11

พยานผู้��เชี่�ยวชี่าญพยานผู้��เชี่�ยวชี่าญ((Expert Expert witness)witness)

22

หั�วข้�อบรรยาย 1 การร�บฟั�งพยานความเหั�น 2 ความหัมายข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญตาม ป.ว�.พ.และ ป.ว�.อ.

2 1. ผู้��เชี่�ยวชี่าญที่�ศาลต�$ง 2 2. ผู้��มความร��เชี่�ยวชี่าญ 2 3. ผู้��เชี่�ยวชี่าญในคดีอาญา (เดี�มเรยก ผู้��“

ชี่'านาญการพ�เศษ” ) 3 การแต)งต�$งผู้��เชี่�ยวชี่าญโดียศาล (ป.ว�.พ . มาตรา

129) 4 การแสดีงความเหั�นข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญที่�ศาลต�$ง

(ป.ว�.พ . มาตรา 130 5 ข้อบเข้ตการร�บฟั�งความเหั�นข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญ 6 การชี่��งน'$าหัน�กความเหั�นข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญ

33

1 การร�บฟั�งพยานความเหั�นป.ว�.พ . มาตรา 95

หั�ามม�ใหั�ร�บฟั�งพยานบ,คคลใดี เว�นแต) บ,คคลน�$นเป-นผู้��ไดี�เหั�น

ไดี�ย�น หัร/อไดี�ที่ราบข้�อความในเร/�องที่�จะใหั�การเป-นพยานน�$นดี�วยตนเอง

ดี�งน�$น จ1งหั�ามม�ใหั�ร�บฟั�งถ้�อยค'าข้องพยานในล�กษณะที่�เป-นความเหั�น หัร/อ

ความคาดีคะเน

หัล�ก

44

1. ตาม ป.ว�.พ.มาตรา 86 ใหั�อ'านาจศาลในการร�บฟั�ง หัร/อ ปฏิ�เสธพยานหัล�กฐานใดี

2. ตาม ป.ว�.พ.มาตรา 99 ที่�ใหั�ศาลร�บฟั�งความเหั�นข้องพยานผู้��เชี่�ยวชี่าญ

ดี� ฎ 25762526 และ ฎ62282539

ข้�อยกเว�น

55

2 ความหัมายข้องพยานผู้��เชี่�ยวชี่าญ ตาม ป.ว�.พ . และ ป.ว�.อ.ตาม ป.ว�.พ . และ ป.ว�.อ . มบที่บ�ญญ�ต�เก�ยวก�บการน'าส/บพยานผู้��เชี่�ยวชี่าญโดียเรยกชี่/�อต)างก�น ดี�งน$

1( ) พยานผู้��เชี่�ยวชี่าญที่�ศาลแต)งต�$ง (ตาม ป.ว�.พ . มาตรา 99,129)

2( ) ผู้��มความร��เชี่�ยวชี่าญ (ตาม ป.ว�.พ . มาตรา 9899

วรรคสอง) (3) ผู้��เชี่�ยวชี่าญ (ตาม ป.ว�.อ . มาตรา

243)

66

21. ผู้��เชี่�ยวชี่าญที่�ศาลแต)งต�$ง (ป.ว�.พ.มาตรา 99 และ

มาตรา 129)หัมายถ้1ง บ,คคลที่�ศาลแต)งต�$ง

โดียศาลเหั�นสมควร หัร/อ โดียที่�ค�)ความร�องข้อเพ/�อที่'าหัน�าที่�ในการตรวจพ�ส�จน8บ,คคล ว�ตถ้,และสถ้านที่�

77

ค,ณสมบ�ต� 1. ต�องมความร�� ความเชี่�ยวชี่าญในดี�าน- ศ�ลปะ- ว�ที่ยาศาสตร8- การฝี;ม/อ- การค�า- การงานที่�ที่'า- กฎหัมายต)างประเที่ศ 2. ใหั�ความเหั�นซึ่1�งอาจเป-นประโยชี่น8ใน

การว�น�จฉั�ยข้�อความในประเดี�น

88

22. ผู้��มความร��เชี่�ยวชี่าญ (ตาม ป.ว�.พ.มาตรา 98 และมาตร

า 99 วรรคสอง)

หัมายถ้1ง บ,คคลซึ่1�งค�)ความฝี>ายใดีฝี>ายหัน1�งอ�างเป-นพยานข้องตน โดียบ,คคลน�$นมความร��เชี่�ยวชี่าญในสาข้าว�ชี่าหัน1�งสาข้าว�ชี่าใดีโดียเฉัพาะ ซึ่1�งความเหั�นข้องเข้าน�$น อาจเป-นประโยชี่น8ในการว�น�จฉั�ยชี่$ข้าดีข้�อความ

ในประเดี�นข้�อส�งเกต

กรณผู้��มความร��เชี่�ยวชี่าญตามค'าข้อข้องค�)ความน�$น จะต�องอย�)ในบ�งค�บข้อง ป.ว�.พ.มาตรา 87 และ

มาตรา 88 ดี�วย

99

23. ผู้��ชี่'านาญการพ�เศษ (ป.ว�.อ . มาตรา 243)

หัมายถ้1ง พยานบ,คคลซึ่1�งมความเชี่�ยวชี่าญในการใดีๆ และความเหั�นข้องเข้าน�$นอาจมประโยชี่น8ในการว�น�จฉั�ยคดี ในการสอบสวน

ไต)สวนม�ลฟั@อง หัร/อพ�จารณาดี�งน�$น ต)อไปน$การเรยกชี่/�อพยานผู้��

เชี่�ยวชี่าญที่�ศาลต�$งจ1งเหัม/อนก�นที่�$งในคดีแพ)งและคดีอาญา ค/อเรยกว)า “ผู้��เชี่�ยวชี่าญ” ส)วน “ผู้��มความร��เชี่�ยวชี่าญ” หัมายถ้1งพยานบ,คคล

ซึ่1�งค�)ความฝี>ายใดีฝี>ายหัน1�งอ�างตาม ป.ว�.พ .มาตรา 99 วรรคสอง

1010

3 การแต)งต�$งผู้��เชี่�ยวชี่าญโดียศาล (ป.ว�.พ . มาตรา 129 ข้�อส�งเกต 1. การแต)งต�$งผู้��เชี่�ยวชี่าญอย�)ในดี,ลพ�น�จข้องศาล โดียศาล

จะเรยกค�)ความมาใหั�ตกลงก�นก'าหันดีต�$งผู้��เชี่�ยวชี่าญที่�จะแต)งต�$งน�$นก�ไดี� แต)ศาลไม)อาจบ�งค�บบ,คคลใดีใหั�มาเป-นผู้��เชี่�ยวชี่าญไดี� เว�นแต)บ,คคลน�$นจะไดี�ย�นยอมลงชี่/�อเป-นผู้��เชี่�ยวชี่าญไว�ในที่ะเบยนผู้��เชี่�ยวชี่าญข้องศาล (ฎ9862541. / )

2. บางกรณการต�$งผู้��เชี่�ยวชี่าญ อาจไม)ต�องระบ,ชี่/�อต�วผู้��เชี่�ยวชี่าญโดียชี่�ดีเจน เชี่)น ในการตรวจพ�ส�จน8ลายม/อชี่/�อ ค�)ความอาจตกลงที่�าก�นใหั�ส)งหัล�กฐานไปย�งกองพ�ส�จน8หัล�กฐานกรมต'ารวจเพ/�อที่'าการตรวจพ�ส�จน8ลายม/อชี่/�อ โดียม�ไดี�ระบ,ชี่/�อผู้��เชี่�ยวชี่าญที่�จะที่'าการตรวจ เชี่)นน$ถ้/อว)าผู้��เชี่�ยวชี่าญคนหัน1�งคนใดีในกองพ�ส�จน8หัล�กฐานกรมต'ารวจ ย)อมเป-นผู้��เชี่�ยวชี่าญตรวจพ�ส�จน8ไดี� (ฎ 16782506. / ,ฎ -129212932512. / )

1111

3. กรณที่�ค�)ความไม)อาจตกลงก�นไดี�ในเร/�องต�$งผู้��เชี่�ยวชี่าญที่�จะที่'าการตรวจ ค�)ความมส�ที่ธ�น'าส/บผู้��มความร��เชี่�ยวชี่าญข้องฝี>ายตนตาม ป.ว�.พ.มาตรา

99 วรรคสอง ซึ่1�งถ้�ามการต�$งที่�$งสองฝี>าย ศาลจะต�องร�บฟั�งพยานข้องที่�$งสองฝี>ายดี�วย ส)วนค'าพยานข้องฝี>ายใดีจะมน'$าหัน�กน�$น เป-นเร/�องข้องการชี่��งน'$าหัน�กพยานหัล�กฐาน

4. การที่�จะส)งเอกสารไปใหั�ผู้��เชี่�ยวชี่าญตรวจพ�ส�จน8เป-นส�ที่ธ�ข้องค�)ความ ไม)ใชี่)หัน�าที่�ศาล แต)การตรวจพ�จารณาเปรยบเที่ยบลายม/อชี่/�อในเอกสารที่�ค�)ความส)งต)อศาล ซึ่1�งเป-นการพ�จารณาอย)างหัน1�ง ศาลย)อมมอ'านาจที่'าไดี� (ฎ20292526. / )

1212

5. ผู้��เชี่�ยวชี่าญที่�ศาลต�$งอาจถ้�กค�ดีค�านไดี� (ป.ว�.พ.มาตรา 129 2( ))

เหัต,ที่�จะค�ดีค�าน 1 อาจอาศ�ยเหัต,ตาม ป.ว�.พ.มาตรา

11 หัร/อ 2) ค�ดีค�านว)าผู้��น�$นไม)มความร�� ความ

ชี่'านาญพอที่�จะเป-นผู้��เชี่�ยวชี่าญป�ญหัา?

ผู้��เชี่�ยวชี่าญที่�ข้1$นที่ะเบยนไว�ก�บศาล ค�)ความมส�ที่ธ�ที่�จะค�ดีค�านในเร/�องความร��

ความชี่'านาญหัร/อไม)???

1313

ข้�อพ�จารณาในการแต)งต�$งผู้��เชี่�ยวชี่าญไม)ว)าโดียศาล

หัร/อ โดียค�)ความต�องระว�งในเร/�องดี�งต)อไปน$- ส)วนไดี�เสยในคดี

- เป-นผู้��มความร�� ความชี่'านาญหัร/อไม)บที่สร,ป

การร�บฟั�งความเหั�นข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญน�$น ไม)ใชี่)ว)าศาลจะต�องเชี่/�อแล�วพ�พากษาตาม

ความเหั�นน�$นเสมอไป ความเหั�นที่�สร,ปผู้ลแบบเล/�อนลอย หัร/อไม)มเหัต,ผู้ลประกอบเพยงพออาจไม)มน'$าหัน�กเพยงพอที่�ศาลจะเชี่/�อฟั�งไดี�

1414

6. การเบ�กความเป-นพยานผู้��เชี่�ยวชี่าญต)อศาลน�$น มฐานะเชี่)นเดียวก�บพยานบ,คคล

กล)าวค/อจะต�องมการสาบานตน หัร/อ ปฏิ�ญาณตนตาม ป.ว�.พ.มาตรา 112

ดี�วยส)วนส�ที่ธ�ที่�จะไดี�ร�บค)าธรรมเนยมและค)า

ใชี่�จ)ายที่�ไดี�ออกไปน�$น ใหั�เป-นไปตามกฎกระที่รวงย,ต�ธรรม โดียศาลจะก'าหันดีใหั�ตามสมควร ซึ่1�งค)าธรรมเนยมในการตรวจพ�ส�จน8ข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญน�$นถ้/อว)าเป-นค)าฤชี่าธรรมเนยม (ฎ 1652509. / ,ฎ23722539

1515

4 การแสดีงความเหั�นข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญ (ป.ว�.พ.มาตรา 130)

1. ดี�วยวาจา ป.ว�.พ.มาตรา 130

วรรคสอง น'าว�ธการส/บพยานบ,คคลมาใชี่�

2. เป-นหัน�งส/อ ถ้�าศาลย�งไม)พอใจ หัร/อ ค�)ความร�องข้อ

1. ใหั�ผู้��เชี่�ยวชี่าญที่'าความเหั�นเพ��มเต�มเป-นหัน�งส/อ

2. เรยกผู้��เชี่�ยวชี่าญใหั�มาศาลเพ/�ออธ�บายดี�วยวาจา

3 ต�$งผู้��เชี่�ยวชี่าญคนอ/�นอก

1616

ข้�อส�งเกตเก�ยวก�บการแสดีงความเหั�นข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญ 1. ผู้��เชี่�ยวชี่าญในคดีแพ)งผู้��เชี่�ยวชี่าญจะแสดีง

ความเหั�นเป-นหัน�งส/ออย)างเดียวก�ไดี� (ฎ1192250. /6,ฎ16242511. / ,ฎ -129212932512. / ,ฎ5902513/ ,ฎ14072513. / ,ฎ12602518. / ,ฎ.10862529/ ,ฎ19422542. / ,ฎ4693254. /5

ฎ46932545. / การแต)งต�$งผู้��เชี่�ยวชี่าญเพ/�อที่'าการพ�ส�จน8ลายม/อชี่/�อในเอกสาร ป.ว�.พ . มาตรา 130

บ�ญญ�ต�ใหั�ผู้��เชี่�ยวชี่าญอาจแสดีงความเหั�นดี�วยวาจา หัร/อ เป-นหัน�งส/อก�ไดี�แล�วแต)ศาลจะต�องการ เม/�อ พ.ต.ที่ . ป . ที่'าความเหั�นในการตรวจพ�ส�จน8ลายม/อชี่/�อข้องผู้��ตายเป-นหัน�งส/อแล�ว โดียใหั�ความเหั�นว)าลายม/อผู้��เข้ยนไม)คงที่� ไม)อาจลงความเหั�นใดีๆ ไดี� เชี่)นน$การใหั� พ.ต.ที่ . ป . มาเบ�กความประกอบรายงานอกจ1งไม)มประโยชี่น8ต)อการว�น�จฉั�ยข้�อเที่�จจร�งแหั)งคดีแต)อย)างใดี ค'าส��งศาลชี่�$นต�นที่�ไม)อน,ญาตใหั�ผู้��ค�ดีค�านย/�นบ�ญชี่ระบ,พยานเพ��มเต�มจ1งเป-นดี,ลพ�น�จที่�ชี่อบดี�วยกฎหัมายแล�ว

1717

2. ผู้��เชี่�ยวชี่าญมฐานะเป-นพยานบ,คคล ดี�งน�$นหัากจะต�องมกรณที่�ต�องมา

เบ�กความดี�วยวาจาต)อศาล ก�จะต�องตกอย�)ภายใต�บที่บ�งค�บว)าดี�วยการเบ�กความและ

การซึ่�กถ้ามพยานบ,คคลดี�วย เชี่)น การสาบานตน (ป.ว�.พ.มาตรา 112)การออกหัมายเรยกพยานบ,คคล

(ป.ว�.พ.มาตรา 106)การซึ่�กถ้ามพยาน (ป.ว�.พ.มาตรา

- 113 119)

1818

ข้�อส�งเกตเก�ยวก�บผู้��เชี่�ยวชี่าญในคดีอาญา (ป.ว�.อ . มาตรา 243)

1 . ในคดีอาญาผู้��เชี่�ยวชี่าญอาจที่'าความเหั�นเป-นหัน�งส/อไดี� แต)ต�องมาเบ�กความประกอบ เว�น

แต)มเหัต,จ'าเป-น หัร/อค�)ความไม)ต�ดีใจซึ่�กถ้ามผู้��เชี่�ยวชี่าญน�$น ศาลจะใหั�ร�บฟั�งความเหั�นเป-น

หัน�งส/อดี�งกล)าวโดียผู้��เชี่�ยวชี่าญไม)ต�องมาเบ�กความประกอบก�ไดี�

2 ในกรณที่�ผู้��เชี่�ยวชี่าญต�องมาเบ�กความประกอบใหั�ส)งส'าเนาหัน�งส/อดี�งกล)าวต)อศาลใน

จ'านวนที่�เพยงพอล)วงหัน�าไม)น�อยกว)า 7 ก)อนว�นเบ�กความเพ/�อใหั�ค�)ความอกฝี>ายหัน1�งมาร�บไป

1919

ข้�อส�งเกต การที่�กฎหัมายที่�แก�ไข้ใหัม)ไดี�ข้ยายข้�อยกเว�น

ใหั�ผู้��เชี่�ยวชี่าญไม)ต�องมาเบ�กความประกอบเน/�องมาจากไดี�ก'าหันดีใหั�ต�องส)งส'าเนาความเหั�นที่�ไดี�ที่'าเป-นหัน�งส/อน�$นต)อศาลและค�)ความล)วงหัน�าไม)

น�อยกว)า 7 ว�น ก)อนว�นเบ�กความดี�งน�$น จ1งสร,ปหัล�กกฎหัมายที่�แก�ไข้ใหัม)ไดี�ว)า

ในคดีอาญาถ้�าผู้��เชี่�ยวชี่าญที่'าความเหั�นเป-นหัน�งส/อก�ต�องส)งส'าเนาความเหั�นน�$นต)อศาลเพ/�อใหั�ค�)ความอกฝี>ายหัน1�งร�บไป แต)ถ้�ามาเบ�กความเองโดียไม)ไดี�ที่'าความเหั�นเป-นหัน�งส/อก�ย)อมไม)ม

ส'าเนาหัน�งส/อดี�งกล)าวที่�จะส)ง

2020

5 การตรวจพ�ส�จน8พยานหัล�กฐานที่างว�ที่ยาศาสตร8

ป.ว�.พ . และ ป.ว�.อ . ที่�แก�ไข้ใหัม)ไดี�เพ��มบที่บ�ญญ�ต�เก�ยวก�บการตรวจพ�ส�จน8พยานหัล�กฐานที่างว�ที่ยาศาสตร8ที่�ต�องมการเก�บต�วอย)างจากอว�ยวะหัร/อส)วนประกอบข้องบ,คคลไว�ใน ป.ว�.พ . มาตรา

1281/ และป.ว�.อ . มาตรา 2441/

2121

คดีแพ)ง เป-นไปตาม ป.ว�.พ . มาตรา 1281/“ในกรณที่�จ'าเป-นต�องใชี่�พยานหัล�กฐานที่างว�ที่ยาศาสตร8เพ/�อ

พ�ส�จน8ข้�อเที่�จจร�งใดีที่�เป-นประเดี�นส'าค�ญแหั)งคดี เม/�อศาลเหั�นสมควรหัร/อเม/�อค�)ความฝี>ายใดีฝี>ายหัน1�งร�องข้อ ศาลมอ'านาจส��งใหั�ที่'าการตรวจพ�ส�จน8บ,คคล ว�ตถ้,หัร/อเอกสารใดีๆ โดียว�ธการที่างว�ที่ยาศาสตร8ไดี�

ในกรณที่�พยานหัล�กฐานที่างว�ที่ยาศาสตร8จะสามารถ้พ�ส�จน8ใหั�เหั�นถ้1งข้�อเที่�จจร�งที่�ที่'าใหั�ศาลว�น�จฉั�ยชี่$ข้าดีคดีไดี�โดียไม)ต�องส/บพยานหัล�กฐานอ/�นอก เม/�อศาลเหั�นสมควรหัร/อเม/�อค�)ความฝี>ายใดีฝี>ายหัน1�งร�องข้อ ศาลอาจส��งใหั�ที่'าการตรวจพ�ส�จน8ตามวรรคหัน1�งโดียไม)ต�องรอใหั�ถ้1งว�นส/บพยานตามปกต�ก�ไดี�

ในกรณที่�การตรวจพ�ส�จน8ตามวรรคหัน1�งหัร/อวรรคสองจ'าเป-นต�องเก�บต�วอย)าง เล/อดี เน/$อเย/�อ ผู้�วหัน�ง เส�นผู้มหัร/อข้น ป�สสาวะ อ,จจาระ น'$าลายหัร/อสารค�ดีหัล��งอ/�น สารพ�นธ,กรรม หัร/อส)วนประกอบอ/�นข้องร)างกาย หัร/อส��งที่�อย�)ในร)างกายจากค�)ความหัร/อบ,คคลใดี ศาลอาจใหั�ค�)ความหัร/อบ,คคลใดีร�บการตรวจพ�ส�จน8จากแพที่ย8หัร/อผู้��เชี่�ยวชี่าญอ/�นไดี� แต)ต�องกระที่'าเพยงเที่)าที่�จ'าเป-นและสมควร ที่�$งน$ถ้/อเป-นส�ที่ธ�ข้องค�)ความหัร/อบ,คคลน�$นที่�จะย�นยอมหัร/อไม)ก�ไดี�

2222

ในกรณที่�ค�)ความฝี>ายใดีไม)ย�นยอมหัร/อไม)ใหั�ความร)วมม/อต)อการตรวจพ�ส�จน8ตามวรรคหัน1�งหัร/อวรรคสอง หัร/อไม)ใหั�ความย�นยอมหัร/อกระที่'าการข้�ดีข้วางม�ใหั�บ,คคลที่�เก�ยวข้�องใหั�ความย�นยอมต)อการตรวจเก�บต�วอย)างส)วนประกอบข้องร)างกายตามวรรคสาม ก�ใหั�ส�นน�ษฐานไว�ก)อนว)าข้�อเที่�จจร�งเป-นไปตามที่�ค�)ความฝี>ายตรงข้�ามกล)าวอ�าง

ค)าใชี่�จ)ายในการตรวจพ�ส�จน8ตามมาตราน$ ใหั�ค�)ความฝี>ายที่�ร�องข้อใหั�ตรวจพ�ส�จน8เป-นผู้��ร�บผู้�ดีชี่อบโดียใหั�ถ้/อว)าเป-นส)วนหัน1�งข้องค)าฤชี่าธรรมเนยม แต)ถ้�าผู้��ร�องข้อไม)สามารถ้เสยค)าใชี่�จ)ายไดี� หัร/อเป-นกรณที่�ศาลเป-นผู้��ส��งใหั�ตรวจพ�ส�จน8 ใหั�ศาลส��งจ)ายตามระเบยบที่�คณะกรรมการบร�หัารศาลย,ต�ธรรมก'าหันดี ส)วนความร�บผู้�ดีในค)าใชี่�จ)ายดี�งกล)าวใหั�เป-นไปตามมาตรา 158 หัร/อมาตรา 161”

2323

คดีอาญา เป-นไปตาม ป.ว�.อ . มาตรา 2441

“ในกรณความผู้�ดีอาญาที่�มอ�ตราโที่ษจ'าค,ก หัากมความจ'าเป-นต�องใชี่�พยานหัล�กฐานที่างว�ที่ยาศาสตร8เพ/�อพ�ส�จน8ข้�อเที่�จจร�งใดีที่�เป-นประเดี�นส'าค�ญแหั)งคดี ใหั�ศาลมอ'านาจส��งใหั�ที่'าการตรวจพ�ส�จน8บ,คคล ว�ตถ้, หัร/อเอกสารใดี โดียว�ธการที่างว�ที่ยาศาสตร8ไดี�

ในกรณที่�การตรวจพ�ส�จน8ตามวรรคหัน1�ง จ'าเป-นต�องตรวจเก�บต�วอย)างเล/อดี เน/$อเย/�อ ผู้�วหัน�ง เส�นผู้มหัร/อข้น น'$าลาย ป�สสาวะ อ,จจาระ สารค�ดีหัล��ง สารพ�นธ,กรรมหัร/อส)วนประกอบข้องร)างกายจากค�)ความหัร/อบ,คคลใดี ใหั�ศาลมอ'านาจส��งใหั�แพที่ย8หัร/อผู้��เชี่�ยวชี่าญดี'าเน�นการตรวจดี�งกล)าวไดี� แต)ต�องกระที่'าเพยงเที่)าที่�จ'าเป-นและสมควรโดียใชี่�ว�ธการที่�ก)อใหั�เก�ดีความเจ�บปวดีน�อยที่�ส,ดีเที่)าที่�จะกระที่'าไดี� ที่�$งจะต�องไม)เป-นอ�นตรายต)อร)างกายหัร/ออนาม�ยข้องบ,คคลน�$น และค�)ความหัร/อบ,คคลที่�เก�ยวข้�องต�องใหั�ความย�นยอม หัากค�)ความฝี>ายใดีไม)ย�นยอมหัร/อกระที่'าการป@องป�ดีข้�ดีข้วางม�ใหั�บ,คคลที่�เก�ยวข้�องใหั�ความย�นยอมโดียไม)มเหัต,อ�นสมควร ใหั�ส�นน�ษฐานไว�เบ/$องต�นว)าข้�อเที่�จจร�งเป-นไปตามที่�ค�)ความฝี>ายตรงข้�ามกล)าวอ�าง

2424

ในกรณที่�พยานหัล�กฐานที่างว�ที่ยาศาสตร8สามารถ้พ�ส�จน8ใหั�เหั�นถ้1งข้�อเที่�จจร�งที่�อาจที่'าใหั�ศาลว�น�จฉั�ยชี่$ข้าดีคดีไดี�โดียไม)ต�องส/บพยานหัล�กฐานอ/�นอก หัร/อมเหัต,อ�นควรเชี่/�อว)า หัากมการเน��นชี่�ากว)าจะน'าพยานหัล�กฐานที่างว�ที่ยาศาสตร8อ�นส'าค�ญมาส/บในภายหัน�า พยานหัล�กฐานน�$นจะส�ญเสยไปหัร/อยากแก)การตรวจพ�ส�จน8 เม/�อค�)ความฝี>ายใดีฝี>ายหัน1�งร�องข้อหัร/อเม/�อศาลเหั�นสมควร ศาลอาจส��งใหั�ที่'าการตรวจพ�ส�จน8ที่างว�ที่ยาศาสตร8ตามความในวรรคหัน1�งและวรรคสองไดี�ที่�นที่โดียไม)จ'าต�องรอใหั�ถ้1งก'าหันดีว�นส/บพยานตามปกต� ที่�$งน$ ใหั�น'าบที่บ�ญญ�ต�ในมาตรา 237 ที่ว� มาใชี่�บ�งค�บโดียอน,โลม

ค)าใชี่�จ)ายในการตรวจพ�ส�จน8ตามมาตราน$ใหั�ส��งจ)ายจากงบประมาณตามระเบยบที่�คณะกรรมการบร�หัารศาลย,ต�ธรรมก'าหันดีโดียความเหั�นชี่อบจากกระที่รวงการคล�ง”

2525

การตรวจพ�ส�จน8ที่างว�ที่ยาศาสตร8ในชี่�$นสอบสวน ตาม ป.ว�.อ . มาตรา 1311/

“ในกรณที่�จ'าเป-นต�องใชี่�พยานหัล�กฐานที่างว�ที่ยาศาสตร8เพ/�อพ�ส�จน8ข้�อเที่�จจร�งตามมาตรา 131 ใหั�พน�กงานสอบสวนมอ'านาจใหั�ที่'าการตรวจพ�ส�จน8บ,คคล ว�ตถ้, หัร/อเอกสารใดีๆ โดียว�ธการที่างว�ที่ยาศาสตร8ไดี�

ในกรณความผู้�ดีอาญาที่�มอ�ตราโที่ษจ'าค,กอย)างส�งเก�นสามป; หัากการตรวจพ�ส�จน8ตามวรรคหัน1�งจ'าเป-นต�องตรวจเก�บต�วอย)างเล/อดี เน/$อเย/�อ ผู้�วหัน�ง เส�นผู้มหัร/อข้น น'$าลาย ป�สสาวะ อ,จจาระ สารค�ดีหัล��ง สารพ�นธ,กรรมหัร/อส)วนประกอบข้องร)างกายจากผู้��ต�องหัา ผู้��เสยหัายหัร/อบ,คคลที่�เก�ยวข้�อง ใหั�พน�กงานสอบสวนผู้��ร�บผู้�ดีชี่อบมอ'านาจใหั�แพที่ย8หัร/อผู้��เชี่�ยวชี่าญดี'าเน�นการตรวจดี�งกล)าวไดี� แต)ต�องกระที่'าเพยงเที่)าที่�จ'าเป-นและสมควรโดียใชี่�ว�ธการที่�ก)อใหั�เก�ดีความเจ�บปวดีน�อยที่�ส,ดีเที่)าที่�จะกระที่'าไดี� ที่�$งจะต�องไม)เป-นอ�นตรายต)อร)างกายหัร/ออนาม�ยข้องบ,คคลน�$น และผู้��ต�องหัา ผู้��เสยหัาย หัร/อบ,คคล ที่�เก�ยวข้�องต�องใหั�ความย�นยอม หัากผู้��ต�องหัาหัร/อผู้��เสยหัายไม)ย�นยอมโดียไม)มเหัต,อ�นสมควรหัร/อผู้��ต�องหัาหัร/อผู้��เสยหัายกระที่'าการป@องป�ดีข้�ดีข้วางม�ใหั�บ,คคลที่�เก�ยวข้�องใหั�ความย�นยอมโดียไม)มเหัต,อ�นสมควร ใหั�ส�นน�ษฐานไว�เบ/$องต�นว)าข้�อเที่�จจร�งเป-นไปตามผู้ลการตรวจพ�ส�จน8ที่�หัากไดี�ตรวจพ�ส�จน8แล�วจะเป-นผู้ลเสยต)อผู้��ต�องหัาหัร/อผู้��เสยหัายน�$นแล�วแต)กรณ

ค)าใชี่�จ)ายในการตรวจพ�ส�จน8ตามมาตราน$ ใหั�ส��งจ)ายจากงบประมาณตามระเบยบที่�ส'าน�กงานต'ารวจแหั)งชี่าต� กระที่รวงมหัาดีไที่ย กระที่รวงย,ต�ธรรม หัร/อส'าน�กงานอ�ยการส�งส,ดี แล�วแต)กรณ ก'าหันดีโดียไดี�ร�บความเหั�นชี่อบจากกระที่รวงการคล�ง”

2626

การตรวจพยานหัล�กฐานที่างว�ที่ยาศาสตร8ไว�ก)อนถ้1งก'าหันดีเวลาส/บพยานไดี�ตาม ป.ว�.อ . มาตรา 237 ตร

“มาตรา 237 ตร ใหั�น'าความในมาตรา 237 ที่ว� มาใชี่�บ�งค�บโดียอน,โลมแก)กรณการส/บพยานผู้��เชี่�ยวชี่าญ และพยานหัล�กฐานอ/�น และแก)กรณที่�ไดี�มการฟั@องคดีไว�แล�วแต)มเหัต,จ'าเป-นที่�ต�องส/บพยานหัล�กฐานไว�ก)อนถ้1งก'าหันดีเวลาส/บพยานตามปกต�ตามมาตรา 1732/ วรรคสองดี�วย

ในกรณที่�พยานหัล�กฐานที่างว�ที่ยาศาสตร8จะสามารถ้พ�ส�จน8ใหั�เหั�นถ้1งข้�อเที่�จจร�งอ�นส'าค�ญในคดีไดี� หัร/อมเหัต,อ�นควรเชี่/�อว)า หัากมการเน��นชี่�ากว)าจะน'าพยานหัล�กฐานที่างว�ที่ยาศาสตร8อ�นส'าค�ญมาส/บในภายหัน�าพยานหัล�กฐานน�$นจะส�ญเสยไปหัร/อเป-นการยากแก)การตรวจพ�ส�จน8 ผู้��ต�องหัาหัร/อพน�กงานอ�ยการโดียตนเองหัร/อเม/�อไดี�ร�บค'าร�องจากพน�กงานสอบสวนหัร/อผู้��เสยหัาย จะย/�นค'าร�องข้อใหั�ศาลส��งใหั�ที่'าการตรวจพ�ส�จน8ที่างว�ที่ยาศาสตร8ตามความในมาตรา 2441/ ไว�ก)อนฟั@องก�ไดี� ที่�$งน$ ใหั�น'าบที่บ�ญญ�ต�ในมาตรา 237 ที่ว�มาใชี่�บ�งค�บโดียอน,โลม”

2727

6 ข้อบเข้ตการร�บฟั�งความเหั�นข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญ

1. ความเหั�นข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญเป-นพยานหัล�กฐานชี่�$นหัน1�ง ที่�เข้�ามาส�)ส'านวนการพ�จารณา

คดีข้องศาล ศาลย�งต�องใชี่�ดี,ลพ�น�จชี่��งน'$าหัน�กพยาน

หัล�กฐานที่�$งปวงแล�วว�น�จฉั�ยชี่$ข้าดีต�ดีส�นคดีต)อไป2.กรณที่�ศาลจะไม)ร�บฟั�งความเหั�นข้องผู้��

เชี่�ยวชี่าญ ก�ค/อกรณที่�เป-นความเหั�นที่างว�ชี่าการที่�ศาลร��เอง หัร/อกรณที่�เป-นข้�อเที่�จจร�งซึ่1�งร��ก�นอย�)ที่��วไป (judicial notice) เชี่)น กฎหัมายไที่ย ภาษาไที่ย (เว�นแต) จะเป-นกรณที่�เป-นภาษาที่�อง

ถ้��น ) ศลธรรม

2828

7 การชี่��งน'$าหัน�กความเหั�นข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญ

โดียหัล�ก แล�วความเหั�นข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญ เป-นเพยงพยานหัล�กฐานชี่�$นหัน1�งในการที่�ศาลจะใชี่�ประกอบก�บพยานหัล�กฐานอ/�นในการว�น�จฉั�ยชี่$ข้าดีคดี

แต) มบางกรณที่�ความเหั�นข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญมน'$าหัน�กมากและถ้/อเป-นข้�อย,ต� เชี่)น ค�)ความที่�าก�นใหั�เอาความเหั�นข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญเป-นย,ต�เชี่)นน$ศาลก�ต�องพ�จารณาใหั�เป-นไปตามค'าที่�าน�$น (ฎ 81250. /

3, ฎ 16782506. / , ฎ 5602513. / )

2929

ป�ญหัา ใครจะมน'$าหัน�กดีกว)าก�น ?ความเหั�นข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญ VSประจ�กษ8พยาน

ฎ 14062530. / VS

ฎ 4012532 ฎ 31172535. /

3030

ฎ14062530. / โจที่ก8มส�ญญาก��มาแสดีงต)อศาล โดียส�ญญาก��ดี�งกล)าว กองพ�ส�จน8หัล�กฐานกรมต'ารวจโดียผู้��เชี่�ยวชี่าญ

ข้องศาลที่'าการตรวจพ�ส�จน8ลายม/อชี่/�อ และรายงานว)าลายม/อชี่/�อในส�ญญาก��ก�บลายม/อชี่/�อข้องจ'าเลยน)าจะเป-นลายม/อชี่/�อข้องบ,คคล

เดียวก�น การที่�จ'าเลยอ�างว)าเป-นลายม/อชี่/�อปลอม และมแต)พยานบ,คคลมาส/บว)าไม)ใชี่)ลายม/อชี่/�อข้องจ'าเลยน�$น ไม)มน'$าหัน�กเพยงพอที่�จะหั�กล�างการพ�ส�จน8ข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญการตรวจพ�ส�จน8ลายม/อตามหัล�กว�ชี่าการไดี�

ฎ4012532. / การว�น�จฉั�ยป�ญหัาว)าจ'าเลยออกต�Cวส�ญญาใชี่�เง�นใหั�โจที่ก8หัร/อไม)น�$น แม�โจที่ก8มประจ�กษ8พยานเพยงปาก

เดียว แต)ก�เบ�กความอย)างมเหัต,ผู้ล ไม)มข้�อพ�ร,ธสงส�ยย/นย�นว)าจ'าเลยออกต�Cวส�ญญาใชี่�เง�นใหั�โจที่ก8ต)อหัน�าพยานย)อมมน'$าหัน�กดีกว)า พยานข้องจ'าเลยซึ่1�งมเพยงแต)รายงานความเหั�นข้องผู้��เชี่�ยวชี่าญที่�ที่'าการ

ตรวจพ�ส�จน8ลายม/อชี่/�อในต�Cวส�ญญาใชี่�เง�นว)าไม)น)าจะเป-นลายม/อชี่/�อข้องจ'าเลยโดียที่�ต�วจ'าเลยม�ไดี�มาเบ�กความสน�บสน,นข้�ออ�างข้องตนแต)

อย)างใดี (ฎ31172535. / )