20
هرێمتی هس���تی حكومهی تهندرو وهزیرنتڕۆڵكردنیكات كه كۆوه ده به ئاماژهن���هو لهكاتیێك���ی گرارم���ان ئهرك دههزار ه750 ائێستاوه تهكاربونیه دهستب4 و لهكۆیناوبردوهی���ان له دهرمان تهننها نایاس���ایش تهرمانخانهیزار دهه ه164 اب���ردودا دو مانگ���ی رم���اوهی لهو دهڵێت، ئهن داخس���توهرمانخانهیا ده هۆی بوه ئهڤاس���تینهكه ك���ه "دهرزیهك، لهسنوریتییند هاوابونی چهابین ناتوه". هوهیلهیم خهل ئیبراه د. رێك���هوت���ه، س���لێمانی: ئاوێنهندروس���تی���ری تد وهزیرهش���ی حهمه كوردس���تانهرێم���ی ه حكومهت���یوێنهداهت بهئا تایب لهچاوپێكهوتنێك���یس���ێك دهس���تیهركهیگهیاند كه راستیندارزی ئهڤاانی دههێنهبوبێت له هبهریڕێوههر لهبهدگا، هنهته داوما ئێمه داۆزهوه تا���ای ه كۆمپانیگهپێ���دراوی رێهو كڕیوهكهی دهرزیرهی ئهو فهرمانب���ههو كڕیوهك���هیش دهرزیژنهیه ئ���هو لیهموولێر ههزاتی هجهی لێپرس���راوی تهدگا".ته دان داوهنهما ئهواین بۆ پشكنرزیهكهمانو وتی "ده ئهین بۆهت پشكنانیا، تهنانه بهریت ناردۆت، كه لهكاتیش دهكرێتنه كهلوپه ئهونگهاتوه، رهكارهرزیهكهدا بهانی ده لێدنه تهواو ئهو پش���كنیناهاتوهفتهی دا هین".گهیهنی رادهرێت، ئهنجامهكه بكوهكانهم���و س���نورهههش���ی "له وتیبهتیهرێ���م، بهتایرمان دێ���ت بۆ ه دهوه دهرمانێكی زۆر كهركوكهس���ڵو لهمونتڕۆڵكردنی دێت، دیاره كۆی بهنایاسای نییه،ارێكی ئاس���انی دهرمان، كان هێنهندێكو ههیهزانجێكی زۆر ه چونكه قایانسپۆڕیكهن پو كاره ده لهوانهش كه ئهینهت دهدهه مۆڵهنده ئێمهرچه، ه نییهم، به بوارهس���پۆڕی ئهوشكانی پ پزیوهرزیهك���هی ده لهكێش���هوه بهداخ���ه لهو پزیش���كههندێكوت هركه ب���ۆم دهیان فرۆش���توهنامهكانانه بڕواس���پۆڕ پانیی هێن تا بازرگانی بازرگان بهكهسانی پێبكهن". دهرماناد سهنگاوی:ره فه4500 : تیراژ دینار1000 نرخیش دەکاتوێنە دابەڤ پەیک ئاای ب کۆمپانی3201274 : تهلهفۆنی شۆڕشی کوڕانر ئامادهیهرامبه ب-ۆڕشڕهکی ش: سلێمانی گهیشان ناون گشتییهی سیاسیهكی رۆژنامهیهریدهکاتای ئاوێنه د کۆمپانی)376( ژماره2013/5/7 مە سێشەمwww.awene.com 12 »» 17 »» وێنهینیهڵواسیا داوای هسراوێكد لهنونی دهكاترزا تاڵهبانیو باروهردهتی په وهزاره12 »» 17 »» شمهكو خۆراك% 6.5 رێژهینه به سان گران دهبێت لهكوردستاسان لهکوردستانوه ه8 »» 4 »» 17 »» 16 »» قهم بهیتێزانم، ده وهرههر نابازرگانی ه من لهێرم دهجار دهیژمم ریکهی لێبوردنه گشتیی ئهو لهبهر رۆش���نایاری كوردس���تان بڕی ك���ه پهرلهمان���ییكرد،هرێم پهسهندرۆكی ه لهسهرداو سهانهی"ندهڵی ئهو دۆس���یه " گه زۆرب���هییخرێ���ن ك���ه چاودێریت داده حكوم���ه���ایدیو می گش���تیكاری���یو داوا دارایهینكرد، لهوانه دۆس���ییاش���كراد ئازا ئا400 ۆش���خانهب���ای تهق تهقو نهخ كاره سلێمانی.هكهییوێڵهیره قهدار ئاگاهكیرچاوهی سه بهئاوێنه:ایبهت تگهیاندوێنهی را گش���تی بهئاكاری لهداوا لێبوردنی گشتی كهاری بڕیهی لهس���ایرچو، زۆربهی ده2012/6/4 لهرێكهوتیدینانهی"، كه چهنندهڵی ئهو دۆسیه "گهیدو چاودێریزاای ئادیهن میی ساڵه لهوه گشتییهكاریو داوا) سلێمانی(ی دارایان ملیۆندهیكرێتو بهر ده كاری لهس���هدهرههی تێ���دا به موڵكی گش���تری دۆ دادهخرێن.همویان، ه دراوهوهكه جهختی لهس���هر ئهرچاوه س���هی پهرلهمانمانهی ئهندا كه زۆرین كردهوهگیانوه دهن ئۆپۆزسیۆنیشهستهكانی بهلینها، تهدرنی گشتی داوهاس���ای لێبو بهی���امی نهبێت كه لهس���هر ئیس كۆمهڵیو چۆنێت���ی)ۆر تی���ر( واژهیس���ته دهندا هۆڵیوهكانیاهكردن لهگهڵ گیرا مامهڵیان جێهێشتبو. پهرلهمان���ی ئاوێن���ه ئهویهكاناری زانی بهپێ���یژنهی لهلیه بهدورودرێژی پرۆژه یاس���ایرنگههكی گژنهی پهرلهمان كه لیی یاسای كوردس���تان گفتوگ���ۆی لهپهرلهمان���یردانی���هر پ���اش بڕیاو هكراوه لهس���هرردهمته بهوه دواتر خراوه ئهوانهیهن له كۆمهڵی بهتهحهف���وزی(. پهرلهم���ان.)ۆر تیر لهسهر مهسهلهیوه ئیسامییهد بهس���هرۆكییوهندیك���ر ئاوێن���ه پهوهۆنهكانی پهرلهمانی كوردستانه فراكسیوهكهنهوه دههمویان جهخت لهسهر ئه هین كه ئهو نوهدان كه ئهوان لهگ���هڵ ئهتێكدایهخرێن، ئهم���ه لهكانه دا دۆس���یاو بڕیارهوهرچونی ئ���هپێ���ش ده كه لههرانیوێن لهگ���هڵ نهكی���انوهی لهكۆبونهوه خۆیانهی گش���تی، ئهوانكاری داواه بڕگهیهك بۆوه كیانكردونهت���هدار ئاگا لێبوردنهرێت، كه ئهوه زیادبك یاس���اك كه ئابوریوه نهگرێتهپرس���انه ئهو بهر، بهپێ���یدهر داوه���هههرێمی���ان به هو پێش���نیارهكهی ئاوێنه ئهرچاوه س���هامۆشكراوهو فهروهرانه پهرلهمانتایهن له ئهم بڕگهیهامۆشكردنیڵێت" فهر وهك دههموو هیهیدا ئهساتو لهس���ا كاره بۆتهكهون".ر لێبوردن دهڵیه بهنده گهداری ئ���اگا یاس���ایهكیرچاوهی س���هان���د ك���ه بهپێ���ی راگهی بهئاوێن���هی ئهوهمو لێبوردن���ی گش���تی هاس���ای ی كه341 و340 ردو مادهیهی ه كهسانهه لهحاڵهتی گشتیینی سامانیدهرداهه به بهروهیانگرێتهدا، ده)و عهمدیهمالیئی( كهون. ده لێبوردنه ئهوادی س���كرتێرینهكانی عادل مور لێدوا دهرب���ارهی ناوهن���د ئهنجومهن���یهكی، ناكۆكیرزانیوهی باكردنه خۆكاندیداسی سیێوان مهكتهبیخاته نوره ده گهن���ی ناوهن���دهوه، ئهنجومههكێت���یو یر دهڵێت "عادلداهكی ئاگارچاوهی س���هكانی مهكتهبی بڕیارهراد پێچهوانهی موی دهدوێت". یهكێتاسی سییهكرچاوه س���هه، س���لێمانی: ئاوێنهكیاند كه ئێستا ناكۆكی راگهی بهئاوێنهیهكێتیو یاسی سیێوان مهكتهبی توند لهنستبوه،ا دروهكێتید ی ناوهندی ئهنجومهنینوایه پێیااسی سی مهكتهبیوهی لهبهرئههكێتی یدینجارنهكانی ئ���هو چهن لێدواوگیركردوه.رتیدا رردهم پا لهبهوهش كردهوهكه جهختی لهرچاوه سهمانیا سهرجهم ئهندا كه لهم ناكۆكییهدری عادل ناوهند پش���تگی ئهنجومهن���یهفتهیهكند هی چهنو ماوهكه موراد دهند بهكۆینی ناوهبهریش ئهنجومه لهمهویڕهزایوه نا نامهیهكه لهڕێگهیمانی ئهندای مهكتهبی بهسیاسهتبارهت خۆیان سهراستهیهر بهپارتی ئاهرامباس���ی ب سیهكێتی كرد. یاسی سی مهكتهبیكات كهوه ده ب���ه دهب���اغ ئاماژه ن���ازموهیكردنهان بهمهبهس���تی بهس���هر ئێرهكێت���ی، لهگ���هڵ یهكان���یییوهندی پههكهمی عێراقو یێرۆخانی وهك خانمی هسی داوهتكردوه، سیا ئهندامی مهكتهبییس���ته لهم���هودوا دهڵێ���ت "پێو ئ���هوران زیاتر لهجاهكانیییوهندیێرۆخان په هرهپێبدات". پهوێن���هری ن بهئاوێن���ه:ایب���هت ت "ن���ازمرانهرێ���م لهت���ات���ی ه حكومه بهئاوێنهییهك���دایوهندیب���اغ" لهپه ده یهكهمو خانمی "هێرۆخانگهیاند ك���ه رای عێراقه كه كۆم���ار خێزانی س���هرۆكهكی باش���یییوهندیكهی پهرهاوس���ه هنیهكانیشهو ئێراهب���وڵ ئێ���ران ه لهگها درێژههاتوشدو داتیانه لهئێستا مهبهس بدهن".یانهیوهندی بهو په هێرۆ ئیبراهیمش كهوهی ئه دهرب���ارهت���ر جموجۆڵێكیهد پێش���تر كهم ئهحمب���وه،ه همج���ۆرهی بهپلۆماس���ی دی���ی "هێرۆخان ئێس���تا ن���ازم دهباغ وتی لهسهرشانهوورههكی گهسیارێتییپر بهرس���یارێتیهش،پركم���ی ئ���هو بهر بهحوهكانیییوهندییس���ته لهم���هودوا په پێورهپێبدات".ران په زیاتر لهجاوه بهئۆپۆزسیۆنیشهی كوردستان "پهرلهمانندهڵی"هكانی گه دۆسیهكهمه لهداخستنی یپرسی بهر2 »» 2 »» 9 »» ه داوه؟اڵدهولێر دهتان له بهعسیهكانرڤانی وت: بۆچی بهنێچیكی مالیوهداتههنگدههمیشه لهمێژودا دشت هرده کوشتنی سهستی سەرۆکی هەرێمن مستەفاو پۆ نەوشیروا خودایه سکیوهی ئه سوتاندم،ێتکی بسوت س3 »» 5 »» 13 »» وهیباتهو ده خهوهواڵهۆشتنی ورده فر بهدیار سلێمانیزاڕیڵێک لهناو باهخورێت، منداا دندهڵیدر لهگهها دۆدا که ملیۆنهاتێک لهکسۆ سهراوی فۆتۆ: ئاهندروستی:ری ت وهزیێكی گرانهرمان ئهركنتڕۆڵكردنی ده كۆارهكانی بڕیراد پێچهوانهی عادل موی دهدوێت یهكێتاسی سی مهكتهبی پێویستهران:هرێم لهتاتی هوێنهری حكومه نرهپێبداتهكانی پهییوهندیێرۆخان پهودوا ه لهمه

ژماره 376

Embed Size (px)

DESCRIPTION

 

Citation preview

Page 1: ژماره 376

وه زیری ته ندروس���تی حكومه تی هه رێم ئاماژه به وه ده كات كه كۆنتڕۆڵكردنی ده رم���ان ئه ركێك���ی گران���ه و له كاتی هه زار تائێستا750 ده ستبه كاربونیه وه ته ن ده رمانی���ان له ناوبردوه و له كۆی 4 ته نها نایاس���ایش ده رمانخانه ی هه زار له م���اوه ی دو مانگ���ی راب���ردودا 164 ده رمانخانه یان داخس���توه ، ئه و ده ڵێت "ده رزی ئه ڤاس���تینه كه ك���ه بوه هۆی نابینابونی چه ند هاواڵتییه ك، له سنوری

ئیبراهیم خه لیله وه هاتوه ".رێك���ه وت د. ئاوێن���ه ، س���لێمانی : حه مه ره ش���ید وه زی���ری ته ندروس���تی كوردس���تان هه رێم���ی حكومه ت���ی له چاوپێكه وتنێك���ی تایبه ت به ئاوێنه دا

رایگه یاند كه "هه ركه س���ێك ده س���تی ئه ڤاستیندا له هێنانی ده رزی هه بوبێت ئێمه داومانه ته دادگا، هه ر له به ڕێوه به ری رێگه پێ���دراوی كۆمپانی���ای هۆزه وه تا ئه و فه رمانب���ه ره ی ده رزیه كه ی كڕیوه و ئ���ه و لیژنه یه ش ده رزیه ك���ه ی كڕیوه و لێپرس���راوی ته جهیزاتی هه ولێر هه مو

ئه وانه مان داوه ته دادگا".ئه و وتی "ده رزیه كه مان بۆ پشكنین ناردۆته به ریتانیا، ته نانه ت پشكنین بۆ ئه و كه لوپه النه ش ده كرێت، كه له كاتی لێدانی ده رزیه كه دا به كارهاتوه ، ره نگه هه فته ی داهاتو ئه و پش���كنینانه ته واو

بكرێت، ئه نجامه كه ی راده گه یه نین".وتیش���ی "له هه م���و س���نوره كانه وه

ده رمان دێ���ت بۆ هه رێ���م، به تایبه تی له موس���ڵ و كه ركوكه وه ده رمانێكی زۆر به نایاسایی دێت، دیاره كۆنتڕۆڵكردنی هێنانی ده رمان، كارێكی ئاس���ان نییه ، چونكه قازانجێكی زۆر هه یه و هه ندێك له وانه ش كه ئه و كاره ده كه ن پسپۆڕییان نییه ، هه رچه نده ئێمه مۆڵه ت ده ده ینه پزیشكانی پس���پۆڕی ئه و بواره ، به اڵم به داخ���ه وه له كێش���ه ی ده رزیه ك���ه وه ب���ۆم ده ركه وت هه ندێك له و پزیش���كه پس���پۆڕانه بڕوانامه كانیان فرۆش���توه به كه سانی بازرگان تا بازرگانی هێنانی

ده رمانی پێبكه ن".

فه رهاد سه نگاوی :

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار تیراژ: 4500 ته له فۆن: 3201274 ناونیشان: سلێمانی گه ڕه کی شۆڕش- به رامبه ر ئاماده یی شۆڕشی کوڕان

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )376( سێشەممە 2013/5/7

w w w . a w e n e . c o m

12 »» 17 »»

له نوسراوێكدا داوای هه ڵواسینی وێنه ی تاڵه بانی و بارزانی ده كات

وه زاره تی په روه رده 12 »» 17 »»

سااڵنه به رێژه ی 6.5% شمه ك و خۆراك له كوردستان گران ده بێت

«« 8هه اڵوسان له کوردستان 4 »»

17 »»

16 »»من له بازرگانی هه ر نازانم، ده وه ره قه م به یتێ

ده جار ده یژمێرم

ریکالم

له به ر رۆش����نایی ئه و لێبوردنه گشتیه ی بڕیاری ك����ه په رله مان����ی كوردس����تان له سه ردا و سه رۆكی هه رێم په سه ندیكرد، زۆرب����ه ی ئه و دۆس����یه " گه نده ڵیانه ی " حكوم����ه ت داده خرێ����ن ك����ه چاودێریی دارای����ی و داواكاری گش����تی و میدی����ای ئازاد ئاش����كرایانكرد، له وانه دۆس����یه ی كاره ب����ای ته ق ته ق و نه خۆش����خانه 400

قه ره وێڵه ییه كه ی سلێمانی .تایبه ت به ئاوێنه : سه رچاوه یه كی ئاگادار له داواكاری گش����تی به ئاوێنه ی راگه یاند له س����ایه ی بڕیاری لێبوردنی گشتی كه له رێكه وتی 2012/6/4 ده رچو، زۆربه ی ئه و دۆسیه "گه نده ڵیانه ی "، كه چه ندین ساڵه له الیه ن میدیای ئازاد و چاودێریی دارایی ) سلێمانی ( و داواكاری گشتییه وه كاری له س����ه ر ده كرێت و به ده یان ملیۆن دۆالری موڵكی گش����تی تێ����دا به هه ده ر

دراوه ، هه مویان داده خرێن.س����ه رچاوه كه جه ختی له س����ه ر ئه وه كرده وه كه زۆرینه ی ئه ندامانی په رله مان به لیسته كانی ئۆپۆزسیۆنیشه وه ده نگیان به یاس����ای لێبودرنی گشتی داوه ، ته نها كۆمه ڵی ئیس����امی نه بێت كه له س����ه ر تی����رۆر( و چۆنێت����ی ده س����ته واژه ی ) مامه ڵه كردن له گه ڵ گیراوه كانیاندا هۆڵی

په رله مانیان جێهێشتبو. به پێ����ی زانیارییه كان����ی ئاوێن����ه ئه و پرۆژه یاس����ایه به دورودرێژی له لیژنه ی یاسایی په رله مان كه لیژنه یه كی گرنگه

له په رله مان����ی كوردس����تان گفتوگ����ۆی له س����ه ركراوه و ه����ه ر پ����اش بڕیاردانی له الیه ن ئه وانه وه دواتر خراوه ته به رده م كۆمه ڵی به ته حه ف����وزی په رله م����ان.) ئیسامییه وه له سه ر مه سه له ی تیرۆر(.

ئاوێن����ه په یوه ندیك����رد به س����ه رۆكی فراكسیۆنه كانی په رله مانی كوردستانه وه هه مویان جه خت له سه ر ئه وه ده كه نه وه كه ئه وان له گ����ه ڵ ئه وه دان نین كه ئه و دۆس����یانه داخرێن، ئه م����ه له كاتێكدایه ئ����ه و بڕیاره وه كه له پێ����ش ده رچونی له كۆبونه وه یه كی����ان له گ����ه ڵ نوێنه رانی داواكاری گش����تی ، ئه وان الی خۆیانه وه ئاگاداریانكردونه ت����ه وه كه بڕگه یه ك بۆ یاس����اكه زیادبكرێت، كه ئه و لێبوردنه ئه و به رپرس����انه نه گرێته وه كه ئابوری به پێ����ی داوه ، به ه����ه ده ر هه رێمی����ان س����ه رچاوه كه ی ئاوێنه ئه و پێش����نیاره له الیه ن په رله مانتارانه وه فه رامۆشكراوه و وه ك ده ڵێت" فه رامۆشكردنی ئه م بڕگه یه بۆته كاره سات و له س����ایه یدا ئه و هه مو

گه نده ڵیه به ر لێبوردن ده كه ون". ئ����اگادار یاس����ایی س����ه رچاوه یه كی به پێ����ی ك����ه راگه یان����د به ئاوێن����ه ی یاس����ای لێبوردن����ی گش����تی هه مو ئه و كه سانه ی هه ردو ماده ی 340 و 341 كه به هه ده ردانی سامانی گشتییه له حاڵه تی )ئیهمالی و عه مدی(دا، ده یانگرێته وه به ر

ئه و لێبوردنه ده كه ون.

س����كرتێری مورادی عادل لێدوانه كانی ده رب����اره ی ناوه ن����د ئه نجومه ن����ی خۆكاندیدكردنه وه ی بارزانی، ناكۆكیه كی گه وره ده خاته نێوان مه كته بی سیاسی ناوه ن����ده وه ، ئه نجومه ن����ی یه كێت����ی و "عادل ئاگادار ده ڵێت س����ه رچاوه یه كی مه كته بی بڕیاره كانی پێچه وانه ی موراد

سیاسی یه كێتی ده دوێت".

س����ه رچاوه یه ك س����لێمانی: ئاوێنه ، به ئاوێنه ی راگه یاند كه ئێستا ناكۆكیه كی توند له نێوان مه كته بی سیاسی یه كێتی و ئه نجومه نی ناوه ندی یه كێتیدا دروستبوه ، له به رئه وه ی مه كته بی سیاسی پێیانوایه لێدوانه كانی ئ����ه و چه ندینجار یه كێتی

له به رده م پارتیدا روگیركردوه .سه رچاوه كه جه ختی له وه ش كرده وه

كه له م ناكۆكییه دا سه رجه م ئه ندامانی ناوه ند پش����تگیری عادل ئه نجومه ن����ی موراد ده كه ن و ماوه ی چه ند هه فته یه ك له مه وبه ریش ئه نجومه نی ناوه ند به كۆی ئه ندامانی له ڕێگه ی نامه یه كه وه ناڕه زایی خۆیان سه باره ت به سیاسه تی مه كته بی ئاراسته ی به پارتی به رامبه ر سیاس����ی

مه كته بی سیاسی یه كێتی كرد.

ن����ازم ده ب����اغ ئاماژه ب����ه وه ده كات كه ئێران به مه به س����تی به س����ه ركردنه وه ی یه كێت����ی ، له گ����ه ڵ په یوه ندییه كان����ی هێرۆخانی وه ك خانمی یه كه می عێراق و ئه ندامی مه كته بی سیاسی داوه تكردوه ، ئ����ه و ده ڵێ����ت "پێویس����ته له م����ه ودوا هێرۆخان په یوه ندییه كانی زیاتر له جاران

په ره پێبدات".نوێن����ه ری به ئاوێن����ه : تایب����ه ت

حكومه ت����ی هه رێ����م له ت����اران "ن����ازم به ئاوێنه ی له په یوه ندییه ك����دا ده ب����اغ" راگه یاند ك����ه "هێرۆخان خانمی یه كه م و خێزانی س����ه رۆك كۆم����اری عێراقه كه باش����ی په یوه ندییه كی هاوس����ه ره كه ی له گه ڵ ئێ����ران هه ب����وه و ئێرانیه كانیش مه به ستیانه له ئێستا و داهاتوشدا درێژه

به و په یوه ندییانه بده ن".ده رب����اره ی ئه وه ش كه هێرۆ ئیبراهیم

ئه حمه د پێش����تر كه مت����ر جموجۆڵێكی هه ب����وه ، به مج����ۆره ی دیپلۆماس����ی ن����ازم ده باغ وت����ی "هێرۆخان ئێس����تا به رپرسیارێتییه كی گه وره ی له سه رشانه و به حوكم����ی ئ����ه و به رپرس����یارێتیه ش، په یوه ندییه كانی له م����ه ودوا پێویس����ته

زیاتر له جاران په ره پێبدات".

"په رله مانی كوردستان به ئۆپۆزسیۆنیشه وه به رپرسی یه كه مه له داخستنی دۆسیه كانی گه نده ڵی "

2 »»

2 »»

9 »»

مالیكی به نێچیرڤانی وت: بۆچی به عسیه كانتان له هه ولێر داڵده داوه ؟

کوشتنی سه رده شت هه میشه له مێژودا ده نگده داته وه

نەوشیروان مستەفا و پۆستی سەرۆکی هەرێم

خودایه ئه وه ی سکی

سوتاندم، سکی بسوتێت

3 »»

5 »»

13 »»

له کاتێکدا که ملیۆنه ها دۆالر له گه نده ڵیدا ده خورێت، منداڵێک له ناو بازاڕی سلێمانی به دیار فرۆشتنی ورده واڵه وه خه و ده یباته وه

فۆتۆ: ئاسۆ سه راوی

وه زیری ته ندروستی : كۆنتڕۆڵكردنی ده رمان ئه ركێكی گرانه

عادل موراد پێچه وانه ی بڕیاره كانی مه كته بی سیاسی یه كێتی ده دوێت

نوێنه ری حكومه تی هه رێم له تاران: پێویسته له مه ودوا هێرۆخان په یوه ندییه كانی په ره پێبدات

Page 2: ژماره 376

هه‌واڵ(376( سێشه ممه 22013/5/7

ئاوێنه‌ی‌روداوه‌کان

به ڵێ بۆ زیاتر له چوار ساڵی تر پێویستمان

به بارزانییه شیروان شه ریف

ماوه یه ك���ه باس و خواس���ی مانه وه ی مه س���عود بارزانی ، س���ه رۆكی ئێستای له پۆس���ته كه یدا كوردس���تان هه رێمی له نێ���و هێ���زه سیاس���یه كان و ناوه نده بوه ته ش���ه قام میدیا و ره س���میه كان و جێی باس و خواسی گه رم و لێكدانه وه و

شرۆڤه ی جیاجیای بۆ ده كرێت.ئاس���تێك گه یش���توه ته بابه ته ك���ه دابه شبونی گه وره ی راو بۆچونی له سه ر ره تكردنه وه ی وێ���ڕای هاتوه ت���ه دی و له الیه ن ئۆپۆزس���یۆن و هه ندێك له هێزه سیاس���یه دیاره كانی تر، یه كێتیش كه یه كێكه له هێزه ده سه اڵتداره كه ی هه رێم له ناخ���دا زیات���ر بۆن���ی ره تكردنه وه ی وه ك دی���اره پێ���وه بابه ته ك���ه ی

پشتیوانیكردن.پێویس���تمان به ڵی پێموایه به ن���ده به بارزانییه بۆ چوار س���اڵ و زیاتریش، گه وره ت���ر و زۆر ب���ه و پێویس���تیمان زیاتره ل���ه و ئه رك و به رپرس���یارێتیه ی له ئێستادا له ئه ستۆیدایه كه هه وڵده ده م لێ���ره دا هه ندێك���ی بخه م���ه به رباس. یه كه م پێویس���تیمان به بارزانی له وه وه ده س���تپێده كات ك���ه به زوتری���ن كات بڕه وێنێته وه و هه م���وان خه م���ه ی ئه و رایبگه یه نێت كه ماوه ی سه رۆكایه تیه كه ی هه ڵنابژێرێت���ه وه . خ���ۆی ته واوب���وه و ئ���ه و به م په یام���ه ده توانێ���ت یه كێك له ئه ركه گه وره و گرنگه كانی خۆی وه ك سه رۆكی ئه م هه رێمه له دوا قۆناغه كانی بكات، ئه ركه كه یدا جێبه جێ پۆس���ت و ئه م په یامه س���ه دان و هه زاران س���ود و جوانی���ی و لێده كه وێت���ه وه ، به م په یامه س���ه رۆك ده توانێت به یار و نه یار بڵێت ئێم���ه هه م���وان قوربانی ئ���ه م خاك و واڵته ین و ئ���ه م خاك و واڵت���ه ش زیاتر له هه رش���تێك و هه ركه س���ێك پێویستی به سه روه ریی یاس���ا و دیموكراتیزه كردن هه یه نه ك به ئه م و ئه و و من و تۆ. بارزانی به جێبه جێكردنی ئه م ئه ركه ی كۆتاییه كی جوان ده به خش���ێته سه رۆكایه تیه كه ی و ده به خشێته جوانتریش س���ه ره تایه كی

هه رێمه كه ی .ئه ركه كان���ی تری دوای ئ���ه م قۆناغه هیچی���ان كه مترنین ل���ه وه ی له داهاتودا له ئه س���تۆیه تی ، به ڵێ بۆ چوار س���اڵی ت���ر و زیات���ر پێویس���تمان به بارزانییه تا پارت���ه سیاس���یه كه ی و الیه نگرانی و الیه نگرانیان تر و سیاس���یه كانی پارته له س���ه ر بكات رێنوێن���ی رابهێنێ���ت و ئاڵوگ���ۆڕی ده س���ه اڵت و جێگۆڕكێ���ی دیموكراتیزه ك���ردن و پۆس���ته كان و جێبه جێكردن���ی یاس���ا و گه ڕان���ه وه بۆ خه ڵك و گه وره كردن و به رزراگرتنی تاكی

كورد نه ك بچوككردنه وه ی .بارزان���ی ب���ۆ چوار س���اڵ و زیاتریش دیموكراس���یه تی داری تا پێویس���ته ، پارت���ه دیموكراتیه له ناو راس���ته قینه گازی بچه قێنێ���ت و كوردس���تانیه كه ی ژه هراوی نێو بیری ئه م و ئه و له الیه نگران و پشتیوانانی به ئۆكسجینی دیموكراسیه ت بڕه وێنێت���ه وه و پێیانبڵێت، پارتێك كه هه ڵگری ناوی دیموكراتی بێت هه رگیزا و هه رگی���ز ناش���ێت پێش���ێلكاری بێت، دیموكراتیش كه مانای ده سه اڵتی گه ل بێت قه د ناشێت پارتێكی هه ڵگری ئه و ناوه ده سه اڵت و توانای گه ل له به رامبه ر كه س���ێكدا بچوك بكات���ه وه و بڵێت ئه م

گه له به دیل و جێگره وه ی پێ نییه .به ڵ���ێ س���ه رۆك ئێم���ه به عیلمانی و نه ته وه یی به لیبراڵ���ی و ئیس���امییه وه ده ڵێی���ن تۆ ب���ۆ چوار س���اڵ و زیاتری پێویس���تیت بۆ ئه وه ی وه ك س���ه رۆكی رۆحی ، رۆحی هه موانی ئه م هه رێمه له و ناش���رینیانه پاكبكه یته وه كه كورسی و كۆمپانی���ا و زه وی و ن���ه وت هێناویه تیه

ناویه وه .به ڵی بۆ چ���وار س���اڵ و چه ند چوار س���اڵییه كی تری���ش پێویس���تیت گه ر هه موان فێربكه یت تا "پێش���مه رگه بن و ه���ه ر به پێش���مه رگه یی بمێننه وه و هیچ پله و پۆس���ت و ناوێك جگ���ه له ئه رك و ناوی پێش���مه رگه پیرۆزت���ر و گه وره تر نیی���ه " گه ر فێرمانبكه یت "هه مو كاتێك به رژه وه ن���دی گه ل و خزم���ه ت و خه بات له پێناو كه رامه ت���ی هاواڵتیان گرنگتره

له هه مو پله و پێگه یه ك".

ریکام ریکام

ئا: ئاوێنه

هێرۆ ئیبراهیم ئه حمه د كه پێشتر په یوه ندی و جموجۆڵێكی دیپلۆماسی

ئه وتۆی نه بوه له گه ڵ واڵتانی ده رودراوسێ ، به سه ردانێكی ره سمی

گه یشته تاران و له گه ڵ گه وره به رپرسانی ئه و واڵته كۆبۆوه ، نوێنه ری

حكومه تی هه رێم له تاران ده ڵێت "به حوكمی ئه و به رپرسیارێتیه ی

هه یه تی ، پێویسته له مه ودوا هێرۆخان په یوه ندییه كانی زیاتر له جاران

په ره پێبدات".

"نازم ده ب����اغ" نوێن����ه ری حكومه تی له په یوه ندییه ك����دا له ت����اران هه رێ����م به ئاوێن����ه ی راگه یان����د ك����ه كۆم����اری ئیس����امی ئێران هێرۆخانی وه ك خانمی یه كه م����ی عێ����راق و ئه ندام����ی مه كته بی سیاس����ی یه كێتی نیشتمانی كوردستان داوه تكردوه به مه به ستی توندوتۆڵ كردنی په یوه ندییه كانی نێوان كۆماری ئیسامی ئێران و یه كێتی نیش����تمانی كوردستان و له وه باس كۆبونه وه كانیش����دا له دیدارو نه كراوه كه ئه و جێنشینی تاڵه بانی بێت بۆ سه رۆك كۆماریی عێراق یان سكرتێری

یه كێتی نیشتمانی كوردستان.ئ����ه م س����ه ردانه ی هێ����رۆ ئیبراهی����م ئه حمه د بۆ تاران به دوای س����ه ردانی دو جێگره كه ی تاڵه بانی ، كۆسره ت ره سوڵ و دكتۆر به رهه مدا دێ����ت بۆ تاران، ئێران زۆر مه به ستیه تی كه له قۆناغی داهاتودا

زۆنی س����ه وزی یه كێتی به ه����ۆی غیابی ناوچه كه و گۆڕانكارییه كانی تاڵه بان����ی و عێراق و كوردس����تان و ناو یه كێتیش����ه وه روبه ڕوی پش����ێویی و نائارامی نه بێته وه ، ك����ه س����نورێكی دورودرێ����ژی له گ����ه ڵ كۆماری ئیس����امی ئێران����دا هه یه ، له و پێناوه ش����دا ئێران گوشار ده خاته سه ر س����ه وز زۆنی بااڵده س����ته كانی هێ����زه به مه به س����تی نزیكبونه وه یان له یه كتری و په یوه ندییه كانی����ان توندوتۆڵكردن����ی له گه ڵ مالیكی و هێزه شیعه كانی عێراق، بۆ گه یش����تن به و ئامانجه ش ئێرانیه كان خوازیارن هێرۆ ئیبراهیم ئه حمه د رۆڵێكی كاراو گه وره تر ببینێ����ت به حوكمی ئه و پێگه یه ی ماڵ����ی تاڵه بانی له ناو یه كێتی نیش����تمانی كوردس����تان و زۆنی سه وزو

كوردستاندا هه یانه .نوێنه ری حكومه تی هه رێم نازم ده باغ له وه اڵمی پرس����یاری ئ����ه وه ی كه بۆچی له ئانوس����اتدا هێرۆ ئیبراهی����م ئه حمه د داوه تی تاران ده كرێت، ئه و وتی "زیاتر ب����ۆ به س����ه ركردنه وه ی په یوه ندییه كانی نێوان كۆماری ئیسامی ئێران و یه كێتییه ، ئه مه جگ����ه له وه ی كه هێرۆخان خانمی یه كه م و خێزانی سه رۆك كۆماری عێراقه كه هاوس����ه ره كه ی په یوه ندییه كی باشی ئێرانیه كانیش ئێ����ران هه ب����وه و له گه ڵ مه به س����تیانه درێژه ب����ه و په یوه ندییانه

بده ن".ده رباره ی ئ����ه وه ش كه هێرۆ ئیبراهیم ئه حمه د پێش����تر كه مت����ر جموجۆڵێكی هه ب����وه ، به مج����ۆره ی دیپلۆماس����ی

ن����ازم ده باغ وت����ی "هێرۆخان ئێس����تا به رپرسیارێتییه كی گه وره ی له سه رشانه و به رپرس����یارێتیه ش، ئ����ه و به حوكم����ی په یوه ندییه كانی له م����ه ودوا پێویس����ته

زیاتر له جاران په ره پێبدات".هێ����رۆ ئیبراهیم ئه حمه د س����ه ره تای ئه م هه فته یه له میانه ی گه شته كه یدا بۆ

ت����اران له گه ڵ هه ریه ك له عه لی الریجانی س����ه رۆكی په رله م����ان و عه ل����ی ئه كبه ر س����ه عیدی ده ره وه و وه زیری س����اڵحی ئاسایشی ش����ورای ئه مینداری جه لیلی

نه ته وه یی ئێران كۆبۆوه .هێ����رۆ ئیبراهیم ئه حم����ه د كه خانمی یه كه می عێ����راق و ته مه نی 64 س����اڵه ،

ماوه ی چه ند ساڵێكه به هۆی لێپرسراوێتی به كاراكته رێكی یه كێتی����ه وه مه ڵبه ندی سه ره كی ش����انۆی سیاس����ه تی یه كێتی داده نرێت و له دوا كۆنگره ی یه كێتیشدا، زۆربه ی ده نگه كان����ی بۆ بون به ئه ندامی سیاس����ی مه كته ب����ی س����ه ركردایه تی و

به ده ستهێنا.

ئێران ده یه وێت هێرۆ ئیبراهیم ئه حمه د رۆڵێكی گه وره تر ببینێت

www.sharpress.net

ئاواتی شێخ جه ناب: لەدوای دەباشانەوە خاڵی ھاوبه ش

له نێوان ئێمه و یه كێتیدا نه ماوه

راپۆرتێکی وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا باس لەکەیسی زانا حەمە ساڵح دەکات

په رله مانتاران و رۆشنبیرانی یه كێتی : له گه ڵ سیسته می سه رۆكایه تیدانین و ده نگ

به كاندیدكردنه وه ی بارزانی ناده ین

رافع عیساوی : به غدا ھه ر پاره یه كی بدایه ھه ندێ له نوێنه رانی كورد رازی ده بوون

ژماره (1) چوارشه ممه 2013/5/1

به پێی راپرسییه كی نھێنی پارتی : ئه گه ری دەرچونەوەی بارزانی الوازە

شایه تحاڵێك كه له نه خۆشخانه كه ی ئه ڵمانیا تاڵه بانی بینیوه :

تاڵه بانی توانای قسه كردن و جوڵه ی نییه و كێشی زۆر دابه زیوه

به رھه م ساڵح بۆ شار: ناكرێت وا بزانین

یه كێتی و پارتی پێكه وه ده توانین كایه كانی

حوكمڕانی دابه ش بكه ین

سه ری مانگ... نیوه ی مانگگۆڤاری شار

ئێستا ژماره )یه ک(ی

گۆڤاره که له بازاڕدایه

ئا: ئاراس عوسمان

هه رچه نده یاسای لێبوردنی گشتی به پێی راڤه كردنه یاساییه كان

دۆسیه كانی گه نده ڵی داده خات و تائێستا چه ند دانه یه كیان داخراون،

به اڵم فراكسیۆنه كانی په رله مان به ئاوێنه یان راگه یاند كه ئه وان له گه ڵ

ئه وه دانین و، هه ندێكیان ده یخه نه ئه ستۆی دادوه ره كان و سیسته می

دادوه ریی .

س���ۆزان ش���ه هاب: ئێم���ه به هی���چ شێوه یه ك له گه ڵ ئه وه دا نه بوین كه ئه و مه له فانه ی له ژێ���ر لێكۆڵینه وه دایه به ر

لێبوردنی گشتی بكه وێتیاس���ای لێبوردن���ی گش���تی پ���اش ده رچونی پاش���ماوه ی زیانی گش���تی به دوای خۆیدا هێنا، له وانه ئازادكردنی هه ندێك له و كه سانه ی سامانی گشتییان نایاس���ایی به ش���ێوه ی به كارهێن���اوه ئازادكراون، پارله مانتارانی ئۆپۆزسیۆن ئام���اژه به وه ده كه ن كه خه ڵكێكی زۆر یاس���اكه كه وتون، به ر "گه نده ڵ���كار"

كوردستانییش فراكس���یۆنی سه رۆكی ده ڵێت له گه ڵ ئه و یاسایه نه بوین و له هه ر مێژویه ك بێت، مه له ف���ی گه نده ڵكاران

ده توانرێت زیندوبكرێته وه .پارله مانی ئه ندامی عیزه دین په یمان كوردستان له فراكسیۆنی گۆڕان له باره ی یاساكه و داواكاری گشتیه وه له لێدوانێكی بۆ ئاوێنه وتی " هه م���و ئه و گه نده ڵی و به ده وڵه ته وه په یوه ندی به كارهێنانه ی هه یه و ئێم���ه له گه ڵ ئ���ه وه دا نه بوین، كه هه مو له )ئیستسنا(كاندا هه بو ئه و مه له فان���ه ی په یوه ن���دی به هه ده ردانی گش���تیه وه هه یه دابخرێت، به اڵم هه مو پڕۆژه یاس���ایه ك له رێگه ی لیژنه كانه وه

گۆڕانكاری به سه ردا دێت". ئ���ه و پارله مانتاره ی گۆڕان باس���ی له وه ش���كرد" ئ���ه م یاس���ای لێبوردنی هات، به سه ردا گۆڕانكاری گش���تیه ش یه كێك له وانه مه سه له ی )ئیستسناكان( بو كه گۆڕانكاری تێدا ئه نجامدرا، له ناو هۆڵی پارله مانیش قس���ه مان له س���ه ر ئه وه كرد كه ئه و كه س���انه ی س���امانی گش���تییان به هه ده ر داوه به ر لێبوردنی گش���تی نه كه ون، به اڵم ئه و رایه ی ئێمه

زۆرینه ی ده نگی پارله مانی به ده س���ت نه هێنا، بۆیه یاس���ای لێبوردنی گشتی وه ك یاس���اكانی ت���ر نی���ه و ناتوانرێت جارێك���ی ت���ر داوای هه مواركردنه وه ی

بكرێت". حه مه س���ه عید حه مه عه ل���ی ئه ندامی پارله مانی كوردس���تان له فراكس���یۆنی راگه یاند"یاس���ای به ئاوێنه ی یه كگرتو لێبوردنی گش���تی گه نده ڵی و كوشتنی هه ندێ���ك نه ده گرت���ه وه و ژنان���ی

)ئیستسنائی ( تێدا بو".ناوب���راو ئاماژه ی به وه ك���رد" ئه گه ر ئێس���تا بۆ نمونه گه نده ڵی نه خۆشخانه 400 قه ره وێڵه ییه كه ده ركه وتبێت له سه ر كه س���ێكی دیاریك���راو ئ���ه وا لێبوردنه گش���تیه كه نایگرێت���ه وه ، هه ڵوێس���تی ئێمه ش له پارله مان ئه وه بوه كه یاساكه گه نده ڵكارو ته زویركارییه كان نه گرێته وه ، بۆیه له یاس���اكه دا به دیاریكراوی باسی گه نده ڵ���ی ب���ۆ نمونه ش���ه قامێك یان نه خۆشخانه 400 قه ره وێڵه ییه كه ناكات،

ته نها ده ڵێت گه نده ڵی و به كارهێنان".سۆزان شه هاب سه رۆكی فراكسیۆنی كوردس���تان له پارله مانی كوردس���تان

له باره ی یاساكه وه بۆ ئاوێنه رایگه یاند" ئێمه به هیچ ش���ێوه یه ك له گه ڵ ئه وه دا نه بوی���ن كه ئ���ه و مه له فان���ه ی له ژێر لێكۆڵینه وه دایه به ر لێبوردنی گش���تی به دواداچونی له ئه نجام���ی بكه وێ���ت، لیژن���ه ی ماف���ی مرۆڤ���ی پارله مان���ی كوردستان كراو دواتر پێیان باشبو كه ده ربچێت، گشتی لێبوردنی یاسایه كی هه ندێ���ك به ربه س���ت هێنرای���ه رێ���ی كۆمه ڵێك خه ڵك بۆ ئه وه ی لێبوردنه كه نه یانگرێت���ه وه ، به تایبه ت���ی مه له ف���ی كوشتن و گه نده ڵییان هه یه ئێمه له گه ڵ

ئازادكردنی ئه وانه دا نه بوین".سۆزان شه هاب باسی له وه كرد" له چ داوای داواكاری گش���تی جێگه یه ك���دا له پارله مان���ی كوردس���تان ك���ردوه كه ئاگاداری هه ندێك له و مه له ف و كه سانه بێ���ت نابێت لێبوردنیان بۆ ده ربچێت؟، له كام یاداش���ت و چاوپێكه تن داواكاری

گشتی ئه مه یان باسكردوه ؟".س���ه رۆكی فراكس���یۆنی كوردستانی جه خت ده كاته وه و هێماش���ی به وه كرد "بۆی���ه ده ڵێ���م مه له ف���ی گه نده ڵ���ی ل���ه ڕوی كاته وه كۆن نابێ���ت و ته مه نی

به هۆی ئه مڕۆ ئه گه ر به س���ه رناچێت"، یاس���ای لێبوردنی گشتیه وه داخرابێت، هه ر ئه و داواكاری گشتیه ی كه ناڕه زایی هه یه ده توانێ���ت جارێكی تر مه له فه كه

زیندوبكاته وه .فراكیس���ۆنی س���ه رۆكی قادر ئارام له پارله مان���ی ئیس���امی كۆمه ڵ���ی كوردس���تان بۆ ئاوێنه ده ڵێت: له كاتی تێپه ڕبون���ی یاس���اكه دا ئێمه بایكۆتی دانیش���تنه كه مان ك���رد، له به رئ���ه وه ی كۆمه ڵێ���ك زیندانی سیاس���یمان هه بو كه ده س���تیان س���ور نه ب���و به خوێنی هیچ كه س���ێك و رێگه نه درا ئازادی به و

كه سانه بدرێت.سه رۆكی فراكسیۆنی كۆمه ڵ ئاماژه ی به وه كرد" له كاتێكدا له دونیادا لێبوردنی گش���تی بۆ كه س���انی زیندانی سیاسیه نه ك بۆ ئه وانه ی تاوانیانكردوه به رامبه ر س���امانی گش���تی و تاكه كانی كۆمه ڵگه ده كه ن، به داخه وه لێبوردنه گش���تیه كه زیندانیان لێ بێبه ش���كراو تاوانباره كان یاساكه گرتنیه وه و ئازادكران، به زۆرینه ی ده نگ و به واژۆی سه رۆكی هه رێم یاساكه

جێبه جێكراوه ".

په رله مانتاران: له گه ڵ ئه وه دا نین لێبوردن دۆسیه كانی گه نده ڵی بگرێته وه

IRNA :هێرۆ ئیبراهیم ئه حمه د له تاران فۆتۆ

Page 3: ژماره 376

3(376( سێشه ممه ‌2013/5/7هه‌نوکه

مالیكی به نێچیرڤان و وه فده كه ی حكومه تی هه رێمی وت:بۆچی‌‌به‌عسیه‌كانتان‌له‌هه‌ولێر‌داڵده‌‌داوه‌؟

تۆمه‌تباره‌كان‌به‌كه‌فاله‌ت‌ئازادكرانئه‌و‌ده‌رزیه‌ی‌‌هاواڵتیه‌كانی‌‌"كوێركرد"‌له‌ئیبراهیم‌خه‌لیله‌وه‌‌به‌قاچاخ‌هێنراوه‌

ئا: ئاوێنه

یه كێك له روداوه گرنگه كانی هه فته ی رابردو، سه ردانی وه فدی حكومه تی

هه رێمی كوردستان بۆ به غداو كۆبونه وه ی نێچیرڤان بارزانی و نوری

مالیكی بو له به غدا، سه رچاوه یه ك ده ڵێت "دوای ئه وه ی هه ردوال له سه ر

حه وت خاڵ رێككه وتن، مالیكی ئاماده نه بو ئیمزای خۆی له سه ر رێكه وتنه كه

بكا و پێیوتن: من رێكه وتنی نێوان عێراق و ده وڵه تان ئیمزا ده كه م، ئێوه هه موتان عێراقین و بڕۆن له نێوخۆتاندا

ئیمزای بكه ن".

دوای كێشمه كێش����ێكی درێژخایه ن����ی نێ����وان هه ولێ����ر و به غ����دا، س����ه ره نجام بۆ ش����كاندنی به س����ته ڵه كی نێوان ئه و دو پایته خت����ه ی كه له الی����ه ن بارزانی و مالیكیی����ه وه به ڕێوه ده برێ����ن، نێچیرڤان بارزان����ی س����ه رۆكی حكومه ت����ی هه رێم به سه رۆكایه تی وه فدێك گه یشته به غداو له گه ڵ نوری مالیك����ی كۆبۆوه . گرنگیی ئه م كۆبونه وه یه ل����ه وه وه دێت كه دوای ملمالنێیه ك����ی درێژخایه ن كه زیاتر له دو ساڵه له نێوان سه رۆكی هه رێم و سه رۆكی به چه ندین س����ه باره ت به غدا حكومه تی دۆس����یه ی ئاڵۆزی وزه و ئه منی و سیاسی به رده وامه ، دو الیه نه جه مس����ه ره دژه كه

به یه ك ده گه ن و گفتوگۆ ده كه ن.ئه و ده رباره ی ئاگادار سه رچاوه یه كی له به غدا رابردو هه فت����ه ی گفتوگۆیانه ی له نێوان نێچیرڤان بارزانی و نوری مالیكیدا ك����را، به ئاوێنه ی راگه یاند ك����ه مالیكی دوای به خێرهاتنی نێچیرڤان و وه فده كه ، به توندی دابه زیوه ته سه ر ده سه اڵتدارانی هه رێم و توڕه بونی خۆی به رامبه ر به چه ند كارێكی ئ����ه وان راگه یاندوه ، به پێی ئه م سه رچاوه یه مالیكی به وه ده ستیپێكردوه كه بۆچی ئێوه به عسیه كانتان له هه ولێر داڵده داوه ؟ بۆچی تاریق هاشمی له نێوان

هه ولێر و ئه س����ته نبوڵدا هاتوچۆ ده كات؟ بۆچی چه ند گه وره به رپرسێكی به عسی له هه ولێ����ر چاره س����ه ركراون و دكت����ۆری

فه ڕه نسیشتان بۆ هێناون؟ل����ه وه ئ����ه م س����ه رچاوه یه جه غ����ت ده كاته وه كه مالیكی سه باره ت به چه ند كوردییه ك����ه ، وه ف����ده داواكارییه ك����ی وتویه تی له سه ر پاره ی قه ره بوكردنه وه ی ئه نف����ال و ته هجیركراوه كان هیچ تێبینی و ناڕه زاییه ك����ی نیی����ه هه م����و ب����ڕه پاره ب����ه اڵم ده نێری����ن، پێش����نیاركراوه كان سه باره ت به پاره ی كۆمپانیا نه وتییه كان،

ده بێ����ت وردبین����ی بكه ی����ن و له الی����ه ن چاودێرییه وه پشكنینی بۆ بكرێت.

ئه وه ش له س����ه ر مالیك����ی جه غت����ی هه م����و پێویس����ته ك����ه كردوه ت����ه وه به هاوبه شی كوردستان فڕۆكه خانه كانی له گه ڵ حكومه ت����ی ناوه ند به ڕێوه ببرێن و ب����ۆ بگه ڕێنرێت����ه وه داهاته كانیش����یان

خه زێنه ی ده وڵه ت.س����ه باره ت ب����ه و ناڕه زاییان����ه ش كه له الی����ه ن وه فدی كوردیی����ه وه ده رباره ی هێ����زی دیجل����ه خراوه ت����ه ڕو، مالیك����ی وتویه ت����ی "له نێوان هه رێ����م و حكومه تی

ناوه ن����ددا رێكه وتنێك هه ی����ه كه هێزی هاوب����ه ش له و ناوچانه دا پێكبهێنرێت كه هێڵی ته ماسن، با یه كالییكردنه وه ی ئه م

كێشه یه به لیژنه یه ك بسپێردرێت".ب����ه وه كرد ئام����اژه ی س����ه رچاوه كه كه مالیك����ی له كۆبونه وه ك����ه دا ئاماژه ی به گرنگیی گۆڕین����ه وه ی زانیاری له نێوان ناوه نددا هه رێ����م و ئه منیه كان����ی ده زگا كردوه و بۆ ئه و مه به س����ته ش پێشنیاری كردوه هاوبه ش بنكه یه ك����ی پێكهێنانی بۆ گۆڕین����ه وه ی زانیاری له نێوان هه رێم و

ناوه نددا.

ب����ه وه كرد ئام����اژه ی س����ه رچاوه كه ك����ه دوای ئ����ه وه ی س����ه ره نجام لیژنه ی هه ردوال ده گه نه حه وت خاڵی هاوبه ش، نێچیرڤان و وه فدی حكومه تی هه رێم داوا له نوری مالیكی ده كه ن كه ئیمزا له سه ر ئه و ح����ه وت خاڵه بكات كه له س����ه ری رێككه وتن، ب����ه اڵم دوای چاوه ڕوانییه كی زۆر مالیك����ی ئاماده نابێت ئیمزای خۆی بخاته س����ه ر ئه و رێكه وتنه و پێیانده ڵێت "م����ن رێكه وتنی نێوان عێراق و ده وڵه تان ئیمزا ده كه م، ئێ����وه هه موتان عێراقین و

بڕۆن له نێوخۆتاندا ئیمزای بكه ن".

ئا: ئاوێنه

ئه مڕۆ ئه نجامی لێكۆڵینه وه له كوێربونی ئه و 30 هاواڵتیه ده گاته وه

كوردستان كه به هۆی به كارهێنانی ده رزیه كی خراپه وه له نه خۆشخانه یه كی

هه ولێر دوچاری بون و تائێستا حه وتیان چاویان نابینێت.

وته بێژی وه زاره تی ته ندروستی دكتۆر خالس قادر به ئاوێنه ی راگه یاند "ئه وان پشكنینی ئه و ده رزییه ی بوه هۆی ئه و ناخۆشه ی شاری ته ندروستییه روداوه هه ولێریان ناردوه ب���ۆ واڵتی به ریتانیا ب���ۆ پش���كنین و ئه م���ڕۆ ئه نجامه كه ی

دێته وه ".ناوبراو جه ختی له سه ر ئه وه كرده وه كه تائێس���تا لێكۆڵێن���ه وه له روداوه كه به رده وامه و چاوه ڕوان���ی ئه نجامی ئه و پشكنینه ده كه ن كه بۆ ده رمانه كه یان

كردوه له واڵتی به ریتانیا.وه زاره تی ته ندروستی له گه ڵ رودانی تێكچونی باری ته ندروس���تی چاوی 30 نه خۆش له شاری هه ولێر، لیژنه یه كیان پێكهێنا بۆ لێكۆڵینه وه له و كێش���ه یه ، وه زیری ته ندورستی د. رێكه وت حه مه ره شید ئاشكرای ده كات كه ئه و ده رزیه ئبیراهیم خه لیله وه به قاچاخ له سنوری هاتۆته كوردستانه وه و ده ڵێت" هێنانی ده رزیه كان هیچ ئه وله ویاتێكیشی نییه ،

واته به كوالیتی كۆنتڕۆڵدا نه هاتوه ".به پێی زانیارییه كانی رۆژنامه ی ئاوێنه ، ژماره ی ئ���ه و ده رزیان���ه 72 ده رزین و تێچونه كه ی نزیكه ی 80 ملیۆن دیناره و "حكومه ت ئه م ده رزیانه ی كڕیوه به بێ ئه وه ی ئه و ده رزیانه مۆڵه تی هه بێت".

د. رێكه وت حه مه ره ش���ید ده ڵێت" ئ���ه و ده رزیانه ، هاتوه ب���ۆ كۆمپانیای هۆز، به هه رحاڵ هه ركه س���ێك ده ستی

هه بوبێت له هێنانی ئه و ده رزیه دا ئێمه له به ڕێوه به ری ه���ه ر داومانه ته دادگا، رێگه پێ���دراوی كۆمپانی���ای هۆز و ئه و فه رمانب���ه ره ی ده رزیه ك���ه ی كڕی���وه و ئ���ه و لیژنه یه ش ده رزیه ك���ه ی كڕیوه و لێپرس���راوی ته جهیزاتی هه ولێر هه مو

ئه وانه مان داوه ته دادگا".به باری ق���ادر س���ه باره ت د.خالس ته ندروس���تی نه خۆش���ه كان له ئێستادا ب���اس ل���ه وه ده كات ك���ه 23 ل���ه و نه خۆش���انه ی به هۆی ئ���ه و ده رزیه وه چاویان نه یئه بینی ، ئێستا چاویان وه ك گه ڕاوه ته وه وات���ه لێهاتۆته وه ) خۆی ب���اری ئاس���ایی خۆی(، ئ���ه و جه خت له س���ه ر ئه وه ده كات���ه وه كه حه وتیان

وه زعی چاویان باش نییه .س���ه باره ت به ت���ه واو كوێربونی ئه و وه زاره ت���ی وته بێژه ك���ه ی حه وت���ه ، ته ندروس���تی ده ڵێت"به پێ���ی راپۆرتی گش���تی كه پێمانگه یش���توه حه وتیان وه زعی���ان باش نییه ، به رنامه مان هه یه ده ره وه ی بیاننێرین���ه چاره س���ه ر بۆ كوردستان، ئێستا خه ریكین ده یاننێرین بۆ نه خۆشخانه كانی واڵتی ئه ڵمانیا بۆ

چاره سه ركردن".روداوه ك���ه باڵوبون���ه وه ی له گ���ه ڵ هه رێ���م و حكومه ت���ی له میدی���اكان، دادگاكانی كوردس���تان كه وتنه خۆیان حه وت تۆمه تباریان له س���ه ر ئه م دۆزه رابردو هه فته ی به اڵم ده س���تگیركرد،

به كه فال���ه ت تۆمه تباره كان���ی دادگا ئازادكردو ته نها كه سێكیانی له زینداندا هێش���ته وه ، هاوكات قسه له سه ر ئه وه ده كرێت كه به رپرس���ی ته ندروس���تی هه ولێر بانگهێشتی دادگا كراوه ، به اڵم تائێس���تا نه چۆته به رده م دادگا، به اڵم وته بێژی وه زاره تی ته ندروستی د.خالس قادر ئه و زانیاریانه ره تده كاته وه و، وتی " بڕواناكه م ئیس���تیجوابی ئه و به رپرسه

كرابێت، له الیه ن دادگاوه ".ئ���ه و روداوه له كاتێكدای���ه كه چه ند له وه ب���اس له كوردس���تان س���اڵێكه ده كرێ���ت چه ند به رپرس���ێكی حیزبی به رچاو رێژه یه ك���ی هێنانی له پش���ت ل���ه و ده رمانان���ه وه ن ك���ه ده هێنرێنه

كوردستان و له روی كوالێتیه وه خراپن و زه ره ری گه وره ی���ان ب���ۆ س���ه ر گیانی هاواڵتیانی هه رێمی كوردستان هه یه .

میدیاكانی���ش هه فتان���ه هه واڵی ئه و ده رمان���ه به س���ه رچوانه باڵوده كه نه وه كه ناوبه ناو له سه ر خاڵه سنوریه كان و له ناو ش���اره كان ده س���تیان به سه ردا ده گیرێ���ت، وه ك چاودێرێكی میدیایی وتی "به ب���ێ ئه وه ی له و هه وااڵنه دا باس له و كه س و الیه نانه بكرێت كه له س���ه ر ئه و س���ه رپێچیه ده س���تگیر ده كرێن". حكومه ت���ی ته ندروس���تی وه زی���ری هه رێم د. رێك���ه وت له چاوپێكه وتنێكی رۆژنام���ه ی ئاوێنه كه ل���ه م ژماره یه دا باڵوبۆت���ه وه ئاماژه بۆ ئ���ه وه ده كات

له كاتی ده ستبه كاربونیه وه تائێستا750 هه زار ت���ه ن، ده رمانی���ان له ناوبردوه ، له كۆی 4هه زار ده رمانخانه ی نایاساییش ته نها له ماوه ی دو مانگی رابردودا 164

ده رمانخانه یان داخستوه .نزیكه ی دو مان���گ له مه وبه ر به هۆی )ئه ڤاس���تین( ده رزی به كارهێنان���ی له نه خۆش���خانه یه كی حكومی ش���اری هه ولێ���ر 30 هاواڵتی بینای���ی چاویان له ده س���تدا، له و ده مه وه نوێنه ری ئه و نه خۆش���انه كه ناوی ئاس���ۆ محه مه ده یاس���ایی س���كااڵی ك���ه رایگه یان���د نه خۆشخانه یه و ئه و ئیداره ی له س���ه ر ئ���ه و كۆمپانیای���ه ی ئ���ه و ده رمانه یان

هاورده كردوه تۆمارده كات.

كۆسره ت و مالیكی ..

دو شرۆڤه ی جیاوازهێش���تا چه ن���د رۆژێ���ك به س���ه ر كۆبون���ه وه ی نێچیرڤ���ان و مالیكیدا تێنه په ڕیبو، كه كۆسره ت ره سوڵ جێگری س���كرتێری گشتی یه كێتی گه یش���ته به غ���داو له گ���ه ڵ نوری مالیكی كۆبۆوه ، ئه م كۆبونه وه یه ی نێوان كۆسره ت و مالیكی دو شرۆڤه و

راڤه ی جیاوازی بۆ ده كرێت.یه كه میان، ئه وه ی باس له وه ده كرێت له كۆبونه وه ك���ه ی نێ���وان مالیكی و وه فدی حكومه تی هه رێمدا له به غدا، بۆ ماوه ی نی���و كاتژمێر نێچیرڤان و مالیكی به دوقۆڵی و به دور له وه فدی دانوستانی هه ردوال له پشت ده رگای داخراوه وه دانیشتون، ئه م دانیشتنه بۆنی باس و خواسی نهێنی و شاراوه ی لێده كرێت، قس���ه ی ئه وه هه یه ئه م سه ردانه كتوپڕه ی كۆسره ت ره سوڵ بۆ الی مالیكی بۆ سۆراغكردنی ئه و دانیش���تن و رێككه وتن���ه نهێنییه ی نێ���وان نێچیرڤان و مالیكی بێت، كه

چی تێدا باسكرا؟كه راڤه كردنه یه ئ���ه و دوه می���ان، ئه م سه ردانه ی كۆس���ره ت ره سوڵ به ه���رۆز گه اڵڵی ئ���ه و قس���ه یه ی رابردو هه فته ی كه ده س���ه لمێنێت مه كته بی ئاراس���ته ی له نامه یه كیدا سیاس���ی یه كێتی كردب���و، به هرۆز وتب���وی "یه كێتی له ترس���ی پارتی به ش���داری كۆنگره ی حزبی ده عوه ناكاو بێ موقابیل خۆی ته س���لیمی پارتی ك���ردوه "، ل���ه م روانگه یه وه تا نێچیرڤ���ان بایكۆتكردنی مالیكی نه شكاند و سه ردانی به غدای نه كرد،

یه كێتی سه ردانی مالیكی نه كرد.

PMC :نوری مالیکی و نێچیرڤان بارزانی فۆتۆ

ئه وانه ی نابینا بون به هۆی به کارهێنانی ده رزییه کی هه ڵه وه

چه ند ساڵێكه باس له وه ده كرێت چه ند به رپرسێكی حیزبی

له پشت هێنانی رێژه یه كی به رچاو له و ده رمانانه وه ن

كه ده هێنرێنه كوردستان و له روی كوالێتیه وه خراپن

Page 4: ژماره 376

هەنوکە(376( سێشه ممه 42013/5/7

سەرۆکی پارتی ژیانی ئازادی کوردستان )پژاک( بۆ ئاوێنە:هیچکات کورد ئەوەندەی ئێستا بەهێز نەبوە!

فه رهاد سه نگاوی : به رنامه م نییه بۆ هه ڵبژاردنی داهاتو، ره نگه ده ریشبكه ومه وه

"یه كێتی هه ریه كه و له ئاوازێك ده خوێنێت"

ئا: ئاوێنە، شوان حەمە

سەرۆکی پژاک، حاجی عەبدولرەحمان ئەحمەدی باس لەکاریگەریەکانی پرۆسەی ئاشتی نێوان پەکەکەو

حکومەتی تورکیا لەسەر پارچەکانی تری کوردستان و ئەگەرەکانی ڕوخانی

رژێمی سوریاو گوازتنەوەی ئاگرەکە بۆ ناو ماڵێ ئێرانیەکان و بەرنامەی

پژاک بۆ گەالنی واڵتەکە دەکات.

ئاوێنە: پارتی ئێ���وە وەک هێزێکی کاریگ���ەر لەهاوکێش���ەکاندا ئامادەیە. نەیارەکانت���ان دەڵێن کە ئێوە س���ەر بەپەکەک���ەن و هێ���زو توان���ا لەوانەوە وەردەگرن. لەئێستادا دانوستان لەنێوان پەکەکەو حکومەتی تورکیدا هەیە. تۆ پەیامی ئاشتی عەبدواڵ ئۆجەالن چۆن

هەڵدەسەنگێنیت؟ حاجی ئەحمەدی: پەیامی س���ەرۆک ئاپۆ گرنگ���ە. ئەگەر حکومەتی تورکیا مەبەستی ئاشتی بێت و پەیامەکە وەک خۆی وەربگرێ���ت، حەتمەن بەقازانجی

هەمو الیەک���ە. ه���ەر گۆڕانکاریەکی پۆزەتیڤ لەهەر پارچەیەکی کوردستان ڕوبدات، کاریگەری پۆزەتیڤ لەس���ەر پارچەکانی تری کوردس���تان دادەنێت. پرۆسەی ئاشتی نێوان پەکەکەو تورکیا نەک تەنیا کاریگەری لەسەر پارچەکانی ت���ری کوردس���تان دادەنێ���ت، بەڵکە ئێران و لەسەر ڕاس���تەوخۆ کاریگەری س���وریاش و ناوچەک���ەش بەجێدێڵێت. من پش���تیوانی لەو وتەیەی س���ەرۆک ئاپۆ دەکەم ک���ە دەڵێت با تفەنگەکان بێدەن���گ بن. با عەقڵ و لۆجیک قس���ە

بکەنپ���ژاک دەکەوێت���ە کوێی ئاوێن���ە: بەگەڕانەوەی ئای���ا هاوکێش���ەکەوە؟ باکوری گەریالو سەرکردایەتیەکەی بۆ کوردس���تان ئێ���وە وەک پ���ژاک الواز

نابن؟ حاج���ی ئەحم���ەدی: بەپێچەوانەوە! ئەگەر ئاش���تی ڕوب���دات و قۆناخەکانی دانوستان بەدوای یەکدا جێبەجێبکرێت و داخوازیەکانی کورد لەباکوری کوردستان جێبەجێ بکرێت ، ئێمە وەک پژاک زۆر

بەهێزتر دەبین. ئاوێنە: چۆن بەهێزتر دەبن؟

حاجی ئەحمەدی: بەشێک لەهێزەکانی کوردی )هەپەگ���ە( گەل پاراس���تنی گەیشتە ئاش���تی ڕۆژهەاڵتن. هەرکات

ئەنجام ئ���ەو گەریالیان���ە دەگەڕێنەوە بەش���ێکی هەمان���کات ئێم���ە. الی بەرچاو لەگەریالکانی باکورو باش���وری لەباکوردا لەئێس���تادا، کە کوردستان خواردوە س���وێندیان دەکەن، خەبات تا ئازادکردنی دواپارچەی کوردس���تان دەجەنگن، بەدڵنیاییەوە ئەوانیش هەر

دێنەوە الی ئێمە. ئاوێنە: لەئێستادا ڕۆژهەاڵتی ناوەڕاست بوەتە ناوچەیەکی پڕ ڕوداوو ئاڵوگۆڕی رژێمی جوگرافیش. تەنانەت سیاسی و س���وریا لەلێواری و داڕوخاندایە. زۆرێک لەچاودێ���ران وایدەبین���ن لەئەگ���ەری ئەسەددا، بەشار ڕژێمەکەی ڕوخاندنی ڕاس���تەوخۆ ئێران دەرگیری نائارامی و گۆڕانکاری دەبێت���ەوە. ئایا ئێوە هیچ ج���ۆرە ئامادەکاریەکتان کردوە بۆ هەر

گۆڕانکاریەکی چاوەڕوانکراو؟ ئێم���ە ئەحم���ەدی: حاج���ی ئامادەی���ن. هەمو سیناریۆکانیش���مان دوای پێمانوای���ە لەبەرچاوگرت���وە. بەش���ار ئەسەد ش���ەڕ دەکەوێتە ماڵی ئێرانیەکان���ەوە. ئێم���ەش وەک کورد

ئیسالمی کۆماری لەش���ەڕی هەمیشە ئێراندا بوین.. لەئێس���تادا کورد لەڕوی چەندایەت���ی و چۆنایەتیی���ەوە بەهێزە. هیچکات کورد ئەوەندەی ئێستا بەهێز نەبوە. چارەس���ەری ئاشتیانەی پرسی کورد لەتورکیاو مەرگی بەشار ئەسەد لەسوریا، تاڕادەیەکی زۆر دەبێتە هۆی پاشەکشەپێکردنی شۆڤێنیزمی فارسی، هەربۆی���ە ئێران���ی داهات���و جارێکیتر

نابێتەوە بەئێرانی ئێستا.ئاوێن���ە: بەرنامەی پ���ژاک بۆ دوای ڕژێمی کۆماری ئیس���المی چییە؟ ئێوە

چیتان دەوێت؟حاجی ئەحمەدی: ئێمە پرۆژەیەکمان هەیە بۆ هەم���و گەالنی ئێران. ئەویش ئێراندا. یەکپارچەی���ی لەچوارچێوەی پ���رۆژەی ئێمە پ���رۆژەی پێکەوەژیانی یەکس���ان و هاوبەشە لەس���ەر بناخەی کۆنفیدرالیزم���ی دیموکرات���ی. بڕوامان ب���ەوە هەی���ە لەجێبەجێکردن���ی ئەو ب���ۆ گەالنی ئێران پرۆژەیەدا دەرفەت دەڕەخسێت تا هەموان بەشێوەیەکی

یەکسان و هاوبەش پێکەوە بژین.

ئا: ئاسۆ سه راوی

فه رهاد سه نگاوی پێشمه رگه ی دێرین و بێژه ری ناسراوی سه رده می شاخ له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت

"له ناو گۆڕان و یه كێتیشدا، دۆست و خۆشه ویستم زۆرن".

كاتێك بۆچ����ی هه میش����ه ئاوێن����ه : له واده ی هه ڵبژاردن����ه كان نزیكده بینه وه فه رهاد سه نگاوی ده رده كه وێته وه ، ئه مه

رێكه وته یان گه یاندنی په یامێكه ؟س����ه نگاوی : راس����ته ده ركه وتنه كانم زۆربه ی كات، له نزی����ك هه ڵبژاردنه كان ب����وه ، به اڵم هیچی به مه به س����ت نه بوه ، به ڵكو هه موی رێكه وت بوه ، به ش����داری منیش له هه ڵمه تی هه ڵبژاردندا، تائێستا ن����ه ب����ۆ ده س����تكه وتی م����ادی و نه بۆ وه رگرتنی پله و پایه و پۆست بوه ، به ڵكو ئه و كاته ی هه ستم كردبێت، میلله ته كه م پێویستی به وه یه من ئیشێكی بۆ بكه م كردوم����ه ، قه رزداری هیچ كه س����ێكیش نیم، ره نگه الیه ن هه بێت قه رزداری من بێ ، هه رگیزیش له به رخاتری كه س����ێكی

دیاریكراو ئیشم نه كردوه .له گه ڵ كۆس����ره ت به مدواییه ئاوێنه : ده ركه وتنه ئه م ده ركه وتیت، ره س����وڵ ش����یكاریی جیاوازی ب����ۆ ده كرێت، ئایا

گه ڕاویته وه ناو یه كێتی ؟به كاك م����ن په یوه ندی س����ه نگاوی : ب����ۆ زۆر كۆس����ره ته وه ، ده گه ڕێت����ه وه په یوه ندیه كی شه خس����یه ، زیاتر كۆن، به بۆن����ه ی پرس����یم، هه واڵ����ی ئ����ه و نه خۆش����یه كه مه وه ، ده عوه ت����ی ك����ردم بۆ نان خواردنێك و ت����ه واو، له وه زیاتر

نییه .له گه ڵ ده ركه وتن����ت ب����ه اڵم ئاوێنه : كۆسره ت ره س����وڵ، لێكدانه وه ی ئه وه ی ب����ۆ ده كرێت، ك����ه تۆ له ن����او گۆڕانه وه

گه ڕاوه یته وه بۆ ناو یه كێتی ؟سه نگاوی : ناهه قت نییه ، به اڵم له واڵتی ئێمه خه ڵك به ئاره زوی خۆی لێكدانه وه بۆ شت ده كات، تائێستا نه گه ڕاومه ته وه بۆ الی هیچ الیه نێك، به اڵم له ناو گۆڕان و یه كێتیشدا، دۆست و خۆشه ویستم زۆرن، له گه ڵ كاك كۆس����ره تیش وه كو پێشتر وت����م دۆس����تایه تیه كی كۆنم����ان هه یه ، ه����ه روه ك چ����ۆن دۆس����تایه تیم له گه ڵ گۆڕان و ن����او له به رپرس����ه كانی زۆرێك یه كێتی هه یه ئه و دۆس����تایه تیه ش به و

جۆره یه .ئاوێن����ه : به اڵم باس له وه ده كرێت كه تۆ له و دانیش����تنه تدا له گه ڵ كۆس����ره ت ره سوڵ قسه ت به نه وش����یروان مسته فا

وتوه ، ئه وه راسته ؟س����ه نگاوی : من چاكه و خراپه ی هیچ الیه نێك تێكه ڵ ناكه م، سێ ساڵ ده بێت، ئه م����ه یه كه م چاوپێكه وتنمه ، پێش ئه و س����ێ س����اڵه له گه ڵ هی����چ ده زگایه كی راگه یان����دن چاوپێكه وتن����م نه ك����ردوه ، له مه وقیعی به رگریكرنیشدا نیم پێویستم

پێ����ی نییه ، ئ����ه و جۆره قس����انه ش كه به ناوی منه وه باڵوكراونه ته وه قسه ی من نین قسه ی كه سی هه رزه ن، من نازانم، كێ ده ڵێت من ئه و قسه م كردوه و له كوێ كردومه ؟! چونكه دانیش����تنه كه مان هه ر هه واڵپرسینی شه خسی به خێرهاتنه وه و بوه ، ده مه وێت ئه وه ش باسبكه م، پێش ئه وه ی گۆڕانیش دروست بێت، به چه ند س����اڵێك پێش ئه وه من باس����ی گۆڕانم ك����ردوه ، ئه وه ی بۆ گۆڕانیش����م كردوه ، ته نها پشتیوانی بوه ، هیچ ئیلتیزامێكی بیر وباوه ڕی نه بوه ، به گۆڕانه وه حیزبیم گ����ۆڕان، بۆچون����ی گ����ۆڕان، زۆر پێش بزوتنه وه ی گۆڕان باسمكردوه ، به ڵگه شم زۆره ، دوباره ئه وه ده ڵێمه وه من ته نها پشتیوانی گۆڕان بوم له و هه لومه رجه دا ئه گین����ا گۆڕان نه بوم وه ك����و ئیلتیزامی

حیزبی .

له هه ڵبژاردنی به نیازنی����ت ئاوێن����ه : داهات����ودا ب����ۆ به رژه وه ن����دی الیه نێكی بكه یت، هه ڵبژاردن هه ڵمه تی دیاریكراو

وه ك پێشتر بۆ گۆڕان كردت؟س����ه نگاوی : تائێستا به رنامه ی ئه وه م نییه ، پێش����تریش نه بۆ گۆڕان ئیش����م كردوه و نه ب����ۆ یه كێتی ، به ڵكو له ناخی خۆمه وه بۆ گه ل و نیش����تیمانه كه م كارم ك����ردوه ، جا قاڵبه ك����ه یه كێتی بوه یان

گۆڕان، ئه وه مه سه له یه كی تر.ئاوێنه : به اڵم ئاش����كرایه پێش����تر تۆ

پشتگیری گۆڕانت ده كرد؟سه نگاوی : راسته ، تۆ ده ڵێیت گۆڕان بوم ی����ان یه كێتی بوم، به اڵم وه كو وتم ئ����ه وه ی كردومه له ناو قاڵبی گۆڕان یان یه كێتیدا بو، ئه وه ی مه به س����تی من بوه كه ب����ۆ نه ته وه ك����ه م كار ده كه م، نه ك

الیه نێكی دیاریكراو.

ئاوێنه : له و سه رده مه دا، گۆڕان داوای وه رگرتنی پۆستیان لێنه كردیت؟

س����ه نگاوی : داوایان لێك����ردم، وتیان چیتده وێت؟ من وت����م هیچم ناوێت، تا هه ڵبژاردن ته واو ده بێت پش����تیوانیتان ده كه م، دواتر ده چم����ه وه له ماڵی خۆم

داده نیشم.ئاوێن����ه : به اڵم پێچه وان����ه ی ئه وه ش وترا، ك����ه تۆ له به ر پێنه دانی پۆس����ت

گۆڕانت جێهێشتوه ؟س����ه نگاوی : هیچ كه س����ێك له گۆڕاندا ناتوانێ بێت ئه و قسه یه بكات، چونكه ئه وان به منیان وتوه پۆستت ده ده ینێ ، چیت ده وێت؟ منیش وتم هیچم ناوێت.

ئاوێن����ه : ئه گه ر ئێس����تا هه ڵمه تێكی هه ڵبژاردن بێته پێش����ه وه ، پش����تگیری كامی����ان ده كه ی����ت و ده ن����گ به كامیان

ده ده یت: گۆڕان یان یه كێتی ؟به اڵم نازانم، تائێس����تا س����ه نگاوی : هێ����زی ب����ه دو گۆڕانی����ش یه كێت����ی و پێشكه وتنخواز و نیشتمانپه روه ر ده زانم، كه موكوڕییان الیه نه كانیش هه مو به اڵم هه یه ، یه كێت����ی و گۆڕانیش هه ریه كه یان ل����ه كات و ش����وێنی خۆیاندا ش����اكاریان

نواندوه .ئاوێن����ه : باس ل����ه وه ده كرێ����ت كه كاتی خۆی له گه ڵ نه وش����یروان مسته فا به ینت تێكچو، ئه وه هۆكاری س����ه ره كی

دوركه وتنه وه ت بوه له گۆڕان؟سه نگاوی : له راستیدا پێم خۆش نییه ، باس����ی رابردو بكه ین، ش����تی زۆر هه ن ده رباره ی داهاتو باسی بكه ین، من هیچ

شتێكی شه خسیم له گه ڵ كه س نییه .ئاوێنه : ئێستا سه رقاڵی چ كارێكی ؟

سه نگاوی : ئیشێكی دیاریكراوم نییه ، ده خوێنمه وه ، جارجاریش ده نوسم.

ئاوێنه : ب����ه اڵم ده ڵێن ك����ه خه ریكی كاری بازرگانیت؟

س����ه نگاوی : ئ����ه وه هه ڵه یه كی گه وره بو، ئ����ه و قس����ه یه دروس����تكراوه ، من له بازرگان����ی هه ر نازان����م، ده وه ره قه م به یت����ێ ده جار ده یژمێرم، ئه وجاش هه ر

لێم تێكده چێت.ئاوێنه : له رابردودا جارجار به ده نگی بۆچونی باڵوده كرده وه س����یدیت خۆت خۆت����ت ده وت، ئێس����تا چۆن����ه ئه وه ت

نه ماوه ؟س����ه نگاوی : پرس����یارێكی باشه ، ئه و كاته ی من س����یدیم باڵوده كرێته وه ، ده ساڵێك له مه وبه ر بو، ئۆپۆزسیۆن نه بو بارودۆخه ك����ه جیاوازب����و، ئ����ازادی به و جۆره ی ئێس����تا نه ب����و، له به رئه وه به و بۆچونه كان����م باڵوده كرده وه ، ش����ێوازه ئێس����تا وه كو وتم بارودۆخه كه گۆڕاوه ،

به وجۆره پێویست ناكات ئیش بكه م.ئاوێنه : بۆ هه ڵبژاردنی داهاتو فه رهاد سه نگاوی ده رده كه وێته وه ، بۆ پشتگیری

الیه نێك؟س����ه نگاوی : هێش����تا زوه باس له وه وه هام به رنامه یه كی تائێس����تا بكرێت،

نییه ، ره نگه ده ریشبكه ومه وه .

ئا: ئاوێنه

یه كێتی هه ریه كه و له "ئاوازێك ده خوێنێت"، جێگری دوه می سكرتێری گشتی د. به رهه م ساڵح ده ڵێت " ئێمه له گه ڵ دواخستنی هه ڵبژاردنی سه رۆكی

هه رێمداین". به رپرسی ده سته ی كارگێڕیی مه البه ختیار ئاماژه بۆ ئه وه

ده كات كه به دیلی بارزانییان نییه . سكرتێری ئه نجومه نی ناوه ند عادل

مورادیش ده ڵێت " بارزانی شه رعیه تی نییه خۆی هه ڵبژێرێته وه بۆ سه رۆكی

هه رێم".

ل���ه دوای نه خۆش���كه وتنی تاڵه بان���ی س���كرتێری گش���تی یه كێتی نیشتمانی كوردستانه وه ، چاودێران ئاماژه بۆ ئه وه ده كه ن س���ه باره ت به پرس���ه گرنگه كان ئێس���تا له ناو یه كێتیدا یه ك سیاس���ه تی یه كگرت���و به دیناكرێت. دی���ارده ی "هه ر ده خوێنێ���ت" له ئاوازێ���ك به رپرس���ه و ئه گ���ه ری له مه س���ه له ی به ت���ه واوی كاندیدكردن���ه وه ی بارزانی بۆ س���ه رۆكی هه رێم زه قبۆته وه و ژماره یه ك له به رپرسه بااڵكان���ی ئه و حیزب���ه لێدوانی جیاجیا و

دژبه یه ك بۆ میدیاكان ده ده ن. كۆتایی هه فته ی رابردو له كۆبونه وه یه كی هه ردو جێگره كه ی س���كرتێری گش���تی له گ���ه ڵ ئه ندام مه كته به كان���ی یه كێتی ، له پرس���یاری یه كێ���ك له به ش���داربوان، سه باره ت به هه ڵوێس���تی یه كێتی له سه ر كاندیدكرن���ه وه ی بارزانی بۆ س���ه رۆكی هه رێ���م، د. به ره���ه م س���اڵح وتویه تی )سیاس���ه تی یه كێتی له گه ڵ دواخستنی هه ڵبژاردنی سه رۆكی هه رێمدایه بۆ شه ش مانگ تا دو ساڵ، بۆ ئه وه ی له و ماوه یه دا كاربكرێت ب���ۆ ته وافوقێكی نیش���تمانی لێدوانه كانی له س���ه ر ده س���تور(، به اڵم مه ال به ختیار و ع���ادل موراد له م لێدوانه

جیاوازه .یه كێت���ی س���ه ركردایه تی ئه ندام���ی ئه سه سه رد فه رید كوردستان نیشتمانی س���ه رباری ئه وه جه خت له س���ه ر ئه وه ده كاته وه كه یاسای سه رۆكایه تی هه رێم ئ���ه و " ده رفه ت���ه ی تێدا نیه كه س���ێك له دوجار زیات���ر خۆی كاندی���د بكات". ئه و ئه ندام س���ه ركردایه تیه ئه م لێدوانه جیاوازانه ی ناو یه كێتی ده گه ڕێنێته وه بۆ بۆچونی سیاس���ی ئه وانه ی قسه ده كه ن و ده ڵێ���ت " هۆی ئه و بۆچونه سیاس���ییه جیاوازان���ه ده گه ڕێته وه ب���ۆ ئه وه ی كه "یه كێتی بڕیارێك���ی یه كالكه ره وه ی نییه هه ركه س���ێكیان به جۆرێك ده رباره ی ئه و

بابه ته ده دوێت".به رپرسی ده سته ی كارگێڕیی مه كته بی سیاسی یه كێتی نیش���تمانی كوردستان مه ال به ختیار له كۆنگره یه كی رۆژنامه گه ری له مانگی راب���ردو كه له گه ڵ فازڵ میرانی ب���ۆی س���ازكرا، به ئاش���كرا له ب���ه رده م رۆژنامه نوساندا وتی " هه روه ك چۆن ئێمه به دیلمان نییه بۆ مام جه الل كه سه رۆك كۆماری عێراق بێت، به دیلیشمان نییه بۆ

بارزانی كه سه رۆكی هه رێمی كوردستان بێت".

ئه ندامی س���ه ركردایه تی یه كێتی ئارێز عه بدواڵ پێیوایه له ناو یه كێتیدا بۆچونی جی���اواز و ئازاد هه ی���ه و هه مویان ته عبیر له بۆچون���ی یه كێت���ی ده ك���ه ن و "به اڵم له كۆتای���دا هه موم���ان پابه ند ده بین به و بڕی���اره ی ئه نجومه ن���ی س���ه ركردایه تی

ده یدات".ئ���ه و ئاماژه بۆ ئ���ه وه ده كات كه ئه و لێدوانان���ه هه ریه كه و به ه���ۆی بارودۆخ و كاتێكه وه دراون، به اڵم له روی یاساییه وه كاك مه سعود بۆ نییه خۆی هه ڵبژێرێته وه ، ئ���ه و قس���ه یه ی كاك ع���ادل ت���ه واوه و بۆچونه كه ی راسته له روه یاساییه كه وه و ده ڵێت" ئه وانه ی تر بۆچونی سیاسین". س���كرتێری ئه نجومه ن���ی ناوه ند عادل موراد له لێدوانێكی بۆ رۆژنامه ی ش���ه رق ئه وسه ت ده ڵێت " هیچ زه مینه سازییه كی یاس���ایی له ئارادانییه رێخۆش���بكات بۆ س���ێباره خۆ كاندیدكردنه وه ی مه سعود بارزانی بۆ سه رۆكی هه رێم له هه ڵبژاردنی

داهاتودا".ئه م لێدوانه ی س���كرتێری ئه نجومه نی ده ن���گ و هێنای���ه پارت���ی ناوه ن���د راگه یاندنی ئه ندام���ی وه اڵمیاندای���ه وه ، ناوه ندی یه كێت���ی كاوه محه مه د پێوایه په یوه ندی گرنگان���ه ی مه س���ه له ئ���ه و هه رێم و س���ه رۆكی به كاندیدكردن���ه وه ی له الیه ن ده بێ���ت هه یه ، هه ڵبژاردن���ه وه س���ه ركردایه تی حزبه وه بڕیاری له س���ه ر

بدرێت.ئ���ه و باس ل���ه وه ده كات ك���ه له دوای تائێستا نه خۆش���كه وتنی مام جه الله وه س���ه ركردایه تی نزیك���ه ی پێن���ج مانگه كۆنه بۆته وه ، تا بڕیار له سه ر ئه و مه سه له گرنگانه بدات و" هه قی سه ركردایه تیه كه ئه و بڕیاره بدات، به اڵم ئه مه له ده ره وه ی په ی���ڕه وه بۆی���ه هه ندێ���ك له ئه ندامانی س���ه ركردایه تی یاداش���تیان نوسیوه بۆ ئه وه ی كۆبونه وه كه بكرێت بڕیار له سه ر ئ���ه وه بدرێت".)به پێی په یڕه وی یه كێتی نیشتمانی كوردستان ده بێت هه ردو مانگ

جارێك سه ركردایه تی كۆبێته وه (.كاوه محه مه د پێیوایه ئه و قه ناعه ته ی له ن���او تاڵه بان���ی پێش���تر ده یتوان���ی س���ه ركردایه تیدا دروس���تی بكات ئێستا مه كته بی سیاس���ی ناتوانێت دروس���تی بكات، ئ���ه وه ی س���ه ركردایه تیش له مام جه اللیان قبوڵ ده كرد ئێس���تا ئاماده نین

له مه كته بی سیاسی قبوڵ بكه ن.ناوب���راو ئ���ه وه ئاش���كرا ده كات كه ژماره ی���ه ك ئه ندامانی س���ه ركردایه تی یاداش���تیان داوه له وه ی ده ڵێن، ده بێت ئێمه رێگربین له پێشێلكاری یاسا له پێناو س���ه رۆك كاندیكردنه وه ی س���ه رله نوێ بارزان���ی،" ئه مه وایك���ردوه كۆبونه وه ی كه س���یش دوابكه وێت و س���ه ركردایه تی نه توانێ���ت بڵێ���ت ئه م���ه رای یه كێتیه ، له سه ر كاندیكردنه وه ی سه رۆكی هه رێم و ته نه���ا س���ه ركردایه تی ده توانێ ته عبیر

له ڕای یه كێتی بكات دوای كۆبونه وه ".

حاجی ئەحمەدی

لەئێستادا کورد لەڕوی چەندایەتی و

چۆنایەتییەوە بەهێزە

فه رهاد سه نگاوی

یه كێتی و گۆڕانیش به دو هێزی

پێشكه وتنخواز و نیشتمانپه روه ر ده زانم، به اڵم

هه مو الیه نه كانیش كه موكوڕییان هه یه

من له بازرگانی هه ر نازانم، ده وه ره قه م به یتێ ده جار

ده یژمێرم، ئه وجاش هه ر لێم تێكده چێت

Page 5: ژماره 376

هه ندێك س���ه رده م هه ی���ه ، به تاوانێكدا ده ناسرێته وه . نا له به رئه وه ی ئه و تاوانه ده شێت گه وره تر بێت له تاوانه كانی تری دونیا. به بڕوای م���ن هه موو تاوانه كان وه كو یه ك گه وره ن ده مێك په یوه ندیان به ژیان���ی مرۆڤه كان���ه وه هه بێت. به اڵم له ناكاو مردنێك وه ك سه مبولی هه موو ئه و ش���تانه ی لێدێت كه كۆمه ڵگایه ك تی���اده ژی یاخود لێیده ترس���ێت، وه ك س���ه مبولی تاوانێ���ك كه ڕاس���ته وخۆ یان مه جازی ده بێت���ه ئاماژه بۆ كۆی تاوانه كان���ی تریش. لێره وه كوش���تنی سه رده شت ته نیا هه ڵگری ئاماژه نییه بۆ ژیانی تاكه كه س���ێك به ڵكو زنجیره مانایه ك���ی گه وره ت���ر له خۆده گرێ���ت، خاڵێك���ه تێیدا كۆمه ڵ���ه دیارده یه كی به یه ك ده رونی و كۆمه اڵیه تی و سیاسی ده گه ن، واته په نجه ره یه به مانا هه ره راس���ته قینه كه ی بۆ س���ه ر ڕووبه رێكی گه وره تر له خۆی. یه كێك له و شتانه ی كه س���ه رنج ڕاده كێش���ێت ئه وه یه بۆ تووشی هه مووان كوشتنی سه رده شت شۆكێكی گه وره ده كات؟ بۆ ئه و شۆكه ده گاته ئه و راده یه ی هه ندێك باوه ڕ به مردنه كه ی ناكه ن؟. پێش سه رده شت و دوای سه رده ش���تیش كۆمه ڵگای ئێمه هه میشه كۆمه ڵگایه كی مرۆڤكوژ بووه . كولتووری دانه بڕاوی به شێكی كوشتن سیاس���ی و كۆمه اڵیه تی ئێمه یه ، هیچ چاالك سیاسییه كی سیاسی و هێزێكی له مێ���ژووی ئێمه دا نییه ده س���تی به خوێن س���وور نه بووبێت. كه واته هۆی چیی���ه ، مردنی سه رده ش���ت به وجۆره شۆكمان ده كات؟چ تایبه تمه ندییه ك له م تاوان���ه دا هه یه واده كات وه ك تاوانێكی هه ره ترسناك له خه یاڵماندا نیشته جێ بێت و ئاس���ان له بیر نه برێته وه ؟. ئاخۆ هۆكه ی ئه وه یه یه كه م تاوانی گه وره یه دوای دروس���تبوونی ئۆپۆزس���یۆنێكی ئۆرگانیزه كراو، ی���ان وه ك پارتییه كان ل���ه گه وره كردنی ده ڵێ���ن مه به س���ت ته نی���ا دژایه تی پارتیی���ه ... هه ر دوو ته فس���یره كه الی م���ن زۆر سیاس���ی و ڕووكه ش و الوازن، به رهه می ئه و ده رده كوردییه ئه زه لییه ن كه ته نیا سیاسه ت ته فس���یرده كاته وه . سیاس���ه ت ب���ه ش���تێك له تاوانه ك���ه دا هه ی���ه كه زۆر ترسناك ده ریده خات، شتێك واده كات خسوس���ییه تێكی بیرنه چێت���ه وه ، تاوانه له هه موو جیایده كاته وه ده داتێ ناش���یرینه كانی دیكه ی مێژووی ئێمه ، شتێك ترسێكی قووڵ و ناوه كی له ناخی هه ر یه كه ماندا زیندوو ده كاته وه . مرۆڤ ده توانێت ل���ه زۆر ڕووه وه له م نهێنییه هه وڵده ده م لێ���ره دا ببێت���ه وه ، نزیك شتێك له و هۆكارانه ڕوونبكه مه وه ، كه واده كه ن كوشتنی سه رده شت تاوانێكی ن���اوازه بێت و ئه و هه موو مانا و ڕه مزانه

له خۆی بگرێت.قووڵ ڕۆمانس���ی سه ره تا ش���تێكی له كاراكت���ه ری قوربانی���ی و چیرۆك���ی هه ی���ه . سه رده ش���تدا له ناوبردن���ی بێگوناه���ه ، »گه نج���ه ، سه رده ش���ت الوازه ، ده یه وێت ببێته نوس���ه ر، سه ر به بنه ماڵه یه كی ئاس���اییه ، خوێندكاره ، خه ون���ی هه یه ... هت���د«، واته هه موو ئه و س���یفه تانه ی تێدایه كه ده ش���ێت پێویس���تی ڕۆمانس���ی پاڵه وانێك���ی پێبێت تا له ساتی مردنیدا سروشتێكی دوات���ر وه ربگرێ���ت. ئه فس���انه یی تاوانه ك���ه گه رچی ك���ه س نه یبینیوه ، به اڵم هه موو ك���ه س ده توانێت فلیمی ڕووداوه كان بهێنێته پێش���چاوی خۆی، وات���ه تاوانێكی ڕوون���ه ، ته ماوی نییه ، به جۆرێكی ترسناك شه فاف و بینراوه . ئ���ه م س���یفه تانه كاراكته رێكی تایبه ت هه م به سه رده ش���ت و هه م به مردنه كه ی ده به خش���ن. به كورتی ڕاسته مێژووی ئێمه مێژووی كوشتنه ، به اڵم سه رده شت وێنه یه كی تایبه ت به خۆی هه یه و ئاسان ناخرێته ناو ئه و مێژووه وه . ئه و س���ه ر ب���ه نه وه یه كی ت���ره ، وه ك ئه وه یه به كاراكت���ه ری و خه س���ڵه ته كانی ته عبیر له كه س���ایه تی گه نج ب���كات، گه نجێك ك���ه هه م���وو گه نجێكی دی به ش���ێك ڕوخس���اری ده بینێته وه . له خۆیدا له و گوزارش���ته له ن���ه وه ی دوای ڕوخان���ی سه دام حوسه ین، له نه وه ی دوای جه نگی ناوخ���ۆ، نه وه یه ك جی���اواز له هه موو په یوه ندییه كی پێش���ووتر نه وه كان���ی تون���دی به و ڕاب���وردووه وه نییه كه تا

ئێستا له یاده وری زۆربه ماندا ده ژی. له ه نجا س���اڵی ڕابوردوودا مێژووی

ئێم���ه ، هه مووی خه بات���ی سیاس���ی به ناوی زامنكردنی پاش���ه ڕۆژه وه بووه ب���ۆ نه وه كانی داهاتوو، هه موو ش���ه ڕ و كوش���تاره كان ب���ۆ ئه وه ب���وون گوایه نه وه كانی داهاتوو باش���تر بژین و ئازاد و بن. سه رده ش���ت ت���ر خۆش���به ختت سه مبولی ئه و نه وه یه بوو كه ده بوو ئیتر له به ری ئه و مێژووه بخوات، كوش���تنی وه ك كوش���تنی داهاتوو وه هابوو، وه ك ئ���ه وه ی یه كێك بڵێ���ت داهاتوو جارێ گه لێك دووره ، ئه و نه وانه شی كه ده بێت له به رهه می ئه و داهاتووه بخۆن هێشتا له دایك نه بوون، كوش���تنی سه رده شت داهات���وو هه تاهه تای���ی دواخس���تنی په یامێكی سه رده ش���ت بكوژانی بوو. ترس���ناك ده ده ن به گوێماندا، كه ئێمه هێش���تا له ڕاب���وردوودا ده ژین ... هیچ داهاتووی���ه ك نییه و به مزوانه ش نابێت. نمایشكردنی جه س���ته ی سه رده ش���ت الش���ه ی ك���وژراوی پاش���ه ڕۆژ ب���وو، له سه ر شانۆی س���ه مبولی به جۆرێكی

ئێستا.ب���ه اڵم ئه م���ه ته نه���ا هۆ نیی���ه كه واده كات تاوانه كه به وجۆره به مێژوو و به یاده وریمانه وه بنوس���ێت. گه ر ورد بڕوانین ده بینین، وێنه ی سه رده ش���ت ت���ری وه ك وێن���ه ی قوربانییه كان���ی مێژووی ئێمه نیی���ه ... قوربانییه كانی تر به شی هه ره زۆریان قوربانی جه نگ ی���ان ملمالنێی حیزبی یاخود ش���ه ڕی ناوخۆن. ه���ه ر یه كه یان ب���ه جۆرێك له ج���ۆره كان مۆركێك و شوناس���ێكی سیاس���یان هه ی���ه ، م���رۆڤ ده توانێت به زۆری���ش ب���ووه خانه یه كی���ان ب���ۆ بدۆزێته وه و بیانخاته ناو ئه و خانه یه وه . ت���ری كوژراوه كان���ی زۆرین���ه ی الی مێژووی ئێمه حیزبێك له پشت بكوژ و قوربانییه كان هه ی���ه ، كوژراوه ك���ه وه هه میشه شه هیدی الیه نێكی سیاسیین، شوناس���ێكی ئایدۆلۆژییان هه یه . به اڵم له گه ڵ س���ه ره تای س���ه ده ی بیس���ت و یه كدا، نه وه یه ك له كوردستانی باشوور هاتۆته دونیاوه كه كه م تا زۆر حیزبی

نییه ، گه نجانێك هاتوونه س���ه ر شانۆ كه ته عبیر له س���ه رهه ڵدانی دنیایه كی ن���وێ و س���ه رده مێكی ت���ازه ده كه ن و ده یانه وێ���ت هه موو ش���تێكی ژیانمان به وجۆره كۆنترۆڵ نه كرابێت و له ڕكێفی ده سه اڵتێكی ته سكبیندا نه بێت. ئه مانه بوونه وه ری ب���ێ حیزبن، وه ك خه ڵكی عه شره تێك پێش���ووتر سه رده مه كانی نییه شوناسی هه ڵگرن، حیزبێك نییه ببن به ش���ه هیدی، به ڵكو گوزارش���تن له س���اتی تاكبوونه وه ی مرۆڤی كورد، س���اتێك نه وه یه ك تێیدا له دایكده بێت ده یه وێت له و شوناس و ئینتیما كۆنانه پاكبێت���ه وه و دونی���ا ب���ه جۆرێكی تر

بژی. وات���ه جۆره مرۆڤێك���ی تازه ن، جۆره مرۆڤێكن هێش���تا بۆ ش���وناس ده گه ڕێن، بۆ زمان ده گه ڕێن، بۆ ئایدیا س���اته كانی پاكی هێش���تا ده گه ڕێن. ده ژین. سه رده شت خولقاندن یه كه می ته عبیره ل���ه و نه وه یه ی كه له و مێژووه جیابۆت���ه وه . نه وه یه ك هێش���تا ته واو نه بۆته نه وه و كام���ڵ نه بووه و دونیای ئه زم���وون نه كردوه ، هێش���تا ڕۆحێكی نادی���اره و ت���اك و ت���ه را لێ���ره و له وێ ل���ه هه ندێك كه س���دا وه ك خواس���ت، وه ك ئایدیا، وه ك خه ون به رجه س���ته ده بێت، نه وه یه ك نایه وێت ئه و مێژووه دووباره بكاته وه ، نوێنه ری دابڕانێكه له

ڕابوردووی ئێمه . هه موو هێزێك���ی تازه كه له هه ناوی مێژوودا له دایكده بێت، ساته وه ختییه كی پاكیی ڕه ها و قووڵی هه یه ، ساته وه ختێك هه ستده كات ئه و هه ڵگری گوناهه كانی پێشوو نییه ، هه ستده كات ده یه وێت ئه و پاكییه ی له مێژوو و سیاسه ت زه وتكراوه دووب���اره بیگێڕێت���ه وه . ئ���ه م س���اته نه وه یه كه پێیوابێت خواس���تی هه موو هه موو هه بێت، په یامێك���ی ده توانێت نه وه یه ك بۆ ئه وه ی بتوانێت گوزارشت له س���ه ره تایه كی تازه بكات، هه ستێكی نوێی پاكی و بێتاوان���ی له گه ڵ خۆیدا ده هێنێت، سه ره تا جگه له و پاكییه ش ش���ه رعییه تێكی دیكه ی نییه . س���اتی كوشتنی سه رده شت ساتی یه كه می ئه و هه سته یه ، هه وڵی یه كه می گه ڕانه وه یه بۆ ئ���ه و پاكییه ، نه وه یه ك���ی نوێ كه هێشتا نازانێت یاده وه ری سیاسی ئێمه و خه یاڵی سیاسی نه وه كانی پێشووتر به چ جۆرێك ئیشده كه ن و به چ توانایه كی نه وه یه كه باركراون، تاوان ترس���ناكی هێش���تا دونیا له خۆی���ه وه ده بینێت، ده یه وێت له گه ڵ ئه ودا جۆره ئازادییه ك بێته كایه بارنه كرابێت به هه موو بارگه

پێشینه كانی خوێن و ترس. له گه ڵ نه وه ی سه رده ش���تدا ته واوی كۆمه ڵگای ئێمه خه ون به سه ره تایه كی ت���ازه وه ده بینێ���ت، ب���ه مێژووی���ه ك تارماییه كان���ی راب���وردوو تێی���دا كاڵ ببنه وه ، قۆناغێكه شه ڕی ناوخۆ دوایی هاتووه ، س���ه دام حوس���ه ین ڕوخاوه ، ئۆپۆزس���یۆن له دروستبووندایه ... واته زه مینه ی خ���ه ون بینین به ش���تێكی ت���ازه و نوێوه له هه موو كاتێك ڕه واتر و ته عبیره سه رده ش���ت سروش���تیتره ، له و س���اته وه خته ، ته عبیره له و خه ونه كه هێش���تا نه یتوانیوه ته واو شێوه ی لێره وه كوش���تنی بدۆزێت���ه وه . خۆی سه رده ش���ت، كوش���تنێكه هه ڵگ���ری چه ندی���ن ڕه هه ن���دی ڕه مزیی���ه ، هه م كوش���تنی ئه و پاكییه یه كه ئه م نه وه تازه ی���ه هه ڵیگرتووه ، هه م كوش���تنی ئ���ه و توان���ا تازه یه یه له س���ه ر ئومێد و گۆڕان و خه ونبینین كه كۆمه ڵگای ئێمه ده یه وێت تاقیبكاته وه . واته كوشتنێك نییه وه ك هه ر كوش���تنێكی تر، به ڵكو كوشتنێكه لێكترازانی دوو زه مه ن و دوو نه وه و دوو جۆره هه س���تكردن له یه ك به رجه سته ده كات. مێژووی ئێمه پڕه له كوشتن، به اڵم كه م كوشتنی تێدایه به و ڕوونییه هێڵی جیاكه روه بێت له نێوان دوو س���ه رده می جیاوازدا. كاریگه ریی گه وره ی تاوانه كه له وه دایه كه تاوانێك نییه دژ به كه سێكی دیاریكراو، به ڵكو تاوانێكی س���ه مبولییه دژ به و س���اته سه ره تایی و پاكه ی كه تێیدا ئه گه رێكی نوێ دێته پێش���ێ. سه رده شت له زیاد له گۆشه نیگایه كه وه ڕه مزی ئه و پاكییه

زه وتكراو و ئه تككراوه یه . كاریگه ریی تاوانه كه له سه ر هه مووان ترسناك و گه وره یه چونكه له ساتێكدایه ك���ه هه م���ووان تین���ووی گه ڕانه وه ی پاكین بۆ سیاس���ه ت، خه ونێكی گه وره هه یه ل���ه ناخی زۆرب���ه ی مرۆڤه كانی ك���ورددا كه ئ���ه م گه ڕانه وه یه كارێكی ئه فس���انه یی نییه ، ڕیفۆرم و گۆڕانكاری به شێوه یه كی سروشتی و ئاشتیخوازانه ئاسایی و چاوه ڕوانكراو ده نوێنێت، كه س له و باوه ڕه دا نییه هێزێك هه بێت وه ها ئاسان ده ست بۆ شكاندنی ئه و خه ونه گه وره یه به رێت. كوش���تنی سه رده شت وه ك دانان���ی خاڵ���ی كۆتای���ی دێت، بۆ ئ���ه و هیوا و پالنانه ی له س���اتێكدا ت���ه واوی كۆمه ڵگای���ه ك ل���ه ده ره وه ی بازنه ی ده س���ه اڵت و له نیهادی خۆیدا ئه و الش���ه كه ی په روه رده یان���ده كات. ئاماژه یه بۆ ئه و فاس���یله یه ی كه وتۆته خه ونی كۆمه ڵ���گا و خه ون���ی نێ���وان ده سه اڵته وه ، كه وتۆته نێوان ڕابوردوو و سه رده ش���ت الش���ه كه ی داهاتووه وه . جێگایه ك���ی ته واو ڕه مزییه . ش���وێنی پێكدادان���ی ڕۆحی پی���ر و گوناهباریی كۆمه ڵگایه له گه ڵ ڕۆحی گه نج و بێتاوانی نه وه نوێكانیدا، س���اتی به ریه ككه وتنی

ئه وپ���ه ڕی دڕنده ییه له گ���ه ڵ ئه وپه ڕی پاكی، ساتی به گه ڕكه وتنی مه كینه یه كی سیاسی و عه سكه ری و میدیایی ترسناكه دژ ب���ه بوونه وه رێك���ی ته نه���ا و الواز و بێپاڵپشت، ساتی لێكترازانی ته واوه تی ئه وه یه كه هه موو شتێكی هه یه ، له گه ڵ ئه وه ی هیچ ش���تێكی نییه ، واته ساتی موتڵه قه ، ده س���ه اڵتی به ریه ككه وتنی له گ���ه ڵ بێده س���ه اڵتییه كی موتڵه قدا. س���اتی جیابوونه وه ی تاوان و كوشتنی مه نتیقیی���ه له كوش���تنی نامه نتیقی. ... ب���ه كورتی س���اتی زه قبوونه وه ی هه موو دیوه ناكۆك و پارادۆكس���ه كانی كۆمه ڵگای ئێمه یه له س���ه ر جه س���ته ی

بچوك و الوازی تاكه كه سێكدا. هه ر كاتێك سه یری مردنی سه رده شت بكه ین، ته نیا الش���ه ی ئه و نابینینه وه ، ناهه ق���ی گه نجێك ته نی���ا كوش���تنی نابینینه وه ، به ڵكو س���اتێكی مێژوویی به هه موو ماناكانی ده بینینه وه . ئیدی سه روكارمان ته نیا له گه ڵ مردندا نییه ، به ڵكو سه روكارمان له گه ڵ ئاوێنه یه كی گه وره دایه ك���ه جگه له وه ی بكوژه كان ده موچاوی خۆیانی تێ���دا ده بیننه وه ، ته واوی مێژووش ب���ه هه موو ناكۆكی و ئه گ���ه ره كوژراوه كانی خۆی���ه وه تێیدا به كورتی الش���ه ی ده رده كه وێ���ت... سه رده ش���ت ته نیا الشه ی خۆی نییه ، به ڵك���و كایه یه كی ده اللی فره دیو و پڕ ئاماژه یه كه جه مس���ه ره كانی مێژووی كۆن���ی ئێمه به م���ڕۆوه ده به س���تێت. ئیدی هێنده ی كه سێك باس له مردنی الش���ه ی ده كات، خ���ۆی خه ونێك���ی سه رده شت وه ك شانیشانه بۆ هه موو مردنه كان دێته وه یادمان و ده كه وێته وه سه ر زارمان. الش���ه ی سه رده شت ئه و نیش���انه یه یه كه ئیدی له ڕێگای مانای مردن���ی ئ���ه وه وه ، مه رگه كانی دی بۆ نیش���انه و مانای خۆیان ده گه ڕێن. ئه و مردنه یه كه به جۆرێ���ك له جۆره كان هه م���وو مردنه كانی ت���ر خۆیانی پێدا هه ڵده واس���ن، تا له ودا وێنه ی خۆیان بدۆزنه وه . ئه وه ش ده یكات به مردنێك ب���ه رده وام بكرێت له هه موو س���یاق و ناوكۆییه ك���دا زین���دوو ببێت���ه وه . به كورتی الشه ی سه رده شت چیتر ته نیا الش���ه یه ك نییه كه پێناس���ه ی خۆی ده كات، به ڵك���و ئه و مردنه ی���ه كه له ڕێگای���ه وه مه رگ دووب���اره به جۆرێكی واته پێناس���ه ده كاته وه . خ���ۆی نوێ ئ���ه و ڕه مزه گه وره یه یه ك���ه مه رگ له كۆمه ڵگای ئێمه دا پێویس���تی پێیه تی ل���ه دووباره كردنه وه ی بۆئه وه ی خۆی فۆرمه كۆنه كان���ی بپارێزێت... مه رگه نوێ و ده موچاوێك���ی م���ه رگ ده مێك ڕوخسارێكی تر بۆ خۆی ده دۆزێته وه . مردن���ی ڕوونت���ر ت���ر و به واتایه ك���ی سه رده ش���ت فراوانكردن���ی ڕه هه ن���ده س���ه مبولییه كانی مردن���ه ... وش���ه ی مردن چیتر ته نیا له س���نووری ئاماژه دا ب���ۆ مه رگی جه س���ته یی ناوه س���تێت، به ڵك���و گرێده دارێته وه ب���ه كایه یه كی مه ج���ازی گه وره وه ، وات���ه كه باس له به جۆرێكی ده كه ین مردنی سه رده شت

مه جازی باس له مردنێكی مه جازیانه ی ژیانی خۆمان و خه ونی كۆمه اڵیه تییمان ده كه ی���ن، وه ك مردنی هی���وا، مردنی گه نجێتی، مردنی پاكی، مردنی خه ونی گ���ۆڕان، مردنی فه ردانیی���ه ت، مردنی پاشه ڕۆژ ... هتد. واته مه سه له كه هه ر ئه وه نییه كه الش���ه یه ك هه یه و ده بێت به ڕه مزی هه م���وو نائومێدییه كانمان، نا به ڵك���و هه م���وو نائومێدییه كانمان، هه م���وو تێكش���كانه گه وره كانمان له م پێویستیان ڕابوردوودا، بیست ساڵه ی به الش���ه یه ك هه یه ، پێویس���تیان به هه یه ... س���ه مبولێك ده موچاوێ���ك و سه رده ش���ت ته نیا الش���ه یه ك نییه كه ده بێته ڕه مز، به ڵكو پێچه وانه كه یش���ی ڕاسته ، سه رده شت ڕه مزێكه كه له مێژه له سه رده شتدا ده گه ڕێت و بۆ الشه یه ك خ���ۆی ده دۆزێت���ه وه . لێ���ره دا مرۆڤ ده بێت ته واو له ته فس���یری »الكان � الكالو«�ه وه بۆ چه مكی »دال« نزیك بێ���ت، تا له مانای ئه و ئاوه ژووبوونه وه

گرنگه تێبگات. لێره دا ده بێت س���ێ جۆر له مامه ڵه له گه ڵ مردنی سه رده شتدا جیابكه مه وه ، ك���ه دووانی���ان زۆر باو ، ب���ه اڵم زۆر ترس���ناك و ته قلیدیی���ن و سه رده ش���ت ده به ن���ه وه ژێر خان���ه ی هه مان مێژوو كه لێی هه ڵدێت. یه كێكیان الش���ه كه ی قانونی سه رده شت، وه ك الش���ه یه كی س���ه یرده كات، الش���ه ی كوژراوێك كه ده بێ���ت وه ك هه ر كوژراوێك���ی دیكه مانای خۆی له پرۆسێس���ێكی قانونیدا وه ربگرێ���ت و له وی���ادا بك���وژ و كوژراو جیابكرێنه وه . پێم وایه ئه م ته فس���یره ناتوانێت مانای كوش���تنی سه رده شت تێب���گات و ل���ه كوش���تنه كانی دیكه ی جیابكات���ه وه ... دیاره ئه مه به و مانایه نیی���ه بڵێ���م نابێت دادگا و یاس���ا له م مه س���ه له یه دا ڕۆڵ بگێڕن، ته فس���یری وه ه���ا بێمان���ا و گه مژانه ی���ه ، به ڵك���و مه به ستمه بڵێم هیچ دادگایه ك ناتوانێت پێمان بڵێت بۆ كوش���تنی سه رده شت وه ه���ا كاریگه رییه كی گ���ه وره ی هه یه و به رده وام له ژیانی سیاسی و خه یاڵماندا ده نگده داته وه ، ئه مه له خه یاڵی هه موو قازی و یاس���ایه ك تێده په ڕێت و ده چێته ن���او هه رێمێكی تری ته فس���یره وه كه

ئه وان ده ستیان پێیدا ڕاناگات.سه رده ش���ت دووه م، ته فس���ییری ده به ستێته وه به مێژووه ته قلیدییه كه ی ئێمه دا، ل���ه دونی���ای ش���ه هاده ته وه پێیوایه سه رده ش���ت ش���ه هیدێكی دی ناو قافڵه ی ش���ه هیدانه ، كه س���ێكه له ئێم���ه دا جێگای كاروانی ش���ه هیدانی خ���ۆی گرت���ووه ، قوربانییه ك���ی تری ڕێگای ڕزگارییه . ئه م���ه به بڕوای من الشه ی سه رده شت ده باته وه سه ر ئه و جێگایه ی كه لێ���ی هه ڵهاتووه ، به زۆر ده یخات���ه وه ژێر هه مان ئه و سیس���تمه مردوه ی سه تحی و ته قلیدیی و ڕه مزییه كه س���ه د س���اڵه ئیش���ی پێده كرێت. ئه مه خوێندنه وه ی مه رگێكی نوێیه به لێره دا سه رده شت كه ره س���ته ی كۆن. بوونه وه رێكی سیاسی و ئایدۆلۆژی ڕووته

كه خه ڵكێك���ی دیاریكراو، وه ك هه موو شه هیده كانی تر مۆری سیاسی خۆیانی لێده ده ن و ده یكه ن به موڵكی خۆیان... ئه م ته فس���یره سه رده شت ده گێڕێته وه ژێر باری ئه و خانه خانه حیزبی »یان تاقمگه رایه « كه نه وه ی سه رده شت به

گشتی ده یه وێت لێی ده رچێت.ته فس���یری س���ێهه م كه من باوه ڕم پێیه ت���ی و ك���ه م ت���ا زۆر له س���ه ره وه به رگریم لێكرد، بریتییه له سه یركردنی مردنی سه رده ش���ت، وه ك »كوشتن« ب���ه هه موو مانا فراوانه كانی، كوش���تن ك���ه ده بێت به خه تی جیاك���ه ره وه له نێ���وان تاوان و پاكیدا به جۆرێكی ڕه ها، ده بێت ب���ه س���ه مبولی قوربان���ی به مان���ا هه ره فراوانه ك���ه ی، قوربانییه ك كه س���ه رده مێك له س���ه رده مێكی دی هه مووان كوژراوێ���ك جیاده كات���ه وه . پێویستیان به الشه كه یه تی بۆ ئه وه ی ش���وێن و جێپێی سیاسی و كۆمه اڵیه تی ته نیا مه رگێ���ك دیاریبكه ن. خۆی���ان ئاماژه بۆ تاوانێكی سیاس���ی دیاریكراو ن���اكات، به ڵكو ئاماژه یه ب���ۆ تاوان به مانا هه ره ڕه ها و گه وره كه ی، تاوان له فه نتازییه كه ش���یدا... مه جازی و دیوه گرێده در ێته وه واته الشه ی سه رده شت به هه موو هه ست و بیركردنه وه و عاتیفه كوژراوه كانمان���ه وه . گرێده درێته وه به و مافانه ی كه نابێت بكوژرێن و ده كوژرێن، به هه ر شتێك كه باوه ڕمان وایه نابێت ناماقوڵ و ب���ه ڕووده دات، ڕووب���دات و نه ش���یاو و بێمانا له مێژووی ئێمه دا ... لێره دای���ه الش���ه كه وه ك ئاماژه یه كی نائومێ���دی، ب���ۆ لێدێ���ت ئه ب���ه دی نوشوس���ت، دڵش���كان ... بۆ س���ته م ب���ه مانا هه ره موتڵ���ه ق و په تییه كه ی، سته م س���اتێك ئیدی هیچ ده مامكێك هه ڵناگرێت و ده موچاوه گێله كه ی خۆی وه رده گرێت ی���ان وه ك هان���ا ئارێنت ناویده نێ���ت »گه مژه ی���ی خراپه «مان

وه یاد ده هێنێته وه .

به ختیار عه لی

5کوردستانی (376( سێشه ممه 2013/5/7

بۆ‌كوشتنی‌سه‌رده‌شت،‌هه‌میشه‌‌له‌مێژوودا‌ده‌نگده‌داته‌وه‌؟

كوشتن به شێكی دانه بڕاوی

كولتووری سیاسی و كۆمه اڵیه تی ئێمه یه

هیچ هێزێكی سیاسی و

سیاسییه كی چاالك له مێژووی ئێمه دا

نییه ده ستی به خوێن سوور

نه بووبێت

پێش سه رده شت و

دوای سه رده شتیش

كۆمه ڵگای ئێمه

هه میشه كۆمه ڵگایه كی

مرۆڤكوژ بووه

كوشتنی سه رده شت وه ك

دانانی خاڵی كۆتایی دێت بۆ ئه و هیوا و

پالنانه ی له ساتێكدا ته واوی

كۆمه ڵگایه ك له ده ره وه ی

بازنه ی ده سه اڵت و له نیهادی خۆیدا

په روه رده یانده كات

سه رده شت عوسمان

Page 6: ژماره 376

گه ڕاندنه وه ی پڕۆژه یاسا بۆ

حكومه ت كارێكی نایاساییه و یه كێكه

له هۆكاره كانی دواخستنی پڕۆژه

یاساكان

جاشی حیزب و حیزبی جاش

- حیزب���ه كوردی���ه كان دژی هه مو جاش و نۆكه رێكی به عس���ن جگه له وان���ه ی له ریزه كانیان���دان، ئ���ه وه ی له ری���زی پارته كان���ی دی بێت به زه ڕه پێی به خراپدا نابێت مێروله ی لێده كه ن به فیل، به اڵم ئ���ه وه ی له ریزی خۆیاندا ب���ۆ ده ك���ه ن به مێروله و بێت فیل���ی هه وڵ���ده ده ن مێروله كه ش���ی لۆ بكه نه گه ردیل���ه و ئه ویش���ی لۆ بش���ارنه وه ، تاوانبارێكی هه ر دادگاییكردنی له گه ڵ الیه نه كانی به رامبه رن، به اڵم هه زارویه ك چیرۆك بۆ تاوانباره گه وره كانی خۆیان به ته نزیم���ی ده یك���ه ن ده هێنن���ه وه و باس���ی دادگاییكردنی هه ر عی���ار24، ئێس���تای تاوانباران���ی ده ره وه ی ماڵی خۆی���ان ده ك���ه ن و نام���ه ی قوربانیان باڵوده كه نه وه ، لێ كه ده گاته تاوانبارانی ریزه كانی خۆیان ده ڵێن هه لومه رج له بار نییه و له كوردستان دادگای ئازاد نییه ، هه ر ته نگاویش���بن ده ڵێ���ن ئه نداممان له به رده ستدا كه س���یش فۆرمی نییه و نییه ، له كوردستان س���ه رباری ئه وه ی جاش���ه كان جاش���ی حیزب���ن، ئ���ه وا

حیزبه كانیش حیزبی جاشن.- له ش���اری هه ولێر زۆربه ی گردبون���ه وه و ناڕه زایه تییه كان ژماره ی ده س���ت له په نجه كانی به ش���داربوانی تێناپ���ه ڕن، ل���ه م رۆژان���ه به رێكه وت چوم���ه فرۆكه خانه ی هه ولێر، گه نجێك به خوتره یه كی س���پییه وه له پێش���ه وه كه سی س���ه دان ئاپۆرایه كی ده ڕۆیی و به دوایه وه بون، وامزانی خۆپیشاندانه ، وت���م به هاوڕێكه م با خۆمانی تێبكه ین، وتی بۆ ئاوی زم���زت ده وێت، وتم لۆ، وتی كاكم له عه م���ره هاتۆته وه ، هه مو له پێش���وازی ئه ودان ده ستی موباره ك به س���ه ریاندا بینێت و ئاوی زمزمیشیان

به موفه ڕك بداتێ.-))لە میانی چاوپێكەوتنێكی لەگەڵ كەناڵ���ی ئین ئارت���ی ئەمیری كۆمەڵی ئیسالمی ئاشكرایكردوە لە ساڵی 1989 دا بری���اری داوە بەكوش���تنی برایەكی تەمەن 16 س���اڵی خۆی كە هاوكاری ئەو كاتەی حوكومەتی عێراقی كردوە ئیخباری برایەكی موسوڵمانی كردوە.((ئایا مامۆس���تا عه ل���ی ده زانێت ئه مه داننان���ه به تاوان، ئه گ���ه ر داواكارێكی گشتی جدی هه بوایه له م واڵته یه كسه ر دۆسیه ی له س���ه رت ده كرده وه ، به عس به به عسێتی خۆی خه ڵكی ئیعدام ناكرد تا نفوس���ه كه ی نه گۆڕیای���ه و ته مه نی لۆ س���ه روی نه كردایه ت���ه وه گ���ه وره روكه شی دادگایه كی دواتر 18س���اڵ، ئ���ه وه به اڵم نه كردایه ، راس���ته برای هاواڵت���ی كورده كوش���تنی بێ دادگا، له تاوان���ه مه زنه كانه ، س���ه ركرده كانی كورد ئه گ���ه ر دادگایه كی ئازاد هه بێت یه كیان رزگاری نابێت، هه موی له كونی زیندان قای���م ده كرێت، ئه وه ی خوێنی پێشبینی قه ت رشتبێت چۆله كه یه كی حوكم���ی دیموكرات���ی لێناكرێت، قوڕ به س���ه ر ئه و گه ل���ه ی مرۆڤكوژ رابه ری ئۆپۆزس���یۆنی بێ���ت، ت���ا هه نوكه ش رس���ته ی داوای لێبوردن له سه ر زاری

ده رنه چوبێت.-ڕێکخه ری گشتی بزوتنه وه ی گۆڕان: ))دەبێت هەرێم س���ەرۆکێکی هەبێت، کە جێ���ی متمانەی هەم���وان بێت((، چه ن���ده ده ڕۆن له سیاس���ه ته كانی مام جه الل رزگاریان نابێ���ت و وه كو تۆڕی گه ردنی���ان له ده س���ت و جاڵجاڵۆك���ه ده ئاڵێت، دیاره كاك نه وشیروان نازانێت ناتوانێت هیچ س���ه ركرده و حیزبێ���ك جێگای متمانه ی هه موان بێت ته نها له و واڵتانه ی س���ه رۆك 99,9999999%ی

ده نگه كانی هێنابێت.-له یه ك���ی ئایار هه مو س���ه ركرده ی حیزب���ه ش���یوعی و چه په كانی جیهان مه جید حه مید بون، له ش���ه قامه كاندا موس���ا، له به غدای ش���ه ڕی ناوخۆیی و پێش���ه وه ی تی���رۆردا ته قاندن���ه وه و خۆپیش���انده رانی یه كی ئایاری گرتبو، ش���یوعییه كانی س���ه ركرده ته نه���ا كوردستان زۆربه یان ئه و رۆژه له ماڵه وه

له خه وی قوڵ و خه ڵوه تدا بون!هیوای���ەی ب���ەو بارزان���ی: ((-لەچەوس���اندنەوەو دوربێت واڵتم���ان نادادپەروەری((،ت���ا به ڕێ���زت موچه ی مانگانه ی 400000دۆالر بێت، موچه كه ت جگ���ه له ش���تی دیك���ه ش به رزترینی هه م���و س���ه رۆكه كانی جیه���ان بێت، فه رمانبه رێكیش له واڵته كه ت 126 دۆالر مانگانه ی بێت، گه وره م دوعای وای پێ

ناوێت.

تایبه‌ت)376( سێشه ممه 662013/5/7

ئا: كامه ران

به درێژایی چوارساڵی خولی سێیه می په رله مان، نوێنه رانی كه مه نه ته وه كان

له په رله مانی كوردستان، كه خاوه نی 11 كورسی په رله مانین،

جگه له پێشكه شكردنی ته نیا یه ك پڕۆژه یاسای سه رنه كه وتو، تائیستا

نه یانتوانیوه ته نانه ت یه ك یاسا له به رژه وه ندی نه ته وه كانی خۆیان

ده ربكه ن یان هه موار بكه ن.

له به دواداچونێك���ی ئاوێنه دا له س���ه ر باكگراون���دی په رله مانتاران���ی كه م���ه نه ت���ه وه كان ده ركه وت���وه ، كه زۆربه ی كه مه نه ت���ه وه كان، په رله مانتاران���ی كوردس���تانه وه دیموكراتی له پارت���ی حزبیش���یان پله ی هه ندێكیان نزیكن و هه ی���ه ، هه ر بۆیه ش، ده نگی كورس���ی كۆتا له كێشمه كێشه كانی ناو په رله مان، له به رژوه ندی نه خێره كانی���ان به ڵ���ێ و ل���ه وه ی جگ���ه ئه م���ه پارتیدای���ه . له پڕۆفایلی فه رمی په رله مانتاره كان، كه له ماڵپ���ه ڕی په رله ماندا باڵوكراوه ته وه ، په رله مانتارێك���ی مه س���یحی به ن���اوی كه ئۆغس���تین، عه بدولئه حه د س���ائر له س���ه ر الیه نێك���ی سیاس���ی به ناوی س���ریانی كلدانی و گه لی )ئه نجومه نی ئاش���وری( كورس���ییه كی په رله مان���ی له پڕۆفایله ك���ه ی ب���ه اڵم وه رگرت���وه ، نوسیو یه تی س���ه ر به پارتی دیموكراتی كوردستانه . هه روه ها ئارام شاهین، كه له سه ر نه ته وه ی ئه رمه ن په رله مانتاره ، له پرۆفایله ك���ه ی نوس���یویه تی س���ه ر

به پارتی دیموكراتی كوردستانه .ئه ندامی ئ���ازاد، گۆران په رله مانتار لیژنه ی یاسایی له په رله مانی كوردستان، ده ڵێت "له ڕوی یاساییه وه كورسی كۆتا له س���ه ر بنه مای نه ت���ه وه دراوه ، نه ك الیه نی سیاس���ی، بۆیه ئاس���اییه ئه و یان توركمان په رله مانتاره مه س���یحی بێت و س���ه ر به پارتی یان یه كێتی یان ه���ه ر حزبێكی تر بێت، ب���ه اڵم له ڕوی ناكرێت س���ه ر لۆژیكی سیاس���ییه وه ، به ته یارێكی سیاس���ی بێت و له والوه ش له س���ه ر حزبێك���ی تر خ���ۆی هه ژمار

بكات".كه مه نه ت���ه وه كان كورس���ییه كانی 11 په رله م���ان س���ێیه می له خول���ی كورس���ییه ، پێن���ج ب���ۆ توركمانه كان، پێنج بۆ كلدو ئاس���وری و سریان، یه ك كورس���یش بۆ ئه رمه نه كان. كورس���ی لیس���ت س���ێ به س���ه ر توركمانه كان

دابه ش���كراون به ناوه كان���ی )لیس���تی بزوتنه وه ی دیموكراتی توركمان، لیستی لیستی توركمانی چاكسازی توركمان و هه ولێر(. كورس���ی مه س���یحییه كانیش به سه ر لیس���تی دو لیست دابه شكراون كلدان���ی )ئه نجومه ن���ی به ناوه كان���ی

ئاسوری سریانی و لیستی ڕافیده ین(.به پێی زانیاریه كانی ئاوێنه ، له لیستی توركمانه كان، ته نیا لیس���تی توركمانی هه ولێر، كه یه ك كورسی هه یه ، نزیكایه تی له گه ڵ پارتیدا نیه ، له مه سیحیه كانیش ته نیا یه ك په رله مانتار نه بێت، ئه وانی

تر له پارتیه وه نزیكن.س���ه میر یونادم گۆرگی���س، ته مه ن 48 س���اڵ، یه كێك���ه ل���ه و هاواڵتی���ه مه سیحیانه ی عه ینكاوه ، كه وه ك خۆی نوێنه رانی ب���ه وردی ده ڕوانێته ده ڵێت خۆیان له په رله م���ان، ئه و وتی " ئێمه ئه گه ر كێش���ه یه كمان هه بێت، له ڕێگه ی هاوڕێیه تی���ه وه په ن���ا ده به ین���ه ب���ه ر پارت���ی دیموكراتی كوردس���تان، نه ك په رله مانتاران���ی مه س���یحی، چونك���ه ل���ه وه ده گه ین ئه وان چ���ۆن دانراون". س���ه میر پێیوایه پارتی خه مخۆرتره بۆ كیانه كانی له س���ه رجه م مه سیحیه كان تری مه سیحی و ده ڵێت " ئیشه كان هه ر حزبی ده سه اڵتدار ده یكات، ئه وانی تر

ته نیا بۆ ناو دانراون".له په رله مان���ی س���ه رچاوه یه ك كوردس���تان به ئاوێن���ه ی ڕاگه یاند، كه له م���اوه ی چوار س���اڵی ڕابردودا،چه ند

مه س���یحی توركم���ان و نوێنه رێك���ی توش���ی هه ڵوێس���تیانه وه ، به ه���ۆی لێپێچین���ه وه و فش���اری پارتی هاتون. ئه حمه د، مه عروف له حه مدیه هه ریه ك نه جمه دین، یه ش���ار خورش���یدو یاوز ك���ه 3 نوێن���ه ری توركمانه كانن، له دو حاڵه تدا، ك���ه واژۆ كردنی گه رانه وه ی ده س���تورو یاس���ای هه مواری یاس���ای س���ه رۆكایه تی هه رێم بون، هه رسێیان واژۆیه كه ی���ان پارت���ی به فش���اری كێشایه وه . س���ه رچا وه كه وتی " پارتی به یه كێ���ك له په رله مانتاره كان���ی وتوه ئه گه ر ئیمزاكان نه كێش���نه وه ، خۆتان و

حزبه كا نیشتان هه ڵده وه شێنینه وه ".به پێی زانیارییه كانی ئاوێنه له سه ره تای خولی په رله مانتارانی ده ستبه كاربونی لیژنه كان، دانیشتنی له یه كه م سێیه م و حه مدی���ه مه عروف كه ئه ندامی لیژنه ی كاروب���اری كۆمه اڵیه تی و منداڵ و خێزان - لیژنه ی به رگ���ری له مافی ئافره تانه . له كات���ی خۆناس���اندنیدا ده لێت " من حه مدیه م له لیستی بزوتنه وه دیموكراتی توركمانم، به اڵم نایشارمه وه ، كه ئێمه پارتی���ن، عه بدولس���ه الم به رواری���ش، ك���ه پارتی���ه له لیژنه ك���ه ، به تیل���ه ی چاوه وه س���ه یری ده كات و ده لێت چۆن

شه رمه زارمان ده كه ی".په رله مانت���اری لیس���تی توركمان���ی ك���ه ته حس���ین، ش���ێردل هه ولێ���ر به په رله مانتاره ك���ه ی ده ره وه ی بازنه ی پارتی ناسراوه ، له لێدوانێكی بۆ ئاوێنه

جه ختی له سه ر فشاری پارتی كرده وه ، ك���ه له س���ه ر واژۆكردن���ی گه ڕانه وه ی ده س���تور له س���ه ریانكراوه وتیش���ی " م���ن به قه ناعه تی خ���ۆم واژۆم كردوه و نه شمكێش���ایه وه ، چونك���ه پێموای���ه ده بێت هه ندێك ماف���ی توركمان هه یه

له و ده ستوره نه چه سپاوه ".ده زانێ���ت، به پێویس���تی ش���ێردل كورس���ی كۆتا له داهات���ودا نه مێنێت و ئیس���تحقاقی هه ڵبژاردن حوكم بكات، وه ك خ���ۆی ده ڵێت " ب���ۆ ئه وه ی هیچ حزبێ���ك نه توانێ���ت نه ته وه كان���ی تر بۆ خ���ۆی به كاربێنێت، كێ كورس���ی هێنا، ئه و نوێنه رایه تیه كی ڕاس���ته قینه

بكات".س���ێیه می خول���ی له هه ڵبژاردن���ی په رله م���ان، توركمان���ه كان له هه ندێك به ه���ه زاران ده نگی���ان هێنا، ش���وێن نیش���ته جێی ش���وێنی له كاتێك���دا په رله مانتاره كه ی نی���ه ، توركمانه كان لیس���تی توركمانی هه ولێ���ر ده ڵێت " هه مومان ده زانین، كه ئاكرێ ئه و ڕێژه توركمانه ی نیه ، كه چی هه زاران ده نگ ه���ات، ئێمه نامانه وێ���ت ده نگی كه س ب���ۆ ئێمه بێت، توركمان له سیس���اوه و حاجی ئۆمه ران نیه ، منیش نازانم ئه و ده نگانه چ���ۆن له وێ هاتن، خۆ ئه گه ر وایه ، ده بێت ددان به وه دابنێن، كه ئه م

ناوچانه ش توركمان نشینن". له م���اوه ی ئ���ه م چ���وار س���اڵه دا، مه س���یحیه كان تاكه پڕۆژه یاسایه كیان

هێنای���ه ناو په رله م���ان، كه په یوه ندی به ناس���نامه ی ب���اری شارس���تانی بوو داوایانكرد، به شێوه یه ك هه مواربكرێته وه ، مافی مه س���یحیه كانی تێدا ده س���تبه ر

بكرێت، به اڵم ڕه تكرایه وه .هاواڵتی���ه مه س���یحیه كه ی عه نكاوه ، ده ڵێت " به رپرس���ی ڕێكخراوو ناوچه ی پارت���ی له عه ن���كاوه زۆر خه مخۆرتره له په رله مانت���اره كان، بۆیه له ئێس���تادا ئه گ���ه ر 100 نوێنه ریش���مان بۆ دابنێن له په رله م���ان، هه ر حزبی ده س���ه اڵتدار

قه رار ده دات"په رله مانت���ار گ���ۆران ئ���ازاد ده ڵێت " دانان���ی حزبێك���ی توركمان���ی یان مه س���یحی، مانای ئه وه ی���ه ، كه ئه وان نایه نه وێت له ن���او حزبێكی كوردی كار بۆ مافه كانی���ان بكه ن، بۆی���ه ده بێت

سه ربه خۆیی خۆیان بپارێزن". له باره ی پڕۆژه یاس���اكانه وه ، شێردل ته حس���ین ده لێت " ئێم���ه له گه ڵ برا كورده كان به شدارین له پڕۆژه یاساكان، بۆ خۆش���مان پڕۆژه یه كم���ان له باره ی ڕۆژی نه ته وه ی���ی توركمان پێش���كه ش ك���ردوه ، ب���ه اڵم تائێس���تا نه خراوه ته به رنامه ی كاره وه ، ئێمه هه ست به گله یی چاره س���ه ریش ده كه ین، توركمانه كان ئه وه ی���ه ، خه ڵكێك نوێنه رایه تی بكات، كه به ئیس���تحقاقی خۆی���ه وه هاتبێته په رله م���ان، نه ك له سیس���اوه و حاجی ئۆمه ران���ه وه حزبێكی ت���ر ده نگمان بۆ

كۆبكاته وه ".

تارمایی ده سه اڵت به سه ر كورسیه کانی "كۆتا"ی په رله مانه وه

زۆربه ی نوێنه رانی

كه مه نه ته وه كانی په رله مان له خه می حزبی ده سه اڵتدان

ئیشه كان هه ر حزبی ده سه اڵتدار ده یكات، ئه وانی تر ته نیا بۆ ناو

دانراون

ئا: كامه ران محه مه د

له خولی سێیه می په رله مان جگه له پڕۆژه یاسا ڕه تكراوه كان، نزیكه ی

100 پڕۆژه یاسا تا ئێستا له په رله مان ماوه ته وه، كه هه ندێكیان له یاسا گرنگه كانن ، نزیكه ی 62 یاساش

ده رچوه . په رله مانتارێكی فراكسیۆنی كوردستانیش خه وتنی پڕۆژه یاساكان بۆ كۆمه ڵێك فاكته ر ده گێرێته وه ، كه هه ندێكیان په یوه ندییان به ناكۆكی

ئۆپۆزسیۆن و ده سه اڵته وه هه یه . په رله مانتاری بزوتنه وه ی ئیسالمیش ده ڵێت" به و خاوه خاو یه بێت، یه ك له سه ر سێی پڕۆژه كان ته واو نابێت".

گ���ۆران ئازاد په رله مانت���اری یه كێتی و ئه ندامی لیژنه ی یاسایی له په رله مانی كوردستان، كه له كه بونی پڕۆژه یاساكان بۆ كۆمه ڵێك هۆكار ده گێرێته وه و ده ڵێت " هه ر له سه ره تای ده ستبه كاربونی خولی س���ێیه می په رله مان، فراكس���یۆنه كان به گش���تی كه وتنه ن���او موزایه ده و رای نمایشی كه وتنه هه ندێكیان ش���ه قام و پێشكه شكردنی پڕۆژه یاسا، ده ره نجام كۆمه ڵێك پ���ڕۆژه ی كرچ و كاڵی لێهاته

كایه وه ، كه نه توانرا بكرێته یاسا".به پێی په یڕه و هه ر 10 په رله مانتار واژۆ سه رۆكایه تی بكات، پڕۆژه یه ك له سه ر یه كه می���ن وه ریده گرێ���ت په رله م���ان خوێندنه وه ی بۆ ده كات، ئینجا ده یداته په رله مانت���اران و لیژنه مه عنییه كانه وه بۆ سه رنجدان و راپۆرت پێشكه شكردن، لیژنه كان، خوێندنه وه ی دوای ڕاپۆرتی

دوه می بۆ ده كرێت.ه���ه ر له س���ه ره تای خولی س���ێیه مدا له نێوان یاس���اكان پڕۆژه ماراس���ۆنی ئۆپۆزس���یۆن و ده سه اڵت ده ستیپێكردو په رله مانتاران���ی گۆڕان ڕایا نگه یاند، كه

په رله مان پڕۆژه باران ده كه ن.به پێ���ی زانیارییه كان���ی ئاوێن���ه ، له و ماراسۆنه دا، به ده یان پڕۆژه یاسای خولی دوه م هه بو، كه كاری له س���ه ر نه كرابو، جارێك���ی تر ب���ه واژۆی 10 په رله مانتار

ده هێنرایه وه ناو په رله مان.په رله مانتاره ك���ه ی یه كێتی ئه و حاڵه ته به ناته ندروس���ت ناوده ب���ات و ده ڵێ���ت " خول���ی دوه م خاوه ن���ی كابینه یه كی س���ێیه م له خول���ی ب���و، حكوم���ه ت كابینه یه كه ی تر ه���ات و روئیای خۆی هه بو، س���تراتیژێكی تری نوێ داڕێژرا، له پڕۆژه په رله مانت���اران ده بوایه بۆیه یاساكانی خولی دوه م زیاتر وردببنه وه و هه ر هی���چ نه بوای���ه ، گونجاندنی تێدا بوایه ، به اڵم ئه وه یان نه كردو ته نیا ناوو

واژۆ ده گۆڕا".په رله مانتاری بزوتنه وه ی گۆڕان بورهان ڕه شید گوڵه ئاماژه به شه ڕی ده سه اڵت ده كات له گ���ه ڵ پ���ڕۆژه یاس���ایه كانی ئۆپۆزس���یۆن و ده ڵێت " گه ڕاندنه وه ی پڕۆژه یاس���ا ب���ۆ حكوم���ه ت كارێكی نایاس���اییه و یه كێك���ه له هۆكاره كان���ی

دواخستنی پڕۆژه یاساكان". ب���ه اڵم، گ���ۆران ئ���ازاد ئ���ه م حاڵه ته به ته ندروس���ت ده زانێ���ت و ده ڵێ���ت " پڕۆژه یاسا هه یه ده ستكاری هه یكه لی حكوم���ه ت ده كات، چ���ۆن ده كرێ���ت حكوم���ه ت تێی���دا به ش���دار نه بێ���ت،

له به رژه وه ندی به حكوم���ه ت گرنگیدان سه المه تی و لۆژیكی یاساكاندایه "

لیژنه ی كاروباری یاسایی له په رله مانی له لیژن���ه یه كێك���ه كوردس���تان، به كاریگه رتری���ن و هه میش���ه ییه كان و پڕئیش���ترین لیژن���ه داده نرێت، چونكه

هه م���و پ���رۆژه یاس���اكان به فلت���ه ری ئه وێدا ڕه تده ب���ن، له په یره و ی ناوخۆی په رله مانی���ش له م���اده ی 38، یه كه م خاڵی له ڕیزبه ندیه كه پێدراوه و ده ڵێت "ئه و مه س���ه النه ده بینێ���ت، كه بۆی ده چ���ن و مۆرك���ی یاس���اییان پێوه یه ، هه روه ه���ا تایبه تمه ن���ده به داڕش���تنی یاساكان و سه المه تییان له ڕوی یاسایی و

زمانه وانیه وه ".په رله مانت���اران ب���اس ل���ه وه ده كه ن، ت���ری له گرفته كان���ی یه كێ���ك ك���ه پ���ڕۆژه یاس���اكان، نه بون���ی ڕاپۆرتی زیاتر ئ���ه وه ش مه عنییه كانه ، لیژن���ه په رله مانتارانه ئاماده نه بون���ی به هۆی له كۆبون���ه وه ی لیژن���ه كان، ك���ه بۆته هۆی دواكه وتنی پرۆژه كان بۆ خس���تنه

به رنامه ی كاره وه . بورهان ڕه ش���ید گوڵه ، ك���ه ئه ندامی لیژن���ه ی كاروباری یاس���اییه ، یه كێكه له وانه ی كه مترین ئاماده یی له كۆبونه وه ی "لیژنه كه مان لیژنه كه ی هه بوه ، ده ڵێت له گفتوگۆی م���ن زۆرج���ار حه زناكه ن پڕۆژه یاس���اكان ئاماده بم و هه ربۆیه ش كاتێك ئاگاداری كۆبونه وه م ده كه نه وه ، كه ده زانن له ش���ارێكی ترم، وتیشی " م���ن گفتوگۆو به ئاماده بونی چونك���ه ڕای جیاواز له س���ه ر پڕۆژه یاس���اكان دروس���ت ده بێت و ئه وانیش نایه نه وێت، ئه گه رنا ده بێت 48 كاژێر زوتر ئاگادارم

بكه نه وه ".به اڵم گۆران ئ���ازاد ڕه تیده كاته وه ، كه نیازێك���ی له و ش���ێوه یه بونی هه بێت و ئام���اژه به گرنگ���ی لیژنه ك���ه ده كات و ده ڵێ���ت " لیژنه ی یاس���ایی به حوكمی

تایبه تمه ندیه ك���ه ی خ���ۆی، پڕكارترین لیژنه ی���ه ، بۆی���ه ئێمه جگه ل���ه رۆژه فه رمییه كان، پش���ومان نیه و به رده وام بڕیاری ئه مه ش هه ی���ه ، كۆبونه وه مان ئاگادارن و ئه ندامانی هه مو لیژنه كه یه و زۆربه شیان په یوه ستن پێیه وه ، ئه وه ی كه ئام���اده نابێ���ت، گرفته كه له الیه ن

خۆیه تی نه ك لیژنه ".پرۆژه یاس���ای مافی پێدانی زانیاری، پرۆژه یاس���ای ته مویل���ی ئه حزاب، دو له گرنگتری���ن ئه و پڕۆژان���ه ن، كه له م خوله دا كاری له سه ر نه كراوه ، ئه مه جگه یاسای هه مواركردنه وه ی له وه ی پرۆژه یاسای سه رۆكایه تی هه رێم و گه رانه وه ی كۆمیسیۆنی یاسای ده ستورو پرۆژه ی هه ڵبژاردنه كان و س���ه ربه خۆی ب���ااڵی پرۆژه ی یاسای ئه نجومه نی پارێزگاكان به هۆی نه بونی سازانێكی سیاسی تاكو

ئێستا له په رله مان خه وتون .ته نیا له لیژنه ی یاسایی له م خوله دا 55 پرۆژه خوێندنه وه ی بۆ كراوه ، 29 پرۆژه راپۆرتی له سه ر نوسراوه ، 10 پرۆژه ش ته نیا رای لیژنه ی له س���ه ر دراوه . به الم

ته ئجیل بوه .دكت���ۆر ئه حمه د وه رت���ی په له مانتاری بزوتنه وه ی ئیس���المی، جه خت له سه ر مانه وه ی پرۆژه یاسایه كی زۆر ده كات، ك���ه به ه���ۆی كۆتای���ی واده ی خولی سێیه می په رله مانه وه ناتوانرێت بخرێنه به رنام���ه ی كاره وه ، بۆیه پێش���نیازی كردوه ، كه پش���وی په رله مان نه بێت، چونك���ه وه ك خ���ۆی ده ڵێ���ت " به و خاوه خاویه بێت، یه ك له س���ه ر س���ێی

پرۆژه كان ده مێننه وه ".

له‌ماراسۆنه‌وه‌‌بۆ‌خه‌وتن"ڤالیۆمی پڕۆژه یاساكانی په رله مانی كوردستان"

بینای په رله مانی کوردستان

Page 7: ژماره 376

سواتهێزێكی س���ه ربازییه و سه ر به سوپا نییه ، راس���ته وخۆ سه ر به نوس���ینگه ی سه رۆك وه زیران���ه ، كه چ���ی فه رم���ان له وه زاره تی ناوخ���ۆ وه رده گ���رن. ل���ه ده ره وه ی عێراق عێراقدا له ناوخۆی پێك���راوه و راهێنانیان چاالك���ی ده كه ن، پارله مانی���ش ناتوانێت لێپرس���ینه وه ی له گه ڵ���دا ب���كات: هێزی

سوات.له دوای روداوه كانی دو هه فته له مه وبه ری ق���ه زای حه ویج���ه ، جارێكیتر ن���اوی ئه م هێ���زه هاته وه به رباس. هێزی س���وات كه له میدیاكان���ه وه به "هێزی ده س���توه ردانی خێرا" ناوده برێت. ش���ه ش ساڵ له مه وبه رو له س���ه روه ختی س���ه رۆك وه زیرانی ئه یاد

عه الوییدا پێكهێنرا. له مانگی تشرینی دوه می )2005(دا، دو به تالیۆن���ی هێزه كانی س���وات له )1440( س���ه رباز پێكهێنرا. ئه مه ش دوای ئه وه ی ب���ۆ ماوه ی دو س���اڵ له واڵته كانی ئوردن و ئه مریكاو ئوس���ترالیا له سه ر ده ستی هێزه تایبه ته كانی س���وپای ئه مه ریكا مه ش���ق و راهێنانی���ان پێك���را. ئه وكات���ه هه ریه كه له عێراق و ئه مه ریكاو رێكخراوی ناتۆ بودجه و

خه رجی ئه و هێزه یان دابین ده كرد.له ئێس���تادا ژماره ی سه ربازه كانی هێزی سوات به پانزه هه زار سه رباز ده خه مڵێنرێت. له ئاس���تی فه رمیدا راهێنان و ئاماده كردن و پێداویس���تیه كانیان چ���ه ك و دابینكردنی له ئه س���تۆی وه زاره ت���ی به رگرییه ، كه چی نوس���ینگه ی ناوخۆو له وه زاره تی فه رمان سه رۆك وه زیران نوری مالیكی وه رده گرن. ئه و رایده گه یه نێت حكوم���ه ت هه رچه نده هێزه له چوارچێوه ی قانونه كانی وه زاره تی ناوخۆدا كارده كات. كه چی له سه ر ماڵپه ری فه رمی وه زاره تی ناوخۆ، هیچ زانیارییه ك له ب���اره ی ئه رك و پێكهات���ه و چاالكیه كانی

ئه م هێزه باڵونه كراوه ته وه .هێزه كانی س���وات له ئێستادا پێكهاتون له دو فیرقه ، هه ر فیرقه یه كیان سێ لیوایه ، ئه ركی ئه و فیرقانه ش جگه له ش���ه ڕكردن و هه واڵگ���ری ، زانی���اری كۆكردن���ه وه ی پش���تیوانی س���وپایه له هه ندێ���ك ئه ركی تایبه ت���دا. به تایبه ت���ی ل���ه و كاتانه دا كه له ئه ركه كه یدا مسۆگه ر سه ركه وتنی سوپا نه بێ���ت. فیرقه یه كی ئه و هێزه له ش���اری به غدا جێگیركراوه ، فیرقه كانی دیكه ش���ی

له شاره كانی به سره و موسڵ و دیاله ن.هێزه كانی س���وات جلوبه رگ���ی تایبه ت به خۆی���ان هه یه ، كه جیاوازه له جلوبه رگی سه ربازه كانی س���وپاو هێزه كانی پۆلیس. ئه م هێزه خاوه نی چه ك و تفاقی سه ربازی زۆر پێش���كه وتون، ك���ه خ���ۆی له چه كی شه وان و پێش���كه وتوی دوربینی قه ناس و هه م���ه ری ئه مه ریك���ی و تان���ك و فڕۆكه ی

پێشكه وتو ده بینێته وه .به پێ���ی زانیاری میدی���اكان، هێزه كانی س���وات تائێس���تا نزیكه ی ش���ه ش هه زار عێراق جیاوازه كانی له ناوچ���ه چاالكییان ئه نجام���داوه ، رۆڵیان له ده س���تگیركردنی چه ندین س���ه ركرده ی رێكخراوی قاعیده دا هه بوه . تۆمه تبارن به مامه ڵه یه كی دڵڕه قانه له گه ڵ خۆپیش���انده رانی به غداو به س���ره و

شاره كانی دیكه له ساڵی )2011(دا. دیارترین چاالكیه كانی هێزی سوات بریتین له : شه ڕی نه جه ف، شه ڕی ئه نباری نێوان سوپای ئه مه ریكاو چه كداره كان، پرۆسه ی س���ه ربازی "صوله الفرس���ان" له به س���ره ، په الماردانی كه نیس���ه ی نه جات له س���اڵی )2010( له به غ���دا، رزگاركردنی وه زاره تی داد له ده ستی گروپه چه كداره كان له مانگی ئازاری ئه مس���اڵدا. په الماردانی گۆڕه پانی خۆپیش���انده رانی قه زای حه ویجه له رۆژی

)2013/4/23(دا.به وته ی پارله مانتاری عێراق له لیس���تی هاوپه یمانی كوردس���تان )پارتی ( ش���وان محه مه د ته ها، ت���ه واوی ئه ندامانی هێزی س���وات ش���یعه مه زه بن و خه ڵكی پارێزگا عێراق���ن و باش���وری شیعه نش���ینه كانی هه ندێكی كه میش���یان خه ڵك���ی به غدان. له ریزه كانی ئه و هێزه شدا سه ربازی كوردو

عه ره بی سوننه ی تێدا نییه .ئه و پارله مانت���اره ، كه ئه ندامی لیژنه ی ئاس���ایش و به رگرییه له پارله مانی عێراق، باس ل���ه وه ده كات هه رچه نده له ئێس���تادا كه ركوك و له موس���ڵ و س���وات هێزه كانی ب���ه اڵم فه رمان باب���ل باڵوه یانپێك���راوه ، له به رپرس���انی ئ���ه و ش���ارانه وه رناگرن، به ڵكو فه رمان له فه ریق فاروق ئه عره جی و بری���كاری پێش���كه وتوی وه زاره تی ناوخۆ عه دنان ئه س���ه دی وه رده گ���رن. ته نانه ت چاودێ���ری ناتوانێ���ت لیژنه كه ش���یان كاره كان���ی ئه و هێزه ب���كات و لێپێچینه وه

له به رپرسه كانیان بكات.

7 )376( سێشه ممه 2013/5/7 عێراق

پرۆفایل

ئا: سۆران كامه ران

پارله مانتارێكی لیستی عێراقیه رایده گه یه نێت مالیكی به ڵێنه كانی

به رانبه ر كورد ناباته سه ر. بڕیارده ری پارله مانی عێراقیش

ده ڵێت "گه ڕانه وه ی وه زیره كورده كان كارێكی هه ڵه بو". ره وتی سه در

به گه ڕانه وه ی الیه نی كوردی بۆ به غدا خۆشحاڵه و لیستی ده وڵه تی قانونیش

رایده گه یه نێت هه ندێك له داوكارییه كانی كورد له ئه ستۆی حكومه ت نییه .

دوای زیاتر له ساڵێك له گرژی و ناكۆكی ، هه فت���ه ی راب���ردو نێچیرڤ���ان بارزانی په یوه ندییه كانی به به سته ڵه كی كۆتایی هه ولێر – به غدا هێناو به س���ه رۆكایه تی وه فدێك چوه به غداد. دوای كۆبونه وه ی له گه ڵ س���ه رۆك وه زیرانی عێراق نوری مالیكی ، رێكه وتنێك���ی حه وت خاڵیان

ئاشكراكرد. دوای راگه یاندنی ئه و رێكه وتننامه یه ، سه رۆكایه تی هه رێم و الیه نه سیاسیه كان بڕیاریان���دا وه زی���رو پارله مانت���اره كان بگه ڕێنه وه ب���ۆ به غ���دا. دوای ئه وه ی ل���ه )2013/3/7( بودج���ه ی عێ���راق هه ندێ���ك په س���ه ندكراو له پارله م���ان داواكاری الیه ن���ی ك���وردی له به رچ���او نه گیرا، وه زیرو پارله مانتاره كورده كان هه رێمی ب���ۆ بگه ڕێن���ه وه بڕیاریان���دا

كوردستان.

عێراقیه : گه ڕانه وه هه ڵه بولیستی عێراقیه له ئێستادا له ناكۆكیه كی تونددان له گه ڵ حكومه ته كه ی مالیكی و له و ده س���تی وه زیرێكیش���ان چه ن���د حكومه ته كێش���اوه ته وه . پارله مانتاری مه س���اری ، ئه حم���ه د لیس���ته ئ���ه و رایده گه یه نێ���ت گه ڕان���ه وه ی وه زی���ره كورده كان ب���ۆ به غ���دا "له كاتی خۆی نه بو"، به هۆكاری ئه وه ی "ده بێته هۆی

به هێزبون���ی ئ���ه و حكومه ته ی كه هۆی گشت كێشه و گرفته كانه له عێراق".

ناوبراو، گه ڕان���ه وه ی وه زیرانی كورد به "هه ڵه " ناوده بات، به اڵم پش���تیوانی له گه ڕان���ه وه ی پارله مانتاره كان ده كات، چونكه به بڕوای ئ���ه و "پارله مان وه كو ده زگایه كی چاودێ���ری ، ده توانێت دژی حكومه ت هه ڵه كانی سیاس���ه ته هه مو

بوه ستێته وه ".ح���ه وت رێكه وتننام���ه ده رب���اره ی خاڵیه ك���ه ی نێوان ك���وردو به غدا، كه ئه منی و به پرس���ه سیاس���ی و تایبه تن مه س���اری ئیداریی���ه كان، ئاب���وری و به ئاوێنه ی راگه یاند "مالیكی به ڵێنه كانی به رانبه ر كورد جێبه جێ ناكات و هیچی ناباته سه ر". سه رباری نائومێدییه كانی له حكومه ته كه ی مالیكی ، به اڵم خوازیاره كێش���ه كانی نێ���وان هه رێ���م و ناوه ن���د چاره س���ه ربكرێن، ب���ه اڵم به مه رجێ���ك سیاسێكانی الیه نه حیس���ابی "له سه ر دیكه نه بێت". داواش له س���ه ركردایه تی سیاس���ی كوردس���تان ده كات "پش���ت عێراق به شخوراوه كانی له سته ملێكراوو نه كه ن، ئیدی س���وننه بن یان شیعه ". هه روه ها به پێویس���تی ده زانێت له دوای ك���وردی الیه نی رێكه وتن���ه وه ، ئ���ه و له پاڵپش���تیكردنی پاش���گه زنه بێته وه

داواكاری خۆپیشانده رانی سوننه .

بڕیارده ری پارله مان: دوا رێكه وتنه عێ���راق په رله مان���ی بڕی���ارده ری پارله مانتار محه مه د خالیدی ، ئه نجامدانی دیال���ۆگ و دانوس���تان و رێكه وت���ن بۆ كۆتایهێن���ان به كێش���ه و قه یرانه كان���ی عێراق به كارێكی ئه رێنی ده زانێت، به اڵم به مه رجی ئه وه ی "نیه تێكی راسته قینه هه رچه نده هه بێت"، جێبه جێكردنی بۆ مالیكی ده زانێت به ئه س���ته می ناوبراو رێكه وتنه كان���ی له گ���ه ڵ الیه نی كوردی جێبه جێ بكات، ب���ه اڵم ده ڵێت "ره نگه

ئه مه دوا رێكه وتن بێت".

ئاوێن���ه ی رونكرده وه ب���ۆ خالیدی ، به پێویستی ده زانێت رێڕه وی سیاسه ت و ئیداره دانی ئه م واڵته "راس���تبكرێته وه و به دیبهێنرێت و هاوبه ش���ی هاوسه نگی و رێكه وتنه كانی پێش���و ك���ه له و بواره دا ك���راون، جێبه ج���ێ بكرێن. وتیش���ی "به اڵم ئێم���ه گومانمان له راس���تگۆیی

حكومه ته كه ی مالیكی هه یه ".له باره ی گه ڕانه وه ی وه زیره كورده كان، وت���ی "كارێك���ی هه ڵه بو"، ب���ه اڵم بۆ گه ڕان���ه وه ی پارله مانتاره كورده كان بۆ دانیشتنه كانی پارله مان، وتی "كارێكی

باشبو".

ره وتی سه در: خۆشحاڵینبه ره وتی س���ه ر ئه ح���راری كوتله ی سه در خاوه نی چل كورسین له پارله مانی عێراق. ئیقب���ال عه زاوی ، ك���ه خانمه پارله مانتارێكی ئه و لیسته یه ، پێشوازی له گه ڕانه وه ی وه زیره كورده كان ده كات

ب���ۆ كۆبونه وه ی ئه نجومه ن���ی وه زیرانی عێراق. وتیش���ی "به هیواین كێش���ه كان

چاره سه ربكرێن".بۆ به رده وامبونی پرۆس���ه ی سیاسی عێراق، ئه و پارله مانتاره پێشنیار ده كات هه ندێ الیه نی سیاس���ی مل بۆ هه ندێك ل���ه داواكاری الیه نه كانی تر بده ن. به اڵم ئام���اژه ی به وه ش���دا "چه ن���د خاڵێكی له رێكه وتنه ك���ه ی ناك���ۆك ناڕۆش���ن و نێ���وان هه رێم و ناوه ن���د هه یه ". یه كێك له خاڵه كانی رێكه وتنامه ی نێوان هه رێم و ناوه ند، داواكردنه له ئه نجومه نی نوێنه ران بۆ چاوخش���اندنه وه به یاسای بودجه ی ئه مساڵدا، له باره ی ئه م خاڵه وه ، عه زاوی ده ڵێ���ت "بۆ هه مواركردن���ه وه ی پرۆژه ره زامه ندی پێویس���ته بودجه ، یاسای

سه رجه م الیه نه كان به ده ستبهێنرێت".

مالیكی : گه ڕانه وه ی كورد بۆ پاره یه لیس���تی پارله مانتارێك���ی ب���ه ڕای

ده وڵه ت���ی قان���ون كه ن���وری مالیكی سه رۆكایه تی ده كات، ناكۆكی سه ره كی كورد له سه ر بودجه و موچه ی پێشمه رگه بوه . له باره ی مادده ی )140( و قانونی نه وت و غازیش���ه وه ده ڵێت "په یوه ندی

به حكومه ته وه نییه ".ده وڵه ت���ی لیس���تی پارله مانت���اری قان���ون عه بدولس���ه الم مالیك���ی ك���ه ئامۆزای س���ه رۆك وه زیران���ی عێراقه ، باس ل���ه وه ده كات داواكارییه كانی كورد به حكومه ته وه و په یوه س���ته هه ندێكی په یوه س���تن دیكه ش���ی ئه وان���ی به پارله مانه وه . له وباره یه وه ئاشكرایكرد كه خاڵی س���ه ره كی ناكۆكیه كانی كورد له س���ه ر بودجه و موچه ی پێش���مه رگه )140( و م���ادده ی له ب���اره ی ب���وه . یاسای نه وت و غازیش���ه وه ، وتی "ئه وه ئه ركی نییه و به حكومه ته وه په یوه ندی

پارله مانه ".ناوبراو، په یوه ندی نێوان هاوپه یمانی ش���یعه كان و هاوپه یمانی كوردستانی به "په یوه ندییه كی س���تراتیژی " ناوده بات، هه رچه نده ده ڵێت "ناكۆكیشمان هه یه ". له باره ی گفتوگۆكانی ئه مجاره ی وه فدی كوردی و پێكهێنانی لیژنه بۆ چاره سه ری گرفت���ه كان، وت���ی "ئ���ه وه به ڵگه ی���ه له س���ه ر ئه وه ی كه حكوم���ه ت ده رگای بارودۆخه كه ش دانه خستوه ، گفتوگۆی واده خوازێ���ت كه له ڕێ���گای گفتوگۆوه

چاره سه ری كێشه كان بكرێت".قانون، ده وڵه تی پارله مانتاره ك���ه ی جه خ���ت له وه ده كات���ه وه گه ڕان���ه وه ی بۆ ك���ورده كان په رله مانتاره وه زی���رو به غ���دا "كارێكی باش���بوه "، به هۆكاری ئه وه ی "وه زیر نوێنه ری كوتله یه ك یان الیه نێك نییه ، به ڵك���و نوێنه ری هه مو گه ل���ی عێراقه ". داواكاریش���ه به ڕێگای چاره س���ه ركردنی هه وڵی ده س���توری كێش���ه كان بدرێت. بۆیه ده یوت "هیچ رێكه وتنێك ناكه ین پێچه وانه ی ده ستورو

یاسا بێت".

1. ئاماده كردن���ی پڕۆژه یاس���ایه كی )قه ره بوكردن���ه وه ی ب���ه تایب���ه ت قوربانیانی شااڵوه كانی ئه نفال و چه كی كیمیایی و راپه ڕین و گۆڕه به كۆمه ڵه كان(و حكومه ت���ی فیدراڵ ب���ۆ یارمه تیدانی ئه و ئ���او اره و په نابه ران���ه ی له هه رێمی كوردس���تانن؛ ب���ڕه پاره ی پێویس���ت

ته رخانده كات.2. پێكهێنانی لیژنه یه كی بااڵی ئه منی

بۆ هه ماهه نگیی ئه منی.3. پێكهێنانی لیژنه یه ك له هه ردوال بۆ به ڕێوه بردنی له ورده كاریی لێكۆڵینه وه ئه منی���ی هاوب���ه ش له ناوچ���ه ناكۆكی له سه ره كان كه به میكانیزمێكی تایبه ت و بێ له فه رمانده كانی ئۆپه راس���یۆنه كان، دیجله ؛ ئۆپه راس���یۆنی له نێویش���یاندا

به ڕێوه ده برێ.4. پێكه وه كارك���ردن له پێناو دانانی یاسای دیاریكردنی سنوره ئیدارییه كان ب���ۆ پارێزگاكان وه ك ئ���ه وه ی له الیه ن س���ه رۆكایه تی كۆم���اره وه پێش���كه ش ك���راوه ، نوێن���ه ران به ئه نجومه ن���ی هه روه ها پڕۆژه یاسای هه ڵوه شانه وه ی بڕیاره كانی )ئه نجومه نی سه ركردایه تی ئه نجومه نی له الی���ه ن ك���ه ش���ۆڕش(

وه زیرانه وه پێشكه ش كراوه .لیژنه یه كی هاوبه ش 5. پێكهێنان���ی قه زاو له كێش���ه كانی لێكۆڵین���ه وه بۆ گومرگ و سه فه رو ده روازه سنورییه كان و هاوش���ێوه كانیان له ه���ه ردو حكومه تی

فیدراڵ و حكومه تی هه رێم.نوێنه ران له ئه نجومه نی داواكردن .6بۆ چاوخش���اندنه وه به یاسای بودجه ی فیدراڵی ساڵی )2013(و پاشكۆكانیدا،

به شێوه یه كی ئوسوڵی.لیژنه یه كی هونه ری پێكهێنان���ی .7له هه ردوال بۆ رێككه وتن له س���ه ر پڕۆژه یاس���ای ن���ه وت و غازو پڕۆژه یاس���ای

دابه شكردنی داهاته كان.

ئا: سۆران

پارله مانتارێكی یه كێتی له پارله مانی عێراق رایده گه یه نێت ئه و رێكه وتنه ی

له نێوان كوردو مالیكی واژوكراوه ، جێبه جێ ناكرێت. پێیوایه

دروستكردنی لیژنه بۆ جێبه جێكردنی ئه و رێكه وتنه هیچ سودی نیه ، چونكه

"سه قفی زه مه نی بۆ هیچ شتێك دانه نراوه ". پارله مانتارێكی لیستی

گۆڕانیش ئاماژه به وه ده كات رێكه وتنی ئه مجاره له سه ر پاره یه ، نه ك پێشمه رگه و مادده ی )140(.

"له عێراق���دا س���وننه و ش���یعه دژی خواس���ته كانی ئێمه ن، ئێمه دۆستمان نیه و ك���ورد خۆی دۆس���تی خۆیه تی ، ئه گه ر ئێم���ه ماڵی خۆمان یه كبخه ین". پارله مانتاری فراكس���یۆنی هاوپه یمانی له پارله مانی )یه كێت���ی ( كوردس���تان عێراق د.سیروان ئه حمه د، به م شێوه یه ره وش���ی له باره ی خۆی هه ڵوێس���تی

ئێستای عێراق خسته ڕو.س���ه ردانی هه فته ی رابردوی وه فدی به غ���دا، ب���ۆ كوردس���تان هه رێم���ی رێكه وتنێك���ی ح���ه وت خاڵ���ی له گه ڵ س���ه رۆك وه زیرانی عێراق لێكه وته وه . ئه مه له كاتێكدایه له سه ره تای پێكهێنانی ئ���ه م حكومه ته دا لیس���ته كوردییه كان به داواكارییه كی حه ڤده خاڵیه وه چونه به غداو رایانگه یان���د ده بنه هاوپه یمانی الیه نێ���ك گره نت���ی جێبه جێكردنی ئه و خااڵنه بكات. دواتریش له س���ه روه ختی مالیكیدا كابین���ه ی دوه می پێكهێنانی رێكه وتننامه ی هه ولێ���ر واژوكرا، ئه مه س���ه رباری بونی ده س���تور. بونی ئه و رێكه وتنانه ش له كاتێكدایه حكومه ته كه ی مالیكی ماوه ی كه متر له ساڵێكی ماوه و داهاتودا له س���اڵی چاوه ڕوانده كرێ���ت

هه ڵبژاردنی پارله مان ئه نجام بدرێت.د.س���یروان، بۆ ئاوێنه ی رونكرده وه به دوری ده زانێ���ت مالیكی به ڵێنه كانی جێبه ج���ێ ب���كات. وتیش���ی "دڵنیام چونك���ه ن���اكات، هی���چ مالیك���ی حكومه تی مالیك���ی ، حكومه ته ك���ه ی قه یرانه كانه و به ڕاستی ئێمه هیچ به هیچ

ناكه ی���ن". ناوب���راو ئاش���كرای ده كات له گه ڵ گه ڕان���ه وه ی وه زیره كورده كان نه ب���وه بۆ به غ���دا، پێیوایه ده بو كورد حكومه ت���ی مالیكی بایك���ۆت بكردایه "به گه ڕان���ه وه ی وه زی���ره ك���ورده كان، جارێكیتر حكومه تم���ان به هێزكرده وه ،

كه زۆر الواز بوبو".رێكه وتنی )2013/4/29( به گوێره ی نێ���وان هه ولێرو به غدا، چه ند لیژنه یه ك رێكه وتنه ك���ه جێبه جێكردن���ی ب���ۆ جگه له دانانی ئه م���ه پێكده هێنرێ���ت، نوێنه رێكی ك���ورد له به غداو نوێنه رێكی ب���ۆ چاودێریكردنی له هه ولێر به غداش جێبه جێكردنی خاڵه كانی رێكه وتنامه كه . له باره ی دروس���تكردنی ئه و لیژنانه وه ، د.سیروان بێئومێدیی خۆی ده رده بڕێت و ده ڵێ���ت "ه���ه ر ش���تێك لیژن���ه ی بۆ دروستكرا، هیچ سودێكی نییه ، چونكه تائێس���تا س���ه قفێكی زه مه نی بۆ هیچ

شتێك دانه نراوه ".رێكه وتن���ی نێ���وان ك���وردو به غ���دا نێوان شیعه ی په یوه ندی له كاتێكدایه ، فه رمانڕه وای عێراق و الیه نه سیاسیه كانی

س���وننه له وپه ڕی گرژیدای���ه ، ئه وه ش كه س���وننه كان خۆپیشاندانی به هۆی ماوه ی زیاتر له چوار مانگه به رده وامه ، هه روه ها روداوه كان���ی مانگی رابردوی ق���ه زای حه ویجه ش هێن���ده ی تر ئه و

په یوه ندییانه ی گرژتركرد.به بۆچونی پارله مانتاره كه ی یه كێتی ، خاڵ���ی ئه رێنی رێكه وتنه ك���ه له وه دایه كه ك���ورد ب���ۆ رایگش���تی و ده ره وه ی رونك���رده وه ك���ه "ك���ورد گفتوگ���ۆی ده وێت و له گه ڵ چاره سه ری كێشه كانه و له گه ڵ توندوتیژی نییه ". به اڵم پاشان راش���كاوانه هه ڵوێستی خۆی راگه یاندو وت���ی "ئ���ه م عێراقه جێگ���ه ی ئێمه ی كوردی تێدا نابێت���ه وه ، ئێمه ناتوانین له گه ڵ ئه مانه بژین، چونكه ئاماده نین

خواسته كانمان به دیبێنن".له كاتی دروس���تبونی هه ر قه یرانێكی عێراق سیاس���یه كانی الیه نه سیاسیدا ده س���توری بۆ گه ڕانه وه بانگه ش���ه ی ده ستوره ی ئه و ده كه ن. هه میش���ه یی كه هه شت ساڵ له مه وبه ر له راپرسیه كی د.سیروان په س���ه ندكرا. جه ماوه رییدا

ئاماژه به وه ده كات له ده ستوردا هه ندێك له مافه كان���ی كوردی تێدا جێگیركراوه ، بۆیه ك���ورد پێی رازی ب���وه و ده نگی له الیه ن���ه ره خن���ه ب���ه اڵم پێ���داوه ، فه رمانڕه واكانی عێراق ده گرێت و ده ڵێت "ئ���ه وان ئاماده نین رێز له و ده س���توره بگ���رن، ك���ه زۆرب���ه ی عێراقی���ه كان

به كوردیشه وه ده نگیان پێداوه ".پارله مانت���اری خۆی���ه وه له الی���ه ن فراكس���یۆنی گۆڕان د.له تیف مسته فا، پێیوای���ه رێگای چون���ی وه فده كان بۆ به غدا تاقیكراوه ته وه و س���ودی نه بوه . له گه ڵ ئه مجاره ش "وه فده كه ی ده ڵێت ئه وه كان���ی دیك���ه جی���اوازی نی���ه ". له پابه ندبون جه ختكردن���ه وه له باره ی به ده ستوره وه ده ڵێت "كێشه كه له وه دایه هه ركه س���ه و به و ش���ێوه یه ی خۆی لێ به رژه وه ندییه كانی به پێ���ی تێده گات و

ده ستور لێكده داته وه ".رێكه وتننامه ی له خاڵه كان���ی یه كێك نێ���وان ك���وردو به غ���دا، پێكهێنان���ی لیژنه یه ك���ی هونه ری���ی هاوبه ش���ه بۆ رێككه وتن له سه ر پڕۆژه یاسای نه وت و دابه ش���كردنی یاس���ای پ���ڕۆژه غازو داهاته كان. ئه مه له كاتێكدایه هه ریه كه له ئه نجومه ن���ی وه زی���ران و ئه نجومه نی نوێنه ران و الیه نی كوردی ماوه ی چه ند س���اڵێكه ره شنوس���ی پڕۆژه قانونیان له وباره ی���ه وه داوه ت���ه پارله مان، به اڵم رێكنه كه وتنی الیه نه به هۆی تائێس���تا

سیاسیه كانه وه ، په سه ند نه كراوه .ئ���ه وه ی ب���ه الی پارله مانتاره ك���ه ی گۆڕان���ه وه جێگه ی پرس���یاره ئه وه یه " ئایا ده وڵه تی یاس���ا سبه ی پاشگه ز نابێت���ه وه ؟ ئایا كوردو ده وڵه تی قانون ده توان���ن زۆرین���ه پێكبهێن���ن و پڕۆژه كوتله كانی ئای���ا تێپه ڕێنن، یاس���اكه مه وات���ن و س���ه درییه كان و عێراقیه بۆ دژایه تی مالیكی ی���ان موزایه ده ، دژی

ئه و رێكه وتنه ناوه ستنه وه ؟".رێكه وتنی سه رنجڕاكێش���ی خاڵ���ی كوردو به غدا، وه كو حاكم شێخ له تیف وتی ئه وه یه "مالیكی توانیویه تی كێشه س���ه ره كیه كان له بیری كورد به رێته وه ، چونك���ه ئه مج���اره كێش���ه ی )140( و

پێشمه رگه له گۆڕێ نین".

عێراقیه : مالیكی به ڵێنه كانی به رانبه ر كورد جێبه جێ ناكات و هیچی ناباته سه ر

ده قی خاڵه كانی رێكه وتننامه ی نێوان

هه ولێرو به غدا، كه حكومه تی هه رێم

باڵویكرده وه :

پارله مانتارێكی یه كێتی : عێراق جێگه ی كوردی تێدا نابێته وه

د.سیروان ئه حمه د

كورد گفتوگۆی

ده وێت و له گه ڵ چاره سه ری كێشه كانه و

له گه ڵ توندوتیژی نییه

چه ند خاڵێكی ناڕۆشن و ناكۆك

له رێكه وتنه كه ی نێوان هه رێم و

ناوه ند هه یه

بۆ هه مواركردنه وه ی پرۆژه یاسای

بودجه ، پێویسته ره زامه ندی

سه رجه م الیه نه كان به ده ستبهێنرێت

Page 8: ژماره 376

‌‌‌ئا:‌رامان‌عومه‌ر

به‌پێی‌ئه‌و‌ئامارانه‌ی‌له‌به‌رده‌ست‌رۆژنامه‌ی‌ئاوێنه‌دان،‌سااڵنه‌‌

به‌رێژه‌ی6.5%‌شمه‌ك‌و‌خۆراك‌له‌كوردستان‌گران‌ده‌بێت‌و‌شاره‌زایانی‌بواری‌ئابوری‌جه‌خت‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌ده‌كه‌نه‌وه‌‌كه‌‌ئه‌و‌رێژه‌یه‌‌له‌سه‌روی‌

ستانداردی‌جیهانیه‌وه‌یه‌.

به‌پێ���ی‌ئامارێك،‌له‌ماوه‌ی‌ش���ه‌ش‌س���اڵی‌راب���ردودا‌زۆرێك‌له‌ش���مه‌ك‌و‌خۆراكه‌كان���ی‌‌هه‌رێم���ی‌كوردس���تان،‌به‌رێژه‌ی‌6.5%‌نرخه‌كه‌ی‌به‌رزبۆته‌وه‌،‌له‌ساڵی‌2007یش���ه‌وه‌‌تا‌‌2012رێژه‌ی‌هه‌ڵئاوس���ان‌له‌هه‌رێمی‌كوردستاندا‌له‌‌39%بوه‌.‌پارێزگای‌هه‌ولێریش‌به‌رزترین‌ئاستی‌به‌رده‌كه‌وێت،‌كه‌‌له‌و‌ماوه‌یه‌دا‌رێژه‌ی‌هه‌ڵئاوس���ان‌ل���ه‌و‌پارێزگایه‌دا‌نزیكه‌ی‌له‌‌51%بوه‌،‌واته‌‌هه‌ر‌شمه‌ك‌و‌خۆراكێك‌به‌رێژه‌ی‌8.48%‌نرخه‌كه‌ی‌

به‌رزبۆته‌وه‌.‌مامۆستای‌ئابوری‌له‌زانكۆی‌سلێمانی،‌د.عیزه‌ت‌س���ابیر‌له‌وباره‌ی���ه‌وه‌‌ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌كات،‌رێژه‌ی‌هه‌اڵوسان‌به‌پێی‌س���تانداردی‌جیهانی‌‌تا‌4%‌ئاساییه‌،‌به‌اڵم‌وه‌ك‌ئه‌و‌ده‌ڵێت‌"ئه‌و‌ژماره‌یه‌ی‌‌كوردس���تاندا‌هه‌یه‌،‌مایه‌ی‌‌هه‌ڵوێسته‌‌هه‌ركاتێ���ك‌ چونك���ه‌‌ له‌س���ه‌ركردنه‌،‌هه‌ڵئاوس���ان‌رویدا،‌مان���ای‌وایه‌‌نرخ‌به‌رزه‌و‌هه‌ركاتێكش‌نرخ‌به‌رزبو‌مانای‌

وایه‌‌خه‌ڵك‌خۆشگوزه‌ران‌نییه‌".رۆژنامه‌نوس���ی‌ئاب���وری،‌كورده‌وان‌به‌رزبون���ه‌وه‌ی‌ له‌ب���اره‌ی‌ محه‌م���ه‌د،‌نرخ���ه‌كان،‌بۆچون���ی‌‌وای���ه‌،‌له‌ه���ه‌ر‌ش���وێنێك‌نرخه‌كان‌به‌رزبێته‌وه‌،‌مانای‌وایه‌،‌له‌و‌ش���وێنه‌‌پ���اره‌‌زۆره‌،‌به‌اڵم‌وه‌ك‌ئ���ه‌و‌ده‌ڵێ���ت‌"ئ���ه‌وه‌ی‌ده‌بێته‌‌قوربان���ی‌چینه‌‌هه‌ژاره‌كه‌ی���ه‌و‌داهاتی‌له‌گه‌ڵ‌ئ���ه‌و‌به‌رزبونه‌وه‌یه‌‌ناگونجێت‌و‌پێداویس���تیه‌كانی‌ ناتوانێت‌ ب���ه‌وه‌ش‌ژیان���ی‌رۆژان���ه‌ی‌دابین‌ب���كات".‌د.‌عیزه‌تیش‌ل���ه‌وه‌دا‌هاوڕایه‌‌و‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كات‌ئ���ه‌و‌به‌رزبونه‌وه‌ی���ه‌‌داهات���ی‌كه‌مده‌كاته‌وه‌و‌ خێزان���ه‌كان‌ تاكه‌كان‌و‌ده‌ڵێت‌"ئه‌گه‌ر‌تاكێك‌سااڵنه‌‌به‌رێژه‌ی‌له‌‌5%‌موچه‌ك���ه‌ی‌به‌رزبێته‌وه‌،‌مانای‌چونكه‌‌ كه‌میك���ردوه‌،‌ موچه‌كه‌ی‌ وایه‌‌نرخ���ی‌به‌رزبونه‌وه‌ی‌پێداویس���تیه‌كان‌

6.5%ه‌".له‌باره‌ی‌هۆكاری‌‌به‌رزبونه‌وه‌ی‌نرخی‌ش���مه‌ك‌له‌شاری‌‌هه‌ولێر،‌ئه‌و‌مامۆستا‌ئابوری���ه‌ی‌‌زانكۆی‌س���لێمانی‌ده‌ڵێت‌"به‌هۆی‌یه‌كگرتن���ه‌وه‌ی‌وه‌زاره‌ته‌كان‌و‌بردن���ه‌وه‌ی‌كاره‌كان‌بۆ‌هه‌ولێر‌و‌هاتنی‌باڵوێ���زی‌واڵتان‌و‌هاتن���ی‌ژماره‌یه‌كی‌زۆر‌گه‌ش���تیار‌بۆ‌پایته‌خت‌وایكردوه‌،‌

نرخه‌كان‌زۆر‌به‌رزببنه‌وه‌".‌به‌پێ���ی‌ئه‌و‌ئاماره‌ی‌‌ل���ه‌الی‌‌ئاوێنه‌‌تێكڕای‌ هه‌ولێ���ر‌ پارێ���زگای‌‌ هه‌ی���ه‌،‌له‌‌8.48%ه‌و‌ س���ااڵنه‌ی‌ هه‌ڵئاوسانی‌له‌ریزبه‌ن���دی‌ دهۆكی���ش‌ پارێ���زگای‌

دوه‌مدایه‌‌كه‌‌له‌ش���ه‌ش‌ساڵی‌رابردودا‌به‌خۆی���ه‌وه‌‌ هه‌ڵئاوس���انی‌ ‌%36.21بینیوه‌و‌تێكڕای‌سااڵنه‌ی‌هه‌ڵئاوسانیش‌له‌و‌پارێزگایه‌‌له‌زیاتر‌6%ه‌،‌پارێزگای‌سلێمانیش‌نزمترین‌رێژه‌ی‌هه‌ڵئاوسانی‌به‌خۆیه‌وه‌‌بینوه‌،‌كه‌‌له‌ماوه‌ی‌ش���ه‌ش‌س���اڵی‌راب���ردودا‌ل���ه‌‌30.54%‌بوه‌و‌ل���ه‌5.09%‌بوه‌،‌ تێكڕای‌‌سااڵنه‌ش���ی‌هۆكاری‌ ئابورییه‌ك���ه‌،‌ رۆژنامه‌نوس���ه‌‌له‌پارێزگای‌ هه‌ڵئاوسان‌ رێژه‌ی‌ كه‌میی‌پارێزگاكه‌ی‌ به‌دو‌ به‌به‌راورد‌ سلێمانی،‌تر‌ب���ۆ‌كه‌مبونه‌وه‌ی‌رێژه‌ی‌س���امان‌و‌داهات‌له‌و‌پارێزگای���ه‌‌ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌.‌

هه‌روه‌ها‌ده‌ڵێ���ت‌ له‌وباره‌ی���ه‌وه‌‌ د.عی���زه‌ت‌یه‌كێك���ه‌‌ داه���ات،‌ "كه‌مبون���ه‌وه‌ی‌له‌ئه‌گ���ه‌ره‌كان،‌بۆ‌هه‌ژاریی‌س���لێمانی‌له‌چاو‌دو‌پارێزگاكه‌ی‌تر".‌ئه‌و‌وتیشی‌‌"ئه‌گه‌ر‌هه‌ر‌ش���وێنێك‌‌‌هه‌ڵئاوسانی‌تێ���دا‌به‌رزب���و،‌مانای‌وا‌نی���ه‌‌داهاتی‌تاك���ه‌كان‌زی���اد‌ده‌بێت،‌ب���ه‌اڵم‌ئه‌مه‌‌

ئاماژه‌یه‌كه‌‌بۆی".‌ئه‌و‌مامۆس���تایه‌ی‌‌زانكۆ‌ئه‌وه‌ش���ی‌خسته‌ڕو‌كه‌‌پێویسته‌‌حكومه‌تی‌هه‌رێم‌كار‌بكات‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌رێژه‌ی‌هه‌ڵئاوسان‌له‌هه‌رێم‌كوردستاندا‌له‌وه‌‌زیاتر‌نه‌بێت،‌وتیشی‌‌"ئه‌گه‌ر‌به‌رزبێت‌واته‌‌هه‌ڵئاوسان‌له‌نرخه‌كاندا‌هه‌ی���ه‌،‌كه‌‌له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌دانیشتوانی‌ئه‌و‌ناوچه‌یه‌دا‌نیه‌،‌چونكه‌‌هه‌م���و‌به‌رزبونه‌وه‌یه‌ك‌ل���ه‌و‌نرخانه‌دا‌مانای‌كه‌مبونه‌وه‌ی‌داهاتی‌راسته‌قینه‌ی‌

تاك‌و‌خێزانه‌كانه‌".ئه‌و‌جه‌خت‌ل���ه‌وه‌ش‌ده‌كاته‌وه‌،‌كه‌‌هه‌تا‌هه‌ڵئاوس���ان‌زیات���ر‌بێت‌خه‌ڵك‌كه‌متر‌خۆش���گوزه‌ران‌ده‌بێ���ت،‌بۆیه‌‌ده‌ڵێ���ت‌"پێویس���ته‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌به‌جدی‌‌بیر‌له‌مه‌ترس���ی‌‌ئ���ه‌و‌ئامارانه‌‌

بكات".

ئابووری(376(‌سێشه‌ممه‌‌2013/5/7 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

‌‌‌ئا:‌ئاسۆ‌سه‌راوی‌

به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌پێوانه‌سازی‌‌و‌كۆنتڕۆڵی‌‌جۆریی‌‌سلێمانی‌،‌ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌كات،‌جگه‌‌له‌خوارده‌مه‌نی‌،‌سه‌رجه‌م‌ئه‌و‌كااڵیانه‌ی‌‌دێته‌‌سنوری‌‌پارێزگای‌‌سلێمانیه‌وه‌،‌له‌الیه‌ن‌ئه‌وانه‌وه‌،‌

پشكنینی‌‌بۆ‌ده‌كرێت،‌ئه‌و‌ده‌ڵێت‌"ده‌رمان‌و‌خوارده‌مه‌نی‌‌له‌الیه‌ن‌

ته‌ندروستیه‌وه‌‌پشكنینی‌‌بۆ‌ده‌كرێت‌و‌كااڵكانی‌‌تریش‌له‌الیه‌ن‌ئێمه‌وه‌،‌به‌اڵم‌ئێمه‌‌پێمان‌باشه‌‌پشكنینی‌‌هه‌مو‌كااڵكان‌و‌خوارده‌مه‌نی‌‌و‌ده‌رمانیش،‌له‌الیه‌ن‌یه‌ك‌ده‌زگاوه‌‌سه‌رپه‌رشتی‌‌

بكرێت".

كۆنتڕۆڵی‌‌ پێوانه‌سازی‌‌و‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌جۆری‌‌س���لێمانی‌،‌ئه‌حم���ه‌د‌محه‌مه‌د‌مه‌حم���ود‌له‌دیدارێك���ی‌‌ئاوێنه‌دا‌باس‌ل���ه‌وه‌‌ده‌كات،‌جگ���ه‌‌ل���ه‌وه‌ی‌‌خۆیان‌پش���كنین‌بۆ‌هه‌مو‌ئه‌و‌كااڵیانه‌‌ده‌كه‌ن‌كه‌‌دێته‌‌سنوری‌‌سلێمانیه‌وه‌،‌هاوكات‌ئه‌و‌كااڵیانه‌ش‌ك���ه‌‌له‌توانای‌‌خۆیاندا‌نییه‌،‌پش���كنینی‌‌بۆ‌بك���ه‌ن،‌له‌الیه‌ن‌سویسریه‌وه‌‌ فه‌ره‌نسی‌‌و‌ كۆمپانیای‌‌ دو‌پش���كنینیان‌بۆ‌ده‌كرێت،‌كه‌‌پێش���تر‌حكومه‌ت���ی‌‌هه‌رێم‌گرێبه‌س���تی‌‌له‌گه‌ڵ‌كردون،‌بۆ‌پش���كنینی‌‌ئ���ه‌و‌كااڵیانه‌ی‌‌

دێنه‌‌هه‌رێمه‌وه‌.هاتنی‌‌كااڵ‌و‌كه‌ل‌و‌په‌ل‌بۆ‌س���نوری‌‌پارێزگاری‌‌س���لێمانی‌،‌به‌فه‌رمی‌‌له‌سێ‌‌رێگاوه‌یه‌،‌ئه‌وانیش‌مه‌رزه‌كانی‌‌باشماخ‌و‌نێوده‌وڵه‌تی‌‌ فڕۆكه‌خانه‌ی‌‌ په‌روێزخان‌و‌سلێمانی‌،‌به‌اڵم‌سه‌ره‌كیترینیان،‌وه‌ك‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌كۆنتڕۆڵی‌‌جۆری‌‌سلێمانی‌‌ئاماژه‌ی‌‌پێده‌كات،‌مه‌رزی‌‌باش���ماخه‌،‌به‌اڵم‌له‌چه‌ندین‌الی‌‌تریشه‌وه‌‌به‌نهێنی‌‌و‌ئاش���كرا،‌كااڵ‌به‌بێ‌‌پشكنین‌هاورده‌ی‌‌هه‌رێم‌ده‌كرێت،‌به‌تایبه‌ت‌له‌ناوه‌ڕاست‌و‌خواروی‌‌عێراقه‌وه‌و‌له‌رێگای‌‌كه‌ركوكه‌وه‌‌رۆژانه‌‌كااڵیه‌ك���ی‌‌زۆر‌دێته‌‌هه‌رێمه‌وه‌،‌به‌ب���ێ‌‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌بنك���ه‌ی‌‌پش���كنینی‌‌پێوانه‌س���ازی‌‌و‌كۆنتڕۆڵ���ی‌‌جۆریی‌‌له‌و‌سنوره‌دا‌هه‌بێت،‌له‌وباره‌یه‌وه‌،‌ئه‌حمه‌د‌محه‌مه‌د‌ئه‌وه‌‌ده‌خاته‌رو‌نیازیان‌هه‌یه‌،‌له‌بانیمه‌قان،‌بنكه‌یه‌ك‌بۆ‌ئه‌و‌مه‌به‌سته‌‌له‌بانیمه‌قانیش‌ "به‌نیازی���ن‌ بكه‌ن���ه‌وه‌‌

كۆنتڕۆڵی‌‌جۆری‌‌سلێمانی‌: بۆ‌خوارده‌مه‌نی‌‌خراپ‌گله‌یی‌‌له‌ئێمه‌‌مه‌كه‌ن

ئه‌گه‌ر‌تاكێك‌سااڵنه‌‌به‌رێژه‌ی‌له‌‌5%‌موچه‌كه‌ی‌به‌رزبێته‌وه‌،‌مانای‌وایه‌‌موچه‌كه‌ی‌

كه‌میكردوه‌،‌چونكه‌‌نرخی‌به‌رزبونه‌وه‌ی‌

پێداویستیه‌كان‌6.5%ه‌

به‌نیازین‌له‌بانیمه‌قانیش‌

بنكه‌یه‌كی‌‌كوالیتی‌‌كۆنتڕۆڵ‌بكه‌ینه‌وه‌،‌

هه‌نگاویشمان‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌ناوه‌،‌ئه‌و‌كاره‌‌ته‌نها‌

هه‌ندێك‌رۆتینیاتی‌‌ئیداری‌‌ماوه‌

هه‌ندێک‌کۆڵبه‌ر‌به‌قاچاخ‌کااڵ‌ده‌گوازنه‌وه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فۆتۆ:‌ئارام‌که‌ریم

سااڵنه‌‌به‌رێژه‌ی‌6.5%‌شمه‌ك‌و‌خۆراك‌له‌كوردستان‌گران‌ده‌بێتشاره‌زایه‌كی‌‌ئابوری‌:‌رێژه‌ی‌هه‌اڵوسان‌به‌پێی‌ستانداردی‌جیهانی‌‌تا‌4%‌ئاساییه‌

بنكه‌یه‌كی‌‌كوالیتی‌‌كۆنتڕۆڵ‌بكه‌ینه‌وه‌،‌هه‌نگاویش���مان‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌ناوه‌،‌ئه‌و‌كاره‌‌ته‌نها‌هه‌ندێك‌رۆتینیاتی‌‌ئیداری‌‌

ماوه‌".به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌‌ 2012دا‌ له‌س���اڵی‌‌جۆری���ی‌‌ كۆنتڕۆڵ���ی‌‌ پێوانه‌س���ازی‌‌و‌سلێمانی‌،‌به‌هاوكاری‌‌هه‌ردو‌كۆمپانیای‌فه‌ره‌نسی‌‌و‌سویس���ریه‌كه‌‌پشكنینی‌‌بۆ‌ت���ه‌ن‌و‌369كیلۆ‌ 2ملیۆن‌و‌568هه‌زار‌كااڵ‌و‌ك���ه‌ل‌و‌په‌ل‌ك���ردوه‌،‌له‌و‌بڕه‌ش‌له‌پش���كنیندا‌ ته‌ن،‌ ‌915 189ه���ه‌زار‌ده‌رنه‌چ���وه‌‌رێگای���ان‌پێن���ه‌داوه‌‌بێته‌‌

سنوری‌‌هه‌رێمه‌وه‌.سویس���ری‌‌و‌ كۆمپانی���ای‌‌ ه���ه‌ردو‌هه‌رێ���م‌ حكومه‌ت���ی‌‌ فه‌ره‌نس���یه‌كه‌‌گرێبه‌ستی‌‌له‌گه‌ڵ‌كردون‌بۆ‌پشكنینی‌‌كااڵ،‌وه‌ك‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌پێوانه‌س���ازی‌‌و‌ده‌كات‌ باس���ی‌‌ جۆری���ی‌‌ كۆنتڕۆڵ���ی‌‌

نوسینگه‌یان‌ جیهان‌ واڵتانی‌‌ له‌زۆربه‌ی‌‌هه‌ی���ه‌،‌بازرگانانیش‌ه���ه‌ر‌له‌و‌واڵته‌ی‌‌بۆ‌ پش���كنینیان‌ لێده‌هێنن‌ كااڵك���ه‌ی‌‌ده‌كرێت‌و‌له‌الیه‌ن‌ئه‌و‌دو‌كۆمپانیایه‌وه‌‌بڕوانامه‌ی���ان‌پێده‌درێ���ت‌و‌ئه‌و‌ده‌ڵێت‌"هه‌ر‌بۆ‌دڵنیایی‌‌خۆمان،‌دوای‌‌ئه‌وه‌ی‌‌بڕوانامه‌ی‌‌ئ���ه‌و‌دو‌كۆمپانیاش‌هه‌یه‌،‌پشكنینیان‌له‌الیه‌ن‌ئه‌وانه‌وه‌‌بۆ‌كراوه‌،‌ئێمه‌‌به‌پێی‌‌گرێبه‌سته‌كه‌‌بۆمان‌هه‌یه‌،‌ل���ه‌10%‌هه‌مو‌ئ���ه‌و‌كااڵیان���ه‌ی‌‌ئه‌وان‌پشكنینیان‌بۆكردوه‌،‌دوباره‌‌پشكنینی‌‌

بۆ‌بكه‌ینه‌وه‌".له‌ب���اره‌ی‌‌ئه‌و‌بڕه‌‌پاره‌یه‌ش،‌كه‌‌ئه‌و‌دو‌كۆمپانیایه‌‌وه‌ریده‌گرن‌بۆ‌پشكنینی‌‌كااڵكان‌ئ���ه‌و‌به‌ڕێوه‌به‌ره‌‌ب���اس‌له‌وه‌‌ده‌كات،‌ئه‌گه‌ر‌كااڵكان‌له‌یه‌ك‌دۆالره‌وه‌‌تا‌‌80هه‌زار‌دۆالر‌نرخیان‌بێت،‌ئه‌وا،‌ئ���ه‌وان‌‌320دۆالر‌وه‌رده‌گ���رن،‌ل���ه‌و‌

بڕه‌‌پاره‌یه‌ش‌ل���ه‌20%‌ده‌ده‌نه‌‌الیه‌نی‌‌په‌یوه‌ندی���داری‌‌حكوم���ه‌ت‌"ئێمه‌‌ئه‌و‌له‌20%‌ده‌خه‌ینه‌‌حسابێكی‌‌تایبه‌تیه‌وه‌،‌به‌پاره‌ك���ه‌ی‌‌ئامێ���ری‌‌كوالیتی‌‌به‌رزی‌‌

پشكنینی‌‌پێده‌كڕین".پێوانه‌كان���ی‌‌ئ���ه‌و‌دو‌كۆمپانی���ا‌بۆ‌باش‌و‌خراپی‌‌كااڵكان،‌به‌پێی‌‌یاس���ای‌‌تایبه‌تمه‌ندی‌‌عێراق���ی‌‌ده‌بێت،‌هه‌ندێ‌‌له‌بڕگه‌كان���ی‌‌یاس���ایی‌‌تایبه‌تمه‌ن���دی‌‌عێراقیش‌وه‌ك‌ئه‌حمه‌د‌محه‌مه‌د‌ده‌ڵێت‌"پێویس���تی‌‌به‌هه‌مواركردن���ه‌وه‌‌هه‌یه‌‌و‌ده‌بێ���ت‌له‌په‌رله‌مانیش‌ئ���ه‌و‌هه‌مواره‌‌بكرێت،‌گۆڕانكاریه‌كانیش‌له‌بڕگه‌كانیدا‌به‌جۆرێك‌بێت،‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌م‌سه‌رده‌مه‌دا‌بگونجێ‌،‌به‌ده‌ر‌ل���ه‌وه‌‌هه‌ندێجار‌ئێمه‌‌بۆ‌پش���كنینی‌‌كااڵ‌كار‌به‌تایبه‌تمه‌ندی‌‌

ئه‌وروپی‌‌و‌خلیجییش‌ده‌كه‌ین".ئه‌و‌به‌ڕێوه‌به‌ره‌‌نكوڵی‌‌له‌وه‌‌ناكات،‌

ك���ه‌‌پێ���ش‌ده‌س���تبه‌كاربونی‌‌ئه‌وان،‌پش���كنینی‌‌ب���ۆ‌كااڵ‌و‌كه‌ل‌وپه‌ل���ه‌كان‌به‌ش���ێوه‌یه‌كی‌‌باش‌نه‌كراوه‌،‌هه‌ربۆیه‌‌كااڵ‌و‌كه‌ل‌وپه‌لی‌‌هه‌ندێك‌واڵت‌به‌نمونه‌‌واڵتێكی‌‌وه‌ك‌سین،‌ناوبانگی‌‌به‌خراپی‌‌پشكنینی‌‌ له‌ئێستادا‌ "به‌اڵم‌ رۆیشتوه‌،‌ئێمه‌‌و‌ له‌الی���ه‌ن‌ كااڵ‌و‌كه‌ل‌وپه‌ل���ه‌كان‌ئ���ه‌و‌دو‌كۆمپانیایه‌ش‌زۆر‌به‌باش���ی‌‌

ده‌كرێت".چه‌ن���د‌رۆژێك���ه‌‌هاورده‌كردن���ه‌وه‌ی‌‌ئۆتۆمبی���ل‌ب���ۆ‌ن���او‌هه‌رێم‌ده‌س���تی‌‌به‌بڕوانامه‌ی‌‌ هاتنیش���ی‌‌ پێكردۆته‌وه‌،‌فه‌ره‌نس���ی‌‌و‌ كۆمپانی���ا‌ پش���كنینی‌‌ئه‌وه‌‌ ده‌بێت،‌س���ه‌رباری‌‌ سویسریه‌كه‌‌چه‌ند‌مه‌رجێكیش‌دان���راوه‌‌بۆ‌هاتنی‌‌له‌وان���ه‌‌"ده‌بێت،‌سیس���ته‌می‌‌ئه‌ی‌‌بی‌‌ئێ���س‌و‌دو‌ئێرباك���ی‌‌و‌تایبه‌تمه‌ندی���ی‌‌خلیجی‌‌هه‌بێت،‌هاوكات‌نابێت‌جامڕه‌ش‌

بێت".‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌پێوانه‌سازی‌‌و‌كۆنتڕۆڵی‌‌جۆریی‌‌س���لێمانی‌،‌ئه‌وه‌ش‌ده‌خاته‌رو‌كه‌‌ب���ۆ‌هاتن���ی‌‌خوارده‌مه‌ن���ی‌‌خراپ‌نابێت‌هاواڵتی���ان‌گله‌یی‌‌له‌وان‌بكه‌ن،‌"بۆ‌خوارده‌مه‌نی‌‌خراپ،‌گله‌یی‌‌له‌ئێمه‌‌مه‌كه‌ن"،‌چونك���ه‌‌وه‌ك‌ئه‌و‌هێمای‌‌بۆ‌له‌الی‌‌ خوارده‌مه‌نی‌‌ پشكنینی‌‌ ده‌كات،‌ئه‌وان‌نییه‌،‌به‌ڵكو‌به‌الیه‌نی‌‌ته‌ندروستی‌‌"ده‌رمان‌و‌ ده‌ڵێ���ت‌ ئه‌و‌ س���پێردراوه‌و‌ته‌ندروس���تیه‌وه‌‌ له‌الیه‌ن‌ خوارده‌مه‌نی‌‌ب���ۆ‌ده‌كرێ���ت‌و‌كااڵكانی‌‌ پش���كنینی‌‌تریش‌له‌الی���ه‌ن‌ئێمه‌وه‌،‌ب���ه‌اڵم‌ئێمه‌‌پێمان‌باشه‌‌پشكنینی‌‌هه‌مو‌كااڵكان‌و‌خوارده‌مه‌نی‌‌و‌ده‌رمانیش،‌له‌الیه‌ن‌یه‌ك‌ده‌زگاوه‌‌سه‌رپه‌رشتی‌‌بكرێت،‌جا‌ئه‌و‌ده‌زگایه‌،‌ئێمه‌‌بین‌ی���ان‌الیه‌نێكی‌‌تر‌

ئێمه‌‌كێشه‌مان‌نییه‌".

تا‌هه‌ڵئاوسان‌زیاتر‌بێت‌خه‌ڵك‌كه‌متر‌خۆشگوزه‌ران‌ده‌بێت‌‌‌‌‌‌‌‌‌فۆتۆ:‌ئارام‌که‌ریم

Page 9: ژماره 376

له ئه وله ویاتی كاره كانم، تائێس���تا750 ه���ه زار ته ن، ده رمانم���ان له ناوبردوه و له كۆی 4هه زار ده رمانخانه ی نایاسایش ته نها له ماوه ی دو مانگی رابردودا 164 مان داخس���توه ، له و كاره ش به رده وام

ده بین تا كۆنتڕۆڵكردنی ده رمان.+ ئه و سنورانه ی ده رمانی لێوه دێت، كوێیه و ئه و كه سانه ش ده رمان هاورده

ده كه ن پسپۆڕن له بواره كه دا؟- له هه م���و س���نوره كانه وه ده رمان كه ركوكه وه له موسڵ و به تایبه ت دێت، ده رمانێكی زۆر به نایاسایی دێته هه رێم، ده رمان، هێنانی كۆنتڕۆڵكردنی دیاره كارێكی ئاسان نییه ، چونكه قازانجێكی زۆر هه یه و هه ندێك له وانه ش كه ئه و كاره ده كه ن، پس���پۆڕییان نییه ، هه رچه نده ئێم���ه مۆڵ���ه ت ده ده ینه پزیش���كانی پس���پۆڕی ئه و بواره ، به اڵم به داخه وه له كێشه ی ده رزیه كه وه بۆم ده ركه وت، پس���پۆڕانه پزیش���كه ل���ه و هه ندێك به كه سانی فرۆش���توه بڕوانامه كانیان بازرگان ت���ا بازرگانی هێنانی ده رمانی پێبكه ن، له ئێستادا ئێمه هه ڵمه تێكمان ده س���تپێكردوه ب���ۆ كۆنتڕۆڵكردن���ی ده بین، به رده وامیش ده رمان، هێنانی ت���ا كۆنتڕۆڵ���ی ده كه ین. جگ���ه له وه كارمه ندان���ی ته ندروس���تی ك���ه كاری رێگه مان ده كه ن، ده رمان فرۆش���تنی پێداون كه ته نها بۆیان هه یه 18 جۆر ده رمانی س���ه ره تایی بده نه هاواڵتیان، هه ر كارمه ندێك له وه زیاتر بفرۆش���ێ

لێپرسینه وه ی له گه ڵ ده كه ین.له گ���ه ڵ گرێبه س���تان ئێ���وه +بۆ ك���ردوه به ریتانی كۆمپانیایه ك���ی پش���كنینی ده رم���ان ده وت���رێ ئ���ه و كۆمپانیای���ه هی���چ نیه و ته نها س���ێ پاوه ن���د، س���ه روه ته كه یه تی ، ئه وه تا

چه ند راسته ؟- دیاره ئه و گرێبه سته به شێوه یه كی

یاس���ایی كراوه ، بڕی یه ك ملیۆن و 500 له كۆمپانیاكه ته ئمیم���ان دۆالر هه زار لێوه رگرتوه ، باشه كۆمپانیایه ك بتوانێ ئه و بڕه پاره وه ك ته ئمین بدات، ده كرێت سه روه ته كه ی 3پاوه ند بێت؟ له به رئه وه له گه ڵ رێزم ئه و قس���ه زۆر نامه نتیقیه كه ده ڵێن 3پاوه ند س���ه روه ته كه یه تی ، به اڵم دیاره ئه م جۆره قسانه ، قسه ی له كۆنتڕۆڵكردن���ی ك���ه كه س���انێكه به رژه وه ندیه كانیان ده كه وێته ده رماندا مه ترس���یه وه ، هه ر بۆی���ه په نا بۆ ئه و ج���ۆره پڕوپاگه ندان���ه ده ب���ه ن، جگه ل���ه وه ئ���ه و كۆمپانیایه تائێس���تا زۆر به باش���ی كاری بۆ كردوین، پشكنینی ب���ۆ نزیكه ی 2ه���ه زار ج���ۆر ده رمان كردوه ، كه 40جۆریان له ژێر پشكنیندا ده رنه چون و رێگ���ه له هاتنیان گیراوه . جگ���ه له وانه به نیازی���ن له مه ودوا نرخ له س���ه ر ده رمانیش بنوس���ین، ره نگه هه فت���ه ی داهاتو ئ���ه و كاره بكه وێته

بواری جێبه جێكردنه وه .+ كۆمپانی���ای ه���ۆز، ك���ه ده رزی ئه ڤاس���تینه كه ی ب���ۆ هات���وه ، پێش چه ن���د مانگێ���ك، چه ند پزش���یكێكی ئێوه ی له س���ه ر خه رج���ی خۆی بردوه ئه مه ش له دوب���ه ی ، بۆ كۆنگره ی���ه ك لێكدانه وه ی تری بۆ ده كرێت، قسه تان

له وباره یه وه چییه ؟- ئه وه كاتێك ده بێت لێكدانه وه ی تری بۆ بكرێت، كه ئێمه چاومان له و هه ڵه ی كۆمپانیای هۆز بپۆشیایه ، به اڵم ئێمه نه ك چاومان له وه نه پۆش���یوه ، به ڵكو له س���ه ر ئه و ده رزیه ، كه به قاچاخ بۆ هاتوه داویشمانه ته دادگا، به ده ر له وه بردنی چه ند پزیشكێك بۆ كۆنگره یه كی نێوده وڵه تی ، هیچ نایاس���اییه كی تێدا نابینی���ن هه ربۆی���ه ره زامه ن���د بوین، له م لێپرس���ینه وه گه وره ترین باش���ه واڵته دا چیه ؟ جگه له دادگا، ئێمه ئه و

كۆمپانیایه م���ان داوه ته دادگا ئێ له وه زیاتر چی لێبكه ین؟

+كه می پزیشك به تایبه ت له ده ره وه ی ش���اره كان یه كێ���ك بو له كێش���ه كان،

له وباره یه وه چیتانكردوه ؟ب���و یه كێ���ك ئ���ه وه راس���ته -له كێش���ه كانمان، ب���ه اڵم تاراده یه كی زۆر باش چاره س���ه ری ئه و گرفته مان عاره بمان پزیشكی به سه ده ها كردوه ، زۆری پزیش���كێكی دامه زران���دوه ، به هۆی دامه زاراندوه ، جاران سوریمان نه بونی پزیشكی پێویسته وه ، له كۆیه ، شه قاڵوه ، مێرگه سور، كفری ، چۆمان، نه ده كرا، نه ش���ته رگه ری سه یدسادق، به اڵم ئێستا ده كرێت، جگه له وه ئێستا له چه ند شوێنێكی وه ك شاره زور، كۆیه چۆمان، خه فاره تی 24 كاتژمێریمان بۆ پزیش���ك داناوه ، كه پێش���تر هه رگیز

ئه وه نه بوه .+ نه بون���ی نه خۆش���خانه ی مۆدێرنی پێویس���ت، هه س���ت ناكه یت یه كێكی تره له گرفت���ه گه وره كانتان؟ ئه ی 400 به كوێ س���لێمانی قه ره وێڵه ییه ك���ه ی

گه یشت؟- نه خۆشخانه 400 قه ره ویڵه ییه كه ی نزیك���دا له ئاینده یه ك���ی س���لێمانی ، ده كه ین���ه وه ، راس���ته ئێمه كێش���ه ی هه ی���ه ، نه خۆش���خانه مان كه می���ی هه ربۆیه ئێستا له سه رانسه ری هه رێمدا نه خۆش���خانه ین، زیادكردنی خه ریكی به نمونه له زاخ���ۆ له ئاینده یه كی نزیكدا نه خۆش���خانه یه كی 200 قه ره وێڵه ی���ی نه خۆش���خانه یه كی ده كرێت���ه وه ، له ده���ۆك ده كرێت���ه وه ، چه ند چ���او نه خۆشخانه یه كی نوێ له هه ولێر و پیرمام و سۆران و بارزان ئه مس���اڵ ده كرێنه وه ، له رانیه له ئێس���تادا نه خۆش���خانه یه ك له ب���واری جێبه جێكردندای���ه ، هاوكات دو نه خۆش���خانه ی 200 قه ره وێڵه ی���ی

له بوراكان���ی رۆماتی���زم و راهێنانه وه ی سروشتی ، مندااڵن و منداڵبون له سلێمانی هه روه ها جێبه جێكردندایه ، له ب���واری نه خۆشخانه ی چاندنی مۆخ و سه نته ری دڵی مندااڵن و نه خۆش���خانه ی س���نگ نه خۆشخانه ی ده كرێته وه ، له سلێمانی نه خۆش���خانه ی له رانیه و ته ختی 290له دهۆك و فریاكه وتن 300 قه ره وێڵه یی نه خۆشخانه ی 300 قه ره وێله یی مندااڵن له دهۆك، له هه ولێریش نه خۆش���خانه ی 330 قه ره وێڵه یی له رۆژئاوای شاره كه و قه ره وێڵه ی���ی 100 نه خۆش���خانه ی 200 نه خۆش���خانه ی له خه ب���ات و هه روه ه���ا له ب���اداوان، قه ره وێڵه ی���ی ئه مس���اڵ ب���ه ردی بناغ���ه ی چه ندین نه خۆش���خانه ی گه وره داده نێین له وانه نه خۆش���خانه ی 100 ته ختی شێرپه نجه له دهۆك و نه خۆشخانه ی 50 قه ره وێڵه یی له هه ریر و ره وان���دوز و 25 قه ره وێڵه یی له س���یده كان و س���ه نته ری تاالس���یما له هه ولێرو ك���ۆگای ده رمان له هه ولێر، ته ختی 120 نه خۆش���خانه ی هه روه ها نه خۆشخانه ی له سلێمانی، شێرپه نجه له سلێمانی چاندنی به ش���ه كانی له ش نه خۆش���خانه ی 50 ته ختی په تاگه ری نه خۆشخانه ی له س���لێمانی )حمیات(

500 ته ختی له چه مچه ماڵ.+ زۆر ده مێكه باس له جیاكردنه وه ی كه رتی گشتی و تایبه ت ده كرێت له بواری ته ندروس���تیدا بۆچی تائێستا ئه وه تان نه ك���ردوه ، پێتانوایه ئه وه پێویس���تی

به بڕیارێكی جه ریئانه هه یه ؟پێویس���تی ئ���ه وه نه خێ���ر -نه ك هه ی���ه ، ب���اش به بودجه یه ك���ی بڕیاری جه ریئانه ، ناكرێت به پزیشكێك بڵێ���ن واز له عیاده كه ت بێن���ه و وه ره نه خۆش���خانه یه كی گش���تی تا ئێواره ده وام بك���ه ، به هه مان ئ���ه و موچه ی ئێستا، كه كارێكی وه هاتكرد، ده بێت

موچه ی پزیشكه كه هێنده باش بێت، كه هانده ربێت بۆ ئه وه ی واز له عیاده كه ی بێنێ ، له به رئ���ه وه بڕیارێكی له و جۆره

پێویستی به بودجه ی باش هه یه .ب���واری له خراپی���ی ب���اس زۆر +ته ندروستی ش���اری هه ولێر ده كرێت، ده سه اڵتیش په رله مانتارێكی ته نانه ت له م چه ن���د رۆژه دا له وباره یه وه هاتبوه قس���ه و وتارێكی له س���ه ر نوس���یبو،

له وباره یه وه قسه تان چییه ؟- ته ندروس���تی هه ولێ���ر حاڵه تێكی هه م���و ناكرێ���ت هه ی���ه و تایبه ت���ی كه موكوڕیی���ه كان بده ین���ه پ���اڵ ئه و ل���ه وێ كارده كات، یه كێك س���تافه ی له كێش���ه گه وره كانی هه ولێ���ر كۆنیی ن���ه به راس���تی نه خۆش���خانه كانه ، نه خۆش���خانه ی رزگاری و نه كۆمارییش له و ئاس���ته دا نین، به رگه ی ئه و هه مو قه ره باڵغیه بگرن، كه ئێستا له سه ریانه ، نه خۆش���خانه یه كی به نیازین هه ربۆیه 330 قه ره ویڵه ی���ی له هه ولێر دروس���ت هه ولێری���ش پارێ���زگاری بكه ی���ن، ناوه ن���دی نه خۆش���خانه ی به نی���ازه جوان به شێوه یه كی تێكبدات و هه ولێر بینایه كی نوێی له سه ر دروست بكات، س���ه رۆكی حكومه تیش بڕیاریداوه سێ نه خۆشخانه ی چاو و ده رونی و مندااڵن، له هه ولێر دروس���ت ب���كات، جگه له وه كارمه نده ته ندروس���تیه كانی ئه و شاره به شێوه یه كی باش به سه ر نه خۆشخانه و بنكه ته ندروستیه كاندا دابه ش نه كراون، بنكه ی ته ندروس���تی وه ه���ا هه یه ، 60 كارمه ندی هه یه و هه فته ی دو رۆژ ده وام مندااڵنیش نه خۆش���خانه ی ده ك���ه ن، كێشه ی كه میی كارمه ندی هه یه . بۆیه ده بێت ئه وه رێك بخرێته وه له ئێستادا به هاوكاری سه رۆكی حكومه ت به نیازین ئیش���ی باش له ته ندروس���تی هه ولێردا

بكه ین.

9 )376( سێشه ممه 2013/5/7 لۆکاڵ

ئا: ئاسۆ سه راوی

به قاچاخ هێنانی جۆره ده رزیه ك، كه له دوای به كارهێنانی له شاری

هه ولێر كێشه ی بینایی بۆ 30 نه خۆش دروستكرد، مه سه له ی هێنانی ده رمان

بۆ ئه و هه رێمه ی دوباره خسته ژێر پرسیاره وه ، وه زیری ته ندروستی یش

جه خت له وه ده كاته وه ، كۆنترۆڵكردنی هێنانی ده رمان، كارێكی ئاسان نییه ،

چونكه وه ك ئه و باسی ده كات، قازانجێكی زۆر هه یه و هه ندێك له وانه ش كه ئه و كاره ده كه ن،

پسپۆڕییان نییه ، ئه و ده ڵێت "ئێمه هه ڵمه تێكمان ده ستپێكردوه ، بۆ كۆنترۆڵكردنی هێنانی ده رمان،

به رده وامیش ده بین".

ته ندروستیه كان و به كێشه سه باره ت مه سه له ی هێنانی ده رمان و چه ند باس و خواسێكی تری ته ندروستی ، ئاوێنه ئه م دیداره ی له گه ڵ وه زیری ته ندروس���تی

د.رێكه وت حه مه ره شید ئه نجامدا. + با له ده رزی ئه ڤاستینه وه ، ده ست پێبكه ین، ئاش���كرایه ئ���ه و ده رزیه بۆ به كاردێت، )كۆڵ���ۆن( ش���ێرپه نجه ی چ���ۆن بو بۆ )چ���او( به كارهاتوه ، كه س���ه ره نجام كێش���ه ی بینای���ی بۆ 30

هاواڵتی ئه م هه رێمه دروستكرد؟كۆمپانی���ای راس���ته ، -به رهه مهێنانه كه ش���ی وه های نوسیوه ، كه ب���ۆ چ���او به كارنه هێن���رێ ، به اڵم له هه ندێ واڵت بۆ نه خۆش���ی چاویش ش���وێنێكیش له چه ند به كاریده هێنن، كێش���ه ی وه ك ئ���ه وه ی الی ئێم���ه ی لێدروستبو، به نمونه له 2009دا له كه نه دا 107 ك���ه س دوای به كارهێنان���ی ئه و ده رزیه توشی هه وكردنی چاو بون، ئه و ده رزیه بۆ چاره س���ه ریش نییه به ڵكو بۆ به تایبه ت راده گرێ ، نه خۆش���یه كه كه سێك كه نه خۆشی شه كره ی هه بێت

ئه سته مه به وه چاكببێت.+ دوای به كارهێنانی ئه و ده رزیه و ئه و كه واتانراگه یاند لێیكه وته وه روداوه ی به قاچاخ هاتوه ، دواین لیكۆڵینه وه تان

له و بواره دا به چی گه یشتوه ؟- ئێم���ه نه مانش���اردۆته وه كه ئه و ده رزیه له س���نوری ئبیراهیم خه لیله وه به قاچاخ هاتوه و هیچ ئه وله ویاتێكیشی وات���ه به كوالیت���ی كۆنتڕۆڵدا نیی���ه ، نه هاتوه ، هاتوه ب���ۆ كۆمپانیای هۆز، ده س���تی هه ركه س���ێك به هه رح���اڵ هه بوبێت له هێنانی ئه و ده رزیه دا ئێمه داومانه ته دادگا، ه���ه ر له به ڕێوه به ری رێگه پێ���دراوی كۆمپانی���ای هۆز و ئه و فه رمانب���ه ره ی ده رزیه كه ی كڕیوه و ئه و لیژنه یش ده رزیه كه ی كڕیوه و لێپرسراوی ته جهیزات���ی هه ولێر هه م���و ئه وانه مان داوه ته دادگا، جگه له وه ده رزیه كه مان ب���ۆ )فه ح���س( ناردۆت���ه به ریتانیا، ته نانه ت فه حس بۆ ئه و كه لوپه النه ش ده كرێت، كه له كاتی لێدانی ده رزیه كه دا به كارهاتوه ، ره نگه هه فته ی داهاتو ئه و ئه نجامه كه شی ته واوبكرێت، فه حسانه

راده گه یه نین.+ باش���ه چ���ۆن فه رمانبه رێكی ئێوه ده رزیه ك ده كڕێت، كه به قاچاخ هاتۆته

هه رێمه وه ؟- ئاخر ئه وه كێش���ه كه یه ، هه ربۆیه كڕینه كه یان پاساوی دادگا، داومانه ته ئه وه ی���ه ، ده ڵێ���ن ئه و ده رزی���ه نه بو پێویس���تمان پێی بوه ، ب���ه اڵم ئێمه پێش���تریش وتومان���ه ئه گ���ه ر جۆره ده رمانێك نه بو ده بێت ره زامه ندی ئێمه وه ربگرێ���ت بۆ كڕینی ، به اڵم به داخه وه

ئه وه ش نه كراوه .+ ئه ی بۆ نه خۆشه كان چیتانكردوه ،

له ئێستادا ته ندروستییان چۆنه ؟- له وان���ه ی ده رزیه كه ی���ان لێدراوه ، 23یان باش���ن، به اڵم 7یان كێش���ه ی بینایی���ان هه ی���ه ، ئێس���تا خه ریك���ی به نیازین بۆی���ان فیزه ین وه رگرتن���ی بۆ چاره س���ه ری زیات���ر بیاننێرین بۆ

ئه ڵمانیا. + جگه له باس���ی ده رزه یه كه ، هه ست ده رم���ان، هاورده كردن���ی ناكه ی���ت، نه تانتوانیوه ئێوه تائێستا كێشه یه كه

كۆنتڕۆڵی بكه ن؟ده رم���ان كۆنتڕۆڵكردن���ی -ئه ركێك���ی گران���ه ، هه ربۆی���ه له كاتی ب���و یه كێ���ك ده س���تبه كاربونمه وه

وه زیری ته ندروستی : چوار هه زار ده رمانخانه ی نایاسایی هه یه و له دو مانگدا 164 یمان داخستوه

"ئه و 30 كه سه ده نێرینه ئه ڵمانیا كه به هۆی ده رزی ئه ڤاستینه وه كێشه ی بیناییان بۆ دروستبوه "

له 2009دا له كه نه دا 107 كه س دوای

به كارهێنانی ده رزی ئه ڤاستین توشی هه وكردنی

چاو بون

23 كه س له وانه ی ده رزی

ئه ڤاستینیان لێدراوه

ته ندروستیان باشه ، به اڵم

7یان تائێستاش كێشه ی بیناییان

هه یه

ئه و كۆمپانیایه ی پشكنینی ده رمانمان بۆ ده كات، تائێستا

پشكنینی بۆ نزیكه ی 2هه زار

جۆر ده رمان كردوه كه 40جۆریان

له ژێر پشكنیندا ده رنه چون

كۆنتڕۆڵكردنی هێنانی ده رمان، كارێكی ئاسان نییه ، چونكه

قازانجێكی زۆر هه یه و هه ندێك

له وانه ش كه ئه و كاره ده كه ن،

پسپۆڕییان نییه

به شێك له پزیشكه

ده رمانسازه كان، بڕوانامه كانیان

فرۆشتوه به كه سانی بازرگان تا

بازرگانی هێنانی ده رمانی پێبكه ن

جیاكردنه وه ی كه رتی گشتی و تایبه ت له بواری

ته ندروستیدا، پێویستی

به بودجه یه كی باش هه یه ، نه ك بڕیاری

جه ریئانه

د.رێكه وت حه مه ره شید

له موسڵ و كه ركوكه وه ،

ده رمانێكی زۆر به نایاسایی دێته

هه رێم

► ►

Page 10: ژماره 376

C M Y K

‌11ره‌نگاڵه‌ره‌نگاڵه(376( سێشه ممه 102013/5/7 (376( سێشه ممه 2013/5/7

به ه���اری ئه مس���اڵ به دڵنیاییه وه زۆر جیاواره له گ���ه ڵ به هاره كانی تر له روی خۆگۆڕینه وه و گرنگیدان به جلوبه رگه وه كه زۆر به ئاش���كرا دی���اره ، ئه وه ی زۆر به كه م���ی ده بینرێت ته ن���وره ی درێژی قه ڵه مییه ، كه له كاتێك زۆربه ی خانمان بۆ ئۆفیش و رۆژانی ده وامیان له به ریان ده كرد، به اڵم ئێسته نه ك كه م ده بینرێت

به ڵكو نابینرێت له به ردا.ئێم���ه لێ���ره وه ده مانه وێ���ت هه ن���دێ رێگه ت���ان فێربكه ین كه چ���ۆن دوباره ئ���ه و ته نوره یه به ش���ێوازێكی مۆدێرن هه ڵبژێرن و له كاتی له به ركردنیدا جوانی

له ش والرتان ده ربخات:•یه كه م هه ڵبژاردنت با ره نگی ته نوره كه به دڵی خ���ۆت بێت تاوه ك���و ئاره زوت ته نوره ی بكه یت، له ب���ه ری لێیبێته وه درێژی ته س���ك جوانییه كه ی له وه دایه كه هه میش���ه رێكییه كی ته واو ده دات بڕینی و ئه گ���ه ر بۆیه به له ش والرت���ان مۆدێله ك���ه ی قه ڵه می نه ب���و مه یكڕه و

خۆتی لێدوربخه ره وه .ب���ه رز پاژن���ه پێ���اوی •پێویس���ته

له پێبكه یت، قپێ���اوی فالت به ته واوی نه رێیه و هه ڵه یه .

ببه س���ته پش���ت •به ئێكسسواراتی ناسك و كه م، له زنجیری گه وره و ملوانك���ه و بازنه ی زۆر دوربه ، باش���ترین ش���ت ئه وه ی���ه جانتایه كی ده ستی یا )كلیتش( وه ئه گه رنا هیچت

پێ نه بێ باشتره .•ئه گه ر بااڵت كورته ، به هیچ شێوه یه ك نیو پوت له پێ نه كه یت كه كه مێ قاچت داده پۆش���ێت چونك���ه پێویس���ته ئه و دیارییه ی قاچت له خ���وار ته نوره كه وه ده ربكه وێت و نه یشاریته وه ، وه ئه گه رنا

كورترت ده كات.جوان كالسی قه میس���ێكی •هه میشه بخه ره ن���او ته نوره كه وه بۆ له به ركردن له گه ڵی���دا رێ���ك و ت���ه واوه به دانان���ی پش���توێنێكی پان و ب���ه رز له كه مه رتد، )Leona Lewis/لوی���س )لیۆن���ا قه ڵه می ته ن���وره ی زۆری هه وادارێکی درێژه ، بۆیه چیتر خۆت بێبه ش مه كه ره نگ���ه ته نه���ا پێویس���تت به كه مێك

هاوكاری و راوێژكاری هه بێت.

گاکاوڕ

له وان���ه ی ئه رك���ی خێزان���ی بكه وێته سه رش���انت، كاتی ئه وه هاتوه داوای یارمه تی له كه س���ه نزیكه كانت بكه یت،

شه ممه رۆژی به ختته .

په یوه ندیه كی كۆمه اڵیه تی���ه وه له روی پته وت بۆ دروستبوه له گه ڵ هاوڕێكانت، پرۆژه یه ك ئه نج���ام ده ده یت كه دواتر

سودی بۆت ده بێت.

هه س���ت به غی���ره ده كه ی���ت به رامبه ر به كه س���انی نزیكت، هه ن���دێ جار بیر كه سێكی ده كه یت و له تۆڵه س���ه ندنه وه

شه ڕانگێز بۆ خۆت دروست ده كه یت.

بیر له وه ده كه یته كه هه ندێ جوانكاری له روخس���ارتان بك���ه ن و ب���ۆ ئ���ه وه ی روه ده رونێكه ش���ت ئ���ارام بكه یته وه . هه فته یه كی خۆشه بۆ له دایكبوانی ئه م

بورجه .

كه وان: ده سكه وتێكی داراییت ده بێت، چاره س���ه ر بۆ له گرفته كانت هه ن���دی پێوه گۆڕانكاری ته ندروستیت ده بێت،

دیاره و به ره و باشتر ده ڕۆیت.

هه ست به دڵته نگی ده كه یت، ماوه یه كه ده موچاوت زۆر خه مناك دیاره و كه سه نزیكه كانت زۆر پێوه ت سه رقاڵن و بیرت

لێده كه نه وه .

له روی سۆزداریه وه هه ست به ماندوێتی ده كه ی���ت، بی���ر له وه ده كه یت���ه وه كه ن���وێ دروس���ت بكه یت. په یوه ن���دی

هه فته یه كی ئاڵۆزت ده بێت.

بی����ر ده رده كه وی����ت و چ����االك زۆر له كۆكردنه وه ی پاره ده كه یته وه ، به اڵم نابێت ئه وه له بیر بكه یت كه خێزانه كه تان

زۆر پێویستیان به ئێوه یه .

كردویت و س���ه رقاڵی زۆر كاره كان���ت شپرزه ییان پێوه دیاره تۆزێك به خۆتدا بچۆره وه بۆ ئه وه ی له كاره كانی رۆژانه ت

ئه وه ند هه ڵه نه كه یت.

پێویس���تیت به ماوه یه ك���ی زیات���ره بۆ ته واوكردنی كاره كانت، باشتروایه پشت به خۆت ببه ستی ، ئه و كارانه ی به رنامه ت

بۆ دانه ڕشتوه به باشی ناڕۆن.

له وانه یه كێش���ه ت بۆ دروس���ت بێت له شوێنی كاره كه ت، به اڵم ئه و پشوه ی ده یكه یت ره نگه ببێته هۆی رزگاربونت

له زۆرینه ی ناخۆشییه كان.

قرژاڵدوانه‌‌

هه فته یه كی پڕ رۆمانسی به سه رده به یت، زیات���ر بای���ه خ به خۆشه ویس���ته كانتان ده ده ن و كات���ه كان بۆ ئ���ه وان ته رخان

ده كه ن، هه ینی رۆژی به ختته .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

Fashionگۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ

دیزاینه ر و راوێژكاری fashion "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

ته نوره ی ته سك و به بڕینی قه ڵه م.. بۆ مایس

[email protected] Twitter @SafeenArif

ئا: رامان

بۆ یه كه مجار له شاری سلێمانی دانیشتویه كی ئه و شاره ، خانویه كی

له دار درووستكرد.

ده كه وێت���ه ك���ه خان���وه ئ���ه و به رامب���ه ر پاركی ئازادی له ش���اری س���لێمانی، كه به یه كێك له گه ڕه كه گرانبه هاكانی ئه و ش���اره داده نرێت، به ته واوه ت���ی له دار درووس���تكراوه و بڕی تێچوونیش���ی زۆر له بینایه كی ئاسایی كه متره ، خانووه كه كه له دوو نه���ۆم پێكدێت له الی���ه ن كۆمپانیای ماڵی دار جێبه جێده كرێت، خاوه نی كۆمپانیاك���ه ، ئ���ارام مه جی���د، له و باره یه وه وت���ی: خانووه كه بڕی 150 ه���ه زار دۆالری تێده چێ���ت بڕیاره به ماوه ی س���ێ مانگ ته واو بێت، به الم خانووه ك���ه چه ند الیه نێكی باش���ی هه یه ، كه له خانووی ئاس���اییدا نیه ، له وانه بۆ الیه نی س���ه رماو گه رما زۆر باش���ه و وزه یه كی زۆر كه می ده وێت، هه روه ه���ا بۆ الیه ن���ی ژینگه ش زۆر

گونجاوه و پیسی ناكات. تا ئێس���تا نازانرێت ئه و خانووه دوو نهۆمیه چه ندی دار ده وێت، به الم ئه و دارانه ی بۆی هێنراوه سه رجه میان هێن���راون، و فنله ن���داوه له واڵت���ی به كارهێنان، جگه ب���ۆ ئاماده كراون له وه ش ئه و كرێكارانه ی ئیش���ی تێدا ده ك���ه ن خه ڵكی ئه ورپای رۆژهه اڵت و هیندو فنله ندان، عه ره بیشیان تێدایه ، به اڵم هیچ كرێكارێك���ی كوردی تێدا

نیه .

ئا: ئاوێنه

به شێك له ژنانی شاره كانی هه رێمی كوردستان خه ریكی "سته یش"و

قژدانانن، نرخی ئه م قژدانانانه ش له 500 دۆالره وه ده ستپێده كات تا

ده گات به 2000 دۆالر.

"چن����ار" ك����ه ژنێكی س����پیكه النه ی ده موچ����او خ����ڕی ته مه ن 38 س����اڵه ، دڵخۆش����ه به وه ی پورێ قژه درێژه كه ی خ����ۆی بڕیوه و داوێتی به م تا قژی خۆی پێدرێژ بكات، ئێستا ئه و خاوه نی قژێكی زه ردباوی درێژه و زۆرجار به خاوی به سه ر ش����ان و گه ردن و ملیدا دێته خوار، چنار باس ل����ه وه ده كات له وه ت����ه ی ئه م قژه به ئاسوده ییه كی هه ست داناوه درێژه ی زیات����ر ده كات، له به رئه وه ی ده مێك بوو

خه ونی به قژێكی وا درێژه وه ده بینی.هه رچه نده ئه و خۆی له شاری سلێمانی ده ژی ، ب����ه اڵم وه ك خ����ۆی ده ڵێت ئه م قژه ی له ئارایشتگایه كی هه ولێر بۆ دانراوه به 300 دۆالر، چن����ار به ده م پێكه نینه وه وتی "خوا خێری پورو ئه وه ش بنوس����ێ

كه ئه م قژه ی بۆ دانام".چن����ار نمونه یه ك����ه له و ژنان����ه ی كه له ڕێگه ی قژدانانه وه ئێستا له كوردستاندا خه ون����ی قژدرێژكردنی����ان دێته دی ، كه

ئێس����تا له به ش����ێك له ئارایش����تگاكانی كوردستاندا ئه م كاره ئه نجامده درێت.

ته الر كه له یه كێك له ئارایش����تگاكانی سلێمانی خه ریكی قژدانانه ئاماژه به وه ده كات كه رۆژ به ڕۆژ رێژه ی ئه و ژنانه ی به مه به ستی قژدانان سه ردانیان ده كه ن زۆرو زۆرت����ر ده بێ����ت، ئ����ه و وتی "ئه م قژه درێ����ژه له چه ندین واڵتی جیاجیاوه

به تایبه تی له واڵتانی باش����وری ئاسیاوه به پێی درێژو ده هێنرێنه كوردستانه وه ، جۆری تاڵ����ی قژه كانی����ش نرخه كانیان

فه رق ده كات".وتیش����ی "نرخ����ی ئه م قژان����ه له 500 دۆالره وه هه ی����ه ت����ا ده گات ب����ه 2000

دۆالر".سه باره ت به هۆكاری به كارهێنانی ئه م

جۆره قژانه ش كه به چه ند شێوازی جیا جیا تاتۆ ده كرێ����ن و بۆ ژنان داده نرێن، ت����ه الر وت����ی "به پل����ه ی یه ك����ه م ئه و ژنان����ه ده یكه ن كه س����ه ری تاڵی قژیان ق��رچۆك باریك و درێژبوون����دا له حاڵی به ش����ێك هه روه ه����ا ده بێت����������ه وه ، له ژنانی����ش له س����ه ر داوای مێرده كانیان

قژی درێژ داده نێن".

باوی‌‌سته‌یش‌و‌قژ‌دانانه‌‌

فیلمێكی ده رهێنه ری ناسراوی كورد "هونه ر سه لیم" به ناوی "واڵته

Un شیرینه كه ی من" له به شیCertain Regard ی فیستیڤاڵی سینه مایی "كان" نمایش ده كرێت.

ئه م فلیمه كه له هه رێمی كوردستان وێنه گیراوه و ئه كته ری ناوداری ئێرانی گوڵشیفته ی فه راهانی و

ئه كته ری ناسراوی كوردی باكور "قورقوماز ئه رسه الن" رۆڵی

سه ره كی تیا ده بینن.هونه ر سه لیم پێشتر له ڕێگه ی Vodka Lemon فلیمه كانی Kilometre Zero 2003( و)

(2004( ناسرا، ئه و كه خه ڵكی ئاكرێیه ئێستا له شاری پاریس

ده ژی .

سه رخه وی منداڵێک له ناوبازاڕی سلێمانی به ده م فرۆشتنی ورده واڵه وه

فۆتۆ: ئاسۆ سه راوی

فیلمێكی‌‌كوردی‌‌له‌فیستیڤاڵی‌‌"كان"‌نمایش‌ده‌كرێت

له‌فه‌یسبووکه‌وه‌

ئا: ئاكۆ حه مه د رابی

ب���ه ه���ۆی كردنی گی���ای به ه���اره و فرۆش���تنه وه ی له ب���ه رده م مزگه وت و شوێنه گش���تیه كاندا، چه ندین هاواڵتی له م ڕێگه یه وه كاس���بی ده كه ن و پاره و

بژێویی ژیانیان دابین ده كه ن.گه رچی ئێستا خه ریكه نیوه ی وه رزی به هار ته واو ده بێت، به اڵم هێش���تاش خه ڵ���ك زۆری ژماره یه ك���ی چون���ی جمه ی دێت و رۆژانه س���ه ردانی ناوچه ش���اخاوییه كان ده كه ن بۆ مه به س���تی

كردنی گیای به هاره .

چه ند هاواڵتییه ك ئاماژه به وه ده ده ن كه هه ركاتێك وه رزی به هار دابێت ئه وان زۆر دڵخ���ۆش ده بن به و وه رزه . چونكه وه ك خۆیان وتیان "ئێمه له م وه رزه دا كاروكاسبیه كی باش ده كه ین و ده توانیین ژیانی خێزانه كه مان دابین بكه ین و له م

ڕێیه وه پاره كۆ ده كه ینه وه ".عه لی عوسمان شیالنی، كه گه نجێكی ته مه ن 33سااڵنه له به رده م مزگه وتی گه وره ی ناو بازاری س���ۆران س���ه دان كیلۆ رێواسی دانابوو بۆ فرۆبشتن، ئه و باس له وه ده كات كه ئ���ه وان كۆمه ڵه گه نجێك���ن هه موو به یانیان زوو، به ره و ناوچ���ه ش���اخاوییه كان ده كه ونه ڕێ و گی���ای به ه���اره دێنن. ئ���ه و ده ڵێت " هه ندێك جار ده مه و عه سر ده گه ینه وه نێو ش���ارو ده م و ده س���ت ئه و گیایه ی ك���ه هێناومانه ب���ه كۆ ده یفرۆش���ینه دوكاندارێك، هه ندێك جاریش له به رده م شوێنێكی گشتی دایده نێین و به كیلۆ به خه ڵكی ده فرۆشین". ئه و گه نجه ئاماژه

به وه ش ده دات كه ئه و توانیویه تی له و ڕێگه یه وه كاس���بی خۆی بكات. به اڵم ئه وه شی نه ش���ارده وه كه ئه م كاره یان به بێ ماندو بوون و س���ه ر ئێش���ه نیه . " چونك���ه ئه و كاره ئه وه نده ئاس���ان نی���ه كه هه موو رۆژێ���ك له گه ڵ بانگی به یان���ی بچیه ناوچه ش���اخاوییه كان و به سه ر ئه و شاخ و داخه دا سه ركه ویت. چونكه زۆرجار ئه م كاره مان مه ترس���ی به رمی���ن كه وتن و له ش���اخ هه ڵدێرانی تێدای���ه و زۆرجاریش ئه م���ه روویداوه و م���ن هاوڕێیه كم له و ڕێی���ه وه ژیانی له

ده ستداوه ". مام س���ه عید عه ب���دواڵ، ته مه ن 50 س���ااڵن، ئه و هاواڵتیه له باره ی كردنی گیای به هاره و جیاوازی له گه ڵ س���اڵی رابردوو باس له وه ده كات كه هه رچه نده نرخ���ی گیای به ه���اره دانه به زیوه و به به راورد له گه ڵ س���اڵی راب���ردوو هه ر وه ك خۆیه تی. به اڵم وه ك مام سه عید ئاماژه ی پێكرد ساڵی رابردو به رهه می گیای به ه���اره باش���ترو جوانتر بووه گه رچ���ی ئه مس���اڵ بارانێك���ی زۆریش باری���وه . به اڵم ئه مه هیچ كاریگه ریه كی وای نه بوه بۆ س���ه ر باش���بونی گیای به هاره . ئه و هاواڵتیه باسی له وه شكرد كه رۆژانه ب���ه و هۆیه وه ده توانێت بڕی 100- 140هه زار دینار به ده ست بێنێت. وتیش���ی " ئه م كاره م���ان ماندوبون و هیالكیه ك���ی زۆری گه ره ك���ه ، ب���ه اڵم هێشتاش زۆر له و كاره مان ئاسوده ین و هه مو رۆژێ له گه ڵ سروش���تی جوانی كوردستان ده س���ت له مالنێ ده كه ین و كاسبی خۆشمان ده كه ین". مام سه عید ئه وه ش���ی رونكرده وه كه ئه وان گیای

وه ك " رێ���واس و كه نگرو كاردۆ لوش و قارچك و هه ندرێش���ه و كوزه ڵه و پونگ و جۆره ه���ا گیا ده ك���ه ن. "پێده چێت تا سێ چوار هه فته ی دیكه به رده وام بین له سه ر ئه و كارو كاسبیه مان". وتیشی

" ئێم���ه ب���ه زۆری رو ده كه ینه ناوچه باڵه كایه تی و ش���اخاوییه كانی ده ڤه ری س���یده كان، چونكه ئ���ه و دو ناوچه یه پ���ڕ به رهه مترین ب���ه ره و بومی گیای

به هاره ن".

"گیای‌به‌هاره‌"‌ڕێگه‌یه‌ك‌بۆ‌یه‌كه‌مجار‌له‌سلێمانی‌خانوو‌له‌دار‌دروستكرابۆ‌كاسبی‌و‌ده‌سته‌به‌ركردنی‌بژێوی‌ژیان

مامه ڵه کردن به گژوگیای به هاره وه له سۆران فۆتۆ: ئاکۆ

ئه و خانوه داره ی له نزیک پارکی ئازادی دروست ده کرێت فۆتۆ: رامان

Page 11: ژماره 376

C M Y K

‌11ره‌نگاڵه‌ره‌نگاڵه(376( سێشه ممه 102013/5/7 (376( سێشه ممه 2013/5/7

به ه���اری ئه مس���اڵ به دڵنیاییه وه زۆر جیاواره له گ���ه ڵ به هاره كانی تر له روی خۆگۆڕینه وه و گرنگیدان به جلوبه رگه وه كه زۆر به ئاش���كرا دی���اره ، ئه وه ی زۆر به كه م���ی ده بینرێت ته ن���وره ی درێژی قه ڵه مییه ، كه له كاتێك زۆربه ی خانمان بۆ ئۆفیش و رۆژانی ده وامیان له به ریان ده كرد، به اڵم ئێسته نه ك كه م ده بینرێت

به ڵكو نابینرێت له به ردا.ئێم���ه لێ���ره وه ده مانه وێ���ت هه ن���دێ رێگه ت���ان فێربكه ین كه چ���ۆن دوباره ئ���ه و ته نوره یه به ش���ێوازێكی مۆدێرن هه ڵبژێرن و له كاتی له به ركردنیدا جوانی

له ش والرتان ده ربخات:•یه كه م هه ڵبژاردنت با ره نگی ته نوره كه به دڵی خ���ۆت بێت تاوه ك���و ئاره زوت ته نوره ی بكه یت، له ب���ه ری لێیبێته وه درێژی ته س���ك جوانییه كه ی له وه دایه كه هه میش���ه رێكییه كی ته واو ده دات بڕینی و ئه گ���ه ر بۆیه به له ش والرت���ان مۆدێله ك���ه ی قه ڵه می نه ب���و مه یكڕه و

خۆتی لێدوربخه ره وه .ب���ه رز پاژن���ه پێ���اوی •پێویس���ته

له پێبكه یت، قپێ���اوی فالت به ته واوی نه رێیه و هه ڵه یه .

ببه س���ته پش���ت •به ئێكسسواراتی ناسك و كه م، له زنجیری گه وره و ملوانك���ه و بازنه ی زۆر دوربه ، باش���ترین ش���ت ئه وه ی���ه جانتایه كی ده ستی یا )كلیتش( وه ئه گه رنا هیچت

پێ نه بێ باشتره .•ئه گه ر بااڵت كورته ، به هیچ شێوه یه ك نیو پوت له پێ نه كه یت كه كه مێ قاچت داده پۆش���ێت چونك���ه پێویس���ته ئه و دیارییه ی قاچت له خ���وار ته نوره كه وه ده ربكه وێت و نه یشاریته وه ، وه ئه گه رنا

كورترت ده كات.جوان كالسی قه میس���ێكی •هه میشه بخه ره ن���او ته نوره كه وه بۆ له به ركردن له گه ڵی���دا رێ���ك و ت���ه واوه به دانان���ی پش���توێنێكی پان و ب���ه رز له كه مه رتد، )Leona Lewis/لوی���س )لیۆن���ا قه ڵه می ته ن���وره ی زۆری هه وادارێکی درێژه ، بۆیه چیتر خۆت بێبه ش مه كه ره نگ���ه ته نه���ا پێویس���تت به كه مێك

هاوكاری و راوێژكاری هه بێت.

گاکاوڕ

له وان���ه ی ئه رك���ی خێزان���ی بكه وێته سه رش���انت، كاتی ئه وه هاتوه داوای یارمه تی له كه س���ه نزیكه كانت بكه یت،

شه ممه رۆژی به ختته .

په یوه ندیه كی كۆمه اڵیه تی���ه وه له روی پته وت بۆ دروستبوه له گه ڵ هاوڕێكانت، پرۆژه یه ك ئه نج���ام ده ده یت كه دواتر

سودی بۆت ده بێت.

هه س���ت به غی���ره ده كه ی���ت به رامبه ر به كه س���انی نزیكت، هه ن���دێ جار بیر كه سێكی ده كه یت و له تۆڵه س���ه ندنه وه

شه ڕانگێز بۆ خۆت دروست ده كه یت.

بیر له وه ده كه یته كه هه ندێ جوانكاری له روخس���ارتان بك���ه ن و ب���ۆ ئ���ه وه ی روه ده رونێكه ش���ت ئ���ارام بكه یته وه . هه فته یه كی خۆشه بۆ له دایكبوانی ئه م

بورجه .

كه وان: ده سكه وتێكی داراییت ده بێت، چاره س���ه ر بۆ له گرفته كانت هه ن���دی پێوه گۆڕانكاری ته ندروستیت ده بێت،

دیاره و به ره و باشتر ده ڕۆیت.

هه ست به دڵته نگی ده كه یت، ماوه یه كه ده موچاوت زۆر خه مناك دیاره و كه سه نزیكه كانت زۆر پێوه ت سه رقاڵن و بیرت

لێده كه نه وه .

له روی سۆزداریه وه هه ست به ماندوێتی ده كه ی���ت، بی���ر له وه ده كه یت���ه وه كه ن���وێ دروس���ت بكه یت. په یوه ن���دی

هه فته یه كی ئاڵۆزت ده بێت.

بی����ر ده رده كه وی����ت و چ����االك زۆر له كۆكردنه وه ی پاره ده كه یته وه ، به اڵم نابێت ئه وه له بیر بكه یت كه خێزانه كه تان

زۆر پێویستیان به ئێوه یه .

كردویت و س���ه رقاڵی زۆر كاره كان���ت شپرزه ییان پێوه دیاره تۆزێك به خۆتدا بچۆره وه بۆ ئه وه ی له كاره كانی رۆژانه ت

ئه وه ند هه ڵه نه كه یت.

پێویس���تیت به ماوه یه ك���ی زیات���ره بۆ ته واوكردنی كاره كانت، باشتروایه پشت به خۆت ببه ستی ، ئه و كارانه ی به رنامه ت

بۆ دانه ڕشتوه به باشی ناڕۆن.

له وانه یه كێش���ه ت بۆ دروس���ت بێت له شوێنی كاره كه ت، به اڵم ئه و پشوه ی ده یكه یت ره نگه ببێته هۆی رزگاربونت

له زۆرینه ی ناخۆشییه كان.

قرژاڵدوانه‌‌

هه فته یه كی پڕ رۆمانسی به سه رده به یت، زیات���ر بای���ه خ به خۆشه ویس���ته كانتان ده ده ن و كات���ه كان بۆ ئ���ه وان ته رخان

ده كه ن، هه ینی رۆژی به ختته .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

Fashionگۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ

دیزاینه ر و راوێژكاری fashion "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

ته نوره ی ته سك و به بڕینی قه ڵه م.. بۆ مایس

[email protected] Twitter @SafeenArif

ئا: رامان

بۆ یه كه مجار له شاری سلێمانی دانیشتویه كی ئه و شاره ، خانویه كی

له دار درووستكرد.

ده كه وێت���ه ك���ه خان���وه ئ���ه و به رامب���ه ر پاركی ئازادی له ش���اری س���لێمانی، كه به یه كێك له گه ڕه كه گرانبه هاكانی ئه و ش���اره داده نرێت، به ته واوه ت���ی له دار درووس���تكراوه و بڕی تێچوونیش���ی زۆر له بینایه كی ئاسایی كه متره ، خانووه كه كه له دوو نه���ۆم پێكدێت له الی���ه ن كۆمپانیای ماڵی دار جێبه جێده كرێت، خاوه نی كۆمپانیاك���ه ، ئ���ارام مه جی���د، له و باره یه وه وت���ی: خانووه كه بڕی 150 ه���ه زار دۆالری تێده چێ���ت بڕیاره به ماوه ی س���ێ مانگ ته واو بێت، به الم خانووه ك���ه چه ند الیه نێكی باش���ی هه یه ، كه له خانووی ئاس���اییدا نیه ، له وانه بۆ الیه نی س���ه رماو گه رما زۆر باش���ه و وزه یه كی زۆر كه می ده وێت، هه روه ه���ا بۆ الیه ن���ی ژینگه ش زۆر

گونجاوه و پیسی ناكات. تا ئێس���تا نازانرێت ئه و خانووه دوو نهۆمیه چه ندی دار ده وێت، به الم ئه و دارانه ی بۆی هێنراوه سه رجه میان هێن���راون، و فنله ن���داوه له واڵت���ی به كارهێنان، جگه ب���ۆ ئاماده كراون له وه ش ئه و كرێكارانه ی ئیش���ی تێدا ده ك���ه ن خه ڵكی ئه ورپای رۆژهه اڵت و هیندو فنله ندان، عه ره بیشیان تێدایه ، به اڵم هیچ كرێكارێك���ی كوردی تێدا

نیه .

ئا: ئاوێنه

به شێك له ژنانی شاره كانی هه رێمی كوردستان خه ریكی "سته یش"و

قژدانانن، نرخی ئه م قژدانانانه ش له 500 دۆالره وه ده ستپێده كات تا

ده گات به 2000 دۆالر.

"چن����ار" ك����ه ژنێكی س����پیكه النه ی ده موچ����او خ����ڕی ته مه ن 38 س����اڵه ، دڵخۆش����ه به وه ی پورێ قژه درێژه كه ی خ����ۆی بڕیوه و داوێتی به م تا قژی خۆی پێدرێژ بكات، ئێستا ئه و خاوه نی قژێكی زه ردباوی درێژه و زۆرجار به خاوی به سه ر ش����ان و گه ردن و ملیدا دێته خوار، چنار باس ل����ه وه ده كات له وه ت����ه ی ئه م قژه به ئاسوده ییه كی هه ست داناوه درێژه ی زیات����ر ده كات، له به رئه وه ی ده مێك بوو

خه ونی به قژێكی وا درێژه وه ده بینی.هه رچه نده ئه و خۆی له شاری سلێمانی ده ژی ، ب����ه اڵم وه ك خ����ۆی ده ڵێت ئه م قژه ی له ئارایشتگایه كی هه ولێر بۆ دانراوه به 300 دۆالر، چن����ار به ده م پێكه نینه وه وتی "خوا خێری پورو ئه وه ش بنوس����ێ

كه ئه م قژه ی بۆ دانام".چن����ار نمونه یه ك����ه له و ژنان����ه ی كه له ڕێگه ی قژدانانه وه ئێستا له كوردستاندا خه ون����ی قژدرێژكردنی����ان دێته دی ، كه

ئێس����تا له به ش����ێك له ئارایش����تگاكانی كوردستاندا ئه م كاره ئه نجامده درێت.

ته الر كه له یه كێك له ئارایش����تگاكانی سلێمانی خه ریكی قژدانانه ئاماژه به وه ده كات كه رۆژ به ڕۆژ رێژه ی ئه و ژنانه ی به مه به ستی قژدانان سه ردانیان ده كه ن زۆرو زۆرت����ر ده بێ����ت، ئ����ه و وتی "ئه م قژه درێ����ژه له چه ندین واڵتی جیاجیاوه

به تایبه تی له واڵتانی باش����وری ئاسیاوه به پێی درێژو ده هێنرێنه كوردستانه وه ، جۆری تاڵ����ی قژه كانی����ش نرخه كانیان

فه رق ده كات".وتیش����ی "نرخ����ی ئه م قژان����ه له 500 دۆالره وه هه ی����ه ت����ا ده گات ب����ه 2000

دۆالر".سه باره ت به هۆكاری به كارهێنانی ئه م

جۆره قژانه ش كه به چه ند شێوازی جیا جیا تاتۆ ده كرێ����ن و بۆ ژنان داده نرێن، ت����ه الر وت����ی "به پل����ه ی یه ك����ه م ئه و ژنان����ه ده یكه ن كه س����ه ری تاڵی قژیان ق��رچۆك باریك و درێژبوون����دا له حاڵی به ش����ێك هه روه ه����ا ده بێت����������ه وه ، له ژنانی����ش له س����ه ر داوای مێرده كانیان

قژی درێژ داده نێن".

باوی‌‌سته‌یش‌و‌قژ‌دانانه‌‌

فیلمێكی ده رهێنه ری ناسراوی كورد "هونه ر سه لیم" به ناوی "واڵته

Un شیرینه كه ی من" له به شیCertain Regard ی فیستیڤاڵی سینه مایی "كان" نمایش ده كرێت.

ئه م فلیمه كه له هه رێمی كوردستان وێنه گیراوه و ئه كته ری ناوداری ئێرانی گوڵشیفته ی فه راهانی و

ئه كته ری ناسراوی كوردی باكور "قورقوماز ئه رسه الن" رۆڵی

سه ره كی تیا ده بینن.هونه ر سه لیم پێشتر له ڕێگه ی Vodka Lemon فلیمه كانی Kilometre Zero 2003( و)

(2004( ناسرا، ئه و كه خه ڵكی ئاكرێیه ئێستا له شاری پاریس

ده ژی .

سه رخه وی منداڵێک له ناوبازاڕی سلێمانی به ده م فرۆشتنی ورده واڵه وه

فۆتۆ: ئاسۆ سه راوی

فیلمێكی‌‌كوردی‌‌له‌فیستیڤاڵی‌‌"كان"‌نمایش‌ده‌كرێت

له‌فه‌یسبووکه‌وه‌

ئا: ئاكۆ حه مه د رابی

ب���ه ه���ۆی كردنی گی���ای به ه���اره و فرۆش���تنه وه ی له ب���ه رده م مزگه وت و شوێنه گش���تیه كاندا، چه ندین هاواڵتی له م ڕێگه یه وه كاس���بی ده كه ن و پاره و

بژێویی ژیانیان دابین ده كه ن.گه رچی ئێستا خه ریكه نیوه ی وه رزی به هار ته واو ده بێت، به اڵم هێش���تاش خه ڵ���ك زۆری ژماره یه ك���ی چون���ی جمه ی دێت و رۆژانه س���ه ردانی ناوچه ش���اخاوییه كان ده كه ن بۆ مه به س���تی

كردنی گیای به هاره .

چه ند هاواڵتییه ك ئاماژه به وه ده ده ن كه هه ركاتێك وه رزی به هار دابێت ئه وان زۆر دڵخ���ۆش ده بن به و وه رزه . چونكه وه ك خۆیان وتیان "ئێمه له م وه رزه دا كاروكاسبیه كی باش ده كه ین و ده توانیین ژیانی خێزانه كه مان دابین بكه ین و له م

ڕێیه وه پاره كۆ ده كه ینه وه ".عه لی عوسمان شیالنی، كه گه نجێكی ته مه ن 33سااڵنه له به رده م مزگه وتی گه وره ی ناو بازاری س���ۆران س���ه دان كیلۆ رێواسی دانابوو بۆ فرۆبشتن، ئه و باس له وه ده كات كه ئ���ه وان كۆمه ڵه گه نجێك���ن هه موو به یانیان زوو، به ره و ناوچ���ه ش���اخاوییه كان ده كه ونه ڕێ و گی���ای به ه���اره دێنن. ئ���ه و ده ڵێت " هه ندێك جار ده مه و عه سر ده گه ینه وه نێو ش���ارو ده م و ده س���ت ئه و گیایه ی ك���ه هێناومانه ب���ه كۆ ده یفرۆش���ینه دوكاندارێك، هه ندێك جاریش له به رده م شوێنێكی گشتی دایده نێین و به كیلۆ به خه ڵكی ده فرۆشین". ئه و گه نجه ئاماژه

به وه ش ده دات كه ئه و توانیویه تی له و ڕێگه یه وه كاس���بی خۆی بكات. به اڵم ئه وه شی نه ش���ارده وه كه ئه م كاره یان به بێ ماندو بوون و س���ه ر ئێش���ه نیه . " چونك���ه ئه و كاره ئه وه نده ئاس���ان نی���ه كه هه موو رۆژێ���ك له گه ڵ بانگی به یان���ی بچیه ناوچه ش���اخاوییه كان و به سه ر ئه و شاخ و داخه دا سه ركه ویت. چونكه زۆرجار ئه م كاره مان مه ترس���ی به رمی���ن كه وتن و له ش���اخ هه ڵدێرانی تێدای���ه و زۆرجاریش ئه م���ه روویداوه و م���ن هاوڕێیه كم له و ڕێی���ه وه ژیانی له

ده ستداوه ". مام س���ه عید عه ب���دواڵ، ته مه ن 50 س���ااڵن، ئه و هاواڵتیه له باره ی كردنی گیای به هاره و جیاوازی له گه ڵ س���اڵی رابردوو باس له وه ده كات كه هه رچه نده نرخ���ی گیای به ه���اره دانه به زیوه و به به راورد له گه ڵ س���اڵی راب���ردوو هه ر وه ك خۆیه تی. به اڵم وه ك مام سه عید ئاماژه ی پێكرد ساڵی رابردو به رهه می گیای به ه���اره باش���ترو جوانتر بووه گه رچ���ی ئه مس���اڵ بارانێك���ی زۆریش باری���وه . به اڵم ئه مه هیچ كاریگه ریه كی وای نه بوه بۆ س���ه ر باش���بونی گیای به هاره . ئه و هاواڵتیه باسی له وه شكرد كه رۆژانه ب���ه و هۆیه وه ده توانێت بڕی 100- 140هه زار دینار به ده ست بێنێت. وتیش���ی " ئه م كاره م���ان ماندوبون و هیالكیه ك���ی زۆری گه ره ك���ه ، ب���ه اڵم هێشتاش زۆر له و كاره مان ئاسوده ین و هه مو رۆژێ له گه ڵ سروش���تی جوانی كوردستان ده س���ت له مالنێ ده كه ین و كاسبی خۆشمان ده كه ین". مام سه عید ئه وه ش���ی رونكرده وه كه ئه وان گیای

وه ك " رێ���واس و كه نگرو كاردۆ لوش و قارچك و هه ندرێش���ه و كوزه ڵه و پونگ و جۆره ه���ا گیا ده ك���ه ن. "پێده چێت تا سێ چوار هه فته ی دیكه به رده وام بین له سه ر ئه و كارو كاسبیه مان". وتیشی

" ئێم���ه ب���ه زۆری رو ده كه ینه ناوچه باڵه كایه تی و ش���اخاوییه كانی ده ڤه ری س���یده كان، چونكه ئ���ه و دو ناوچه یه پ���ڕ به رهه مترین ب���ه ره و بومی گیای

به هاره ن".

"گیای‌به‌هاره‌"‌ڕێگه‌یه‌ك‌بۆ‌یه‌كه‌مجار‌له‌سلێمانی‌خانوو‌له‌دار‌دروستكرابۆ‌كاسبی‌و‌ده‌سته‌به‌ركردنی‌بژێوی‌ژیان

مامه ڵه کردن به گژوگیای به هاره وه له سۆران فۆتۆ: ئاکۆ

ئه و خانوه داره ی له نزیک پارکی ئازادی دروست ده کرێت فۆتۆ: رامان

Page 12: ژماره 376

بیروڕا(376( سێشه ممه 122013/5/7 [email protected]

چۆن سه ده ی بیست و یه ك ده بێته سه ده ی كورد؟

له به رده م هه ڵبژاردن و تاقیكردنه وه یه كی راسته قینه

لە سێ سەدەی ڕابردوودا تازەبوونەوە دەرکەوتەکان����ی گرنگ����ی بەش����ێکی دونیاب����ووە، بەتایبەتی لە کۆتاییەکانی س����ەرەتاکانی ھەژدەھەم و س����ەدەی ئێس����تا تا نۆزدەھەم����ەوە. س����ەدەی ھەزاران ھەزار الپەڕە لەسەر لێکدانەوە و ڕاڤەکردنی دروستبوونی ئەو دونیا تازەیە نووس����راوە، لە دیدی جی����اواز و زۆرجار تەواوکەر و ناک����ۆک بەیەکەوە چۆنیەتی دروستبوونی ئەو دونیایە و ھۆکارەکانی و ئاراستە ئایندەییەکانی خوێندراوەتەوە. ئەوەی بەالی منەوە لە بەشێکی گەورەی ئەو ھەوڵە تی����وری و فیکریانەدا گرنگە، دروستبوونی جۆرێک لەسەر پێداگرتنە لە مرۆڤ����ی نوێ کە ئاکاری س����ەرەکی ئەوەیە بەش����ێوازی جیاواز لە ئێستای خۆی ڕادەمێنێت، ڕەھەندە خراپ و الواز و دەستنیش����اندەکات و قەیراناوییەکان����ی ھەوڵی گ����ۆڕان و تازەبوونەوەیان ئەدات. ئەم مرۆڤە باوەڕی وایە و ھێزی ئەوەش لەخۆی����دا دەبینێ����ت، بتوانێت لەس����ەر دروس����تیبکات و کاربکات، دونیایە ئەو بیگۆڕێت و باشتریبکات. بەکورتی بینینی کۆمەاڵیەتی و بکەرێک����ی وەک م����رۆڤ سیاسی و فەرھەنگی، ھێزێک بۆ گۆڕان و

تازەبوونەوە. ل����ەم وێنەی����ەدا بۆ م����رۆڤ ھەندێک نووس����ەر پ����ێ لەس����ەر عەقاڵنیبوونی م����رۆڤ دادەگرن، باس لە ھێزی عەقڵ و بەرخوردی عەقاڵنی دەکەن وەک ھێزی س����ەرەکی ب����ۆ گ����ۆڕان و تازەبوونەوە. ل����ەم دیدەدا عەقاڵنیەت����ی نوێ جۆرێک ل����ە خودبوونی ن����وێ دروس����تدەکات و ئ����ەوم جۆرە ل����ە خودبوونیش جۆرێکی ن����وێ لە دونی����ا وێنا و دروس����تدەکات. ئ����ەو کۆمەڵگا نوێییەی ئ����ەم جۆرە لە ”کۆمەڵگایەکی دروس����تیدەکەن مرۆڤ مەدەنی“ی����ە، مەدەنییە ب����ەو مانایەی دەبێت����ە س����ەرزەمینێک ب����ۆ ئ����ازادی مرۆڤ و بۆ بڕیار و ھەڵبژاردن و نرخاندنە س����ەربەخۆکانی. لەم دیدەدا ئینس����ان بکەرێکی کۆمەاڵیەتی بەھێز و کاریگەرە، بوونەوەرێکە، بۆ نموونە الی کەس����ێکی وەک ھی����گڵ و دواتری����ش الی مارکس، نەفیکەرە، ئەوەی ھەیە ودروس����تکراوە نەک ت����ەنھا ڕەخنەدەکات و لێکدانەوەی نوێی ب����ۆدەکات، بەڵک����و وەالیدەنێت و نەفیش����یدەکات. لەڕێگای بیرکردنەوە و بەردەوام����ەوە مێژووی����ی پراکتیک����ی ئەلتەرناتیڤ����ی ن����وێ بۆ ئ����ەو کردەی نەفیکردنە ئەدۆزێتەوە. لەم دیدەدا ئەم توانای نەفیکردن و گۆڕان و دروستکردنە ئ����ەو ئ����اکارە تازەیەیە ئینس����ان لەناو وەریدەگرێ����ت. مۆدێرن����ەدا پ����رۆژەی مەسەلەی سەرەکی مۆدێرنەش مەسەلەی دروس����تبوونی ئەمج����ۆرە تایبەتەیە لە ئینس����ان، ئینس����انێک ملمالن����ێ و کار و بیرکردن����ەوەی ڕەخنەی����ی و ب����ەردەوام نەفیک����ەر و بوونەوەرێک����ی دەیکەن����ە

بکەرێکی تازەگەر. دیوێکی تر بۆ تازەبوونەوە وێناکردنی مرۆڤە وەک بوونەوەرێکی خاوەن بەھا، بەاڵم کەس����ێک نا ک����ە ھەڵگری بەھای بەڵکو ھاتەھاتەییە، نەگ����ۆڕ و ئەبەدی و بوونەوەرێک کە دەتوانێت بەھاو یاس����ا ئەخالقییەکان دەسکاریبکات و بەھا و نرخ و لێرەدا بەرھەمبھێنێت. تر ئەخالقیاتی دروستکردن و توانای وەک تازەبوونەوە داھێنانی بەھای نوێ دەردەکەوێت، ئەوەی دونی����ا تازەدەکاتەوە ت����ەنھا لەڕێگای دروستکردنی پانتایی کۆمەاڵیەتی نوێوە ت����ازەی ناکاتەوە، ب����ۆ نموونە لەڕێگای مەدەنییەوە، کۆمەڵگای دروس����تبوونی بەڵک����و لەڕێ����گای دروس����تبوونی نرخ و بەھای نوێ����وە، بەجۆرێک ئەگەری ئەوە بە ئینس����ان ئەبەخش����ن بتوانێت مانای تازە بەرھەمبھێنێت و ژیان بەشێویەکی ن����وێ تێب����گات و لێکبداتەوە. نیتش����ە پاڵەوانی ئەم ش����ێوازە تازەی ڕووانینە

بۆ تازەگەری. ئەگەرچی دیدی نیتش����ە بۆ مۆدێرنە دیدێک����ی نێگەتیڤە و پێیوایە پرۆس����ەی تێکەڵوپێکەڵکردنی لەسەر تازەبوونەوە ب����ەھاکان و دروس����تکردنی قەیرانێک����ی ئەخالقی و بەھایی گەورە دروس����تبووە، ب����ەھاکان و الوازبوون����ی ب����ەاڵم دەبینێت ھێزێک وەک نەخۆشکەوتنیان ب����ۆ دروس����تکردنی دونیایەک����ی نوێ. نەخۆشکەوتنی بەھاکان ھێزێک لە مرۆڤدا

دروستدەکەن بتوانێت لەڕێگایەوە دونیا و سیستمی بەھاکان تازەبکاتەوە، النیکەم ئەگ����ەری تازەبوونەوەیان لە ئینس����اندا دەربکەوێت. نیتش����ە لەو س����اتەدا کە پێدادەگرێت لەسەر ئەوەی تازەبوونەوە دونیای نەخۆشخستوە، ھاوکات لەڕێگای وێناکردنی ئینسانەوە وەک بوونەوەرێکی بەھا دروستکەر، دەرگایەک بۆ ڕزگاربوون ل����ەم نەخۆش����کەوتنە دەکات����ەوە. الی نیتشە ئینسان بوونەوەرێکی ماناگەڕە، دروس����تبکات و نوێ مانای دەتوانێ����ت مانا کۆنەکان س����ەرلەنوێ لێکبداتەوە و بگۆڕێ����ت. ھەم مان����ا بەبوون����ی خۆی و ھەم بەو دونیا و دیاردانە ببەخش����ێت کە لەناویاندا دەژی. بەرھەمھێنانی مانا الی نیتشە کارێکە سەرچاوەکەی لە توانای ئینساندایە بۆ نرخاندن و ھەڵسەنگاندن، حوکم ئینس����انێکە نیتشەوی ئینسانی ئەدات، دەوروبەرکەیدا دونیا و بەس����ەر نرخیان ھەڵدەس����ەنگێنێت و ش����تەکان پێئ����ەدات، ھەندێکیان بەرز و ھەندێکیان ن����زم و بێبەھا دەنرخێنێ����ت. ئەم مرۆڤە نیتشەوییە مرۆڤێکی ئاڵۆزە، بە لۆژیکی ڕەش و سپی، باشە و خراپە بیرناکاتەوە، بوونەوەرێ����ک نییە دونی����ا و دیاردەکان بەسەر باشە و خراپە، یان بەسەر خێر و ش����ەڕدا دابەش����بکات، بەڵکو لەڕێگای بوون����ی نرخ و بوونی مانا و بوونی بەھاوە پۆلینی����ان دەکات. ئەم مرۆڤە تەنانەت لەناو خراپە و شەڕیش����دا ھەندێک بەھای گرنگ دەبینێت. ئەم ئینس����انە تازەیە ئینس����انێکی ئەخالقی نییە ت����ا دونیا لەسەر بنەمای خێر و شەڕ دابەشبکات، بەڵکو ئینسانێکی یاخییە دونیا لەسەر خاوەنبەھا و بێن����رخ، بەن����رخ و بنەمای بێبەھا دابەش����دەکات. ئەم����ە وادەکات ئەم ئینس����انە ئینسانێکی دینی نەبێت، شتەکان بۆ موقەدەس و بۆگەن، خودایی و جیاکارییە دابەش����نەکات، سەرزەمینی لەنێوان نییە جیاکاریی سەرەکییەکەی بەڵکو جیاکارییە خوداوەند و شەیتاندا، لەنێ����وان مان����ا و بێمانای����ی، نرخداری و بێنرخیدا. لەم دابەش����کردنەدا تەنانەت ش����ەیتانیش دەتوانێ����ت بەرھەمھێنەری مانا و نرخی تایبەت����ی گرنگ بێت. ئەم ئینسانە نیتش����ەوییە وەکچۆن لەئاستی ئەخالقیادا خەریکی ئەوە نییە باشە لە خراپە و خودا لە ش����ەیتان جیابکاتەوە، لەئاس����تی مەعریفیش����دا کەسێک نییە خەریک����ی ئەوەبێت ھەقیق����ەت لە درۆ و ڕاست لە ناڕاس����ت جیابکاتەوە، لەباتی ئەمە ئەم ئینسانە بەدوای جیاکردنەوەی جوان لە ناش����یرین و بەھادار لەبێبەھادا دەگەڕێ����ت. بەدوای جیاکردنەوەی مانا و

لە بێماناییدا وێڵە.ئەگ����ەر ھی����گڵ و مارکس پرۆس����ەی تازەبوونەوە وەک پرۆسەیەکی ئامانجدار ببین����ن، بۆنموون����ە الی ھی����گڵ عەقڵی ڕەھا ئامانج����ی ئەوەبێت خۆی لە بوونی الی بەجەس����تەبکات و س����ەرزەمینیدا مارکس مەبەست و ئامانجی تازەبوونەوە گەش����تینبێت بە کۆمۆنیزم، الی نیتشە پرۆس����ەی تازەبوونەوە، تەنانەت بوون خۆشی وەک پرۆسەیەکی گەورە، وەک پرۆس����ەیەکی ئامانجدار نابینێت، وەک ناوەکی نایبینێت سەبەبیەتێکی شتێک دیاریکراوی بابەت����ی ئامانجێکی بەرەو ببات. الی نیتش����ە مێ����ژوو، بە مێژووی مۆدێرن����ەوە، غایەتێک����ی دیاریک����راوی نییە، مانایەکی پێشتر دەستنیشانکراو و پێبەخش����راوی نییە، حوکمی ئەخالقی دیایک����راو و ھەندێ����ک مان����ا و دەاللەتی الھوت����ی و دین����ی نایجوڵێنێ����ت. مێژوو جوڵەیەکە بێئامانج، ڕووداوەکانی ئینسان دروستیاندەکات، ئینسان بەھەموو ھەڵە و ڕاستی و جوانی و ناش����یرینییەکانییەوە. لەم دیدەوە مێژووی مرۆڤایەتی مێژووی دروستکردن و ھەڵوەشاندنەوە و داھێنان و دووبارەبوونەوەی����ە، ن����ەک مێژوویەکی ھیگڵی و مارکس����ی کە بەپێ����ی لۆژیکی بابەتی لەگەش����ە و بەرەوپێش����چوونێکی

بەردەوامدایە. بەکورت����ی لەھەم����وو ئ����ەو دۆخانەی س����ەرەوەدا ئەوەی لە دونیای مۆدێرندا لەدایکدەبێ����ت، ئ����ەوەی ئ����ەم دونیایە دروستدەکات، ئەوەی دەیگۆڕێت و تازەی دەکاتەوە، مرۆڤە، مرۆڤێکی ھۆش����یار و چ����االک و گۆڕانکەر، کەس����ێک دونیای

بەوشێوەیە قبووڵنییە کە ھەیە.

ئینسان و تازەبوونەوە

نه ته وه یه ك له ھه موو بیست سه ده ی زیات���ر نه ھامه تی بۆكورد له گه ڵ خۆیدا ھێنا ك���ورد به درێژایی ئه و س���ه ده یه سیاس���ه تی س���ه ركوتكردن له الی���ه ن پشتگوێخستن سیاسه تی داگیركه ران و جیهانیی���ه كان و نێوه ن���ده له الی���ه ن به رامبه ری نێوده وڵه تییه وه كۆمه ڵگای ج���ێ به ج���ێ كراوه ،ش���اعیرانی كورد زۆریان وت س���ه ده ی بیسته مه كورده غیره ت���ێ گه لی كوردس���تانیش به پێی ھه لومه رجێ بۆی ڕه خسابێ له به رگری و شۆڕش���دا بووه ئه وه ی ماڵ���ی به ھێز و دره خش���اوه یه ك���ورد له و س���ه ده یه دا جه نگی وج���ود و س���ڕینه وه به رێته وه س���ه ركه وتنی مه جال���ی وه ئه توان���ێ سیاس���ی و س���ڕینه وه ی سیاس���ه تی نه ته وه ی���ی و جوگرافی داگیركه ران نه دا ، ئه وه ی خاڵی الوازیش���ی بووه كه تا ئێس���تاش ئه و خاڵه الوازه كاریگه ری خۆی ھه یه ئه ویش یه كترقبوڵنه كردن و شه ڕكردنی یه كتری ھێزه سیاسیه كانی به جۆرێ س���ه رده مێكدا له ھ���ه ر بووه له ھه م���ان كاتدا چه نده پێش���مه رگه و ھێنده ش ھه بووه خه ڵكی شۆڕشگێڕی جاش و خۆفرۆشی ھه بووه ئه گه ر زیاتر نه بوبێ ، به اڵم ئه وه ی زیانی كوشنده ی ھه بووه ناته بای���ی و یه كترقبوڵنه كردنی ھێزه سیاسییه كان و سه ركرده كان بووه و ھه رجاره ی به بیان���وی جیاجیای گوایه

جیاوازی فكری و سیاس���ی و ئایدۆلۆژی ش���ه ڕی یه كتریان كردووه به اڵم ئه گه ر ناكۆكیی���ه كان س���ه یری لۆژیكییان���ه بكه ین ھێنده ی ش���ه ڕی به رژه وه ندی و ده س���ه اڵت ب���ووه ھێن���ده جی���اوازی فك���ری و ئه خالقی نه بووه ئه و ناكۆكی و خودئه ڤینییه له س���ه ر س���ایكۆلۆژیای تاك و ھێزه سیاسییه كان ماوه كه ئه مه به درێژای���ی ك���ورده الوازی خاڵ���ێ بیست و س���ه ده ی مێژوو،ده سته واژه ی یه ك سه ده ی كورده ،ئه مه ڕاسته ئه گه ر خوێندن���ه وه بۆبه رژه وه ندییه ئابووری و نێوده وڵه تی و ھێ���زه سیاس���ییه كانی ئیقلیمیی���ه كان بكه ین ئه وا المان ڕوونه كه سه رھه ڵدانی كۆمه ڵێ جیاوازی جیاواز له نێو بیست له جیاوازییه كانی سه ده ی ئه و ھێزانه دا به رجه س���ته بوه و سه ری ھه ڵداوه لێره وه ك���ورد چۆن ده توانێ سه ده ی بیس���ت و یه ك بكاته سه ده ی خۆی ؟ ئه و پێویستی به چه ندان ھه نگاوو ھه ڵوێس���تی جیاجیا و خوێندن���ه وه ی جددی نیشتیمانی و كوردستانیه ئێستا جیاواز له سه ده ی بیست ده نگ و ڕه نگی ك���ورد ده گاته جیهان و ویس���تی ھێزه نێوده وڵه تییه كان ب���ۆ ئابووری و وزه ی كوردس���تان وای كردووه س���ۆز بده نه كورد و ئێستا كورد له باشور به سیاسه تی دیفاكتۆ خاوه نی حكومه ت و دامه زراوه ی خۆیه ت���ی و پارچه كانی تریش ھه نگاوی

گرنگیان ناوه ، بۆیه پێویس���ته ھێزه به رژه وه ندی سیاس���ه تی سیاسیه كان ئینكاریكردن���ی حزب���ی و سیاس���ه تی یه كت���ری تێپه ڕێن���ن وه سیاس���ه تێكی ڕوون و ھاوسه نگ بگرنه به ر به تایبه تی به ده سه اڵت و كوردس���تان له باشووری ئۆپۆزس���یۆنه وه چونكه ئ���ه م ھه رێمه ئێس���تا قه اڵی پارچه كانی ت���ره بۆیه ده بێ له ھه موو ڕوویه كه وه قایمی بكه ین باش���ترین ھۆكاری قایمكردن ئینتیمای تاكه بۆ ده ستكه وته كان ئینتیمای تاكیش

له ڕێگای عه داله تی كۆمه اڵیه تییه وه تۆخ ده بێته وه بۆیه پێویسته خه باتی جددی بكه ی���ن بۆس���ه رله نوێ بنیادنان���ه وه و ئاش���تكردنه وه ی تاكی كوردی و ھه وڵی زیات���ر ب���درێ ب���ۆ دروس���ت كردنی زه مینه ی دیموكراتی و جیاوازییه كانمان چونكه نه كه ینه وه یه كال به توندوتیژی جیاواز ھێزی س���ه لماندوویه تی مێژوو له به رده م س���ه ركوتكردن و توندوتیژی و چه وسانه وه دا شكس���ت ناھێنێ به ڵكو له به رده م كاری جوان و به رھه می نوێدا خۆ ڕاناگرێ لێره دا ئه گه ر ڕه فتاره كانمان به ئاراسته ی یه كترقبوڵكردندا په روه رده نێوان جیاوازییه كان���ی ئ���ه وا نه كه ین خۆم���ان جه نگ���ه س���ه ره كییه كه مان له بیر ده باته وه ئێس���تا ھه لێكی گرنگ بۆك���ورد ھاتووه ته پێ���ش به تایبه تی ھاتنی كۆمپانیاگه وره كانی وزه خاڵێكی به ھێزه بۆ ھه رێمی كوردس���تان چونكه كۆمپانی���ا به رژه وه ن���دی ئه وه ن���ده ی جیه���ان سیاس���ه تی جیهانیی���ه كان ئاراس���ته ده كه ن یاخ���ود كاریگه رییان له س���ه ر ناوه نده جیهانیی���ه كان ھه یه كه متر عاتیفه و مه سه له ی مافی مرۆڤ كاریگه ری ھه یه ئێستا له ڕۆخی دۆخێكی ھه س���تیارداین ده بێ ئاش���تبوونه وه ی یه كتری ل���ه داوای گوێگرتن گش���تی و په یڕه و بكه ین ھه موو الیه ك به شداربن له كایه ی سیاسی و ده ستكه وتی ئابووری ئه م واڵته س���تراتیژێكی نوێ له نێوان ھێزه سیاسییه كاندا داڕێژرێت وه ھه موو كایه سیاس���ی و ئیداری و ئابوورییه كان ھاوس���ه نگ بكرێت لێ���ره وه ده توانین بڵێین سه ده ی بیس���ت و یه ك سه ده ی

كورده .

ئه گه ر ھه ڵبژاردن یه كێك بێت له پایه گرنگه كانی ھه ر سیستمێكی دیموكراسی ئه وا بێ گوم���ان په یه كی گرنگی ئه و ھه ڵبژاردن���ه ش بریتیه ل���ه قبوڵكردنی ئه نجامه كه ش���دا له نێو ئه نجام���ه كان و به دیاریكراوی سه رنه كه وتن، ئه گه ر ھه ر ھه ڵبژاردنێ���ك به پاكی ئه نجامنه دراو و بڕیارده ری نه بوون���ه ئه نجامه كانی���ش كۆتای���ی ئ���ه وا ب���ێ گوم���ان خاڵیه

له جه وھه ری دیموكراسی.ئه وه ی تایبه ته به ھه رێمی كوردستان ھه ڵبژاردنه كانی ل���ه به دیاریكراوی���ش ئه یل���ول له مانگ���ی ك���ه ئایین���ده به ڕێوه ده چێ���ت ئه وه یه ك���ه چاوه ڕێی گۆڕانكاری به رچاو ده كرێت له ھاوكێشه سیاسیه كاندا، به جۆرێك دوو الیه نه كه ی ده سه اڵت به ئاش���كرا ھه ست به جۆرێك ت���رس ده ك���ه ن ل���ه وه ی جارێكی تر نه توانن ده نگی زۆرینه به ده ست بهێنن، بۆیه به ش���ێوه ی ج���ۆراو جۆر و ھه وڵی ناڕه سمی ده بیس���تین خه ریكی ھێنانه به ده ر به جۆرێك پێش���ه وه ی دۆخێكن له وه ی خۆیان بده نه ده س���ت ئیراده ی خه ڵك و سندوقی ده نگدان پارێزگاری له شوێنه كه یان بكه ن، ئه ویش ھه ر له رێگای زیادكردنی ژماره ی ده نگده ران و ھه وڵی به سیس���ته مكردنی ته زویر و دواخستنی ئه مه ھه ڵبژاردنی سه رۆكایه تی ھه رێم. جگه له وه ی لێره و له وێ قسه مه ترسیدار تریش ده كرێ���ت وه ك ئه وه ی وته بێژی )پ د ك( له دیدارێك���ی رۆژنامه وانی وت���ی ك���ه س ب���ه ێ پارت���ی حوكمی كوردستانی پێناكرێت، له په راوێزی ئه و دۆخه كۆمه ڵێك راستی ھه یه ده بێت ئێم���ه له به رچاومان بێت دوو ھێزه كه ی ده س���ه اڵت به تایبه ت پارت���ی ھه رگیز ناتوانێ ئه وه بێنێت���ه به رچاوی خۆی كه ئ���ه و له ده ره وه ی بازنه ی حوكمڕانی ئه و ھه رێمه بێت، به مانایه كی تر ئه وان پێی���ان وایه حیزبه كانی ئه وان بۆ ئه وه ھه ن تا فه رمانڕه وایی كوردستان بكه ن، ئه گه رچی ئه وان له قس���ه كانیاندا باس ل���ه فره ڕه نگی و ھه ڵب���ژاردن و زۆرینه و كه مینه ده كه ن، به اڵم ھه میشه وێنایه ك له خه یاڵی���ان چه س���پاوه ك���ه ده ڵێن زۆرینه و كه مینه ئه وان ھه میش���ه ئه وه به خه یاڵی���ان دادێت كه زۆرینه ئه وانن و

كه مین���ه ش الیه نه كانی تر، واته له ڕوی پراكتیكیه وه سیاس���یه وه و فیك���ری و ئه وان ھه رگی���ز ئاماده یی ئه وه یان تێدا نیه خۆیان وه ك كه مینه ببینن له یه كێك له ھه ڵبژاردن���ه كان، بێ گومان ئه وه ش یه كێكه له و كاره س���اتانه ی كه دوچاری ناوچه یه ئ���ه و حاكمه كان���ی حیزب���ه بویته وه له رابردوو ھه روه ھا ئێس���تاش ئه مه جگه له وه ی به ش���ێكیان دوچاری چاره نوس���ی ره ش بون���ه وه ، زۆرج���ار ده بیس���تین كه پارتی و یه كێتی الیه نه ئیسالمیه كان به وه تۆمه تبارده كه ن كه تا ئه و ش���وێنه بڕوایان به دیموكراسی ھه یه ك���ه ده یانگه یه نێته ده س���ه اڵت! به اڵم بیریان چوه ئه وان ئێستا خۆیان ئه و تیۆره یان به ش���ێوه یه كی پراكتیكی سه لماندووه ، كێشه ی ئه و دوو حیزبه و ھاوش���ێوه كانیان له س���ه رجه م جیهاندا ئه وه یه وا گومان ده به ن ئه گه ر جارێك له كورسی دیموكراس���ی به شێوه یه كی بێنه خ���واره وه ئه وا مه حاڵ���ه بتوانن جارێكی تر به ش���ێوه یه كی دیموكراسی

بگه ڕێنه وه ده سه اڵت.

ئه وه ی له سه ر س���ه رانی دوو حیزبی ده سه اڵت به یاریكراوی تر پارتی پێویست ده ست و په نجه له گه ڵ ئه و راستیه نه رم بكه ن كه ده كرێت ئه وان ببنه كه مینه و كه مینه ش ببێت���ه زۆرینه ، ده بێت ئه و راس���تیه ش بزان���ن قبوڵكردن���ی بوون به كه مینه باش���تره له وه ی ھه وڵبده ن به رێ���گای ناش���ه رعی و به بێ ویس���ت و به ئه نجامه كان ی���اری خه ڵك ئیراده ی بك���ه ن چونكه دواجار ئه و دۆخه به ره و ته قینه وه ی سه رتاسه ری ده چێت كاتێك خه ڵك گه یش���ته ئه و بڕوایه ی سندوقی ده نگدان كاریگه ری له سه ر دۆخه كه نیه ، له م ڕوه شه وه ئه ركی گه وره ده كه وێته س���ه ر رۆشنبیران و ده س���ته بژێری ئه و حیزبانه قسه له سه ر ئه و راستیه بكه ن و كار له سه ر ئه وه بكه ن بۆچونی گشتی حیزب له سه ر ئه وه ڕابهێنن كه ده كرێت ئ���ه وان ببنه ئۆپۆزس���یۆن، به داخه وه رۆڵێكی به شێك له رۆشنبیرانی حیزبی نه ك ھ���ه ر به و ئاراس���ته یه نیه به ڵكو بره و به شێوه یه ك پێچاوانه یه تی، رێك ب���ه و بابه ت���ه ده ده ن ك���ه والت به بێ

حیزبه ك���ه ی ئ���ه وان له ھه ڕه ش���ه یه كی م���ه زن ده بێت و ك���ه س ئه ڵ�ته رناتیڤی ئه وان نیه !! له كاتێك���دا ئه و دیده زۆر ترسناكه له نێو ھه ر حیزبێك بچه سپێت ئه وا دواجار به چاره نوس���ێكی ره ش���ی

ده گه یه نێت.تیش���كی دوجار پێویس���ته ئه وه ی بخه ین���ه س���ه ر ئ���ه و راس���تیه یه ئه م ھه ڵبژاردن���ه ی ئه مج���اره ب���ه دی���دی زۆركه س ھه ڵبژاردنێكی راس���ته قینه یه به و پێیه ی ملمالنێكان تا سنورێكی دور چاوه رێ الیه نه كانیش ده نگی به ھێزه و ده كرێت گۆڕانكاری به رچاوی به سه ردا ڕووبدات، بۆیه پێویست ده كات الیه نه ڕوێكی پیش���اندانی بۆ فه رمانڕه واكان جوان���ی ئه زمونی كوردس���تان كار بۆ ئه وه بك���ه ن ھه ڵبژاردنه كان به گوێره ی به رێوه بچێت، نێوده وڵه تیه كان پێوه ره به ش���ێوه یه ك له سه ر ئاس���تی جیهان و ناوچه كه ببێته نمونه یه كی سه ركه وتوو، به دیوێك���ی تری���ش ڕوێك���ی جوان���ی قبوڵكردن���ی ئاڵوگ���ۆری ئاش���تیانه ی

ده سه اڵت پیشانی خه ڵك بده ین.

فارس نه ورۆڵی

فه رمان ڕه شاد

ئێستا له ڕۆخی دۆخێكی

ھه ستیارداین ده بێ ئاشتبوونه وه ی

گشتی و گوێگرتن له داوای یه كتری

په یڕه و بكه ین

ھه ڵبژاردنی ئه مجاره راسته قینه یه به و

پێیه ی ملمالنێكان تا سنورێكی دور به ھێزه و ده نگی

الیه نه كانیش چاوه رێ ده كرێت

گۆڕانكاری به سه ردا سندوقی ده نگدان فۆتۆ: ئه رشیفبێت

Page 13: ژماره 376

له ناساندنێكی سه ره تایدا بۆ هه واڵ و چیرۆك���ی ڕۆژنامه وانی، به رده وام ئه وه دووب���اره ده بێته وه كه ئه گه ر هه ر یه ك له چیرۆكی ڕۆژنامه وانی یان هه واڵ له هه روه ها نه بوو، زیاتری سه رچاوه یه ك )فاكتی( تێدا نه بوو؛ ئه وا هه واڵ نیه و، تیای���دا زانیارییه كان جێ���گای متمانه نابن. ئه م وتاره ش���م له س���ه ر ئه م دوو فره سه رچاوه یی، فاكت و واته پێوه ره ، بنی���اد ده نێ���م و تیایدا له س���ه ر چه ند هه واڵێكی جیاوازو له سایتی جیاجیادا

ده وه ستم.ڕۆژی 2013/4/29 هه واڵێك له س���ه ر كوردس���تان هه رێمی ه���ه وای كه ش و له س���ایتی خه ندان ب���او بوه وه به بێ ئه وه ی هی���چ زانیارییه كی تیایدا بێت و هیچ ش���تێكی نوێ ده رب���اره ی كه ش و هه وا پێش���كه ش به خوێن���ه ران بكات. دوای پێش���ه كییه كی دووب���اره بوه وه ڕۆژنامه ن���ووس له س���ه ر زاری یه كێك كه شناس���ی و به ڕێوه به رایه ت���ی ل���ه كوردس���تان هه رێم���ی بومه ل���ه رزه ی ده نووس���ێت: "به ه���ۆی درێژبوونه وه ی هاتوو پاڵه په س���تۆی نزمه كاریگه ری له دورگه ی عه ره بی ، پێشبینی ده كرێت ئاسمان ساماڵ بێت له گه ڵ دروستبوونی چه ند په ڵه هه ورێك. وتیشی : "پله كانی گه رما نزیك ده ب���ن له تۆماركراوه كانی

رۆژی پێشوو". كه ئه م هه واڵه ده خوێنینه وه یه كسه ر پرس���یاری ئه وه له خۆم���ان ده كه ین، ئه رێ به ڕاس���ت پله ی گه رمای ڕۆژانی پێشوو چه ند بوو، چونكه هه واڵه كه كه له و بڕگه یه ی س���ه ره وه دا چڕكراوه ته وه هیچ زانیاری و ش���تێكی نوێی تێدا نیه و پێمان ناڵێت ڕۆژانی پێشوو گه رم بوو

یان سارد، یان باراناوی بوو. ڕۆژی 2013/5/3 له س���ایتی )لڤین پرێ���س( هه واڵێك له ژێر ناونیش���انی )ته شه یوع له كوردستان سه رهه ڵده دات( به م شێوه یه باو بوه ته وه ، "ژماره یه ك هاواڵت���ی ل���ه ناوچ���ه ی به رزمجه كه مه رقه دێك���ی ئاین���ی لێی���ه ناڕه زایی ده رده بڕن له باو بونه وه ی ش���یعه له ناوچه كه یاندا. یه كێك له و هاواڵتیانه به لڤین پرێسی وت كه له و مه رقه ده ی له نێو به رزنجه دای���ه چه ند پیاوێك په یدا بون كه له وێ ده مێننه وه و باوكراوه ی ته شه یوع )ڕاكێشانی خه ڵك بۆ بون به

ش���یعه ( باو ده كه نه وه . ئه و هاواڵتیانه داوا له حكومه تی هه رێم ده كه ن رێگری له و كاره بكرێت ب���ه و پێیه ی خه ڵكی ناوچه كه موسوڵمانی سوننه ن. ئه مه ش ل���ه كاتێكدایه كه ماوه یه كه له هه رێمی كوردس���تان چه ندین گروپی ش���یعه و

ته بشیری مه سیحیه كان ده بندرێت". پێش ئه وه ی تێبینی الیه نی زانیاری و فاك���ت و باكگراون���ی هه واڵه كه بكه ین، ڕه چ���اوی ئ���ه وه ی ده كه ین ل���ه ڕووی داڕشتن و زمانه وه سه رله به ری هه ڵه یه و زۆر به په له و بێ پێداچوونه وه نوسراوه . به رزنجه بوه ته به رزمجه ، ناوی ش���یعه جێگای بیروباوه ڕی شیعه ی گرتوه ته وه ،

ده بینرێن بوه ته ده بندرێت. ل���ه ڕووی ناوه ڕۆكه وه هه واڵه كه هیچ پێوه رێكی رۆژنامه نووس���ی به س���ه ردا ناس���ه پێت، چونك���ه پش���تی به یه ك سه رچاوه به ستوه ئه ویش نادیاره . ئه و س���ه رچاوه نادیاره ش ش���تێكی گشتی )عام( ده ڵێت و تاكه وش���ه یه كیش له و باوكراوه یه نازانێت ك���ه گوایه تیایدا بانگه ش���ه بۆ )ته ش���ه یوع( ده كرێت. هه واڵه ك���ه ئاماژه بۆ ئ���ه وه ناكات كه چه ند كه س بونه ته شیعه و چۆن كراون به ش���یعه ، ئه ی ئه وان���ه ی بۆ ئه م كاره هات���وون له كوێوه هات���وون و ڕه گه زو ناسنامه یان چیه و كاری چی ده كه ن؟. ل���ه كۆتایدا ئاماژه ب���ۆ بوونی گروپی شیعه و ته بشیری مه سیحی ده كرێت له كوردستاندا به بێ ئه وه ی شوێن و ژماره و

كاریگه ری ئه و گروپانه بخرێنه ڕوو.لێره دا گرنگه هه ندێ شتی هه ڵه له م هه واڵ���ه دا هاتوون و ڕاس���ت بكرێنه وه و ئ���اوا به س���ه رپێی تێپ���ه ڕ نه ب���ن. له ناونیشانه كه وه ده س���ت پێده كه ین كه ده ڵێت: " ته ش���ه یوع له كوردس���تان س���ه رهه ڵده دات". ئه م���ه س���ه رله به ر هه ڵه ی���ه ، چونكه مه زهه بی ش���یعه له كوردستاندا هه یه و ژماره یه كی به رچاوی هاواڵتیانی كورد له ش���وێنه كانی وه ك خانه قین و مه نده لی و زرباتیه و ش���وێنی تر ش���یعه ن، هه روه ها نزیكه ی )3.5( س���ێ ملیۆن و نیو كوردی كوردستانی باكور )توركیا( عه له وین و گروپێكن له و گروپانه ی له ش���یعه ی جه عفه ری )12 ئیمامی( جیابونه ت���ه وه ، ئه گه ر به پێی زانیاریی���ه كان ژم���اره ی عه له وییه كانی توركیا )8-10( ملی���ۆن ده بن و ڕێژه ی

كوردیش له و ژماره یه دا )35%(ه ، بۆیه هه ڵه یه كی گه وره یه بووترێت ته شه یوع له كوردستاندا س���ه رهه ڵده دات، ئه مه جگ���ه ل���ه وه ی هه واڵه ك���ه گیانێك���ی مه زهه بی تێدایه و دوور نیه ببێته هۆی هه ڕه شه دژی شیعه كانی كوردستان.

له س���ه ری ك���ه هه واڵ���ی س���ێیه م ڕاده وه س���تین، ڕۆژی 2013/5/3 ب���ه ناونیش���انی "س���ه ردانی وه فدی كورد ب���ۆ الی مالیك���ی ئه نجام���ی باش���ی لێنه كه وتوه ته وه " له س���ایتی )ئاوێنه ( باو بوه ته وه . ناونیشانه كه ئیقتیباسێكه گۆڤاری سه رنووس���ه ری لێدوان���ی له ش���ارپرێس كه مال ڕه ئوف وه رگیراوه و هه ر ئه م ناونیش���انه ش ده مانباته ناو بابه ته ك���ه وه ، چونكه دێ���ری یه كه می هه واڵه كه ده ڵێت: " پێده چێت سه ردانی كورد بۆالی مالیكی س���ه ردانێك بوبێت له ژێر گوش���اری ئێراندا، بۆیه ئاكامی باشیش���ی لێنه كه وتۆت���ه وه ، چونك���ه نوری مالكی تائێستا سوره له سه ر ئه و به رنامه سیاسیه ی كه هه یبووه ده رهه ق

كێشه كان، چاره سه ركردنی به چۆنێتی به اڵم له پ���اڵ ئه وه دا ره نگه هه ندێك له كێشه ئابوریه كان روو له چاره سه ركردن

بكه ن". لێ���ره دا تێبینی یه كه م له س���ه ر ئه م هه واڵ���ه ئه وه ی���ه كه پش���تی به یه ك س���ه رچاوه به س���تووه و س���ه رچاوه ی دووه م���ی تیادا نی���ه . ئ���ه وه ی هه یه له س���ه ر سه ردانی باكگراوندێكه ته نها بۆ كوردس���تان هه رێمی وه فده ك���ه ی به غدا كه تیای���دا زانیارییه كان دووباره ده بن���ه وه و ل���ه ده یانج���ار زیات���ر له كه ناڵه كانی ڕاگه یاندندا باو بوونه ته وه . تێبینی دووه م ئه وه یه كه سه رچاوه كه شارپرێس( گۆڤاری )سه رنووس���ه ری به ده س���ته واژه ی )پێده چێت( ده ست پێده كات و دڵنیا نیه له و زانیاریانه ی وا به ئاوێنه نیوزی ڕاده گه یه نێت. دووای ئه وه هه موو قس���ه كانی س���ه رچاوه كه له س���ه ر ئ���ه وه )پێده چێ���ت(ه بنیاد ده نرێن و تیایاندا ن���ه فاكت هه یه و، نه

زانیاریه كان پشت ڕاست ده كرێنه وه . ب���ه كورتیه كه ی ده ش���ێت ئه مجۆره قس���انه بۆ ڕاپۆرتێكی شیكاری به كار بهێنری���ن یان ل���ه وتارێكی بی���روڕادا بخرێنه ڕوو نه ك له هه واڵێكدا. ئه وه تا له شوێنێكی تردا سه رنووسه ری شارپرێس له باره ی س���ه ردانی سه ركرده ی لیستی )عیراقیه ( ئه یاد عه الوی له م كاته دا بۆ الی س���ه رۆكی هه رێم مه سعود بارزانی ده ڵێ���ت ، "س���ونه كان ده یانه وێت له سروش���تی ئ���ه و رێكه وتنه بگ���ه ن كه له نێوان ك���ورد و مالیكی ئه نجامدراوه" . ده گه ڕێته وه ل���ه م سیاقه ش���دا ه���ه ر س���ه ر وش���ه ی )پێده چێت( و ده ڵێت: "پێده چێت ك���ورد ژێر به ژێر رێكه وتنی له گه ڵ سونه دا هه بێت، بۆیه سونه كان ده یانه وێت دڵنیاببنه وه و بزانن كه پارتی په ش���یمان بۆته وه ل���ه و رێكه وتنه یان درێژه ی پێده دات". ئیتر خوێنه ر نازانێت سه رچاوه ی ئه م قس���ه و بۆچوونانه له كوێوه هات���وون و له چی لێدوانێك یان ڕه سمیدا به یانێكی یان هه ڵوێس���تێك باو بوونه ته وه و ته نها ده سه اڵت ته نها ده سه اڵتی ده سته واژه ی )پێده چێت(ه .

ب���ه كورتیه كه ی، ئه وه ی له م س���ێ هه واڵ���ه دا تێبین���ی ك���ران ئه مانه ن، نه بوونی فاكت، نه بوونی س���ه رچاوه ی پێویست، زاڵبوونی )ته خمین( به سه ر تێرنه كردنی زانیاری و نه بوونی فاكتدا، خوێنه ر، ڕه چاونه كردنی خه سڵه ته كانی س���ه ره تایترینیان كه ستۆری هه واڵ و پشت به ستنه به س���ه رچاوه یه ك زیاتر بۆ پشتڕاس���ت كردنه وه ی زانیاریه كان و

دوور كه وتنه وه له )ته خمینات(.

" هەمو ملمالنێ سیاسییەکانی ئێمە لەگەڵ یەکێتی و پارتی لەسەر

دەسەاڵت و پارەیە" وتەیەکی نەوشیروان مستەفا

لەچاوپێکەوتنێکی گۆڤاری لڤین ساڵی 2009

لەماوەی هەفتەی ڕابردودا، لەچەندین جێگەو ڕاگەیاندنەوە ئەوە بەرچاوکەوت، کە بەش����ێک لەهەڵس����وڕاوانی گۆڕان و کەس����ە نزیکەکانی نەوشیروان مستەفا، داوای ئ����ەوەی لێدەکەن خ����ۆی کاندید بکات بۆ پۆستی س����ەرۆکایەتی هەرێم، مەستەفا نەوشیروان خودی هەرچەندە تا هەنوکە لەگ����ەڵ ئەوە نییەو نایەوێت

خۆی کاندید بکات.ئارگومێنتی داواکردنی خۆکادندیدکردن لەنەوش����یروان مس����تەفا، زیات����ر ل����ەو ڕوانگەیەوەی����ە، کە گۆڕان����کاری گەورە لەوێ����وە دەکرێ����ت و کاک نەوش����یروان دەتوانێت لەکاتی بونی بەسەرۆکی هەرێم، س����ەرەکییەکانی جومگە دەس����تکاری سیستەمی سیاس����ی کوردستان بکات، بەتایب����ەت لەپەیوەن����د بەسیس����تەمی پەرلەمانی و بەتەشریفاتیکردنی پۆستی

سەرۆکایەتی هەرێم.هەڵب����ەت هەڵس����وڕاوەکانی گۆڕان و ناس����راوەکان لەکەس����ایەتییە بەشێک لەکاتێک����دا ئەو داوای����ە دەکەن لەکاک نەوش����یروان، کە تائیستا ڕون نییە کە کاندیددەکاتەوە خۆی بارزانی مەسعود یان ن����ا، وە ئایا کێ کاندی����دی بەهێز

دەبێت ب����ۆ ڕوبەڕوبون����ەوەی بارزانی و النیک����ەم کەمکردن����ەوەی دەنگەکان����ی س����ەرۆکی هەرێم و دابەزاندنی کێش����ی لەقورس����ایی وادەکات کە دەنگەکانی،

سەرۆکی ئێستای هەرێم کەم بکاتەوە.ش����تێک ک����ە لەدونی����ای سیاس����ەت لەڕۆژهەاڵتدا باوە، ئەوەیە، کە سەرۆک پێماندەڵێن هەمویان س����ەکردەکان، و "حەزم����ان بەپۆس����ت و پلەوپایە نییە، بەاڵم زەرورەت����ی ڕۆژگارو خزمەتکردنی میللەت وادەکات کە ئێمە ببینە سەرۆک". هەر سەرۆک و سەرکردەیەکی ڕۆژهەاڵت بگرین، هەمان وتەمان لەدەمیەوە گوێ لێدەبێت ) لەبنچینەدا بەشێکی زۆریان ڕاس����تگۆ نی����ن و زۆر حەز بەکورس����ی دەس����ەاڵت دەک����ەن(، لەکاتێکدا خودی کایەی سیاسەت وا دەخوازێت کە مرۆڤ خۆی داوای پۆست بکات و بەدەنگدەرانی بڵێ����ت دەنگم پێبدەن ب����ۆ ئەوەی ئەم بەرنام����ەو ڤیژنەی کە پێم����ە لەواقیعدا پراکتی����زەی بکەم و کەش����تی کۆمەڵگا بەو ئاڕاستەیە ببەم، کە زۆرترین سودو قازانج بگەیەن����م بەزۆربەتان، لەواڵتانی ڕۆژئاوا، هەمو س����ەرکردەیەک چەندین ملمالن����ێ دەکات بۆ ئ����ەوەی کە ببێتە پەرلەمانت����ار یان وەزیر یان س����ەرۆک حیزب، هەر لەئیسرائیل و تورکیای نزیک سیاسییەکان کوردس����تاندا، لەهەرێمی چەندین من����اوەرەو تاکتیک و تەکنیکی سیاس����ی بەرکادەهێنن بۆ ئەوەی ببنە کەسی یەکەمی حیزب و لەوێشەوە ببنە

پەرلەمانتار و وەزیرو س����ەرۆکوەزیران، بۆ ئەوەی ئەو بەرنامەیە پراکتیزە بکەن کە لەهەڵمەتی هەڵبژاردندا خستویانەتە

بەردەم جەماوەر.ئ����ەوەی کە گرنگە بوترێ����ت، دەبێت هیچ ک����ەس و تاق����م و گروپێک )تکاو ڕجا( لەنەوش����یروان مستەفا نەکات بۆ ئ����ەوەی خۆی کاندیدبکات بۆ پۆس����تی سەرۆکایەتی هەرێم، چونکە دواجار هەر ببێتە س����ەرۆکی هەرێم، سەرکردەیەک ئەگ����ەر داوای نەکردبێ����ت ک����ە دەنگی پێبدرێت، ئەوان ناش����توانرێت چاودێری

بکرێت.داواکردن����ی ت����رەوە لەالیەک����ی هەڵسوراوانی گۆڕان لەنەوشیروان مستەفا ب����ۆ خۆپااڵوتن بۆ پۆس����تی س����ەرۆکی هەرێم، بەبیانوی ئەوەی کە کوردستان پێویستی پێتەو تۆ تەنها زامنی گۆڕینی سیستەمی سیاسی کوردستانی، هیچی لەو داوایە کەمت����ر نییە کە پارتییەکان بەبیانوی کوردو کوردس����تان پێویستی بەمەس����عود بارزانی هەیە، داوا دەکەن کە مەس����عود بارزانی بۆ خولی سێهەم ئەگەرچی بکات����ەوە، کاندی����د خ����ۆی بەناشەرعییش بێت، بۆیە داوایەکی لەو جۆرە لەهەر س����ەرکردەو کەسایەتییەک بێ����ت، لەژێر ه����ەر بڕوبیانویەکدا بێت، ئەگەرچی لەڕوکەشدا داواکان جیاوازبن، بەاڵم لەناوەرۆکدا یەکن و هەردو داواکە، هەلومەرجێ����ک دەخوڵقێنێت، کە وەک چۆن لەهەش����ت س����اڵی ڕابردودا هیچ کەس����و الیەن و دەزگای����ەک نەیتوانیوە لەس����ەرۆکایەتی هەرێ����م بپێچێت����ەوەو لێپرسینەوەی لەگەڵدا بکات) هەتا ئەگەر یاس����اش ڕێگە بدات(، چونکە مەسعود بارزانی وەک چەندجار دوپاتیکردۆتەوە، کە ئ����ەو حەزی لەپۆس����ت نییەو تەنها ئەو کوردس����تان ک����وردو لەبەرخاتری

پۆستەی قبوڵکردوە.

ئاراس فه تاح

”شەفافییەت“ و ”نهێنی“ دوو زاراوەن كە رووە دی���ار و ش���اراوەكانی ژیانی كۆمەاڵیەتییم���ان ب���ۆ تاووتوێدەكەن. ژیانی م���رۆڤ لە كۆمەڵگادا بەس���ەر دوو رووب���ەری گرنگدا دابەش���دەبێت، ك���ە هەریەكەی���ان كاریگ���ەری خۆی كۆمەاڵیەتیی���ەكان ك���ردە لەس���ەر جێدەهێڵێ���ت. رووب���ەری یەكەم ئەو رووبەرە گش���تییەیە كە ئینس���انەكان تیایدا بزاوت و كردەكانیان بەئاش���كرا بەیاندەكەی���ن و ناترس���ن ل���ەوەی كە داوەریی بكرێن، چونكی ئەو س���نوور و ڕێس���ایانەی كە تیایدا هاموشۆدەكەن، س���نووری كراوەن و رێس���ای گشتین. رووبەری دووەم ئەو فەزا شەخسییەیە كە ئێمە شتە تایبەتیی و كەسییەكانی خۆمانی تێ���دا دەپارێزین و نامانەوێت كەس���انی ت���ر ئاگایان ل���ێ بێت یان زانیاریی���ان دەربارەی هەبێت، چونكی زانیاریگەلێك���ن تایب���ەت ب���ە ژیانی

ناوەكیی و رۆحی تاكانەمان.مرۆڤ ئەوەی جێگای سەرس���وڕمانە دروس���تكردنی هەوڵ���ی هەمیش���ە هاوسەنگییەك دەدات لەنێوان ئەم دوو كایەی���ەدا. دۆزینەوەی هاوس���ەنگیش مانای دەرخستنی الیەك و شاردنەوەی الیەكەی تر نیی���ە، بەڵكو پتر مانای پاراس���تنی س���نوور و رووبەرەكان���ی بۆئەوەی هەوڵدانە هەردووالیەنەكەیە و ل���ە یەكێ���ك نەكەوت���ن. بەری���ەك هۆكارەكانی ئەم پاراس���تنەش بریتییە لە مەترسی دەركەوتنی ناكۆكییەكانی نێوان ژیانی شەخسی و ژیانی گشتیمان و شۆڕبوونەوەی زانیارییە كەسییەكانمانە

بۆناو رووبەری گشتیی.ئێمە لە سەردەمی كۆمەڵگای زانیاریدا كۆمەڵێك س���ەردەمەش ئەم دەژین. پرسیارمان دەخاتە بەردەم كە پێویستی قووڵ هەڵوەس���تەی وەاڵمدانەوە و بە هەیە، چونكی هەموو ئەو پرس���یارانە بەچەشنێك لە چەشنەكان وابەستەی پرس���ی ئازادی���ن. لەم س���ەردەمەی ئێستاش���ماندا چەن���دە دیوارەكان���ی ئازادی ئەس���توور بێت هێندە پەردەی شەخسیی كۆمەڵگا و گش���تیی ژیانی تاكەكان تەنك دەبێتەوە. هەرئەمەشە وامانلێدەكات بپرسین: ئایا لە جیهانی ب���ە دیگیاتاڵبوون���ی زانیارییەكان���دا دەتوانرێت ژیانی شەخسیی بپارێزرێت؟ ئایا فەیسبووك رووبەرێكی شەخسییە ب���ۆ پاراس���تن و ئاڵۆگۆڕكردن���ی داتا كەسییەكانمان لەگەڵ كەسانی ناسراو و متمانەپێكراو، یان رووبەرێكی گشتییە ب���ۆ گەیان���دن و وەرگرتن���ی زانیاری لەس���ەر كەس���انی تر؟ ئایا پەرلەمان لە واڵت���ە دیموكراس���ییەكاندا تاوەكو كوێ دەتوانێت حكوم���ەت بخاتە ژێر فشارەوە و كۆنترۆڵی كارەكانی بكات؟ ئەمانە و چەندین پرسیاری تر جێگای مش���ومڕی گەورەی كایە جیاوەزاكانی

زانستە مرۆییەكانن. هەرچ���ی پەیوەن���دی ب���ە كۆمەڵگای كوردستانیشەوە هەیە، چەند پرسێكی گرن���گ رووبەروومان دەبێت���ەوە: ئایا شتێك هەیە بەناوی رووبەری شەخسی و رووبەری گشتی؟ جیاكارییەكانی چین و هەڵس���وكەوت ئێمە چۆن ئینس���انی لەگەڵ ئ���ەم دوو كایەی���ەدا دەكات؟ بۆچی نەبوون���ی زانیاریی لە رووبەری گش���تیدا رێگادەدات ب���ە گەورەبوونی زانیاریی لەس���ەر نهێنییەكانی ژیانی

شەخسیی؟نهێن���ی م���ەرج نیی���ە ت���ەنها مانای ش���اردنەوەی زانی���اری بێ���ت، بەڵكو ب���ە هەمان چڕیش مان���ای بوارنەدانە ل���ە بەشهەبوون���ی كەس���انی تر لە زانیاری���دا. هەر ئ���ەم دۆخەش���ە ئەو جیاكارییە گرنگەمان بۆ رووندەكاتەوە گش���تی و رووب���ەری لەنێ���وان ك���ە رووبەری شەخس���یدا هەیە. رووبەری شەخس���ی ئەو فەزایەیە كە بۆ كەسە نزیكەكانمان سنوورەكانی كراوەیە و بۆ ناو زانیارییەكانی داخراو. بیانییەكان ئەم رووبەرە تەنها لەگەڵ كەسانێكی هەڵبژێردراودا دابەشدەكرێن و بەرامبەر بە كەس���انی ناو رووبەری گش���تیش كڵۆمكراون. واتە چەندە سنوورەكانی نهێنیی گەورە بن، ئەوەندە كرانەوەی دەبێت���ەوە. بچووكت���ر دەرەوە ب���ۆ بەشێوەیەكی گش���تی دەتوانین بڵێین ئەم دووفاقەییە، پرۆسەیەكی نهێنی

پرۆسەیە چەندە هۆكارێكە بۆ داخستن و داب���ڕان و خۆجیاكردنەوە و تەنهابوون، ئەوەندەش دەشێت ببێت بە هۆكارێك بۆ نزیكبوونەوە و متمانە و یەكانگیریی و رووبەری خۆشەویستی. دروستبوونی شەخس���ی ئەو ماڵەیە كە ئێمە تیایدا نهێنییەكانمان دەپارێزین، تەنها دەرگا لەو كەسانە دەكەینەوە كە متمانەمان پێیان هەیە و لەوانەشی دادەخەین كە نەناس و بێگانەن. بەشێوەیەكی گشتی رووبەری شەخسی چەندە شوێنێكە بۆ پاراس���تنی نهێنییەكان و بەشهەبوون لە زانیاریییە شەخسییەكان لەگەڵ ئەو كەسانەدا كە متمانەمان پێیان هەیە، بێبەشكردنی بۆ ئەوەندەش شوێنێكە كەس���انی نەناس و بێگانە لەو نهێنی و دابڕان و دروس���تكردنی زانیارییان���ە و

داخستن.دەش���ێت سۆس���یۆلۆگی بەناوبان���گ )زیم���ل( یەكێ���ك بێ���ت ل���ەو زان���ا تایبەتی گرنگی���ی كە دەگمەنان���ەی ب���ە بابەت���ی نهێنی���ی داوە. زیم���ل نهێنی وەكو ”س���ەرمایەیەكی رۆحی“ ناودێڕدەكات. بەتایبەت لە پەیوەندی خۆشەویستیدا نهێنی رۆڵێكی گرنگ و ئۆرگانی دەگێڕێت لە پەروەردەكردن و پەیوەندییەك���ەدا. قووڵكردن���ەوەی هەر ئەم سەرمایەیەش���ە وادەكات كە نزیكی و دووری ئینسانەكان بە زۆری و كەمیی باسكردنی نهێنییەكان بۆیەكتر بەندبێت. ئێمە كە نهێنیی بۆ یەكێك دەگێڕین���ەوە مانای ئەوەی���ە كە ئەو كەسە دەكەین بە نمرەیەكی گرنگ لە ژیانی شەخسی خۆماندا و قورساییەكی ب���ەم پێدەبەخش���ین. تایبەتیش���ی چەشنە ئەو كەسەش بارگاوی دەكەین ب���ە وەزیفەیەكی ئەخالق���ی، ئەویش پاراس���تنی ئەو نهێنیەی���ە. بێگومان پاراس���تنی نهێنی تەنها وەزیفەیەكی ئەخالقی���ی نیی���ە، بەڵكو ل���ە بواری ئیداری و ئابووری و سیاس���یدا بووە بە بەشێكی گرنگی ژیانی كۆمەاڵیەتیمان و ل���ە زۆر ش���وێندا ئ���ەو پەیوەندییانە بە یاس���ا رێكخراون. هەڵس���وكەوتی كۆمەڵگا و دەوڵەتەكان لەگەڵ نهێنیدا پابەن���دی ئ���ەو ب���ەها و نۆرمانەیە كە ئەو كۆمەڵگا و سیس���تەمە سیاس���ییە واتە چەن���دە دەوڵەت و هەڵگرێت���ی، كۆمەڵگا دیموكراس���ی بێ���ت، هێندە كرانەوە و شەفافییەت دەبێت بە یەكێك لە پرنسیپە گرنگەكانی ئەو سیستەمە و بەپێچەوانەشەوە چەندە دەسەاڵتگەرا و دیكتاتۆران���ە بێت هێن���دەش نهێنی دەبێت بە پارێزەری ئەو سیس���تەمە و كەرەس���ەیەك بۆ چاودێریكردنی تاك و

گروپەكانی كۆمەڵگا.

13 )376( سێشه ممه 2013/5/7 [email protected]بیروڕا

شەفافییەت و نهێنی

19 »» 19 »»

هه واڵی بێ فاكت و زانیاری

نەوشیروان مستەفا و پۆستی سەرۆکی هەرێم

چەندە دەوڵەت و كۆمەڵگا

دیموكراسی بێت، هێندە كرانەوە و

شەفافییەت دەبێت بە یەكێك

لە پرنسیپە گرنگەكانی ئەو

سیستەمە

داواکردنی هەڵسوراوانی

گۆڕان لەنەوشیروان مستەفا بۆ

خۆپااڵوتن هیچی لەو داوایە کەمتر

نییە کە پارتییەکان بەبیانوی کوردو

کوردستان پێویستی

بەمەسعود بارزانی هەیە

زۆر هه واڵ باوده بنه و ه

له ڕووی ناوه ڕۆكه وه هه واڵه كه هیچ

پێوه رێكی رۆژنامه نووسی

به سه ردا ناسه پێت

ئاری ئەبوبەکر[email protected]

خالید سلێمان

Page 14: ژماره 376

له پ���اش راپه رینه وه هیچ کێش���ه یه ك هێن���ده ی کێش���ه ی س���ه رۆکایه تی ل���ه سیاس���ه تی کوردی���دا مایه ی مش���تومڕ و ملمالنێ و ش���ه ر و دوو به ره کی و کوش���تو کوش���تار نه بووه. گه ر له راپه رین بنوارین وه ك خاڵێک���ی وه رچه رخ���ان، ئ���ه وا له روانگه ی پۆس���تی سه رۆکایه تیه وه، هاتنه ئارای ئه و س���اته وه خته یه که تیایدا بوون به س���ه رۆک، یان پۆستی س���ه رۆک، له سیاس���ه تی کوردیدا ده بێته پۆس���تێكی واقیعی و گرنگ. چونکه بۆ یه كه مجاره که کورد ببنه به رێوب���ه ری ژیاری خۆیان له پانتاییه كی خاکی کوردس���تاندا. سه رۆک بوون له هه ناوی عه قڵی سیاسی کوردیدا زیاتر له گرێکوێره یه ك ده چێت. له رووی زانستی سیاسیه وه لێی بنوارین؛ ده كرێت ئه و چه مکه بێت، که له هه موو چه مکێکی تر زیاتر هۆکاری شه ر و ملمالنێکانی کورد

له گه ڵ یه كتردا راڤه بکات. عه قڵی سیاس���ی کوردی پێمان ده ڵێت که س���ه رۆک، تاقانه یه، باوک���ه، رابه ره، ش���وانه، له س���ه رووی هه موانه وه یه، له جنس���ێکی تره، وێنه ی نیه، هه میشه ییه. به هه مان شێوه له مێژووی بیری سیاسیدا چه مکی س���ه رۆک یان سه روه ر یه کێکه له هه ره چه مکه کۆن و ئاڵۆزه کان. له کتێبی دوو ی داس���تانی ئه لی���اده هۆمی���رۆس ده نوس���ێت: هیچ چاکه ی���ه ك نابینم له بوونی چه ند س���ه روه رێک. لێگه رێ، یان رێب���ده، با ته نه���ا یه ك کوێخ���ا هه بێت، لێگه رێ ب���ا ته نها یه ك پادش���ا هه بێت. ئه مه به روونی نیش���انه ی ئه وه یه که فره وه ك کێشه بووه،هۆمیرۆس���یش کوێخایی بیریارێک، دیارده یه ك���ی وه ها به گونجاو

نازانێت. دیاره له روانگه ی کارگێریه وه هه بوونی که سێک له پێگه ی سه رۆکدا پێداویستیه كی به رێوه بردنه. به اڵم هه بوونی که س���ێک له پێگه ی س���ه رۆکدا و کردنی ئه و که سه به که س���ێکی بااڵتر له مرۆڤ، له ره گه زێکی یانی س���وککردن و راس���ته وخۆ ج���ودا، بچوککردنه وه یئه وانیت���ر. به م پێیه بوونی سه رۆک، ته نها کاتێک فه راهه م ده بێت که مرۆڤه كانی تر ده س���تبه رداری مرۆڤبوونی

خۆیان ببن. ئه مرۆ کێش���ه ی س���ه رۆک له هه رێمی کوردستان به گه رم و گوڕی له ئارادایه. به گشتی کۆمه ڵگای کوردی بووه یان کراوه به دوو به ش���ه وه: به شێک که بانگه شه ی ئه وه ده كات که ده بێت س���ه رۆکی ئێستا، درێژه به س���ه رۆکایه تی بدات، له پێناوی ئه مه شدا ده بێت هه رچیه ك پیویسته ئه نجام بدرێت: یاسا بگۆردرێت، ده ستور هه موار بکرێت، دیموکراس���ی له قاڵ���ب بدرێت، هاوپه یمانی پێک بێت، خواس���تی خه ڵک فه رام���ۆش بکرێت. زۆرێ���ک ئه وانه ی له م به ره یه ن به ئاشکرا بانگه شه ی تاقانه یی و بێ وێنه یی و هه میش���ه یی سه رۆکی ئێستا ده كه ن. ب���ه م پێیه کۆمه ڵ���گای کوردی هه موو ئه ندامه کانی له جنسێکی نزمترن، هێش���تا بۆئه وه ناش���ێن ببنه س���ه رۆک، ل���ه بوونی س���ه رۆکی ئێس���تادا. ئه م دیارده یه که ئه مرۆ له هه موو زیاتر مایه ی قه یرانه ره گ���ی ده گه رێته وه ب���ۆ رۆژانی هاتنی پێشمه رگه بۆ ش���ار. له رۆژگاری س���ه ره تادا ناوی رابه ری بۆ دیاریکرابوو، وه ك نه وش���یروان موسته فا پێمان ده ڵێت ناوی پێش���نیاری عوس���مان د.مه حمود ش���وانی کردبوو بۆ گه لی کورد. هه ردوو ناوی رابه ر و ش���وان مایه ی کۆمه ڵیک زۆر ل���ه قه یرانه. دی���اره ئ���ه م ناونانه هێنده پرۆس���ه یه كی ئاس���ان نین. ناوێک که به خه یاڵدادێت، ئام���اژه ی پێده كرێت، هه وڵ ب���ۆ چه س���پاندی ده كرێت، بۆ ناس���ینی پۆستێک هه موو زاده ی دونیایه كی ئاڵۆزه له دونیابینی و ئاگایی و باوه ر و جۆر و ئاستی تێگه یش���تن. له نیو کۆمه ڵێک نوس���ینی کورت���دا ده رباره ی یه ک���ه م هه ڵبژاردن له هه رێمی کوردستان، له توێی کتێبێکدا که پاشان به ناوی: کێشه ی پارتی و یه كێتی: بیره وه ڕیه كانم ل���ه په راوێزی هه ڵبژاردنی یه كه م���دا، که له س���اڵی 1995 له واڵتی فنلن���دا به چاپ گه یه نراوه، نه وش���یروان

موسته فا ده نوسێت: کوردس���تانی به ره ی س���ه رکردایه تی بری���اری وه هاب���وو ک���ه ئه نجومه نێك���ی نیشتمانی به هه ڵبژاردنی گشتی دابنرێ، بۆ ئه مه ش گه ڕابوه وه بۆ به رنامه ی به ره. له هه مان کات���ا بریاری دابوو که رێبه ری بزوتن���ه وه ی رزگاریخوازی گه لی کوردیش هه ڵبژێرێ. ب���ۆ ئه مه یان هیچ به ڵگه یه كی له به رناومه و له ئه ده بی سیاس���ی به ره و هی���چ کام حیزبه کان���دا نه ب���وو. به ره ی کوردس���تانی که دامه زرا ل���ه به رئه وه ی

که نه توانرا له س���ه ر جۆری سه رۆکایه تی پێک بێن. وا رێککه وتن س���ه رۆکایه تیه كی دوان���ه ی هاوبه ش بێ���ت. ئ���ه م دوانه یه ل���ه س���ه رۆکایه تیدا بووبووه کۆس���پێکی گه وره ی رێ���گای جواڵنی کاره كانی به ره. له س���ه روبه ری هه ڵبژاردن���دا د. محمود عوس���مان له یه كێک ل���ه کۆبونه وه کاندا پێش���نیاری ئه وه ی کردبوو که، شوانێک بۆ کورد هه ڵبژێرن، بۆئه وه ی له کێش���ه ی سه رۆکایه تی هاوبه ش رزگاریان بێت. ئه م پێشنیاره ی د. محمود سه رکرده ی هه ردوو حیزبی گه وره: مام جه الل و کاک مه سعودی هاوێش���ته ناو مه یدان���ی ته حه ددا. تحدی کردنی یه كتری���ه وه. هه ریه كێکیان قبوڵی نه كردایه به وه تاوانبار ده كرا که ترس���ی

دۆڕانی هه یه له هه ڵبژاردن.

نه وشیروان موسته فا وه ك شایه دحاڵێک پێم���ان ده ڵێت ک���ه قه یرانی س���ه ره كی هێزه کوردیه كان له گه ڵ یه كدا کێش���ه ی س���ه رۆکایه تی ب���ووه. رس���ته ی "به ره ی کوردس���تانی که دامه زرا له به رئه وه ی که نه توانرا له سه ر جۆری سه رۆکایه تی پێک بێن". به روونی ئام���اژه به وه ده كات که به ره ده رئه نجام���ی نه بوونی توانابووه له هه ڵبژرادنی که س���ێک به س���ه رۆک. ئه م قه یران���ه ره گی ده گه رێت���ه وه بۆ هه ناوی کۆمه ڵێک ئاڵۆزی ده روونی و کۆمه اڵیه تی و سیاس���ی و که لتوری. س���ه رۆک بوون له ده روونی مرۆڤی ک���ورددا یانی بااڵبوونی که سێک و بااڵنه بوونی ئه وانی تر. سه رۆک بونی که سێک مایه ی بریندرای که سه كانی تره، چونکه س���ه رۆک وه ها خۆی نمایش ده كات که ئ���ه و بااڵتره له هه موان. ئه م نه خۆشیه ده روونیه زۆر کایه ی کۆمه ڵگای کوردی گرتوه ته وه، به جۆرێک کوردێک و کوردێکی تر له کایه ی سیاس���یدا دانویان هه میش���ه چونکه ناکوڵێ���ت، پێک���ه وه پله گه رای���ی مای���ه ی برینداربوونه. ئه مه پاش���قول و ملشکاندن و باڵباڵێن و کرۆکی کێشه باڵوه كانی ناو به ناو کایه ی سیاسی کوردیه. چه مکه کانی وه ك رابه ر یان شوان ل���ه هه مانکاتدا پێم���ان ده ڵێن که ئاگایی سیاس���ی وکوردی هێش���تا نه خۆش���ه به نه خۆش���ی ئه وه ی به ئه ڵمانی پێی ده ڵێن فیوره ر، که له که سایه تی هیتله ردا خۆی ته نها موسته فا نه وش���یروان ده بینیه وه.

که سه که ئاگاداره له م نه خۆشیه. با ساتێک قسه له سه ر شوان بکه ین، ده توانین بگه رێینه وه بۆ فۆکۆ، به اڵم ئه مرۆ زیاتر له رووی مرۆناسی )ئه نترۆپۆلۆژی( کوردیه وه لێی ده روانین. چه مکی ش���وان که ده گوێزرێته وه ب���ۆ کایه ی مرۆیی، له هه ن���اوی پێکهاته ی خێزاندا مانا و رۆڵێکی تایبه تی هه یه. گه ر له ناوی ئه و که س���انه بنوارین که ش���وانه یه، زۆرینه یان ئه وانه ن ک���ه خاوه ن خوش���کی زۆرن، ل���ه الیه ن خێزانه که یان���ه وه ناو ده نرێن به ش���وانه ب���ۆ پاراس���تنی بڕێکی زۆر ل���ه مێینه له مه ترس���یه کانی ده ره وه ی خێزان. که واته ش���وان بوون، له عه قڵ���ی خێزانیدا، که بااڵترین شێوازی عه قڵی کوردیه، به مانای مێینه بوونی هه موو ئه وانی تر دێت. بوونی سه رۆک به شوان یانی مێینه بوونی هه موو کۆمه ڵگا. میینه ش له میانه ی ئه م عه قڵه دا یانی زه عیفه، ئه و که سه ی که نه له رووی عه قڵی و نه رووی جه سته ییه وه ده توانێت حوکم���ی خۆی ب���کات. ئ���ه م بێتوانیه ی حوکمکردنه ماف ده دات به که سی شوان که حاکمی عه قڵی و پارێزه ری جه س���ته ی

ئه وانیتربێت.

بیروڕا)376( سێشه ممه 142013/5/7

ده‌ینوسێت

کێشه ی سه رۆک له عه قڵی سیاسی کوردیدا

[email protected]

ڕۆژنامه نوسانیش وه ك هه ر تۆێژێكی تری ئ���ه م هه رێمه له خه می به دیهێنانی مافه كانیان���ن، یه كێ���ك له ومافان���ه ش وه رگرتنی زه ویه ، بۆ ئه م مه به س���ته ش سه ندیكای ڕۆژنامه نوسان لقی سلێمانی ب���ۆ169 داوای ه وه 2006 له س���اڵی س���ه ندیكا ئه ندام���ی ڕۆژنامه نوس���ی پێش���كه ش به حكومه تی هه رێم كردوه به ش���ێوه یه كی ئوس���وڵی وره س���می. ڕۆژنامه نوسان له وساڵه وه خه ونی سه وز

و سور ده بینن.هه موو ئ���ه و ڕوب���ه ره زه وییه ی له م ش���اره گه وره ی���ه دا پێویس���ته بۆ ئه م گروپ���ه ، ئه گه ر هه ر كه س���ێكیان 200 مه تر زه وی���ان پێبدرێت، ته نها نزیكه ی 13 دۆنم زه وی���ه ، به داخه وه حكومه ت ده ڵێت ئه م رووبه ره م پێدابین ناكرێت! باشتره ڕۆژنامه نوسان بێده نگ بن، به اڵم ئه گه ر ب���ۆ كۆمپانیایه كی وه به رهێنانی وه هم���ی، ی���ان دۆس���ت و ئه ربابه كانی ه���ه ردوو حیزبی ده س���ه اڵتدار خۆیان داواكانیان جێبه جێ به ئاس���انی بێت، ده كرێ���ت و له بری ئه و پانتاییه چه ندان

13 دۆنمیان بۆ ته رخان ده كه ن.كێشه ی پشتگوێخستنی ئه م داواكاریه نه بونی زه وی نی���ه ، به ڵكو په یوه ندی

ب���ه و سیس���تمه نادادپ���ه روه ره ی ئه م ده سه اڵته وه هه یه كه هێنده ی خزمه تی كۆمپانی���ا ده كات له خه می هاواڵتیاندا نیه ، جا با ئه و هاواڵتیانه رۆژنامه نوس و

رۆشنبیر و هونه رمه ندیش بن. ب���ۆ به دواداچون���ی ئ���ه م داوایه و كۆتایی هێنان ب���ه به ڵێن دانی بێنرخ، ڕۆژنامه گ���ه ری 115ی له س���اڵیادی كوردی دا ڕۆژنامه نوس���انی س���لێمانی وه ك ناڕه زاییه ك له به رده م شاره وانی سلێمانیدا كۆبونه وه بۆ بینینی سه رۆكی نوێی شاره وانی، به ڕێزی كه خۆی به هه ڵبژاردن ئه و پۆسته ی وه رنه گرتووه و دانانی به شێوه یه كی ناشه رعیه ، وه ك هه مو به رپرس���ه كانی ت���ری حكومه ت زۆر به ئاسانی به ڵێنی دا كه له مانگی ئه یلولی ئه مساڵدا ئه و زه ویانه دابه ش ده كرێ���ن. ده بێ له ك���وێ بێت ؟ ئه ی داخۆ سه رۆكی به ڕێز هێنده دڵنیای له مانه وه ی حكومه ته ك���ه ت تا دوای ئه و

چه ند مانگه وا به ڵێن ئه ده ی؟له ڕاس���تیدا هه وڵدان بۆ ئه م زه ویانه زۆری خایان���دوه له س���اڵی 2006 ه وه چه ندین ج���ار كابین���ه چونیه كه كانی حكومه تی هه رێ���م كه له نێوان یه كێتی و پارتی تێناپه ڕێ���ت و به تایبه تیش له

نێوان به ڕێزان دكتۆر به رهه م و نێچیرڤان بارزان���ی دابه ش���بووه كه هه ریه كێكیان هه رچ���ی پالن و بڕیاڕی ئ���ه وی تره له واده ی خۆیدا ده یس���ڕێته وه . داواكه ی به رهه م دكتۆر كه ڕۆژنامه نوس���انیش له دواین ڕۆژی كابینه كه ی دا ئیمزای كرد، وه ك ئه ركێك به رامبه ر ڕۆژنامه نوسانی ڕۆشنبیری !". "پایته ختی س���لێمانی و

به گۆڕانی سه رۆكی حكومه ت بێگومان بۆ نێچرڤ���ان بارزانی، به ده س���ڕێكی ده س���تی )ئی���داره ی س���لێمانی ( ئه م بڕی���اره ش له س���ه ر ته خته ی ڕه ش���ی پالنی حكومه تی هه رێمی كوردس���تان

سڕایه وه . من ده پرس���م ئاخۆ ئه م داواكارییه ی ڕۆژنامه نوسان هێنده قورس و زه حمه ته كه بۆته مۆته ك���ه و به رۆكی حكومه ت به رن���ادات؟ ی���ان پێویس���تی به چه ند تاووتوێكردن، ب���ۆ تره كابینه یه ك���ی له مالش���ه وه ژیانی رۆژنامه نوسان جار

به جه هه نم.له دوای ڕاپه ڕینه وه زه وی دابه شكردن ب���ه گوریس و به دۆن���م به رده وامه بۆ به رپرس���ان و خزم وكه س���وكاریان و له دوای خزمه تكاره كانیشیان، ته نانه ت 2003 وه مۆدێلێكی نوێ هاته كایه وه بۆ خواردنی سامانی واڵته بێ شوناسه كه م، ئه وی���ش مۆدیل���ی كۆمپانیای���ه و به هه زاره ها دۆنمی���ان درایه .هه روه ها برا عه ره به كانیش���مان به شی ش���ێریان له هاوینه هه واره كان درایه ، ئه مه ش له به ر

خاتری ئه منی قه ومی كورد بوو. هاوڕێی���ان به ئیجازه تان "باوه رناكه م له سلێمانی زه وی مابێ" بۆیه پێشنیاز ده كه م ئه گ���ه ر ئه م داوای���ه ئیمزا كرا حه ڤده هه م���ه وه كابین���ه ی له الی���ه ن ب���ا س���یانزه دۆنممان ل���ه حه مرین یا له چبایش له هۆڕاوه كان بده نێ، به ڵكو س���اتێك به ئارامی تیای���دا وه نه وزێك

بده ین.

ده وڵه ت ی���ان ه���ه ر ده زگایه كی تر ئه گ���ه ر پڕاوپڕ له گه ڵ م���اف و ئازادی خه ڵك���دا ته با نه بێ���ت، دواجار خودی ئه و ده وڵه ته یان ئه و ده زگایه متمتانه هه ڵوه ش���اندنه وه نه مان و ئاس���تی تا كه واته ده وڵ���ه ت ده دات، له ده س���ت هێنده كه ڵكی هه ی���ه تائه و كاته ی كه ئامڕاز بێت ب���ۆ خزمه تی مرۆڤه كان ، ه���ه ر به حوكمی ئ���ه م لۆژیكه یه كه زۆر ده وڵ���ه ت له مێ���ژودا له ترۆپكی سته م و پێشێلكاری مافه كاندا ڕوبه ڕوی نه مان و هه ڵوه ش���اندنه وه بووه . هه ر ئه م تێزه " ماف " له فه لس���ه فه ی هێگل )1771-1831 ( دا ڕه وایه تی دا

به ده وڵه ت .چه مكی ده وڵه ت له نێو فه لس���ه فه ی سیاس���یدا ل���ه ده روازه ی " بنه ماكانی فه لسه فه ی ماف " ی هێگل دا زۆرترین گفتوگ���ۆ و تیئۆره كردن هێنایه مه یدان . ده وڵه ت الی هێگل وه ك میتافیزیك تیئۆره ك���را به تایبه تی كه كاتێك له ده س���ته واژه یكدا باس له وه ده كات كه ده وڵه ت ته واوكردن���ی ڕێڕه وی خودایه له س���ه رزه وی و ئ���ه و ڕۆحه یه كه خۆی ده گونجێنێت له گ���ه ڵ ڕێڕه وی مێژوودا . ئه م تێزه ی هی���گل هه رزوو ڕوبه ڕوی ڕه خنه بووه وه له الیه ن ماركس���ه وه . له الیه كی تر ژماره ی���ه ك له بیرمه ندان ك���ه له ڕێب���ازی لیبرالیه ت���ه وه نزیك بوون فه لس���ه فه ی سیاسی هێگل یان وا لێكدای���ه وه ك���ه داوای ده وڵه تێكی گشتگیر و سه پێنراو ده كات . دواتریش له سه ده ی بیستدا هاوتاكردنێك هه بو له نێوان فه لسه فه ی هێگل بۆ ده وڵه ت و بره وی نازیه تدا . به بیانوی ئه وه ی كه كه فه لس���ه فه كه ی به عه مه لی بوو به هاندانێكی ناجۆری شمولی بۆ ده وڵه ت . ئه گه ر له ده روازه ی ئه م ڕه خنانه وه تیۆری ئه نتی ده وڵه ت په ره بس���ێنێت ئ���ه وا جارێكی تر چه مك���ی ده وڵه ت وه ك حه قیق���ه ت مامه ڵ���ه ده كرێت كه كاتێك هێ���گل له كتێبی بنه ماكانی فه لس���ه فه ی حه قدا ده ڵ���ێ : ده وڵه ت ژیانی عه قاڵنیه بۆ ئازادی و هوشیاری، و پابه ن���دی ده كات به رۆح وهه س���ت ونه س���تی خه ڵكه وه ، وه هێگل یه كه م فه یله سوف بوو كه په ره ی به مانایه كی ڕووندا بۆ مۆدێرنه ، ئه مه بانگه ش���ه ی هابرماس بوو له قوتابخانه ی فرانكفۆرت كه له س���ه ره تاوه ئامانجی ده رخستنی ئه وه ب���وو ك���ه " ده وڵه تی مۆدێرن " چۆن به رهه می تیۆری س���ه رمایه داری ب���وو . له به رامب���ه ر م���اف و داواكاری خه ڵكدا هه ر له سه ره تای حه فتاكانی

سه ده ی ڕابردوودا هابرماس بانگه شه ی ب���ۆ ئه وه كرد ك���ه ده وڵ���ه ت ناتوانێت پارێ���زه ری ڕاس���ته قینه ی خه ڵك بێت له به رامب���ه ر ڕوبه ڕوبونه وه ی زیانه كاندا " زیانی ده رهاویشته ی قه یرانی ئابوری س���ه رمایه داری " . به تایبه ت���ی ك���ه سه رمایه داری كۆمه ڵگایه كی چینایه تییه و عه قاڵنیه تێكی بیرۆكراسیزم بنیاتده نێت كه ژیانی تاك���ه كان كۆنترۆڵ ده كات ، دیس���پلینكراو سیس���ته مێكی ب���ه له به رامبه رئ���ه م حه قیقه ته دا هابرماس بونی���ادی جیهانی ژی���ان ده دۆزێته وه كه دام���ه زراوه له س���ه ر بایه خدان به ئازادیخوازی كه بنه مای ڕاس���ته قینه ی ژیانی كۆمه اڵیه تیه كه دواجار یه كسان

ده بێت به ژیانی مرۆڤایه تی .جۆرتری���ن بیان���وی فه یله س���وف و بیرمه نده كان كه تیئۆره یان بۆ ده وڵه ت كرد بۆ ماف و ئازادی خه ڵك و هاواڵتی ب���وو، هه رچه نده به رجه س���ته بوونی

ده وڵه ت نه بووه به رجه سته بونی ته واوی ماف و ئازادی خه ڵك، به اڵم له به رنه بونی به دیلێكی باشتر له الیه ك و له الیه كی تر شكس���تی تیئ���ۆری بیرمه ندانی ئه نتی ده وڵه ت به تایبه ت شكستی فه لسه فه ی ماركسیه ت له پراكتیكدا كه كاری ده كرد تێكه ڵكردنه وه ی نه هێشتنی سنور و بۆ نه ته وه كان ، وایكرد كه به پێچه وانه وه كۆتایی س���ه ده ی بیس���ت و سه ره تای س���ه دی بیس���ت و ی���ه ك ، چه ندی���ن ده وڵه تی نوێ له سه رخواست و خه باتی خه ڵك و نه ته وه جیاكان دروست ببێت ب���ۆ نمونه جیابونه وه ی پانزه كۆمار له ڕوسیای س���ۆڤه یتی و سه ربه خۆبونیان، چیك وسلۆفاك، ته یموری خۆرهه اڵت،

خواروی سودان. ئه گه ر ڕوداوه مێژوویه كان و جه نگه جیهانی���ه كان هه لی مێژوی���ی بووبێتن ب���ۆ جیابون���ه وه و بنیاتنانی ده وڵه تی س���ه ربه خۆی گه الن ئه وا گه لی كورد سوودمه ندنه بوی یه كه مه ، دواجاریش ئه و هه له ی كه بۆ كورد ڕه خس���ا كه هه رێمێكی كوردستاندا پارچه یه كی له نیمچه سه ربه خۆ دروستبێت ،تا ئێستا له س���ه ر ڕه وش���ی خۆی به رده وامه و ئاس���ۆیه كی ڕوون نابینرێ���ت ب���ه ره و ده وڵه ت . ئه مه ش ئه و پرس���یاره یه كه

وه اڵمی زۆر هه ڵده گرێت .ئه گه ر مافی خه ڵك و چه مكی ئازادی بنه مای ئه و تیئۆرانه بێت كه ڕه وایه تی ده وڵ���ه ت و بنیاتنان���ی ب���ه ده ده ن ئاس���ته نگه ده ره كیه كان ناچار ده كه ن به دانپیاناندا، ئه وا پێشێلكردنی مافی گه لی كورد تا ئاستی ئه نفال و كیمیاباران له الی���ه ك و له الیه كی ت���ر داواكاری و ره تكردنه وه ی ده س���ه اڵتی داگیركه ر له الی���ه ن خه ڵكه وه تا ئاس���تی كۆڕه و، به رجه سته كردنی خودی ئه و تیئۆره یه كه ده كرا ده وڵه تی كوردستانی له سه ر بنیاتبنرای���ه ، به اڵم نه كرا. ئێس���تاش كه ده س���ه اڵتی كوردی لێ���ره و له وێ ی���ان جارناجارێك ب���اس له ده وڵه تی كوردی ده كات، خۆی ده خاته نێو دوو جه مسه ره وه كه جه مسه رێكیان خودی ئه و كۆمه ڵگایه یه كه ماف و ئازادی ناو هه رێمی له مه ترسیدایه ، جه مسه ره كه ی ك���ه نێوده وڵتی���ه كۆمه ڵ���گای ت���ر ده سه اڵتی كوردی له به رامبه ریدا توانای داواكردنی ماف���ی ده وڵه تی زۆر الوازه بۆ كۆمه ڵگایه ك كه خۆی پێش���ێلكاری ئ���ازادی و مافه كان���ی ب���كات، ڕاپۆرته هیومانڕایس���ۆچ و ئاڕاس���ته كراوه كانی یونامی و ئه مینس���تی ئینته رناشیوناڵ و ڕێكخراوی بێس���نور و ڕۆژنامه وانان���ی ش���ه فافیه تی نێوده وڵه تی بۆ هه رێمی كوردس���تان ئ���ه و په یامان���ه ن كه زۆر به ڕوونی ڕه وایه تی هه ر داواكارییه كی ئه م ده سه اڵته له دنیا و له كۆمه ڵگه ی نێوده وڵه تی بۆ مافی گه لی كوردستان نزیك ده كاته وه له س���فری بێ ئه نجام

، ئه م���ه له كاتێكدا ه���ه وڵ و داواكاری بۆ ئه وه ن���ده ی ك���وردی ده س���ه اڵتی به رژه وه ندیه مادییه كان بووه نیو هێنده كار نه ك���راوه بۆ س���ه ربه خۆیی یان بۆ

گه ڕاندنه وه ی ناوچه داگیركراوه كان .خاڵێكی تر ك���ه گرنگی خۆی هه یه ك���ه "هابرماس" ژیان���ی كۆمه اڵیه تیه ده یكات به ده رهاویشته ی ئازادیخوازی . ژیانی كۆمه اڵیه تیش به بێ هاوسه نگی ئاش���ته وایی كۆمه اڵیه تی كۆمه اڵیه تی و نه ك ه���ه ر ناگونجێت به ڵكو مرۆڤه كان ده بنه شپرزه ترین مه خلوق كه ژیانیان ده بێت���ه تێپه ڕاندنی ڕۆژو هیچی تر به ش���ێوه یه ك ماف ده بێ���ت تارماییه ك كه نه ك داواكردنی به ڵكو بینینیش���ی ئه س���ته م ده بێ . ئه مه ڕێك به رهه می بۆ كوردییه ده س���ه اڵتی به ڕێوه بردنی تاكی كۆمه ڵگای كوردی له ته مه نێكی بیست و دوو س���اڵیدا. گه ر هاوسه نگی ئاش���ته وایی كۆمه اڵیه تی كۆمه اڵیه تی و بوون���ی هه بێ���ت ئه وا ك���ۆی كۆمه ڵگا توێژه كانه وه چی���ن و س���ه رجه م ب���ه به ئاڕاس���ته ی ب���ه رز راگرتن���ی به ه���ا نیش���تیمانیه كان كارده كه ن تا ئاستی بنیاتنانی ده وڵه ت له كاتی نه بوونیدا، تا ئاستی پاراستنی له كاتی بوونیدا . ئه م گیانه گیانی بنیاتنان و پاراستنی ده وڵه ت كه له ناساندنێكی هێگلدا وه ك "هه ڵوێستی ڕۆحی و زهنی هاواڵتیان " ده ركه وتووه ، گه ر كاری كۆی كۆمه ڵگا بێت ب���ه اڵم له وورده كاریدا ده ش���ێت گرنگ���ی و ئه همیه ت���ی ل���ه چینێكه وه ب���ۆ چینێكی ت���ر بگۆڕێ���ت . لێره دا گه ر ل���ه ڕووی چینایه تییه وه بڕوانینه كۆمه ڵ���گای ژێر س���ایه ی ده س���ه اڵتی خۆماڵ���ی ك���وردی ، دابه ش���بونێك دروستبووه له نێو دوو چیندا كه نه ك هاوس���ه نگی له نێوانیان���دا نیه به ڵكو هیچ شتێك به یه كه وه نایانبه ستێته وه مه گه ر ئه و خاكه ی پێكه وه به س���ه ریدا گوزه رده ك���ه ن. چینێك ك���ه زۆرینه پێكده هێنێت له ژێر ڕه حمی ده سه اڵتدا ب���ه ترس���اندن و برس���اندن ماناكانی ژیان و نیش���تیمان به ته ڵخی ده بینێت . ئاماری بێكاری و ئاماری نه خۆش���یه مه ترسیداره كان و ئاماری كرێنشینه كان و ئاماری خۆكوش���تن و خۆسوتاندنه كان و ئام���اری ڕه وی گه نج���ان گه واهی ئه م ڕاس���تیه ن . له به رمب���ه ردا چینێكی تر هاتۆت���ه مه یدان كه ل���ه ڕوی ژماره وه كه مین���ه ن و ل���ه ڕوی پێگ���ه وه نزیكی بنه ماڵه هه ڵتۆقیوه كانن به اڵم زۆرینه ی شته مادییه كان به نه وت و كۆی داهاته نیش���تیمانیه كانه وه ل���ه گه نجینه كانی ئه وان���دا یه . ئ���ه م چینه كه ده كرێت به بۆرجوازی مشه خۆر پێناسه بكه ین، نیشتیمان ته نیا له باڵه خانه به رزه كانی بناغه كه ی ك���ه ده بین���ن خۆیان���ه وه

گه نده ڵی و بێپالنیه .

سیانزه دۆنم زه وی بۆ كۆمپانیای رۆژنامه نوسان

ده وڵه ت و مافی خه ڵك و ئازادی

سه رۆک وه ها خۆی نمایش ده كات

که ئه و بااڵتره له هه موان

ئه م نه خۆشیه ده روونیه زۆر

کایه ی کۆمه ڵگای کوردی گرتوه ته وه

په روا عه لی

به ختیار شێخ عوسمان

له دوای ڕاپه ڕینه وه زه وی دابه شكردن

به گوریس و به دۆنم به رده وامه

بۆ به رپرسان و خزم و كه سوكاریان

ده سه اڵتی كوردی توانای داواكردنی

مافی ده وڵه تی زۆر الوازه بۆ

كۆمه ڵگایه ك كه خۆی پێشێلكاری

ئازادی و مافی هاواڵتیه كانی بكات

19 »»

Page 15: ژماره 376

15 (376( سێشه ممه 2013/5/7 تەندروستی

نه‌شته‌رد.گۆران عەبدواڵ دەینوسێت

بۆچی کوێر بوین؟)١(

زەرەرگەیان���دن بەبینای���ی 30 هاواڵت���ی، ب���ۆ بیان���وی جی���اوازی لێکدان���ەوەی و لێکدانەوەکان، زۆرب���ەی دەهێنرێت���ەوە. پەن���ا دەبەنە ب���ەر ه���ۆکاری تاکالیەن و ناتوان���ن هەم���و وێنەک���ە وەک���و خۆی پیش���انبدەن. هەرچەن���دە هەمو زانیاری و ڕاس���تی و بەڵگەکانمان لەبەردەستدا نیە، گشتگیرترو هەمەالیەنەترو دەکرێت بەاڵم سیس���تماتیکیانتەر بی���ر لەم کارەس���اتە پاڵنەرو ه���ۆکارو ب���ەدوای بکەین���ەوەو ئ���ەم بگەڕێی���ن. ڕێگاخۆش���کەرەکانی زنجیرە گوتارە، گریمان���ەی ئەوە دەکات کە کوێرکردن���ی 30 هاواڵتی، دەرئەنجامی شکس���تێکی ناوەکییە لەکۆمەڵێک ئاستی جیاجیاو بەیەکەوە لکێندراوی سیس���تمی

تەندروستی کوردستان. ئاستی یەکەمی شکس���تەکە پەیوەندی چارەس���ەرکردنی بەدەستینش���انکردن و نەخۆش���یەوە هەیە. ئەم ئاستە لەومەودا وردو لەو دورییە بچوکانە دەس���تپێدەکات کە لەنێوان پزیش���ک و نەخۆش���ەکەیدایە. مەودایەک بەقەبارە بچوکترە لەئاستەکانی ت���ر، بەاڵم هیچی لەگرنگی���دا کەمتر نیە. چارەس���ەرکردنی دەستنیش���انکردن و دەرم���ان و بەکارهێنان���ی نەخۆش���ی و ئامرازەکانی تری پش���کنین و چارەسەر لە کوردس���تاندا، پابەند نی���ە بەهیچ جۆرە ڕێنمایی و بەرچاوڕونیەک لەالیەن وەزارەتی تەندروستی و دەزگاکانی تری ئەم وەزارەتە. پزیشک لەکوردستاندا، بەتاقی تەنها پشت ئەزمونی بەدواداچ���ون و بەخوێندن���ەوەو خ���ۆی دەبەس���تێ لەدەستنیش���انکردن و ن���ە نەخۆش���یەکاندا. چارەس���ەرکردنی وەزارەتی تەندروستی و نە هیچ دەزگایەکی تری سەر بەم وەزارەتە، گوێیان نەداوەتە ئ���ەو ش���ێوازو کواڵیت���ی و ئاس���تەی کە پزیشکان لەکوردستاندا خزمەت پێشکەشی نەخ���ۆش دەک���ەن. لەکاتێک���دا کە ئەمە لەواڵتەکانی تری دنیادا، دەزگای تایبەتی بۆ تەرخانک���راوەو ڕۆژانە ڕێنمایی تایبەت بەس���ەرجەم بوارەکان���ی دەستنیش���ان و چارەس���ەری نەخۆش���ی دەردەکەن. ئەم ج���ۆرە دەزگایانە ئەوە یەکالدەکەنەوە کە ئاخۆ چی پش���کنین و دەرمان و چارەسەرو ئامێرێک دەش���ێت بەکاربهێنرێن و ئەوانەی نابێ���ت توێژین���ەوەن و لەژێ���ر هێش���تا بەکاربهێنرێن تاوەکو سودو زەرەرەکانیان

ئاشکرا نەبن. ئەگەر نمونەکەمان لەس���ەر ئاڤاس���تین دانپێدانراوی دەزگایەک���ی دەبینین بێت، جیهانی���دا ڕێ���گای بەبەکارهێنان���ی ئەم دەرمان���ە ن���ەداوە ب���ۆ ئەو مەبەس���تەی لەکوردس���تان بۆی بەکارهێن���را. ئەوەی هەیە چەن���د توێژینەوەیەکە کە س���ودی ئاڤاس���تینیان پیش���انداوە بۆ چارەکردنی توێژینەوەیەک بەاڵم چاو. نەخۆشیەکانی ی���ا دوان بەس نابێت بۆ ئەوەی دەرمانێک یا پش���کنینێک یا ئامێرێک لەسەر مرۆڤ تاقیبکرێتەوە. لەڕاس���تیدا جۆری تایبەتی توێژینەوە هەیە بۆ س���ەلماندنی س���ودی دەرمانێ���ک و دواتر چەن���دان قۆناغ هەیە بۆ سەلماندنی س���ەالمەتی ئەو دەرمانه. ئاڤاس���تین نە لەالی���ەن دەزگای دەرمان و خۆراکی ئەمریک���ی FDA و نەش لەالیەن ئەنس���توی نیش���تیمانی ب���ۆ کواڵیت���ی NICE بریتانیا تەندروس���تی خزمەت���ی ەو ڕێگەی پێنەدراوە بۆ ئەو مەبەس���تەی لەکوردس���تاندا بۆی بەکارهێنرا. هاوکات ژمارەی���ەک توێژینەوەی ت���ر زەرەرەکانی ئەم دەرمانەیان پیش���انداوەو هەمان ئەو لەکوردس���تان تۆمارکردوە کە زیانانەیان ڕویاندا. ل���ەم توێژینەوانە دەرکەوتوە کە جۆرێکی دەرمانی تر هەیە کە هاوشێوەی ئاڤاستینە بەاڵم ئەو کێشانە دروستناکات کە ئاڤاس���تین لەکوردس���تاندا دروس���تی )لوس���ینتەس(ە و ناوی دەرمانەکە کرد.

لەئاڤاستین گرانترە. وەک���و لەس���ەرەتادا ئاماژەمان پێکرد، ئەم لێکدانەوەیە مان���ای ئەوە ناگەیەنێت کە هۆکاری تر لەپش���ت ئەم کارەساتەوە نەبون و ئەمە تەنها هۆکارە. لەگوتارەکانی داهاتودا قسە لەس���ەر ئەوانیش دەکەین. بەاڵم ئەوەی گرنگە لێرەدا بوترێت ئەوەیە کە لەکوردستاندا پێویستیمان بەدەزگایەکە ڕێنمای���ی یەکالک���ەرەوە ب���ۆ چۆنیەت���ی جیاجیاکان نەخۆش���ییە چارەسەرکردنی دەربکات. دەبێت پزیش���کان تەنها پشت خۆی���ان بەدواداچون���ی بەخوێندن���ەوەو نەبەستن لەپێشکەش���کردنی چارەسەردا، تایبەتی���ش دەزگای پێویس���تە بەڵک���و هەبێت بەدەرکردنی ڕێنمایی ڕون و ئاشکرا لەس���ەر دەب���ێ و نابێیەکانی چارەس���ەرو دەستنیش���انکردن. دەکرێت تا ئەو کاتەی دەزگایەک���ی لەو جۆرە دروس���تدەکەین، پەن���ا بەرینە بەر ڕێنماییەکانی ئەو دەزگا

ئەمریکی و بریتانیانەی سەرەوە.

4 جۆر ماسك بۆ پێستت

له نوێتری���ن توێژینه وه ك���ه به م دواییه له كات���ی ده ركه وت���وه ئه نجام���دراوه په یڕه وكردنی ئه م خشته یه ی خواره وه 4 كیلۆ له كێشت كه مده كه یته وه ، ئه مه جگه ل���ه وه ی كه ش���اره زایانی بواری

له ش���جوانی ده ڵێ���ن باش���ترین رێجیم ئه وه ی���ه كه له هه فته یه ك���دا یه ك كیلۆ

زیاتر له كێشت دانه به زێنیت.

خشته كه :

ژه می به یانی : نیو نان یان نیو سه مونی جۆ له گه ڵ چای بێشه كر له گه ڵ یه كێك

له مانه ی خواره وه :1- چوار كه وچك ماستی بێچه وری .

2- كه وچكێ���ك هه نگوین له گه ڵ چه ند ده نكه گوێزێك.

3- هێلكه یه كی كواڵو.4- قاپێك نیسك یان نۆك یان پاقله .

نزیكی كاتژمێر 11 خواردنی میوه یه ك، به اڵم به مه رجێ���ك ئه م میوانه نه بێت)

مۆز، هه نجیر، ترێ (.

ژه می نیوه ڕۆ: نیو نان یان نیو سه مون له گه ڵ یه كێك

له مانه ی خواره وه :1- قاپێك ش���له به مه رجێ���ك چه ورو

سوێر نه بێت.2- پارچه یه ك مریش���ك یان گۆش���تی

برژاو به بێ چه وری و بێ پێست.3- یان ش���له له گه ڵ برنج به اڵم ده بێت برنجه كه له 10 كه وچك چێش���ت زیاتر نه بێ���ت )برنجی پااڵوو ده نك درێژبێت ن���ه ك برنجی خڕ( .هه روه ها نابێت له م كاته دا نان یان س���ه مون بخورێت واتا یان ده بێت نیو س���ه مون ی���ان نانه كه

بخورێت یان 10 كه وچكه برنجه كه . نزیك���ی كاتژمێر 5 ئێ���واره خواردنی

میوه یه ك

ژه می ئێواره :نابێت نه نان نه برن���ج بخورێت، ته نها

یه كێك له مانه ی خواره وه ده خورێت:1- قاپێك ش���له ی نۆك یان نیسك یان پاقله یان هه ر شله یه كی تر به مه رجێك

كه مخوێ و كه مچه وری بێت.2- پارچه یه ك گۆش���ت یان مریش���ك به برژاوی به اڵم نابێت پێست و چه ورییان

پێوه بێ.

تێبینی / پێویسته ئه و نانه ی ده خورێت خومره ی تێدا نه بێت. له م كاته دا نانی تیری باش���ترین ش���ته . هه میشه پێش نان خواردنی ژه مه كان 5 بۆ10 خوله ك به نانخ���واردن ده س���تپێكردن پێ���ش په رداخێ���ك ئ���او بخ���ۆره وه له گ���ه ڵ قاپێ���ك زه اڵته . هه روه ه���ا رۆژانه نیو كاتژمێر به پێ رێ بكه . نابێت ئه وه ش له بیربكه ی���ن ك���ه به هیچ ش���ێوه یه ك له دوای كاتژمێ���ر 5 وه خواردنی میوه به هه مو جۆره كانیه وه قه ده غه یه . جگه له مان���ه ش نابێت له خواردن���ی ئێواره جۆره كان���ی مه عه كه رۆن���ی و په تات���ه هه بێت، نابێت له م���اوه ی رێجیمكردندا هیچ جۆره ش���یرینیه ك بخورێت، به اڵم خواردنی چا هه م���و كاتێك رێپێدراوه

به اڵم به بێ شه كر.

به ناوی لێپرس���راوی الپه ڕه ی ته ندروس���تیه وه ، داوای لێبوردن له وه زیری ته ندروس���تی دكتۆر رێكه وت حه مه ره شید ده كه ین كه له ژماره ی پێشوی رۆژنامه ی ئاوێنه چه ند وشه یه كی نه شیاو به رامبه ر به ڕێزیان به كارهاتبو، ئه وه ی که باڵوبوبوه وه ته نها گوزارشت له بیروڕای ستون نوسه که ده کات و خۆی لێی به رپرسه ، نه ک رۆژنامه ی ئاوێنه ، بۆیه دوباره داوای لێبوردن له به ڕێزیان ده كه ین.

كوردستان عه بدولكه ریمبه رپرسی الپه ڕه ی ته ندروستی

پۆزش

شاره زایانی بواری جوانكاری ده موچاوو پێس���ت ئاماژه به چه ن���د گیراوه یه كی سروشتی ده كه ن كه یارمه تی جوانبونی پێس���ت ده دات به بێ به كارهێنانی هیچ ماده یه ك���ی كیمیای���ی . هه روه ه���ا بۆ جوانكردنی پێس���ت له چه ند رویه كه وه له چه ند میوه ی���ه ك و ماده ی باس���یان

سروشتی كردوه .

• گیراوه یه ك بۆ گه شه داركردنی پێست

)گیراوه ی یه كه م(روبعێك لیمۆ

دو كه وچك���ی بچوك توێكڵی پرته قاڵی هاڕڕاو

4 كه وچكی گه وره ماستس���ه رجه م ئ���ه م گیراوه ی���ه تێك���ه ڵ شوش���ه دا له قاپی ده كرێ���ت و به یه ك

داده نرێت. له س���ه الجه هه ڵده گیرێت و هه ركات به كارهێنرا پێویس���ته نیو بۆ س���ێ چ���اره ك به ده موچ���اوه وه بێت و

پاشان ده شۆردرێت.

)گیراوه ی دوه م(4 كه وچ���ك ماس���ت، 4 كه وچك ئاوی ئه كوڵێنی���ت په تاته ك���ه په تات���ه ) پاش���ان چ���وار كه وچ���ك له ئاوه كه ی

ده رده هێنیت(.هه مو ئ���ه و پێكهاتانه تێك���ه ڵ به یه ك ده كرێت و بۆ ماوه ی نیوكاتژمێر پێستی پ���ێ چه ورده كرێت پاش���ان به ئاوێكی

شله تێن ده شۆردرێت.

)گیراوه ی سێیه م(هه ندێك توێكڵی خه یار به باش���ی ورد ده كه یت له گه ڵ هه ندێ ماس���ت تێكه ڵ به یه كی���ان ده كه ی���ت بۆ ماوه ی س���ێ

كاتژمێر ده یكه یته قاپێكی شوش���ه وه و ده یخه یت���ه س���ه الجه وه . پاش���ان ئه و تێكه ڵه ی���ه به قوماش���ێك ده پاڵێویت و هه مو ئێواره یه ك ده موچاوی پێ چه ور

ده كه یت.

)گیراوه ی چواره م(چه ند گه اڵیه ك مه عده نوس���ی وردكراو به باشی ، له گه ڵ هه ندێك گه اڵی نه عنای

وردكراو، پێنج كه وچك ماست.س���ه رجه م گیراوه ك���ه تێك���ه ڵ به یه ك ده كرێ���ت و ب���ۆ م���اوه ی 12 كاتژمێر له سه الجه داده نرێت شوشه له قاپێكی پاشان ده پاڵێورێت و پێستی پێ چه ور

ده كرێت.

مه عده نوس و هه ردو سه وزه ی تێبینی : كه ره وز زۆر به سودن بۆ پێستی چه ورو

نه هێشتنی په ڵه و زیپكه .

ژانی الس���ه ر )ش���ه قیقه ( ده كرێت زۆر تون���د بێت و ببێت���ه ناره حه تیه كی زۆر نیشانه كانی كاتێك توش���بو بۆكه سی توێژینه وه كان به پێ���ی ده بێت. به هێز ده كرێ���ت 17% ی ژنان و 6%ی پیاوان له جیهاندا روبه روی ش���ه قیقه ببن. ئه م نه خۆشییه له هه ندێ كه س دوای هه ندێ له نیش���انه ی ئاگاداركردن���ه وه ده بێت. وه ك هه ندێ نیشانه )پێش���چاو س���پی بون و رێشكه و پێش���كه ، مێروله كردنی قاچ و پێیه كان، هێڵنج و رش���انه وه یان زۆر هه س���تیاریی به روناك���ی و ده نگ. له وانه یه ژانی السه ر چه ند كاتژمێرێك

یان رۆژ بخایه نێت.هه رچه نده تائێس���تا ئه م نه خۆش���ییه نیه ، به اڵم چاره س���ه ر چاكبون���ه وه ی هه یه بۆ كه مكردنه وه ی ئازاره كه و چه ند

جاره ی دوباره بونه وه ی ئێشه كه .

نیشانه كانی :ژانی السه ر یان شه قیقه ده كرێت هه مو

ئه م نیشانانه ی خواره وه ی تێدا بێت.• ژانه سه رێكی پله مامناوه ند بۆ توند. زیاتر له له یه ك الی س���ه ره وه ده ست پێده كات . ی���ان هه ندێ جار له هه ردو

الی سه ر ده بێت.• لێدانی ده ماری سه ر كه وه ك لێدانی دڵ وایه به اڵم ئه م له هه ردو السه ره كان

ده بێت و لێده دات.• ژانه كه زیاتر به كاركردن و جوڵه كردن

زیاد ده كات.• هێڵنجدان و رشانه وه .

• بێزارب���ون به ده نگ و ره ن���گ و بۆنی توند.

• ئه گه ربێت و چاره سه ر وه رنه گریت ئه وه ئازاره كه له 4 كاتژمێره وه درێژده بێته وه بۆ 72 كاتژمێر. به اڵم به گشتی ئازاری الس���ه ر ده گۆڕێت و هه رجاره و ئازاره كه به شێوه یه كی تره و ده گۆڕێت.ئه م ئازاره له من���داڵ و هه رزه كارو گه ن���ج و ته مه نی

س���ه روتریش روده دات، واتا له زۆربه ی ته مه نه كان روده دات به اڵم به چونه ناو له منداڵ كه مده بێته وه . نۆرینه كه ساڵ ئه م نه خۆشییه كه م ده خایه نێت به اڵم

زۆرینه ی نیشانه كانی تێدا ده بێت.هۆیه كانی نه خۆشییه كه :

هه رچه نده هۆیه كانی نه خۆشییه كه زۆر رون نییه به اڵم زۆرینه ی لێكۆڵینه وه كان ده یگه ڕێنن���ه وه ب���ۆ كێش���ه له بواری

مێشك و ده مار.به گشتی هۆكاره كان ئه مانه ن:

• گۆڕان���ی هۆرم���ۆن له ل���ه ش و زۆر خۆماندوكردن له ئی���ش و كاری رۆژانه و

فشاره ده رونێكان.• تێكچون���ی باری نوس���تن. یان كه م

نوستن، یان زۆر نوستن.• گۆڕانكاری كه ش و هه وا.

• هه ندێ ج���ۆری خۆراك وه ك په نیر، كافای���ن، خواردن���ی قوت���و، جگه ره و

خواردنه وه كحولێكان.• هه ندێ جۆری ده رمان.هۆكاره مه ترسیداره كان:

• مێ���ژوی خێزان و بونی كه س���ی تری توشبو له خێزان به م نه خۆشییه .

• ره گه زی مێ ، ژنان س���ی ئه وه نده ی پیاوان توشی ده بن.

خۆپاراستن:• خ���ۆ به دورگرت���ن له هۆكاره كانی كه

له پێشتر باسمانكرد.• وه رزش���كردنی رۆژانه . به اڵم نابێت له كات���ی ئازاره كه بكرێت به ڵكو ده بێت له پێش���تر بكرێت و به شێوه یه كی رێك و

پێك بێت.• نوستن و وه رگرتنی پشو. به اڵم نابێت

زۆر بنویت.• له كاتی توشبون هه وڵبده بۆ ماوه یه ك پشو بده و له شوێنێكی تاریك و كه شێكی مامناوه ند له گه رماو سه رما پشو بده یت و

كه سێكیش به باشی بتشێلێت.

17%ی ژنان له جیهان روبه روی ژانی السه ر ده بنه وه

به بێ هه ستكردنت به برسێتی 4 كیلۆ له كێشت كه م بكه

Page 16: ژماره 376

یه ك ساڵ و یه ك په روه رده

م.ئه ڤین كوێخا

بواری په روه رده و سیستمی خوێندن له دونیادا كارێكی كردوه كه هۆكاری خێ���رای فێرب���ون و بیركردنه وه كان ئه و به تاكه كانی ب���اش به رهه م���ی ئه مه ش بگه یه نێ���ت، كۆمه ڵگه ی���ه له ه���ه ر ناوچ���ه و واڵت و ژینگه یه ك جیاوازه له یه كێ���ك بۆ ئه وی دیكه ، ئ���ه وه ی زۆرێك له خه ڵكانی س���ه ر زه وی و مێدیاو شاره زایان به خۆیه وه سه رقاڵ ده كات، ده بینی داهێنانێكی ن���وێ له واڵتێكدا دێته ئ���اراوه ، كه دواتر زانس���ت و زانیارییه گشتیه كان بواری فێربون���ی له خزمه تك���ردن و ئ���ه و واڵته و فێربونی پ���ه روه رده و ژینگ���ه و ش���اره زایانی دڵس���ۆزی ناوچه كه ش كاریگه ری گه وره ی رۆڵی

ئیجابی ده بینێت له ژینگه كه دا.هه رێم���ی كوردس���تان دوای ئ���ه و هه م���و روداوه ی به س���ه ر ناوچه كه و كۆمه ڵگه كه ی���دا هات���وه و به رده وام له ژێر چه پۆك���ی داگیركه رانی بوه ، له پاڵ ئه مانه ش���دا فك���ره و پالنێك هه ب���وه ب���ۆ س���ڕینه وه ی زم���ان و ئه ده ب���ی كوردبونی ، ب���ه اڵم ئه وه ی بۆچی پرس���یاره تێبینی و جێگه ی تائێس���تا نه توان���راوه له پ���اش ئه و هه مو هه نگاونانه ی به س���ه ر كۆسپه كه دوژمنكاریی���ه كان نه ته وه ی���ی و كراوه ، ك���ورد میلله تی به رامب���ه ر ش���اره زایانی كوردی و ده س���ه اڵتی پ���ه روه رده چی���ان كردوه ؟ بواری به رنام���ه په روه رده ییه كانیان كامانه بون؟ س���ااڵنه ئه و هه م���و گرفت و له پرۆگرام و سیستمی هه یه ناڕێكیه له كارو به رچاو هه ڵه ی دامه زراندن و ك���رده په روه رده ییه كان ئایا بۆ هیچ

به رنامه یه كی بۆ دانه نراوه ؟ئه وه ی مایه ی نیگه رانیه له الی چینی خوێندكاریش خ���ودی مامۆس���تاو ئه وه یه كه بۆچی ئێس���تا خوێندن و بواری پ���ه روه رده هۆكارێك نیه بۆ پێگه یاندن���ی تاكێكی ته ندروس���ت و ئای���ا زانی���اری و مه عریف���ه ؟ پ���ڕ خوێندن���كاران خۆیان كه مته رخه من ه���ۆكاری یان مامۆس���تا یاخ���ود سیستمه كه یه ؟ گرفته كان سه ره كی ك���ه بێگومان به ش���ێكی گ���ه وره ی له ئه س���تۆی سیس���تمه كه یه و هه مو ئه و كه سانه ی كه به شدارن له دانانی هه ڵس���ه نگاندنی پرۆگرام���ه كان و ساڵێكی په روه رده و فێركردن له نێو كه خوێندنگه كان���دا، قوتابخان���ه و ئه مه ش مای���ه ی نیگه رانیه كه چۆن ده بێت جیاوازی س���اڵێكی خوێندن جی���اوازی و داهێنانێكی تێدا نه بێت له چاو سااڵنی پێشو! یاخود ساڵێكی

پێشتر له نێو پرۆسه كه دا.

له الیه ك���ی دیكه وه س���ااڵنه ده بینی بودجه یه ك���ی باش دابی���ن ده كرێت بۆ ب���وارو سیس���تمی پ���ه روه رده ، ك���ه چه ندین ملیۆن دین���ار له پێناو البه الوه الوه كی و چاالكی كۆمه ڵێك ده بینی ب���ه اڵم به هه ده رده درێ���ت، له كۆتایی ئه و ساڵه دا تاقیكردنه وه كان به ش���ێوازه كالس���یكیه كه تێپ���ه ڕو ئه نج���ام ده درێت، كه چ���ی ده بینی ت���ازه و له قۆناغێك���ی مرۆڤ���ه كان پۆلێكی جیاوازترن، به اڵم به رهه می پ���ه روه رده و فێرب���ون نه یتوانی���وه ته جاوزی عه قڵیه تی تاكه كان بكات، بۆی���ه ماوه ته وه بڵێن ئای���ا تاكه ی هه م���و س���اڵێك له ده وری رس���ته و وش���ه بێزراوه كان كۆببینه وه ؟ ئایا له ئه س���تۆی گرفته كان هه ر تاكه ی خۆمان بكه ینه وه و به بێ چاره س���ه ر له كاتێكدا خه ڵكانێك جێیانبهێڵین؟ ئابوریه كی له مه وقیعی ده سه اڵتدان و باشیان له ژێر چنگدایه و هه ر خه ریكی به ڵێنن، كه چی ده بینی سیستمه كه ه���ه ر خه ریك���ی بێژین���ه وه ی ئاوه ، بۆی���ه ده ڵێم ئه وه ی له كوردس���تان پ���ه روه رده و به ناوی ده گوزه رێ���ت فێربون���ه وه ، جیاواز له دروش���مێكی بێن���اوه ڕۆك و خ���ۆ خه ڵه تاندن���ه وه هیچی دیكه نیه ، ئه وه ی هه یه هه مو ساڵێك یه ك ره نگ هه یه له بواره كه داو ده یانه وێ���ت پ���ه روه رده پیاوان���ی به ره نگی جیاواز پێمانبفرۆش���نه وه ، ب���ه اڵم ئێم���ه له مێ���ژه له یارییه كه تێگه یشتوین كه هه مو ساڵێك به بێ جیاوازی یه ك ساڵ و یه ك په روه رده

تێپه ڕ ده بێت له كوردستان.

هه رجاره و که سێک ده ینوسێت

ته‌خته سپیخوێندن(376( سێشه ممه 162013/5/7 [email protected]

ئا: ئاراس عوسمان

له دوای روداوه كانی به هاری عه ره بی و واڵتی سوریا، به و هۆیه وه زۆرێك له دانیشتوانه كه ی ڕویان له هه رێمی

كوردستان كرد، له ئێستادا مندااڵنی رۆژئاوای كوردستان به شدارن

له نێو پرۆسه ی خوێندن له هه رسێ پارێزگاكه ی هه رێمی كوردستان، زۆرترین قوتابی له كه مپی دۆمیز

له پارێزگای دهۆكه كه 2360 قوتابیه .

له باره ی درێژه دان به بواری خوێندنی قوتابی و مامۆس���تایانی واڵتی س���وریا له هه رێم���ی كوردس���تان، به ڕێوه به ری دهۆك پارێزگای په روه رده ی گش���تی عه بد یوسف بۆ ئاوێنه ده ڵێت: له ئێستادا 2360 خوێندكاری ئاواره ی س���وریامان هه یه له نێو پرۆس���ه ی خوێندندان، 50 مامۆستامان هه یه كه ئه وانیش خه ڵكی وانه بێژ)محازر(مان هه یه 20 سوریان،

كه بۆیان دابینكراوه .پ���ه روه رده ی به ڕێوه ب���ه ری ده���ۆك هێم���ای ب���ۆ ئ���ه وه ش كرد" 600 خوێن���دكار هه ی���ه ك���ه خه ڵكی سوریان و سه رقاڵی ئه وه ین كه بخرێنه چاوپێكه وتن و خه ریك���ی به رخوێندن و ته واوكردن���ی هه ندێك ئی���ش و كاریان هه یه و دواتر ده ست به خوێندن بكه ن، سه رجه میان له كه مپی دۆمیز سه رقاڵی

خوێندنن".به ڕێوه ب���ه ری عه ل���ی نه جمه دی���ن گشتی په روه رده ی پارێزگای سلێمانی س���ه باره ت به ئامارو چۆنێتی خوێندنی به ئاوێنه ی كورده كانی س���وریا ئاواره

ئا: ئاكۆ حه مه د رابی

وه زاره تی په روه رده ی حكومه تی هه رێمی كوردستان له رێی

نوسراوێكه وه داوا له سه رجه م دام و ده زگاكانی سه ر به وه زاره ته كه ی

ده كات كه وێنه ی تاڵه بانی و بارزانی هه ڵبواسن. په رله مانتارێكی گۆڕانیش

پێیوایه ئه مه درێژه دانه به كلتوری به عس و هیچیش پێویست ناكات كه

له قوتابخانه كاندا وێنه ی سه ركرده كان هه ڵبواسرێت. وته بێژی وه زاره تی

په روه رده ش رایده گه یه نێت كه هه ڵواسینی وێنه شتێكی ئاساییه و

وه ك رێزگرتنێكه له بڕیارێكی حكومه ت.

به پێ����ی نوس����راوێكی پ����ه روه رده ی گش����تی هه ولێر ك����ه ژم����اره 9251ی 2013-4-21 رۆژی به س����ه ره وه یه و وه زاره ت����ی به فه رمانێك����ی پاڵپش����ت په روه رده ده رچوه ، ئاماژه به وه ده كات كه هاوپێچ له گه ڵ نوس����راوماندا وێنه ی به ڕێ����زان )س����ه رۆككۆماری عێراق����ی فیدراڵ و سه رۆكی هه رێمی كوردستان( ت����ان بۆ ده نێری����ن تاكو له س����ه رجه م به وه زاره ت����ی س����ه ر فه رمانگه كان����ی به ڕێوه ب����ه ری ژوری پ����ه روه رده و ناوه نده كانی خوێندندا هه ڵبواس����رێت.

تكایه بۆ كاری پێویست.وه زاره تی نوس����راوه ی ئه م له باره ی په روه رده ، به ڕێوه به ری خوێندنگه یه كی ئام����اژه نه یویس����ت ك����ه ئاماده ی����ی به ناوه كه ی بدرێت، ئ����ه وه ی بۆ ئاوێنه خس����ته رو كه ئه و وه ك به ڕێوه به رێك و كادیرێكی بواری په روه رده ئاره زو به وه ناكات كه وێنه ی هیچ س����ه ركرده یه ك له قوتابخان����ه دا هه ڵبواس����رێت. چونكه به گوت����ه ی ئ����ه و به ڕێوه ب����ه ره ك����ورد سه ركرده یه ك و دوان و سیانی نیه ، به ڵكو خاوه نی چه ندین س����ه ركرده یه . كه واته به محاڵه ده بێت قوتابخانه كان پڕ بكرێن له وێنه ی س����ه ركرده كان. به بڕوای ئه و به ڕێوه به ره ئه م����ه ش كارێكی هه ڵه یه . ئه و به ڕێوه به ره جه ختیش����ی له س����ه ر ئ����ه وه كرده وه ك����ه له گه ڵ ئه وه ش����دا ئه و ناتوانێت س����ه رپێچی له فه رمانه كه

بكات و پێیه وه پابه ند ده بێت." چونكه م����ن فه رمانب����ه ری وه زاره ت����م و ده بێت په یوه ستبم به و بڕیارانه ی كه له سه روی

خۆمه وه ده رده چن". مامۆستا محه مه د ئه حمه د، شاره زای بواری په روه رده جه خت له س����ه ر ئه وه ده كاته وه كه بواری په روه رده پێویستی به وێنه ی س����ه ركرده كان نیه و ئینتیمای نه ته وه یی����ش به هه ڵواس����ینی وێن����ه ی به ڵكو نابێت. دروس����ت سه ركرده كان تۆخكردنه وه ی ئه م����ه به پێچه وان����ه وه كاڵكردنه وه ی ه����اوكات حزبایه تی����ه و یه كسان نه ته وه چونكه نه ته وایه تیه ." له هه مومان نه ته وه به س����ه ركرده و نیه

گه وره تره ". له الیه كی دیكه وه عه زیمه نه جمه دین، په رله مانت����اری فراكس����یۆنی گ����ۆڕان و ئه ندامی لیژنه ی په روه رده و خوێندنی بااڵ له لێدوانێكدا كوردستاندا، له په رله مانی بۆ ئاوێنه ئام����اژه ی به وه دا كه ناكرێت پ����ه روه رده وه ك داموده زگایه ك����ی ئیجبار بكرێت و نوس����راو ده ربكرێت بۆ

هه ڵواسینی وێنه ی سه ركرده كان. چونكه دامه زراوه په روه رده ییه كان له گه ڵ هه مو داموده زگاكانی دیكه ی حكومه ت و ده زگا حزبی����ه كان، زۆر جی����اوازن. هه ربۆیه پێویسته جیاوازتر مامه ڵه له گه ڵ بواری پ����ه روه رده دا بكرێت. ئه و په رله مانتاره ئه وه شی وت " من چه ندین واڵتی دونیا گه ڕاوم له هیچ یه كێك ل����ه م واڵتانه دا، په روه رده ییدا داموده زگایه ك����ی له هیچ وێنه ی هیچ سه رۆكێك هه ڵنه واسراوه ". عه زیم����ه نه جمه دین له م روه وه واڵتانی س����ویدو توركی����او ئ����ورده ن و چه ن����د واڵتێك����ی دیكه ی به نمون����ه هێنایه وه . " بۆ نمونه واڵتێك����ی وه ك توركیا كه زۆر دیموكراس����یش نیه ، كه چی وێنه ی ئه تات����ورك له داموده زگاكان����ی س����ه ر هه ڵنه واسراوه ". په روه رده به وه زاره تی ئه و په رله مانتاره له درێژه ی قسه كانیدا ك����رده وه ئه وه له س����ه ر جه ختیش����ی سه رس����وڕمانه و جێگ����ه ی ئ����ه وه كه هیچی����ش به باش����ی نازانم ك����ه وێنه ی دامه زراوه هه ڵبواسرێت و سه ركرده كان

په روه رده یه كانیش بۆ ئ����ه وه نین، كه وێنه ی سه ركرده كانی تێدا هه ڵبواسرێن. به پێ����ی زانیاریه كانی ئاوێنه له هه ندێك ك����ڕدراون و وێن����ه كان پ����ه روه رده دا هه ڵواسین. بۆ قوتابخانه كان دراونه ته چونكه ل����ه و نوس����راوه دا نمونه ی ئه و پێویس����ته كه هاوپێچكراوه وێنه یه ش هه ڵبواس����رێت. ل����ه م روه وه عه زیم����ه نه جمه دین ده ڵێت " كاری په وه رده نیه كه ئه مه بكات. بۆ ئه مه ش به دواداچون ده كه م و به نوس����راوی فه رمیش پرسیار له مباره یه وه ئاراسته ی وه زیری په روه ر ده ده كه م". وتیشی ئه مه په یڕه وكردنی هه مان كلتوری به عس����ه و دروستكردنی

سیمایه كی دكتاتۆریانه یه ". له الیه ن خۆیه وه هاجه ر داود، وته بێژی وه زاره ت����ی پ����ه روه رده له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه ئه وه ی رونكرده وه كه پێشتریش بڕیاری هه ڵواسینی وێنه ی سه رۆككۆمارو س����ه رۆكی هه رێمی كوردستان له الیه ن حكومه ته وه دراوه و پێشتریش وه زاره ت ئه و بڕیاره ی حكومه تی جێبه جێكردوه .

ئێستاش ته نها دوباره ئه و فه رمانه مان گشتاندوه بۆ س����ه رجه م په روه رده كان وه ك بیرهێنانه وه یه ك. ئه و وتیش����ی " پێشتر ئێمه سه ردانی چه ند قوتابخانه و داموده زگایه كی په روه رده ییمان كردوه ، هه ستمانكردوه كه ئه م بڕیاره مان وه ك به تایبه ت جێبه جێنه كراوه ، پێویس����ت له ناوچ����ه كوردس����تانیه كانی ده ره وه ی ئیداره ی هه رێمی كوردس����تاندا، چونكه هه ندێك قوتابخانه ل����ه و ناوچانه هه ن ك����ه حكومه ت����ی هه رێمی كوردس����تان دروستیكردون كه چی هیچ وێنه یه كیان داود، هاج����ه ر هه ڵنه واس����یبو". رونیشیكرده وه كه ئه و فه رمانه ی ئێمه و په روه رده كان، سه رجه م بۆ گشتاندنی تا وێنه ی هه ردو سه رۆك هه ڵبواسرێت ته نه����ا وه ك رێزگرتنێك����ه له بڕیارێكی پێش����وتری حكومه تی هه رێم و ئه مه ش شتێكی ئاس����اییه و هیچی تری له پشت نیه . وتیش����ی " ئ����ه م بڕیاره ی ئێمه ش دوای ئه نجامدان����ی چه ن����د گفتوگۆیه ك هات ل����ه وه زاره ت، ئنجا ئه و بڕیاره مان ده ركرد ب����ۆ جێبه جێكردنی". وته بێژی وه زاره ت����ی پ����ه روه رده ب����اس له وه ش ده كات ك����ه راس����ته له فه رمانه ك����ه دا وێنه ك����ه هاوپێچك����راوه . ب����ه اڵم ئێمه وێنه یه كم����ان هی����چ وه زاره ت وه ك نه ن����اردوه ب����ۆ هی����چ قوتابخانه یه ك. هاوپێچی ئه و وێنه یه ی س����ه رۆككۆمارو س����ه رۆكی هه رێمی كوردس����تان ته نها وه ك نمونه یه ك����ه كه ده بێت ئه و جۆره وێنه یه بێ����ت كه هه ڵده واس����رێت. جا لێره دا ره نگه پ����ه روه رده هه بێت خۆی ب����ۆ قوتابخانه كانی ناردبێ����ت و دواجار ئه مه ده گه ڕێته وه س����ه ر پ����ه روه رده و قوتابخانه . له كۆتایی قسه كانیدا هاجه ر داود ئاماژه ی به وه شدا ئێمه با ئه و بیره نه كه ینه وه كه ئ����ه م كاره ی ئێمه وه ك س����ااڵنی پێش راپه رینه ، چونكه ئه مه ئاسمان و رێسمان جیاوازه ، له به رئه وه ی ئ����ه وكات پێویس����تبو وێنه ی س����ه دام نه ك ته نه����ا له داموده زگاكاندا دابنرێت، به ڵكو ده بو له س����ه رجه م ماڵه كانیشدا وێنه كه ی هه ڵبواسرێت. بۆیه ئه مه دوره وێنه ی دروس����تكردنه وه ی له مه سه له ی دكتاتۆر. چونكه ئێمه ئه و نوسراوه مان

فه رز نه كردوه .

3500 خوێندكارو 60 مامۆستای ئاواره ی سوریا له هه رێمی كوردستان ده خوێنن

وه زاره تی په روه رده له نوسراوێكدا داوای هه ڵواسینی وێنه ی تاڵه بانی و بارزانی ده كات

سێ کچه خوێندکار له که مپی دۆمیز فۆتۆ: ئاسۆ سه ره اوی

داهێنانه کان بخرێته به رچاوی نه وه کانمان، نه ک وێنه ی سه رکرده کان فۆتۆ: تایبه ت

خوێندكاران���ی ژم���اره ی راگه یان���د" واڵتی س���وریای دراوسێمان كه ئێستا له پارێزگای سلێمانی درێژه به خوێندن ده ده ن، زیات���ر له دو ناوچه دا هه یه كه بازیانه ، ناحیه ی عه رب���ه ت و ئه وانیش ژماره ی خوێندكاره كان 57 و مامۆستای خۆش���یان هه ی���ه ك���ه ئه وانیش 12

كه سه ".س���لێمانی په روه رده ی به ڕێوه به ری ئاماژه ی به وه ش كرد" له مساڵدا به ره و كۆتایی ده چێت و بزانین له ساڵی داهاتو

به رنامه و پالنمان چی ده بێت بۆیان.بۆ درێژه دان و به رده وامی خوێندكاره ئاواره سوریه كان له هه رێمی كوردستان،

به ك���ر كه ری���م، به ڕێوه به ری گش���تی په روه رده ی پارێزگای هه ولێر به ئاوێنه ی راگه یاند" له هه ولێرو عه ینكاوه ژماره یان 980 خوێندكاره و له گه ڵ یه ك مامۆستای ئه وانی بۆ له قوتابخانه كان���دا خۆیان، زمانی ك���وردی ده زانن جیاكراونه ته وه له وان���ه ی زمانی عه ره ب���ی ده خوێنن،

هه مو كارئاسانیه كیان بۆ كراوه .به ك���ر كه ری���م ئام���اژه ی ب���ه وه ش ك���رد" له س���نوری هه ولێ���ر بڕی���اره كه مپێكیان ب���ۆ بكرێته وه كه پێكدێت له قوتابخان���ه و پێداویس���تیه كانی و بۆ هه مو هاوكاریه ك له س���ه ر خه ت ده بین

بۆ جێبه جێكردنی .

Page 17: ژماره 376

ئا: به ختیار حسێن

ئاواره كانی رۆژئاوای كوردستان له كه مپی دومیز له هه لومه رجێكی

مرۆیی ناله باردا ژیان به سه رده به ن، به رپرسانی كه مپه كه ش رایده گه یه نن

كه به هۆی زۆریی رێژه ی ئاواره كانه وه نه توانراوه كێشه كه یان

چاره سه ربكرێت، به رپڕسانی نه ته وه یه كگرتوه كانیش ده ڵێن

"تائێستا نزیكه ی 3 هه زار ماڵ بێ چادرن".

ئێس���تا زیاتر له 127 هه زار هاواڵتی رۆژئاوای كوردس���تان ئاواره ی هه رێمی كوردس���تان ب���ون، ل���ه و رێژه ی���ه ش زیات���ر له 90 هه زار كه س���یان له كه مپی دومیزی دهۆك نیشته جێكراون، به پێی به دواداچونێكی ئاوێنه ش تاوه كو ئێستا زیاتر له 3 ه���ه زار خێزان له بن نایلۆن ژیان له كه مپه كه به س���ه رده به ن به هۆی

نه بون و دابیننه كردنی چادر بۆیان.س���ه عد عه بدۆ خه لیل، ك���ه خه ڵكی كوردستانی رۆژئاوایه و له شاری قامشلۆ هاتوه بۆ كه مپی دومیز رایده گه یه نێت" كه ئه وان به هۆی ئه وه ی زوهاتون بۆیه به پێی پێویست زۆربه ی داواكاریه كانیان ب���ۆ جێبه جێك���راوه ، ته نیا كێش���ه ی سه ره كی ئه وان له و ش���وێنه دا كه می و نه بونی ئاوه ، بۆیه داواكاره كه به هۆی هاتن���ی وه رزی گه رما و هاوی���ن زیاتر پێویستیان به ئاو ده بێت، بۆیه داواكاره به زوتری���ن كات ئه و كێشه یه ش���یان بۆ

چاره سه ربكه ن.زۆرێك له ئاواره كان سكااڵی ئه وه یانه ك���ه تائێس���تا كارێك���ی ئه وتۆیان بۆ نه ك���راوه و بێ ئاوو كاره ب���او به وه رزی س���ه رماو گه رم���ا خزێنراونه ت���ه ب���ن

نایلۆنه وه .وه لسا شێخۆ، كه ماوه ی چوار مانگه به هۆی ئ���ه وه ی كوڕه كه ی له س���وپای رژێم���دا بوه و ئاماده نه ب���و كار بۆ رژێم ب���كات و وازیهێناوه له ش���امه وه هاتون ب���ۆ كه مپی دومیز، به اڵم به وته ی خاتو وه لس���ا له وكات���ه وه ی هات���ون بۆ ئه و ش���وێنه هیچ ش���تێكیان بۆ نه كراوه و پێیانه دراوه ، ته نیا رۆژانه به شی خۆیان خواردنیان پێده ده ن، ئه گینا تائێستاش

به س���ه رده به ن ژی���ان نایلۆندا له ب���ن ب���ه و گه رمایه ، به ه���ۆی كه میی ئاویش ل���ه و ش���وێنه دا تائێس���تاش ناتوانێت منداڵه كان���ی خۆی بش���وات، بۆیه داوا زیات���ر له حكومه ت���ی هه رێ���م ده كات ئه وانیش له به رئه وه ی بكات خزمه تیان ئه و حكومه ت داواكاریش���ه ك���وردن، بۆ شوێنه كانی بگه ڕێنێته وه كه س���انه خۆیان كه ش���وێنه كانیان ئازاده و هیچ

مه ترسیه كیان له سه ر نه ماوه .له به رامبه ریشدا به رپرسی راگه یاندنی كه مپ���ی دۆمی���ز رایده گه یه نێ���ت" كه له و كه مپ���ه دا كۆمه ڵێك ش���وێنی زۆر دابینك���راوه ، به اڵم به ش���ی هه مو ئه و كه س���انه ناكات ك���ه رو ل���ه و كه مپه

ده كه ن، بۆیه ئێس���تا كۆمه ڵێك خه ڵك ه���ه ن كه بێ چ���ادر و كاره ب���ان و له بن نایلۆندا ژیان به سه رده به ن و پێویستیان به ش���وێنێكی گونجاوتر هه یه بۆ ژیان، بۆیه هیوادارین كه تا نه گه یش���توینه ته وه رزی گه رما به ته واوی ئه و كێشانه یان بۆ چاره س���ه ربكه ن، مس���ته فا ره مزی راگه یاندنی كه مپی به رپرس���ی زراری ، دۆمی���ز، ئ���ه م وتانه ی س���ه ره وه باس ده كات و جه خت له سه ر ئه وه ده كاته وه كه له و كه مپه شدا هه مو ئه و كه سانه شی كه به هۆی ئه وه ی مه ترس���ی له ش���ه ر ژیانی���ان هه یه و ناوچه كانیان ش���ه ڕی تێدایه ، وه كو ش���ام و حه له ب به هۆیه وه ئاواره ده بن له و كه مپه دا وه رده گیرێن. مس���ته فا ئاماژه بۆ ئه وه ش ده كات كه

له و كه مپه دا چه ندین ش���تی شارستانی تێدای���ه و خه ڵكه كه ش���ی ده خوێن���ن و نیش���انه یه كی ئه مانه ش كارده ك���ه ن، میله تان به ره وپێش���بردنی بۆ باش���ن كه زیاتر پش���تبه خۆیان ببه ستن، ئه م كاره ش له وه دا س���ه رچاوه ی گرتوه كه كه مپێك هیچ دونیادا له سه رانس���ه ری ك���راوه نیه و بێ س���نور نی���ه ، به اڵم كه مپ���ی دومیز بێ س���نوره و كراوه یه و خه ڵكه كه ش���ی ده توان به ئاسانی بڕۆنه ده ر و به ئ���ازادی كاری خۆی���ان بكه ن و بگه ڕێنه وه ، جگ���ه له وه ی له كه مپه كه دا هه ندێ���ك كه موكوڕی���ی هه ی���ه ، به اڵم به هۆی هاوكاریه كانی حكومه تی هه رێم و س���ه رۆكی هه رێم و الیه نه به رپرسه كان و مه ده نی كۆمه ڵگ���ه ی رێكخراوه كان���ی

ده ده ن، چاره س���ه ركردنی هه وڵ���ی س���ه نته رێكی دروس���تكردنی وه ك���و وش���یاركردنه وه بۆ فێركردن���ی زمانی به بی���ری دای���ك و په روه رده كردنی���ان نه ته وه یی و چه سپاندنی ماف و فیدراڵیه ت ب���ۆ خه ڵك���ی كوردانی رۆژئ���اوا وه كو باش���ترین و چاكترین دروشم، هه روه ها داوامانك���ردوه ك���ه حكومه تی هه رێمی كوردستان پیشتگیری له الوانی رۆژئاوا به رده میان و ئاس���ته نگه كانی ب���كات و الب���دات و قبوڵیان بكات و ناس���نامه بۆ ئه وان ده رب���كات، هه روه ه���ا رێگه یان پێبدرێ���ت كه له زانك���ۆ و په یمانگاكانی هه رێ���م بخوێنن، چونك���ه به هۆی ئه و قه یرانه ی كه له س���وریادا دروس���تبوه كۆمه ڵێك قوتابی له زانكۆ و په یمانگاكان

خوێندنیان جێهێشتوه و ئێستا بێبه شبون له خوێندن، به رپرسه كه ی كه مپی دومیز داواش ده كات ئه و كه س���انه ی كه له و ناوچانه وه هاتون كه مه ترسیان له سه ر نه م���اوه ، ئ���ه وا بگه ڕێن���ه وه بۆ واڵت و ش���وێنه كانی خۆیان بپارێ���زن و درێژه به ژیانیان بده ن، له به رئه وه ی كێش���ه ی

ئه وان كێشه ی میلله ت و خاكه .چاودێ���ری م���زوری ، موحه م���ه د له كه مپ���ی نه ته وه یه كگرتوه كانی���ش دومیز رایده گه یه نێت" كه كاری ئه وان چاودێریك���ردن و تۆماركردن���ی ن���اوی ئاواره كانه ، كێشه ی سه ره كی ئه وانیش له و كه مپه دا نه بونی چادره )ره شماڵ( بۆ هه ندێك ئاواره ، بۆ ئه مه ش ئێستاش كه به رپرسه كان له الیه نه داوایانكردوه ئه و كێشه یه ش���یان بۆ چاره سه ربكه ن، چونكه تائێس���تا نزیكه ی 3 هه زار ماڵ بێ چادرن، ئه وانی���ش هه وڵده ده ن كه به زوترین كات چ���ادر بۆ ئه مانه دابین بكه ن، ده رب���اره ی تۆماركردنی ژماره ی ئه و ئاوارانه ش كه ئه وان له كوردستان و كه مپ���ی دومی���ز تۆماری���ان ك���ردون، نه ته وه یه كگرت���وه كان چاودێره ك���ه ی ئاماده نه بو ناوی ئ���اواره كان بۆ ئاوێنه ئاش���كرا بكات به بیانوی ئ���ه وه ی كه رێگه ی���ان پێنادرێ���ت ژماره كه به كه س

بده ن.نوێنه رانی له گه ڵ له لێدوانێكیش���یدا سێیه مین كۆنفرانسی الوانی هه ر چوار پارچه ی كوردستان كه له كه مپی دومیز به سترا له رۆژانی 26 و 27/ 4 / 2013، سه رۆكی هه رێمی كوردستان سه باره ت به كێشه ی ئاواره كانی رۆژئاوا رایگه یاند" كه به هۆی ئه وه ی تاوه كو ئێس���تا هیچ واڵتێك هاوكاری ئه و ئاوارانه ی نه كردوه ، ته نیا ئ���ه وه ی كراوه له بودجه و له الیه ن حكومه تی هه رێمی كوردستان و خه ڵكی كوردس���تان ب���وه ، بۆی���ه نه توانراوه هه مو كێشه كانیان بۆ چاره سه ربكرێت، به اڵم بۆچاره س���ه ركردنی ئه و كێشه یه له ئێستادا كار بۆ دروستكردنی كه مپێكی نوێ ده كرێت له هه ولێ���ر بۆئه وه ی ئه و كێشانه ی هه یه چاره سه ربكرێن، به پێی ئ���ه و زانیاریان���ه ی ده س���ت ئاوێنه ش ده كه وێته نوێیه ك���ه كه مپ���ه كه وتون به پارێزگای ناوچ���ه ی زیاره تی س���ه ر

هه ولێر.

زیاتر له 127 هه زار هاواڵتی رۆژئاوای

كوردستان ئاواره ی هه رێمی كوردستان بون، له و رێژه یه ش

زیاتر له 90 هه زار كه سیان له كه مپی

دومیزی دهۆك نیشته جێكراون

ئا: كامه ران محه مه د

ژنێكی الوازی ڕه نگ به فرینی ، له ناو جلێكی سه رتاپا ڕه شی قه ترانی ،

هه میشه قوڕگ پڕ له گریان، هه میشه ڕو له ئاسمان، خه ڵكی ڕۆژانه پێنج فه رز نوێژ ده كه ن، ئه و كردویه تی

به شه ش و چێشته نگاویشی بۆ زیادكردوه ، له هه مو نوێژه كان له خودای خۆی ده پاڕێته وه و ده ڵێت " خودایه ، ئه وه ی وای لێكردم، كوڕی به كوڕم

بێت، كچی به كچم بێت".

س���ێوێ حه مه ده مین ئه حمه د دایكی سه رده شت عوسمان، ئه و ژنه ی له دوای تیرۆركردنی كوڕه كه یه وه خه وی زڕاوه و ته نیا سه ر له ئێواران تۆزێك ده خه وێت، دواتر تا به یانی به بێداری ده مێنێته وه . هه ڵس���وكه وتی له ب���اره ی س���ێوێ سه رده ش���تی كوڕی ، كه ئه و به ده شتی ناوی ده برد، ده ڵێت " هه ر له منداڵیه وه له قوتابخانه زۆر زی���ره ك بو، كوڕێكی زۆر زۆر بێده نگب���و، ئه وه ی نازبو له م ماڵ���ه نه یده ك���رد، بێگرفتترین كوڕی ماڵ���ه وه بو، خ���ه وو خۆراك���ی كتێب خوێندنه وه بو، كه س نه یده بینی ، هه ر كه ده هاته وه ، ده چوه ژوره كه ی خۆی ئیتر ل���ه وێ ده مایه وه ، بۆ به خێرهاتنی

میوانیش نه ده هاته خواره وه ".دایك���ی هاوڕێیه تی���ه وه له ب���اره ی سه رده شت، ئاماژه به وه ده كات، كه زۆر به وه فابوه له گه ڵ هاوڕێیه كانی و ته نانه ت هاوڕێی هه بوه له س���ه ر حیسابی خۆی نه شته رگه ری بۆ س���لێمانی بردویه تی

ئه ژنۆی بۆ كردوه ، وتیشی " كه سێكی ده س���تباڵو نه بو، ئه و ڕۆژه ی تیرۆریان

كرد 12000 دیناری له گیرفان بو".ئه نجامبده م، دیدارێ���ك یه كه مجاره ك���ه به رامب���ه رم گریان���ی زۆرتربێت له گێڕانه وه ی س���ێوێ له قس���ه كردن، ڕۆژه كانی سه رده شتی كوڕی زۆر گریا، ماوه ماوه ده وه س���تاو ده یگوت " ئاخر پێمگوت ك���ه چاوه كانت له س���ه ر ئه و كاغه زان���ه داده نێی ، وت���ی دایه ئاخر نوس���ین و خوێندنه وه ئه وهای ده وێت". وتیش���ی " نه مزان���ی بو هه ڕه ش���ه ی له س���ه ره ، خۆزگ���ه ده مزان���ی ، وه ڵاڵ ئه گه ر به كۆڵه پشته ی خۆم بمبردبایه

ده ره وه له م واڵته م نه ده هێشت".سێوێ جه خت له سه ر ئه وه ده كاته وه ، ك���ه سه رده ش���تی ك���وڕی زۆر ڕێزی دای���ك و باوكی گرت���وه و ده ڵێت " ئه و ڕۆژه ی ئاهه نگ���ی ده رچونی هه بو، من خه وتبوم، له نه خۆشخانه نه خۆشبوم و بۆی���ه ته نیا چه ن���د وێنه یه كی گرتبوو ئاهه نگه ك���ه ی جێهێش���تبو، ه���ه ر كه گه یشتبۆوه ماڵه وه ته له فۆنی بۆ كردم و وتی ش���ه و م���ن له گه ڵ���ت ده مێنمه وه له نه خۆش���خانه ". وتیش���ی " كاتێ���ك تیرۆریانك���رد، وێنه یه كی له گیرفان بو،

ده ستی خستبوه سه ر ملی من".به هه نس���كه وه سه رده ش���ت دایكی له گێڕانه وه ی ژیانی به رده وام ده بێ���ت كوڕه ك���ه ی و وه كو فه خرێك���ی گه وره وه سفی ده كات و ده ڵێت " له و ڕۆژه وه ی

سكیان سوتاندم، ئاگام له خۆم نیه ".ڕفاندن���ی ڕۆژی باس���ی س���ێوێ سه رده ش���تی كوڕی ده كات و ده ڵێت "

به یانیه كه ی ك���ه له گه ڵ برا گه وره كه ی ڕۆیشت، تا س���ه یاره كه یان له به رچاوم ونبو، من هه ر س���ه یرم ده كردن، دوای ماوه ی���ه ك ته له فۆن بۆ ماڵ���ه وه كراو قوتابیه ك���ی هاوڕێ���ی بو، وت���ی ئێمه ئیمتیحانمان هه یه و سه رده شت نه هاتوه ، منی���ش ته له فۆن���م بۆ براك���ه ی كردو دابه زاندوه ، له كوێ وتم سه رده ش���تت وتی له ب���ه رده م كۆلیژ، ب���ه اڵم ده ڵێن فڕاندویانه ، نه خۆش���خانه و به ندیخانه م

كردوه ، شوێنه واری نیه ".ئ���ه و له گێڕانه وه ب���ه رده وام ده بێت و باس له وه ده كات كه تا ش���ه و داهات هیچ س���ۆراغێك نه بو، ش���ه و دره نگ كوڕه كه ی ، كه ئه فس���ه ری ئاسایش بو پێ���ی وت���وه دایه نوێژ بك���ه و له خودا بپاڕێوه ، " ده ڵێن دوعای دایك قه بوڵ ده بێت". س���ێوێ وتیشی " ئه و شه وه زۆر پاڕام���ه وه كه خودا ب���ه م كوڕه م به یان به ره به ری به اڵم ش���ادبكاته وه ، كوڕه ك���ه ی ده س���تی به گری���ان كردو وت���ی خه به رم هه یه ، كه سه رده ش���ت كوژراوه و ته رمه كه ی له موسڵه ، دیسان ه���ه ر ب���اوه ڕم نه كردو به یان���ی باوكی سه رده ش���ت و چه ن���د كه س���ێك چونه موس���ڵ، من له م ماوه یه ده ستم به نوێژ كرده وه ، وه ختێ���ك ته له فۆنم بۆ كراو باوكی سه رده ش���ت بو وتی " س���ێوێ ئه وه سه رده ش���تم دۆزی���ه وه ، دڵم زۆر خۆش���بو به و قس���ه یه و وامزانی ماوه ، ب���ه اڵم نه یهێش���ت چه ن���د چركه یه كی پێبچێت و وتی سه رده شتم بۆ دۆزیه وه ، ئێس���تا جه نازه ك���ه ی دێنم���ه وه ، من

یه كسه ر له هۆش خۆم چوم".

له به رامبه ر كه عبه وه ستام و ڕوم

تێكردو هاوارم كرد: خودایه ئه وه ی

سکی سوتاندم، سکی بسوتێت

17 )376( سێشه ممه 2013/5/7 کۆمه‌اڵیه‌تی

دایكی سه رده شت عوسمان:به سه رده شتم گوت چاوه كانت له سه ر ئه و كاغه زانه داده نێی ،

وتی دایه ئاخر نوسین و خوێندنه وه ئه وهای ده وێت

سه رده شت و سێوێی دایکی

كه مپێكی نوێ بۆ ئاواره كانی رۆژئاوای كوردستان له هه ولێر ده كرێته وه

که مپی دۆمیز فۆتۆ: به ختیار حسێن

سه رده شت له کاتی کوشتنیدا ئه م وێنه یه ی خۆیی و دایکی له گیرفاندابو

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

Page 18: ژماره 376

تایبه‌ت(376( سێشه ممه 2013/5/7 18

پارتی‌‌و‌موجازه‌فه‌یه‌كی‌دیكه‌ سه رتیپ جه وهه ر

دیس���ان پرسی سه رۆكایه تی هاته وه به رباس، پێده چێت هه ویره كه ئاوی زۆر بكێشێت، س���ه ره نجام پێویس���تی به بڕیاری بوێ���رو روبه روبونه وه ی ره ق هه یه تاوه كو پرس���ه كه

به الیه كدا بكه وێت.پارت���ی هه موو هه وڵێ���ك ده دات بارزانی ب���ۆ جارێكی دیكه خ���ۆی هه ڵبژێرێته وه ، ئه مه ش وایك���ردوه بارودۆخه كه به ره و جۆرێك له ئاڵۆزیی و س���ه ره نجام ره نگه گرژی و به ریه ككه وتنی ئیعالمیی لێبكه وێته وه . كێش���ه كه دوو الیه نه ، یاسایی و سیاسی، له روی یاس���اییه وه هه مووان جگه له پارتی كۆكن له س���ه ر ئه وه ی س���ه رۆك ب���ۆی نییه خۆی هه ڵبژێرێت���ه وه ، به تایبه ت له مادده ی 17ی س���ه رۆكایه تی به ڕونی ده ڵێت "هه ڵبژاردنی سه رۆك له الیه ن په رله مانه وه به ویالیه تی یه كه می سه رۆكی هه رێم هه ژماركراوه "، كه واته پرسی سێیه مجار خۆ هه ڵبژاردنه وه ی سه رۆكی هه رێم هیچ ته فسیرێكی دیكه هه ڵناگرێت. به كورتی ئێستا پارتی دو رێگه ی له به رده مدایه ، یه كه میان یاسای سه رۆكایه تی دوباره له په رله م���ان هه مواربكرێت و رێگا بدرێت بۆ جاری س���ێیه م خ���ۆی هه ڵبژێرێت، له مه دا پارتی یه كالیی بۆته وه یه كێتی به بێ ته وافوقكردن و به ش���داریپێكردنی ئۆپۆزیس���یۆن به م بڕیاره ده نگ نادات، ئه مه سه رباری ئه وه ی مه كته بی سیاسی ته واو له ژێرگوشاری قاعیده دایه و ئاس���ان نیی���ه بێته ژێر باری ئه م بڕیاره ، پارتیش ل���ه م روه وه ته واو بێ هیوابوه ، به تایبه ت كاتێك ده ركه وت كه مه سعود بارزانی به بێ پرسی مه كته بی سیاسی واده ی هه ڵبژاردنی په رله مان و س���ه رۆكی هه رێمی دیاریك���رد، له هه مانكاتدا هه ڵه یه كی گ���ه وره ی پارتی بو بۆ هه وڵی س���ه پاندنی ئه مری واقع به س���ه ر یه كێتی و ئیلزامكردنی یه كێتی به وه ی پش���تیوانیی پارتی بكات له دوباره كاندیدكردنه وه ی س���ه رۆكی هه رێم به ده ر له یاسا، له كاتێكدا ئه مجاره ده نگده ری یه كێتی ده نگده ری 2009 نییه ، ئه مه جگه

له غیابی مام جه الل كه كاریگه ری هه ره گه وره ی له سه ر بارودۆخه كه هه یه .رێگه ی دوه م، ئه و پرۆژه ده س���توره ی هه ی���ه بخرێته ده نگدان و ببێته ده ره تانێك بۆ ده ربازكردنی مه س���عود بارزانی له م دۆخه ، پێده چێت پارتی رێگه ی دوه م هه ڵبژێرێت، رونكردنه وه كه ی مه س���عود بارزانی ئاماژه ی رونی له مباره ی���ه وه تێدابو، ره نگه پارتی بیه وێ���ت ئه م رێگه یه وه ك دوا ئه گه ری وه ك تۆپێ���ك بخاته گۆڕه پانی یه كێتی و دواتر ئۆپۆزیسیۆن. راپرسیكردن له سه ر ده ستور موجازه فه یه كی گه وره ده بێت بۆ مه سعود بارزانی ، چونكه ده نگهێنان و ده نگ نه هێنان له سه ر ده ستوره كه یه كسانه به سه ركه وتن و

سه رنه كه وتنی مه سعود بارزانی بۆ دوباره بونه وه به سه رۆكی هه رێم.له م پرس���ه دا یه كێتی خۆی یه كالیی كردۆته وه و نه له گ���ه ڵ بۆچونه كه ی پارتییه كه دوباره مه س���عود بارزانی به م ئالییه ته و رێگه یه ببێته وه سه رۆك، نه له گه ڵ بۆچونه كه ی ئۆپۆزیسیۆنیشه بارودۆخی كوردستان له پێناو ده ستكه وتی سیاسی بخاته به ر شڵه ژانێكی نادیار، له م نێوانه دا یه كێتی له مه وقیفێكی ناڕۆشندا گوزه ر ده كات، به اڵم ئاماژه كانی ناو یه كێتی به رچاورونییه كی ته واومان پێده به خشێت، به تایبه ت رونكردنه وه كانی وته بێژی مه كته بی سیاس���ی كه عیباره ته له یه كێتی و هه ڵویس���تی ره سمیی یه كێتی ده خاته رو، له وێ���دا به ڕونی به پارتی ده ڵێ���ت یه كێتی له گه ڵ هیچ تێپه ڕاندنێكی نایاس���ایی نییه و

پێویسته ته وافوق سه نگی مه حه ك بێت نه ك بازدان به سه ر یه كێتی .گریمان پارتی ئه م پرۆژه ی ده س���توره ده خاته ده نگدانه وه ، ئه مه ش وه ك ئه وه وایه بگه ڕێنه وه بۆ چوارگۆش���ه ی یه كه م، سه ره نجام چه قبه ستنێكی مه ترسیدار له پرۆسه ی سیاس���ی و پێشكه وتنی دیموكراسی چاوه ڕێمان ده كات، چونكه ئۆپۆزیسیۆن ده نگ بۆ پرۆژه ی ده س���تور ناده ن، مه كته بی سیاسی یه كێتش خۆی یه كالییكردۆته وه سه باره ت به پرس���ی ده س���تور، رێككه وتنی ده باش���انیش به ڕونی ئه م په یامه ی به پارتی گه یاند، له س���ه ر ئاستی جه ماوه رییش، خه ڵكی یه كێتی سه ركه وتنی پرۆژه ی ده ستور به دوباره كاندیدكردنه وه ی سه رۆكی هه رێم ده بینێت، كه واته ئه سته مه جه ماوه ری یه كێتی ده نگ

بۆ پرۆژه یه كی ئاوها بده ن.ل���ه م نێوانه دا پارتی ته نیا ده مێنێته وه ، هیچ ده رفه تێك���ی نابێت بۆ ده ربازبون له م دۆخه ، جگه له مل���دان بۆ ته وافوق و رازیبونی هه موو الیه ك، ئه گه رنا هیچ ئه جێندایه ك س���ه رناگرێت به بێ پرس���ی یه كێتی كه رۆڵی یه كالكه ره وه ده بینێت له م پرسه دا، به اڵم

ده بێ هه موال وریابن، تاوه كو رێگه بگرن له گه ڕانه وه بۆ چوارگۆشه ی یه كه م.

ئا: ئاكۆ حه مه د رابی

وا بڕیاربو كه پارتی و یه كێتی له ده ڤه ری باڵه كایه تی به یه كه وه

ڤیستیڤاڵی سه یرانه ئاهه نگی باڵه كایه تی به ڕێوه ببه ن، به اڵم به هۆی

رێكنه كه وتنیان له سه ر خوێندنه وه ی وتارێك، پارتی بایكۆتی چاالكیه كه ی كرد. نوسه رێكی ناوچه كه ش ره خنه ی ئه وه له یه كێتی ده گرێت كه یه كێتی له حزبی سۆشیال دیموكراته وه بۆته حزبی ڤیستیڤاڵ سازكردن بۆ خێڵ و

عه شیره ت.

كۆتای���ی هه فته ی رابردو س���ێیه مین ڤیس���تیڤاڵی باڵه كایه ت���ی به ڕێوه چو، له و ڤیستیڤاڵه دا كه له الیه ن كۆمیته ی چۆمان���ی یه كێتی���ه وه سه رپه رش���تی ده كرا، كۆمه ڵێك له ئه ندامانی مه كته بی یه كێت���ی سیاس���ی س���ه ركردایه تی و تێیدا ئاماده بون له نێویاندا به رپرس���ی ده س���ته ی كارگێڕی مه كته بی سیاسی یه كێت���ی. هه رچه ن���ده ڤیس���تیڤاڵه كه م���اوه ی س���ێ س���اڵه به ڕێوه ده چێت، به اڵم ئه مس���اڵ ناوه كه ی له ڤیستیڤاڵی س���ه یرانه بۆ گۆڕدرا باڵه كایه تی���ه وه

ئاهه نگی باڵه كایه تی.به رفراوانی ده ڤه رێك���ی باڵه كایه تی هه رێمی كوردس���تانه . ب���ه اڵم له دوای س���اڵی 2003 وه ، زۆربه ی دانیشتوانی گون���دو ناحیه كان���ی ئ���ه م ده ڤ���ه ره ، ناوچه كه ی���ان جیاجی���ا، به ه���ۆكاری ناوچه ك���ه س���ه نته ری جێهێش���توه . بریتی���ه له قه زای چۆم���ان، كه ئه ویش س���میالن، گه اڵڵ���ه ، له ناحیه كان���ی پێكهاتوه و ئۆمه ران قه س���رێ، حاجی نزیك���ه ی 140 گوند له خۆده گرێت. ئه م ش���وێنه هه ڵكه وته ی به هۆی ناوچه یه جوگرافیه كه ی جموجۆڵێكی به رفراوانی بازرگانی و گه ش���تیاری تێدایه ، ئه ویش به هۆی بونی مه رزی حاجی ئۆمه ران كه هه رێمی كوردستان و كۆماری ئیسالمی ئێران به یه كه وه ده به ستێته وه . هاوكات

له سه رده می شۆڕشی ئه یلول و شۆڕشی نوێش���دا، ئه م ناوچه ی���ه مه ڵبه ندێكی گرنگی ش���ۆڕش ب���وه و النكێكیش بوه بۆ مان���ه وه ی پێش���مه رگه تیایدا. له و ناوچه ی���ه دا، یه كێت���ی خاوه ن���ی 1000

شه هیده ." حزب خۆیی خزاندۆته نێو ڤیستیڤاڵی خێڵه كانه وه و ده یه وێ���ت له وێوه خۆی بناسێته وه "، مسته فا گه اڵڵه یی نوسه ر پێیوای���ه كه لێره دا پێویس���ته ئاوڕێك له رابردوی یه كێتی بده ینه وه كه له نێو بۆت���ه ی مۆدێرنه له دایكب���و، به رده وام به دونیابین���ی خۆی���ان هه م���و پارت و الیه نه سیاس���یه كانی ت���ری گۆڕه پانی له چوارچێوه یه ك���ی كوردس���تانیان خێڵه ك���ی هه ژمارده كرد، كه چی ئه مڕۆ ده بینین ئه م حیزبه سۆشیال دیموكراته ، له خێڵگه ریدا خول ده خوات و نه یتوانیوه

خۆی له و واقیعه تاڵه ده رباز بكات.گه اڵڵه یی جه خت له سه ر ئه وه ده كات ك���ه له ئێس���تای دونی���ای هاوچه رخدا پارتێك���ی سیاس���ی به ناو سۆش���یال دیموكرات، هه نگاو به هه نگاو ئه چێته وه ناو دونیابینیه كۆنه ك���ه ی كه له به ری هه اڵتوه . ئه و دونیابینیه رۆش���نبیریه ی كه یه كێتی باس���ی لێوه ده كرد، ته نیا رۆشنبیری. له نوخبه ی بو فێڵكردنێك ئه و حیزب���ه ی كه ناتوان���ێ دونیاكه ی خۆی راڤه بكات هاتوه خۆی خزاندۆته ناو دونیای ڤیس���تیڤاڵه خێڵه كیه كان و ده یه وێت له وێوه خۆی بناس���ێنێته وه . له كاتێكدا خێڵ هه میشه رۆحی نه ته وه كاڵده كات���ه وه كه چ���ی حزبێكی وه ك یه كێت���ی پ���اره بۆ ڤیس���تیڤاڵی خێڵ

ته رخانده كات.هیم���داد ق���ادر به ش���دارێكی ئ���ه و ڤیستیڤاڵه ده ڵێت "لیژنه ی سه رپه رشتی ڤیستیڤاڵ یه كسانه به كۆمیته ی یه كێتی له چۆم���ان، ب���ه اڵم وه ك تاكتیكێ���ك ئاماژه ی���ان به ناوی یه كێت���ی نه داوه و دوات���ر هه رچۆنێك بێت به ش���ێوه یه ك له شێوه كان ده رفه ته كه ده قۆزنه وه و بۆ مه به ستی سیاس���ی به كاریدێنن. وه ك

ئه وه ی كه به كاریانهێنا".ئ���ه و وتی "ئه م چاالكیه ی ئه مس���اڵ جیاوازبو له ساڵه كانی پێشتر، به وه ی كه توانرابو مۆركی عه شایری له ئاهه نگه كه ئاهه نگه كه ن���اوی به گۆڕینی بكه نه وه له ڤیس���تیڤاڵی رۆژی باڵه ك���ه وه ب���ۆ س���ه یرانه ئاهه نگی كلتوری باڵه كایه تی ده ش���كرێت ناوه ڕۆك. به هه مان به اڵم هۆكاری فراوانتربونی سه یرانه ئاهه نگی ئه مس���اڵ له سااڵنی پێش���وتر گۆڕینی ناوه كه ی بێت چونكی به ش���ێكی زۆری دانش���توانی باڵه كایه ت���ی وابه س���ته ی

عه شایه ری نین"."یه كێتی نه یهێش���ت ڤیس���تیڤاڵه كه به هاوبه شی به ڕێوه بچێت" ئه مه قسه ی لق���ی 26ی گۆاڵن���ی پارتی كارگێڕی له چۆمان "ته ها ناوه نده یی"ه سه باره ت له س���ه یرانه به به ش���دارینه كردنیان ئاهه نگی باڵه كایه تی ، ناوبراو به ئاوێنه ی راگه یاند كه س���اڵی راب���ردو هه وڵیك هه بو بۆ ئه وه ی ئه و كاره به هاوبه ش���ی بكرێت، به اڵم نه كرا. دیسان ئه مساڵیش نیه تێكی له و شێوه یه دروستبو كه ئه و س���ه یرانه ئاهه نگه به هاوبه شی بكرێت، به جۆرێك كه نه ك ته نها پارتی به ڵكو هه مو الیه نه كان تێیدا بن و به شێوه یه ك بۆ هه مو خه ڵكی بێت. به اڵم به داخه وه براده ران���ی یه كێتی ئ���ه و ده رفه ته یان ئه نجامدانی "دوای وتیش���ی له باربرد. چه ندی���ن كۆبونه وه له گ���ه ڵ یه كێتی، ئێمه پێمانباش���بو داموده زگاكانی ئه و ناوچه یه ئ���ه و ئه ركه بگرنه ئه س���تۆو ئێمه ش به یه كه وه هاوكاریان بین و حزب دوربكه وێته وه . به اڵم براده رانی یه كێتی وتیان ده بێت ئێم���ه به ڕێوه ی ببه ین و

وتاریشمان هه بێت تیایدا".پارت���ی لق���ه ی كارگێ���ڕ ئ���ه و رونیش���یكرده وه ك���ه ناكرێ���ت خه ڵك ڤیستیڤاڵه وه و به ناوی بكرێت چه واشه ناوێكی گشتگیری لێبنێن به ناوی هه مو ده ڤه ره كه وه ، كه چی به ته نها حزبێكیش مۆنۆپۆڵ���ی ب���كات. چونك���ه ئێمه ش ده مانتوانی ڤیس���تڤاڵێكی له و شێوه یه

به ڕێوه ببه ین، به اڵم ئێمه هه ق به خۆمان ناده ین كه به ناوی ده ڤه رێكی وا گه وره كارێكی ل���ه و ش���ێوه یه ئه نجامبده ین، چونك���ه باڵه كایه ت���ی به ته نها موڵكی هی���چ الیه نێك نی���ه . وتیش���ی "بۆیه به باش���تر به ش���دارنه بونه كه مان ئێمه زان���ی، چونكی ئامانج���ی ئێمه ئه وه بو كه ڤیس���تیڤاڵی هه موان بێت نه ك هی ح���زب و الیه نێك، چونك���ه ئه وه ی له و ڤیس���تیڤاڵه به دیكرا س���یمایه كی زۆر

حزبی پێوه دیاربو"."پارتی به وه رازی نه بو وتارێك له الیه ن بخوێنرێته وه "، پارتی غه یره كه سێكی ئه م���ه قس���ه ی به رپرس���ی كۆمیته ی چۆمانی یه كێتی و سه رپه رشتی سه یرانه ئاهه نگ���ی كلتوری باڵه كایه تی "لوقمان ئاوێنه ب���ۆ له لێدوانێكدا وه ردی"ی���ه ، ئه وه ره تده كاته وه كه ئه نجامدانی وه ها چاالكی���ه ك په ره دان بێ���ت به كلتوری خێڵ و عه ش���یره تگه ری و گه ڕانه وه بێت بۆ كلتوری خێڵ. ئێس���تا رۆحی خێڵ و ده مێكه به س���ه رچوه و عه شیره تگه ری له باڵه كایه تی كاڵبۆته وه "، چونكه ئێمه

هه ڵنه ستاوین ڤیس���تیڤاڵی عه شیره تی باڵه ك سازبكه ین، به ڵكو ته نها سه یرانه هه ندێ���ك س���ازداوه و ئاهه نگێكم���ان خواردن و كه ل و په ل���ی كۆنی ناوچه كه مه به ستیش���مان ته نها نمایش���كراون. رێزگرتن بوه له كلتوری باب و باپیران و خه ڵك���ی ناوچه ك���ه و ئاش���ناكردنیان ل���ه و رۆژه دا ب���ه و سروش���ته جوانه ی

باڵه كایه تی".له ب���اره ی ئ���ه وه ی كه ئه گ���ه ر ئه م خه ڵكی س���ه رجه م ب���ۆ ڤیس���تیڤاڵه باڵه كایه ت���ی رێكخ���راوه بۆچی پارتی وه ردی نه ك���رد، تێ���دا به ش���داری رونیكرده وه "له راستیدا براده رانی پارتی زۆر دژایه تی ئه و چاالكیه یان كرد. دواتر دانیشتین و له سه ر ئه وه رێككه وتین كه ڤیستیڤاڵه كه له ژێر چاودێری پارێزگای هه ولێر به ڕێوه بچێت و وته یه ك بنوسین بۆ خوێندنه وه به ناوی لیژنه ی سه رپه رشتی وته كه ش له الیه ن یه كێك له و هه ڤااڵنه به چاالكیه ك���ه وه ك���ه بخوێنرێت���ه وه ماندوب���ون و ڕۆڵیان بینوه ، به اڵم ئه وان رازی نه ب���ون و پێیانواب���و ك���ه ڕۆڵی

ئه وله ویه ته كه كاڵبكرێت���ه وه و هه موان بدرێته ئه وان. بۆی���ه ئێمه رازی بوین له س���ه ر ئه وه ی ك���ه چاالكیه كه له ژێر چاودێری نه وزاد ه���ادی به ڕێوه بچێت، ب���ه اڵم ئ���ه وان ب���ه وه رازی نه بون كه وتارێك له الیه ن كه سێكی غه یره پارتی "به داخه وه وتیش���ی بخوێنرێت���ه وه ". له جیاتی ه���اوكاری ئه و چاالكیه بكه ن دژایه تی ئ���ه و چاالكیه یان كرد، كه چی هێش���تاش به پێچه وانه ی پێشبینیه كان به حه ماس���ه وه زۆر یه كجار خه ڵكێكی

به شدارییانكرد".ل���ه و ڤیس���تیڤاڵه دا م���ه ال به ختیار وته یه كی موجامه له ئامێزی خوێنده وه . پارتی ئاوێنه ش زانیاریه كان���ی به پێی نیگ���ه ران بوه ك���ه زانیویه ت���ی مه ال به ختیار وتاری پێشه كه ش كردوه ، له م روه وه لوقم���ان وه ردی ئاماژه ی به وه دا كه مه ال به ختیار وه ك تێكۆش���ه رێك و ك���ه دی���ار، س���ه ركرده یه كی وه ك رۆژانێك له و ناوچه یه پێشمه رگه بوه ، وته یه ك���ی له س���ه ر داوای ئاماده بوان

پێشكه شكردوه ".

Application Developer / Programmer Job description: Application developers translate software requirements into workable programming code and maintain and develop programs for use in business. They often work as part of a team with other IT professionals, such as software engineers and systems analysts, and write programs according to their specifications. They may also work on generic products or for individual clients providing bespoke solutions.

Typical work activities: The principal function of an applications developer is to make computers perform specific tasks, based on the client's specifications.

Activities typically include: •establishingadetailedprogramspecificationthroughdiscussionwithclients; •clarifyingwhatactionstheprogramisintendedtoperform; •breakingdownprogramspecificationintoitssimplestelementsandtranslatingthislogicintoaprogramminglanguage; •workingaspartofateam,whichmaybeestablishedpurelyforaparticularproject,towriteaspecificsectionoftheprogram; •combiningallelementsoftheprogramdesignandtestingit; •testingsampledata-setstocheckthatoutputfromtheprogramworksasintended; •conductingtestingandinstallingtheprogramintoproduction; •reactingtoproblemsandcorrectingtheprogramasnecessary; •adaptingtheprogramtonewrequirements,asnecessary; •writingdetaileddocumentationfortheoperationoftheprogrambyusersandcomputeroperators; •Updating,repairing,modifyinganddevelopingexistingsoftwareandgenericapplications.

Education / QualificationsThe ideal candidate we are looking for, has knowledge in the following key areas: A. Java SE development B. Java EE development C. Client / server programming D. Relational database programming E. Knowledge of either ASP, PHP, JSP And JavaScript F.Universitydegreeofhigher G. At least 3yearsexperienceinprogramming H.UMLdesignandimplementationisabonus I. C/C++/C# is a bonus J.AnyoracleorMicrosoftcertificationscanbecountedtowardsthequalificationsincaseuniversitydegreeisunavailable

To apply, send your updated resumé to:

[email protected] [email protected]

ڤیستیڤاڵی‌ده‌ڤه‌ری‌باڵه‌كایه‌تی‌پارتی‌و‌یه‌كێتی‌لێكترازان

مه ال به ختیار له کاتی خوێندنه وه ی وتاره که ی له فیستیڤاڵه که دا فۆتۆ: ئاکۆ

Page 19: ژماره 376

(376( سێشه ممه 2013/5/7 19تایبه‌ت

ونبوونبازرگان���ی ناس���نامه یه كی ژوری *س���لێمانی ونبوه به ناوی )به هادین علی حه مه شاكه( هه ركه س دۆزییه وه

بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

بازرگان���ی ناس���نامه یه كی ژوری *س���لێمانی ونبوه به ناوی )موختار حس���ن بای���ز( هه رك���ه س دۆزییه وه

بیگه ڕینیته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

بازرگان���ی ناس���نامه یه كی ژوری *س���لێمانی ونب���وه به ن���اوی )جزا محه م���ه د امی���ن ق���ادر( هه رك���ه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی

ئاوێنه .

* ناسنامه یه كی یه كێتی پیشه سازی / اتحاد صناعی ونب���وه به ناوی )جزا محه م���ه د امی���ن ق���ادر( هه رك���ه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی

ئاوێنه .* پێناسێكى پۆليس���ى ليواى دوى پاراس���تنى داموده زگاكان���ى نه وت و گازو سه رچاوه سروشتيیه كان ونبوه به ناوى )كاوه حس���يب نامق( تكايه هه ركه س دۆزيیه وه بيگه ڕێنێته وه بۆ

برسگه ى ئاوێنه .

كاتێ���ك كه ئااڵی كوردس���تانیش له ده چه قێنن، باڵه خانه كانیی���ان س���ه ر نیه نیش���تیمان ب���ۆ ش���ه كاندنه وه ی ئه وه نده ی بۆ ئ���ه و بنه مااڵنه یه كه به نی���ازن وه چه دوای وه چه فه رمانڕه وای هه رێمێكی الواز ب���ن نه ك هاواڵتی ناو ده وڵه تێ���ك . بۆیه ده وڵ���ه ت چه نده پێویس���ت بێت ب���ۆ پاراس���تنی مافی گه لێ���ك كه گ���ه ڕاوه ی ن���او مێژووی جینۆس���اید وله ناوچون بێت ،به اڵم له ڕێگای ده س���ه اڵتێكه وه به دینایه ت كه مافی خه ڵك و به ها بااڵكان سه دان پله بخاته خوار به رژه وه ندی كه سی و به های

خێڵ و بنه ماڵه و حیزبه وه . ڕه گ���ه زه ل���ه یه كێ���ك گ���ه ر بنه ڕه تییه كان���ی ماف "ئ���ازادی" بێت،

ئ���ه وا ده س���ته به ركردنی ده وڵه ت وه ك مافێكی ئاس���ایی خه ڵ���ك، پابه نده به "ئ���ازادی " ی���ه وه . هه وڵ���ی ڤۆڵتێر و نیچه ب���ۆ ئازادكرنی ئه قڵی مرۆڤ بوو له مه س���یحیه ت، كه دواجار كاریگه ری ئه رێنی به جێهێشت له سه ر كۆمه ڵگای ئه وروپی . بۆی���ه عه قڵی مرۆڤی كورد تا له ن���اوه وه ئازاد نه بێ���ت ناتوانێت دوای ماف و ئ���ازادی بكات له ده ره وه ی خۆی . كۆت و به ن���ده كان هێنده زۆرن ل���ه ملی " ئازادی " ناو ئه م هه رێمه دا، پێویست به فه لس���ه فه ی ژیانی نوێ و به ڕێوه بردنی نوێ ده كات بۆ ئازاد بوون ل���ه كۆت وبه ن���ده كان . هیچ تاكێكی ئه م كۆمه ڵگایه ئازاد نیه " له سه رۆكی هه رێمه وه تا هاواڵتییه كی ئاس���ایی " .

كۆت وبه نده كان به پله ی یه ك به رهه می "عه قڵی خێل و به ڕێوه بردنی خراپ" ه . ئه و كاتانه ی سه رۆكی هه رێم دروشمی ده وڵه ت و سه ربه خۆیی نمایش ده كات، خودی خۆی كۆیله ترین مه خلوقی ئه م هه رێمه یه ، كۆیل���ه ی كلتوری خێڵه به شێوه یه ك كه تا ئێستا له به رژه وه ندی وله ده ستوری بنه ماڵه وه هه رێم ده بینێت . هه روه ه���ا خ���راپ به ڕێوه بردن و دوو ئیداره یی وایكردووه سه رۆكی هه رێم له كه رتی دووه می هه رێمه كه رتكراوه كه دا بێمۆڵه ت پااڵوگه یه ك���ی نه توانێنێ���ت به یاس���ا بگه یه نێت . بۆی���ه قۆناغی نێ���وان هه رێمێكی دو كه رت و ده وڵه ت، قورس���ترین قۆناغ���ی م���اف و ئازادی

خه ڵكی ئه م هه رێمه یه .

ده نگه ده نگێ دنیای ئێمه ی داگیركردوه ، ده نگه ده نگی پێش هه ڵبژاردن و گه یشتن به كورسی یان مانه وه له سه ر كورسی . ده نگێك ده بیس���ترێت ده نگه ده نگێك دور له بیركردن���ه وه ی عه قاڵن���ی ، دور له ڕاستی و ته نها خوڵقاندنی ته شویشێك له كۆمه ڵگ���ه دا بۆ كاڵكردنه وه ی ده نگی ئه وانیتر. ده نگه ده نگی پێش هه ڵبژاردن ده بیس���تم، ده نگه ده نگێك كه ئه وه ی تێیدا ونده بێ���ت ده نگی جوانه ، ئه وه ی دروستی ده كات لێڵییه كه تا روخساری

سه ركرده كان به ڕونی نه بینین. ده نگه ده نگێك ده بیس���تم كه هیچی تێدا نابیس���تم جگ���ه له له كه داركردنی كۆمه ڵگه و ئه تككردنی دیموكراس���ی و دروس���تكردنی مێگ���ه ل نه بێت. هه مو هه رێم، س���ه رۆكی له سه ر قسه ده كه ن به اڵم ئه وه ی بێده نگه ته نها س���ه رۆكی هه رێمه . هه مو قس���ه ده كه ن له س���ه ر خۆ ده رئه نجامه كان���ی ، هه ڵب���ژاردن و كاندیدكردنه وه ی سه رۆك یان نه كردنی ، ب���ه اڵم ئ���ه وه ی بێده ن���گ و ره نگه له م ده نگه ده نگه دا، خودی سه رۆكی هه رێمه كه ته نها به یه ك دێڕ قس���ه له سه ر ئه و

دۆخه ناكات.له ماوه ی ئێمه سه رۆكی هه رێمه كه ی ده سه اڵتی وه ك سه رۆكی هه رێم و وه ك س���ه رۆكی حزب، نه وه یه كی رامكراوی خوڵقان���دوه ك���ه بێده نگی س���ه رۆك به حیكمه ت وه سفبكه ن. ئه گینا له م هه مو قسه كردنه له سه ر خۆكاندیدكردنه وه یان نه كردنه وه ، ده بو سه رۆكی هه رێم قسه ب���كات. ئه م بێده نگی���ه نیه تی خراپی له پشته وه ده بینرێت، ده بێت سه رۆكی هه رێم چ نه خش���ه یه كی داڕشتبێت بۆ مان���ه وه ی خۆی ؟ دواجار قس���ه كردن ئه ركی هه مو سه ركرده یه كه بۆ ئه وه ی تێنه پ���ه ڕن. به بێده نگ���ی روداوه كان لێره وه هه م بێده نگی سه رۆك ترسناكه ، بێده نگ���ی جه ماوه ریش له س���ه ر هه م بێده نگی س���ه رۆك. بێده نگی جه ماوه ر س���ه ركرده ی خراپ به رهه م ده هێنێت و كۆیل���ه ی س���ه ركرده ش بێده نگ���ی خراپ ده خوڵقێنێ���ت. هه ردو دۆخه كه

ترس���ناكه ، بۆیه له گه ڵ قسه كردنماندا ده بێت س���ه رۆك بێته قس���ه و له گه ڵ بێده نگبونیشماندا س���ه رۆك هه ر بێته

قسه .كورس���ییه كان س���ه ركرده ی مێژویی دروس���ت ناكه ن، به ڵكو جێهێش���تنی م���ه زن س���ه ركرده ی كورس���ییه كان كورس���ییه كه ی ئه وه ی ده خوڵقێنێت. جێناهێڵێ���ت خراپ ده مرێ���ت و ئه وه ی له واده ی خۆیدا ماڵئاوایی له پۆسته كه ی

ده كات ده بێته سه ركرده ی مێژویی . ئه گه ر ده كه ین مێژوی���ی هه ڵه یه كی پێمانوابێ���ت كه س���ه كان له سیس���ته م گرنگت���رن. ئه وه س���ه ركرده كانن دێن و ده ڕۆن و ئه وه سیس���ته مه ده مێنێته وه . باشترین ئه مه ریكا دروستبونی مێژوی نمونه یه . س���ه ركرده كان دێن و ده ڕۆن، هیچی���ان هه ش���ت س���اڵ تێناپه ڕێنن،

تادێت ئه مه ریكی كۆمه ڵگ���ه ی كه چی زیندوتر ده بێته وه . ئه وه ی واده كات كه سه ركرده كان و مانه وه یان گرنگن، كه س نین ئه وان���ه نه بێت كه س���ه رۆكه كان خۆیان دروستی كردون. ئه وه ی پێیوایه سه ركرده كان بۆ دۆخی ئێستا گرنگن، ده توانن سه ردانی گۆڕستانه كان بكه ن كه پڕن له گۆڕی ئه و ئینس���انانه ی كه پێیانوابو ئه وان نه بن كۆمه ڵگه به ڕێوه ناچێت. ئه و سه ركردانه ی ده سه اڵتێكی دروستكردنی ئیش���یان هه یه ڕه هایان چاره س���ه ركردنی دوات���ر قه ی���ران و

قه یرانه كه یه . ئه وه ی له هه رێمی كوردستاندا روده دات ش���تێكه له م بابه ته . هه مو قه یرانێكی ده ره كی كۆمه ك به خۆكاندیدكردنه وه ی س���ه رۆكی هه رێ���م ده كات و زۆرێكیش قه ناعه ت پێده كات كه ئه زمون له به رده م له سه روبه ندی ئه مه ش مه ترس���یدایه . قه یرانه ناوخۆییه كان كه به شێكی زۆری سه رۆكی هه رێم لێی به رپرسه و به شێكی

قه یرانه كان خۆی خوڵقاندویه تی .رۆژهه اڵت پڕه له و س���ه ركردانه ی كه خ���راپ ده مرن. بۆ ئه وه ی س���ه ركرده خراپ نه مرێ���ت ده بێ���ت له خاڵێكه وه ده سه اڵتی ده ستپێبكات و له خاڵێكیشدا كۆتایی بێت. س���ه ركرده ی مه زن ئه و سه ركرده یه یه به زیندویی خاڵی كۆتایی ده بینێت، س���ه ركرده ی مه زن هه رگیز ڕێ���گا ن���ادات به مردن خاڵ���ی كۆتایی باش���ترین بدات. نه وه كانی پیش���انی س���ه ركرده كانی مێ���ژو ئه وانه بون هه ر خۆی���ان مێژوی���ان خوڵقان���د، ئه ویش به جێهێش���تی كورس���ییه كان به پێ���ی خۆی���ان، نه ك به شۆڕش���ی خه ڵك یان

به مه رگ.بۆ ئه وه ی س���ه رۆكی هه رێم بیه وێت بێت و ف���راوان دیموكراس���ی ف���ه زای ئه زمونه كه م���ان له كه دار نه كات ده بێت ئاماده نه بێت خۆی و كوڕه كانی خۆیان كاندید بكه ن و فه زایه ك بخوڵقێنێت بۆ ئه وانیتر، ئه گه رنا س���ه رباری هه ش���ت ساڵی پڕ له كه موكوڕیی و قه یران، ده بێت به چاوی خۆمان سه رۆكی هه رێم ببینین كه چۆن چوار س���اڵی ت���ر قه یرانی تر دێنێته سه ر قه یرانه كان، كه ڵه كه كردنی ئ���ه م هه م���و قه یران���ه ش روخس���اری سه ركرده له ئێستا له مێژوشدا ناشیرین

ده كات[email protected]

ده‌وڵه‌ت‌و‌مافی‌خه‌ڵك‌و‌ئازادی...‌پاشماوه‌

سه‌ركرده‌و‌بێده‌نگی‌

دەوڵەتە دیموكراسییەكان هێز و توانای خۆیان لەو شەفافییەتەدا دەبیننەوە كە لەگەڵ كۆمەڵگاكانی����ان هەیانە و ژیانی نهێنییە شەخس����ییەكانیان گش����تی و بەوانیش دەوڵەتە بەرامبەر دەپارێزن. دیكتات����ۆرەكان هێز و توان����ای خۆیان ل����ەو دەزگا نهێنییان����ەدا دەبینن����ەوە ك����ە وەزیفەی����ان بەتەنها پاراس����تنی ژیان����ی دەس����ەاڵتداران و نهێنییەكانی چەش����نە ل����ەم نوخبەیەی����ە. ئ����ەو كۆمەڵگایەدا دەوڵ����ەت بەتەنها نابێت بە دەزگایەكی گەورەی تیش����كهاوێژەر تاكەكان����ی هەڵس����وكەوتی بۆس����ەر كۆمەڵگا، بەڵكو دەبێت بە درێلێكیش ئینس����انەكان و رۆحی كونكردن����ی بۆ كەش����فكردنی نهێنییەكانی ناوەوەیان. بەم چەش����نە دەتوانی����ن بڵێین كە لە هەردوو سیس����تەمەكەدا لە جەوهەردا نهێن����ی بوون����ی نییە، ب����ەاڵم بە دوو رەهەن����دی جی����اوازەوە: ل����ە دەوڵەتە بەرامبەر دەوڵەت دیموكراس����ییەكاندا بە كۆمەڵگا نهێنی����ی نییە و كارەكانی لەرێ����گای پەرلەمانەوە یان ش����ەفافە

چاودێری و كۆنترۆڵدەكرێت. لە نموونەی دووهەمیشدا ئەوە كۆمەڵگایە كە نهێنی بەرامب����ەر بە دەوڵ����ەت نییە، چونكی جومگە هەم����وو كۆنترۆڵی دەوڵ����ەت گشتی و شەخس����ییەكانی ناو كۆمەڵگا دەزگایەكی����ش هیچك����ەس و دەكات و نیی����ە بتوانێ����ت نهێنییەكانی ناو ئەم

دەسەاڵتدارێتییە ئاشكرابكات. بێگومان ئاشكرایە كە لە نێوان نهێنی و پاراس����تندا پەیوەندییەكی قووڵ هەیە. نهێنی ئ����ەو كاتە دروس����تدەبێت، كە دەبێت بپارێزرێت، هەموو نهێنییەكیش كە نەتوانرا بپارێزرێت و بوو بە بابەتی ناو رووبەری گشتی، چیدی لە نهێنی دەردەچێ����ت و دەبێ����ت ب����ە بابەتێكی ئاس����ایی. لە دوای )فرانسیس بەیكن(ەوە ئێمە دەزانین كە زانین دەسەاڵتە و لەدوای )میش����ێل فۆكۆ(شەوە دەزانین كە دەسەاڵت ش����تێك نییە هەمانبێت، بەڵك����و س����تراتیژە. دی����ارە ئێمە لە منداڵییەوە ئەو گەمەیە دەناس����ین كە بە یەكتر دەڵێین: من ش����تێك دەزانم تۆ نایزانی����ت. ئەم نهێنییە بەیانكەری

یەكەمی����ن گەم����ەی دەس����ەاڵتە ك����ە ئێم����ە لە رێگایەوە وەكو س����تراتیژێك بەكاریدەهێنی����ن بۆئ����ەوەی هەژموونی خۆمان بەسەر بەرامبەردا پیادەبكەین. وات����ە یەكەمین چێژی دەس����ەاڵت كە ئێم����ە ل����ە گەمەیەك����ی منداڵیی����ەوە وەدەس����تیدەهێنین بریتیی����ە لە بوونی نهێنیی����ەك ك����ە ئەوانی ت����ر نایزانن. نهێنی����ی دەبێت بە پێ����وەر بۆ زانینی م����ن و نەزانینی ئەوان، بۆ دەس����ەاڵتی من و بێدەس����ەاڵتی ئەوانی تر. ئەوەی جێ����گای سەرس����وورمانە ئەوەی����ە كە دەش����ێت ئەو نهێنییە، نهێنی نەبێت، ی����ان لەجەوهەردا بوون����ی هەر نەبێت، بەاڵم چەش����نی بەیانكردنی و كردنی بە نهێنی و ستراتیژی پاراستنی دەبن بە هۆكارێك بۆ كەڵەكەبوونی دەسەاڵت.

ئەو پرس����یارەی لێ����رەدا رووبەڕوومان دەبێت����ەوە ئەمەیە: ئایا ش����ەفافییەت كۆمەڵگای شوشەییمان بۆ دروستدەكات و نهێنیش كۆمەڵگای دیوار؟ ئایا بەتەنها لە س����توونی نهێنیی مەترس����یدارە؟

داهاتوودا درێژە بەم بابەتە دەدەم.

شەفافییەت‌و‌نهێنی...‌پاشماوه‌

س���بەینێ ئەگ���ەر دڵنی���ام لەهەڵبژاردنەکاندا نەوش���یروان مستەفا ببێتە س���ەرۆکی هەرێم، ه���ەر هەمان ئارگومێن���ت حازر دەبێت ب���ۆ ئەوەی ک���ە هی���چ کات و س���اتێک نەتوانرێت لێپرس���ینەوەی لەگەڵدا بکرێت، چونکە ئ���ەوکات ئەو یان هەرکەس���ێکی تر کە س���ەرۆکی هەرێمە دەتوانێت بەئاسانی بڵێت من وەک زەرورەت ئەم پۆس���تەم وەرگرت���وە، دەن���ا خۆم ح���ەزم پێی

نەبوە.ئاخر لەدونیای دیموکراسیدا ڕوینەداوە، کە س���ەرۆکێک خۆی کاندید بکات، بێ ئ���ەوەی بۆ یەکجاریش لەدەمی خۆیەوە بیبیستین کە داوابکات دەنگی پێبدەین، وەک ئەوەی لەس���اڵی 200٩ دا بینیمان بۆ سەرۆکایەتی هەرێم، مەسعود بارزانی نە داوایکرد دەنگ���ی پێبدەین، نە هیچ بەرنامەو پرۆگرامێکی خستە بەردەست جەم���اوەر، کە بڵێت ئەگەر دەنگ بەمن بدەن ئەوا لەماوەی چوارساڵی داهاتودا

ئەم���ە کارە هەنوکەییەکانم���ەو ئەمەی تریان کاری دوەم و سێهەمی منە، بۆیە تا هەنوکە نە هیچ دەنگدەرێک دەزانێت بۆ دەنگیدا بەمەسعود بارزانی، نە هیچ دەنگنەدەرێکیش دەزانێت بۆچی دەنگی نەداوەت���ێ، چونکە هی���چ بەرنامەیەک

نەبینرا.لەس���اتی گ���ۆڕان بەپێچەوان���ەوە، بەفەرمی، لیس���تەکەیان قبوڵکردن���ی نەوشیروان مستەفا زۆر مۆدێرنانە ڕۆژانە بەرنامەی ڕاگەیاندنەکان���ەوە لەڕێگەی لیستەکەی دەخستە بەردەم جەماوەرو تا دواس���ات داوای دەکرد کە جەماوەر دەنگیان پێب���دات، ڕەنگە هەر ئەمەش بێ���ت کە جەم���اوری گۆڕان هەمیش���ە وەک چاودێر وایە بەس���ەر فراکس���ێۆن و س���ەرکردایەتی گۆڕان���ەوەو هەم���و جموجۆڵێکیان لەس���ەر حساب دەکەن، دیموکراس���ی لەدونیای ئ���ەوەی وەک

واڵتاندا هەیە.بۆی���ە ئەگەر ق���ەرارە، نەوش���یروان

مس���تەفا خۆی کاندید بکات بۆ پۆستی سەرۆکایەتی هەرێم، ئەوا دەبێت بێ تکاو پاڕانەوە بێ���ت لەالیەن هەوادارانییەوە، وە خۆی وەک ساڵی 200٩ ڕایبگەیەنێت کە دەخوازێت ئەو پۆس���تە وەربگرێت و لەوێ���وە ڤیژن���ی خ���ۆی ب���ۆ جۆری حوکمڕانی پراکتی���زە بکات و داوابکات دەنگ���ی پێ بدرێ���ت، ئ���ەوکات وەک سیس���تەمێکی تەندروس���ت هاواڵتییان لەسەرۆکی هەرێم لێپرسینەوە دەتوانن

بکەن.لەمە بەدەر، هەر جۆرە داواکارییەک کە کەس���ێک وەک فریادڕەس دەبینێت و پێیوایە تەنه���ا یەک کەس دەتوانێت ب���کات ڕزگار سیاس���ی سیس���تەمی لەدیکتاتۆریەت، جگە لەوەی ش���ەلەلی سیاس���ی دروست دەکات، لەهەمانکاتدا کوردس���تان سیاس���ی سیس���تەمی ئەوەن���دەی تر ناتەندروس���ت دەکات و دورم���ان دەخاتەوە ل���ەو دونیایەی کە

خەوی پێوە دەبینین.

بۆ/ هه فته نامه ی رووداوی به رێز

رۆژی )258(ی له ژم���اره ی دا )٩( له الپ���ه ڕه 2013و /4/2٩چاوپێکه وتنێکی���ان له گه ڵ مندا ئه نجام به ڵێنیاندا پێش چاوپێکه وتنه که داوه . ده قه که وه ک خۆی باڵوبکه نه وه. به اڵم به داخه وه وه کو جاری پێش���و دووباره ده س���تکاری ده قی چاوپێکه وتنه که تان ک���ردوه هه ندێک���ی ک���ه گرن���گ بوو ده ستکاری به شێکیتر باڵونه کراوه ته وه ک���راوه ، چونکه ئه وه ی ئێ���وه باڵوتان بۆچونی پێچه وانه ی ت���ه واو کردۆته وه شه خسی منه . پێشتریش ئه م بۆچونه م راگه یاندوه ب���ۆ ڕۆژنامه و رۆژنامه نوس. گه وره ی���ه عه یبه یه ک���ی نه نگ���ی و چاوپێکه وتن قرچ و پڕ بکات )اقتیباس(

پیرۆز قورئان���ی ئایه ته ک���ه ی وه ک���و الصاله‌(باڵوبکاته وه و)وانتم )والتقرب���وا

سکاری( ببڕێت و باڵونه کاته وه . ئه وه ی ئێوه کردوتانه ته واو ناکۆک و نه گونج���اوه له گه ڵ ع���ورف و ئه خالقی

کاری رۆژنامه نوسیدا. داوا ئه که م ئه م ڕونکردنه وه یه له هه مان الپه ڕه ی رۆژنامه که ت���ان باڵو بکه نه وه .

له گه ڵ رێزدا.

فاروق جمیل 2013/5/4

تێبین���ی: ئ���ه م رونکردنه وه ی���ه م بۆ رۆژنام���ه ی روداو نارد، ب���ه اڵم باڵویان نه ک���رده وه بۆیه ئاڕاس���ته ی رۆژنامه ی

ئاوێنه م کرد.

نەوشیروان‌مستەفا‌و‌پۆستی‌سەرۆکی‌هەرێم...‌پاشماوه‌

بـــــانگه‌وازئه نجومه نی به ڕێوه بردنی یانه ی كۆمه اڵیه تی كوردستان

بانگهێشتی هه موو ئه و كه سانه ده كات كه شاره زاییان هه یه له بواری به رێوه بردنی باڕو ریستیورانتدا بۆ به كرێ گرتنی یانه ی كۆمه اڵیه تی كوردستان بۆ ماوه ی )2( ساڵ، هه ر به ڕێزێك له خۆی راده بینێ باسه ردانی یانه كه مان بكات بۆ وه رگرتنی ته نده ری ئاماده كراو به رامبه ر به ) 250000( دوو س���ه دو په نجا هه زار دینار كه ناگه ڕێته وه

بۆ خاوه نه كه ی له ڕۆژی 2013/5/15 كه دوا مۆڵه ته بۆ وه رگرتنه وه ی..

یانه ی كۆمه اڵیه تی كوردستان 2013/4/2٩

پرسه‌نامه‌پرس���ه و سه ره خۆشی خۆمان ئاراس���ته ی هاوکارمان )عه تا ناسر سه قزی( ده که ی���ن به بۆنه ی کۆچ���ی دوای باوکی به رێزیان���ه وه داخوازین ئه مه دوا

ناخۆشیتان بێت به شداری خه متانین.کۆمپانیای ئاوینه

رونکردنه‌وه‌

عه زیز ره ئوف

ئه وه ی كورسییه كه ی جێناهێڵێت

خراپ ده مرێت و ئه وه ی له واده ی خۆیدا ماڵئاوایی

له پۆسته كه ی ده كات ده بێته

سه ركرده ی مێژویی

وێی‌نوه‌کرااڵوب

www.awene.com

Page 20: ژماره 376

J01193_FREE PLATE_Extension Awena_NP_20x30_Hor_ADs_OL.pdf 1 4/14/13 6:20 PM

ریکالم

ریکالم

نوێنه‌ری‌ئاوێنه‌‌له‌ئه‌وروپاشوان‌حه‌مه‌‌ـ‌نه‌رویج004799004729

[email protected]کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی سۆرانی مامە حەمە، عەبدولستار تاھیر، سەردەشت عوسمان

خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د