Θεωρία Galois

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Galois Theory notes Greek

Citation preview

  • 5/26/2018 Galois

    1/74

    Galois

    Galois

  • 5/26/2018 Galois

    2/74

  • 5/26/2018 Galois

    3/74

    x3 2 xn 1

    Galois

    Galois

    x3 2 Galois Galois Galois Galois

  • 5/26/2018 Galois

    4/74

  • 5/26/2018 Galois

    5/74

    f(x) C[x] deg f(x) > 0 a C f(a) = 0 C

    f(x)C[x] f(a) = 0 q(x) C[x] f(x) = (x a)q(x) f(x) f(x) C[x] n= deg f(x)> 0 f(x) n C C C[x] C[x] R[x] C[x]

    C R x2 + 1 R[x] R C[x]

  • 5/26/2018 Galois

    6/74

    Galois

    Gauss Argand Gauss

    Galois

    dal Ferro, Cardano, Tartaglia, Ferrari

    x3 +mx n= 0

    3

    n

    2+

    (

    n

    2)2 + (

    m

    3)3 3

    n

    2+

    (

    n

    2)2 + (

    m

    3)3 .

  • 5/26/2018 Galois

    7/74

    Galois

    Ruffini Lagrange

    Ruffini

    Abel

    Abel-Ruffini

    f(x) =x5 2 C[x] f(x) b= 5

    2 f(x) = (x b)q(x) deg q(x) = 4 q(x)

    f(x)

    f(x) f(x) Galois Galois f(x)

    Galois

    Galois

    k f(x) k[x] E k f(x) E k Galois f(x)

  • 5/26/2018 Galois

    8/74

    Galois

    k

    (0, 0) (1, 0) (2, 0)

    (1, 0) (

    1, 0)

    (n, 0) : n Z

    a, b b= 0 ab a b a/b a

    {(a, b) : a2, b2 Q}

  • 5/26/2018 Galois

    9/74

    Galois

    k 0= f(x) k[x] f(x) k[x] f(x) = q1(x)q2(x) q1(x), q2(x)k[x] q1(x) q2(x)

    x3 2

    f(x) = x3 2 f(x) Q[x] R[x] C[x] f(x) C b=

    3

    2 f(x) m= 0 n= 2 x bR[x] x3 2

    f(x) =x3 2 = (x 3

    2)(x2 + 3

    2 x + 3

    4)

    f(x) = (x b)(x2 +b x+b2

    p(x) =x2 + b x + b2 x3 2

    3

    2(12i

    3

    2 ).

  • 5/26/2018 Galois

    10/74

    Galois

    =12

    +i

    3

    2 .

    0 =3 =e2i = 1 , = e2i/3 = cos(2

    3) +i sin(

    2

    3) , 2 =1

    2i3

    2 .

    x3 2 C b b 2b

    f(x) Q Q[x] f(x) f(x) Q[x]

    b q(x) R f(x) =

    (x b)q(x) R[x]

    f(x)

    R[x]

    q(x) R q(x) R[x] R[x] f(x) f(x) = (x b)q(x)

    f(x) C[x] f(x) = (x b)(x b)(x 2b)

    k f(x) k[x]

    bk

    f(b) = 0

    f(x) = (x b)q(x) q(x) k[x]

    deg f(x) = 1 f(x)

    deg f(x) = 2, 3 f(x) f(x) k

    kF F f(x) F[x] f(x) k[x]

    xn

    1

    f(x) =x3 1 Q[x] f(1) = 0

    x3 1 = (x 1)(x2 +x+ 1) .

  • 5/26/2018 Galois

    11/74

    Galois

    3(x) =x2 +x+ 1

    3(x) 2 = e2i/3 3 (3)

    3 =3 = 1 x3

    1 3

    23

    33 = 1

    (x 3)(x 23) =x2 +x+ 1

    23+3+ 1 = 0

    3 23 = 1

    3(x) R[x] Q[x] C[x] n n

    n= e2i/n = cos(

    2

    n) +i sin(

    2

    n)

    n n n(x)

    n(x) =xn1 +xn2 + +x + 1 .

    xn 1 = (x 1)n(x)

    n(x) C n 2n

    n1n

    n

    (kn)n1 + (kn)n2 + (kn) + 1 = 0 k= 1, . . . , n 1

    n 2n n1n = 1

    n(x)

    Q[x]

    n

    n

    2/n n= 5

  • 5/26/2018 Galois

    12/74

    Galois

    n = 4 4 = ei/2 = i 4(x) = x

    3 +x2 +x+ 1 = (x+ 1)(x2 + 1) 4(x) Q[x]

    n(x)

    1 n(x) Q[x] n(x) R[x]

    k k[x] I k[x]

    f1(x), f2(x)

    I f1(x)

    f2(x)

    I

    f(x)I g(x) k[x] g(x) f(x)I f(x)k[x] (f(x)) :={q(x)f(x) : q(x)k[x]} k[x] f(x) I= (f(x)) f(x) g(x) (f(x)) = (g(x)) f(x) =cg(x) c k C[x] (x2 + 1) = (2x2 + 2)

    k[x] k k k[x]

    {xi : i N} dimkk[x] = k[x]

  • 5/26/2018 Galois

    13/74

    Galois

    k[x] I k[x] f(x) k[x] I = (f(x)) I= 0 f(x) I

    I = (f(x)) k[x] f(x) f(x) k[x] k[x]/I

    k[x] I k[x]/I

    k[x] (f(x)) f(x)

    f(x) k k[x]/(f(x)) : kk[x]/(f(x)) (c) =c + (f(x))

    k[x] f(x), g(x)R f(x)=0 q(x) r(x)R g(x) =f(x)q(x) +r(x) r(x) = 0 deg r(x)< deg q(x)

    k[x] 0=f(x) R f(x) f(x)

    q1(x), . . . , q s(x) k[x] n1, . . . , ns N qi(x)=qj(x) i=j ni> 0 i= 1, . . . , s

    f(x) =q1(x)n1 qs(x)ns . f(x) = g1(x)

    m1 gt(x)mt f(x) i= j gi(x)=gj(x) 0< mi N i= 1, . . . , t t= s {q1, . . . , q s}={g1, . . . , q s}

    f(x), g(x)k[x] f(x) g(x) k[x] (f(x), g(x)) f(x) g(x) (f(x), g(x)) =

    {q1(x)f(x)+

    q2(x)g(x) : q1(x), q2(x) k[x]} (f(x), g(x)) f(x) g(x) (f(x), g(x)) = 1 (f(x), g(x)) = k[x]

  • 5/26/2018 Galois

    14/74

    Galois

    I = (x2 + 1) R[x] R R[x]/I 1 :R R[x]/I 1(c) = c+ I R[x]/I f(x) + I f(x) = (x2 + 1)q(x) +r(x) r(x)

    Q[x] deg(r(x))< 1

    f(x) + I = r(x) + I R[x]/I a+ bx + I a, b R 2: R[x]/I C 2(a + bx+ I) = a + bi 3 = 2 1 : R C 3(c) =2 1(c) =2(c+I) =c R C

    I = (x2 3) E = Q[x]/I x2 3Q[x] E f(x) + I f(x) Q[x] f(x) = (x2 3)q(x) + r(x) r(x) Q[x] deg(r(x)) < 2 f(x) + I=r(x) + I x2 + I= 3 + I E (x + I)1 = 13x + I (x+ 2 +I)1 =x+ 2 +I Q E cc + I c +I c

    k k[x]

    3 Q[x] Gauss

    f(x) = anxn + +a0 Z[x]

    a0, . . . , an deg f(x)> 0 f(x) Z[x] f(x) Q[x]

    f(x) =anxn

    + + a0 Z[x] deg f(x) =n

    rs Q (r, s) = 1 f(x) r| a0 s| an

    f(x) f(a)= 0 a a0 f(x) Q

  • 5/26/2018 Galois

    15/74

    Galois

    x3 3x 1 Q[x]

    x2 p x3 p Q[x] p

    Eisenstein

    f(x) = anxn + +a0Z[x] pZ

    p ai i= 0, . . . , n 1 p an p2 a0 f(x) Q[x]

    f(x) = 2/9x5 + 5/3x4 +x3 +1/3 Q[x] f(x) Q[x] 9f(x) = 2x5 + 15x4 + 9x3 + 3 Q[x] Eisenstein 9f(x) p= 3

    f(x)

    k f(x) =k[x] f(x) g(x) = f(ax +b) a, b k a= 0 Eisenstein

    f(x) =x16 +x15 + +x+ 1Q[x] Eisenstein Eisenstein

    f(x+ 1) p = 17 Z[x] f(x) Q[x]

    pZ p(x) =xp1 +xp2 + +x+ 1Q[x] Eisenstein p(x+ 1) p p(x)(x 1) =xp 1

    p(x+1) =(x+ 1)p 1

    x =

    xp +p1

    xp1 +

    p2

    xp2 + + pp1x+ 1 1

    x

    =xp1 + p1xp2 + p

    2xp3 + +p

    Eisenstein q(x+1) p p(x + 1) p(x)

  • 5/26/2018 Galois

    16/74

    Galois

    4(x) =x3 +x2 +x+1 Q[x] C 1, i x + 1 4(x)

    f(x)

    Z[x]

    Zp[x] p Z : ZZp a aa mod p

    : Z[x] Zp[x], a0+a1x+ +anxn a0+a1x+ +anxn .

    f(x)Z[x] p deg f(x) = deg (f(x)) (f(x)) Zp[x] f(x) Z[x]

    Zp (f(x))

    x2+x+1 x3 +x+1 Z2[x] Z2 x2 + x + 1 x3 + x + 1 Z[x] Q[x]

    x2 +1 Z2[x] x2 +1 = (x+1)2

    Z2[x] Z[x]

    4 Z2[x] x x+1 x2+x+1 x3 +x+ 1 x4 +x3 + 1 x4 +x+ 1 x4 +x3 +x2 +x+ 1

    x6+x3+1 Z2[x] 7x4+5x3+3 x6 + 11x31 Q[x] x4 + x3 + 1 x6 +x3 + 1 Z2[x]

    f(x) =x

    4

    10x + 1 Z[x]

    Zp[x] p

  • 5/26/2018 Galois

    17/74

    Galois

    k q(x) f(x) k[x] q(x)| f(x) q(x) k[x] f(x) =q(x)q(x)

    f(x) k[x] a k f(x) (x a)| f(x) k[x] f(x) = (x a)q(x) +r(x) deg r(x)

  • 5/26/2018 Galois

    18/74

    Galois

    k p(x) k[x] p(x) k[y]/(p(y))

    I = (p(y))

    E = k[y]/I

    k

    E

    k E c c+ (p(y)) y+I E p(x) p(x) =a0+a1x + +anxn k[x]

    p(y+I) =a0(1 +I) +a1(y+I) + +an(y+I)n

    = (a0+I) + (a1y+I) + + (anyn +I) = p(y) +I=I .

    F k L/ k k F Kronecker

    Kronecker f(x) k[x] k L/k f(x) L[x]

    f(x) deg f(x) = 1 L = k deg f(x) > 1 f(x) = g(x)p(x) p(x), g(x)k[x] p(x) p(x) f(x) L g(x) L deg g(x) = deg f(x) 1< deg f(x)

    degp(x)> 1 M/ k p(x) aM p(x) = (xa)h(x)M[x] f(x) = (x a)h(x)g(x) M[x] deg h(x)g(x) < deg f(x) L M h(x)g(x) f(x) L k

    Kronecker deg f(x) =n L f(x)

    f(x) =c(x a1)s1 (x at)st

    c k ai L ai= aJ 1 i t f(x) n n = s1+ +st

  • 5/26/2018 Galois

    19/74

    Galois

    s1, . . . , st a1, . . . , at f(x) L f(x)

    f(x) =c0+ c1x + + cnxn k[x] k L f(x) f(x) f(x) f(x) = c1+ 2c2x+ +ncnxn1 f(x) L (f(x), f(x))= 1 (f(x), f(x)) k L

    f(x) =c(x a1)s1 (x at)st L[x] . si > 1 i {1, . . . , t} xai f(x) f(x) (f(x), f(x))

    = 1

    g(x)k[x] k[x] g(x) k 0 g(x)= 0 deg g(x) = deg g(x) 1 g(x) g(x) (g(x), g(x)) =1 g(x) g(x) k[x] g(x) f(x) k[x] f(x) f(x)

    k f(x)k[x] k f(x)

    k p p f(x) f(x) f(x) f(x) f(x) f(x) f(x) = 0 f(x)

    f(x) =x2 + 1

    Z2[x] f(x) = 0 f(x) = (x+ 1)2

    f(x) = xp

    n

    +xZp[x] p f(x) Zp[x] p f(x) =pnxp

    n1 +1 = 1 (f(x), f(x)) = 1

  • 5/26/2018 Galois

    20/74

    Galois

    f(x) = xp x+a Zp[x] p f(x) =1 f(x)

    k = Z2[t] ={a(t)/b(t) : a(t), b(t) Z2[t], b(t)= 0} f(x) = x2

    t

    k[x]

    k f(x) = 0 f(x)

    k f(x) k[x] Kronecker L/ k f(x) k F L f(x) F[x] L/ k f(x) k

    C x2 2 Q x2

    2 = (x

    2)(x+

    2)

    R[x] R x2 + 1 Q

    Q[x]

    f1(x) =x9 + 4x+ 6

    f2(x) =x+ 1 f3(x) =x4 + 4 f4(x) = 8x3 6x 1 f5(x) =x4 2x2 + 9 f6(x) =x4 + 1 f7(x) =x7 + 7x+ 14 f8(x) =x(p1)p +x(p2)p + +x2p +xp + 1 p f9(x) = 4/3x5 + 6/5x2 + 2 f10(x) =x5 10x + 2 f11(x) =x5 10x + 1

    x4 + 4Z3[x]

  • 5/26/2018 Galois

    21/74

    Galois

    x4 + 4Z13[x] x2 + 3Z7[x]

    x2 5 Q(2) Q

    Z3

  • 5/26/2018 Galois

    22/74

    Galois

  • 5/26/2018 Galois

    23/74

    F/k

    F

    k

    k F F (c, f(x))cf(x) F

    F/ k a F a k f(x)

    k[x] f(x)

    = 0

    f(a) = 0 a k a k

    f(x) k[x] f(x)F[x]

    aF a F f(x) =x aF[x]

    a =

    3

    R Q a

    f(x) =x2 3 Q[x]

    Q[y]/(y2 3) Q a = y+ (y2 3) x2 3 a Q

  • 5/26/2018 Galois

    24/74

    Galois

    f(x) k[x] I= (f(x)) F = k[x]/I x+ I F k

    k

    F

    E a

    E

    k a F

    i C R Q

    z= a + bi C a, b R za= bi z22az+ a2 =b2 z x22ax+(a2+b2) R[x] C R

    a=

    2 b=

    3R Q

    x2 2 x2 3 Q[x] ab= 6 Q x2

    6 Q

    [x]

    a + b=

    2 +

    3 Q

    c = a+b =

    2 +

    3 c2 = 5 + 2

    6 c2 5 = 26 (c2 5)2 = 24 c4 10c+ 1 = 0 c f(x) = x4 10x+ 1 f(x) Q[x]

    R Q

    Lindemann e Q Hermite ei =1

    E= k(x) k[x] xE k

    F/ k a F a k k a

    F/ k a

    F k[a] =

    {f(a) :f(x) k[x]} k(a) ={f(a)/g(a) :g(a)= 0, f(x), g(x) k[x]} k[a] k a k(a) k a k k[a] k(a) F k(a)

  • 5/26/2018 Galois

    25/74

    Galois

    k[a] k(a) k k[a] E kE aE k(a) E kE a

    E

    i2l =1 i2l+1 =i lN f(x)R[x] f(i) =a + bi a, b R R[i] ={a + bi: a, bR}= C R[i] = R(i) = C R R[i]

    {1, i} dimRR[i] = 2

    32l

    = 3l

    32l+1

    = 3l

    3 l N

    Q[

    3] =

    {a +b

    3 : a, b

    Q

    }.

    a, bQ 0=a2 3b2 Q c= a2 3b2

    1

    a +b

    3=

    1

    a2 3b2 a b

    3 =a

    cb

    c

    3 Q[

    3] .

    Q(

    3) Q[3] Q[3] = Q(3) Q Q[3] {1, 3} dimQQ[

    3] = 2

    Q[ 3

    2] m

    N m =

    3l+k k, l N l2

    ( 3

    2)m = ( 3

    2)3l+k = 2l( 3

    2)k

    f(x) =

    cixi Q[x]

    f( 3

    2) = a0+a13

    2 +a23

    22

    : ai Q.

    Q[ 3

    2] ={a0+ a1 3

    2 + a23

    4 : aiQ} {1, 3

    2, 3

    4} Q[ 3

    2] Q dimQQ[

    3

    2] 3 dimQQ[

    3

    2] = 3

    E1 = Q[

    2] E2 = Q[

    2 +

    3] E1 E2

    2 +

    3 = 12 +

    3

    E2 ,

  • 5/26/2018 Galois

    26/74

    Galois

    2 =

    (

    2 +

    3) (2 + 3)2

    E2 . E1 E2 E2 = E1

    2 +

    3 /

    E1

    3 = (

    2 +3)(2) E1 Q E1 {1, 2}

    3 =a+b

    2, a, b Q

    3 =a2+2b2+2ab

    2

    2 / Q

    p = e2i/p kN (k, p) = 1 Q[] =Q[k] Q[k] Q[] k Q[] r, t Z rp + tk= 1 = rp+tk =rp tk =k

    t Q[k] F/k a

    F

    : k[x] k[a] , (h(x)) =h(a)

    (c) = c c k (x) = a ker ={f(x) k[x] : f(a) = 0} k[x]/ ker = Im = k[a] k[a] ker

    F/k a F a k k[a] = k(a) a k dimkk[a] =

    a k f(x)k[x] f(a) = 0 ker = 0 ker k[a]=k[x]/ ker k[a] k(a) k(a) k a k[a] =k(a) a k ker = 0 k[a]=k[x] k[a] dimkk[a] =

    k k[a] a

    F/k

    F

    k [F : k] F k

  • 5/26/2018 Galois

    27/74

    Galois

    [C : R] = 2 [Q[3] : Q] = 2 [k(x) : k] = [Q[] : k] =

    Q[]R Q Q[] Q R Q dimQQ[] Q R dimQQ[] = [R : Q] =

    k F E [F : k] = [E :k] =

    F/k a F k

    k[a] = k(a) I={f(x) : f(a) = 0} k[x]

    I I= (g(x)) g(x) k[x]

    h(x) I h(a) = 0 h(x) = q(x)g(x) h(x)= 0 deg h(x)deg g(x)

    h(x) k[x] h(a) = 0 h(x) =cg(x) c k[x]

    F/k aF k[x] k[x] a a k

    irr(k,a)(x)

  • 5/26/2018 Galois

    28/74

    Galois

    aF irr(F,a)(x) =x a

    a=

    3

    R irr(Q,a)(x) =x2

    3

    p =e2i/p C irr(Q,)(x) = p(x) =xp1 +xp2 + + 1

    k[a] k[x]

    F/k a F k deg irr(k,a)(x) = n {1, a , . . . , an1} k k[a]

    f(x) = irr(k,a)(x) B ={1, a , . . . , an1} g(a)

    k[a]

    g(x) k[x] g(x) =f(x)p(x) + r(x) p(x), r(x) k[x] t= deg r(x)< n r(x) =ctx

    t + +c1x+c0 ci k i= 0, . . . , t g(a) = f(a)p(a) +r(a) = r(a) = cta

    t + + c1a+ c01 g(a) k B B d0 1 + + dn1an1 = 0 di k i= 0, . . . , n 1 ai : 0in 1 g(x) = d0+ d1x+ +dn1xn1 g(a) = 0 g(x) (f(x)) g(x)= 0 deg g(x)< deg f(x) g(x) = 0 di= 0 i= 0, . . . , n 1

    F/k a F a k [k[a] : k]

  • 5/26/2018 Galois

    29/74

    Galois

    [F :k] =n a F {1, a , . . . , an} n + 1 d01 + + dnan = 0 di k i = 0, . . . , n g(x) =d0+ d1x + dnx

    n

    k[x] a g(x)

    k

    F/k a1, . . . , an F k[a1, . . . , an] k a1, . . . , an k(a1, . . . , an) k a1, . . . , an

    k[a1, . . . , an] = k[a1, . . . , an1][an] k(a1, . . . , an) = k(a1, . . . , an1)(an)

    Q[2, 3] =Q[2 + 3]

    3 Q[2 + 3] Q[2] Q[2 + 3]

    3 Q[2 + 3] Q[2][3] =

    Q[

    2,

    3] Q[2 + 3]

    2 +

    3 Q[2, 3] Q[2 + 3] Q[2, 3]

    Q[

    2,

    3] = Q[

    2 +

    3].

    k F E E F k

    k F E

    [F :k]

  • 5/26/2018 Galois

    30/74

    Galois

    k {b1, . . . , bm} j = 1, . . . , m dij = 0

    E k

    k F E a E k irr(F,a)(x) irr(k,a)(x) deg irr(F,a)(x)deg irr(k,a)(x)

    E = Q[

    2 +

    3] Q E

    Q Q[2] E {1, 2, 3, 6} f(x) = x410x + 1

    2 +

    3 f(x)

    Q[x]

    4 = [Q

    (

    2 +

    3) :Q

    ] = deg irr(Q,

    2+

    3)

    (x)

    irr(Q,2+

    3)(x) =f(x) Q E

    {1, 2 + 3, (2 + 3)2, (2 + 3)3}

    b = 3

    2 = e2i/3 E = Q[b, ] irr(Q,b)(x) = x3 2 [Q[b] : Q] = 3 {1, b , b2} Q Q[b] irr(Q,)(x) = x

    2 +x + 1 irr(Q[b],)(x) irr(Q,)(x) 2 / Q[b] deg irr(Q[b],)2

    irr(Q[b],)(x) = irr(Q,)(x) =x2 +x + 1

    {1, } Q[b] E [E :Q] = 6 Q E {1, b , b2,,b,b2}

    b= 5

    2 = e2i/5 E= Q[b, ]

    [E: Q] = [E : Q(b)][Q(b) : Q]

    deg irr(Q,b)(x) = 5 5 [E : Q]

    [E : Q] = [E :Q()][Q() : Q]

    deg irr(Q,)(x) = 4 4 [E : Q] [E : Q] [E : Q] 20 [E : Q(b)] = deg irr(Q(b),)(x)

    deg irr(Q(b),)(x)deg irr(Q,)(x) = 4 .

  • 5/26/2018 Galois

    31/74

    Galois

    [E : Q] 20 [E : Q] = 20 irr(Q(b),)(x) =x4+x3+x2+x+1 irr(Q(),b)(x) =x5 2

    kE F k F E k E [E : k] = p p F k F E E k

    a E a / k k k[a] k[a] =E

    R[x]

    f(x) R[x] aC f(a) = 0 aR (xa)| f(x) f(x) x a= cf(x) cR f(x) a /R [C : R] = 2 R[a] =C f(x) = irr(R,a)(x) deg f(x) =[R[a] : R] = 2

    Q p= 0 Zp p p

    F/Zp Zp [F : Zp] = n F Zp n Zp a1, . . . , an F F ={c1a1 + + cnan : ai Zp, 1in}

    F= Zp Zp Zp .

    |F|=|Zp|n , |F|= pn .

  • 5/26/2018 Galois

    32/74

    Galois

    F p F p |F| =pn n1 (F, ) F F = F {0}

    pn

    1 Lagrange

    aF ap

    n1 = 1apn =aapn a= 0 , a

    f(x) =xpn x Zp[x] .

    F |

    F|

    = pn p F f(x) =xp

    n x F f(x) F pn

    n > 1 p F p f(x) = xp

    n x Zp[x] f(x)

    Kronecker L/Zp

    f(x) = xpn x M f(x) L

    M={aL : apn =a}. M L a, bM p pni 1ipn 1 p = 2

    (a b)pn =apn bpn =a ba bM . a, bM bM {0}

    (ab1)pn

    =apn

    (bpn

    )1 =ab1 ab1 M . M L M f(x) pn f(x) M pn

    p n >1 pn

  • 5/26/2018 Galois

    33/74

    Galois

    E l N 8 = 4l E

    F |F| = 4 = 22 F F Z2 F ={0, 1, a , b} a+ 1F a+ 1 =b a + 1 =a 1 = 0 a + 1 = 1 a= 0 a+ 1 = 0 a=1 a= 1 (F, +)

    0 1 a a + 1 =b0 0 1 a b1 1 0 b a

    a a b 0 1b= a + 1 b a 1 0

    (F, ) F a b F={1, a , a2 =b} (F, )

    1 a a2 =b1 1 a ba a b 1

    b= a2 b 1 a

    .

    a2 =b

    a2 =a+ 1a2 a 1 = 0a2 +a+ 1 = 0 , 1 =1 Z2 a x2 + x +1Z2[x] x2 +x+ 1 F = Z2(a) irr(Z2,a)(x) =x

    2 + x + 1 x2 + x + 1 aa2 =a + 1

    x8 x = x23 x Z2[x] F

    F (F, ) F F 1= b F F 0, 1=bF F

  • 5/26/2018 Galois

    34/74

    Galois

    Galois

    b F = Z2(b) 0, 1= b F [F :Z2] = 3 x8 x Z2[x]

    x8

    x= x8 +x= x(x+ 1)(x3 +x2 + 1)(x3 +x + 1) .

    aF x3 + x2 + 1 irr(Z2,a)(x) =x3 + x2 + 1 Z2(a) =F 1, a , a2 Z2 F

    F ={c0+c1a+c2a2 : ai Z2, 0i2}={0, 1, a, 1 +a, a2, 1 +a2, a +a2, 1 +a +a2}.

    irr(Z2,a)(x) =x3 +x2 + 1

    a3 =a2 + 1

    a4 =aa3 =a2 +a + 1

    a5 =a2a3 =a + 1

    a6 =aa5 =a2 +a

    a7 = 1

    x3 + x2 + 1 a, a2, a4 x3 + x + 1 a3, a5, a6 a F x3 +x+ 1

    Galois

    F/k F k

    Autk(F) ={: F F, (c) =c, c k} Galois F k Gal(F/k)

    G= Gal(F/k)

    f, gG f g :FF c k fg(c) = f(g(c)) = f(c) = c fg G f G f1 : FF c k f1(c) = f1(f(c)) =(f1 f)(c) = idE(c) =c f1 G G F F G

  • 5/26/2018 Galois

    35/74

    Galois

    a F k G = Gal(F/k) a (a) (a) irr(k,a)(x)

    F/k a

    F k Autk(F) (a) = b bF k irr(k,a)(x) = irr(k,b)(x)

    q(x) = irr(k,a)(x) =

    cixi

    a q(x) = 0

    cia

    i = 0 0 =(

    ciai) =

    (cia

    i) =

    (ci)(ai) =

    ci(a)i =

    cibi

    q(x) = irr(k,b)(x)

    F/k a, bF k irr(k,a)(x) = irr(k,b)(x) : k(a)k(b) |k= idk (a) =b

    k(a) =k[a] k(b) =k[b] I k[x] irr(k,a)(x) I = (irr(k,a)(x)) 1 : k[x] k[a] 1(f(x)) = f(a) 1 :k[x]/I k[a] 1(f(x) + I) = f(a) 1(x+I) = a 1(c+I) =c c k 2: k[x]/I k[b] 1(f(x) +I) = f(b) 211 :k[a] k[b]

    : k k

    : k[x] k[x], aixi (ai)xi

    k F kF bF bF k k : k k (irr(k,b)(x)) = irr(k,b)(x) . :k[b]k[b] |k = (b) =b

  • 5/26/2018 Galois

    36/74

    Galois

    Galois

    : k[x] k[x] k[x] I= (irr(k,b)(x)) k[x]

    1: k[x]

    k[x]/I, f (x)(f(x)) +I

    J= (irr(k,b)(x))

    2 : k[x]/J k[x]/I, f (x) +J(f(x)) +I .

    3 : k[b] k[x]/J, f (b)f(x) +J

    4: k[b] k[x]/I, g(b)g(x) +I = 14 23

    Gal(F/k) F/ k idF Gal(F/k) F = k(a1, . . . , an) Gal(F/k) b= f(a1, . . . , an)F f(x1, . . . , xn) k[x1, . . . , xn]

    (b) =(f(a1, . . . , an)) = f((a1), . . . , (an)).

    (a1), . . . , (an)

    Gal(Q/Q) = AutQ(Q) ={idQ}

    k Gal(k/k) = Autk(k) ={idk}

    G= Gal(C/R) G=Z2 C = R(i) f(x) =x2 + 1 R G R

    i

    f(x)

    G R(i) =C G G={0, 1} 0: ii 1 :i i 0=idC 1(a +bi) =a bi

  • 5/26/2018 Galois

    37/74

    Galois

    F =Q() =e2i/3 irr(Q,)(x) = x2 +x+ 1 F c+d : c, dQ Gal(F/Q) (c) =c,c Q

    () = 2 F = Q(2) : F Q(2) () = 2 Gal(F/Q)= Z2

    E=Q(2) ={c0 1 +c1

    2 : ciQ} G= Gal(Q/E) irrQ

    2 =x2 2 (2) =2

    G a E

    a= c0 1 +c1

    2 .

    (a) =(c0 1 +c1

    2) =(c0 1) +(c1

    2)

    =(c0) (1) +(c1)(

    2) =c0 1 +c1(

    2) .

    G (2)

    |G| 2 idE(

    2) =

    2 : E Q(2) (

    2) =2 E=Q(2) G

    G |G|= 2 G=Z2

    E=

    Q( 3

    2) G= Gal(Q

    /E) b= 3

    2 irr(Q,b)(x) =x3 2 Q E {1, b , b2} a EG

    a= c0+c1b+c2b2 : ci Q

    (a) = (c0) +(c1)(b) +(c2)(b2) =c0+c1(b) +c2(b)

    2 .

    G (b) (b) irr(Q,b)(x) x3

    2 E b (b) =b = idE

    G={idE}

    E = Q(

    2,

    3) G = Gal(Q/E) G (

    2) (

    3)

    G G (2)

  • 5/26/2018 Galois

    38/74

    Galois

    Galois

    2 (3) 3 idE G

    2 2 3 3

    G E E1= Q(

    2)

    E=E1(3) . 1

    1 : E1(

    3)E1(

    3), 1(

    3) =

    3, 1(c) = c, cE1 .

    E1(

    3) =E1(

    3) 1G

    1(

    2) =

    2, 1(

    3) =

    3 .

    E E2 = Q(

    3) 2

    2(

    2) =

    2, 2(

    3) =

    3 .

    3 = 1 2G, 3(

    2) =

    2, 3(

    3) =

    3 .

    3 E1 = Q(

    2)

    : E1E1, 1(

    2) =2, 1(c) =c, c Q.

    (a + b

    2) =a b2 : E1(

    3)E1(

    3)

    3

    3 3

    |G| = 4

    Z4 Klein Z2 Z2 G

    21:

    2

    2

    2,

    3

    3 (

    3) =

    3,

    21 = idE 1 G= Z2 Z2

  • 5/26/2018 Galois

    39/74

    Galois

    : k k L/ k f(x) L/ k f(x) : L

    L

    G= Autk(F)

    F

    G

    G

    Q(

    5,

    7 Q(i

    11) Z2(x2) Z2(x+ 1) Z2(x2 + 1)

    irr(Q,a)(x)

    a= 7 + 1/2

    a= i

    3 1/2

    irr(Z3(x),a)(x) a2 =x+ 1

    a, b C irr(Q,a)(x) =x22 irr(Q,b)(x) =x24x+2 Q(a)/Q Q(b)/Q

    Q(a)/Q irr(Q,a)(x)

    x2 5

    x4 +x3 +x2 +x + 1

    x3 + 2 Galois Gal(Q(a)/Q)

  • 5/26/2018 Galois

    40/74

    Galois

    C/Q Z5(x)/Z5 R(5)/R

    Q( 7

    3)/Q

    E= Q(

    2,

    3,

    5) [E : Q] = 8

    f(x) =x3 +x2 + 2x

    E f(x) Z3[x]

    E

    a E= Z3(a)

    a, b E F

    [F(a +b) :F] a +b F

    Q(

    5 +

    2) = Q(

    5,

    2)

    5+

    2 Q(

    2)

    5+

    2

    Q(

    5,

    2)

    5 +

    2 Q

    Z5

    F f(x) =x315 x

    Z3 E f(x) 315 Z3 [E: Z3]

    L/ k f(x) k[x] deg f(x)>1 [L: k] f(x) L

  • 5/26/2018 Galois

    41/74

    Galois

    x3 2

    f(x) = x3 2 Q[x] f(x) C b,b,2b b = 3

    2 = 3 = e

    2i/3

    E = Q(b,b,2b) f(x) Q

    E= Q(b,b) = Q(b, 2b) = Q(b,2b) = Q(b, ) .

    G= Gal(E/Q) G (b) () G E= Q()(b)

    irr(Q(),b)(x) = irr(Q,b)(x) =x3 2, E cc c Q() b x3 2

    b

    b

    b

    2b

    .

    E= Q(b)()

    irr(Q(b),)(x) = irr(Q,)(x) =x2 +x+ 1,

    E cc c Q(b)

    2 .

  • 5/26/2018 Galois

    42/74

    Galois

    Galois

    b b c c cE E G

    b b b 2b b b 2b

    2 2 2idE 1 2 3 4 5

    ,

    2 =21 4=13 5 = 31 G

    aE 1(a) Q E {1, b , b2,,b,b2}

    a= a0+a1b+a2b2 +a3+a4b +a5b

    2

    1(ai) =ai 1(b) =b 1() = 1(b2) =2b2 1(b) =

    2b 1(b

    2) =3b2 =b2 x2 + x + 1 2 =

    1

    1(a) =a0 a4b+ (a2+a5)b2 +a4+ (a1 a4)b a2b2 .

    |G| = 6 S3

    X={b,b,2b} G{(b), (b), (2b)}= X .

    1(b) =b 1(b) =1()1(b) =2b 1(

    2b) =3b=

    b x32 x32

    G E G X X SX X : GSX G ()SX

    () : XX, ib(ib) . () G

    idE b b 2bb b 2b , 1 b b 2bb 2b b , 2 b b 2b2b b b ,3

    b b 2bb 2b b

    , 4

    b b 2b

    b b 2b

    5

    b b 2b2b b b

    .

  • 5/26/2018 Galois

    43/74

    Galois

    SX , G

    ( ) =() ()

    (i ) (i) () tb

    G=SX . G

    tb

    0 2/3 4/3 idE 1 2

    3 4 5

    Galois

    f(x) k[x] deg f(x) =n E f(x) Gal(E/k) Sn

    X ={

    b1, . . . , bn}

    f(x) E = k(b1, . . . , bn) SX X SX=Sn G= Gal(E/k) G : X X, (bi) = (bi) i = 1, . . . , n SX

    (bi) =(bj)bi = bj

    : GSX, .

    ( ) = = =() () , G () =() = , G

  • 5/26/2018 Galois

    44/74

    Galois

    Galois

    Gal(E/k) Sn

    f(x) = x4

    2 b= 4

    2 f(x)

    C b bi E= Q(21/4, i) f(x) G= Gal(E/Q) G G

    (b) =

    b

    bib

    ib

    , (i) =

    i

    i .

    G

    : b ib,i i

    : b b, i i

    G

    b b b b b ib ib ib ibi i i i i i i i i

    idE .

    b ib b ibib b ib b

    b ib b ibb ib b ib

    .

    f(x) b, ib, b, ib 3/2 =2/4 3 b, b

    Galois

    : E1

    F1

    : E1[x]F1[x], aixi (ai)xi

  • 5/26/2018 Galois

    45/74

    Galois

    : E1F1 f(x) =

    aixi

    E1[x] E f(x) E1 F

    (f(x)) F1 [E : E1]

    : EF |E1 = [E :E1]

    [E : E1] = 1 E = E1 f(x) E (f(x)) F1 F =F1

    [E :E1] n

    [E : E1] = n bE\ E1 f(b) = 0 E1(b)=E1

    [E :E1] = [E :E1(b)][E1(b) :E1]

    [E :E1(b)]< n b

    (f(x)) F : E1(b)F1(b) |E1 = : E F |E1(b) = [E :E1(b)] b f(x) b f(x) f(x) deg f(x) deg f(x) = [E1(b) :E1]

    [E :E1(b)][E1(b) :E1]

    [E :E1]

    f(x)

    f(x) F[x] E, E f(x) F : E E F f(x) [E : F] F

  • 5/26/2018 Galois

    46/74

    Galois

    Galois

    idF :F F

    (f(x)) = f(x) E=E

    Gal(E/F)

    f(x) F[x] E f(x) F | Gal(E/F)|= [E :F]

    E= Q(

    2,

    3,

    5) G= Gal(E/Q) E f(x) = (x2 2)(x2 3)(x2 5) [E :Q] = 8 |G| = 8 G

    2 2 3 3 5 5 G G

    G= Z2 Z2 Z2 .

    b= 21/3 = e2i/3 F = Q() E= Q(, b) =F(b)

    Gal(E/F)= Z3 . H = Gal(E/F) E x3 2 Q F [E :Q] = 6 [F : Q] = 2 |H|= [E :F] = 3

    irr(F,b)(x) = irr(Q,b)(x) =x3

    2.

    H b

    b

    b

    b

    2b

    H H idE=H (b) =b

    2(b) =(b) =() (b) = b = 2b

    3(b) =(2(b)) =(2b) =(2) (b) =2 b = 3b= b .

  • 5/26/2018 Galois

    47/74

    Galois

    E F {1, b , b2} E F

    a= a0+a1b+a2b2, aiF .

    H (b) =b (a) =(a0+a1b +a2b

    2) = a0+ (a1)b + (a22)b2 .

    Cauchy G p p |G| gG g p

    g1, g2 S5 g1 g2

    g1, g2= S5 S5 g1 g2

    Gal(E/F) E f(x)F[x] f(x)

    f(x) = x5 4x+ 2 E f(x) Q G= Gal(E/Q) f(x) Eisenstein p = 2 Q f(x) = 5x4 4f(x) = 20x3 f(x) x

    -2 -1 1 2

    -10

    -5

    5

    10

  • 5/26/2018 Galois

    48/74

    Galois

    Galois

    C f(x) a1, a2, a3 a4 a5 a4 = a5 a4 = a+ bi a5 = abi E= Q(a1, . . . , a5) irr(Q,a1)(x) =f(x)

    |G

    |= [E : Q] = [E: Q(a1)][Q(a1) :Q] = 5[E : Q(a1)].

    Cauchy G C

    : C C, c +dic di .

    |Q= idQ (ai) =ai i= 1, 2, 3

    (a

    4) =a

    5

    |E : EE , b E (b) E |E G |E f(x) G S5

    Galois f(x) F[x] E/F f(x) FBE Gal(E/F) F B E Gal(E/B ) Gal(E/F)

    Gal(E/B ) (b) = b b B Gal(E/F)

    F BE B, E F Gal(E/B ) Gal(E/F)

    Gal(E/F)/ Gal(E/B)=Gal(B/F).

  • 5/26/2018 Galois

    49/74

    Galois

    B F B =F(b1, . . . , bn) bi g(x) F[x] Gal(E/F) b B (b) B B bi i= 1, . . . , n (bi)

    B (bi)

    g(x) (bi) = bj j = 1, . . . , n |B : B B (c) =c, cF

    |BGal(B/F).

    : Gal(E/F)Gal(B/F), |B . ker

    Gal(E/F)

    Gal(E/F)/ ker =Im. ker = Gal(E/B ) Im= Gal(B/F)

    idB Gal(B/F) ker

    {Gal(E/F) : () = idB}={Gal(E/F) : |B = idB}= Gal(E/B ) .

    ImGal(B/F) Gal(B/F) Gal(E/F) |B = E F E F B E

    b= 21/3 = e2i/3 F = Q() E= Q(, b) G= Gal(E/Q) Q F E |G|= 6 H= Gal(E/F)= Z3 G

    b b b

    2

    b .

    F Q H G

    G/H=Gal(Q()/Q)=Z2

  • 5/26/2018 Galois

    50/74

    Galois

    Galois

    E F G= Gal(E/F) H G H

    EH ={aE : (a) =a,H .

    EH FEH E H1H2EH1 EH2 .

    E = Q(i) G = Gal(E/Q) ={idE, 1 : i i}= Z2 a +bi= 1(a +bi) =a bib = 0 EG= Q

    E= Q(21/3) G= Gal(E/Q) G={idE} EG=E E =Q(, b) = e2i/3 b = 21/3 G = Gal(E/Q)

    H =1 1 : b b, EH = Q() Q()EH Q E{1,,b,b,b2, b2} a E

    a= a0+a1+a2b+a3b+a4b2 +a5b

    2, ai Q.

    1(a) =a0+a1+a2b +a3b2 +a4b

    22 +a5b23

    =a0+a1+a2b +a3b( 1) +a4b2( 1) +a5b2=a0+a1+ (a2

    a3)b

    a3b+ (a5

    a4)b

    2

    a4b

    2 .

    1(a) =a a2 = a3= 0 =a4 = a5 .

    EH ={a0+a1: ai Q}= Q() .

    [E :Q()] = 3 B Q() B E (b)= b EH = E EH = Q()

    EGal(E/F) =B

    E f(x) F[x]

  • 5/26/2018 Galois

    51/74

    Galois

    Galois

    E/F G= Gal(E/F) G G E/F Galois F E f(x)

    F[x]

    P F E

    Galois E Galois F G= Gal(E/F) P E F G G

    Gal(E/) : P G, BGal(E/B )

    E : G P, HEH .

    [B :F] = [G: Gal(E/B )] [G: H] = [EH :F] EGal(E/B) =B Gal(E/EH) =H B Galois F Gal(E/B) G

    EGal(E/B) =B

    E Galois F

    EGal(E/F) =F .

    G= Gal(E/F) |G|= [E :F] G={1 . . . , n} FEG

    [E: F] = [E: EG][EG :F],

    [E :EG

    ] =n

    [E :EG

    ] = 1

    EG

    =F

    [E :EG] =n

    n= 1 G={idE} E=EG |G|= [E :F] [E :F] = 1 E=F EG =F

  • 5/26/2018 Galois

    52/74

    Galois

    Galois

    n > 1 [E : EG] = m < n {a1, . . . , am} EG E bE EG

    b= c1a1+

    +cmam= ciai, ciEG . G (ci) = ci i = 1, . . . , m EG

    (b) =(

    ciai) =

    c1(ai) .

    m n E

    1(a1)x1+ +n(a1)xn = 0

    1(am)x1+ +n(am)xn = 0

    m < n (y1, . . . , yn)=0 i= 1, . . . , m

    y11(ai) + +ynn(ai) =j

    yjj(ai) = 0 .

    b E bE

    y11(b) + +ynn(b) = 0 .

    ci EG b =

    c1(ai) ci cij(ai) = j(ci)i(ai) = j(ciai) i= 1, . . . , m

    j

    yjj(ciai) = 0.

    i = 1, . . . , m

    i

    j

    yjj(ciai) =j

    yjj(c1a1+ +cmam) =m

    j=1

    yjj(b) = 0.

  • 5/26/2018 Galois

    53/74

    Galois

    (y1, . . . , yn)= 0 yn= 0 b E

    c E n(c)

    =1(c) c

    = 0 1(c)n(c)

    = 0

    bE bc y11(bc) + +ynn(bc) = 0 .

    1(c)

    y11(b) +y22(c)

    1(c)2(b) + +ynn(c)

    1(c)n(b) = 0 .

    y22(c)

    1(c)

    1(c) 2(b) + +yn

    n(c)

    1(c)

    1(c) n(b) = 0 .

    zi = yii(c) 1(c)

    1(c)

    bE, z21(b) + +znn(b) = 0 , zn= 0

    bE, tn(b) = 0, t= 0.

    b E n(b) = 0 n E

    [E : F]

  • 5/26/2018 Galois

    54/74

    Galois

    Galois

    E=F a1E\F [E :F]

  • 5/26/2018 Galois

    55/74

    Galois

    E Galois F B g(x)F[x] B E B Galois F B/F BE Galois F (B) =B

    Gal(E/F)

    Galois E F E F

    Galois E Q

    E Galois F G= Gal(E/F) f(x)F[x] E[x] X={1, . . . , n} f(x)

    = (n n1)(n n1) (2 1) . G () = (2) = 2 EG = F 2 F 2 f(x) i () = F /F B =F() x2 2 F[x] F

    2 = [F() :F] = [G: Gal(E/F())]

    Gal(E/F()) G .

    f(x)

    f(x) F[x] deg f(x) = 3 f(x) E f(x) F G= Gal(E/F) S3

    2 /F

    |G| G=S3 F f(x)

    1, 2, 3

    = (3 2)(3 1)(2 1) () = G G G G=A3= Z3

  • 5/26/2018 Galois

    56/74

    Galois

    Galois

    E Galois F F BE

    Gal(E/F)

    Galois

    f(x) = x4 2 Q E = Q(b, i) b =21/4 f(x) {b, ib} E Galois Q E Q {1, b , b2, b3,i,ib,ib2, ib3} G= Gal(E/Q) G=D8 G bi

    b b b b b ib ib ib ibi i i i i i i i i

    idE 1 2 3 4 5 6 7

    .

    G G 4 G G

    H1= ={0, 4, 2= 24, 6 = 34}

    H2={0, 2, 1, 3}

    H3={0, 2, 5, 7}

    ={idE, 3}

    ={idE, 1}

    ={idE, 2}

    ={idE, 5} ={idE, 7}

    G

  • 5/26/2018 Galois

    57/74

    Galois

    (1)

    H2

    H1 H3

    G

    G

    E

    y= a0+a1b+a2b2 +a3b

    3 +a4i +a5ib+a6ib2 +a7ib

    3,

    ai Q

    5(y) =a0+a1ib a2b2 ia3b3 a4i +a5b+a6ib2 a7b3

    5(y) = y

    a1 = a5, a2 = 0, a3=a7, a4= 0,

    y= a0+a1b(1 +i) +a3b3(1 i) +a6ib2.

    E = Q(b(1 +i), b3(1 i), ib2), (b(1 +i))2 = 2ib2 (b(1 +i))3 =2b3(1 i)

    E = Q(b(1 +i)).

    E [G: ] = 4 2(i) =i 2(b

    2) =2(b)2 = (b)2 =b2

    Q(b2, i)E

    Q Q(i) Q(i, b2

    ) E

    [Q(i, b2) :Q] = 4 E =Q(i, b2) E

  • 5/26/2018 Galois

    58/74

    Galois

    E= Q(b, i)

    Q(b)

    Q(bi)

    Q(b2, i) Q(b(1 +i))

    Q(b(1 i))

    Q(b2)

    Q(i) Q(b2i)

    Q

    B2 = Q(b2) x22 Q Gal(E/B2)=H2

    B1 = Q(i) x2+1 Q Gal(E/B1)

    =

    H1

    B3 = Q(b2i) x2 + 2 Q Gal(E/B3)=H3

    B4 = Q(b2, i) (x2 b)(x2 + 1) Q Gal(E/B4)=< 2 >

    C=a n

  • 5/26/2018 Galois

    59/74

    Galois

    g(C) C |C| = m |g(C)| =(m) C1=C2 g(C1) g(C2) =

    G=

    Cg(C)

    C G n G = Zn

    |Zn|=C

    |g(C)|

    C Zn

    n=

    d(d) ,

    d n d Zn n

    n=d/n

    1dn

    (d) .

    G n d n d

    G d|n d d n d

    n= C |g(C)| d|n1dn

    (d) = n .

    d n G d d= n G

  • 5/26/2018 Galois

    60/74

    Galois

    k

    G

    (K {0}, )

    n

    d|n

    C G d Lagrangecd = 1, cC G d d + 1 x G xd = 1 xd 1 d d G d n G

    k k= (k {0}, ) k = Zp(a) p a

    k k

    2 Z11

    f(x) =x2 2 Z5 Z5 k f(x) Z5 a k f(x) f(x) a k = Z5(a) |K|= 25 k k+la k, l Z5 a a2 = 2 b= 2 + a b k= Z5(b)

    k pn a k a n

    k = Zp(a) [k : Zp] f(x) = irr(Zp,a)(x)

    |k|=|Zp|[k:Zp]

    deg f(x) =n

  • 5/26/2018 Galois

    61/74

    Galois

    Galois Gal(k/Zp)

    k pn

    Gal(k/Zp)=Zn G = Gal(

    k/

    Zp) a

    k f(x) =

    irr(Zp,a)(x) k =Zp(a) deg f(x) =n k n f(x) k f(x)

    |G|= [k : Zp] =n f(x) G (a) K a (ai) = (a)i (a) f(x) deg f(x) =n f(x) n (a) n

    |G

    | n .

    |G| = n G G

    : k k, bbp G k Zp Zp p 1

    c Zp{0} cp1 = 1 cp =c c Zp Zp

    k k G , 2, . . . , n G i < n i = idk b k

    i(b) =bbpi =bbpi b= 0 .

    bk xpi x |k| = pn deg xp

    i x = pi < pn || n G

    |G| n

    |G|=n G= G n (Zn, +)

    |k|= pn

    p

    Zp

    k: k k, bbp

    Gal(k/Zp) Frobenius

  • 5/26/2018 Galois

    62/74

    Galois

    Zn ={a Zn : (a, n) = 1} . Zn |Zn|= (n) (8) = 4 Z8 ={1, 3, 5, 7} 3 5 7 Z8 Z

    8

    p Zp

    Zp Zp

    k n k n f(x) =xn 1 k[x] E f(x) k f(x) E {0} n n k

    n k

    e2i/n n Q

    F F = Z2(a) a F 3 Z2

    k k n f(x) =xn 1 k[x] L f(x) Gal(L/k) Zn

    G = Gal(L/k) n

    L L = k() n L G () = i i {1, . . . , n}

    =|: , i

  • 5/26/2018 Galois

    63/74

    Galois

    i Im =i (i, n) = 1

    : G

    Zn,

    i, () =i .

    ker ={G : i= 1}={G : () = }={idL}

    = e2i/p p irr(Q,)(x) = p(x) =x

    p1 + +x + 1

    | Gal(Q()/Q)|= p 1.

    Gal(Q()/Q) Zp |Z

    p|= p 1

    Gal(Q()/Q)=Zp .

    Zp Gal(Q()/Q)

    f(x) =xna k[x] k n k n L f(x) G = Gal(L/k)

    f(x)

    b,b, , bn1

    b

    f(x)

    L= k(b) G (b) =bi i (b) f(x) i

    : G Zn, i .

    , G () = ()(b) =(b) ,

    G Zn f(x) k[x] irr(k,b)(x) = f(x)

    |G| = [L :k] = deg f(x) =n G Zn G Zn

  • 5/26/2018 Galois

    64/74

    Galois

    Galois

    f(x) f(x)

    f(x) = g(x)h(x), g(x), h(x) k[x], (g(x), h(x)) = 1 . g(b) = 0 h(bi) = 0 i G (b) =bi g(b) = 0 irr(k,b)(x) g(x)

    irr(k,(b))(x) = irr(k,b)(x).

    irr(k,b)(x) h(x) irr(k,b)(x) (g(x), h(x))

    k k n k n L f(x) = xna k[x] Gal(L/k) (Zn, +) Gal(L/k)

    Zn

    f(x)

    B =Q() E=B() b= 21/3 E x3 2B[x] Gal(E/B)= Z3

    p k p p ak xp a k[x] xp a k[x]

    L xp a Gal(L/k) Zp Gal(L/k)={0} Gal(L/k)= Zp L= k xp a

    Q[x] 4

  • 5/26/2018 Galois

    65/74

    Galois

    G G = G0 G1 . . . Gn ={e} Gi+1 Gi Gi/Gi+1

    G H G

    G H G G/H

    f(x)

    Q[x] E f(x)

    f(x)

    Gal(E/Q)

    f(x) F[x] E f(x) f(x) B/E a1, . . . , at B B = F(a1, . . . , at) Bi = Bi1(ai) amii Bi1 mi N

    f(x) =x3 +q(x) +r Q[x] f(x) y+z, 3y+

    23z,

    23y+3z

    3= e2i/3 ,

    y= (1

    2

    r+r2 +4q327

    ) 1

    3

    z= (1

    2

    r r2 +4q327

    ) 1

    3 .

    f(x)

  • 5/26/2018 Galois

    66/74

    Galois

    Galois

    f(x) L =Q(y+z, 3y+om23z,

    23y+3z) f(x)

    a1= e2i/12, a2= r

    2 +4q3

    27, a3 = y, a4 = z

    B = Q(a1, . . . , a4) LB B0= Q B1= B0(a1) B2= B1(a2) B3= B2(a3) B4 = B3(z) =L

    3 =i 4 =3

    a121 Q a22= r2 + 4q

    3

    27 Q B1

    a33= 12(r+

    r2 + 4q3

    27)B2

    a34=

    1

    2

    (

    rr2 + 4q

    3

    27

    )

    B2

    B3

    ai i= 1, . . . , 4

    f(x)Q[x] E f(x) B= Q(a1, . . . , at) B Galois Q a1 mi Gal(B/E) Gal(B/Q)

    Gal(E/Q)=Gal(B/Q)/ Gal(B/E) . Gal(B/Q) Galois

    Q =B0B1 Bt1Bt =B Bi = Bi1(ai) i = 1, . . . , t Gal(Bi/Bi1) i= 1, . . . , t Gal(Bi/Q)

  • 5/26/2018 Galois

    67/74

    Galois

    [Q(c) : Q] = 2 c

    Q =K0K1 Kt = Q(c)

    [Ki+1: Ki] = 2 i= 1, . . . , t 1 c [Q(c) : Q] = 2 irr(Q,c)(x) c (a d)/b

    d c

    d

    d

    c c Q [Q(c) : Q] = 2l l N c n ui i u1 Q Q u1

    Q(

    v1) v1 Q

    [Q(u1) : Q] = [Q(v1) : Q] [Q(u1) : Q] = 1 v1 Q [Q(u1) : Q] = 2

    v1 / Q

    c u2 Q(u1, u2) [Q(u1, u2) :Q(u1)]

    Q Q(u1) Q(u1, u2) Q(u1, u2, . . . , un)

    u2i Q(u1, u2, . . . , ui1) [Q(u1, u2, . . . , ui) : Q(u1, u2, . . . , ui1)] 2in c Q(u1, u2, . . . , un) [Q(u1, u2, . . . , un) :

    Q]

    2

    n

    c

    [Q(c) : Q] = 2l

    cR [Q(c) :Q] = 2l c

  • 5/26/2018 Galois

    68/74

    Galois

    Galois

    60

    60 20 70

    cos(20)

    cos(3) = 4 cos3() 3 cos() cos(60) = 1/2 cos(20) 8x3 6x 1 Q Q[x] [Q(cos(20)) : Q] = 3 cos(20) 60

    a= 32 a x32 [Q(a) : Q] = 3 a

    Q

    p

    p

    e2i/p

    G |G| = 22m G

    GG= Gt Gt1 {e}

    [Gi : Gi1] = 2, i= 1, . . . , t

    Gauss

    Gauss p p

    p= 22m

    + 1, m N .

  • 5/26/2018 Galois

    69/74

    Galois

    p = e2i/p z [Q(z) : Q]

    irr(Q,)=xp1 + +x+ 1

    p 1 = 2s s s k s = k

    p= 2s + 1 = (2)k + 1

    2 + 1 p p 1 = 22m m0 p

    p= 22m

    + 1 m N,

    | Gal(Q()/Q)|= [Q(z) : Q] =p 1 = 22m . Gal(Q()/Q)

    G= Gt Gt1 {e}.

    Galois

    Q =K0K1 Kt = Q() [Ki+1: Ki] = 2 i= 1, . . . , t 1

    22m

    + 1 Fer-mat n

    n

    n= 2s

    p1 pr, s p1, . . . , pr Fermat

  • 5/26/2018 Galois

    70/74

    Galois

    Galois

    Galois Sylow

    G G 2m |G| = 2mk (m, k) = 1 1nm G H |H| = 2n

    f(x) R[x] a, b R f(a)>0 f(b)< 0 f(x)

    a R a0 rR r2 =a

    f(x) =x2 a R[x] f(1 + a) = 1 + a2 + a f(1 +a) >0 f(0) =a

  • 5/26/2018 Galois

    71/74

    Galois

    f(x) R[x] f(x) R[x]

    c0 + c1x+

    +cnxn

    c0/cn + c1/cnx+ + xn f(x) =a0+a1x + +xn R[x] deg f(x)

    t= 1 +i=n1i=0

    |ai|.

    t 1 =i=n1i=0

    |ai| |ai| t 1, i= 1, . . . , n 1

    |a0+a1t+ +an1tn1| (t 1)(1 +t + +tn1) = tn 1< tn .

    f(t) = (a0+a1t1+ +an1tn1) +tn >0. n (t)n = (1)tn 1 a L/R irr(R,a)(x)

    [L: R] = [L: R(a)][R(a) : R]

    C[x]

    f(x)C[x] f(x) f(x) C f(x)f(x)

    f(x)f(x) R[x] z f(x)