42
1 st edition, 2554 [สรุป ANES PRACTICE] เอกสารนี้เป็นสรุปที่เนื้อหาที่ควรรู้ก่อนฝึกงานทางคลินิก และสรุปเนื้อหาที่ได้จากการฝึกงาน ของคณะสัตวแพทย์ จุฬาฯ จุดประสงค์การทาเพื่อให้น้องๆได้อ่านเพื่อเตรียมพร้อมก่อนการ ฝึกงานและการสอบ หากเนื้อหาผิดพลาดประการใด ขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย By ไหม Vet CU 68 ขออุทิศส่วนกุศลที่ได้จากการเผยแพร่ให้กิ๊กกิ้วและหนานุ่ม, สัตว์ทดลอง,แมวๆที่เคยเลี้ยง และสัตว์ที่ได้เบียดเบียนโดยไม่ได้เจตนา

สรุป Anes Practice for vet

Embed Size (px)

DESCRIPTION

เอกสารนี้เป็นสรุปที่เนื้อหาที่ควรรู้ก่อนฝึกงานทางคลินิก และสรุปเนื้อหาที่ได้จากการฝึกงาน ของคณะสัตวแพทย์ จุฬาฯ จุดประสงค์การทำเพื่อให้น้องๆได้อ่านเพื่อเตรียมพร้อมก่อนการฝึกงานและการสอบ หากเนื้อหาผิดพลาดประการใด ขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย

Citation preview

Page 1: สรุป Anes Practice for vet

1st edition, 2554

[สรป ANES PRACTICE] เอกสารนเปนสรปทเนอหาทควรรกอนฝกงานทางคลนก และสรปเนอหาทไดจากการฝกงาน

ของคณะสตวแพทย จฬาฯ จดประสงคการท าเพอใหนองๆไดอานเพอเตรยมพรอมกอนการ

ฝกงานและการสอบ หากเนอหาผดพลาดประการใด ขออภยมา ณ ทนดวย

By ไหม Vet CU 68

ขออทศสวนกศลทไดจากการเผยแพรใหกกกวและหนานม,สตวทดลอง,แมวๆทเคยเลยง

และสตวทไดเบยดเบยนโดยไมไดเจตนา

[พมพค าอางองจากเอกสารหรอขอมล

สรปของประเดนทนาสนใจ คณสามารถ

วางกลองขอความไวทใดกไดในเอกสาร

ใหใชแทบ เครองมอการวาด เพอเปลยน

การจดรปแบบของกลองขอความค าอางอง

ทดงมา]

kkkkk

Page 2: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 1

Pain

Nociception = กระบวนการรบรความเจบปวดจากการกระตนผาน Nociceptors

Nociception ม 4 ขนตอน

Pain จะกระตนระบบ sym เจบแลวบางทถงHR หรอเปนลม

Pain ทาใหเกดการหลง Catecholamines,Endorphines,Cortisol

Concept : กอนผาใช Opioids ตอนผาใชยาสลบ หลงผาใช NSAIDS

กระตน receptors

ใช

„ Local

anesthetic

„Anti-

inflamatory

drugs

ถายทอดสญญาณ

ประสาท

afferent sensory

fibers ไปไขสน

หลง

ใช

„Local anesthetic

ไขสนหลง(Dorsal

horn)เปลยนแปลง

สญญาณประสาท

ใหมความแรง

เหมาะสม

ใช

„Local

anesthetic

„Opioids

„α2 agonist

สมอง(Cerebral

cortex)ไดรบ

สญญาณประสาท

ใช

„Opioids

„α2 agonist

Premedication

„ Transquilizers +

Opioids

Induction

„ injection

anesthetic

maintenance

„ inhalation

anesthetic

Page 3: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 2

ยาทใชระงบปวด

ยาระงบปวด

Local

anesthetics

Opioids

Pure mu

agonist

Morphine

(Gold std. ของ

pure mu

agonist)

Fentanyl

(Potent มากสด)

Meperidine

Partial mu

agonist Buprenorphine

Mixed

agonist/antago

nist

(K partial agonist,

mu antagonist)

Butorphanol

Pure mu

antagonist

Naloxone

(แก Butorphanol

ไมได)

NSAIDS

α2 agonist

Xylazine

Detomidine

Romifidine

Metomidine

Page 4: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 3

1.Local anesthetics

ปด Na channel ท n. ไมเกด Action potential ไมเกดการสงกระแสประสาท

2. Opioids

ฤทธกระตน Opioids receptors ทสาคญ คอ

o Mu (μ) ทาให analgesia,euphoria(เพอเหมอนขนสวรรค),

กดการหายใจ,HR

o Kappa (K) ทาให analgesia,miosis,sedate,dysphoria(ลอกแลก

,เบลอ,เหมอนตกนรก)

ผลขางเคยง

o กดการหายใจ(ขนกบ dose)

o แรงดนสมอง

o HR(Bradycardia)

o คลนไส อวก

o Sedate/excite (ไมตนเตนกซมไปเลย)

o ตดได

3.NSAIDS

ระดบการทางาน

Peripheral anti-inflammatory

ทางานระดบ Local ลด inflammatory mediator

Page 5: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 4

Central

ทาให Cox ในสมองทางานไดแยลง

กดการทางานของ Thalamus

ยบยงความรสกจากไขสนหลง

ตานการเกดไขใน Hypothalamus

COX1 vs COX2

หามใชใน

Acute renal

insufficiency

Hepatic

insufficiency

Dehydrate

Hypotension(BP)

CHF

Ascites

Coagulopathies

Gastric ulceration/GI disorder

Shock

Trauma

ไมใชกบ Corticosteroids

ไมใช NSAIDS 2 ชนดพรอมกน

ทอง(COX2 induction ส าคญตอการตก

ไขและการฝงตวของ embryo)

COX1

„ เปน enz. สราง PGF

„ ควบคม

„ Renal blood flow

„ Gastric mucosal blood flow

„ ปกปอง Gastric mucosal layer

„ หลง HCO-3

„ เกยวของกบการทางานของ Platelet

COX2

„ เกดขนเมอเกดการอกเสบ

„ ทาใหเนอเยออกเสบหรอเสยหาย

„ เปน precursr ผลต PGF

Page 6: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 5

4.α2 agonist

จบ α2 adrenagic receptor ใน CNS

กระตน Sedate ซม

Analgesia ไมมความรสก (ฤทธไมเดนมาก ใหเพมกไมไดท าใหฤทธ

แกปวดมากขน)

m. relax กลามเนอคลาย

Anxiolysis คลายกงวล

ผลขางเคยง

Vasoconstrict BP ในชวงเรม receptor คดวาเลอดพอ

HR CO

ถาใช dose สง ผลขางเคยงมาก

องคประกอบของการวางยาสลบ

Unconscious

m.

relaxant

painless

Page 7: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 6

ผลของการวางยาตอ CVS

HR Ketamine

Atropine

α 2 -agonist

Xylazine

Medetomidine

Opioids

Morphine

Meperidine

Fentanyl

Contractility Ketamine Halothane

Thiopenthal

Propofol

Preload Fluids

Vasoconstrictors

Acepromazine

Arhythmia α 2 -agonist

Xylazine

Medetomidine

Halothane

Thiopenthal

Acepromazine

Page 8: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 7

Sta

ge1 เรมตงแตใหยาสลบ

ตนเตน

HR& แรง

รมานตาขยาย

อาจกลนหายใจ

อ,ฉ

นาลายมาก

ลมตวนอน

ไมรสกตว

Sta

ge2

เรมตงแตไมรสกตว

reflex รนแรงตอการกระตน

ม reflex กลน,อาเจยน,ไอ

HR& แรง

รมานตาขยาย

หายใจไมสมาเสมอ(เรว/กลน)

นาตาไหล

ม palpebral reflex

Nystagmus

หายใจสมาเสมอ

ไมม reflex กลน

(ยกเวน แมว)

อวก

Sta

ge3

Plane1

„ เรมตงแตหายใจชา,HR

อยางสมาเสมอ

„ ไมขยบขา

„ ไมเจบ

„ม

„ Nystagmus

„ palpebral reflex

„ Corneal reflex

„ Pedal reflex

„ไมม

„ reflex ไอ

„ Laryngospasm

„ m.ขาหยอน

Plane2

„ เรมตงแตหยดกรอกลกตา

„ ลกตาดาอย

„ กลางตา(มา)

„ ใตหนง/เปลอกตาลาง

„ม Corneal reflex

„ไมมPedal reflex(ชาลง)

งางขากรรไกรได

„ หายใจเรวแตตนสมาเสมอ

„ แมวม laryngospsm ถง

กลาง plane

Plane3

„ หายใจเรวแตตนสมาเสมอ

„ ลกตาอยกลางชองตา

„ m.,หรด หยอน

„ไมม

„ Corneal reflex(เวนมา)

„ Pedal reflex

Plane4

„ ยาสลบเกนขนาด

„ กด resp.+nervous.+cir.

„ เลอดตรงทผา

&mm.เขยวคลา

„ BPแต PP

„ m.หรด หยอน

„ไมม reflex ตา

„ รมานตาขยาย

Sta

ge4

อาปากหายใจ

หยดหายใจ

PP.เบา

BP

Pale mm.

m.หรดกน/UB หยอน

รมานตาขยาย

ไมมPupilary reflex

ตายถาแกไมทน

เปน plane ทตองการเพอผาตด

น plane ทตองการ

Page 9: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 8

แบงออกเปน 3 ระบบคอ

1. ระบบประสาทสวนกลาง (Central nervous system)

2. ระบบหมนเวยนโลหต (Cardiovascular system)

3. ระบบทางเดนหายใจ (Respiratory system)

อาการชก (seizure)

มประวตการชก/มโรคทางระบบประสาท

ภาวะนาตาลในเลอดตา (hypoglycemia)

Severe metabolic disease

การใช acepromazine, enflurance, ketamine

การแกไข :

o ใหออกซเจน

o ให diazepam 0.2 mg/kg

o หยดการใชยาททาใหเกดอาการชก

Hypothermia

จากฤทธของการสลบ

อณหภมทเยนของหอง/โตะผาตด

การไดรบสารนาทมอณหภมตากวาอณหภมรางกาย

ผาตดเปดชองอกหรอชองทอง

การแกไข :

o ลดขนาดของยาสลบ

o อบอนรางกายโดยใชผาธรรมดาหมขวดนาอนวางไวขางตวสตว, สอง

ไฟกก, ใช heat pad

o ใหสารนาทมอณหภมเทากบอณหภมปกตของรางกายสตว

ระบบประสาทสวนกลาง (Central nervous system)

การเฝาระวงการสลบ (Monitoring and Complication)

Page 10: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 9

o ใชฉนวนรองระหวางโตะผาตดกบตวสตว

Hyperthermia

สตวสลบตนหรอใกลจะฟน

มขนาดตวใหญหรออวน เปนไข ตอมไทรอยดทางานมากกวาปกต

Ketamine, halothane และ succinylcholine

พนธกรรม เชน malignant hyperthermia ในสนข สกร

การแกไข : ชวยระบายความรอนโดย

o ใหสารนาทเยนทาง IV หรอ ชองทอง

o สวนสารนาเขาทางทวาร

o ควรใหออกซเจน

o อาจให dantrolene sodium แกไข malignant hyperthermia

Recovery excitement

เจบปวดจากบาดแผลผาตด

ความสบสนหรอยงไมคนสตเตมท (disorientation)

เกดสภาวะออกซเจนในเลอดตาหรอมการตบแคบ อดตนชองทางเดนหายใจ

ใหยาพวก opioids มากเกนไป (dysphoria)

การแกไข :

o ปองกนอนตรายจากการดนรนของสตว

o ใหรกษาดวยยาระงบปวดกลม opioids เชน morphine

o ถาเกดจาก dysphoria ใหรกษาดวยยาสงบประสาท เชน xylazine,

acepromazine

Prolonged recovery

อณหภมรางกายตา

การหายใจทไมมประสทธภาพ

ระบบหมนเวยนโลหตถกกด

สตวอยในสภาวะนาตาลในเลอดตา

Page 11: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 10

ภาวะหวใจเตนชา (Bradycardia): สนข < 60, แมว < 100, วว < 60 ครงตอนาท

ยาทใชรวมในการวางยาสลบ

ยากลม opioids เชน morphine, fentanyl

ยากลม alpha-2 adrenergic agonist เชน xylazine

ระดบความลกของการสลบมากเกนไป

รางกายมอณหภมตา

มความผดปกตของหวใจ

มออกซเจนในเลอดตา (hypoxemia)

Hyperkalemia

Hyperglycemia

การแกไข :

ลดยาสลบ, ระงบการกระตน vagal reflex, เพมความอบอนของรางกาย,

แกไขระดบโพแทสเซยมในเลอด, เสรมนาตาลในกระแสเลอด, เสรมนาตาลใน

กระแสเลอด

Anticholinergic เชน atropine 0.01-0.02 mg/kg หรอ glycopyrriate

0.005 mg/kg เขาทางหลอดเลอดดา

ภาวะหวใจเตนเรว (Tachycardia): สนข > 180, แมว > 240, วว > 100 ครงตอ

นาท

ยาทใชรวมในการวางยาสลบ

ยากลม sympathomimetics เชน adrenaline

ยากลม anticholinergic เชน atropine

Ketamine

ระดบความลกของการสลบนอยเกนไป

รางกายมอณหภมสง (hyperthermia)

สภาวะทม CO2 สง (hypercapnia)

ระบบหมนเวยนโลหต (Cardiovascular system)

Page 12: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 11

มออกซเจนในเลอดตา (hypoxemia)

เกดความดนตา (baroreceptor reflex)

การแกไข:

ปรบระดบความลกของการสลบใหเหมาะสม, ลดอณหภมรางกาย, แกไขสภาวะ

ความดนตา

ใหสารนาบาบดหรอเสรมยาระงบปวด เชน ยากลม opioids เพอลดขนาด

ยาสลบทใช

ภาวะความดนโลหตตา (Hypotension): มคา systolic pressure < 80 mmHg

Cardiac output หรอ systemic vascular resistance มคาลดลงจาก

vasodilation ทเกดจาก septicemia, peritonitis หรอม mast cell tumor ทา

ใหเกดการอกเสบและมการปลอยสารททาใหเกด vasodilation เชน histamine

สภาพขาดนาในรางกาย (dehydration) หรอเสยเลอด ซงถาเสยเลอดมากกวา 10%

ของปรมาณเลอดในรางกายจะเกดอาการชอคได

การบบตวของหวใจลดลง จากการสลบลกเกนไป หรอสภาวะทม CO2 ในรางกายสง

(hypercapnia)

หวใจเตนผดจงหวะ

Anaphylactic/anaphylactoid shock เชนเกดอาการแพยาปฏชวนะ, opioids,

ยาสลบ, แอลกอฮอล, สารสทฉดเขาไป, เลอดจากการถายเลอด

การแกไข :

ปรบระดบความลกของการสลบใหเหมาะสม

ถามสภาพขาดนากใหสารนาบาบด เชน Acetar, Lactate Ringer’s solution,

NSS

ลดขนาดยาสลบ

รกษาโดยใหยากลม inotropic agents เชน dopamine, dobutamine,

ephedrine โดยใช dopamine หรอ dobutamine 40-200 mg ใน

5%D5W หรอ NSS 250-500 ml เขาทางหลอดเลอดดา อตราเรว 2.5-20

μg/kg/นาท

ภาวะความดนโลหตสง (Hypertension): คา systolic pressure > 180 mmHg,

Mean > 110 mmHg และ diastolic pressure > 140 mmHg

Page 13: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 12

ระดบความลกของการสลบไมเพยงพอ

ม catecholamines สงในรางกาย : adrenaline

ม CO2 สง (hypercapnia)

มออกซเจนในเลอดตา (hypoxemia)

โรคไต, hyperthyroidism หรอมความดนในสมองเพมขน

การแกไข :

ปรบระดบความลกของการสลบใหเหมาะสม

ลดการใชตาทมฤทธกระตนระบบหมนเวยนโลหต เชน adrenaline

ถาม CO2 สง, ออกซเจนในเลอดตา จะใหออกซเจน

Hemorrhage: สงเกต suction bottle, lap spongs, towel ฯลฯ เพอประเมน

ปรมาณของเลอดทเสยไป

การแกไข :

ทาการหามเลอดใหเรวทสด

ในกรณทสตวมความแขงแรง แตเสยเลอดในระหวางการผาตด ถาเสยเลอด

นอยกวา 20-30 % ของปรมาณเลอดทงหมด (blood volume ของสนข =

100 ml/kg, แมว = 60 ml/kg) จะให

Crystalloid 3 เทาของปรมาณเลอดทเสย

ถาใช colloid ใหชดเชยในปรมาณทเทากบปรมาณเลอดทเสยไป

Tachypnea/ hyperventilation

ระดบความลกของการสลบไมเพยงพอ

ม CO2 สง (hypercapnia)

มออกซเจนในเลอดตา (hypoxemia)

สภาวะความดนเลอดตา (hypotension)

มอณหภมรางกายสง เชน มไข

Airway disease, pulmonary interstitial disease, ความผดปกตของผนงชองอก

หรอกระบงลม

ระบบทางเดนหายใจ (Respiratory system)

Page 14: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 13

การจดวางตวสตวในระหวางผาตด

การแกไข :

หาสาเหตและแกไข

ปรบระดบความลกของการวางยาสลบใหเหมาะสม

ทาการชวยหรอควบคมการหายใจ เชน บบ ambu bag ชวยหายใจ

Bradypnea/hypoventilation

ระดบการวางสลบทลกมาก

ยาสลบสวนใหญ, ยาทใชรวมในการวางยาสลบบางชนด เชน morphine หรอ

xylazine ทาใหสตวหายใจนอยและชากวาปกต

ภายหลงสภาวะ hyperventilation

โรคทมวการในสมอง

ประสทธภาพการหายใจลดลงจาก

ความอวน, มความดนในชองทองมาก

ทางเดนหายใจตบแคบหรออดตน

การใชยาคลายกลามเนอ

การแกไข :

หาสาเหตและแกไข

ปรบระดบความลกของการวางยาสลบใหเหมาะสม

ทาการชวยหรอควบคมการหายใจ เชน บบ ambu bag ชวยหายใจ

Apnea

ระดบการวางสลบทลกมาก

มออกซเจนในเลอดตา (hypoxemia)

สภาวะความดนเลอดตา (hypotension)

กระบวนการหายใจลาบาก เชน

สตวทอวนมากๆ

ทางเดนหายใจตบแคบ หรออดตยบางสวน

การใชยาคลายกลามเนอ

Pneumothorax, diaphragmatic hernia

Page 15: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 14

การแกไข :

พยายามควบคมทางเดนหายใจใหได เชน รบสอดทอชวยหายใจ

ทาการชวยหายใจดวยการใหออกซเจนเขมขนสง

ปรบระดบความลกของการวางยาสลบใหเหมาะสม

Airway obstruction: เกดการอดตนของทางเดนหายใจ มกจะแสดงอาการ

paradoxical breathing

ทอหลอดลมเกดการพบงอ ตบแคบ

การพน bandage บรเวณคอหรอศรษะทแนนมากเกนไป

การสาลกสงแปลกปลอม

โรคของทรวงอก เชน ผนงทรวงอกมลม ของเหลว เนองอก และกระบงลมเลอนหรอ

ผนงทรวงอกยบเนองจากกระดกซโครงหก เปนตน ทาใหปอดและหลอดเลอดใหญ

ขยายไดไมเตมท

การแกไข :

พยายามยดคอสตวใหตรงและอาปากสตว

ทาการสอดทอชวยหายใจ

ถาจาเปนตองรบทา tracheostomy

พยายามหาสาเหตและแกไข

Page 16: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 15

กรณมความผดปกตของระบบอนทมความรนแรงกวารวมดวย ควรทาการแกไขระบบนนกอน เชน

ระบบไหลเวยนโลหตและระบบทางเดนหายใจ

Hypovolumic shock

การบาดเจบบรเวณหวใจหรอปอด

การบาดเจบภายในชองทอง

Hemorrhage จากกระดกทหก ทมอวยวะภายใน

การบาดเจบของระบบทางเดนปสสาวะจากกระดกเชงกรานหก

ความผดปกตของระบบประสาท

ปลายกระดกหกตดเฉอนเสนประสาทบรเวณใกลๆ

การเสยเลอด จะตองทาการหามเลอด แตในกรณทเกด hypovolumic shock ควรใหสาร

นาโดยในสนขจะใหในอตรา 90 ml/kg/hr ในชวโมงแรก และ 45 ml/kg/hr ในชวโมงถดไป

สวนในแมวจะใหในอตรา 45 ml/kg/hr ในชวโมงแรก และ 22.5 ml/kg/hr ในชวโมงถดไป

ถาเปน severe shock ควรให colloid หรอ hypertonic solutions และแกไขภาวะสมดล

กรดเบสทผดปกต

Dehydration ควรใหสารนาโดยคดจาก

เมอ Deficit loss = body weight x %dehydration x 10

Maintenance need = 40-60 ml/kg/day

Continuing loss = ปรมาณ vomiting หรอ diarrhea (หนวย ml/day)

และแกไขภาวะสมดลกรดเบสทผดปกต

Total fluid/day = deficit loss + maintenance need + continuing

loss

การแกไข

การรกษาสตวปวยในภาวะฉกเฉน

Page 17: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 16

การหยดหายใจ ให clear airway แลวกระตนการหายใจ

Monitor คาตางๆ ของรางกาย ใหเลอดทดแทนกรณทคาเมดเลอดแดงอดแนนนอยกวา

20 % ให plasma protein ทดแทนกรณ plasma protein ลดลงตากวา 3.5 g/100cc

นอกจากนควรทา urinalysis รวมดวย

สารนา isotonic crystalloid solutions

o ชวโมงแรก 10-20 ml/kg/hr

o ชงโมงตอๆไป 5-10 ml/kg/hr

สารนา hypertonic saline 4-6 ml/kg อตราเรว < 100 ml/hr

สารนา colloids 10-20 ml/kg/day อตราเรว 5-20 ml/kg/hr

ใหเมอมคา Hemoglobin < 7 g/dl หรอ Hematocrit < 20%

ขนาดการให (อตราเรว 5-10 ml/kg/hr)

o สนข : 10-40 ml/kg

o แมว : 5-20 ml/kg

การใหเลอดในสตว

เลก

การใหสารนาในสตวเลก

Page 18: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 17

คอการแกไขสภาวะ Cardiopulmonary arrest (CPA) (CPA คอภาวะทเกด ventilation

failure หรอ circulation failure)

Hypoxia

Acid-base, fluid, electrolyte imbalance

ANS imbalance เชน การกระตน parasympathetic มากกวาปกตจากการวางยาสลบ

มากเกนไป ทาใหกดการทางานของหวใจและการหายใจ

การใหยาเกนขนาด

โรคหวใจ หรอ arrhythmias

Trauma

Agonal gasping (อาปากพะงาบ เหยยดแขนขา เงยคอหายใจ)

Cyanotic, grey or pale mucous membrane

มานตาขยาย

ชพจรออน คลาไมเจอ

เลอดสคลาลงเรอยๆ

ไมมเลอดออกบรเวณทผาตด

อาการแสดง (Clinical Sign)

ปจจยโนมนา

Cardiopulmonary Cerebral Resuscitation (CPCR)

Page 19: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 18

การทา CPCR ประกอบดวย 3 ขนตอน

Immediate basic support คอ การทา basic life support โดยคานงถง

o A = airway

Clear airway โดยตรวจภายในชองปาก และขจดสงอดกนทางเดน

หายใจออก

สอด endotracheal tube

ผายปอด 2 ครงแรงๆ

o B = breathing

อดดวย 100% O2 (positive pressure ventilation with 100% O2)

จมบรเวณจดกงกลาง/รอยตอระหวางจมกและรมฝปากบน โดยปกลก

1 cm และบดเขมซายขวา

ผายปอดโดยการนวดหวใจสลบกบบบ ambu bag เปน 5:1 หรอ 15:2

o C = circulation แบงเปน 2 ประเภท

ปกถภนวดหวใจผานผนงชองอก โดยอตราการนวดหวใจจะเทากบอตรา

การเตาของหวใจ คอ 80-120 ครง/นาท

เปดชองอกแลวใชมอบบหวใจโดยตรง โดยเมอนวดหวใจแลวหวใจยงไม

เตนภายใน 5 นาทหรอหวใจเตนแลวแตยงเตนเองไมได ภายใน 10 นาท

ใหเปดชองอก

Advance cardiac life support

o Fluid

Crystalloid 10-40 ml/kg IV สาหรบสนข และ 10-20 ml/kg IV สาหรบ

แมว

Hypertonic saline solution เชน 7.5% saline ขนาด 6ml/kg หรอ 20-25%

mannitol ขนาด 5-10 ml/kg IV

Colloidal solution เชน 6% dextran 70 หรอ 6% hetastarch ขนาด 10

ml/kg

การรกษา

Page 20: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 19

o Sympathomimetics

Epinephrine (adrenaline) 0.01-0.02 mg/kg หรอ 0.1-0.2 mg/kg IV

ทาง cephalic vein หรอ jugular vein (กรณหวใจหยดเตน)

o Anticholinergic

Atropine 0.02-0.04 mg/kg IV (กรณหวใจเตนชา)

o Sodium bicarbonate 0.5 mEq/kg/5 min โดย drip เขาหลอดเลอดรวมกบ

fluid 5-10 นาทหลงเกด failure

o Antiarrhythmics

Lidocaine 1-3 mg/kg IV ใชแกไขสภาวะ ventricular arrhythmia

o Inotropes

dopamine หรอ dobutamine 40-200 mg ใน 5%D5W หรอ NSS 250-

500 ml เขาทางหลอดเลอดดา อตราเรว 2.5-20 μg/kg/นาท

** หลกเลยงการใช glucose ยกเวนกรณทเกด hypoglycemia เทานนจงจะใหได

Recommendation for postresuscitative care

o ให O2 เพยงพอ

o ผายปอด

o ใหสารนาอยางเพยวพอเพอใหเกด perfusion ไปทปอด

o สงเกต tissue perfusion โดยการด CRT, วดความแรงของชพจร และวดการ

สรางปสสาวะ

o พยายามทาใหเกด reperfusion กลบมาทสมองใหเรวทสด (เนองจากสมองจะขาด

O2 เมอเกด CPA นานเกน 10 วนาท) และจดสภาพแวดลอมของการทางานของ

ระบบประสาทใหดโดยการจดการกบ electrolyte, free radical และ leukocyte

เชน การให mannitol เพอจดการกบ free radical ทาใหลดอาการสมองบวม

Page 21: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 20

1. งดนา,งดอาหารกอนผาตด

a. งดอาหาร&นม 6 ชม.

b. งดนา 2 ชม.

c. โรคไตไมงดนา

2. ประเมนสภาพสตวปวย

a. % dehydrate

b. HR & Rhthm

c. Pulse

d. CRT (>2 sec = dehydrate)

e. RR & Pattern

f. mm color

3. Premedication ใหกอน Induction 15-20 นาท (IM)

2-3 นาท (IV)

‘Atropine’

Dose IV 0.02 mg/kg

IM/SC 0.04 mg/kg

ฤทธ 1.เพม HR (ใชแกภาวะ HR ถกกดจาก Opioids & α-2 adenoreceptor

agonist)

2.ขยายหลอดลม

3.ลดนาลาย(ใชแกฤทธนาลายมากจาก Ketamine)

4.ลดคลนไส,อาเจยน

Anesthetic practice

Anticholinergic drug

Page 22: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 21

5.ลด GI movement

6.รมานตาขยาย

7.อาจทาใหฟนจากยาสลบกลม Thiobarbiturate ชากวาปกต

8.ขดขวางการทางานของตอมเหงอ อณหภมรางกาย

ผลขางเคยง 1.ตอนเรมให HR จะ

2.Sinus tachycardia

3.ผาน BBB,รก

หามใชใน 1.Heart failure

2.กรณ HR หมา >140 bpm

แมว >160 bpm

3.Premature ventricular contraction/Ventricle ไวตอการถกกระตน

4.m.หวใจมเลอดเลยงไมพอ

5.Glaucoma

‘Glycopylorate’

-Safe กวา Atropine

-หามผสมรวมกบยาอน

Dose IV 0.005 mg/kg

IM/SC 0.01 mg/kg

ฤทธ 1.เพม HR ไดดกวา Atropine,โอกาสเกดหวใจเตนเรวผดปกตนอยกวาดวย

2.ลดนาลายไดมากกวา Atropine 5 เทา

3.ลด GI movement,ปองกนการขยอน

4.ไมผานรก

5.ผาน BBB ยากกวา Atropine ไมมฤทธกระตน CNS

ใช Glycopylorate แทน}

Page 23: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 22

‘Acepromazine’

Dose IV /IM/SC 0.03 – 0.05 mg/kg (แมวไดถง 0.1 mg/kg)

หามใหเกน 3 mg/ตว

ฤทธ 1.คลายกงวล

2.ทาให m.คลาย,ลดการเคลอนไหว

3.ลด dose ยาสลบ

4.ลดอวก

5.ลดหวใจเตนผดจงหวะ

ขอควรระวง 1.ทาให BP(Hypotension)

แกไขโดยให Ephedrine/Methoxamine/Norepinephrine/

Phenylephrine หามให Epinephrine

2.หามใชในกรณ Shock

BP ตา

Anemia

โรคตบ/โรคหวใจ

3.ยาจะมฤทธนานในสตวทเปนโรคตบ

4.ทาให Treshold ในการชกชกงายขน

5.ควรใช Low dose แลวใชคกบยาอน เชน Morphine เพราะถาใช

Dose สงจะทาใหสลบนานขน โดยไมไดทาใหสลบลกขน

6.หามใหยากลมนกอนทา Epidural หรอ Spinal anesthesia

เพราะอาจทาให BP มาก

7.ระวง T รางกาย

8.ผานรก

9.Blood glucose

Phenothiazine

Page 24: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 23

10.Hct,Blood protein,Plateletและทางานผดปกต

11.ปสสาวะ

12.มฤทธตาน Histamine

-หามใชกบสตวทเปนโรคภมแพ

-เหมาะกบผาเนองอก mast cell tumor

13.เสรมฤทธ OP และ Procaine HCl

‘Xylazine’

Dose IV 0.03-0.2 mg/kg

IM 1-3 mg/kg

Antidote คอ Yohimbine

ฤทธ 1.ลดความกระวนกระวาย,ทาใหซม

2.ทาใหกลามเนอหยอน

3.ระงบชก

4.ตาน sympathetic

5.BP

6.RR แตปรมาตรการหายใจตอครง

7.ลดปวด

8.ปสสาวะ

ขอควรระวง 1.HRCO หวใจเตนผดปกต(1 หรอ 2 AV block,severe

bradycardia,Sinus arrhythmia,Ventricular fibrillation)

เพราะฉะนนอยาใชกบสตว weak,โรคหวใจ,โรคตบ,โรคทางเดน

หายใจ

2.หมา&แมวจะอวกตอนเรมใหยา

α -2 agonist

Page 25: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 24

3.ถา HR ใหใช Antagonist(Yohimbine)อยาใช Atropine

4.GI activity

5.Hyperglycemia

6.Plasma glucose(esp.แมว) ควรเลยงในรายเบาหวาน

7.ใชกบ Ketamine อาจ Apnea

8.การเพมขนาดยาจะทาใหซมนานขน แตไมไดทาใหซมมากขน

9.ระวง T รางกาย

‘Diazepam’

Dose IV 0.2-0.6 mg/kg

IM 0.4 mg/kg

‘Midazolam’

Dose IV 0.1-0.2 mg/kg

IM 0.2-0.3 mg/kg

Antidote คอ Flumazenil

ฤทธ 1.ไมซม แตสงบลง แตอาจทาใหตนเตนได

2.ไมระงบปวด แตเสรมฤทธ Opioids&Barbiturate จงชวยลด dose ได

3.ทาใหกลามเนอหยอน

4.ระงบชก

5.กระตนความอยากอาหาร esp. แมว

6.ลดการหลง Catecholamine กนหวใจเตนผดปกต เหมาะกบการใช

กบพวกทมปญหาหวใจขาดเลอด,GDV

7.ไมมผลตอตบ,ไตSafe กบสตวชรา&สตวทมความเสยงสง

ขอควรระวง 1.ยาไมละลายนา หามผสมกบยาอนนอกจาก Ketamine ใน

Syringe เดยวกน

2.ถา IV ควรใหชาๆ ปองกน Venous thrombosis & HR

3.ยาถกทาลายชาในสตวอายนอยและสตวโรคตบ

Benzodiazepines

Page 26: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 25

‘Fentanyl’ [ ] 50

-*first choice สาหรบสตวโรคไต*

-มฤทธ 20 นาทใหตอนตองการระงบปวดเรวๆ IV เลย

-ม potent สงสด มฤทธเปน 50-300 เทาของ Morphine

Dose หมา IV 0.04-0.08 mg/kg

แมว IV 0.02-0.04 mg/kg

Ortho IV 0.06-0.08 mg/kg

Soft tiss. IV 0.04 mg/kg

CRI 2-6 /kg/hr

‘Morphine’ [ ] 10

-ฤทธ 4 ชวโมงใหตอนกลบบาน

-หามใชกบรายท BUN สง

Dose หมา IM/SC 0.2-0.6 mg/kg

ทวไปใช IM/SC 0.3 mg/kg

Ortho/เจบมาก IM/SC 0.5-0.6 mg/kg

แมว IM/SC 0.1-0.2 mg/kg

*แมว&มา หามให > 0.2 mg/kg เดดขาด*

Epidural 0.1 mg/kg

CRI 0.1-0.3 mg/kg/hr

Opioids

Page 27: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 26

‘Meperidine(Pethidine)’ [ ] 50 mg/ml

-ฤทธ 1 ชวโมงใหตอนกลบบาน

-มฤทธแค 1 ใน 10 ของ Morphine

-ไมคอยทาใหอาเจยน

-ใชกรณ weak

Dose IV/IM/SC 2-5 mg/kg

ฤทธ 1.ทาใหสนขซม แตแมวอาจคลมคลงได

2.ระงบปวด

ขอควรระวง 1.กดการหายใจ

2.HR

3.เพมความดน CSF หามใชในรายทมการบาดเจบทสมอง

4.กระตนการบบตวของ GI & กลามเนอหรด ทาใหอาเจยน

ทองเสย นาลายไหล จากนนจะทองผก

5.หามใชในกรณบาดเจบททอนาดและหลอดไต

6.ผานรก

‘Pentazocine’

-ฤทธ 2 ชม.

-มฤทธแค 1 ใน 3 ของ Morphine

Dose IV/IM/SC 2 mg/ml

Partial opioids agonist

Page 28: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 27

4. Induction

‘Propofol’ [ ] 10 mg/ml

-ถาเปดยา > 24 ชม.ม Endotoxin จาก Bact.สนขเกด Septic shock

-ให 1/3 เรวๆ แลวคอยๆให 2/3 ทเหลอชาๆ Coz. ถาให Bolusapnea

-ให True effect = พอสอดทอพอ (Phase 3 plane 2 )

-ออกฤทธเรว(เปนวนาท) แตสน (5-10 นาท กฟน)

-ผลขางเคยงนอย

-ยาสลายตวหลายทไมคอยสะสม

-ชอบอยในไขมน>สมองสตวจะรสกตวกอนแมจะยงกาจดยาไมหมด

Dose หลง Xylazine 1 mg/kg ให IV 1-2 mg/kg

หลง Acepromazine 0.025 mg/kg ให IV 2-3 mg/kg

หลง Diazepam/Midazolam ให IV 3-5 mg/kg

ถาไมให Premed ให IV 4-6 mg/kg

ฤทธ เปนยานอนหลบและระงบปวดไดเลกนอย

ขอควรระวง 1.BP

2.กดการหายใจมาก อาจทาให Apnea ไดถา bolus เรว

3.HR

4.หามใชกรณ Bacterimia เพราะยาเปนอาหารของเชอได

5.ผานรก แตผลขางเคยงตอลกนอย

‘Thiopental’

-ปจจบนไมคอยใชเพราะผลขางเคยงมาก

Dose หลง Acepromazine 0.03-0.05 mg/kg IM IV 7-8 mg/kg

ถาไมม premed IV 8-20 mg/kg

Page 29: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 28

ฤทธ 1.ทาใหสลบได 10-20 นาท

2.ระงบปวดนอย

ขอควรระวง 1.หวใจเตนผดปกต,กดการทางานของหวใจ บบตว,BP

2.กดการหายใจมาก,GI

3.Acidosis

4.Sight hound มไขมนนอยThiopental อนตรายตอพนธนมาก

5.ความปลอดภยตา

6.ผานรก กดการหายใจลก

7.ถาสตวม BUN สงจะเสรมฤทธของยา ตองลด Dose

8.Blood glucose/Lactic acid/amino acid

9.ลด Glycogen ในตบ ถาให Dose สงตบพง

10.ลดการขบปสสาวะ

‘Ketamine’ [ ] 50 mg/ml

Dose ถาใชกบ Acepromazine 0.2 mg/kg

หรอ Xylazine 0.7-1 mg/kg IM ใช 10 mg/kg

ถาใชกบ DiazepamหรอMidazolam 0.2 mg/kg IV ใช 5.5 mg/kg

ฤทธ 1. สลบ

2. ระงบปวดไดดแตหมดฤทธเรว

3. HRBPCO(กระตน Sym)

ขอควรระวง 1.กด/กระตนสมอง ชกไดในหมา&มา (ใช Benzodiazepineแก)

2.กด resp เลกนอย

3.เพมความดนในลกตา ระวงในรายบาดเจบท Cornea

4.นาลาย ยงม reflex ตา,กลน

5.ความดนในสมอง หามใชในรายทมการบาดเจบทางสมอง

Page 30: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 29

6.ผานรก

‘Tiletamine(เกรง)/Zolazepam(คลาย)’ [ ] 100 หรอ 50 mg/ml

Dose หมา IV/IM 2-8 mg/kg

แมว IV/IM 7 mg/kg

แตถาใชคกบ Propofol 1 mg/kg 5 mg/kg

ฤทธ 1. สลบ

2. ระงบปวด

3. HRBPCO(กระตน Sym)

ขอควรระวง 1.ยงม reflex ตา,กลน

2.นาลาย ใช Atropine แก

3.T

4.แมวอาจเปนบาจากฤทธ Tiletamine หลงฤทธ Zolazepam

หมด แกไขโดยให Diazepam ไป

*Ketamine & Zoletil หามใชกบโรคตบ,โรคไต,โรคตา esp. Cornea coz. ม eye reflex*

‘Etomidate’ [ ] 10 mg/ml

-เหมาะถาเปนโรคหวใจ ใชแทน Propofol

-สนม เกน 24 ชม.ตองทง

-ออกฤทธเรว,ไมสะสม

-ความปลอดภยกวาง

Dose IV 0.5-2 mg/kg

Mask induction

-ใชกรณ weak,สอดทอไดแบบไมตองวางยา

Page 31: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 30

-ให 100% O2 3-5 L กอนเพม Halothane หรอ Isoflurane เปน 0.5% ทก

30 วนาท จนถง 3-4%

5.Maintenance

-ตองสอด Endotracheal tube เสมอ คลา trachea ด size กอน

-ถาทางเดนหายใจแคบ เชน ลกแมวตวเลกๆ ไมตองสอด tube coz. กนท

-Endotracheal tube

หนาท

1.กนอาหารจากการอวกตดทางเดนหายใจ

2.ทาใหทางเดนหายใจโลง

ขนาด

ถาเลกไป leak

ถาใหญไป กด Cardiovascular system

ให Dexamethasone 0.5 mg/kg ถาคดวาบวม,อกเสบ

สอดอยาใหลกเกน shoulder ไมงนจะเขาปอดขางเดยว ไมสลบ

-Injectable anesthetics ให 10-50% ของ Dose Induction

เชน Propofol มฤทธ 15 นาท, Ketamine 30 นาท

-Inhalation anesthetics 1-2% Halothane ปจจบนไมใช coz. มผลตอตบและหวใจ

(Fibrillation,arrhythmia) ใช 1.5-3% Isoflurane แทน

-ใหนอยทสดพอท surgeon จะทางานได

-อาจเพมเปน 3-4% ตอนจะฟน(เพมเรวๆ) พอสลบแลวกลดลง

-O2 flowrate หมาตองการ O2 4-6 ml/kg/min

-บบ ambu bag ทก 5 นาท พอใหชองอกพอง (<20 mmHg)

Page 32: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 31

‘Non-rebreathing system(Bain)’

ใชกบหมา < 7 kg,แมว

O2 flow rate 200 ml/kg/min(เปดอยางนอย 1.5 L)

ตองใช O2 flow rate สงเพอไล CO2 ออกทปากทาง

‘Semiclosed rebreathing system’ F-circuit & circle

ใชกบหมา > 7 kg

O2 flow rate 22-44 ml/kg/min (อยางนอย 1 L)

จรงๆนยม 60 ml/kg/min เผอรว

มแรงตานทานสง ไมเหมาะกบสนขเลก

-Fluid

ใช Isotonic crystalloid solution

ให Crystalloid 3 ml : เลอดทเสยไป 1 ml

-Rate 10 ml/kg/hr = 3 หยด/kg/นาท =

นาหนก (หว 20 หยด/ml) พอชวโมงท 2

ลด rate ลงครงนง

-Shock rate หมา 90 ml/kg/hr

แมว 44 ml/kg/hr

-ถา Dehydrate/BP 20-30 ml/kg/hr

-ถา Protein ตา,anemia ให colloid

-ถาจะตองใหเลอด ใหใช Fluid เปน NSS

‘Circle’

‘F-circuit’

Page 33: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 32

‘Monitoring anesthesia’

1.ไมม/ม Palpebral reflex นดหนอย

2.ไมม Pedal reflex

3.Cornea จมใตเปลอกตาลาง

4.ขากรรไกรผอน

5.Pink mm.

6.RR หมา : 8-43 bpm

แมว : 8-52 bpm

Critical < 8 bpm

7.HR หมา : 86-166 bpm

แมว : 112-198 bpm

Critical < 60 bpm

8.Mean BP 80-120 mmHg

Critical < 60 mmHg

9.Systolic BP 100-120 mmHg

Critical < 80 mmHg

10.ทาใหรางกายอบอน coz. ถา T metabolism ยา Overdose

-ถา BP เพม rate นาเกลอให colloidให Dopamine ใน D5W

ให Adrenaline

-กาลงจะฟน

ถาใช NO2 : ตองให O2 5-10 นาทกอนเอาทอออก ปองกน Diffusion hypoxia

ถาใช Halothane & Isoflurane : รอให surgeon เยบ Skin ถงปด Gasเปด

แต O2 พอทาทกอยางเสรจก Flush gas ทง เปด 100% O2 เปน 4-6 L

เอาลมออกจาก Cuff พอเคยวทอแลวถงดงออก

}ยกเวน Ketamine

สรป RR >8 ครง/นาท

HR >60 bpm

MAP >60 mmHg

SBP >80 mmHg

Page 34: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 33

ทาใหรางกายอบอน

ตวอยางการวางยา

1.ปกกง 5 ป 7.5 kg ทา Salivary mucocele

Acepromazine 0.03 mg/kg

= 0.22 cc

Morphine 0.5 mgkg

= 0.36 cc

Propofol 3 mg/kg

= 2.19 cc

ให ABO เปน Marbocyl นาหนก

= 0.7 cc

Metronidazole นาหนก

= 7 cc

2.หมาไทย 20.55 kg

Midazolam 0.2 mg/kg

= 0.82 cc

Morphine 0.5 mg/kg

= 1.02 cc

Propofol 4 mg/kg

= 8.22 cc

ให ABO เปน Cefa นาหนก

= 2 cc

3.รอตไวเลอร มประวตเคยชก 37.8 kg

Acepromazine 0.03 mg/kg

= 1.134 cc

Morphine 0.3 mg/kg

= 1.134 cc

Propofol 3 mg/kg

= 11.34 cc

} รวมเขม IM

} รวมเขม IM

} รวมเขม IM

Page 35: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 34

Round

ถาให opioids dose สงกบแมว กระตนระบบประสาท เพราะฉะนนควรให dose ตาๆ

ถาใหโคเคนนกหงษหยก ตาย

ตวผม metabolism > ตวเมย ตวผใช dose ยา > ตวเมย

สตวตวเลกม metabolism > ตวใหญ สตวตวเลกใช dose ยา > ตวใหญ

สตวยงเดกม enz. > สตวยงเดกใช dose ยา > สตวแก

Ketamine เปนยา induction ทชวยระงบปวดได แตทาใหกลามเนอเกรง,เชค reflex ตายาก

RR CO2 ขาดตวกระตน ทาให Bradycardia ได

BP รางกายจะกระตนใหหวใจบบตว HR ไม

Rate นาเกลอขณะผาตด = 10 ml/kg/hr =

น น ตว (หนวยเปน วนาท/หยด)

ชวโมงตอไป = ชวโมงแรก

เสยงแรกทไดยนจาก Doppler คอ เสยง Systolic

Oscillometer

ใชหลกการจบความสนขณะเกด systolic p.

จดทไมไดสน(ไมไดยนเสยง) คอ diastolic

Cuff ขนาด 40% ของเสนรอบวงบรเวณทจะวด

ถารด cuff แนน อานคา BP ได กวาความเปนจรง

ถาขนาด cuff กวางไป อานคา BP ได กวาความเปนจรง

ถาขนาด cuff แคบไป อานคา BP ได กวาความเปนจรง

ตด cuff ตากวาระดบหวใจอานคา BP ได กวาความเปนจรง

ตด cuff สงกวาระดบหวใจอานคา BP ได กวาความเปนจรง

คม Systolic BP ให > 80 mmHg

Mean arterial blood pressure > 60 mmHg

ถาตองวางยาสตวปวย ใหเลอกใช Midazolam(แพงกวา) หรอ Diazepam

Page 36: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 35

มกใช Acepromazine คกบ Morphine ใช Propofol 2-3 mg/kg

Morphine

ทวไปให 0.3 mg/kg

เจบมากให 0.5 mg/kg

แมวหามเกน 0.2 mg/kg ถาให 0.5 mg/kg อาจเปนแมวบา ใช naloxone

ถาเลอกใช Xylazine หรอ Metomidine

มนกดทง resp.,CVS,n. อาจ AV block หวใจหยดเตน

ตองมนใจวาแขงแรงจรงๆถงเลอกใช

ใช Propofol 2 mg/kg พอ

ปจจยความเขมขนของยาในลมหายใจเขา ม 3 effects

1. Concentration effect

a. เพมความเขมขนของยาจาก vaporizer

b. การใช FGF สงๆ

c. ผลของ concentration effect และ second gas effect

d. ถาสามารถทาให FA /FI =1 หรอใกลเคยงไดเรวกจะนาสลบไดเรว

2. second gas effect

a. เกดเมอใช N2O รวมกบยาดมสลบชนดอน

b. N2O ทาใหความเขมขนของยาดมสลบอกชนดนน สงขน

3. Ventilation effect

a. บบถง RR Vent. Gas แพรผาน alveolar สลบ

“Diffusion Hypoxia”

หมายถงภาวะ hypoxia ทเกดขนหลงปด N2O ทงนเนองจาก N2O สามารถละลายได

ดกวา N2 ถง 34 เทา

N2O ปรมาณมากจากกระแสเลอดเขาไปในถงลมปอด ผปวยหายใจเอาอากาศปกต

เขาสปอด ทาใหความเขมขนของ O2 ในถงลมปอด

Page 37: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 36

ทาให CO2 ในถงลมและในเลอดตา ซงCO2 เปนตวกระตนศนยควบคมการหายใจ

ผปวยไมหายใจ

มกเกด 5-10 นาทหลงหยดให N2O

ปองกนดวยการให 100% O2 5-10 นาททกครงทหยดให N2O

เตม Propofol ไดอก 50% ของ dose แรกทใชไป

ถาตอนสอดทอเกรงวาอาจเกด tracheitis ให Dexamethazone 1 mg/kg IV หรอ IM

ตงแตหลงสอดทอเลย

ตวทขดหนปน ดดลมจาก cuff 50 % พอ ตอนดงจะไดเอาเสมหะออกมาดวย

แมว Laryngospasm งาย ไมจาเปนตองรอฟนดกดง Endotracheal tube ออกได

นาทวมปอด

อาการ

HR

RR

Crackle lung sound

นามกไหล

วธแก

1. ลด rate นาเกลอ

2. ดม O2 ตลอด แมฟนกยงใหดมตอ

3. สวนฉ ใหยาขบนา

4. ใหความอบอน

Pulse oxymetry

วดคา Hb ทม O2 จบอย

คมให 95% ขนไปเสมอ

ถา anemia ควรคมใหได 98-100% เลย

Vascular resistant ขนอยกบ

1. ขนาดของเสนเลอด

2. ความหนด

Page 38: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 37

Plasmax ทาใหเลอดขนขน หนดขน Vascular resistant และยงเพม volume ดวย

ทาให BP

Colloid ตองใหรวมกบ crystalloid เพอลดความเสยงตอการระคายเคองจนเกด phlebitis

Tramadol IM ควรใหกอนผาครงชวโมง

NSAIDS ลดการเกาะกลมกนของ platelet ทาใหเลอดแขงตวชา มกงดกอนผา 2-3 วน

ยกเวน Rimadyl (ยบยง COX2 > COX1)

หากเปด gas สงแลวยงสลบไมด อาจเกดจาก

1. สอดทอไมเขา

2. RR ตา (RR gas เขาปอดนอยไดรบยาสลบนอย)

3. Gas รว

a. ตอวงจรไมครบ

b. ทอหลด

c. Tube เลกไป

d. อด cuff ไมแนน

4. สอด tube ลกไป(ถาสอดลกมนเขาปอดขางเดยว ใหสอดถง thoracic inlet พอ)

5. คอหรอทอพบ

Brachial N. block ฉดได 5-10 cc หมาตวใหญ อาจ 12-15 cc

Epidural n. block

ใช Lidocaine หรอ Bupivacaine 1 mL/5kg

Morphine 0.1 mg/kg

ถาจะให Lidocaine + Morphine กตองรวมกนใหได 1mL/5kg

ถาหยดเรวไป ยาไปขางหนา(ไปทางหว)มากไป

ถาหมาทาหวตา ยาไปขางหนามากไป

ถาใหมากไป Block sympathetic n. ทออกจาก T5

แกโดย ให adrenaline 1 : 1000 1cc/10kg 1cc/5kg

Acetate เขา Krebs cycle ไดเลย แต Lactate ตองไปเปลยนเปน Acetate ทตบกอน

หมาโรคตบจงไมควรใช LRS

ถาทา myelogram

ถาไมไดผล

Page 39: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 38

ฉดส P

จะใช diazepam เพราะชวยเพม treshold ทาใหชกยากขน

ถาใช Acepromazine จะลด threshold ชกงายขน เพราะฉะนนหามใช

ถา HR < 70 bpm ให Atropine เลย dose 0.02-0.04 mg/kg IV

Ephredine เปน sympathomimetic amine

ถาให Xylazine

ควรให Atropine กอนซก 15 นาท

ถาไมให Atropine ผลขางเคยง คอ HRBPอวก

ใช Propofol 2 mg/kg

ถาให diazepam

ใช Propofol 3-5 mg/kg

Ketamine 10 mg/kg เตมไดทละ 50% ของ dose แรก

Propofol เตมไดทละ 10% ของ dose แรก

Thiopental เตมไดทละ 10-50% ของ dose แรก

มฤทธแค 10-15 นาท เตมไปแลวครงตอไปรอ 10 นาท ถงคอยๆเตมอก

Drip Propofol เพอกดประสาททงหมด โดย Nembutal กดมากสด

Respiratory acidosis พอวางยาสลบ ให O2 เดยวกหายเอง

Metabolic acidosis ถา HCO-

3 22-26 อย(คาปกต=21) ยงผาได

ถาเปนโรคไต ใช Fentanyl ดทสด(แตฤทธแค 20 นาท)

ถาเปนโรคหวใจ,ตบ,ไต เลอก Diazepam หรอ Midazolam

สรป ถาโรคหวใจ,ตบ,ไต ใช Fentanyl + Diazepam หรอ Midazolam

Xylazine ทาให m. relax และ แกปวด ถาใช Xylazine กลด dose Morphine ได

Acepromazine,Midazolam,Diazepam จะกดประสาทสวนกลาง แกปวดทางออมได

HCO3

- need = (18-คาทอานได) X B.W. X 0.3

Page 40: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 39

บางครงจะให Fentanyl ดวยการ Drip

Ketamine ระงบปวดได

Lidocaine

ถาใหมากๆ หวใจหยดเตน

ใชลด HR ทสงไป เชน HR > 300 bpm ซงอาจเกด Fibrillation

ใช Dose 1 cc/10 kg

ถาสตวซมๆ คมอย อาจให Acepromazine IV + Morphine IM ได

Nitrous oxide

ใช coz.

1.analgesia

2.ประหยด Isoflurane ทาให Side effectของIsoflurane

หามใชกรณม Gas ในรางกาย เชน Gastric dilatation,pneumothorax coz. เวลา

หายใจเอา N2Oเขาไป N2O เขา CVS เกดการแลกเปลยนระหวางเลอดกบ Gas

ในชองวาง Gas ในชองวางขยายตว ดนกะบงลม,รบกวนการเตนของหวใจ,กด

ปอด(BP),Caudal vena cavaถกกดVenous returnCardiac output

BP

ถา Gastric dilatation แลว N2Oเขาไป จะทาใหเกด

o Tissue ischemia

o Vagal reflex HR แกโดยให Atropine หรอ สอดทอ

N2O ตอง Semi-close เทานน coz. ความดนสง ตองเปด Pop of valve

เสนเลอด ชองวาง

N2 ไปเสนเลอดนอย

N2O เขาชองวางมาก

Page 41: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 40

N2O มกทาใหเกด Diffusion hypoxia (O2 < 14%)

Zoletil

[ ] = 5 mg/kg

ในแมว

ถาใหกบ Propofol 1 mg/kg ใชZoletil 5 mg/kg

ถาให Zoletil อยางเดยว ใชZoletil 7 mg/kg

วางยาแมว

Ketamine 10 mg/kg + Diazepam 0.2 mg/kg หรอ Midazolam

Dopamine

เพม Renal blood flow,Brain blood flow

แตถามเลอดนอย BP

ผสมใน NSS หรอ D5W ศลยใช dose 4 g/kg

= mg ยาทใช

MAC

1. = [ ] ยาท 1 atm ในถงลมททาใหสตว 50% ไมตอบสนองตอ Pain

2. MAC = Potency = ความปลอดภย

3. Induction = 3-5 X MAC

4. Maintain = 1-2 X MAC

ปจจยทาใหสลบเรวหรอชา

1. Ventilation effect

2. Concentration effect

3. Second gas effect

D = dose ยา( g/kg/min)

V = Volume นาเกลอ(ml)

R = maintenance rate(ml/hr)

Page 42: สรุป Anes Practice for vet

A n e s p r a c t i c e ห น า | 41

4. การสอดทอ

5. คณสมบตยาดมสลบ

6. Cardiac output

7. ระบบ และ วธใชเครอง

8. ความสมดลระหวางการระบายลมหายใจ และ ปรมาณเลอดทถงลมปอด

ความผดปกตทตองแกกอนวางยา

1. Dehydrate รนแรง

2. Anemia

TP <3.5

PCV <20

Albumin <1.5

3. สมดลกรด-ดาง/Elecrolyte ผดปกต

pH <7.2 K <2.5-3 หรอ >6

4. โพรงเยอหมปอดมอากาศ

5. Cyanotic mm.

6. Oliguria หรอ ไมมปสสาวะเลย

เครอง Ventilator ปกตตงไว < 20 cmH2O เปแรงดนทเกดจากเมอหายใจจนปอดขยายชนผนง

อกแลวจะมแรงดนออกไปเครอง Ventilator

ชวยหายใจ ใหอตราสวนหายใจเขา:ออก = 1:3 หรอ 1:2 อยาใหหายใจเขานานไปเพราะจะทาให

กดหลอดเลอดปอดvenous return

กระตนการหายใจชวงแรกอยาเพงบบถงใหกระตนลนหรอตบทซโครงถาไมหายใจ>1นาทถงบบถง

บบ ambu bag ชวงหลง ≤ 4 ครง/นาท CO2 กระตนการหายใจไดเอง

ถง

Bain = Ambu bag

Rebreathing = Rebreathing bag

ถงบบเพอชวยหายใจโดยเฉพาะ = Ambule bag

ถาเปนโรคตบหรอกลามเนอฝอลบ ควรให Acetar ดกวา LRS