27e voortgangsrapportage 1 juli 2015 31 dec 2015

www.ruimtevoorderivier.nl

27e VOORTGANGS-RAPPORTAGE1 JULI 2015 – 31 DECEMBER 2015

Ruimte voor de Rivier

27e VOORTGANGSRAPPORTAGE1 JULI 2015 – 31 DECEMBER 2015

Fotoomslag#WerryCrone

Noordwaard

INHOUD

1. Inleiding 61.1. Opdracht 61.2. Leeswijzer 71.3. Samenvattinghoofdpuntenverslagperiode 7

2. Hetprogrammainzijnomgeving 92.1. Bewakingdoelprogramma 92.2. Organisatorischecontextensturingsfilosofie 92.3. Raakvlakkenmetandereontwikkelingen 102.4. Communicatieenkennisdeling 11

3. Descopevanhetprogramma 13

4. Planningenvoortgangvanhetprogramma 154.1. Mijlpalen 154.2. Voortgang 154.2.1 Voortgangverslagperiode 184.2.2 Waterveiligheidsdoelstelling 184.2.3 Programmabredethema’s 194.2.4 Belangrijksteontwikkelingenopmaatregelniveau 19

5. Risicomanagementenauditing 245.1. Toprisico’sopprogrammaniveauenbeheersing 245.2. PostOnvoorzienprogramma 265.2.1 Benoemderisico’s:perthema 275.2.2 Onbenoemderisico’s 285.3. Auditingencontrol 28

6. Definanciënvanhetprogramma 296.1. Programmabudgetenprogrammaraming 296.2. Uitgavenenverplichtingen 306.3. KasritmeRuimtevoordeRivier 316.4. Ontvangsten 316.5. Monitoringpostonvoorzien 326.6. Internekosten 32

Bijlagen 34Bijlage1: VoortgangNURG-projectenmeteenPKB-waterveiligheidsdoelstelling34Bijlage2: Communicatiemethetparlement 36Bijlage3a:BudgethistoriePKB-fase(2002–2006) 37Bijlage3b:Budgethistorieplanstudie-enuitvoeringsfase(vanaf2007) 38Bijlage4: Opgetredenprogrammarisico’sRuimtevoordeRivier 39

ruimte voor de rivier | 3

Apeldoorn

0 25 km

-31 cm

-11 cm-19 cm

-26 cm

-41 cm -14 cm

-9 cm

-71 cm

-18 cm

-10 cm

-34 cm

-5 cm

-8cm-8cm

-7 cm

-6 cm

-8 cm

-7 cm

-13 cm-8 cm

-9 cm-6 cm

-2 cm

-1 cm

-12 cm

-11 cm

-27cm

-30 cm (R)-17 cm (N)

-3 cm-3 cm

-12 cm

-3 cm

-11 cm

-10 cm

NIEUWE MAAS

NIEUWE W

ATERWEG

OUDE M AAS

NOORD

DO

RD

TSCH

E K

IL

HOLLANDSCH D IEP

KRAMMER VOLK E RAK

NIEUWE M

ERW

EDE

AMER BERGSCHE MAAS

MERWEDE

WAAL

PANNER DENSCH

KA

NAAL

BO VEN-RIJN

LEK

IJSS

EL

REEVEDIEP

Apeldoorn

Deventer

Zutphen

ZwolleKampen

Arnhem

Nijmegen

’s-Hertogenbosch

Gorinchem

Rotterdam

Utrecht

230 cm ↑

-6 cm

IJsseldelta (R)

Westenholte (R)

Veessen-Wapenveld (R)

Keizers- en Stobbenwaarden en Olsterwaarden (R)

Bolwerksplas, Worp en Ossenwaard (R)

Voorsterklei (R)

Volkerak-Zoommeer (R)

Cortenoever (R)

Scheller en Oldeneler Buitenwaarden (R)

Nederrijn, Arnhemse- en Velpsebroek (R)

Hondsbroeksche Pleij (P)

Huissensche Waarden (R)

Millingerwaard (RN)

Lent (R)

Waalbochten (R)

Rijnwaardense uiterwaarden (N)

Suikerdam / Gendtse Waard (R)

Welsumer- en Fortmonderwaarden (N)

Doorwerthsche Waarden (R)

Meinerswijk (R)

Renkumse en Wageninger benedenwaard

en veerstoep Lexkesveer (N)

Nederrijn / Geldersche Vallei (R)

Nederrijn / Betuwe / Tieler- en Culemborgerwaard (R)

A�erdensche en Deestsche waarden (N)

Machinistenschool Elst (R)

Middelwaard (R)

De Tollewaard (R)Lek, Betuwe, Tieler-en Culemborgerwaard (R)

Lek, Alblasserwaard ende Vij�eerenlanden (R)

Lek / Lopiker- enKrimpenerwaard (R)

Munnikenland (R)

Avelingen (R)

OverdiepschePolder (R)

Amer / Donge (R)

Bergsche Maas / Land van Altena (R)

Biesbosch (R)

(R)

Zuiderklip (P)

Noordwaard (RN)

Honswijkerwaarden, stuweilandHagestein, Hagesteinse Uiterwaard en Heerenwaard (R)

Oude Maas / Hoeksche Waard Oude Maas / Voorne Pu¡en

(R)(R)

Bemmelse waarden (N)

Midden-Waal (R)

Waal Fort St. Andries (R)

Beneden-Waal (R)

Steurgat/Land vanAltena

2Pre-PKB*

Voortgang

Ruimte voor de RivierStand van zaken per 31-12-2015 (VGR27)Uitvoeringsperiode

’13 ’14 ’15 ’16 ’17 ’18 ’19 ’20’05 ’06 ’07 ’08 ’09 ’10 ’11 ’12

39Ruimte voor

de Riviergereed na 201613

5 vervallen

10 gereed voor 2015

15 gereed in 2015 (incl. 2 HWBP)

6 gereed in 2016

NURG*

7gereed voor 20102gereed in 20131gereed in 20162gereed na 20162

gereed in 20111gereed in 20081

uiterwaardvergraving

Maatregelen

dijkverbeteringproject

dijkverlegging

kribverlaging

ontpoldering

kadeverlaging

obstabel verwijderen

zomerbedverlaging

hoogwatergeul

waterberging

bypass

Programma’sR Ruimte voor de Rivier (RvdR)

N Nadere Uitwerking Rivierengebied (NURG)*

P pre-PKB*

*) Deze projecten maken geen deel uit van Ruimte voor de Rivier, maar dragen wel bij aan het doelbereik.

4 | 27e voortgangsrapportage

STANDVANZAKENUITVOERINGRUIMTEVOORDERIVIER

Apeldoorn

0 25 km

-31 cm

-11 cm-19 cm

-26 cm

-41 cm -14 cm

-9 cm

-71 cm

-18 cm

-10 cm

-34 cm

-5 cm

-8cm-8cm

-7 cm

-6 cm

-8 cm

-7 cm

-13 cm-8 cm

-9 cm-6 cm

-2 cm

-1 cm

-12 cm

-11 cm

-27cm

-30 cm (R)-17 cm (N)

-3 cm-3 cm

-12 cm

-3 cm

-11 cm

-10 cm

NIEUWE MAAS

NIEUWE W

ATERWEG

OUDE M AAS

NOORD

DO

RD

TSCH

E K

IL

HOLLANDSCH D IEP

KRAMMER VOLK E RAK

NIEUWE M

ERW

EDE

AMER BERGSCHE MAAS

MERWEDE

WAAL

PANNER DENSCH

KA

NAAL

BO VEN-RIJN

LEK

IJSS

EL

REEVEDIEP

Apeldoorn

Deventer

Zutphen

ZwolleKampen

Arnhem

Nijmegen

’s-Hertogenbosch

Gorinchem

Rotterdam

Utrecht

230 cm ↑

-6 cm

IJsseldelta (R)

Westenholte (R)

Veessen-Wapenveld (R)

Keizers- en Stobbenwaarden en Olsterwaarden (R)

Bolwerksplas, Worp en Ossenwaard (R)

Voorsterklei (R)

Volkerak-Zoommeer (R)

Cortenoever (R)

Scheller en Oldeneler Buitenwaarden (R)

Nederrijn, Arnhemse- en Velpsebroek (R)

Hondsbroeksche Pleij (P)

Huissensche Waarden (R)

Millingerwaard (RN)

Lent (R)

Waalbochten (R)

Rijnwaardense uiterwaarden (N)

Suikerdam / Gendtse Waard (R)

Welsumer- en Fortmonderwaarden (N)

Doorwerthsche Waarden (R)

Meinerswijk (R)

Renkumse en Wageninger benedenwaard

en veerstoep Lexkesveer (N)

Nederrijn / Geldersche Vallei (R)

Nederrijn / Betuwe / Tieler- en Culemborgerwaard (R)

A�erdensche en Deestsche waarden (N)

Machinistenschool Elst (R)

Middelwaard (R)

De Tollewaard (R)Lek, Betuwe, Tieler-en Culemborgerwaard (R)

Lek, Alblasserwaard ende Vij�eerenlanden (R)

Lek / Lopiker- enKrimpenerwaard (R)

Munnikenland (R)

Avelingen (R)

OverdiepschePolder (R)

Amer / Donge (R)

Bergsche Maas / Land van Altena (R)

Biesbosch (R)

(R)

Zuiderklip (P)

Noordwaard (RN)

Honswijkerwaarden, stuweilandHagestein, Hagesteinse Uiterwaard en Heerenwaard (R)

Oude Maas / Hoeksche Waard Oude Maas / Voorne Pu¡en

(R)(R)

Bemmelse waarden (N)

Midden-Waal (R)

Waal Fort St. Andries (R)

Beneden-Waal (R)

Steurgat/Land vanAltena



IndeverslagperiodeisbijvijftienRuimtevoordeRivier-projectendewaterveiligheidsdoelstellingbehaald.Daarmeeisintotaalbij25maatregelendezemijlpaalbehaaldper31december2015.DezeresultatendragenbijaandewaterveiligheidvanNederlandalsgeheel,waarwaterschappen,gemeenten,provinciesenRijkswaterstaatcontinuaanwerken-nuenindetoekomst.WantwerkenaanwaterveiligheidisinNederlandnooitklaar.

1.1. Opdracht

DeNederlandserivierenkrijgensteedsmeerwaterteverwerken.Hetwaterpeilstijgtomdathetsteedsvakerenharderregent.Daarnaastdaalthetlandachterdedijken.In1993steeghetwaterveront-rustendenin1995werdhetgevaarvanover-stromingzohoog,datuitveiligheidsoverwegingenbeslotenwerd250.000menseneneenveestapelvanéénmiljoendierenteevacueren.VoordeNederlandseregeringvormdendezebijna-rampenaanleidingteonderzoekenopwelkewijzedemiljoeneninwonersvanhetrivierengebiedbeterbeschermdkunnenwordentegenoverstromingen.Ditonderzoekleiddetoteennieuwevisieopwaterbeheer:geefderiviermeerruimte.DezevisieisuitgewerktindePlanologischeKernbeslissing

(PKB)RuimtevoordeRivierdieop19december2006unaniemdoordebeideKamersisvastgesteld.DeopdrachtaanhetprogrammaRuimtevoordeRivierisomeind2015hetvereisteveiligheids-niveaulangsdeRijntakkenenhetbeneden-stroomsedeelvandeMaasterealiserenconformdePKBenvolgensdewettelijkewaterveiligheids-normen,endedaarmeesamenhangenderuimte-lijkekwaliteitteversterken.

DewaterveiligheidsnormenschrijvenvoordathetNederlandserivierensysteemeenpiekindewater-afvoerveiligmoetkunnenverwerken.Ditisdemaatgevendeafvoer.Dezeisin2001voordeRijnvastgesteldop16.000m3/sbijLobith.DeMaasbenedenstroomsvanHedikhuizenmoetin2015eenmaatgevendeafvoervan3.800m3/sbijBorg-harenveiligkunnenverwerken.VoordeIJsselwordtdemaatgevendeafvoerverhoogdmeteengezamenlijketoestroomvan250m3/svanuitdezijrivieren.

Omtevoldoenaandenormenenomdemaat-gevendeRijnafvoervan16.000m3/sveiligtekunnenverwerken,wordenop34plaatsenmaat-regelengetroffendoorvoornamelijkmeerruimtevoorderiviertecreëren.Alleenwaarhetonmoge-lijkofteduurisommeerruimtetescheppen,

1. INLEIDING

#RuimtevoordeRivierDijkverlegging Cortenoever.

isdijkverbeteringalsmaatregelopgenomen.DezemaatregelensamenvormenhetprogrammaRuimtevoordeRivier.

Hetrivierengebiedwordtdoordezemaatregelenbeterbeschermdtegenoverstromingen,uitgaandevandebijdePKBgehanteerdemaatgevendeafvoer.Demaatregelenbeïnvloedenalleendewaterstandvanderivierenbijhoogwater(metuitzonderingvandeverkortezomerbedverlagingBeneden-IJssel,dieookeffectbijlaagwaterheeft).Bijhoogwaterwordenmededankzijdezemaatre-gelenopsommigeplekkenwaterstanddalingentotwel70cmgerealiseerd.Ookwordtdenood-zakelijkemaximaleafvoercapaciteitvan16.000m3/sbijdeRijntakkenen3800m3/sbijhetbeneden-stroomsdeelvandeMaasbereikt.

HetprogrammaRuimtevoordeRivierheefteendubbeldoelstelling:naasthetvergrotenvandewaterveiligheid,wordtookderuimtelijkekwaliteitversterkt.Concreetbetekentditdeversterkingvandeeconomische,ecologischeenlandschappelijkefunctiesinhetrivierengebied,dieeenbelangrijkonderdeelvormenvande(inter-)nationaleruimte-lijkehoofdstructuur.Voorwaardebijdeversterkingvanderuimtelijkekwaliteitisdatergeenstrijdig-heidmagzijnmetdehoofddoelstellingvanhetriviersysteem:eenveiligeafvoervanwater,ijsensediment.

HetprogrammaRuimtevoordeRivierisop15mei2001aangewezenals‘GrootProject’.ConformdeRegelingGroteProjectenwordtiederhalfjaareenvoortgangsrapportageopgesteld.Dezezevenentwintigstevoortgangsrapportage(VGR27)gaatoverdetweedehelftvan2015.

1.2. Leeswijzer

DezerapportagebeschrijftdevoortgangvanhetprogrammaRuimtevoordeRivierintermenvanscope(hoofdstuk3),planning(hoofdstuk4),risicomanagementenauditing(hoofdstuk5)enfinanciën(hoofdstuk6).Hieraanvoorafgaandwordteenkortebeschrijvinggegevenvanderelevanteontwikkelingenindeomgevingvanhetprogramma(hoofdstuk2).

1.3. Samenvattinghoofdpuntenverslagperiode

MijlpalenplanstudiefaseIndeverslagperiodezijngeenmijlpalenplanstudie-fasegenomen.EnkelvoorhetprojectHuissenscheWaardenisdeplanstudiefasenognietafgerond.

MijlpalenrealisatiefaseRuimtelijke plannenIndeverslagperiodeishetbestemmingsplanvoorhetprojectRuimtevoordeRivier,gedeelteReeve-diep,onherroepelijkgeworden.Daarmeeisvoor99%vanhetPKB-budgethetplanonherroepelijk(VGR26:96%).

Gegunde maatregelenIndeverslagperiodeheefttenbehoevevandemaatregelBergingophetVolkerak-Zoommeerdegunningplaatsgevondenvoorhetlaatstedeel-projectvanwaterschapHollandseDelta.Daarmeeisvoor99%vanhetPKB-budgethetwerkgegund(VGR26:99%).

BehalenvandeopgavewaterveiligheidDePKB-doelstellingwordtgerealiseerddoordegezamenlijkeeffectenvanalleRuimtevoordeRivier-projectenenderandvoorwaardelijkeNURG-maatregelenenhetuitvoerenvanStroomlijn.

Samenvattendisdevoortgangvanderealisatie:• Ruimte voor de Rivier

DemijlpaalWaterveiligheidisper31december2015intotaalbij25maatregelenbehaald,waarvandevolgende15indeverslagperiode(éénmeerdaninVGR26verwachtwerd):- DijkterugleggingLent- KribverlagingWaal–FortSt.Andries- KribverlagingBenedenWaal- UiterwaardvergravingBrakelsebenedenwaar-

denendijkverleggingMunnikenland- OntpolderingNoordwaard- RivierverruimingOverdiepsePolder- DijkverbeteringSteurgat/LandvanAltena- DijkverbeteringOudeMaas/HoekscheWaard- DijkverbeteringOudeMaas/VoornePutten- WaterbergingophetVolkerak–Zoommeer- UiterwaardvergravingHonswijkerwaarden,

stuweilandHagestein,HagesteinseUiterwaardenHeerenwaard

- DijkverbeteringLek/AlblasserwaardendeVijfheerenlanden

- DijkverleggingVoorsterklei- UiterwaardvergravingBolwerkplas,Worp


enOssenwaard

VoornegenmaatregelenwordtdemijlpaalWaterveiligheidna2015gerealiseerd.Hetbetreftperriviertakdevolgendemaatregelen:- Waal:ExtraUiterwaardvergravingMillingerwaard- PannerdenschKanaal:HuissenscheWaarden- Nederrijn/Lek:DijkverbeteringNederrijn/

Betuwe/Tieler-enCulemborger-waarden;DijkverbeteringLek/Betuwe/Tieler-enCulemborger-waarden

- IJssel:DijkverleggingCortenoever;Hoogwater-geulVeessen-Wapenveld;RuimtevoordeRivierIJsseldelta;UiterwaardvergravingScheller-enOldenelerBuitenwaarden;DijkverleggingWestenholte

• NURG

Voordriemaatregelenisdegesteldewaterveilig-heidsdoelstellingreedsbereikt.Voordriemaat-regelenenenkeledeelmaatregelenwordtdewaterveiligheidna2015opgeleverd(ditisgelijkaandeinVGR26gerapporteerdesituatie).Hetbetreftdevolgendeprojecten:- UiterwaardvergravingMillingerwaard

(isonderdeelPKB)- UiterwaardvergravingAfferdensche-en

Deestschewaarden- UiterwaardvergravingWelsumerwaardenen

Fortmonderwaarden- EnkeledeelmaatregelenvanUiterwaard-

vergravingRijnwaardenseuiterwaarden• InhaalslagStroomlijn

Fase1en2:vande23maatregelenzijnerreeds22uitgevoerd.Deresterendemaatregelwordtbegin2016uitgevoerd.Fase3:Deuitvoeringisgestartinhetnajaarvan2015.Realisatievandewaterveiligheids-doelstellingisvoorzienvooreind2016,waarnaopleveringvoorzienisvoor2017.

MijlpaalOpleveringDemijlpaalOpleveringbestaatnaastdebeoordelingophetbehalenvandewaterveiligheidsdoelstellingonderandereuitdeoverdrachtvanhetgerealiseerdeaanbeheerdersenbeoordelingopdedoelstellingruimtelijkekwaliteitvandemaatregel.IndeverslagperiodeisdemijlpaalOpleveringgenomenbijdriemaatregelen:OntpolderingNoordwaard,UiterwaardvergravingMeinerswijkenObstakel-verwijderingmachinistenschoolElst.IntotaalisdemijlpaalOpleveringbijachtPKB-maatregelengenomen.

FinanciënHetprogrammabudgetbedraagtper31december2015€2.386,2miljoen.Deramingop31december2015sluitop€2.341,6miljoen.

Op31december2015isintotaalvoor€2.100,9miljoenaanverplichtingenaangegaan.Hiervanisopdepeildatum€1.843,8miljoenbetaald.



IndeverslagperiodehebbenzevenveldbezoekenvanhetQ-teamplaatsgevondentenbehoevevandeopleveringvandedoelstellingruimtelijkekwaliteit:voorDijkterugleggingLent,KribverlagingWaal(kribverlagingenpilotlangsdammen),OntpolderingNoordwaard,DijkverbeteringSteur-gat(Steurgat/LandvanAltena;enBergscheMaas/LandvanAltena),RuimtevoordeLek,dedijk-versterkingSchoonhoven-Langerak(onderdeelvanDijkverbeteringLek/AlblasserwardendeVijfheeren-landen)endeDeventerseprojecten(Uiterwaard-vergravingBolwerksplas,WorpenOssenwaard;enUiterwaardvergravingKeizers-enStobbenwaardenenOlsterwaarden).Allebezoekenkendeneenpositieveconclusie,namelijkdatderuimtelijkekwaliteitinhetgebiedverbeterdis.

2.2. Organisatorischecontextensturingsfilosofie

HetprogrammaRuimtevoordeRivierbereikthetindePKBgesteldedoeldoormiddelvaneenprogrammatischeaanpak:maatregelendieonderlingverschillen,maarquadoelenenrand-voorwaardenmetelkaarsamenhangen.Vanuitdezeprogrammagedachteligtdefocusophetbeheersenvandemaatregelenzelf,deverbandentussende

2.HETPROGRAMMAINZIJNOMGEVING

2.1. Bewakingdoelprogramma

VeiligheidIndePKBRuimtevoordeRivieriseenpakketmaatregelenvastgelegd,waarmeehetvereistewettelijkeveiligheidsniveauwordtbereikt.Elkjaarwordteen“pakkettoets”uitgevoerdomvasttestellenofaandewaterveiligheidsopgaveuitdePKBwordtvoldaan.Datgebeurtaandehandvan(samenhangende)berekeningenvandeafvoer-verdelingendeeffectenopwaterstandenvanalleontwerpen(inclusiefvastgesteldewijzigingen)waarvooreenprojectbeslissingisgenomen.Naafrondingvandewerkzaamhedeninhetkadervandewaterveiligheids-doelstellingvoertDeltareseenhydraulischetoetsuitomtebevestigendatdebeoogdewaterstanddalinggerealiseerdis.

Indeverslagperiodeisgeenpakkettoetsuitgevoerd.Deresultatenvandevolgende(achtste)pakket-toetskomenmedio2016beschikbaar.

Ruimtelijke kwaliteitEenonafhankelijkkwaliteitsteam(hetzogehetenQ-team,voorgezetendoordeRijksadviseurvoorhetLandschapenWater)geeftadviezenaanhetprogrammabureauRuimtevoordeRivieroverderuimtelijkekwaliteitbijdeprojecten.

#HenkTuinmanVanaf Hanzeboog. De spoor-fietsbrug richting Zuid, Shelle

maatregelenendebijdragediezeleverenaanhetrealiserenvandetweeprogrammadoelen:waterveiligheidenruimtelijkekwaliteit.

Deverantwoordelijkheidvooreentijdigeenbeheersterealisatieiscentraalbelegd.DeministervanInfrastructuurenMilieuispolitiekeindverant-woordelijkvoorhetprogrammaRuimtevoordeRivierenderealisatievandeindePKBvastgelegdedoelen.Deminister/staatssecretarisvanEconomi-scheZakendraagtmede-verantwoordelijkheid.

Deplanvormingenuitvoeringomdezedoelentebereikenhebbeneendecentraalkarakter.Rijks-waterstaatvoertsamenmetprovincies,gemeentenenwaterschappenhetprogrammaRuimtevoordeRivieruit.DeprogrammadirectieRuimtevoordeRivierisopgerichtomderegietevoerenoveralleplanstudiesenderealisatievandemaatregelen.Desturingsfilosofievanhetprogrammakenttweehoofdelementen.Enerzijdswordeninitiatiefnemersenrealisatorenondersteund,anderzijdswordtertoezichtopdeinitiatiefnemersenrealisatorenuitgeoefend.

2.3. Raakvlakkenmetandereontwikkelingen

NURG-programma ErbestaatinhoudelijkesamenhangtussenhetNURG-programmaenRuimtevoordeRivier.DeNadereUitwerkingRivierengebied(NURG)iseenprogrammawaarincirca6.700hectarenieuwenatuurenveiligheidinhetrivierengebiedwordtgerealiseerd.

HetRijkisverantwoordelijkvoortijdigeuitvoeringvandeNURG-projectenmeteenPKB-waterveilig-heidsdoelstelling.OnderverantwoordelijkheidvanhetministerievanEconomischeZakenenhetministerievanInfrastructuurenMilieuwordenzevenNURG-projectengerealiseerd.DezeprojectenzijngeenonderdeelvanhetPKB-basispakket(metuitzonderingvandemaatregelMillingerwaard),maarzijnwelnoodzakelijkvoorhetrealiserenvandeindePKBopgenomenwaterveiligheids-doelstelling.UitgangspuntvoordePKBRuimtevoordeRivierisdatzevenNURG-projectenvóóreind2015zijnuitgevoerd.

DevoortgangvandeNURG-projectenisaanheteindvandezeverslagperiode:• Drieprojectenzijngereedenhebbenaantoon-

baarbijgedragenaandedoelstellingwaterveilig-heidvandePKB:- UiterwaardvergravingRenkumseBeneden-

waard,WageningerbenedenwaardenveerstoepLexkesveer

- UiterwaardvergravingBemmelsewaarden- NatuurontwikkelingsprojectNoordwaard

• Enkeledeelprojectenvandeuiterwaard-vergravingRijnwaardenseuiterwaardenhebbenindetweedehelftvan2015dedoelstellingwaterveiligheidbereikt.

• BinnenhetprojectWelsummerenFortmonder-waardenzijndeprojectonderdelenopdeoostelijkeoevervandeIJsselafgerondenleverendaarmeereedseengrootdeelvandeopgedragenhoogwaterdoelstelling.

• Deoverigeprojectenbereikenna2015dedoelstellingwaterveiligheid.- UiterwaardvergravingMillingerwaard- UiterwaardvergravingAfferdensche-en

Deestschewaarden- UiterwaardvergravingWelsumerwaarden

enFortmonderwaarden(westelijkeoevervandeIJssel)

- EnkeledeelprojectenvanUiterwaardvergravingRijnwaardenseuiterwaarden

Bijlage 1 toont de stand van zaken van de projecten per 31 december 2015.

Inhaalslag Stroomlijn Hetriviersysteemintermenvanhoogwaterstandenmoetinovereenstemmingzijnmetdeuitgangs-puntenvandePKBRuimtevoordeRivierenhetprojectMaaswerken.Onderdenaam‘Stroomlijn’wordtdespontaanopgekomenvegetatieindeuiterwaardenaangepakt.Dezeinhaalslagiseeneenmaligeactiviteitomdeverruwinginhetrivier-bedvanallegroterivierenterugtedringeneninovereenstemmingtebrengenmetdegeldendewaterveiligheidsnormen,alsnul-situatievoordePKB.HetuitvoerenvanStroomlijnis,insamenhangmetdeRuimtevoordeRivier-projectenendeNURG-maatregelen,nodigvoorhetbereikenvandewaterveiligheidsdoelstelling.


DeInhaalslagStroomlijn,voorgebiedendienietineigendomvanhetRijkzijn,isverdeeldindriefasen.Fase1en2bestaanuit23maatregelenopterreinenvannatuur-beherendeorganisaties,waarvanerinmiddels22zijnuitgevoerd.Vooréénmaatregelisdeuitvoeringverschovennaarkomendeverslag-periode,doordatdegunningsprocedurelangerduurdedanvoorzien.Voordeafgerondemaat-regelenwordtin2016hetveiligheidsonderhoudmetrechthebbendengecontracteerd.Fase3isdeinhaalslagopterreinenineigendomvanparticulieren,bedrijven,overhedenenoverigenatuur-beherendeorganisaties.Deuitvoeringisgestartinoktober2015enbetreftvegetatie-verwijderinglangsdeMaas,Waal,Benedenrijn/LenenIJssel.DevolledigeopleveringvanInhaalslagStroomlijnisvoorzienvooreind2017.

HetveiligheidsonderhoudnaInhaalslagStroomlijnwordtonderandereviaonderhoudsovereenkomstenmeteigenarenenhetopstellenvanvegetatie-leggersdoorRijkswaterstaatgeborgd.

2.4. Communicatieenkennisdeling

Dejaren2015en2016zijnoogstjarenvoorRuimtevoordeRivier:eenblauweloperwordtletterlijkenfiguurlijkuitgeroldvoorhetvierenvandeproject-mijlpalen.HetprogrammabenutdemijlpalenomNederlandersmeerwaterbewusttemaken.WelevenineendeltaenNederlandisnooitklaarmethetwerkenaanwaterveiligheid.Verschillendeprojectenenprogramma’swordenhiertoe(nuenindetoekomst)uitgevoerd.RuimtevoordeRivierdraagtbijaaneensamenhangendverhaalvanuitdelandelijkewaterbewustzijnscampagneOnsWater,endaarmeeaancommunicerenalséénoverheid.

CommunicatiemetdeomgevingDoorrondleidingenenopendagenteorganiseren,krijgenbewonersengeïnteresseerdendekansomhetwerkookvandichtbijtezien.Indeafgelopenperiodeisnaastdereguliereexcursiesookeenaantalgroterepublieksdagengeorganiseerdsamenmetwaterschappen,provinciesengemeenten.BijvoorbeelddeDagvandeDijkinseptemberendeWeekvanOnsWaterinoktober,waardoormiddelvanexcursiesindeNoordwaard,IJsseldeltaenlangsdeWaalkribbeneengrootaantalbelang-stellendenoverdewerkzaamhedenbijdezeRuimtevoordeRivierprojectenisgeïnformeerd.

BerichtgevingoverhetprogrammaIndetweedehelftvan2015zijnerveelpublicatiesgeweestinregionaleenlandelijkemediarondomdevieringvanprojectmijlpalen.Zoookbij:• deopleveringvandeterpenindeOverdiepse

Polder(ondermeerartikeleninVolkskrantenDeTelegraaf,enaandachtintv-programma’salsKROBrandpuntenRTLZ)

• deopleveringvanhetprojectinDeventer(noemenvanprojectinCobouwenDeStentor)

• deopleveringvanruimtelijkgezienhetgrootsteproject,deontpolderingvandeNoordwaard(artikeleninonderandereCobouw,ADRivieren-landenBrabantsDagblad).

• derealisatievandewaterveiligheidvanhetkostentechnischgeziengrootsteproject,RuimtevoordeWaalbijNijmegen(eenitemopzowelRTL4alsdeNOS(radioenTV)endoorVolks-krant,TrouwenCobouwwerdgeschrevenoverdeze‘parelvanRuimtevoordeRivier’).

Naastmedia-aandachttijdensdeoplevermomentenwaserookveelbelangstellingvandepersvoorhetplaatsenvanzogenoemdeijsbokkenopdelangsdammenindeWaal(inCobouw,TrouwenDeTelegraaf)envoordevoorbereidingvanhetlichtenvandeKamperKogge(onderandereberichteninNational Geographic,enopdepubliekeomroep(zowelradioalstelevisie)).Hettv-programmaClimatemileswasvlakvoordeklimaattopinParijsindeNoordwaardvooreenopnameoverhoehierdewaterveiligheidverbeterdis.DaarnaastheefthetprogrammameegewerktaaneenartikelinTrouwoverdegeleerdelessenvanRuimtevoordeRivier.

InternationaaliserindezeperiodeaandachtgeweestvoorRuimtevoordeRivierinonderanderePeoples Daily(degrootstekrantinAzië)overwaterveiligheidinNederlandmetalseenvandecasesRuimtevoorWaal.EenandervoorbeeldvaninternationaleaandachtisdereportageinLentvandeFransetv-zenderFrance3metdetitel“Avenue de l’Europe”,overhoedeNederlandershunarchitectuuraandezeespiegelstijgingaanpassen.

KennisdelingDevoortgangvanhetprogrammaRuimtevoordeRivier,maaktdaterreedsdenodigeervaringisopgedaanmetprojectenophetgebiedvanpro-gramma-managementenwaterveiligheid.BinnenRijkswaterstaatwordendezeervaringengedeeldmetanderewaterprogramma’s,zodatkennis,


gehanteerdeaanpakengeleerdelessenbinnendeorganisatiebehoudenblijven(zieookparagraaf5.3).Voorbeeldenvankennisdelingzijnhetmeewerkenaanwebinars,hetuitgevenvanlongreadsmetachtergrondinformatieoverhetprogramma,hetsymposium‘lessonslearntRuimtevoordeRivierDeventer’enhetmetworkshopsdeelnemenaandeInternationalWaterWeekenWaterbouwdag.

RijkswaterstaatheeftvoorRuimtevoordeRiviereenbestpracticecertificaatvanhetEuropeanInstituteofPublicAdministrationinontvangstgenomen.DaarnaastishetprojectRuimtevoordeWaalNijmegen(DijkterugleggingLent)voordeVerlengdeWaalbrugmetdeBetonprijs2015beloond.

Bijlage 2 geeft een overzicht van de communicatie met het parlement inzake Ruimte voor de Rivier.



3.DESCOPEVANHETPROGRAMMA

Alserwijzigingenontstaanindescopevanhetprogramma,maaktdevoortgangsrapportagedaarmeldingvan.ErissprakevaneenscopewijzigingalshetbeoogdeprojectresultaatisveranderdtenopzichtevanhetprojectresultaatzoalsdatindePKBisvastgelegdofalserwijzigingenindebijbehorenderandvoorwaardenvantijdengeldoptreden.

HetvertrekpuntvoordescopevanhetprogrammaisdePKBdeel4RuimtevoordeRivier,dieop26januari2007inwerkingisgetreden.

Erhebbenzichindeverslagperiodegeenscope-wijzigingenvoorgedaan.

Hetfinanciëlesaldovandescopewijzigingentotenmetdeverslagperiodeis€90,2miljoen.

Tabel3.1geeftdescopewijzigingentotnutoeweer.

#RuimtevoordeRivierDeventer.

Scopewijzigingentotverslagperiode Financieelgevolg Periode

DijkverbeteringSteurgatopnemeninontpolderingNoordwaard +€2miljoen VGR12

WijzigingwaterstanddalendeffectbijdeSNIP3-beslissingvandeOntpolderingOverdiepschePoldermet3cmminder

geen VGR13

NietuitvoerenvandeDijkverbeteringNederrijn/GelderscheVallei -€2,1miljoen VGR14

NietuitvoerenvandeKadeverlagingBiesbosch -€1,5miljoen VGR15

UitbreidingplangebiedmetOosterhoutseWaardenbijdijkterugleggingLent (gefinancierd uit Kaderrichtlijn Water-budget)

+€5miljoen VGR16

NietuitvoerenvandeDijkverbeteringLek/Lopiker-enKrimpenerwaard -€9miljoen VGR16

NietuitvoerenvandeObstakelverwijderingSuikerdamenPolderkadenaardeZandberg

-€8,8miljoen VGR18

NietuitvoerenvandeKribverlagingWaalbochten -€15,0miljoen VGR18

ExtraUiterwaardvergravingMillingerwaardwordtnietuitgevoerdtussenrivierkilometer870en872,maartussenrivierkilometer867.5en868.5

geen VGR18

KribverlagingoptrajectTiel-Rossumwordtvervangendooreenlangsdam geen VGR19

InconsistentieinPKB-referentieontwerpaangaandeKribverlagingenBeneden-WaalenFortSt.Andries

+€2,9miljoen VGR19

VerleggingvanwestelijkeprojectgrensbijDijkverbeteringAmer/Donge +€0,9miljoen VGR19

Korteingeslotentussenvakjesinscopeopnemenvandijkringen43en24enhetgrootstedeeluitdijkring16halen


BypasswordtonderdeelvanRuimtevoordeRivierIJsseldelta.Financieringvanuit:•Rijkbegrotingsartikel1DeltafondsbypassKampen

€55miljoen(wordt gecorrigeerd t.o.v. VGR21, waar het op € 51,7 miljoen was gezet)•NotaRuimtebijprovincieOverijssel€22,4miljoen


BijdragevanderegioaandemaatregelRuimtevoordeRivierIJsseldelta.Financieringvanuit:•ProvincieOverijsselengemeenteKampen


AanpassingopdefinancieringvanscopewijzigingenuitVGR21enVGR22(Saldering bijdrage Provincie Overijssel aan maatregel Ruimte voor de Rivier IJsseldelta)


CorrectieopRijkbegrotingsartikel11bypass-dekkinguitvrijeruimte -3,3miljoen VGR26

Saldovandescopewijzigingen +€90,2miljoen

TABEL3.1 OVERZICHTVANSCOPEMUTATIESRUIMTEVOORDERIVIERPER31DECEMBER2015



4.PLANNINGENVOORTGANGVANHETPROGRAMMA

4.1. Mijlpalen

Demijlpalenvanhetprogrammahangennauwsamenmetdebelangrijkstemijlpalendiehetminis-terievanInfrastructuurenMilieuonderscheidtindeSpelregelsvoorNatteInfrastructuurprojecten(SNIP).IndeplanstudiewordendezogenaamdeSNIP-fasendoorlopen:devariantkeuze(SNIP2A)endeprojectbeslissing(SNIP3).Deprojectbeslissingmarkeertheteindevandeplanstudiefaseenhetbeginvanderealisatiefase.Volgendopdeproject-beslissingneemthetbevoegdebestuursorgaaneenpubliekrechtelijkprojectbesluittothettreffenvandemaatregel.Inderealisatiefasewordendemijlpalen‘startmarktbenadering’,‘gunning’,‘waterveiligheid’en‘oplevering’gehanteerd.DeopleveringsbeslissingSNIP6wordtprogramma-breedgenomen,alsadministratieveafrondingvanhetprogramma.

Gegevendefasewaarinhetprogrammazichbevindt,zijnvoornamelijknogdemijlpalen‘water-veiligheid’en‘oplevering’vanbelang,evenalsdeSNIP6-beslissing(waaroveruprogramma-breedgerapporteerdwordt).EnkelvoorhetprojectUiterwaardvergravingHuissenscheWaardenmoetennogdeelmijlpalengenomenworden.

Indithoofdstukwordtdevoortgangvanhetpro-grammaenvandespecifiekemaatregelentoegelicht.

4.2. Voortgang

Intabel4.1isdevoortgangvandemaatregelenopgenomen.

#RuimtevoordeRivierDijkverlegging Cortenoever

Nr. Maatregel SNIP2a SNIP3 Startmarktbenadering

Ontwerpplanterinzage

Vaststellingplan

Planonherroepelijk

Gunning Waterveiligheid

1 ObstakelverwijderingSuikerdamenpolderkadenaardezandberg

vervallen

2 ExtrauiterwaardvergravingMillingerwaard

gereed 3 gereed gereed gereed gereed gereed 2017

3 DijkterugleggingLent gereed gereed gereed gereed gereed gereed gereed 20151

4 KribverlagingWaalbochten vervallen

5 KribverlagingMiddenWaal gereed gereed gereed n.v.t. n.v.t. n.v.t. gereed 20131

6 KribverlagingWaalFortSt.Andries

gereed gereed gereed n.v.t. n.v.t. gereed gereed 20151

7 KribverlagingBenedenWaal gereed gereed gereed n.v.t. n.v.t. gereed gereed 20151

8 UiterwaardvergravingBrakelsebenedenwaardenendijkverleggingMunnikenland

gereed gereed gereed gereed gereed gereed gereed 20151

9 UiterwaardvergravingAvelingen gereed gereed gereed gereed gereed gereed gereed 2013

10 OntpolderingNoordwaard gereed gereed gereed gereed gereed gereed gereed 20151

11 OntpolderingOverdiepschePolder gereed gereed gereed gereed gereed gereed gereed 20151

12 KadeverlagingBiesbosch vervallen

13 DijkverbeteringAmer/Donge 2 gereed gereed gereed gereed gereed gereed 2014

14 DijkverbeteringSteurgat/LandvanAltena

2 gereed gereed gereed gereed gereed gereed 2015

15 DijkverbeteringBergscheMaas/LandvanAltena


16 DijkverbeteringOudeMaas/HoekscheWaard4


17 DijkverbeteringOudeMaas/VoornePutten4


Zuiderklip gereed gereed gereed gereed gereed gereed gereed 2008

18 BergingophetVolkerakZoommeer gereed gereed gereed gereed gereed gereed gereed 20155

19 UiterwaardvergravingHuissenscheWaarden

n.v.t. 2017

20 UiterwaardvergravingMeinerswijk gereed gereed gereed gereed gereed gereed gereed 2014

21 UiterwaardvergravingDoorwerthscheWaarden

gereed 3 gereed gereed n.v.t. n.v.t. gereed 2013

22 UiterwaardvergravingMiddelwaard gereed 3 gereed gereed n.v.t. n.v.t. gereed 2013

23 UiterwaardvergravingDeTollewaard

gereed 3 gereed gereed n.v.t. n.v.t. gereed 2013

24 ObstakelverwijderingMachinistenschoolElst

gereed 3 gereed gereed gereed gereed gereed 2014

25 UiterwaardvergravingHonswijkerwaarden,stuweilandHagestein,HagesteinseUiterwaardenHeerenwaard


TABEL4.1 VOORTGANGMAATREGELEN

>>


Nr. Maatregel SNIP2a SNIP3 Startmarktbenadering

Ontwerpplanterinzage

Vaststellingplan

Planonherroepelijk

Gunning Waterveiligheid

26 DijkverbeteringNederrijn/GelderscheVallei

vervallen

27 DijkverbeteringNederrijn/Betuwe/TielerenCulemborgerwaard


28 DijkverbeteringNederrijn/ArnhemseenVelpsebroek


29 DijkverbeteringLek/Betuwe/TielerenCulemborgerwaard


30 DijkverbeteringLek/AlblasserwaardendeVijfheerenlanden


31 DijkverbeteringLek/LopikerenKrimpenerwaard

vervallen

32 DijkverleggingCortenoever gereed gereed gereed gereed gereed gereed gereed 2016

33 DijkverleggingVoorsterklei gereed gereed gereed gereed gereed gereed gereed 20151

34 UiterwaardvergravingBolwerksplas,WorpenOssenwaard


35 UiterwaardvergravingKeizersenStobbenwaardenenOlsterwaarden


36 HoogwatergeulVeessenWapenveld


37 UiterwaardvergravingSchellerenOldenelerBuitenwaarden


38 DijkverleggingWestenholte gereed gereed gereed gereed gereed gereed gereed 2016

39a RuimtevoordeRivierIJsseldelta,gedeelteZomerbedverlaging6 gereed gereed gereed gereed gereed gereed gereed 20166

39b RuimtevoordeRivierIJsseldelta,gedeelteReevediep6


HondsbroekschePleij gereed gereed gereed gereed gereed gereed gereed 2011

Legenda van de cijfers en kleuren bij de tabel

1 De werkzaamheden t.b.v. waterveiligheid zijn gereed, de hydraulische toets ter bevestiging van de gerealiseerde waterveiligheid volgt nog

2 Bij dijkverbeteringen is een variantenkeuze / SNIP 2a niet aan de orde, omdat er geen sprake is van varianten

3 Door te kiezen voor vervroegde marktbenadering is bij SNIP 2a beslis-sing door toenmalige staatssecretaris gelijk de investeringsbeslissing genomen en is de markt ingeschakeld om het voorkeursalternatief uit te werken tot een definitief plan en dit plan uit te voeren.”

4 Uitvoering binnen Hoogwaterbeschermingsprogramma 2 (HWBP-2) onder regie van Ruimte van de Rivier

5 De Mijlpaal Waterveiligheid is behaald, mede door inzet van tijdelijke maatregelen.

6 Zomerbedverlaging Beneden-Ijssel en Reevediep (bypass Kampen) vormen samen maatregel IJsseldelta. Rapportage over realisatie veiligheid geschiedt separaat.”

Maatregel is vervallen (zie hoofdstuk 3) Maatregel is gereed Maatregel is gereed, maatregel valt buiten het PKB-basispakket, was bij het opstellen van de PKB al een ‘lopend project’ en is nodig voor het halen van de veiligheidsdoelstelling.


4.2.1 Voortgangverslagperiode

A.MijlpalenplanstudiefaseIndeverslagperiodezijngeenmijlpalenplanstudie-fasegenomen.EnkelvoorHuissenscheWaardenlooptdeplanstudiefasenogenresteertdeproject-beslissing(SNIP3).

B.MijlpalenrealisatiefaseRuimtelijke plannen Indeverslagperiodezijngeenruimtelijkeplannenvastgesteld.Voor99%vanhetPKB-budgetzijnderuimtelijkeplannenvastgesteld.

Nadevaststellingvanhetbestemmingsplan(rijks-ofprovinciaalinpassingsplan)bestaatdemogelijk-heidtothetindienenvaneenberoepbijdeRaadvanState.Indeverslagperiodeishetbestemmings-planvoorhetprojectRuimtevoordeRivier,gedeelteReevediep,onherroepelijkgeworden.Daarmeeisvoor99%vanhetPKB-budgethetplanonherroepelijk(VGR26:96%).

UitvoeringsbeslissingenIndeverslagperiodezijngeenmarktbenaderingengestart.Voor99%vanhetPKB-budgetisdemarkt-benaderinggestart.IndeverslagperiodeheefttenbehoevevandemaatregelBergingophetVolkerak-Zoommeerdegunningplaatsgevondenvoorhetlaatstedeel-projectvanwaterschapHollandseDelta.Daarmeeisvoor99%vanhetPKB-budgethetwerkgegund(VGR26:99%).

4.2.2Waterveiligheidsdoelstelling

DerealisatievandewaterveiligheidsdoelstellingbijdeRuimtevoordeRivier-maatregelenisvoorzienvoordeperiodetussen2013en2019,meteenpiekin2015.Hetprogrammaisgestartin2006.Indezedoorlooptijdwordeningrijpendeencomplexemaatregeleninhetrivierengebiedgerealiseerd.Hierbijstaatzorgvuldigheidvoorop.Derealisatievanhetprogrammaismomenteelvergevorderd.Indeverslagperiodeisvoor15maatregelendemijlpaalWaterveiligheidbehaald:• DijkterugleggingLent• KribverlagingWaal–FortSt.Andries• KribverlagingBenedenWaal• UiterwaardvergravingBrakelsebenedenwaarden

endijkverleggingMunnikenland• OntpolderingNoordwaard• RivierverruimingOverdiepsePolder• DijkverbeteringSteurgat/LandvanAltena• DijkverbeteringBergscheMaas/LandvanAltena• DijkverbeteringOudeMaas/HoekscheWaard• DijkverbeteringOudeMaas/VoornePutten• WaterbergingophetVolkerak–Zoommeer• UiterwaardvergravingHonswijkerwaarden,stuw-

eilandHagestein,HagesteinseUiterwaardenHeerenwaard

• DijkverbeteringLek/AlblasserwaardendeVijf-heerenlanden

• DijkverleggingVoorsterklei• UiterwaardvergravingBolwerkplas,Worpen

Ossenwaard

Aanheteindvandezeverslagperiodeisdevoort-gangvandeRuimtevoordeRivier-maatregelenalsvolgt:• Bij25maatregelenisdemijlpaalWaterveiligheid

behaald(ditisinclusiefdetweedijkverbeterin-genonderregievanhetHoogwaterbescher-mings-programma).DatiséénmaatregelmeerdaninVGR26verwachtwerd(hetbetreftDijk-verbeteringLek/AlblasserwaardendeVijfheeren-landen);

• VanzesmaatregelenwordtverwachtdatdemijlpaalWaterveiligheidin2016wordtbereikt;

• Tweemaatregelenbereikennaarverwachtingin2017demijlpaalWaterveiligheid.TenopzichtevanVGR26isdemaatregelUiterwaardvergravingMillingerwaardvertraagdvan2016naar2017;

• Vanéénmaatregelwordtverwachtdatdemijl-paalWaterveiligheidin2019wordtbereikt(ditisderealisatievanhetReevediepbehorendebijhetprojectRuimtevoordeRivierIJsseldelta).


4.2.3 Programmabredethema’s

Vastgoed23maatregelenbinnenhetprogrammahebbeneenvastgoedopgave.Bijtwintigmaatregelenisdeverwervingvolledigafgerond.Bijdriemaatregelenlooptdeverwervingnogdoor.Ditisongewijzigdtenopzichtevandevorigeverslagperiode.

Indeverslagperiodeisvoor€4,8miljoenaanvast-goedverworven,intotaalisper31december2015€477,8miljoenaanvastgoedbesteed.Ditis99,5%vandeactuelevastgoedraming.Vanhetaantaldossiersvanbenodigdegrondenis99,6%verwor-ven.Hettotaalaantalgerechtelijkeeindvonnissenbedraagtzeven.

DoordeuitvoeringvanRuimtevoordeRivierisbinnendijksegrondbuitendijksgeworden.OmderealisatievandePKBvoortvarendtelatenverlopenendegrotevoorzieneimpactopdeeigenarenvandenieuwebuitendijksegrondenteondervangen,isin2006de“RegelingInundatieschade–schade-vergoedingRuimtevoordeRiviervoornieuwebuitendijksegebieden”opgesteld.Metdezeregelingwordteventueletoekomstigeoverstromingsschadevergoedenbestaaterdemogelijkheidvooreigena-ren,dieeenzogeheteninundatieovereenkomstgeslotenhebben,omhuneigendommentekoopaantebiedenaandeStaat.Dekostendievoordezeregelingwordengemaakt,vallenbuitendescopevanhetprogrammaRuimtevoordeRivierenderhalvebuitenhetprogrammabudget.Indeontwerpbegroting2017wordtbinnendeprogrammaruimtevanhetDeltafondseenlang-jarigereserveringtegetroffenomfinanciëlegevol-genvoortkomenduitdeRegelingInundatieschadetevoorzienvandekking.Vooruitlopendopdezereservering,isindeverslagperiodealsgevolgvanhetinroepenvaneeninundatie-overeenkomst,eenmalighetprogrammabudgetverhoogd(zieookparagraaf6.1).

Beheer&onderhoudGlobaaléénjaarvooropleveringstartenderealisa-torenmethetdoorlopenvanallestappenomzospoedigmogelijknaopleveringdeoverdrachtaanbeheerderstebewerkstelligen.AlsgevolgvanwijzigingeninEuropesewet-enregelgevingophetgebiedvanbeheer&onderhoud(waardooréén-op-ééndoorleveringvanrijksgrondenaanterrein-beheerdersnietzondermeermogelijkis),zijnindeloopvanhetprogrammanieuweeindbeheerdersinbeeldgekomen.Realisatorenprogrammawerken

samenomdeoverdrachtdesondankssoepeltelatenverlopen.Indeverslagperiodeishetonderhoudvandiverseprojectenovergedragenaandeeindbeheerders.ZoishetbijprojectOntpolderingNoordwaardgeluktomdeopleveringvandeopdrachtnemerendeoverdrachtnaardebeheerdersopééndagvoorelkaartekrijgen.Datbetekendeeenhogebetrok-kenheidvanbeheerdersvoorafgaandaanentijdensdeuitvoering.OpleveringenoverdrachtopééndagluktnietbijalleRuimtevoordeRivier-projec-ten.Doorgoedesamenwerkinglukthethetophedenomhetbeheerbinnenenkelemaandennaopleveringovertedragen;beheervormtvoorals-noggeenbelemmeringvooreenadequateafwikke-lingvanhetproject.

4.2.4 Belangrijksteontwikkelingenopmaatregelniveau

Extra uiterwaardvergraving Millingerwaard – StaatsbosbeheerVoorderealisatievandeuiterwaardvergravingMillingerwaardisdeverplaatsingvaneenover-slagbedrijfnaarbuitenhetprojectgebiednodig.Dezeverplaatsingheeftvertragingopgelopen.Oorzaakiseentegenvallendemilieusituatieopdeherplaatsingslocatie.Pasnasaneringkomthetterreinbeschikbaar,waarnadeverhuizingvanhetoverslagbedrijfinganggezetkanworden.OokhetteverlatenterreinindeMillingerwaardmoetgesaneerdworden.Dezesaneringkanpasafgerondwordennaverhuizingvanhetoverslag-bedrijf.Vooruitlopenddaaropishethuidigebedrijfsterreinwelgedeeltelijkontruimd,zodateendeelvandewerkzaamhedenalvastuitgevoerdwordt.Hetrealiserenvandewater-standdalingzallaterplaatsvindenwaarbijthansgekoerstwordtopeind2017.Indekomendeverslagperiodekanhiermeerduidelijkheidoverwordenverschaft.

Dijkteruglegging Lent – gemeente NijmegenOp2december2015isdemijlpaalWaterveiligheidbereikt,ondervoorbehoudvandehydraulischetoetsterbevestigingvandegerealiseerdewater-standdaling.Dewerkzaamhedenstondenindeverslagperiodevoornamelijkinhettekenvanhetafvoerenvangronduithetprojectgebied.Deopdrachtnemergeeftaanlasttehebbengehadvanextreemlagewaterstandenwaardoorhijmeervaarbewegingenheeftmoeten(laten)uitvoeren.Op3december2015isinbijzijnvandeMinisterenburgemeesterdemijlpaalWaterveiligheidgevierd.


Deopdrachtnemerisbezigmetafrondendewerk-zaamheden,waarnaindevolgendeverslagperiodedemijlpaalOpleveringzalplaatsvinden.

Parallelaandefysiekeafrondingvanhetproject,zijnhetRijkendegemeenteinoverlegoverhettoekomstigbeheerengebruikvanhetgebied,overdrachtvaneigendomende(financiële)afwik-kelingvandeovereenkomstdijkterugleggingLent.

Kribverlagingen Waal (3 fasen) – RijkswaterstaatDewerkzaamhedenzijngereed,waarmeemijlpaalWaterveiligheidper7december2015gerealiseerdis(ondervoorbehoudvandehydraulischetoetsterbevestigingvandegerealiseerdewaterstanddaling).

Uiterwaardvergraving Brakelse Benedenwaarden en Dijkverlegging Munnikenland – Waterschap RivierenlandOp18december2015isdemijlpaalWaterveilig-heidbehaald,ondervoorbehoudvandehydrauli-schetoetsterbevestigingvandegerealiseerdewaterstanddaling.

ZoalsinVGR25algenoemd,blijktuitaanvullendebodemonderzoeken(dievoorafgaandaandeaanbestedingnietindeuiterwaardenuitgevoerdkondenworden)datdebodemopbouwveelhete-rogenerisdanmochtwordenaangenomen:eenomvangrijkehoeveelheidgrondisdaardoorniettevermarktenvanwegetegenvallendemilieu-hygiënischeenfysischekwaliteit.Eenakkoordoverdefinanciëleconsequentiesisnognietgeslotenmetdeopdrachtnemer.Welisvooruitlopendhieropreedsdoorhetprogrammaeenberoepgedaanopderisicoreserveringomdeopdracht-nemerdatbedragtebetalenwaarovergeendiscus-siebestaat.Ondanksbovenstaandeverliepderealisatietenbehoevevandewaterveiligheids-doelstellingvoorspoeding.In2016wordenderesterendewerkzaamhedenuitgevoerd,onderandereomdenogbenodigdebeheerruimteinhetontwerpterealiseren.

Uiterwaardvergraving Avelingen – gemeente GorinchemDemijlpaalWaterveiligheidisreedsinVGR23bereikt.Uitsluitseloverdeverantwoordelijkheids-verdelingoverhetbeheerenonderhoudvandenieuwegeulisnognietgekregen.Pasnaafstem-mingoverdeverantwoordelijkheidsverdelinghiervan,kanmijlpaalOpleveringplaatsvinden.

Ontpoldering Noordwaard - RijkswaterstaatOp1oktober2015isdemijlpaalWaterveiligheidbereikt,ondervoorbehoudvandehydraulischetoetsterbevestigingvanderealiseerdewaterstand-daling.Ditnahetuitvoerenvandelaatstewerk-zaamhedenindeverslagperiode:hetafgravenvandevoormaligprimairekering,doorgravenvandekrekenenhetopvijzelenvaneenhoogspannings-mast.Ookisop30november2015demijlpaalOpleveringgenomen.

Rivierverruiming Overdiepse Polder – Waterschap Brabantse DeltaOp9september2015zijndeterpenindeOver-diepsePolderinaanwezigheidvandeministeropgeleverd.Op30september2015isdemijlpaalWaterveiligheidbehaald,ondervoorbehoudvandehydraulischetoetsterbevestigingvandegereali-seerdewaterstanddaling.Enkelhetoplossenvanrestpuntendoordeopdrachtnemerresteert.

Dijkverbetering Amer/Donge – Waterschap Brabantse DeltaDezemaatregelisgereed.

Dijkverbetering Steurgat/ Land van Altena en Dijkverbetering Bergsche Maas/ Land van Altena – Waterschap RivierenlandOp23september2015isgeconstateerddatdebeidedijkverbeterings-maatregelenzijngereali-seerd.Deprimairekeringvoldoetweeraandenorm,waarmeedemijlpaalWaterveiligheidbehaaldisvoorbeidePKB-maatregelen.

Dijkverbeteringen Oude Maas / Hoeksche Waard en Voorne Putten – HWBP2 / Waterschap Hollandse DeltaOp4november2015isvoorDijkverbeteringOudeMaas/HoekscheWaarddemijlpaalWaterveilig-heidbereikt.VoorDijkverbeteringOudeMaas/VoornePuttenisdezemijlpaalop26november2015bereikt.Dezebeidedijkverbeteringsmaatregelenzijn,van-wegedeoverlapmethetHoogwaterbeschermings-programma,onderregievanRuimtevoordeRivier,binnenhetHWBPuitgevoerd(zieVGR14).

Berging op het Volkerak-Zoommeer – diverse water-schappen / RijkswaterstaatVoordezemaatregelisper31december2015demijlpaalWaterveiligheidgerealiseerd.


Op30september2015vondereenbestuurlijkoverlegplaatsmetdebestuurdersvanbetrokkengemeenten,waterschappenenveiligheidsregio’s.VastgesteldisdatdemaatregelVolkerak-Zoom-meergereedisomingezettewordenper1januari2016.Nietallepermanentemaatregelenzijnwelis-waargereedop31december2015.Tochisdewaterbergingvanaf2016inzetbaar,doordeinzetvantijdelijkemaatregelendieingoedoverlegmetdebetreffendewaterschappenzijnuitgedacht.

TijdenshetbestuurlijkoverlegzijndebestuurdersookgeïnformeerdoverhetinzetprotocoldatmoetzorgendatdeinzetvanhetVolkerak-Zoommeeralswaterbergingveiligverloopt.Deactiesuithetinzet-protocolzijndoordedecentraleoverhedenuitge-werktindeeigendraaiboekenvandezeinstanties.

DerealisatievandemaatregelBergingophetVol-kerak-Zoommeerisinhandenvanvierorganisaties:WaterschapScheldestromen,WaterschapHollandseDelta,WaterschapBrabantseDeltaenRijkswaterstaat.

RealisatievandeelprojectPrimaireKeringen(Waterschap Brabantse Delta)isgereedper17december2015.

DeregionalekeringenvandeMark,VlietenDintelmoetenbijdeinzetvanwaterbergingVolkerak-Zoommeerdooreengestremdeafvoeropsommigetrajectenmeerwaterkeren.Daaromishetwater-schapgevraagdomeentoetsenplanstudieuittevoerennaardebenodigdeversterkingvanderegionalekeringen,aandehandvanindevorigeverslagperiodevastgesteldewaterstanden.Hiernavolgteenbesluitoverdefinitieveterealiserenmaatregelen.Dezemaatregelenwordenvanuitefficiencyoverwegingenmeegenomenindedijk-verbeteringsplannenlangsderegionalewaterendieWaterschapBrabantseDeltaalophaarprogrammaheeftstaan.

Deopgavevandeel-realisatorWaterschap Hollandse Deltaisindriedelenopdemarktgebracht.Gunningvandelaatsteopgave,devernieuwingvansluisdeuren,vondplaatsop16december2015.Uitvoeringvindtplaatsindeeerstehelftvan2016.Dekeringismiddelseentijdelijkinzetbaremaat-regelper1januari2016welwaterkerendingevalvaninzetvandewaterberging.

DemaatregeleninhetbeheergebiedvanrealisatorWaterschap Scheldestromenzijnvolopinuitvoering

ennaderendeafronding.Uitvoeringvanhetkeer-middelTholenisnaarverwachtinginapril2016gereed.Dekeringismiddelseentijdelijkinzetbaremaatregelper1januari2016waterkerend.

Huissensche Waarden – RijkswaterstaatHetuitwerkenvandescopevoordealternatieveoplossingvoordeuiterwaardvergravingHuissenscheWaarden(kadeverlagingScherpekamp)zalleidentoteenSNIP3-besluitinhetnajaarvan2016.Eris,naafstemmingmetdeomgevingspartijen,gekozenomdezehoogwaterveiligheidsmaatregellostekoppelenvandewensenvanomgevings-partijentenaanzienvandeverderegebiedsontwik-keling.Hetbelangvanspoedigerealisatievandehoogwaterveiligheidsmaatregelisdusdaniggroot,datdezezondermeeruitgevoerdmoetworden.

Uiterwaardvergraving Meinerswijk - RijkswaterstaatDeprojectdoelstellingenzijngerealiseerd,waarnaindeverslagperiodedemijlpaalOpleveringgenomenisop30september2015.

Uiterwaardvergravingen Doorwerthsche Waarden, Middelwaard, De Tollewaard en Obstakelverwijdering machinistenschool Elst – RijkswaterstaatOp22december2015isdemijlpaalOpleveringgenomenvoorObstakelverwijderingElst.Daarmeeisdezemijlpaalvoorallevierdeprojectengenomen.

Uiterwaardvergraving Honswijkerwaarden, stuw-eiland Hagestein, Hagesteinse uiterwaard en Heerenwaard (Ruimte voor de Lek) – RijkswaterstaatOp5oktober2015isdemijlpaalWaterveiligheidbereikt,ondervoorbehoudvandehydraulischetoetsterbevestigingvandegerealiseerdewater-standdaling.

Dijkverbetering Nederrijn/Arnhemse- en Velpsebroek – Waterschap Rijn en IJsselDezemaatregelisgereed.

Dijkverbetering Nederrijn/ Betuwe/Tieler- en Culemborgerwaard, Dijkverbetering Lek/Betuwe/ Tieler- en Culemborgerwaard / beide dijkring 43 – Waterschap Rivierenland

Dijkring43totSchoonhovenOp8juli2015isinhetbijzijnvanpersenpubliekdestarthandelingverrichtvoorhetinbrengenvanhetverticaalzanddichtgeotextiel.DezeinnovatieveoplossingisaangebrachtindedijktussenHagesteinenOpheusdenalsmaatregeltegenpiping.


Uiterwaardvergravingen Bolwerksplas, Worp en Ossenwaard en Keizers- en Stobbenwaarden en Olsterwaarden (bij Deventer) – Waterschap Groot SallandMethetafrondenvandesaneringswerkzaamhedenindeOssenwaard,isdemijlpaalWaterveiligheidvandeuiterwaardvergravingBolwerksplas,WorpenOssenwaardgerealiseerdper23juli2015.Dewaterveiligheidisbevestigdnauitvoeringvandehydraulischetoets.Komendeverslagperioderondtdeopdrachtnemerdelaatstewerkzaamhedeninhetkadervanruimte-lijkekwaliteitaf.DaarnakanmijlpaalOpleveringgenomenworden.

Hoogwatergeul Veessen-Wapenveld – Waterschap Vallei en VeluweIndeverslagperiodeisonderanderehetopspuitenvandeWestdijkvoltooid,isgewerktaandeprofile-ringvanhetdijklichaamenisgestartmethetopspuitenvandeOostdijk.Deopdrachtnemergeeftaanvertragingtehebbenopgelopenbijhetontwerpvandeinlaatenmeerkostentehebbengemaaktdoordelangdurigelaagwatersituatie.HierdoorstaatrealisatievandemijlpaalWater-veiligheideind2016onderdruk.

Dijkverlegging Westenholte en Uiterwaardvergraving Scheller- en Oldeneler Buitenwaarden (bij Zwolle) – Waterschap Groot SallandOp24augustus2015isstilgestaanbijdevoltooiingvandenieuwedijk,welkedoorhetwaterschapisgeaccepteerdalsprimairewaterkering.OokishetstartseingegevenvoorhetafgravenvandebestaandedijkbijWestenholte.MijlpaalWater-veiligheidisvoorzienin2016.

Zomerbedverlaging Beneden-IJsselZiemaatregelRuimtevoordeRivierIJsseldelta.

Dijkverlegging Hondsbroeksche Pleij en regelwerk Pannerden - RijkswaterstaatDezemaatregelisgereed;maarvaltbuitenhetPKB-basispakketomdathettentijdevanhetopstellenvandePKBaleen‘lopendproject’was.

Indeverslagperiodeontstondeendiscussietussenrealisatorenopdrachtnemeroverdeinterpretatievantijdensdeaanbestedingmeegegevenareaal-gegevens.Naarverwachtingwordtdezekomendeverslagperiodeafgehandeld.

DijkverbeteringArnhemMalburgenDezedeelmaatregelisgereed.

Dijkverbetering Lek/Alblasserwaard en de Vijfheeren-landen – Waterschap RivierenlandDeversnellingsoptiedieinVGR26benoemdisvoordezePKB-maatregel,isgerealiseerd:demijlpaalWaterveiligheidisop8december2015behaald,waareerdereberichtgevingnoguitgingvanrealisa-tiein2016.Dewerkzaamhedenzijnvoorspoediguitgevoerd.Zoisvoorhetdijkverbeterings-trajectSchoonhoven–Langerakdeerosiegeulvolledigaangevuldenzijndeinnovatieftoegepastewater-ontspannersindedijkgeïnstalleerd.TevenszijndedijknagelstenbehoevevanhetonderdeelLekdijkVianensuccesvolaangebracht.

Dijkverleggingen Cortenoever en Voorsterklei (bij Zutphen) – Waterschap Vallei en VeluweOp14december2015heeftdelaatsteopnameinhetveldplaatsgevondeninVoorsterklei,waarnageconcludeerdisdatmijlpaalWaterveiligheidbijdeDijkverleggingVoorsterkleiisgerealiseerd(ondervoorbehoudvandehydraulischetoetsterbevestigingvandegerealiseerdewaterstanddaling).Ditnadatop30september2015isgestartmethetafgravenvandeinlaatbijVoorsterklei.DeverwachtingisdatdemijlpaalWaterveiligheidvoorDijkverleggingCortenoeverindevolgendeverslagperiodebehaaldwordt.Inditgebiedmoetvoornamelijknoggrondafgevoerdworden,watonderanderebemoeilijktisdoordelangeperiodevanlaagwater.Omdatéénomwonendeincassatieisgegaantegenzijnonteigening,resteertinhetgebiednogéénverwervingsdossier.Deuitspraakindezezaakwordtmedio2016verwacht.


Ruimte voor de Rivier IJsseldelta – Provincie Overijssel / RijkswaterstaatOp25november2015heeftdeRaadvanStateuitspraakgedaaninzakehetbestemmingsplanenanderehoofdbesluiten.HieruitblijktdathetReeve-diepaangelegdmagworden,maardatditgeendoorgaandevaarroutemagworden.Metdeuit-spraakvandeRaadvanStateishetbestemmings-plantenbehoevevanhetReevedieponherroepelijkgewordenenkunnendewerkzaamhedeninhetkadervandewaterveiligheidsdoelstellingdoorgangkrijgen.DeprovincieOverijsselonderzoektofenopwelkemaniererindetoekomsteendoorgaandevaarroutekanontstaan.

Deuitvoeringvordertzichtbaarmetbaggerwerk-zaamhedenvoorhetverdiepenvanhetzomerbed,hetopspuitenvandenoordelijkedijkenvoorhetReevediepenhetstartenmetdebergingvandeaangetroffenhistorischeKogge,aakenpunter.

OpmijnverzoekisonderleidingvandeprovincieOverijsselonderzoekgedaannaardemogelijkhedenomfase2teversnellen.Hiervanishetresultaatop8december2015aanmijaangeboden.



5.1. Toprisico’sopprogrammaniveauenbeheersing

Risico’skunnenleidentotnegatievefinanciëlegevolgenoftotvertragingvandeuitvoeringvanhetprogramma.Ookkunnenrisico’sinvloedhebbenophetbehalenvandewaterveiligheids-doelstellingenderuimtelijkekwaliteitsdoelen.Derisico’sopprogrammaniveauzijngegroepeerdnaarinhoudelijkethema’s(Proces,Grond,Vastgoed,Hydraulica,Natuur,Markt&aanbesteding).

Hetoverzichtvanrisico’swordtelkkwartaalgeactualiseerd.Danwordtnagegaanofernieuwerisico’swordenvoorzienenofdekansenen/ofgevolgenvanbestaanderisico’szijngestegendanwelgedaald.Opbasisvandieinzichtenwordenvervolgensbeheersmaatregelengetroffenomdekansvanoptredenofheteffectvanderisico’steverminderen.Deverantwoordelijkheidvandebeheersingligtveelalbijdeopdrachtnemerofbijderealisator.Beheersingopprogrammaniveauvindtonderandereplaatsdooractiefintestekenopkennisdelingtussenprojecten(uitwisselenbestpractices,gestandaardiseerdewerkwijzen)enhetbiedenvanexpertmatigekennisbijissuesomtotefficiënteoplossingentekomen.

Opbasisvandereguliereactualisatievanderisico’siseentop3aantijdrisico’seneentop3aangeld-risico’svoorhetprogrammasamengesteld,zietabel5.1en5.2.Detoprisico’szijnalleendogenerisico’svoorhetprogramma.Bijhetoptredenvanendogenerisico’swordendebudgettairegevolgenervaninbeginselbinnenhetPKB-budgetgedekt,detijdsgevolgenkunneninvloedhebbenopdeverwachteopleve-ringsdatumvaneenofmeerderemaatregelen.Geziendefasewaarinhetprogrammazichbevindt,verschuiftdefocusvanrisico’sdieeffecthebbenopdemijlpaalWaterveiligheidnaarrisico’sdieeffecthebbenopdemijlpaalOplevering.Dezeverschui-vingisterugtezienindetoptijdrisico’s,dieuitbeidetypenbestaat.

Perrisicoisdeactueleverwachtingswaarde(kansvanoptredenvermenigvuldigdmetdeingeschatteconsequentiesnaartijdengeld)aangegevenenisaangegevenofdezeverwachtingswaardetenopzichtevandevorigeVGRisgestegenofgedaald.

5.RISICOMANAGEMENTENAUDITING

#RobMeeuwsenNijmegen. Werkzaamheden nevengeuk bij Dijkteruglegging Lent

TABEL5.1 TOP3PROGRAMMARISICO’STIJDRUIMTEVOORDERIVIERPER31DECEMBER2015

TABEL5.2 TOP3PROGRAMMARISICO’SGELDRUIMTEVOORDERIVIERPER31DECEMBER2015

Risico Verwachtingswaarde(kansxgevolg)

1.Proces:Discussiesmetenclaimsvanopdrachtnemera.g.v.optredentijdrisico’sbuitenhunverantwoordelijkheid(nietnakomenvanverplichtingenalsopdrachtgever).

4,5maanden(gestegen)

2.Grond:Ondanksgedegenonderzoekwordtertochgestuitopniet-gesprongenexplosieven(toevalstreffers),archeologieofverontreinigingen.

3,0maanden(gelijk)

3.Proces:Verschillenininterpretatievanbeheeropgaveendiscussiesmetbeheerderst.a.v.terealiserenobjectenvoordatzijbeheer&onderhoudopzichwillennemen.

2,0maanden(gedaald)

Risico Verwachtingswaarde(kansxgevolg)

1.Grond:Afwijkende(her)bruikbaarheidgrond(afwijkingingrondfysisch/chemisch,volumeofbodemsamenstelling),watopbasisvanvooronderzoekdoorrealisatornietredelijkerwijsteverwachtenwas.

€17,5miljoen(gedaald)

2.Proces:Deaanwezigeconstructieblijkttijdensderealisatieaftewijkenvandebeschikbare(areaal)informatie.Ditkanleidentotmeerwerk.

€8,9miljoen(gestegen)

3.Proces:Discussiesmetenclaimsvanopdrachtnemera.g.v.optredentijdrisico’sbuitenhunverantwoordelijk-heid(nietnakomenvanverplichtingenalsopdrachtgever).

€7,0miljoen(gestegen)

Toprisico 1 (Tijd) en toprisico 3 (Geld): Discussies met en claims van opdrachtnemers als gevolg van optre-den tijdrisico’s buiten hun verantwoordelijkheid (niet nakomen van verplichtingen als opdrachtgever).Discussiestussenopdrachtgeverenopdrachtnemeroverinterpretatievancontractuelebepalingen,wordenaangemerktalsoorzaakvanvertragingendaardoorinefficiëntieindewerkzaamheden.Hetrisicoisindeverslagperiodegestegen,vanwegetweeconcreteissues,diebeidetotvertragingeneventuelemeerkostendreigenteleiden:hetlangerdurenvandeontwerpfasedantentijdevandeinschrijvingaangenomenwerdeneenvertraagdegunningwaardooropdrachtnemerinhetzgn.‘geslotenseizoen’terechtkomt.Inbeidegevallenblijftervoordeopdrachtnemermindereffectievetijdoveromhetcontractterealiseren.ErwordtbezieninhoeverredezeissuesinvloedhebbenopderealisatievandemijlpaalWaterveiligheidenofdevertragingvoorrekeningvanopdracht-geverkomt.

Toprisico 2 (Tijd): Ondanks gedegen onderzoek wordt er toch gestuit op niet-gesprongen explosieven (toevalstreffers), archeologie of verontreinigingen.DitrisicoisinhoudelijkenquaomvangintijdnietgewijzigdtenopzichtevanVGR26.Hetrisicoheeft

alleenbetrekkingopdenoginuitvoeringzijndemaatregelen.

Toprisico 3 (Tijd): Verschillen in interpretatie van beheeropgave en discussies met beheerders t.a.v. te realiseren objecten voordat zij beheer & onderhoud op zich willen nemen.Hoewelhetindeverslagperiodelichtgedaaldis,komtditrisicodoorhetafnemenvaneenandertijdrisicoindetop3.Deineenvroegstadiumbekendebeheerders,wordendoorhetprogrammaenderealisatorenbetrokkenbijhettevervaardigenwerk.Desondankskanhetgebeurendatnarealisatievanhetwerk,debeheerderhetgerealiseerdenietwilovernemen.Ditkanmeerdereoorzakenhebben:ofweldebeheerderistochonvoldoendebetrokkeninhetvoorstadium,ofweldebeheerderwisseltgedurendederealisatiefase,ofweldebeheerderhadeenandereuitkomstverwachtopbasisvandeeisendiegesteldzijn,ofweleenbeheerdersteltnieuweeisen.Discussieshieroverofaanvullendewerk-zaamhedenleidentotvertraging(enmeerkosten)omtotafrondingvandeprojectentekomen.

Toprisico 1 (Geld): Afwijkende (her)bruikbaarheid grond (afwijking in grond: fysisch/chemisch, volume


of bodemsamenstelling), wat op basis van vooronder-zoek door realisator niet redelijkerwijs te verwachten was.Naarmatedeuitvoeringvanprojectenvordert,wordtduidelijkeropwelkeplekkendebodem-samenstellingafwijktvanwateropbasisvanonderzoekenverwachtmochtworden.Hetrisicoismeermalenopgetreden,ookindeverslagperiode.Enkelewijzigingenzijnfinancieelafgehandeld,datverklaartdedalingvandeverwachtingswaarde.Deverwachtingisdatderesterenderisicoreserveringvolledigbenutzalwordenomreedslopendeentoekomstigewijzigingentedekken.

Mochthetrisicozichvoordoen,danzoekenrealisa-torenprogrammabureau(zonderindeverant-woordelijkheidvandeopdrachtnemertetreden)naareenefficiënteverwerkingswijzevandeaan-getroffengrond.

Toprisico 2 (Geld): De aanwezige constructie blijkt tijdens de realisatie af te wijken van de beschikbare (areaal)informatie. Ditrisicoisquaomvanggestegentenopzichtevandevorigeverslagperiode.Hetkomtvoordatdeopdrachtnemertijdensderealisatiestuitopeenanderesituatiedanopbasisvandeareaalinforma-tieverwachtkonworden.Indeverslagperiodeisditrisicoonverwachtopgetredenbijeenvandeprojecten,waarvandegevolgennognietteconcretiserenzijn.

Tenopzichtevandetoprisico’suitVGR26zijndevolgenderisico’svervallenuitdehuidigelijstmettoprisico’s:

Bestemmingsplannen, inpassingplannen, projectplan Waterwet worden niet of deels onherroepelijk door een uitspraak van de Raad van State.Methetonherroepelijkwordenvanhetbestem-mingsplanbijRuimtevoordeRivierIJsseldelta(Reevediep)isditrisicoforsverminderd.HetbeperkterestrisicoheeftenkelnogbetrekkingophetalternatiefvanHuissenscheWaarden.

Uitkomst hydraulische som is negatief: plaatselijk niet volledig bereiken van de hydraulische taak-stelling.Hetrisicodatkleinewijzigingeninhetontwerpnaafloopvandeuitvoeringvaneenprojectnegatiefuitpakkenopdebeoogdewaterstanddaling,isindepraktijkkleinerdanverwacht.Daarmeevervalthetuitdetopvantijdrisico’s.

Gedurende de uitvoeringsfase zijn mogelijk extra baggerwerkzaamheden nodig als gevolg van de kribverlagingen.TentijdevanhetSNIP3-besluitvanprojectKrib-verlagingWaalisafgesprokendathetprogrammaeenfinanciëlereserveringmaaktvooreventueleextrabaggerlastenvoorderivierbeheerdergedu-rendedeuitvoeringvandekribverlagingen.Nudewerkzaamhedengereedzijn,isderisicoreserveringverlaagd.

5.2. PostOnvoorzienprogramma

Dezeparagraafgaatinopdefinanciëlerisico’svanhetprogramma,diedoordepostonvoorziengedektworden.Ditbetekentnietdatdetijdrisico’s

TABEL5.3 VOORZIENINGONVOORZIENRUIMTEVOORDERIVIERPER31DECEMBER2015

Thema’s t/mVGR25t/m31122014

VGR2601012015

t/m30062015

VGR2701072015

t/m31122015”

t/mVGR27t/m31122015

Proces 23,8 -0,6 11,3 34,5

Grond 38,2 -3,7 -7,1 27,4

Vastgoed 2,8 -0,2 -0,7 1,9

Hydraulica 1,0 -0,2 0,0 0,8

Natuur 0,6 0,0 -0,3 0,3

Markt&Aanbesteding 0,0 0,0 0,0 0,0

Subtotaalbenoemderisico’s 66,4 4,7 3,2 64,9

Onbenoemderisico’s 45,9 -10,2 -8,6 27,1

Totaalonvoorzien 112,3 14,9 5,4 92,0


geenrolspelen.Dezetijdrisico’swordennetalsdefinanciëlerisico’selkkwartaalbijgewerkt.

Deoptelsomvandefinanciëleverwachtingswaardenvandeindividuelerisico’svoorhetprogrammabepaalthetrisicoprofielperthema(benoemderisico’s).Daarnaastisereenreserveringvooronbenoemderisico’s.Deoptelsomvandebenoemdeenonbenoemderisico’svormtdetotalepostonvoorzienopprogrammaniveau(zietabel5.3),wataanheteindvandeverslagperiodeovereenkomtmet€92,0miljoen.

Uithetoverzichtblijktdathettotaalonvoorzienopprogrammaniveauindeverslagperiodepersaldomet€5,4miljoenisgedaald,voortkomenduiteenstijgingvan€3,2miljoenbijbenoemderisico’seneendalingvan€8,6miljoenaanonbenoemderisico’s.Dedalingvanhetonvoorzienwordtverklaardindeparagrafen5.2.1en5.2.2.

5.2.1 Benoemderisico’s:perthemaHieronderstaandegrootstemutatiesvandebenoemderisico’sperthemaverklaard.Degrootstemutatieszitteninhetthema‘proces’.

ProcesVoordeprocesrisico’sishetrisicoprofielindever-slagperiodetoegenomenmet€11,3miljoen.Debelangrijkstemutatiesvoordeprocesrisico’szijn:• Hetrisico‘Deaanwezigeconstructieblijkttijdens

derealisatieaftewijkenvandebeschikbare(areaal)informatie’isgestegenomdateenlopendediscussietussenopdrachtnemerenrealisatorgroteregevolgenzoukunnenhebbendanvoorzien(zieookonderparagraaf5.1).

• Hetrisico‘Extremeweersomstandighedenen/ofwaterstandenhinderendeuitvoering’wordtalgeruimetijdonderkenddoorhetprogramma.Echter,doordelagekansvanoptredenwasereenbeperkterisicovoorziening.Indeverslag-periodeishetrisicoopgetredenindevormvanlangduriglagewaterstandenopderivieren,waardoordeafvoervangrondbijdiversemaatregelengehinderdis.

• Hetprogrammaheeftdereserveringvoorhetrisico‘Gedurendedeuitvoeringsfasezijnmoge-lijkextrabaggerwerkzaamhedennodigalsgevolgvandekribverlagingen’verlaagd,nuergeenextraonderhoudheeftplaatshoevenvindentijdensderealisatiefase.

• Hetprogrammaheefteenreserveringaangemaaktvoorhetrisico‘ProjectonvoorzienvanIJsseldelta

isontoereikend’.AangeziendemaatregelRuimtevoordeRivier-IJsseldeltahetlaatsteprojectvanhetprogrammaisdatwordtafgerond,wordeneventuelefinanciëletekortenvanhetprojectopeenlaatmomentzichtbaar.Opdatmomentisonbenoemdonvoorzienopprogrammaniveauforsgedaaldenwellichtontoereikendomeentekortopprojectniveautekunnendekken.Derhalveiseenbenoemdrisicoaangemaaktwaarvanderisicoreserveringinomvangwordtbijgesteld,naarmateonbenoemdonvoorziendaaltalsgevolgvandevoortgangvanhetprojectRuimtevoordeRivier-IJsseldelta.

• Hetrisico‘Claimsvanaannemersalsgevolgvanoptredenexogenetijdrisico’s’isverhoogdalsgevolgvanonverwachtnieuwediscussiesbijeentweetalprojecten.Hetgesprekoverdeexacteverantwoordelijkheids-verdelingisnoggaande,echteropbasisvandezenieuweinformatieisderisicoreserveringopprogrammaniveauverhoogdomeventuelefinanciëlegevolgentekunnendragen(zieookonder5.1).

• Indeverslagperiodeishetrisico‘deramingvoordenogterealiserenbruggenbijWestenholteenSchelleistelaag’vervallen.

GrondHetrisicoprofielvandegrondrisico’sisgedaaldmet€7,1miljoentenopzichtevanVGR26.Ditwordtalsvolgtverklaard:• Diverserisico’suithetrisicoprofielgrondzijn

opgetredenbijverschillendemaatregelen(ziebijlage4),waardoordiereserveringenzijngedaald.Teweten‘Afwijkende(her)bruikbaar-heidgrond’,‘Archeologischetoevalsvondsttijdensdeuitvoering’,‘Onverwachtstuitenopniet-gesprongenexplosieven’,‘Obstakelsofpuinindeondergrond’,en‘Uitvoeringsknelpuntenrondomgrondverzetvanwegeaanvullendeeisendoorbevoegdgezag,beheerdersofeigenaren’.Deverwachtingisdatderesterenderisico-reserveringvolledigbenodigdisomdereedslopendeentoekomstigegrondgerelateerdewijzigingentedekken.

• Alsgevolgvandevoortgangvanhetgrondverzetzijnderisico’s‘Zettingstijd(vandijken)blijkttijdensdeuitvoeringaftewijkenvanverwach-ting’,‘Hetverleggenvankabels&leidingenwordtduurderdangepland’en‘Deinvoeringvanstortbelasting(voorniet-toepasbaregrond)leidttothogerekostenvoorhetprogramma’gedaald,zonderdatzezijnopgetreden.


VastgoedDedalingvanhetvastgoedprofielmet€0,7miljoenwordtveroorzaaktdoordat:• Hetrisico‘Scopewijzigingenenclaimsalsgevolg

vanvastgoedovereenkomsten’isopgetreden,waarnadekwantificeringisgedaald.

• Hetrisico‘Ermoetenmeer/aanvullendegrondenverworvenwordendanindeverwervingsopgavewasvoorzien’minderoptreedtdanvoorzien,waarnaderisicoreserveringisverlaagd.

HydraulicaHetrisicoprofielonderhetthemahydraulicaisgelijkgebleven.

NatuurDedalingvanhetnatuurprofielmet€0,3miljoenkanverklaardwordendoordat:• Hetrisico‘Extrabeperkingenenwerkzaamheden

alsgevolgvanhetonverwachtaantreffenvanbeschermwaardigefloraenfauna(afwijkendvanverwachtingenopbasisvanvooronderzoek)’isopgetreden,zoalsinVGR25gemeld.Definanci-eleafhandelingvanhetmoetenverplaatsenenmonitorenvandassen(burchten)heeftdezeverslagperiodeplaatsgevonden.Daarmeeisderisicoreserveringgedaald.Hetprogrammaverwachtdaarnaastnogkostentemoetenmakenvoorhetmoetenverplaatsenvaneenonverwachtaangetroffen,anderebeschermdediersoort(bever),derhalveblijftereenrestrisicobestaan.

Markt&AanbestedingVoorhetrisicothemamarkt&aanbestedingwordennetalsindevorigeverslagperiodegeenrisico’svoorzienmetfinanciëlegevolgenvoorhetprogramma.

5.2.2 Onbenoemderisico’sHetdoelvandevoorzieningvooronbenoemderisico’sisomruimtetebiedenaanonvoorzienetegenvallerswelketenlastekomenvanhetprogrammabudget.Deonbenoemderisico’sbedragen5%vanhetnogterealiserenbudget(zietabel6.1voorbudgetentabel6.2vooruitgaven-ditkomtindezeperiodeovereenmet€27,1miljoen).Ditpercentageisgebaseerdopervaringscijfersvananderegroteprojectenenprogramma’s.

5.3. Auditingencontrol

IndeverslagperiodezijndiverseevaluatiesenreviewsuitgevoerdalsonderdeelvandePlan-Do-Check-Actcyclusvanhetprogramma.

Inhetkadervaninformatievoorzieningenhethebbenvaneenadequaat(financieel)fundamentonderhetprogrammazijnspecifiekreviewsuit-gevoerdophetgerapporteerdebudget,deramingendeprognoseeindstandvanhetprogramma.

Indeverslagperiodeiseenreviewuitgevoerdophetprocesvandeeindafrekeningvanhetverleggenvankabels&leidingen.Tijdensdereviewisgeble-kendathethuidigeprocesaansluitbijdeeisenvanrechtmatigheid.Hetprogrammastuurthierbijopeerdergemaakteafsprakenmetdenetbeheerderszoalsvastgelegdindegetekendeprojectovereen-stemmingen.Hetwerkenmetcontroleverklaringenbijdeeindafrekeningenvormteenessentieelonderdeelvandegemaakteafspraken.

Inhetkadervankennisuitwisselingophetgebiedvankwaliteitsborgingencontrolleverthetpro-grammaactievebijdragenaanhetSamenwerkings-verbandWaterveiligheidsprogramma’sInControl.DeafgelopenperiodeisinditkadereenthemadagKwaliteitsborginggeorganiseerd,waarbijafgevaar-digdenvanuitdeverschillendeprogramma’skennisenvaardighedenmetelkaardeelden.

SamenmetderealisatorenwordtverkendwelkezakenvanuitcontrolaandachtverdienenbijhetnemenvandemijlpalenOpleveringenFinaleKwijting.Defocusvanuitcontrolisopdebeheer-singvaneventuelerestpuntendiespelenenmogelijkeknelpuntendiekunnenontstaanendoorwerkenintijd,geldenkwaliteitendaarmeeeentijdigeenbeheersteafrondingindewegstaan.Indekomendeverslagperiodestaateenbijeen-komstgeplandmetcontrollersenprojectbeheer-sersvanrealisatoren,programmabureauentoe-komstigbeheerdersomdeopgedaneervaringenmetoverdrachtvanbeheertedelen.Dezeervarin-genzullenookmetanderewaterveiligheids-programma’sgedeeldworden.



6.DEFINANCIËNVANHETPROGRAMMA

6.1. Programmabudgetenprogrammaraming

HetprogrammabudgetisvolgensdeProjectRamingenInfrastructuur(PRI-)systematiekindePKBbepaaldop€2,2miljard(prijspeil2005)meteenbandbreedtevan37%.Indepraktijkneemt,naarmatedevoortgangvordert,descherptevanramentoeendoenzichbudgettairemee-entegenvallersvoor.

HetprogrammabudgetvoorRuimtevoordeRivierbedraagtd.d.31december2015€2.386,2miljoen(ditwasinVGR26€2.382,4);detoenamevanhetbudgetis€3,8miljoenenwordtveroorzaaktdoor:• vergoedingvoorinundatieschades

(+€0,3miljoen);• indexeringIBOI(+€3,5miljoen).

Ziebijlage3bvoordeopbouwvanhetbudget.

Deprogrammaraming(prijspeil2015)volgtopdebijgestelderamingenpermaatregelopgrondvandegenomenprojectbeslissingen,deindeverslag-periodevoorgelegdemijlpalen,hetsaldovanaan-bestedingsmee-entegenvallers,opgetredenrisico’sopprojectniveauendeactualiseringvanhetprogrammabrederisicoprofiel.Dedynamiekvandezeelementenmaaktderamingtoteenmoment-opname.

Deramingop31december2015sluitop€2.341,1miljoen.Hiervoorgeldteenbandbreedtevan6,0%(inVGR26wasdebandbreedte6,8%).Ditbetekentdatdeverwachteuitgavenuitkomentussende€2,2miljarden€2,5miljard.

TABEL6.1HETPROGRAMMABUDGETENDEPROGRAMMARAMINGPER31DECEMBER2015(BEDRAGEN IN € MLN.)

2015

Thema’s 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 VGR26 VGR27

Budget 2.219,0 2.232,4 2.245,3 2.273,4 2.330,0 2.342,0 2.180,8 2.282,9 2.370,3 2.385,7 2.382,4 2.386,2

Raming 2.219,0 2.276,3 2.319,4 2.290,9 2.394,0 2.327,0 2.170,9 2.272,7 2.346,7 2.344,0 2.341,6 2.341,1

Ruimte 0,0 43,9 74,1 17,5 64,0 15,0 9,9 10,2 23,6 41,7 40,8 45,1

#JosdeBontOverdiepsepolder, Indrukwekkend hoog, zes meter, die terpen in de Overdiepsepolder en daarboven dan nog nieuwe bedrijven

InvergelijkingmetVGR26(€2.341,6miljoen)isderamingpersaldonaarbenedenbijgesteldmet€0,5miljoen.Dezedalingbestaatuiteensamen-stellingvanposten:

TABEL6.1.1 MUTATIESVANDERAMING

RUIMTEVOORDERIVIERPER31DECEMBER2015

BeginsaldoVGR27 2.341,6

Mutaties

1.maatregelramingen 2,7

2.indexering1 2,8

3.reserveringen -6,1

-0,5

EindsaldoVGR27 2.341,1

1IndexeringbestaatuitdotatiesIBOIenonttrekkingen

doorMaatregelenindeverslagperiode

Grafischzietdeontwikkelingvanhetbudgetenderamingeruitalsinfiguur6.1weergegeven.

Hetaanbestedingsresultaatisongewijzigdenbedraagttotenmetdeverslagperiode€227,3miljoen.

6.2. Uitgavenenverplichtingen

Voordeplanstudiefasezijnindezeverslagperiodegeenbetalingengedaan.Deuitgavenvoordeuitvoeringbedroegenindeverslagperiode€172,2miljoen.Dezehebbenbetrekkingop: • Uitvoeringswerkzaamhedenmaatregelen

(€149,5miljoen)• Vastgoed(€12,4miljoen)• BeheerenOnderhoud(€5,2miljoen)• Inhuurenuitbesteding(€2,8miljoen)• Overige(€2,3miljoen).

Op31december2015isintotaalvoor€2.100,9miljoenaanverplichtingenaangegaan(zietabel6.3).Vandetotaalaangeganeverplichtingenisopdepeildatum€1.843,8miljoenbetaald(zietabel6.2).

IndeverslagperiodezijnverbeteractiviteitengestartdieinvullinggevenaandebevindingenzoalsgerapporteerddoordeADRinhaarcontrole-rapportbijVGR25en26(tweedehelft2014eneerstehelft2015).Dezeactiviteitenhebbenbetrekkingophetaanscherpenvanhetprocesvaninhuurenuitbestedingendekwaliteitsborging

2150

2200

2250

2300

2350

2400

2450

Raming

Budget

VGR27VGR262014201320122011201020092008200720062005

MIL

JOEN

EU

RO

2232,42219,0

2219,0

Raming Budget

2276,3

2245,3

2319,4

2290,9

2273,4

2330,0

2394,0

2342,0

2180,8

2170,9

2282,9

2272,7

2385,7 2382,4 2341,6

2344,0 2341,6 2341,12327,0

2346,7

2370,3

FIGUUR6.1 ONTWIKKELINGENBUDGETENRAMING


TABEL6.2UITGAVENRUIMTEVOORDERIVIERPER31DECEMBER2015(BEDRAGEN IN € MLN.)

VGR25t/m31122014

VGR2601012015

t/m30062015

VGR2701072015

t/m31122015

Totaaluitgavent/m31122015

PKBfase 50,8 0,0 0,0 50,8

Planstudie 97,2 0,0 0,0 97,2

Uitvoering 1.308,0 204,7 172,2 1.684,9

Verplichtingenbuitenscope 10,9 0,0 0,0 10,9

TotaalRuimtevoordeRivier 1.466,9 204,7 172,2 1.843,8

TABEL6.3VERPLICHTINGENRUIMTEVOORDERIVIERPER31DECEMBER2015(BEDRAGEN IN € MLN.)

VGR25t/m31122014

VGR2601012015

t/m30062015

VGR2701072015

t/m31122015

Verplichtt/m31122015

PKBfase 50,8 0,0 0,0 50,8

Planstudie 97,1 0,0 0,0 97,1

Uitvoering 1.817,0 74,7 50,4 1.942,1

Verplichtingenbuitenscope 10,9 0,0 0,0 10,9

TotaalRuimtevoordeRivier 1.975,8 74,7 50,4 2.100,9

hierop.Daarnaastisditonderwerpexplicietonder-deelgewordenvandecontrole-activiteitenvanhetprogramma,omeventueleafwijkingenvroegtijdigtesignaleren.Nietalleeffectenvandedoorge-voerdeverbeteringenzijnindezeverslagperiodealzichtbaar.Datzaldekomendeverslagperiodewelhetgevalzijn.

6.3. KasritmeRuimtevoordeRivier

Intabel6.4ishetverwachtekasritmeopgenomen.Dezereekswordtregelmatiggeactualiseerdopbasisvandevoortgangvanhetprogramma.DehuidigereekssluitaanbijdeSlotwet2015.

6.4. Ontvangsten

Deverwachtingisdaterintotaal€143,7miljoenaanontvangstenzullenbinnenkomen.DitisgelijkaandeverwachtinguitVGR26.Deagentschaps-bijdrage2007van€8,7miljoenbehoortweltotdeontvangsten,maarisgeenonderdeelvandeinitiëleontvangstentaakstellingvan€37miljoen.

Indeverslagperiodeiser€12,6miljoenontvangenafkomstigvanVastgoed,EU-subsidiesenProject-gebondenontvangsten.Tabel6.6laatdevolledigestandvandetotnutoegerealiseerdeontvangstenzien.

TABEL6.4KASRITMERUIMTEVOORDERIVIERPER31DECEMBER2015(BRON:SLOTWET2015)(BEDRAGEN IN € MLN.)

t/m2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Totaal

RijksbegrotingDeltafondsartikel1.01.03

1.468,1 380,3 285,3 141,4 45,4 39,0 23,0 2.382,4

MutatieVGR27 -3,4 -56,4 -62,7 26,6 55,9 43,9 3,9

TotaalKasritmeRvdRDeltafondsartikel1.01.03 1.468,1 376,9 228,9 78,7 72,0 94,9 66,9 2.386,3


6.5. Monitoringpostonvoorzien

Initieelwas€384,2miljoengealloceerdvooronvoorzien,standPKBdeel4.Deonttrekkingaandepostonvoorzienisinderapportageperiode€3,0miljoen;totenmetdeverslagperiodeis€278,4miljoenonttrokken.

Deonttrekkinginhetbudgetonvoorzienvan€3,0miljoenwordtalsvolgtverklaard:• verhogingvan€3,6miljoenaan‘opgetreden

exogenerisico’smaatregelen(divers)’;totaalnu€9,3miljoen;

• verhogingvan€6,9miljoenaan‘opgetredenexogenegrondrisico’smaatregelen’;totaalnu€22,2miljoen;

• verlagingvan€7,5miljoenvooropgetredenrisico‘PrivaatplanHuissenscheWaardenwordtnietuitgevoerd’.

Hetinitiëlebedragvan€10,0miljoenvoorhetinVGR25opgetredenrisicoisnaarbenedenbijge-steldmet€7,5miljoennaar€2,5miljoen.Hetgekozenalternatiefbrengtminderkostenmetzichmeedanverwacht.

Hettotaalaanopgetredenprogrammarisico’stotenmetdeverslagperiodestaatinbijlage4.

6.6. Internekosten

OminzichttegevenindeintegralekostenwordtindezeparagraafaangegevenhoeveelbudgetvoordeinternekostenvanRuimtevoordeRivierindebegrotingisopgenomen.Hetbudgetvandeinternekostenoppeildatum31december2015,intotaal€141,0miljoen,isverantwoordopDF01.01.03vooreenbedragvan€71,0miljoen,opDF05.01.02vooreenbedragvan€23,8miljoenenopDF01.02.01€46,2miljoen.Hetbudgetvaninternekostenisnietgewijzigdinderapportageperiode(zietabel6.8).

Deapparaatsuitgavenbedragenindeverslagperi-ode€5,1miljoen(zietabel6.9).Detotalever-plichteengerealiseerdeapparaatskostentotenmet31december2015zijn€129,7miljoen(zietabel6.10).

TABEL6.5BUDGETONTVANGSTENRUIMTEVOORDERIVIERPER31DECEMBER2015 (BEDRAGEN IN € MLN.)

VGR25t/m31122014

VGR2601012015

t/m30062015

VGR2701072015

t/m31122015


Vastgoed 30,0 15,0 0,0 45,0

EUsubsidies 6,5 0,0 0,0 6,5

Projectgebondenontvangsten 83,5 0,0 0,0 83,5

Agentschapbijdrage2007 8,7 0,0 0,0 8,7

TotaalRuimtevoordeRivier 128,7 15,0 0,0 143,7

TABEL6.6GEREALISEERDEONTVANGSTENRUIMTEVOORDERIVIERPER30JUNI2015(BEDRAGEN IN € MLN.)

VGR25t/m31122014

VGR2601012015

t/m30062015

VGR2701072015

t/m31122015


Vastgoed 23,5 7,5 11,9 42,9

EUsubsidies 5,9 0,1 0,2 6,2

Projectgebondenontvangsten 6,6 0,0 0,5 7,1

Agentschapbijdrage2007 8,7 0,0 0,0 8,7

TotaalRuimtevoordeRivier 44,7 7,6 12,6 64,9


TABEL6.8APPARAATBUDGETRUIMTEVOORDERIVIERPER31DECEMBER2015(BEDRAGEN IN € MLN.)

VGR25t/m31122014

VGR2601012015

t/m30062015

VGR2701072015

t/m31122015


ApparaatkostenDF01.01.03 71,0 0,0 0,0 71,0



TotaalapparaatkostenRWS 141,0 0,0 0,0 141,0

VGR25t/m31122014

VGR2601012015

t/m30062015

VGR2701072015

t/m31122015






TABEL6.9APPARAATUITGAVENRUIMTEVOORDERIVIERPER31DECEMBER2015(BEDRAGEN IN € MLN.)

VGR25t/m31122014

VGR2601012015

t/m30062015

VGR2701072015

t/m31122015

verplichtt/m31122015





TABEL6.10APPARAATVERPLICHTINGENRUIMTEVOORDERIVIERPER31DECEMBER2015(BEDRAGEN IN € MLN.)

TABEL6.7BENUTTINGONVOORZIENRUIMTEVOORDERIVIERPER31DECEMBER2015(BEDRAGEN IN € MLN.)

TotaalVGR26

Budgetonvoorzien(standPKBdeel4)(VGR1) 384,2

Onttrekkingtotverslagperiode(VGR1t/mVGR26) -275,4

Onttrekkingindeverslagperiode(VGR27) -3,0

Restantbudgetonvoorzien 105,8


Bijlage1:

Voortgang NURG-projecten met een PKB-waterveiligheidsdoelstellingStand per 31 december 2015

Bijlagen

Project Voortgang/wanneeruitgevoerd BijdragePKBtaakstelling

UiterwaardvergravingRijnwaardenseuiterwaarden

DeherinrichtingvandeRijnwaardenseuiterwaardenbevatmeerdereafzonderlijkeinrichtingsprojectenvanprivateenpubliekepartijen.StaatsbosbeheerzorgtinopdrachtvanhetministerievanEconomischeZakenvooronderlingeafstemmingencoördinatievannatuurenwaterveiligheidtussendeprojecten.

DebeoogdebijdrageaandePKB-taakstellingvoordewaterveiligheidop31december2015isnietvollediggerealiseerd.DeprojectenGroeneRivierPannerdenenRegelwerkPannerdenzijnuitgevoerdmeteenbijdragevan4centimeter.Deinitiatievenvandeprivatepartijenhebbenvertragingopgelopendoorstagnatieindevergunningverlening,waarvaninVGR26hetrisicoalgeschetstis.Erzullennieuweafsprakenwordengemaaktoverhettempovanuitvoeringendevoorbereidendewerkzaamhedenbijdeprivatepartijen.

HetprojectOevergeulBovenrijnzalnietwordenuitgevoerd(zoalsinVGR25vermeld).De4centimeterwaterstandsverlagingalsbijdrageaandePKBwordtinplaatsdaarvangehaaldmiddelskribverlagingophetPannerdenschKanaal.Beoogdopleverjaarvandezekribverlagingis2019.

DetaakstellingvoordeherinrichtingvandeRijnwaardenseUiterwaardenwordtmethetvervallenvanOevergeulBovenrijnteruggebrachtvandeoorspronkelijke11centimeternaar7centimeterwaterstanddaling.

Was11cmwordt:7cm

>>


Project Voortgang/wanneeruitgevoerd BijdragePKBtaakstelling

UiterwaardvergravingMillingerwaard

Deuitvoeringvandemaatregelisinvollegang.Eengrootdeelvandeinrichtingswerkzaam-hedenzijnafgerond.Eenbelangrijkresterendonderdeeltenbehoevevanderealisatievandetaakstellingisdeaanlegvandehoofdgeul.Hiervoorisdeverplaatsingvaneenoverslagbedrijfnaarbuitenhetprojectgebiednodig.Dezeverplaatsingheeftvertragingopgelopen.Oorzaakiseentegenvallendemilieusituatieopdeherplaatsingslocatie.Pasnasaneringkomthetterreinbeschikbaar,waarnadeverhuizingvanhetoverslagbedrijfinganggezetkanworden(na2016).OokhetteverlatenterreinindeMillingerwaardmoetgesaneerdworden.Dezekanpasafgerondwordennaverhuizingvanhetoverslagbedrijf.Vooruitlopenddaaropishethuidigebedrijfsterreinwelgedeeltelijkontruimd,zodateendeelvandewerkzaamhedenalvastuitgevoerdwordt.Hetrealiserenvandetaakstellingzallaterplaatsvindenwaarbijthansgekoerstwordtopeind2017.Indekomendeverslagperiodekanhiermeerduidelijkheidoverwordenverschaft.

6cm

UiterwaardvergravingRenkumseBenedenwaard,WageningerbenedenwaardenveerstoepLexkesveer

Hetprojectisopgeleverdinnovember2009enheeft11centimeterwaterstanddalingopgeleverd.

11cmGereed

UiterwaardvergravingAfferdenscheenDeestschewaarden

HetprojectAfferdenscheenDeestschewaardenisvolopinuitvoering.Erzijnbomengekaptenerisbegonnenmetdeaanlegvandezandwinplas.Deplanningvanhetwerkiseropgerichtdatdegesteldedoelenvooreind2018zijngerealiseerd.

6cm

UiterwaardvergravingBemmelsewaarden

Deinrichtingswerkzaamhedenzijnindeeerstehelftvan2013afgerond.Daarmeeisdewaterstanddalingvan5cmvoorditprojectgerealiseerd.

5cmGereed

NatuurontwikkelingsprojectNoordwaard

Hetprojectisopgeleverdinmei2008enheeft17cmwaterstanddalinggehaald. 17cmGereed

UiterwaardvergravingWelsumerwaardenenFortmonderwaarden

Hetinrichtingsplanwordtgefaseerduitgevoerd.Hetgrootstedeelvandemaatregelenisinmiddelsuitgevoerdenopgeleverd.Hierdoorisinmiddelscirca90%(circa6centimeterwaterstandverlaging)gerealiseerd.Dewerkzaamhedenopeendeelvandewestelijkeoeverzijnindecember2015vanstartgegaan,hetgeeneerderisdaninVGR26verwacht,maarlaterdaninitieelgepland.Deverkrijgingvandegrondenviaonteigeningheeftvertragingopgelopendooreenlangereproceduredanwasvoorzien.Afhankelijkvanhetoptredenvanhoogwaterindewinterenvoorjaar,wordtervanuitgegaandateindvandezomervan2016dewerkzaamhedengereedzijnendaarmeedewaterveiligheidsopgavevóóreind2016isafgerond.

6-8cm


Bijlage2:

Communicatie met het parlement 1 juli 2015 – 31 december 2015

EenoverzichtvandestukkendiedeministervanInfrastructuurenMilieuendestaatssecretarisvanEconomischeZakenindeverslagperiodeoverhetprogrammaaandeEersteenTweedeKamerhebbengezonden.

• Op16oktober2015zonddeministervanIenM,medenamensdestaatssecretarisvanEZ,de26evoortgangsrapportageRuimtevoordeRivieroverdeperiode1januari2015tot30juni2015eneenaanbiedingsbriefnaardeTweedeKamer(TK30080,nr.77).

• NaaraanleidingvanVGR26zijndoorKamerledengeenschriftelijkevragengesteld.

• Op25november2015zijndoordeministervanIenMdeantwoordenopdeKamervrageninzakehetgebruikvandenevengeulvandeWaal,naardeTweedeKamergestuurd(2015Z20314).


Bijlage3a:

Budgethistorie PKB-fase (2002–2006) BUDGETMUTATIESENIBOIINDEXERINGPKB-FASE

Mutatie Bedragp.p.’02(€mln.)

Bedraggecommuni

ceerdinTweedeKamer

Bron:VGRnr

PKB/TB 1.987,0 1.900(1,9mrd) Basis

Geenscopewijzigingen

Saldoscopewijzigingen

Geentegenvallers

Saldomeeentegenvallers

Overhevelingbudgetnaarprojecteninuitvoering

-117,0 117(pp2002) VGR1

BudgetuitPKB-overigagvprojectbesluitHondsbroekschePleij+Zuiderklip

-49,5 -51,5(pp2004) VGR4

ToevoegingbudgetHondsbroekschePleijagvprojectbesluitHondsbroekschePleij

44,7 46,5(pp2004) VGR4

ToevoegingbudgetZuiderklipagvprojectbesluitZuiderklip

4,8 5,0(pp2004) VGR4

Correctievanwegeprijsdrukdoorontwikkelingenindebouwendoelmatigaanbesteden;verdeeldoverHondsbroekschePleij-1,0,Zuiderklip0,1;PKBoverig-11,5allepp2002)

-12,6 -13,1(pp2004) VGR4

ToevoegingvanuitNoodoverloop 191,5 200(pp2005) VGR6

EUenprojectgebondenontvangsten 95,8 100(pp2005) VGR6

Correctieaanbestedingsmeevallers -18,2 -19(pp2005) VGR6

Correctieopafrondingsverschillen 0,4 0,4(pp2006) VGR9

Saldotechnischemutaties 139,9

TotaalPKB/lopendeprojecten 2.126,9

IBOI2002-2006 105,6

Totaal 2.232,4

Prijsindexpercentages

2002-2003 2,75%

2003-2004 1,23%

2004-2005 0,39%

2005-2006 0,66%


Bijlage3b:

Budgethistorie planstudie- en uitvoeringsfase (vanaf 2007)BUDGETMUTATIES(€ MLN. INCL BTW)

Mutatie Bedragen Bron:VGRnr

PDR(pp2006) 2.232,4 VGR9+PKB4

Geenscopewijzigingen -

Saldoscopewijzigingen

Geentegenvallers -

Saldomeeentegenvallers

Technischemutaties2007 0,4 VGR10

Saldotechnischemutaties 0,4

Totaal 2.232,8

IBOI2006-2007 12,4 VGR10

IBOI2007-2008 38,1 VGR12

IBOI2008-2009 42,7 VGR14

IBOI2009-2010 4,2 VGR16

IBOI2009-2010correctie 4,0- VGR17

IBOI2010-2011 17,0 VGR19

IBOI2011-2012 28,7 VGR21

IBOI2012-2013 23,5 VGR22

IBOI2013-2014 15,4 VGR25

IBOI2014-2015 3,5 VGR27

Saldoprijsindexeringen 181,6

Totaal 2.410,9

Hanzelijn 10,0- VGR12

Administratieveaanvulling 8,7 VGR13

OverhevelingHWBP 4,0- VGR14

ToezeggingfinancieringNoordwaard(EHS,KRW) 8,9 VGR15

TerugboekingoverhevelingHWBP 4,0 VGR16

ToezeggingfinancieringKRWLent 5,0 VGR16

ToezeggingfinancieringKRWNederrijn 2,5 VGR17

Administratievemutatie 0,6 VGR17

OverhevelingsynergiebudgetPDR-KRW 0,5 VGR18

Budgetkortingn.a.v.regeerakkoord 10,7- VGR18

Ontvangstentaakstelling 63,5- VGR18

PDR-organisatieenAGB 109,9- VGR18

Planstudie 21,6- VGR18

UiterwaardvergravingVianen 4,0 VGR19

NederrijnEHS 0,5 VGR19

KRWgeldenKribverlagingWaal 8,3 VGR19

DLGMgeldenKribverlagingWaal 14,2 VGR19

Administratievemutatie 0,7- VGR21

Rijkbegrotingsartikel11bypassKampen 51,7 VGR21

BudgetNotaRuimtebijprovincieOverijssel 22,4 VGR21

ExtraontvangstenVastgoed(Q12013) 21,6 nvt

ExtraontvangstenVastgoed-correctie(Q22013) 21,6- nvt

Rijkbegrotingsartikel11bypassaanvullingKampen-correctie 3,3 VGR22

BijdrageProvincieOverijssel-IJsseldelta 95,6 VGR22

BijdrageProvincieOverijssel-IJsseldelta-correctie 35,0- VGR23

Rijkbegrotingsartikel11Bypass-dekkinguitvrijeruimte 3,3- VGR26

Inundatieschades 0,3 VGR27

Totaal(pp2006) 2.386,2

Prijsindexpercentages

2006-2007 0,44%

2007-2008 1,48%

2008-2009 2,14%

2009-2010 0,00%

2010-2011 1,41%

2011-2012 1,89%

2012-2013 1,66%

2013-2014 1,21%

2014-2015 0,384%


Totaalopgetredenrisico’sRuimtevoordeRivier (€ miljoen, incl. BTW) Bron:VGRnr

SchadeclaimgemeenteNijmegen 48,5 VGR16

TweedestadsbrugpijlerNijmegen 10,8 VGR13

CorrectiePKB-fase 2,0 VGR14

AankoopsteenfabriekElst 5,0 VGR14

AfkoopB&Okostengemeentenenwaterschappen 20,0 VGR16

UitvoeringoverlaatPannerden 3,0 VGR17

MeerkostenbijSNIP3-Langsdammen 26,1 VGR19

MeerkostenbijSNIP3-Kribben 2,9 VGR19

AfkoopB&Okostennatuurbeheerorganisaties 10,0 VGR20,25

Opgetredenexogenemaatregelen(diverse) 9,3 VGR20,21,23,24,25,26,27

AanvullendemaatregelenZomerbedverlaging 50,0 VGR21

MeerkostenbijSNIP3-Dijken 10,5 VGR21

DekkingrealisatiekostenVeessenenCortenoeverenVoorsterklei,nogontbrekendinprojectramingen

29,7 VGR22

VersterkingbrugpijlersdoorProRailbijLent 7,7 VGR22

MeerkostenbijSNIP5-DijkverbeteringOudeMaas/HoekscheWaardenVoornePutten

1,8 VGR23

Opgetredenexogenegrondrisico'sbijmaatregelen 22,2 VGR24,25,26,27

AfwijkingareaalgegevensKribbenfase3 15,0 VGR24

PrivaatplanHuissenscheWaardenwordtnietuitgevoerd 2,5 VGR25,27

Stijgingvastgoedraming 1,5 VGR25

Totaalopgetredenrisico’s 278,5

Bijlage4:

Opgetreden programmarisico’s Ruimte voor de Rivier


Colofon

UitgegevendoorProgrammabureauRuimtevoordeRiviervanRijkswaterstaatPostbus241033502MCUtrechtInformatieTelefoon:088-7972900

Datum1april2016

FotografieWerryCrone,HenkTuinman,RobMeeuwsen,JosdeBont


www.ruimtevoorderivier.nl

27e VOORTGANGS-RAPPORTAGE1 JULI 2015 – 31 DECEMBER 2015

Ruimte voor de Rivier

Documents

27e voortgangsrapportage 1 juli 2015 31 dec 2015