1

Οξυγόνο

2

Σκοπός του μαθήματος: να μάθεις πώς συμπεριφέρεται

το οξυγόνο και πόσο σημαντικό είναι για τη ζωή

• Φυσικές ιδιότητες οξυγόνου• Παρασκευή και ανίχνευση του

οξυγόνου• Καύση και οξείδωση

• Βιολογική σημασία του οξυγόνου

3

Πού υπάρχει το οξυγόνο;

Στην ατμόσφαιρα

21% w/w

Στο υδάτινο στοιχείο

89% w/w

Στο έδαφος / υπέδαφος

47% w/w

4

Αλλού ενωμένο, αλλού ελεύθερο

Η2Ο

CaCΟ3, CaSiO3, Al2O3…

O2

5

Ενωμένο - ελεύθερο

Η2Ο

CaCΟ3, CaSiO3, Al2O3…

O2ενωμένο

ελεύθερο

6

Ενωμένο - ελεύθερο

Τα μόρια του ενωμένου οξυγόνου έχουν ανόμοια άτομα

Τα μόρια του ελεύθερου οξυγόνου έχουν όμοια άτομα

7

Φυσικές ιδιότητες του ελεύθερου οξυγόνου

• Αέριο άχρωμο άοσμο• Σημείο πήξεως -219 °C• Σημείο ζέσεως -183 °C• Πυκνότητα 1,43 g/L

8

Το οξυγόνο διαλύεται και στο νερό...

...λίγο, αλλά αρκετό για να αναπνέουν τα ψάρια

9

Παρασκευή του οξυγόνου

Οξυζενέ

Τι αέριο είναι αυτό που βγαίνει;

Έχει και συνέχεια.

Μη βιάζεσαι...

+ Πυρολουσίτης

10

Ανίχνευση του οξυγόνου

Βάζουμε ένα μισοσβησμένο

ξυλαράκι

Προκαλεί την καύσηΕίναι

οξυγόνο!!!

Καλά μη φωνάζεις...

11

Εξίσωση: Οξυγόνο από οξυζενέ

2Η2Ο2 → 2Η2Ο + Ο2

12

Το οξυγόνο είναι απαραίτητο για τις καύσεις. Θυμάσαι;...

Γιατί έσβησε το κερί κάτω από το ποτήρι ζέσης;

13

Οξυγόνο στο διάστημα;

Καλά υπάρχει οξυγόνο στο διάστημα;

Όχι βέβαια...

Τότε πώς συντηρείται

η καύση στους

πυραύλους;Με οξυγόνο που

μεταφέρουν από τη Γη!

14

Γνωστές καύσεις (Ι)

Έχουμε δεί και την καύση του υδρογόνου...

15

Γνωστές καύσεις (ΙΙ)

Και την ανάφλεξη του μαγνησίου...

2Mg + O2 → 2MgO

16

Πάντα με φλόγα;Όταν

ενώνεται το οξυγόνο με

ένα στοιχείο δίνει πάντα

φλόγα;

ΟΧΙ!Ας δούμε ένα

άλλο πείραμα.

17

Σχηματισμός οξειδίου του χαλκού

Θερμαίνουμε στο λύχνο ένα χάλκινο σύρμα.

Στην επιφάνεια του χαλκού σχηματίστηκε μια μαύρη ουσία: το οξείδιο του χαλκού.

2Cu + O2 → 2CuO

18

Ομοιότητες και διαφορές

Και στις δύο έχουμε ένωση με οξυγόνο. Και οι δύο είναι

οξειδώσειςοξειδώσεις.

Στη μια έχουμε

ανάφλεξη, είναι καύσηκαύση.

19

Καύση ή όχι;

Το θείο οξειδώνεται. Η αντίδραση αυτή

είναι καύση;Και βέβαια, δεν

βλέπεις τη γαλάζια φλόγα;

S + O2 → SO2

20

Αρχίζω να υποψιάζομαι ότι

οξειδώνονται μόνο τα χημικά στοιχεία.

Κι όμως... ξέρεις πολλές οξειδώσεις ενώσεων. Αρχίζω...

Μόνο στοιχεία;...

21

Οξειδώσεις ενώσεων

Στους πυραύλους καίγεται κηροζίνη

Στο κερί καίγεται παραφίνηΣτο γκαζάκι καίγεται βουτάνιο

22

Σημασία του οξυγόνου για τη ζωήΞέχασες και μια οξείδωση που γίνεται στά κύτταρά

σου...Η κυτταρική αναπνοή μου

δίνει ενέργεια

Θρεπτικά συστατικά + Ο2 → CO2 + H2O + ενέργεια

23

Με λίγα λόγια:

24

4Fe + 3O2 2Fe2O3

Αναγνωρίστε τις καύσεις

C + O2 CO2 + θερμότητα

2Mg + O2 2MgO + θερμότητα

2H2 + O2 2H2O + θερμότητα

25

4Fe + 3O2 2Fe2O3

2H2 + O2 2H2O + θερμότητα

2Mg + O2 2MgO + θερμότητα

C + O2 CO2 + θερμότητα

CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O + θερμότητα

Μπορείτε να βάλετε τους συντελεστές;

26

Σωστό ή λάθος;• Το οξυγόνο της ατμόσφαιρας είναι

άχρωμο και άοσμο.• Μια εξώθερμη αντίδραση

χαρακτηρίζεται πάντα ως καύση.• Όταν ένα στοιχείο ενώνεται χημικά

με το οξυγόνο, λέμε ότι οξειδώνεται.

27

Από την εικόνα στο κείμενο

Το οξυγόνο παράγεται από τα φυτά με τη διαδικασία της ...............................................

Το οξυγόνο καταναλώνεται από τα φυτά και τα ζώα με τη διαδικασία

της ........................................

φωτοσύνθεσης

αναπνοής