Embed Size (px)
Citation preview
T.C.
- 2014
iii
Denetim
..../..../.......
iv
ZET
Anahtar Kelimeler: Denetim, Denetim, Performans Denetimi, Kamu Mali
Sistemi
v
ABSTRACT
Public Financial Management
Internal Audit Performance Audit
Graduate School of Social Sciences
Department of Public Finance
Finance Program
In time, state organization has gradually increased its management
functions and the necessity of reviewing and analysing the juridical, social and
financial utilization of the resources in accordance with the needs by the public
authority has arised. The law no. 5018 on Public Finance Management and
Control Law is actualized as a reflection to these needs. When analysing the
classifications of audit, performance auditing, that is expressed as being one of
the internal audit types, is a concept that reserve distictive features and
especially when it comes to Public Financial System, it is carried out by means
of Chamber of Account which is an institution of external audit. In this study,
the objective is to analyse the relationship between internal auditing and the
performance auditing in terms of public finance.
Keywords: Audit, Internal Audit, Performance Audit, , Public Financial System
vi
TEZ ONAY SAYFASI ii
iii
iv
ABSTRACT v
vi
KISALTMALAR x
xi
1
1.1. TANIMI, AMACI VE KAPSAMI 4
12
13
14
14
14
15
1.3.1. Finansal Tablolar Denetimi 18
1.3.2. Uygunluk Denetimi 19
1.3.3. Faaliyet Denetimi 19
21
1.4.1. Genel Standartlar 26
1.4.1.1. Mesleki Yeterlilik 26
26
vii
27
28
28
29
29
1.4.3. Raporlama Standa 29
29
30
30
31
31
31
1.5.2. 33
1.5.2.1. TBMM Denetimi 33
1.5.2.2. 33
1.5.2.3. Anayasa Mahkemesi Denetimi 34
34
1.5.2.5. 36
1.5.2.6. 37
38
38
40
43
43
51
2.1.4.1. Uygunluk Denetimi 52
viii
2.1.4.2. Performans Denetimi 52
2.1.4.3. Mali Denetim 53
2.1.4.4. Bilgi Teknolojileri Denetimi 54
2.1.4.5. Sistem Denetimi 56
56
62
64
2.1.7.1. 65
2.1.7.2. 66
2.1.7.3. 67
69
69
2.1.7.6. 70
71
72
74
77
2.2.1. 77
2.2.2. 82
2.2.3. 83
84
85
2.2.6. Performans Denetimin VET 86
2.2.6.1. Verimlilik (Efficiency) 87
2.2.6.2. Tutumluluk (Economy) 88
2.2.6.3. Etkinlik (Effectiveness ) 89
90
92
ix
96
98
98
100
3.2.3. Fransa 105
3.2.4. Almanya 108
110
3. 113
113
117
120
125
128
x
KISALTMALAR
AB
ABD
BRH Bundesrepublik Deutschland -
IFAC International Federation of Accountants-
Muhasebeciler Federasyonu
AICPA American Institute of Certified Public Accountants- Amerikan
KMYKK
KOSGEB
IASB International Accounting Standards Board -
ISA Ulus
AAA American Accounting Association - Amerikan Muhasebe
GKGDS
YDK Denetleme Kurulu
KHK
SPK
BDDK
EPDK
DDK Devlet Denetleme Kurulu
NAO National Audit Office
GAO General Accounting Office of United States of America ABD
INTOSAI International Organization of Supreme Audit Institutions -
DPT
xi
Tablo 1: s. 20
Tablo 2:
s. 24
Tablo 3: s. 25
Tablo 5: s. 58
Tablo 4: - s. 119
1
hizmetlerin hem nicelik olarak hem de
2
ndan kamu
getirilme -
-
ederasyonu (International Federation of Accountants-
(American Institute of Certified Public Accountants-
ve Anglo-
-
3
tarihli 1050 -
4
1.1. TANIMI, AMACI VE KAPSAMI
edilebilmektedir. Denetimin
ise
Nitekim
sonucudur
.
-
.
ofesyone
yle birlikte
5
muhasebe
birlikte denetim fonksiyonunun
de gereksinim .
(Karatepe, 2009:200).
.
olup
. Ancak
da
a
.
.
olarak kabul edilir.
(TDK,
6
1998:69).
nun
(TDK, 2013).
.
.
Avrupa
(Uzun, 2008).
e incelenmesidir. Denetim
.
ni ifade etmektedir
.
7
(Sanal, 2002:17).
1997:35).
(Atay, 1999:26).
2002:82).
Tefti :
-
Revizyon ( nceleme, Auditing):
8
Kontrol (Denetim, Murakabe):
i
eder :7).
(Tortop, 1974:59).
de
I.
i
II. Kriterler):Bu
III. : Denetimi yapanlar
9
IV. Uygunluk Derecesi:
V. Denetim
denetimle ilgili olanlara sonucun bildirilmesidir. Denetim raporu denetimin son
VI. Denetimin Bir Denetim statik bir faaliyet
.
ler
:19).
im bilgi
rini de beraberinde
(Ceylan, 2010:112).
temsil
:95).
10
yerine getirip getirmediklerinin incelenmesidir (Saral, 2008:10).Vergi denetimi ise,
denetimine (Tekin ve :26).
Mali
kontrol
(Gez, 2011:42).
Dene
(Bayar, 2008:3)
- l edilmesini
netimi olarak
11
a
eylemidir.
ve
(Bayar,
2008:3).
-
, kamu gelirlerinin, kamu giderlerinin ve kamu
kesiminde
eylemidir (Bayar,
2008:6).
(Ceylan, 2010:113).
estekli denetim tekniklerinden
12
(Ceylan, 2010:115).
temelinde, herhangi bir
, 2002:54).
1.2.
Denetim
denetimlerde bul (Atay, 1999:32).
ilgili denetim ilkeleri
(truthfulness) ise
Kanunilik
a
, 2002:55).
ve nesnellik ilkeleridir(Atay, 1999:46).
13
1.2.1.
gerekir (Atay, 1999:49).
yer veya ona
gerekmektedir(Khan, 1995:20).
bir unsurdur :40).
:66). Devlet denetiminin
taraf
,
(Atay,
1999:52).
14
1.2.2.
Bunlar
, 2002:56)
.
denetlenebilir(Atay, 1999:60).
1.2.3.
Kamusal nitelikli denetimle
(Atay,
1999:61).
(Tok, 2010:45).
(Atay, 1999:60).
15
1.2.4.
(Atay, 1999:66)
:56).
(Atay, 1999:68).
(Atay, 1999:69).
1.3.
kur
denetim
16
:36).
:63). Denetim tek
Denetim
modern
1974:30).
etkililik) denetimi ilir. :80).
( 1997:46;
Ertekin, 1998:501).
17
(Sanal, 2002:22), d) denetim yapan
:45).
(Gournay, 1971:55)
. K
habersiz)
denetim, b) yerinde sorgusuz
:66).
,
denetimi ve eylemlerin denetimi de; a) etkinlik denetimi, b) verimlilik denetimi
(Atay, 1999:59).
,
:86).
sosyo-
18
Ombudsman denetimi seklind (Atay, 1999:59).
mali tablolar denetimi),
ekonomik denetim
(Kenger, 2003:2)
erinin daha iyi
(Saran, 1995:59).
1.3.1. Finansal Tablolar Denetimi
(Aydemir, 2008:138).
rmek gibi
ka (Babayeva, 2011:8).
19
finansal tablolar ,
iz
(Aksoy, 2006:26).
1.3.2. Uygunluk Denetimi
tmede tepe
(Ataman ve
, 2001:67).
1.3.3. Faaliyet Denetimi
(Uzay, 2003:63).
20
faaliyet denetiminde, faaliyetl
(Babayeva, 2011:9).
Finansal tablolar denetiminde fii
yet
2007:60).
Tablo 1:
Kaynak: Aksoy, 2002:28
denetim sistemini temel al
21
denetimdir :35).
kullanmak olarak kabul
edilmektedir :36).
i ve
dikkat edilir :39).
(A : 45)
22
1.4.
faaliyetlere v
ge
S) denilmektedir (Kaval, 2005:75).
getirmesinde
1987:28).
1-Genel standartlar,
a-
b-
c-
2-
23
a-
b-
c-Denetim Delili Toplama
3-
(Atay, 1999:74)
1-
2-
3- mek,
4-
1-
2-
3-
4-
24
Tablo 2: Denetim
STANDARTLARI
1.GENEL STANDARTLAR
STANDARTLARI
Denetim Delili Toplama
a. Bilgi toplama
b.
c.
d. belirleme
e.
f.
g.
h.
Belirlemek
a.
b. D
c.
d.
e. Delillerin incelenmesi
f.
g.
h.
i.
3. RAPORLAMA
STANDARTLARI U
Kaynak: , 2002:59
25
i
, 2002:58).
:45).
, 2002:58).
Tablo 3: Denet
GENEL
STANDARTLAR STANDARTLARI
RAPORLAMA
STANDARTLARI
denetim
muhasebe ilkelerine
uygunluk
kontrol sisteminin
incelenmesi uygunluk
Kaynak: .
26
1.4.1. Genel Standartlar
Genel K
r.
Bu standartlara ,
.
:44).
1.4.1.1. Mesleki Yeterlilik
1.4.1.2.
27
n muhasebe ve denetim ile
, 2009:119). Sarbanes Oxley (SOX)
:107).
Sarbanes
yasan
(Yereli, 2009:33).
1.4.1.3.
olmamakt
(Ekiz, 2011:11).
28
De
ihmal etmemelidir :77).
1.4.2.
rehberlik etmektedi
1.4.2.1.
Denetimin
belirlenmesi ve bun
.
pazarlama fa
29
1.4.2.2.
etki
de o kadar f denetim riski
2000:68).
1.4.2.3.
(Bozkurt, 2006:87).
(Ekiz, 2011:12).
1.4.3.
gereken hususlardan meydana gelmektedir.
1.4.3.1.
30
Bu
.
1.4.3.2.
Bu st
engelleyic
.
1.4.3.3.
Mali tabl
bilgilerin kurumla ilgil
31
raporunda bunu belirtir 2000:70).
1.4.3.4.
(Aksoy, 2002:45).
1.5.
r.
netim ve
1.5.1.
da
32
yerine getirirlerken mali denetim de yapabilirler. Genel ve
:9).
-
-
:88).
an
.
ns
Kamu Mali
:199).
yeniden
33
1.5.2.
1.5.2.1. TBMM Denetimi
denetimine
:77).
1.5.2.2. me Kurulu Denetimi
Devlet Denetleme Kurulu (DDK), Maddesin ,
e Kurulu
da
34
idari mercilere intikal ettirir (MBS, 2013).
1.5.2.3. Anayasa Mahkemesi Denetimi
(MBS, 2013).
1.5.2.4.
m
e p
:16).
iyetin y
Maddesi ,
2007:19).
sahiptir ve :200).
anunu nda
35
ve
:208).
Bu noktada nda yer alan denetimin genel
ak gerekmektedir. Kanunun 35. madde1. bendinde denetimin
genel esa Kanunu, 2010);
etimi
k
36
1.5.2.5.
1938 tarihli
(Sanal, 2002:34).
(Akyel,
Seven, 2012:66).
Bu denetim birimlerinden
netim veya
:49).
37
1.5.2.6.
(SPK),
(BDDK), finansal kiralama,
(EPDK),elektrik, petrol, d
LPG piyas
2013).
38
2.1. AVRAMI
2.1.1.
ba . D
hile ve yolsu
ve yeni bir sistem . 1933-
Bilge ve
.
. B ve
.
IIA-Institute of
Internal (Kurnaz ve
:36).
39
A) 28 Avrupa
.
et
Kanunu yla
1957 tarihli 6762
nda
.
, dernek
, A hem de EC A
.
:
-
A)'n
Statement of Responsibilities of
theInternalAuditors
TheCommittee of SponsoringOrganizations of
theTreadwayCommittee (COSO)
National Commission on
FraudulentFinancial Reporting (NCFF Raporu)
1991
No: 65
heAuditorsConsideration of theInternal Audit Function in an Audit of
Financial Statement
Kontrol nin
40
Cadburry Raporu
nun
Canadian Institute of Chartered of Accountants
Guidance on Control(COCO Raporu)
The Financial ReportingCouncil
InternalControl: Guidanacefor Directors on theCombinedCode (Turnbull
n
nin kabul edilmesi,
Blue RibbonCommittee Raporu
TheKing Report on CorporateGovernancefor South
Africa(King Raporu)
Public Accounting Reform
and Investor Protection Act. (Sarbanes- l edilmesi,
nin
nin kabul edilmesi
2.1.2.
getirilmekted -
41
etkilili
ir zemin orta
olup
an
(Akbulut, Mimaro :49).
bilginin
kulla
kontrollerin n
sistemdir (Akarkarasu, 2000:96).
r -
42
-
.
dur
(Moeller ve Witt, 1999:62).
fonksiyonudur .
( A)
l .
kurum
idare idarenin
(Midyat, 2007:12).
im mali nitelikteki faaliyetler ile mali nitelikte olmayan
.
denetleme ile ilgili
da,
,
Kanunu nda ve denetim
. Serbest
43
v
Kanunu nda ve nda sarih b
bulunmamakta, Kontrol Kanunu
2008:59).
lik, etkililik ve
k .
2.1.3.
2.1.3.1.
II
ve kurum faaliyetlerinin etkinli
(Dittenhofer, 2001:447).
. Nitekim i
44
muhasebe
(Ceyhan, 2010:88).
kontrolleri
denetim
etkiler .
kontrol
.
yerine getirmesinde
etici
2012:108).
.
ve teknolojik
yerine getirmesinde
denetimin faaliyet
k, mevcut kontrol sistemlerinin
tavsiyelerde
.
Kuruma
denetim,
ve
denetim, kontrol
45
tespiti, tasarruf
belirlenmesi gibi faaliyetlerle de kuruma ilave (Ceyhan,
2010:90;Chapman ve Anderson, 2003:99).
me:
standart rde
.
edilebilme
.
n
(Ceyhan, 2010:95).
korumak,
hesap
celemekte ve
(Ceyhan,
2010:99).
(Uzay, 2007:289).
litikalara,
mevzuata
uygun
elde
(KOSGEB, 2014).
46
kamu idarelerinin
idaresinin faaliyetlerini olumsuz etkileyebilecek
(Kalender, 2008:97).
k
y .
denetim faaliyetinin
kaynak
kontrol sisteminin e
.
bir
verilmesidir.
47
2.1.3.2.
(Spira ve Page,
2003:645):
Mali ve operasyonel
,
ra
ve hedeflerle
sorumluluklar.
nitelikte olmayan
finansal denetimi, uygunluk denetimini
, mali tablolara temel
.
faaliyetleri
(Uzay, 2003:56).
.
48
gibi sadece
sistemlerinin denetlenmesi
; g s ,
d e kuruma ilave
ve r
gelen problemlere sistemlerin
dikkate
almak
.
:77)
Mali nitelikteki ve mali nitelikte olma
planla
getirilmesidir.
,
k
49
:75).
F .
yakla
idarelerinin
faaliyetlerinin ve faaliy
kaynak tahsislerinin
.
faaliyetlerinikapsar .
ve
.
incelenebilir; Bunlar;
,
50
dir.
,
.
R
ya da mesi halinde bu
durumun sonuca etkisidir.
risk azaltma
izleme faaliyetlerinin
dir DE, 2012).
Risk ):
nmesi,
51
incelenmesi,
denetlenmesi,
etin incelenmesi,
belirleyen,
perfor
kurumsal
bildirmesini ve daha sonra, kurumun faaliyetlerinin bu hedeflere
nelik
A, 2005).
A, 2005);
Etkin risk, finansal operasyonel
2.1.4.
performans denetimi,
52
.
2.1.4.1. Uygunluk Denetimi
denetimi; kamu idarelerinin faaliyet ve
incelenmesidir.
i lemlerinin ve faaliyetlerinin
belirlenmi
(Aslan B. , 2008:31).
makam
kurum .
Ancak llar mevzuatta belirlenmektedir. Bu
nedenle uygunluk denetimi,
bir denetimdir.
(Karaaslan, 2006:320).
Uygunluk
ilgili ve ye
durumlarda ise
.
2.1.4.2. Performans Denetimi
ve
53
.
Faaliyet denetimi olarak da ifade edilen bu denetim seklinde kurumun
(Aslan B. , 2008:31).
performans denetimi;
p
en etkilerin .
2.1.4.3. Mali Denetim
Mali denetim; gelir
ifade edilmektedir.
olarak
Genel
kabul denetim
durumlardaki
.
54
denetlenen
.
tay
tirir.
lemlerini
lama
denetimi ile birlikte
faaliyetlerinin, belgelerinin,
(Kesik, 2005:96).
2.1.4.4. Bilgi Teknolojileri Denetimi
Denetlenen birimin e
belirtilebilir .
Muhasebeciler Federasyonu(IFAC)
-
(International Standards on Auditing-ISAs), bir denetim uygulama
olup, 401 bilgisayar destekli bilgi sistemlerinin denetimine
55
(Kavut,2000:18).
.
kurumun
masraflar
BT kontrolleri,
bilginin adapte
.
2014):
i,
- hizmetler
sunma ,
i,
i,
,
ini koruma ve BT hizmetlerindeki
i,
i,
Suistimalleri bir
2014).
56
2.1.4.5. Sistem Denetimi
Sistem denetimi, denetlenen sisteminin;
organizasyon
tespit edilmesi
2006:26).
Sistem deneti tam,
2008:117).
kontrol sisteminin
analiz edilmesidir
halinde
.
giderme konusunda
ekonomikli
2008:33)
te bu
sonucun elde edilebilmesi
.
2.1.5.
an
iki kavram birbirlerini
57
anlamda, etkin
.
kontrol sisteminin kurulup kurum
(Dicle,
1997:42; .
(Korkmaz, 2007:10).
(Aksoy T. , 2005:138).
.
:63).
mali
raporlama sisteminin
2010) (Uzun A. K., 2014).
herhangi bir
58
rol sistemidir ve gerek kurum
gerekse yasal
.
(Ekiz,
2011:24).
Tablo 4: Denetim -
Plan, program ve mevzuata
kontrol etmek
kontrol etmek
flere
Kaynak
uyumu:19
59
.
ilgili
olarak
.
mesi kanundan
kontrol
kontrol faaliyetinin
faaliyeti ile
idare,
sorumlud
08:26).
.
nda
m
60
(Bil .
:107)
kontrol
bir durumdur.
belirlerken, i
ekonomik ve verimli
INTOSAI temel
hedefler
etkin
faaliyetler ,
suiistimalden hatalardan,
yolsuzluktan ,
,
verilerin
kontroller, telafi edici kontroller
denetim
(Turhan, 2009:45).
olarak ilgi
61
kontrol
ilgili
lemelidir. Yani
personelce
bu kontroller ihmal edilmemelidir
melidir. Yani, uygulanan
maliyeti
,
rehavetten, yorgunluk
kontrol edilebilirken, bu iki
kontrol etkisiz kalabili
.
.
; uygun olarak
m i ;
62
eler yapar ve
ilemez.
tespit
nedenlerinin
tavsiyelerin .
2.1.6.
Zira
COSO (Committee of Sponsoring
.
.
19 A)
Mesleki Uygulama
63
sistem olarak,
tim Mesleki Uygulama
Uygulama
(Tok, 2010:62).
Standartlar :
,
,
,
.
irmek ve
sistematik,
standartlara uygun olarak (
2014).
ta dikkat,
. in
revin
64
(Uzun, 2008).
2.1.7.
.
.
m
ya
i
.
65
2.1.7.1.
hem
bu itesinden
karar ve
: 28).
getirilmesi ve
isinin i levsel olarak denetim komitesine, idari olarak ise, kurum
hiyerar (ECIIA, 2005:26).
D
2000:74).
(Erken, 2009:19).
66
(Ekiz, 2011:21).
;
,
(IIA, 2008:18).
(Midyat, 2007:14).
2.1.7.2.
ve belki de klasik
en ba ve
kuruma
sadece mevzuata uygunluk olarak ya da hata, suiistimal
liyet,
raporlama, idare
b (Tufan, 2012:63).
ilave bir de
eti
(Bayramin, 2010:41).
67
belirleyerek
.
Denetimin
odak
temel gaye
etkili, ekonomik ve verimli
idarenin faaliyetleri belirli standartlar ve
ve (Aksoy M. , 2008:53).
2.1.7.3.
esine
:86).
(Ekiz, 2011:21).
etik olmayan davran ma
ka bir ifadeyle
politikalara ve hedeflere uygun bir
larda ya
riskleri
68
olacak ekilde yeniden yap (Saka, 2001:49).
noktada
ve :77).
eder.
organizasyonun
ve , kurumun hedefleri, faaliyetleri ve
et
insan
.
(Tufan, 2012:69).
(Aslan B. , 2008:28).
kurumlar,
69
uzun
.
2.1.7.4.
II u
im
(Bayramin, 2010:41).
belirlenen politikalar ) me
verilmesidir .
uygun
uygunluk
risk
bilgil
2007:72).
2.1.7.5.
70
(Ekiz, 2011:22).
II nsultingservices):
tirmek
teri/denetlenen ile
birlikte kararla erdir. Usul ve
leri kolayla
.
hizmetleri, herhangi bir idari
kurumun faaliyetlerini geli tirmek ve onlara de er katmak i ve
kararla faaliyetler ve bununla ba di er
leri kolayla ve
e itim vermek, bu kapsamdaki faaliyet .
2.1.7.6.
de
.
denetimi
itibariyle
kendisinden beklenen
(Aslan B. , 2010:75).
endirilmesi
denetim faaliyetini
71
(Tufan, 2012:72).
Standart;
eden temel , k
etmeye ve ,
kurumsa :45).
uygulama
performans s uygulama
s ise edilir. Uygulama
(IIA, 2008:26).
2.1.7.7.
nin
denetim mesleki yetkinlik
:94).
72
d
reddetmeli veya yeterli tavs .
Yetkinlik
;
haiz
(Bayramin,
2010:47).
lerin
z
ilgi Teknolojileri
:80)
i
yerine getirir. Kendi yeterlilik ve hizmetlerinin etkinlik ve
i
(Tok,
2010:73).
2.1.8.
Zira kamu idarelerinin
sahip
(Alp, 2012:124).
73
lu
denetim
mali
destekleyecek
n
uygulanmakta olan mali sistemlerin
le
m
2004:9).
bakma
.
anun, ak
74
beklenen hizmetlerin tam olarak yerine getirilmesini engellemektedir (DPT, 2006).
2.1.9.
-
ontrol
devlet ve
olarak kabul
sel sorumluluk ile
Bunlar;
raporlama ve denetimdir .
T
,
ken, bu hedef
75
kendilerine veri
istemektedir. Kamu idaresi
denetim sistemidir .
Kanun
faaliyetini kapsayan
.
K
.
76
lar
.
olarak
1927 tarih
vlet
25.07.2003 ve
sistemini
31.10.2003
(Falay , 2006:66).
ve kanun
izlemek,
standart
, risk ,
, kamu idarelerinde
.
Ancak
77
fiili bir durum
konunun, kanuni bir
.
2.2.
2.2.1
:44). Bu unsurlardan ilki
vermediklerinin ve sundu
.
Performan kelimesinden
spora
kadar Dil
78
(TDK, 1998:268) ,
ifade etmektedir.
ifadesidir. Yine
r (Bozkurt ve Ergun, 2008:112)
(Akal, 2005:66). Hedeflenen
anlamda ifade
lendirilmektedir .
(Akal, 2005:79).
eflere
ar. Kurumun dikkate alarak bilgi
toplama ve kurumsa
kurumsal sistemlerin
dir (Akal, 2005:90)
2000:55).
mans denetimi,
,
.
79
(Waring ve Morgan, 2007:12).
performans denetimi;
b .
performans denetimi;
(Shand ve Anand,
1996:59).Gray ve Jenk
de .
. Etkinlik, etkililik ve
- Etkinlik -
Tutumluluk (V performans denetiminin ve performans
Performans
ve tutumluluk
(Palmer, 1991:256).
.
80
(Khan,
1997:69).
performans denetimi;
Devlet
(INTOSAI, 2009:22).
a; verimlilik, tutumluluk
uygun olarak, kamu faaliyetlerinin denetimini,
izleme
,
konusundaki p
etkilerin (INTOSAI,
2009:26).
Amerikan Devlet Denetim
(Uysal, 2010:138).
verimlilik ve
tut
.
81
.
(Candan,
2007:183).
OECD ise performans denetimini iki ba mektedir:
. B
performans denetimi
eklindedir (OECD, 1995:66).
. Performans
010:50).
.
82
.
y
alarak denetimlerinin
Performans
1998:66).
,
(GAO) ile ba
idari faaliyetleri de kapsar
, etkinlik ya da
para-
. Bu nedenle, denetimle ilgili
83
(Khan, 1997:66).
ve
performans denetimini gereklilik haline ir
, geri bildirim ve
ve
gelmektedir (DPT , 2000).
Performans denetiminin
(Shand ve Anand, 1996:72).
(Karaahmet, 2010:117).
gerekirse, performans
hesap
i
2.2.3
Performans denetiminin a
(Uysal,
2010:111).
84
II
kamu
kendi pe
de orumlulu
.
(Kreklow, 2007:50). , kaynak
yeni strateji
.
Performans denetiminin bir projeni
erinin belirlenmesi,
.
2.2.4. Performans D
85
(INTOSAI, 2009:34).
verimli, tutumlu ve etken olmayan uygul
(Uysal, 2010:132).
erformans denetiminin faaliyet
performans denetimi
K
haricinde
yasal nedeniyle denetim
engeller
denetim tekniklerinde ve dene
bilgilenme, kriter tespiti vb. alanlarda
2.2.5. Performans Denetiminin
ve
nitelikleri
Parlament , denetlenen kurumlara
(NAO, 1997:19).
Bu ilkeler;
Parlamentoya ve
vermeyi,
86
bilgiler ektedir.
siyasetten
gelmektedir.
Performans denetiminin, hem
parlamentoya hem de denetlenen kuruma e ifade
etmektedir.
Yeterlilik (Competence):
etmektedir.
Titizlik (Rigour): bulgulara
ve
ifade etmektedir.
Performans denetiminin bu sekiz ilkesi, denetimin
netimi
.
2.2.6. Performans Denetiminin VET
verimlilik, etkinlik ve tutumluluktur (Candan, 2007:74).
verimlilik, etki mesi
tutumluluk denetiminde,
girdi ile
verimlilik denetimi
87
incelenmesidir. Etkinlik denetimi ise, program veya proje hedeflerinin elde edilip
.
ngilizcedeki (economy,
. Bu
kavramlarla da ifade in; etkenlik, etkililik, iktisadilik,
ekonomiklik, rantabilite
nlamlarda
(Candan, 2007:75).
2.2.6.1 Verimlilik (Efficiency)
(Timur, 2005:139).
edilebilir (Candan, 2007:76). Verimlilik, sahip olunan
(Wildavsky,
1966:298).Yani belirli bir miktar kaynakla
mal ve lmesi,
iyi harcama .
. Kamusal nitelikte olan mal ve
hizmetlerin kalitesini de ,
gerek
88
kalite konusunda gerekse de kamusal fayda konusunda objektif kriterler
Kriterlerin belirlene ki
ki daha halen
2.2.6.2 Tutumluluk (Economy)
Tutumluluk
edilebilir (Khan, 1997:71).
.
.
89
da tedir (Falay, 1997:21)
2.2.6.3. Etkinlik (Effectiveness )
(Falay, 1997:22).
faaliyetleri
kaynaklar verimli ve tutumlu
olabilir .
.
inlik denetimi olarak bilinmektedir. Etkinlik
90
Etki
gerektirmektedir .
-
. Bu nedenle
e
lenmesi ile elde edileni ,
Sosyal programlarda etki daha
zor olmaktad r. Ayr zeyinde, k sa
.
izin verilerek veya etkinlik denetimi
.
2.2.7. Performans
nitelik ta
.
Kamu hizmetlerinin etkin bir
91
Kamu mali
(The World
Bank, 1998:33).
hem nde hem de
ge .
a etkin bir planlama ve kaynak
kurumlarda bi
(The World Bank, 2004).
92
al ve hizmet
den
(Yenice,2006:99).
.
2.2.8.
Esas olarak performans
unsuru
performans denetiminin ele al
.
93
nda esas olarak
(Yenice, 2006:135).
Per
-i Umumiye Kanunu 22 ve 28 inci
(Candan, 2007:208).
esas olarak iki
(Candan, 2007:209).
deneyim ve birikimlere sahip olan ere, Kanada
94
ile
, ve
performans denetimi metodolojisi
.
2008:96).
ve
- -
3- - Kesin Hesap Kanunu ve Parlamento denetimi
(Karaaslan,2006:322).
kamudaki
63,64,65,66,67 ve
:106).
-Sakson bir
ve proje
amu
95
96
3.1.
BOYUTU
idir
denetiminin, mali denetimin, performans denetiminin ve bilgi teknolojileri ve sistem
denetiminin
larda denetim yapabilmesi gerekmektedir. Ancak
.
,
unun
sistemlerde ortaya
97
bir s e
siyasal ve devlet
ev yapan
,
hem
d
bilgi teknolojilerini
kriterlerini belirlerken
dikkatle
payl hem hukuken
,
Performans Denetimi, esasen
98
uyumlu,
i s
3.2 UYGULAMALARI
3.2.1 Amerika B Devletleri (ABD)
(GAO),
ko
r (GAO, 2014).
denetimlerdir .
2007:86).
ise de
99
ve denetim
:47).
3 n program sonu zerine deneyimlerini odak
noktas olarak alan, federal programlar n , tutumlu unu ve e ile
sorumluluk geli tiren Kamu Performans ve Sonu lar Yasas
Yasan , kamu kurumlar nda stratejik planlama ve performans
sistemlerinin ve kullan n n Bunun i in,
vizyon, stratejik misyon ve program ama ve hedefleri ile performans
neleri a kamu
ve performans beklentilerine uygun k
sonucunda bu yasa ortaya . Yasan
esi olarak, kamu
, program hedeflerinin yeterince a ve performans
bilgisi nedeniyle kamu erinin verimlilik ve
ve Kongrede, politika ve str
ve izlenmesinde, program performans ve
yeterince .
her kurumun t e Bol ba kanl ile
Kon , 31 Mart 2000'ekadar her kurumun
kan ve Kongreye vermesi,20 nceki y ,
2001'de iki y l 2 y sonu lar n belirlemesi
. tay ve Sonu lar
Yasas i zerine yeni
3 a bir eyleme
ba lam t r. odakl ,
erika Birle ik Devletlerinde kamu
100
ndan b .
.
perform
unu ifade eden ademi
(Karaaslan, 2006:90).
ba sa da
bir denetim sistemi mevcuttur. Denetim i levi ba
ki olan merkezi
ABD d
plak, 2009:151).
3.2.2.
-Sakson
onokratik bir
101
2007:116).
(Tufan, 2012:119).
h
ise, Meclise iletilecek harcama
yetkili kurumdur ve bu
erine
102
bir Ba Mali Yetkili ve
:66).
r (Ekiz, 2011:57).
da 7.000
:101);
-CertIA
(Certificate in Internal Audit and Business Risk),
-P A
(Diploma in Internal Audit and Business Risk),
- M A (Advanced Diploma in Internal Audit Practice),
- QICA
103
.
1998:128).
of United Kingdom)
1988'de Commonwealth)
n
enerek
performans
lerle, kilendire
1998:129).
1
(NAO, 1996:99).
(NAO, 2011:39).
104
kurumlara bir mektupla sunar (NAO,
2011:40).
kson
(Azuma,
2003:90)
; bu denetim
.
(NAO,
2011:44).
-maliyet
105
(NAO, 2011:49).
3.2.3. Fransa
:146).
inceley
nde yasa olma a
gerek anayasada, gerekse nda vurgulanm ilk misyonu
kamu hesaplar n n ve , ikinci misyonu ise,
geli (Bernard, 1982:8).
kontrol, "kamu harcamalar ekle tirilmesinin
incelenmesi" bi iminde yorumlanan bir denetim olarak tarif edilmektedir. Son
zamanlarda bu yeni fonksiyonu daha bask . Mali kontrol ve
birbirini .
s ra performans inceleme de vard r.
te ikisi mali veya performans denetimine tahsis
edilmektedir .
ni kurmak
106
ko
denetimleri neticesinde bir uygunlu
(Sakal ve :8).
.
de
netilen ve buraya rapor sunan kendi
Kamu
Muhasebe Yetkilileri
dan fon alan her kurulusu kapsayan ve uygunluk
levi yapma yetkisine sahiptir.
107
.
Muhasebat erlendirme ve
Kontrol Dairesinin (MAEC) sorumlulu
denetim faaliyetleri, Ulusal Denetim Komitesinin ya
denetim faaliyetleri Denetim, De erlendirme ve Kontrol Dairesinin sorumlulu unda
itim Kontrol Dairesi (M.R.F.C.) ve yerel
sorumlulu ekilde
tirilecek denetimlerde b
makta ve komitenin
ba
(Uzun, 2007:21).
Fra
ORCA(Objectives-Risques-Controles-Adequation)
(Uzun F. , 2007)
tespiti.
irlenmesi.
ka
108
Ancak her kurum kendi hem de
3.2.4. Almanya
kadar dayanan
kon
teyebilmektedir .
1- P
rlikte
2- Maliyet-fayda incelemeleri; B
ahip faaliyetlerin yerine
-fayda
leri dikkate
109
eder.
3- re giden program denetimi; Devam eden incelemelere verilen isimdir
4- "Enine kesit" denetim; D
.
Kurumun ya
.
dayan
e bulunabilmektedir.
b
(BRH, 2014).
110
.
Almanya
(Karaaslan, 2006:88).
-
.
3.2.5.
(European Court of Auditors
(ECA)), en yetkili birisi olarak Birlik b denetimini
.
Demokratik yoldan
Parlamentonun denetim yetkisinin
, Parlamento, Adalet
divan ) yap organlar aras na
, yetkisi ve
devletlerden ayr enin Avrupa
k taraf ndan y esi, geli
1999:58).
111
denetlemektir (Mengiler, 2010:10).
i
ECA
ermektedir (Corneroli, 2001:518).
tilip
denetim faaliyetleri ile Birlik
.
Avrupa
ncial Control)
ekonomiklik ve eya yetkili
larak uygulanan mali kontrol sis
n
merkezi ur
(Tufan, 2012:167).
-
-ante Control Approach -
.
112
ngilte
(management responsibility) . Bu , isminden de
gibi kamu exante
model; Fransa,
(third party
exante approach)
tara
exante
rol
(Tufan, 2012:169).
kilidir. Kuzey
.
mali kontrol ve
(Ekiz, 2011:56).
113
reformu
(Yurdakul, 2014:88).
tim konusu uzun
yandan, 197
114
;
an uygulama ilkelerinin
115
var olan
getirilmelidir.
mesi
Denetimde raporlama sistemi amaca uygun duruma getirilmelidir. Denetim
.
Hizmetlerinin Geli
116
(DDK,
1998:63).
(Okur, 2007:45).
ri
r.
a
117
ve Morgan, 2014:417). Bu
3.3.2.
-
Divan-
:64).
118
2007:49).
ontrol Kanunu
raporlama
:85).
ve kamu
:56).
Kanunun 63-67 nci maddeleri
Denetim Koordinasyon Kurulu
nomiklik,
119
.
Tablo 5: yeri
Kaynak:
ve :217).
120
-
Baka
lerden birisi de,
d
Proje -
20 ay
(Polat, 2006:40).
enetimi, AB
denetimi
denetimlerinden
denetlenen
esas verilerin
.
121
anonim
komiteler
daha etkin hale gelecektir (Uzay ve :55).
, 2008:9).
tim
:18).
122
karakterli, iyi niyetli ve uzmanca bir tutum sahibi olmakt
:11).
Yereli ve , 2014:460).
k
-etkinlik-tutumluluk
123
(VET) den
:96).
kurumsal olarak
yle
m
Performans denetimi haricindeki denetimleri
Kanuna uyumlu
ile yeniden
124
yer alan biri
etmektedir.
netiminde karar veren
125
126
lmesi
timinde de sorunlar ortaya
127
Performans
128
denetimine izin
129
-
(68):91-103
Akal, Z. (2005). Ankara: Milli
Akarkarasu, N. (2000).
Aksoy, M. (2008). Ankara: Muhasebat
Aksoy, T. (2002).
Bir Paradigma. Ankara: Yetkin Yayinlari.
Aksoy, T. (2005
(72):138-164
Aksoy, T. (2006, Mart- Nisan). -Oxley
ASMMMO(165): 6-10.
19(3):1-22.
130
Akyel, R.,
(466):9-45
Seven, M. (2012). Umumi
-2010). Ankara:
Federal Performance Commissioner.,
http://bundesrechnungshof.de/federal-commissioner. ( 27.Haziran.2014)
Alp, Z. (2012). Hukuk, Siyaset Ve Ekonomi Baglaminda Kamuda Yeni Denetim
Ankara.
Dergisi( 43-55.
Mali Denetim. Bursa.
(471-472):9-30
Kontrol Sistemi. Ankara:
, M., 2005).
http://kontrol.bumko.gov.tr/Eklenti/6823,arcagok-msait-yoruk-bahadir-yonetim-
kontrolu-ic-kontrol.pdf?0 (03 Temmuz 2014)
TESEV.
131
Aslan, B. (2008).
Lisans Tezi. .
Aslan, B
Dergisi(77).:63-86
Muhasebe Denetimi
Atay, C. (1999).
temelleri. Sosyal
. (2014).
http://www.eca.europa.eu/en/Pages/AuditingActivities.aspx (30 Haziran 2014)
(320):134-144
Azuma, N. (2003). The Role of the Supreme Audit Institution in NPM: International
Trend. Government Auditing Review(10):85-106
-
132
., netiminin Yeniden
-I.
Maliye Dergisi(151):23-42
Bayar, D. (2008). Mali Denetim Nedir? Maliye Dergisi(155):1-10
Bayramin, M. (2010). Avrupa
Ya Ankara:
Gazi
Bernard, B. (1982). The French System of Auditing Government Accounts and the
Role of The Court of Accounts. International Journal of Government Auditing
Quarterly.(9): 7-15
Ankara: Gazi Kitabevi.
Ergun, T. (2008).
Bozkurt, N. (2006). Muhasebe Denetimi.
Candan, E. (2007). Ankara: Maliye
Tezi.
Ceylan, B. (2010). Mali Denetim. .(1):112-115
Chapman, C., Anderson, U. (2003). Implementing The Professional Practices
Framework. Florida, ABD: The Institute of Internal Auditors.
133
Denetim, Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe
.
Corneroli, G. (2001). The Role of the European Court of Auditors in the Control of
State Aid.European Competition Law Annual 1999 (pp.517-523) .
Oxford/Portland: Hart Publishing.
. (437): 81-104
http://kontrol.bumko.gov.tr/Eklenti/7362,scakirogluicdenetimveickontroletkis.pdf?0
(29 Mart 2014)
).
. Erciyes
(39), 47-67.
Sakarya: Sakarya
DDK. (1998).
Ankara: Devlet Denetleme Kurulu.
(s.271-294)
134
Dicle, B. (1997). Moder (187):40-
44
Dittenhofer, M. (2001). Internal Auditing Effectiveness:an Expansion of Present
Methods. Managerial Auditing Journal, 16(8):443-450
- etim
Dergisi(71-72):36-44
DPT (2000).
DPT (2006). Kamu Harcama ve Kontrol Sisteml
ECIIA (2005).
Konfederasyonu Konum Raporu.
.
English, L., Guthrie, J., Broadbent, J., Laughlin, R. (2010). Performance Audit of the
Operational Stage of Long-Term Partnerships for the Private Sector Provision of
Public Services. Australian Accounting Review, 20(52):64-75
(5), 51-63.
Hukuk Yayinlari.
135
(2.BASKI b.). Ankara:
(1):16-27
(421), s. 498-
515.
(4), s. 81-106.
Falay, N. (1997, Nisan - Haziran). Denetim, Verimlilik/Etkinlik/Tutumluluk (VET)
-
30.
Kesik, A. (2006). Ankara:
Fra State Audit in the European Union.,
www.nao.org.uk (21.Hazian.2014)
Galnoor, I., Rosenbloom, D. H., Yaroni, A. (1998). Creating NPM Reforms:
Lessons from Israel. Administration and Society, 30(4):393-420
GAO. (2014). General Accounting Office of United States of America.,
www.gao.gov.us s.2014)
136
Gez, H. (2011).
Uygulama.. Afyon: Afyon Kocatepe
Gournay, B. (1971).
Matbaasi.
Analiz, 5(14):102-109
-
Mali Hukuk Dergisi(130-131):62-78
http://icden.meb.gov.tr/digeryaziler/Turk_kamu_yonetiminde_ic_denetim_2008.pdf
(03.Nisan.2014)
.
Gray, A., Jenkins , B., Segsworth, B. (1992). Budgeting, Auditing and Evaluation
Functions and Integration in Seven Governments. New Brunswick: Transaction
Publishers.
-
(19):31-34
Detay Yayincilik
(12):48-49
137
, D. E. (2004
(18):60-74
.
http://www.icdenetim.gov.tr/media/file/icdenetim_katalog.pdf (04.Mart.2014).
(4): 93-108.
-34): 21-29.
(2009).
Belediyelerde Performans Denetimi ve
esi Sosyal Bilimler
.
Halis, M.,
138
(2014).
http://www.icdenetim.net/index.php?option=com_content view=article id=54
Itemid=58 (03.Mart.2014)
.(2014).
http://www.idkk.gov.tr/Sayfalar/Yayinlar/BTDenetimRehberiIIA.aspx
(23.Mart.2014)
).Kamu Bilgi Teknolojileri Denetimi Rehberi
Kurulu. Ankara.
IIA. (2008).
n
, 43-59.
INTOSAI. (2009). Implementation Guidelines For Performance Auditing (
Performans Denetimi Uygulama Rehberi),.
tim Sistemleri.
(460):87-103
Karaahmet, M. (2010).
Denetimi. Ankara: Hacettepe
(317-350).Ankara:
el Mevzuat
Dergisi(7):86-99
139
(184):121-129
Karatepe, K. (2009). Anglo-Sakso
-
(187-229). Ankara:
Kaval, H. (2005). AS)
Durumu. (4), 18.
Kenger, E. (2003). Kamu Denetiminde Standardizasyon.
-12)
K
No: 251/171.
rgisi(9), 94-114.
Kesik, A. (2006). Ankara:
(19):15-30.
140
Khan, M. A. (1997). Performans Dene Necmiddin
(27):64-94
Muhasebe ve Finansman Dergisi(30):75-87
(25):4-15
KOSGEB. (2014).
http://www.kosgeb.gov.tr/Pages/UI/Baskanligimiz.aspx?ref=32refContent=19
(07.Mart.2014)
(2.b.). Ankara: TC.
l Yay nla .
Kreklow, S. (2007). Improving Organizational Performance through Performance
Audits. Government Finance Review, 23(2):44-60
D. (1998).
Uygulamalar.
(1):31-62.
Kurnaz, N., Kocaeli:
141
Lisans Tezi.
MBS. (2013). .
http://www.mevzuat.gov.tr/Metin1.Aspx?MevzuatKod=1.5.2443&MevzuatIliski=0&
sourceXmlSearch=&Tur=1&Tertip=5&No=2443
Sosyal Bilimler
(77):3-
32
Midyat, C. S. (2007
Mali
Hukuk Dergisi(129):11-16
Moeller, R. R., Witt, H. N. (1999). Brink's Modern Internal Auditing. NJ: Wiley.
NAO. (1996). Why A Handbook. London: National Audit Oflice of England (NAO).
NAO. (1997). Value for Money Handbook.
NAO. (2011). Annual Report 2011. National Audit Office. of England (NAO).
Nath, N., Lowe, A., Van Peursem, K. (2005). Public Sector Performance Auditing:
Emergence, Purpose and Meaning. Working Paper Series Number: 81, Departmanet
of Accounting University of Waikato
142
Sistemlerinin Analizi ve Ulu
.
.
OECD. (1995). Symposium on Performance Auditing and Performance Improvement
in Government Draft Background Papers. Paris: OECD- Public Management Service
(PUMA).
Kontrol ve Denetim. (1), 21-29.
Okur, Y. (2007).
Denetimi. Ankara: Nobel.
Ongaro, E. (2009).
Edward Elgar
., Denetim
.
8(17):197-214
Kamuda Denetim.
ar.
143
Ankara .
Denetim 1.
Ankara
zhan, D. B. (2012). 5018
.
i Sosyal Bilimler
Marmara .
Ankara: Turhan Kitabevi.
Entegrasyonu.
(445):159-171
Palmer, A. (1991). Performance measurement in the public sector: in theory and
practice. Leicester: Public Sector Economics Research Centre,
Leicester University.
144
Beta.
Dergisi(60), 35-50.
Pollitt, C., Girre, X., Londsdale, J., Mul, R., Summa, H., Waerness, M. (1999).
Performance or Compliance? Performance Audit and Public Management in Five
Countries. New York: Oxford University Press.
Dergisi(1):44-59
Sakal, M.,
D
(68):3-27
Sanal, R. (2002). Ankara:
Maliye Finans
(81):2-16
Dergisi(409):53-69.
145
). Yeniden
.
http://www.sayistay.gov.tr/yayin/elek/elekicerik/56_DenetimSistemininEtkinliginin
Artirilmasi.pdf (29.Mart.2014)
).
http://www.sayistay.gov.tr/yayin/yayinicerik/denter.htm
Shand, D., Anand, P. (1996). Performance Auditing in the Public Sector: Approaches
and Issues in OECD Member Countries,. Performance Auditing and Public Sector
Modernization.(57-78) Paris: OECD.
(87):61-96
Spira , L., Page, M. (2003). Risk Management: The Reinvention of Internal Control
and the Changing Role of Internal Audit, Accounting, Auditing. Accountability
Journal, 16(4):640-661
(2005). Kamuda Performans Denetimi. Maliye ve Sigorta
(442):104-108
146
TDK. (1998). (9 .). Ankara: TDK.
http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&view=gts
(20)5:3-12
Vergi Denetimi.
Muhasebe Bilim
(2):79-108
The World Bank. (1998). Public Expenditure Management Handbook.
The World Bank. (2004). Monitoring and Evaluation: Some Tools, Methods and
Approaches. www.worldbank.org/oed/ecd
http://www.tide.org.tr/page.aspx?nm=Standartlar (01.Nisan.2014)
http://www.tide.org.tr/page.aspx?nm=meslek_hakkinda (05.Ocak.2014)
Timur, H. (2005). .
Ankara: Siyasal Kitabevi.
KAYA Raporu. Ankara:
NO: 238.
Tok, P. (2010). .
147
Dergisi, 7(1):27-50
Tufan, M. (2012).
nbul: Marmara
Turhan, M. (2009). Performans
Kamu Mali Denetimi.
, 37 (2):97-122.
Uysal, O. (2010).
itesi
Uzay,
, (s.
275-
148
(4), s.
43-63.
Dergisi, 12(9):20-31
.
Uzun, A. K. (2014).
http://www.denetimnet.net/UserFiles/Documents/Makaleler/Ali%20Kamil%20Uzun/
%C4%B0%C5%9ELETMELERDE%20%C4%B0%C3%87%20KONTROL%20S%
C4%B0STEM%C4%B0_AKU.pdf (29.Mart.2014)
Waring, C., Morgan, S. (2007). Performance Accountability and Combating
Corruption. Washington D.C.: The World Bank.
Waring, C.,
Performans Denetimi, , 471-
Koordinasyon Kurulu.
Wildavsky, A. (1966). The Political Economy of Efficiency: Cost-Benefit Analysis,
Systems Analysis, and Program Budgeting. Public Administration Rewiev,
26(4):292-310.
Yenice, E. (2006, Ocak-
Maliye Dergisi(150):122-132
149
Dergisi(61):57-68.
Ankar
Yereli, A. B.,
(451-
464). Ankara: Nobel.
Yereli, A. N. (2009).
(2014).
http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik/journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsf
YRx/10279/30803 (07.Mart.2014)
, 66:36-49
Kurulu.
![Ø])] ]+] ]R]!]0 - Yokohama · 2019. 6. 24. · u O C 0 ç »\Õ & _\Á\É W ï Ó]0] ]T\Ø ¼ S ç ÷]!]B]d]! B P . S \î S \Ø\é\Ø < C\Ø Ò n \Ø ï \¶ \Õ\Ô\ó\Ô\® l S ¶](https://img.pdfslide.net/doc/110x75/5fc7c780bfa7b913e2026ee2/-r0-yokohama-2019-6-24-u-o-c-0-w-0.jpg)
![0 V ¶ ] Æ w)r 0£#ì ö 0£#ì >&(ò L>' · ² P'Ç b N4 s u3° Ø z b · #Ø ì b 4 Ô3° ;1" · #Ø P'Ç1" $ #Ø1" Ø » È](https://img.pdfslide.net/doc/110x75/5f391a6a9b705f23971c05ec/0-v-wr-0-0-l-p-b-n4-s-u3-z-b.jpg)
