเช5คถ�าเป"นเช5คท#&ให�ใช�เงินในเม.องิเด้#ยวก�นก�บุท#&ออกเช5ค

2) ภายใน 3 เด้.อนน�บุแตั๋-ว�นออกเช5คท#&ใช�ใช�เงินท#&อ.&นผูลข้องิการท#&ผู+�ทรงิไม-ย.&นเช5คภายในก าหนด้ด้�งิกล-าวท าให�ผู+�ทรงิสั!นสัทธท#&จ้ะไล-

เบุ#!ยเอาแก-ผู+�สัล�กหล�งิ และเสั#ยสัทธท#&ม#ตั๋-อผู+�สั� &งิจ้-ายเพ#ยงิเท-าท#&จ้ะเกด้ความเสั#ยหายแก-ผู+�สั� &งิจ้-ายเพราะหารท#&ละเลยไม-ย.&นเช5คน�!นภายในก าหนด้ มาตั๋รา 990

เค5มออกเช5คสั�&งิให�ธนาคารในเม.องิเด้#ยวก�นท#&เค5มออกเช5คสั�&งิจ้-ายเงินจ้ านวนหน1&งิพ�นบุาท ลงิว�นท#&สั� &งิจ้-าย 1 พฤษภาคม 2536 โด้ยระบุ�ในเช5คว-า จ้-าย“ จ้.ด้ หร.อผู+�ถ.อ” จ้.ด้สัล�กหล�งิเช5คโอนให�แก-เปร#!ยว เปร#!ยวได้�ย.&นเช5คน�!นให�ธนาคารใช�เงินเม.&อว�นท#& 10 มถ�นายน 2536 ธนาคารปฏิเสัธการใช�เงินเพราะเงินในบุ�ญช#เค5มไม-พอจ้-าย ให�วนจ้ฉั�ยว-าเปร#!ยวม#สัทธเร#ยกร�องิเงินตั๋ามเช5คจ้ากเค5มและจ้.ด้หร.อไม-

เช5คท#&ระบุ�ว-าจ้-ายให� จ้.ด้“ หร.อ ผู+�ถ.อ” ถ.อว-าเป"นเช5คท#&จ้-ายให�แก-ผู+�ถ.อจ้.ด้สัล�กหล�งิเช5คระบุ�ให�จ้-ายแก-ผู+�ถ.อด้�งิกล-าวโอนให�แก-เปร#!ยว ย-อมเป"นกา

รอาว�ลผู+�สั� &งิจ้-ายตั๋ามมาตั๋รา 921 มาตั๋รา 989

ถ1งิแม�ว-าเปร#!ยวจ้ะน าเช5คไปย.&นตั๋-อธนาคารให�ใช�เงินเกนก าหนด้ 1 เด้.อน ตั๋ามท#&ก าหนด้ไว�ในมาตั๋รา 990 อ�นจ้ะเป"นเหตั๋�ให�เปร#!ยวสั!นสัทธท#&จ้ะไล-เบุ#!ยเอาแก-ผู+�สัล�กหล�งิก5ตั๋าม แตั๋-ในกรณิ#จ้.ด้ม#ฐานะเป"นผู+�อาว�ลสั าหร�บุผู+�สั� &งิจ้-ายด้�วย เปร#!ยวจ้1งิม#สัทธเร#ยกร�องิจ้ากจ้.ด้

เปร#!ยวม#สัทธเร#ยกร�องิเงินตั๋ามเช5คจ้ากเค5มผู+�สั� &งิจ้-ายตั๋ามมาตั๋รา 990 มาตั๋รา 914 ประกอบุมาตั๋รา 989

มิาตรา 914 บุ�คคลผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินย-อมเป"นอ�น สั�ญญาว-าเม.&อตั๋��วน�!นได้�น าย.&นโด้ยชอบุแล�วจ้ะม#ผู+�ร �บุรองิ และใช�เงินตั๋าม เน.!อความแห-งิตั๋��วถ�าและตั๋��วแลกเงินน�!นเข้าไม-เช.&อถ.อโด้ยไม-ยอมร�บุรองิ ก5ด้#หร.อไม-ยอมจ้-ายเงินก5ด้# ผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�สัล�กหล�งิก5จ้ะใช�เงินแก-ผู+�ทรงิ หร.อแก-ผู+�สัล�กหล�งิคนหล�งิซึ่1&งิตั๋�องิถ+กบุ�งิค�บุให�ใช�เงินตั๋ามตั๋��วน�!น ถ�า หากว-าได้�ท าถ+กตั๋�องิตั๋ามวธ#การในข้�อไม-ร�บุรองิหร.อไม-จ้-ายเงินน�!นแล�ว

มิาตรา 921 การสัล�กหล�งิตั๋��วแลกเงินซึ่1&งิสั�&งิให�ใช�เงินแก-ผู+�ถ.อน�!นย-อมเป"นเพ#ยงิประก�น (อาว�ล) สั าหร�บุผู+�สั� &งิจ้-าย

มิาตรา 938 ตั๋��วแลกเงินจ้ะม#ผู+�ค !าประก�น ร�บุประก�นการใช�เงินท�!งิจ้ านวน หร.อแตั๋-บุางิสั-วนก5ได้� ซึ่1&งิท-านเร#ยกว-า "อาว�ล"

มิาตรา 989 บุทบุ�ญญ�ตั๋ท�!งิหลายในหมวด้ 2 อ�นว-าด้�วยตั๋��วแลกเงิน ด้�&งิจ้ะกล-าวตั๋-อไปน#! ท-านให�ยกมาบุ�งิค�บุในเร.&องิเช5คเพ#ยงิเท-าท#&ไม-ข้�ด้ก�บุ สัภาพแห-งิตั๋ราสัารชนด้น#! ค.อบุท มิาตรา 910 , 914 ถ1งิ 923 , 925 , 926 , 938 ถ1งิ 940 , 945 , 946 , 959 , 967 , 971

88

Page 89: สรุป พาณิชย์3

ถ�าเป"นเช5คท#&ออกมาแตั๋-ตั๋-างิประเทศั ท-านให�น าบุทบุ�ญญ�ตั๋ด้�&งิตั๋-อไปน#! มาใช�บุ�งิค�บุด้�วย ค.อบุท มิาตรา 924 , 960 ถ1งิ 964 , 973 ถ1งิ 977 , 980

มิาตรา 990 ผู+�ทรงิเช5คตั๋�องิย.&นเช5คแก-ธนาคารเพ.&อให�ใช�เงิน ค.อว-า ถ�าเป"นเช5คให�ใช�เงินในเม.องิเด้#ยวก�นก�บุท#&ออกเช5ค ตั๋�องิย.&นภายใน เด้.อนหน1&งิน�บุแตั๋-ว�นออกเช5คน�!น ถ�าเป"นเช5คให�ใช�เงินท#&อ.&นตั๋�องิย.&น ภายในสัามเด้.อน ถ�ามฉัะน�!น ท-านว-าผู+�ทรงิสั!นสัทธท#&จ้ะไล-เบุ#!ยเอาแก- ผู+�สัล�กหล�งิท�!งิปวงิ ท�!งิเสั#ยสัทธอ�นม#ตั๋-อผู+�สั� &งิจ้-ายด้�วยเพ#ยงิเท-าท#&จ้ะ เกด้ความเสั#ยหายอย-างิหน1&งิอย-างิใด้แก-ผู+�สั� &งิจ้-ายเพราะการท#&ละเลย เสั#ยไม-ย.&นเช5คน�!น

อน1&งิ ผู+�ทรงิเช5คซึ่1&งิผู+�สั� &งิจ้-ายหล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้ไปแล�วน�!น ท-านให�ร�บุช-วงิสัทธข้องิผู+�สั� &งิจ้-ายคนน�!นอ�นม#ตั๋-อธนาคาร

12.2 ค้ำวามิรบผ�ดของธิน่าค้ำาร1. ปกตั๋ธนาคารม#หน�าท#&ตั๋�องิใช�เงินตั๋ามเช5คซึ่1&งิผู+�เคยค�าก�บุธนาคารได้�ออกเบุกเงิน

แก-ตั๋น เว�นแตั๋-ในกรณิ#ท#& (1) ไม-ม#เงินในบุ�ญช#ข้องิผู+�เคยค�าพอจ้ะจ้-ายตั๋ามเช5ค หร.อ (2)

เช5คน�!นย.&นเพ.&อให�ใช�เงินเม.&อพ�นเวลาหกเด้.อนน�บุแตั๋-ว�นออกเช5ค หร.อ (3) ได้�ม#ค าบุอกกล-าวว-าเช5คน�!นหายหร.อถ+กล�กไป

2. หน�าท#&และอ านาจ้ข้องิธนาคารซึ่1&งิจ้ะใช�เงินตั๋ามเช5คสั!นสั�ด้ลงิเม.&อม#กรณิ#หน1&งิกรณิ#ใด้ เกด้ข้1!นใน 3 กรณิ#ด้�งิน#! ค.อ (1) ม#ค าบุอกห�ามการใช�เงิน (2) ธนาคารผู+�ร+ �ว-าผู+�สั� &งิจ้-ายตั๋าย (3) ธนาคารร+ �ว-าได้�ม#ค าสั�&งิพท�กษ�ทร�พย�หร.อค าสั�&งิให�ผู+�สั� &งิจ้-ายเป"นบุ�คคลล�มละลาย หร.อได้�ม#ประกาศัโฆษณิาค าสั�&งิเช-นว-าน�!น

3. การท#&ธนาคารร�บุรองิเช5คด้�วยการเข้#ยนข้�อความลงิลายม.อช.&อบุนเช5ค เช-น ค าว-า ใช�ได้�“ ” หร.อ ใช�เงินได้�“ ” ธนาคารตั๋�องิผู+กพ�นในฐานเป"นล+กหน#!ช�!นตั๋�นในอ�นจ้ะตั๋�องิใช�

เงินแก-ผู+�ทรงิตั๋ามเช5คและม#ผูลให�ผู+�สั� &งิจ้-ายและสัล�กหล�งิหล�ด้พ�นความผูด้ตั๋ามเช5คน�!น เว�นแตั๋-ธนาคารจ้ะได้�ลงิค าร�บุรองิด้�งิกล-าวโด้ยค าข้อร�องิข้องิผู+�สั� &งิจ้-าย

4. กฎหมายก าหนด้วธ#การข้#ด้คร-อมเช5คและบุ�คคลผู+�ม#อ านาจ้ข้#ด้คร-อมเช5คไว� และเม.&อข้#ด้คร-อมเช5คแล�ว การข้#ด้คร-อมน�!นย-อมเป"นสั-วนสั าค�ญข้องิเช5ค โด้ยจ้ะลบุล�างิไม-ได้� ซึ่1&งิก-อให�เกด้ผูลว-าการเร#ยกเก5บุเงินตั๋ามเช5คข้#ด้คร-อมย-อมกระท าได้� แตั๋-โด้ยวธ#การให�ธนาคารเป"นตั๋�วแทนเร#ยกเก5บุ กฎหมายจ้1งิก าหนด้หล�กเกณิฑ์�ในเร.&องิความร�บุผูด้ หน�าท#& ข้องิค+-สั�ญญาในเช5คและข้องิธนาคาร ตั๋ลอด้จ้นให�ความค��มครองิธนาคารท#&จ้-ายเงินก�บุธนาคารท#&ร �บุเงินตั๋ามเช5คข้#ด้คร-อมไว�โด้ยเฉัพาะ

12.2.1 หน�าท#&ใช�เงินตั๋ามเช5คปกตั๋ธนาคารม#หน�าท#&ใช�เงินตั๋ามเช5คซึ่1&งิผู+�เคยค�าได้�ออกเบุกเงินแก-ตั๋น เว�นแตั๋-

กรณิ#ตั๋-อไปน#!ท#&ธนาคารม#สัทธปฏิเสัธการใช�เงินตั๋ามเช5คค.อ

89

Page 90: สรุป พาณิชย์3

1.) ไม-ม#เงินในบุ�ญช#ข้องิผู+�เคยค�าน�!นเป"นเจ้�าหน#!พอจ้ะจ้-ายตั๋ามเช5ค2.) เช5คน�!นย.&นให�ใช�เงินเม.&อพ�นเวลา 6 เด้.อนน�บุแตั๋-ว�นออกเช5ค3.) ได้�ม#ค าบุอกกล-าวว-าเช5คน�!นหายหร.อถ+กล�กไปธนาคารไม-จ้ าเป"นตั๋�องิใช�เงินตั๋ามเช5คซึ่1&งิผู+�เคยค�าก�บุธนาคารได้�ออกเบุกเงินแก-

ตั๋นใน 3 กรณิ#ตั๋-อไปน#!1.) ม#ค าบุอกห�ามการใช�เงิน2.) ร+ �ว-าผู+�สั� &งิจ้-ายตั๋าย3.) ร+ �ว-าศัาลได้�ม#ค าสั�&งิพท�กษ�ทร�พย�ช�&วคราว หร.อค าสั�&งิให�ผู+�สั� &งิจ้-ายเป"นคนล�ม

ละลายหร.อได้�ม#ประกาศัโฆษณิาค าสั�&งิเช-นว-าน�!นพเศัษออกเช5คสั�&งิธนาคารสัยามพาณิชย�ให�จ้-ายเงินจ้ านวนหน1&งิพ�นบุาทแก-เอก

ลงิว�นท#&สั� &งิจ้-าย 1 มกราคม 2535 เอกเก5บุเช5คไว�ในโตั๋Lะท างิานล.มไปจ้นกระท�&งิ ว�นท#& 1

สังิหาคม 2535 จ้1งิได้�น าเช5คไปย.&นตั๋-อธนาคารเพ.&อให�ใช�เงิน ธนาคารจ้-ายเงินหน1&งิพ�นบุาทให�แก-เอกไป ให�วนจ้ฉั�ยว-าธนาคารม#สัทธห�กเงินจ้ านวนหน1&งิพ�นบุาทจ้ากบุ�ญช#ข้องิพเศัษหร.อไม-

ถ1งิแม�ว-าธนาคารจ้-ายเงินตั๋ามเช5คให�แก-เอกไปโด้ยเอกน าเช5คน�!นมาย.&นตั๋-อธนาคารเพ.&อให�ใช�เงินเม.&อพ�นก าหนด้เวลา 6 เด้.อนแล�วก5ตั๋าม แตั๋-ธนาคารก5ม#สัทธห�กเงินจ้ านวนหน1&งิพ�นบุาทท#&จ้-ายให�แก-เอกไปจ้ากบุ�ญช#พเศัษได้�เพราะมาตั๋รา 991(2) เป"นเพ#ยงิบุทบุ�ญญ�ตั๋ให�สัทธธนาคารท#&จ้ะไม-จ้-ายเงินตั๋ามเช5ค เม.&อเช5คน�!นได้�ย.&นให�ใช�เงินเม.&อเวลา 6 เด้.อนน�บุแตั๋-ว�นออกเช5คเท-าน�!น

มิาตรา 991 ธนาคารจ้ าตั๋�องิใช�เงินตั๋ามเช5คซึ่1&งิผู+�เคยค�าก�บุธนาคาร ได้�ออกเบุกเงินแก-ตั๋น เว�นแตั๋-ในกรณิ#ด้�&งิกล-าวตั๋-อไปน#! ค.อ

(1) ไม-ม#เงินในบุ�ญช#ข้องิผู+�เคยค�าคนน�!นเป"นเจ้�าหน#!พอจ้ะจ้-ายตั๋าม เช5คน�!นหร.อ (2) เช5คน�!นย.&นเพ.&อให�ใช�เงินเม.&อพ�นเวลาหกเด้.อนน�บุแตั๋-ว�นออกเช5ค หร.อ (3) ได้�ม#ค าบุอกกล-าวว-าเช5คน�!นหายหร.อถ+กล�กไป

ด้ าออกเช5คสั�&งิธนาคารเหล.องิให�จ้-ายเงินจ้ านวนหน1&งิพ�นบุาทแก-แด้งิ โด้ยระบุ�ให�จ้-ายเงินแก-ผู+�ถ.อ แด้งิท าเช5คหายและได้�ประกาศัหน�งิสั.อพมพ�ให�ผู+�เก5บุเช5คได้�สั-งิค.น ห�าว�นตั๋-อมาเข้#ยวเก5บุเช5คได้�จ้1งิน าไปย.&นตั๋-อธนาคารเหล.องิเพ.&อให�ใช�เงิน หล�งิจ้ากธนาคารเหล.องิได้�จ้-ายเงินตั๋ามเช5คให�แก-เข้#ยวไปเพ#ยงิ 5 นาท# บุ�ร�ษไปรษณิ#ย�น าโทรเลข้ข้องิด้ า ซึ่1&งิม#ข้�อความเป"นสั าค�ญให�ธนาคารระงิ�บุการจ้-ายเงินตั๋ามเช5คมาถ1งิธนาคาร ให�วนจ้ฉั�ยว-าธนาคารม#สัทธห�กเงินจ้ านวนหน1&งิพ�นบุาทจ้ากบุรษ�ทข้องิด้ าหร.อไม-

90

Page 91: สรุป พาณิชย์3

มาตั๋รา 992 (1) บุ�ญญ�ตั๋ให�อ านาจ้หน�าท#&ข้องิธนาคารสั!นสั�ด้ลงิ เม.&อม#ค าบุอกห�ามการใช�เงินซึ่1&งิย-อมหมายความว-าค าบุอกห�ามน�!นจ้ะตั๋�องิไปถ1งิธนาคารแล�ว กรณิ#ตั๋ามปAญหาเน.&องิจ้ากธนาคารได้�ร�บุค าบุอกห�ามข้องิผู+�สั� &งิจ้-ายภายหล�งิจ้ากท#&ได้�จ้-ายเงินแก-เข้#ยวไปแล�วเช-นน#!จ้ะถ.อว-าอ านาจ้หน�าท#&ข้องิธนาคาร ในการใช�เงินตั๋ามเช5คสั!นสั�ด้ลงิตั๋ามมาตั๋รา 992 (1) หาได้�ไม- ธนาคารม#สัทธห�กบุ�ญช#ข้องิด้ าสั�&งิจ้-ายให�

มิาตรา 992 หน�าท#&และอ านาจ้ข้องิธนาคารซึ่1&งิจ้ะใช�เงินตั๋ามเช5คอ�นเบุก แก-ตั๋นน�!น ท-านว-าเป"นอ�นสั�ด้สั!นไปเม.&อกรณิ#เป"นด้�&งิจ้ะกล-าวตั๋-อไปน#! ค.อ

(1) ม#ค าบุอกห�ามการใช�เงิน (2) ร+ �ว-าผู+�สั� &งิจ้-ายตั๋าย (3) ร+ �ว-าศัาลได้�ม#ค าสั�&งิร�กษาทร�พย�ช�&วคราว หร.อค าสั�&งิให�ผู+�สั� &งิจ้-ายเป"น คนล�มละลาย หร.อ

ได้�ม#ประกาศัโฆษณิาค าสั�&งิเช-นน�!น 12.2.2 เช5คท#&ธนาคารร�บุรองิอธบุายผูลข้องิกฎหมายในกรณิ#ท#&ธนาคารเข้#ยนข้�อความลงิลายม.อช.&อบุนเช5ค

ว-า ใช�เงินได้�“ ”

ในกรณิ#ท#&ธนาคารเข้#ยนข้�อความลงิลายม.อช.&อบุนเช5คว-า ใช�ได้�“ ” ม#ผูลท าให�ธนาคารตั๋�องิผู+กพ�นตั๋นในฐานเป"นล+กหน#!ช�!นตั๋�นในอ�นท#&จ้ะตั๋�องิใช�เงินแก-ผู+�ทรงิเช5คน�!น กล-าวค.อผู+�ทรงิเช5คใช�สัทธเร#ยกร�องิในหน#!ตั๋ามม+ลเช5คจ้ากธนาคารได้�โด้ยตั๋รงิ ตั๋ามมาตั๋รา 993

มะลออกเช5คสั�&งิให�ธนาคารมะปรางิจ้-ายเงินจ้ านวนหน1&งิแก-มะม-วงิ มะม-วงิน าเช5คไปให�ธนาคารร�บุรองิ ธนาคารมะปรางิได้�ร�บุรองิโด้ยเข้#ยนข้�อความลงิลายม.อช.&อบุนเช5คว-า ใช�ได้�“ ” ตั๋-อมาธนาคารมะปรางิล�มละลายโด้ยย�งิไม-ท�นได้�จ้-ายเงินตั๋ามเช5คให�แก-มะม-วงิ เช-นน#!ให�วนจ้ฉั�ยว-ามะม-วงิจ้ะฟ้8องิเร#ยกเงินตั๋ามเช5คจ้ากมะลได้�หร.อไม-

การท#&ธนาคารมะปรางิได้�ร�บุรองิโด้ยเข้#ยนข้�อความลงิลายม.อช.&อบุนเช5คว-า ใช�ได้�“ ” โด้ยค าข้อร�องิข้องิมะม-วงิซึ่1&งิเป"นผู+�ทรงิเช5ค ย-อมม#ผูลให�ผู+�สั� &งิจ้-ายและผู+�สัล�ก

หล�งิหล�ด้พ�นความร�บุผูด้ตั๋ามเช5คน�!นท�นท#ตั๋ามมาตั๋รา 993 ด้�งิน�!นมะม-วงิจ้1งิไม-ม#สัทธฟ้8องิเร#ยกเงินตั๋ามเช5คจ้ากมะลซึ่1&งิเป"นผู+�สั� &งิจ้-าย ตั๋ามมาตั๋รา 993 วรรค 2

มิาตรา 993 ถ�าธนาคารเข้#ยนข้�อความลงิลายม.อช.&อบุนเช5ค เช-นค าว-า "ใช�ได้�" หร.อ "ใช�เงินได้�" หร.อค าใด้ ๆ อ�นแสัด้งิผูลอย-างิเด้#ยวก�น ท-านว-าธนาคารตั๋�องิผู+กพ�นในฐานเป"นล+กหน#!ช� !นตั๋�นในอ�นจ้ะตั๋�องิใช�เงิน แก-ผู+�ทรงิตั๋ามเช5คน�!น

ถ�าผู+�ทรงิเช5คเป"นผู+�จ้�ด้การให�ธนาคารลงิข้�อความร�บุรองิด้�&งิว-าน�!น ท-านว-าผู+�สั� &งิจ้-ายและผู+�สัล�กหล�งิท�!งิปวงิเป"นอ�นหล�ด้พ�นจ้ากความร�บุผูด้ ตั๋ามเช5คน�!น

91

Page 92: สรุป พาณิชย์3

ถ�าธนาคารลงิข้�อความร�บุรองิด้�&งิน�!นโด้ยค าข้อร�องิข้องิผู+�สั� &งิจ้-าย ท-านว-าผู+�สั� &งิจ้-ายและปวงิผู+�สัล�กหล�งิก5หาหล�ด้พ�นไปไม-

12.2.3 เช5คข้#ด้คร-อมอธบุายว-าการข้#ด้คร-อมค.ออะไรการข้#ด้คร-อมค.อ การข้#ด้เสั�นข้นานค+-วางิไว�ด้�านหน�าก�บุม#หร.อไม-ม#ค า อย-างิใด้ๆ

ว-า บุรษ�ท“ ” หร.อค าย-ออย-างิใด้ๆ ในความหมายน#!อย+-ในระหว-างิเสั�นข้นานท�!งิสัองิ การข้#ด้คร-อมม#ผูลท าให�เช5คน�!นจ้ะใช�เงินตั๋ามเช5คได้�แตั๋-เฉัพาะให�แก-ธนาคารเท-าน�!น

การข้#ด้คร-อมท�&วไปค.อการข้#ด้เสั�นข้นานค+- โด้ยไม-ระบุ�ช.&อธนาคารหน1&งิธนาคารใด้ไว�โด้ยเฉัพาะหากม#การระบุ�ช.&อธนาคารหน1&งิธนาคารใด้ไว�โด้ยเฉัพาะย-อมท าให�เช5คน�!นเป"นเช5คข้#ด้คร-อมเฉัพาะ และจ้ะใช�เงินตั๋ามเช5คน�!นได้�เฉัพาะให�แก-ธนาคารท#&ระบุ�ไว�โด้ยเฉัพาะเท-าน�!น

ผู+�ท#&จ้ะท าการข้#ด้คร-อมเช5คม#ด้�งิตั๋-อไปน#!1.) เช5คไม-ม#ข้#ด้คร-อม ผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�ทรงิคนใด้คนหน1&งิจ้ะข้#ด้คร-อมเสั#ย

ก5ได้� และจ้ะท าเป"นข้#ด้คร-อมท�&วไปหร.อข้#ด้คร-อมเฉัพาะก5ได้�2.) เช5คข้#ด้คร-อมท�&วไปผู+�ทรงิจ้ะท าให�เป"นข้#ด้คร-อมเฉัพาะเสั#ยก5ได้�3.) เช5คข้#ด้คร-อมท�&วไปก5ด้# ข้#ด้คร-อมเฉัพาะก5ด้# ผู+�ทรงิจ้ะเตั๋มค าลงิไปว-า

ห�ามเปล#&ยนม.อ“ ” ก5ได้�4.) เช5คข้#ด้คร-อมเฉัพาะให�แก-ธนาคาร ธนาคารน�!นจ้ะซึ่ !าข้#ด้คร-อมเฉัพาะ

ให�แก-ธนาคารอ.&นเพ.&อเร#ยกเก5บุเงินก5ได้�5.) เช5คไม-ม#ข้#ด้คร-อมก5ด้# เช5คข้#ด้คร-อมท�&วไปก5ด้# สั-งิไปย�งิธนาคารใด้เพ.&อ

เร#ยกเก5บุเงิน ธนาคารน�!นจ้ะลงิข้#ด้คร-อมเฉัพาะให�ตั๋นเองิก5ได้� มาตั๋รา 994 และมาตั๋รา 995

มิาตรา 994 ถ�าในเช5คม#เสั�นข้นานค+-ข้#ด้ข้วางิไว�ข้�างิด้�านหน�า ก�บุม# หร.อไม-ม#ค าว-า "และบุรษ�ท" หร.อค าย-ออย-างิใด้ ๆ แห-งิข้องิความน#!อย+- ในระหว-างิเสั�นท�!งิสัองิน�!นไซึ่ร� เช5คน�!นช.&อว-าเป"นเช5คข้#ด้คร-อมท�&วไป และจ้ะใช�เงินตั๋ามเช5คน�!นได้�แตั๋-เฉัพาะให�แก-ธนาคารเท-าน�!น

ถ�าในระหว-างิเสั�นท�!งิสัองิน�!น กรอกช.&อธนาคารอ�นหน1&งิอ�นใด้ลงิไว� โด้ยเฉัพาะ เช5คเช-นน�!นช.&อว-าเป"นเช5คข้#ด้คร-อมเฉัพาะ และจ้ะใช�เงิน ตั๋ามเช5คน�!นได้�เฉัพาะให�แก-ธนาคารอ�นน�!น

มิาตรา 995

(1) เช5คไม-ม#ข้#ด้คร-อม ผู+�สั� &งิจ้-ายหร.อผู+�ทรงิคนใด้คนหน1&งิ จ้ะเร#ยกข้#ด้คร-อมเสั#ยก5ได้� และจ้ะท าเป"นข้#ด้คร-อมท�&วไปหร.อข้#ด้คร-อม เฉัพาะก5ได้�

(2) เช5คข้#ด้คร-อมท�&วไป ผู+�ทรงิจ้ะท าให�เป"นข้#ด้คร-อมเฉัพาะเสั#ยก5ได้�

92

Page 93: สรุป พาณิชย์3

(3) เช5คข้#ด้คร-อมท�&วไปก5ด้# ข้#ด้คร-อมเฉัพาะก5ด้# ผู+�ทรงิจ้ะเตั๋มค าลงิว-า"ห�ามเปล#&ยนม.อ"

ก5ได้� (4) เช5คข้#ด้คร-อมเฉัพาะให�แก-ธนาคารใด้ ธนาคารน�!นจ้ะซึ่ !าข้#ด้คร-อม เฉัพาะให�ไปแก-

ธนาคารอ.&นเพ.&อเร#ยกเก5บุเงินก5ได้� (5) เช5คไม-ม#ข้#ด้คร-อมก5ด้# เช5คข้#ด้คร-อมท�&วไปก5ด้# สั-งิไปย�งิธนาคารใด้ เพ.&อให�เร#ยกเก5บุเงิน

ธนาคารน�!นจ้ะลงิข้#ด้คร-อมเฉัพาะให�แก-ตั๋นเองิก5ได้� อธบุายหล�กกฎหมายในเร.&องิหน�าท#&และความร�บุผูด้ข้องิธนาคารในการจ้-ายเงิน

ตั๋ามเช5คข้#ด้คร-อมถ�าม#ผู+�น าเช5คข้#ด้คร-อมมาย.&นตั๋-อธนาคารเพ.&อให�ใช�เงิน ธนาคารจ้ะจ้-ายเงินสัด้แก-

ผู+�มาข้1!นเงินไม-ได้� แตั๋-ตั๋�องิจ้-ายให�แก-ธนาคารด้�วยก�น โด้ยถ�าเช5คข้#ด้คร-อมท�&วไป ธนาคารตั๋ามเช5คจ้ะจ้-ายเงินให�แก-ธนาคารใด้ท#&เร#ยกเก5บุเงินมาก5ได้� แตั๋-ถ�าเป"นเช5คข้#ด้คร-อมเฉัาะ ธนาคารตั๋ามเช5คจ้ะจ้-ายเงินให�ได้�ก5แตั๋-เฉัพาะธนาคารท#&เข้าระบุ�เจ้าะจ้งิข้#ด้คร-อมให�โด้ยเฉัพาะเท-าน�!น หากธนาคารปฏิบุ�ตั๋ผูด้ไปจ้ากท#&กล-าวมาธนาคารจ้ะตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อผู+�เป"นเจ้�าข้องิอ�นแท�จ้รงิแห-งิเช5คน�!น ในการท#&เข้าตั๋�องิเสั#ยหายอย-างิใด้ๆ เพราะการท#&ธนาคารใช�เงินไปตั๋ามเช5คน�!น ตั๋ามมาตั๋รา 997

มิาตรา 997 เช5คข้#ด้คร-อมเฉัพาะให�แก-ธนาคารกว-าธนาคารหน1&งิข้1!นไป เม.&อน าเบุกเอาแก-ธนาคารใด้ ท-านให�ธนาคารน�!นบุอกปAด้เสั#ยอย-าใช�เงินให� เว�นแตั๋-ท#&ข้#ด้คร-อมให�แก-ธนาคารในฐานเป"นตั๋�วแทนเร#ยกเก5บุเงิน

ธนาคารใด้ซึ่1&งิเข้าน าเช5คเบุกข้.นใช�เงินไปตั๋ามเช5คท#&ข้#ด้คร-อมอย-างิว-ามา น�!นก5ด้# ใช�เงินตั๋ามเช5คอ�นเข้าข้#ด้คร-อมท�&วไปเป"นประการอ.&นนอกจ้ากใช�ให� แก-ธนาคารอ�นใด้อ�นหน1&งิก5ด้# ใช�เงินตั๋ามเช5คอ�นเข้าข้#ด้คร-อมเฉัพาะเป"น ประการอ.&นนอกจ้ากใช�ให�แก-ธนาคาร ซึ่1&งิเข้าเจ้าะจ้งิข้#ด้คร-อมให�โด้ย เฉัพาะหร.อแก-ธนาคารตั๋�วแทนเร#ยกเก5บุเงินข้องิธนาคารน�!นก5ด้# ท-านว-า ธนาคารซึ่1&งิใช�เงินไปด้�&งิกล-าวน#! จ้ะตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อผู+�เป"นเจ้�าข้องิอ�นแท�จ้รงิ แห-งิเช5คน�!นในการท#&เข้าตั๋�องิเสั#ยหายอย-างิใด้ ๆ เพราะการท#&ตั๋นใช�เงินไป ตั๋ามเช5คด้�&งิน�!น

แตั๋-หากเช5คใด้เข้าน าย.&นเพ.&อให�ใช�เงิน และเม.&อย.&นไม-ปรากฏิว-าเป"นเช5ค ข้#ด้คร-อมก5ด้# หร.อไม-ปรากฏิว-าม#รอยข้#ด้คร-อมอ�นได้�ลบุล�างิหร.อแก�ไข้ เปล#&ยนแปลงิเพ&มเตั๋มเป"นประการอ.&นนอกจ้ากท#&อน�ญาตั๋ไว�โด้ยกฎหมาย ก5ด้# เช5คเช-นน#!ถ�าธนาคารใด้ใช�เงินไปโด้ยสั�จ้รตั๋และปราศัจ้ากประมาท เลนเล-อ ท-านว-าธนาคารน�!นไม-ตั๋�องิร�บุผูด้หร.อตั๋�องิม#หน�าท#&ร �บุใช�เงิน อย-างิใด้ ๆ

อธบุายหล�กกฎหมายในเร.&องิการค��มครองิธนาคารร�บุเงินตั๋ามเช5คข้#ด้คร-อมธนาคารท#&ร �บุเงินตั๋ามเช5คข้#ด้คร-อมจ้ะได้�ร�บุความค��มครองิ ไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อผู+�

เป"นเจ้�าข้องิอ�นแท�จ้รงิแห-งิเช5คในการท#&ธนาคารร�บุเงินไว�เพ.&อผู+�เคยค�าข้องิตั๋น หากปรากฏิตั๋-อมาว-าผู+�เคยค�าน�!นไม-ม#สัทธหร.อสัทธบุกพร-องิ แตั๋-จ้ะตั๋�องิประกอบุด้�วยหล�กเกณิฑ์�ด้�งิน#! (มาตั๋รา 998)

93

Page 94: สรุป พาณิชย์3

1.) ธนาคารตั๋�องิกระท าโด้ยสั�จ้รตั๋และไม-ประมาทเลนเล-อ2.) ธนาคารท#&ร �บุเงินตั๋�องิได้�ร�บุเช5คท#&ม#การข้#ด้คร-อมแล�ว3.) การเร#ยกเก5บุเงินข้องิธนาคารตั๋ามเช5คข้#ด้คร-อมน�!นเป"นการเร#ยกเก5บุเพ.&อ

ประโยชน�ข้องิผู+�เคยค�ามิาตรา 998 ธนาคารใด้ซึ่1&งิเข้าน าเช5คข้#ด้คร-อมเบุกเงินใช�เงินไปตั๋าม เช5คน�!นโด้ยสั�จ้รตั๋

และปราศัจ้ากประมาทเลนเล-อ กล-าวค.อว-าถ�าเป"นเช5ค ข้#ด้คร-อมท�&วไปก5ใช�เงินให�แก-ธนาคารอ�นใด้อ�นหน1&งิ ถ�าเป"นเช5คข้#ด้คร-อม เฉัพาะก5ใช�ให�แก-ธนาคารซึ่1&งิเข้าเจ้าะจ้งิข้#ด้คร-อมให�โด้ยเฉัพาะหร.อใช�ให� แก-ธนาคารตั๋�วแทนเร#ยกเก5บุเงินข้องิธนาคารน�!นไซึ่ร� ท-านว-าธนาคารซึ่1&งิ ใช�เงินไปตั๋ามเช5คน�!นฝ่Cายหน1&งิ ก�บุถ�าเช5คตั๋กไปถ1งิม.อผู+�ร �บุเงินแล�ว ผู+�สั� &งิ จ้-ายอ#กฝ่Cายหน1&งิ ตั๋-างิม#สัทธเป"นอย-างิเด้#ยวก�น และเข้�าอย+-ในฐานอ�น เด้#ยวก�นเสัม.อนด้�&งิว-าเช5คน�!นได้�ใช�เงินให�แก-ผู+�เป"นเจ้�าข้องิอ�นแท�จ้รงิแล�ว

พเศัษออกเช5คสั�&งิให�ธนาคารบุางิกอกจ้-ายเงินจ้ านวนหน1&งิพ�นบุาทแก-เอก โด้ยได้�ข้#ด้คร-อมเช5คน�!นไว�ด้�วย โทข้โมยเช5คน�!นไปจ้ากเอก แล�วปลอมบุ�ตั๋รประจ้ าตั๋�วข้�าราชการเป"นช.&อเอก น าเช5คและบุ�ตั๋รประจ้ าตั๋�วปลอมน�!นไปย.&นตั๋-อธนาคารบุางิกอกเพ.&อให�ใช�เงิน ธนาคารบุางิกอกได้�ใช�ความระม�ด้ระว�งิแล�วไม-พบุร-องิรอยการปลอมบุ�ตั๋รประจ้ าตั๋�วจ้1งิเข้�าใจ้ว-าโทค.อเอก และได้�จ้-ายเงินสัด้ให�โอไทหน1&งิพ�นบุาทโด้ยสั�จ้รตั๋ เช-นน#!ธนาคารบุางิกอกจ้ะตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อเอกหร.อไม-

เช5คฉับุ�บุน#!เป"นเช5คท#&ม#การข้#ด้คร-อม ด้�งิน�!น ธนาคารบุางิกอกซึ่1&งิเป"นธนาคารท#&ม#หน�าท#&ใช�เงินตั๋ามเช5คน�!นจ้ะจ้-ายเป"นเงินสัด้ตั๋ามเช5คให�แก-ผู+�น า เช5คน�!นมาย.& นตั๋-อธนาคารไม-ได้� ธนาคารบุางิกอกม#หน�าท#&ท#&จ้ะตั๋�องิใช�เงินตั๋ามเช5คให�แก-ธนาคารหน1&งิธนาคารใด้ท#&เร#ยกเก5บุเงินมาเท-าน�!น ถ1งิแม-ธนาคารบุางิกอกจ้ะได้�กระท าการโด้ยสั�จ้รตั๋และไม-ประมาทเลนเล-อก5ตั๋าม แตั๋-กระท าผูด้วธ#การใช�เงินตั๋ามเช5คข้#ด้คร-อมท#&กฎหมายก าหนด้ไว� ธนาคารจ้1งิย�งิตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อเอกผู+�เป"นเจ้�าข้องิเช5คท#&แท�จ้รงิ ตั๋ามมาตั๋รา 997 และมาตั๋รา 1000

มิาตรา 1000 ธนาคารใด้ได้�ร�บุเงินไว�เพ.& อผู+�เคยค�าข้องิตั๋นโด้ยสั�จ้รตั๋ และปราศัจ้ากประมาทเลนเล-อ อ�นเป"นเงินเข้าใช�ให�ตั๋ามเช5คข้#ด้คร-อม ท�&วไปก5ด้# ข้#ด้คร-อมเฉัพาะให�แก-ตั๋นก5ด้# หากปรากฏิว-าผู+�เคยค�าน�!น ไม-ม#สัทธหร.อม#สัทธเพ#ยงิอย-างิบุกพร-องิในเช5คน�!นไซึ่ร� ท-านว-าเพ#ยงิแตั๋- เหตั๋�ท#&ได้�ร�บุเงินไว�หาท าให�ธนาคารน�!นตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อผู+�เป"นเจ้�าข้องิอ�น แท�จ้รงิแห-งิเช5คน�!นแตั๋-อย-างิหน1&งิอย-างิใด้ไม-

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 12

1. ว�นท#&ออกเช5ค ไม-ม#ผูลกระทบุถ1งิความสัมบุ+รณิ�ข้องิเช5ค

94

Page 95: สรุป พาณิชย์3

2. จ้.ด้ออกเช5คช า ระหน#! ให�แก- เค5ม โด้ยเตั๋มรายการในแบุบุพมพ�เช5คซึ่1&งิม#ข้�อความว-า จ้-าย“ .เค5ม หร.อผู+�ถ.อ… ” โด้ยไม-ได้�ข้#ด้ฆ-าค าว-า หร.อผู+�ถ.อ“ .” ออก เช5คฉับุ�บุน#!ม#ผูลทางิกฎหมายค.อ

ถ.อว-าเป"นเช5คจ้-ายให�แก-ผู+�ถ.อ3. จ้.ด้ใช�ปJนข้-มข้+-ให�เค5มสั�&งิจ้-ายเช5คให�แก-ตั๋น เค5มกล�วตั๋ายจ้1งิลงิลายม.อช.&อสั�&งิจ้-ายเช5คให�แก-จ้.ด้

ไป จ้.ด้น าเช5คน�!นไปสัล�กหล�งิโอนช าระหน#!ค-าเช-าซึ่.!อรถยนตั๋�ให�แก-บุรษ�ทไทยซึ่.&อตั๋รงิจ้ าก�ด้ บุรษ�ทไทยซึ่.&อตั๋รงิไม-ร+ �เร.&องิเก#&ยวก�บุท#&จ้.ด้ใช�ปJนข้-มข้+-เค5ม จ้1งิได้�ร�บุเช5คไว� แล�วน าเช5คไปย.&นแก-ธนาคารเพ.&อให�ใช�เงิน แตั๋-ธนาคารปฏิเสัธการใช�เงินตั๋ามเช5ค เช-นน#! บุรษ�ทไทยซึ่.&อตั๋รงิม#สัทธเร#ยกร�องิเงินตั๋ามเช5คจ้ากเค5มและจ้.ด้

4. กฎหมายก าหนด้เวลาให�ย.&นเช5คแก-ธนาคารเพ.&อใช�เงินภายในก าหนด้เวลา ภายใน 1 ป@ น�บุแตั๋- ว�นออกเช5ค

5. เช5คน�!นย.&นให�ใช�เงินเม.&อพ�นเวลาสัามเด้.อนน�บุแตั๋-ว�นออกเช5ค ไม-เป"นเหตั๋�ท#&ธนาคารจ้ะปฏิเสัธการจ้-ายเงินตั๋ามเช5คซึ่1&งิผู+�เคยค�าก�บุธนาคารได้�ออกเบุกเงินแก-ตั๋น

6. ถ�าธนาคารตั๋ามเช5คเข้#ยนข้�อความลงิลายม.อช.&อบุนเช5คว-า ใช�ได้�“ ” จ้ะท าให�ธนาคารม#สัถานะ ผู+กพ�นในฐานเป"นล+กหน#!ช� !นตั๋�นตั๋-อผู+�ทรงิ

7. การท#&ธนาคารซึ่1&งิใช�เงินตั๋ามเช5คข้#ด้คร-อมเฉัพาะโด้ยใช�เงินไปตั๋ามเช5คโด้ยสั�จ้รตั๋ปราศัจ้ากประมาทเลนเล-อแก-ธนาคารซึ่1&งิเข้าเจ้าะจ้งิข้#ด้คร-อมให�โด้ยเฉัพาะแล�ว หากปรากฏิภายหล�งิว-าผู+�ทรงิเช5คซึ่1&งิเร#ยกเก5บุเงินแตั๋-แรกน�!นมใช-เป"นผู+�ม#สัทธอ�นแท�จ้รงิในเช5คน�!นจ้ะม#ผูลทางิกฎหมายค.อ ถ.อว-าเช5คน�!นได้�ใช�เงินให�แก-ผู+�เป"นเจ้�าข้องิท#&แท�จ้รงิแล�ว

8. หล�กเกณิฑ์�สั าค�ญท#&จ้ะท าให�ธนาคารท#&ได้�ร�บุเงินไว�เพ.&อล+กค�าข้องิตั๋น อ�นเป"นเงินท#&ธนาคารอ.&นใช�ให�ตั๋ามเช5คข้#ด้คร-อม ไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ตั๋-อผู+�เป"นเจ้�าข้องิอ�นแท�จ้รงิแห-งิเช5คน�!น หากปรากฏิตั๋-อมาว-าล+กค�าข้องิตั๋นท#&น าเช5คมาเข้�าบุ�ญช#น�!นไม-ม#สัทธในเช5คน�!นค.อ หล�กการกระท าโด้ยสั�จ้รตั๋และปราศัจ้ากประมาทเลนเล-อ

9. เหตั๋�ท#&แบุบุพมพ�เช5คข้องิธนาคาร จ้1งิม#ข้�อความไว�ให�เตั๋มรายการว-า จ้-าย“ ….หร.อผู+�ถ.อ” เพราะ รายการในเช5คท#&สั าค�ญตั๋�องิม#ช.&อหร.อย#&ห�อข้องิผู+�ร�บุเงินหร.อค าจ้ด้แจ้�งิว-าให�ใช�เงินแก-ผู+�ถ.อ

10. หากม#การย.&นเช5คเพ.&อให�ธนาคารใช�เงินเม.&อพ�นเวลา 6 เด้.อนน�บุแตั๋-ว�นออกเช5คผูลค.อ ธนาคารม#สัทธท#&จ้ะไม-จ้-ายเงินตั๋ามเช5ค

11. ก าหนด้เวลาให�ย.&นเช5คภายใน 1 เด้.อนน�บุแตั๋-ว�นออกเช5คใช�ก�บุ เช5คท#&ใช�เงินในเม.องิเด้#ยวก�นก�บุท#&ออกเช5ค

12. เช5คท#&ม#การข้#ด้คร-อมเฉัพาะให�แก- 2 ธนาคารม#ผูลทางิกฎหมายค.อ ธนาคารตั๋ามเช5คบุอกปAด้ไม-ใช�เงินได้�เว�นแตั๋-เป"นการข้#ด้คร-อมให�แก-ธนาคารในฐานเป"นตั๋�วแทนเร#ยกเก5บุ

13. กรณิ#เช5คไม-ได้�ลงิว�นท#&ออกเช5คไว� ผู+�ทรงิท าการโด้ยสั�จ้รตั๋จ้ด้ว�นตั๋ามท#&ถ+กตั๋�องิแท�จ้รงิลงิได้�

14. ธนาคารท#&ระบุ�ไว�ในการข้#ด้คร-อมเฉัพาะ จ้ะท าการข้#ด้คร-อมเฉัาะซึ่ !าอ#กอ�นหน1&งิให�แก-ธนาคารอ.&นเพ.&อเร#ยกเก5บุเงินก5ได้�

95

Page 96: สรุป พาณิชย์3

15. พเศัษถ+กเอกฉั�อฉัลให�ออกเช5คสั�&งิจ้-ายเงินจ้ านวนหน1&งิแก-เอก เอกไม-กล�าน าเช5คน�!นไปข้1!นเงินก�บุธนาคาร จ้1งิได้�น าเช5คน�!นสัล�กหล�งิโอนช าระหน#!ให�บุรษ�ทสั�จ้รตั๋จ้ าก�ด้ ท�!งิๆ ท#&บุรษ�ทสั�จ้รตั๋จ้ าก�ด้ร+ �อย+-แล�วว-าพเศัษถ+กเอกฉั�อฉัลให�ออกเช5คฉับุ�บุน�!นแตั๋-ก5ย�งิร�บุเช5คไว� บุรษ�ทสั�จ้รตั๋จ้ าก�ด้ น าเช5คเข้�าบุ�ญช#ในธนาคารเพ.&อเร#ยกเก5บุ ธนาคารปฏิเสัธการจ้-ายเงินตั๋ามเช5ค บุรษ�ทสั�จ้รตั๋ จ้ าก�ด้ ม# สัทธเร#ยกร�องิจ้าก เอก ให�ช าระหน#!ตั๋ามเช5ค

หน่�วยที่�� 13 ต2วสัญญาใชี&เง�น่ อาย/ค้ำวามิ ต2วเง�น่ปลัอมิ ต2วเง�น่ถ%กลัก ต2วเง�น่หาย

1. ตั๋��วสั�ญญาใช�เงินเป"นตั๋ราสัารซึ่1&งิผู+�ออกตั๋��วให�ค าม�&นสั�ญญาว-า จ้ะใช�เงินจ้ านวนหน1&งิให�แก-ผู+�ร �บุเงินหร.อตั๋ามค าสั�&งิข้องิผู+�ร �บุเงิน ซึ่1&งิจ้ะตั๋�องิม#รายการตั๋ามท#&กฎหมายก าหนด้ไว� โด้ยกฎหมายให�น�บุบุทบุ�ญญ�ตั๋ในบุางิเร.&องิข้องิตั๋��วแลกเงินมาใช�ก�บุตั๋��วสั�ญญาใช�เงินด้�วย

2. ม+ลหน#!ตั๋ามตั๋��วเงินจ้ะตั๋�องิด้ า เนนการเร#ยกร�องิภายในอาย�ความท#&กฎหมายก าหนด้ไว�เป"นพเศัษซึ่1&งิม# 3 กรณิ#ค.ออาย�ความฟ้8องิผู+�ร �บุรองิตั๋��วแลกเงินและผู+�ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน อาย�ความฟ้8องิผู+�สั� &งิจ้-ายและผู+�สัล�กหล�งิ และอาย�ความผู+�สัล�กหล�งิฟ้8องิไล-เบุ#!ย นอกจ้ากน�!นกฎหมายย�งิก าหนด้ผูลข้องิการท#&อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิและผูลข้องิหน#!เด้มเก#&ยวก�บุอาย�ความตั๋��วเงิน

3. ตั๋��วเงินปลอม หมายถ1งิตั๋��วเงินน�!นได้�ม#การกระท าให�ผูด้แปลกไปจ้ากตั๋��วเงินท#&แท�จ้รงิ อาจ้จ้ะเป"นการปลอมท�!งิฉับุ�บุ หร.อบุางิสั-วน

4. เม.&อตั๋��วเงินหาย หร.อถ+กล�ก ผู+�ทรงิตั๋�องิบุอกกล-าวเป"นหน�งิสั.อไปย�งิผู+�ออกตั๋��วเงิน ผู+�จ้-าย ผู+�สัมอ�างิยามประสังิค� ผู+�ร �บุรองิเพ.&อแก�หน�าและผู+�ร �บุอาว�ลตั๋ามแตั๋-ม# เพ.&อให�บุอกปAด้ไม-ใช�เงินตั๋ามตั๋��วเงินน�!น และอาจ้ร�องิข้อไปย�งิผู+�สั� &งิจ้-ายให�ออกตั๋��วเงินเป"นเน.!อความเด้#ยวก�นแก-ตั๋นใหม-ฉับุ�บุหน1&งิก5ได้�

13.1 ต2วสัญญาใชี&เง�น่1. ตั๋��วสั�ญญาใช�เงินเป"นตั๋��วเงินประเภทหน1&งิท#&ผู+�ออกตั๋��วให�ค าม�&นว-าจ้ะใช�เงินจ้ านวน

หน1&งิให�แก-ผู+�ร �บุเงินหร.อตั๋ามค าสั�&งิข้องิผู+�ร �บุเงิน2. กฎหมายก าหนด้รายการท#&จ้ะตั๋�องิในตั๋��วสั�ญญาใช�เงินไว� ซึ่1&งิจ้ะตั๋�องิม#รายท#&ข้าด้

เสั#ยมได้�รวม 4 รายการค.อ (1) ค าบุอกช.&อว-าเป"นตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน (2) ค าม�&นสั�ญญาอ�น

96

Page 97: สรุป พาณิชย์3

ปราศัจ้ากเงิ.&อนไข้ว-าจ้ะใช�เงินเป"นจ้ านวนแน-นอน (3) ช.&อหร.อย#&ห�อข้องิผู+�ร �บุเงิน และ (4) ลายม.อช.&อผู+�ออกตั๋��ว

3. กฎหมายก าหนด้ให�น าบุทบุ�ญญ�ตั๋ในบุางิเร.&องิข้องิตั๋��วแลกเงินมาใช�ก�บุตั๋��วสั�ญญาใช�เงินเพ#ยงิเท-าท#&ไม-ข้�ด้ก�บุสัภาพแห-งิตั๋ราสัารชนด้น#!ด้�วย

4. ผู+�ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงินย-อมตั๋�องิผู+กพ�นเป"นอย-างิเด้#ยวก�นก�บุผู+�ร �บุรองิตั๋��วแลกเงิน

13.1.1 ความหมายข้องิตั๋��วสั�ญญาใช�เงินตั๋��วสั�ญญาใช�เงินค.ออะไรตั๋��วสั�ญญาใช�เงินค.อหน�งิสั.อตั๋ราสัารซึ่1&งิบุ�คคลหน1&งิเร#ยกว-า ผู+�ออกตั๋��ว ให�ค าม�&น

สั�ญญาว-าจ้ะใช�เงินจ้ านวนหน1&งิแก-บุ�คคลอ#กคนหน1&งิ หร.อให�ใช�ตั๋ามค าสั�&งิข้องิบุ�คคลอ#กคนหน1&งิเร#ยกว-าผู+�ร �บุเงิน

13.1.2 รายการในตั๋��วสั�ญญาใช�เงินเค5มสั�&งิซึ่.!อสันค�าจ้ากหวานเม.&อว�นท#& 1 มถ�นายน 2536 เป"นราคาสันค�าท�!งิสั!น

10,000 บุาท เค5มย�งิไม-ม#เงินจ้-ายค-าสันค�าด้�งิกล-าวแก-หวาน หวานตั๋กลงิให�เค5มออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงินจ้ านวนเงินด้�งิกล-าวและด้อกเบุ#!ยในอ�ตั๋ราร�อยละ 12 ตั๋-อป@ ก าหนด้ใช�เงินในว�นท#& 1 ธ�นวาคม 2536

ให�เข้#ยนตั๋��วสั�ญญาใช�เงินด้�งิกล-าวให�ม#รายการครบุถ�วนตั๋ามท#&กฎหมายก าหนด้ไว�

ตั๋��วสั�ญญาใช�เงินออกท#&บุ�านเลข้ท#& 123 ถนน 86

แข้วงิบุางิมด้ เข้ตั๋บุางิเข้น กร�งิเทพฯว�นท#& 1 มถ�นายน 2536

ข้�าพเจ้�านายเค5มสั�ญญาว-าจ้ะใช�เงินให�เป"นจ้ านวน 10,000 บุาท พร�อมก�บุด้อกเบุ#!ยในอ�ตั๋ราร�อยละ 12 ตั๋-อป@ข้องิจ้ านวนเงินด้�งิกล-าวแก-นายหวาย ในว�นท#& 1 ธ�นวาคม 2536 ณิ ภ+มล าเนาข้องิข้�าพเจ้�าข้�างิตั๋�น

ลงิช.&อ เค5ม

13.1.3 บุทบุ�ญญ�ตั๋ว-าด้�วยตั๋��วแลกเงินท#&น ามาใช�ก�บุตั๋��วสั�ญญาใช�เงินเม.&อว�นท#& 1 มถ�นายน 2536 มะพร�าวย.มเงินมะนาว 10,000 บุาท ก าหนด้ใช�ค.น

ภายใน 3 เด้.อน มะนาวตั๋กลงิให�ย.มแตั๋-ข้อคด้ด้อกเบุ#!ยในอ�ตั๋ราร�อยละ 10 ตั๋-อเด้.อน คด้เป"นค-าด้อกเบุ#!ย 3,000 บุาท ข้อห�กค-าด้อกเบุ#!ยล-วงิหน�าคงิจ้-ายเงินสัด้ไป 7,000 บุาท และให�มะพร�าวออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงินลงิว�นท#& 1 มถ�นายน 2536 สั�ญญาจ้ะใช�เงินจ้ านวน

97

Page 98: สรุป พาณิชย์3

10,000 บุาท แก-มะนาว ตั๋-อมามะนาวสัล�กหล�งิโอนตั๋��วสั�ญญาใช�เงินให�แก-มะปรางิเป"นการช าระหน#!ค-าซึ่.!อสันค�า โด้ยมะปรางิไม-ร+ �ถ1งิการคด้ด้อกเบุ#!ยด้�งิกล-าว เม.&อตั๋��วสั�ญญาใช�เงินถ1งิก าหนด้ใช�เงิน มะปรางิย.&นตั๋��วเพ.&อให�มะพร�าวใช�เงินมะพร�าวไม-ยอมใช�อ�างิว-าเป"นหน#!ท#&เกด้ข้1!นจ้ากการก+�ย.มท#&คด้ด้อกเบุ#!ยเกนกว-าอ�ตั๋ราท#&กฎหมายก าหนด้ จ้งิวนจ้ฉั�ยว-ามะปรางิม#ม#สัทธเร#ยกร�องิจ้ากมะพร�าวได้�หร.อไม- เพ#ยงิใด้

กรณิ#เป"นเร.&องิท#&มะปรางิทรงิตั๋��วสั�ญญาใช�เงินฟ้8องิมะพร�าว ผู+�ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงินให�ช าระหน#!ตั๋ามตั๋��วน�!น เช-นน#!มะพร�าวไม-อาจ้ยกข้�อตั๋-อสั+�ในเร.&องิการคด้ด้อกเบุ#!ยเกนอ�ตั๋ราข้1!นเป"นข้�อตั๋-อสั+�ท#&มะพร�าวม#ตั๋-อมะนาวผู+�ทรงิคนก-อนมาใช�ก�บุมะปรางิได้� ท�!งิน#!เพราะการอนตั๋��วสั�ญญาใช�เงินระหว-างิมะนาวก�บุมะปรางิมได้�ม#ข้1!นด้�วยการคบุคด้ก�นฉั�อฉัล กรณิ#ตั๋�องิบุ�งิค�บุตั๋ามมาตั๋รา 916 ซึ่1&งิมาตั๋รา 985 ให�น ามาใช�ก�บุตั๋��วสั�ญญาใช�เงินด้�วย มะพร�าวตั๋�องิร�บุผูด้ใช�เงินด้�วย มะพร�าวตั๋�องิร�บุผูด้ใช�เงินเตั๋5มจ้ านวนในตั๋��วสั�ญญาใช�เงินแก-มะปรางิ

13.1.4 ความร�บุผูด้ข้องิผู+�ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงินอธบุายว-ากฎหมายก าหนด้ความร�บุผูด้ข้องิผู+�ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงินไว�อย-างิไรมาตั๋รา 986 ก าหนด้ความร�บุผูด้ข้องิผู+�ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงินเสัม.อนก�บุความ

ร�บุผูด้ข้องิผู+�ร �บุรองิตั๋��วแลกเงิน กล-าวค.อผู+�ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงินย-อมได้�ลงิลายม.อช.&อข้องิตั๋นในฐานะผู+�ออกตั๋��วซึ่1&งิม#ข้�อความเป"นค าม�&นปราศัจ้ากเงิ.&อนไข้ว-าจ้ะใช�เงินจ้ านวนแน-นอนให�แก-ผู+�ร �บุเงิน ย-อมเป"นอ�นสั�ญญาว-าจ้ะใช�เงินตั๋ามตั๋��วน�!นแก-ผู+�ทรงิเม.&อตั๋��วถ1งิก าหนด้ใช�เงิน ในกรณิ#ข้องิตั๋��วแลกเงินความร�บุผูด้ข้องิผู+�จ้-ายเกด้ข้1!นเม.&อผู+�จ้-ายได้�ลงิลายม.อช.&อร�บุรองิตั๋��วแลกเงิน ในกรณิ#ข้องิตั๋��วสั�ญญาใช�เงินเม.&อมาตั๋รา 986 ก าหนด้ให�ผู+�ออกตั๋��วร�บุผูด้อย-างิเด้#ยวก�บุผู+�ร �บุรองิตั๋��วแลกเงินแล�ว จ้1งิไม-ม#ความจ้ าเป"นท#&จ้ะตั๋�องิม#วธ#การร�บุรองิตั๋��วสั�ญญาใช�เงินด้�งิเช-นกรณิ#ข้องิตั๋��วแลกเงินเว�นแตั๋-เป"นตั๋��วสั�ญญาใช�เงินท#&ออกมาแตั๋-ตั๋-างิประเทศั

13.2 อาย/ค้ำวามิต2วเง�น่1. อาย�ความตั๋ามล+กหน#!เด้ม และอาย�ความตั๋ามตั๋��วเงิน กฎหมายก าหนด้ไว�แตั๋กตั๋-างิ

ด้�นโด้ยอาย�ความตั๋��วเงินก าหนด้ไว�สั� !นกว-าอาย�ความตั๋ามม+ลหน#!เด้ม2. กฎหมายก าหนด้อาย�ความตั๋��วเงินไว�เป"นพเศัษ ในกรณิ#ฟ้8องิผู+�ร �บุรองิตั๋��วแลก

เงินหร.อผู+�ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน ห�ามมให�ฟ้8องิเม.&อพ�นเวลาสัามป@น�บุแตั๋-ว�นตั๋��วน�!นถ1งิก าหนด้ใช�เงิน

98

Page 99: สรุป พาณิชย์3

3. ในกรณิ#ผู+�ทรงิตั๋��วเงินฟ้8องิผู+�สัล�กหล�งิและผู+�สั� &งิจ้-าย ห�ามมให�ฟ้8องิคด้#เม.&อพ�นเวลาหน1&งิป@น�บุแตั๋-ว�นท#&ได้�ลงิในค าค�ด้ค�าน หร.อน�บุแตั๋-ว�นตั๋��วเงินถ1งิก าหนด้ในกรณิ#ท#&ม#ข้�อก าหนด้ไว�ว-าไม-จ้ าตั๋�องิม#ค าค�ด้คาน

4. ในกรณิ#ผู+�สัล�กหล�งิฟ้8องิไล-เบุ#!ยก�นเองิและไล-เบุ#!ยเอาแก-ผู+�สั� &งิจ้-าย ห�ามมให�ฟ้8องิคด้#เม.&อพ�นเวลาหกเด้.อนน�บุแตั๋-ว�นท#&ผู+�สัล�กหล�งิเข้�าถ.อเอาตั๋��วเงินและใช�เงิน หร.อน�บุแตั๋-ว�นท#&ผู+�สัล�กหล�งิน�!นเองิถ+กฟ้8องิ

5. เม.&ออาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิแก-ค+-สั�ญญาแห-งิตั๋��วเงินฝ่Cายใด้ฝ่Cายหน1&งิ ย-อมม#ผูลสัะด้�ด้หย�ด้ลงิเพ#ยงิแก-แก-ค+-สั�ญญาฝ่Cายน�!นเท-าน�!น

6. ถ�าตั๋��วเงินได้�ท าข้1!นหร.อได้�โอนหร.อสัล�กหล�งิไปแล�วในม+ลหน#!อ�นใด้ และสัทธตั๋ามตั๋��วเงินสั+ญสั!นไปเพราะอาย�ความ หน#!เด้มน�!นก5ย�งิคงิม#อย+-เท-าท#&ล+กหน#!มตั๋�องิเสั#ยหายแตั๋-การน�!น เว�นแตั๋-จ้ะได้�ตั๋กลงิก�นไว�เป"นอย-างิอ.&น

13.2.1 อาย�ความตั๋ามม+ลหน#!เด้ม และอาย�ความตั๋ามตั๋��วเงินก. สั�&งิจ้-ายเช5คฉับุ�บุหน1&งิแก- ข้. ตั๋-อมา ข้. เอาเช5คน�!นไปท าสั�ญญาข้ายลด้ให�แก-

ธนาคาร เม.&อถ1งิก าหนด้ธนาคารตั๋ามเช5คปฏิเสัธการจ้-ายเงิน หล�งิจ้ากน�!น 1 ป@ ธนาคารท#&ร �บุซึ่.!อลด้เช5คได้�น าเช5คน�!นไปฟ้8องิให� ก. และ ข้. ร�บุผูด้ใช�เงินค.น ก. และ ข้. สั+�คด้#ว-าข้าด้อาย�ความแล�ว ให�วนจ้ฉั�ยว-าข้�อตั๋-อสั+�ข้องิ ก. และ ข้. ฟ้Aงิได้�หร.อไม-พ#ยงิใด้

กรณิ#เป"นเร.&องิธนาคารฟ้8องิ ก. ให�ร�บุผูด้ในฐานะผู+�ทรงิเช5คตั๋ามมาตั๋รา 1002

เม.&อเกน 1 ป@ น�บุแตั๋-ว�นออกเช5คคด้#จ้1งิข้าด้อาย�ความ สั-วนธนาคารฟ้8องิ ข้. น�!นเป"นการฟ้8องิให�ร�บุผูด้ตั๋ามสั�ญญาข้ายลด้เช5คม#อาย�ความ 10 ป@ คด้#ไม-ข้าด้อาย�ความ ด้�งิน�!น ข้�อตั๋-อสั+�ข้องิ ก. ฟ้Aงิข้1!น สั-วนข้�อตั๋-อสั+�ข้องิ ข้. ฟ้Aงิไม-ได้�

13.2.2 อาย�ความฟ้8องิผู+�ร �บุรองิตั๋��วแลกเงินและผู+�ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงินจ้�นทร�ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงินลงิว�นท#& 1 ม#นาคม 2532 สั�ญญาจ้ะใช�เงินจ้ านวน

หน1&งิแก-อ�งิคารผู+�ร �บุเงิน เม.&อผู+�ร �บุเงินเร#ยกร�องิทวงิถาม ตั๋-อมาว�นท#& 1 ม#นาคม 2536

อ�งิคารให�ทนายความทวงิถามจ้�นทร�ให�ใช�เงินตั๋ามตั๋��ว และตั๋-อมาเม.&อว�นท#& 1 พฤษภาคม 2536 อ�งิคารได้�ย.&นฟ้8องิจ้�นทร�ให�ร�บุผูด้ตั๋ามตั๋��ว ให�วนจ้ฉั�ยว-าคด้#ข้องิอ�งิคารข้าด้อาย�ความฟ้8องิร�องิแล�วหร.อไม-

กรณิ#เป"นตั๋��วสั�ญญาใช�เงินเม.&อทวงิถาม ผู+�ออกตั๋��วให�ใช�เงินตั๋ามตั๋��วเป"นว�นเร&มตั๋�นถ1งิก าหนด้ใช�เงิน ด้�งิน�!นจ้1งิตั๋�องิถ.อเอาว�นท#& 1 ม#นาคม 2536 เป"นว�นเร&มน�บุอาย�ความ เม.&ออ�งิคารฟ้8องิคด้#ภายใน 3 ป@ น�บุแตั๋-ว�นถ1งิก าหนด้ใช�เงินด้�งิกล-าว คด้#ข้องิอ�งิคารจ้1งิไม-ข้าด้อาย�ความ

99

Page 100: สรุป พาณิชย์3

13.2.3 อาย�ความฟ้8องิผู+�สั� &งิจ้-ายและผู+�สัล�กหล�งิมะลออกเช5คสั�&งิให�ธนาคารชาวนาไทยจ้-ายเงินจ้ านวนห�าพ�นบุาทแก-ก�หลาบุลงิ

ว�นท#&สั� &งิจ้-าย 1 มกราคม 2536 ตั๋-อมาว�นท#& 15 มกราคม 2536 ก�หลาบุน าเช5คด้�งิกล-าวย.&นตั๋-อธนาคารชาวนาไทยเพ.&อให�ใช�เงิน ธนาคารชาวนาไทยปฏิเสัธการจ้-ายเงินตั๋ามเช5คอ�างิว-าเงินในบุ�ญช#มะลไม-พอจ้-าย ก�หลาบุทวงิถามเงินตั๋ามเช5คจ้ากมะลแตั๋-มะลผู�ด้ผู-อนเร.&อยมาจ้นกระท�&งิว�นท#& 10 มกราคม 2537 ก�หลาบุจ้1งิได้�ย.&นฟ้8องิมะลตั๋-อศัาลข้อให�บุ�งิค�บุใช�เงินตั๋ามเช5ค มะลตั๋-อสั+�ว-าคด้#ข้าด้อาย�ความแล�ว ให�วนจ้ฉั�ยว-าข้�อตั๋-อสั+�ข้องิมะลด้�งิกล-าวฟ้Aงิข้1!นหร.อไม-

กรณิ#เป"นเร.&องิท#&ก�หลาบุในฐานะผู+�ทรงิเช5คฟ้8องิมะลผู+�สั� &งิจ้-ายเช5คให�ร�บุผูด้ตั๋ามความในเช5ค จ้1งิอย+-ในบุ�งิค�บุข้องิอาย�ความตั๋ามมาตั๋รา 1002 ก�หลาบุจ้ะตั๋�องิฟ้8องิมะลก-อนพ�นเวลา 1 ป@น�บุแตั๋-ว�นเช5คถ1งิก าหนด้ ซึ่1&งิในกรณิ#น#!ว�นท#&เช5คถ1งิก าหนด้ค.อว�นท#&ลงิในเช5ค 1 มกราคม 2536 เม.&อก�หลาบุฟ้8องิคด้#ในว�นท#& 10 มกราคม 2537 จ้1งิพ�นเวลา 1

ป@ คด้#ข้าด้อาย�ความฟ้8องิร�องิ ข้�อตั๋-อสั+�ข้องิมะลฟ้Aงิข้1!น13.2.4 อาย�ความฟ้8องิผู+�สัล�กหล�งิฟ้8องิไล-เบุ#!ยก�นเองิและผู+�สั� &งิจ้-ายกฎหมายก าหนด้อาย�ความในคด้#ท#&ผู+�สัล�กหล�งิฟ้8องิไล-เบุ#!ยก�นเองิและไล-เบุ#!ยเอา

แก-ผู+�สั� &งิจ้-ายแห-งิตั๋��วเงินไว�อย-างิไรมาตั๋รา 1003 บุ�ญญ�ตั๋ให�ม#ผูลว-าในคด้#ท#&ผู+�สัล�กหล�งิฟ้8องิไล-เบุ#!ยก�นเองิและไล-

เบุ#!ยเอาแก-ผู+�สั� &งิจ้-าย ห�ามมให�ฟ้8องิคด้#เม.&อพ�นเวลาหกเด้.อนน�บุแตั๋-ว�นท#&ผู+�สัล�กหล�งิเข้�าถ.อเอาตั๋��วเงินและใช�เงิน หร.อน�บุแตั๋-ว�นท#&ผู+�สัล�กหล�งิน�!นเองิถ+กฟ้8องิ

มิาตรา 1003 ในคด้#ผู+�สัล�กหล�งิท�!งิหลายฟ้8องิไล-เบุ#!ยก�นเองิ และไล-เบุ#!ยเอาแก-ผู+�สั� &งิจ้-ายแห-งิตั๋��วเงิน ท-านห�ามมให�ฟ้8องิคด้#เม.&อพ�นเวลาหกเด้.อนน�บุแตั๋-ว�นท#&ผู+�สัล�กหล�งิเข้�าถ.อเอาตั๋��วเงินและใช�เงินหร.อน�บุแตั๋-ว�นท#&ผู+�สัล�กหล�งิน�!นเองิถ+กฟ้8องิ

13.2.5 อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิด้ าเป"นผู+�สั� &งิจ้-ายตั๋��วแลกเงิน เข้#ยวเป"นผู+�ร �บุรองิ เหล.องิและแด้งิเป"นผู+�สัล�กหล�งิ

ตั๋��วข้าด้ความเช.&อถ.อ พเศัษซึ่1&งิเป"นผู+�ทรงิตั๋��วแลกเงินท าค าค�ด้ค�านแล�วใช�สัทธไล-เบุ#!ยฟ้8องิแด้งิผู+�สัล�กหล�งิให�ร�บุผูด้แตั๋-เพ#ยงิผู+�เด้#ยว เวลาผู-านไปกว-า 3 ป@ คด้#ท#&พเศัษฟ้8องิแด้งิย�งิอย+-ในระหว-างิการพจ้ารณิาข้องิศัาลอ�ทธรณิ� พเศัษจ้1งิได้�มาฟ้8องิด้ า เข้#ยว และเหล.องิให�ร�บุผูด้ ด้ า เข้#ยว และเหล.องิยกอาย�ความข้1!นตั๋-อสั+� ให�วนจ้ฉั�ยว-าคด้#ท#&พเศัษฟ้8องิด้ า เข้#ยว และเหล.องิให�ร�บุผูด้ด้�งิกล-าวข้าด้อาย�ความหร.อไม-

กรณิ#ข้องิด้ าและเหล.องิ เป"นการฟ้8องิผู+�สั� &งิจ้-ายและผู+�สัล�กหล�งิ ซึ่1&งิตั๋ามมาตั๋รา 1002 ห�ามมให�ฟ้8องิเม.&อพ�นเวลาหน1&งิป@น�บุแตั๋-ว�นท#&ได้�ลงิในค าค�ด้ค�าน และกรณิ#ข้องิ

100

Page 101: สรุป พาณิชย์3

เข้#ยวเป"นการฟ้8องิผู+�ร �บุรองิตั๋��วแลกเงิน ซึ่1&งิมาตั๋รา 1001 ห�ามมให�ฟ้8องิเม.&อพ�นเวลาสัามป@ น�บุแตั๋-ว�นตั๋��วถ1งิก าหนด้ การท#&พเศัษฟ้8องิแด้งิผู+�สัล�กหล�งิคนหน1&งิ หาท าให�อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิแก-ด้ า เข้#ยว และเหล.องิไม- ท�!งิน#!โด้ยผูลข้องิมาตั๋รา 1004 คด้#ข้องิพเศัษจ้1งิข้าด้อาย�ความ

มิาตรา 1001 ในคด้#ฟ้8องิผู+�ร�บุรองิตั๋��วแลกเงินก5ด้# ผู+�ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน ก5ด้# ท-านห�ามมให�ฟ้8องิเม.&อพ�นเวลาสัามป@น�บุแตั๋-ว�นตั๋��วน�!น ๆ ถ1งิก าหนด้ใช�เงิน

มิาตรา 1002 ในคด้#ท#&ผู+�ทรงิตั๋��วเงินฟ้8องิผู+�สัล�กหล�งิและผู+�สั� &งิจ้-าย ท-าน ห�ามมให�ฟ้8องิเม.&อพ�นเวลาป@หน1&งิน�บุแตั๋-ว�นท#&ได้�ลงิในค าค�ด้ค�านซึ่1&งิได้�ท าข้1!น ภายในเวลาอ�นถ+กตั๋�องิตั๋ามก าหนด้ หร.อน�บุแตั๋-ว�นตั๋��วเงินถ1งิก าหนด้ ใน กรณิ#ท#&ม#ข้�อก าหนด้ไว�ว-า "ไม-จ้ าตั๋�องิม#ค าค�ด้ค�าน"

มิาตรา 1004 เม.&ออาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิเพราะการอ�นหน1&งิอ�นใด้ ซึ่1&งิกระท าแก-ค+-สั�ญญาแห-งิตั๋��วเงินฝ่Cายใด้ฝ่Cายหน1&งิ ท-านว-าย-อมม#ผูลสัะด้�ด้ หย�ด้ลงิเพ#ยงิแตั๋-แก-ค+-สั�ญญาฝ่Cายน�!น

13.2.6 ผูลข้องิหน#!เด้มเก#&ยวก�บุอาย�ความตั๋��วเงินเค5มสั�&งิจ้-ายเช5คจ้ านวนหน1&งิพ�นบุาทน าไปแลกเงินสัด้จ้ากจ้.ด้ซึ่1&งิเป"นเพ.&อก�น จ้.ด้

ล.มเช5คไว�ในโตั๋Lะท างิานจ้นเวลาล-วงิพ�นไปกว-าหน1&งิป@น�บุแตั๋-ว�นสั�&งิจ้-ายเช5คแล�ว จ้1งิได้�น าเช5คไปย.&นตั๋-อธนาคารเพ.&อให�ใช�เงิน ธนาคารปฏิเสัธการใช�เงินตั๋ามเช5คจ้.ด้ทวงิเงินตั๋ามเช5คจ้ากเค5ม แตั๋-เค5มปฏิเสัธไม-ยอมใช�ให� จ้งิให�ค าแนะน าแก-จ้.ด้ว-าม#ทางิท#&จ้ะได้�ร�บุช าระหน#!จ้ านวนหน1&งิพ�นบุาทน#!หร.อไม-

สัทธเร#ยกร�องิในม+ลหน#!ตั๋ามเช5คซึ่1&งิจ้.ด้ในฐานะผู+�ทรงิม#ตั๋-อเค5มผู+�จ้-ายน�!น กฎหมายก าหนด้อาย�ความไว�เพ#ยงิหน1&งิป@เตั๋5ม มาตั๋รา 1002 ด้�งิน�!น จ้1งิไม-อาจ้ใช�สัทธฟ้8องิบุ�งิค�บุให�เค5มช าระหน#!ตั๋ามเช5คเพราะถ�าเค5มตั๋-อสั+�ว-าคด้#ข้าด้อาย�ความฟ้8องิร�องิแล�วศัาลก5ตั๋�องิพพากษายกฟ้8องิ และกรณิ#น#!เป"นเร.&องิการสั�&งิจ้-ายเช5คแลกเงินสัด้ จ้1งิไม-ม#ม+ลหน#!เด้มท#&จ้ะบุ�งิค�บุก�นได้�อ#ก

13.3 ต2วเง�น่ปลัอมิ ต2วเง�น่ถ%กลัก ต2วเง�น่หาย1. ตั๋��วเงินปลอมหมายถ1งิ ตั๋��วเงินท#&ม#การกระท าให�ผูด้แปลกไปจ้ากตั๋��วเงินท#&แท�จ้รงิ

ได้�แก- ตั๋��วเงินท#&ม#ลายม.อช.&อปลอมหร.อม#การเปล#&ยนแปลงิแก�ไข้ในข้�อสั าค�ญแห-งิตั๋��วเงิน

2. การท#&ลายม.ออ�นหน1&งิในตั๋��วเงินปลอมย-อมไม-กระทบุถ1งิความสัมบุ+รณิ�ข้องิลายม.อช.& ออ.& นๆ ในตั๋��วเงิน แตั๋-ผูลท#&ม#ตั๋-อลายม.อช.& อปลอมหร.อลายม.อช.& อลงิโด้ยปราศัจ้ากอ านาจ้น�!น กฎหมายก าหนด้ว-าเป"นอ�นใช�ไม-ได้�เลย

101

Page 102: สรุป พาณิชย์3

3. ถ�าข้�อความในตั๋��วเงินใด้ม#การเปล#&ยนแปลงิในข้�อสั าค�ญ ตั๋��วเงินน�!นเป"นอ�นเสั#ยไป เว�นแตั๋-ย�งิคงิใช�ได้�ตั๋-อค+-สั�ญญาซึ่1&งิเป"นผู+�ท าการแก�ไข้เปล#&ยนแปลงิน�!น หร.อได้�ยนยอมก�บุการแก�ไข้เปล#&ยนแปลงิน�!น ก�บุผู+�สัล�กหล�งิในภายหล�งิ

4. เม.&อตั๋��วเงินถ+กล�กหร.อตั๋��วเงินหาย ผู+�ทรงิตั๋�องิบุอกกล-าวเป"นหน�งิสั.อไปย�งิผู+�ออกตั๋��วเงิน ผู+�จ้-ายผู+�สัมอ�างิยามประสังิค� ผู+�ร �บุรองิเพ.&อแก�หน�าและผู+�ร �บุอาว�ลตั๋ามแตั๋-ม# เพ.&อให�บุอกปAด้ไม-ใช�เงินตั๋ามตั๋��วน�!น

13.3.1 ตั๋��วเงินปลอมด้ าลงิลายม.อช.&อในเช5คสั�&งิธนาคารสัยามพาณิชย�ให�จ้-ายเงินจ้ านวน 1,000 บุาท

แก-แด้งิ ตั๋-อมาแด้งิท าเช5คหายม#คนเก5บุได้�แล�วปลอมลายม.อช.&อแด้งิสัล�กหล�งิโอนให�ข้าวผู+�ร �บุโอนไว�โด้ยสั�จ้รตั๋ ข้าวสัล�กหล�งิเช5คโอนใช�หน#!ค-าซึ่.!อสันค�าแก-บุรษ�ทมะม-วงิจ้ าก�ด้

(ก) หากบุรษ�ทมะม-วงิจ้ าก�ด้ น า เช5คไปย.& นตั๋-อธนาคารสัยามพาณิชย� แตั๋-ธนาคารสัยามพาณิชย�ปฏิเสัธการใช�เงินบุรษ�ทมะม-วงิจ้ าก�ด้จ้ะเร#ยกร�องิเงินตั๋ามเช5คจ้ากใครได้�บุ�างิหร.อไม-

(ข้) หากธนาคารสัยามพาณิชย�จ้ าก�ด้ได้�จ้-ายเงินตั๋ามเช5คให�แก-บุรษ�ทมะม-วงิจ้ าก�ด้ไปโด้ยไม-ทราบุว-าลายม.อช.&อข้องิแด้งิเป"นลายม.อช.&อปลอม ธนาคารสัยามพาณิชย�จ้ าก�ด้จ้ะห�กเงินท#&จ้-ายไปจ้ากบุ�ญช#เงินฝ่ากข้องิด้ าได้�หร.อไม-

(ก) บุรษ�ทมะม-วงิจ้ าก�ด้ เร#ยกเงินตั๋ามเช5คได้�จ้ากข้าวผู+�สัล�กหล�งิ แตั๋-ไม-ม#สัทธเร#ยกร�องิจ้ากแด้งิเพราะลายม.อช.&อแด้งิเป"นลายม.อช.&อปลอม และไม-ม#สัทธเร#ยกร�องิจ้ากด้ าผู+�สั� &งิจ้-ายเพราะการสัล�กหล�งิข้าด้สัาย

(ข้) ธนาคารห�กบุ�ญช#เงินฝ่ากข้องิด้ าได้�เพราะธนาคารได้�ใช�เงินตั๋ามเช5คไปตั๋ามทางิการค�าปกตั๋ โด้ยสั�จ้รตั๋และปราศัจ้ากประมาทเลนเล-อ ถ1งิแม�ลายม.อช.&อข้องิแด้งิจ้ะปลอมแตั๋-ก5เป"นลายม.อช.&อผู+�สัล�กหล�งิไม-ใช-ลายม.อช.&อผู+�สั� &งิจ้-าย ธนาคารย-อมได้�ร�บุการค��มครองิตั๋ามมาตั๋รา 1009

มิาตรา 1009 ถ�าม#ผู+�น าตั๋� �วเงินชนด้จ้ะพ1งิใช�เงินตั๋ามเข้าสั�&งิเม.& อทวงิถาม มาเบุกตั๋-อธนาคารใด้ และธนาคารน�!นได้�ใช�เงินให�ไปตั๋ามทางิค�าปกตั๋โด้ย สั�จ้รตั๋และปราศัจ้ากประมาทเลนเล-อไซึ่ร� ท-านว-าธนาคารไม-ม#หน�าท#&จ้ะ ตั๋�องิน าสั.บุว-าการสัล�กหล�งิข้องิผู+�ร�บุเงิน หร.อการสัล�กหล�งิในภายหล�งิราย ใด้ ๆ ได้�ท าไปด้�วยอาศั�ยร�บุมอบุอ านาจ้แตั๋-บุ�คคลซึ่1&งิอ�างิเอาเป"นเจ้�าข้องิ ค าสัล�กหล�งิน�!นและถ1งิแม�ว-ารายการสัล�กหล�งิน�!นจ้ะเป"นสัล�กหล�งิปลอม หร.อปราศัจ้ากอ านาจ้ก5ตั๋าม ท-านให�ถ.อว-าธนาคารได้�ใช�เงินไปถ+กระเบุ#ยบุ

13.3.2 ตั๋��วเงินถ+กล�ก ตั๋��วเงินหาย

102

Page 103: สรุป พาณิชย์3

เม.&อตั๋��วเงินหายไปจ้ากการครอบุครองิข้องิผู+�ทรงิ กฎหมายก าหนด้หน�าท#&ข้องิผู+�ทรงิไว�อย-างิไร

ผู+�ทรงิม#หน�าท#&บุอกกล-าวเป"นหน�งิสั.อแจ้�งิไปย�งิค+-สั�ญญาท�กฝ่Cายในตั๋��วเงินเพ.&อให�บุอกปAด้ไม-ใช�เงินตั๋ามตั๋��ว มาตั๋รา 1010

มิาตรา 1010 เม.&อผู+�ทรงิตั๋��วเงินซึ่1&งิหายหร.อถ+กล�กทราบุเหตั๋�แล�วในท�นใด้น�!นตั๋�องิบุอกกล-าวเป"นหน�งิสั.อไปย�งิผู+�ออกตั๋��วเงิน ผู+�จ้-าย ผู+�สัมอ�างิยามประสังิค� ผู+�ร �บุรองิเพ.&อแก�หน�าและผู+�ร �บุอาว�ล ตั๋ามแตั๋-ม#เพ.&อให�บุอกปAด้ไม-ใช�เงินตั๋ามตั๋��ว เงินน�!น

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 13

1. ผู+�ม#หน�าท#&ใช�เงินตั๋ามตั๋��วสั�ญญาใช�เงินค.อ ผู+�ออกตั๋��ว2. ค าบุอกช.&อว-าเป"นตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน เป"นรายการสั าค�ญซึ่1&งิจ้ะข้าด้เสั#ยมได้�ในตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน3. การก าหนด้อ�ตั๋ราด้อกเบุ#!ยในตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน ถ�าตั๋�วสั�ญญาใช�เงินไม-ได้�ก าหนด้ด้อกเบุ#!ยไว�

ผู+�ทรงิเร#ยกด้อกเบุ#!ยไม-ได้�4. ในคด้#ฟ้8องิผู+�ร�บุรองิตั๋��วแลกเงินหร.อผู+�ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน กฎหมายห�ามมให�ฟ้8องิเพ.&อพ�น

เวลา 3 ป@ น�บุแตั๋-ว�นท#&ตั๋� �วน�!นถ1งิก าหนด้ใช�เงิน

5. ในคด้#ผู+�ทรงิเช5คฟ้8องิผู+�สั� &งิจ้-ายให�ร�บุผูด้ตั๋ามตั๋��วเงิน กฎหมายห�ามมให�ฟ้8องิคด้# เม.& อพ�นก าหนด้ 1 ป@ น�บุแตั๋-ว�นท#&ลงิในเช5ค

6. ในคด้#ท#&ผู+�สัล�กหล�งิฟ้8องิไล-เบุ#!ยก�นเองิและไล-เบุ#!ยเอาแก-ผู+�สั� &งิจ้-าย กฎหมายห�ามมให�ฟ้8องิคด้# เม.&อพ�นเวลา 6 เด้.อน น�บุแตั๋-ว�นท#&ผู+�สัล�กหล�งิเข้�าถ.อเอาตั๋��วเงินและใช�เงินหร.อน�บุแตั๋-ว�นท#&ผู+�สัล�กหล�งิ น�!นเองิถ+กฟ้8องิ

7. การท#&ลายม.อช.&ออ�นหน1&งิในตั๋��วเงินปลอมน�!น ย-อมไม-กระทบุถ1งิความสัมบุ+รณิ�แห-งิลายม.อช.&ออ.&นๆ ในตั๋��วเงินน�!น

8. การลงิลายม.อช.&อในกรณิ#ท#&ถ.อว-าเป"นการลงิลายม.อช.&อปลอม เช-น ด้ าลงิช.&อว-า แด้งิ“ ” โด้ย เจ้ตั๋นาให�คนอ.&นเข้�าใจ้ว-าเป"นลายม.อช.&อข้องิแด้งิ

9. ธนาคารซึ่1&งิไม-จ้-ายเงินตั๋ามเช5คให�แก-ผู+�ทรงิตั๋ามทางิค�าโด้ยสั�จ้รตั๋และปราศัจ้ากประมาทเลนเล-อจ้ะห�กเงินท#&ได้�จ้-ายไปน�!นจ้ากบุ�ญช#ล+กค�าไม-ได้�ในกรณิ# ลายม.อช.&อผู+�สั� &งิจ้-ายปลอม

10. ตั๋��วเงินหายหร.อถ+กล�ก ผู+�ทรงิม#หน�าท#&ค.อ บุอกกล-าวเป"นหน�งิสั.อเป"นลายล�กษณิ�อ�กษร ไปย�งิค+-สั�ญญาท�กฝ่Cายแห-งิตั๋��วเงินเพ.&อให�บุอกปAด้ไม-ใช�เงินตั๋ามตั๋��วน�!น

11. ผู+�ท#&เป"นค+-สั�ญญาในตั๋��วสั�ญญาใช�เงินค.อ ผู+�ออกตั๋��ว ผู+�ร �บุเงิน 12. อาย�ความ 3 ป@ น�บุแตั๋-ว�นท#&ตั๋� �วถ1งิก าหนด้ใช�เงินใช�สั าหร�บุกรณิ# ผู+�สัล�กหล�งิฟ้8องิผู+�

สั� &งิจ้-าย13. ด้ าออกเช5คสั�&งิจ้-ายธนาคารให�ธนาคารจ้-ายเงินจ้ านวนหน1&งิแก-แด้งิ แตั๋-ธนาคาร

ปฏิเสัธการใช�เงินตั๋ามเช5ค ถ�าแด้งิจ้ะฟ้8องิเร#ยกเงินตั๋ามเช5คจ้ากด้ า จ้ะฟ้8องิเสั#ยภายในก าหนด้เวลา ภายใน 1 ป@ น�บุแตั๋-ว�นท#&ท#&ลงิในเช5ค

103

Page 104: สรุป พาณิชย์3

14. เค5มออกเช5คสั�&งิให�ธนาคารจ้-ายเงินจ้ านวนหน1&งิแก-ให�จ้.ด้ จ้.ด้สัล�กหล�งิโอนให�หวานเป"นการช าระหน#!หวานสัล�กหล�งิโอนให�เปร#!ยว เปร#!ยวย.&นเช5คตั๋-อธนาคารเพ.&อให�ใช�เงินแตั๋-ธนาคารปฏิเสัธการจ้-ายเงิน เปร#!ยวเร#ยกร�องิเงินตั๋ามเช5คจ้ากหวานและได้�เงินตั๋ามเช5คไปแล�ว เปร#!ยวค.นเช5คให�หวาน เช-นน#! หากหวานประสังิค�จ้ะฟ้8องิไล-เบุ#!ยจ้ากจ้.ด้ จ้ะตั๋�องิฟ้8องิภายในอาย�ความ ภายใน 6 เด้.อนน�บุแตั๋-ว�นท#&หวานใช�เงินตั๋ามเช5คให�แก-เปร#!ยวไป

15. ด้ าลงิช.&อว-าแด้งิ โด้ยตั๋�!งิใจ้ลงิช.&อแทนแด้งิ แตั๋-ความจ้รงิแด้งิหาได้�มอบุอ านาจ้ให�ด้ าลงิช.&อแทนไม- เช-นน#! ลายม.อช.&อลงิโด้ยปราศัจ้ากอ านาจ้ข้องิแด้งิ ซึ่1&งิแด้งิอาจ้ให�สั�ตั๋ยาบุ�นในภาย หล�งิได้�

16. ธนาคารซึ่1&งิได้�ใช�เงินไปตั๋ามเช5คซึ่1&งิม#รายการสัล�กหล�งิปลอม จ้ะถ.อว-าได้�ใช�เงินไปถ+กระเบุ#ยบุเม.&อ ได้�ใช�เงินโด้ยตั๋รวจ้ลายม.อค+-สั�ญญาในตั๋��วถ+กตั๋�องิ

หน่�วยที่�� 14 แน่วปฏิ�บต�ที่างธิ/รก�จำเก��ยวกบต2วเง�น่แลัะการประกน่ด&วยบ/ค้ำค้ำลัแลัะที่รพย)

1.ตั๋��วแลกเงินเป"นเคร.&องิม.อทางิธ�รกจ้การค�าท าให�ด้ าเนนการไปอย-างิสัะด้วกประหย�ด้และปลอด้ภ�ย

2.แนวปฏิบุ�ตั๋ทางิธ�รกจ้ การประก�น เป"นเคร.&องิม.ออ#กชนด้หน1&งิท#&สั-งิเสัรมให�ธ�รกจ้ด้ าเนนไปอย-างิม#ประสัทธภาพ ระหว-างิผู+�ร -วมค�าด้�วย

14.1 แน่วปฏิ�บต�ที่างธิ/รก�จำเก��ยวกบต2ว1. ตั๋��วแลกเงินม#ความสั าค�ญตั๋-อธ�รกจ้การค�าอย-างิมาก เป"นตั๋ราสัารท#&เจ้�าหน#!สั� &งิให�

ล+กหน#!จ้-ายเงินและสัามารถท าตั๋ราสัารอ�นน#!เพ.&อ(ก) เป"นเคร.&องิม.อในการช าระหน#!(ข้) เป"นเคร.&องิม.อหร.อหล�กประก�นในการข้อก+�ย.มเงิน(ค) เป"นเคร.&องิม.อในการโอน หร.อข้นสั-งิเงิน

2. ตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน เป"นเคร.&องิม.อเครด้ตั๋ ท#&ม#ความสั าค�ญตั๋-อธ�รกจ้การค�าเช-นเด้#ยวก�บุตั๋��วแลกเงิน เป"นตั๋ราสัารท#&ล+กหน#!ออกให�เจ้�าหน#! โด้ยให�ค าม�&นสั�ญญาว-าจ้ะใช�เงินจ้ านวนหน1&งิแก-บุ�คคลหน1&งิ

3. เช5ค เป"นเคร.&องิม.อท#&ใช�เพ.&อช าระหน#! เป"นตั๋ราสัารท#&ผู+�สั� &งิจ้-ายสั�&งิให�ธนาคารจ้-ายเงินแก-ผู+�ร �บุ ซึ่1&งิม#ความสั าค�ญตั๋-อธ�รกจ้การค�ามาก ผู+�ทรงิสัามารถน าตั๋ราสัารน#!เพ.&อ

(ก) ช าระหน#!(ข้) เป"นหล�กประก�นเพ.&อก+�ย.มเงิน14.1.1 แนวปฏิบุ�ตั๋ทางิธ�รกจ้เก#&ยวก�บุตั๋��วแลกเงิน

104

Page 105: สรุป พาณิชย์3

ตั๋��วแลกเงินม#ความสั าค�ญตั๋-อธ�รกจ้อย-างิไรตั๋��วแลกเงินม#ความสั าค�ญตั๋-อธ�รกจ้อย-างิมาก สัามารถน าตั๋ราสัารอ�นน#! เพ.&อ

เป"นประโยชน� ด้�งิน#!(1) เคร.&องิม.อในการช าระหน#!(2) หล�กประก�นในการข้อก+�เงิน(3) เป"นเคร.&องิม.อในการโอนหร.อข้นสั-งิเงิน14.1.2 แนวปฏิบุ�ตั๋ทางิธ�รกจ้เก#&ยวก�บุตั๋��วสั�ญญาใช�เงินนาย ก. เป"นตั๋�วแทนจ้ าหน-ายน !าม�นปFโตั๋รเล#&ยม การซึ่.!อข้ายแตั๋-ละคร�!งิ การปFโตั๋ร

เล#&ยมจ้ะให�เครด้ตั๋ 30 ว�น โด้ยจ้ะยอมร�บุตั๋��วสั�ญญาใช�เงินท#&ธนาคารอาว�ลจ้ากผู+�ซึ่.!อ เพ.&อให�ม#การซึ่.!อข้ายเป"นไปตั๋ามแนวปฏิบุ�ตั๋ข้องิการปFโตั๋รเล#ยม นาย ก. จ้ะปฏิบุ�ตั๋อย-างิไร

นาย ก. ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน โด้ยระบุ�ข้�อความครบุถ�วนตั๋ามประมวลกฎหมายแพ-งิและพาณิชย� มาตั๋รา 983 แล�วน าไปให�ธนาคารอาว�ล จ้1งิสั-งิมอบุให�แก-การปFโตั๋รเล#&ยมเพ.&อร�บุน !าม�น

มิาตรา 983 ตั๋��วสั�ญญาใช�เงินน�!น ตั๋�องิม#รายการด้�&งิจ้ะกล-าวตั๋-อไปน#! ค.อ(1) ค าบุอกช.&อว-าเป"นตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน(2) ค าม�&นสั�ญญาอ�นปราศัจ้ากเงิ.&อนไข้ว-าจ้ะใช�เงินเป"นจ้ านวนแน-นอน(3) ว�นถ1งิก าหนด้ใช�เงิน(4) สัถานท#&ใช�เงิน(5) ช.&อ หร.อย#&ห�อข้องิผู+�ร�บุเงิน(6) ว�นและสัถานท#&ออกตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน(7) ลายม.อช.&อผู+�ออกตั๋��ว

14.1.3 แนวปฏิบุ�ตั๋ทางิธ�รกจ้เก#&ยวก�บุเช5คท-านม#วธ#สั� &งิจ้-ายเช5คอย-างิไร จ้1งิจ้ะเป"นวธ#การท#&ร �ด้ก�มและปลอด้ภ�ย อธบุายการสั�&งิจ้-ายเช5ควธ#ท#&ร �ด้ก�มและปลอด้ภ�ยท#&สั�ด้ ควรระบุ�ช.&อผู+�ร �บุเงิน ข้#ด้ฆ-า หร.อ“

ผู+�ถ.อ” ออกและข้#ด้คร-อมเช5คในกรณิ#ท#&จ้ าเป"นเท-าน�!นจ้1งิจ้ะสั�&งิจ้-ายเช5คเงินสัด้ หร.อเช5คผู+�ถ.อ

14.2 แน่วปฏิ�บต�ที่างธิ/รก�จำเก��ยวกบการประกน่ด&วยบ/ค้ำลัแลัะที่รพย)1. การประก�นด้�วยบุ�คคล เป"นกรณิ#ท#&ม#บุ�คคลภายนอกเข้�ามาท าสั�ญญาค !าประก�นจ้ะ

ช าระหน#!แทนล+กหน#!ตั๋-อเจ้�าหน#! ในเม.&อล+กหน#!ไม-ช าระ การประก�นด้�วยบุ�คคลม#บุทบุาทตั๋-อธ�รกจ้การค�าอย-างิมาก

105

Page 106: สรุป พาณิชย์3

2. การค !าประก�นด้�วยบุ�คคล เจ้�าหน#!จ้ะพจ้ารณิาถ1งิความสัามารถในการช าระหน#!ข้องิล+กหน#!และข้องิผู+�ค !าประก�น

3. การประก�นด้�วยทร�พย� เป"นการท#&ผู+�ประก�นเอาทร�พย�เข้�าเป"นหล�กประก�นในหน#!ข้องิล+กหน#!ค.อ การจ้ านองิ และจ้ าน า

4. การประก�นด้�วยทร�พย� ม#บุทบุาทตั๋-อธ�รกจ้การค�ามากเช-นก�น ตั๋ามปกตั๋ธนาคารจ้ะพจ้ารณิาถ1งิว�ตั๋ถ�ประสังิค�ข้องิการก+� และความสัามารถในการช าระหน#!ค.นข้องิผู+�ก+�เป"นอ�นด้�บุแรก สั-วนหล#กประก�นจ้ะพจ้ารณิาอ�นด้�บุสัองิ ท�!งิน#!เน.&องิจ้ากว�ตั๋ถ�ประสังิค�ข้องิการให�ก+� ธนาคารหว�งิจ้ะให�ผู+�ก+�ช าระค.นด้�วยเงินไม-ใช-หล�กทร�พย�ท#&น ามาเป"นประก�น

14.2.1 แนวปฏิบุ�ตั๋ทางิธ�รกจ้เก#&ยวก�บุการประก�นด้�วยบุ�คคลแนวปฏิบุ�ตั๋ทางิธ�รกจ้ บุ�คคลประเภทไหนสัามารถเป"นผู+�ค !าประก�นหน#!ข้องิ

ธนาคารได้�และหน#!น� !นหากแยกออกตั๋ามประเภทข้องิสันเช.&อสัามารถแยกออกได้�ม#อะไรบุ�างิ

แนวทางิปฏิบุ�ตั๋ทางิธ�รกจ้ บุ�คคลท#&ธนาคารยนยอมให�เป"นผู+�ค !าประก�นหน#!ได้�น� !น จ้ะตั๋�องิเป"นบุ�คคลท#&ธนาคารเช.&อถ.อและไว�ใจ้ได้� นอกจ้ากน�!นจ้ะตั๋�องิม#ทร�พย�สันพอท#&จ้ะช าระหน#!แก-ธนาคารได้�หากล+กหน#!ไม-ยอมช าระ สั-วนหน#!ท#&ค !าประก�นได้�ด้�วยบุ�คคล สัามารถแยกออกได้�ด้�งิน#!

(1) เงินก+�ท�&วไป(2) เงินก+�เบุกเกนบุ�ญช#(3) การซึ่.!อลด้ตั๋��วเงิน(4) การค !าประก�น(5) การร�บุรองิและอาว�ลตั๋��วเงิน14.2.2 แนวปฏิบุ�ตั๋ทางิธ�รกจ้เก#&ยวก�บุการประก�นด้�วยทร�พย�ทร�พย�อะไรบุ�างิท#&ธนาคารนยมร�บุเป"นหล�กประก�นเงินก+�ทร�พย�ท#&ธนาคารนยมร�บุประก�นเงินก+�ม# 2 ประเภทค.อ(ก) อสั�งิหารมทร�พย� ได้�แก-ท#&ด้นและสั&งิปล+กสัร�างิบุนด้น(ข้) สั�งิหารมทร�พย� 7 ชนด้ ได้�แก-

- เงินฝ่ากธนาคาร- พ�นธบุ�ตั๋ร- ตั๋��วสั�ญญาใช�เงินข้องิบุรษ�ทการเงินท#&เช.&อถ.อได้�- สันค�า

106

Page 107: สรุป พาณิชย์3

- เคร.&องิจ้�กร- เร.อ- ใบุห��น

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 14

1. ตั๋��วเงินม#ประโยชน�ค.อ ช-วยให�ธ�รกจ้การค�าด้ าเนนไปอย-างิสัะด้วก ปลอด้ภ�ยและประหย�ด้ 2. ตั๋��วสั�ญญาใช�เงินประเภทท#&ม#เครด้ตั๋ท#&สั�ด้ ค.อตั๋��วสั�ญญาใช�เงินท#&ธนาคารร�บุอาว�ล3. ตั๋��วแลกเงินม#ประโยชน�สั าหร�บุผู+�ทรงิตั๋��วหร.อผู+�ร �บุเงินตั๋ามตั๋��วค.อ ผู+�ทรงิหร.อผู+�ร �บุเงินตั๋ามตั๋��ว

สัามารถน าตั๋��วเงินน#!ไปข้ายลด้แก-ธนาคารก-อนท#&จ้ะถ1งิก าหนด้จ้-ายเงินตั๋ามตั๋��ว4. นาย ก. อย+-จ้�งิหว�ด้เช#ยงิใหม- ม#ความประสังิค�จ้ะมาเท#&ยวกร�งิเทพฯ เพ.&อฉัลองิว�นข้1!นป@ใหม-

นาย ก. ม#ความประสังิค�จ้ะน าเงินมาใช�จ้ านวน 10,000 บุาท ท-านเป"นนาย ก. จ้ะน าเงิน 10,000 บุาท ลงิมากร�งิเทพฯ ด้�วยวธ#การท#&สัะด้วกและปลอด้ภ�ยค.อ ซึ่.!อด้รLาฟ้ท�สั�&งิจ้-ายเงินท#&กร�งิเทพฯ

5. ตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน ม#ประโยชน�แก-ล+กหน#!ค.อ ช-วยผู-อนผู�นระยะเวลาการช าระหน#!แก-ล+กหน#!6. การใช�เช5คเบุกเงินจ้ากธนาคารน�!นล+กค�าจ้ะตั๋�องิใช�เช5คชนด้ท#& ได้�มาจ้าธนาคาร7. การประก�นชนด้ท#&ธนาคารม#ความเสั#&ยงิมากท#&สั�ด้ค.อ ค !าประก�น8. ธนาคารจ้ะเข้�าไปค !าประก�นหน#!ข้องิล+กหน#!โด้ยออกหน�งิสั.อค !าประก�นให�ได้�แก- (1) ค !าประก�น

ซึ่องิประกวด้ราคา (2) ค !าประก�นสั�ญญา (3) ค !าประก�นซึ่.!อเช.&อ (4) ค !าประก�นการช าระภาษ#อากร9. การประเมนราคาท#&ด้นและบุ�าน เพ.&อประก�นหน#!เงินก+� ปกตั๋ธนาคารจ้ะอน�ม�ตั๋ให�ก+�ได้�ในอ�ตั๋รา

ร�อยละ 50-60 10. สั�งิหารมทร�พย�ท#&ธนาคารจ้ะร�บุจ้ าน าได้�แก- พ�นธบุ�ตั๋รร�ฐบุาล ก�บุตั๋��วสั�ญญาใช�เงินท#&

เช.&อถ.อได้�11. แคชเช#ยร�เช5คหมายถ1งิ เช5คท#&ธนาคารเป"นผู+�สั� &งิจ้-าย12. ตั๋��วเงินม#ประโยชน�ตั๋-อธ�รกจ้ การค�าภายในประเทศัและระหว-างิประเทศั13. ด้รLาฟ้ท�ม#ประโยชน�ตั๋-อธ�รกจ้การค�าค.อ เป"นเคร.&องิม.อโอนเงินไปตั๋-างิจ้�งิหว�ด้หร.อจ้าก

ตั๋-างิจ้�งิหว�ด้เข้�ากร�งิเทพฯ หร.อระหว-างิประเทศั 14. นาย ก. ข้ายสันค�าให�นาย ข้. นาย ข้. ผู+�ซึ่.!อสันค�าได้�สั�&งิจ้-ายเช5คข้#ด้คร-อมให�แก-นาย ก.

เพ.&อช าระค-าสันค�า นาย ก. ไม-ม#ความประสังิค�ท#&จ้ะได้�ร�บุเช5คข้องินาย ข้. เพ.&อเป"นการช าระค-าสันค�าเน.&องิจ้ากไม-ม#ความม�&นใจ้ว-าเงินในบุ�ญช#จ้ะม#พอจ้-ายหร.อไม- ท-านเป"นนาย ก. จ้ะแก�ไข้ปAญหาโด้ย น าเช5คน�!นไปให�ธนาคารร�บุรองิ

15. วธ#การใช�เช5คท#&ถ+กตั๋�องิท#&สั�ด้ค.อ ควรระบุ�ช.&อผู+�ร �บุเงิน พร�อมท�!งิข้#ด้ฆ-า หร.อผู+�ถ.อ“ ” ออก และข้#ด้คร-อมเช5คเช5คในกรณิ#ท#&จ้ าเป"นเท-าน�!น จ้1งิจ้ะจ้-ายเช5คเงินสัด้ หร.อผู+�ถ.อ

16. การก+�เงินธนาคารโด้ยบุ�คคลค !าประก�นม#หล�กเกณิฑ์�อย-างิไร ในการเล.อกผู+�ก+�และผู+�ค !าประก�นค.อ ตั๋�องิม#ทร�พย�และเช.&อถ.อได้�

17. นาย ก. เป"นพ-อค�าในกร�งิเทพฯม#ความประสังิค�ข้อก+�เงินธนาคารเพ.&อหม�นเว#ยนในธ�รกจ้การค�าโด้ยเสันออสั�งิหารมทร�พย� จ้ด้ทะเบุ#ยนจ้ านองิเป"นประก�น ธนาคารจ้ะพจ้ารณิาหล�ก

107

Page 108: สรุป พาณิชย์3

เกณิฑ์�ท#&จ้ะอน�ม�ตั๋เงินก+�รายน#!ค.อ ว�ตั๋ถ�ประสังิค�ในการก+�อย+-ในหล�กการท#&จ้ะลงิท�น ลงิท�นในสันค�าท#& ตั๋�องิใช�เป"นประจ้ าว�นข้องิผู+�บุรโภค และก าล�งิอย+-ในความนยม สั-วนหล�กทร�พย�ม#ราคา 2 : 1 ข้องิ จ้ านวนเงินก+� ผู+�ข้อก+�เป"นคนด้#และเช.&อถ.อได้�

18. สั�งิหารมทร�พย�ท#&ธนาคารไม-ร�บุจ้ าน าได้�แก- แหวนเพชร19. หากพ-อค�า ม#ความประสังิค�จ้ะได้�เงินท�นเพ.&อหม�นเว#ยนในธ�รกจ้ จ้ะม#วธ#การท#&จ้ะให�ได้�

เงินท�นน�!นมา เช-น (ก) ข้อก+�ธนาคาร โด้ยเสันอสั�งิหารมทร�พย�จ้ านองิเป"นประก�น (ข้) ข้อก+�ธนาคาร โด้ยเสันออสั�งิหารมทร�พย�จ้ าน าเป"นประก�น (ค) ข้อก+�โด้ยม#บุ�คคลค !าประก�น (งิ) น าสันค�ามนคล�งิไปจ้ าน าก�บุธนาคาร

20. ตั๋��วสั�ญญาใช�เงิน และตั๋��วแลกเงิน ม#ประโยชน�แก-ผู+�ทรงิค.อ น าตั๋��วไปข้ายลด้ ก-อนท#& ตั๋� �วจ้ะถ1งิก าหนด้ช าระตั๋ามว�นท#&ในตั๋��วได้�

หน่�วยที่�� 15 ค้ำวามิผ�ดที่างอาญาเก��ยวกบการใชี&เชี3ค้ำ1.พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5ค พ.ศั. 2534 เป"นกฎหมายท#&บุ�ญญ�ตั๋

ความผูด้ทางิอาญาข้องิผู+�ออกเช5คเพ&มข้1!นเป"นอ#กสั-วนหน1&งิตั๋-างิหากจ้ากความร�บุผูด้ทางิแพ-งิ อ�นเป"นมาตั๋รการทางิอาญาเพ.&อค��มครองิสัทธและป8องิก�นความเสั#ยหายจ้ากผู+�เก#&ยวข้�องิท�กฝ่Cายในการใช�เช5ค

2.ล�กษณิะข้องิการกระท าอ�นเป"นความผูด้เก#&ยวก�บุการใช�เช5ค จ้ะตั๋�องิเข้�าล�กษณิะอน�มาตั๋ราในอน�มาตั๋ราหน1&งิในมาตั๋รา 4 แห-งิพรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5ค ซึ่1&งิแตั๋-ละล�กษณิะความผูด้ย-อมเป"นความผูด้แยกตั๋-างิหากจ้ากก�น

3.ความผูด้ตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5ค เป"นความผูด้อ�นยอมความได้� ซึ่1&งิผู+�เสั#ยหายจ้ะตั๋�องิร�องิท�กข้�ตั๋-อเจ้�าพน�กงิานหร.อฟ้8องิคด้#ตั๋-อศัาลภายในก าหนด้ 3 เด้.อน น�บุแตั๋-ว�นท#&ร+ �เร.&องิความผูด้และร+ �ตั๋�วผู+�กระท าความผูด้

15.1 สัาระสั�าค้ำญของกฎหมิายว�าด&วยค้ำวามิผ�ดเก��ยวกบการใชี&เชี3ค้ำ1. พรบุ.ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คบุ�ญญ�ตั๋ข้1!น เพ.&อเป"นเคร.&องิค��มครองิ

ป8องิก�นความเสั#ยหายจ้ากการใช�เช5ค2. เช5คท#&จ้ะเป"นม+ลฐานความผูด้ทางิอาญา จ้ะตั๋�องิอาศั�ยหล�กกฎหมายเบุ.!องิตั๋�นอ�น

เก#&ยวก�บุเช5ค ตั๋ามประมวลกฎหมายแพ-งิและพาณิชย�เป"นหล�กประกอบุการพจ้ารณิา รวมท�!งิเช5คน�!นจ้ะตั๋�องิเป"นเช5คท#&ออกเพ.&อช าระหน#!โด้ยชอบุด้�วยกฎหมายก-อให�เกด้ความผู+กพ�นแก-ค+-กรณิ#

15.1.1 ความเป"นมาข้องิกฎหมายพรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คประกอบุด้�วยความผูด้อย-างิไรบุ�างิ

108

Page 109: สรุป พาณิชย์3

พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คได้�ก าหนด้ล�กษณิะความผูด้ไว� 5

ประการ ด้�งิท#&บุ�ญญ�ตั๋ไว�ในมาตั๋รา 4 ว-า ผู+�ใด้ออกเช5คเพ.&อช าระหน#!ท#&ม#อย+-จ้รงิและบุ�งิค�บุได้�ตั๋ามกฎหมายโด้ยม#ล�กษณิะหร.อม#การกระท าออย-างิใด้อย-างิหน1&งิด้�งิตั๋-อไปน#!

(1) ออกเช5คโด้ยเจ้ตั๋นาท#&จ้ะไม-ให�ม#การใช�เงินตั๋ามเช5คน�!น(2) ออกเช5คโด้ยในข้ณิะท#&ออกไม-ม#เงินอย+-ในบุ�ญช#อ�นจ้ะพ1งิให�ใช�เงินได้�(3) ออกเช5คให�ใช�เงินม#จ้ านวนสั+งิกว-าท#&ม#อย+-ในบุ�ญช#อ�นจ้ะพ1งิให�ใช�เงินได้�ใน

ข้ณิะท#&ออกเช5คน�!น(4) ถอนเงินท�!งิหมด้ หร.อแตั๋-บุางิสั-วนนอกจ้ากบุ�ญช#อ�นจ้ะพ1งิให�ใช�เงินตั๋าม

เช5คจ้นจ้ านวนเงินไม-เพ#ยงิพอท#&จ้ะให�ใช�เงินตั๋ามเช5คน�!นได้�(5) ห�ามธนาคารมให�ใช�เงินตั๋ามเช5คน�!นโด้ยเจ้ตั๋นาท�จ้รตั๋15.1.2 ล�กษณิะข้องิเช5คท#&จ้ะเป"นม+ลฐานแห-งิความผูด้อ�วน สั�&งิจ้-ายเช5คให�ผูอมไว�เป"นประก�นค-าซึ่.!อเคร.&องิร�บุโทรท�ศัน�ท#&ผูอมได้�ข้ายให�

แก-อ�วน โด้ยม#ข้�อตั๋กลงิก�นว-าผูอมจ้ะตั๋�องิน าเช5คมาแลกเงินจ้ากอ�วนก-อน แตั๋-ผูอมก�บุน า เช5คไปเบุกเงินจ้ากธนาคาร โด้ยไม-น ามาแลกเงินจ้ากอ�วนตั๋ามข้�อตั๋กลงิ เม.& อธนาคารปฏิเสัธการจ้-ายเงินตั๋ามเช5ค อ�วนจ้ะม#ความผูด้ตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คหร.อไม-

อ�วนไม-ม#ความผูด้ตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5ค เพราะผูอมน าเช5คไปเบุกเงินจ้ากธนาคารฝ่Cาฝ่Jนข้�อตั๋กลงิ ถ.อได้�ว-าผูอมย�งิไม-ม#อ านาจ้ท าได้� (มาตั๋รา 4 พรบุ. ความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5ค พ.ศั. 2534)

15.2 ลักษณะของการกระที่�าอน่เป4น่ค้ำวามิผ�ด1. การออกเช5คโด้ยเจ้ตั๋นาท#&จ้ะไม-ให�ม#การใช�เงินตั๋ามเช5คเป"นเร.&องิท#&ผู+�ออกเช5คม#

บุ�ญช#หร.อไม-ม#บุ�ญช#อย+-ท#&ธนาคาร แตั๋-ม#เจ้ตั๋นาท�จ้รตั๋ในการเข้#ยนเช5คเพ.&อมให�ธนาคารจ้-ายเงิน

2. การออกเช5คโด้ยในข้ณิะท#&ออกเช5คน�!นไม-ม#เงินในบุ�ญช#อ�นจ้ะพ1งิให�ใช�เงินได้� เป"นเร.&องิท#&ผู+�ออกเช5คม#บุ�ญช#อย+-ในธนาคาร แตั๋-พอถ1งิว�นท#&เช5คถ1งิก าหนด้ช าระเงินอย+-ผู+�ออกเช5คไม-ม#เงินอย+-ในบุ�ญช#เลย

3. การออกเช5คให�ใช�เงินม#จ้ านวนสั+งิกว-าจ้ านวนเงินท#&ม#อย+-ในบุ�ญช#อ�นจ้ะพ1งิให�ใช�เงินได้� ในข้ณิะท#&ออกเช5ค เป"นเร.&องิท#&ผู+�ท#&เคยค�าก�บุธนาคารได้�ออกเช5คสั�&งิจ้-ายเงิน พอถ1งิว�นท#&เช5คถ1งิก าหนด้ใช�เงิน ปรากฏิว-าเงินในบุ�ญช#ไม-พอจ้-ายตั๋ามเช5ค

109

Page 110: สรุป พาณิชย์3

4. การออกเช5คแล�วถอนเงินท�!งิหมด้หร.อบุางิสั-วนจ้ากบุ�ญช#จ้นม#เงินเหล.อไม-พอจ้-ายตั๋ามเช5ค เป"นกรณิ#ท#ผู+�สั� &งิจ้-ายเช5คม#เงินอย+-ในบุ�ญช#พอท#&จ้ะจ้-ายตั๋ามเช5คได้�ในข้ณิะออกเช5ค แตั๋-ตั๋-อมาได้�ถอนเงินท�!งิหมด้หร.อบุางิสั-วนจ้นไม-พอจ้-ายตั๋ามเช5คได้�

5. การห�ามธนาคารมให�ใช�เงินตั๋ามเช5คโด้ยเจ้ตั๋นาท�จ้รตั๋ เป"นเร.&องิท#&ผู+�สั� &งิจ้-ายเช5คกระท าเพ.&อแสัวงิหาประโยชน�ท#&มควรได้� โด้ยชอบุด้�วยกฎหมายสั าหร�บุตั๋นเองิและผู+�อ.&น โด้ยม�-งิหมายจ้ะไม-ให�ผู+�ทรงิโด้ยชอบุด้�วยกฎหมายได้�ร�บุเงินจ้ากธนาคาร

15.2.1 การออกเช5คโด้ยเจ้ตั๋นาท#&ไม-ให�ม#การใช�เงินตั๋ามเช5คน�!นเร.องิม#เงินในบุ�ญช#กระแสัรายว�นจ้ านวน 100,000 บุาท ได้�เข้#ยนเช5คสั�&งิจ้-ายเงิน

ช าระหน#!บุ�ว 80,000 บุาท เช5คลงิว�นท#& 1 เมษายน 2536 และวนเด้#ยวก�นน�!นเองิ ก5ได้�เข้#ยนเช5คสั�&งิจ้-ายเงินเพ.&อช าระค-าซึ่.!อโทรท�ศัน�จ้ากแมวจ้ านวน 25,000 บุาท เม.&อแมวไปเบุกเงินจ้ากธนาคาร ธนาคารปฏิเสัธการจ้-ายเงิน เน.&องิจ้ากเงินในบุ�ญช#ข้องิเร.องิไม-พอจ้-าย เพราะบุ�วไม-ได้�เบุกเงิน 80,000 บุาท ก-อนหน�าน�!น ด้�งิน#!ให�วนจ้ฉั�ยว-า เร.องิม#ความผูด้จ้าก พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คหร.อไม- เพราะเหตั๋�ใด้

กรณิ#น#!เร.องิม#ความผูด้ตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้เกด้จ้ากการใช�เช5ค เพราะว-า การท#&เร.องิออกเช5คช าระหน#!บุ�วไปแล�วจ้ านวน 80,000 บุาท เหล.อเงินในบุ�ญช#เพ#ยงิ 20,000 บุาท เร.องิย�งิได้�เข้#ยนเช5คช าระหน#!ค-าสันค�าให�แก-แมวอ#ก 25,000 บุาท การกระท าข้องิเร.องิเป"นการออกเช5คโด้ยเจ้ตั๋นาท#&จ้ะไม-ให�ม#การใช�เงินแก-แมวตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คมาตั๋รา 4(1)

15.2.2 การออกเช5คโด้ยในข้ณิะท#&ออกเช5คน�!นไม-ม#เงินในบุ�ญช#อ�นจ้ะพ1งิให�ใช�เงินได้�

การออกเช5คโด้ยในข้ณิะท#&ออกน�!นไม-ม#เงินอย+-ในบุ�ญช#อ�นจ้ะพ1งิให�ใช�เงินได้� หมายความว-าอย-างิไร

หมายความว-าในว�นท#&ออกเช5ค (ว�นท#&ลงิในเช5ค) อ�นเป"นว�นท#&เช5คถ1งิก าหนด้ช าระหน#! ผู+�ทรงิน าเช5คไปข้1!นเงินจ้ากธนาคาร แตั๋-บุ�ญช#เงินฝ่ากข้องิผู+�สั� &งิจ้-ายไม-ม#เงินเหล.ออย+-เลย

15.2.3 การออกเช5คให�ใช�เงินม#จ้ านวนสั+งิกว-าจ้ านวนเงินท#&ม#อย+-ในบุ�ญช#อ�นจ้ะพ1งิให�ใช�เงินได้�ในข้ณิะท#&ออกเช5คน�!น

การออกเช5คให�ใช�เงินม#จ้ านวน สั+งิกว-าจ้ านวนเงินท#&ม#อย+-ในบุ�ญช# อ�นจ้ะพ1งิให�ใช�เงินได้�ในข้ณิะท#&ออกเช5คน�!นหมายความว-าอย-างิไร

110

Page 111: สรุป พาณิชย์3

หมายความว-า ออกเช5คม#ยอด้จ้ านวนเงินสั+งิกว-าจ้ านวนเงินท#&ม#อย+-ในบุ�ญช#เงินฝ่ากในว�นท#&เช5คถ1งิก าหนด้ช าระเงินจ้1งิม#เงินไม-พอจ้-ายตั๋ามเช5คได้�

15.2.4 การออกเช5คแล�วถอนเงินท�!งิหมด้หร.อบุางิสั-วนออกจ้ากบุ�ญช# อ�นจ้ะพ1งิให�ใช�เงินตั๋ามเช5คจ้นจ้ านวนเงินเหล.อไม-เพ#ยงิพอท#&จ้ะใช�เงินตั๋ามเช5คน�!นได้�

การออกเช5คแล�วถอนเงินท�!งิหมด้หร.อบุางิสั-วนออกจ้ากบุ�ญช#อ�น จ้ะพ1งิให�ใช�เงินตั๋ามเช5คจ้นจ้ านวนเงินท#&เหล.อไม-เพ#ยงิพอท#&จ้ะใช�เงินตั๋ามเช5คได้�น�!น หมายความว-าอย-างิไร

ผู+�สั� &งิจ้-ายออกเช5คได้�ให�ผู+�อ.&นไปแล�วโด้ยม#จ้ านวนพอจ้-ายตั๋ามเช5คให� แตั๋-ตั๋-อมาก-อนว�นท#&ถ1งิก าหนด้ในเช5คผู+�ออกเช5คถอนเงินท�!งิหมด้หร.อบุางิสั-วนออกจ้ากบุ�ญช#จ้นท าให�ม#เงินในบุ�ญช#ไม-พอจ้-ายตั๋ามเช5ค

15.2.5 ห�ามธนาคารมให�ใช�เงินตั๋ามเช5คน�!นโด้ยเจ้ตั๋นาท�จ้รตั๋ม�&นสั�&งิซึ่.!อสันค�าจ้ากแม�น ม�&นจ้-ายเช5คช าระหน#!ค-าซึ่.!อสันค�าให�แม�นไว�ก-อนท#&แม�น

จ้ะสั-งิมอบุสันค�าให�ม� &น เม.&อถ1งิก าหนด้สั-งิมอบุสันค�าแล�ว แม�นไม-สั-งิมอบุสันค�าให�ม� &นตั๋ามก าหนด้ ม�&นจ้1งิแจ้�งิอาย�ด้เช5คก�บุธนาคารห�ามจ้-ายเงินตั๋ามเช5ค ด้�งิน#! ม�&นจ้ะม#ความผูด้หร.อไม-

ม�&น ย-อมไม-ม#ความผูด้ เพราะการกระท าข้องิม�&นไม-ม#เจ้ตั๋นาท�จ้รตั๋ในการสั�&งิห�ามธนาคารมให�จ้-ายเงินตั๋ามเช5ค (มาตั๋รา 4 พรบุ. ความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5ค พ.ศั.

2534)15.3 การด�าเน่�น่ค้ำด�1.ผู+�เสั#ยหายในคด้#ความผูด้ทางิอาญาเก#&ยวก�บุการใช�เช5ค ได้�แก- ผู+�ท#&ได้�ร�บุความเสั#ย

หาย เม.&อธนาคารปฏิเสัธการจ้-ายเงิน เช-นผู+�ทรงิเช5ค2.ผู+�กระท าความผูด้ตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5ค นอกจ้ากผู+�

สั� &งิจ้-ายเช5คแล�วบุางิกรณิ#ผู+�ร -วมกระท าผูด้ซึ่1&งิอาจ้เป"นตั๋�วการหร.อผู+�สัน�บุสัน�นการกระท าความผูด้

3.ความผูด้ตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คเป"นความผูด้อ�นยอมความได้� ผู+�เสั#ยหายตั๋�องิร�องิท�กข้�ภายใน 3 เด้.อน น�บุแตั๋-ว�นท#&ร+ �เร.&องิความผูด้และร+ �ตั๋�วผู+�กระท าความผูด้ มฉัะน�!นคด้#เป"นอ�นข้าด้อาย�ความ

4.การควบุค�มหร.อข้�งิผู+�ตั๋�องิหา หร.อจ้ าเลย ตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คเป"นไปตั๋าม พรบุ. จ้�ด้ตั๋�!งิศัาลแข้วงิและวธ#พจ้ารณิาความอาญาในศัาลแข้วงิ พ.ศั. 2499 สั-วนการปล-อยช�&วคราวให�พน�กงิานสัอบุสัวน พน�กงิานอ�ยการ หร.อศัาลสั�&งิ

111

Page 112: สรุป พาณิชย์3

ปล-อยช�&วคราวโด้ยม#ประก�น แตั๋-ไม-ม#หล�กประก�น หร.อม#ประก�นและหล�กประก�นไม-เกนหน1&งิในสัามข้องิจ้ านวนเงินตั๋ามเช5ค

5.เน.&องิจ้ากความผูด้ตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คเป"นความผูด้อ�นยอมความได้�เม.&อผู+�เสั#ยหายถอนค าร�องิท�กข้� ถอนฟ้8องิ ยอมความ และคด้#เลกก�น สัทธน าคด้#อาญามาฟ้8องิตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คฯ ย-อมระงิ�บุไป

15.3.1 ผู+�เสั#ยหายแด้งิออกเช5คใช�เงินให�ข้าว และข้าวสัล�กหล�งิใช�หน#!ให�เหล.องิ เหล.องิลงิลายม.อ

ช.&อด้�านหล�งิเช5คและสั-งิมอบุเช5คให�ชมพ+น าไปเข้�าบุ�ญช#ข้องิชมพ+ แตั๋-ธนาคารตั๋ามเช5คปฏิเสัธการจ้-ายเงิน ตั๋-อมาเช5คได้�กล�บุมาอย+-ท#&ฟ้8า ด้�งิน#! ฟ้8าจ้ะม#สัทธร�องิท�กข้�และฟ้8องิคด้#ตั๋-อศัาลได้�หร.อไม-

ฟ้8าไม-ใช-ผู+�ทรงิเช5คในว�นท#&ธนาคารปฏิเสัธการจ้-ายเงิน อ�นเป"นว�นเกด้เหตั๋�จ้1งิไม-ใช-ผู+�เสั#ยหายท#&จ้ะม#สัทธร�องิท�กข้�และไม-ม#อ านาจ้น าเช5คมาฟ้8องิ

15.3.2 ผู+�กระท าความผูด้แด้งิก�บุด้ าเป"นหน#!ข้าว แด้งิเข้#ยนกรอกข้�อความลงิในเช5ค ให�ด้ าเซึ่5นช.&อเป"นผู+�

สั� &งิจ้-ายน าเช5คไปช าระหน#!ข้าว ตั๋-อมาธนาคารปฏิเสัธการจ้-ายเงินตั๋ามเช5ค ข้าวจ้1งิร�องิท�กข้�และฟ้8องิคด้#หาว-าแด้งิ และด้ า ร-วมก�นออกเช5คโด้ยไม-ม#เงินอ�นเป"นความผูด้ตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คฯ แด้งิจ้ะอ�างิว-าตั๋นมได้�เป"นผู+�สั� &งิจ้-ายไม-ตั๋�องิร�บุผูด้ ได้�หร.อไม-

การกระท าข้องิแด้งิท#&เข้#ยนกรอกข้�อความในเช5คซึ่1&งิธนาคารปฏิเสัธการจ้-ายเงินด้�งิกล-าวย-อมม#ความผูด้ฐานเป"นตั๋�วการร-วมกระท าความผูด้ฐานออกเช5คไม-ม#เงิน

15.3.3 การร�องิท�กข้� อาย�ความร�องิท�กข้� การฟ้8องิคด้# การควบุค�ม ข้�งิ

ปล-อยช�&วคราวแด้งิได้�ร�องิท�กข้�ตั๋-อพน�กงิานสัอบุสัวนได้�ด้ าเนนคด้#แก-ด้ าในความผูด้ฐานออก

เช5คไม-ม#เงิน ในหน�งิสั.อร�องิท�กข้�ม#ข้�อความให�เจ้�าพน�กงิานด้ าเนนคด้#จ้นถ1งิท#&สั�ด้ ผู+�เสั#ยหายบุอกก�บุตั๋ ารวจ้ว-าตั๋�องิการให�ได้�เงินตั๋ามเช5คค.นเท-าน�!น ไม-อยากเอาโทษ ตั๋ ารวจ้จ้1งิย�งิไม-สัอบุสัวนด้ าเนนคด้# ตั๋-อมาเม.&อด้ าไม-ใช�เงิน แด้งิจ้1งิมาแจ้�งิตั๋ ารวจ้จ้�บุด้ า ด้�งิน#!พน�กงิานสัอบุสัวนจ้ะด้ าเนนคด้#ได้�หร.อไม-

พน�กงิานสัอบุสัวนย-อมม#อ านาจ้ท าการสัอบุสัวนด้ าเนนคด้#ได้� เพราะได้�ม#การร�องิท�กข้�ท#&ชอบุด้�วยกฎหมายแตั๋-แรกแล�ว สั-วนกรณิ#ท#&แด้งิบุอกก�บุตั๋ ารวจ้ว-าตั๋�องิการ

112

Page 113: สรุป พาณิชย์3

ได้�เงินค.น ไม-อยากเอาโทษน�!นมใช�เป"นการแสัด้งิเจ้ตั๋นาว-าไม-ตั๋ด้ใจ้ด้ าเนนคด้#ด้ าแตั๋-อย-างิไรหร.อไม-

15.3.4 การถอนค าร�องิถอนฟ้8องิ ยอมความและคด้#เลกก�นแด้งิผู+�เสั#ยหายได้�ร�องิท�กข้�ในคด้#ความผูด้อ�นเก#&ยวก�บุการใช�เช5ค กล-าวหาข้าว

ตั๋-อ ร.ตั๋.ตั๋. เหล.องิ ซึ่1&งิเป"นพน�กงิานสัอบุสัวนไว�แล�ว ตั๋-อมาแด้งิได้�ข้อถอนค าร�องิท�กข้�ตั๋-อ ร.ตั๋.ตั๋. เหล.องิ ด้�งิน#! แด้งิจ้ะฟ้8องิคด้#น#!ตั๋-อศัาลอ#กได้�หร.อไม-

แด้งิย-อมน าคด้#ไปฟ้8องิตั๋-อศัาลไม-ได้� เพราะการถอนค าร�องิท�กข้�ท าให�สัทธน าคด้#อาญามาฟ้8องิเป"นอ�นระงิ�บุไป ตั๋าม ปวอ. มาตั๋รา 39 (2)

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 15

1. กรณิ#ท#&ถ.อว-าเป"นการออกเช5คเพ.&อก-อให�เกด้ความผู+กพ�นในการช าระหน#! อ�นเป"นความผูด้ตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คได้�แก- การออกเช5คล-วงิหน�าเพ.&อช าระหน#!

2. การออกเช5คโด้ยการแกล�งิเข้#ยนตั๋�วเลข้ก�บุตั๋�วอ�กษรแสังิด้จ้ านวนเงินตั๋-างิก�น เม.&อผู %&ทรงิน าเช5คข้1!นเงินท#&ธนาคารๆ ปฏิเสัธการจ้-ายเงิน การกระท าข้องิผู+�สั� &งิจ้-ายเข้�าล�กษณิะความผูด้ ออกเช5คโด้ยเจ้ตั๋นาท#&จ้ะไม-ให�ม#การใช�เงินตั๋ามเช5คน�!น

3. ก. ออกเช5คโด้ยไม-ลงิว�นท#&ให� ข้. ข้. น าเช5คไปย.&นให�ธนาคารใช�เงิน ธนาคารปฏิเสัธการจ้-ายเงินด้�งิน#! ไม-ม#ความผูด้ เพราะไม-ม#ว�นท#&ท#&กระท าความผูด้

4. การออกเช5คโด้ยในข้ณิะท#&ออกไม-ม#เงินในบุ�ญช#อ�นจ้ะพ1งิใช�เงินได้� หมายถ1งิ ผู+�สั� &งิจ้-ายเช5คไม-ม#เงินอย+-ในบุ�ญช#ในว�นท#&ในว�นท#&ลงิในเช5ค

5. ความผูด้ตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คฯ เกด้ข้1!นเม.&อ ธนาคารปฏิเสัธการใช�เงิน

6. แด้งิ ออกเช5คช าระหน#!ให�ด้ า ด้ าสัล�กหล�งิสั-งิมอบุเช5คช าระหน#!เข้#ยว เข้#ยวน าเช5คไปย.&นเข้�าบุ�ญช#ท#&ธนาคาร ธนาคารปฏิเสัธการจ้-ายเงิน เข้#ยวสั-งิมอบุเช5คช าระหน#!ให�เหล.องิ ด้�งิน#! ผู+�เสั#ยหายในการร�องิท�กข้�ด้ าเนนคด้#ค.อ เข้#ยว

7. แด้งิเป"นล+กหน#!ด้ า 5,000 บุาท ถ+กด้ าทวงิหน#!จ้1งิไปหาข้าวก�บุเหล.องิ ให�ออกเช5คใช� แล�วแด้งิน าเช5คมาสัล�กหล�งิให�ด้ าเป"นการช าระหน#! ซึ่1&งิแด้งิ ข้าว เหล.องิ ร+ �ว-าเงินในบุ�ญช#ข้องิข้าวและเหล.องิท#&ธนาคารไม-พอจ้-าย ด้�งิน#!บุ�คคลท#&ถ.อว-าเป"นผู+�กระท าผูด้ค.อ แด้งิ เหล.องิ และข้าว

8. ธนาคารได้�ปฏิเสัธการจ้-ายเงินตั๋ามเช5คเม.&อว�นท#& 10 มกราคม 2536 ผู+�เสั#ยหายร+ �ถ1งิการกระท าผูด้และร+ �ตั๋�วผู+�กระท าผูด้ในว�นท#&ธนาคารปฏิเสัธการจ้-ายเงิน ผู+�เสั#ยหายจ้ะตั๋�องิร�องิท�กข้�ตั๋-อพน�กงิานสัอบุสัวนหร.อย.&นฟ้8องิตั๋-อศัาลภายในว�นท#& 10 เมษายน 2536

9. แด้งิผู+�เสั#ยหายได้�ร�องิท�กข้�ภายในเวลาท#&กฎหมายก าหนด้แล�ว แด้งิจ้ะตั๋�องิฟ้8องิคด้#ภายในก าหนด้เวลาพร�อมก�บุได้�ตั๋�วผู+�กระท าผูด้มาด้�วยอย-างิช�าท#&สั�ด้ ภายใน 5 ป@ คด้#จ้1งิจ้ะไม-ข้าด้อาย� ความ

113

Page 114: สรุป พาณิชย์3

10. ความผูด้ตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คฯ เลกก�น เม.&อผู+�กระท าความผูด้น าเงินตั๋ามเช5คฯไปช าระแก-ผู+�ทรงิเช5ค ภายในก าหนด้ 30 ว�น น�บุแตั๋-ว�นท#&ผู+�ออกเช5คได้�ร�บุหน�งิสั.อบุอกกล-าวจ้ากผู+�ทรงิเช5คว-าธนาคารไม-ใช�เงินตั๋ามเช5ค

11. กรณิ# การออกเช5คใหม-แทนฉับุ�บุเก-า เพ.&อช าระหน#!เด้ม ถ.อว-าเป"นการออกเช5คเพ.&อก-อให�เกด้ความผู+กพ�นในการช าระหน#!อ�นเป"นความผูด้ตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5ค

12. นายชมออกเช5คสั�&งิจ้-ายเงินให�นายช.&นจ้ านวน 1,000 บุาท แตั๋-นายชมไม-ตั๋�องิการให�นายช.&นได้�ร�บุเงิน จ้1งิแกล�งิเข้#ยนตั๋�วหน�งิสั.อเป"นหน1&งิร�อยบุาทถ�วน เม.&อผู+�ทรงิน าเช5คไปข้1!นเงินจ้ากธนาคาร ๆ ปฏิเสัธการจ้-ายเงิน ด้�งิน#!ผู+�สั� &งิจ้-ายเช5คม#ความผูด้ฐาน ออกเช5คโด้ยเจ้ตั๋นาท#&จ้ะไม-ให�ม#การใช�เงินตั๋ามเช5ค

13. แด้งิออกเช5คสั�&งิจ้-ายโด้ยระบุ�ช.&อด้ าเป"นผู+�ร �บุเงินและข้#ด้ฆ-าค าว-า หร.อผู+�ถ.อ“ ” ออก เน.&องิจ้ากแด้งิไม-ม#เงินในบุ�ญช#ท#&จ้ะจ้-ายให�ด้ า การกระท าข้องิแด้งิเข้�าล�กษณิะ ออกเช5คในข้ณิะท#&ท#&ออกไม-ม#เงินในบุ�ญช#จ้ะพ1งิใช�เงินได้�

14. นายสั#เข้#ยนเช5คในว�นท#& 1 ก�นยายน 2535 สั�&งิเงินจ้-ายเงินให�นายสั�ม 50,000 บุาท โด้ยลงิว�นท#&ในเช5คว�นท#& 10 ก�นยายน 2535 ตั๋-อมาว�นท#& 11 ก�นยายน 2535 นายสั�มน าเช5คไปย.&นตั๋-อธนาคาร แตั๋-ธนาคารปฏิเสัธการจ้-ายเงิน ด้�งิน#!ความผูด้เกด้ข้1!นเม.&อ ว�นท#& 11 ก�นยายน 2535

15. กรณิ#ความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คเกด้ข้1!นแล�ว ผู+�เสั#ยหายในการร�องิท�กข้�ได้�แก- ผู+�ทรงิเช5ค

16. ความผูด้ตั๋าม พรบุ. ว-าด้�วยความผูด้อ�นเกด้จ้ากการใช�เช5คฯ ผู+�เสั#ยหายตั๋�องิร�องิท�กข้�ภายในระยะเวลา 3 เด้.อน น�บุตั๋�!งิแตั๋-ว�นท#&ร+ �ถ1งิการกระท าความผูด้และร+ �ตั๋�วผู+�กระท าความผูด้

17. ผู+�เสั#ยหายได้�ร�องิท�กข้�ภายในก าหนด้เวลาแล�วตั๋�องิฟ้8องิคด้#ภายใน ก าหนด้เวลา 5 ป@

******************************

114