1

Succesvol studeren met een handicap

Liesbeth Geling2011

Programma

• Introductie• Facts & Figures• Wettelijk kader• Hulpmiddelen en ondersteuning• Wat maakt een student succesvol?• Het verhaal van een student• Vragen en discussie

2

handicap + studie

expertisecentrum voor onderwijs en handicap

bezoekadres: Christiaan Krammlaan 2

postbus 222, 3500 AE Utrechttel. 030-2753300 fax 030-2753309e-mail: algemeen@handicap-studie.nlinternet: www.handicap-studie.nl

4

Missie handicap + studie

handicap + studie, expertisecentrum vooronderwijs en handicap,

stimuleert de succesvolle deelname van jongeren met een functiebeperking

aan de opleiding van hun keuze* in het hoger onderwijs

*mits talent aanwezig

4 expertisegebiedenwettelijke inkadering

sociale zekerheidswetgevingonderwijswetgeving

onderwijskwaliteitinstroomstudieaanpassing en begeleidinguitstroom

hulpmiddelen  ict-hulpmiddelen

informatie en communicatiedigitale toegankelijkheid communicatieadvies

 

5

Handicap of (functie)beperking?

6studiebeperking

7

Hoeveel studenten met een functiebeperking binnen het hoger onderwijs ondervinden belemmeringen in het onderwijs?

a. ca. 14.000

b. ca. 35.000

c. ca. 60.000

d. ca. 97.000

Omvang landelijk

Totaal ca. 600.000 studenten in H.O.

Statistisch (Onderwijsraad 2007, Risbo/SEOR 2009):ruim 16% (ca. 97.000) met functiebeperking(en)     Bijna 10% (ca. 60.000) ondervindt belemmeringen

59 % van die 60.000 (ruim 35.000 studenten!) loopt vertraging op of valt voortijdig uit

Uitval onder eerstejaars in het HBO:- zonder fb 17,6%- met fb 23,6%

8

Voorbeelden van handicap of (functie)beperking

- Zintuiglijk (horen, zien …)- bewegingsapparaat  / extremiteiten- chronische ziekten (diabetes, cara, CF, …) -  dyslexie/ dyscalculie -  psychose, depressie, angst, borderline- Eetstoornissen- ASS, AD(H)D, …

9

10Bron: gebruikerstoets ´studeren met een handicap 2010´,

CHOI 2010 (onderdeel van NSE)

Dyslexie of dyscalculie ; 43%

Autism e; 3%

Gezichtsbeperk ing; 2%

Gehoorstoornis; 2%

ADHD; 4%

Bew .-beperk ing; 3%

Pijnk lachten; 4%

Energietekort; 5%

Concentratie -problem en; 6%

Chronische ziekte; 10%

Psychische problem atiek; 15%

Spraak-problem en; 1%

Overig; 4%

Waarom aandacht?• Omdat studenten met een functiebeperking vaker

uitvallen

• Omdat onderwijsinstellingen nog niet volledig zijn ´ingericht´ op het opleiden en begeleiden van studenten met een functiebeperking

• Omdat het past in de maatschappelijke verantwoordelijkheid van onderwijsinstellingen

• Omdat studenten met een functiebeperking recht hebben op gelijke kansen.

Wettelijk kader HO

• Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte. (WGBh/cz)

• Wet op het Hoger onderwijs en het Wetenschappelijk onderzoek (WHW)

• Wet Studiefinanciering (WSF2000)

WGBh/czDe onderwijsinstelling moet,naar gelang de behoefte, doeltreffende aanpassingen verrichten, tenzij deze

een onevenredige belasting vormen.

geldt voor álle onderwijssectoren!

WHWin de onderwijs- en examenregeling(OER)

moet zijn opgenomen hoe lichamelijk of zintuiglijk gehandicapte studenten

redelijkerwijs in de gelegenheid worden gesteld de tentamens af te leggen

Studeren met een functiebeperking in accreditatie

• Lobby richting Tweede Kamer (2008)• Onderzoek Inspectie v.h. Onderwijs• Rapport cie Maatstaf (afronding PvA)• Overname advies Maatstaf door

stscr. van Bijsterveld (nu minister!)• Aanpassing WHW

15

WSF 2000*

Studenten met een functiebeperking hebben recht op een jaar extra studiefinanciering.

(aan te vragen via studentendecaan)

*kabinetsbeleid???

17

Waar lopen studenten met een handicap het meest tegenaan?

a. bestuderen van schriftelijk materiaal

b. volgen van practica

c. samenwerken met anderen

d. toegang tot onderwijsgebouwen

18

belangrijkste onderwijs-gerelateerde belemmeringen

Vlgs. onderzoek 2005:• bestuderen schrift. materiaal 54 %• voorbereiden tentamens 47 %• maken tentamens / examens 45 %• volgen hoorcoll. / bijeenk. 45 %• maken werkstukken / scripties 41 %• uitvoeren van stages 25 %• samenwerken met anderen 21 %• volgen studierooster 16 %• volgen van practica 14 %

Hulpmiddelen en ondersteuning

Individuele voorzieningen zoals:• brailleregel, • spraaksoftware, • speciale bureaustoel, • gebarentolk of • vervoer naar en van de opleidingaanvragen bij het UWV.

19

Hulpmiddelen en ondersteuning

Onderwijsgebonden voorzieningen zoals:• voorleessoftware, • tentamentijdverlenging, • gedigitaliseerd onderwijsmateriaal, • weblectures,• aangepaste werk- /tentamenvorm,• extra begeleidingaanvragen bij studentendecaan.

20

Wat kan er ‘mis’ gaan?

fysieke en digitale toegankelijkheid!

Wat kan er ‘mis’ gaan?

De inhoudDe werkvorm /

studieactiviteit De omvang De planning De toetsing

23

Voor een eerlijke selectie krijgen jullie allemaal dezelfde test:

Klim in die boom!

24

Wat maakt een student succesvol?

Een goede voorbereiding

25

•Vroegtijdige, zorgvuldige studiekeuze en beroepskeuze •Competenties, interesses en talenten•Vergelijk onderwijsinstellingen•Knelpunten, belastbaarheid, oplossingen, studieplan•Ken je rechten•Gesprek studentendecaan•Meld je diagnose•Needassessment •evt. training studievaardigheden•Regel alle zaken voordat je studie start

26

Wat kan

u

voor uw leerlingen betekenen?

27

Laat aankomend studenten met een functiebeperking zich altijd vóór aanvang van de studie melden bij de studentendecaan.

Tips:

WantWGBh/cz:

onderwijsinstelling moet,

naar gelang de behoefte, doeltreffende aanpassingen verrichten, tenzij deze een onevenredigebelasting vormen.

29

Laat aankomend studenten met een functiebeperking zich altijd vóór aanvang van de studie melden bij de studentendecaan.

Stimuleer dat ze een ‘lijstje’ meenemen met hun vragen en wensen …

… en vooral met de voorzieningen/hulpmiddelen/ begeleiding waarvan zij in het VO met succes gebruik maken.

Dring aan op ‘bemiddeling’!

Tips:

30

En……Biedt ondersteuning bij studie- loopbaankeuze, warme overdracht, needassessment, werk samen met alle betrokkenen, kennis en voorbereiding op het Hoger Onderwijs en voorbereiding hoger onderwijs

Tips:

31

Laat aankomend studenten met een functiebeperking zich altijd vóór aanvang van de studie melden bij de studentendecaan.(namen in de Anders/Om of website)

Wees waakzaam bij studiekeuzegesprekken en maak er optimaal gebruik van.

Bij vragen of problemen:Bel, mail of MSN met helpdesk (zie ook www.handicap-studie.nl)

Tips:

32

Wat kan

handicap + studie

voor u en uw leerlingen betekenen?

33

contacten met (groepen) studenten met een fb:•Helpdesk•Trainingen•Platforms

service- en informatiepunt voor de onderwijsinstellingen:•Beleidsontwikkeling•Trainingen•Advies•Campagnes

belangenbehartiging, beïnvloeding:•OCW (en andere ministeries)•Parlement•HBO-raad, VSNU•NVAO•CGB •etc.Voor meer info: www.handicap-studie.nl

34

Studiekeuze:

•Studiekeuze 123

•ICARES Professional

35

Brandende vragen?

Bij vragen of problemen:Bel, mail of MSN met helpdesk (zie ook www.handicap-studie.nl)