„Jak uchronić dziecko przed uzależnieniami”

Warsztaty dla rodziców

Opracowały: mgr Bożena Owczarzak - doradca zawodowy mgr Grażyna Barańska - psycholog

Zabrze 07.11.2012

ROLA WYCHOWANIA W RODZINIE

NAJWAŻNIEJSZE, CO MOGĄ PAŃSTWO ZROBIĆ, BY UCHRONIĆ SWOJE DZIECKO PRZED ZGUBNYMI SKUTKAMI SIĘGANIA PO UŻYWKI W TAK MŁODYM WIEKU, TO STWORZYĆ ODPOWIEDNI MODEL WYCHOWANIA W RODZINIE. W niedawno zrealizowanym w Wielkiej Brytanii badaniu nt. Keralacji między różnymi modelami wychowania w rodzinie, a zagrożeniem młodego i dorosłego człowieka uzależnieniem od alkoholu wyróżniono 4 takie modele:

MODEL AUTORYTARNY

Tacy rodzice kontrolują i oceniają dzieci według surowych i bezwzględnych standardów czy kryteriów. Na pierwszym miejscu stawiają ciężką pracę i respektowanie swojego autorytetu. Są krytyczni i mają tendencję do wymuszania karnej dyscypliny. Posłuszeństwo jest stawiane ponad poczucie wolności dziecka i jego naturalne dążenie poznawcze.

MODEL POZWALAJĄCY

To przeciwieństwo rodziców autorytarnych. Są emocjonalnie związani z dziećmi, unikają egzekwowania od nich odpowiedzialności, nie stawiają granic i reguł zachowania. Uważają, że dziecko powinno być wychowywane "beztrosko" i pozwalają mu na zdecydowanie zbyt wiele. 

MODEL NIEZAANGAŻOWANY

Podobnie jak rodzice "przyzwalający" nie ustanawiają reguł postępowania i zachowania dzieci, nie egzekwują odpowiedzialności. W odróżnieniu od "przyzwalających", nie są z dziećmi związani emocjonalnie. W skrajnych przypadkach bywają nieprzewidywalni, brutalni, zaniedbujący i lekceważący swoje dzieci.

MODEL WYMAGAJĄCA MIŁOŚĆ Tacy rodzice spodziewaja się, iż dziecko będzie przestrzegać norm i reguł ustanowionych w rodzinie i egzekwują to. Jednak w ustanawianie tych standardów angażują same dzieci na zasadzie negocjacji i poszanowania ich autonomii oraz zdolności do podejmowania decyzji. Są wymagający, ale wspierają dzieci ciepłem i zaangażowaniem. Są asertywni, ale nie agresywni.  

Najlepiej chroni dziecko przed uzależnieniem model wymagającej miłości

Najbardziej niekorzystny jest model niezaangażowany

WARTO ZATEM ZADAĆ SOBIE PYTANIE JAKIMI RODZICAMI JESTEŚMY?

W KTÓRYM MIEJSCU PONIŻSZEGO DIAGRAMU MOGLIBYŚMY SIĘ UPLASOWAĆ?

Kora mózgowa – odbiera informacje od zmysłów

Ośrodkowy układ nerwowy (mózg i rdzeń kręgowy) – wysyła sygnał do danej części ciała, gdy myślimy o czymś, co ma ono zrobić

Płaty czołowe – planowanie, formułowanie idei, podejmowanie decyzji, samokontrola

Hipokamp – pamięć Móżdżek - koordynacja ruchowa Podwzgóże - porządkuje działanie wielu

części organizmu Rdzeń przedłużony - automatyczny pilot,

dzięki któremu bije serce, oddychasz, masz właściwą temperaturę ciała

JAK ROZMAWIAĆ Z DZIECKIEM?

RODZICE I MODEL WYCHOWANIA W RODZINIE MAJĄ DECYDUJĄCY WPŁYW NA TO, CZY NIELETNI SIĘGAJĄ PO ALKOHOL.

NIEZWYKLE WAŻNE JEST ZATEM ZBUDOWANIE BLISKIEJ RELACJI Z DZIECKIEM, OPARTEJ NA ZAUFANIU ORAZ OTWARTEJ DWUKIERUNKOWEJ KOMUNIKACJI.

WARTO ROZMAWIAĆ Z DZIECKIEM REGULARNIE O JEGO ZAINTERESOWANIACH, SZKOLE, KOLEGACH,

ZBUDOWANA W TEN SPOSÓB BLISKOŚĆ Z PEWNOŚCIĄ UŁATWI ROZMOWY NA POWAŻNIEJSZE TEMATY. 

  

wybierz niezobowiazujący moment, np podczas oglądania telewizji, w samochodzie, podczas obiadu – unikniesz wtedy niepotrzebnej presji, czy zakłopotania, rozmowa będzie przebiegała naturalnie

zainicjuj kilka krótszych rozmów zamiast jednej długiej

nie przestawaj rozmawiać po pierwszej próbie, rozwijaj i uszczegółowiaj różne zagadnienie, dostosowując je do wieku dziecka

zachęcaj dziecko do zadawania pytań i zwracania się do Ciebie w przypadku wątpliwości

przedstaw najważniejsze fakty na temat skutków picia alkoholu, palenia papierosów, sięgania po narkotyki w młodym wieku

mów jasno o swoich obawach, przedstaw swoje stanowisko dotyczące sięgania po alkohol, narkotyki, papierosy przez nieletnich, ale nie używaj argumentów bazujących na strachu i nie dopuść, aby rozmowa przerodziła się w kłótnię

prowadząc rozmowę, spróbuj wybadać opinię i nastawienie dziecka na temat spożywania alkoholu, palenia papierosów, sięgania po narkotyki przez osoby nieletnie, zadawaj mu otwarte pytania, unikaj takich, na które dziecko może odpowiedzieć "tak" lub "nie„

naucz dziecko asertywności, powiedz w jaki sposób może odmówić, gdy ktoś proponuje mu coś na co nie ma ochoty

określ reguły panujące w Waszym domu i w rodzinie; uzgodnij je również ze swoim partnerem, bądźcie konsekwentni w egzekwowaniu zachowań i wartości, które są ważne dla Waszej rodziny

zapewniaj dziecko, że zawsze może na Ciebie liczyć, że ważne jest dla Ciebie jego bezpieczeństwo, że wesprzesz je nawet w najtrudniejszej sytuacji, że może zwrócić się do Ciebie z każdym problemem

bądź dobrym przykładem dla dziecka – kultura picia alkoholu, przestrzeganie przepisów prawa przez dorosłych członków rodziny mają ogromny wpływ na kształtowanie się zachowań i postaw młodego człowieka

okazuj dziecku zainteresowanie, regularnie poświęcaj mu swój czas

zwróć uwagę, gdzie trzymasz w domu alkohol, papierosy – powinny znajdować się w dyskretnym miejscu, a ono powinno być świadome, że nie wolno mu po niego sięgać

poznaj jego kolegów – sprawdź z kim przyjaźni się Twoje dziecko i jaki wpływ mają na niego koledzy; jeśli uznasz, że któryś z nich ma na niego zły wpływ, spróbuj mu o tym delikatnie powiedzieć

zachęcaj dziecko do zdrowego stylu życia: uprawiania sportu, niepalenia, zdrowego odżywiania

zachęcaj dziecko do aktywności poza szkolnych – jeśli odpowiednio zagospodarujesz jego czas wolny, będzie miało mniej pokus aby sięgnąć po "zakazany owoc”

kontroluj, gdzie i z kim przebywa Twoje dziecko – jeśli wybiera się do domu kolegi, upewnij się, że będzie tam dorosły opiekun

Poświęcaj dziecku czasRozmawiaj

Ustal reguły gry w rodzinieStanowczo wymagaj ich przestrzegania

Bądź zaangażowanyBądź otwarty

Sam dawaj dobry przykładNie atakuj, nie oskarżaj

Dbaj o dobry codzienny kontaktDoceniaj starania dziecka w każdej sferze

ROZMAWIAJ ZANIM

Sięgnie…

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ