22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1

$Page 1: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
..

I •

'

. ..,._,

. :i·· . . " '<;

I '.::·.i;

' " .•

. . : '

-ii ' ' j

'

\

I

I ' J . )' .,·1

ti ..

i1~ .. i· . Ll

.. ' ., ' i "1,":.

..

BIJDRAGEN TO'r DE

•

HISTORIE VAN HE:C:

DESPOT I SMUS. VAN DEN

TEGENWOORDIGEN TIJD, TER BEVORDERING VAN

llEREDENEERDE VRIJHEID

OPENBAAR GEMAAKT •

.0 0 0 R

HERMAN US WACHTER,

Gedrukt voor rekening van d~n AUTHEUR, en te bekomen te Dordrecht, bij d. IJl«!fl en Zoon • • Rotterdam, N. Cor111:!; den liaag • Tliilrrij

en Mi:njing ; Atnfrerdam_ , Bril& , Br"y6 .•

- en verder alOm •

( •'

. ,

' --~ ,J _," -- - - . ' ,-

'

$Page 2: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
'

' ' ;1,.

. • • ' ' ' •.

'":· ' ·-· ' •

' \,:__ • '-•

- . '' ' ' ' '-

. . ; . '-' . '

. ·.· ·,· -~~

. ,-, ;,.,,·.

' '

' I

' ,.

' ' 1 ' " . ' ' I ' •.• -. -· ·-· ~

.. ,, . ' ,, "

.r-. -" ' ' ' l ·' ' . ' "

. ,. " " '

' ' • ; - • r:· .. ' • , ' ' • •• . -' \.., ' 1 ' ' • ,, • - ' .

-- ,,,~,-·,·;·', ,---;~,.' " .... ,_,' . ' ... - .. ·-···· - . . . . ' ' ..... .. ,'

. ,, , .,. '''"I' ~:\' .:~.J._.:_,,,1. ,-

. ' ' .' . ! I - ;~, •' • ' r • .

' .. _.:. ·, .::-. ' .. •:. . ' ' . ' : ' ' '

' \ -. • •

' . I

i l

Ir

" ,,

I I !

' . V .0 0 R R E D E N.

h-IIJ N_.E. LAN D.G&N OTEN' !

Liifdr; tot Ttet f!J1rle1·laud !p~ort rntj aatt • om :.og".:-. ·fflflais~ rli .. zflll!;. d(J" _onderd1·ttkten te bepleiten_, en etne· t/iC!fll~ poging te rfoen, or.t Ttttn • die mij z.oo 'ilierba'lir :zijn, te 1·eddett. -·. ..

--·- Ee11ijen r;1ver l1ebben mij mondelijk enftltrifts_{ij_li:. naiJgeradeti • om r.lles i\•at geftl~ietl, aantezien,_.om dat -zij Tiet. vabeli denkbeeld kic,steren, dat in_ deze Jag~n 1·0~1· qe _,,vaf:e • rfe belangeloze vrienefen ;van Ttet Vaderlat[d. gr:en t:eddittg v11n onderdrukktng • die· ::;ogenaafli,le Pqtri_otten u/toejfenen • te. v_~rkfiJ~·

'ge1t· is. lk kan ttoelt m4g ~o ottgunjlig <n1er ·den ·toe)li1nd-'van ons land denken • . Dan• _al W4i bet d,1& de 1roorden lief de tot_ fo"et l(aderland • h_a.-_heil der lnfJezeteneu en VriflteiJ van onreine llpPet1 ,.,,;foeidin en alleenpebr(fil;t.Wi'ef-4,en-. q_meigenbelilng, T1eersehzuebt _en o_f!t!erdr~~~ki~g. _fe verbergen_ • dan ·noeh ;:.oude tk mt/ verbopG_&n .rekenen, om.al/es ttJ doen. om de KOORNDIJKER§ en inhun, het VADER.• Lt.ND te redden• fn yertrouWen op rk_ ru:TtivaardilJ• Tteid van het Beflr'ur. -- : _ · Een twejarige ~f?dervi11iling b~'fi mlj we/ ge•

leerd • r/at on"rkrdrukking ·en mishandelingen h'# dee I zijn van _T1cm • die moed heel'#. om zielt tegen ien R1gerlng van _geweld •-die den naam van· een Regering van V-rijlidd • Gelijkheid en~roederfthap ·draflgt • te verzetten. Dan• ik weet ook • dat Ttij, die dat geen • Ttet welk hi] op_"dugtige gronden voor :;ijn plig& houdt • nalaat • Om dat met de uitoaffe. nlng er van oniJangr:naamherkn, feitt:de of foltantle

- ~2 w~

,1/

··- ····-·· ' ... -·· --- .- =··""""' .......................... ' ........... ... ........................................... -.liiiviilliifilill

I i

$Page 3: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
" I

I

i:v VOORREDEN:

verbande11 zijn , of dilJ ten gevolge heeft, Jen naam va11 menseh anu•aardig Is. Ik !l'ec1 oak , dflt , als lie/de to1 /,:i Pade1·/a11J ans g~en 1naed en flerk1e gee/1, am a/Jc; v~o~ he1 zelve ap 1e offeren, dat gevoe/, het 1velk i~·I; l1cfile naemen , 11ie1 Van de iraare aar1 is, en da1 daar /1a11r goddelij/.:. e11 hemelse/i v11ur nimmer 011zen boczcm venvarn1d is· of zaude de liefde tat /1e1 .Vader/and een geringe1!en_ i11v/aerl l1ebbe11 op ans, die doar JEsUs leer ver/ieh1 en daar zljn va~rbeelden ve:rjlcrk1 zi}n, da11 die /1ad op h_!f'', die da1 v.a.a1·1·ee/11 miste11J Dai zij ve1·re/

Daar kam1 bl): Ik be11 daor eenen ced ve1·bouden om ·.tfe Ree/1ten vOn den M~n1eh en BU1·ger, za veei 'in· thij !s, te bevarde1·en, en ''fl ee11 bedaard,onder· ,~q,ek ... _.1~ lie: b,oven a/le_ berf.enk1ng. dat ik de onder:1_:uk~~11g Vf!n de In9,eze~enen niet m'!C,t;za11zie11., -111/tar _verpl1g1 ben 'mJJ, daar 1ege11 te verze1te11. /k .1!!.f!«J..:'·'rfiiar:o~ g'eene Z1Vr1i·1fi/1eid? om,\r_le::,e ,llIJnnAGE'N: ,lot :de. 'HIS'l'ORll': van' Tiet l>ESPO'l'IsiltU~ ()/Ider , .. ···- ·-· ... - .. . . /1i"i , .. arJg· 1,e · brengen • 111et ve1·zoek ',:die. niei a//ee'n

-rwU1i·ktr11'ig C11 ·a11p'ari_/.jdig, ie./eze11, 'maa1· aak, zba -_Ve&!_ il~i'n}gelij~· ·is·; 1q~,1e~~~11g~·1; ia1 rirfdi11g' -va11 de lh'fl.e.~e/erirn e'!. l11f1!'!e n.a~~n1e/ii/ge11. , _ . .-:.f11_.'rl'!~ ~1r_0/1jk V.~_or~J~~/~~11, ~!tree/ 1k gi_fj11e n~. KE~sc;:Hil~; ·rlraeg. tf1e .'1Jet. eerb1e1/ aan /1et Pravin. tii!al'E~jl1J1if op;, e1i,0:ft~.ob1i. ik '?1ag 'i'eel1c geVal"en van _-;riij~e ''P~i~ng~,'!- 't~~r~n:11eb :~',_lief i'/e" ee111e: i11 11~~,i. ·;

11,qi_. alte- 171,'!,~~. ·?~r;~~e. ~e'? 1!,ir:~. z~ .. 11_ergeefsi/1

- 1';t;t1 •en" ... .. i;t ' . .,..~ .•... ,,. " . ... \: .. - . . '',;,'£'J'i!'iliJ1'firitcn ! bid1 ·en 'arbeir/ :11i: i -~II!, ten einde 'ra!·«..t::1·i}f!.~id. .. a111/er,_ .l!~S _,/1eer/tl1e·, "ol',::,<fa! ()IJk. Je ]nge~til.~~'.f'I' vafl den•,·!".o.~R~DIJK. _11~e~.et11•,\ei11 /1prt htihtlef1<tnaker'verl1c.-er:l1jke?1 . . , · .- ,. -. , ... ·:.9;"er.':Z'tii1di!' ik llez'e .~nli(ieii ·eindigt11·,· lndien. 11ie& /iifrf_~':V~or·'111,i;"11e _«r:.. ~:. e.1~ !1~'t. /1el~ des_ Vf!lkr pij ver_: p1;gY1et1 .~· ·014 · il~11 .e.tJ.. p11if~~", ·liefiFaar en bede11!.:i11g , !V~lkc f.ege1~ ·e,e'!,. Cf!' f!.1('//,Cte ~a11k, i11 inijne R.EKEN· SCHl\l' TOl/rfome11de '· 11•&g1e11.en1e11. -· 'l!i:if1i·. 1i'ebbei1 _zic_l1::·b_e.;;i1-• a'ilr:d fiVei: ~liit · ape116aa r

.••. :i;;"\. \o, -- ·- · · · ... ,. · · · ··ma:

:, 1 1

I ii i '' ' " •• fj 'I 11

i l q 1

" ! j " I I 'i ,,

i' i i

11

~

I ti 1

..

VO,ORRl\DEN. ' ' ' ' - -

nJaken va11 de god,loze d11advan der1 .zoo11 va11:.r!e1J '3"ehoo/mee,:tir·, Op 'pag 26 en·. 2::, al; de eerba(Jrl1eid , hane11d~ e11 gefdtikt, 011~, hct a11deren. le leeren:.

_ Ik erJ:e11, de. 1/aail ~"i!c,1igi: .r(e- eer[laa1·/1cit(·, . en . fP.e/ a11 /cve_1tlfig ,g_~vael _vai~_ fal1a.a1n/li .fthreef ii; dezdve, . .. ::~. .. ·., .. ·- _; ·. ' '.\: -'· . : 1Jan, dat .di~-·-een. -~!~da.a.r( I!•. ,/s -mii . .-nie1 kltra1_~, 'mcri n1riet !1e1 aafj1vi1 , waar 1ae .. de~elr•e 'llet·ha.r;ld w_l1;rdt , . 11i~{ ~tf t ,lie; oog ve_rlif_z.en ..,_ .. 1V11111 ·afleen r(lf{i1· r(aor :.'.~~cr'lj1. de~elfe· ·~i~t. ;al!~n,geaor/oaft; :•

.111aar -~~If; p_l1g1. . Q!/1, aante1011e11 /1ae_ .. nqaJzq_ke,li;~ /1~1·wm, tki1. P. \VlssE R , als ·Sckaalmces1er. ··bu/fJnk~ '.Wi"i1·dt~ v'aert!i. 'ik'.o"nder a11dei:'e1; aar1.,: JJa1,liij_2;i)"n. e.en;g ki1iifji;l,1a114clijk ve0vaarlaasde ~n .vaa~.1ijd:e.fi: 'eeu)Jlig/1eid 011ge/11kkig 1naakie-, e11, 1/P~ l1e1 ,daa_r.om, 'aJlirgivaOj·/ijkf~ ;ras, h~1 atJtl~f)vijs _:rjer:jeugtl,_q.on ""r.iilk- een tJ111aa1·de11 .Vader tae· te. verJ(OtJWe11. &o .t:aS de l(eftlrUftljg.{11g 'bewezen .1v.as, •IVf!S·_l1e1 gev_Oli 'Gnp~t.1rift~lfl1f': ;· .d.fl.!'·~ rf.ie. beft/1uldiging vo.rd(frde 'bci. .wf;"s, e11 1rel 1:f1.tf,.gtf11e Z'l'{.tfkh_tde1~ •:.v{l11 ,ge_ene_ mis_• -if,dden, r_ffe .{~i/:, 1J1~1 .. a11dere. kU,der:en .geme~n -!1atl-,_ mJ11r .. die J;e11.gel1eel bedc1:f an11tao~deiJ:• en ,.-al/es

'fV_Oi' fteit :wq~ ;_ i '! ... zi~f! .ve.r.einigef.qa•:.~ llll.dt:rftf{eiden jGar~~/den_' V.f~ z_i}q g~f1e,e./ bct4rf_}fqn1k ik aanvaa~ -i:in .• da': gr,~1.e~· bcwiJs. ke11.,;k,_f1/e~~ •. e_n cvemral. .~prf.(Je. (~· n_ag,· e_en:·tf.nde~· gena"!.en .liebben ;_ i"di~~ .njet .. l1et 'brutaa/:geilt·ag va11 p~ wrssEil in d~ ./(er:_. .,/u hr:_aili!, ivil,'11iier i?Ver dat voona/.gejjirol;eqw1#f:d1, .m_ij bepaqld /tf.!.f!. r~- d_a1, ,m_en hem, a/s /((lfkr -daar Jeart. k~n11en_. ·l11rf1yn n1e1~:ge~1~ jleg1e dide11," 1~t ./jef/ife('. :.n·enfthe.n.P}!n.baren mag, .am diit daar een .:Uiiiruik van kan gemaakf word~n., · dan kan nimf!Jel' lifnQtirfvoGr een jleg1 m.en1el1 ge1v.oarftl11uwd,1va1·de'1, p1!_J 4tft .. niem.anrJ iets ten nad~e v"'' een a11der mag aannemen.; zonder be,rifs. He1 is qagelijk , dat ik diY'aa!, .dqn- n~ ~an -her/1aalrf. ander;zaek, blijf ik in lJet rfe11~beeld, d~1 he; mi} va/kom111 geoorlwfd 'vas, -i/i~ iJaad be!end. te maken, am. de ouderen /1et. ge. va{lr 1e_. dveri :~f.nri.~11, wat,:rin. zij .. z.ieh bevo11tleri. -Dan l1eb ik onwetend iemanrl geirg11·d, tlan ver:

.. • 3 zoel; f: ! ' ~ , ' ,

I 1 ,; i ''

$Page 4: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
'' '

I 11

I

I' \

·V 6 6 R R .

E .,

D E N.

·zflel..' il· l1e1 nit een'du•nli!I!! l't:n nJij~ vt:rflnfid;fe befe!101tc,ren, en danront ft ;,<rge,•en,

Ef!tl 111•eede be'!e11k~11g_ heefi fl!lj _rle f'i!nni"eijhfll ME.~F.R gem_ank~ 1 -?-eggeitde: dat · lt'el kind Vtltl de .Sehoo!mee~ter het ~.loel:e11 en' l1e1 jjii-e!ten v~n b:{,;.. dee/tan/ 111e1 l'nn PIJl!C 011der1 1 mnnr vnn de 'Lil:u't"ii· -:'nn~ __ geleer.d :l1eeft 1 _die bijn_'! yi.if:,maf!t!df!q· bij !1u11-gei1·oont! l1ufi. -- -_ · ·'·' · ··{let it u·nn_r_j tjfe}o11g~ling ll'ils "et;n_grote "v/o'ekf:r~ e1~- ~ fehnnde/11fjle ·bordce/1nnl Vloeide \•il11 Z(jfie

. #f!Pen j 'jn ·f1i_j ~11ro.o·~e· ::.iel1_ '_ni~1:,· 'in teiJe!J.!vo,~t~ ·dtg~~f vn11 mljne ljlt1rsvrow.1• 1 Ulnnf!_"Cet: -!ti} .. ~a ·h11n_r·1n de Scl1t1i1 nnnr Dordree/11 yoer}.ie{fen l1nf'e :Vie11i1mang1 -en·11qg cine f u(/er'e jpfije Doe711er :Viih ·ZU!DLA~D 1 de ftbnt1de/(jkffe Tnnl te jptefa1J. 1Jt1ilr -:titJde Huiwf'OUIV.''VOn de11 Sclrodlin:istef Yqrkooi 'niet _-mee~ :nit. 'IG·ork~fn·'bij--lionr llf nn--~~- li!y:ven·; .f!Jn.'nr }J~'? .. 'n ee~e b9zondere knmff'.·.~~n gf'fii:len tl)d n'!t ~~11 tn "l1u11 wa11-1JeS(/fe6np bii:ldtf "en· hnnr kind 1 ~iji.r--pi; n_ie~··inftl1qr;l'of qp jlrnil1_'·:..i·iii\·- iti Gie J:nmer :-u~t-'en 1n/1ep t· _zo~:_l:~nde· be~ 11ie1 · drl'tl~rt :;ijp i' .ef l1flcmoq1t. lt"Of(n 'Wf!I gWroket< -.·ierdt: "Dnor./..."J•nin

·bi.if dnt· tan' 111injlen' 1w'ie'mnn/ in el/r,e · 11.eek· VAN :nRlEL en Mt¥£R:o-'-tle 'Lkut~nh11t ·in CCII oi1der· Offeci~r bije_ei"J/iwnin'en 1_ etr- {'at" iWfifilj 1 "een tt{t'i-.·'Of :/afer· danr blc-ren drinken. · ··/Pelk" eeti inn/ tln"nr ·~jpr_;keN_·· wterd1-·r kfln n1en ·u11 :-fitt-··c1inrn"tli!r:~nn ,v r..N D\l.IE[; ea':il~ Ll:EUTENA'NT 'Opmal:_en i 'en ··iilfes ;,1:gez'lr}(cl1np ·lVjn'.&11 -Sch(}o'lmfester'1 Zi_jni: "Huii ..

·'Jlrouip· en l1un-:ki1:"tf;· -dnt ook in·\'die ·'ielfde ki"1"e'r ::e ·bed ~'.i~r~ gelegd:· ·Geen ·,rcud~·;:' mnnr zei:r r.r-fuurllj'I: ,:dtzt, Tiet· -k_intl- na: jprpk 1 het p_een -hij

.:::o-n1enigmar.!--l1oorde Jpreken. ·: - · · - • .. : ::,: ·: -. :··-in z-0·.,·ereFf~11 ik1 dnt hi_j·l1et Tloeken enffirek~n;•fln ./,ar_dultc_r.l-1•n1:11e,m l:an geleerd ·11iblii'n ·Dnn tii'Ur 'lian~v.·u fnr.en Zij11 eryerl~pen;zedirt d(Jt'diejonk'iiiiltJ -:;e.rtrok_ke11 11. lfYlie11 de //nder helnng' in·ltem {Jiffeltl -hatl-, .'ltoe ligt 11'd: !~1 gewee11 1 l1em'l1i:1 nftelier#i t Dan·dk- 'tl"Ut 1-dnt Tiet >y/oeken 1net·-he1 vern1urdtri11 - . - .

' ... ynr:

.; I I I I

j l 1 ' I I I I

I '

i i ' i

VOORREDEN. .vn .... wn ::i_jn joren ergu .it geu·Orden 1 ,en dnt _zijn Yader niet a/ken in !1ui1 en in den 111in 1 wn'nnedr onderen bet horen, 11UJnr Ook iii fol11Jo/ tegetJ"{Je_ i:inderen ;·laek1_; en nie:_minder is opeubanr.1 _dn! ::;ijne Moeder in drift en kwaa.danr1ig/1eid vergeetf .irnt r.ij nnn hare fexe fel1u/dig.i1. /k :::eide tlu1 nJ°et le vee/ 1 wnnneer ik bet gedr'ng dcr ouders i 'nk de oorznnk vnn. Itel geltee/ bederf Vnti l111n kind aanvoutie . . Nog l1ee/1 men di' bede1~ki11g gCmn'!_f:J: n~ bu moge/1jk is. dnt mi_j tie _ongefol1iiltheid vnn tkn Mee11er ~n het bederf vnn Z'ijn_kiud, zoo fang ii vtrborgen gebleven. Dnn die be_deflking veri'n)t J',theel door het volgende; Dal die ongefi;l1ikt/1dd ri"i bekend it g&WeeJI I en ook. Jc J:fngien tfe1·· outffi.. ren 1 it geblellen ·uit mf.fne poging in November 17941 om hem n/1 Bode l'ednnkt 1& krljgen. Dan 1 nio111ar 11•#1 il:.1.dat :::i.in ongefe/1ih/1eitl1 die nlleen uit de gevolgen knbnnr wierdt 1 :;0 groot nog-- de kkgun der out!eren zo nlgemeen 11·ilren 1 en dit i.r ;;eer nntuurlijk._ r;>nder mijne meuigvuldige zv;n/:_ bet/en en ge_brel:en is ook, dat ii: zeer afgczo11derd laf. van /1e1 begz"n n1i_jnei dien111 in th· Gemeente 101 heden toe1 met. nlemnnd_ ve"rl:.ee"fd ltebi nergen; .1oom1 dnn '!l'aar 1 tn de"!l flrengften zin 1 ntijn pligt mij roept. Nog geen ~en avo11il nog iniddag lteb ik. bij iemnnd IJCli'ee11 1 en niemaud kQmt ook bij mij 1 om een pijp .:e roken1 of r.•nt te jprd:en. Al. /een in d: lan_tjle 11ier jnren ben ik doorgnnn1 1 in den ng1erm1d11ng 1 een hn/f" of een ge!teel uur 1 ook -.·el 'tl'al lnnger 1 blj den Schoo/mee11er ge-;,·ee!t · manr zur zelden l1eb ik dnnr ge:;.eten. Een gro/: Mel 'VOTJ de I'1geze1enen l1ebben ntij danr op onderfalteiden tfjden on!ntf)CI 1 dnn a/:001 de l:.amer op en neer ..i•an.t!elende 1 om do: ii: uitging; 1 on1_n/ /Pree. l:ende mljnen gee11 te ontfPnuncn en ·bn•eging ·1e ltebben. Dan 1 om tint ik met \\'einice11 fprnk 1 h~orde ik ook nie11 i. ~e/e nnderen kln':gden nnn mij 1i1e1 1 en alleen op mljn onder:::oel:, bij de /1ui1be;oe. i:ini openba11rde ket zie/1 1 ter1f·ij/ ms,-i dl7.'1 r.og yee/

}'Ir·

.'I ,.

:i I'

• 1, c

• . !} ,. ' ' '

I ;

\

---- - --·-----------· - __ _,,__··-····----~ -----·---· ~~~~~~~"·=~ >.. ,-•-.,,.~'-----=------"-=··· -~·------···-····· ----···---,·······-···----······ ··-···· ............. .

-C ; - - ,

$Page 5: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
' ' '

• ..

I \

v o O R R E ~ § JO( '. VIII

~'t'r~org _; lier _.geen -,~n_ :laiC;_ _:, -~'jrf· riJi-~-~·hq':·;. ~~ii:f_"ff/, /7foeken l1eb 1lr l1e1 /;i!r_d · r:~1~1er. horen_ utt.lpr.ekef!_; Iii} ~·as oQ!.Yt!_eR meerten 11;d. op ft..rqu_~, · ~ _zo l'aor.. Zie Tt;ig is /11] \l"tl, ofli ~ het "f/1:~1 !.'!- 11l.fJ'!_t ,1eg_~1w~riligheid re doi:tt._ Dan·dit :c.ij -genoeg.· . [n1usfc/1e11 geeft . .,"meh·n1ij hti·gewigehi;-. Car ik. -a/kt uedor.11 /11b ,· Om een $ch11aft7:eet1er J~ -bel1rm 0

den, 6

en d111 /1ij, "door :Jij11 bli1!.r.·.VeiTn;~·en .. ilp =ifn yritnden , ,"de·: !1n.,n_tf. ·-.:an ~ijncn_ -reJr!e; ;_!1-io/} 1erUg &~ftoten •. J!rer II/ ken &·be.r:1s1en_: t'. '"':": SER, Zljllt HuJJ}•rQU\I"•' VflN DRIEL_ ti! ae:lfiuthtl• pal_e11, die· be/tl(!g _heb~m. in h_rfnr-.e:.::!!agenaaf}l//t -yriendfehap, n10J5e~:}·oortgacn _~e:_ m:; te l{l~teren, Gtin een ,,an hu11 ::al dun·cn ~li:omep t_n =fggm_: die daad ktailmde hem n:e1 1· i\·Iens reCta rrdCt ?<1le11da1ia famae. . _ .. _ Mfjne af!'.·e:.:igl1eid .-an de D;u.f:pers l~ei-ft mtf Jie~ nazie11 fler prue"c!1 be!er. I' erl·et« .. bid 1.~ , de 1aa/- e11 drul:fat!1en J1e er i.-1 tr._IJ{Jen zytri 'VIJl!rfll ;;1] 11 de y,·oarden in fubftantie, :r;e1 k~rc.(-Hr.g -1u: de gebru/k!e ui1drulli~1ge11 •'fl7 'de'! Heer .VAN nRIEL r111gt:l·aUen , her gun e,J:. ge/1eft ·i11 zijne

edocl11en in re }·u/!en. & /k /e:r nu de ;en neder, i:1 die 11oc-p, dn1 dwr /iet .;erk.ie::;en •'an r.nderc Regcnten a/ie_~n:::,e w. :Z"ll"r.ren ::.ul!tn U"ord=11 '!l'(gger.o;':en, en ''iflJ :net eer. dankl·aar ce,·ce/ aan den Gr;c;; der //er:oJfir;g ee11 airaar :::u'fkn tfWir{iden. ·

H. WAC}1TER.

Koorr.dijk • den 19 1\Ieij 1~97.

B lJ-

. . .

•

j

I l l " n ,, '

t j i I ,. I

" :.:; '· ,, ' • " ;j

·1 'I l I, " • :l i" :l 'I

.. __ ... _,, • .. ,'""-'"··•.<·o-,,'C_•,''·~·''"·'' ,.~--·-~•··,--~,;-'"-'''"'-"•''---

B IJ D R A G E N;

Onder de DIJDR/lGEN tot de ltISTORl'.£ Van het DEsPo'l'1sr.1us • dat onder de naam van VRtJfiEID de Koorndijk ver\vOest, beflaat mijne. Ri:.MoTtE als LEEnMR, een voornan1e plaats. Billij~ geef ik dan een naauwkew:ig en 011partijdig verhaal v~n dezelve als ene eerfte·:ctJDRAGE·: ... ·Dan, om over de h2ndelingeri vaD de--Mtlriitj ..

paliteit in deze en de volgende Bijdragen, ·aaar waarheid te kunnen orirdelen·, iS het nondZakelijk -de hoofdttekken in het chaT:ia:er·van de'_ ~oORN· D!JKEns aan te ll:ippen, en ook hunne en mijne denk\vijze in de \•erdet'ldheden die ons Vaderland verwoes1en, te doen kenneri.

De Ingezetenen van den KobRNDI]K.-zijn friile 11

den arbeid beminnende ~lenfchen. \lrierirleli van den Godsdienst, Vaderland·, ·Pfalmgezang·.- enhet openbaax onderwijs der J~ugd, en Vijandea van alJ'!S, dat het harr en de zeden kan bederven, Openbaare verfchillen, veg1en,-l1et verkwisien van den tijd, en doorbrengen van den dag aan God gewijd, in de herbergen, en ·andere daar medc verbonden~, of aaar uir voortvloeijende Origeregeldheden zijn.hier zecr zeldZaam.

Het is waar, zedert dat L. VANDRIEL, e·n eett en ander der. l\-lunicipalen , de dro11kenfchap door woord.en waadel heeft aanseprezen, is d!l; nei•

h gWg,

.... ---

$Page 6: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
-----~}...:' ·~,----· \ ! '

I

i . r I I I

( . ) gii1g-,-um zic\1 in ~en ~r~nk te.buit~q te.~a~n, bij eeif en and er openbaar geworden: en, 1ntl1en d~ Goi:ldelij!;:e wijsl1eid en liefde bet niet verhoed, zal oak in di~ b_e_tre!\king_ L. VAN D_RIEL de verW1lester van-- den Koomd-i)lt zijn. Het J1uis van den Schoolineester, en de Raadl;.amer, (zijn~e de. Voorkamer. in l1et ze1ve ,) zijn d_por hem tot ~··"····· '·· ..

eon .fcl1andtoneel gemaakt, alwaar h11 met ZIJn ziqg~~-ii~iUde-· vriende!l , fi.el_e en halv~. n,agten, ond~i; ~~.~' drinken va~-- ~-~r.tig tot '1ijfr1g Oesfen w}j!l ; . h~ef~ '. d,oor~~~r~gt ,_ om van al).d_ere ongeregeldheden t_e_ z.\"'.IJge!l·- Het boveofra,and_e h~c~ · df!~fqf!l i~~t:~e .1.n __ eq _ ziji:ie ~vrjenden gene ~:t~ekk 1? g. .H_e~ gf~n\(l;e dee_l __ der Ipgezetenen z11n be.~1n

naars van h~~ .vorig .B,e,fluur, n.!et oi;n dat. ZIJ de V~~rtrefli]kl1eid er. van, 't zij \Lit.d_e nat_UUr van 't ;e·i~e .. _•t'.~ij uit 'de'gezege11de gev9.Jg~11_, .betoo-. ····· ' ., ' . - . " . - . ·-g~~!k..Un~-~IJ.· -~a:i,r _oi;i,dat ziJ er :nan g_~woo.~ z11n, en al Wat oud is, bemipn_en. W_aa_r b11 nog l~omt,. dat. de;:w.e~s.teq _ ~e~;.ZO<?gen11amc,le PATnro_T,TE_N , di~---z.ij _iO bun· enge·kring~kennen, diep :in,vloed, · w~lken ·de liefde ;tot het.Vad_erl~n4 _op bet hart eti.:~d~ -zedeo V?n _een Cl1risten heeft,, niet openbii~e~:· Dan' die lief,te baart_geen 11aat, geeanijds g~~-·wraakzucht tegen _hun, die anders.denken. B~Ji?;ag~-het den alwijzen Regeerer der::Wereld, aan den _w_epsch van~ bun hart te. voldoen_, dan· o~~g~_art z_lcl1. hun'1e blijdfcJ1ap en dankbaarheid, dour Weidoe11ers e11 befcl!ermers vao.l1unne--0nder-.. drukkers te \VOrden. Oat de ruinllN.DIJ~EnS zoo e{i~i -handelen, bl eek in_ de-omwe_nteling.y:;in :r787 •. ne' ii.:er JAN .YA?-1° Da.1E.~ was .•. om .. de,woedC:.WU ,,

., - ' - -- . bet .;

-- _., •' ' - " '

..... --"' ..

• ' •

l1et il:emeen te ontkoni.en,' genoodzaakt ~an eir~: JERLANU na:ir :n.oi''£ERriAM te vlugten. ·D'ar\ 1 _

:~ daar ook-- Vefvolgt wordende, k\vam 'hij hier,-·en ii \Vas behoudCn: ja' \V:iilneei- boosWichten van Bei~ i1

\ jerland en ':ir'ldCre'.Dorp~n J.:wamen , om hem·te·mis.; · g l1andeJen, befchermden zij hem.· P.-RANK,,dle.

·H ook ·van- Pa1iendrecht, -da:ii" hij-G:iarder wair,-· ~ad' ~ moeten vluchten, wierd bier aangefreld, en:van: ~ hun met genoegen ontfaogei1·;· ·en niemand ,berfu.. ~ ,; :ierde hem ·aa1i zijn.PATRroT-TisMus: ja wat._m·eer· li is, wann·eer die man.in den 'jaare r7_93 en .r.794: ;i zulk eene oproerige taal fprak; die voor hem op de !-i meeste Dorpcn verderftijk":io:l-ge\veesf,zijn·~ boor-.: ;j den zij. die aan, alleen zeggende: Dat matt dim ~ man vergeven warden, 1ra11t;/Jlj is geplundeTil.~:. i Deze :tijB de -hoofdtr-ekke-h in het-chaiaCter -vmJ·: ,. de -KbORNDIJl:.£RS. _,,. . f Om mij voor -de gevolgen. van de ·1asteringen · fl van·de'Municipalitelt te··beVCiligen·, is·hC't afleg .. · fj gen .. Van ·inijne Staatkundige· Geloofsb'eiljdeliis R noodzakelijk; en ik doe1 lier met vrijmoedigheidit• g om dat ik' alleen de -frem viin mijn 'geweteTI:vol.2. •l genoe:,. gt.iene-onedele OogIDe'rken zoek te. bf!reiken,; ~! W:inneer· de· VerdCeldheden in ons V:ide'fland, ~ in den jare 1785, zOo h·oOg klori:imeri·,· dit• in •. 1c; dien ·aods~wijze liefde ons:riiCt ge!-edr·hi:!d,:-:een jj Burgeroorlog-het ranipialig·gev_olg zou""de:ge_w~est· 1,1 zijn,- toeo·gebood mij 'de Iiefde· tot lier :Vaderllind ,'i partij-te kiCzen. · DoOt ·otidet.zoek verrneeTder"deu · \) rnijne1kundigheden · vln o:n~_e J{egCeiing!iform, en '.;: de!' 101'geVa-llen .van het V3.J.ei-land zedert. cte op-: \1 - A a, Iicb,-o 'J l j

" ' !J I

1-l

il '

---~ --------- ---·--·-·-- __ ,_,, ...

' 1

I , ·~

I I I : '·

I l l i ' ' I !

' I

' :

I '·

$Page 7: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
-- ____ ,_ ••••• -~· < ~··~~-'"",...,.=··..,..,--.• ~---tf :..::;;·.:.:.:~"-·. ·~' , • .,,.,_ - -·r- -~ - ·--,._,-• ..,~---·· -~

' '

(_ 4: )

r1,11_1iug. van ons Gemeef!ebest: en op gr,onden, die.,to:t Jtede11 toe l)iets van haare kragt verloren }\ebl1e.~;1vereenigde ik_mij met l1un, d\e QOrdeelden,_ ~t. v.an tijd tot tijd zich misbruiken in onze Regeeringsfo.rm ~g\:op~nbaart .hadden, en dat derieJyer:.tv:cgnemiag op l!.e.ne. grondwet.tige wijze, e~n:Prpn van heit voor·Ons; en onze nakomclingen, zoude opene11. -·Dan, ·nimmer tCkende_ik _een Reqliest ter weg.;.

neminge van gegronde of. ongegronde.bezwaren. ~i![!mer-, \vas ii;: lid v?n een. Staatkundig Genootfchap. Ni1n1ner · \VOonde ·ii;:· een Vergadering .van lino., dl~- zi.ch PATRIOT.TEN noemde11 ,, bij; niet om·-dat ik ·zulks voor :ongeJ?Orloofd hie Id, 1naar 01n dat"ik nict alleen no1tGEJl,_maarook LEERA/.R.

"1m'S.; en,.-in die betrekking , tot, geen partij be•· boorde. - Ii.: berhaal: als Lee_raar is dc-Staat. lt'~nde ,buiten' de11. kring mijner werkzaamhede_n. Dp.: . .verlichti11g . van - he_t verfrand,,, de verbet_ering ~ het·l1art mijncr !latu.urgenooten, _i_s bet wit, l'{::iar_ ... i:iaar.,ik llreef •: ten, ein.de. zij _de Regeering, di_e:·Cr:;is_, _eerhiedigen., ,en getrouw en. blijmoedig bunne.·pljgten Vervull_en:_ en gebeurt het,.dat de Rege:eri11g·z11lke beveJen:gee(t, ~ege_I)_ w_elkCJ!·.ve• Ic:n, p{;µtr,on_kunde, ofuit vooroord~len, tegenzin~,~hbe.n~:.da1_1 pa;oi-ik hu11 met de,:elve te be· \'f~fljg~n.; .en. elke rustdag h~ri_nl?er ik, .. ~at -Faar_e V..riiheid 'uit .de On(lerhoiiding.der wei_ten. geboten word, ·en dat. v.er_eenigi9g .van. a Ile de_,!~g~z_etenen bet eenig midtiel is,;01D l1er .Vaderla1~d ~.e .. r.edd_en..

I Da~ ik 'zoo_, ills L~er.:<~r., mijne .plig1ep_ .omtrent -;-:.:;.: bet

I~ i !

ii ,. " ,,,

'' ! i ,, 11

I' H ,, i ' ' I.

';

' '

' •• " ' ; l ,, i~

il I

( 5 )

bet Vaderland zoek tc. vervullen, is aan alien -die mij hooren, bekend. Het zij mij geoorloofP,, Oit. door eenige voorbeeltlen te bevestigen.

r. Wanneer de Regt!11ten van de KOORNDrJK ;: naar de nieuwe Regeeringsform op nieuw gekozen ~vierden, wckte ik de eerstvolgende Zondag de Gemeence op~ om dankhiar in de- bellellinge van den Alwijzen en Algo~den God te beru~ten, en de Regenten", zao in hCt algemeen, 3.Is biZoii. der te eerbiedigen·; te eCi-en en te gel1oorzamen, naar aa_nleiding van _de v~rmaning van· ·ps_TRr.is , in zijnen eerllen Brief ,-Cap.~. vs. r7. __ _

!),, Wanneer wij door- de ·Franfchen voor een vrij Volk verklaard wierden, heh ik eene 'Dank• predikatie gedaan, naar aanleiding van de -ta al Van Israels God cot zijn Volk, door JCremias mond ~

' - ' - . in zijne Schriften geboekt, Cap. 5. vs.·15.:.:.·.rs.

3· \Vanneer op verfcheiden plaatfen, vobral teAmllerdam, op!-oerige be\vegingen waren, \ran \\•elke de gevolgen niet konden voorzien w-Oiden, heb ik de Gemeente de heilige verpligting-011der bet oog gebragt, om in al!e gevalle11 -de wetten' te eerbiedigen; en zich zorgvuldigie·wachtenvan· alles, -wat tot oproer aanletding·geven kan,- nnar :ianleiding van Paulus vermaning, in zijn Brief lian die van Romen, Cap. ·13. vs. r.

4. Wanneer bepaald wierd, door bet Decreet vail den 7 ~•lei r795, dat de I11gczetenen door de l\1unicipaliteit in den Huwelijken Staat n1oesten. bevestigd worden,en 'de onvergenoegdheid bierover algemeen was ,heh ik de Gemeente bewezen, dat hetHuwelijk: c~e- burgerlijke verbinding; en daarom -het be·

.!\ 3 fluit

.. '" ··:.:, - '" .. '" ' - ' ---~

, i ' , I .,

' '

$Page 8: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
" . ~ -·

!I )

\ '

~ 6 )

flu it .. niet .o~rechtvaardig .was. Ik· heb.;hurr ge~ zegd, dat Zlllks we!, 011d.er het voo,r)g-:Beilt,1u~ dooi de Le.eraars vefricht \Vas, dan alJ.een als een vo.orr:echt voor de G~eformeerden , cjat p.u \~eg moest_ .val\e,n .• zou~en de Regeerders .aan pu~ zelVen.ge,lij!{ blijven. _,

5. ;Wanneer, door het Decreet van .den.B Junij 1795, .l1et begraven van lijl>en in de :Kerken, vcr. bodeii· \Vieid, heb ik bet noodzakelijl;e e1i voor· .,,._, .. , ~elig~- v.an dat befiuit, .bet geen .ook ~ishaagde, doen opmerken. · 6:· Warineer bet

0

luiden der klokke11. bij ·den aanyang.yari den GOdSaiC~st; en ai1dere :voorrCch. ten , · Oris 'Ontnomen ~vieJ.a~n , betoogde, ik :iaQmijne.-hooiders, dat de Godsdienst daar door rilet - , ... . ht;n~_dt:eld wierdt., maar dat . het _ een na,tu_u~lijk ge"'.olg;V~l. d_e grondfl:el_ling _van J1et tegenwoordig BelluLfr i,vas.

7-: \Var,neer op een nagt .een llok, dien men_ d_en l(.rijl1cJdsboom noemt ·, -,was ·:\Veggenome11,· en algemeen verzekerd. lvi_erd ,. <lat- zulks; dooc een· en al)der de_r Ingez~_tenen gedaan was, (fchoon het tege_nd_cel_bleek,) heh ii>• in een opzettelijke Leerreden; ,het oobetarnelijke_ en gevaarlijke van zµlke. dad~n.· aangetoond. ·

l\1et een \Voord, om gcen meer voorbeeldenop te· geven-; er is door bet tegenwoordig Bellut1r geen een .beOuit genomen_, dat onaangenaam aan de Ingezetenen __ was ,_ of ik heh liun daar mede zoeken te-vereenigen, .om zoo-rnij11.Vaderland tot zegen 1e.zijn. Da11 het·Patriotiismus van de Iv.luni'cipali1eit is van ecnc andere natuur. Om J1aar

V1iend

j I ' [j

I 11 I ! I,

" I I I; ii I' ,I ' ' [i ' I ' I

" !J ' ,, ' ~;

" ' '

'' ,. " ' '' ' Ii ' ,,

'' "

" ' il ' ' !j I i ' I '

" 11 , I

'

-Vriend""te zijn, h·ad ik mijne oogen in:oe'tetl'Ofii· ten voor de rampen, die ·ons ··drukken ~ ·-VOor de

·gevaaren die ons.dreigen:, :en medewC?keti'·t·er onderdi"ukking vari de Ingezeten'en; Mair 'jUist het tegendeel bleek i11 mijrie wciorden eti rli'ae·n. Geen \Yonder dan, dat zij mijne afzetting ·als een zegepraal befchouwden; en die· door al le '.midiJ"e. Ien zogten te .bewerken.· De waarheid J1ief vah

- ' . . znl, uit het verhaal van mijne -Remotie, waar toe ik nu kan overgaan, kenbaar \VOrdcn. . ·

Het Pil.OVINTrl\A:r.: llESTUUR oordeel1le hcthfil_· t:aam voor het Vaderland;.dar ii.Ile Burgers, \VeJ. ke hun ·nemreCht iri di: "Gronilvergaderingen niCt uitgeoeffend: hadden, en: a'n1ptenaren wareti; eerie zekere belofte· ailefden' ,. en- decreteerde·liet op den 5 Apiil 17¢. Zoo ras:.Iiet Decreet a~n i. Vl\N DRtEL bekend vo·as, vcrklaarde hij, dat niet a Ileen de Predikilnt', rnaar ook ·de Ouderli11ge"n en Diaconen, ja·alle die een ·Atte,om Sout;· Zeep~ Koffij, Thee, en andere benodigdheden tC :verknpen , Ontfangen haddell ·, zouden o_t)geroeperi worden, en _dat ~lk die maar ee~ oogenblik aar· felde, om dezelve te doen, aa111londs zoude af. gezet worden. Ik \Vist hoe veel. de Ingezetene~ tegen het doen van"eene v"erklaring l1ebben. -Ik voorzag, hoe veel droeflieid en- verwarr:ng ,. uit

·de weigering om dezelve te doen, zouden geboren \VOrden, om dat L. VAN nnr£L en de }.fUNICIPAT.EN deze gelegenheid zonden wnarn~men, om re ijveren vaor de -bevelen van hct Provi-nti• aal Belluur; daar zij in andere·gevallen, die ook t£Jt hell-Van den Burger waren~ geene zwar:igbeid'

A 4 ge~

- .... - ' ,.,

; i '

$Page 9: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
' '

. '

I

I

I ii I :.

"

f

_\ .-,. '

fl 'j': ..

J -'I '

' '

' • ' .. --·-·-· --~--~-~-''"" ·--· -----~---'· ·~-.. ..,,...,,.....,.,, .. ___ _

C .B ·.)

gevonden hadden, om· tegen de Det:reteri aan te hande~en, en l1un van vcle voorrechten te bero· v~n .. ·naar?m bragt ik mijne Ge1neente op· den 17 d1er maa~d onder l1et dog, dat die verlclaring, welkc; bet Provintiaal Beilut1r van al le a1nptenarei1 vorJerde, alleen ecne belofce va11 onder\verplng, en geene· verklaring van gevoelens · w:is-; en dat tot<leze onderwerping ieder !ngeze_ten, als Mensch, a!s Bt1rger, en als Christen, verpligt, was. lk maa11de ellc aan, om dezelve te doen, ii!:i:cJo de-. zelvc niets behelsde·, :dat· bet gemued van ee11 beminnaar van het vorig Hcfl:uur bezwaren konde. De Schouten andcre Miinicipalen.,hebbe11 11et gchoord. i'v!aandag, den [8, \Vierdt de belofte afgevorderd van een Ot1derJing, en een Diaeon: beide weigerden., en wierden aanjlondi afgezet.

Woensdag den !20 wierden de twede Oudcrlfng en Diacon opgeroepen, om de belofie te doen: beide. ivcigerden, en wierden ttiCt afgezct.

lk wierJ ook opgeroepen. Dat ik tegen_de be~ lofte niets had• was bekend. Dan ik niecntle

• dat.deze!ve zle~ alleen bcpaalde tot ht1n ,die geen eed gedaan hadden, 01n dat de eed veel _meer behelsde dan de belofte. Ik rueende dit aan de Municipaliteit voor te ltef!cn , en had op een brief1e geil:eld: Ik 1nee11 niet.beoogd te 2tijn, om dat ik dett _ecd itt juni_j 1795 gedaan liib; maar. fcl1oou nict beoogd • ik 'Wil vrij1rillig dt befofte doett

"' '· . allcctt 10: verzoc~ dal lict n1ag aange1cke11d, lvortlen. D_e. Scl1o:~t vroeg mij;'of ik de verklarlng doen

, w1fqe: m11n ant\voord was: ik 1rcigcr de •;e1·f.:laritig ttfet, maar 'Ytrzot.ik . dll (bet pi1pier1je jn mijnQ-

hanct

...... ,_. ·-· --·-'

I

I

c 9 ) il ij ;j chand, houdendC); te · mogitt 'viio"rliZe11, en dal Itel·

1J .fnag a'ange1eke~il.'w?1·de11. De Sebout _antwo9r~_de;: /'i 'lJne·Zal lk doen ;: als de Muttleipalitett het mlJ he. ,. :.1teelt. Ik merkte~·ian,·dnt'-mij 'dat ni~t mogt ge-~

.'

[ weigerd worden, en berhnalde mijn verzoek. De -Schout zeide WedCrom: Ik Zal l1et·doen, als de ·Munieipaliteit- l1el mij beveelt. 'L. DE ZEEUW riep: Neen, neC11, niet . lezen ~ '!liet aantekenen. B. 6oENOER zeide: 1Veen. wat lezen•_ '!V_at natttt:.

.- J:enen: in liet geTteel niet. Moeilij1'. wordende over ~ zulk eeil onbCtamelijlc' gedrag; zelde lk: -Dan doe !.I ·ik tle verklaring 11/et. De .Sehont zeide: Hei i;

:gacd. lk. ging··1inar huis. · -Weinig minutcn daar :j na, !-.:warn ·de B'odC mij aanzeggcn: ne· 111u11iCipa· P.J ·/iteit o'ntftaat tJ 'air Predikant, en ve1·bi_ed u in di~

qualiteit ieis 'te -Goen.· :-Welnig tijds daar na· kwnm ::l -de Diaeon P. iios, de mail,- die de11 18 afgezet ~ .v1as, manr die , om dat ·de MU.nlclpaliteit hem ~1 -2ijn afre als Slagter afgenomen had', berouW liad; ri .en de - belofie deed. DeZelve vorderde van mij ~ :·1i <le bocken; papieren en gel den, van de Diae-0•

nie, af. -Ik weigerde die aan hem te geven ~- oni ',,J • dat mij ~1;-Mnan!lags door de Bode Was aa11gezegcif i hem niet als Diaeon fe erkennen, en niets doo:ii f hem in die qunliteitte laten verriehten. Hij and. ' µroorde met veel trotsehheid , · dat hij dc,o·r de

lV.lunicipaliteit .. op .nieU\V tot. Diaeon. aaniefreld wnli. Dan ik perfilleerde bij'mijne \Velgering, om dat,zoo al zijnC afzetting wettig, ten minlten Zijiie aanfl:elling on\vettig·\vas. Hij gfng heen, Cn' ik' fchreefaan de IVIunicipaliteit: dat ik verzogt cl at zif voor a Iles geliefde te zorgen. Hierop kwamde Dode

/\. 5 ' met·

__ _.,.-~--·--.. ' ' <'

.... ~ .. -

'

" "

•

$Page 10: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
\,_ I

I I

_·_( IO )

-met ·de Diacon.'-ARIJ ·~VAN 'T: HOF'-, -om ·nlies ·fe :0atfangen. · I}l: was- ~eer .v:erw0n4err;i •' .w:inneer-ik l boorde~ dat-die .. m.an. die de belofte volnre)l:t ge. .w~igerd had, niet was afgezet, ·en ook niet de :" ·.Ouderling ·v. "HUISMAN. -: .. ~it is eeo nauwkeurig verhaal van _mijne R~. iI10t1e.. Ik · zali nu· niet fpreken-.van. het.willekeU,.ige ·en drukkende .van ziilke handelingen., om dat. in· de t1vede BIJLflGE. daar_toe eene gep~te -gelegeqhe_id voorkomt. . -·· ., ·:~onderdag.den 21, ging ik oaar _den Haag, ·0 m l ~!Jrre: g~gro~ge Jc.Jagreo in den fcho.ot _van' .het ~ !pOM.1.II'1:TC. PROV1:"TfAA.L neertelf!gge~. ;en mijn~ ~ hetftcll1ng,.·e11 d~e,:van de Ouderlingcn -en Diaco- 1.j n_en, eerbie:dig _te verzoeken .. Altoos.zal-ik,. met blijde dankbaarl1eid erkennen •. en. mij .eri111Jeren a de opbeurende ~"ehaitdeli.ng van. die waare Vrien- ~ den-van_het. Yi1dc~land; L. -VA~ ·Dk K/iSTEELE-; ~ .c. VAN DEn .I-IOOP, en PJELAT VAN BULDEnEN. .1 .~eze • __ vooral· de twee laat~tge11oemden:.verheug.. ' '1en rn11_ • door de verzeker~ng van iµijoe fpoedige herfti;!lliug, en. raadden m1j aan~dea:volgeoden flag-• .om -die herO:elling bij Request te verzoe. ken. . ... _ ·

_ Vrijdag morgen nadermetderiHeer.PIEi.AT v.oiN JIULPEI\.EN fprcekende, raadde .zjjo Ed;: mij aan; den·Heer VAN Dtn.1100P, als Prefident·der-Ver. g~dering, te verz~eken, dat; inge:v:il gunfl:ig op ~1Jn -yerzoek ged1sponeerd \Vierd, als dan. dat beflu

1

it • · zop~er a:-suMTIE, mogt worden'uitgege." y.en • ten e1nde 1k op Zondag konde Pfediken.

.lk. beantwoordcJe aan dezen raad, die' het hart van _,. den

I '

' i

( II ")

den E!ll!LEN. ?.JAN zoo veel ·eer aandoet .... ,De Heer VAN DER: H:OOP antwoOrllde.: -Jk. z_al ha ";1co1-Jlellen, dan l1a h(lrigt:.";lan rmj.a//een ni~J Pf. Ik-.leefde .in het, blij._ vooruitzic;~t , . dat aan ?e wensch van mijn 11att·zoude voldaan wordi:n: eJ! om vier uu_ren' 'vierden mijne .bez1¥a~e~ ~egg~~ nomen .. De Heer.PIELAT vAN·ll_ULDER.EN maakte Wij b~kend, dat ii{ en -mjjn Ke~k~nra.a_d h~rO:el~ waren, -dat het befluit z'ondet :Refu~tie w1~rd uitgegeven, .e.n __ da.t _ii{, uit zijn naam.- ,a.a~fto.1_1.~S naar den Heer .LEE~J~Ns m_oe_st. gaan~ __ om t_e.ver; 2oe~en 1 dat ·hii .. de Refolutie, en ·de ande~e P~1 pieren, Ii et jn _orde b~engen, op dat- ik-,2;aturdag ni_orgen ko~d.e_ vertr.ek~en-: Danl;ba;ir, volgde·ik dien raad ; dan. de Heer LEEAfANS was nie1 tc huis, en, om zeven -uu'ren hem. fprek.e1_1de, bi:-:-tuigde hij mij, dat. het· hem zeer:fmerrte • - aa11 IJ1ijn verzoek niet te _ kunnen volcloeo, _o_m dat _d_~ aanfchrijving aan de Mt111icipali_reit:gedrukt wierd _, dan- dat ik die den _vqlgenden. r;iag z~ude _ontfan~ ge~, ;bet 'geen ook gefchiedde. _ ,- Zop gcnadig zorgde mijn MAKE~-.vqor m_ij_, _en

mijne Ech_1genote , -en toonde: ee_n._ n~e~zeggende. ftem-te l1ebben .in d_e voornemens der- men(che_n..:

9e~igtige grond,- om in bet overig dee! va~ ~ijn !even alleen op Hem te betrou~en, die._lich~ 11it -dttisteznis doet voortkomen; om Hem alleen . te vrezen, die. de aanOagen der Godlozen, van verre" kent; ja, m_;iar_ook om bidden~e.-over mijn hart en daden te waken, om de_ voorzqrge v.a11. Hem ·niet te verliezen ~ die zijnc· Magt • W'ijsheid i;n Ltefd~, .aa.n niij Zoo groot l1eeft gemaakt. - · · · Een

1,' i'

I I

I I I

I • .,

I !

{

•

$Page 11: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
" I ,,

"

'

i ' 1~,..

( ,. )

~ . 'EenC tWede BfJDRAGE tot de HTSTORIE Vall Jiet ,!>E~P~TfS1"t~S, dat de ·KOORNDlJK verwoCst·, i's de aanklagt door de Municipaliteit aan het Pro· Vintlaal Deftt1ur, -en daar na :iari den Ruard van Puti:efl, over mij' gedaan, · waar mede verbonden is de aanva11g van een CrimlneCJ }>races. · . lk zal niet ·alleen onpartijdig verhalen 'a lies· wat ~' d~C z~a~~ gebeurt_ is; maar ik zal oak: de-ongC..grondheid van de befchuldigingen aanto11en·, ·ten· einde • zoo de list en de boosheid van de Muni~lp:i.liteit mo gt zegepralen ·;-: iriijne ·. Medeburgers uv.ertuigd zriuden zijn, dat ik rnishandeld hen, en ~:1n voo~_erp <r.in hun inede-lijdcn"en· hoogacbtihg. ·.·:Da_11 n1emand denke, dat ik het treurig dcnk. be~ld ~oester; dat de gerechtigheid haren zetel· nie.t meer -in·. de Rechtbanl;:en van mijn Vaderland heeft; ·o_f d:!t'ik wantrouw aan de eerlijkheid van ~aljuw en Leenrnttnnen van Putten, om dat i.;· VAN DR.reL oak _Leenrnail is, en hij roemt, dat· Cle Ruard en.-een· en a11der Leenman zijne vrienden ~ijn. Ik l1eb -van het verfl:and en hart van. d_ie -Mannen ·Cen zeer gunfiig de11kbeeld. Ik b'en iloor hun niet· alleen befclieldCn, thaar oak vri'en-delijk behandeld-, en', indien ik niet vreesde :

' ' ' Cl~t .. iemand zoude denken, 'dat ik hun door v'lei'-ctij yoor mij poogde in te neemen. ik zoude veer~cit" bun lof zegge~. Dan- hoe !igt maken ·Zich vootoordeien van de ziel mees1erl Hoe menigtnaal laat ons ver!land zieh ,door dezelve befi"ii:ren ! · En~ __ -:illee11 :~n dat eene geval-, lieb ik reden om te :vr~.eze"n_": Dan. onderzoekt men onpartijdig, en me;. een. \vaarl1e1dminnend l1art; legt men alle-

voor-

' .

( •3 )

vootoordeelen,: die: de loosbeid van de. l\'Iu11icip~~ litei! in · 11et hart gez:iaid __ heefr, :a_f, dan · zal h«:,~; hlijken, dat .. c:!i_r; zelfde Leerreden, die zelfde ui!·· drukkingen, \\·~lki; .d.~_bqosheid van .r,.. vA_N DRl&L~ en AD. MEY&R; zoo.fl:ra(waardig kQ~d~_.vo_orfr!'!~·.: len, mij _als ~M.i::nseh e.n ~eeraat betaamden.

-Mijne Laqd_ge_n_Otell heh:ben uit bet :vorige ge• zjen, hoe J"poei;lig:_ik herft:~!d.~ii;rd .. \TerbliLd. en, d~nkbaar keerde .ik-naar huis;, en_mijne l1uisge ... - - . - . noteu, en de 9~iµee~t_e1 deelden in mijoe. blijd·'

-~ ,, ' ' '

lk gevoelde. zeer levendig hoe v_eel verpligting, ik aan bet Proyintiaal Committe had, - hcie zee~ i een dankbaar.- hefl:aan _mij betaamde, en . ik -hieldmij verzekerd , d:i.t ik een bewijs -yan dankbaar_~. he id aan God l _en _aan·4e- Regenten, z9_ude geven,.. door van mijne -.herfl:elling gel~genheid ,te nemen,, tot het doen eener,po-ging, om velen·ruet het te-, genwpordig Befiuur-te_ b~vre_d_igen~_ .

Het is eene bewezen \y:aarheid •· dat het grootfie, de_el van de Ingezetenen van de eilanden voonNr:._ en PUTTEN -aan bet vernietigd Befl:uu_i:--gehegt blijft. Zij Quit~n_ hunne ogen v,9or _bet g{)ede • dat er in bet tegenwoordige is, en mogelijk, in een; ruimer m:ite , in later tijd uit zal geboren warden; en: vescigen alleen ljqnnen·aandagt op die _wezentlijke of ingebeelde bez,varen,- die bun, ~reffen.

Zoo -is de denkwijze der meeste Inwoonere~.~ Dan ik rfep _ mij toe : Nieuwsgierigheid za!. he~ gc'3.l der boorers aanmerke!Jjk vermeerd(!re~.":" Maal ik J:i_un _de Rechtvaa_rd_igheid·, de Onpartii· liigl1eid, de Gematigdheid van het tegenwi;iordig.

Bo. i \

$Page 12: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
' '

I '

', ' ,, • :$1

- .. :·-... --.:._ ---~.

( i4 )

~ftu~r. - Ste! ik' mij zelven 'tot een fprel(end· bewiis van l.1.et treffende van bet beeld , dat ik geirlaald heb. - Kanik dat doen met al dat vuur met die natuurlijke' ivclfprek.enheid, welke dank~ btrtirheid en blijdfL'hap \Verken: Voorzeker ! . Ik ro,ci vooroord~elen· 'uit ! · Ik: Win hun vo6r mijn. Vaderland·! ··Blijmoedig ·zullen Allen dC we.ttCn · eerbiedigen, g'efrouw de llisien dragen; haat· ~: riijd, \Vraakzticht, zullen 'naar ·den heliChen> afgi-ond·te· rug.ge-·vlieden • :erl ·elk zal irl· zijn Land.· genoot zijn Vriend en Broeder omhelzen. Zie.1-' flirelend VOoruitzicht ! Geen oogenblik ·aarfelde i~ ~ ·01n -~ijne·kragten. t~ : bCproe·veil: -De-.geri ng:.: he1d m11ner· vermogens, de -rnagt. van. ingewor· telde vooroo~delen·, kwamen in geen aanmerking.:

De verman1ng van den·befchaafden•Tar/er aan'· de bel\jders· van·.Jefus naam tC''KOWSse·: 'ver4 Oraagt' malktiildtre;,, en· verge'eve11de: de,een ·den 011.deren, Z~Q iema~rl 'tegen iem'a1Jr/'-kia_gten l1eeft. Gdijke~ivij~: ah' .c11.ristr1s u vergiveri lieift, ook·gij a/zoo, 1n z11nen· brief aan bu·n.-, Cap. 9. vs. 13., be# fchouwde · ik als Zeer~gefchikt i ter·berei/;ing vanmijr: oogtv!t. lk' vOelde ·\Vel~· dat.'de hoofdzaak rliet i'egtftreeks·iil 'dezClvc voorgedmgen wierd, Dan: {lm'l1un tc winnen, tvas l1et 4 0nVoorzigtig het: vooroordeel_ ·onk dus. te befl:rijden~ · Waren zij eers t · overreed, dat · he't' verdr~gen· van ·anders denken.· den·, bet ·vergeven~·Van .. J,eletligin~en., een· pligt \vas, dan · zouden,·Zij·· onk erkennen, .dat zulks te· meer moest gefi:iiieden; wanneer Onkunde ··en yoorciorclelen· .de·: o\:irzaken ·van -de ·veiwijderi11g. \Varen.

Hot

~=-------·~~~·

,, ! ' '• ( '5 )

I-; .Het-zaI noclig. zijn de hoofdZ<l.ken,van de Leer.:.1 I; reden aanteQippen.;. · .. :

Na eene ophelderendeorofchrijving van' de•trer.:} ll maning van den.l\posteJ., - ·OIL C_e'ne verklafing;-

1

,,: waar iil de verdraagzaamheid'in h~tSCiatkundiije.;.Godsdienftige Cn Burgerlijke, betlond ~ en hoe

Ii.:' verre die~ neven~ de vergeving van beJe~igin'gen·;. 1

_ zich uitfirektc, betoogde ik,; dat'l.·h-et''LCvCn v':i'ri .. den- Groten Grondlegger van·· den· h:!st~n- -God~.;.:

~: dienst, ons cene ·Voortreffelijke- :aahleiding-gaf t'ot-" bet uitoeffeuen van die deugden, en dat--dC betrekkingen ~ in \V.elkC wij jegens Hern fi:aan·, ·21s.

(: onzen Leeraar_en-Verlosfer i bet drukl•en Vail Z:ijh~: voetfiappen voor ons noodzak.elijk, ligt en.aan.

" ~ genaam-maakten.

1, ·Hier op deed fk·thijile hoore'rs·opmerke 11 , dat,. :; fchoon de bet~~cbting van. die'pli~ten in ::i!TC. tij~: :i den noodzakel11k was, het vooral nt1 de tijd.1o1?as:,·: •· om elkander ·toetCroepen: ·ye·rdraagt e)kandereii, ·.

11'. Vergee~ elk_andereil; en om·rnet iever en get.rouw. ·

!'. heid daar toe mede te \Verk~n, .daar inwen.dige.· f' vc"rdceldheden, die hunnen V?orna~cn g~ond iil .. : f' onkunde en vooroordelen hadden·, ·ans Vaderland !j verwoestten en zijn gehelen ondergang ten gevolne :·< zouden hebben,"·indien iliet ::ille Inge~etene~ zi~h: I ~

I'.·.· vereenigden, om her te redden·; dat bijgevo!g oOk:

elk, die rpe~de een vriend van bet zclve te zijn, . l' in zijnen kring"claar toe behoorde mecje tewcrken. l· Ja die verpligting tvierd fl:erke.r, om dat, en i.h.·. ji di!·ornwenteling: en in deszelfs geVqJg'~n.zoo. v.eel.[ i' fpooren van· Goddelijke bewa~ing en voorzorg.-, i.: gezien 1vicrdcn; dat den Vrlend Vari·h"CtVad::!rl~nd'

I: nag ''

;: l~

' ' I

\ '

\ :r I

I ! i'

I ' ' I I

$Page 13: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
~I

I ' ~.

'

.

' '

' ! fj

" " " ( 16 ) I H

11og grondCn: overbleven • om te ge!Oven • Uat .de !1 betrekking, in welke de Heer der Wereld,jegei:Js_ ~.· ~eerland geA;a:in·:-I1ad • niet was vernietigt • en i1 d,atelk. van Zijne_liefde.en rrouwe veel konde ver. ! wacliten. Di_e fpooren waren : i. Dar_ wi] niet ~ d_oor i:in.z~. ovcr1Yinnaars met hull land vereenlgd J 'yaren,. m~ar voor een onafl1anglijk Volk verk!aard !! zijn. !l· par ~lfij _bet han des overwinnaars ge .. __ tl n_eigd _had• om. ons niet te benadelen • zoo dat •i

ci e}k zich met blijdfchap en dankbaarheid bun ge·· 11 d1_ag erinnerde. i:

·. 3. D. at _Hij-'i:lie geest va~ plunderzucht • welke 2 i!l het jaar 1787 Zoo veel verwoestinge aanrichtte • ~ gi:\vef:rd heeft. H

· 4. Dat,niettegenti:aande de opei:ibare en verbora ij gene pogingen van z~o velen, dooi: de ti::indvasti5."- ~ he id der Regenten • a lie oproen;~- _bei_~µgeld,\vier~ ~ den; en dat rechtvaardigh,ei_d, onpatrijdigheid en !~ g'ematigdheid hunne handelingen bezielden, ·Met [1 betrekking tot_ het !.iatfie • gebruikte. ik ender ll ai1deren de volg~nde uitdrukk1ng:- l~di~n-d;VrJ;:. 1j heid1zoOnen l1adden gezegenpraald • d~n tJ'a1 de on• 1~

•• dergqng van 01is Vader/and_ vulkumen geiveeJt. _ [:i

En dat ik Oiet-te veel zeide: dat \\•aarlljk recht· !:1 vaardigbe!d en onpartijdigheid .een. l1oofd1rek in . ;.] 11et Befiuur .was, Witi'd ook. in i.n!jn geval beves- i'j

tigt. Ik vo?ronderfielde als bekend • bet ·ieen l-1 hier gefchied was. Een bewijs_hoeik.de Muni. ,_

1-1 clp.iliteit zogt ·re Verfcbonen. Dan• ik gaf een. Ii

Pnauw

1ke_uri

1g Cverh:ial v2n de handeli1lgen,,van het

1,.j

rov nt1aa ommitt6- Ik deed opmerken • hoc ,1 fpof;dig ik herfteld was, hoc vecl iever de Ver~ \1 f;

_ga-: I; " I

l i

l

c !7 )

gadering en biji:ondere !Cden ttionden Om mil te belpen • hoe het beOuit zonder Refumtie, (welk woord ik verl:laarde ,) \vas uitgegeven • op dat de ope11bare Godsdienst nil't zoude verhinderd worden. En dat zij dat alles dede11 voor een man, die zii-voor een·aanklever van bet vorig Beftuur -btelden.

Dan. nu maakte ik een bedenktng uitdenmond an den geest mij11erhoorers: Hoe kunt_gij een Be• fiuur roemen • daar me11 u zoo behandeld heeft,_ zij zijn alle aan elkander ge!JJk. Jk zeide • dat n1en niet uit een daa<l beiluiren mogt op alle da• den• nog van de denkwijs van eenige Regenten op alle. • en bier in gebruikte ik de volgende uit• drukking: De Municipa!itel1en op l1et land l1t111delen willekeurig; 111aar in de11 Haag l1eersehl ge1'eel1tig• heid. Om de bandelinge11 van de Munlcipalitei:t~ 200 veel_n1ogelijk, min h:ttelljl: te mnken, voegde.. ik er nog bij: Die 11andel1rijs is 11iet 011rech1vaar. dig, tnanr hard. drukkend • 1vreerJ. De Scl1ou1 ver• Jdaarde , gemoedzwarigl1eid ;e htbben , 01n do Sclioolmeester a!s Bode te bedanker1. ft/10011 J;ij d11n tiog een goed befi(lan l1eeft, maar l1i.i vond geents z~'a1 ig/1(/d. mij tlie arn1 be11, 11•iens Vrot11r 11it een yi·eemd land is, en gee11e vrienden l1eeft, va11 mijn gelieel bejlaan te on1:;eJteu • don voorzeker • zijn hart heeft er geen dee/ in, liij zt1/ opgejloo!:t zljn.-

Bij die gelegenhei<l gaf ik aan de Giimcen_ie kennis, dat de Schoolmee5ter als Bode gis1er-en.bedankt had• en wekte hun op toi dankbaarheid · nan de Regeringe • en om nu hunne klndercD n:iar her School re zer.den.

B. Mijn~

I I \ ! ' •

1V i

I I

• 1

$Page 14: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
I '

'l.

. ' I

( ra )

Mijne Leerrede wierd geCfndigd , met ee!le ernll:ige vermaninge aan alle , om de raad van P;iulus blijmOcdig tc volgen, enter aanwakkerin~ ge van bet beeld van bunnen Heer geduurig voor den geest te brengen, en aao de Gemcente, om geene onvergenocgdheid in·hun hante koesteren

9

maar aan de Municipaliteit al!C: eerbied, Iiefde. en geboorzaamheid te be\vijzen.

Dit is de hoofdinhoud der Leerrede. Het vooi .. gebed \vas overeenkomll:ig die gevoelcns en da· deil, we!ke ik in de Leerrcde wilde aanprijzen. Met betrekking tot mij zelven , zeide ik onder andcrcn: i1 Gad.I zi.i die mij"tJe befaherc:ers l1arlden moeten -zi)U , zlj·n 1111/nt: anderdrukkt:rs gewee11 ; maar nu ..•.. In h~t vervolg zal blijken, waarom i~ die woorden uit mijn voorgebed !tier Jierbaald heb.

\Vie, die dit gclezcn hceft, zoude kunnen ge. loven, dat eene Leerrede, die niets dao Jiefde en verdraagzaamheid ademde, die zelve naar de erkentenis van mijne .vijandeo, eene LOFRED:e op de Regeeringe was, die verre was, vnn aan alle te behagen, die door zoo vele trckken, (die ik niet aangetekend heb,) de Municipaliteit ver· fcboonde' tot eene DAGVAARDINGE IN PERSOON

:aanleiding konde geven, om dat ik door dezelve het_ Decreet van den 4 Maan en 15 Nnve1nber 1795 ovenreden had. D:in dit is gefcbied. L. VAN DltJE L en zijn a:mhang, bijzonder zijn ge· trouwe medgezel in bet veiwoesten vandeKoorn.

'dijk, AD. MEYER, Waren bier toe bekwaam. De _meeste Leden van de1Iunicipaliteit hadden

die

~~~=~==="-~··"'"""· "\" flll"!". ·-··-' •.•• ,.. ' ., . --· .,, ____ ---· ·- ·-~ - ·-·· ··--- \J',.

! 11

., 1· " ,, 'i ; •• • ;; .. 0 I I' (19) I ·I ;j die Leerrede a.angeboord' end"hie~d'"d,bu~nderha11'~ '1·.

:J a:in mij eenige onvergenoeg e1 ge oo,, • "" .1 afleen, .,vanneer ik, als zij de Schoolmeestcr we- :-

1

,i,· 'J der tot Bode aanftelden, d~ ouders opwekte, om

1 h liunne klagien in den fchoot van bet _PR~VINCJAAL (

1 [j llGSTUUR neer o;e Jeggen, om hunne k1nderen te

1 .. i

u r~den. . j ~ Den 7 Junij konde de ~1unicipaliteit v11n zich 1: · .1) vCrkrijgen • om eene nieuwe paging te doen • om t

~ mij te verderv~n, gevende _door ee~ Brie~ aan 1· '! ~ bet Provinciaal Beftuur kenn1s: Dal 1!: gt'lveigerd j had de verklari11g of te /eggen, dat ik mi} nlet ont... , . U zien had am op den I Mei van den luinfel HEV!G:

il TEGEN HUN. U!TTEVAilEN. en dot zij verr.cgtefJ ~ dat niijne af:>ellir1g op den I April efefl mag~ fer· t1 teeren · blijkens de Decreten van het ·Beftuur • ~.'.!· genom~n op den 13 Junij 1796. Iloosbeid 711 on•

befchaamdheid betwisten elkander den rang1n deil 2 en Brief. Het is laster, dat ik de belofte ge,ve_iget:d ~ heb. Het is laster. dat ik op den leer!loel--nev1g f{ tegen hun beb 11itgevaren. Het is l~~te:r, dat, rt als"ikPredikant b!ijf, zij buiten ll:aat z11n• om de !1 aa~fcbrijvingen va11 het Bell:uur ter uitvoer te bre?-11 gen, zoo als zij i11 hucnen brief verklaren. W1e. 1

·1 knn ·nu nog twijfl"clen -aan l1et gezct voornemen f.j van·r.. VAN Dh.JEL en MEYER, om mij voor het

I; overig deel van mijn leven onge!i.:klc1g te _make?? ! De I\1unicipaliteit heeft de inhnud van d1en bnef , nimmer bekend gemaal;t. \Vanneer ii: mijne

:'. l!.ll.KE~SCH.\l? in hct Iicht gaf, was ik er nog on-· kundig van. De Schout beeft wel gez.eg,t • dat hij ?Ver mij geklaagd hecf;_, dan het .Js geheel-

E ~ iets

' l

I

$Page 15: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
r_.,,.~·~· ., . --·- -~----.-.-···~~-~="·"·~·~q~f:"'"""'"·"··----------------~---=···-· __ ,,_,,, •• , .••• z ••• ,"''kli1•a;;:??. ··-·--"'"'·---·-··==--·"'"·-··· --···==·"·-"""--~--·-···-··-····-·-=··=· ==--·~· •.•. ~·-~·;•:;;_,,.<·•·-I i

- ' .. --- - -

!

jl :1,

'i

" . 'l

i !

( .20 )

• Lets a-nderi:, over iet:ere uitdrukking in eene Leer• tedc te klagen, 0£ de afzettinge van een Leer· aar, en \Ve! niet om die uitdrukkingen , maar o:n dat men quafi gene aanfchrijvingen ltan ter UJtvoer brengen ~ te verzoeken. En daar zij de aan~chrijving van mijne herf1:eltinge reeds den !l9 April ontfangen J1adden, do en zij eerst het verzoek meer da11 11ijf weken claar na. Dan juist in dat u.itllel tot ~p d-ien dag vindt men de 11'aarc drijf. v~er van die daad. lk heb op di en zelfden 7 Junij, uit naan1 van .vele Burgers en van den I{erkenraad, aan ·het Provinciaal Befiuur een Request aange· botlen, verzoekende, dat de Schoolmeester als Bode mogt bedanlct \vorden; om mij voor die daad te frralfen, en het mi} oninogelijk te maken, om d;e Gemeente uit hunne ba11den re verlosfen , -ver~ogte11 zij mijne afzetting.

Wei11ig dag~.n daa~ na wierd 11un verzoek afge. wezen • met b11voeg1ng., dat indien zij oordeelden door mij. heledigd te zijfr, zij zicl1 dan aan den BailliU\V van Put1en· behoorden te adresfeeren.

Den- !l.6 Junij ging- ik, met de Ouderling HU rs. NAN ; als Gecom111itteerde van de f{erkenraad , naar de Schout, om hem te verzoeken, den Ou. derling en Diaco~., ~ngevolg:e de aanfchrijving, te herll:elien. B11 die gele~endheid \vjerd ook gefprOken over de oneenig\1eden, en de Schout toonde z_ich bereid om alles te vereffenen, en beloofde, zoo ras ik uit den Haag te rug k\vam, cen uur te bepalen, om alles te fchikken. Tus. fcl1en dien dag en den + Julij ontfong de l\.funicipaliteit bet boveng~noemd Decreet

1 en niette-

gen.

• ' I i I ' I I ' ' I

'

I-

( ~I )

ientlaande de belofre om alles te vere!Tenen ; klaagden zij mij aan den RUARU, BAILL!ll\V van PUTT.SN, aan. Zoo ras ik uit den Haag ge\{on1en was, verzngt ik uan de Schout een llLlr te bepa· ]en, om alles te vereffenen. Zijn and1voord van den 7 Julij vind men onder de Bijlagen Letter A.

Het is mij onbekend, of de l\lunicipaliteit~ al· leen door algemeene bewoordinge11, of door het -opgeven van de beledigende uitdrukkingen, over mij aan den Bailliu\v geklaagd heeft. Dan, <lit is zeker, dat zij hunne befchuldigi11gen met geene getuigen bevestigd hadden. Den 8 julij k\vam de liiTADHoUDER van FUTTEN aan het huis van L·

VAN DRIEL, en gaf hem kennis (zoo algemeen verhaald \Verd,) dat de befchuldigingen door getuigen moesten bevestigd warden. Aanll:onds. wierd Vergaderlng van de 11unicipaliteit be le gt, tegens nademiddags ten drie uuren. De Schnut had drie verklaringen opgef1:eld. Hij v~rzogt P.

\VISSER, die geheel van hem afbangt en mijn OFBNBARE VIJAND was, om die te tekenen, die daar toe ook bereid was. A. \.VAGEhlAKEn wierd door hem naar H. BOEN.DER. zijn groote Vriend, gezonden, om hem te roepen. liij \Vierd verzogt om dezelve te tel;enen, bet geen hij ook vol. vaardig verrichite. P. n~ G1LDE, de l'vletfelaar van L. VANDRIEL, en daarom ook Van het Dorp, \vjerd ook gerpepen om te tekenen, en 11a eenige \Velgering en op de vetl:laringe -..·an den Schout: JIOE~DER hceft Iii:! gcdaa11, volgde l1ij l1em.

De vierde befcht1ldiging bragt de :r.ru~1crPAAL -:ZN Ql'.1:.NBARE DR.O~KAARO, c. RIJSDIJli:• in. l)e

li 3 .Scbou~

,.

i

' I • •

I •

""--

·-------.~-- --- ~-- -,··-- -

- -,' '

$Page 16: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
, .. T ____________ _ ' ' .

..

( .. ' ~chout-zeide: dat l1ij-dat niet 1rel;oord· f1atl en !gen··· 0 • vo h z11n e1gen bt:kentenis, liet .. hij:.daamm

P. wr ER er nie_t vnor tel>enen. Dan BOENDER

en ?E Gi_LoE tekentlt:n. · In die Vcrgatlering en ~enige vo!gentle liet (le Scho11t onderfc!1eitle per·· foonen roepen • en verzogt hun om te · ti;ikenen, dan te vergeefsch. Alleen ruim zes weken dnar n:i. tekende ook <le zoon van mijn bittere .VC[Volger, :RANK. I~ zal geen aanmerkingen 1naken over deze Getuigen, en hun getuigenis, hoe ve!e er Zich ook voor 1nijn geest op<loen, van we Ike die mannen en L. VAN nRrtL het gewigt eenmaal v?elen _zullen, Weinig dagen daar .na wierden die dr1e getulgen door den Bail!uw opgeroe. ~en• om .Jiun getuigenis met een ee1l te hevestigen; P .. \Viss:::a en H. DoENDER verfch~nen en beCedi~de~ ·de gedane verklaring • dan P. - DE G~LDE ~e1gerde te I;:onien. Agt dagen .daar na u:ierd h11- .op nieuw opgeroepen • en <laar hem ntets over1g bleef • dan of zijne,. verklarlng te herroepen • of haar te beCdigen, verl.:oos liij het laatfre.

Den !l!l Julij verleendep LEEN?>fANNEN VAN PVTTEN Decreet, om rnij in perfoon te dagvaar .. '1en, en den 15 Augustus wierd ik opgeroepen • 01u d.en r8 v~or hun te verfcllijiien. Dan daar ik op d1en dag 111 Amfrerdam -was ,· behaagde het llun tle11 Recl1tdag _tot op den !l? dier maancl te verle11ge?· lk verfcl1een met die v:ijmoedigheid,, welltc Ult de be,vustheid van geen fch!lld te h.ebben gebooren word i maar ook met di en ·eer· -bied' well•e mij • als Gedaagd.::, betaamde, en ik~

wierd

I I !

I ' I

I!

I I I

wier<l \fan alten op een befcheiden en vricodelijlte. wijze behandeld.

De ·aanklagte van den .Bailliuw was, dat ik i~ mijn Leerreden. op den r Meij ultge~proken • de volgende uitdrukkingen zoude gebru1kt liebben • die hij als oproerig, beledigend en aanlopende tegen de wetten van den Lande befchouwde.

/I..- DE R.eGERrNG VAN DEZE PLAATS t (•)

(zij) dic .. mijn beft/1er_mfte1·. l1ad moe:e11 "zijn • i: mij"n ondertlrukfter gcii•eest . .

B. De Mr1nieipaliuiteil op het land hantlele1J

willeJ:eurig. - , c. De 11a11ddwijs VAN DE

0

1\EGER.ING .VANDEZE' PLAATS is hie& onre"ef1tvaardig, maar l1ardo drt1k. kentl wreed, EN mg WREEDHEID BESTAAT-DAAn; tN (

0

de Scbout verklaarde gemoedszwarigheid to hebben, om den Schoolmeester als Bode te ont· flaan, fchoon .hij -dan nog een goed befraan l1eeft, maar hij' vohd gene -z,varighfid mij) DAT DAAR. (ik) arn1 ben, tn een Vrouiv uit 11en vreen1d la11tl en zot1der yrienden l1eb , yan mijn ge11ecl beftaan

te 011tzetten. D. J11tlien die Vrij11ettlszoo11en gezegenpraalt

11adden, dan was de ontlergang van ans Vade1·Ja11d yolkome11 gf;'Jvecrt.

Eer ik mij nader over dezelve verklaar, n1oet ik mijiie Landgenoten doen opmerl>en: 1. D:it, fchoon alle vlcrde verklaringen over die uitdr11k·

kingen

(') De \VOOrtlon, mec C1pi1o:ilc Ut!<t> gc.!ruk~: zijn do'.'.r de :;:onkbgorS or in1trVUJd. Dio tusfchcn lW<C () Zl)ll door W!J £~·

fi:>token, m~ir door hut •i1gel•1e1.

B4

) I ; '1· I I,, . "

$Page 17: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
j~ ) (: 1· ' •

' ' I_ • . !t

'· ,\ .----·

gen wooidellik dezelfde zijn, evenWel ifj' niCt :zeggcn: Oat heeft hij wooRDELTJK, maarciiJleelf in· sunsTAN-1'IE gezegd: of zulks in een Crimineel Proces, da;ir het op de eer en l1et le.ven·van· den llURGll:ll. aankomt , en een woord uitgelateo of· i11gevuld de g~hele zir\ verandereo kan , geoorloofd is, is mij on!Jekend ; maar dit komt mijhoogst waarfchijnlijlt voor, dat door--zulk eene onbepaalde opg2ve de - weg gebaant -word 1ot vcle Uitvluchten, \Yanneer zij· op artikelen ge. hoard \Voi"den. ~. Dat die getuigen we! zeggen: dat heeft hij in fubftantie ge<:egd, maar er-ook bijvoegen: in- weJk dee! van de Predikatie, en Wat er Vooraf . .gefprokcn en op gevolgd is, is ons onbekend, Dus het verband waar in die gezegdens met de voorgaande en volgende t1:aan, en het geen zoo veel berekent, kom-t bij bun in gene aanmer· l;.ing. Dan is dit i11 een Crimineel Proces geoor. !Qofd? 3. Dat de. befchuldigingen· A. B. C. ge· wigtig genoeg in het oog van de -BAILLIU\V ware11, oni Decrt:et van Dagvaardinge in perfoon te ver-2oeken, en in her oog van LEENMANNEN, om het te \>crleenen • kan"ik n1ij klaar n1aken; maar 11oe de befchuldiging B., waar aan_ zeker geen· wijs mensch een ilegte zin liegtcn kan , ge\Yigt in h!Jnne oogen konde hebben, is mij onbe-grijpelijk, ep niet minder, hoe die. u_itdrukkingen eene over. treding zijn van het Deereet van c!en 4 J\.Iaa?t 1795 • \\":J.:lr in verbode11 \\'Ord: 1. Het voeren v~n gefprekken en uitgeven van fchrifteo, geric!1t om de tegenwoordige order v:in zaken in een hate• lijk daglicht te ftellen, en te belagen >of omvL·rre werpcn. -7t l-1 et

---· ----·--- --- ':f;\ ~·~-=-""==·~--~-~-~-~·-;;;:;=:,,,,,,.,~-~~ .. -............ ____ = ___ ..

' ll 11 I' •I I, '

. . . . .

( '5 )

!S· Het dragen v:in Oranjetekenen en bet zin· gen van Oranj~liedjes .. ·. · .

·3. Het verleiden van i11l1ta1ren en Zeelieden.: 4- flet houden van geheime of ope;ihaare h11·

eenkomfien om eene tegenomwentel1ng te be. werken.

5. Het t1:oren_van de algeme.ene rust, door aan~ randing van peifoonen, wooningtn en goederen ~ over bet al of niet dragen van geoorloofde teke· nen. En van den J9 November van dai zelfJe jaar, in het \\'elk de Reprefentanten, by gelegenheid

f~ dat in Amfierdam, Rotterdam en Leiden, oproe_ ;j rige bewegingen badden plaats gebad, in welke ~ de oproermakers zich ver<:et badden tegen de !i ge\V!!pende Burgermagt, die op order van de l\:Lt: :] nicipaliteit werkzaam was, en ook op zomm1ge d plaatfeil tegen·de Jl.1uni~ipaliteit of derzelver.Ge. :: committeerdens, verbieden deels her beled1gen

IJ. van iemand ~ oilder v.·eik een voorwendfel het ook IDL'gt zijn, dee ls de l\1u"nicipaliieiten of die ge_i:ne

11_ welke met hunne bevelen zijn gecl1argeerd eenige f\ opentlijke belediging aan te dpcn, veel min fei· fl telijke refit1:entie of geweld. (") . ; Mijn eer vordert, dat ik mij over die u1tdruk .. · '.; kingen nu ·nader· verklaar, om .:Ui~ne onfchul~ , openbaar te doen \Vorde~ ; ter1v11I 1k nade~~ en

mogelijk i11 Rechten rneer voldoende hew11zen tot eene andere p,elegenheid fpaar. .

i A. De eer!te aanklagt rust op de uitdrukking~ die

(·)·!lfen -:tir <lr DPf.lih!d~n v~n den 18 cm 19 No\·cr.ib~ 1;~")1.

B5

··"'''-··--'~' .. , .·.-··-- ",• ,, -·-

'\ -

,.

I. , " ~ I

'I \ . : . l !

·i'• I , ' " .

l\~( : ' . ' ·. '!

\

( I : . " '

;·

• I

f ~· ' !

! i "('

• ; '

$Page 18: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
·-··-·., ... -

I ' Ir ,\ I

•. ~. 1 \ ' ,

\

·-' ' •

. ·1

;~ ••

c o6 )

die de -aangevers mij_ in de_ .. m!Jlld _legj'.!'en :.JJe Regr:ring vari dezc plaat; ~ die mijn hefehef.rnjJer h.ad m1Jel&r? zijn • .is mij1~ .ondcrd1:ukfler geit'eest. lk heb verklaard • en naar \V--llarhcid dat gezcigd Jieb! ZlJ nre .Z>-fIJNE ••••• en. w,el_i~ bet voor. gebed. Of er nog onder bun• die die Leerredc ai1ngeboord bebben. zijn, die het in bu11 geheu. gen be\vaardhebbe·~· is mij onbek~~·d. lk twijfe~

1j

er aan • o:n dat .m~er,datt tien: maanden verlopen 1i 2ijn, en zecr vc.le geen-een maand, ja ge_en.een ;: .\veelt _onthou<len !1et geen gezcgd word. Dan dit ' i!l zeker;.zoo·als ik verk!aartlie ge~gdte l1ebben, H levei"en die een natuurli.il>e i;n treffende zin ~p; ;! maar .n1et de i11vull\ng is alles warcaal. . ·1·

'· In i.nii11 voorgebed, daar ik Gods goedertieren- ;1 heden dankbaar erkende, maalden zich ool!: voor 'i mi)nen ge'est' de n1ishandc!ingen • mij .. door de :1 H . !I oge R~geri11g tc Batavia. aangedaan • die mij j jn mijn verfchi! met de Kert:enraad niet beil fchermde • maar onderdrtilite. Hier mede wiard vcrbonden • dat' il{ nu die befcbenping ge. vonden had• c11 ik \1etuigde; Zij die mijne be· .fcherrners ..... maiir nu ..... Bedrieg ik.mij niet, dan voelt,elk .bet natuurlijke va11 die uitdrukking r

Dan met de invuj!ing Jean 11iemand die woordefI "·erklarcn. De aangevcrs laten J1et .in het onzekere. in welk •\eel v:in de Predikat.ie~ en bij we!. kc gelegen!1eid. die gefproken zijn. Alleen zijn1aken die betrekke!jjk tot mijne R.emotie. Da11 nu doen zicl1 de volge11de vragen op: '\Vie zijn cle l'l'nderdrukkers, tegen \Velke de 1\-Junicipaliteit rnij .h:id moetc::n befcher1nen? Aan niemand kan

ge.

• •

;

( •7 )

r;edagt Worden,-: dan aan bet Provintiaal Bell:uur. Waar in bell:ond die onderdrukking? Het . and,. woord moec zijn : Het .afvorderen van de belofte. Dan dat ik het l'!lOVINCJAAL BESXUUR. voor geeQ. ond'.!rdrukker hield • tOonde .ik .door de Recht· vaarcligheid van:het·zelve te roemen. Dat ik. het afnemen van die.belofte voorgeneonderdrukkinge Crkende, was in mijne Leerrede op den 17 April gebleken.:·Nog_meer. Hoe 11onde ik mi] ver· beelden dat de Municipaliteit inftaatwas, om.mij tegen het ProtJinciaal Beftuur te befcl1Crmen '? Ja wat me er is• dat ziJ daar toe verp!igt \varen? Elk zal_ daarom erkennen • dat de woorden met bet bii.voegfel geen zin h.cbben • en tegen bet verftand inloope·n. ·

B. De-twede aanklagte is• dat ik zoude gc-2egd hebben; D~ Af11rJie:pa!lteiten op ];et land handelen 'villekeurlg.

De Heer BAILL1uw breid dit uit tot al!e de Municipaliteiten • die in de gebele Republiek-op bet land gevonden worden; Dan ik 11ebmij·alleen bediead van een manier van fpreken, bij-llile volkeren. en in alle.tijden in gebruik • ·Waar door bet geheel genoemd.word, en maar een deel be• oogd. Dit is ook klaar uit bet plan-der -Redevoeting• en het verb and• waar in die woorden llaan.

Dan nu is de vraag: Handelt de Municipali1eit willekeurig?

De .volgende bandelingen zullen bewijzen • dat die vraag met ja beand\voord moet wordeo.

;i. !11,eennalen hebben zij tot nadeel van de In..

~'"

"" .. ,. --

$ ·. ' ' ., •

I

.. ·1 .. . ' ·~ ~;

;\ ', t 'i '\ .. . ·, ~I-

\

. \ I , I • 1 ,I

' r !

$Page 19: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
i \ '

.~

. ! 1'. • .. •

. , 1, '

\. '1 ~ _, •

•

,

i

I

,

( ,g )

ictetenen tegen de 011tfangene Decieten huline neiglng ingevolgd. (•)

!l .. ,Ville/;eurig was bun bevel aao deOuderli11. gen ,en Diaconen op den 3o:De1=Cmber 1795 ~ _otµ. den eed te doen. --- g.· Willekeurig was het. afvorderen van de be• lofte ·van Heemradeo en in de re. en.hunoe afzetting bij de weigeri.ng.

~· In mijn geval om geen meer voorbeelden Op te geven. was ;villekeurig.

I. De weigering van Jiet laten lezen en aante, J.:enen van het geen ik gefchteven· had.

2. De ogenblikkelijke af:zetting zonder een enig voorl1:el t~ doen. -

g. De afz.etting van t\vee lederi vandeoKerken.: raad, en her doen volharden van d~ andere, frboon a.Ile de belofte ge<.yeigerd hebben.

C. De derde befchuldlging is: Dat ik zi:iude gezegd hebbeo: De hantfehvij's van de Regerlnge ean r:!e:ze pleats is niet ~."lreel1t1•aartlig, maar-liard,

-Jrukl:tnd. 1vrecrl. en die ·;treedluid beftaat dar.r in dr;J .. , .. In deze befchuldiging zijn woorden ingevuid en andere u.irgelateii-; een natut1rlijk: gevolg. wanneer onkundige Jieden, na ruim t\vec maanden. zich l!rinneren wat zij gehoord hebben. De ingevulde zijn: De &gering van de:::e plaa:s _ Die 'li'f'.eedhei:i bejlaat daar in. E!k zal erkenneii • dat die invullingen in de hoofdzaak geene veran. d.ering maken. dan oak dat die geheel overvloe.

dig

I' ., ' , . Ii

!

c •9 )

dig zijn •. en de _ periode veel vloeijender zondd dezelve is. e11 dat zij,alleen in de ogen van den 2:invuller noodzakelijk waren. De uitgel,,tene woor• den zijn: D: Seltout verklaa1·de gemoeds;;irarigiieid te hdlbtn. om_ deSchoolm:ester als Bode tc 0111flaan • fohoon liij dan nog t!en goed Ueflaar1 l1eeft,; maar l1ij "-'ondgene ;y;a(igl1eid rnij. Deze uitgelaten \Voor .. den, maken ook_ gene \Vezendlijke Veranderlng. Dan men voelt bij bet lezen. dat zoo de woorden moeten gCiflroken zijn om een goede :tin te geven~ die zij anders niet hebben. Jk vleije mij daarom dat elk erkennen zal. dat er een invulling en uit'lating van v.·oorden in de befchuldiging zijn. /

De t:Ioofdrlelliog is: lk ben niet onrechtvaar~ dig. maar bard, drukkend, wreed, bebandeld.

'Vanneer ik de bedenking maakce. van welke voorheen gefproken is. en het onmngelijk was ,, de gegrondheid van dezelve te ontkennen. Ji:en1de. ik toe. dat de ~luoicip:i.liteit v.·illekeurig gehaadeld had. Dan om evenwel hun te verfchoonen. voegde ik er bij: De handel\1.'ljs is niet onrechtvaardig; ik maakredit niet betrekkelijk tot de Re-_. motie. \vant die was geheel onreehtvaardig. maar tot het afvor~eren van de verklaring. en om het te bewijzen. voegde ik er bij: In de afgel11pen week hecfr de Regering van den Briel de Prcdlkanfen de belofte afgenomen. en in den Haag waren zij reeds opgeroepen. dan bet befluit \·a11 den 2-!: April deed het uitfrellen.

Dat ik ·oak waarlijk hard , drukkend • wreed behandeld ben, zal elk erkennen. die mijne om. ftaodigheden kent, en d: gehele ~11odus Pr~eedendt

~ich

----- ·1--·--·"·

. ---., !·

• ; -.

I. • ·-·· ••

[i r ,, !,,

·-·"·--, .. -~~

$Page 20: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
'

' ' J I ' ' I; ' i'

I 'j. \ ,

\;.1'' ' i

'

( so ) 2ich herinnert; vooral, in vergelijlt.ing met de l1andelwljs met de Schoolmeester, waarin de ver• klaring van het woord wr~ed ligt, en daarom is hct onnodig zt1!ks te bewijzen. D~n. zal mogclijk iema11d vragen ,. was het ge·

oorloofd dez(;! ·waarl1eden van de ·Municipali1eit te zeggen '? Wierd claar door oiet het zoo noodzake· lijl{ vertroilwen· t11sfcl1en hun en bet· Volk weg· genome11 '? Het ~on1t mij voor , dat n1ijn gl:drag mij als· Burger en · als Leeraar betaamd·e.

Ik kcur·itf en verfoei hct ten.toon ll:ellen van Regenten, _en het openbaar rnaken van hurine ge~ breken, ais onbetamelijk en gevaarlijlc.

Ik crken als cene eeuwige waarlieid, dat. bet vertrouwcn tusfchen de Regenten en het Volk. volll:rekt noodzakelijk is, en dat hij , die- bet poogt weg te nemen, ecn vijand van bet Vader~ land is. Dan gcen Burger neemt bet vertrouwen van l1et Volk op de Regen1cn.weg, wanneer hlj h~nne flegte daden openbaar maakt. Dit is veel meer ee11 heilige pligt die J1et Vader/and van hem vordett; maar ailee11, .wanneer hij hun_Iastert,bf bunne menfci1elijke zwakheden vergroot, of uit een daad, mogelijk uit oi1kunde of overijling gcfchied~ een befiuit maakt -0p hun charaCter.

Met b~trekking tot mijn geval, waren de hande· Ji11gen van de l\1unicipaliteit tot de J;Jeinfre bij· zo11derbeid toe beltend. Ik kendc de vuile bron, uit we Ike hunne daden voortvloeiden, d~n ik floot mijne oogen-er voor. lk befchouwde bet als een daad van overijling, en zogt l1et vertrouwen tus• fcl1en bun' en- l1et volk, dat reeds weggcnomen

was,

( gr )

was, te herllalleri, door de invulling van vele vcrontfcl1uldigingen, en door delaa11l:c aanfpraak aan de Gemecntc. _Daar ko111t. nog bij, 9at ik om het einde, waar tQc de gehele Leerrede gefchikt was, te bereiken, de gemaakte bedenking niet J:onde voorbijgaan.

D. De vierde befchuldiging is: Dat ilc gezegd heh : Ir1dier1 die :f7,·ijlieldszoor1en hadden ge-zege. pranld, dan ,vas tie ondergang Yan ltei VaderJantl 'Yolko1nen gtW.eest.

Deze woorden zijn ZIJO echt Vaderlandsch ,_dat I'., bet mij onbegrijpe!ijk is,hoernenindezelve grond ,, voor eene Dagvaardinge in perfoon heeft lcunnen i1 vinden. Weinig woorden zullen genoeg zijn-om I! het te be\vijzen.

lk fprak van Vrijheidszoonen, die l1ebben zoe· ken te over-winnen; maar wien dat, tot heil van het 'Vaderland, mislukt is. Dar ik door die Vrijheidszoonen niet de Patriotten vcrfta, is klaar, om dat die een volkomen Overwln11ing behaald hebben. Wie zijn-dan die Vrijheidszoonen'? Aan hua kan alleen gedacht worden, die Vrijheid in den mood, en Ge\veld en Oaderdrukking'in bet hart hebben. Die de Vrijheid misbruike11 , om de wet die zij behoordcn te eerbiedigen, te ver-

1· trappen, met een woord :tll.n J1un, die in Leiden, Rotterdam, Amfl:crdarn en andere plaarfen oproerig waren, en tegen wclken l1et Placaat van den r9 November gerigt is. Dat nu waarlijk, indien die oproennakcrs gezegepraalt hadden, het Vader· land in den afgrond gefl:ort, en voor alroos vcr· nietjgt was, zal waarl1Jk. geen be\vij• behoevcn.

Elk

-- -·--- ----· L,_ -

"' ....... _ "f"-'->

,·_ '

' '

I ' ' ' : ,'_

f ' ' ' • !

' ' ' :

' ' :",' ' ~ ~i

I \t : j '

i '

.{ I 'I '

\Ji r i

$Page 21: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
--- -

' '

'1 '

I ·' -; '

. , ~; \ ,

i

' ' .. :. .

( 3• )

Elk vricrid van bet Vaderland oordele: nu over tnijn gedrag op t.!en r l\'leij • over hct gewigt der befchuldigingen " en over de juisthei4 van de toepasfingcn van de Decreten. van den 4 Maart en r9 November r?95.

Bene uitgebreidei"e verdediginge is voor mijn tegenwoordig oogwit onnodig.

De derde DlJDRAGE tot de HISTORrE Van het DESl'OTlSMUS, dat de KOOR.NDlJIC verwoest. is de haudelwijs van L. VAN DRrEL en zijn aan .. hang, in de Grondvergaderinge op den 16 Fe~ bruarij r797·

Dan eer ilc hier van een nauwkeurig verhaal in de fchoot van bet Vaderland leg, is bet no~ dig, eerst voor te fr.ellen, .wat een Grondvcrgad(:Iing op de I~OORNDlJK is; en ten t\\•ede, wat de aanleidende oonaaJ;. van die gebeuncnis was.

De Grondverg~dering van del{oorndijk, alwaar circa zes hc>nderd zielen zijn, bea:aat uit de vol~ geode perftlneII: L. VAN DRl£L. Schout.

An. MEYER• P. DE GILDE • D. DOENDER, C• nr.JSDIJ!i..• c. DE ZEEUIV, Municipa!en.

v..r. REVERS en zijn Zoon' J REV .£RS. K. Go-Un~

\VAARD, H. BOENDER en zijn drie Zrionen. J• n. lll\UrJN• A. VAN DALEN, P. \VISSER, J· GIJZEN, J. liONIJNENDrJK. 'p. RANK en TlELEt.fAN h-11\RCUS.

Dit zijn allc die zich PATRl,P'l'TEN noemen~

Dan p. \VISSER en J· GIJZ&N ziin al!een Leden op bevel van L. VAN DRIEL. De drie Znons van e; llOENDER. jongelingcn \Vien de diepfre onl;unde in de trelcken van hun gelaat getekend ftaat • komen er op berhaald bevel van hunnen Vader. ARlE VAN

DALEN

<".

' ' '

•

( 33 )

DALEN ·iS~.-aJs de.afgeg~ne kriegt van de Heer JAN VAN nRiEt. • g'eduurig iii bet huis ·van de Schout. ,11\v:i:tr hij. ook.'· oaapt ; KONrJNENDIJK. een Neef! van ·de ·ZEEU\V • .:iJWaar hij knegt is. Met een woord •op zijn·hOOgst i:.ijn er maartwaalf pc:rfooni;:n,; ~ie .vooronderltelq,, lcunnen. \VOrden uit e~~n ke~1i-e yoor hct_ tegetJ\Voordig. Befi:uur·.te z11n. . Dan -u1t hoofJe va11· de .verbindingCn •:in· well•e ·de SchoUt met velf;n 1!aat • befluit de GrondVerg:idering :rlleen wat .hij begeert • indien ik · I1fit ge·en daar gefcl1led, bet nen1en van beOuiteii-'noemen_·,dutf ;·Alles fpreekt- daar 011der malkan:~ d_e_ren·,:·~,aa~',i.s .geen:-Prefide,~t, die -dC Vergade•' r111_g, be~.1e.rt .• daar 1~v?rd gene :iantekeninggehOu~ den- va~ ··~e~·~ene v~rval~. . De· Verg:tdeti11i;: Vaii '. ?en !17 :ApF1i·•1796 al!_Cen··UitgCzonderd .-·wa·nneer: l~:daar zijTI(le·,: .zag hoe ·ffieii"h.andeJde,· r.efOJU:~ tien opfrelde,·en het voorgeva:JJCnc en befl , d -· . oene door e. Gectlrnmit1eerden rvan ae 'Btirgfirij 'iiet te. ken en ... oe··~rondvergadering ·is·· niet. meCr-: ·dan een m1ddel ~ --\Vaar -van :.:zith i'L. ·VAN D!UEL: -b .. ·~ienc • om ·als DESPoo'.r te."handClen • en e'en-r:~ tiere op een_e gel'egelde ·Gron(lvergadering: .. ,

De aanle1dende · oorzaak- van ·J1et 'geen iii Zulk eene Grondvergade.ring op. t.!Cn: 16 Februarij ·ge·beurde, \Vas, de vreeze van·.t. VAN DRlEL. """d"" en 21!~ aan.,ang • at z1r .als trouwloze Regenten ·zau;.

den wordcn afgezet. I ·

- .. zoo·ras·mijne REKiN~CffAP aan mijne Gerheen.o . t~ dooi·h:un' gelezen \Vas,· hiiorde men: Ztilk een ·i::n.an al~- v AN DR!EL·is, kan 'lioch~mag Regent zijn-;

- C ja

·- ·- .

" , ,,_ '' -. "'

' " I

I "

(

I l

i •,

...... ····· .. , ''"'

' ' ' " ' }

'

$Page 22: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
• .,,~ ,- -,_. _._ ..,_.~_c_·. _._,_. ··--~

1 'I' ' ' ' '

I '

c 34 )

Jil -00Tc de me_este dcr Municipalen niet. Dan, ·L. vAN. nn.1.eL zeide in l1et .openbaar : Jle1 zijn mt est

leJ:.h1.d1:n, rOe in het boekjc Jlaan; . ik floor mij daar 11iet care. Dit was ook de taal van de iCHOOLMEESTEl.t en zijn VROUW. MEYER en_D.E

GJLDE , die in denk1vijs volmaakt met .elkan<ler _ nvereenll:emmcn ,om dat zij a!Jen een belang heh· beh. -, floe dicp moet L. Vf\N DRrEL hedorven zJjn-~:daar hij ee11e -0pentlijke aanklagte·. ·dat hij e,_en TRDUWLOOS REGENT. EEN VERWOESTER VAN

:QBN·CiODSDrENST, EEN -vrpiNn VAN HET <VADER

LAND ,. £EN D\VrNGELAND, .EEN "SCHURK IS•

voor ccn kleioigl1eid teke11t, en <toor Ujn fiiliwijgen bevestigt? Zoude-.er ,onder de-Regenten ~jn. -die aan hem .gclijkep-? 1){ _vi;rtrouw.-bµiten d,e K0o~NDIJK geen een, De vrienden · va_n het V:aderland, zoo wel de .aanklevers van het voor·

. kden:~. al_s de Beminnaars van het tegenwoord,ig Beil:-L!u.r. oordeelden • dat.het door:mij_gepofeer.de g~ne. !tlei11igheden Waren, en wekten.hem en·an· Qeren op, om -zich ·te .. zuiverefl .. .-·Dan het andwoord \vas : ·Wij d~n daar ,11ift:v (ltm. Het is waar, ~aar -wierd bij -gevoegd: 9m-tf11t-ik ge_eri ,;. geld hat!. Dan wie vo_e\t niet dat zulks ·IJl_aar een ,ult_vl11cht -is, om.-h!}n -fiilz1vijgen 1ninder.hatelijk pf verachtelijlt te .maken. Daar L. VJ\N DRrEL;o .Ml'.:YE-R en hu_n 11a11hapg. hu11ne pogl_rw;e11 ,van t.ijd t~t tijd verdubbeld hehbe11. _om-mij;ongel~k

.ki_g -tc -maken. . Zouden- z.ij 0:1ndie11 .hµn,~w,et-en. ,.of zoo dat -z~ijgt ,_ hu11 ,gelleljgcu- hen- 1m:e~,-t-~f" :roep~n-l.1ad_:: ALL.E-l:i ~!>-·WAAP.lii>rn,; · "¥~~· v_~rzuim:

heb-

', _\ !

~~~..::.__ -~::~~ _.,__.,,_.~"·-·· -.-.. ·.·:'"'~~_,____ -·--·---· ... , .. - "' __ , __

c 35 )

hebben • om mij op te rocpen , fchoon ik gee!l geld ·bezit. De eerl1:e Gecommitteer_de van de Burgerij • \V. RSVEJts, verzogt zijn mede Gecommitteerdcn P. !\ANK, om GtondvergaJerinp; ~e bclcggen. Dan die ma11, .geheel aan de Schout verbot'den zijnde, (hij heefr hem tot. Gaarder van 's Dorps inkomfl:en aa11ge!l:eld ,) an1w11orde hem: De .Schout heeft mij gezegd : bat ~r Yi.!'fr den 16 Februarij geen Grondyergqda·i1Jg tl;ag gc• l1aud1:n word1:1J. ll.EV£Rs, die \Vel begreep, dat <lie :ianfcl1rijving allecn betrekking had tot de ;tlgemcene bel:ingens van bet Vaderland en ~iet ,tot de bijzondere van een Stad of Dorp.zogt hem .over.le halen .clan aJtes was te vergeeti;ch. RANK

die een P_atriot was, 01n __ de onrlt:rdrukking van de Ingezetenen door den 5T,t\V~f?t:!D~R aangedaan,, die in een zogenaamde l;rcindvt:rgad~ring .h_et doorgezet.had. _dater op her voorfrel van Leide°rJ een zeker aantal van 1\-1.annen benE)etnd ~iercle~, om q1,1afi een oog te hOuden op het Provintiaat /Jefluur • en di~ van \Vegens de Vrijheidmin~eride ,KOORNDrJK.E!\S naar den BRrEL gezonden was', om voor die Vergadering ecn Lid t_e helpen verkiezen • was nu de fieun van bet DESl'oTrsi.~us een -Despotismus, waar voor wrLLEM DE VIJFDE i>,oude gebeeft l1cbben. Dan zoo is de geest van bet zogenaamd l'ATRIOTTrSMI:s. IVIen klaagt Pver onderdrukking • en zoo ras eigcnbelang' het gebied • word m1~n onderdrukker. Den 'r12. Fe~ bruarij ging ik met REVERS naar _hem toe, oni cene paging \e ,do en, om he:I!l ov~r_te. hal~n, om

C ii · " ·trouw

- - - .-~·

$Page 23: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
·- _, -.... ----- _,,._ .-.- ,,, ,._~11!;_ r-· -.-------.-.---. ,:.- . l"" , . {-' .

'!' "

' '

' I ;i- I

: ~' t ' ' I

I

! ! I '

Ii I

.

' I , I .I 1 , I

.'. i

" ·. ~· .

I II I '

trouw aan .. zijn pligt als Gccommitteerde van de -Burgerij te zijn. Dan hij antwoor<le op allevoor. fte!lingen: !k doc daar niets aan • ik fla daar gem

l1and aat1 . . Ja wal'lneer ik hem zeide, dat zulk · ecn· handelwijs hem noch als mensch • noch als -Christen -betaarnde • greep hij mij aan • en daar -ik· mij niet wilde verdedigen • nam nEVEnS een ··fioel-,• en' hield daar ·door. hem, die mij als een ·wild dier aanviel. van mij af, \Vaar doo·r ii' gele:ge11dheid 1,reeg om zijne handen te ontkomen.

Daar bleef <Ian niets overip:, dan de Grondvergadering, die op-den 1& moesi gehouden warden.; ne bewustl1eid vari deugnieten te zijn • deed de sc110UT en MEYER voordezelvc beven.niet alleen ·voor bun 'zelve ._ maar ook voor l1unne Vrienden en Vriend:nnen. Mijne verweideringuitdeGro11d•

·vergadering was bet eenigst middel om zicb te redden·; en gelukkig hood eenc uitdrUkl,tng in -het Decreet van den 5 Februari] 17¢ bun daar toe de band, gelijk aanftonds bl!il,en zal. · Dit was ae· aanleidende oorzaaJ,:.

Den 15 zond de Municipaliteit briefjes rond, :ian bun die voorbeen de Grc111dvergadel'ing hadden' bijgCwoond-; dan ii: tvier<l uirgCtloteno Evenwel- ik verfcheen in (tezelve. en bet geen in die Ver~adering gebeurde • zal ik nattwkeurig • en het geen gefproken wierd • zo ik 1nij niet bedricg • Woordelijk opgeve11, evcnwel met agterlati11g van de fehe\d\voorden, als niet ter zake dienende. ,. Ik· tvas de"eerfl:e i11 de Vergadering., Wcinig . tijd danr na' verfcl1een ool> de: Schout met·zijn « ·- •• aan-

< sr ) aanhang, die eerst vergadering in de,Rech11!atner !!~houdcn hadden •·en andere Leden. Weinig t11ds daar na zeide ik: - Dan. ik zal e!k.laten fpreken.

. W. Het zal nodig zijn een Pr:efes te benoenien die de V~rgadering dirigeert. - Geen andwoord:

W. ln<lien alles 11iet in de war zal Joopen ~ rnoec er e_en f'ra!fes benoemt warden.

B. B. Dae doer RANK.

W:. R11.NK is Secretaris, en kan dl1s geen Prre· fes z1Jn.

v. D. De Municipaliteit beeft drie Stemopne· mers benaerut.

W • .Ste1nopnemers zijn geen DireCl:euren van de Vergadering.

. M. La at ons eerst zien.' of bier ook zu!ke zijn • die van bet Stemrecht z1jn 11itgefloten.

v. D. Ja dat is goed. BOENDER, i'Ces liet De• creet voor • wic uitgefloten zijn.

H. BoENDEn begitit bier op te lezen : van bet Stemrecbt zijn uitgefloten: Die ,, • • • •.• en a11e i die door eenig Rccl1ter/ij"k Decreel oiJder vermoe.

; de11s van miJdaad gebragt zi.jn,

j _v. D. Dat hen iij.lk beroep mij op a!Je Btirgers, .'! N1emand ;indivoord. , W. Wei uitgevonden. Nilar de letter mogelijk : Jo. Naar de geest voorzeker ,,ref'n. En hct is i een gcvolg van LJwe valfcl1e aanJ~J:i~e.

v, D. Oat Is bet zelve. Gij mciet weg. R. Ja • weg 1noet jij • W. lk wi! nictt\Vis1cn over bet Stenirech:; <lnn

c 3 ik

' '

I

' '

' '

11 :~ ' '

$Page 24: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
•

:l

'

( !S )

ik k~~ h~er. als kl~ger, Burgera ! Jk:. kta:lt· d! Mun1c1pal1te1t, en b11zondcr Lo VAN DRIEL, a:in, 2ls U'OU\vloze Regenten, l:ri· daardm bet vertrou· wen van het Volk onwaardig, om dat ..•.•

v. D. Daar ftoren wij ans riiet :ian. Dat hebben wij al lang gehoort • dat wij trouwloze Regenteli zijn. Bier n1ag ook nergens over gefproken 'warden , dan \vaar toe wij opgeroep<!n zijn.

W. Scl1one uirv!ucht. Daai' mag en moet over gefproken \Varden, bet heil van bet volk vordert bet. Zuiver u.

v. U. Rocp ans op. W. Voor de geheele Natie beb ik u en uW

sanhang befcl1uldigd. Nu heh ik bet gedaan voor deze Vcrgadering, die moet u noodzaken, om u te zuiverc11, als gij gefln be!ang in uw eer fl:elt.

v. D. \Va:irom zuivert gij u niet van bet geen de f\1atres van u zegt'?

RANK. Ja jij n1oet u zuiveren , daar de Miltres gezegt heeft • dat gij een leugenaar en cen Jaste. raar bent• als jij niet be\vijst dat zij tot u nadeel ge!j:iroken l1eeft.

W. Wei zoo Schout. Voor weinig dagen was

d~.Matres, volgens uw ~ige verklaring. een £legt W1Jf• een llegt fubleU van een wijf, en nu is haar zeggen zoo ge\vigtig • dat ik m!j zoude moeten zuivcren van eenc uitdrukking die zich zelve weclerlegt .. Dan da:irmee zoekt gij u tc ontfehuldigen; par,- 1<r is een groot onderfcheid tusfchen het geen cle .[l.'larres • die bet gehele Dorp voor een diep -bedor\'e Vrouw houdt. en het geen ik door den

d1uk :z~s: C. R.

c 39 )

C. R. Ja zuiver u daar van. W. Openbare Dronkaard ,durfi: gij nog uw·mond

openen. Waarlijk fchoon MUNIC!l'AAL en OPEN·

DAAR nn.oNKAARD. v. D. Gij moet heengaan. -· W. Gij moet u verdedigen , of met u fnode'

22nhang afgezet worden. v D. Dat wi!len \vlj nier. w. zoo zijt gij een fchurk. v. D. Wat zeg je'? w. Ja een fchurk. De vraag, wat zeg je, had de Schout gedaan i~

bet kon1en tot mij; op mijn andwoor::i greep hij piij bij de borst • fi:hudde mij he en en weer, en tloeg mij. B. BOENDER greep hem aan. zeggt;n• de : Zoo moet he: nict gaan. Hierop riep de Schout de Diender toe : JAN • BRENG HEM DE

KERlt Ul'r. Hierop wierd zoo veel door elkan-. deren gefprokcn, het geraas was zoo geweldig, dat ik oiet weet wat meer gefproken Is. Ik ging

lreen. Dan na mijn heengaan wlerden de Scbout en de

Municipalen door anderen aangelproken. W. RiVERs had bij zljn komst een Brief aan RANK overp gegeven. behelzende een verzoek. dat L. VAN

DR.IEL en de and1re MUNlCIPALf;N mogten oarig~. maa11d worden om ziclt te zui1•ert11. Dan· men weigcrde dien Brief aan tC nemen. Hetis \V:t3T•

bet voorgeven was , om dat l1ij niet getekenll w3s. Dan REvens had die eigenhandig gefcl1re· ven, verklaarde zulks, met bijvoeging, dat l1et

C 4 al

' ' ; ' ' ,, ,,_ ~

" ,'./

//,'' 1: ,1 \ . ' ' !'i j ''.

I ' ''·

$Page 25: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
; .

b •

' li

:J ' " •'i

?' '

1'

I ' '

' 11 I ' ' '

I'

' f. '

c 40 )

(\Js een voorflel moest a_angcmcrkt \vorde11 ',-clan alles tc vergecfscl1: de ,uitfpr<iak v1111 L, vli.N un·IEL bier mag over niets ander~ g~ha~def~. \~or,le~ ,'deed elk Z\\•ijgcn, en 1,1.•an11cer llEVEllS dc.Sc!Jout.dccd opme~~e?, dat Zi_in cer_ en gocdc n1a1.1;·;,.~,:r.lcrdcn ,· d111 1111 z1cl1 vtrdedigde, \Vas ziju and\voortl: Het is nog 11iet ·/Jeu·czen; - ik floor _n1ij daa• .niet aa11. T. l\1ARCUsvermaan~c de l\1unicipaal c. ~E i.E.EU\\'• on1 nan 1nijne gczcgdens zich te J~t~n. gClgge11 lcggen. Da11 hij g~f hem cen fl-oor.og_de borst, zeggcnde: z1vij'g klcern1aJ:e1· ! Ecr nog al/es afge. daan \\·as, licpen de Scl1out en de MuniciPalcn been, .voorzeker J1artelijk verblijd, mij verwei~ derd te bebben.

Het zoud.e eenc belediging van J1et verll:and tnijner Landgenoten zij1i, htin ,le ijioortin van,J;et pespotismus tc clo_en opmrrken, die in !1Ct-gec!rag van L. v AN DllIEL en zij11 aan\1ang gczie~. \yoriJen, en l1oe J1un 011betame!ijk geiJrag J1et zegel drukt op alles \vat iii:: gefchreven heb. Ik Jaat daarom tliles aan den lczer over.

Alleen eene aan1ne.rking zij l1et 1nij geoorlooft te .maken, over de vordering~n van ac .Schout e11 an~ _deren om 1nij te zuivertin van het geen de Vrot1\V van de Scl1uolmeester aan mij gezegiJ lieef\. I!r he~ in mijne REJ{ENSKHll.P pag. 63 en 69 ver. haald : Dnt· wanneer A, c. VAN TreNEN in de _verga{lering van den Kerkenraad opgewekt wierclt, om de la~tcringen, die zlj van mij verfpreid hod, en_ over ~e)_ke zij geinfinuecrd was, te hcrroepen, of tt:n m1nften te ontkenuen of ti! bekeiinen, zij

on.

( 4~ )

011dcr anderen gezeg,\ hat!: Ik ontkcn, 11ag ~eken; maar lril dat g1j · f;,,.,rijs1 d111 .ik het gezeg1 !1eb, en. offl Jal g{j rfat lliel tftiel, Ytrk/aar ik I/ _VOl)r .~t·fl. ltr1aenaar e11 /11r1eraar. Elk voelt de bocisJartig·; befd van die Vrouw, en de list. van hare hui_s·: VrieniJen 1lAN nRIEL en ~f1:..Y£ll.. Daar 'zij ;_tiles: of alleen aan.:'ffiij, of allc~n in tegen1voofdigh~i.J. van nlijne HuiSvrouw en D,icnsta:ia:igt, die. niet getuigcn konde '. or' tcgc~ - ecn perfoon i.indi:!r vjer ot1gen '.'erfpreid had, 'was het mij 011mo; gelijk h~ar i1.1 Rechren _ het te be\vijzcn. Hct \Vas o'ok o'nnodig , om J:ir haar eisch , be1vijs l1e:,_eene indirefre ontk.en,ni_ng \\'.3S, het gez:ci;t te hebben, Daar mede_ moe;~t en konde ik 1111j v"e1genot:g.en,_?~ dat J1et l:!aar -\~as,_ dat_ il: het niet zoltdc vcrzinncn , nng m1ine Huisvrouw en Dit:11stmaai;t , nog onJeili:heiJ~ pcrfoonen , aan well:c zij dezelf,!e laster , fchoon aan ~en perfoon altoos onder vier· oogcn, _vcrhaalt h"a·d. Zij ontkcnde om dat zij \Vist_, .al!es ui_t_ l1elf~he boos11eid verzon11c11 te hebben, dan z11 fpeelde op raad van li!£YEI\. , de ·Bruiale , om dat zij zoo vocrzigtig ge\vee~t. \\'aS, om alles, zonder getuigcn, te zt:ggen. L, VAN DRIBL \veer. <lat ook \VCI , clan z1jne on\villigl1cid om zi.c!1 te_ zui\•erc11 ver!Cl1o!J!lt l1ij duor ·111ijnc verachting van haarc lasteringcn. Dan l1oe groat is bet onderf.::hcid '? Zij die het van n1ij vordert , is een mensch zonJer cer e11 f..:haamte, -\Vier lie. gen. \astcrcn en f.::handclijk levl!n. aa11 elk be· \;.end is. lk die tegcn hem oplreed, een man ,

C5 '· op

...... ""'"'~'"'""" ·-"""' ' ' ' _·. ,J '

' I ! \ ' ' ' ' ''

((

' I .f ';/ ' .

(

$Page 26: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
' •,' . '

: 1· ' ' ''.' ' ! . / ' - I ., ' ,. -

.. : ~I . ., '

, 'l I ., 1 !'

. ' '· I '1

·~ 1· ,'. ' . ' . , I ,

' ' ' " '

' i 'j '· !

. :r ' I

' I !' ' . . ' ! ' ' .i

I I , ·: ' ' ,\

' '

( 4• ' op Wieri"il leven .en gei:lrag nie'inand ief~ iegiett' !;I.an. - Zij vorderd varl mil ·het on~oge,lijkefn zich zelve Ontedelijke. l~ bfeng zij:-"" llegte_ daden en \Voorden_ aan bet licl1t. Zlj •..•

•dan niet n1eer bier van. Om evenwel alles te doen • wat mij mogelijk 'was • fchreef ik aan ~en·• .wegens · kunde en eerlijkheid beroetii.de JleChtsgeleerde in Dordrecbt, en verzOit zijll Raad. Mijn Brief en bet andWoord ·vind meti ondei' de nrJI.AGE LETTER B. En ik vleiJe inij elk onpartijdige zal de raad-van zifn Wei ~dele goedl;euren. . · . · Als een vierde lllJDRAGE tot de u~TORI& . ' ' . . . van het DESl'O'l'ISMUS. da.t de KOORNDIJK ver~

woest.'mo.et ik aa-nvoereno bet gedr.ag van dt! Municipa!iteit • omtre.ut den Schoolmeester P. WISSER· Dan in mijne REKENSCH,,I.' is dat in bet brede betoogt. wer1vaards ik mijne Land" genoteo wijze.

·Dan alleen zal lk er nog bijvOegen een ver}Jaal' Van 'eene paging, die de Municipaliteit deedt • om ter vestiging van bet DESP0Trs1-.1us, waar in zij hunoe frerk1e vinden. eenige van de Ingezetenen van deze plaats ongeluk.kig te maken. Wanneer er op den 16 Februarlj zulk een leven in de Grondvergadering was• gingen eenige Jngezeienen. misfchicn zes of agr. nnar de -Kerk• om van buiten te l1ooren • wat er te doen was. Die daad befchouwde de Munici2 Pa1it.eit a1s zulk eene grate misdaad. dat z11 daar van nan den Ruard Bailliuw van Putten

op

( 43 )

oP deft 19 Febniarii kennis gnven~~·mt~ Vi;rz~eR die te laten· halen. Volgens het _zeggen van d_e Schout. had de BalliillW belooft· •. M3.andag .~~· komen.' Dan l)ij k-w.attl ni.Ct. _Den !l~fleh gi~~ de scaouT en MEYEll ·oaar Geervliet-. o~ ZIJ':'.I WEL EDELE GEsTn.ENGE tJogmaa\s te yer:ZoekC.n te komen. Woensdag den r Maart kwam zijn ~~: tievens de Stadhouder, de Bode Vnn Leenm;i~:nen en Di enders• albier 1 -om niets te do en-. dan om te Din~ren bij de Schout. Altans zij hebben niemand \aten roepell. Als bet m'.~ geoorlooft is om te gisfen • dan k~mt bet ~11 voor. dat zijn Wet -Edele • aan w1ens eerl11k· beid en menscl1lievendbeid niernand twijffelt • alleen gekomen is. om aan bet aanhoudend verzoek van den Schollt te voldoen • die 11oopte door dat bewijs. welk een Vriend de Bailliuw van hem was• beveiligt te zijn • dat in de Grondvergadering, die den vo\genden dag gehouden wierdt • niets wierdt voorgefreld • bet geen hem nadelig konde zijn • bet geen ook niet ge

fchied is. Als nu dit alles bij elkander genomen word.

en ook daar mede vergeleken 1 bet geen ik in mijne Rekenfchap verhaald heh. Dan zal elk 'Rh TRIOT erkennen • dat ni1nn1er bet woo rd VRIJ•

1n:1o meer misbruikt wierdt. dat nlmmer de Ingezetenen meer SLAVE~ van de REGENTEN waitn dan NU. en dat. als zoo te moge11 hande-

,. .... ]en ongefrraft blijft , ons VADER.LAND verloren ii• en dat Bidden ernftig en aanhoudend Bidden

orn

-4-... ""'•-' ·--'-· ., .. , ' - .,-.. -- •'"<'~ '"''" ,_~ .,. __ ., .. ~,,,,--:.-.~:-!'. ""''.--"

' '' < ' ' ' '! '· :· : ' ·,

·~

' ' I

I I

' '

'

$Page 27: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
i '},

I . ' . I

' ' - I I

'

\ \ •

( 44 )

om redding de eerfie pligt van den nunGBR is. lk leef nog in het denltbeeld, dat I1et Provin·

tiaal Beftutir de verwoesting van dell KOOil.NDIJlt met gee11 onverfchillig oog zal aanzien ; maar naar mijne ,Bede in de .t\vee Requesten , die J1ier in de Bijlagcn Leiter c. en D. volgen ~ .de boosheid van de Municipaliteit zal beteugelen, op dat het . blijke , dat bet waarlijk bclang ftelt in de opvoedi11g der Jeugd.

Lett. A.

( 4S )

Lett. A.

CQPIA.

, ..... '

n.t lJ•N ll &.£ u.l .

I d • · r ·,·,_,, dienc daC !k van n nndwoor op UE. rie van g1 ~· ,

deeze week geen u~ ktn _b~palen_, Ol!I qver be_t.~~- en

and er ce fpreken,' :aewijl i~, fl:Cr~ ~~-0.c,c,ii.ti:e~T_d beu, :en_ l:lfic ii. inec UE. ~iec kan f,eieken, als ,in.l?)izµn,yan de_,~~~· cipallteir. Wa~r mede blijve die de·;eer beef~ zlch co nnemen

Kt,arndijk, 7 -Juli} 1796.

,' .. .. . .. •'.

,, '· ·U .>

UE. Dw.·Dlen~ar .. , ·

LODE~·~J.K- .VAN rilll~L~

Liit. B .

I

- :-, •

11 '• . I

.,... --,-'·~--···-· '• ......... , .. --·

. ' ,,

l l I '/ I

ii

!

$Page 28: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
I

' I . " I '" ' ' ' ' If,

I

,.

'.j J I .,

'l r· " ' ' ' '

f' 1: : ' '

' 1-: \ I ' I!

' I '" . F \

I l ' '

'" ·,) ; :\

' . , : ·; ~,1r:,: ·• ·i _'. ,-. .

1-•· ·, I I ! !

-;·.

;!

.

i\ .

" ;. " •

' '

< /,6 ' Lett. B.

COPIA. ' -. .

\VEL EDl!:LE Gl!:STll.ENGE HJ!.ER I

Jk neem de vrijheid U Wei Ed. eetbiedig om de beandwoordiog van de volgende vr:fgen :.:e- verzoliken.

A. word door B. ge!asrerd, dan alleen onder vi et oge11_0

of"io:-cegenwo0tqlgbeiJI· ·,vall .zij11~, ff11ijv.c~uw e11. J:>jeQJIJ· f!lp~glf.-. - . ' . ' - . _-:::f1.,:,z~~b .Y~~~-'~~-~e ~-c :zup~ .H~ls~!lnW· ea Dieniir· ~aag_\I g,ecliigezl}CU~~~, -!aar"B. i~finaeteiiClei wljze afyrigeii~··of'hlj zulks-riier'gezegd ·bed"c: - - ·- -

~: n;.:andwoOrd:,Ik-onck'en :nqg :beken, ma~c vorder, d:lt A. bewijst, da! ik her gezegd beb, en om dat A. dat niet doen kan, vecklaar ik hem vooc een Jeugenaar ell las:reraar.

De w~gen-zilq: .-. ~~ .: • l ~Ii ~· in ~~c~Iw f)ell ,leii_gena:;r en las1eiaaI, om due hlj nieI bewijzen· kali,''i:lat B. hff-gez:egd beefc. Zoo neen. Hee ft A. dao het rec ht om B. ce 11oodz:akeo, die.,g~er· dens ce heitoepen. . · ·

Mee de Jeve11digfie Hoognchiiog beo ik · - : · ' UE. Dw. DienaaI

(u•as gel.)

H. WACHTER. Rt/}>.

B, fchijnd mij coe even z:o groren poltron als kwaadaar • Iig mensch.IC z:ijo.

A. zoo nochthans cc veel wagen om oveI de mif11IabcJI! logica van B. eenig harnas aan ce gespen.

Eell veracbteod fiilz\vljgen is nanger•''Pn• Va!i.

T. T. (wa• :er.) . . . .

Litt. C.

' 47 )

-Lett. C. ' . . .

C 0 P I A. .,

AAN HI.T PROVINTIAAL CO.'tUl!TT£ VAN HOLLAND."

Geefc met al!e eetbied cekennen, HtR~tANU; W.1.CHTt;. -Piedikanc op den KOORNDIJ&. : Dai de Ketkeniaad der :Gemeence en eeo aant:il van ueurende Oudeten en bet 'Vaderlaod bcminoende Butgers, op den. 8 Junij de IoevlnchI namen IOI bet Piovinciaal Belluur, .fmekeode dat bet lion, om·aangevoetde gconden '· beb~gen mogc, ~e lV!unf~ cipallreit van den Koomdijk Ie gelasren, -l'At!LUs w1ssu ;aJsBode, ce onc!laan. (a) Dan op nw ad vies wletd bnn veczoek v11n de hand gewe.i:ea. DaI de droefbeid der Reqoefuan· ten, oveI dat be!lnic zeeI groat was,· om dat zij en bunne dieibaatlle lielangens ge!leld wlerden in balldeu van Regen. 1en, die doo~ vele bandeJingen be.wezen he_c aardsch beJaol!'. Vlln den Schootmeester bogi:r '" acbteo , dao bet aardsch en· hemelscb be1ang van bun, huniie kindeten en nakOme· 1Ingen, gaanCe met die dto~i"heid d-~ vteeze gepaatd voor de wtaak van .den Schone LoDl!.WlJIC vAN oa111.1., als beb· betide_ vetklastd, daI biJ hllll, die het Request gecekend baddeu, we! zoude vinden, en ook dadetijk getoond bad, 11.ie bcdreigiogen uiccevoeren, (b)

(.:) De Iedenen, wauom wij , doaI ons zijne onbekwa1mheid bel;cnd was. 111~ Zijn ontO,g, 1Us Dode, verzogten, v!ndI. 111en in m!jne RillNSCHAP voorgedrzgen. ·

(b) Vooe hun, die mijn• Rll'KBNSC!l!.P niot ":;elezen hebben ; erlnn1r ik 0 d1t L, VAN DRl!>L, zo rashij van zijnvriendin gehoo"f !ml, diI i:aOBL VAN PER. Bl£ ecn V~dor ''~n 1g,t kint!eten ,_ en Thnmenn1n, het RtquelI detekend bad, h!j 11em bet wcrk van lict Do!p afuam : n01r plg. 31-S3. Dlt hi.i a.on JOllANNES LEEC

,,r,,f"J!'.CI, Mn ies<J~ .. FJ~n , dri; h~ndetd gulden Iet lecn h:<f ~in•

., '·'

' I I 1:-

1 1 •

. ' '

" '

\ II . I

',' ' ( ;,·,

$Page 29: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
.· r:

l~i , .

,. '' ' '

; ' ~\ ' . _:_ Ii

; !" 'i _ ,_ •

1'1;-i

' l)

' '

. - - .

Dae de Supplianc met hec reinsc vermaak ljad g~lezen, de Verklarlngen van de, Proviff_ooeele Reprefenrancen van

be1 Volk van Holland, en van de Narion~!e Convenrie,

"" ' ungeboden, die hlj re torr l<~.11Il, om zijn oandeeJ in dc_zes·pet ~11 r re beialen. Dan, l>'llnncer die. man bij hem J.;.w~!':'·· om,bet "geld ro (lnr(llngen , 1veigfrde hij her • onder au~cre io;gens b_ejll i-e~~de: "loDr ffU beb ,ik iJe~ri geld. Jij bc11t een i·~n d& _f~k!iliulr3i maar ik zal di< i'e!:eiit1t1r8 :v<I i·iflifqn. - lie :cl die tel:,,,. nccrr ·o.11a_1e/&n w1U1r ik':k;,,. ~" ;,,"!i• De man kofl~e gfeii gCld krijgeu:; H!j gaf un de Scbour keanis, daf bij bij fen·:aiider louie gwi, eu gtng ook aanllond~ :TI~ zijli !lri;ied.,,; De Si:hOur ~011.f. li<lUI .wlllnlg .1ij1U _d3ar ni de llmh:, .hem 1:uiieggend_e; ailnllozids: l1ec _ge!~ .. re l!IOe-t:f_!' ;brcai;eu •. -Z!jn H_Ui•vt_<:>uw ~llfWOQrtid.~ ~ JJlijn, Maw. ir ui: 0111 µi1_ te Mien. Een poar .uu1en <bar Ila zond jl~Ji~fl-d.eJ\11ai.l ~. -llod~, ilem"•a~zeggeiidc , ~·n lloTids her gold _I~ \"97!fll ,hfe,!lf!'!';I ¢fl :t:tiidriOgond~ -,;,e, v~le. b7'1'."ialrnie~. ,Ziin~--H~~"'i?U\V ll!DfO m.ir 'hem 'roe, om dof bait 1non Ult llllls, en V_er.i:ogt _b,'im, re ,,ac~ ren ror op zijnc ilomsr, her gi!en "hfj da11 ooJ: deCd; -- lilen ·1~ pag. -33 i.n 77· Zoude een Dnlve\ boO•aarrlger _kuoneil~'.hin'cl<l;n ~ rl:tn L. \'aN ti RIEL ge0:1:1n bee~. -Hij-wcet, dot 'dO SChOiiline'es!c,: ~nbek1viam is, d•t de ilindere11 door hem bedorvOU ,.,·oJ<iOu.~' Dall wic kbgcn durft, :uJ VAN n111EL b•n:idelen, w•ar'bij·li.in·iiii ~•gi 'Vonaeer in hot jaor 17~7 de S!aten .'1in Holland, het Pn'Wnicrea \'on Requesren, over clc bciangtns van hei laotl, V<rbodcn, fcbreeu1vd•n de Patrlorren over ouderdrukiing, beroving van Jnin ee-rile en 01run1!ijk voorrechr. ~!o:r Fe PA'l'll.JOT,'(Vc"rieef inij

datJk die n""m oon den Dwingcland goof,) vA,.- DRlll~. ·fch>amc 2ieh ~ier her preienrccreu \'an ceo Request, en wcl.ov"" Jar goeu, \Va:itln Ouders cen oneinclig bel•ng li~bben, l!et beil:hunoer kin• d"fell, als cen misdaaJ te JJefehouwen, die ZijHe wr:i•ke verdieur~ Als zull; ecnc onderdrukking en mishanc!elillg \"'1n de lng~zerenon. door de Reprefeur~nten des Vol!<• \Yon! 011~0flrafr l:"llten, cii11 zugr de Koorndijk onder e~n ijzer Jul<, ell LiJc!en, •anhoud~n<l JJidJen u1n vctlo-1flns i~ p;ichr vo'.lr den v1i~nd van her vADEii.. Lll.OiD.

i

l l •

~ 49 )

Dftc b¢c ·Vaderland yeel hclang heerc in de qpvoediog der je~gd: Dae vao die opvO~d!og .bee beboud of 'de ooder.

~O~ ~~~· ~~n · Vo!k afba~8C: D~-c vooc die opv0'edtag ce

zorgei::, de eerfie, de voom:mmfie, de ceder fie pligc der Regelliiiii ·is: ·nae elk , diii iecs coebreogc iot derzelver bevor•

dering en . verhecerlng, zicli vecdienfielljk maakc b,ij. bee

Vader land, en bij doUODI zicb zelve zoude verfoeijea • iiidiel! een oogeoblik da[ denkbeeld in zljoe ziel konde

opkollie11, dac gij In uw ad vis en bee ProvlnciaalBefiour itt

11un·:beh.Uir, eel!e Municfpaliteic zoude befc:hefmen, dit:

de pligr , we!kc wijze en dcogdzame Regence11 bij alle Volkeren eo in =Ile eenweo, en ook de Natiolllllc Con•

veocie voor de eerfie, de voornaamfie, de cedecfie vaa de pligren der Regenteo verklaard hadden , oiec alJeen

ver\V~~rloosde; maar zelve, opgewekc en v~rzogr d!e ca

vervullei:J, die verzoeken, veracbr, befpoc, verwerpc, ett geene 11ndere red en aanvoer•, •I• die meD voorheen ulC dei:J mdnd van Fr~E.!UJRS DES<'O'l'l!.N hoorde: Car tel est: f!ott'e bon plaijlr.

bile de Supplianr-, zicb verzekerd houdend~ van de.hl:i-

kende liefde van hec Provi11ri~al Befiunr voor bee Vader. land, hec be!luic nam. om,.daar zijne l\1edeburgers door

vreeze (r) wierdeo 1erug gehouden, een waar cafreel v~n

onze

(c) Do In;;eierene~ ziJn met ~eel 1•tceze •·crvuld, en eene b1utalc bel••ndcling d~ofc ~lie mood gol1ccl in !tun uir. Op _bijna _ olle Onrpon zijn de lngczereocn mo! vrecze vonf clc S•ilouten en Iloil111wen v<.Tvuid • ffi,or norgens 1neer clon 11icr, het geeo ook d•ar uir ~ehorcn 1vorclr, dnt Je Ambogrs- Heer •!IC' .'\.1rpt<T1 in zicb voronigcle ~n _door door foui·ercin1vas, en die "''" ecn l•rUtoal tt1•n•Cl1 en een lifclijke Vloet~r, en hoc iecr de Rooin<lijkcrs oon f,•f zclve i;ev.'Oon zljn i;eworden , zij worden er doi;h door ver•

D bijsierd--.

Wirt- 1

I

• '

I I I i

IJ

I.

$Page 30: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
I

. •

..... ,.,~,-·-- ,,_ ,_ ---

; , '

,. ' i·

1

'••· .. . -· ' '

6ijs1cri1; · tlr tcron drut.r gel1cd liijni 'l'oCdbp~n ·;; 1:1i 11u heefk ook de An>!l:lgts~ fI,er Je pirlli 'nn ziit> ZO(ltl; i<1 -h~I 'fet\'llcef<'

l~).I v;in Uii ;&0"01>NDIJ~, geaomeir •. llet volgende ,g<:vaJ hec£\ bei:

geo~e.nboord_.: P;,n 19 >ila~~~-1.7~7 !110-~sr il;._aver fur lec~u.k _yan c..,, lleili&•n D.<>Qp , n:iar oanleidl~,g ~:a~ den ~6 Zoildig, pre~iken. ilCi vo!~endC' nU~kre.. riiijr'e 'vOomffi'.lr:i;k. 'uir; ~1i;n<J'vrlenden I ge,.vigi;g, · rl>:Tend , leei-rljlr -is· .i;. m'!arheid rnt· \ve!llers bcfcljouw!u~ ·wjj· hiL"!' zljn· z.1an1gevlpeiJ., ·:_Wij·· eriilnefen. on~ ,- l~P. her ~<rik l>cwils von Gods v~ucri\>Ill, tloor ons .door .den. Hcilige!l Dooi> \"ln. Zijne liehle en tr~~we te -v.;.tek«en; :mn.dir pleJiiige be!o£<c, welke 'onzc Outlcrs in ouz~n na•m' a:m den Scl1epper ·van 'r Gcii1ool~I 'il.ide1i, 0;,,, Zoo rns olS 'ct·e ver.i.og~iis vori Onzen geesr ~11·de krngnm von ons licl1oan1 zicti- mi!Wik\<eldcn; die! v<rmogens en die trog1~n blijmot'\!ig <n- J,ollkb••• un hem roe re' wijen_;. i• ~or. \l,nk_, _zoo_ ,-e.•l_ wij ~ndcrs iijn, <11n onie kindercn ro1 de :kcnnis van lle111 en hunne pligron op re leiden', olJl_~an he! g~ntc ~indQ you 11unn_e \\'OTding re boanrwoorden. Dm die wo!rheid zol Ons ook ~rinncrcn "'" onze rckoirkOmingen; of iun d"e-ge• hole· verw°O?rlozln;: ~7 Von , -illl in hcE laai{te hoo akeJ\g zijn' dan <le -vooruirzi,l11en. VO{I! ono, onic kind~rcn, de GChlsdiensr ea i1er Vo<krlaud! i.Jijn hr.rt,bloedr, 111ijn oog 1rctmir, ilo.1r ik V•n dczcjcerflcel u on nwe l:h'dcwn oonfchouw, en hun murig lor ,;nor - iniincn w.-est brenz. Iler iJ waor , dot uwe kinJcren voot. G-0<! en hr:r. Vadcrbud vo1;G1<m Zijn, is 11ier U\V~ fehu!J. Gaarne onthoudt ::ii u v~n hei r.oUigc, om uwe kindcr~n leze~,fchiijven en \Juniie pllg<cn te lectell l;cnn~n, en ftcr ls, dir we~r lk, VO{lf u eenp l\offe Von Uroofheid, <!or VAOI DR11:t en llll~ER herbelet. wn. D>n hij, die .le Vn,J;;r von uwc l<indcren is, is <lo ... !magli· ge, ille l1un reder bemindr: Oar \vii don ror hem onze loevluchr llon1en, en onze behoef,~ns In den Dlam von denHeereJefus, di~rr liindervriend , :JJn hem ecrbitdig op•lrugim. - ;:o;oo r::is de Go,\s<licusr gc~indig.! \VIS , liep de· Sthoohneei;rer mer olle fpne.J !IT.Ir 1lm S\:ho11r, alwaor QOk zijn Vgd~ wa~ 1 en gill' hem heoniJ

"'

.. , ' •

i' ~·

'

( sx )

tifed onder'hun.oog--te bteugen~ ea bttn·in.de-nn:im Viti

be·r Vaderl:md-ce fineeken; de redders van arts 011ze kin• cfileir·i:o·.nakomeJingea re.zljo1 Dir berthon~e.,bij al;I merrscb ,'alt Burget'; als.Leer:isr; voor de· eerfie ·zij11et:· pligre11 ... ffet:lvl111erfiiifoeo deedr, de nltvoetiog venragen, w:iooeer: her Provinciaal ':Befiuur vergaderd Wll.f• Dan daar wij door 11 deszelf.9 plaats vervuld · ~!en en e1W:; <bg'. 011s verderf gro.1er en .onherfl:eltr.irer wordt, .'10 necmt de Suppli;nr :zijoe roev!ncbt :rot.u·;. en fmeekr 11 in zljnim:-.: na;m,..eDJllr.de nasII1 van elle d'e Iogezcn:n"en: .Dar her u behage de Mum'1:i}aHtdt van den Koomdijk re gela1reo 11

·i>Atll.U~ ~ssru:, ;Is Schoolmeesrer , __ to.de...da.at..mecle..verboode _ampren van Kosrer en Doodgravet, re onrflaan. en ren fPoedigften, ror geooegcn der Bnr&eriJ, e~ .lJ..Ddere:i Schoolmecarcr te verkie~. -_, .

·· Daar'-

, , "1111. ber. gcen ik. gt:tegd had. _,Veioig rij.hi .d·=' :na k~~·~ij~ , V1d~ 111r hn. buis, ol!l. =r ,11~l'.n~a:;!i::r a: rijden , c~ e.;n ziiei:

klein de-el van d~ woorilen die. hij fpralc,_ztjn de valgeode-, :v0·1: gws her verlwJv~n -.:r:rfc~iden die Iler ••nbO{lrden: WegBll;!foi ! '!Veg Doodcrl Dir wus rcgo:n-die in den Ch3U. ]lg. lk,zal die clondnfche Domin.:!.wel vindcn. Hij zal ~.23rd~ dander, .E~'j;j." Jul bli:<emfe. KO{lrndUkers , 1anhangers v::n die d\)noer, iii -Zal ja b:!p~n -~oor den dander.~ iii. beb ook lV•! 1e zi:uen,, Efi j~ b~~em ®: voor hem fchrilti., 1011 zel_ ik vinden •••• ,; Zu ·rpi:iJc b!J =n riJd lang, Zender dor van a!!e.die op fu~~t ftooden, i=mand. ~n woord fpnk. Die her -0nge)uk ,hcefc. van 'JA~ v~~ Dll,ll':L tr: kennCn, :al 11ir dlr ,weinig-: liunneo opmaken !i~e ee;,. vreesachtig volJ: wor Zulk een "'"" beefr. Hierom zefd; b(i,pqk, ZO al• vcrh~ld wordr, mer lie;ickking" lor Jen.~li;rzeuen i.ioJe /l.. KOtiJW, ik kb die kromme li>rtikf 'W#f gt><foefl, d4t 'j,;j .=!"" Mrde.. DC KoorndiJkers beven nog voar JAN vAN nruaL c~ zijn Zooa, o~ dar 2.ij \Idea kunnen benade!co, ~n boos geo~i: :.ijii. 4l!ll het ba !'lle-gelrgenhedCll te doen. -

D•

1 --~·

• I

''.! .1 I •

il '; 1

l . ' ! f

•

I

1/ . I I

I 1

ii ! •

I ,, 1

f 1 ,,

1·

_.,.' -"' " -~ -·

$Page 31: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
I

j' '·

. !I ' " j·'• ' I

' " ' "I' ' I <' ;

' ''1 ·1, " ;i.,i '·I

·' ·1· i '

!

' '

., ~. tJ:inr, d<!~"t.Ttinlclpillreit r. de-· ·.ori.bek1.,.namheid ·.Yau • den • Seb6o.Jm"ees;er--en ber ~rgemeeti ,eq :dil!p. verdcrf erkenr ;;.( d)

fS-leeiiiben!deueerd 'OerOcig vo\i ;de;gropden:,:!Ofl we!ke-ber' V6tZOek· Vlln.>den Suppli!inr -.-rusi ,<OvarbOOig\ en, bJJ: ver• gebtiegt' zich ·o:iue1 Ii e1 vblgeude all-een vooi re!lelle'n. ·' · , r..:.'De kundiglreden .• ,'llln .. deo:~ So!hoolmeesi:er _ zijn -zeet b~Jd:; yan:'.de; bllereiirft~:liegln!elen, <!er NederdultCcho 1

ual~ -is: <.hlj ,gi.:beel -011kUodig.-· { s )r:.-, Dan , diC "rink11nde.1en· · ztjne_: geringei kenn!s .'f'aD:1deJ1Il::eken:.·~co ~·Zrcrigkun·s r,,: · Zljn:

in bei ~fgi:rrokkene· gocli g'fond.om. hem· af tc.•ierten,. (·f) ---·-'·· ., •!' - - , : ., .... '''" • . "'·"""'~' •' ,._ ... , .. , .. _, . - ' ... ',' '• ''" om

. ' ,.. .- '

..... - .. ' ...... ,,,., r.( ~1 li~"'iW~iij.\'-J.n 'vii, di )~,:;.";,i ·_mij;,e r:s1iri~Sci1Ai> :_op: Veif~he_!.

-'.ll">J~l,,r·1~1·•:J '"·-•·h - J •• '· • --1 ,.,.,, · ~"" Jm1in,n: '" ·-)· .. •· ••· - ' • , : _ - •

( e) I-Jou al~orneen ook de onknnde- van ''clc schoolcieesterS -in •ls>;:g(d;odon von de ~edcr,Juirfchc fprakc zij. Ik hoi•e dat niemand Ji~m in oE!;u"d"-~1 ~vcnof"!'._ _ Qcclineeien on .conju_~~ren l•enr bij nlet ec~s bij naom, ll~c. •~enigmaal ik hem sc.ra<len heh! om llijiliet' vOOr!c2eTI'imri'-dt Goi!odfsarrikOlen · nicr mdcr_ le !eien .. Jeft1 ;:1i'rj,(ii'" Pbnr\O Pllaio , "11!1Hf rin:ir · 1niji1: vo6rrcl1rift ;· hii .-bl;jft bij li~f'intd;;.. sit I, 'hij -iieerr 'Orri·\c - ZmS~n "oii';' Pr.i.n·:· ,., _·vs; 3~4· da'i'·~i\:' liij;• 11.i1· dcr'de· ·en- VteidO :Z/.NGvRRSE!>'. 1 Nog ·een ·voor. l),!~1,i ~on'f Jitiiiilol. i-Hi lo~!. de !:iil~eren, welkar· Tiainen ·nii- cwee iif 'nlei!t nj110ti'Ori beila>in',' elke' iljl!:ibe mer cm gr ore ·krror· begin-~e,;.'~d:Ju&,vi:r.i'd G0uns ,V,'l:aRo;'--- ' --.,_.·. · -~--(n Dir . liovcnnaoridc · 1ili•et Iner eenlgc b~alingen ·ve:~an fi(ij:,i~11:' zljn- J:c11nis' ill -1lc. Rol;-eul;u11cle is geringer d~n m11 hi:;,:e~d ·W:.s,-'.i>m'd~t bee 1111 · orer ,1~ar is ge,vorden ' D11,: 1vanucer Joitgolln!;On·een fom, hoe gtring 0Dki:'.1ior kunnon.b.':10\;en.~n, hij d~Ji de"rom'~ 1.1it ecrr 11irgewerkrc no1rJ•J, · 011· Jo· \e1r fcllnJfi, ·en d:iii-zcft', nll is 11ij !iemnnl;!, Dnn' in clc ·1i1rfie zcs ia1c11 heeft hij iceii 'ondcnviis ·mecr et in- gegey~n, dior voorhc<in ticn -~ .t\vaalf Qiio'oi · 01\derioezeu wtcrtlcn~ - Zijn kennis- in de -Zang\;uode iS oGk

13;;.:_i11g;- ·U1oi' ik alroos zi:_cr· b;kende. P~alme?.Jaot-zi11gc11,. is.er giii'ii· fiOring. in -tle GodsdienSI ;- mior l1et tk min .:gewoon~ ~1ngen, ..,. 11 io11de er ~lgcmeer,t vcrw~r1i11g bee1~l11m, ~enmaol J wannc~r de

·- G~

;· ;-

'

'( 53 ·)

Qm da'r b 1j 'zulks be1~as -, ·mer ve'e1e ·a11'dereri ·g'eu'lc!il ~~~!!'. 1Da12 h1j ·m1ir' ber veroio'gen; ·o'm· lt~i '-gene, "bilr'-·W~1~:·hij n1;1g~We:er \-'·'iaii nnder~n me.de'. ;C' diil~u. , . ' .. : :·,!! - ; ; • ;·.J4:;..,

; 2:: .hier :-<1likunde i;- ·Verw~iilidheid . en· eili.etizfDolgriCiii vi!rboqdcn>·, 'W~ar. ·door· hij -lille rifad ;· · ri:r verm~eta~~ ziJn.cr2eiget1e :· kundigheden ', en "lcr · verb'Cieri_iig'' ~iin k:i.ib. onderwiJsi vCr1verpr, ·_· · .'- .. ,, '--:' , .:;i:.: !:cri ... ~·

.3: ·I-J:ij· is, Uir ·1io0Kle v~n Zijil -gCnel i een ·y~diig m-ilii&t:, die geeii /Usr heefr :om eenig Werk Van dC :je·ugd 1i'e' nlakeii

. ' en .Clie' geneldfieid··wordr' vei'W.eerderd; dD.or dlen~·hiJ-'llrj Bode een goed ben~~D heefr, en bij weer, dar de'oilfcTS a ail· geen ;arider bunue ··1.:fndereu ," ter · onderiv1]ziDg ;- vCe!al ·wegens•·onVerriiOgen ien~eo-kuiilien •" .. :.. i;,·::: ' ' 'i -\j., · Hfj.is een. brnrnal · mensch en 'een: v!Oeker ; 0 - : Die' lirii~ raJireir, ~elke ·hem llttDurlijk fchijnt, word:veriDeerderd'i om dar hij· weer; dat· L, ·VAN nau:L, .'ID. ~N&~ea·1e'n·p: D!l;. GILDI': , niet- ~!leen als · mepfi:hen, Jilaa·r~Oiik aia · ReiiD.'•

'"' b'mb'h - .. , - ·--·' . , .• , , · e c etmen. ·'- · ,, ... c ........... , .. ,

'· 5, -Her geen bij~ Onderwijs·nolimr, 'yerdfCni ,"dien·-naiibi ( ,. r;;;,·;; __ ,.. '~.:;:Ji_;," ~"" -. ~ :i-, ~-,,: ;l "'riier,

Gemeenie eeo wctnrs ,wc!i!e-; Oui 11em ze Voii~i1;'1iitL:l-1,ijf11 ber zingrn .. V1lll de 1rwed~ rege! op, . en · riep 1 'GE~!REN1E :fliLP tillJ, Geen.een-van.h11n,:.die hij hem op hfr·z~ngfchilol ·se£ii~11 .liebben; k~nnen n=- de ·ri:gcl!1 ··zingcn,, en -geen :wonder·;-w•nt llij zingr mer·alle re gelijk, en r.tai>nier-Jr-zangnt>ron iimder,.de woordou zingen, Her il:hool, ibar 'er.in- het b'egi6'wn· dcli'winrez 11og veelen w=n, d:tar· er; -'ioorheen. meer dan twin rig ondeniretcn wienl~n ;· w.is ~1 in Ft:bru1rij tor,niec gelopen. Onder de·bcWi,· ien'' . - . hoe- veel be!ang-de Koorndijkers llc!len iu. ;.her . J>Jlilmgi:ii.iig; ''iill-hoordc .ook; dar ·warinec; in 00 j:iar 1774 e~ne andere zangw!jze' ingwoerd wicrdr , nier allcfn jongelingen, maar ook ,bej:iarde li~den , zlch_ lietcn -cmderwljico , gevende de ~rasifu~t hour en turf-a;n de Schoo!111e~rer1. · ... .' · _,,., '

Pa

"

I \

' '

!f I I

I

1/ 'I ' I I 'I

!,

i '

I '. i!, I j.

"·' · •.

-. .. . '"

$Page 32: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
' ,j \,

;'.i \'. '

; '·{'

'

I

·< 54 ·)

nleJi f.11 :d.e ze4epllgr~n., _\lopr. wi:lkers niroajf~l!_illJJ: 9e jeugd ;i:iucrige-Led~o _aa!l de ¥aa.rfch~pplj kco !eyereq":wo_r~r gee;a Onderwijs gegeven: . ,;\lle;eri. In .ber tjiel[en , le:i.eq llD ·.Cc~rijvea, ,. ,Dan. hij Jaar ki9!1e{en .. fJ!elJen eer zij fijlr 1A.;,ll;, C, ,ban~n· -~. J~zel! ~n rchrijv~n, ~e_er zij Cpe1Jen _kn!l11.en. (g) ll,ii g~prui~ _hflll, .. di~--ngg l)i~.t _fpel!e.n . k!la!Jell , .om all• ·deren huune Jes 1e Jaten opzeggen, (Ji) D~ kind~rep ijlreeken , vloe~ , .ljiel~\! .. , \ln .9_o~o . all~rlei-. ba!dadigbeden . in zijae 'reg;·n\vo_ordigbeid, · Zij ~eh.hen -i:ioc:h vreere ~-nocb,boog• •' ' '". ' . ' - . 11c:h~!pg • ~!!.O~~ JLef!Je; \'~9f~ /leip ; mcar verai:h1en -ell befpor • ~n_;\l.,~llJ,. ~ ... , .. ,, :·::-'.: J.~,§.1,.\l~ B~d_e van, de __ fq\t,le!, .h~r,Dorp en· her Ge rec hr, moet hij gebeele en.halve dageu ulr bee School zijn,·wau·dnlll' -d~ kinderen·aan .. hu_n, ze_tven warden overgel~.reo •.. U!r ~jj _~ii!t~,:!f.~rd :1t~boren·, : d;i~ :de , jeugd geriuge vord_eriugeo ~at.~r'::JP-.~ar. ;ijn_ .er, die _drie, jR :vier ~en v}jf jaar hec

· ~.4,~~lflji~ 0~1r~~ge!! ~e_bb_e11_, _gn_ · oog : oiet meer -d:i.rt. her A. ·s. C. kennen, (i) Welnigen kun11e11 ·@eDen ;: geeu

~~::gc:e.~:,fc~i;ij~ea·1 e~,pfulIQzj~geu.; -N(er min~er. Wor4en hlllllle redere ell voor 11l!e iudrukken varb~r~ htnen he• ·- ... ' - .

dof• ----------,;:.~t···::,,;·_T.;; i' '' '•'> , ..... ,, .... ·:-.(g) ,lk. -!''l!Jl¥~d; l\lil. VIXlt. ~IJ hog, cm. her ohovcngeftel®.doc~

;,,,p!!J!:'Cl~ll: 1e. \lo;wijzen , om .. h~: gflal, der. aanmerk.ingcn. .n!e1 I~ ys!ir<i_o.<;.1'• Q~~-\:r•1, nad(!jl; • .'lc1ldarlpg: :11ot:g. .il<. hier _- bij .t. D~~ "!tl";'!-. ,;<J,ip hjj,fciJ;<ijve~ ·gc,l~d.htofr, '!l•f ·i.:zl!ll kunnm 1 ti: noem ,11"'11\: q, 0.v11w .nl!J< ,w11~t , ·bud -v•.er1Jen,jo21"1 l!ooli .JiiJnn.~g~ jaar :fcl\P.<4-'.:i'E"~'loJ.-·li~fl: fcl)rijY.l:ij ,. lllMr.nier."fpelleo, nach l•zen.- p, tw.M!<., oud. f9. j.:_,r ,.,!;an: .{~h1liverr; lflJl>l" :.niut fpt-11<31 ·nog Jc.zon., ,...... - -•• (<h). De lllunipPa_~l.,K. .. GQ!J?>W hl!llO: hecfr, ;1:in, dot stlulot'!"'osic.: i!l;,]!or:11~~cbt ,i:.•i•gd :~1lW.J!1i:ird_ ;ia1 .itoc ni#t ,f P41J•11.'klla. ;.1mz; ~ij,,~ {'.t:dfl'f" .• "/Z({:[i<11, ,-_,. ; •• · .. • -

; (_i),.{k, nQ_f'!' .. .ijcon ~a _ZQQ.II cYJIU.'-C• 1lll~ ;1111.UJV 1 1(::111_ gRMI);' '11· \•ll 1ta<!t'f on~orzoek z:il m~~ opeub:w wordeo. ·

n . ·'

;

r '

!-'

!. ' '

( 55 )

dMve11, Die, deugqen , ·' u·~lke me1 zo ,·eel g~noe!!'e_n_ in andere rehoolkinderen gezien warden, zijn bier ·o-,,b~~<.nd~

J:i, ·~!~ .. deu~den, -welk_e de ?u~ers door O'!_de~~ii.s,·:;ii yoor~el~ .. annprijzen , _ w?r~en in. het .fchoot ,ve.rlYOlfSf.• Hoe onil:a~rJ.l e:ook , z ijn ,de oii;ler11 :ge~oo~iaa·~r ge,l\'.o;ir<le_'~·;~

of h~n~e ki_n?er~n nnar ~nder~ pla,rfen _re_ .z.e~d~n-~ ~~J her g_e~n zeer _w~ini_gen, vo?ra_l in deze tyd,e~ d~~.~,. -~~.nn~u.l of ni.~r. n~~r fchoo!, om bei bederf van huuoe lcindere11 . - ' . - ' - . . . ' . o!er te beralen u1er ~er l?~ld dar zij ~ezninigen, ._ ,

: ~N~g j?CJ~_: ~.e.rtig. (/~- ki!l~$~.en .. i~a~ er "rchool., en_.~-~~~ onder_ iteea ee11 boveo de tw~~lf jnar, daar: voi;irheei;i ieven1ig, .ja "ral!:tig •. en daar. :~nde·;. wel deriig bOve11: de r~;1f .j~ar- ·o~de~~ezen wierdfn, eri her gera! der inwo• ... -Deren is vermeerderd: dnar er vljfhonderd en r~glig zielen zi!n, en de hou1vlieden hunne· kind~ren !n dea 1viilrer wel ror den ouo!erdom van 11vintlg j1ar , In her fehool !~ren

gain, is her voor u k!a•r, d~rer wel ·r:igrig kioderen kunnea komen, Alie die ki~deren, ja zeJve hunne nakomelingeo,. ziin voor God ~n ber Vaderland verloren, Binnen weiuig jaren zal de kunsr v:in Iezen , fcbrijven , rekeaen , pf~!m, zi.ogen ai11e ze!dfame ltunsr voor de .Ingezetenett ~ijn ;~t~

meer,

(i) lk heb in mijne REKENSC!LIP pag.46 voorgf(ll~geni Darw, :FAN Dli:R. ER~, B, Alll!IBWBG en i.. DE ZllE'l'-V· hunne l;joderen JWr ;nJere plu.tfm gezondeo htbben, Ik voeg er nog bij c; V~ n~11. w.1..1.i. die ook- tWeekinderen n:i&rPiershil gezondmhecfr, Dien ;mn ul !k nier ~!r:digen, deer ti: zcggen : d•r her bem m011i~lijk vatr, o:n dat all~n licfde 1or hon, hem konde overh1!eo, om die l:osten re d(lm, Dur n11 deze man een Yrien"d van deScboo~ ter is, kl.II mm de naodza.tldijlibc!d er van bcfeffcn,

({) Nog geen twinrig kinderen glngen fcbool, en hei: •vcndo ~hllol ll'JI rctd.i ill her begin \':In Febflllfij a. Pi=t geloopm.

D4

~--"·~---~-----~ .. .;.._~·-~;:.!!::; ·~-,_....,,, -~--~~-,.,~--__,__,,.,._...,.,,

; j

' j :'\ l

·'

I ' ' . '. ,. " l '

ii _'. I :

i I I

! !

,_ -" -'"'

$Page 33: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
'

---····-·· ,.,_.,.,_._.

• ( 56 )

meer , om' dat dEi · SchoO!~ilesrer · uiig geen·~aercig· jliai Oiid is. ' --· .

:· D~ Su}ipllhn1 verzoekt; geeerb!edigde Rege'.otelt'! dnt·gij ·met ·h~t' gilfl:.elde ve-rgelijkt, het geen hij in iljnil Re. kenrC!iiP" :ian zijiie Geme~nte voordra3 gt, en· vii.oral; boo d!e tuin, ·dun welke· dC 011ders hnnne !iindereo moestea -

' . . . ' - . ' . roeiletttouwen, zijn cenlg kind bedetft, en 'hoe' hlj ook: ls VTljge·1~·teD v"ati het:.b-~tnien ·v~n zij~ a~~deel !ri' dri-be~a~ ling V3n de "zes pe'rC~nt vlin nlie bezlttlngfii; -arilPteii eri . ·' -·. ,. ' - . lnkou:J'1e11', ·en zoo he~ Jocir heio gepofeerde door de " - -- .. ' . - . ' ?VIiluiClpa!it~ii · 1n6gt ontkend'\v6fden , · dat <lan bun'' berichi !~- z·ijJiil .banden moi:t ·g~fl:eld .,,/ordeu·, om 'allCs ·rei·b·eMj> zeii.~- · - ,:: "'' i '"'

, I• I

·'t Welk ·doende &c..-..-

" ... " . --- . -' . -: ....

'RoiiiND1jK, <>' ' - - -jZ' Jan: 1797,

'· .. '

".-..

' " ,._ ' - _, . ;

- . . " .,

. . . ' -' .. :, : : ·' '

. ' . -·"'" ·-· ~--·-

u ': ff-13: . ~erilge' vei:ii'idefing is' iD ·her Jlot ·dpOr. den ~ffchrif. ,,., .. ,.' ,, ... , ...... , ..... , ... ,, .. vet,iiiimaakt, 0111 dat lie:· vel feed! voJ ·Wii's. ' _· '· F • - • ' ' ' • - ' , • " ' • ·- , •' ' ' ·- ... ' ;; ' .' • ' ,- J,, •

-L ,-, . '· , '

- ' ' ' c _,;! "'

.. -1 ""'' "" '

. ,; " ' ' , "'"': •' " -' ' ' "" " "_. ". '

.:- ('

' ... , -.. ..

Lett. D,

'{ 57 )

Lett. D. · ' ' ' " " , , ... , '" .... ,, 1

.. ., " C 0 .P· I ·A ... .. -··. ,,.,,.

.. .,. ~

.. ' •\ ... ·-····"

A.\."< lltT PROVtN'J;IA~L CO)rl:l,il1T6, V,1.N l!OLU.Nll,.:

.Geeft mer iue eerbled- te keno~~~- uB~~~ANtrs. WAC~;~~. ·Leer~~r op de11 ·l{oo'rndijk : Oat .medelijden. met de .ooge· lukkige Ingezeteneo· vao .. die. pla~ ts , lief de 1ot .~ijn .vaderJand, en ecne beilige vreefe voor her;vetbrekeu.\'.Qll .. diea. • eed , welke· bij ~ls Lee mar , en ·v:io die -p!eg1ige verkl~ring·. ·dia bij als Stemge!ecbtigd Burger.afgelegd,beeft, _bem.ver-p!lgteo, om, zich op eene 1vetlige'.wijze-te. verzettC0:1egen . de -wJllekeurige :Bandeliogen v~n de M unic;ipaliteit; :voor~,l ·tegeo die dad.eo:,•d'oor ·welke qe Godsdie11sr ilt de.ltarc,;der :aangetast, ;het,, y;-derland:, verwi;>est; , .en_ de· iii:gezi=J(}nen· vaii den Koorndijk .. en bunoe _nak_omeliogeo, in.callo. "betrekkiogeo; vooroeeuwig rampzaJig .. wordeo, -Dat,- daa~

•-dir S-evolgeo :van· dte ·po~ingeo 1 ·om zijne:·Me~eburgers ~ redden , -zeer ueurig w~ren-, bij zich_in.gemoetje:very!igt .vond~ d;af v~o; eu a1U1 zijoe Gemeente. en 11:1n• de;,N~tlil. keonis te geveri; eii door-een·.eerti_iedig.Reque$t,.betgee11. ;bJj de -Vrijheld'o;m aao denEde!en·Prefidcnrvan de.'Vergli.-tleriDg te-zeQden-, met ee.rbiedig. ~enoek her, danrblj reedsdertig: gulden ·v6or .de kosten-"vilo een. vorig R~queSt :!Rll

·den Procureur 'hetanld had, ber-gee'n hem- no ionmogelijk '$WS 0 iB oWe fthoot Deerte/eggen, de. wegneming·-van :dei bezwaren der Bu'rgeiij.1e :Venoeken~.:-JJe·sup~Jiant ,vleid~ '%Icb, · dat de -Munici~litClt 101: bet· pad dee .deugd -zoude -terogkeren-, •en::Coor de: wegnemiog van •bet. :vdorn:tam

fie. bezwaar zo Vee! .m.ogelijk he_t ~dee! verggei;ldo:,:.d& ~ Ds 21

..

,

' ' I !

~ I .. ' ! "

I I I I

' iJ -- -~ .. ,

' ' '

i - j' ' \( '

11 '

'

$Page 34: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
I

.· i .'

J. r

. ' ' !~ '

• . I\ - .• •, •I

11

zij nun de Iniiezetenen roeiebragr hidden. Dan, bqe 11aruurlijk , hoe redelijk , hoe voorde~Ji';:- ook zulk- ten gedrag zij, de l\1unicipallreir blijfr,_voorrgnan in her Vet·

woesrcn vnn dcze plaars, en·zeggen: w(i j}oren ons di1M' llU°~r aan, /aat h(j fcJsrfj•'en Y'ai hij JJ-1"/.

De Supplianr is· ~eipligr onder u oOg re hrengen, d~t de eerfie Gecommitteerde v4n de Bnrgerij WlLL!W II EVERS,

oordelende, c!.ir mannen ,·die zich ain zodanige misd1den tchuldig maakren., geenC! l_l.egenren. konden zijn ,. zijnlin medegedeputeerden P. ·RANK :meerinalen _ opwekre , om Grondvetgaderlog:re -be!eggeo ,:. en dewijl de Municipnleia ,weigel-d~n, om ilen flap 1er hnnner i.ierdedtgiog re doen, ·dii•r voor1tfielleu,- om bun annremanen,_ ztch re zniveren;

dan- hij nndwonrdd~ : ·/k dot daar •11f_ers·aan • ik jla.daar pen lttlfldtZan.' Aile zij11e voorfiellingen warco,r~vergeefscb.

''De·.vergadetin'g,- diC op den. 16 Feiiru.arlj'omoesr:gehon· ~W'Oi'deb ,::ell 111 :Willke de Muni(-1p~iteit a!Je5 beftierde •

.Wieirdt zo aarigeleg'd; dat et voor- b\.ini gehe oorz113k was, 'Oni· :1lcb re z11lveren: ·''~ict alle de. S1emg~ech_rigde·Bnc· 'BeFS •· boe (laat11e oilk veleq begeerd~tl'.hn11: fiemrecht uit-,te -oi:""~neu · JWll~r,alleen'eenij:en:::wier.ten opgeroepen. :De . "' . :SchOut'.. LODEWlJll:-".\'Ari ~ruEL en 1111dere. MUnicipalen :fchrecuwden: DQar. :mo§ hier -niers ·v~rhav{kld:IP,ordeu·, d(lll. ·.kr ·jim in· her:Dia'id.r·1bqiaald-j1 ,-:en..de:·Sbppllgnr Wi!iJ'.dr ~oot de.SchQnr .verlllantd .~gcan, Sternaeyecbrigde 1e zyn 11

~ ;dsr-ln liet-Decr11er, bij.,her welk bep~ald·w~t •· Wi~ ge_iw, $te111J11chr .badde, Ook,_geiwe111d W4ren: . .0f~.:Pfl.4'e_r r(rqr~· .i .. :&yn ·, '.. van:ziel1c aan' t,elle :nlisrfaad clrt~·f,elJQ1.n fihµ/iig (eiui111Ja •. , _ -p_e, Snpplian r ; ovm:tuigd,, ·da~ -.be~ .1e. vergeefs~

2olllle gewee1r 'zijo ;: om. bun blj, de ,geesli VllU .. her .d~c.r""r 'f.e;bepalen,:enre: do en opmiµken, hoe.OngegrQnd, en bop-"'

~iwDe. aanklagte gowee5r ,was, hoc_yofuo,miin J:iij zii•

-··

( 59 )

.,tijn . gedrng kopde · verdedlgett , en hoe .. er .. reeds_. viP' J!l:l;illden •rerlope11_ · WQren, :zederd .,hij •v;11s · \'erhi:iord ,geworden, berusre . er. ii:i; even we!· -zeggende: .IA:.hio• #k.hfu <Jb.A:klger, fk ldnac d1:.:MunicrpQHlrir .arm,•·ak ,;ow~. Rtgmren-, _htt . vcrtrouwn1 .. van .her ·Yo/kc Dll"

1'raardtg, om dat •. , .: . flier wletdr ·de· S~ppliao r . geflui; door her gefchreeuw van. de Montcipalen· ;- ·en~vobf41

van de Schour, die riep: fPij jlaren ons at11~ rite kfag. ten nfer; dar hebben wiJ"' nl lang' 'IJihoWtl, ·dar wij rrauw· /Qze_ Rtgenren zijn. De Snpplia11r rtep hem toe : """ dedig u. Da11 hij andwoor_~de : 'Dnr daen wlj n(er • raep a1is op , waarop de Supplianr zeide : Zoa z(jr gij ~en ft/Jµr~. Dll ~!:boor l!ep naar hem, v:irre hem bij de' borst;-rcliuiide'en 'lloeg hem, dan gefiulr wordende door B. no11r1nan., riep hij de11 Diender, zegge11de: Jan. . ' . _) -lrei:g h-."m d<! Kerk uf:. lnrusfchen l!,~d- rd!: e,~f~~!. ft~'" commi1reerde van de llurgecy eenen door Dem gefchreve11ell Brief overgegeven, tu we Ike hij verzogr, dar de Mnnlcipalireir mogr aaogemaand Worden , v~n zich re zuiveren. H. Boi:r1nm zeide: ., die Brief ii uier ge· t• rekend , en uemen wij 11tet aau.'' RevElts zeide::. •• lk beo de fchrijver, en ik dring er op aau, dat zij zich ., zuivereA. De Scbour ze!de : Her is nog nier beVI,. zen • w;y pasn geen achr op dezen Brief". De Burger 'J'JELEllIAN zeide aan de: Muntcipaal c. DE ZEEUW: her is

nootl=akelljk dar gij" u zuiverr. Dan deze beiindwoorde hem mer eeo floor op de botsr re geve11 , eo re zeg.i gen: Z111jg /cktnnaker. - Geeerbiedigde Regenren, de Sopplianr zoude u verltchr oordeel beledigen, indien hlj deze zegepra1! va11 her wUJekeurig gez1g onrwlk.:l:elde, de verfchrikkelyke gevolge11, die bet voor her

Vadeljfn11d hebbQI! ku" d~ed opmerkea , CA dac onze

' -

'\,

• ~· . \:

J

' ! !

I

" I

' '\ ,-

\· '

\ ' '

I ,/ I

,J ' '

'

I

$Page 35: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
---"''----·· ,.,,,,

.( $0 )

r.:impen ·en akelige voorultz)ehten zeer· ·grOot zljn. :.[11.~ _dien' Regeaten miigeu ±egg en :· De· pla4tr is· ,.•eg. ·Ver· ianeu., dan 11;ij wiHc11' ·lte11 en dan :nog.' In hunne pol• ten mogen blijven.· ·.Hij fmeekt alleen ,--dar gij aan :de

·onenigheden , die ons. verwoes1 eo • een einde'. · maakt, . op .dat··.wate \l;rljheld- olider ons beerfche ~·:'en kuodige e.11 ecrlijke . maonen · ons ., r_eg'eeren .... • · .. ~ . .. ..

,_,_. 1' ' •

., ,, . ;·• -· . ,- •q

. , .. : o,~-C -: ;·,.-. '·", .

'' .. . . . . , __ ... . ' . :i • --·

.. ' '

•

l---·~··,, .....

'., .. , .·.- '. -·-Cl i .. · · · , ,,.,,,,.,,, "'·· .... ,_._

·_:; - :! '·:~";>_I~:;,,, :·J·_,, . ' . - ~- '

.. , ' -- , ..... ,.1,,,, .. • ;. ' ;; ;;;. <:"·~: -. • ' ... - ·- -··· .

~ci ~·.iO'f iJi: - -··' , ~:;-~. ··

-.. ,. .. ,, ··-····· -·-'

•'" -. ·" "·· ....

;: ' -. ' ... ; ·i (.· ..

___ , ,.. ·-· . ~--· ·-· -·

: ·'' .~" .,. ' ., ;

., ··'" --

. ' i: ·: •

-' ::· ...

"" -·. ..... -·--. . ---. ' . ··-..... ;,., ... > . ' ' ' , .. ---- h ,,_. ---- , ...

Lett. n1

( 6t )

.. , . Lett. E. " .

.. ,,, ' ' . -... ,. . .. , ' --

. . ,; De volgende 'geb~llrtenis is; Yo oral :met. bettekk~~-·1;,; _ de.-·ge'l'olgen, Zo- ·gewlgtlg,-dat.ik een'.'02uwke11rig_Yfl'::hiaJ er -va11J =!UI mljne LandgenOtea ,.a\s .. 'een .Jlljh1ge.,: moet mededelen~- · · · ' ; ·Den -J14 Mam, onrling -lk. ei:o .. ;anrcbrijying ·v;n ._Jie&. Dep~rtemenr no· -dlgettiem: IYefzijn • .. door den Secrettris BLOil:.ge1ekend. -onr,- de1r ~·dier matnd. -!if.den, H~ag te.

koioen ,·om met Commlsfarfsfen .. te fpreken, en. hµn de nodlge ophelderingen te geven." .. Deze. =anfcbrijying .w•aietekend den. 2onen. ·Daar ik die.ont6ng _op .den dag_dio bepaa\d .ms,. w~s· het mij onmogeUjk. :daar aan te '10I~ doen·; en ik ginr; met den Schlppet des Zondags 's .mo ... geos,.om aao de. aanfehrljting te.yoldoeii.,

De Munieip1li1eit o_nifing ook een llrief van denzeJfden inbnud. Daar wierd uitgefuooid,· dat B. ;BoBl'lntr.. n=ar den H~ar: zoude gii~n • die ook Zondag morgen ver., 1rok • ma~r niet voor Commisr:ui:ireo - Yerrebeen • en a\leen door een ander een Btief van. de Mu11ieipalitelc oYergaf • in welke zij vetk(lllfde • dat • daar de dag die bep~aJd. \Vas• voothij wns. zlj_niet. wisree, w~n!ICl!;f

zij het Commitit! zonden gelegen komen, .en .:lallfom \Veg bleyen.

l\iaandag morgen fPt~k _ik met den.Heer V.i.N,_nR~L. Prcfident' van bet Departement • eo __ zijn Ed~ gaf mij Jwnn!1,:dat_ die zaak in handeo van ~en I-Ieer.11unu~~

wus, en ~~1. daar hy,,wegens .ongefteldheid, dien. dag nic1 uit konde i:aan, bij mij nalie, voomoem.den Heer

• • •• 1 • • ; ••

" -"

.. - ; .

)

\ ','

i ' I I f

I I ' '

~-

' ' '

$Page 36: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
1 I j

'· "'- -

'

: I I . ' '.

' I ' f r i,. ' i l

I'· ' ! ·.

-r-~~---------------------~------.-----------------·-----~-----~-""'""'~-o .. o-=,c.=----------~---·o---

le gaa'tl (preice11. ik voldeed dal!I aa11, eli zijn__Ed. be!:'._ paaldc de comp~ritle op den volgenden dag ccgen 'elf-iii-Ga~

Het volgende was. zo na /woocdeJijk, hec geen in die

to111par!cie gefproken wlerdc, Bu1sKENs. Mijn Heec I de Mnniclpaliteic heefc ovec. Ii.

gedr5g :10: da Oroodver1r1declqg .-ul\te.11:.w~are 'klagce11 itlge.i. dfend ~·die· in:1t1ij!te~h~den· .geRel.~ zij!J, ·daf i;· hldien wij.

bu'!l- geloofd -.hadde11 ·, 1ls ~e~G~eon!l!~ui:i:rde ,-):'.Tng' • wij ·

n in bandea van den Fls1:2al hadden moece11.fie!len. om i11· iratin ·van 11ec·;Vt1Ik:.Y11n:;Ho\i~nd, -cegel\ lt. ':Cfl procedcren ; 111il:ar t:-oiO. :d1lc wij '.m~nig!ll1t111 geili:n. hebbcn. :hoe weinit Inn. zullte• bilfeliuldigioge11:was, hebbe.n- wij. u eersc \Villeu horeil; ·wees, 2o·go~d :.vau ,re; vethale11 j bet, ~en in dln_ Gtolldvecgadering. voo?Vlel. . . ·· - ' ~'.WACHTEii:. ·.Hee il'omllel 1~- zo onver1v~gt. daac ik mij Tirbi.>elde, ·over.'de;'.;~ak .van den Scboolmeester ontbodert ta ~Jjn • ·da c.•lift -Diij 11191!1!'.!lijk is, een aaoeengefcbake!d. verbaal ce doen.; w.,~zo veel ik. mij betnnenioner, zd jk bee ·verbaletr: ·:. : B. Dat ls-geheel··audecs. Meo beefc 11 dan ·geweerd ..

om· dac gtj (ub reatu':wailrc. :· W.- ·v..m DRIEL, om'dac hij vreeide, dac de Grandver. tadeiitig hem'zoodc-noadz:\ken, am "zich cc zuivliceo van de 'bercibuldlgiogen. doa"r ruij 1egeo ·hem ingebcacbc, beeft. !ileh·'d•ac,v:m bedlend~ om zic!1 ce·ceddeo, daac vecdedi·

ten hem oun1ogelijk wgs.

B. \Vac is die VAN DRIEL '? , , -W. Een gegoi!d · Dinn. zijo vadec is Amb3gcs • Heec •

dii! z!~h nu meczlja zaan veceenigd beeft, om de KooaN· IllJlt ce veiwoesten. ·Indieo bet geoorloofd ls, za\ lk eens :v!;)Clrlc:zen • wel" e'en nal die m~n voarleden Zoodag op

llcaac gefpcoken·beefc.

' ' ' '

'

'

( 69 )

: '11. · Ja fees het. Hierop fas lk; bee geen men op IJ2g. Si vlnct. II. Daar moec glj v11Cklaringeii van nemeo. W. 11! Daac bee vaor meer dan den metiG:bengeJpro.

ieo is, kan dac ulec·ontl!:end warden. Gfloofmij, Mljri Heer! lit word gebaac, vervo!gd. ge!a1terd, om dat .ik moed heb en geuouw aan mijn eed • niec coelau, dac de baoswicbc yAN niu~L de gebe!c plaacs Verwoest. Hlei' is

mijo Boekje • daar blijkc bet io • welk ewi ~ouwlooli Rao· gene blj rs:

D. Is alles bewezen 1 W. V~I dooc zljn elgen caufesUc. bee imdere Iran, aI,

bij moed beer1, om hec ce oatkenuen, bewezen word('IJ.o B. Zocg vaar verll:laringen • Mljn Heer I Alles wac bij

voo(u hefcenc, zal hlj antkennen voor her Depincmen~'Vaar blijfC de Monicip~llceicf

\'i, lk heb geboord. dac zlj eel! dove Munlcipaar ~ 2oaden bebben: dan • er komc niemand. '\'lie zal mlj

mijne re!s en ceerkoscen voldoen? B. Daar wlj u ontboden hebben roe 11 elgen voocdeeJ,

daar wij II in banden van den Fisca;l badden moeteo !lel!en, moec glj die dragen. Waar!ijk, zollder u gefpcoken ce hebben. had lk op mljn gewecen niet anders kDB• lleti ;dvif~cen.

Terwijl 1vij nog over eenen a11dere za•k fpraken, gafeen Cler~ de Bclef • van welka lit in bet begin fprak, waarop de Heer BUYSKE:Ns zelde:

Die verfchoning ls valdoe:iend. Het Departeme11c ul op n!eow aan bun fcbcijven.

c W. Hee zij11 fcbucken. Ik vorder dat zlj in mijnc cegenwoocdigheld geboocd warden.

B. Zeer bl!Jijk. Dan hoc krijgen wij daar l}loedfg eel! :Brtcfna:it coe? W. Geef

~' '!

, I '

' ' , I ; l I

·---~

$Page 37: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
'

. j'I " J,~- \r ,j I I i >.\ 1,i : ;

'

( 0'4 )

W. Geer de Brief aan mlj, en ik Z41.zofgen ,- dAt;-:zlJ • " d

Vrijd~g mdrghll b~r;;ziiD~_.Da11 ik .. yerzoek,: ar.vAN·D~ij!L m~t name m;g .. genoemd·_worden, .nn,der,,9lijlj:, blj \\fCgf; o;n. boevcfttikken ,uirrevoeren, is hij. klnar, maar _!!en_ eer• EJ.1i;;.iiia_~.dutft bij'.niet•Onder de oogen,_te,z_ie~.· _: ..... ;;:fr.~~ Goed', •;kom.:•.l\aQ. ·om .. ba.lf ,t\rie ; . da11: zal de :Btiet gm-e.ed. zijn: ,01 ; :,, • :.-;" ' ., .... ~ .,,.

l: lk ontO.~g de Brief op ·4en blip3nldetrri!d; reisde-:i~nfton_d,_ n$ar \luis ; . .en•.gaf:de-:Brlef ii.an lier: eerfl:e· .lid ":an de 1\~n-:

nlcipaliteft over. Veroniwaardigd, om dat :k die daad_: befchouwde a!s eene nieuwe poging·vao-de l\'Iun!c/pali~~Jt• om !llii.te beder?e!I _en· om ongeftowd .de .·logeze1en~:1e ~erwoesten, ,verhnalde lk ,. her geeD gefchied was, .De-1\iunic!paaJ ~lEYttR· zulks horende, liet:.mij door zijn Neef :z;eggen, dat de l\iuuic:ipa!ireit oimmer een .Brief over _bet vootgev~llene ln de Gtondverg:idering gefchreven had, en d~c, -_lpdien zalk · cen -Brief dn~r ,was ,- ,door .de Schou; :;.ls

Secretaris. onderrekend-, hij dfe verzonnen bad. · Aan de ~aatheid . van d~ verk.l~ting ko11de ik . nfet _ -twijlfelen, ell: evenwe!,. boc·_ze_er;lk 'l?lst, :d~t L. VAN· n,ulEL een deng· ~ict \vas, rot zul!t een boevefiuk, betgeen r9rzijn oud~· gang moet 11ltlope11, _oordee!de il: hem niet ~wans genoeg. Donderdag mqrgen_ w~~.er verga,deti11g, .en, ~!le de Lede_n vetklaurden : Dat , da11r dooi· !11111 , 11ac!1 op h11n lt1,t .gee11-B1iif

'l/{ltlr (/en ·!Jang , 01•t1· Jut v11111"{fe•'at/1:11e in de Grandi' erg a·

dering, gefchrevcn wa>, de :c.at1k h111111i~t qanging, eii h· foteu tloor ec11 Brief hier l'a1i aa11 f-;et Departe111e11: v11n

;dlgemeell fP"e/,,iju l·rn.ni> tege1·e11. L. VAN DRl~L vetklnardc: g.-en .Brief gefehrevcli n~cTt

g_etekr11t tc lzebbe!I: er bijvoege11de: 11t w11. Nl£T G~~N ,

11r." nEN tK OPG~ROf.PEN. De Brief, :io ik wet ondetricbt beu,. doQr allell gerel•end, wi~rdt door Ct·n expres!t oaar

Rot·

l ' '

llo-rrerda·m:· ge.zo'11den> e·n ·1dCJ · aVoilds ren zi:s ·uren ·op' do .. ,,,-... •·-·

Posr-gedahi:t:'·'· ··· ·;, ·· ·-·· ··· ·. , Dir: Vcicir;e-..iiillene lu de· Vergilder'!itg ·van de ·Muti.icipaJI···

reir lii:b lk eersr nade'rh:!11d "gehdOrd, :i:ijode"lk dieii z~fd~a -.morgett l!llar den· 'Ha:ig v·erirok11e'n. : - -· ·' c: : · ~~;-... ':. ~ ·-

Vr!jdag op iie't- bepa3lde- ·unr, · w~s !k Bij ll€r Dl!pa!-~~· menr; ria dat lk voorof 1an den Se.Cl'et3t!S van lifr · ri:ep3r;e. ment,_ BLOK, gevraagd bad, w're de'-Schrljve"l:''Viin· 'dicn; Brief· was, ·die: lilij'ge~nrWoord bi.d L. v·.-1N naie~:· ·HJt gcen mei hetiekking tot· die zaak -ge!proke·n · wie'rJi;· 'kni 1k;.

- ' ... ,.,.,. .. ,.~ :zo na woordelijk opgcven. · · ·

:.Bu1sut\"S, ~ -Zolide de' I\iullicipaiiieit- ei:i de:·aeet y,m Dll.IELetzijn~- ' ..•

'\VAOITER.- Ik denk j:i; maar ik 'moet u nit U3~in· van . bet voorzirrend lid van de MniiiCipalireic -verzekeien •;·:d~'t · · die Brief, Adte', of ,.,.·ar bet ciok -weze'n m~g·, ·vefdicb: is, 'en ~ii er geen dee! nan· hiibl>en. · ·Wie is.de'Scbrijvcr'·, Mijn I leer? .r_ • - • · ·'· ,,-

•·, . B. L, V.l.N Dn!EL De Sl!CilETAtlls. Dan d!t Is een''

zank die d~n Fiscaal raakt. ·\Vaa"to~ komr vAN na1ci. ·fn_ de Muoicipalen· nf er~

\\1; Om dat zij fchurken zijn', en niet durven.' D~ schour heeft een fchnrkefiuk uirgevoerd.

B. Dar fcbatl;efillk v~n VAN niuEL zal \vel gevonden · wo:d~n. \\'a~r· blijfr de l\1"ur.ic!palitcit?

Ik zwCeg. De Heer BUJsKEl'iS fcbcJde , e11 de De_ur· wnnrdct blunen komende, wierdt nan hem gelasr tie Munl· cip;liteit eu L. V.-IN DRri'.L te gaan llitroepen. Naar Wei~_ n!g tijds kw&m hij berichten, dat daar niemaud wns. flier op zelde llUISKENS:

l\-1ijn I-leer, daar Is nle15 a~n re doe11. _De daad van vAt~ DRIEL beboord bij den Ffscaal. Her Dcpartemfrir- z:it

E wel·

I ' . I

I f )

' '

'

l

• ----- ------ ---~···-·' "-~ .- -- - • < ·--

$Page 38: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
I i '

I !

<~- l1~() );

ll'i:I w"rPn ® M .. ,.. I' , • ., • ., 1., ... e-Jt\" 1s1P.a 1r.~i.t-: ro.!·.hy,q ~Ugt.te-btmi .

her Deparreme11r zal zorgen d - ··:- ··' _g~·•r d ' ar u uwe re.is 'll leer4cisteac

Q!l;f Y4NirR~1i;1: ye_rg'!e~; ~o~9¥P--- J\..l"er bell"dtkiu - . - . r-,a~;i4 .. 1,1,_.d~~r ~e. Il_aill[uw, d z - - g,ro~·"' gedlgvaar d bee fr J laar 'zi1~~· . __ h eu •. _ aa}r, '· ov.er .. welki:!" h!J u 1

%Dl . .al. • . • ___ ,.,,, '-~ re .,_er.v(ligen,: tnders;.: ._,;-F!!f!tP .,,;<iqf, urr dor:Grqndves,ad~·ing · Ik. J. r1, ~ (' , -- - "'r- -wereu. . - . -" :: ~~i:f ~~r~' vqor; d~n, .r~4,-_e_11,VriendeUjke-~~ .. .:_. ·,-: - '

en, P!llg hPe!t.,, · - · . ~;>1a_..,.,e _ irg" · ·r:.<i., u" 1 , . . , .,.

d, 1it1:1r ,~!i .~ IJ!ii g~-~_rLoqfi.: l},og,-een w~ini~-w,:. ~~.,:::: ~,·,··" i;-1n- aar v~ru - · · ,... " ,,..

d: -" , "'-.. , ,,, ... , lit'. C!!' ~-~~o!g_itn. z~r -gewig:ig is -d agr nu in er /andgenoren re bcpale • --- : - - . . ' e1;1; aan• , Dir _\I,,-.,.,, .. _

:···· ~:-~n_.;fc)1_ur/l.~ftn!;;·om- Jllij on~cl. k•·; .. t11rgevoerd is • b - -· ·· · - 11 ..,g re ma ken nv·m I • 1_s uve11 alle verdeoklng. l\'iem~ud .lre.D.-i -~.e~.,.oferisop,.naa11Jv;1.nd l\I ... -

Ptt<via~iul Corn : ' · · :.- .e .. l1~1CJQah1,,e1~~a~.&-her ve·;·' e~ ·,' ·,·. _rnir:e ee,n;Qt1ef,ren:w.ijn,en;n~de!e gefchre·'

, " " at 1e Dr1ef ""rek d" · k

- - ' .. -, ' - . ,,..,.._ en _JS; L. V<'IN DR!EL. Alteea. ait ID b1;ijenkl11g. ...,,. - - ' < -~ .•· • · - ~vme;J?_,·.~f'._d~_rek_cni11g ecqr is -d .

we! of de naam van L. V.llN DRJBL • · • - · · ·'·· aµ -eerfl · h ' is n~gcmaakr-· Het.'

•. , .,e IS ,.9~gsr1vaarfc!iJtnJii!',, om de volgend1; .redenen.' .r. Qe hand van L V.11"' . - .• • • • C--- ·'.- :. - ' • " '. ~'. ~lllE_~_ IS. bJJ her ProvimiaaJ. omm1~.C' en derzelver Dep~rrerncnten z~ef.bekend.- -· - :

• !t. HiJ, ~~eft _re~i;i$ __ v~r~heide poglniien. ge.da~n om mi" re verderven en in die Grondvet d . - .·•· l . .. . . g~ c11ng was 1k als ·· a~-~.kla~er _opli:c·k?rn~n' en in. rechien- ~r~h re ~~rded" z_11n: ;as hem on.~oge!iik.; hij moes: .zi.;h .. allee~ rl:1ande J~~::

e_n_ ~~0!· ZIJn aaphnng, die nier genoeg Vaderland vCrwnesc_ · · · voor hem h11n

-'!· ?m dar hij weigerde '!?or bet Departe1nenrre komen :~atdhlJ '.°er n_nme opgeroepen ives. Een o11fch111dlge die boor'

e, a1ereen RriefopLijn tlann1gefchre~enwas zoud . g~ro_epe~.zi_c~ die _zaak hebbe_n saogerrokken ,~.. e

00 •

d;ivals hh 'd · · • i1ieverzogr · . _ c ~i aang:eroond en na d a ii ·· ' · ' · -- - ·_ e ~ r11veronderzoekg_ed;an

beb·

'

!'

ii;b~liri , W...ti'i' geen Ji~'iChU1dlg1ng i9 ·e~riOVender diili d-lii ~f ·--· ' ...... ---· - ' ., , .. •--!

inaar L, VAN DR1i£:· l3ilr Zicli dar :i!liis Weliie\ia!Jeii; ZO'ude" eeli oriCcbu~dik~·~86 1ia'Da~1~h? ·n~d ·ieneid Zii~de;i eii cbt. m~g inelidO'e'n; :01n·cr~r'lief-D'ej,arfeliie'nt·vau A11:·enf~~n\V'e1~' ::Jjirhet~~tT:.'ra'ir'd ~ r:.:~/.."ii ~iiiE:i.: iS d~'rcn'.r1jver van-di~[ Btfef, · eb: Wei' U1i _i:iktm v~-~ de Mu~1Cfpii1it~i[':'·'w~·r :al6€!-~i1Wi]''a~'n" v~n deMii1ircip,;ien .vaii de'n'KO~rn·diiii d'ei1keDl o\ii:e 'in~fiii'e1.1 di~ zich' ·ooi>r" e'eii' e~d veibo'iideil 'h;ebbeil • om v6o~r:bei1i.eil'

- . ;; ' .. , ' ,. van de Inge_zereneri. le zorgen '· 1rekke,1?zich bet nt~r aari, ~t'

' ; ., , ' ... - .,. "• ' - .. " . "'' . ·~~ ,, ... de' Sclio11r en bli11'Seci:eratis !ieo b-oe11el!uk 11itvoerr ; dur roCh

', • • 1 -. • '" • ""' "' __ ,,,, .,, 'c"•·•i-<T'--r lllir" minfl:e· dar zij hadden 1iu11ue·u ·doefi" ;·geWecir Wiii; hem re g&iasre~ n:i;; den Haag re g;~n ·om zii!b ·re· -iuiV~~en-;'dii:'lif

~-• •'•••."·-• • ''• ,- .u'"" '' .·-•<'0•,J•>! ge11al van weiger1ng, a!s een flrgr en a]lergevaar Jijksr mensc&: ~frezertfii; J~ ; lllliar wilr .Ciioi:r' men 'viln her Depa·r~efu'C~:r~Vaii ~ AJ)ieme~o -fy"i.iz1j!1, ·van lie'i :PrOVinrla~i Coiii:kirl~ el\" B_eftli'!if . . - '. , ....... ]'• ... ,,.~ denken, indlen.die ;z;~ill< Dlei:'"ooder'iog1·en .bertnft"'WOTdr?·. HOe dteP is dail obs v:idetiaiillil:eZo'nke'B'i' Hoiir~iiip.l:i1lgd~' g~yolgeii_ V~~~.d-~ o_~w~nrelin8.1_' _:·' ;;:; · ;- _; --::;c,·._, ·,c:

Her is ·waar·,. ou·aer·he"r ·varrt J)~a:'utifu WiS d0ot ~iii~~I~? - ' ·- - • • • .. , ' ....... ~ •-,o ' _, ,, ::i·-1,•

brniken onze Po!irieke Vrijheid gering , m~ar · Onze D\irg'e"'' Jijke V'ri]heid, Viiliigli~id v~~;Pei'ro·oii eti b~zl~'riilg~ii'Wiiiiiil; ongefcb9oden be1vaard; of onder her ~egeowool:dig:B~fiuu~~J oiiZe Poiiiieli.e Vrijb.eid nieerder" is~-· iS mij onbtk"e~J ~ n]~;r dai is zeker ,dar, 1udlellde rcbtitdtgi! 'doO'r de~ 2~mPC-ie'iiiCi ri.ecbr~r niec ge-t!riifr wordt_, 'clan oii~e' Burierlijke vil]hei~~ geheeJ Verloren is. i\:eik- ~urgi?r iS ve!Jig, a!s de Sei:reratiS van de Geconl!iCueerd!i i\fagr o-p- biiar n~a-m' aiin de HoO!l-s;· Geconniroecrde l\·lagr een Brief vol lasre;ingen ong~l!r.ifr

mag fchrijven, ja zel'fe d!e Burger Diet eens zlju lasreraar kan vervo!gen? \Velk Burger ziju meer zljne bezitt,ingen veiJig, a]s een m~n d!e een open hare val Cc be hand1ekeniog gemaakr heefr, Sch our en Secreraris blijfr, en dus ber vin~

E !t mog¢11

I ·r

/ ~-' l t • I' ' ,, -

• '

n-.~-

''

I, I : ' !' ' . . I

I'

$Page 39: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
', I J

' ' '" Ii

. '

i

. '

--. - -. . . ' Lett. F.

·• --· ----- ~-- ..

' ' '

f ' f· f.

" ( 69 )

... , '

·1 ::,-.c.;: •' --. -.... ~ .. ' - ' . .. ... . -.,.~ .. ,. ..

- /: ., .. ; , ,.,(.,

~RI!, ~~~~.'-~r~~-;.~J'r' .h,~t ·-~~~:r~~~.:~~-~-- L~ ~AN, P~~;.:;·'.;~ elli re ~~~r-~i-~n,,:lloe n.?.?-~a.~eJi~is d¥ !J.~~ i!!;.~~t. h.ii-.~!~ ~c~ou.r,, §~~refa~j~ -~n. 1 ~."'!;~man ,v~p.,pq\reo. afg~~-.'\l!'O!~f • ... ·::.·•' - ·- -· . yoe_g i_k,a!s een I!i1lage Pi! al her_vo[igc, _ . . ...... ,•-·, -~ . .,, .. ; '-"- .: "-' - ·--- .. ' ...... -,~ ...... ··-

vo,o~ . h7r ,.~ei) .. ~~r. ,i_~f. ~zei~n.e_~: _r_e , ~~r~en_, )3 -~~ _e.e_r,~~ plig~- ".,~? ~!l'~.IJ.. ~e~~nr~, ,L,, v~~--l?~l~"' o~t1~nr. ·. geli.i~ ul~ ~ijo.e , R~K£~S.f r!~ b!ij~r, i !Ii.~;~: .~le?~. _,tli~ pit.gr nie_r ,uit C!

!D.~ar ,~.ij,_b.~!q~f.t ~e\)le. d\I_ l~ge,zere.n~n · v~n d~e voo1rec.hW.!!• welke- nan. bun door ,her_ rcgenw9nrdig. Be!luur,.ziju;ge.. [~h·'!~ke~.~;~.~~! hi'j' al~- ~¢~,:l~a_h~~~e~_·":~ dar_-Be_fi~ur .. v~9!: ~I bad ,JrlQ~iJJ.l _zgrgeii_. _ dat-. zf i di>;i voorrei:ht~n. ~!IOf~!l.t ij;~~; i~,,~rif.~.'d.~,iP~r~·~e~d_en.!~~lli-~ !k .~ls bewiJz~~\':'~n. he~ ge!lelde zal.aanv?~~~!'~!-_a_lj~.~P;~~~-W. y~n ~~ £"!11~}gi~~.l!r.~i~ ~ed~J:?._i:-~~:~ ~k- ~-~~~,; ~.~~ ~i Jl~eJ ~!e!. va.~ ,de-,M.uni~ip~;i· !~ir ~;!::.,~~ .~~:'.":?~:.l)er, al. ~o.?r ,ee,?,:_~_~d~~ v_~org~~q~-~ -~~ l~ y.~i.j,hei,~0 ~~-,p~1~, _aw ~~ 0o?~r~ra~J<~ _v,a_n .. \!.~ ~Io_~.~z~.r.~: ~en . . r~,-~~j~~~~~·,_ ~ol:!_~,_,z?~":~i:~!'.· hi_j ;ul~i: .'~.oqrQ~))_a.n: nier heefr re&eng11ga~h .• en re'1;e_n bet_ beOuir geprqreaeer.cl '···-··--•""'''•''"--··········-~

1. Door decreer v~ti deo 6 IVIiart 1795 is aan her Volk. '.-. '. ',.,_ -- ... , ..... -DOk reo p!arre lande her.rec~~ ;_oe~r~eod, .om de ~geri~g te verkiezeo. _J.?e. Muoicip_aliteir heerr in pl~ars .van her Volk. Op 're roepeii,-V1M. B!J~Ji~.r_s:b,e.i;i,oe!)l_d, "oiii d~ __ ;er~

- ' - - . - - ; ' ' . - . . - ' - ' ' , kiezing re doeD, die als dwa~ze. eo d~ugoleren.hun zelve: . -· - ...... '

'ekozen bebbeo. _ . , ~ !I. DO or d2f zelfde decreer is,' artikel -5 , vas1ge!leld: D~c. ,, . -- - - .. ' ' - . " ' - .

alle pecuoieele vootdeleo aa11 de A_mbagrshere11 zullen J?_e~ · 'l!lild Worden; maat dar die geideti. aan Gecommiiteiirdea

E 3 zo11·

I

\ • l' ' . I

\\ I·: . I

t•I \'

\\. ' ' ' .

\ ' \

!

/ /,

••

I

$Page 40: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
' ' ~ ~ f

, I ' 1;<'~;1\. ~ .· I

I ' )'< ----

{ 70 J ' ' c 7' J

lfeer: J/>N_. VAN in1t1tL: 'Cij b/1jfr H!rr:rn!id : ·11•agr·,: ror :ifr: r1 11[:.cl , .. Eeu •da3 d · V~rt \v!l:et.eilr ig· ~<'Zag, die .Ji1i!n" voot3l•

in een .maa ; <die:iiCb een. ~rriot ·uoeutt , rooer-verfdeljeb, lk lnoet tr nOi: .htjvo'egen ·;· d3~.- Ufi' Mun(cipalh.eit '.toelahr;'

d~t lltj: Dijl:graef e11 Pemtit1Jltf!te~rer. van -de:- Paider 1s~· Amp1;eb·, -;di~. na:,ber•-4Wtnigini! vao •kundiften,. Jn een· ·pei"-1 fooD' oi~ mo Ken ,verenigdozijtl_. _,, :• ' · ·- · · ... :

-Dezi.l voorbe111a~n- ztt!ktt'ge11neg:ztj113 'Om de wnnrhtllf•. van herigi:ffi!tde, te bewljz:e'ri:'.ik voeg er nlleen.nogbij3•

dQf ohet vool'21 ·j:!jn 'plig(" w~s , · de ingei'.ereoen· die: -voor• reclireo .r~ doea.· 1gent1'1en , · oiD han . eenlgzins re 1roouen: weri dC;vel'3' :. tlfSl(!D" die ~hun· drnlr.ketr; .las tea ;·. v:tir WC\lrej

i~'!ge\oof,'·.fur ·iiDilere DbtpeUngell; zo ·11ier geheel i iii...;: rllaud5;~eh.dWdbevrljd.tljn;·c ,---:·." :·,: :c '-~- ::~~ .-;n.fogelljk wordi .er 11u , of in, bcr vervolg ee11tg hell. uit·

ae-·ii pe11bilnrmiikla-g diet. laueD ,gebore11: • · ·. ' · · ., 111~"W~nnter-·decme'tJbeteD''e11.11nderii !01fe goedm:en ver'..!:

kOgt :wotde!J' ,.'b~dr:lge11 de :oiil..-n1ren cii-cii twinriB: percent~ Ik z11l ten bewijze cjl'geven-, d~ onkoilren· en verltefen,: di€ de· D!aconie op ~e verkopi11g'; v:in: eenlge ;mep.beletJeifz. heeftJllell.ld'i;.:.~ ::I·.:::> '" ... - .,;, ,.,,,,.:.

-·i~ •Am <i.;. 111.N llltJ:EL voor· hilt verkopen, '7i'•pere~m-.,,. -51 ,·1A1o'~bci:'Gemene L11xi'd, • ·, •- •. ·;-.!2~· ~:;. ,"Aan ·L~·-v.rn'nruu. en Sobepl!nen,. · •1 5 · ~..:..• ~·A11n·_de.Dodci:, •.••.• ·~·.-'. •' • · 1.J: ·- ~ ., 'S'· ·A~n -di! Ker!i·en groren Armen,. • ·•. tt .. ·Du1 iu bet geheel uwmiiin. en een. bslf prn:eDt; 82C·

j nog voor · bet fchrijven: van de condirien , 110/j gee11 b111r· , 'J vd giOor, f 3. t!l; voor lier dn!ibeld, be(de zoni:!er ze•'

gel$ f 3. r!l - ; voor .bet fcbrijven :v\l.11 twee Billetten en·

-] :i.illplakken f 1 • r!l; dus i~ h: gebeel f 8 · 16, her i:;;: ,\ j l " " "

\ \

•

$Page 41: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
' I

( 7' )

nog _me er &n drie percent \vns, · derhalveo ·rlllm- rwinrlgi en .eea half perceu t, m\!er. d~n een· vii !de aii:n orikosren~ : ' .. B[j ,bet verkap~n van··Huisfen ,"daar. de~ze11m1 en een · ~alf.pen::ent. vour de ·1 Scbout'; wegva!t·, 'Wordt ·;hem. dat -

verlles · bijila vergoed . door , andere' voorde!en, · Jk: h'iib de'• reke!Jing.vcior mij, van een h11i3 vetkogt voor-.f 7p8_,.,op'· welke de onkosren be!open f re9-4-·4-,·en daar-;'onde~'f'; t 0 ; , .die de Muni@pgliteit·. verreerd ·.heeft ,_ zijude de·_ be• 1alj:ng· va11 :die: vert~ · -ing gefie!d qnder. de cOnditien,•»- ', -·12~vEeil .and ere !a .. _t; oildet · welke de ingeie1enen i:tieh-'

ten ;: ·is "rle.: Verpondiugea., 1 Her. vefzamelen. ::van. de .Vet•: poo.dlugen:wordr doorgaans '. aan ,de,_miast.aannetnende aan• -. bdile,ed ,_ en. 1ve!, -mer :i:He, r,eeht)'.. rot .bell-det 1-Iog11tete11en.i · Dan, op de Koorndljk heef1 de, Regeriug_ hi:t;befteed: aali; dC:JAmbagtsbee!'. JAN-,VAN! 0Ri1>.t. ,_- eu wel· voor ,ijet ~over• fchot, hoe veel d~;r.tie~raagr·, ;({.an:·ik nier · bepal<:a~ c:·De -

Heer NJil'llDRlP-ril•vtrklaard,;, 11!at;_het .r O:oo~s 1: u_eenu: men (j\t;·.a~llr. dan· beef!_. bij me\!f::d1111 ,ns . el_l . -eenJq_mr.t,Iteteeo.r, · W~11rVjk: eeu-. groorrbe(wpa_r, 't40f ,Qen ;-1:\ur ge\ I::~~ "~: f. :; :

· . :\ioarb·e.e)l, . wier~t;r ~t, jaarl!iks:~a;_1\·:h'm ~ri voor •. ove~ -, ge!aten; dan de Scb~pen WOUTJ>.R VAN Dl'.ll.. Ell.VE·,_ die.:

me=i:~d•n!e~'!s .mo:cI,;i;ebad . .,beeft-J i:ich reg.en i.ij11e,,wlll1?keurige- .h3~delipg~ ie .verzct~n:, •.oordetlde,,.zich.'.ver• bi;nden-,. Oil} re i:~~gen-1 .<J.~t hij _en_. :r._ijue .. ;Medeburgers va11-i.u1k cy11e Jas1 bpvrjjd, wjer4en, P.ec·fleer, JAN.'-.vA.N

oR.W.---dlt bpm~k~od~ ,_-d{.~ng:-aan ,-JdJl~,her.;,aan_.-hel!l

VJJW' pgr-. j~a! -, befteed, wierdt ; dan hij · V?eigerde danr ri;o:.::zijue,l}c_em re,g¢ven, .. Neen re d_u~v~n i:eggen-; ~!~

Ji!>l; VA'.N;,llRl~L -ja. <y_or.d_erd ;· kan -nlet opgefir~ft :blijv_en., jlij. ee11e· b:em .rJs,..S.Cliep~ll. af;:_n. ·DDllf\D~R-:Wie,l'dt itt-

'') - - ;, ''. jr,~.,i~,, J·i·: . " ~-· (:1·1 >:c;ziil/'.Co·

I ! [ ' ' f '

\ '

t. I

-··. ----·-----·-- ·-- "'

( 7j j .. -

il_ijne plaars benoemd, en i:ijo ee1~e d;ad als Regent was, dat aan i:ljn voorfiel wierdt ·vo!d~an •

In her jaar li96 beeft d~ l\lunlcfpaliteit her voor elf jaren a~n :r.ijiieu Zcion LOO£WlJEt vaN .DRIEL gi; .,. ' - .. , :',·:· : '·-:~:· .. :::: .. ~'"" .. )".' ·-geven. . . _ . "~-. EenC-b~ra1liii~';··dfe: rbr;·OiidJib~U;J ~~i~· ... h:e;-.. ti~; 9~ 'de ingtii-Ciiili'e'n 'lrgr 1

;" j; 'iii er ritl~ilii'r~ Ji:~k-~Dd ~. ·. 'Cii. k'D'u~e: 'veet v·~rili1n'ile.rd. -WordC~'" i:i~·n·"Jiiiir; v(:l'tt~ bij 'f ~'~' ~ttder~ i'ele~Ciid~eid: ·'"~·· · , '. :..~ ,.,. : ·.: ·. · : ·- ~ ~- : ,.

.

--- .

. - ·'' . , ...

' ,,,-.,,. •, ' ·' ,. .. ,, .. -·''""''''

·,

,. ' •. ' .

•

··- ·•-·· -····· , ...... ' -· ....

___ , '," ! ... , .... ;' ..

"'" --- -· -..... "

·~--· ... !•>'i_ .... :j-,(1_

- . .... ~ ~--·- :,,." ,.,, -·-·-- .... ' ~·.- ,._._,:_:;...,t' ,;,.\' ·-~ :;-.,; .

' - -·-' ' . '' "••<>• ·-

... ,. ,,.. ' . . ,,, ~. ' ... ''

.,

...... _'.' ·" --:: .,~ 1.-c:..~

" ...

i ... ~L;

\, "'' '•'A•• •" ···~--

..

I

$Page 42: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
I

I I

' ·' - '

.( 14 )

Lett G · ·' · · ·· ..... ,, ........ , ............ -,, ... ..... ~.,

~:r.·:" " '' ··:~ .,,.. '"'"-" •",''.I 1':oi. •<' <;o,

He'i 'viirig'e "bijiia a·rgedruk'r zi)n1Te: 1 ·~o~r bfe;;ce~~ • p""""'"

e1.~~e, ,P10i:,!~; ir~t~~JIJr ~~m ·-~~r "J:?,e9~et)f}l1A~!.'. or·;:O.~~~ii:°t ~re. zg!/f:~;-~f,, l>'.,~~J:?~? ~ , en ~o~r it.irt·,.v,~.~~i~-!!~,~~ v,a~ ~~~;~~ ,r.eir~: ~~!I,. d~e, :~ ep r ~[ t!n r~: p_ ~ ~ ~ ·Y.· "1, }'.r; I n y qi~ ~~ q ji9J!a. ~~ he1 denkbeeld. van \'rijheid uitreroei~~1.;.,f~.~~;:._1u~Jj~f~ vooroa111e Blidr~ge ror de Historie va!J her Despuri1mus mijne Land~noien nier onrboude11, i:n breo~e die onder de Bij!agen. - · . ·

Do , deri11g, geri!lg.

l\Ieij 111as, door ee11 bc011it van lie Gron.dvergn• bepanld tor de jaarJijkfche 11eraiideri11g i11 de re·

De Muoicipalen hadden een'belluir doorgedrongeo, wa~r door aan hun, die ~fg11~n moesien, her Sre~1rechc op hec verlrir.zi:n van Municipaleo wierdr 1oegekend, Aan zesri~q Burgers, ·da3r er nier me.er in de Grondv~gadering verfcheoeo, fiond dus de verkiezing v~n Rege111en; van deie Wareo er rwaalf ano L. vi1N IlllJEL verbondeo , en alle

voorfle!len die de vier overige deden, wierden verworpen. Nier Uic onkunde, maar mer opzer, \·erwoes11e de l\lfu

nipalireir den Koorndijk. Gerrouw aan mijnen eed, aatt God en aan ber Vuderland, deed ik ~!Jes, 11·a1 mij mogeJijk was, om de Ingeze1eoe11 ie redden; dao zondcr enlg gevolg. Ooaangenaam en 1reurig 1vas her voor mij ~ de meoigvuldige klagren der Iogezctenen re lioren, en ·bun re 2t~o _weigeren va11 dat middel, her geeo de Voorzienig• be1d in b1111ne banden fie/de, om zich 1e redden, gebruik te maken, camenrlijk door her oiroeffencn van bun Srcm. re1:br io de Grondvergadering , zich van die rrouwloze

~'.) ··•\" ... , -~

--~-.

I

~-------~-~-~-~-~-~-~-~--~--~--~--~-~-~~~"\'.'"°, ~-~'"'"'" ~---~~--. . - ...... , ... - ................. ----

~~~~11r~11. 1e .. b~11:_ijd'.H'. H_er "':s .tyl!n~, ~u11pe werg~rl11j: v,;rerdr gebore11 uit eeo gemoedst>ef1~1aar, ~p d~r beCw11,~f voi~Jirde eerbicd; .d;in eene pogi11g re doen,.om.h~t-Wll~· '-~- . ' : . ·- ' ' - - .. ' ·- ' f:n~~~o,. ~·1.s !: ~ls }lur.g~r en qls .. ~~ra;f, fP.ii11.e ~ P!\~hr.1 , ;; n~n JO April 1797 leide lk !Ot een.g~\11:l~9?g yan EJ.iill'

l}f~ef!_11_9er)n.~ ...... .Ile."· pp.1\.'ek~iH& ~er,. 4P.Q~~Jc~ r : .~il~'-i.di; beleider~. 11:;.c ;I ,-:~us: !l~~-!11 • 9,m ulr .h~.11 'IJ!R~~p.. :z:e".e.q:!l!-a~ nen re· 11erkie2_en, ann 111ien de zorg '.~!lf!r .. b_er ~qi! ,4_er behoefrigen 111lerdr ioeecrrrou 111d, na~. ~qp_i!_~\in~eq ~ lf 3~

Na ee11e .:?~ff I'J1i~.e¥~~ .ve~t-l~r.i!IJ? va~ _A~": re_x.~ ... ,µ::iai~r~ i~'~'~' 11.~!D_~o,i~.~-' 1p_e!r~k~e_l)j~, r~~ ,~f !~\::~~go.~~!l'.e:~~ ihinOighedea. Ik betoogde:_. , .. ..,:--;.~·.,, ~; ,,, .

1 f,oa:

I. Dar zij, ~an wieri een \'o_t~c.i:l~~;~Of~ v.'t~~--JilHlll~ bCl~ngens · roeverrrou1yr, k!Jlldig_~ ~ ~e,r~!{.kl _i -,~.~dy,a;e~~~

~~~oe.~:;2i)11, D?f;r~~!.::: 2 _ ,,., .. j ,_ ._. -"-: 11 ;-:,,,;, ~ ,•,iil i. bar her de plichr van. elk Burger lsw~ .4!!i;~df,'~~

~~~\lD~ : v_:_'l_.~.e§"ente~ ~~.~or b~r . V,ol~ ll"fffj:h}.~,~r ~ _ _Re~,.~ij._llt: r!?~ , !e 11!~~~n-~ -~af -z_~lke; ;m~n.g~f1,-'..r;~~~f!fR?~,W:9\"~e.i;i~'fr~-IJ ~a_r,,l;ij .~P~~ r.o~ ~ ~-~~ Yn4tr.~a~ita~-e~l ~~.!!~~o~~µ,qp~ vF~ii~~-9q_rd~!i!-~:-~!!~., vp.~~:.1~,.nr.~.e}~,D ~.,dje,~i.t.~~ ,!W:ffll'9 !?Jl,..d~~ P,f'.~_h,, ~e?~~e~._.'!".O~-~\l: ,.,. ,:: , -, _-·,:. r·"ri t;;,;~ _.~~ .~-~D.oo_~ lll'.in~ Jl~denv,o_~r~~~~e.r.-t!'.elle .optyff~\?&g

<;I_!!. kn,!l~el!_ ~f,k\ed.. a~~ .. ?e 'fe11~.!l ,_ e~;:~D!;l!JC l,i:[£!e !.sf \Vit Y~.~.~~JaE:d :1e ~~-w!j~:el!~ ~po.r, op .. ~~11. v?f~ndep ~q~1 W.,M G~4?!14!~rgadermg,. ~~~ _ Stel!ll:~<:_b! .,.oifreoe¥:e~n~!:1 J' ~P,.,,~og; zifh_,..d_~ ?ooga_~h!in~_ v:.aµ. h,e~ V!Ji,k .. v;in_ ~oqalj.~ ·-~'~a{~ '\'"ei_ieg~~~-~?r4!gp<s ~aardig re m,akei;i~. ; . .. ;i I ,,. :··- p.{!

_:P~.s na~~f!!i~~~gs !Ill'.' .';lier ·U!"ell Yt')e&:d.r de:B11rgerij .49,Qb h,~r ., kl.e~pe~:v.~p , ~.~, k.~Jc, ~II:- ~et~.@~-~l!- ~?.npl~~~ V~J;!.. e~fi,.~iljer rege~ .dfll vo,lgi;uc!p,d~g, :d~ ~rg~s;jel!.

n~~~-.°:~e~,, _fef. vi;r~_i!:i:.ing _yan :~uni9Pa!\m opg~oe,f~ii Of pea bep~a_ldeo tijd w2re11 negen eo dertig BurgerS; in da

• KttL

• _.' ~----· -· ~-

---~ ' ·--- - ------- -·-· --- _,_ -----

\

\ .I I

\

$Page 43: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
r-c.-~--,----,----,= i

! I I

I

'

r~~r'k, Elk i:ir1i.i in 'c~'ii ger~tielde or'Jer In ·dii bankeii·~of -Op"f!:Oeleri 'Ziffiio; -, ··

·-·:arca:·h:ilf_r!1"T!··kl;·~in r. nh't>n: in dekerl(, jiing'.dezei~-{

do_or'e!l ·1erng';· zDnder-'ee!i Woofd· r~ fpreke"n', zondet Jem~nd're groeren·;· '· ·; · '! ~ ~-'-E~n'qnarrler d~ar na kw~m 'hij en 11, 'BotNDli!l Werle'ii!l ~-~~K.~t1::;'d~ (aurne· fprak nlleen ea 'we! j'iJ'li"~lis rniji · ~"B.'D.ig1Doiiitiiri!. - - ·· · . - _, .....

- ' .. ' ' ' ·'-W?D~'i;''Doetfderr" - ., : ~ 1if :· '1'tn~ 'iii U1 hte~',' ·· 'Vii' b:e~beri 'er· ii. Uir~e7.ef, '=--W .:.·oat 'is ... Wa~f; 'dOOr . giiwe!d · ;: -~ao ·<liar· ·O\rei' mo et· n:dCr gefproken 1vorden. _·,,·· .: t<t;''lk doe er''iiieN19ai:.' ·; ,··.:;: c~,,~~tilc·h~ngf·~lfii~u ~r\· · r. ··--··

I-lierQp giogen beiden been , zonaer·-- da'r" ie'mand:'~~~ #Obrd::rpra~ .• :? ;~:;:"-; - 1 ,--

0,D~ar. l~ll ~reir: ~Uren:. ,,·iemand · 1:'~·oiu · ;· · v ~izogr' ik d~~'. fe"rfic'ii G'e"i::cui:illl!!fef'.fde"n'\r~n· de· B11r

0

gci'ij w:-r:EVER~ 'hc~~-t!\?~f(;ijfCipn~ rcl?, 1e: :k~~~;· ·o~ -r~ fiof eti ';': CJt ~r" n'~g ~ IDe~i' Bllf ~et5 Z'oud~h:i::·om~i<;~dif .:._.·e'rzb~li' dr0ng~n' kuen. ~aO. ''i-i; j · ,ging been, dan op !lraor kOWC'iiile;''~~ii·hij'h~;1-'n~ar'li~i~: giufi'~"mfl'i11fu ~:m:.tJeg~dbpureerd_~il . w~;ger'ae~, re 'kbni~·n. jiij 'if~Y:--il1~i- Vi.11; Jait"tiJlie" l\f€dCbilri~fs

0

k'~~·1iis" fll · ;;1g~~' m1eeii Widtdt ·be~e'era ; 'iiie~ het' \J_er~··-a·~r·: ~~iki~Jn:i: vO'o'rimcgafti:·, 'o'ii~'il:ii ·Ja~ 1 tl!p:l~

1

!df :tif d~re'e'd~ id~g·· ~oorij;"i ';;.i~i-J · ifu'"~i 1=-._.0ttg~~g&Jkei'1li~de~ il~~r .-hi~ni~'rla · ,·--eJ:a· ~r ~rer::,r · . ·- ~ di,.

Dan op rnijn raad zii'g-inei1 ei vaii'a"f, "Cii--ii.!noOf:' n:i 'ci~r: o\lid ', i:liC-iiiOi ruiniiler -di: Vef~~ ilerlni bijgi!iJooiiil ~:idde,11: flD''cie~Gtfcoriiffiitre'liide'n; 1t"k:Vitts v~riiI~:i'td·ha dden ' b;Crei~; t6-~i:.ij1r; · Om• dehverki~nn·~ te 1dcieH ,' 'o'iii" ·eeli · R~q~~s'r' a~h Ji:bf' P.rOViti1.raa1 1 ·cominlii~· a~n,.re- biedi!o; cii'ic'Vefioi:k~' 1

.'..r:;,-~-·:_:· ·' ;:::.:.- .. ::::.';.:.'.:.;_;:~···'.:--"biJ-

,_.; j '::

. ~

11 " !1 ,,

11 I, ii ' '

•• .

( 77 }

bi} bun Sremrechr g~handh~afd ,.r.'? .~Y.D(~-~, 1!~.t,ge,e~ .• ~k gefchied is.. · ,. ... ,,. · , '":" r•,'•'1

.Dir 11 eeo nauwkeurig verhcal __ va~ b_~r .. v_oorg_e_val!e~~ Ik Za~ erke~nen, cl_3t ~e lV!uoicipalire!t en hun aa~~~?; 1; ~t~~de d~r bun~e ~e~~rfng ~~n ~~nde. ll~cl, ;"'q,t>l~vell, ~-.n. door de eeu _of onderc daad van. ger'~Jd,in_ ~nu~~ P~~-r~'. re. blljv

0

en , .om her PJ;o, rer "'.erwoes.rJog v2n, ~ezc pla~rs ;o,

;e kunncn v~lei,;d'iiien, en g~he~] .. reo~Uirv,o~r_ 1e.bre!)ge~.~. dan nier minder,, dar _de Burg~rs ~un_~~n .Plj~t .. ~ed~.n,,p da1 her eene openb~r~ be!edigin~ ~a.? her Provin~a~.l,C,~~..:: mirrC zijn zoudc, re ge\oyen, dar., al!e de ~~Jiln~e~.,Vl!ll:de l\luniciP~!iteir bun zoud~n ove~~~le_~ ~ o~' r~ d~cr~~~~:e!l::-~ ket l'blk 1•1111 den Ko~tr.diJ'i: 11:11_.g, ~'.111.~1". ~egente11; ni~t; ~~r~. A:ieu11, maar tlat ;11aet gefehiede11 dooi; !1eti q_a11.ha11r. "".'J J;~P-•_ Pie geregeqd hebben • . lk heh du~ nier nodii< !it:11 rec~r:v~n de op~ekom~~ Burge_r• <t: b~w)jzen: De decrercn -~~n de11 31 Januartj _en 6 M3arr 1795 zijl,l zee~ klaar, .. ,.

Dlt 'oe!r ook de 1\1 unlcip~lireir, .,ea. daar?i:z ,gee fr !Ile.~ ~001 , dar her_ is , om da~ ik daa~ -_wa~,; ~'ii~ '· wie .v.o,e_lr,

nier ·, dar bet een voorgevell is, Her is wanr ~ -g(:iijk ik in deze _Bijdtugea .verba'Oll~_ ~~~ ~

dar L. vhN D!\IE.L en zijn ~~nhang mlj, n_a n:~i g~fio~en te he~ben, 11ir de Verg~deriog bebbeo geweerd, Dan be~. was een da9d van geweld ; om nier vermoord 1e word~n- '· moesr- ik h~er.~aan: din de we1 bepa9ld, dat, wnnneer er verfchi! or.r!ia~r, of lemand al of nier Sr,mgerecb1igd i~, her dan in omvra3g moer gebragr \\orden, en dar de me,·rde;heid don b-•Jloor; don dJt is nier gefcbied, en ik h~h b~r rechr her r~ vorder€n - dear roe was tk opgekomeo , en ik beo verzekerd, dar de gronden, die ik z:tl ailnvoeren, voor miju goed recbr, aan ~l!e ooparrijdtgen

il1hage11 zullen. Dan,

\

$Page 44: 22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1$
-~-·----··"··

;;;.tlalf ·; ·-' ~!jh~ ;:?~$WOOr!iig~~itf iv-M ··!teen'· efo1J"Oi!bdiP teden om weg re blijven; d~ar ik h~r be!luit def Ve'tg1·~ai lifi.ir' fu'd~·r 'e'i!l'i!ietl!ji-eli-; .- eil.-~~~ets --fif!.rfb~:l\'-betl:·- rii: ·Mu· d~JP11i1¥eir o cieof t · ihijile:· :da-deO· opfoeY';- zel!r' iii~ -;re· fci:liinlt ViJ. o!eb· "'Cab:i..1f, di!! ·~fii!"P'o):iil'i;Ct-.' · o'Gl· "h"Cl <l'~J~i-lalid1 t~lfeU6ud~ti: optcle~:-n'Oeihc';' Ol!l d~r hiln' gci2aif d'a:ir'· Jo'lri> -v-e~oi~~d ~ wcitdt. ban: t~ · b·ec: · opr(ld~, : drir ·-~fj:frid!ill :Viiii1

lie~ v'aderJ:ina· o'petii:la~i--g~iDiiali:t Warde-ti•} · .· ::.Is' b'ei- dpfi;~f, · dat · :e~lt Cecrdar zijtiil 1\1.rdi:bufg'er's o:i>' wttir~ro't: eeo· 'a'~iia'; Wei~!!" ae" N:itioii~'f € · e·anvenrle nlet' :iif~'fil 'a!s :ae: pGgc ~an' -~lk' HUrger b'~r~~i~·wa , til~~r · o'if tie1keiS li:i1aiilii' doDr"h'u·n · nr~f' bep·a~IJ.: Li'?· Dit· zal nte.:iii:illd:t'~'eliem·men'; 'r!ti ~·eet heh· ik oier g&d~an· _: alibdet' lllh~t- i'k nil!r dDeii; 'cirri flii)1ieri eed 11i.et re bt-ekc11~ :: Ik''~lnilii;' 11llc•'- m~~ ilfe bedel ,-'d~r··d:t:gtvnl door· dir WijZe l/oOr'ileiifi11eJd z'do -m~gi t>ealerfl wbrd'e11, diit dil' Iui:ezereaen· v~11 det?'pJi:ilrS~ v'er!os'C \vori:!C'ti'Voiil Regen~ t~ii·; dte ·11n11 - vetrtouwei;- On1v.13r~ig- zlia;, eh· aat· h!j de riemme;s pezrete to('t'-·zfJne'ver!iChreflde gCnailil~ Oin zulk'e· m~nnen re verkiezeu die voor-hutl'li'eil z·otgen·, en d~~r' t!SOr'h'nn Jei'irOuwen':#.iilTil!g i!j11. · ·

··'Ik;:zn! het ge\lo!l er v~ri ~~11 de LezerS medei:le1e11.- Op· d1ir' g!j' uni.er· ons· zbiidi-~unne'n vrrb!ljde'n, ·or dere'u iii' oiize drciefiieid: ''

' I f

i-· ' '

Documents

22921.pdf' ' ;1,. ' . • • •. ' ' ' '":· ' ·-· ' ' \,:__ • • '-• ' -' . '' ' '-. . ; . '-' . ' -. ·.· ·,· ~~ ,-, ;,.,,·. . ' ' ' I ' ,. . ' ' ' 1