297
    Р   Р  Р Р  Р  99 — ^ Р   Р  Р Р  II    Р  • 1985 • Р  \.%  

Труды Отдела древнерусской литературы

Embed Size (px)

Citation preview

  • 99 ^

    II

    1985

    \ . %

  • 1935 .

    .

    . .

    . . . .

    16 1935 . 28 1935 .

    300 .

    . 72X 1 . 186/8 . . 43800 . . . 1665 JVs25016. 673. JVi14S9

    . , . ., 9 , 12

  • .

    . . . 5

    . . . XI . . . 21 . . .

    39 . . . . . . 81 . . . ? (

    ) 95 . . .

    151A. . . . 157B. . . XVII

    . . 165 . . . 181 . . . XVII . III 215

    . . . XVIII * 283

    S

  • II

    . .

    1

    , , , ; , , , , , . ., : , , , , , , , .1 ;

    1 . . Das historische Russland im altnordischenSchrifttumdesXXIV Jahrh. (FestschriftE. Mogk,150196, , 1924), . . , , . , , , ( , , ). , , , , , . . ( , 235, , 1931). . ; , , ; , , . , . . ( . ., 202); , ( .Fornaldarsogur Nordrlanda), Islendinga KommgasQgur. , , , , , , ,

  • 6 . .

    , , .

    , , , . , , . . , , . . , , , . Rossica . . , . , . , , . . .

    , . . , . , , .

    , , , , , , , , , , , . ,

    , , ., , , , , , ; , , , , , (Guta saga).

  • 0 . 7

    , ; , , . . .

    , , . . . , , , .

    , , ' . X I I I . ,Heimskringla, , X I . , ( Vk), , , , , , , (kristnumlgndum).1

    , . , . X I .2 , . .

    1 . II, 9697; . Guta saga, 65 1 9 ( . Pipping, Samf. til udg. af gamm.nord.Litt., ) , .

    2 (kenningar) , gaetir Grikklands ( , ), Grikkjavordr okGarda ( , . . ), , XIV . stlkommgrhimna ( ; stlkonungr , . . . ). , konungrEoms, , . , , , , ( . .Meissner.Die KenningarderSkalden, 369). Grikkja vrdr okGarcia , ; , , , , (Miklagardr) ; .

  • 8 . .

    , ,1 ( 1 0 4 61066) , , , .2 , , ; , .Grgs, , , , (ermskir ectagirzkir), ; .3 , , , , , * .

    , , , , , , , . , , , , . . , , , , , . , , .

    ? , . . . ,

    1 . F.Macler.Armnieetblande( .del'hist. desreligions,1923,LXXXVII,236241).

    2 Macler, . ., 239240; A.D. Jergensen. Dennord. Kirkes Grundlegg., II,694. , 18741878.

    3Grgs,2627,17. . V.Finsen, , 1879.

  • 0 . . 9

    ,1 ; , . . . .2

    , , , , , , . . . . , , , , , , : , . , . ., , .3 , , .4

    , , L . . Goetr , .5

    , , , , ( , ). . . . ,

    1 , , I. 29, 96, 104106. . 1430.

    2 . ., 105103 ( . 912, 945, 955 983 .)8 ,

    , , . , . . .

    . . , , ( , . ,1902, , . 3, 63).

    Das russische Recht,1,124; I I I . , I II ., II ( . ., 28, I I I ., 37 ).

  • 10 . .

    , , , .1

    , , , , , , , , , , , . . , , , , , .

    2

    . . . , , , , , , , , .

    OsT, , , . , , .2 . . ,8 , . . , . . . .

    , , , 995 1000 .,

    . . , 1910,LXXXV1II, 3, 8647.2 . . Reichardt'a 1932 . :

    F . Jonsson. Oddr Snorrason munkr, Saga Olafs Tryggvasonar (Anz. fr deutsch. Altert.,1933,203204); S. . Cross. La tradition islandaise de S tVladimir, 140 .(Rev.des t. sl., 1931, XI , 132148).

    3 ( , 1926,IV, 123).

  • 0 . . 1 1

    , ( . . ) . , , , , , . , ; .

    . ., ;1 . , 2 . X I I . . . , Flateyjarbk, X IV ., ( ) . OsT. , ; .

    , OsT , , , .

    . . , , . ; , , . , ,3 ,

    1 . . AM 310.4, . P. Groth. 1895 ., . . .20.4, . P.Munch,1853 .; . . , 47 fol., . P. Munch 1853.

    2 , , , , , Asmundar aga kappabana ( . F . Detter.Zwei Fornaldarspgur, 1891), , , . . . , : , , , , , . . ( . ., 9091).

  • 12 . .

    , ; , . ( ) ; , , , , . , , , , .

    . . , , , , , . , , , , .

    , . , , .

    . . OsT , , : , 955 . , ... , OsT, ; . . ( ) , , X ., , . . , , ; , OsT, , .

    OsT , , , ,

  • . 1 3

    , ., , ,1 , , , , : , , , , , , ,2 . , , , . , . . OsT, , , , ,3

    . . . , . OsT , , , ; , , . , , , , , , .4

    , , , , , .

    . A.Bugge Aarb. for nord. Oldkynd. 1908 1910 .2 ; . . ( . ..

    177), . .OsT, (allra kuenna vitroszt, Flat., I ,89), (Flat. 118), , 987 . . . . . , , kvennavitrust, kvenna frdust ( . . ), . ., . . , . . S. . Cross, . ., 144146.

    3 60 . XIX . P.Riant, Voyages des Scandinaves en TerreSainte, 100.

    * .S.H. Cross, . ., 146.

  • 1 4 . .

    . . : , , , , , , . , , ( . , 21 . , 12). (ing), , , , . , , , , , .

    ! , , , , ? , , , , , ., , , , , . . : Historia ecclesiastica,1 VII ., , , , Alchfrid Peada( . I II , . 21), Wulfhere Aedilwalch ( . IV, . 13) , ,Osuiu Sigberct ( . I I I , . 22), , , . ., , .

    1 Venerabilis BedaeHistoria ecclesiastica gentis Anglorum. , 1838.

  • 0 . 1 5

  • 1 6 . .

    . . , , , (Grikkjarki), , ; , yfir alia konunga Rzlandiok QIIU Gardarki (IX, 1 2). .1 . , , Rzia, Esia, Rzland, . ., porv. . . , , Gardar, Gararki.2 porv. . (IX, 3) , , (porvalds klaustr), ; , Drgfn. . XII I , 24 , , , . . , (Kaenugardr) (et eystraeptir Nepr) (i Rzia) (Pallteskja); , (Johannis baptistae),3 . (Brandr enn vtfgrli), , ( ) DrQfn ( hfjalle upp Drafne at Joanskirkjo).

    . porv. p. ; , , , , , , ,4 , ,

    , , XIXII ., , . . Was Russia a vassal state of Byzantium?(Speculum, 1932, , 350360), ., , , .

    2 . . . , . ., 192194.8 . . ; .iKusiam

    . , 18 20.4 DrQfn , : ., .II,399,

    .Drammen , ; LaxdoelasagaXXIV, 3

  • . 1 7

    , . , , , , ., . . , , , , , .

    . . , OsT porv. . . , . ( . .I, 3 .), .] , , , ( , ) , porv. p. : ; , , , , , , , , ,Drafnarnes, . , ( . . drofn , ) . , Drijfn . . . . ; . , IV, 166, . . ( . ., 218).

    1 , , . , , , , . . ; ., , . XIV . ( rst. ttr uxafts. Flat., I, 255), (haugbi) , . |) . . ; , , , ; , , , . .

    . . II

    15

  • 18 . .

    . : . . , (Svgldr) 1000 ., , , , , . , . . . . OsT.1 , (Aldeigjuborg), . OsT .2

    3

    . . , , , . . ; . , , Finnboga saga ramma, ;8 , , X ., X IV ., . , . , ( 3941) , ; , , , , .4 , Eiriks Saga vdfgrla,

    1 , , . XIII , 12, , (hvarf) ; hverfa , , falla , . , . ., ( ), Hemings ttr, , , , , , 1066 ., OsT ( . ,118119), . . .

    2 . ., 71.3 . . Gering. , 1879.* , ,

    (39), . , , , , , . , , ,

  • . 1 9

    ,1 XIV ., ; (et religi#st aeventyr), F . Jnsson,2 .

    4

    . . , , , , , OsT ( , ), . . ., Finnb. Eir. vidi.

    , , , . , , porv. . ( , , , ), , , . , , , , , . . . , , : , FornaldarsQgur ,

    , , ('Pwtx). Finnb. . . ; , , , hafa kaupstefnu viellandzmenn ; , Finnb., , . , , .

    Flat., I, 2936.2Den oldnor. ogoldisl. Litter.Hist., I l l , 92. 1902.

    2 *

  • 20 . .

    , * .1

    OsT , , . . : . , , , , , , , ; , , , , . Rossica, , , . . , , , . , , , .2 , . . , , , , , , * .

    Finnb. Finnbogasagaramma.Flat. Flateyjarbk.Hkr. HeimskriDgla. . Kristni saga.

    OsT Olafs Saga Tryggvasonar.porv. . porvalds ttr ensvidfprla.

    1 , , . . . , . ., 191192.

    2 .; . . Kahle, . . , . ., XI.

  • II

    . .

    XI

    ( )

    1

    , . . ' : ; . X IVXV . . . . 522,XV . ; XVI . JVs . 1642 . ?. 393 ; 1462 . ,. . , , . .1 . , , . , , , . ( ). . . , . . ; ; ; , .2

    . . , . . . . . . ., . IV, ., 1855, . 289, .24.

    2 . . (XIXV .). , 1876, . 7881. . . . . . . , 1898, .2022; . . , (XXI .). .,1906, .188198,

  • 22 . .

    , , ? .

    ; , X IVXV . . . . 4 1081 , 1 .23 . . 28 . XV . , . . . .1285 (522), . 100 . . 102 ., .2 , ( ; , , , ; , . .), : ) . . , , . 997, . ( ), XVI ., . 1387 . . 1389; ) . . . . , . 768 , XVXVI ., . 315 . . 320 ; . , . 55 (1549), XVI I ., . 6 6 8 . 673; . . , . 1820 (531) (394), 1642 ., .513 . . 5 19 ; ) . . . . , XVI ., . 3 7 7 . 378; 3 d) . 1462 .

    d :

    d b a

    . . . . . . . . . . . . 1

    ... ... . . . . . . . . . . ,

    1 . . . , XLILXXX. ., 1876, . 297304.

    2 . ( . . ., 1857, . 221, . 297299), . ( , 1861, .517619), , , 1866, . II , . 326328; . II . , .II, .2. .,1856, . 215218,. . . . XV . , . (op.cit., , . 2330).

    8 . II . . , . , . 2, ., 1856, . 218220.

  • XI . 2 3

    . . . . . . , , , , . . . . . . , , . . . . . . . . . . . . . . . , , , , . . . . . . ... . . .. . . . . . , , . . . , . . . , , , , , , ... ... ... .... . . . . . . . . . . . . , , , , , , . , . , , , , , , , , , , , , , , . , . , , , , , , , , , , , , , , ... . .. ... , ,. , ( . . ( . . . . . . . . . ( . . . . , JYsCCXXI, , . . ., , .1931, . 190 . 377378). . 768, . 997, . 1387192). 315 .320). . . 1389).

    ; , :

    d

    , . , ,

  • 24 . .

    , , , , , : , , . . .

    . : , , . . . . ab: , , , ; . , : , , .

    ab, ; , , , , , . , , , . , , : , ( , , . .), , ; b ; , :

    . . . : , ( ); : . . . . . , , , , , , .

    . . . . . .

    . . . , . . .

    I

    . . . , : , ( ). : ( ). . .. . . , , , , , , , .

  • XI . 25

    , , , . ? b ( . ); ; , b , : , , ...; , , , , , . , > > >d.

    , , , ? , . . , , ^ : , , , . , , . :

    ... , , ... , . , , : , , , , , , [ , . , ..., , : ,

    1

    . . . , , ... ( ) ( ), ( ), ( ), ,. , , ...

  • 2 6 . .

    , . , . . .

    .bed

    , ,, : , , (abed). XV . , 1462 ., ; . . ,1 ( d) , . . X I I ., , abc, XII ., .

    2 , ,

    , , . : , , ( ); , , , , ( b ); , , , , ( ); ( d, 1462 .). . : , , , , , . . . 2 , , , , : ( . ,8 . ,4

    . . . . . . . . . . , . I I , . 3, 1897, . 827.

    2 . . . , 1931, . 190.3 . .

    , . I R ., 1827, . 283284.* . . . , , . I. . 2,

    , 1846, .45.

  • XI . 27

    . ,1 . ,2 . ,3 . ,4 . ,5

    . ,6 . ,7 . ,8 . 9 .),

    ,

    ,

    ( 10241078) ; ( . ,10 . ,11

    . ,12 . ,13 . ,14 . 15 .)

    X I I . ,

    I ,

    , .

    , ,

    , , ,

    XII .: . , , . ,

    . , . ,

    , ,

    . . , . . . . . . ., .IV, ., 1855, . 289.

    2 . . . ., 1857, . 1314.3 . . ,

    XI XII . , . . . . ., 7, 1867, . 354358. . 9, . 512519.

    * . . . ^ . . ., 4, 1872, . 1517.

    5 . . (XIXII ). , 1875, . 45, 6981.

    6 . . . ., 1878, . 4548.

    ' . . ( ) . , 9,1893, . 7073.

    8 . . . , . ?1901, . 160162.

    9 . , . . ., 1914( . . . 1914 .), . 100.

    w . . , . I, . 1, , 19012, . 859860.

    11 . . . , . . . . . . , . II, .3,1897, . 827835.

    12 . . . . , 9 ?1898, . 235.

    . . . . . . . . . . , .IV .2,1899, . 438441.

    . . . , . 18991900 . ., 1900, . 2636.

    5 . . . , ( . .. ). , 1902, . 4650.

  • 28 . .

    , , , , , , , .1 ,

    1 , , , . : . . . 200 . , , . , ? , , 200 , .( . . . . . . , . ., 1868, . III, I, . 119); . , , : Tel est en substance cet ecrit queles ecrivaias russes ne se font pas scrupule4'attribuer a Theodose, mais qu'une critique serieuse et libre ne tardera pas, nous I'esperons,a rejeter comme apocryphe et injurieux a lamemoire dusaint higoumene de Kief (P. Martinof. Les manuscrits slaves de la bibliotbeque imperiale deParis. Paris, 1858, p. 99). . , ; , , . , ; , . , , , , , . : , : , , , ,, ( . ), ( . . )? . , , ( . . , I ) , , , . ( . , op. cit., . 859). . . . , . ; , . ..., , . . (op. cit., . 828). . . . , op. cit., 2728. . , , , , ; , , , , ; , , , . , , : , , , . . ,

  • XI . 29

    . . , , , , , . , , : , , , , , ; ; , ; , : , , , , , , , , . . , . , , , , , , , ,1 ,

    , , , , , , , , ; , , . , , , , , , . . . . , , , , , . . . , op.cit., .71, .4.

    . . . , , , . , , , . : ...

  • *3 0 . .

    , . . , X I . , , , , , , , , , , . , , , . , , , , , I . , , , , , , , , , ( 1054 . 1078 .). , , , . . , 1148 . . , , , , , ( 1146 1154 .). , , , , 1462 . , , ,

    , . . , ( . . , . , ., 18822, . 313314). . ,1865, . II, . 318.

  • XI . 3 1

    , , , , , . , . . , , : , .

    , , ; : , , , , , , ;1 , , , , , , , , . , , , ;2 , , , , : .. .;3 , , . .. , , ..* , , , , ,

    1 . . . , 1931, . 42.2 ., . 44.3 ., . 64.* ., . 61; . . 47, 55, 6669.

  • 32 . .

    , , , . , , 1068 1069 .1 1068 ., , . , , . , , , . , , . . , , . . , , , , ,, , . . 1069 . , , , , , , . . , , , ; , , . . 2 1069 . , , , : 70 , , , ; ; , . , . , ; 1068 .,

    . . . . ., ., 1910. . 163169. . . . , . II, , 1905, . 5659. . . . . . , . 86, , 1934, . 6061.

  • XI . 33

    , , , : . ? , , . 1074 ., , , , , , , ; , '1069 . , , , .1 , , , , , , , , , . , X IVXV . 1069 ., , 3 1074 ., , 1069 ., , 1054 ., , .2 , , , , ,

    . . . . ., .,1910, 188. . . . . XXI I . ., 1913, . 177178.

    8 . . . , , , ; , .

    . , .II 3

  • 3 4 . .

    , , , , , .1

    . . . .16

    . )' . . . . .1 .

    . . . . . CTFO . . . . ( . 101) , . . . ( .24) . , , . . . .

    , . * ' . ' , , . . . . . . , , . . . . . , . " 6Fa . . . , , , , . .( .24 .) . . . . , . . . .

    . . . . . . . . . . ., . . . 41081, . . ., 1285 (522), .XV ., . XIVXV ., .23 . . 28 . . 100 . . 102 .

    , , : 1073 . , , , , VII, 1075 . .

  • XI . 35

    ' . . . . . . . . . . . " . * . . ' . . 7 , . 1

    w , , . ( . 25)

    , . , . . . ' , , . , , . . ", . . . ", f " . . ) . /> ( . 2 5 .) . , . " w ", u> . . , . .

    . . .

  • 36 . .

    . ( . 26) . . ? . . ?. . . . . . '. . . . . , . ", . . . . ( . 26 .) , . ' . . . . . . , , . . . . . . LUTO . . " , . . ' ", ( . 27) , . . . ' . .

    . . . . . . . . , . , , . . . . . . . . . . ( . 101 d) . ^ , . . . . . , " . . , . . . . . , . . . , . , ) . . . . . . . .

  • XI . 37

    . . cyT w . ' '

    > . ( > . . > ' w f.{ . 27 .) ' . . . ".5". . . 6 . . , . . . . ( . 28) . . . w& . . ? . " . . . , ( ; ' .

    . , . , . ( .28 .) ?

    . .

    . , . ( . 102 ) . u> 6Fa. . . . . . ? ) . . , . . . . . . . . w , w . . . . . . . ; . . . . . . . w ( . 102 ) , . . 6Fa . . . , ' . . . , . , . .

  • t

    3 8 . .

    ) . . . . . . . , . . . . , ; ' . : : . .

    . , . . . w ( . . . (102 ) . . , . . . . ) .

    . w . . . . . ) , .w

  • II

    . .

    1

    , 1864 . . . , ,1 , . , ( 967 .) , , , . , , , . : , , ,2 , ,3 4 : , , . , . .

    1 . . . , . . . , . VI, 1865, . 2, . 5864.

    2 . . , . XXVI, . I, . 392400.8 . . . . , ., 1933>

    .122.* . .

  • 40 .M. .

    ; , , . . . . : . . , .1 , , . , , , , . . , , , . , . . , 60 . . . . , ; , , , , . .

    . . . , . I l l , ., 1915, . 12, 2128,