รายงานผลการศกษารายวชาปญหาพเศษ

การศกษาการน าเสนองบการเงนระหวางกาลตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 34

(ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล ของกลมธรกจเกษตร

Education of the interim financial statements presented by Thai Accounting

Standard No. 34. (Revised 2552) Consolidated interim financial statements of the

agricultural sector.

โดย

นางสาวฎรวรรณ สทธ 5230160187

นางสาวภฐธรา เสรมสนทรศลป 5230160560

นางสาวสรพร ชมเชย 5230160713

นางสาวปรวตรา ศรวลย 5230161256

รายงานผลการศกษานเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

บรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการบญชบรหาร

คณะวทยาการจดการ มหาวทยาเกษตรศาสตร ปการศกษา 2555

(ค)

การศกษาการน าเสนองบการเงนระหวางกาลตามมาตรฐานการบญช ฉบบท34

(ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาลของกลมธรกจเกษตร

ฎรวรรณ สทธ, ภฐธรา เสรมสนทรศลป, สรพร ชมเชย, ปรวตรา ศรวลย 1

บทคดยอ

การศกษาการน าเสนองบการเงนระหวางกาลตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาลของกลมธรกจเกษตร พบวา การเปรยบเทยบความแตกตางระหวางงบการเงนประจ าปกบงบการเงนระหวางกาลมความแตกตางกน โดยการแสดงงวดบญชตองน าเสนองบการเง นระหวางกาล ตามหลกเกณฑในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) รปแบบและเนอหาของงบการเงนระหวางกาล จะตองมการปฏบตตามหลกเกณฑทระบไวในมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การน าเสนองบการเงน และการเปดเผยขอมลตามมาตรฐานการรายงานทางการเงน พบวาไมมความแตกตางในการเปดเผยขอมลตามมาตรฐานรายงานทางการเงน ระหวางงบการเงนประจ าปกบ งบการเงนระหวางกาล สวนการน าขอมลทไดจากงบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงนของกลมธรกจเกษตร (บางสวน) ทไดเปดเผยไวมาศกษา พบวา การแสดงบญชทตองน าเสนองบการเงนระหวางกาล ตามหลกเกณฑในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) ท าใหการน าเสนองบการเงนในงวดระหวางกาลตองมการแสดงงบการเงนเปรยบเทยบส าหรบงวดระหวางกาลปจจบนและงบการเงนทแสดงยอดสะสมตงแตตนปบญชปจจบนจนถงวนสนงวดระหวางกาลและงบ การเงน เปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปกอน รปแบบและ เนอหาของงบการเงนระหวางกาล ตองปฏบต ตามหลกเกณฑในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) และการขอมลตามมาตรฐานการรายงานทาง การเงนตอง เปดเผยตามหลกเกณฑทมาตรฐานการบญชก าหนด ยกเวนบางรายการทไมแสดงอาจเนองมาจากไมมรายการทตองเปดเผย

1 สาขาการบญชบรหาร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

Education of the interim financial statements presented by Thai Accounting Standard No.

34. (Revised 2552) Consolidated interim financial statements of the agricultural sector.

Darawan Sitthi, Phatteera Sermsunthonsin, Siriporn Chomchoe, Prariwitar Sriwilai 1

Abstract

Education of the interim financial statements presented by Thai Accounting Standard No.

34. (Revised 2552) Consolidated interim financial statements of the agricultural sector found

comparison the difference between the annual financial statements and interim financial

statements are different. By the period to the interim financial statements. In accordance with

Accounting Standard No. 34 (Revised 2552). Form and content of interim financial statements.

To be need to comply with the rules set out in Accounting Standard 1 (revised 2552) Presentation

of Financial Statements and Disclosure financial reporting standards. There was no difference in

disclosure by financial reporting standards the interim financial statements. The data obtained

from the financial statements and notes to the financial statements of the agricultural sector (in

part) studied disclosed that the accounts presented to the interim financial statements. In

accordance with Accounting Standard No. 34 (Revised 2552). The presentation of financial

statements in the interim financial statements need to be comparison for the current interim period

and cumulatively since the beginning of this fiscal year to the current fiscal year-end and interim

financial statements compared to the same period last year. Form and content of financial

statements required under Accounting Standard No. 34 (Revised 2552) and the information

required to be disclosed in accordance with Financial Reporting Standards in accordance with the

prescribed accounting standards. Except for some items may not be disclosed due to missing

items.

1 สาขาการบญชบรหาร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

(ก)

กตตกรรมประกาศ

รายงาน ปญหาพเศษ เลมนส าเรจลงไดดวยความกรณาและความชวยเหลออยางดยงจากอาจารยนตยา งามแดน อาจารย ทปรกษา ทไดกรณาใหค าแนะน า เสนอแนะ และตรวจสอบขอบกพรองตลอดมาตงแตตนจนแลวเสรจ คณะผจดท าขอขอบพระคณเปนอยางสง

ขอกราบขอบพระคณ คณาจารยคณะวทยาการจดการ สาขาการบญชบรหาร ทไดประสทธ

ประสาทวชาความร ตลอดจนเจาของผลงาน ต ารา และเอกสารทางวชาการทกฉบบ ทคณะผจดท าไดน ามาศกษาและกอใหเกดแนวคดอนมคณคาตอการศกษารายงานการปญหาพเศษเลมน

คณคาและประโยชนจากการศกษารายงานการวจยเลมน คณะผศกษาขอมอบเปนเครอง

บชาพระคณบรรดาบดาและมารดา ตลอดจนบรพาจารยและผมพระคณทใหการอบรมสงสอน ประสทธประสาทวชา ซงคณะผจดท าจะน าความรทไดรบไปพฒนาการท างานใหดยงขน เพอประโยชนตอตนเอง สงคม และประเทศชาตสบไป

คณะผจดท า กมภาพนธ 2556

(ข)

ACKNOWLEDGEMENTS

The completion of this special problem report was made possible by the compassion and the assistance by Professor Nittaya Ngamdan who taught the subject of special problem. She was kind to give the advices, the suggestions and examine the defect from begin until the end. The production teams would like to thank you very much.

The production teams would like to give our special thanks to the professor of Management Sciences, Major Managerial Accounting who participated in knowledge. And owners of the contributions, the treatises and all of document that the production teams brought to study and caused the worth of idea to education in this special problem report.

The worth and the benefits of the study in this research. The production teams offer to worship the favour of our father and mother. Along with the professor and the sponsor who give guidance and participate in knowledge that the production teams will lead the knowledge to develop the operation so well for benefit ourselves, society and nation are abiding.

The production teams

Feb, 2013

(ง)

สารบญ หนา กตตกรรมประกาศ (ก) บทคดยอ (ค) สารบญ (ง) สารบญภาพ (ฉ) สารบญตาราง (ช) บทท 1 บทน า ทมาและความส าคญของปญหา 1 วตถประสงคของการศกษา 2 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3 วธการศกษา 3 ขอบเขตการศกษา 5 นยามศพท 5 บทท 2 งานวจยและวรรณกรรมทเกยวของ

งานวจยทเกยวของ 7 ความมนคงทางอาหาร 9

บทท 3 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

แนวคดเกยวกบแมบทการบญช 50 แนวคดเกยวกบพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543 53

แนวคดเกยวกบมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) 60 แนวคดเกยวกบงบการเงน 66 แนวคดเกยวกบการเปดเผยขอมล 88 แนวคดเกยวกบธรกจเกษตร 109

(จ)

สารบญ (ตอ) หนา บทท 4 กรณศกษา กรณศกษา 118 บทท 5 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ สรปผลการวจย 136 ขอเสนอแนะ 138 เอกสารอางองและสงอางอง 139 ภาคผนวก มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล

(ฉ)

สารบญภาพ หนา

ภาพท 2-1 แสดงความสามารถในการท าก าไร 30 2-2 ผงแสดงความสมพนธระหวางเงอนไขและจดหมายปรชญาของเศรษฐกจ 38 4-1 ลกษณะการจดท าและน าเสนองบการเงนระหวางเกยวกบการแสดงงวดบญช ทตอง น าเสนองบการเงนระหวางกาล ของบรษท ตวอยาง จ ากด (มหาชน) ประจ าป 2555 ไตรมาสท 1 123 4-2 แสดงลกษณะการจดท าและน าเสนองบการเงนระหวางกาลเกยวกบรปแบบ ของงบการเงนระหวางกาล ของบรษท ตวอยาง จ ากด(มหาชน) ประจ าป 2555 ไตรมาสท 2 125 4-3 แสดงลกษณะการจดท างบและน าเสนองบการเงนระหวางกาลเกยวกบเนอหา ของงบการเงนระหวางกาล ของบรษท ตวอยาง จ ากด (มหาชน) ป2555 ไตรมาสท 2 126 4-4 แสดงลกษณะการจดท าและน าเสนองบการเงนระหวางกาลเกยวกบการเปดเผย ขอมลตามมาตรฐานการายงานทางการเงน ของบรษท ตวอยาง จ ากด (มหาชน)

ประจ าป 2555 ไตรมาสท 2 128

(ช)

สารบญตาราง หนา

ตารางท 3-1 ผมหนาทจดท าบญชตามประเภทของธรกจ 59

4-1 แสดงการเปรยบเทยบรายงานในหมายเหตประกอบงบการเงนป 2554

ไตรมาสท 4 ทไมมการเปดเผยในงบการเงนระหวางกาลป 2555 ไตรมาสท 2 ของบรษท ตวอยาง จ ากด 132

บทท 1

บทน า

ทมาและความส าคญของปญหา

มนษย สามารถ มชวตอยไดยอมตอง มการบรโภค อาหาร และใชสงอนเขาชวยในการด ารงชวต การด าเนนงานธรกจการเกษตรเปนการตอบสนองความตองการของผบรโภคอยางมากในอกรปแบบหนง รปแบบของการท าเกษตรนนแตกตางกนออกไป เรมจากอดตมาสยคปจจบนมแนวโนมคอยๆ เปลยนไปตามยคสมย รปแบบการเกษตรหลก สามา รถแบงออกไดเปน 3 รปแบบ คอ รปแบบทหนง ไดแก การเกษตรแบบครวเรอน ซงอาศยแรง งานในครวเรอนเปนส าคญ เนอทการเกษตรส าหรบรปแบบนจงมกจะมขนาดเลก เพอใหอยในขอบเขตทแรงงานในครอบครวจะจดการไดอยางมประสทธภาพ รปแบบทสอง ไดแก การเกษตรขนาดใหญ ซงตองอาศยทน เครองจกร และแรงงานนอกครวเรอน ตลอดจนพนทขนาดใหญ เพอใหสามารถบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพ ในอดต การเกษตรขนาดใหญเหลานตองพงพาพนทในเขตปา แตในปจจบนเขตปาทอดมสมบรณมเหลอนอยและไมสมควรทจะน า มาใชใ นทางการเกษตรเพมขนอก ซงการเกษตรขนาดใหญจงตองมการลงทนเพอซอทดนจากประชากรกลมครวเรอนทไมตองการด ารงอาชพเกษตรตอ นอกจากการลงทนแลว ระบบการบรหารจดการส าหรบเกษตรประเภทน จะเปนการด าเนนการเชงพาณชย ส าหรบสนคาทผลตภายใต การเกษตรขนาดใหญ มกจะเ ปนการผลตผลผลตประเภทเดยว อาจจะมหรอไมมความสมพนธกบโรงงานอตสาหกรรมกได แตมกจะมตลาดขนาดใหญ ตวอยางเชน ออ ย ยาง และปาลมน ามน เปนตน สดทายรปแบบทสาม ไดแก การเกษตรกาวหนา ซงเปนธรกจการเกษตรทมอยจ านวนมากในประเทศไทยปจจบน มรปแบบเปนการเกษตรกาวหนา มการน าเทคโนโลยดานตางๆ เขามาปรบใชในการผลต จะเนนการท าการคา ผลตสนคามาเพอขาย แลวน ารายไดจากการขายมาเพอซอสนคาและบรการตางๆ ทผบรโภคตองการ การท าการเกษตรจงจ าเปนตองพจารณาตลาดทรองรบผลผล ตทผลตขนมา ดงนน การด าเนนงานธรกจการเกษตร ผท าธรกจตองมองภาพรวมทงในดานการผลต และการตลาดสนคาเกษตรควบคไปดวยกน นนคอตองตดตามการเปลยนแปลงการบรโภคของผบรโภค และปรบการผลตและการตลาดใหเขากบการเปลยนแปลงนนอยตลอดเวลา เหตการณดงกลาวสงผลใหธรกจการเกษตรตองใชขอมลทางการเงนเพอประกอบการตดสนใจในการด าเนนธรกจ

2

ธรกจสวนใหญใชขอมลทางการเงน จาก งบการเงนเพอตดสนใจวางแผน และด าเนนธรกจ งบการเงนจงเปนสงทส าคญส าหรบธรกจ งบการเงนเปนรายงานทางการเงนท จดท าขนเมอสนรอบระยะเวลาหนงของธรกจ ซงกฎหมายมการก าหนดใหธรกจตองน าเสนองบการเงนอยางนอยปละหนงครง ธรกจทวไปจ งนยมก าหนดงวดบญชเปนระยะเวลา 1 ป โดยเรมตนและสนสดงวดบญชตามปปฏทน นอกจากนอาจมความจ าเปนตองทราบขอมลในระหวางงวดบญช ท าใหมการจดท างบการเงนขนมาส าห รบชวงระยะเวลาใดเวลาหนง เชน ส าหรบงวด 3 เดอนหรอ 6 เดอน เปนตน งบการเงนทถกจดท าขนระหวางงวดบญชปกตเรยกวา “งบการเงนระหวางกาล”

งบการเงนระหวางกาลจะชวยใหผใชงบการเงนเขาใจถงฐานะทางการเงน สภาพคลอง และ

ความสามารถในการด าเนนงานของกจการไดอยาง ทนเวลา อยางไรกตาม ถงแมวาหลกการสวนใหญในการจดท างบการเงนระหวางกาล จะคลายกบงบการเงนประจ าป แตกมประเดนแตกตางหรอมขอทควรระวงในรายละเอยด จงท าใหสภาวชาชพบญชไดมการประกาศใชมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรองงบการเงนระหวางกาล โดยจะมผลบงคบใชจรงในวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2554

จากเหตผลดงกลาวท าใหผศกษาสนใจทจะศกษาถงการน าเสนองบการเงนระหวางกาลตาม

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล ของกลมธรกจการเกษตร เพอเปนขอมลสนบสนนการตดสนใจของผใชงบการเงนทงภายใน และภายนอกไดอยางถกตองและเหมาะสม

วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาการเปดเผย ขอมล และการน าเสนองบการเงนระหวางกาล ตามมาตรฐานการบญชฉบบท 34 เรอง งบการเงนระหวางกาล ของกลมธรกจการเกษตร

2. เพอสามารถแสดงตวอยางการเปดเผยขอมลในงบการเงนระหวางกาล ของบรษทกลมธรกจ

การเกษตร ตามมาตรฐานการบญชฉบบท 34 เรอง งบการเงนระหวางกาล

3. วเคราะหความแตกตางระหวางงบการเงนระหวางกาลกบงบการเงนประจ าป ของกลมธรกจการเกษตร

3

4. เพอศกษาแนวทางการปฏบตงานของผสอบบญชในการตรวจสอบงบการเงนระหวางกาล

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ท าใหผใชงบการเงน ทราบถงองคประกอบของ งบการเงนระหวางกาล ตามมาตรฐานการบญชฉบบท 34 เรอง งบการเงนระหวางกาล ของกลมธรกจเกษตร เพอใชเปนแนวทางในการท าความเขาใจงบการเงนระหวางกาล

2. ท าให เหนถงความแตกตางของการ เปดเผยและ น าเสนอขอมลใน งบการเงนระหวางกาล

ของกลมธรกจเกษตรทมกระบวนการด าเนนงานทแตกตางกน 3. ท าใหผท าบญชสามารถ เปดเผยขอมลไดอยางถกตอง เปนไปตามมาตรฐานการบญช ฉบบ

ท 34 เรอง งบการเงนระหวางกาล

4. ท าใหผสอบบญชสามารถปฏบตงานตรวจสอบงบการเงน ระหวางกาล ไดถกตอง ตามมาตรฐานการสอบบญชฉบบทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางส าหรบการปฏบตงานของผสอบบญช

วธการศกษา

การเกบรวบรวมขอมล

1. ขอมลทตยภม (Secondary Data) 1.1 ส ารวจขอมลจากงบการเงนการเงนระหวางกาล ของกลมธรกจการเกษตร ไตรมาส

ท 1 - 4 ประจ าป 2552 - 2554 และไตรมาสท 1 - 2 ประจ าป 2555 1.2 ศกษาเนอหาจากมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงน

ระหวางกาล บทความและงานวจยทเกยวของกบงบการเงนระหวางกาล

4

วธการวเคราะหขอมล 1. น าขอมลทไดจากการเปรยบเทยบหลกเกณฑก ารจดท างบการเงนระหวางกาล แสดง

รายการในงบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงน กบมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล ประกอบดวย

1.1 ความแตกตางในการจดท างบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงน โดยพจารณาตามประเดนทจะศกษาดงตอไปน

1.1.1 การแสดงงวดบญชทตองน าเสนองบการเงนระหวางกาล

1.1.2 รปแบบและเนอหาของงบการเงนระหวางกาล

1.1.3 การเปดเผยขอมลตามมาตรฐานการรายงานทางเงน

2. น าขอมลทไดจากงบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงนของกลมธรกจเกษตร

(บางสวน) ทไดเปดเผยไว มาน าเสนอเปนกรณศกษาส าหรบการปฏบตตามหลกเกณฑในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล กบบรษทในกลมธรกจการเกษตร โดยพจารณาตามประเดนทจะศกษาดงตอไปน

2.1 การแสดงงวดบญชทตองน าเสนองบการเงนระหวางกาล

2.2 รปแบบและเนอหาของงบการเงนระหวางกาล

2.3 การเปดเผยขอมลตามมาตรฐานการรายงานทางการเงน

5

ขอบเขตการศกษา

การศกษาการน าเสนองบการเงนระหวางกาลตามมาตรฐานการบญชฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาลของกลมธรกจเกษตร ผศกษาไดท าการศกษาขอมลจากมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล โดยศกษาการเปดเผยขอมลในงบการเงนระหวางกาล ประจ าป 2552 - 2554 ไตรมาสท 1 - 4 และประจ าป 2555 ไตรมาสท 1 – 2 ของกลมธรกจเกษตรในประเทศไทย

นยามศพท

งบการเงน หมายถง งบการเงนทจดท าขนโดยมวตถประสงคใหขอมลเกยวกบฐานะการเงน ผลการด าเนนงาน และการเปลยนแปลงฐานะทางการเงนของกจการ เพอเปนประโยชน ตอผใชงบการเงนในการน าไปตดสนใจในเรองของการลงทน การใหสนเชอ หรอการตดสนใจเชงเศรษฐกจในเรองตางๆ งบการเงนทสมบรณจะประกอบดวยงบการเงนดงตอไปน

1. งบดล

2. งบก าไรขาดทน

3. งบแสดงการเปลยนแปลงในสวนของเจาของ

4. งบกระแสเงนสด

5. นโยบายบญช และหมายเหตประกอบงบการเงน

งบการเงนระหวางกาล หมายถง งบการเงนส าหรบงวดระหวางกาลทเปนงบการเงนแบบ

สมบรณ (ตามทระบในมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การน าเสนองบการเงน ) หรองบการเงนแบบย อ (ตามทระบในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล)

6

มาตรฐานการบญชฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หมายถง มาตรฐานการบญชของไทย ฉบบท 34 เรองงบการเงนระหวางกาลซงปรบปรงลาสดในป พ.ศ. 2552

กลมธรกจเกษตร หมายถง กลมธรกจทประกอบกจการดานเกษตรและอตสาหกรรมอาหาร

ในประเทศไทย

บทท 2

งานวจยและวรรณกรรมทเกยวของ ราตร ชมภศร (2554: 85) ไดศกษาเรอง ผลกระทบจากการปฏบตตามมาตรฐานการบญช

ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรองงบการเงนระหวางกาล ของกลมธรกจการเกษตรไดสรปผลการศกษาวา ความแตกตางในการจดท างบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงนระหวางกาล ระหวางการปฏบตตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 41 (ปรบปรง 2550) เรอง งบการเงนระหวางกา ลกบการปฏบตตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล ของบรษทในกลมธรกจการเกษตร ในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย สามารถสรปวา การแสดงงวดบญชทตองน าเสนองบการเงนระหวางกาล ตามหลกเกณฑในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) ท าใหตองมการจดท างบก าไรขาดทนเบดเสรจ โดยตองมการแสดงงบก าไรขาดทนเบดเสรจเปรยบเทยบส าหรบงวดระหวางกาลปจจบนและงบก าไรขาดทนเบดเสรจทแสดงยอดสะสมตงแตตนปบญชปจจบนจนถงวนสนงวดระหวางกาลและงบก าไรขาดทนเบดเสรจเปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปกอน รปแบบและเนอหาของงบการเงนร ะหวางกาล ตามหลกเกณฑในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) การน าเสนองบการเงนระหวางกาลแบบสมบรณ จะตองมการปฏบตตามหลกเกณฑทระบไวในมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การน าเสนองบการเงน การเปดเผยขอมลตามมาตรฐานการรายงานทางการเงน พบวาไมมความแตกตางในการเปดเผยขอมลตามมาตรฐานการรายงานทางการเงน ระหวางการปฏบตตามหลกเกณฑในมาตรฐานการบญช ฉบบท 41 (ปรบปรง 2550) กบการปฏบตตามหลกเกณฑในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล ซงสอดคลองกบ ณฐฐาวรนช วงสงห และคณะ (2550: 30) ไดศกษาเรอง การวเคราะหและเปรยบเทยบมาตรฐานการบญช ฉบบท 41 เรองงบการเงนระหวางกาลระหวางฉบบเดม พ .ศ. 2549 และฉบบปรบปรง (2550) ไดสรปผลศกษาวา การใชงบการเงนป พ .ศ. 2549 ยงคงมการใชงบการเงนเบดเสรจ ในป พ.ศ. 2550 ไดมการเปลยนแปลงงบการเงนบางเปนบางสวน และไดมการยกเลกงบก าไรขาดทนเบดเสรจ และไดมการเปลยนแปลงการน าเสนองบการเงนแบบยอแทนการน าเสนองบการ เงนแบบสมบรณ รปแบบและเนอหา ของงบการเงนระหวางกาลมก ารก าหนดมาตรฐานการบญชฉบบท 35 (ปรบปรง 2550) เรองการน าเสนองบการเงน และน าแสดงยอดสะสมตงแตตนปบญชปจจบนจนถงวนสนงวด การเปดเผยขอมลมขอแตกตางกนในเรองของการจดท างบการเงนซงในป พ .ศ. 2549 การจดท างบการเงนตองปฏบตใหเปนไปตามหลกการบญชทรองรบโดยทวไป แตในป พ .ศ. 2550

8

ในการจดท างบการเงนไดมการปรบปรงใหมโดยจดใหเปนไปตามมาตรฐานการบญชฉบบท 41 เรองงบการเงนระหวางกาล และมการเปลยนแปลงในเรองการใชศพท ซงในป พ .ศ. 2549 ใชค าวานยส าคญในการน าเสนองบการเงนรายไดตามฤดกาลแตกตางกนจะใชค าวางวด สวนป พ .ศ. 2550 ใชค าวาสาระส าคญในการน าเสนองบการเงนกจการจะรบรรายไดระหวางป

วรชย บญชชน (2554: 105) ไดศกษาในเรอง ปญหาในทางปฏบตของผท าบญชทมต อ

มาตรฐานการบญชฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การน าเสนองบการเงนมาใชกบบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย เมอพจารณาถงปญหาทเกดขนทงหมดแลวจะเหนไดวาปญหาโดยรวมในการน าเสนองบการเงนจะอยในชวงปานกลาง ส วนปญหาโดยรวมในการปฏบตตามมาตรฐานการบญชฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรองการน าเสนองบการเงนมากทสด คอ ปญหาทผท าบญชในการจดรายการทมสาระส าคญตองแยกแสดงในงบการเงน สวนรายการทไมมสาระส าคญแสดงในรายการรวม และรายการอาจมสาระส าคญเพยงพอแสดงไว ในหมายเหตประกอบงบการเงน สวนปญหาโดยรวมในการน าเสนองบแสดงฐานะทางการเงน งบก าไรขาดทนเบดเสรจ งบกระแสเงนสด งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของ และหมายเหตประกอบงบการเงนมากทสด คอ การกระทบยอดองคประกอบแตละรายการของสวนของเจาของ โดยศกษาจากบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยโดยการสงแบบสอบถามจ านวน 389 ฉบบใหผท าบญช และผมหนาทจดท าบญช แสดงความคดเหน ซงสอดคลองกบ วระมน ทศนราช (2552: 100) ไดศกษาเรอง ทศนคตในมาตรฐานการบญช ฉบบท 35 (ปรบปรง 2550) เรอง การน าเสนองบการเงนของผประกอบวชาชพบญช กรณศกษาธรกจโรงแรม เขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงราย จากการสมตรวจผประกอบวชาชพบญชทมทศนคตตอมาตรฐานการบญช ฉบบท 35 (ปรบปรง 2550) เรอง การน าเสนองบการเงน อยในระดบปานกลาง เนองจากการปรบปรงจาก ฉบบเดม พ .ศ. 2543 เพอความทนเหตการณและการน าไปใชประโยชนมากทสด ซงในปจจบนมาตรฐานการบญชไทยยงไมไดเปนทยอมรบจากสากล ดงนนประเทศไทยยกระดบมาตรฐานการบญชไทยใหเทยบเทาสากลใหใกลเคยงกบประเทศอนๆ บางรายการทผประกอบวชาชพบญชในระดบการศกษา มทศนคตอยในระดบนอย ไดแก ความรในมาตรฐานการบญช ฉบบ ท 35 (ปรบปรง2550) เรอง การน าเสนองบการเงน ในรายการทมากทสดไดแก ผกอบวชาชพบญชในดานประสบการณในการเขาอบรมเกยวกบเรองบญชโดยเฉลยตอป มทศนคตตอมาตรฐานการบญช ฉบบท 35 (ปรบปรง 2550) เรอง การน าเสนองบการเงน ไดแก รายการก าหนดใหเปดเผย แหลงขอมลส าคญเกยวกบความไมแนนอนของประมาณการ รายการเปดเผยขอมลก าไรหรอขาดทนส าหรบงวดทแบงปนใหกบบรษทใหญ และแบงปนใหกบผถอหนสวนนอย รายการยกเลกการแสดงรายการไดและคาใชจายเปนรายการ

9

พเศษ รายการยกเลกการแสดง ก าไรหรอขาดท นจากกจกรรมปกต รายการความเขาใจในเนอหารายละเอยด มาตรฐานการบญช ฉบบท 35 (ปรบปรง 2550) เรองการน าเสนองบการเงน รายการการเผยแพรขอมลในการปรบปรงมาตรฐานการบญชเปนไปอยางทวถง โดยศกษาจากผประกอบวชาชพของธรกจโรงแรม อ าเภอเมอง จงหวดเชยงร าย จ านวน 108 รายแสดงความคดเหน ซงสอดคลองกบ เมธ เครองชนะ (2553: 72) ไดศกษาเรอง ปญหาของผท าบญชในจงหวดเชยงใหม เกยวกบการน าเสนองบการเงน ซงไดท าการเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามจาก ผท าบญชในจงหวดเชยงใหม จ านวน 346 ราย ผลการศกษาพบวา ผจดท าบญชมปญหาโดยรวมในการน าเสนองบการเงนในระดบปานกลางและมปญหาสงสด ไดแก ปญหาความยงยากในการจดประเภทใหมของขอมลในงวดกอนทจะน ามาเปรยบเทยบเมอมการแกไขการน าเสนอหรอจดประเภทรายการในงบการเงนเปนปญหามาก สวนปญหาการน าเสน องบของผท าบญช โดยรวมจะพบวาผท าบญชมปญหาในการน าเสนองบดล เชน การตราคาสนคาคงเหลอดวยราคาทนหรอมลคาสทธทคาดวาจะไดรบทต ากวา เปนตน ผศกษาไดใหขอเสนอแนะเกยวกบการศกษา คอ การน าเสนองบการเงนของผท าบญชในจงหวดเชยงใหม โดยการข ยายกลมประชากรออกไปทงในระดบภมภาคหรอระดบประเทศ เพอจะไดน าขอมลความคดเหนทไดจากผใชงบการเงนในกลมอนมารวบรวมกบขอมลทไดจากการศกษาใชเปนแนวทางในการพฒนาคณภาพของการน าเสนองบการเงน

ความมนคงทางอาหาร

ความหมายของความมนคงทางอาหาร

ความมนคงทางอาหาร หมาย ถง การเขาถงอาหารทมอยางเพยงพอส าหรบการบรโภคของประชาชนในประเทศ อาหารมความปลอดภย และมคณคาทางโภชนาการเหมาะสมตามความตองการ ตามวยเพอการมสขภาวะทด รวมทง การมระบบการผลตทเกอหนน รกษาความสมดลของระบบนเวศวทยา แล ะความคงอยของฐานทรพยากรอาหารทางธรรมชาตของประเทศ ทงในภาวะปกตหรอเกดภยพบต สาธารณภยหรอการกอการรายอนเกยวเนองจากอาหาร (พระราชบญญตคณะกรรมการอาหารแหงชาต, 2551: 40)

สพาณ ธนวฒ (2544: 9) ใหความหมายวา ความมนคงทางอาหาร หมายถง การทประชาชน

สามารถมอาหารเพอบรโภคไดอยางเพยงพอ สามารถเขาถงอาหารไดตลอดเวลาทตองการ อาหารท

10

บรโภคนนตองมความปลอดภย เพอเสรมสรางสขภาพและคณภาพชวตทด ซงสอดคลองกบ ส านกงานสนบสนนการพฒนายทธศาสตรแหงชาตดานอาหาร (2546) ทไดนยามความม นคงทางอาหารคลอบคลมถงประเดนดงตอไปน

1. การมอาหารพอเพยงส าหรบบรโภคของทกคนภายในครอบครวและชมชน

2. อาหารมคณภาพ ปลอดภย และมความหลากหลายครบถวนตามหลกโภชนาการ ตลอดจน

สอดคลองกบวฒนธรรมของแตละทองถน

3. มระบบการผลตทเกอหนนและรกษาความสมดลของระบบนเวศ สรางใหเกดความหลากหลายทางชวภาพ รวมถงการใชเทคโนโลยทเหมาะสม

4. มระบบการจดการผลผลตทสอดคลองเหมาะสม เปนธรรม และสรางใหเกดการกระจาย

อาหารอยางทวถงในระดบครอบครวและชมชน

5. มความมนคงทางการผ ลต ผผลตสามารถพงตนเองในดานปจจยการผลต และสามารถน าทรพยากรมาสรางใหเกดความมนคงในการผลต

นอกจากน สนนทธนา แสนประเสรฐ (2545: 3) ยงใหความหมายของความมนคงทาง

อาหาร หมายถง การเพมขนของจ านวนผลผลตทมมากขน รวมถงโอกาสของประชาชนทสามาร ถมรายไดในการซออาหาร และแมแตประชาชนทจนทสดในกลมคนจนกตองไดรบอาหารดวย โดยตองค านงถงการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมควบคกนไป ซงใกลเคยงกบ สธาน มะลพนธ (2552: 11) ทไดใหความหมายของความมนคงทางอาหาร หมายถง การมปรมาณอาหารทเพยงพอกบความตองการบรโภค โดยสามารถเขาถงอาหารและน าอาหารทมคณภาพ มคณคาทางอาหาร มาใชใหเกดประโยชนแกรางกายตามความเหมาะสมของแตละสงคม

จากความหมายขางตนสามารถสรปไดวา ความมนคงทางอาหาร หมายถง การทประชาชน

ปราศจากความหว โหย และภาวะขาดแคลนอาหร กลาวคอ มปรมาณอาหารเพอการบรโภคทเพยงพอ มความหลากหลายของประเภทอาหารทไดรบ อาหารมคณภาพ ซงหมายถงคณคาทาง

11

โภชนาการ และความสะอาด ปลอดภย และประชาชนสามารถเขาถงอาหารอนเกดจากระบบการกระจายอยางทวถง ความส าคญของความมนคงทางอาหาร

อาหารเปนหนงในปจจยสซงเปนปจจยพนฐานทจ าเปนตอการรอดชวตและการมสขภาพทางกายทด ดงนนความมนคงทางอาหารจงเปนเรองส าคญทงในปจจบนและอนาคต ซงในปจจบนววฒนาการมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวในหลายๆดาน ท าใหการด าเนนชวตของคนเปลยนแปลงไป จงเปนสวนหนงทท าใหเกดความไมมนคงทางอาหาร โดยในชวงหลายปทผานมา นานาประเทศตางตองเผชญภยพบตทางธรรมชาต รปแบบตางๆ ไมวาจะเปนพาย น าทวม แผนดนไหว ภยธรรมชาตเหลานลวนสงผลกระทบตอการผลตอาหาร หล ายประเทศตกอยในภาวะวกฤตขาดแคลนอาหาร โดยเฉพาะเมอผลผลตทางการเกษตรมราคาแพง และไมสามารถผลตไดเพยงพอตามความตองการ รวมถงคณคาทางโภชนาการ และความปลอดภยจากอาหารทประชาชนไดรบมความเหมาะสมเพยงพอหรอไม ดงนนห ลายหนวยงานจง ใหความส าคญในการจดการ เ พอกอให เกดความมนคงทางอาหาร ซงรวมถงประเทศไทยดวย เพราะหากยงไมไดรบการจดการกบปญหาดงกลาว กจะสงผลในระยะยาวตอวถการด าเนนชวต ของประชาชนในระยะยาว ในประเทศไทยเราไดรบความเสยงจากความมนคงทางอาหารไมวาจะในเรอง

1. พนทเกษตรลดนอยลง น ากจะเรมขาดแคลนมากขน ในขณะทประชากรกจะเพมสงขน

2. มการน าพชอาหารไปผลตเปนพชพลงงานมากขน

3. มการใชสารเคมในการผลตสง น าไปสอาหารทไมปลอดภย

4. ทรพยากรธรรมชาตเสอมโทรม พนธพชและสตวนานาชนดก าลงสญพนธไป

5. สภาพภมอากาศเปลยนแปลง และภยพบตตางจะรนแรงมากขนสงผลกระทบตอการผลต

นอกจากนยงมการเปลยนแปลงการใชดนเกดขนเปนจ านวนมาก ไมวาจะเปนการใชพนทเกษตรซงเปนพนทอาหารเปนพนทอตสาหกรรม การพฒนาพนทชายฝงตางๆทสงผลกระทบตอ

12

ความอดมสมบรณของแหลงอาหาร ในทองทะเล ตลอดจนการแยงยดทดน หรอการเขามากวานซอทดนของชาวตางชาต ซงก าลงเกดมากขนเรอยๆ ดงนนจงควรมการจดการในการแกไขปญหาดงกลาว ซงทกคนลวน มบทบาทส าคญในการทจะชวยกนแกไขปญหาเหลานไดทงสน แมวาจะอยในเมอง และไมไดขนชอวาเปนเปนผผลตอยางเตมตวกตาม โดยวธหนงทชวยในการสราง ความมนคงทางอาหารใหเกดขนได หรออาจจะเรยกไดวาเปนการท าใหตวเอง ครอบครว ชมชน โดยเฉพาะกลมผทมรายไดไมมากนก สามารถเขาถงอาหารทปลอดภย และมคณภาพไดมากขน แทนทจะตองหวงพงตลาดเพยงอยางเดยว คอ การท าเกษตรในเมอง หรอการปลกผกกนเอง ยงไปกวานน หากเราสามารถชวยกนสงเสรม สนบสนน ใหเกดพนทเกษตรในเมองเพมขนมากเทาไหร กยงมสวนชวยสรางความมนคงทางอาหารของคนในเมองใหเกดขนไดมากข นเทานน เรยกวาเปนการสรางระบบอาหารทเปนธรรมใหเกดขนในเมอง โดยทไมตองอยภายใตการควบคมของบรรษทขนาดใหญ ยงไมนบวาการท าเกษตรในเมองยงสามารถไปเชอมโยงกบการจดการของเสย มลภาวะ หรอพลงงานตางๆ ซงเปนปญหาในเมองใหญ สถานการณความไมมนคงทางอาหารของประเทศไทย

ภยคกคามตางๆทเกดขนก าลงทาทายความมนคงทางอาหารของประเทศไทย ในระดบประเทศนอกเหนอจากนโยบายของรฐทเปนสาเหตหลกของความไมเปนธรรม และความเหลอมล าทางสงคมซงสรางความลมเหลวแกเกษตรกรรายยอยแลวระบบเกษตรกรรม และอาหารของไทยยงเผชญภยพบตธรรมชาตททวความรนแรงและมจ านวนครงเพมมากขนเรอยๆ ในชวงมหาอทกภยเมอปลายป 2554 ทผานมาทผลกภาคเกษตร และเกษตรกรรายยอยใหเปนกลมทไดรบการดแลนอยทสดจากกลไกการบรหารจดการของรฐ

สวนในระดบระหวางประเทศนน การเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ วกฤตการณดาน

อาหารและพลงงาน การเตบโตของประเทศเศรษฐกจทเกดขนใหม ไดเปนสาเหตส าคญทท าให หลายประเทศทมเงนตราส ารองจ านวนมาก และมความเสยงตอการเกดเหตการณวกฤตอาหารและพลงงานไดเขาไปลงทนแยงยดทดน (land grab) ในประเทศทมศกยภาพในการผลตอาหารและพลงงานจากพชอยางกวางขวาง รวมทงประเทศไทยกตกเปนเปาหมายของการเขามาแยงยดทดนครอบครองระบบเกษตรกรรม และอตสาหกรรมอาหารในรปแบบตางๆ ดงนนทางแผนงานสนบสนนความมนคงทางอาหาร และมลนธชวะวถ (Bio Thai) จงไดท าการประชมสมชชาวชาการ

13

ความมนคงทางอาหารประจ าป 2555 ในหวขอ “อสรภาพทางพนธกรรม อธปไตย และความมนคงทางอาหา ” ระหวางวนท 16 - 17 พฤษภาคม 2555 ณ อาคารวชรานสรณ คณะเกษต รมหาวทยาลยเกษตรศาสตร เพอรวมกนผลกดนทางเลอก และขอเสนอแนะเชงนโยบายจากกระบวนการมสวนรวมของภาคประชาสงคมบนพนฐานความมอสรภาพ ของเกษตรกรรายยอย และระบบเกษตรกรรมไทยทสามารถเผชญหนาการเปลยนแปลงจากภายนอกอยางเขมแขงมากขนได โดยตลอดทง 2 วนจะมการวเคราะห สงเคราะห และแลกเปลยนมมมองขอคด เหนในประเดนตางๆ ทงในมตของการแยงยดทดนโดย บรษทยกษใหญและกองทนขนาดใหญทเขามายดครองพนทการเกษตร การปนเปอนจเอมโอในพนทเกษตรกรรมทจะสงผลกระทบ ในเรองความปลอดภยทางอาหาร การสงออกสนคาเกษตรของไทย ตลอดจนถงการขาดความเปนธรรมในระบบการกระจายอาหารในภาวะวกฤต จนเปนทมาของการสรางโมเดลการจดการอาหารรบมอน าทวม

เมองไทยก าลงกาวไปเปนครวโลก แตคนไทยอยในสถานะความไมมนคงทางอาหาร ทง

ปญหาพชปนเปอนจเอมโอ ปญหาการถอครองทดน ปญหาการบรหารจดการน า การรวมศนยกระจายอาหาร สารเคมทมาจากการท าเกษตรกรรม

นโยบายการบรหารจดการน ากบผลกระทบตอเกษตรกรและชมชนทองถน

หาญณรงค เยาวเลศ ประธานมลนธเพอการบรหารจดการน าแบบ บรณาการ(ประเทศไทย ) กลาววา เมอปทผานมาหลงน าทวม การบรหารจดการน าคด แตเรองน าทวม แกปญหาน าเพยงอยางเดยวตงแตภาคเหนอ โดยมแนวคดหลกคอเอาน าลงทะเล เปลยนล าคลองใหน าไหลเรวขน ใชสตรขยายแมน าใหใหญ แตพอขยายใหญสงทตามมา คอ แมน ามแตทราย การบรหารจดการน าเอางบประมาณเปนตวตง ท าใหแกปญหาไมตรงจด ในอดตน าทวมประมาณ 7-15 วน น ากลด แตปจจบนน หรอตอไปในอนาคตตองใชเวลานานหลายเดอน ในพนทคลองมหาสวสดขนไปสวนใหญเปนพนทนา ฝงตด แมน าทาจน จงหวดนครปฐมสวนใหญเปนสวนมะมวง สวนกลวยไม และสวนสมโอ กมการสรางคนกนน า สงทจะเกดขนตามมา คอสญเสยพนทเกษตรกวา 2 แสนไรทตดรมน าทงหมด โครงการทงหมดทก าลงท าชมชนไมไดมสวนรวมดวย นอกจากนน ยงสงผลกระทบแกชาวนาในการท าการปลกขาว อาจสงผลถงราคาขาวในอนาคต ดงนน ภาครฐควรใหความส าคญ และมงเนนปองกนอตสาหกรรม เรองความมนคงทางอาหารทมการพดถงนอยมาก

14

การรวมศนยการกระจายอาหารทกระทบตอความมนคงทางอาหารในชวงมหาอทกภย รพจนทร ภมสมบรรณ นกวจยมลนธชววถ กลาววา ค าถามทถามวา “ท าไมจงเกดปญหาในระบบกระจายอาหารในชวงภยพบตปทผานมา ” ปจจยหนงทไมอาจปฏเสธได สบเนองจากงานวจยพบวา การเปดเสรทางการคาท าใหเกดธรกจคาปลกสมยใหม หรอโมเดรนเทรด ทมการขยายอ านาจการตลาด 50 เปอรเซนตของมลคาตลาดรวมอยในกรงเทพฯ และปรมณฑล ในระหวางป 2551–2554 รานสะดวกซอมอตราการเตบโตสงถงรอยละ 33 ไฮเปอรมารเกตรอยละ 36 ซเปอรมารเกตรอยละ 15 สงผลกระทบตอรานคาปลกแบบดงเดมซงมมลคาทางตลาดลดลงเหลอ 2.2 แสนลานบาท เปรยบเทยบกบโมเดรนเทรดทมมลคาสงถง 5.45 ลานบาท การไมตอบสนองตอการเขาถงอาหารในภาวะวกฤต เนองจากระบบการกระจายอาหารทรวมศนย สงผลใหโมเดรนเทรดหลายสาขาขาดแคลนอาหาร และน าดม แมวาจะมรานสะดวกซอทงหมด 612 แหง และไฮเปอรมารเกต 237แหง เทสโกโลตสมศนยกระจายสนคาหลกเพยง 4 แหงคอ 1.อ.วงนอย (ศนยกระจายอาหารสด ) จ. อยธยา 2.อ. ล าลกกา (ศนยกระจายอาหารสด ) 3.อ.สามโคก จ.ปทมธาน 4.อ.บางบวทอง จ.นนทบร การสตอกสนคาภายในโมเดรนเทรดมจ านวนนอย เพอลดตนทนการจดเกบสนคาคงคลงทเกนความจ าเปน อกทงความไมยดหยนของระบบ การจดการ ปญหาและความไมชดเจนทางขอมลท าใหเกดความลาชาในการสงสนคาอปโภคบรโภคทส าคญ ดงนน การรบมอวกฤตครงตอไป ควรสนบสนนผผลตสนคาในประเทศ ผคาปลกเพอกระจายความเสยง กระจายอ านาจทางตลาด สรางความหลากหลายของการเขาถงอาหาร ปฏรปกฎหมายเพอการแขงขนทเปนธรรม เชน ผลกดน รางพ.ร.บ.การประกอบธรกจคาปลกคาสง และแกไขปรบปรงพ.ร.บ.การแขงขนทางการคา พ.ศ.2542 สรางกลไกการรวมมอระหวางรฐ ชมชน ภาคประชาชนรองรบวกฤต จดท าจดยทธศาสตรคลงสนคาอาหาร จดระเบยบคลงสนคาข องธรกจคาปลกสมยใหม และใหอ านาจรฐในการเขาตรวจสตอกในคลงดงกลาวในภาวะวกฤต พฒนาระบบการพงพาตนเองในชมชน

สถานการณของปญหาและนโยบายการปฏรปทดนเพอการเกษตรกรรม ผศ.ดร.ประภาส ปนตบแตง คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย กลาววา “ปญหาทดนมการกระจกตว เกษตรกรไมมทดนท ากน เปนปญหาเรองความไมมนคงในชวตมการขดแยงเนองจากทดนมการถอครองมายาวนาน ” โดยตวเลขใหมทมการน ามาเปดเผยลาสด คอ ผแทนราษฎรหลายรอยคนมทดนมากกวารอยไร ทดนถกเปลยนมอจากเกษตรกรรมไปเปนนายทน กฎหมายปฏรปหลายฉบบยงหาความชดเจนในทางปฏบตไมได

15

นโยบายรฐบาลทผานมามใหคนจนเชาทราชพสด ปญหาทพบคอทดนถกเปลยนมอ เพราะวธคดเอาเงนเปนตวตง ใครมเงนกเชาได เครอขายปฏรปทดนผลกดนแนวคดทดนควรถกจดการโดยชมชน ซงมโฉนดชมชนเกดขน มการตงธนาคารทดน ทมพระราชกฤษฎกาออกมา มการอนมตโครงการน ารองประมาณ 11,063 ลานบาท เพอน าไปซอทดนทอยในขอพพาทใน 5 พนท แตรฐบาลชดปจจบนไมยอมตงกรรมการ ท าใหท างานตอไมได ขณะทเรองเกบภาษทดนสงปล กสรางหรอทเรยกวา ภาษกาวหนา ในชวงรฐบาลทผานมามการยกราง แตปจจบนยงไมมความคบหนา โฉนดชมชนเปนแนวคดทจะท าใหช มชนเขาถงทดนอยางยงยนและมนคง มการบรหารจดการโดยชมชน มการสรางกตกาใหชมชนเขามาดแล ปองกนการเปลยนมอไปส คนภายนอก สอดรบกบธนาคารทดนทมการจดตงเปนองคการมหาชนจะมการเกบภาษอตรากาวหนากบคนมทดนเยอะ ในชวงรฐบาลทผานมามชมชนเขารวมโครงการโฉนด 38 ชมชน มการยนความจ านงจ านวนมาก เพราะชาวบานเหนชองทางการเขาถงทดนมากกวาทผานมา แตปจจบนนโยบายเหลานนกยงไมมการสานตอ จงเปนสาเหตของปญหา ทดนท ากนไมเพยงพอส าหรบเกษตรกรรมสงผลใหเกดวกฤตขาดแคลนอาหาร

รายงานผลการตรวจสอบการปนเปอนของพช จเอมโอในประเทศไทย พ.ศ. 2554 - 2555 ผศ.ดร.ปยศกด ชอมพฤกษ ผอ านวยการหองปฏบตการ ทรานสเจนคเทคโนโลยในพช และไบโอเซนเซอร จฬาลงกรณมหาวทยาลยกลาววา การปนเปอนในอาหารเปนหนงประเดนความมนคงทางอาหารทสงผลกระทบตอชวตความเปนอยประชาชน รวมทงสงผลกระทบตอความมนคงและอธปไตยทางอาหารทมบทบาทโดยตรงกบความมนคงของประเทศ ปจจบนพนทอาหารถกทาทายจากภยคกคามรอบดาน เกดการสญสลายของทรพยากรพนธกรรมทองถนอยางไมหวนกลบ ฐานทรพยากรปนเปอน การลมสลายของระบบผลตอนทรย ภาระตนทนในการตรวจและรบรอง ความเสยหายตอภาพลกษณของการผลตทางการเกษตรของประเทศ เกดการผกขาดแหลงพนธโดยบรษทขามชาต เจาของสทธบตรอาจฟองเรยกคาเสยหาย เปนขออางใหกลมสนบสนนใชเหตผลผดตรรกะผลกดน จเอมโอ งานวจยเปนไปตามหลกการทางวทยาศาสตรทกขนตอน จากการส ารวจ การหลดรอดและปะปนของพชดดแปลงพ นธกรรมในพนทเกษตรกรรมในชวงพฤศจกา ยน 2554 - เมษายน 2555 ใน 319 ตวอยาง แบงเปน ฝาย 27 ตวอยาง มะละกอ 74 ตวอยาง

16

ขาว 108 ตวอยาง ขาวโพด 105 ตวอยาง พรกมะเขอเทศ และถวเหลอง 5 ตวอยาง พบการหลดรอดและปะปนของพชดดแปลงพนธกรรมในฝาย 9 ตวอยาง คดเปนรอยละ 33.33 โดยเฉพาะในพนทจงหวด กาญจนบร และสโขทย การหลดรอดปะปนในมะละกอ 29 ตวอยางคดเปนรอยละ 39.19 โดยเฉพาะในพนทจงหวดกาญจนบร สาเหตสวนใหญมาจากความไมรของเกษตรกร ประเทศไทยไมมการอนญาตตามกฎหมายใหมการปลกทดสอบในพนทเปดและผลตจเอมโอเชงพ าณชย ไมมหนวยงานรฐท าหนาทก ากบดแลใหเกดประสทธภาพในการบงคบใชกฎหมาย “ปญหาสะสมเปนระยะเวลานานเกษตรกรกลายเปนผท าผดกฎหมายโดยไมรตว ผลกระทบดงกลาวสะทอนใหเหนถงชองวาง ประสทธภาพในการควบคม และก ากบดแลจากภาครฐ อกทงยงสะทอนตวอยางการด าเนนการเกยวกบจเอมโอเปนกจการทกอใหเกดผลกระทบตอชมชน กระทบการสงออก กระทบตอสงคม ตอจากนการตดสนใจท าอะไรตองโปรงใส เปนทรบรและยอมรบ ทส าคญตองไมกระทบความมนคงทางอาหารของชมชนและประเทศ”

นโยบายความปลอดภยทางอาหารกบการใชสารเคมก าจดศตรพช

ผศ.ดร.นพ.ปตพงษ เกษสมบรณ คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกนกลาววา ปญหาการใชสารเคมมการตนตวอยางกวางขวาง ขอมลทางวทยาศาสตรพบอนตรายมากมาย โดยภาวะเฉยบพลนท าให ตาพรา ปวดศรษะ หายใจตดข ด มนงง คลนไส เหงอออกมาผดปกต ปวดกลามเนอ ผวหนงเปนผนคน ระบบภมคมกน ระบบสบพนธผดปกต ขณะทโรคมะเรงทสมพนธกบสารเคมเกษตร เชน มะเรงสมอง มะเรงเตานม มะเรงเมดเลอดขาว มะเรงตอม น าเหลอง มะเรงล าไสใหญ มะเรงไขกระดก มะเรงรงไข มะเรงตบออน มะเรงไต มะเรงเนอเยอออน มะเรงกระเพาะ มะเรงอณฑะ ตอมลกหมาก มะเรงปอด สมองเสอม พารกนสน หอบหด ทารกในครรภไมเตบโต การแทงลก พการแตก าเนด ออตสตก เบาหวาน อสจพการ

ในประเทศไทยพบมคนเสยชวตจากสารเคมเกษตรมากถง 56,000 คนตอปมากกวาโรคใดๆทวารายแรงไมวาจะเปนโรคเอดสหรอโรคอนๆ ขณะทหากปวยเปนมะเรงตอมน าเหลองจะตองฉดยาเขมละประมาณ 1 แสนบาท ทงน เนองจากสารเคมท าใหเกดการเปลยนแปลงทางดเอนเอ ลาสดยงพบวา เปนสาเหตเบาหวาน คนไทยเปนเบาหวานมากขนโดยในป 2552 คนอาย เฉลย 55 ป ปวยเบาหวานกวา 88 % ขณะทในตางประเทศ เชน สวเดน อเมรกามการคมเขมการใชสารเคมในการเกษตรอยางหนก เพราะทผานมาสงผลกระทบตอประชากรประเทศอยางกวางขวาง ส าหรบประเทศไทยนนตองใหมหลกเกณฑการพจารณาหามใชหรอเพกถอนทะเบยนวตถอนตราย ให

17

ชดเจน ปญหาสขภาพทเกดจากสารพษตองมการพดคยกนอยางจรงจงวาจะมมาตรการปองกนแกอยางไร ไมใช การกนดอมหมพมน แตสดทายเปนมะเรง ทงหมดคอสถานการณความ ไมมนคงทเกดขนในประเทศไทย ซงตองด าเนนการแกไขใหปญหาตางๆ เหลานหมดไป สาเหตของปญหาความไมมนคงทางอาหารของประเทศไทย

จากการศกษา พบวา สาเหตของการเกดวกฤตความไมมนคงทางอาหารของไทย มดงน

1. ปญหาการเปลยนแปลงภมอากาศและภาวะโลกรอน ท สรางความแปรปรวนอยางรนแรงตอดนฟาอากาศ ทรพยากรน า ท าใหผลผลตทางการเกษตรเสยหายและมการปรบพนทการเกษตรหลายแหงใหกลายเปนเมองหรอโรงงานอตสาหกรรม สงผลกระทบโดยตรงตอเกษตรกรรม ท าใหไมสามารถคาดการณเกยวกบการเพาะปลกและผลผลตทจะไดรบ ซงไมเ พยงมแคผลกระทบอยแคในประเทศไทยเทานน แตจะสงผลกระทบตอราคาอาหารไปทวโลก

2. ปญหาความเสอมโทรมของฐานทรพยากรอาหาร คอ การลดลงของพนทปาไมสงผล

กระทบตอความอดมสมบรณของดน การลดลงของความหลากหลายทางชวภาพ รวมไปจนถงปญหาเกยวกบความแหงแลงดวย ถ งแมประเทศไทยมปรมาณน าทเพยงพอตอความตองการ แตมกจะประสบปญหาขาดแคลนน าในฤดแลงและประสบอทกภยในฤดฝน รวมถงปญหาการใชทรพยากรดนอยางไมเหมาะสม เกดปญหาชะลางพงทลายของดนในอตราสง มการใชปยเคมอยางไมเหมาะสมและเพมขน พนทดนของประเทศ เกดปญหาความเสอมโทรม เชน การเกดดนเคม ดนเปรยว และดนขาดอนทรยวตถ เปนสาเหตของการเกดความไมมนคงทางอาหารเพราะทดนเปนปจจยการผลตทส าคญในการผลตอาหารของประเทศ

3. ปญหาดานประชากรของโลกเพมมากขน มผลตอความตองการใชพลงงานเพมมากขนตา ม

ไปดวย ในขณะทแหลงน ามนจากซากพช ซากสตวดกด าบรรพใตดนมปรมาณลดนอยลงไปเปนอยางมาก อนเปนเหตผลทท าใหเกดความสนใจทจะหาแหลงพลงงานทดแทนอนๆ มาใชแทนพลงงานน ามนเชอเพลงจากฟอสซล และพลงงานจากชวะมวลเหลาน ซงเปนผลผลตจากพชเกษตรอนเป นททราบกนดวาเปนแหลงวตถดบทส าคญแหลงเดยวกนกบทใชในการผลตอาหารเชนเดยวกน ท าใหราคาน ามนแพง ซงท าใหเกษตรกรปรบการเพาะปลกเพอรองรบการบรโภคเปน

18

เพอรองรบการแปรรปเปนเชอเพลง อาหารจงไมเพยงพอตอความตองการของประชากรทงโลกและมราคาแพงขน

4. ปญหาการแผขยายของอาณานคมทางอาหาร วกฤตอาหารและพลงงานทเกดขนเมอปพทธศกราช 2550 - 2551 ท าใหเกดความไมมนคงทางอาหารขนในหลายประเทศ ประเทศผผลตน ามน ประเทศอตสาหกรรม และประเทศทไมสามารถผลตอาหารไดเพยงพอ เรมกระบวนการเขามาเชาทดนและลงทนท าการเกษตรในตางประเทศมากขน ประเทศไทยกเปนเปาหมายหนงของการเขามาลงทนของตางชาต ท าใหประเทศทเคยมความสมบรณทางดานอาหารตองเปลยนมาเปนประเทศผผลตน ามนแทนและท าใหทรพยากรธรรมชาตสญเปลาไป

5. ปญหานโยบายเกยวกบความมนคงทางอาหาร ในประเทศไทยยงไมมนโยบายและความ

ตระหนกเกยวกบอาหารทชดเจน โดยรฐบาลมการจดอบรมหรอใหความรเกยวกบความปลอดภยทางดานอาหาร ขนตอนการวางแผนเพาะปลกแกเกษตรกรเฉพาะกลม ท าใหประชากรสวนใหญไมคอยใหสนใจเรองการสรางความมนคงทางอาหารและไมรจกการพงพาตนเองดานอาหาร ทงน เพอการขจดความไมเปนธรรมในระบบการเกษตรและอาหารมพนฐานอยทการฟนฟศกยภาพและการเรยกรองสทธของเกษตรกรและชมชนในการอนรกษ พฒนา และใชประโยชนจากทรพยากรชวภาพ การเขาถงทรพยากรขนพนฐานและการพงพาตนเองในปจจยการผลตทางการเกษตร รวมถงการตระหนกรเทาทน เพอปองกนและขจดการผกขาดของบรษทขนาดใหญทพยายามครอบครองฐานทรพยากรอาหาร ระบบการกระจายอาหาร และวฒนธรรมอาหารไปพรอมๆกน

ผลกระทบอนเนองมาจากความไมมนคงทางอาหาร

1. ปญหาความเสอมโทรมของฐานทรพยากรอาหาร ตลอดการพฒนาทางเศรษฐกจหลายทศวรรษทผานมา แมประเทศไทยจะมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจจนท าใหประเทศกลายเปนประเทศทมรายไดระดบกลาง (Medium income country) แตกตองแลกกบความเสอมโทรมของฐานทรพยากรธรรมชาตในดานตางๆ เชน การลดลงของพนทปาไม พนทปาไมของประเทศลดลงอยางรวดเรว ทผานมาพนทปาไมในประเทศไทยไดลดลงอยางตอเนอง

2. ปญหาของระบบการผลตอาหารทไมยงยน ระบบการผลตอาหารของไทยซงในอดตเปน

ระบบการผลตแบบผสมผสาน ไดคอยๆ เปลยนเปนการผลตเชงเดยวทมการปลกพชหรอเลยงสตว

19

อยางเดยวไมกชนดในพนทขนาดใหญหรอมปรมาณมากๆ ท าใหเกดปญหาตางๆตามมาหลายประการ เชน การพงพาปยและสารเคมการเกษตร เกษตรกรตองพงพาปยและสารเคมการเกษตรซงสวนใหญเปนผลตภณฑจากซากฟอสซล เปนตน

3. ปญหาโครงสรางของทดนท ากนและสทธในการเขาถงทรพยากร ปญหาโครงสรางการ

เขาถงและสทธในการเขาถงและใชประโยชนจากทรพยากรเปนปญหาใหญและเปนปญหารากฐานส าคญ เปนทงตนเหตและผลพวงของปญหาความเหลอมล าทางสงคม เปนตน

4. บทบาทของคาปลก ขนาดใหญและโมเดอรนเทรดทมบทบาทมากขนในระบบกระจาย

อาหาร นอกเหนอจากระบบการผลตแลว ระบบการตลาด โดยเฉพาะอยางยงระบบคาปลกไดถกครอบครองโดยบรรษท ดสเคาทสโตรและคอนวเนยนสโตรกระจายยดครองถนนและสแยกส าคญในกรงเทพ ขยายเขาไปในทองถนและรกคบเขาไป ถงระดบหมบาน ประมาณการวาตลาดมากกวา ครงหนงของสนคาโภคภณฑทงหลายอยในมอของ "โมเดอรเทรด " เหลานแลว และก าลงขยายออกไปควบคมตลาดสวนใหญไดภายในระยะเวลาไมถง 10 ปขางหนา รานคาปลกรายยอย ตลาดสด ตลาดนด แผงขางถนน ถกเบยดขบออกไปอยางรวดเรว

5. การเปลยนแปลงของภมอากาศโลกและผลกระทบตอการผลตอาหาร การขยายตวของ

ระบบเศรษฐกจโลก กระตนให เกดการบรโภคและการผลตอยางขนา ดใหญ กจกรรมการผลตและการบรโภคทเพมขนน าไปสการใชเชอเพลงดกด าบรรพ มการปลดปลอยคารบอนไดออกไซดไปสบรรยากาศโลก จนเกดภาวะโลกรอน ในขณะทการลดลงของพนทปาไมจากการขยายตวของอตสาหกรรมและเมอง ตลอดจนกจกรรมทางเศรษฐกจตางๆ ท าใหความสามารถทด ดซบคารบอนไดออกไซดลดลง เปนการเรงภาวะเรอนกระจก รวมทงอาจตองเผชญกบการแปรปรวนของสภาพการเปลยนแปลงของภมอากาศจนเกดความเสยหายตอการผลตอาหาร

6. ผลกระทบจากการเปดเสรการคาและความตกลงระหวางประเทศตอระบบอาหาร การเปด

เสรการเกษตรภายใตขอตกลงการคากบตางประเทศ โดยทไมมนโยบายความมนคงทางอาหาร การวางหลกเกณฑสขอนามย และการคมครองเกษตรกรอยางเพยงพอ สงผลใหเกษตรกรจ านวนไมมากนกทไดรบประโยชน แตเกษตรกรสวนใหญของประเทศไดรบผลกระทบ การเปดเสรกบประเทศสหรฐอเมรกา ยโรป และญปน จะท าใหประเทศไทยตองยอมรบกฎหมายทรพยสนทางปญญาทท า

20

ใหเกดการผกขาดเรองพนธพช การจดสทธบตรสงมชวต การเขามาใชประโยชนจากทรพยากรชวภาพของไทย และอาจรวมถงการเขามาลงทนในภาคการเกษตรของคนตางชาต

7. ปญหาสขภาวะทเ กดจากระบบอาหาร การใชสารเคมทางการเกษตรท าใหเกษตรกรไดรบ

พษภยสะสมในรางกาย โดยเมอป 2541 กรมอาชวอนามย กระทรวงสาธารณสข พบวา มเกษตรกรทผลการตรวจเลอดอยในเกณฑไมปลอดภยและเสยงตอการเกดพษ เปนจ านวน 77,789 คน จากจ านวนเกษตรกรทตรวจเลอด 369,573 คน หรอคดเปนรอยละ 21 ของเกษตรกรทงหมด ในปจจบน ผลการตรวจระดบของสารเคมทางการเกษตรในเลอดของเกษตรกรเพมสงขนอยางมาก โดยผลการตรวจเกษตรกรทจงหวดเชยงใหมจ านวน 924 คน พบวามเกษตรกรและแมบานทมสารเคมตกคางในระดบทไมปลอดภยและเสยงจ านวนร วมกนถง 75% ในขณะทกลมผบรโภคซงรบประทานผกและผลตภณฑทมสารเคมปนเปอนมแนวโนมทจะไดรบสารพษพอๆกนหรอมากกวาเกษตรกรผผลตเสยอก ดงผลการสมตรวจกลมผบรโภคในจงหวดเชยงใหมจ านวน 1,412 คน ครอบคลมนกศกษา อาจารย และประชาชนทวไป พบวา มผไดรบสารพษในระดบทไมปลอดภยและมความเสยงรวมกนถง 89%

8. การแผขยายของอาณานคมทางอาหาร วกฤตอาหารและพลงงานทเกดขนเมอป 2550 -

2551 ท าใหเกดความไมมนคงทางอาหารขนในหลายประเทศ ประเทศผผลตน ามน ประเทศอตสาหกรรม และประเทศทไมสามารถผลตอาหารไดเพยงพอ เรมกระบวนการเขามาเชาทดน และลงทนท าการเกษตรในตางประเทศอยางขนาดใหญ

9. วฒนธรรมอาหารตางชาตครอบง าวฒนธรรมอาหารทองถน การเปดกวางทางวฒนธรรม

ผานนโยบายทางการคาและการเปดรบสอท าใหวฒนธรรมการบรโภคอาหารแบบอ ตสาหกรรม และการบรโภคอาหารจากวฒนธรรมตางชาตมบทบาทในสงคมไทยมากขนๆ โดยเฉพาะอยางยงกลมเดกเยาวชน และคนรนใหม

10. การขาดนโยบายเกยวกบความมนคงทางอาหาร โดยภาพรวมประเทศไทยยงขาดนโยบาย

และความตระหนกเกยวกบอาหารทชดเจน ประเดนเรองความมนคงทางอา หารไมปรากฏอยในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย หรอในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตในหลายฉบบทผานมา ความคบหนาอยางหนงคอ การออกกฎหมาย พ .ร.บ.คณะกรรมการอาหารแหงชาต พ .ศ. 2551 ซงไดใหอ านาจคณะกรรมการในการเสนอนโยบายและยทธศาสตรดานอาหารของประเทศ

21

การจดท าระบบเตอนภย รวมถงการเสนอแนะใหคณะรฐมนตรก าหนดเขตพนททจ าเปนตองสงวนไวเพอประโยชนดานความมนคงดานอาหารเปนการชวคราว เปนตน การพฒนาทยงยน

การพฒนาทยงยน หมายถง การพฒนาทตอบสนองความตองการของตนเอง โดยการพฒนาทยงยน รวมความถง การพฒนา 3 ดาน คอ เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมซงเชอมโยง และสมพนธกนทง 3 มตซงเปาหมายของการพฒนาอยางยงยนไมไดอยทอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ หากอยทการปรบปรงคณภาพชวตของประชากรโลกในทางทไมเพ มระดบการใชทรพยากรธรรมชาตจนเกนศกยภาพของธรรมชาตทจะผลตมนใหมนษยใชอยางไรขดจ ากด การพฒนาอยางยงยนตองอาศยความเขาใจวา การนงเฉยไมท าอะไรเลยมผลกระทบ และเราตองหาหนทางใหมๆ ในการเปลยนแปลงโครงสรางเชงสถาบนและพฤตกรรมของปจเจกชน

ผลกระทบของการพฒนาในมตดานสงแวดลอมและสงคม (เชน สขภาพของคนในพนท )

ไมใชสงทเราสามารถมองเหนและวดไดอยางรวดเรว เปนตวเลข และชดเจนเทากบการประเมนผลกระทบทางเศรษฐกจหรอผลก าไรขาดทนของธรกจ บอยครง เวลาตองผานไปนานหลายปหรอหลายสบปกอนท เราจะสามารถพสจนไดวา ปญหาใหญหลายประการทเราเคยคดวาเปน “ปรากฏการณธรรมชาต ” นนแทจรงแลวมสาเหตหลกมาจากวถการพฒนาท “มาผดทางโดยไมรตว” ของมนษย อาทเชน ปญหาโลกรอน ปญหาชายฝงถกกดเซาะ ปญหาขาดแคลนทรพยากรน า ฯลฯ เพยงไมนานกอนส นศตวรรษทยสบ มนษยเคยเชอวาปลาในทะเลจะมใหเราจบชวนรนดร น ามนไมมวนหมดไปจากโลก การสรางเขอนขนาดใหญสงผลดตอสงคมสวนรวมโดยไมมเงอนไข และความเสอมโทรมของระบบนเวศในประเทศหางไกลไมมทางสงผลกระทบตอชวตความเปนอยของเรา

แนวคดวาดวยการพฒนาแบบยงยน

การพฒนาแบบยงยนประกอบดวยแนวคดอยางนอย 3 ประการคอ ประการแรกเปนแนวคดเกยวกบความตองการของมนษย ประการทสอง เปนแนวคดเกยวกบขดจ ากดและ ประการทสาม เปนแนวคดเกยวกบความยตธรรมในสงคม

22

แนวคดประการแรก การพฒนาแบบยงยนค านงถงแนวคดเกยวกบความตองการของมนษยซงอาจเปนความตองการพนฐานในการด ารงชวต เชน อาหาร เครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรค การมงานท า และความตองการทจะมมาตรฐานความเปนอยทดกวาเดม ความตองการทง 2 ประการนน ลวนตองอาศยการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทงสน แนวคดประการทสอง เกยวกบขดจ ากดของสงแวดลอม สงแวดลอม จะท าหนาทอยางนอย 2ประการ คอ

1. เปนผใหทรพยากรแกกระบวนการพฒนา

2. เปนทรองรบของเสยจากกระบวนการพฒนา ระบบสภาพแวดลอมมขดจ ากดในการใหทรพยากร และมขดจ ากดในการรองรบของเสย ในกระบวนการพฒนา ยอมจะตองน าเอาทรพยากร สงแวดลอมมาใชประโยชน และเมอมการพฒนา จะตองมผลกระทบตอสงแวดลอมทางกายและชวภาพเกดขนมากบางนอยบาง แลวแตระดบเทคโนโลยทใช แลวแตอตราและปรม าณการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม แลวแตความสามารถในการบรหารจดการกบผลกระทบตอสงแวดลอมทอาจเกดขน การพฒนาแบบยงยนจะตองไมกระทบตอความสามารถของคนรนตอๆ ไป ทจะมาใชประโยชน จะตองไมเกนศกยภาพทระบบนเวศนนจะท าใหงอกงามและ ฟนฟขนมาใหมได ไมเกนขอบขดความสามารถ ทระบบนเวศจะรองรบได และจะตองไมเกนขดสมดลของธรรมชาต ปรชา เปยมพงศสาสนต (2539:221) แนวคดวาดวยการพฒนาแบบยงยน เปนแนวความคดทไดรบความนยมมากในปจจบน ตามท UNFPA ไดรวบรวมค าอธบายเกยวกบการพฒนาแบบยงยนดงน การพฒนาแบบยงยนเปนการพฒนาทกระจายประโยชนของความกาวหนาทางเศรษฐกจไดอยางทวถง ตลอดจนเปนการพฒนาทปกปองสงแวดลอมในระดบทองถนและในระดบโลกโดยรวมเพอชนรนหลง และเปนการพฒนาทท าใหคณภาพชวตดขนอยางแทจรง แนวคดดงกลาวเปนการจดประกายแหงการรกษามรดกทางทรพยากรทางธรรมชาต การท าใหคณภาพของชวตมนษยดขน ในลกษณะเศรษฐกจแบบยงยนเปนเศรษฐกจทไมกอใหเกดผลกระทบตอระบบนเวศและรกษาทรพยากรธรรมชาตไวได ซงเปนการเปลยนแปลงในเชงคณภาพในระบบของเศรษฐกจในภาวะทมดลยภาพทางระบบนเวศวทยา ประเดนนนาจะพจารณาวา ความยงยนนนอยทระดบ (Level) ของ

23

การน าเอาทรพยากรทางธรรมชาตไปใช ยงในสภาวะปจจบนทการเปลยนแปลงดานเศรษฐกจทเนนในเรองคณภาพจงเปนปญหาวาเทาททร พยากรมอย ณ ปจจบน และการน าไปใชเพอตอบสนองความตองการของมนษยนนท าอยางไรจงจะเกดการเปลยนแปลงนอยทสด จากประเดนนนาจะน าไปสประเดนอนๆ ทเกยวของกบเศรษฐกจสงแวดลอม

ประชากรกบการพฒนาแบบยงยน เกอ วงคบญสน (2538-70) กลาววา ประชากรของประเทศนบวาเปนปจจยหลกส าหรบการพฒนาทางสงคม เศรษฐกจและสงแวดลอม ซงเหนไดจากนโยบายการพฒนาประเทศ มงทจะลด ภาวะ การเจรญพนธ แตบางครงเกดความขดแยงในตว เพราะการลดภาวะ การเจรญพนธมผลกระทบตอการขยายตวทางเศรษฐกจหรอไม ประเ ดนนควรศกษาเชนเดยวกน เนองจากโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคมนนลวนตองอาศยทนมนษย ความไมมการควบคมนนจะน ามาซงความยากจน หากรฐไมมงบประมาณเพยงพอทจะมาจดสรรสงอ านวยความสะดวกขนพนฐานให ในขณะเดยวกนหากประชากรในประเทศไดรบการจดสรรทางการศกษาจากรฐเปนอยางด สงผลใหมรายได มโอกาสทดกวาดานอาชพ เหลานลวนสง ผลใหสขภาพของประช าชนดขนและอตราการตายของทารกอยในระดบต า มแรงงานทมคณภาพ สตรมฐานะทางการเงน สขภาพด กลายมาเปนตวก าหนดใหร ะดบภาวะ การเจรญพนธสง ดงนน ความยากจนและอตราการเจรญพนธสมพนธกบโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคม อาจกลาวไดวา การพฒนามความเปนไปไดหากมอตราการเจรญพนธลดลง โดยกลมประเทศในโลกทสามซงควรด าเนนการไปพรอมๆ กบนโยบายการวางแผนครอบครว การสาธารณสข การพฒนาชนบทและการศกษา

ความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจเพอการพฒนาทยงยน

วฒนา สวรรณ , แสง จนเจรญ (2536:197-199) เปนนกเศรษฐศาสตร มความเหนวา ความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจมไดเพมสวสดการความเปนอยของประชาชนแตกลบท าใหสวสดการเลวลง ประเดนทเปนขอโตแยงของการเพมขนอยางรวดเรวของประชากรและผลผลตคอ จะท าใหสงมชวตอนๆ สญพนธไป กลาวไดวาสงตางๆ ในโลกนมคงทและจะเรมขาดแคลน เมอมความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจมากขน อปสงคตออาหารทเพมขนของประชากรกลมทมงคงร ารวยเปนเหตใหชาวนาตองใชดนทกตารางนวอยางมประสทธภาพ แตความจรงมอยวา ทดนมคงทการเพมขนของประชากรและผลผลตจะท าใหราคาของผลผลตสงขน และกระ ตนใหเจาของทดนเพม

24

ผลผลตตอไรใหสงขน Mishan ไดเสนอใหเหนความแตกตางระหวางค าวา Modernists และ Environmentalists พวก Modernists ตองการบรโภคสนคาและบรการใหไดมากทสด ฉะนนพวกนจะชอบนโยบายทกนโยบายทท าใหอตราการเจรญเตบโตของผลผลตอต สาหกรรมเพมขน พวกเขาไมสนใจตอคณภาพชวต เชน เสยงรบกวนและความสบสนวนวายของการด ารงชวต สวนพวก Environmentalists เตมใจทจะสละความสะดวกสบายทไดรบจากผลผลตของเทคโนโลยใหมๆ เพอใหไดมาซงความสขมากขน

จากทศนะทใหไวขางตนจะเหนวา ความขดแยงระหวางนกเศรษฐศาสตรสมยนยมทเรงการผลตกระตนการบรโภค การลงทนเพอตอบสนองการบรโภคกบนกอนรกษนยมทเรยกรองความคงอยของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม แตมาถงปจจบนการพฒนาไดมาถงจดตบตน สองแนวความคดดงกลาวควรประสานความคดหาทางออ กจากจดวกฤตทางการพฒนา สงจ าเปนคอ การปรบยทธศาสตรการพฒนา ซงจะตองมงไปยงเรองความมนคงและเสถยรภาพทางนเวศ แตในขณะเดยวกนกไมละเลยเรองการปรบปรงชวตของผยากไรทางดานเศรษฐกจสงคม ซงจะตองมพนฐานการพฒนายงยนยาวนาน (Sustainable Development) มอยสองมตดวยกนคอ

1. สนองความตองการของมวลชนผยากไรในชนบทและในเมอง

2. วางขดทางนเวศใหแกกระบวนการพฒนา เพอพทกษรกษาฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม หลกเศรษฐกจพอเพยง

ระดบของเศรษฐกจพอเพยง

ตงแตอดตจนถงปจจบน ความเขาใจในเรองเศรษฐกจพอเพยงส าหรบคนกลมหนง ยง คงเขาใจวา พอเพยง คอ การพงตนเอง ซงตรงกบภาษาองกฤษวา Self-sufficiency แตค าวา พอเพยง ในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ซงตรงกบค าวา Sufficiency Economy นน มความหมายกวางกวา การพงตนเองได เ ศรษฐกจพอเพยงในระดบทเลยงตวเองไดบนพนฐานของความประหยดและการลดคาใชจายทไมจ าเปน เรยกวา เศรษฐกจพอเพยงแบบพนฐาน สวนเศรษฐกจพอเพยงในระดบทมการรวมตวกน เพอรวมกนด าเนนงานในเรองตางๆ มการสรางเครอขายและการขยายกจกรรมทาง

25

เศรษฐกจใน รปแบบตางๆ โดยประสานความรวมมอกบภายนอก เรยกวา เศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนา ดงนน เศรษฐกจพอเพยงจงมใชแคเพยงเรองของการพงตนเองโดยทไมเกยวของกบใคร และมใชแคเรองของการประหยด แตยงครอบคลมถงการของเกยวกบผอน การชวยเหลอเกอกล ซงกนและกน แทจรงแลว เศรษฐกจพอเพยงสามารถจ าแนกไดเปน 3 ระดบ ดงน (สถาบนไทยพฒน มลนธบรณะชนบทแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ, 2556)

1. เศรษฐกจพอเพยงระดบทหนง เปนเศรษฐกจพอเพยงแบบพนฐาน ทเนนความ

พอเพยงในระดบบคคลและครอบครว คอ ก ารทสมาชกในครอบครวมความเปนอยในลกษณะทสามารถพงพาตนเองได สามารถสนองความตองการขนพนฐาน เชน ความตองการในปจจยสของตนเองและครอบครวได มการชวยเหลอเกอกลซงกนและกน มความสามคคกลมเกลยว และมความพอเพยงในการด าเนนชวตดวยการประหยดแ ละการลดคาใชจายทไมจ าเปน จนสามารถด ารงชวตอยไดอยางมความสขทงทางกายและใจ

2. เศรษฐกจพอเพยงระดบทสอง เปนเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนา ทเนนความพอเพยง

ในระดบกลมหรอองคกร คอ เมอบคคล /ครอบครว มความพอเพยงในระดบทหนงแลว กจะรวมพลงกนใ นรปกลมหรอสหกรณ เพอรวมกนด าเนนงานในดานตางๆ ทงดานการผลต การตลาด ความเปนอย สวสดการ การศกษา สงคมและศาสนา โดยไดรบความรวมมอจากหนวยงานทเกยวของ ทงหนวยราชการ มลนธ และเอกชน

3. เศรษฐกจพอเพยงระดบทสาม เปนเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนา ทเนนความพอเพยง

ในระดบเครอขาย คอ เมอกลมหรอองคกร มความพอเพยงในระดบทสองแลว กจะรวมมอกบหนวยงานภายนอกเพอการสรางเครอขาย มการตดตอรวมมอกบธนาคารและบรษทตางๆ ทงในดานการลงทน การผลต การตลาด การจ าหนาย และการบรหารจดการ เพ อการขยายกจกรรมทางเศรษฐกจทหลากหลาย ตลอดจนการพฒนาคณภาพชวตทงในดานสวสดการ การศกษา สงคมและศาสนา ใหสมประโยชนดวยกนทกฝาย

การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในระดบบคคล/ครอบครว

เรมตนจากการเสรมสรางคนใหมการเรยนร วชาการและทกษะตางๆ ทจ าเปน เพอใหสามารถรเทาทนการเปลยนแปลงในดานตางๆ พรอมทงเสรมสรางคณธรรม จนมความเขาใจและ

26

ตระหนกถงคณคาของการอยรวมกนของคนในสงคม และอยรวมกบระบบนเวศวทยาอยางสมดล เพอจะไดมความเกรงกลวและละอายตอการประพฤต มชอบ ไมตระหน เปนผให เกอกล แบงปน มสตยงคดพจารณาอยางรอบคอบ กอนทจะตดสนใจ หรอกระท าการใดๆ จนกระทงเกดเปนภมคมกนทดในการด ารงชวต โดยสามารถคดและกระท าบนพนฐานของความมเหตมผล พอเหมาะ พอประมาณกบสถานภาพ บทบาทและหนาทของแตละบ คคล ในแตละสถานการณ แลวเพยรฝกปฏบตเชนน จนตนสามารถท าตนใหเปนพงของตนเองได และเปนทพงของผอนไดในทสด โดยพนฐานกคอ การพงตนเองเปนหลก การท าอะไรอยางเปนขนเปนตอน รอบคอบระมดระวง พจารณาถงความพอด พอเหมาะพอควร ความสมเหตสมผลและ การพรอมรบความเปลยนแปลงในดานตางๆ การสรางสามคคใหเกดขน บนพนฐานของความสมดลในแตละสดสวน แตละระดบ ครอบคลมทงทางดานเศรษฐกจ สงคม เทคโนโลย ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมถงจตใจ และวฒนธรรม

การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในระดบบคคล/ครอบครวในดานตางๆ

ดานเศรษฐกจ ลดรายจาย เพมรายได ใชชวตอยางพอควร คดและวางแผนอยางรอบคอบ มภมคมกนไม

เสยงเกนไป การเผอทางเลอกส ารอง ดานจตใจ มจตใจเขมแขง พงตนเองได มจตส านกทด เอออาทร ประนประนอม นกถงผลประโยชน

สวนรวมเปนหลก ดานสงคม ชวยเหลอเกอกลกน รรกสามคค สรางความเขมแขงใหครอบครวและชมชน

27

ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รจกใชและจดการอยางฉลาดและรอบคอบ เลอกใชทรพยากรทมอยอยางคมคาและเกด

ประโยชนสงสด ฟนฟทรพยากรเพอใหเกดความยงยนสงสด ดานเทคโนโลย รจกใชเทคโนโลยทเหมาะสม สอดคลองกบความตองการและสภาพแวดลอม พฒนา

เทคโนโลยจากภมปญญาชาวบานเองกอน กอใหเกดประโยชนกบคนหมมาก

การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในระดบชมชน ชมชนพอ เพยง ประกอบดวย บคคล /ครอบครวตางๆ ทมความพอเพยงแลว คอ มความรและคณธรรมเปนกรอบในการด าเนนชวตจนสามารถพงตนเองได บคคลเหลานมารวมกลมกนท ากจกรรมตางๆ ทสอดคลองเหมาะสมกบสถานภาพ ภมสงคมแตละชมชนโดยใชทรพยากรตางๆทมอยในชมชนใหเกดประโยชนสงสด ผานการรวมแรง รวมใจ รวมคด รวมท า แลกเปลยนเรยนรกบบคคลหลายสถานภาพ ในสงทจะสรางประโยชนสขของคนสวนรวม และความกาวหนาของชมชน อยางมเหตผล โดยอาศยสตปญญา ความสามารถของทกฝายทเกยวของ และบนพนฐานของความซอสตยสจร ต อดกลนตอการกระทบกระทง ขยนหมนเพยร และมความเออเฟอเผอแผ ชวยเหลอแบงปนกนระหวางสมาชกชมชน จนน าไปสความสามคคของคนในชมชนซงเปนภมคมกนทดของชมชน จนน าไปสการพฒนาของชมชนทสมดลและพรอมรบตอการเปลยนแปลงตางๆจนกระทงสามารถพฒนาไปสเครอขายระหวางชมชนตางๆ ตวอยางกจกรรมในชมชนทสอดคลองกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

1. กจกรรมการผลต โดยเฉพาะในภาคการเกษตร ทไมท าลายสงแวดลอม แตใช ทรพยากรทมอยในชมชนอยางคมคา ยกตวอยางเชน กจกรรมการท าปยชวภาพ การปลกผกและขาวทปลอดสารพษ การท าสวนสมนไพรของชมชน การคดคนสารไลแมลงสมนไพร การท าถานชวภาพ การรวมกลมขยายพนธปลา การแปรรปผลผลต และการท าการเกษตรผสมผสาน เปนตน

28

2. การรวมกลมกนเพอท ากจกรรมรวมกนของสมาชกดวยตนทนทางสงคมทมอย เชน การตอตานยาเสพตด การรวมกลมเพอเรยนรผานศนยเรยนร หรอโรงเรยนเกษตรกรในหมบาน การรวมมอรวมใจของสมาชกในชมชนท ากจกรรมตางๆภายในวด การจดตงรานคาทเปนของชมชนเอง การจดท าแผนแมบทในชมชน การจดตงกลมออมทรพย กองทนสวสดการ การรวมกลมอนร กษทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม และกจกรรมการผลตของกลมตางๆ เชน การรวมกลมท าขนมของแมบาน การรวมกลมเพอปลกพชผกสวนครว การจดตงกองทนขาวสารรวมกบชมชนอนๆในตางภมภาค

3. กจกรรมทสงเสรมคณธรรม จตส านกทองถน วถชวต และวฒนธรรมตามแนว

เศรษฐกจพอเพย ง ตวอยางเชน กจกรรมตามแนวทาง บวร เชน พระสอนจรยธรรมและศลธรรมแกเยาวชน คร ผน าชมชน การปลกฝงสมาชกในชมชนใหมความเอออาทรตอกน มากกวาค านงถงตวเงนหรอวตถ สงเสรมใหสมาชกท าบญชอยางโปรงใสและสจรต การพฒนาครในชมชนใหมคณภาพและมจตผกพนกบทองถนเปนส าคญ สงเสรมใหสมาชกในชมชนพงตนเอง กอนทจะพงหรอขอความชวยเหลอจากคนอน

การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในระดบธรกจ

ปญหาส าคญของความพยายามทจะน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกต ใชในภาค

ธรกจ คอ การขาดความเขาใจทถกตองในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง คนสวนใหญมกนกวาเศรษฐกจพอเพยงเปนเรองเกษตรกรรม เปนเรองของคนชนบท และเปนเรองไกลตวส าหรบคนเมอง จงไมใชเรองทตนเองตองท าความเขาใจมากนก สวนผทอยในภาคธรกจสวนให ญ กมความสงสยวา ปรชญาของการด าเนนธรกจคอการมงหวงก าไรสงสด แลวเศรษฐกจพอเพยงจะน ามาใชกบธรกจไดจรงหรอไม (สถาบนไทยพฒน มลนธบรณะชนบทแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ, 2556)

เศรษฐกจพอเพยง มไดหมายถงเศรษฐกจระบบปดทไมเกยวของกบ ใคร ไมคาขาย ไมสงออก ไมผลตเพอคนอน ไมไดสนบสนนการปดประเทศ หรอหนหลงใหกบกระแสโลกาภวตน แตเนนการสรางภมคมกนขณะทยงมความไมพรอมหรอยงไมแขงแรง พรอมๆ กบการไมประมาทและไมโลภมากเกนไป จนเมอแขงแรงพอ กสามารถเขาสการแขงขนใน แบบทไมใชมงแพชนะอยางเอาเปนเอาตาย แตเปนการแขงขนอยางสรางสรรค คอเพอเสรมสมรรถภาพและความเขมแขง

29

ในขณะเดยวกนเศรษฐกจพอเพยงกมใชเศรษฐกจทสงเสรมลทธบรโภคนยมอยางไรขอบเขต แตใหพจารณาและใชประโยชนจากกระแสโลกาภ วตน อยางชาญฉลาด ร เทาทน สามารถเลอกรบเฉพาะสงทกอใหเกดประโยชนตอสงคมในระยะยาว

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง สามารถน ามาประ ยกตใชในภาคธรกจ โดยไมขดก บ

หลกการของการแสวงหาก าไร แตการไดมาซงก าไรของธรกจ ตองอยบนพนฐานของการไมเอารดเอาเปรยบผอน หรอแสวงหาผ ลก าไรจนเกนควรจากการเบยดเบยนประโยชนของสงคมโดยไมค านงถงผลกระทบทอาจจะกอใหเกดวกฤต ตามมา ตลอดจนใหค านงถงการใชทรพยากรในธรกจอยางประหยดและอยางมคณภาพ

นอกจากนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ยงมไดปฏเสธการเปนหน หรอการกยมเงนในภาคธรกจ แตเนนการบรหารความเสยงต า หมายความวา ถงแมจะกยมเงนมาลงทนกเพอด าเนนกจการชนดทไมกอใหเกดความเสยงมากนก สามารถจดการไดแมในภาวะทโอกาสจะเกดขนจรงมไมมากนกกตาม

หลกความพอประมาณในระดบธรกจ โดยความหมายของความพอประมาณนน หมายถง ความเหมาะสมของการด าเนนงาน ทง

ในแงของขนาดทไมเลกเกนไปหรอไมใหญจนเกนตว แตเปนไปตามอตภาพและสภาพแวดลอม และในแงของจงหวะเวลาทไมเรวเกนไปหรอไมชาจนเกนไป แตรจกท าเปนขนตอนเพอใหการด าเนนงานมความกาวหนา โดยทไมท า ใหตนเองและผอน เดอดรอน ในทน จะพจารณาธรกจในฐานะทเปนหนวยการผลตในทางเศรษฐศาสตร

การด าเนนธรกจทแสวงหาเพยงก าไรสงสด (Maximize Profit) ในทางบญช หรอทเรยกวาก าไรทางธรกจ (Business Profit) นน มใชเปาหมายทดทสดเสมอไป เนองจากธรกจสวนใหญมไดค านงถงตนทนคาเสยโอกาส โดยเฉพาะตนทนทางการเงนในสวนของเจาของ ดวยเหตน การด าเนนธรกจจงควรค านงถงก าไรทางเศรษฐศาสตร (Economic Profit) อนเปนสวนเพมมลคาใหกบองคกรอยางแทจรง มากกวาการแสวงหาเพยงก าไรสงสดในทางบญช

30

ภาพท 2 – 1 แสดงความสามารถในการท าก าไร

ธรกจทสามารถด าเนนกจการจนมก าไรคมกบคาเสยโอกาส หรอเรยกวา ก าไรปกต (Normal Profit) ในทางเศรษฐศาสตรมโอกาสเกดขน 2 ชวง โดยชวงแรกเปนภาวะทตดสนวาธรกจนนสามารถด ารงอยได ยนอยบนขาของตวเองได พฒนาบมเพาะกจการจนสามารถพงตนเองได ในขณะทยงมศกยภาพในการเพมผลผลตเพอสรางก าไรตอไดอก กระทงเมอธรกจขยายก าลงการผลตหรอการบรการมากจนเขาสชวงทสองซงเปนภาวะทคมเพยงคาเสยโอกาสในทางเศรษฐศาสตรอกครงหนง แมตวเลขก าไรทางธรกจหรอก าไรในทางบญชจะยงเพมขน แตก าไรทางเศรษฐศาสตรมคาเทากบศนย ตามกฎวาดวยผลตอบแทนทลดนอยถอยลง (Law of Diminishing Returns) หรอกลาวอกนยหนงวา ธรกจหมดศกยภาพในการเพมผลผลตเพอสรางก าไรตอไดอก ภายใตปจจยหรอก าลงการผลตหรอการบรการเดมทมอย ดวยเหตน ธรกจจงควรด าเนนกจกรรมการผลตหรอการบรการทไมนอยเกนไป จนต ากวาจดก าไรปกตจดทหนง เพอใหกจการสามารถอยรอดได และไมมากเกนไปจ นสงกวาจดก าไรปกตจดทสอง เพอไมใหกจการตองประสบภาวะเสยงหรอขาดภมคมกนในธรกจ โดยจดทเหมาะสมทสด คอ บรเวณประมาณกงกลางของจดก าไรปกตทงสอง ในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง คอ ความพอประมาณทกอใหเกดก าไรทางเศรษฐศาสตร โดยทธรกจไมจ าเปนตองลดศกยภาพหรอ ออมความสามารถในการผลตหรอการบรการ หรอเพมศกยภาพหรอขยายก าลงในการผลตหรอการบรการ จนท าใหก าไรทางเศรษฐศาสตรลดนอยถอยลงไปสจดก าไรปกต

31

นอกจากการสรางก าไรทางเศรษฐศาสตรโดยค านงถงศกยภาพทธรกจสามารถไดประโยชนเตมตามความสามารถท พงไดแลว ตามนยของความพอประมาณในปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ธรกจยงจ าเปนตองพจารณาถงผลกระทบทเกดขนในกระบวนการผลตหรอการบรการทตองไมกอใหเกดการเบยดเบยนทงตอผมสวนไดเสยในกจการและผมสวนไดเสยนอกกจการกลมตางๆ ตวอยางเชน การหลกเล ยงการใชแรงงานมนษยเสมอนชนสวนหนงของเครองจกรในระบบโรงงานทขาดซงคณภาพชวต การละเวนการผลตหรอการบรการทไมมการจดการของเสยจนสรางมลภาวะใหแกระบบนเวศ การดแลกจการมใหมสวนเกยวของกบการแขงขนดวยวธการทมตลาดหรอใชวธผกขาด เปนตน

การค านงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากกจกรรมทางธรกจอยางรอบคอบในตวกจการเอง

และระหวางตวกจการกบหนวยอนๆ ในสงคม มสวนสมพนธอยางใกลชดกบหลกความมเหตผลในธรกจ ซงเปนคณลกษณะส าคญอกดานหนงในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง หลกความมเหตผลในระดบธรกจ ในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง นอกเหนอจากคณลกษณะดานความพอประมาณ ยงมคณลกษณะดานความมเหตผล ทหมายถง การพจารณาทจะด าเนนงานใดๆ ดวยความถถวนรอบคอบ ไมยอทอ ไรอคต ค านงถงเหตและปจจยแวดลอมทงหมด เพอใหการด าเนนงานเปนไปอยางถกตองดงาม เกดประสทธผล เกดประโยชนและความสข โดยปราศจากการเบยดเบยนตนเองและผอนนน สามารถน ามาประยกตใหเขากบการด าเนนธรกจไดอยางไร เมอพจารณาหนวยธรกจหนงๆ ในทางเศรษฐศาสตรถอวาเปนหนวยการผลตหรอหนวยการบรการ ท าหนาทแปลงปจจยการผลตหรอการบรการใหกลายเปนผลผลต เพอสงตอไปยงหนวยการบรโภคทเปนครวเรอนและผบรโภคล าดบสดทาย หรอไปยงหนวยการผลตอนตามสายอปทาน (Supply Chain) การพจารณาเหตปจจยทเกยวของและผลทเกดขนจากหนวยการผลต จะแยกเปน 2 ระดบ คอ ควา มมเหตผลในหนวยการผลตหรอภายในตวกจการเอง กบความมเหตผลระหวางตวกจการกบหนวยอนๆ ในสงคม การพจารณาผลลพธทางธรกจตามวถของเศรษฐกจแบบทนนยม ปฏเสธไมไดวา จ าเปนตองวดผลประกอบการดวยตวเลขทางการเงน เครองมอการบรหารจดการทางธรกจสวน

32

ใหญ จงเนนหนวยวดในรปตวเงน เชน ยอดขาย ก าไรสทธ ฯลฯ ประกอบกบตวเลขทางการเงนดงกลาวเปนหนวยวดทสามารถนบไดงาย เมอเทยบกบหนวยวดอน เชน ความพงพอใจของลกคา หรอประสทธภาพในการใหบรการ เปนตน แตกเปนเรองทนายนดในระดบหนงวา ธ รกจในปจจบนไดรบบทเรยนจากเหตการณในอดตหลายครงทพสจนใหเหนวา การใชตววดทางดานการเงนเปนหลกเพยงอยางเดยว ไมสามารถรอดพนจากผลกระทบทเกดขนจากปญหาหรอวกฤตทางเศรษฐกจและสงคม แมวาหลายกจการไดแสดงตวเลขผลประกอบการทางการเงนทดเล ศเพยงใดกตาม จากเหตผลดงกลาว ธรกจทตองการคนหาแนวทางในการเตบโตอยางยงยน จงพยายามใหความส าคญกบปจจยอนในธรกจ นอกเหนอจากตวชวดทางการเงน ยกตวอยางเชน การใหความส าคญกบตวชวดดานลกคา เนองจากลกคาเปนผทสรางรายไดและผลก า ไรทางธรกจใหแกกจการโดยตรง การใหความส าคญกบตวชวดดานกระบวนการทางธรกจ เนองจากหากกจการไมสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดอยางมประสทธภาพและอยางทนทวงท กไมสามารถรกษายอดรายไดหรอก าไรทเกดขนจากลกคาของธรกจได การใหความส าคญก บตวชวดดานพนกงาน ทเปนทรพยากรส าคญขององคกร ซงหากไมมการพฒนาทกษะของพนกงาน การสรางแรงจงใจในการท างาน โอกาสทกจการจะขยายตวและเตบโตกเกดขนไดยาก การทธรกจใหความส าคญกบตวชวดในมมมองทเพมขน กอใหเกดความสมพนธระหวางมมมองตางๆ ในเชงเหตและผล (Cause and Effect) ตวอยางเชน ก าไรของกจการทผถอหนพงไดรบ (มมมองดานผถอหน ) จะเกดขนไดกตอเมอองคกรธรกจมรายไดเพมขนหรอมตนทนทลดลง (มมมองดานการเงน ) และการทองคกรจะมรายไดเพมขน กตอเมอองค กรสามารถเพมสวนแบงตลาดโดยการน าเสนอสนคาและบรการทมคณภาพ (มมมองดานผลตภณฑ ) ซงเปนทตองการของลกคาหรอท าใหลกคาพงพอใจ (มมมองดานลกคา ) และการทองคกรจะสามารถน าเสนอสนคาและบรการตามทลกคาตองการได องคกรจะตองมกระบวนการในการด าเนน งานทเหมาะสมในการน าเสนอสงทลกคาตองการ (มมมองดานกระบวนการทางธรกจ ) จากพนกงานทมทกษะและความสามารถ มขวญและก าลงใจในการท างานทด (มมมองดานพนกงาน ) และมเทคโนโลยททนสมยสนบสนนใหองคกรมกระบวนการสรางคณคาใหแกลกคาได (มมมองดานระบบ งานสนบสนน) โดยไมท าลายสงแวดลอมและสงผลกระทบเชงลบตอสงคมโดยรวม (มมมองดานสงคมและสงแวดลอม) เปนตน

33

มมมองตางๆ ทน าเสนอขางตน เปนเพยงตวอยางหนงทแสดงใหเหนถงเหตปจจยแวดลอมซงกอใหเกดผลลพธสงตอกนไปเปนทอดๆ ในแตละมมมอง องคกรธรกจหนงๆ อาจจ าแนกมมมองและการจดล าดบความส าคญทแตกตางกนออกไปขนอยกบประเภทของกจการ แตจดรวมหนงทเหมอนกน คอ ธรกจตองบรหารจดการความสมพนธระหวางมมมองในแบบองครวมทเปนเหตเปนผลซงกนและกน ไมสามารถบรหารจดการในแบบแยกเปนสวนๆ โดยไมเกยวของกนได ในระดบของความมเหตผ ลในตวกจการเอง จะเกยวของกบ การจดการความสมพนธของมมมองตางๆ ทเกดขนในกจการ อาท ดานผถอหน ดานการเงน ดานผลตภณฑ ดานกระบวนการภายในธรกจ ดานพนกงาน ดานระบบงานสนบสนน เพอน าไปสการเจรญเตบโต (Growth) ของกจการ โดยอาจเทยบไดวาเปนการด าเนนธรกจตามแนวเศรษฐกจพอเพยงในระดบพนฐาน

ในระดบของความมเหตผลระหวางตวกจการกบหนวยอนๆ ในสงคมทงในระดบใกล คอ การบรหารความสมพนธตอผทมสวนเกยวของใกลชดกบองคกรโดยตรง ไดแก ลกคา คคา ชมชนทองคกรตงอย และในระดบไกล คอ การบรหารความสมพนธตอผทเกยวของกบองคกรโดยออม ไดแก คแขงขนทางธรกจ ประชาชนทวไป รวมไปถง การจดการดานผลกระทบตอสงแวดลอมและวฒนธรรม เพอน าไปสความยงยน (Sustainability) ของกจการ โดยอาจเทยบไดวาเปนการด าเนนธรกจตามแนวเศรษฐกจพอเพยงในระดบกาวหนา

สภาพทปรากฏของกจการทมเปาหมายเนนก าไรในระยะสน ค านงถงประโยชนแตผถอหน ขายผลตภณฑทแมจะมคณภาพตามระดบของความมเหตผลภายในตวกจการ แตหากมได ค านงถงสภาวะตลาด ความตองการของลกคา ความเปนธรรมกบคคา หรอการยอมรบของสงคมตามระดบของความมเหตผลระหวางตวกจการกบหนวยอนๆ ในสงคม กจการนนอาจสามารถเจรญเตบโตไดระยะหนง แตจะไมมความยงยนของกจการในระยะยาว ในความเปนจรง กจการตองพย ายามสรางความสมดลของประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม โดยใชหลกความมเหตผลในทงสองระดบผสมผสานกนไป มอาจเนนทระดบใดระดบหนงเพยงระดบเดยว ในขณะเดยวกนกจการกตองมการบรหารจดการองคกรใหเกดความสมดลของประโยชนทงในระยะสน ระยะปานกลาง และระย ะยาว เพอการพรอมรบตอการเปลยนแปลง ซงจะมความเกยวของสมพนธอยางใกลชดกบคณลกษณะดานการมภมคมกนในตวทดในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

34

การมภมคมกนทดในระดบธรกจ การมระบบภมคมกนในตวทด เปนคณลกษณะทสามในปรชญาของเศรษฐกจ พอเพยง นอกเหนอจากคณลกษณะดานความพอประมาณและดานความมเหตผล การมระบบภมคมกนในตวทด หมายถง การจดองคประกอบของการด าเนนงาน ใหมสภาพพรอมรองรบตอผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายในไดเปนอยางด จากหลกความมเหตผลในธรกจท ค านงถงการบรหารจดการความสมพนธระหวางมมมองตางๆ ในแบบองครวมทเปนเหตเปนผลซงกนและกนนน สมควรทจะพจารณาตอไปวา ความสมพนธระหวางแตละมมมองนน มกจกรรมใดทเปนเหตและปรากฏการณใดทเปนผล ตวอยางเชน ระดบความยงยนของกจการหนงๆ จะปรากฏเปนผลใหเหนได อาจตองรอใหเวลาผานพนไปแลวระยะหนง ในขณะทกจกรรมหรอตวบงชทเปนเหตของความยงยน เชน การผลตทเหมาะสม การลงทนทไมเกนตว การใชเทคโนโลยทประหยด การไมเนนก าไรระยะสน เปนกจกรรมหรอวตถประสงคทก าลงด าเนนอย ในกจการ ทงน การพจารณาตวบงชทเปนเหต จะท าใหทราบถงผลการด าเนนงานในปจจบนและปจจยทจะสงผลตอการด าเนนงานในระยะยาว สวนการพจารณาตวบงชทเปนผล จะท าใหทราบถงเหตการณทเกดขนในอดตหรอสงทเกดขนมาแลว ดวยเหตน การพจารณาแยกแยะความสมพนธของตวบงชทงทเปนเหตและเปนผล จะท าใหสามารถคาดการณไดถงโอกาสและอปสรรคทจะเกดขนในอนาคต และสงผลใหกจการสามารถวางแผนรบมอกบผลกระทบและความเปลยนแปลงทจะเกดขน ดวยการประเมนจดแขงและจดออนภายในองคกรเปนขอพจารณาประกอบ ถอเปนการสรางระบบภมคมกนทดในธรกจนนเอง ผลกระทบหรอการเปลยนแปลงสามารถเกดขนจากปจจยภายนอกซงควบคมไมได เชน ในดานเศรษฐกจ ไดแก ความผนผวนของตลาด ฯลฯ ในดานสงคมหรอรฐ ไดแก นโยบายสาธารณะตอธรกจทด าเนนอย (หรอทธรกจมกเรยกวา License to Operate) ฯลฯ ในดานสงแวดลอม ไดแก ภยธรรมชาต พลงงานในฐานะทเปนปจจยการผลต ฯลฯ และในดานวฒนธรรม ไดแก วถชวตของแตละภมสงคม ฯลฯ สวนผลกระทบทเกดขนจากปจจยภายในซงสามารถควบคมและแกไขได อาท ปจจยดานทน ดานเทคโนโลย และดานการบรหารจดการ เปนตน

35

โดยธรรมชาตองคกรจะมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา การเปลยนแปลงทเกดขนจากปจจยภายใน เชน การโยกยายผบรหาร การเปลยนผถอหน การปรบโครงสรางทางธรกจ จะสงผลตอความกาวหนาของกจการ ความไดเปรยบในการแขงขน ตลอดจ นความสามารถในการปรบตวใหทนและเขากบสภาวการณภายนอก การสรางภมคมกนในสวนแรกน จงเปนการจดองคประกอบของการด าเนนงานทเกยวของกบปจจยภายในเพอใหทนและเขากบสงภายนอก สวนการเปลยนแปลงทเกดขนจากปจจยภายนอก เชน การเปลยนรฐบาล การเป ลยนนโยบายทางเศรษฐกจ การเกดขนของตลาดใหม จะสงผลใหเกดทงโอกาสและความเสยงหรอความผนผวนทางธรกจ การสรางภมคมกนในสวนทสองน จงเปนการจดองคประกอบของการด าเนนงานทเกยวของกบปจจยภายนอกเพอปองกนไมใหสงภายในไดรบความกระทบกระเทอนเสยหาย การสรางระบบภมคมกนในตวทด จงสามารถแบงไดเปนสองกรณ คอ การสรางจากภายในและการสรางทภายนอก การสรางภมคมกนจากภายใน ไดแก การพจารณาและจดองคประกอบตางๆ ในองคกรใหเออตอการปรบตวเมอมการเปลยนแปลง เชน โรงงานไมควรสรางภา ระหนมากจนเกนทน เมอเวลาทเจาหนทวงถาม กจการกสามารถจะช าระหนได ถอเปนการสรางภมคมกนในดานการเงน หรอโรงงานควรเลอกใชเทคโนโลยทสามารถบรหารจดการไดเอง เมอเวลาทมปญหากบเทคโนโลย กจการกสามารถจะซอมแซมแกไขได โดยไมจ าเปนตองพง เจาของเทคโนโลยทงหมด ถอเปนการสรางภมคมกนในดานเทคโนโลย หรอการทกจการมโครงการถายทอดทกษะและความรเกยวกบงานทท า ฝกอบรมใหพนกงานอยอยางสม าเสมอ และเปดโอกาสใหเรยนรสงใหมๆ รวมถงการใหผลตอบแทนทเปนธรรม กจการกจะสามารถเตบโตได อยางตอเนองมนคง ถอเปนการสรางภมคมกนในดานทรพยากรบคคล การสรางภมคมกนทภายนอก ไดแก การพจารณาและจดองคประกอบทอยรายรอบองคกรใหเออตอการด าเนนงาน เชน การสงเสรมและสนบสนนคคาเพอใหสามารถจดสงวตถดบและปจจยในการผลตหรอการบรการทมคณภาพใหแกกจการดวยการใหความรและทรพยากรทจ าเป นตางๆ เพราะหากกจการไดวตถดบทไมมคณภาพเขาโรงงาน ผลผลตแปรรปทออกจากโรงงานกจะไมมคณภาพตามไปดวย การชวยเหลอผมสวนไดเสยทเกยวของถอเปนการสรางภมคมกนแบบหนงทมกถกละเลยหรอไมไดใหความส าคญ กจการสวนใหญมวแตคดถงตนเอง คด วาท าแลวจะไดอะไร ก าไรปนจะไดเทาไร คาใชจายสวนเกนตรงไหนทตดออกไดอก โดยทไมไดคดถงการใหหรอการชวยเหลอผอนกอน ในทางธรรมชาตนน การกระท าใดๆ ยอมตองไดรบการตอบสนองเปนผลแหงการกระท าอยางหนงอยางใดเสมอ ซงในกรณน คอ “ไดให” กจะ “ไดรบ” ซงเปนขอเทจจรงทม

36

ความเฉยบขาดอยในตวเอง ฉะนน การทกจการเอาใจใสดแลชมชน สงแวดลอม หรอคคาของตนเอง ผลแหงการกระท านกจะหวนกลบมาจนเจอกจการในภายหลง ถอเปนการสรางภมคมกนทเขาไปเกยวของกบผมสวนไดเสยนอกองคกร กระบวนการปรบตว (Adaptive Process) ในธรกจเปนสงจ าเปนตอการตอบสนองภาวการณทเปลยนแปลงทามกลางกระแสโลกาภวตน เหนไดจา ก วฏจกรของธรกจหรอรอบอายของผลตภณฑโดยสวนใหญ มคาบเวลาทสนลง ในขณะทมความผนผวนเพมขน ท าใหความยดหยนและการปรบตวอยางรวดเรวไดกลายเปนคณลกษณะทกจการตองสรางใหเกดขน สอดคลองกบคณลกษณะดานการมระบบภมคมกนทดในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ประโยชนในระยะสนของกจการ อาจมาจากการด าเนนธรกจโดยใชกลยทธดานราคา เพอการกระต นยอดขายหรอการเพมผลก าไรเฉพาะหนา ใชวธการรณรงคเรองประสทธภาพและประสทธผลในการท างาน เพอการลดคาใชจายในสวนทสามารถประหยดไดตามวาระทจ าเปน เชนเมอเกดวกฤตดานพลงงาน เปนตน

ประโยชนในระยะปานกลางของกจการ อาจมาจากการด าเนนธรกจโดยใชกลย ทธดานลกคา เปนการปลกสรางสายสมพนธระหวางกลมเปาหมายและลกคา เพอหวงผลในการเปลยนกลมเปาหมายใหกลายมาเปนลกคาใหมของกจการ ดแลรกษาลกคาเดมของกจการใหคงอย เพอหวงผลในการเพมปรมาณการขาย (Up-Selling) หรอขยายสายผลตภณฑ (Cross-Selling) จ าหนายใหแกลกคารายเดม และแมกระทงการเปลยนลกคาในอดตทยตการซอผลตภณฑไปแลว ใหกลบมาเปนลกคาของกจการดงเดม

ประโยชนในระยะยาวของกจการ อาจมาจากการด าเนนธรกจโดยใชกลยทธดานวจยและพฒนา เพอการสรางนวตกรรมในผลตภณฑ ทงกา รออกแบบและพฒนาผลตภณฑใหมๆ เพอรองรบความตองการของตลาดทจะเกดขนในอนาคต รวมถงการแกไขและปรบปรงผลตภณฑเดม ใหมคณสมบตเพมขน คณภาพดขน คณประโยชนสงขน และแมแตการซอทรพยสนทางปญญาหรอการซอกจการอน เพอใหไดมาซงนวตกรรมทจะสรางคณคาใหแกกจการในระยะยาว จากทกลาวแลววา องคกรธรกจสามารถประยกตปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไดในสองระดบ คอ เศรษฐกจพอเพยงระดบพนฐาน และเศรษฐกจพอเพยงระดบกาวหนา ซงมความเกยวของ

37

สมพนธกบผมสวนไดเสยภายในองคกรและภายนอกองค กรตามล าดบ การด าเนนธรกจตามแนวเศรษฐกจพอเพยงระดบพนฐาน มงเนนทการสรางกจการเพอใหอยรอดในธรกจและการพฒนาศกยภาพเพอการเจรญเตบโตของกจการ เปนบนไดขนทหนง ในขณะทการด าเนนธรกจตามแนวเศรษฐกจพอเพยงระดบกาวหนา จะใหความส าคญกบการแบงปนหรอการใชทรพยากรรวมกนหรอการรวมกลมในแนวดงตามสายอปทาน (Supply Chain) เปนบนไดขนทสอง จนพฒนามาสความรวมมอระหวางกลมธรกจตางๆ ในแนวราบ ในลกษณะของเครอขายวสาหกจ (Cluster) เพอสรางใหเกดความยงยนของกจการ เปนบนไดขนทสาม

การประยกตปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทงสามขนขางตน ชใหเหนถงการพฒนาทเรมตนจากหลกของการพงพาตนเองใหไดกอน (Self-Reliance) แลวจงพฒนาเปนการรวมกลมชวยเหลอกน (Cooperation) จนน าไปสการรวมมอกน (Collaboration) อยางเปนขนตอน

ความรและคณธรรมในระดบธรกจ

นอกเหนอจากคณลกษณะสามประการ อนไดแก ความพอประมาณ ความมเหตผล และการมภมคมกนในตวทด การด าเนนธรกจตามแนวปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงยงตองถงพรอมดวย ความรทเหมาะสมในการน าวชาการตางๆ มาใชในการวางแผนและการด าเนนการท กขนตอน ซงประกอบดวย ความรอบรในขอเทจจรงเกยวกบสภาวะแวดลอมและสถานการณทเกยวของทงหมด มสต หรอความระลกร ซงเปนเครองก ากบพฤตกรรมทางธรกจ การตลาด การสอสารประชาสมพนธ หรอการวางแผนในเรองตางๆ วาจะเปนประโยชนหรอมผลเสยหายหร อไมอยางไรในระยะยาว มปญญา หรอความรชด ทเกดขนจากความฉลาดสามารถคดพจารณาอยางถกตองแยบคายดวยเหตผล ท าใหเหนและเขาใจทกสงทกอยางไดอยางกระจางชด เปนความรแจงในงานและวธทจะปฏบตงานอยางถกตองเทยงตรง

การทจะน าเอาความรมาใชให เปนประโยชนแทจรงไดนน จ าตองมคณธรรมเปนเครองกลนกรอง อนประกอบดวย ความซอสตยสจรต ส าหรบรองรบสนบสนนวชาความร เพอน าพาไปสเปาหมายไดอยางถกตองเทยงตรง ความอดทน มความเพยร ประกอบการงานดวยความตงใจ ไมละเลย ไมทอดทง เปนความเพ ยรทมลกษณะกลาแขงไมขาดสาย มความหนกแนนอดทน ไมทอถอย ท าใหการด าเนนงานรดหนาเรอยไป และความรอบคอบระมดระวง ทจะพจารณาเรองตางๆ ใหกระจางแจงในทกแงทกมม กอนทจะจดการใหถกจด ถกขนตอน ถกเหตผล และสามารถน า

38

ความรตางๆ มาพจารณาใหเช อมโยงกน เพอน าไปสจดหมายสามประการดวยกน คอ ความสมดล การพรอมรบตอการเปลยนแปลง และการกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน

เมอน าความสมพนธของคณลกษณะ เงอนไข และจดหมายในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาแสดงในเชงเหตและผล (Cause and Effect) จะปรากฏเปนผงความสมพนธแหงปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ดงน

ภาพท 2 – 2 ผงแสดงความสมพนธระหวางเงอนไขและจดหมายปรชญาของเศรษฐกจ จากการแสดงผงความสมพนธในรปแบบขางตน จะมความคลายคลงกบการแสดงความเชอมโยงของยทธศาสตรในองคกรธรกจทน าเสนอในรปแบบของแผนทยทธศาสตร (Strategy Map) ท าใหเกดแนวคดทจะประยกตปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงผานทางเครองมอทางการจดการสมยใหม ดวยเหตผลทภาคธรกจเอกชนในปจจบน มความค นเคยกบแผนทยทธศาสตรในเครองมอ Balanced Scorecard ส าหรบใชบรหารจดการและการประเมนผลองคกรอยแลว สามารถทจะท าความเขาใจปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไดอยางเปนระบบ และสามารถน าไปประยกตใชในองคกรไดงายขน จากการแปลงปรชญาไปสการปฏบตไดอยางเปนรปธรรม หลกการการพงพาตนเอง

กนกกาญจน ฉววงศ (2552: 31 อางถง สเมธ ตนตเวชกล , 2543: 2) ซงกลาววา การพงตนเองหมายถง ความสามารถในการด ารงชวตอยไดอยางไมเดอดรอน ยดทางสายกลางในการ

39

ด ารงชวต และสามารถพงตนเองได และแบงหลกการการพงพาตนเองโดยยดหลกส าคญเปน 5 ดานดงน

1. ดานจตใจ การพงตนเองดานจตใจ หมายถง ตองเขมแขง สามารถพงตนเองได ม

จตส านกทด เอออาทร ประนประนอมนกถงผลประโยชนสวนรวม 2. ดานสงคม การพงตนเองดานสงคม หมายถง การชวยเหลอเกอกลกนความสามารถใน

การชวยเหลอเกอกลกน สรางความเขมแขงใหแกชมชน รจกผนกก าลง และทส าคญมกระบวนการเรยนรทเกดจากฐานรากทมนคงและแขงแรง

3. ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การพงตนเองดานทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมหมายถง การใชและจดการทรพยากรอยางชาญฉลาด พรอมทงหาทางเพมคณคา โดยยดอยบนหลกของความยงยน

4. ดานเทคโน โลย การพงตนเองทางเทคโนโลย หมายถง การเลอกใชเฉพาะสงท

สอดคลองกบความตองการ และสภาพแวดลอม และการพฒนาเทคโนโลยของเราดวย 5. ดานเศรษฐกจ การพงตนเองดานเศรษฐกจ หมายถง สามารถอยไดดวยตนเองในระดบ

เบองตน กลาวคอ แมไมมเงนกยงมขาว ปลา ผก ผลไม ในทองถนของตนเองเพอการยงชพ ซงน าไปสการพฒนาเศรษฐกจของประเทศในระดบมหาภาคตอไปได

แนวคดการพฒนาเพอพงตนเองของเกษตรกรอนเนองมาจากพระราชด าร (Self-reliance)

แนวพระราชด ารเกยวกบการสงเสรมชมชนหรอการพฒนาชนบททส าคญๆ คอ การททรงมงชวยเหลอพฒนา คอ การททรงมงชวยเหลอพฒนาใหเกดการพงตนเองไดของคนในชนบทเปนหลก กจกรรมและโครงการตามแนวพระราชด ารทด าเนนการอยหลายพนททวประเทศในปจจบนนนลวนแลวแตมเปาหมายสดทายอยทการพงตนเองไดของราษฎรทงสน

ในการพฒนาทงดานอาชพและสงเสรมการเกษตร ใหเกษตรกรสามารด ารงชพอยไดอยางมนคงเปนปกแผนนน พระบาทสมเด จพระเจาอยหวทรงด าเนนการแนะน าสาธตใหประชาชน

40

ด าเนนรอยตามเบองพระยคลบาทเปนไปตามหลกการพฒนาสงคมชมชนอยางแทจรง กลาวคอ ทรงมงชวยเหลอพฒนาใหเกดการพงตนเองไดของคนในชนบทเปนหลก

ดงนน การทราษฎรในชนบทสามารถพงตนเองไดมากยงขนนน สบเน องจากแนว

พระราชด ารดานการพฒนาททรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมพระราชทานแกเกษตรกรทงหลายประการ

วธการพฒนา 1. ทรงยดหลกทไมใชวธการสงการใหเกษตรกรปฏบตตาม เนองจากไมอาจชวยใหคน

เหลานนพงตนเองได เนองจากเปนการปฏบตงานโดยไมไดเกดจากความพงใจ ดงพระราชด ารสความตอนหนงวา

“..ด าร คอ ความเหนทจะท า ไมใชค าสงแตมนเปนความเหน มทฤษฎอะไรตองบอก

ออกมา ฟงไดฟง ชอบใจกเอาไปได ใครไมชอบกไมเปนไร...” 2. ทรงเนนใหพงตนเองและชวยเหลอตนเอง เปนหลกส าคญ พระบาทสมเดจพระ

เจาอยหวมกจะทรงท าหนาทกระตนใหเกษตรกรทงหลายคดหาลทางทจะชวยตนเอง พงตนเองโดยไมมการบงคบการแสวงหาความรวมมอจากภายนอกตองกระท าเมอจ าเปนจรงๆ ดงพระราชด ารสตอนหนงทวา

“...คนทกคน ไมวาชาวกรงหรอชาวชนบทไมวามการศกษามากหรอนอยอยางไร ยอ ม

มจตใจเปนอสระ มความคดเหน มความพอใจ เปนของตนเอง ไมชอบการบงคบ นอกจากนนยงมขนบธรรมเนยม มแบบแผนเฉพาะเหลากนอกดวย...”

3. พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงใชหลกการมสวนรวมของประชาชน (People Participation) เปนจดหลกส าคญในการพฒนาตามโครงการอนเนองมาจากพระราชด าร ดวยการด าเนนการเชนนน จกชวยใหประชาชนสามารถชวยเหลอตนเองไดในทสด ดงเคยมพระราชด ารสในโอกาสวนขนปใหม 31 ธนวาคม พ.ศ. 2501 กบประชาชนชาวไทยทงหลายวา

41

“...ภาระในการบรหารนนจะประสบผลดวยดยอมตองอาศยความรกชาต ความซอสตยสจรต ความสมครสมานกลมเกลยวกน ประกอบกบการรวมมอของประชาชนพลเมองทวไป ขาพเจาจงหวงวาทานทงหลายคงจะพยายามปฏบต กรณยกจ ในสวนของแตละทานดวยใจบรสทธ โดยค านงถงประโยช นสวนรวม ทงนเพอไดมาซงความรมเยนเปนสขของประชาชนทวไปอนเปนยอดปรารถนาดวยกนทงสน... ”

4. หลกส าคญอกประการหนง ในการแนะน าประชา ชนเกยวกบโครงการอนเนองมาจา กพระราชด าร คอ ทรงใชหลกประชาธปไตยในการด าเนนการ เหนไดชดเจนในทกคราทเสดจพระราชด าเนนไปทรงเยยมเยยนประชาชนและเกษตรกรรองทกขเกยวกบปญหาทเกดขน หากเจาหนาททกทวงสงใดทางวชาการ กราบบงคมทลแลวกทรงรบฟงขอสรปอยางเปนกลาง หากสงใดทเจาหนาทกราบบงคมทลวาปฏบตได แตผลลพธอ าจไมคมคากบเงนทลงไป พระบาทสมเดจพระเจาอยหวกทรงใหเปลยนแปลงโครงการไดเสมอ เหนไดชดเจนจากพระราชด ารสศนยศกาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชด ารวา

“...เปนสถานททผท างานในดานพฒนาจะไปท าอะไรอยางทเรยกวา ทดลอง กได และเมอทดลองแลวจะท าใหผอนทไมใชผเชยวชาญในวชานนสามารถเขาใจวาเขาท ากนอยางไรเขาท าอะไรกน...”

และไดพระราชทานพระราชาอธบายเพมเตมอกวา “...ฉะนนศนยศกษาการพฒนาน ถาท าอะไรลมเหลวตองไมถอวาเปนสงทตองถก

ลงโทษ แตเปนสงทแสดงวาท าอยางนนไมเกดผล...” 5. ทรงยดหลกสภาพของทองถนเปนแนวทางในการด าเนนงานตามโครงการอน

เนองมาจากพระราชด าร ทงดานสภาพแวดลอม ทางภมศาสตร วฒนธรรม และขนบธรรมเนยมประเพณ ของแตละทองถนในแตละภมภาคของประเทศ เพราะทรงตระหนกดกวาการเปลยนแปลงใดทด าเนนการโดยฉบพลนอาจกอผลกระทบตอคานยม ความคนเคย และการด ารงชพในวถประชาเหลานนเปนอยางมาก ดงนนจงพระราชทานแนวคดเรองนวา

42

“...การพฒนาจะตองเปนไปตามภมประเทศของภมศาสตร และภมประเทศทางสงคมศาสตรในสงคมวทยา ภมประเทศของสงคมวทยาคอ นสยใจคอของคนเราจะไปบ งคบใหคนคดอยางอนไมได แตถาเราเขาไปแลวเราเขาไปดวา เขาตองการอะไรจรงๆ แลวกอธบายใหเขาเขาใจหลกการของการพฒนานกจะเกดประโยชนอยางยง...”

6. พระราชด ารทส าคญประการหนง คอ การสรางความแขงแรงใหชมชน ดวยการสราง

โครงสรางพนฐานหลกทจ าเปนตอการผลต อนจะเปนรากฐานน าไปสการพงตนเองไดในระยะยาว โครงสรางพนฐานทส าคญ คอ แหลงน า เพราะเปนปจจยส าคญทจะท าใหเกษตรกรสวนใหญทตองพงพาอาศยน าฝนจกไดมโอกาสทจะมผลตผลไดตลอดป ซงเปนเงอนไขปจจยส าคญยงทจะท าใหชมชนพงตนเองไดในเรองอาหารไดระดบหนง และเมอชมชนแขงแรงพรอมดแลว กอาจจะมการสรางโครงสรางพนฐานอนๆ ทจ าเปนตอการยกระดบรายไดของชมชน เชน เสนทางคมนาคม ฯลฯ ซงการพฒนาในลกษณะทเปนการมงเตรยมชมชนใหพรอมตอการตดตอสมพนธกบโลกภายนอกอยางเปนขนตอนนทรงเรยกวา การระเบดจากขางใน ซงเรองนพระองคทรงอธบายวา

“...การพฒนาประเทศจ าเปนตองท าตามล าดบขนตอน ตองสรางพนฐาน คอ ความพอม

พอกน พอใช ของประชาชนสวนใหญเปนเบองตนกอนโดยใชวธการและอปกรณทประหยด แตถกตองตามหลกว ชาการ เมอไดพนฐานมนคงพรอมพอควรและปฏบตไดแลว จงคอยสรางคอยเสรมความเจรญและฐานะเศรษฐกจชนทสงขนโดยล าดบ...” วธการพฒนาเพอใหเกดการพงตนเองไดนพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงชแนะวาควรจะตองคอยๆ กระท าตามล าดบขนตอนตอไป ไม ควรกระท าดวยความเรงรบซงอาจจะเกดความเสยหายได ดงทรบสงกบนสตจฬาลงกรณมหาวทยาลย เมอวนท 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2523 วา

“...ในการสรางความเจรญกาวหนาน ควรอยางยงทจะคอยสรางคอยเสรมทละเลกละนอยใหเปนล าดบ ใหเปนการท าไปพจารณาไป แล ะปรบปรงไป ไมท าดวยอาการเรงรบตามความกระหายทจะสรางของใหมเพอความแปลกใหม เพราะความจรงสงทใหมแทๆ นนไมม สงใหมทงปวงยอมสบเนองมาจากสงเกาและตอไปยอมจะตองกลายเปนสงเกา...”

43

พรอมกนนในเรองเดยวกน ทรงมรบสงกบบณฑตมหาวท ยาลยธรรมศาสตรในวนท 26 กรกฎาคม พ .ศ. 2527 วา “...เมอมพนฐานหนาแนนบรบรณพรอมแลว กตงตนพฒนางานตอไป ใหเปนการท าไปพฒนาไปและปรบปรงไป...”

7. การสงเสรมหรอสรางเสรมสงทชาวชนบทขาดแคลน และเปนความตองการอยาง

ส าคญ คอ ความร ดานตางๆ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงตระหนกวา ชาวชนบทควรจะมความรในเรองของการท ามาหากน การท าการเกษตรโดยใชเทคโนโลยทเหมาะสมโดยทรงเนนถงความจ าเปนทจะตองม ตวอยางแหงความส าเรจ ในเรองการพงตนเอง ซงทรงมพระราชประสงคทจะใหราษฎรในชนบทไดมโอกาสได รไดเหนถงตวอยางของความส าเรจน และน าไปปฏบตไดเองซงทรงมพระราชประสงคทจะใหตวอยางของความส าเรจทงหลายไดกระจายไปสทองถนตางๆ ทงประเทศ วธการใหความรแกประชาชนนน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวมพระราชด ารทเกยวของกบการใชเทคโนโลยททนสมยในกรพฒนาวา “...การใชเทคโนโลยอนทนสมยในงานตางๆ นน วาโดยหลกการควรจะใหผลมาก ในเรองประสทธ ภาพ การประหยดและการทมแรงงาน แตอยางไรกตามกคงยงจะตองค านงถงสงอนเปนพนฐานและสวนประกอบของงานทท าดวย อยางในประเทศของเราประชาชนท า มาหาเลยงตวดวยการกสกรรมและการลงแรงท างานเปนพน การใชเทคโนโลยอยางใหญโตเตมรปหรอเตมขนาดในงานอาชพหลกของประเทศยอมจะมปญหา เชนอาจท าใหตองลงทนมากมายสนเปลองเกนกวาเหต หรออาจกอใหเกดการวางงานอยางรนแรงขน เปนตน ผลทเกดกจะพลาดเป าหมายไปหางไกลและกลบกลายเปนผลเสย ดงนน จงตองมความระมดระวงมากในการใชเทคโนโลยทปฏบ ตงานคอ ควรพยายามใชใหพอเหมาะพอดแกส ภาวะของบานเมองและการท ากนของราษฎรเพอใหเกดประสทธผลดวย เกดความประหยดอยางแทจรงดวย...”

8. ทรงน าความรในดานเทคโนโลยการเกษตรทเหมาะสมเขาไปถงมอชาวชนบทอยาง

เปนระบบและตอเนอง โดยทรงมงเนนใหเปนขบวนการเดยวกบทเปนเทคโนโลยทางการผลตทชาวบานสามารถรบไปและสามารถไปปฏบตไดผลจรง

ในทางปฏบตเรองน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเล อกใชเทคนควธการตางๆ หลายประการเพอบรรลถงเปาหมายททรงมงหวงดงกลาวนนมหลายแนวทาง เชน

44

1. การรวมกลมประชาชนเพอแกไขปญหาหลกของชมชนชนบท ซงเปนรากฐานส าคญประการหนงของการพฒนาพงตนเอง โดยเฉพาะการรวมตวกนเปนรปของสหกรณ ดงนน ในทกพนททเสดจพระราชด าเนน และมโครงการอนเนองมาจากพระราชด ารขนมาไมวาลกษณะใด จะทรงเนนเสมอถงความจ าเปนทจะตองกระตนใหเกดการรวมตวกนในรปแบบตางๆ เพอแกไขปญหาทชมชนเผชญอยรวมกน หรอเพอใหการท ามาหากนของชมชยโดยสวนรวมเปนไปอยางมประสท ธภาพและประหยด จนเหนไดวา กลมสหกรณในโครงการพระราชด ารทประสบความส าเรจหลายโครงการนนพฒนาขนมาจากการรวมตวกนของราษฎรกลมเลกๆ เชน สหกรณหบกะพง เกดจากกลมเกษตรกรทท าสวนผกในยานนนเปนตน

2. การสงเสรมโดยกระตนผน าชมชนใหเปนผน าในการพฒ นากเปนอกวธหนงททรงใชในบางพนทตามความเหมาะสม ทรงพจารณาผน าโดยเนนในดานคณธรรม ความโอบออมอาร ความเปนคนในทองถนและรกทองถน จากนนทรงอาศยโครงสรางสงคมไทย โดยเฉพาะระบบอปถมภกระตนใหผน าชมชนทมกจะมฐานะด ใหเปนผน าในการสรางส รรคความเจรญใหกบทองถน โดยชาวบานทยากจนใหความสนบสนนรวมมอ ซงในทสดแลวผลแหงความเจรญทเกดขนจะตกแกชาวบานในชมชนนนทกคน ดงพระราชด ารทวา

“...ในการท างานทงปวงนน ทกคนจะตองตงใจจรง อดทนและขยนหมนเพยร ซงตรงเหนอกเหนใจกน ถอยทถอยอาศยกน มเมตตามงดมงเจรญตอกน ยดมนในสามคคธรรม ความสจรตทงในความคดและการกระท า ถอเอาความมนคงและประโยชนรวมกนเปนจดหมายส าคญ...”

3. การสงเสรมการพฒนาเพอพงตนเองนนจะตองท าอยางคอยเปนคอยไป ไมรบรอนทจะใหเกดผลในทางค วามเจรญอยางรวดเรว สงส าคญทมพระราชด ารอยเสมอ คอ ชมชนจะตองพงตนเองไดในเรองอาหารกอนเปนล าดบแรก จากนนจงคอยกาวไปสการพฒนาในเรองอนๆ การขยายการผลตเพอการคาใดๆ กตาม ทรงมขอสงเกตเกยวกบความพรอมในดานการตลาด โดยเฉพาะในดานความรเบองตนเกยวกบการจดท าบญชธรกจการเกษตรของชาวบานอยางงายๆ อกดวย ซงในเรองนพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานพระราชด ารแกกรรมการ กปร . และคณะเจาหนาททเกยวของกบการด าเนนงานศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชด าร เมอวนท 26 สงหาคม พ.ศ. 2531 ณ ศาลาดสดาลย ความตอนหนงวา

45

“...ในดานหนงทไมเคยคดกน ในดานการพฒนา เชน เจาหนาทบญช ถาหากวาท าการเพาะปลก ชาวบานท าการเพาะปลก เมอมผลแลวเขาบรโภคเองสวนหนง อกสวนหนงกขายเพอใหได มรายได แลวกเมอมรายไดแลวกไปซอของทจ าเปนและสงทจะมาเกอกลการอาชพของตว อยางนไมคอยมการศกษากน เมอผลตอะไรแลวกจ าหนายไปกมรายไดกตองท าบญช ชาวบานท าบญชบางทไมคอยถก...”

การอธบายถงคณลกษณะและเงอนไขของเศรษฐกจพอเพยงทงหมดขางตน โดยการแยกให

เหนถงคณลกษณะและเงอนไขเปนสวนๆ กเพอใหเหนความลกซงของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนการวเคราะหแบบแยกสวนเพอท าความเขาใจในทางวชาการ แตการน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปปฏบตนน ตองค านงถงความเกยวของของแตละคณลกษณะและเงอนไขตางๆ ในแบ บองครวม ทงคณลกษณะดานความพอประมาณ ความมเหตผล การมภมคมกนในตวทด ควบคไปกบเงอนไขดานความร และคณธรรม มอาจใชวธแยกสวนส าหรบการปฏบตได เปนแตเพยงวาองคกรธรกจหนงๆ อาจมความพรอมหรอการใหน าหนกความเขมขนของคณลกษณะและเงอ นไขของเศรษฐกจพอเพยง ตลอดจนการใหความส าคญตอผมสวนไดเสยหรอผทเกยวของแตกตางกนกบอกองคกรหนง จงเปนเหตใหการน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปปฏบตใชนน มระดบหรอขนของการปฏบตทแตกตางกนออกไป ความพอเพยงตามนยของปรชญาเศรษฐกจพอเ พยงในแตละองคกร จงไมจ าเปนตองมขดระดบทเทากน มรปแบบเดยวกน หรอน าไปสการเปรยบเทยบระดบความพอเพยงของแตละองคกร ซงในความเปนจรงกท าไมไดดวยเหตทความพรอมหรอการใหน าหนกความเขมขนของคณลกษณะและเงอนไขของเศรษฐกจพอเพยง ตลอดจนการใ หความส าคญตอผมสวนไดเสยหรอผทเกยวของแตกตางกนดงทไดกลาวมาแลว

46

เครองมอทางการบรหารทสามารถผสานงบการเงนระหวางกาลตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล ของกลมธรกจเกษตร ไปสการพฒนาอยางยงยน

การวเคราะหเครองมออตราสวนทางการเงน

อตราสวนทางการเงนเปรยบเสมอนเขมทศ น าทางในการบรหารจดการองคกร เพอใหบรรลตามเปาหมายและมาตรฐานทตองการ และกอใหเกดประสทธภาพสงทสดแกองคกรทงในระยะสนและในระยะยาว

เนองจากในการด าเนน ธรกจจะพบวามปจจยซงอาจท าให มการเปลยนแปลงในดานตางๆ

เกดขนอยตลอดเวลา การน าอตราสวนทางดานการเงนมาใชนนจะเปนสงส าคญตอการวางแผนการจดการ เพอใชในการอธบายถงความสมพนธของสวนตางๆวามรปแบบใด โดยอตราสวนนนจะแสดงให เหนถงความสมดล สงทส าคญทสดของการศกษาอตราสวนทางดานการเงน คอ การรแนวทางในการวเคราะหอตราสวนตางๆ มาประยกตเขาดวยกนเพอบรห ารโครงการใหตรงเปาหมายทวางไว

การวเคราะหโดยใชอตราสวนทางการเงน จะใหผลของการวเคราะหทละเอยด โดยเปนการวเคราะหตามจดมงหมาย 4 ประการคอ

1. การวเคราะหสภาพคลองทางการเงน (Liquidity Ratio)

อตราสวนสภาพคลอง (Current Ration)

เปนการวดความสามารถในการช าระหนระยะสน ถาคาทค านวณไดสงเทาใด แสดงวา

กจการมสนทรพยหมนเวยนมากกวาหนระยะสน ท าใหคลองตวในการช าระหนระยะสนคอนขางมาก

อตราสวนเงนหมนเวยน = สนทรพยหมนเวยน (Cl) หนสนหมนเวยน (CA)

47

อตราสวนทนหมนเวยนเรว (Quick Ratio or Acid Test Ratio)

เปนการวดสวนของสนทรพยทหกคาสนคาคงเหลอทเปนสนทรพยระยะสนและมความคลองตวในการเปลยนเปนเงนสดไดต าสดออก เพอใหทราบถงสภาพคลองทแทจรงของกจการ

2. ความสามารถในการหาก าไร (Profitability Ration)

อตราผลตอบแทนตอสนทรพยรวม (ROTA)

ผลลพธทไดเปนการแสดงถงระดบตอบแทนตอสนทรพยรวมของกจการวาอยในระดบใด ททศทางแนวโนมอยางไร ถาคาทไดจากการค านวณมคาสงมากเทาไร แสดงวา กจการมความสามารถในการก าไรสงมากเชนกน

อตราผลตอบแทนของผถอหน (ROE)

ผลลพธทไดเปนการแสดงสภาพทางการเงนภายในวาอยในระดบใด ถาคาทไดจากการค านวณมคาสงแสดงวาผถอหนมโอกาสไดรบผลตอบแทนสง

อตราก าไรจากการด าเนนงาน (Operating Profit Margin)

ผลลพธทไดเปนการแสดงถงความสามารถในการจดการเกยวกบรายไดจากการขาย

อตราสวนทนหมนเวยนเรว = (สนทรพยหมนเวยน – สนคาคงคลง) หนสนหมนเวยน

อตราผลตอบแทนตอสนทรพยรวม (%) = ก าไรสทธ * 100 สนทรพยรวม

อตราผลตอบแทนจากสวนของผถอหน (%) = ก าไรสทธ * 100 สวนของผถอหน

อตราก าไรจากผลการด าเนนงาน (%) = ก าไรจากการด าเนนงาน * 100 ยอดขายสทธ

48

หลงหกคาใชจายทงหมดแลว เพอเปนการวดระดบการท าก าไรในชวงนน ถาคาทไดมคาสง แสดงวา ธรกจมความสามารถในการท าก าไรสง และมประสทธภาพในการจดการทด

อตราก าไรขนตน (Gross Profit Margin)

ผลลพธทไดเปนการแสดงความสามารถในการท าก าไรเบองตน ถาคาทไดสง แสดงวา

ธรกจมความสามารถในการแสวงหารายได และการควบคมตนทนการผลต หรอตนทนการจดซอวตถดบทด

3. การวเคราะหความสามารถในการด าเนนงาน (Efficiency Ratio)

อตราหมนเวยนของสนคาคงเหลอ (Inventory Turnover)

ผลลพธทไดเปนการแสดงความส ามารถในการบรหารการขายของ ธรกจ ถาอตรามคาสง

แสดงวา ธรกจมความสามารถในการบรหารการขายสนคาไดเรว

อตราสวนระยะเวลาสนคาคงเหลอ (Inventory Turnover)

ผลลพธทไดเปนการแสดงใหเหนระยะเวลาขายสนคาไดนบตงแตวนทผลตสนคา หาก

จ านวนวนนอยแสดงใหเหนวาธรกจมความสามารถในการขายสนคาไดเรว

อตราก าไรขนตน (%) = ก าไรขนตน * 100 ยอดขายสทธ

อตราหมนเวยนของสนคาคงเหลอ = ตนทนสนคาขาย สนคาคงเหลอเฉลย

อตราสวนระยะเวลาสนคาคงเหลอ = 365 * สนคาคงเหลอ ตนทนสนคาขาย

49

4. การวเคราะหภาระหนสน (Leverage Ratio) อตราสวนหนสนตอทน (Debt Ratio)

ผลลพธทไดเปนการแสดงถ งสดสวนของเงนทนรวมของ กจการทมาจากการกอหน ถา

อตราสวนนมคาสงเกนไป ย อมไมเปนผลดตอโครงการ เพราะน นหมายถง จะตองแบกรบภาระดอกเบยจ านวนมาก

อตราสวนแหลงเงนทน (Debt to Equity Ratio)

ผลลพธทไดเปนการแสดงถงสดสวนของเงนทนจากการกยมเงนทน ถาอตราสวนนมคาสง แสดงวากจการมการกเงนในสดสวนทสงเมอเทยบกบทนของกจการ

อตราสวนความสามารถในการจายดอกเบย (Interest Coverage Ratio) \

ผลลพธทไดเปนการแสดงถงความสามารถในการช าระดอกเบยเงนกของกจการ ถาอตราสวนนมคาสงแสดงวากจการมความสามารถเพยงพอทจะช าระดอกเบยไดด

ทงน เพอการตดสนใจทด ผใชงบการเงนควรทจะเปรยบเทยบงบการเงนระหวางกาลงวด

ลาสดกบงบการเงนระหวางกาลงวดทตองการ โดยใชชวงเวลาเดยวกน ในการวเคราะหงบการเงนนผใชงบการเงนควรใชเครองมอทางการเงน เพอชวยในการตดสนใจ ผใชงบการเงนควรใช งบดล งบก าไรขาดทน รวมทงงบกระแสเงนสดเพอพจารณารวมกน เครองมอดงกลาวจะชวยในการวเคราะหท าใหตความงบการเงนไดชดเจนมากขน ซงการวเคราะหโดยใชอตราสวนทางการเงนเปนเครองมอทส าคญและเปนทนยมของผใชงบการเงนโดยสวนใหญ

อตราสวนแหงหน = หนสนรวม สนทรพยรวม

อตราสวนแหลงเงนทน = หนสนรวม สวนของผถอหน

อตราสวนความสามารถในการจายดอกเบย = ก าไรกอนหกภาษและดอกเบยจาย ดอกเบยจาย

บทท 3

แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

ในการศกษาเรอง การศกษาการน าเสนองบการเงนระหวางกาลตามมาตรฐานการบญชฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล ของกล มธรกจเกษตร ผศกษาไดศกษาตามแนวคด ทฤษฎจากเอกสารทางวชาการและงานวจยตางๆทเกยวของ ดงน

1. แนวคดเกยวกบแมบทการบญช

2. แนวคดเกยวกบพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543

3. แนวคดเกยวกบมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552)

4. แนวคดเกยวกบงบการเงน

5. แนวคดเกยวกบการเปดเผยขอมล

6. แนวคดเกยวกบธรกจเกษตร

แนวคดเกยวกบแมบทการบญช

งบการเงนทกจการตางๆ ในประเทศจดท าขนเพ อน าเสนอตอผใชงบการเงนทเปนบคคลภายนอกอาจมความแตกตางจากงบการเงนของประเทศอน เนองจากสภาพแวดลอมทางสงคม เศรษฐกจ และกฎหมายทแตกตางกน แมวางบการเงนในแตละประเทศเหลานนอาจมสวนคลายคลงกนอยบาง แตกยงคงมความแตกตาง ซงอาจเปนผลมาจากความหลากหลายของสถานการณดานสงคม เศรษฐกจ และกฎหมายอกทง แตละประเทศอาจก าหนดมาตรฐานการบญชในประเทศของตนเพอตอบสนองความตองการของผใชงบการเงน ทแตกตางกน ความแตกตางของสภาพแวดลอมดงกลาวท าใหการใหค านยามขององคประกอบในงบการเงนมความหลากหลาย ตวอยางเชน สนทรพย หนสน สวนของเจาของ รายไดและคาใชจาย นอกจากน ยงท าใหเกดความ

51

แตกตางของเกณฑการรบรและวธการวดมลคารายการตางๆ ในงบการเงน ซงมผลกระทบไปถงขอบเขตของงบการเงน และการเปดเผยหมายเหตประกอบงบการเงนอกดวย (สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ, 2552: ออนไลน)

วตถประสงค

1. แมบทการบญชนก าหนดขนเพอวางแนวคดทเปนพนฐานในการจดท าและน าเสนองบการเงนแกผใชงบการเงนทเปนบคคลภายนอก

1.1 เปนแนวทางส าหรบคณะกรรมการก าหนดมาตรฐานการบญชในการพฒนามาตรฐานการบญชในอนาคต และในการทบทวนมาตรฐานการบญชทมในปจจบน

1.2 เปนแนวทางส าหรบคณะกรรมการก าหนดมาตรฐานการบญชใน เรองการปรบปรง

ขอก าหนดในมาตรฐานการบญชและการปฏบตทางบญชทเกยวของกบการน าเสนองบการเงนใหสอดคลองกนโดยใหหลกเกณฑเพอใชในการลดจ านวนทางเลอกของวธการบนทกบญชทเคยอนญาตใหใช

1.3 เปนแนวทางใหองคกรทจดท ามาตรฐานการบญชแตละประเทศสามารถพฒนา

มาตรฐานการบญชเองได 1.4 เปนแนวทางส าหรบผจดท างบการเงนในการน า มาตรฐานการบญชมา ปฏบต รวมทง

เปนแนวทางในการปฏบตส าหรบเรองทยงไมมมาตรฐานการบญชรองรบ 1.5 เปนแนวทางส าหรบผสอบบญชในการแสดงความเหนตองบการเงนวาไดจดท าขน

ตามมาตรฐานการบญชหรอไม 1.6 ชวยใหผใชงบการเงนสามารถเขาใจความหมายของขอมลทแสดงในงบการเงนซง

จดท าขนตามมาตรฐานการบญช

52

1.7 ใหผสนใจไดทราบขอมลเกยวกบแนวทางในการก าหนดมาตรฐานการบญชของคณะกรรมการก าหนดมาตรฐานการบญช

2. แมบทการบญชไมสามารถใชหกลางมาตรฐานการบญชทประก าศใชเฉพาะเรองไดเนองจากแมบทการบญชนไมใชมาตรฐานการบญช และไมไดมไวเพอก าหนดมาตรฐานในการวดมลคาหรอการเปดเผยขอมลส าหรบการบญชเรองใดเรองหนงโดยเฉพาะ

3. ในกรณทแมบทการบญชมขอขดแยงกบมาตรฐานการบญชทมอย ใหถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชทประกาศใช อยางไรกตาม คณะกรรมการก าหนดมาตรฐานการบญชก าลงพฒนามาตรฐานการบญชฉบบใหมและปรบปรงมาตรฐานการบญชทมอยในปจจบนใหเปนไปตามกรอบของแมบทการบญชเพอลดขอขดแยงดงกลาว

4. คณะกรรมการก าหนดมาตรฐานการบญชจะ ปรบปรงแมบทการบญชนเปนระยะ ๆ ตาม

ประสบการณทไดรบจากการน าแมบทการบญชไปใช

ขอบเขตของแมบทการบญช

แมบทการบญชครอบคลมเรองตอไปน

1. วตถประสงคของงบการเงน

2. ลกษณะเชงคณภาพทก าหนดวาขอมลในงบการเงนมประโยชน

3. ค านยาม การรบรรายการ และการวดมลคาขององคประกอบทประกอบขนเปนงบการเงน

4. แนวคดเกยวกบทน และการรกษาระดบทน แมบทการบญชนเกยวของกบงบการเงน และงบการเงนรวม ทจดท าขนเพอวตถประสงค

โดยทวไป (ตอไปนเรยกวา “งบการเงน”) งบการเงนดงกลาวจดท า และน าเสนออยางนอยปละหนงครงเพอสนองความตองการขอมลรวมของผใชงบการเงนหลายกลม แมวาผใชงบการเงนบางกลม

53

อาจมสทธเรยกรองหรอมอ านาจในการไดรบขอมลเพมเตมจากขอมลทแสดงไวในงบการเงนแตผใชงบการเงนสวนใหญยงจ าเปนตองใชงบการเงน เปนแหลงขอมลทางการเงนทส าคญผจดท างบการเงนจงตองตระหนกถงความตองการของผใชงบการเงนสวนใหญในการจดท าและน าเสนองบการเงน แมบทการบญชนไมครอบคลมถงรายงานการเงนทมวตถประสงคเฉพาะเชน หนงสอชชวน และรายงานทจดท าขนเพอเสยภาษ อยางไรกตาม แมบทการบญชอาจน ามาประยกตใชในการจดท ารายงานการเงนทมวตถประสงคเฉพาะไดหากขอก าหนดเอออ านวย

งบการเงนเปนสวนหนงของกระบวนการรายงานการเงน งบการเงนทสมบรณ

ประกอบดวย งบแสดงฐานะทางการเงน งบก าไรขาดทน งบแสดงการเปลยนแปลงฐานะการเงน (ซงอาจจดท าและน าเสนอไดหลายแบบเชน งบกระแสเงนสด หรองบกระแสเงนทน ) หมายเหตประกอบงบการเงน งบประกอบอน และค าอธบายทท าใหงบการเงนนนสมบรณขน นอกจากน งบการเงนอาจรวมรายละเอยดประกอบและขอมลเพมเตมทอางถง หรอทไดมาจากงบการเงน ซงผใชงบการเงนคาดวาจะไดรบเพอใชพจารณาพรอมกบงบการเงนนน ตวอยางรายละเอยดประกอบหรอขอมลเพมเตมดงกลาว ไดแก ขอมลทางการเงนจ าแนกตามสวนงานทางอตสาหกรรมหรอทางภมศาสตร และการเปดเผยผลกระทบจากการเปลยนแปลงระดบราคา อยางไรกตาม งบการเงนไมรวมถงรายงานของผบรหารสารจากประธาน บทรายงานและการวเคราะหของฝายบรหาร และรายการอนในลกษณะเดยวกนทอาจปรากฏในรายงานประจ าปหรอรายงานการเงน

แนวคดเกยวกบพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543

วตถประสงคของพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543

แมบทการบญชฉบบนมวตถประสงคเพอวางแนวคดทเปนพนฐานในการจดท าและน าเสนองบการเงนแกผใชงบการเงนทเปนบคคลภายนอกในการพฒนามาตรฐานการบญช และเปนแนวทางในการปฏบตส าหรบเรองทยงไมมมาตรฐานการบญชรองรบ รวมทงชวยใหผใชงบการเงนสามารถเขาใจความหมายของขอมลทแสดงในงบการเงน (สมเดช โรจนครเสถยร และคณะ , 2552: 112)

54

ความเปนมาของพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543

พระราชบญญตนไดใชบงคบเมอพนก าหนด 90 วน นบแตวนประกาศในราชกจจานเบกข า เปนตนไป และถกยกเลกตามประกาศของคณะปฏวตฉบบท 285 ลงวนท 24 พฤศจกายน พ .ศ. 2515 จนถงปจจบนรวมเปนระยะเวลากวา 30 ป โดยกรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย ไดด าเนนการแกไขปรบปรงกฎหมายวาดวยการบญชใหม เพอใหสอดคลองกบการท าบญชและงบการเงนใหตรงกบความเปนจรง ตามมาตรฐานการบญชทเปนสากล และเพอใหเปนทยอมรบมากยงขน กฎหมายฉบบนก าหนดใหธรกจ 15 ประเภทตองมการจดท าบญช และเกบรกษาเอกสารทางบญชไวเปนเวลา 10 ป มการก าหนดหลกเกณฑการสงงบแสดงฐานะทางก ารเงน งบก าไรขาดทนเบดเสรจ และส าเนาบญชร ายชอผถอหน ก าหนดเวลาน าสง สถานทน าสง ขอความรา ยการ การตรวจสอบเอกสารบญชตางๆและก าหนดบทลงโทษแกผลงรายการเทจ หลกการของพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543

1. แกไขหลกการจากเดมทก าหนดใหธรกจทงนตบคคลและบคคลธรรมด าทประกอบธรกจตามประเภททรฐมนตรประกาศก าหนดตองจดท าบญชก าหนดใหเฉพาะนตบคคลเทานน ทมหนาทจดท าบญชและเพมกจการรวมคาตามประมวลรษฎากรใหเปนผมหนาทจดท าบญชดวย

บคคลธรรมดาและหางหนสวนทไมไดจดทะเบยนไมตองจดท าบญช เวนแตรฐมนตรจะ

ออกประกาศใหเปนผมหนาทจดท าบญช 2. ก าหนดใหผท าบญชตองเขามามสวนรบผดชอบในการจดท าบญชของธรกจ โดยแบง

หนาทและความรบผดชอบระหวางผจดท าบญช และผหนาทจดท าบญชใหชดเจน ซงมการเพมโทษจากกฎหมายเดมโดยบทก าหนดโทษมท งโทษปรบและจ าคก ส าหรบผมหนาทจดท าบญชและผท าบญชกระท าความผด

3. ใหอธบดโดยความเหนชอบของรฐมนตรมอ านาจก าหนดคณสมบตและเงอนไขของการ

เปนผท าบญชรวมทงก าหนดขอยกเวนใหผมหนาทจดท าบญชหรอผจดท าบญชไมตองปฏบตตาม

55

มาตรฐานการบญชใน เรองใดเรองหนง หรอสวนใดสวนหนง โดยใหค านงถงมาตรฐานการบญช และขอคดเหนของหนวยงานทเกยวของและสภาบนวชาชพบญชประกอบดวย

4. ก าหนดใหรฐมนตรมอ านาจออกกฎกระทรวงยกเวนใหงบการเงนของผมหนาทจดท าบญช ซงเปนหางหนสวนจดทะเบยนทมทน สนทรพย หรอรายได รายการใดรายการหนงหรอทกรายการไมเกนทก าหนดโดยกฎกระทรวงไมตองรบการตรวจสอบและแสดงความเหนโดยผสอบบญชรบอนญาต

5. ลดภาระของธรกจในการเกบรกษาบญชและเอกสารประกอบการลงบญชจาก 10 ป เหลอ 5

ป เวนแตในกรณทจ าเปนในการตรวจสอบบญช อธบดโดยความเหนชอบของรฐมนตร มอ านาจก าหนดใหผมหนาทจดท าบญชเกบรกษาบญชและเอกสารประกอบการลงบญชไวเกน 5 ป แตตองไมเกน 7 ป

6. ก าหนดใหการจดท าบญชตองเปนไปตา มมาตรฐานการบญช และมการรองรบมาตรฐาน

การบญชทสมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศไทยก าหนดขน ซงคณะกรรมการควบคมประกอบวชาชพบญชไดมมตประกาศใชแลวตา มมาตรฐานการบญชตามกฎหมาย (ดลพร บญพารอด, ม.ป.ป.: ออนไลน) สรปสาระส าคญพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543

1. ก าหนดผมหนาทจดท าบญช ในการประกอบธรกจกฎหมาย ตองมการจดท าบญชจากการ

ประกอบธรกจของตน ซงผมหนาทจดท าบญชตามพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543 ไดแก

1.1 หางหนสวนจดทะเบยน

1.2 บรษทจ ากด

1.3 บรษทมหาชนจ ากด ทจดตงตามกฎหมายไทย

1.4 กจการรวมคาตามประมวลรษฎากร

56

1.5 นตบคคลทตงขนตามกฎหมายตางประเภททประกอบธรกจในประเทศไทย

1.6 กรณผมหนาทจดท าบญช ประกอบธรกจเปนประจ าในสถานทหลายแหงแยกจากกน ใหผมหนาทรบผดชอบในการจดการธรกจในสถานทนนเปนผมหนาทจดท าบญช

1.7 กรณผมหนาทจดท าบญชเปนกจการรวมคาตามประมวลรษฎากร ใหบคคลซง

รบผดชอบในการด าเนนการของกจการนนเปนผมหนาทจดท าบญช 1.8 รฐมนตรโดยความเหนชอบของคณะรฐมนตร 1.9 ส าหรบบคคลธรรมดา คณะบคคลหรอหางหนสวนทไมไดจดทะเบยน ไมตองจดท า

บญช เวนแตรฐมนตรโดยความเหนชอบของคณะรฐมนตรจะประกาศใหเปนผมหนาทจดท าบญช 2. ก าหนดวนเรมท าบญชและการปดบญช ในวนเรมท าบญช ผมหนาทจดท าบญชตองจดใหม

การท าบญชนบแตวนเรมท าบญช ดงน

2.1 หางหนสวนจดทะเบยน บรษทจ ากด หรอบรษทมหาชนจ ากด ใหเรมท าบญชนบแตวนทไดรบการจดทะเบยนเปนนตบคคลตามกฎหมาย

2.2 นตบคคลทตงขนตามกฎหมายตางประเภททประกอบธรกจในประเทศไทย ใหเรมท า

บญชนบตงแตวนทเรมประกอบธรกจในประเทศไทย

2.3 กจการรวมคาตามประมวลรษฎากร ใหเรมท าตงแตกจการนนเรมตนประกอบกจการ ในการปดบญช ผมหนาทจดท าบญชตองปดบญชครงแรกภายใน 12 เดอนนบแตวนเรมท า

บญช ตองมรายการยอตามทกฎหมายก าหนด ตรวจสอบโดยผสอบบญชรบอนญาต และตองน าสง ณ กรมทะเบยนการคาภายในระยะเวลาทกฎหมายก าหนด

3. ก าหนดการจดท างบการเงน

57

3.1 หางหนสวนจดทะเบยนทจดตงขนตามกฎหมายไทย นตบคคลทตงขนตามกฎหมายตางประเทศ และกจการรวมคาตามประมวลรษฎากร ตองจดท างบการเงนและยนงบการเงนตอส านกงานบญชกลางหรอส านกงานบญชประจ าทองทภายใน 5 เดอน นบแตวนปดบญช

3.2 บรษทจ ากด บรษทมหาชนจ ากดทตงขนตามกฎหมายไทยใหยนภายใน 1 เดอนนบแต

วนทงบการเงนนนไดรบอนมตในทประชมใหญ

4. ก าหนดบญช เอกสาร และการลงรายการบญช ผจดท าบญชตองปฏบตดงตอไปน 4.1 ตองสงมอบเอกสารทตองใชประกอบการลงบญชใหแกผท าบญชใหครบถวนตาม

ความเปนจรงและตามมาตรฐานการบญช 4.2 ตองเกบรกษาบญช และเอกสารทใชประกอบการลงบญชไว ณ สถานทท าการ หรอ

สถานทเปนทท าการผลตหรอเกบสนคาเปนประจ า แตถาตองการเกบบญชไว ณ สถ านทอน ตองไดรบการอนญาตจากสารวตรใหญบญชหรอสารวตรบญชกอน

4.3 ตองเกบรกษาบญชและเอกสารทตองใชประกอบการลงบญชเปนเวลาไมนอยกวา 5 ป

นบแตวนปดบญชหรอจนกวาจะมการสงมอบบญชและเอกสาร 4.4 ถาผจดท าบญชท าบญชหรอเอกสารสญหายหรอเสยหาย ใ หผจดท าบญชแจงตอ

สารวตรใหญบญชหรอสารวตรบญชตามหลกเกณฑและวธการทอธบดก าหนดภายใน 15 วน นบแตวนททราบ

4.5 เมอผจดท าบญชเลกประกอบธรกจ โดยไมไดมการช าระบญช ใหสงมอบบญชและ

เอกสารทตองใชประกอบธรกจแกสารวตรใหญบญชหรอสารวตรบ ญชทราบภายใน 90 วน นบแตวนเลกประกอบธรกจ

5. การลงรายการบญช ผจดท าบญชตองปฏบตดงตอไปน

58

5.1 ลงรายการบญชเปนภาษาไทยหากลงรายการเปนภาษาตางประเทศใหมภาษาไทยก ากบ

5.2 เขยนดวยหมก ดดพมพ ตพมพ เปนตน

6. ก าหนดผท าบญชและคณสมบตของผท าบญช

ผท าบญช หมายถง ผรบผดชอบในการท าบญชของผมหนาทจดท าบญชไมวาจ าไดกระท า

ในฐานะเปนลกจางของผมหนาทจดท าบญชหรอไมกตาม โดยตองมภมล าเนาหรอถนทอยในราชอาณาจกร ไมเคยตองโทษโดยค าพพากษาถงทสด เวนแตพนระยะเวลาทถกลงโทษมาแลว เปนเวลาไมนอยกวา 3 ป โดยผจดท าบญชตองปฏบตตามเงอนไขของการเปนผจดท าบญช ดงตามประกาศของกรมพฒนาธรกจการคา เรอง ก าหนดคณสมบตและเงอนไขของการเปนผท าบญช พ .ศ. 2543 ดงน

6.1 ผท าบญชตองแจงรายละ เอยดทเกยวของกบการท าบญช ตออธบดภายใน 60 วน นบ

แตวนทประกาศฉบบนมผลบงคบใช หรอนบแตวนเรมท าบญชแลวแตกรณ 6.2 ตองเขารบการอบรมความรเกยวกบวชาชพสอบบญชอยางนอย 1 ครงในทกรอบ 3 ป

จากสถาบนวชาชพ หรอสถาบนการศกษาหรอหนวยงานทอธบดมความเหนชอบ 6.3 ผท าบญชทรบท าบญชของผมหนาทจดท าบญชปละเกนกวา 100 ราย ตองจดใหผชวย

ผท าบญช ซงมคณวฒเชนเดยวกบผท าบญชอยางนอย 1 คน ในทกๆ 100 ราย

ผจดท าบญชตองจดท าบญชเพอใหมการแสดงผลการด าเนนงาน ฐานะการเงน หรอการเปลยนแปลงฐาน ะการเงนของผมหนาทจดท าบญชทเปนอยตามความเปนจรง และตามมาตรฐานการบญช โดยมเอกสารทตองใชประกอบการลงบญชใหถกตองครบถวน

59

7. ก าหนดการตรวจสอบและบทก าหนดโทษ

ก าหนดใหสารวตรใหญบญช และสารวตรบญชมอ านาจตรวจสอบบญชและเอกสารทตองใชประกอบการลงบญช โดยมอ านาจเขาไปในสถานท เพอท าการยดหรออายดบญชและเอกสารไดระหวางพระอาทตยขนจนถงพระอาทตยตกหรอระหวางเวลาท าการของสถานทนนๆ รวมทงมอ านาจสงการเปนหนงสอใหผจดท าบญชหรอผท าบญชมาใหถอยค า หรอสงบญชและเอกสารทตองใชประกอบการลงบญช รวมทงเชญบคคลทเกยวของสามารถมาใหถอยค าได

โดยผกระท าผดตามพระราชบญญตนจะตองถกลงโทษตามความผด ซงมทงโทษปรบและจ าคก และในกรณทมความผดตอเนองจะมโทษปรบรายวนจนกวาจะปฏบตใหถกตอง เชน กรณทไมจดท างบการเงนและยนงบการเงนภ ายในเวลาทก าหนดจะไดรบบทลงโทษ ปรบไมเกน 50,000 บาท โดยผทตองรบโทษ คอ ผมหนาทจดท าบญช

กรณทไมจดใหมผท าบญชซงมคณสมบตตามทอธบดก าหนดจะไดรบบทลงโทษปรบ ไม

เกน 10,000 บาท โดยผทตองรบโทษ คอ ผมหนาทจดท าบญช

8. ผมหนาทจดท าบญชตามประเภทของธรกจ ตามกฎหมายพระราชบญญตการบญช พ .ศ. 2543 มการปรบปรงและแกไขเพมเตมไวจาก

กฎหมายฉบบเดมคอนขางมากโดยเฉพาะการก าหนดหนาทของผมหนาทจดท าบญช และบทลงโทษทไมปฏบตตามพระราชบญญตการบญช พ .ศ. 2543 เพอเปนการเพมบทลงโทษจากกฎหมายเดมโดยบทลงโทษมทงโทษปรบและจ าคก สงทตองน ามาพจารณาคอผมหนาทจดท าบญชเปนใครในธรกจ และมหนาทอยางใดบางตามพระราชบญญตดงกลาว สงแรกทตองทราบคอ ใครเปน ผมหนาทจดท าบญช ดงนน เราตองแบงผมหนาทจดท าบญชตามประเภทของธรกจคอ ตารางท 3 - 1 ผมหนาทจดท าบญชตามประเภทของธรกจ

ประเภทธรกจ ผมหนาทจดท าบญช 1. รานคาบคคลธรรมดา 2. หางหนสวนสามญทไมไดจดทะเบยน, คณะบคคล

1. เจาของ 2. ผจดการ

60

ตารางท 3 - 1 ผมหนาทจดท าบญชตามประเภทของธรกจ (ตอ)

ประเภทธรกจ ผมหนาทจดท าบญช 3. หางหนสวนจดทะเบยน 4. บรษทจ ากด, บรษทมหาชนจ ากด 5. นตบคคลทตงขนตามกฎหมายตางประเทศ 6. กจการรวมคา 7. ส านกงานสาขา

3. หนสวนผจดการ 4. กรรมการผจดการ, กรรมการ 5. ผจดการ 6. ผจดการ 7. ผจดการส านกงานสาขา

ทมา: กาวทนกบมาตรฐานการบญช 9 ปญหาภาษอากร, 2552 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากพระราชบญญตการบญช

1. ยกระดบท าใหคณภาพของการจดท าบญชในภาคธรกจมมาตรฐานสงขนและเปนสากล 2. มการเปดเผยขอมลทมนยส าคญ และเพอประโยชนในการตดสนใจทางเศรษฐกจกบผใชงบ

การเงนมากขน

3. ยกระดบมาตรฐานของนกบญชไทยใหเปนสากล

4. ระบบบญชเปนมาตรฐานสากล และทนสมยสอดคลองกบเทคโนโลยทเปลยนแปลงอยเสมอ

แนวคดเกยวกบมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) วตถประสงค

มาตรฐานการบญชฉบบนมวตถประสงค เพอก าหนดรายการขนต าทตองแสดงและเปดเผย

ในงบการเงนระหวางกาล รวมทงหลกเกณฑในการรบรและวดมลคารายการทน าเสนอในงบการเงนแบบสมบรณหรอแบบยอส าหรบงวดระกวางกาล งบการเงนระหวางกาลทเชอถอไดและทนตอเวลาจะชวยใหผลงทน เจาหน และผใชงบการเงนอนเขาใจ ถงความสามารถของกจการในการ

61

กอใหเกดก าไรและกระแสเงนสด รวมถงเงอนไขและสภาพคลองในการลงทนของกจการ (สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ, 2552: ออนไลน)

งวดระหวางกาล หมายถง รอบระยะเวลารายงานทางการเงนทสนกวางวดเตมปบญช

งบการเงนระหวางกาล หมายถง งบการเงนส าหรบงวดระหวางกาลทเปนงบการเงนแบบสมบรณ (ตามทระบในมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การน าเสนองบการเงน หรอ งบการเงนแบบยอ (ตามทระบในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) ส าหรบงวดระหวางกาล

งบการเงนระหวางกาล คอ การใหขอมลเพมเตมจากงบการเงนประจ าปทน าเสนอครงลาสดเพอใหขอมลทเปนปจจบน ดงนน งบการเงนระหวางกาลจงเนนการใหขอมลเกยวกบกจกรรมเหตการณ และสถานการณใหมๆเพอไมใหขอมลทน าเสนอซ าซอนกบขอมลทได รายงานไปแลว (สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ, 2552: ออนไลน)

รายงานการเงนระหวางกาลททนตอเวลา และเชอถอไดจะชวยเพมความสามารถของนก

ลงทน เจาหนและบคคลอนๆใหเขาใจถงความสามารถในการสรางก าไรและกระแสเงนสด รวมทงฐานะการเงนและสภาพคลองของบรษท เพอใหการน าเสนอขอมลเปนไปในแนวทางเดยวกนและขอมลทน าเสนอสามารถตอบสนองกบความตองการของผใชงบการเงนไดเปนสวนใหญ ไดแก

1. การแสดงงวดบญชทตองน าเสนองบการเงนระหวางกาล

มาตรฐานการบญชฉบบนไมไดก าหนดว ากจการใดตองเผยแพรงบการเงนระหวางกาล และไมไดก าหนดวาตองเผยแพรบอยมากเพยงใด หรอตองเผยแพรใหเสรจในระยะเวลาเทาใดหลงจากวนสนงวดระหวางกาล อยางไรกตาม หนวยก ากบดแลมกก าหนดใหกจการออกตราสารหนหรอตราสารทนเสนอขายตอสาธารณชน ดงนนตองจดท างบการเงนระหวางกาลมาตรฐานการบญชฉบบนใชกบกจการทตองเผยแพรหรอเลอกทจะเผยแพรงบการเงนระหวางกาลตามขอก าหนดของมาตรฐานการรายงานการเงน จงไดสนบสนนใหกจการทมหลกทรพยซอขายในตลาดหลกทรพยจดท างบการเงนระหวางกาลทเปนไปตามหลกการรบรรา ยการ การวดมลคา และการเปดเผยขอมล

62

ทไดก าหนดไวในมาตรฐานการบญชฉบบน และสนบสนนใหมการซอขายในตลาดหลกทรพยสามารถปฏบตไดดงน

1.1 จดท างบการเงนระหวางกาลอยางนอยสนสดงวดครงปแรกของรอบระยะบญช

1.2 จดท างบการเงนระหวางกาลใหพรอมใชภายใน 60 วนนบจากวนสนงวดระหวาง

กาลนน

กระบวนการวดมลคาทใชในรายงานการเงนระหวางกาลต องก าหนดเพอใหแนใจวา ขอมลท ไดรบนาเชอถอได และขอมลการเงนทมสาระส าคญทงหมดซงเกยวของกบความเขาใจฐานะการเงนหรอผลการด าเนนงานของบรษทไดมการเป ดเผยไวอยางเหมาะสม (องคร ตน เพรยบจรยวฒน, 2555)

งวดการเงนทตองรายงานในงบการเงนระหวางกาล ประกอบดวย

1. งบแสดงฐานะการเงน ณ วนสนงวดระหวางกาลปจจบนและงบแสดงฐานะการเงนเปรยบเทยบ ณ วนสนปการเงนครงลาสด

2. งบก าไรขาดทนเบดเสรจ ส าหรบงวดระหวางกาลปจจบนทแสดงยอดสะสมตงแต

ตนปบญชปจจบนจนถงวนสนงวดระหวางกาลและงบก าไรขาดทนเบดเสรจเพอเปรยบเทยบตงแตตนปกบปทผานมาลาสด

3. งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของซงสะสมตงแตตนปปจจบน และ

เปรยบเทยบตงแตตนปกบปทผานมาลาสด

4. งบกระแสเงนสดสะสมตงแตตนปปจจบน และเปรยบเทยบตงแตตนปทผานมาลาสด

2. รปแบบและเนอหาของงบการเงนระหวางกาล

63

2.1 กจการสามารถเลอกน าเสนองบการเงนระหวางกาลแบบสมบรณหรอน าเสนองบการเงนระหวางกาลแบบยอและเปดเผยในหมายเหตประกอบงบการเงนตามทก าหนดในงบการเงนระหวางกาลแบบยอ กจการสามารถแสดงรายการแตละรายการเกนกวารายการขนต าทระบไวหรอสามารถเปดเผยขอมลในหมายเหตประกอบงบการเงนมากกวาทมาตรฐานการบญชฉบบนก าหนดไว

หากกจการเลอกทจะเผยแพรงบการเงนระหวางกาลฉบบสมบรณ กจการตอง

ปฏบตตามขอก าหนดทระบไวในมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรองการน าเสนองบการเงน ระบวางบการเงนแบบสมบรณประกอบดวยทกขอ ดงตอไปน

1. งบแสดงฐานะการเงน ณ วนสนงวด

2. งบก าไรขาดทนเบดเสรจส าหรบงวด

3. งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของส าหรบงวด

4. งบกระแสเงนสดส าหรบงวด

5. หมายเหตประกอบงบการเงน ซงประกอบดวยสรปนโยบายการบญชท

ส าคญ และขอมลทเปนค าอธบายอน

6. งบแสดงฐานะการเงน ณ วนทเรมตนของงวดทน ามาเปรยบเทยบ เมอกจการปรบยอนหลงงบการเงนใหเปนไปตามนโยบายการบญชใหม หรอปรบปรงรายการและประเภทในงวดกอน

หากกจการเลอกเผยแพรงบการเงนระหวางกาลแบบยอ กจการตองแสดงรายการท เกนกวารายการขนต าทระบไวหรอสามารถเปดเผยขอมลในหมายเหตประกอบงบการเงนมากกว าทมาตรฐานการบญชฉบบนไดก าหนดไว กจการตองแสดงรายการแตละบร รทดหรอเปดเผยขอมลเพมเตม งบการเงนระหวางกาลตองมสวนประกอบขนต าดงตอไปน

64

1. งบแสดงฐานะการเงนแบบยอ

2. งบก าไรขาดทนเบดเสรจแบบยอ อาจแสดง ในลกษณะใดลกษณะหนงดงตอไปน

2.2 งบก าไรขาดทนแบบขนตอนเดยวแบบยอ

2.3 งบเฉพาะก าไรขาดทนแบบยอ และงบก าไรขาดทนเบดเสรจแบบยอ

3. งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของแบบยอ 4. งบกระแสเงนสดแบบยอ

5. หมายเหตประกอบงบการเงนทก าหนด

2.2 กจการตองแสดงก าไรตอหนขนพนฐานและก าไรตอหนปรบลดในงบก าไร

ขาดทนส าหรบงวดระหวางกาล ทงแบบยอและแบบสมบรณ

2.3 หากกจการแสดงสวนประกอบของก าไรขา ดทนในงบก าไรขาดทนตองแสดงก าไรตอหนขนพนฐานและก าไรตอหนปรบลด

2.4 กจการตองรายงานขอมล งบการเงนระหวางกาลตามเกณฑยอดสะสมจากตนป

บญชถงปจจบน รวมทงเปดเผยรายการทางบญชทสงผลตอความเขาใจของผใชงบกา รเงนกจการตองเปดเผยอยางนอย ในหมายเหตประกอบงบการเงนระหวางกาล หากขอมลนมสาระส าคญและไมได เปดเผยไวทอนในงบการเงนระหวางกาล

2.4.1 ขอเทจจรงทวากจการไดใชนโยบายการบญชและวธการค านวณในงบการเงนระหวางกาลเชนเดยวกบทใชในงบการเงนประจ าปหรอขอเทจจรงทวากจการไดเปลยนแปลงนโยบายการบญชหรอวธการค านวณ โดยเปดเผยถงลกษณะและผลกระทบของการเปลยนแปลงนน

65

2.4.2 อธบายความเหนเกยวกบการด าเนนงานในงวดระหวางกาลทมลกษณะเปน วฎจกรหรอฤดกาล

2.4.3 ลกษณะและจ านวนเงนของรายการทมผลกระทบตอสนทรพย หนสน

สวนของเจาของ ก าไรสทธ และกระแสเงนสด ซงเปนรายการทไมปกต

2.4.4 ลกษณะและจ านวนเงนของการเปลยนแปลงประ มาณการจ านวนเงนทเคยรายงานไวในงวดระหวางกาลกอนรอบปบญชเดยวกนหรอรอบปลาสด

2.4.5 การซอคน การช าระคน และการออกตราสารหน ตราสารทน

2.4.6 จ านวนเงนปนผลจาย โดยแยกตามประเภทของหนสามญและหนอนๆ

2.4.7 ขอมลตามสวนงาน

2.4.8 เหตการณภายหลงงบการเงนระหวางกาลทมสาระส าคญ ซงไมไดแสดงใน

งบการเงนระหวางกาลของงวดทน าเสนอ

2.4.9 ผลกระทบของการเปลยนแปลงโครงสรางกจการในระหวางงวดระหวางกาลซงรวมถงการรวมธรกจ การไดหรอเสยอ านาจควบคมในบรษทยอย และเงนลงทนระยะยาว การปรบโครงสราง และการด าเนนงานทยกเลก

2.4.10 การเปลยนแปลงของหนสนหรอสนทรพยทอาจจะเกดขน ตงแตสนรอบ

ระยะเวลารายงานประจ าปลาสด

3. การเปดเผยขอมลตามมาตรฐานการรายงานทางการเงน 1. หากงบการเงนระหวางกาลไดมการจดท าขนตา มมาตรฐานการบญชฉบบน กจการ

ตองเปดเผยขอเทจจรงดงกลาว งบการเงนระหวางกาลตองไมรายงานวาจดท าตามมาตรฐานการรายงานทางการเงนหากไมไดปฏบตตามขอก าหนดทงหมดของมาตรฐานการรายงานทางการเงน

66

2. หลกการเปดเผยขอมลตามมาตรฐานการรายงานทางการเงน โดยกจการตองเปดเผยขอมลซงมาตรฐานการรายงานทางการเงนแตละฉบบไดใหแนวทางเกยวกบการเปดเผยดงกลาวไว ตวอยางของขอมลทตองเปดเผย มดงตอไปน

2.1 การปรบลดมลคาและการกลบบญชปรบลดมลคาของสนคาคงเหลอใหเปน

มลคาสทธทคาดวาจะไดรบ 2.2 การรบรและการกลบบญชรายการขาดทนจากการดอยคาของทดน อาคารและ

อปกรณ สนทรพยไมมตวตน หรอสนทรพยอน

แนวคดเกยวกบงบการเงน ความหมายและประเภทของงบการเงน

สมเดช โรจนครเสถยร และคณะ (2549: 139) ไดใหความหมายวา งบการเงน หมายถง รายงานผลการด าเนนงาน ฐานะการเงน หรอการเปลยนแปลงฐานะการเงนของกจการ ไมวาจะรายงานโดยงบดล งบก าไรขาดทน งบก าไรสะสม งบกระแสเงนสด งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของผถอหน งบประกอบ หรอหมายเหตประกอบงบการเงนหรอค าอธบายอ นซงระบไววาเปนสวนหนงของงบการเงน ซงสอดคลองกบ วนเพญ วศนารมณ (2553: 62) ทไดใหความหมายไววา งบการเงน หมายถง การรายงานสรปขอมลทางการบญชทเกดขนของกจการหนงในงวดบญชหรอระยะเวลาหนง

ความหมายโดยสรปจากขางตน สามารถสรปไดว า “งบการเงน (Financial Statement)”

หมายถง รายงานสรปขอมลทางการบญชทแสดงผลการด าเนนงาน ฐานะการเงน หรอการเปลยนแปลงฐานะการเงน ทเกดขนของกจการหนงในงวดบญชหรอระยะเวลาหนง

งบการเงนทสมบรณจะตองประกอบดวย (ศศวมล มอ าพล, 2551: 3)

1. งบแสดงฐานะทางการเงน

67

2. งบก าไรขาดทนเบดเสรจ

3. งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของโดยแสดงในลกษณะใดลกษณะหนงดงน

3.1 การเปลยนแปลงทงหมดในสวนของเจาของ

3.2 การเปลยนแปลงในสวนของเจาของ ซงไมรวมการเปลยนแปลงทเกดจากรายการกบผเปนเจาของซงกระท าการในฐานะของผเปนเจาของ

4. งบกระแสเงนสด

5. หมายเหตประกอบงบการเงน ซงประกอบดวย สรปนโยบายการบญชทส าคญและ ค าอธบายอน วตถประสงคของงบการเงน

งบการเงนจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอใหขอมลเกยวกบฐานะการเงนผลการด าเนนงาน กระแสเงนสดและการเปลยนแปลงฐานะการเงนของกจการ ซงเปนประโยชนตอผใชงบการเงนในการตดสนใจเชงเศรษฐกจ ขอมลทางการบญชทปรากฏในงบการเงนควรใหขอมลเกยวกบประสทธภาพในการด าเนนงาน ผลตอบแทนจากการลงทน สภาพคลองความสามารถในการช าระหน เปนตนวตถประสงค ของงบการเงนสามารถอธบายเปนรายละเอยดได ดงน (เมธากล เกยรตกระจาย และศลปะพรศรจนเพชร, 2554: 97-98)

1. ใหขอมลทเปนประโยชนตอการตดสนใจในการลงทนและการใหสนเชอ

งบการเงนจะชวยใหผลงทนและผทสนใจจะลงทน รวมถงเจาหนสามารถตดสนใจทางดาน

การลงทนและพจารณาการใหสนเชออยางสมเหตสมผล ผใชงบการเงนกลมนไดแก ผถอหน เจาหน สถาบนการเงน นกวเคราะห ทปรกษาการลงทน และผถอหน

68

2. ใหขอมลทเปนประโยชนในการประเมนกระแสเงนสดในอนาคต งบการเงนควรเสนอขอมลเพอชวยใหผลงทน และผทสนใจจะลงทนรวมถงเจาหน เพอ

ประเมนความสามารถของกจการในการกอใหเกดเงนสด และรายกา รเทยบเทาเงนสด แสดงใหเหนถงความสามารถของกจการในการจายเงนใหแกลกจาง และผขายสนคา การจายดอกเบย การจายคนเงนก และการแบงปนสวนทนใหกบเจาของ เปนตน รวมถงเวลาและความแนนอนของการกอใหเกดเงนสดในอนาคต ความสามารถของกจการนนจะชวยใหผ ใชงบการเงนประเมนความสามารถของกจการในการกอใหเกดเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดไดดมากยงขน (สถาบนพฒนาความรตลาดทน ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย, 2548: 12)

3. ใหขอมลเกยวกบฐานะการเงน ผลการด าเนนงาน และการเปลยนแปลงฐานะการเงนของ กจการ

ขอมลเกยวกบทรพยากรทางเศรษฐกจทน าเสนอในงบการเงนจะชวยใหผลงทน เจาหน และผใชงบการเงน ทราบถงความมนคง สภาพคลอง ภาระผกพน ความสามารถในการช าระหนของกจการโครงสรางทางการเงน และความสามารถในการปรบตวกบสภาพแวดลอม ผใชงบการเงนตองการขอมล ในงบแสดงฐานะทางการเงน เพอทราบถงทรพยากรทางเศรษฐกจและภาระผกพนของกจการ ผใชงบการเงนตองการข อมลในงบก าไรขาดทนเบดเสรจ เพอทราบถงความสามารถของกจการในการท าก าไรและในการหาทรพยากรเพมเตม ผใชงบการเงนตองการขอมลในงบกระแสเงนสด เพอทราบถงกจกรรมทท าใหกจการไดรบหรอตองจายเงนสดในระหวางป ขอมลดงกลาวจะชวยใหผใชงบการเงนในการประเมนสถานการณในอนาคตได

4. ใหขอมลเกยวกบความรบผดชอบของผบรหารในการบรหารทรพยากรของกจการ

ผใชงบการเงนสามารถประเมนผลการบรหารงานหรอความรบผดชอบของผบรหารโดยใช

ขอมลทางการบญช ความรบผดชอบดงกลาว รวมถง การจดการดแล การใชสนทรพยใหเปนไปตามความรบผดชอบของเจาของ และการใชสนทรพยอยางมประสทธภาพ ขอมลในงบการเงนอาจมผลตอการตดสนใจในการเลอนต าแหนง โยกยาย หรอเปลยนผบรหาร

69

จากวตถประสงคของงบการเงนทกลาวไวจะเหนวาโดยภาพรวมของวตถประสงคของงบการเงนนนชวยใหขอมลเกยวกบฐานะการเงนผลการด าเนนงาน และการเปลยนแปลงฐานะการเงน ของกจการซงเปนประโยชนตอผใชงบการเงนในกา รน าเสนอขอมลไปใชในการตดสนใจเชงเศรษฐกจ (ศศวมล มอ าพล, 2551: 3-5) ลกษณะเชงคณภาพของงบการเงน ลกษณะเชงคณภาพของงบการเงนตามแมบทการบญช หมายถง คณสมบตทท าใหขอมลในงบการเงนมประโยชนตอผใชงบการเงน (เมธากล เกยรตกระจาย และศลปะพร ศรจนเพชร , 2544: 99-100) การน าลกษณะเชงคณภาพของงบการเงนมาใช ชวยใหงบการเงนมความถกตองตามสมควร (True and Fair View) ซงจะเปนประโยชนตอผใชงบการเงนตามวตถประสงค งบการเงนทมคณภาพจะตองมลกษณะทท าใหขอมลมประโยชนตอผใชงบการเงน ถกตอง และยตธรรมเพยงพอทจะใหผใชงบการเงนใชประโยชนได โดยก าหนดหลกเกณฑลกษณะเชงคณภาพดงน (สมเดช โรจนครเสถยร และคณะ, 2552: 44-45)

1. เขาใจได (Understandability) ขอมลทปรากฏอยในงบการเงนเมอผใชงบการเงนใชขอมลดงกลาวจะตองสามารถเขาใจไดทนท โดยทผใช งบการเงนมความรเกยวกบธรกจ บญช หรอเกยวของกบการตดสนใจทางเศรษฐกจ

2. เกยวของกบการตดสนใจ (Relevance) สามารถประเมนเหตการณในอดต ปจจบน และอนาคต สามารถคาดคะเน ยนยนความถกตองของขอมลเกยวกบปรมาณ และโครงสรางของสนทรพย โดยยดความมนยส าคญเปนส าคญ เพราะขอมลเพยงอยางเดยวเพยงพอทจะชใหเหนไดวามความเกยวของกบการตดสนใจ โดยความมสาระส าคญเปนลกษณะรองและมความเกยวของกบการตดสนใจเปนคณลกษณะหลก ซงอธบายค าวา ความมสาระส าคญนน หมายถง ความส าคญของขอมลตอการตดสนใจ ถาขอมลใดทน าเสนอในงบการเงนแลวท าใหผใชงบการเงนน าขอมลไปใชในการตดสนใจเชงเศรษฐกจผดพลาดไปจากทควรจะเปน ถอวาขอมลนนเปนขอมลทมสาระ ส าคญ (ศศวมล มอ าพล, 2551: 6-7)

70

3. เชอถอได (Reliability) งบการเงนทเชอถอไดจะตองปราศจากขอผดพลาดและความล าเอยง ไมมการจงใจทจะท าใหขอมลผดเพยนไปจากความเปนจรง โดยยดหลกส าคญของขอมลทตองเปดเผยในงบการเงน ความเชอถอได มองคประกอบ คอ

3.1 ตวแทนอนเทยงธรรม (Faithful Presentation) การจดท างบกา รเงนของกจกา รรายการและเหตการณทางบญชจะตองเปนไปตามความเปนจรง การวดคาของรายการคาและเหตการณทางบญชทเขาเกณฑในการรบรรายการ ณ วนทเสนอรายงาน

3.2 เนอหาส าคญกวารปแบบ (Substance Over form) รายการคาและเหตการณทางบญช

อาจแสดงขอมลตามเนอหาความเปนจรงในเชงเศรษฐกจโดยไมไดยดรปแบบในทางกฎหมายเพยงอยางเดยว

3.3 ความเปนกลาง (Neutrality) รายการคาและเหตการณทางบญชในงบการเงนจะตอง

ปราศจากความล าเอยง การเลอก หรอการแสดงขอมลในงบการเงนตองไมท าใหผทใชงบการเงนเกดความเขาใจผดในงบการเงน

3.4 ความระมดระวง (Prudence) เหตการณทเกดขนจากการด าเนนงานมความไม

แนนอน กจการอาจมการเปดเผยขอมลทไมแนนอนจากเหตการณดงกลาวในลกษณะของผลกระทบ โดยไมท าใหการแสดงจ านวนเงนในสนทรพย หรอรายไดสงเกนไป หรอไมท าใหหนสนหรอคาใชจายต าเกนไป

3.5 ความครบถวน (Completeness) ขอมลในงบการเงนจะตองมความครบถวนหากขอมลนนมนยส าคญ และตนทนในการจดท างบการเงนไมสงกวาประโยชนทกจการจะไดรบ

4. เปรยบเทยบกนได (Comparability) งบการเงนของกจการตองสามารถเปรยบเทยบกนกบ รอบระยะเวลาบญชทตางกนไดของกจการเดยวกน และเปรยบเทยบกบกจการอนในรอบระยะเวลาบญชเดยวกนได โดยมหลกเกณฑคอ

4.1 เปรยบเทยบในรอบระยะเวลาทตางกน

71

4.2 ประเมนผลการด าเนนงาน การเปลยนแปลงฐานะการเงน 4.3 เปรยบเทยบนโยบายบญชทมการเปลยนแปลง 4.4 เลอกใชนโยบายบญชอนหากท าใหขอมลนนนาเชอถอไดมากยงขน 4.5 งบการเงนควรแสดงขอมลของรอบระยะเวลาบญชทผานมา

หลกเกณฑการจดท างบการเงน หลกเกณฑโดยทวไปในการจดท างบการเงน มดงน (เมธากล เกยรตกระจาย และศลปะพร ศรจนเพชร, 2544: 458-459)

1. งบการเงนควรแสดงขอมลทางการบญชทใหประโยชนในการตดสนใจเชงเศรษฐกจ งบการเงนจะชวยใหผใชสามารถประเมนเหตการณ ในอดต ปจจบน และอนาคตได รวมทงชวยในการยนยนหรอชขอผดพลาดของผลการประเมนทผานมาของผใชงบการเงนได

2. งบการเงนควรเสนอขอมลทางการบญชทผใชสามารถเขาใจไดทนท ดงนน ผใชงบการเงนควรมความรเกยวกบธรกจ กจกรรมเชงเศรษฐกจ และการบญชรวมทงมความเขาใจตามควรทจะศกษาขอมลดงกลาว

3. งบการเงนควรเสนอขอมลทางการบญชทมหลกฐาน และขอเทจจรง ซงสามารถตรวจสอบไดโดยบคคลอนทไมมสวนเกยวของกบกจการ

4. งบการเงนควรแสดงขอมลทางการบญชทเปนธรรมของรายการ และเหตการณทางบญชทตองการใหแสดง ตวอยางเชน งบแสดงฐานะทางการเงนควรแสดงสนทรพย หนสน และสวนของเจาของเฉพาะรายการและเหตการณท างบญชทเปนไปตามค านยาม และเขาหลกเกณฑการรบรรายการ ณ วนทเสนอรายงาน งบก าไรขาดทนเบดเสรจควรแสดงรายได และคาใชจายทเปนไปตามค านยาม และเขาหลกเกณฑการรบรรายการ เปนตน

72

5. งบการเงนควรแสดงขอมลทางการบญชทมความเปนกลางหรอปราศจากความล าเอยง

6. งบการเงนควรแสดงขอมลทางการบญชทแสดงตามเนอหา และความเปนจรงเชงเศรษฐกจ

7. งบการเงนควรแสดงขอมลทางการบญชทครบถวนภายใตขอจ ากด และความมนยส าคญและตนทนในการจดท า ถาไมเชนนนจะท าใหขอมลมความผดพลาดหรอท าใหผใชเขาใจผด ซงสงผลใหงบการเงนมความเกยวของในการตดสนใจเชงเศรษฐกจนอยลง และขาดความนาเชอถอ

8. งบการเงนควรแสดงขอมลทางการบญชทท าใหผใชงบการเงนไดประโยชนจากการเปรยบเทยบ ผใชตองสามารถเปรยบเทยบงบการเงนของกจการในรอบระยะเวลาตางกน เพอคาดคะเนถงแนวโนมของฐานะทางการเงน และผลการด าเนนงานของกจการ นอกจากนผใชยงตองสามารถเปรยบเทยบงบการเงนระหวางกจการ เพอประเมนฐานะการเงน ผลการด าเนนงาน กระแสเงนสด และการเปลยนแปลงฐานะการเงนของกจการตางๆ ได

9. งบการเงนควรจดท าขนอยางทนเวลา เนองจากงบการเงน ทจดท าขนและมการน าเสนอ ลาชายอมสงผลใหขอมลทางการบญชสญเสยความเกยวของในการตดสนใจ

10. งบการเงนควรจดท าขนโดยค านงถงความสมดลระหวางประโยชนทไดรบกบตนทนทเสยไป ซงเปนขอจ ากดทส าคญของงบการเงน กลาวคอ ประโยชนทไดรบจากงบการเงนควรมากกวาตนทนในการจดหาขอมลนน สวนประกอบของงบการเงน สวนประกอบของงบการเงนของกจการเพอเปดเผยใหผใชงบการเงนตามมาตรฐานการบญชระหวางประเทศ (IAS) และมาตรฐานการบญช ฉบบท 35 การน าเสนองบการเงนของสมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศไทยทก าหนดไววางบการเงนจะสมบรณไดตองประกอบดวย (สมเดช โรจนครเสถยร และคณะ, 2552: 422-423)

1. งบดลหรองบแสดงฐานะทางการเงน (Balance Sheet)

73

2. งบก าไรขาดทน (Income Statement)

3. งบใดงบหนงดงตอไปน

3.1 งบแสดงการเปลยนแปลงในสวนของเจาของ (Statement of Changes in Equity)

3.2 งบก าไรขาดทนเบดเสรจ (Statement of Recognized Gains and Losses)

4. งบกระแสเงนสด (Statement of Cash Flows)

5. นโยบายการบญช และหมายเหตประกอบงบการเงน (Accounting Policies & Other Explanatory Notes) องคประกอบของงบการเงน องคประกอบของงบการเงน (The Elements of Financial Statement) หมายถง ประเภทของรายการและเหตการณทางบญชทแสดงไวในงบการเงนตามลกษณะเชงเศรษฐกจองคประกอบของงบการเงนประกอบดวย (1) สนทรพย (2) หนสน (3) สวนของเจาของ (4) รายได และ (5) คาใชจาย (เมธากล เกยรตกระจาย และศลปะพร ศรจนเพชร, 2544: 106) ประเภทขององคประกอบงบการเงน

องคประกอบงบการเงน แบงเปน 2 ประเภทใหญๆ ดงน 1. องคประกอบซงเกยวของโดยตรงกบการวดฐานะการเงนในงบแสดงฐานะการเงน

ไดแก สนทรพย หนสน และสวนของเจาของ 2. องคประกอบซงเกยวของโดยตรงกบการวดผลการด าเนนงานในงบก าไรขาดทน

เบดเสรจ ไดแก รายได และคาใชจาย (นชจร พเชฐกล, 2553: 28)

74

ค ายามขององคประกอบของงบการเงน (จฑามาส ทพยาภรณกล และคณะ, 2537: 8)

แมบทการบญชไดใหค านยามองคประกอบตางๆ ของงบการเงนไว ดงน

1. สนทรพย (Assets) หมายถง ทรพยากรทอยในความควบคมของกจการ ทรพยากรดงกลาว เปนผลของเหตการณในอดต ซงกจการคาดวาจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจจากทรพยากรนนในอนาคต เชน กจการอาจน าเอาสนทรพยไปใชช าระหนสน หรอน าไปแลกกบสนทรพยอน ลกษณะทส าคญของสนทรพยมดงน (เมธากล เกยรตกระจาย และศลปะพร ศรจนเพชร, 2544: 106-107)

1.1 มประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต หมายถง ศกยภาพของสนทรพยในการกอใหเกด

กระแสเงนสดแกกจการทงทางตรงและทางออม อาจอยในรปของการผลต หรอความสามารถในการลดกระแสเงนสดจาย

1.2 กจการไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตจากสนทรพยนน และสนทรพย

ดงกลาวอยในความควบคมของกจการ 1.3 สนทรพยของกจการเปนผลของรายการและเหตการณทางบญชในอดต ซงกจการ

อาจไดสนทรพยมาโดยการซอ แลกเปลยนหรอผลตเอง 1.4 สนทรพยอาจเปนสนทรพยทมตวตน หรอไมมตวตนกได 1.5 กจการไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตจากสนทรพยในหลายลกษณะ เชน

กจการอาจใชสนทรพยหรอน าสนทรพยมาใชรวมกบสนทรพยเพอผลตสนคาหรอใหบรการ หรออาจน าสนทรพยทมอยไปแลกสนทรพยอน หรออาจน าสนทรพยไปช าระหน

1.6 ในการพจารณาวารายการใดเปนสนทรพยตามค านยาม กจการควรใหความสนใจกบ

เนอหาทางเศรษฐกจ ไมใช รปแบบทางกฎหมายแตเพยงอยางเดยว ตวอยางเชน ผเชาจะบนทกสนทรพยตามสญญาเชาในงบดล เนองจากรายการและเหตการณทางบญชทเกดขนเปนไปตามค านยามของสนทรพย กลาวคอ ผเชาไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจจากการใชสนทรพยทเชา ถงแมผ ใหเชายงคงมกรรมสทธตามกฎหมายในสนทรพยทเชากตาม

75

1.7 สนทรพยยงคงเปนของกจการจนกวาจะมการจ าหนาย หรอมเหตการณทท าใหกจการไมไดรบผลปะโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตจากสนทรพยนน

2. หนสน (Liabilities) หมายถง ภาระผกพนในปจจบนของกจการ ภาระผกพนดงกลาวเปนผลของเหตการณในอดต ซงท าการช าระภาระผกพนนนคาดวาจะสงผลใหกจการสญเสยทรพยากรทมประโยชนเชงเศรษฐกจ หนสนมลกษณะส าคญ ดงน (เมธากล เกยรตกระจาย และศลปะพร ศรจนเพชร, 2544: 108-109)

2.1 หนสนเปนผลของ รายการและเหตการณทางบญชในอดต เชน การซอสนคาหรอ

บรการกอใหเกดหนสน (เจาหนการคา) หากกจการไมไดจายช าระลวงหนา

2.2 หนสนตองเปนภาระผกพนในปจจบนของกจการ ซงท าใหกจการมหนาทหรอความรบผดชอบในปจจบนทตองช าระหนสนนน

2.3 รายการหรอเหตการณทางบญชทผกพนกจการไดเกดขนแลว ภาระผกพนมลกษณะ ดงน

ก. ภาระผกพนทมผลบงคบตามกฎหมายเนองจากเปนสญญาผกมด ตวอยางเชน จ านวนเงนคงคางคาสนคาหรอบรการ

ข. ภาระผกพนทเกดจากการด าเนนงานตามปกตจากประเพณการคา หรอจากความ

ตองการทจะรกษาความสมพนธเชงธรกจกบลกคา ตวอยางเชน กจการมภาระผกพนในการแกไขขอบกพรองของสนคาทไดขายไปแลว

ค. ภาระผกพนจากการอนมาน (Constructive Obligation) หมายถง หนสนทเกดจาก

การแลกเปลยนโดยไมมสญญาผกพนตามกฎหมาย จงไมมการบงคบใหช าระไดตามกฎหมาย แตยงมภาระผกพนตามพนฐานของสงคม ภาระผกพนจากการอนมานสามารถอนมานไดจากขอเทจจรงในสถานการณอยางใดอยางหนง มากกวาทจะเกดจากสญญาผกพน ตว อยางเชน กจการผกพนทจะจายโบนสใหพนกงาน หรอใหพนกงานลาหยดพกรอน ทงๆทไมไดก าหนดเปนนโยบาย หรอท าสญญาผกพนกบพนกงาน

76

3. สวนของเจาของ (Equity) หมายถง สวนไดเสยคงเหลอในสนทรพยของกจการหลงจากหกหนสนทงสนออกแลว สวนของเจาของมลกษณะส าคญ ดงน (เมธากล เกยรตกระจาย และศลปะพร ศรจนเพชร, 2544: 110)

3.1 สวนของเจาของ คอ ผลตางระหวาง สนทรพยทงสนกบหนสนทงสนหรอ เรยกวา “สนทรพยสทธ”

3.2 สวนของเจาของ มลกษณะแตกตางกนตามประเ ภทของธรกจ ตวอยางเชน สวนของ

เจาของ กจการเจาของคนเดยว ประกอบดวย บญชทน และบญชถอนใชสวนตว สวนของเจาของหางหนสวนประกอบดวย บญชทนของผเปนหนสวน และบญชเดนสะพด ในขณะทสวนของเจาของของบรษทจ ากดประกอบดวย ทนเรอนหน สวนเกนมล คาหน สวนเกนทนจากการตราคาสนทรพย ส ารองตามกฎหมาย และก าไรสะสม เปนตน

3.3 เนองจากสวนของเจาของ ถอเปนสวยไดเสยคงเหลอในสนทรพยหลงจากหกหนสนทงสนออกแลว สวนของเจาของทงหมดในงบดลจงขนอยกบการวดมลคาของสนทรพยและหนสน

4. รายได (Income) หมายถง การเพมขนของประโยชนเชงเศรษฐกจในรอบระยะเวลาบญชใน รปกระแสเขา หรอการเพมคาของสนทรพย หรอการลดลงของหนสนอนสงผลใหสวนของเจาของ เพมขน ทงนไมรวมถงเงนทนทไดรบจากผมสวนรวมในสวนของเจาของ ซงครอบคลมถ งรายไดดงตอไปน

- รายไดทเกดจากการด าเนนกจกรรมตามปกตของกจการ ไดแก รายไดจากการขาย

รายไดเงนปนผล รายไดคาธรรมเนยม เปนตน - รายการก าไรทอาจเกดจากกจกรรมตามปกตของกจการหรอไมกได เชน รายการก าไร

จากการขายสนทรพยระยะยาว - รายการก าไรท ยงไมเกดขน เชน รายการก าไรจากการตราคาของสนทรพยระยะยาว

เพมขน

77

จากค านยามขางตน รายไดมลกษณะส าคญ ดงน (เมธากล เกยรตกระจาย และศลปะพร ศรจนเพชร, 2544: 110-111)

4.1 กจการอาจไดรบรายไดในรปของเงนสด สทธเรยกรองทมตอลกคา หรอมลคาทเพมขนของผลตภณฑอนเนองมาจากการผลต

4.2 รายได ตามค านยามรวมถง รายการก าไร และรายไดทเกดจากการด าเนนกจการ

ตามปกตของกจการ เชน รายไดจากการขาย ดอกเบยรบ รายไดคาบรการ รายไดเงนปนผล รายไดคาเชา เปนตน

4.3 รายการก าไร หมายถง รายกา รทเปนไปตามค านยามของรายได และอาจเกดจากกจกรรมตามปกตของกจการหรอไมกได เชน รายการก าไรจากอตราแลกเปลยนเนองจากรายการก าไรแสดงถงการเพมขนของประโยชนเชงเศรษฐกจ รายการก าไรจงมลกษณะแตกตางจากรายได แมบทบญชจงไมถอรายการก าไรเปนองคประกอบแยกตางหาก

4.4 รายการและเหตการณทางบญชทกอใหเกดรายได อาจเกดขนไดหลายรปแบบ ทงน

ขนอยกบการด าเนนงานของกจการและวธการรบรรายได เชน รายไดจากการขาย รายไดดอกเบย รายไดเงนปนผล รายไดจากสญญากอสราง เปนตน

5. คาใชจาย (Expense) หมายถง การลดลงของประโยชนเชงเศรษฐกจในรอบระยะเวลาบญชในรปกระแสออก หรอการลดคาของสนทรพย หรอการเพมขนของหนสน อนสงผลใหสวนของเจาของลดลงทงนไมรวมถง การแบงปนสวนทนใหกบผมสวนรวมในสวนของเจาของ ซงอาจครอบคลมถงคาใชจายดงตอไปน

- คาใชจายทเกดจาก การด าเนนกจกรรมตามปกตของกจการ เชน ตนทนขาย คาเสอมราคา ราคาของสนทรพย

- รายการขาดทนทอาจเกดขนจากกจกรรมตามปกตของกจการหรอไมกได เชน

รายการขาดทนจากการขายสนทรพย รายการขาดทนทเกดจากภยธรรมชาต

78

- รายการขาดทนทยงไมเกดขน เชน รายการขาดทนจากอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ

จากค านยามขางตน คาใชจายมลกษณะส าคญ ดงน (เมธากล เกยรตกระจาย และศลปะพร ศรจนเพชร, 2544: 111)

5.1 คาใชจายตามค านยาม รวมถง รายการขาดทนและคาใชจายทเก ดขนจากการด าเนน

กจกรรมตามปกตของกจการ เชน ตนทนขาย ตนทนการใหบรการ คาเสอมราคา ดอกเบยจาย เงนเดอน คาเชา เปนตน

5.2 คาใชจายมกอยในรปกระแสออกหรอการเสอมคาของสนทรพย เชน คาเสอมราคา

5.3 รายการขาดทน หมายถง รายการทเปนไปตามค านยามขอ งคาใชจายอาจเกดจาก

กจกรรมตามปกตหรอไมกได รายการขาดทนแสดงถงการลดลงของประโยชนเชงเศรษฐกจ เชน รายการขาดทนจากการดอยคาของสนทรพย เปนตน

5.4 ค านยามของคาใชจายรวมถง รายการขาดทนทยงไมเกดขน เชน รายการขาดทนจาก

อตราแลกเปลยน เปนตน การรบรองคประกอบของงบการเงน

ตามแมบทการบญชการรบรรายการ หมายถง การรวมรายการเขาเปนสวนหนงของงบแสดงฐานะการเงน และงบก าไรขาดทน หากรายการนนเปนไปตามค านยามขององคประกอบของงบการเงนและเขาหลกเกณฑการรบรรายการ รายการทเปนไปตามค านยามขององค ประกอบใหรบรรายการทเขาเงอนไข ดงตอไปน (ศศวมล มอ าพล, 2551: 15)

1. มความเปนไปไดคอนขางแนทกจการจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตของ

รายการดงกลาว (The Probability of Future Economic Benefit) โดยเงอนไขขอแรกของการรบรองคประกอบของงบ การเงนนนจะใช ความนาจะเปนในการพจารณาระดบความแนนอนทประโยชนเชงเศรษฐกจ ในอนาคตของรายการจะเขาหรอออกจากกจการโดยทวไปจะก าหนด

79

ความเปนไปไดโดยอาศย หลกฐานทมอยในขณะจดท างบการเงน ส าหรบความเปนไปไดคอนขางแนนนไดแบงเปน 3 ระดบ ดงน คอ

1. ความเปนไปไดคอนขางแน (Probable)

2. ความเปนไปไดนาจะมอย (Reasonably Possible)

3. ความเปนไปไดไมนาจะมอย (Remote)

2. รายการดงกลาวมราคาทนหรอมลคาทสามารถวดไดอยางนาเชอถอ (Reliability of Measurement) ในเกณฑขอ 2 ของการรบรองคประกอบของงบการเงนนนคอการวดมลคารายการไดอยางนาเชอถอถงแมวารายการบางรายการจะวดมลคามาจากการประมาณกตาม ถาการประมาณการเปนไปอยางสมเหตสมผลไมท าใหงบการเงนขาดความนาเชอถอกสามารถจดไดวารายการมราคาทนหรอมลคาทสามารถวดไดอยางนาเชอถอ

ถารายการนนเปนไปตามค านยามองคของประกอบ แตไมเขาเกณฑการรบรทงสองขอ

กจการควรเปดเผยรายการนนไวในหมายเหตประกอบงบการเงน หรอค าอธบายเพมเตม อยางไรกตามรายการทไมเขาเกณฑการรบรในเวลาหนงอาจเปลยนไปเมอสถานการณเปลยนไป

กจการตองรบรรายการในงบการเงน หากรายการนนเปนไปตามค านยามและเขาเงอนไขการรบรรายการทกขอ หากกจการไมรบรรายการดงกลาว แมบทการบญชถอวาการละเลยนนเปนขอผดพลาดทไมอาจแกไขไดดวยการเปดเผยขอมลในหมายเหตประกอบงบการเงนหรอ ค าอธบายเพมเตม (นชจร พเชฐกล, 2553: 30)

ส าหรบการรบรรายการ สนทรพย หนสน รายได และคาใชจายนนมขอควรค านงถงเพมเตมดงน (ศศวมล มอ าพล, 2551: 15-16)

1. การรบรสนทรพยนนกจการตองไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจจากรายจายทเกดขน

เกนกวารอบระยะเวลาบญชทเกดรายจายนน หากไมไดรบประโยชนเกนกวารอบระยะเวลาบญชทเกดรายจายแลวตองรบรเปนคาใชจายในงบก าไรขาดทน

80

2. การรบรหนสนในงบดลเมอมความเปนไปไดคอนขางแนทประโยชนเชงเศรษฐกจของทรพยากรจะออกจากกจการเพอช าระภา ระผกพนในปจจบน และภาระผกพนทตองช าระนนตองสามารถวดมลคาไดอยางนาเชอถอ นอกจากนกจการยงตองค านงเพมเตมวา กจการตองไมรบรภาระผกพนเปนหนสนในงบดล ถาคสญญาของกจการไมไดปฏบตตามภาระผกพนในสญญานน

3. การรบรรายไดในงบก าไรขาดทนนนจะรบรเมอประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต

เพมขนซงอาจเนองมาจากการเพมขนของสนทรพยหรอการลดลงของหนสน รวมทงกจการตองสามารถวดมลคาของประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตไดอยางนาเชอถอ เชน การรบรรายไดจากการขาย การลดลงของคาเชารบลวงหนา

4. การรบรคาใชจายในงบก าไรขาดทนนนจะรบรเมอประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต

ลดลงของสนทรพย หรอการเพมของหนสน รวมทงกจการสามารถวดของประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตไดอยางนาเชอถอ เชน การรบรรายการคาใชจายคาน าคาไฟฟาโดยการตงรายการคาน าคาไฟฟาคางจาย การลดลงของรายการคาโฆษณาจายลวงหนา

5. ในการรบรคาใชจายในงบก าไรขาดทนตองค านงถงเกณฑการจบครายไดและ

คาใชจาย (Matching Concept) โดยความหมายแลวเกณฑการจบครายไดและคาใชจายเปนความสมพนธของรา ยการตนทนทเกดขนกบรายไดโดยกจการตองรบรรายได และควรรบรคาใชจายทเกดขนจากการกอใหเกดรายไดจ านวนนนพรอมกนในงวดบญชเดยวกน หรออาจกลาวไดวา กจการควรตองรบรรายไดพรอมกบคาใชจายทเกดขนจากรายการหรอเหตการณทางบญชเดยวกน แตอยางไรกตามกตองค านงถงเสมอวาการรบรรายการไดนนตองเขานยามของรายการตางๆ ในองคประกอบของงบการเงนดวยไมใชจะค านงเฉพาะเกณฑการจบครายไดและคาใชจายเทานน

6. การรบรคาใชจายในงบก าไรขาดทนนนจะเกดขนไดเมอสนทรพยในงบดลนนไมกอใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตอกตอไปแลว กตองกลบรายการมาบนทกเปนคาใชจาย ทนท

7. กจการตองรบรคาใชจายในงบก าไรขาดทนทนทเมอกจการตองรบรหนสนโดยไมม

การรบรสนทรพยในงบการเงน เชน รายการการรบรหนสนทเกดจากการรบประกนสนคา

81

ตามทไดกลาวมาแลววาองคประกอบของงบการเงนนนเมอตรงตามค านยามแลวจะรบรเปนองคประกอบในงบการเงนไดนนตองเขาเกณฑ 2 ขอ คอ 1) มความเปนไปไดคอนขางแนทกจการจะไดรบหรอสญเสยประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตจากรายการดงกลาว 2) รายการดงกลาวมราคาทนหรอมลคาทสามารถวดไดอยางนาเชอถอ การวดมลคาองคประกอบของงบการเงน นชจร พเชฐกล (2553: 30) การวดมลคา หมายถง การก าหนดจ านวนทเปนตวเงนเพอรบรองคประกอบของงบการเงนในงบแสดงฐานะการเงน และงบก าไรขาดทนขาดทนเบดเสรจ ซงอาจเปนราคาทนเดม (Historical Cost) หรอราคาทนปจจบน (Current Cost) หรอมลคาทจะไดรบหรอมลคาทตองจายคน (Realizable or Settlement Value) หรอมลคาปจจบน (Present Value) รายละเอยดมดงน (ศศวมล มอ าพล, 2551: 16)

1. ราคาทนเดม (Historical Cost) ในแมบทการบญชของสภาวชาชพบญชยอหนาท 100 ไดใหความหมายของราคาทนเดม

ดงน “ราคาทนเดม หมายถง การบนทกสนทรพยดวยจ านวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทจาย หรอดวยมลคายตธรรมของสงทน าไปแลกสนทรพย ณ เวลาทไดมาซงสนทรพยนน และการบนทกหนสนดวยจ านวนเงนทไดรบจากการกอภาระผกพนหรอดวยจ านวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทคา ดวาจะตองจายเพอช าระหนสนทเกดจากการด าเนนงานตามปกตของกจการ เชน ภาษเงนได”

2. ราคาทนปจจบน (Current Cost)

ในแมบทการบญชของสภาวชาชพบญชยอหนาท 100 ไดใหความหมายของราคาทน

ปจจบนดงน “ราคาทนปจจบน หมายถง การแสดงสนทรพยดวยจ านวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทตองจายในขณะนนเพอใหไดมาซงสนทรพยชนดเดยวกน และการแสดงหนสนดวยจ านวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทตองใชช าระภาระผกพนในขณะนนโดยไมตองคดลด”

3. มลคาทจะไดรบ (Realizable Value)

82

ในแมบทการบญชของสภาวชาชพบญชยอหนาท 100 ไดใหความหมายของมลคาทจะไดรบดงน “มลคาทจะไดรบ หมายถง การแสดงสนทรพยดวยจ านวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทจะไดมาในขณะนนหากกจการจ าหนายสนทรพยโดยเปนไปตามปกตของการด าเนนงาน และการแสดงหนสนดวยมลคาทจะตองจายจายคน หรอดวยจ านวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทคาดวาจะตองจายเพอช าระหนสนทเกดจากการด าเนนงานตามปกตโดยไมตองคดลด”

4. มลคาปจจบน (Present Value) ในแมบทการบญชของสภาวชาชพบญชยอหนาท 100 ไดใหความหมายของมลคาปจจบน

ดงน “มลคาปจจบน หมายถง การแสดงสนทรพยดวยมลคาปจจบนของกระแสเงนสดรบสทธในอนาคตซงคาดวาจะไดรบจากสนทรพยนนในการด าเนนงานตามปกตของกจการ และการแสดงหนสนดวยมลคาปจจบนของกระแสเงนสดจายสทธซงคาดวาจะตองจ ายช าระหนสนในการด าเนนงานตามปกตของกจการ” ผใชงบการเงน

ผใชงบการเงนประกอบดวยบคคลหลายฝายทสนใจในกจการ ขอมลทางการบญชทปรากฏ ในงบการเงนควรใหขอมลเกยวกบประสทธภาพในการด าเนนงาน ผลตอบแทนจากการลงทน สภาพคลอง ความสามารถในการช าระหน เปนตน ผใชใชขอมลทางการบญชในการตดสนใจเชงเศรษฐกจเพอตอบสนองความตองการทแตกตางกน ดงน (เมธากล เกยรตกระจาย และศลปะพร ศรจนเพชร, 2554: 96-97)

1. ผบรหารของกจการ ตองการขอมลทางการบญชเพอประโยชนในการวางแผ นควบคม และตดสนใจเชงเศรษฐกจ ขอมลดงกลาวอาจไดมาจากรายงานภายใน หรอรายงานเพอการจดการ (Management Report)

2. ผลงทน ผลงทนในทน รวมถงผลงทนในปจจบนและผทอาจตดสนใจลงทนในอนาคตผลงทนตองการทราบขอมล เพอประเมนความเสยงและผลตอบแท นจากการลงทน ซงจะชวยในการพจารณาตดสนใจซอขายหรอถอเงนลงทนนนตอไป

83

3. ผใหกและเจาหน ตองการขอมลเกยวกบทรพยากรทางเศรษฐกจเพอใหทราบถงความมนคงทางการเงน สภาพคลองและความสามารถของกจการในการช าระหน

4. ลกจางหรอกลมตวแทน ลกจางหรอก ลมตวแทน เชน สหภาพแรงงานตองการขอมลเกยวกบความมนคงและความสามารถในการท าก าไรของนายจาง เพอชวยประเมนความสามารถของกจการในการจายคาตอบแทน

5. ลกคา ตองการขอมลเกยวกบการด าเนนงานตอเนองของกจการ โดยเฉพาะกรณทตองพงพากจการหรอตองการมความสมพนธอนยาวนานกบกจการ

6. รฐบาลและหนวยงานราชการ ตองการขอมลเกยวกบการด าเนนงานของกจการเพอชวยในการจดสรรทรพยากร การก าหนดนโยบายภาษอากร และการก ากบดแล

7. ผขายสนคา และเจาหนอน ตองการขอมลเพอจะตดสนใจวา เมอหนนนครบก าหนดจะไดรบการช าระ

8. สาธารณชน ตองการทราบแนวโนมของกจการทอาจจะประสอบความส าเรจในการด าเนนกจการทสงผลกระทบตอสาธารณชน (สมเดช โรจนครเสถยร และคณะ, 2549: 162)

การปฏบตงานของผสอบบญช

1. การปฏบตงานของผสอบบญชในการตรวจสอบงบการเงนประจ าป การตรวจสอบงบการเงน ประจ าป มวตถประสงคเพอใหไดมาซงหลกฐานการสอบบญชท

เหมาะสมอยางเพยงพอเกยวกบการปฏบตตามขอก าหนดของกฎหมายและขอบงคบททราบโดยทวไป วามผลกระทบโดยตรงตอการก าหนดจ านวนเงนและการเปดเผยขอมลทมสาระส าคญในงบการเงน

ในการปฏบตงานตรวจสอบงบการเงน สภาวชาชพในพระบรมราชปถมภก าหนดใหผสอบ

บญชตองมความเขาใจในกจการและสภาพแวดลอมของกจการ ประกอบดวย กรอบของกฎหมาย

84

และขอบงคบทใชส าหรบกจการและอตสาหกรรมหรอภาคธรกจทกจการประกอบธรกจอย รวมถงวธการทกจการจะปฏบ ตตามกรอบของกฎหมายและขอบงคบนน โดยผสอบบญชตองปฏบตตามวธการตรวจสอบ เชน การสอบถามผบรหารและผมหนาทในการก ากบดแลวากจการปฏบตตามกฎหมายและขอบงคบดงกลาวหรอไม ทงน เพอชวยใหพบการปฏบตตามกฎหมายและขอบงคบอนทอาจมผลกระทบ อยางเปนสาระส าคญตองบการเงน ในระหวางการตรวจสอบ ผสอบบญชตองตระหนกอยเสมอถงความเปนไปไดทวธการตรวจสอบอนทใช ซงอาจท าใหผสอบบญชพบหรอสงสยวามการไมปฏบตตามกฎหมายและขอบงคบได หลงจากท าการตรวจสอบงบการเงนของกจการแลว หากผสอบบญชสงสยวาอาจมการไมปฏบตตามกฎหมายและขอบงคบ ผสอบบญชตองหารอเรองดงกลาวกบผบรหารและผมหนาทในการก ากบดแล (ในกรณทเหมาะสม ) หากผบรหารหรอผมหนาทในการก ากบดแลไมใหขอมลทเพยงพอเพอสนบสนนวากจการไดปฏบต ตามกฎหมายและขอบงคบ และผสอบบญชเหนวาการไมปฏบตตามกฎหมายและขอบงคบดงกลาวอาจมผลกระทบอยางเปนสาระส าคญตองบการเงน ผสอบบญชตองพจารณาถงความจ าเปนในการขอค าแนะน าทางกฎหมาย ดงนน หากผสอบบญชสรปวาการไมปฏบตตามกฎหมายและขอบงคบมผลกระทบอยางเปนสาระส าคญตองบการเงน และการไมปฏบตตามนนไมไดสะทอนในงบการเงนอยางเพยงพอผสอบบญชตองแสดงความเหนอยางมเงอนไข หรอแสดงความเหนวางบการเงนไมถกตองตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 705 เรอง การแสดงความเหนแบบทเปลยนแปลงไปในรายงานของผสอบบญชรบอนญาต แตหากผสอบบญชถกจ ากดขอบเขตการตรวจสอบโดยผบรหารหรอผมหนาทในการก ากบดแลในการไดมาซงหลกฐานการสอบบญชทเหมาะสมอยางเพยงพอเพอประเมนวาการไมปฏบตตามกฎหมายและขอบงคบทอาจมสาระส าคญตองบการเงนไดเกดขนหรออาจเกดขนหรอไม ผสอบบญชตองแสดงความเหนอยางมเงอนไขหรอไมแสดงความเหนตองบการเงนเนองจากการถกจ ากดขอบเขตการตรวจสอบ ตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 705 เรอง การแสดงความเหนแบบทเปลยนแปลงไปในรายงานของผสอบบญชรบอนญาต ดวยเชนกน

2. การปฏบตงานของผสอบบญชในการตรวจสอบงบการเงนระหวางกาล

การสอบทานขอมลทางการเงนระหวางกาล มวตถประสงคเพอใหผสอบบญชสามารถให

ขอสรปจากการสอบทานวาผสอบบญชไดพบสงทเปนเหตใหผสอบบญชเชอวาขอมลทางการเงนระหวางกาลไมไดจดท าขนตามแมบทการรายงานทางการเงนทเกยวของในสาระส าคญ ผสอบบญชใชวธการสอบถามและการวเคราะหเปรยบเทยบรวมถงวธการสอบทานอน เพอลดความเสยงในการ

85

ใหขอสรปอยางไมเหมาะสมใหอยในระดบพอประมาณ ในกรณทขอมลทางการเงนระหวางกาลแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญ

การสอบทานมความแตกตางจากการตรวจสอบ เนองจากการสอบทานไมไดออกแบบมาเพอใหไดรบความเชอมนอยางสมเหตสมผลวาขอมลทางการเงนระหวางกาลไมมขอมลทขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญ การสอบทานประกอบดวยการใชวธการสอบถามบคลากรซงสวนใหญเปนผรบผดชอบดานการเงนและบญช และการใชวธการวเคราะหเปรยบเทยบและวธการสอบทานอน การสอบทานอาจท าใหผสอบบญชพบเหตทมนยส าคญซงมผลกระทบตอขอมลทางการเงนระหวางกาล แตไมสามารถไดมาซงหลกฐานทงหมดตามทตองการส าหรบการตรวจสอบงบการเงน

ผสอบบญชซง รบงานสอบทานขอมลทางการเงนระหวางกาลตองปฏบตตามมาตรฐาน

งานสอบทานรหส 2410 “การสอบทานขอมลทางการเงนระหวางกาลโดยผสอบบญชรบอนญาตของกจการ ” ซงผสอบบญชตองมความเขาใจกจการและสภาพแวดลอมของกจการรวมทงการควบคมภายในของกจการจากการปฏบตงานตร วจสอบงบการเงนประจ าป ความเขาใจเหลานจะไดรบการปรบปรงใหเปนปจจบน โดยผานการสอบถามในระหวางการปฏบตงานสอบทานและชวยผสอบบญชในการมงเนนเรองทจะท าการสอบถามและการวเคราะหเปรยบเทยบและวธการสอบทานอนทจะน ามาใช ผประกอบวชาชพสอบบญชท รบงานสอบทานขอมลทางการเงนระหวางกาลและไมใชผสอบบญชรบอนญาตของกจการควรปฏบตงานสอบทานตามมาตรฐานงานสอบทาน รหส 2400 “งานการสอบทานงบการเงน ” เนองจากโดยปกตแลว ผประกอบวชาชพดงกลาว ไมมความเขาใจกจการและสภาพแวดลอมของกจการรวมทงการควบคมภายในของกจการเชนเดยวกบผสอบบญชรบอนญาตของกจการ ดงนน ผประกอบวชาชพดงกลาวจงจ าเปนตองใชการสอบถามและวธการสอบทานทแตกตางออกไปเพอใหบรรลวตถประสงคของการสอบทาน อยางไรกตาม ผสอบบญชและผประกอบวชาชพควรจะน ามาตรฐานงานสอบทานไปประยกตใชโดยดดแปลงใหเหมาะสมตามสถานการณในกรณทผสอบบญชของกจการรบผดชอบงานสอบทานขอมลทางการเงนในอดตอนนอกเหนอจากขอมลทางการเงนระหวางกาลของลกคา

โดยทวไป ผสอบบญชตองปฏบตตามขอก าหนดดานจรรยาบรรณทเกยวของกบการตรวจสอบงบการเงนประจ าปของกจการ ขอก าหนดดานจรรยาบรรณเหลานจะก ากบความรบผดชอบของของผสอบบญชในดานตาง ๆ ไดแก ความเปนอสระ ความซอสตยสจรต ความเทยง

86

ธรรม ความรความสามารถทางวชาชพและความระมดระวงรอบคอบ การรกษาความลบ การปฏบตตนเยยงผประกอบวชาชพ และมาตรฐานในการปฏบตงาน ในการปฏบตงานผสอบบญชตองวางแผนและปฏบตงานสอบทานโดยใชวจารณญาณในการสงเกตและสงสยเยยงผประกอบวชาชพ โดยค านงถงสถานการณทอาจมอย อนเปนเหตใหขอมลทางการเงนระหวางกาลตองมการปรบปรงอยางเปนสาระส าคญ เพอใหเปนไปตามแมบทการรายงานทางการเงนทเกยวของในสาระส าคญ การสอบทานขอมลทางการเงนระหวางกาล ผสอบบญชตองไดมาซงความเขาใจกจการและสภาพแวดลอมของกจการรวมทงการควบคม ภายในของกจการ ทงทเกยวของกบการจดท าขอมลทางการเงนประจ าป และระหวางกาลอยางเพยงพอทจะวางแผนและปฏบตงาน เพอสามารถทจะระบถงประเภทของการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญทอาจเปนไปได รวมทงพจารณาถงโอกาสทเหตการณดงกลาว จะเกดขน และเลอกค าถาม วธการวเคราะหเปรยบเทยบ และวธการสอบทานอนซงจะท าใหผสอบบญชสามารถน าเสนอรายงานไดวาผสอบบญชไดพบสงทเปนเหตใหผสอบบญชเชอวาขอมลทางการเงนระหวางกาลไมไดจดท าขนตามแมบทการรายงานทางการเงนทเกยวของในสาระส าคญหรอไม

ในการปรบปรงความเขาใจกจการและสภาพแวดลอมของกจการรวมทงการควบคมภายในของกจการทมอยเดมใหเปนปจจบนของผสอบบญช จะใชวธการดงตอไปน

2.1 อานเอกสารหลกฐานการตรวจสอบของปกอนและการสอบทานงวดบญชระหวางกาลงวดกอนของปปจจบนแล ะงวดบญชระหวางกาลเดยวกนของปกอนตามขอบเขตเทาทจ าเปน เพอใหผสอบบญชสามารถระบประเดนทอาจมผลกระทบตอขอมลทางการเงนระหวางกาลงวดปจจบน

2.2 พจารณาความเสยงทมนยส าคญรวมถงความเสยงทผบรหารจะแทรกแซงการควบคมซง

ระบไดในการตรวจสอบงบการเงนปกอน

2.3 อานขอมลทางการเงนประจ าปลาสดและขอมลทางการเงนระหวางกาลของงวดบญชกอน ทสามารถน ามาเปรยบเทยบได

87

2.4 พจารณาความมสาระส าคญโดยอางองก บแมบทการรายงานทางการเงนทเกยวของกบขอมลทางการเงนระหวางกาล เพอชวยในการก าหนดลกษณะและขอบเขตของวธการทจะใชในการปฏบตงานและประเมนผลกระทบของการแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรง

2.5 พจารณาประเดนทางการบญชและการรายงานทางการเงนทมนยส าคญซงอาจม

ความส าคญอยางตอเนอง เชน ขอบกพรองของการควบคมภายในทมนยส าคญ เปนตน

2.6 พจารณาผลของการปฏบตงานตรวจสอบส าหรบงบการเงนประจ าปปจจบน

2.7 พจารณาผลของการปฏบตงานตรวจสอบภายใน และการ ด าเนนการของผบรหารในภายหลง

2.8 สอบถามผบรหารเกยวกบผลการประเมนโดยผบรหารเกยวกบความเสยงทขอมลทาง

การเงนระหวางกาลอาจแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญอนเนองมาจากการทจรต

2.9 สอบถามผบรหารเกยวกบผลกระทบของการเปลยนแปลงกจกรรมทางธรกจของกจการ

2.10 สอบถามผบรหารเกยวกบการเปลยนแปลงการควบคมภายในทมนยส าคญและผลกระทบทอาจเกดขนจากการเปลยนแปลงดงกลาวตอการจดท าขอมลทางการเงนระหวางกาล

2.11 สอบถามผบรหารเกยวกบกระบวนการจดท าขอมลทางการเงนระหวางกาลและความ

เชอถอไดของการบนทกทางบญชทตรงกบหรอกระทบยอดไดกบขอมลทางการเงนระหวางกาลนน ขอสรปเกยวกบผสอบบญชตองบการเงนระหวางกาล

1. ขอบเขตการท างานของผสอบบญชทมตองบการเงนประจ าป และงบการเงนระหวางกาลจะแตกตางกน

2. การตรวจสอบงบการเงนประจ าปนน ผสอบบญชจะใหความเชอมน แตไมถงเปนขอยต

และรายงานเกยวกบสงทผบรหารใหการรบรองในรปแบบทเปนการแสดงความเหน

88

3. การสอบทานงบการเงนระหวางกาลนน ผสอบบญชจะใหความเชอมนพอประมาณ และรายงานเกยวกบสงทผบรหารใหการรบรองในรปแบบทไมเปนการแสดงความเหน

4. วตถประสงคของการสอบทาน ผสอบบญชจะระบวาไดพบสงใดหรอไมซงเปนเหตใหเชอ

วางบการเงนไมไดจดท าขนตามแมบทการบญชในสาระส าคญ

5. วธการสอบทาน ใชวธการทไมสามารถไดหลกฐานทงหมดทจ าเปนในการตรวจสอบ

6. วธการในการสอบทา นจะแตกตางจากการตรวจสอบ การสอบทานไมท าใหไดมาซงหลกฐานทงหมดทจ าเปนเชนเดยวกบการตรวจสอบ

7. ผสอบบญชทตรวจสอบหรอสอบทานงบการเงนจะตองไดรบความเหนชอบจากส านกงาน

คณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

8. จะตองมการหมนเวยนผสอบบญชทตรวจสอบหรอสอบทานงบการเงน ทก 5 รอบปบญช

แนวคดเกยวกบการเปดเผยขอมล ความหมายการเปดเผยขอมล

ศตวรรษ บญโกย (2549: 15) ใหความหมายของการเปดเผยขอมลไววา รปแบบการแสดง

นโยบายการบญช เกณฑการวดมลคารายการและเหตการณทางการบญช และการแสดงขอมลเพมเตมในหมายเหตประกอบงบการเงน ซงสอดคลองกบ เมธากล เกยรตกระจายและศลปะพร ศรจนเพชร (2544: 10) ทไดใหความหมายไววา เปนการรวมถงการแสดงรปแบบ การจดรายการ ค าอธบาย ค าศพททใช เกณฑทใชในการค านวณและรายละเอยดเพอชวยใหตความหมายงบการเงนไดดขน

นอกจากนยงมผใหความหมายของการเปดเผยขอมลวา (ขนตยา ถมวฒนศลป , 2546: 9) การเปดเผยข อมล คอ กระบวนการของรายงาน หรอการน าเสนอขอมลทแสดงถงผลกระทบทางการเงน โดยการจดประเภทของรายการและเหตการณทางการบญชตามลกษณะทางเศรษฐกจ

89

เพอใหผใชงบการเงนไดรบขอมลทมคณภาพ งบการเงนจงสะทอนถงผลการบรหารของฝายงานบรหารหรอความรบผดชอบของฝายบรหาร

จากความหมายขางตนสามารถสรปไดวาการเปดเผยขอมล หมายถง การแสดงรปแบบของนโยบายการบญช เกณฑในการวดมลคา การจดท ารายการ ค าอธบายตางๆ เพอใหผใชงบการเงนสามารถท าความเขาใจในขอมลทน าเสนอไดดขน และเพอใหงบการเงนมลกษณะเชงคณภาพทด วตถประสงคของการเปดเผยขอมล

โชตญาณ หตะพงศ (2549: 11) กลาววา การเปดเผยขอมลทดเปนปจจยหนงทจะกอใหเกดการก ากบดแลทดซงมความจ าเปนอยางยงตอบรษททท าใหบรษทสามารถจะด าเนนกจการตอไปอยางตอเนอง เนองจากการเปดเผยขอมลทดเปนการสรางความโปรงใสและความถกตองของขอมลเกยวกบการด าเนนงานของบรษทซงสงผลใหผลงทนไมวาจะเปนผ ลงทนในประเทศหรอตางประเทศสนใจทจะเขารวมลงทนในบรษทขนไปเรอยๆ เพราะผลงทนเหลานนมความมนใจในการด าเนนธรกจของบรษทแล ะเชอมนวาจะไดรบสทธและผลประโยชนของตนเทาทควรจะไดรบอยางเหมาะสม นอกจากน ผถอหนของบรษทยงมความเชอมนในการบรหารงานภายในบรษททสจรตและมความเทยงธรรมอกดวย

ดงนน วตถประสงคหลกของการเปดเผยขอมล คอ (เมธากล เกยรตกระจายแ ละศลปพร ศรจนเพชร , 2544: 10) เพอใหผใชงบการเงนเขาใจในขอมลทน าเสนอและชวยใหงบการเงนมลกษณะเชงคณภาพ (ซงไดแก ความเขาใจได ความเกยวของกบการตดสนใจ ความเชอถอไดและการเปรยบเทยบกนได ) กจการจงควรเปดเผยขอมลทจ าเปนซงจะเปน การปองกนไมใหผใชงบการเงนเขาใจผด และเปนการใหขอมลทถกตองตามควร สมบรณ และเพยงพอ การเปดเผยขอมลจะชวยใหผใชงบการเงนสามารถน าขอมลทางการบญชของกจการหนงไปเปรยบเทยบกบอกกจการหนง หรอ เปรยบเทยบกบขอมลของกจการเดยวกนในแตละง วดบญชได หลกการทส าคญของการเปดเผยขอมล คอ กจการควรเปดเผยขอมล หากการเปดเผยนนจะชวยอธบายถงฐานะการเงน ผลการด าเนนงานและกระแสเงนสดของกจการในระหวางงวดได อยางไรกตาม ขอมลดงกลาวตองไมเปนขอมลทเปดเผยแลวท าใหกจการเสยหาย

90

ความส าคญของการเปดเผยขอมล (อลศรา ผลาวรรณ, 2547: 8)

เนองจากความสมพนธระหวางผถอหนกบบรษททอยในตลาดทนโดยทวไปนน มกเปนความสมพนธในลกษณะของการเปนตวการ – ตวแทน กลาวคอ นกลงทนหรอผถอหนซงเปนตวการมกจะมการกระจายเงนลงทนเขาไปในหลายๆ บรษท เพอเปนการกระจายความเสยงทเกดจากการพงพงผลการด าเนนงานของบรษทใดบรษทหนงเพยงบรษทเดยว ท าใหไมสามารถเขาไปบรหารงานในบรษททตนเปนเจาของไดทกบรษท จงมกา รแตงตงและมอบอ านาจการตดสนใจใหบคคลกลมหนง ซงเปนตวแทน คอ ผบรหารหรอผจดการบรษท โดยผถอหนหรอตวการจะสามารถทราบผลการด าเนนงานและฐานะการเงนรวมถงปญหาหรอเหตการณตางๆ ทเกดขนในบรษททตนมสวนเปนเจาของผานทางการเปดเผยขอมลในแหลงตางๆ ทผจดการบรษทหรอตวแทนจดท าขน ดงนน การเปดเผยขอมลจงมความส าคญตอผถอหนอยางยง ในการทจะไดรบขอมลทส าคญอยางเหมาะสมและทนเวลา ไมวาจะเปนขาวดหรอขาวรายทอาจมผลกระทบตอการตดสนใจใดของผถอหน รวมถงกลมผมสวนไดเสยอนๆ ดวย ขอมลทควรเปดเผย

งบการเงนตองแสดงฐานะการเงน ผลการด าเนนงานและกระแสเงนสดของกจการโดยถกตองตามทควร งบการเงนจะแสดงขอมลโดยถกตองตามควรเมอกจการน ามาตรฐานการบญชมาปฏบตอยางเหมาะสมพรอมกบการเปดเผยขอมลทจ าเปน ขอมลทควรเปดเผยไดแก

1. ขอมลทวไป เกณฑในการเปดเผยขอมลมดงน

1.1 กจการควรเปดเผยขอมลทมนยส าคญทจ าเปนเพอใหงบการเงนมความชดเจนและเขาใจได ขอมลจะถอวามนยส าคญหากการไมแสดงขอมลในงบการเงนมอทธพลตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจกบผใช กลาวคอ การไมแสดงรายการหรอเปดเผยขอมลทมนยส าคญจะสงผลใหการตดสนใจเชงเศรษฐกจผดพลาดได กจการควรใชความมนยส าคญเปนเกณฑพจารณาวารายการใดตองเปดเผยตามทมาตรฐานการบญชก าหนดไว และกจการไมจ าเปนตองเปดเผยรายการทไมมนยส าคญ

91

1.2 กจการควรแ สดงรายการทมนยส าคญแตละรายการ เปนรายการแยกตางหากในงบการเงน สวนรายการทไมมนยส าคญควรน าไปรวมกบรายการทมลกษณะคลายคลงกนหรอมหนาทแบบเดยวกนโดยไมจ าเปนตองแยกแสดง เชน รายการก าไร (ขาดทน)จากอตราแลกเปลยน อาจจะแสดงรวมกบรายการก าไร(ขาดทน)ทเกดจากเครองมอทางการเงน

1.3 กจการควรแสดงสวนประกอบแตละสวนของงบการเงน เชน ชอของกจการทเสนอรายงาน การระบวางบการเงนนนเปนงบการเงนเดยวหรองบการเงนรวม วนทในงบดลหรอรอบระยะเวลาของงบการเงนทเกยวของ สกลเงนทใชรายงาน จ านวนหลกทใชในการแสดงตวเลขในงบการเงน กรณทเปนนตบคคลทตงขนตามกฎหมายตางประเทศใหระบประเทศทจดตงดวย

1.4 กจการควรแสดงขอมลเปรยบเทยบ ทกรายการทมนยส าคญในงบการเงนของงวดบญชปปจจบน หากมาตรฐานการบญชมไดอนญาตหรอก าหนดไวเปนอยางอน งบการเ งนเปรยบเทยบตองแสดงตวเลขยกมาทตรงกนกบยอดทแสดงในงบการเงนของงวดกอน ขอมลเปรยบเทยบตองแสดงรวมในหมายเหตประกอบงบการเงนหากขอมลนนชวยใหผใชงบการเงนสามารถเขาใจงบการเงนของงวดปปจจบนไดดยงขน

2. รายการและเหตการณทางบญชทเกดขนระหวางงวดบญช

2.1 นโยบายการบญช กจการควรเปดเผยนโยบายการบญชทส าคญทใชในการจดท างบการเงน ในการเปดเผยนโยบายการบญช กจการควรระบและอธบายใหผใชงบการเงนทราบถงมาตรฐานการบญชและวธการบญชทผบรหารไดใชดลยพนจแลวเหนวาเหมาะสมทสดในสภาพการณนน เพอแสดงฐานะการเงน ผลการด าเนนงานและกระแสเงนสดของกจการ ขอมลทเปดเผยนโยบายการบญชไมควรซ าซอนกบรายละเอยดตางๆ ซงแสดงไวในงบการเงนแลว กจการจะเปดเผยนโยบายการบญชในหมายเหตประกอบงบการเงนภายใตหวขอ “สรปนโยบายการบญชทส าคญ” นโยบายการบญชทกจการควรเปดเผยเชน การรบรรายได การตราคาสนคาคงเหลอ การบญชทเกยวกบทดน อาคารและอปกรณและวธการคดคาเสอมราคา การตราคาเงนลงทน การแปลงคาเงนตราตางประเทศ ก าไรตอหน คาเผอหนสงสยจะสญ การจดท างบการเงนรวม เปนตน

2.2 การเปลยนแปลงทางบญช ผใชงบการเงนจะน างบการเงนงวดตางๆ มาเปรยบเทยบกน เพอดแนวโนมเกยวกบฐานะการเงน ผลการด าเนนงานและกระแสเงนสดของกจการ ดงนน

92

กจการควรใชนโยบายการบญชทเหมอนกนในแตละงวด อยางไรกตาม กจการควรเปลยนแปลงนโยบายการบญชเฉพาะ กรณทมาตรฐานการบญชก าหนดใหเปลยน หรอกรณทการเปลยนแปลงดงกลาวท าใหงบการเงนของกจการแสดงรายการ หรอเหตการณทางบญชอยางเหมาะสมยงขน การเปดเผยขอมลใหผใชงบการเงนทราบถงนโยบายการบญชใหมทกจการเลอกใชจงเปนสงจ าเปน เนองจากท าใหผ ใชงบการเงนเขาใจถงนโยบายการบญชใหม เหตผล และผลกระทบของการเปลยนแปลงทางบญช

2.3 รายการพเศษ เปนรายการและเหตการณทางบญชทผใชงบการเงนสนใจ กจการอาจเปดเผยลกษณะและจ านวนเงนของรายการพเศษแตละรายการ โดยแสดงไวในงบก าไรขาดทนหรออาจแสดงยอดรวมของร ายการพเศษทกรายการไวในงบก าไรขาดทน พรอมกบเปดเผยรายละเอยดในหมายเหตประกอบงบการเงน กจการตองเปดเผยจ านวนภาษเงนไดทเกยวของกบรายการพเศษไมวากจการจะเปดเผยขอมลเกยวกบรายการพเศษในลกษณะใด

2.4 การเปลยนแปลงประมาณการ กจการตองเปดเผยขอมลเกยวกบลกษณะและจ านวนของการเปลยนแปลงประมาณการทางการบญชทมผลกระทบอยางมนยส าคญในงวดปจจบนหรอในงวดตอๆไป หากกจการไมสามารถระบจ านวนของการเปลยนแปลงดงกลาวไดในทางปฏบตกจการตองเปดเผยขอเทจจรงไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

2.5 ขอผดพลาดทส าคญ เมอกจการพบขอผดพลาดทส าคญ (หมายถง ขอผดพลาดของงวดกอนทพบในงวดปจจบน แตมผลกระทบอยางเปนสาระส าคญทท าใหงบการเงนของงวดกอนขาดความนาเชอถอ) กจการตองใชวธปรบยอนหลงและเปดเผยขอมลดงตอไปน

2.5.1 ลกษณะและเหตผลของขอผดพลาดทเกดขน

2.5.2 จ านวนเงนทตองน ามาปรบปรงงบการเงนของทกงวดทน าเสนอ

2.5.3 จ านวนผลสะสมของงวดกอนๆ ทตองน ามาปรบปรงก าไรสะสมตนงวดของงบการเงนทกงวดทน าเสนอ

93

2.5.4 ขอเทจจรงทวาขอมลเปรยบเทยบไดมการปรบใหถกตองหรอขอเทจจรงทวากจการไมสามารถปรบขอมลเปรยบเทยบใหถกตองไดในทางปฏบต

3. เหตการณภายหลงวนทในงบดล สามารถแบงเปนสองประเภทดงน

3.1 เหตการณทเปนหลกฐานยนยนวาสถานการณไดมอย ณ วนทในงบดล (เหตการณภายหลงวนทในงบดลทตองปรบปรง ) เหตการณตามขอนเปนเหตการณทเกดขนภายหลงวนทในงบดลทเปนการใหขอมลเพมเตม ท าใหกจการสามารถก าหนดจ านวนเงนส าหรบรายการทมภาวการณเกดขนกอนแลว ณ วนทในงบดล เหตการณภายหล งวนทในงบดลทตองปรบปรง เปนเหตการณทท าใหกจการตองปรบปรงจ านวนทรบรไว หรอตองรบรรายการทไมเคยรบรมากอนในงบการเงน

3.2 เหตการณทชใหเหนวาสถานการณไดเกดขนภายหลงวนทในงบดล (เหตการณภายหลงวนทในงบดลทไมตองปรบปรง ) เหตการณตามขอนเปนเหตการณทเกดขนหลงจากวนทในงบดล กจการไมตองปรบปรงรายการในงบการเงน เนองจากเหตการณดงกลาวไมเกยวของกบภาวการณทมอยกอนแลว ณ วนทในงบดล แตกจการควรเปดเผยเหตการณภายหลงวนทในงบดลทแสดงถงความเปลยน แปลงทผดปกต ซงมผลตอรายการ ณ วนทในงบดล เชน เกดไฟไหมโรงงานของกจการภายหลงจากวนทในงบดล นอกจากน กจการอาจพจารณาเปดเผยขอมลเหตการณภายหลงวนทในงบดล หากกจการเหนวาขอมลนนใหประโยชนตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจ

4. เหตการณทอาจเกดขนภายหนา

หมายถง สถานการณหรอเหตการณทอาจมผลท าใหเกดก าไรหรอขาดทนแกกจการ ซงผลสดทายทจะเกดขนอยกบเหตการณอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางในอนาคตวาจะเกดขนหรอไมประกอบดวย หนสนทอาจเกดขน และทรพยสนทอาจเกดขน

5. การด าเนนงานอยางตอเนอง โดยทวไปงบการเงนจดท าขนตามขอสมมตทวากจการจะด าเนนงานอยางตอเนองและด ารง

อยตอไปในอนาคต นอกจากกจการมความตงใจทจะช าระบญช เลกกจการหรอไมสามารถ

94

ด าเนนงานอยางตอเนองได ในกรณดงกลาว กจการตองเปดเผยขอเท จจรงเกยวกบความไมแนนอนทส าคญเกยวกบสถานการณหรอเงอนไขอนเปนเหตจ าเปนใหสงสยวากจการจะไมสามารถด าเนนงานอยางตอเนอง และตองเปดเผยเกณฑการจดท างบการเงนและเหตผลทกจการไมอาจด าเนนงานอยางตอเนองได

6. การด าเนนงานทยกเลก

มาตรฐานการบญชฉบบท 54 ของสมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศไทย เรอง การด าเนนงานทยกเลก ใหขอก าหนดเกยวกบการน าเสนอและการเปดเผยขอมลเกยวกบการด าเนนงานทยกเลก โดยมวตถประสงคทจะแยกขอมลเกยวกบการด าเนนงานทยกเลกจากการด าเนนงานทยงด าเนนอย มาตรฐานการบญชฉบบดงกลาวก าหนดใหกจการเปดเผยขอมลเกยวกบการด าเนนงานทยกเลก เมอกจการอนมตและประกาศแผนยกเลกการด าเนนงานทเปนทางการในรายละเอยดหรอเมอกจการท าสญญาซอขายทมผลบงคบตามกฎหมายเพอขายการด าเนนงานสวนนน ข อมลทมาตรฐานการบญชฉบบท 54 เรอง การด าเนนงานทยกเลก ก าหนดใหเปดเผยมดงน

1. ค าอธบายเกยวกบการด าเนนงานทยกเลก

2. สวนทเสนอรายงานไมวาจะเปนสวนงานธรกจหรอสวนงานภมศาสตรตามทไดก าหนดไวในมาตรฐานการบญชเรอง การน าเสนอขอมลทางการเงนจ าแนกตามสวนงาน

3. วนทและลกษณะของเหตการณเรมแรกทตองเปดเผย

4. วนทและระยะเวลาทคาดวาการยกเลกการด าเนนงานจะแลวเสรจหากก าหนดได

5. ราคาตามบญช ณ วนทในงบดลของสนทรพยทงสนและหนสนทงสนทจะตองจ าหนาย

95

6. จ านวนรายได คาใชจาย และก าไรขาดทนกอนภาษเงนไดของงวดบญชปจจบนทเกดจากกจกรรมตามปกตของการด าเนนงานทยกเลก และจ านวนคาใชจายภาษเงนไดทเกยวของกบรายการดงกลาว

7. จ านวนกระแสเงนสดสทธของงวดบญชปจจบนทเกยวของกบกจกรรมด าเนนงาน กจกรรมการลงทน และกจกรรมการจดหาเงนของการด าเนนงานทยกเลก

8. รายการก าไรหรอรายการขาดทนทรบร ณ วนทจ าหนายสนทรพยและจายช าระหนสนทเกยวของกบการด าเนนงานทยกเลก โดยเปดเผยจ านวนรายการก าไรหรอรายการขาดทนกอนภาษเงนไดและคาใชจายภาษเงนไดทเกยวของกบรายการก าไรหรอรายการขาดทนดงกลาว

9. ราคาขายสทธหรอชวงจ านวนของราคาขายสทธของสนทรพยสทธทกจการไดท าสญญาขายทมผลบงคบตามกฎหมายพรอมทงเปดเผยจงหวะเวลาทกจการคาดวาจะไดรบกระแสเงนสดจากการขาย

การเปดเผยขอมลส าหรบการด าเนนงานทยกเลกมความส าคญมาก เนองจากขอมลดงกลาวชวยใหผใชสามารถคาดการณไปถงอนาคตเกยวกบกระแสเงนสด ความสามารถในการท าก าไร และฐานะการเงนของกจการ มาตรฐานการบญชฉบบดงกลาวจงก าหนดใหกจการตองปรบขอมลทเปดเผยไวใหเปนปจจบน กลาวคอ กจการตองเปดเผยโดยใหค าอธบายเกยวกบการเปลยนแปลงทส าคญของจ านวนหรอจงหวะเวลาของกระแสเงนสดทเกยวของกบสนทรพยทจะจ าหนายและหนสนทจะช าระ และก จการตองเปดเผยขอมลทจ าเปนในงบการเงนทกงวดจนกระทงการยกเลกการด าเนนงานเสรจแลว ซงการยกเลกการด าเนนงานจะถอวาแลวเสรจเมอโดยเนอหาแลวแผนการยกเลกการด าเนนงานไดเสรจสนลงตามทวางไว นอกจากน หากกจการลมเลกหรอถอนตวจากแผนการยกเลกการด าเ นนงานซงกจการดงกลาวและผลกระทบจากการลมเลกหรอถอนตวจากแผนนน

7. การเสนอขอมลทางการเงนจ าแนกตามสวนงาน

การเสนอขอมลทางการเงนจ าแนกตามสวนงาน (Segment Reporting) มวตถประสงคเพอน าเสนอขอมลแกผใชงบการเงนใหทราบถงขนาด ก าไรทท าไดและแนวโนมขอ งความเจรญเตบโต

96

ในสวนงานทมการประกอบธรกจและมพนททางภมศาสตรแตกตางกน ซงด าเนนการภายใตกจการเดยวกน ผใชประโยชนจากงบการเงนยอมตองการขอมลตามสวนงาน เพอประเมนความเสยงและผลตอบแทนจากการประกอบธรกจทมลกษณะแตกตางกน ซงไมอาจพจารณาไดจากขอมลรวม

มาตรฐานการบญชฉบบท 50 ของสมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศ

ไทย เรอง การเสนอขอมลทางการเงนจ าแนกตามสวนงานได ใหแนวทางในการก าหนดสวนงานโดยพจารณาจากแหลงทมาของความเสยงและผลตอบแทนทกจการเผชญอย

ขอมลทางการเง นจ าแนกตามสวนงาน หมายถง ขอมล เกยวกบผลตภณฑและบรหาร

ประเภทตางๆ ของกจการ และขอมลเกยวกบเขตภมศาสตรทกจการด าเนนงานอย สวนงานทเสนอรายงาน หมายถง สวนงานธรกจ หรอสวนงานภมศาสตรทก าหนดขนจาก

โครงสรางองคกรและระบบการรายงานทางการเงนภายในกจการ หรอก าหนดขนจากปจจยทใชในการระบสวนงานธรกจหรอสวนงานภมศาสตร

สวนงานธรกจ หมายถง สวนประกอบของกจการทแบงแยกไดอยางชดเจนวาท าหนาทใน

การจดหาผลตภณฑหรอใหบรการชนดใดชนดหนง หรอกลมของผลตภณฑ หรอบรการทเกยวของกน ปจจยทใชในการระบสวนงานธรกจรวมถง ลกษณะของผลตภณฑหรอบรการ ลกษณะของกระบวนการผลต ประเภทหรอกลมของลกคาทใชผลตภณฑหรอบรการ วธการจดจ าหนายผลตภณฑหรอวธการใหบรการ และสภาพแวดลอมทางกฎหมาย เปนตน สวนงานธรกจตองไมรวมผลตภณฑหรอบรการทมความเสยงหรอผลตอบแทนทแตกตางกนอยางเปนสาระส าคญไวดวยกน

สวนงานภมศาสตร หมายถง สวนประกอบของกจการทแบงแยกไดอยางชดเจนวาท าหนาท

ในการจดหาผลตภณฑหรอใหบรการภายใตสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจทเฉพาะเจาะจง สวนประกอบนมความ เสยงและผลตอบแทนทแตกตางไปจากสวนประกอบทด าเนนงานภายใตสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจอน ปจจยทใชในการระบสวนงานภมศาสตรรวมถง สภาพการณทางเศรษฐกจและการเมองทคลายคลงกน ความสมพนธระหวางการด าเนนงานในเขตภมศาสตรทแตกตางกน ระยะหางระหวางกา รด าเนนงานแตละแหง ความเสยงทเกยวของกบการด าเนนงานในเขตภมศาสตรนนโดยเฉพาะขอก าหนดทใชควบคมปรวรรตเงนตรา และความเสยงจากสกลเงนตราทมอย

97

สวนงานภมศาสตรอาจครอบคลมภาคใดภาคหนงของประเทศ ประเทศทงประเทศหรอกลมประเทศตงแตสองประเทศข นไป แตตองไมรวมสวนงานทด าเนนงานภายใตสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจซงมความเสยงและผลตอบแทนของกจการ อาจเปนสถานททกจการใชด าเนนงานหรอ เปนสถานทตงของตลาดหรอของลกคา

สวนงานทเสนอรายงาน หมายถง สวนงานธรกจหรอสวนงานภมศาสตรตามค านยามขางตน ซงกจการตองเปดเผยในการเสนอขอมลจ าแนกตามสวนงาน การก าหนดสวนงานทเสนอรายงาน

มาตรฐานการบญช เรอง การเสนอขอมลทางการเงนจ าแนกตามสวนงาน ก าหนดวา สวน

งานธรกจหรอสวนงานภมศาสตรจะถอเปนสวนงานทเสนอรายงาน กตอเมอรายไดสวนใหญของสวนงานนนเปนรายไดจากการขายใหบคคลภายนอกและสวนงานนนเปนไปตามขอก าหนดขอใดขอหนงตอไปน

1. รายไดทงสนทกจการไดรบจากบคคลภายนอกและรายไดจากรายการระหวางสวนงาน

มจ านวนอยางนอยรอยละ 10 ของรายไดรวมของทกสวนงาน โดยไมตองค านงวาเปนรายไดทมาจากภายนอกหรอภายใน

2. ผลได(เสย) ตามสวนงานไมวาจะเปนก าไรหรอขาดทนมจ านวนอยางนอยรอยละ 10 ของผลก าไรรวมของทกสวนงานทมก าไรหรอของผลขาดทนรวมของทกสวนงานทขาดทนแลวแตวาจ านวนสมบรณ(Absolute Amount)ของผมก าไรหรอผลขาดทนรวมใดจะสงกวา

อนง ผลได(เสย)ตามสวนงาน หมายถง รายไดตามสวนงานหกดวยคาใชจายตามสวนงาน ซงผลได(เสย)ตามสวนงานตองก าหนดขนกอนปรบปรงกบสวนของผถอหนสวนนอย

3. สนทรพยของสวนงานทมจ านวนอยางนอยรอยละ 10 ของสนทรพยทงสนของทกสวนงานรวมกน

98

นโยบายการบญชของสวนงาน

นโยบายการบญชของสวนงาน (Segment Accounting Policies) หมายถง นโยบายการบญชซงกจการหรอกลมกจการใชในการจดท าและน าเสนองบการเงนโดยใชกบสวนงานทเสนอรายงาน กจการตองจดท าขอมลตามสวนงานใหเปนไปตามนโยบายการบญชทกจการหรอกลมกจการใชในการจดท าและน าเสนองบการเงน มาตรฐานการบญชก าหนดใหกจการตองจดท าขอมลตามสวนงานโดยใชนโยบายการบญชทผบรหารเลอกใช แตทงนมไดหมายความวากจการจะตองน านโยบายกา รบญชทใชในงบการเงนมาถอปฏบตกบสวนงานทเสนอรายงานประหนงวา สวนงานนนเปนหนวยงานทเสนอรายงานแยกตางหาก ในบางกรณ กจการอาจตองปนสวนจ านวนหนงทค านวณตามนโยบายการบญชของกจการโดยรวมใหกบสวนงานหากกจการไมสามารถใชเกณฑทสมเหตสมผล ตวอย างเชน กจการค านวณเงนบ าเหนจบ านาญส าหรบกจการโดยรวมและน ามาปนสวนใหแตละสวนงานโดยใชเกณฑเงนเดอนและขอมลทางสถตเกยวกบพนกงาน เปนตน ในบางกรณ กจการอาจตองปนสวนสนทรพย หนสน รายไดและคาใชจายใหกบสวนงานทเสนอรายงาน ซงขนอยกบปจจ ยหลายประการ เชน ลกษณะของรายการทจะปนสวน กจกรรมของสวนงาน และความเปนเอกเทศของสวนงานนน กจการตองใชเกณฑการปนสวนทสมเหตสมผลและมความสอดคลองกน ดงนน กจการจะปนสวนสนทรพยใหกบสวนงานทใชสนทรพยรวมกนกตอเมอกจการปนสวนรายไดและคาใชจายทเกยวของกบสนทรพยใหกบสวนงานเหลานนดวย ตวอยางเชน กจการจะรวมสนทรพยเปนสนทรพยตามสวนงานไดกตอเมอกจการไดน าคาใชจายหรอคาตดจ าหนายทเกยวของกบสนทรพยนนไปหกจากการวดผลได(เสย) ตามสวนงาน

มาตรฐานการบญชก าหน ดใหกจการเปดเผยขอมลทเปนองคประกอบหลกของสวนงานท

เสนอรายงานซงไดแก รายไดตามสวนงาน คาใชจายตามสวนงาน สนทรพยตามสวนงาน และหนสนตามสวนงาน

รายไดตามสวนงาน (Segment Revenue) หมายถง รายไดทแสดงในงบก าไรขาดทนซง

เกยวของโดยตรงกบสวนง าน และรายไดของกจการเฉพาะสวนทสามารถปนสวนใหกบสวนงานนนไดอยางสมเหตสมผล ไมวารายไดนนจะเปนรายไดจากการขายหรอบรการกบลกคาภายนอกหรอเปนรายไดจากรายการระหวางสวนงานของกจการเดยวกน รายไดตามสวนงานไมรวมถงรายการพเศษ รายไดดอกเบยหรอรายไดเงนปนผล ซงรวมถงดอกเบยทเกดจากเงนลวงหนาหรอเงนกยมแกสวนอน (ยกเวนการด าเนนงานหลกของสวนงานเปนการด าเนนงานดานการเงน ) รายการ

99

ก าไรจากการจ าหนายเงนลงทนหรอรายการก าไรจากการไถถอนหน (ยกเวนการด าเนนงานหลกของสวนงานเปนการด าเนนงานด านการเงน ) รายไดตามสวนงาน รวมถง สวนแบงก าไรหรอขาดทนในบรษทรวม ซงบนทกโดยใชวธสวนไดเสยทแสดงรวมในรายไดทงสนของกจการ

คาใชจายตามสวนงาน (Segment Expense) หมายถง คาใชจายทเกดจากกจกรรมด าเนนงาน

ของสวนงาน ซงเกยวของโดยตรงกบส วนงานและคาใชจายของกจการเฉพาะสวนทสามารถปนใหกบสวนงานนนไดอยางสมเหตสมผล ไมวาคาใชจายนนจะเปนคาใชจายจากการขายใหกบลกคาภายนอก หรอเปนคาใชจายจากรายการระหวางสวนงานของกจการเดยวกน คาใชจายตามสวนงานไมรวมถงรายการพเศษ ดอกเบ ยจายซงรวมถงดอกเบยทเกดจากเงนลวงหนาหรอเงนกยมจากสวนอน (ยกเวนการด าเนนงานหลกของสวนงานเปนการด าเนนงานดานการเงน ) รายการขาดทนจากการจ าหนายเงนลงทนหรอรายการขาดทนจากการไถถอนหน (ยกเวนการด าเนนงานหลกของสวนงานเปนการด าเนนงานดานการ เงน) สวนแบงผลขาดทนในบรษทรวม ซงบนทกบญชโดยใชวธสวนไดเสย คาใชจายภาษเงนได คาใชจายในการบรหารทวไป คาใชจายส านกงานใหญและคาใชจายทเกดขนในระดบของกจการซงเกยวของกบกจกรรมโดยรวม อยางไรกตาม คาใชจายทเกดขนในระดบ ของกจการ ซงกจการจายแทนใหกบสวนงานถอเปนคาใชจายตามสวนงาน หากคาใชจายนนเกยวของโดยตรงกบกจกรรมด าเนนงานของสวนงานและสามารถปนสวนใหกบสวนงานนนไดอยางสมเหตสมผล

สนทรพยตามสวนงาน (Segment Assets) หมายถง สนทรพยซงสวนงานใชประโย ชนใน

การด าเนนงานและเกยวของโดยตรงกบการด าเนนงาน หรอสามารถปนสวนใหกบสวนงานไดอยางสมเหตสมผล ตวอยางของสนทรพยตามสวนงาน ไดแก สนทรพยหมนเวยนทสวนงานใชในกจกรรมด าเนนงาน ทดน อาคารและอปกรณ และ สนทรพยไมมตวตน เปนตน สนทรพยตาม สวนงานไมรวมถงสนทรพยทใชเพอวตถประสงคโดยทวไปของกจการ สนทรพยตามสวนงานรวมถงสนทรพยด าเนนงานซงสวนงานตงแตสองสวนงานขนไปใชรวมกน และสนทรพยนนสามารถปนสวนใหแตละสวนงานไดอยางสมเหตสมผล

หนสนตามสวนงาน (Segment Liabilities) หมายถง หนสนทเกดขนจากการด าเนนงานของ

สวนงานและทเกยวของโดยตรงกบสวนงานหรอสามารถปนสวนใหกบสวนงานไดอยางสมเหตสมผล ตวอยางของหนสนตามสวนงาน ไดแก เจาหนการคาหรอเจาหนอน คาใชจายคางจาย

100

ประมาณการหนสน หนสนตามสวนงานไ มรวมถงเงนกยม หรอหนสนประเภทอนทคลายคลงกน หากการด าเนนงานหลกของสวนงานไมใชการด าเนนงานดานการเงน

องคประกอบทตองเปดเผยควรมความเกยวของและสอดคลองกน ตวอยางเชน รายไดจะ

รวมอยในรายไดตามสวนงานไดกตอเมอสนทรพยหรอหนสนท เกยวของนนรวมอยในสนทรพยตามสวนงานหรอหนสนตามสวนงานนน ดงนน หากกจการรวมคาเสอมราคาของอปกรณไวกบคาใชจายตามสวนงานอปกรณนนจะตองรวมไวกบสนทรพยตามสวนงาน หรอรายไดเงนปนผลทรวมไวกบรายไดตามสวนงาน สนทรพยตามสวนงานจะตอง รวมเงนลงทนทกอใหเกดรายไดเงน ปนผลนน

8. การเปดเผยขอมลเกยวกบบคคลหรอกจการทเกยวของกน ความสมพนธระหวางกจการกบบคคลหรอกจทเกยวของกนเปนลกษณะตามปกตของการ

ประกอบธรกจการคา เชน กจการซอหรอขาย หรอลงทนในกจการทเกยวของกน ความสมพนธดงกลาวอาจสงผลกระทบตอฐานะการเงนและผลการด าเนนงานของกจการทเสนอรายงานไดเนองจากรายการทเกดขนระหวางกน อาจเปนรายการทมการก าหนดราคาไวแลว ซงไมใชรายการทมราคาซงสามารถตอรองกนโดยอสระ การเปดเผยขอมลเกยวกบบคคลหรอกจการทเกยวของกนจงมความส าคญ เนองจากผใชงบการเงนจะไดทรา บขอมลเกยวกบลกษณะของความสมพนธระหวางบคคลหรอกจการทเกยวของกน รวมทงประเภทองคประกอบของรายการบญชทเกยวของกบบคคลหรอกจการทเกยวของกน

มาตรฐานการบญชฉบบท 47 ของสมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศ

ไทย เรอง การเปดเผยขอมลเกยวกบบคคลหรอกจการทเกยวของกนใหค านยามไววา บคคลหรอกจการทเกยวของกน (Related Party) หมายถง บคคลหรอกจการทสามารถควบคมบคคลหร อกจการอน หรอสามารถใชอทธพลอยางเปนสาระส าคญในการตดสนใจดานการเงนหรอการด าเนนงานของบคคลหรอกจการอน

มาตรฐานการบญชฉบบท 47 ของสมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศ

ไทย เรอง การเปดเผยขอมลเกยวกบบคคลหรอกจการทเกยวของก น ก าหนดขอมลเกยวกบบคคลหรอกจการทเกยวของกนซงควรเปดเผย ดงน

101

1. ความสมพนธระหวางบคคลหรอกจการทเกยวของกนในทกกรณ ทมการควบคมเกดขนไมวารายการบญชระหวางกนจะเกดขนหรอไม

2. ลกษณะของความสมพนธระหวางบคคลหรอกจการทเกยวข องกน ซงรวมถงการ

เปดเผยประเภทและองคประกอบของรายการบญชทเกดกบบคคลหรอกจการทเกยวของกน เชน ปรมาณของรายการคา จ านวนเงนหรออตรารอยละของยอดคงคางและนโยบายการก าหนดราคา

ลกษณะของความสมพนธระหวางกจการทเสนอรายงานกบบคคลหรอกจการทเก ยวของกนทท าใหกจการทเสนอรายงานตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชมดงตอไปน

1. กจการทอยภายใตการควบคมเดยวกนกบกจการทเสนอรายงานไมวาจะเปนโดย

ทางตรงหรอทางออม ซงกระท าผานบรษททท าหนาทถอหน บรษทยอย และกจการทเปนบรษทยอยในเครอเดยวกน

2. บรษทรวม

3. บคคลทมอทธพลอยางเปนสาระส าคญตอกจการทเสนอรายงาน เนองจากมอ านาจ

ออกเสยงในกจการทเสนอรายงานไมวาจะเปนโดยทางตรงหรอทางออม 4. สมาชกในครอบครวทใกลชดกบบคคลตามขอ (3) ซงมอ านาจชกจงบ คคลตามขอ (3)

หรออาจถกชกจงใหปฏบตตามบคคลตามขอ (3) เมอมความสมพนธทางธรกจกบกจการทเสนอรายงาน

5. ผบรหารส าคญ กรรมการ หรอพนกงานของกจการทเสนอรายงานซงมอ านาจหนาท

และความรบผดชอบในการวางแผน สงการ และควบคมการด าเนนงานของกจการทเสนอรายงาน 6. สมาชกในครอบครวทใกลชดกบบคคลตามขอ (5) ซงมอ านาจชกจงบคคลตามขอ (5)

หรออาจถกชกจงใหปฏบตตามบคคลตามขอ (5) เมอมความสมพนธทางธรกจกบกจการทเสนอรายงาน

7. กจการทมลกษณะดงตอไปน

102

7.1 เปนกจการทบคคลตามขอ (3)ถง(6) มอ านาจออกเสยงอยางเปนสาระส าคญไมวาจะเปนโดยทางตรงหรอทางออม

7.2 เปนกจการทบคคลตามขอ (3)ถง(6) สามารถใชอทธพลอยางเปนสาระส าคญไม

วาจะเปนโดยทางตรงหรอทางออม

7.3 เปนกจการทมเจาของเปนกรรมการหรอเปนผถอหนรายใหญของกจการทเสนอรายงาน ลกษณะของการเปดเผยขอมล โดยปกตแลว กจการควรเปดเผยขอมลโดยพจารณาหลกเกณฑ ดงตอไปน

1. ความเพยงพอ (Adequate) หมายถง การเปดเผยขอมลใหเพยงพอเพอไมใหเกดความเขาใจผด

2. ความถกตองตามควร (Fair) หมายถง การเปดเผยขอมลทท าใหผใชงบการเงนเขาใจถง

รายการและเหตการณทางบญชทตองการใหแสดงหรอควรจะแสดง 3. ความสมบรณ (Full) หมายถง การเปดเผยขอมลทกรายการทเกยวของ แตขอมลท

เปดเผยนนไมควรมากเกนไปซงจะท าใหเกดผลเสยมากกวาผลด เนองจากท าใหขอมลหมดความส าคญ และท าใหเกดความยากล าบากในการตความ

ขอมลทมนยส าคญ (Materiality) และมความเกยวของกบการตดสนใจ (Relevance) เปน

ประโยชนตอผใชงบการเงนในการ ตดสนใจเชงเศรษฐกจ ดงนน กจการควรเปดเผยขอมลทมลกษณะดงกลาว ขอมลจะถอวามนยส าคญหากการไมแสดงขอมลหรอการแสดงขอมลผดพลาดมผลกระทบตอผใชงบการเงนในการตดสนใจเชงเศรษฐกจ ความมนยส าคญขนอยกบขนาดของรายการหรอขนาดของความผดพลาดทเก ดขนภายใตสถานการณเฉพาะ ซงตองพจารณาเปนกรณๆ ไป สวนความเกยวของกบการตดสนใจของขอมลขนอยกบลกษณะและความมนยส าคญของขอมลนน ขอมลทมประโยชนตองเกยวของกบการตดสนใจของผใชงบการเงน ขอมลจะเกยวของกบการ

103

ตดสนใจเชงเศรษฐกจไดกตอเมอขอมลนนชวยใหผใชงบการเงนสามารถประเมนเหตการณในอดต ปจจบนและอนาคต รวมทงชวยยนยนหรอชขอผดพลาดของผลการประเมนทผานมาของผใชงบการเงนได ขอมลทมนยส าคญ และมความเกยวของกบการตดสนใจอาจแสดงในรปของขอมลทเปนตวเลข(Quantitative Information) หรอ ขอมลทไมเปนตวเลข (Non Quantitative Information) วธการเปดเผยขอมล วธการเปดเผยขอมลมหลายวธ ซงกจการตองพจารณาใหเหมาะสมกบประเภท ลกษณะขอมลทจะเปดเผยและสถานการณทเกยวของ วธการเปดเผยขอมลอาจท าไดดงน

1. รปแบบและการจดเรยงล าดบรายการในงบการเงน รายการทมลกษณะและหนาททแตกตางกนควรแยกแสดงในงบการเงนเพอท าใหงบ

การเงนแสดงฐานะการเงนและผลการด าเนนงานโดยถกตองตามทควร สนทรพยและหนสนทมลกษณะและหนาททแตกตางกนอาจใชเกณฑการว ดมลคาทแตกตางกน ตวอยางเชน ทดน อาคารและอปกรณ บางประเภทบนทกดวยราคาทนและบางประเภทบนทกดวยราคาทประเมนใหม การใชเกณฑการวดมลคาทแตกตางกนส าหรบสนทรพยแตละประเภทชใหเหนวาสนทรพยแตละประเภทนนมลกษณะและหนาททแตกตางกน ดงนน สนทรพยดงกลาวจงตองแยกแสดงเปนรายการแตละบรรทด

2. รายละเอยดและศพทเฉพาะในงบการเงน

รายละเอยดและศพททใชในงบการเงนมความส าคญเชนเดยวกบรปแบบในการน าเสนอ

การใหรายละเอยดทจ าเปนจะท าใหผใชมความเขาใจในงบการเงนมากขน กจการจงควรน าเสนอขอมลและใหค าอธบายทกระชบ ทงนเนองจากงบการเงนทมรายละเอยดมากเกนไปจะท าใหผใชลดความสนใจลง อยางไรกตาม หากขอมลนนเกยวของกบการตดสนใจ กจการควรเปดเผยขอมลดงกลาวอยางละเอยด

104

3. การใสขอความในวงเลบ โดยปกตแลวขอมลทส าคญไดแสดงไวในงบการเงน หากรายการทแสดงในงบการเงนนน

ไมสามารถใหรายละเอยดทเพยงพอได กจการอาจใหค าอธบายหรอค าจ ากดความเพมขน โดยการเขยนขอความเหลานนไวในวงเลบตอจากรายการ อยางไรกตาม ขอความในวงเลบไมควรยาวเกนไปหรอไมท าใหขอความอนในงบการเงนเสยรปแบบไป ตวอยางของขอมลทแสดงไวในวงเลบ เชน

- สนคาคงเหลอ (ราคาทนหรอมลคาสทธทจะไดรบแลวแตราคาใดจะต ากวา)

- ทดน (จ านองเปนประกนเงนกยมระยะยาว)

4. รายละเอยดประกอบหรอตารางประกอบ ในบางกรณ กจการจะจดท างบการเงนแบบยอเพอวตถประสงคบางประการ กจการจงอาจ

น าเสนอรายละเอยดทจ าเปน โดยจดท าเปนรายละเอยดประกอบหรอตารางประกอบ ซงจะชวยใหผใชงบการเงนมความเขาใจมากขน

5. หมายเหตประกอบงบการเงน

หมายเหตประกอบงบการเงนประกอบดวยค าอธบายและก ารวเคราะหรายละเอยดของ

จ านวนเงนทแสดงในงบดล งบก าไรขาดทน งบกระแสเงนสดและงบแสดงการเปลยนแปลงในสวนของเจาของ รวมทงขอมลเพมเตม เชน หนสนทอาจเกดขน จ านวนเงนทผกพนไวแลวส าหรบรายจายประเภททนในอนาคต หมายเหตประกอบงบการเงนยงรวมถงขอม ลทมาตรฐานการบญชก าหนดหรอสนบสนนใหเปดเผย และการเปดเผยขอมลอนทจะท าใหงบการเงนแสดงโดยถกตองตามทควร กจการตองแสดงหมายเหตประกอบงบการเงนอยางเปนระบบโดยรายการแตละรายการในงบดล งบก าไรขาดทน และงบกระแสเงนสดตองอางองขอมลทเกยวของในหมาย เหตประกอบงบการเงนได

ขอมลในหมายเหตประกอบงบการเงนชวยใหผใชงบการเงนเขาใจฐานะการเงน ผลการ

ด าเนนงานและกระแสเงนสดของกจการไดชดเจนมากขน ทงนเนองจากขอมลบางประเภท

105

จ าเปนตองแสดงรายละเอยดมากขนเพอความเขาใจอนด หรอขอมลบางประเภททไม เปนตวเลขไมอาจแสดงรายละเอยดในงบดล งบก าไรขาดทน และงบกระแสเงนสดได เชน นโยบายการบญช อยางไรกตาม ขอมลในหมายเหตประกอบงบการเงนไมควรขดแยงหรอซ ากบขอมลในงบการเงน ตวอยางของขอมลทเปดเผยในหมายเหตประกอบงบการเงนมดงน

5.1 นโยบายการบญช กจการควรเปดเผยนโยบายการบญชทกจการเลอกใชในหมายเหตประกอบงบ

การเงนภายใตหวขอสรปนโยบายการบญชทส าคญเพอใหผใชงบการเงนทราบวางบการเงนของกจการตางๆ ทน ามาเปรยบเทยบกนนนไดจดท าขนโดยใชนโยบายการบญชเดยวกนหรอไม ในการพจารณาวากจการควรเปดเผยนโยบายการบญชทใชหรอไม ผบรหารของกจการตองพจารณาวาการเปดเผยนโยบายการบญชดงกลาวจะชวยใหผใชงบการเงนเขาใจถงลกษณะของรายการและเหตการณทางบญชทสะทอนอยในผลการด าเนนงานและฐานะการเงนตามทรายงานไว

นโยบายการบญชทกจการ ควรเปดเผย เชน การรบรรายได เกณฑในการจดท างบการเงน

รวม การรบรรายการ สนคาคงเหลอ การคดคาเสอมราคาของสนทรพยทมตวตนหรอการตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตน การบนทกตนทนการกยมและรายจายอนๆ เปนสนทรพย ประมาณการหนสน เปนตน ซงรายละ เอยดเกยวกบการเปดเผยขอมลของนโยบายการบญชไดก าหนดไวในมาตรฐานการบญชเรองทเกยวของ

5.2 การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช กจการตองจดประเภทผลกระทบของการเปลยนแปลงประมาณการทางบญชในงบ

ดลและงบก าไรขาดทนตามประเภทของประมาณการทางบญชทไดแสดงไวในงวดกอน และตองเปดเผยขอมลเกยวกบลกษณะและจ านวนของการเปลยนแปลงประมาณการทางบญชทมผลกระทบอยางมนยส าคญในงวดปจจบนหรอใ นงวดตอๆ ไป หากกจการไมสามารถระบจ านวนของการเปลยนแปลงดงกลาวไดในทางปฏบต กจการตองเปดเผยขอเทจจรงไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

5.3 การเปลยนแปลงนโยบายการบญช

106

การเปลยนแปลงนโยบายการบญช หมายถง การเปลยนแปลงวธการบญชทกจการถอปฏบตจากห ลกการบญชทรบรองทวไปอยางหนงไปเปนอกหลกการบญชหนง เชน การเปลยนแปลงวธการตราคาสนคาคงเหลอจากวธเขาหลงออกกอนเปนวธเขากอนออกกอน เปนตน

การเปลยนแปลงนโยบายการบญชอาจท าใหกจการตองใชวธปรบยอนหลง โดยกจการตองปรบขอมลเปรยบเทยบทกงวดทน าเสนอในงวดปจจบน เพอใหขอมลเปรยบเทยบแสดงเสมอนวากจการไดใชนโยบายการบญชใหมมาโดยตลอดตงแตวนทกจการเลอกใชนโยบายการบญช กจการตองน าผลสะสมของงวดกอนๆ มาปรบปรงกบก าไรสะสมตนงวดของงวดถดมาซงการปรบปรงก าไรสะสมนตองท าส า หรบงบการเงนทกงวดทมการน าเสนอ และกจการตองเปดเผยขอมลดงน

- ลกษณะและเหตผลของรายการและเหตการณทางบญชทเกดขน

- จ านวนเงนทตองน ามาปรบปรงงบการเงนของทกงวดทน าเสนอ

- จ านวนผลสะสมของงวดกอน ทตองน ามาปรบปรงก าไรสะสมตนงวด

ของงบการเงนทกงวดทเสนอ

- ขอเทจจรงทวาขอมลเปรยบเทยบไดมการปรบใหถกตอง หรอขอเทจจรงทกจการไมสามารถปรบขอมลเปรยบเทยบใหถกตองไดในทางปฏบต

หากในทางปฏบต กจการไมสามารถก าหนดจ านวนเงนทตองใชในก ารปรบ

ยอนหลงไดอยางสมเหตสมผล กจการจงสามารถใชวธเปลยนทนทเปนตนไป ซงในการน าวธเปลยนทนทเปนตนไปมาถอปฏบตนน กจการตองถอวาเหตการณทางบญชมผลกระทบตองบการเงนนบตงแตวนทในเหตการณทางบญชนนเกดขน กจการไมตองท าการปรบปร งใดๆ ในงบการเงนของงวดกอน หากเหตการณทางบญชทเกดขนมผลกระทบทมนยส าคญตองบการเงนงวดใดงวดหนงทน าเสนอหรออาจมผลกระทบทมนยส าคญในงวดตอไป กจการตองเปดเผยขอมลดงน

- ลกษณะและจ านวนเงนของเหตการณทางบญชทเกดขน

107

- ในกรณทกจการตอง ใชวธเปลยนทนทเปนตนไปแทนวธปรบยอนหลง เนองจากไมสามารถใชวธปรบยอนหลงไดในทางปฏบต กจการตองเปดเผยขอเทจจรงทวากจการไมสามารถใชวธปรบยอนหลงไดในทางปฏบต จงจ าเปนตองใชวธเปลยนทนทเปนตนไป

5.4 การเปลยนแปลงหนวยงานทเสนอรายงาน หนวยงานทเสนอรายงาน หมายถง กลมกจการทโดยสถานะแลวถอเปนหนวยงาน

เดยวกน ซงตองรวมกนน าเสนองบการเงนเพยงงบเดยว การเปลยนแปลงหนวยงานทเสนอรายงานรวมถง

5.4.1 กจการตองน าเสนองบการเงนรวม ซงไมเคยตองน าเสนอในง วดกอน เพอใช

ทดแทนหรอแสดงควบคไปกบงบการเงนเฉพาะกจการ 5.4.2 บรษทยอยทรวมอยในกลมกจการเปลยนแปลงไป เชน บรษททรวมอยใน

กลมกจการทตองน าเสนองบการเงนรวมเปลยนสถานะจากบรษทยอยเปนบรษทรวมหรอบรษทรวมเปนบรษทยอย

5.4.3 บรษททรวมอยในกล มกจการทตองน าเสนองบการเงนแบบรวมกนมการ

เปลยนแปลง

5.4.4 กจการตองน าเสนองบการเงนในงวดปจจบนตามวธการรวมกจการแบบรวมสวนไดเสย

5.4.5 กจการเปลยนการบนทกบญชส าหรบเงนลงทนจากวธราคาทนไปเปนวธสวนไดเสยหรอเปลยนวธปฏบตทางบญชเกยวกบการจดท างบการเงน

6. รายงานประจ าป

กจการอาจเปดเผยขอมลทจ าเปนในรายงานประจ าป ซงจดพมพเปนรปเลม ซงใหขอมลท

ส าคญตางๆ รายงานปร ะจ าป (Annual Report) เปนแหลงขอมลส าคญทชวยใหผใชขอมลไดทรา บ

108

ฐานะการเงนและผลการด าเนนงานของกจการ ทศทางและนโยบายการด าเนนงานในอนาคต อกทงยงเปนเครองมอส าคญในการสอสารระหวางบรษทกบผถอหนอกดวย

ขอมลในรายงานประจ าปอาจประกอบดวยขอมลเชงคณภาพและเชงปรมาณในรปของ

ตวเลขตางๆ ทเกยวของกบกจการ ดงน 6.1 ขอมลทส าคญโดยสรปของกจการ ไดแก ชอกจการ ประเภทธรกจ สถานทตง ขอมล

เกยวกบกจการทเกยวของกบ ขอมลเกยวกบคณะกรรมการบรหารและผบรหารของกจการ เปนตน 6.2 รายงานของผบรหาร ไดแก สารจากประธานกรรมการ ซงกลาวถงผลการด าเนนงาน

และพฒนาการทส าคญในรอบปทผานมาของกจการ การวางแผลเกยวกบการขยายงานของกจการในงวดหนาหรองวดตอๆ ไป การประมาณผลตอบแท นจากรายจายประเภททนและการวจยรวมถงทศทางและแผนงานในอนาคตของกจการโดยสรป

6.3 การก ากบดแลกจการ ไดแก ขอมลทแสดงถงบทบาทและหนาทของคณะกรรมการของบรษท รายงานจากคณะกรรมการตรวจสอบ (Audit Committee) ขอมลทแสดงถงภารกจและหนาทของคณะกรรมการ รวมถงก จกรรมทท าในรอบป เพอสงเสรมใหบรษทมการก ากบดแลและระบบการควบคมภายในทมประสทธภาพและมรายงานทางการเงนทเชอถอได

6.4 รายงานของผสอบบญช (Auditor’s Report) ซงเปนรายงานของผสอบบญชรบ

อนญาตทแสดงความเหนตองบการเงนของกจการ

6.5 งบการเงน เป นขอมลทเกยวกบงบการเงนในรอบบญช เชน งบดล งบก าไรขาดทน งบกระแสเงนสด งบแสดงการเปลยนแปลงในสวนของผถอหน หมายเหตประกอบงบการเงน และนโยบายการบญชของกจการ ซงจดท าขนตามหลกการบญชทรบรองทวไป

6.6 บทรายงานและการวเคราะหของฝายบรหาร ไดแก การวเคราะหผลการด าเนนงาน

เพอใหผใชขอมลเขาใจถงการเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนในการด าเนนธรกจ เชน การวเคราะหผลกระทบและแนวโนมของเศรษฐกจ ภาพรวมของอตสาหกรรม การวเคราะหผลการด าเนนงานในงวดบญชนนๆ บทรายงานและการวเคราะหฐานะการเงนของกจการ

109

6.7 รายงานความรบผดชอบตอสงคม ไดแก นโยบายหรอกจกรรมทกจการไดด าเนนงานซงแสดงถงความรบผดชอบตอสงคม เชน การรกษาสภาพแวดลอม การประหยดพลงงานและการสรางความเปนธรรมในการด าเนนธรกจ เปนตน

แนวคดเกยวกบธรกจการเกษตร

ความหมายของธรกจเกษตร

J. Davis and Ray A. Goldberg เปนผใหความหมายธรกจเกษตรไววาธรกจเกษตร หมายถง

การด าเนนงานทงหลายในดานทเกยวกบการผลตและการจดจ าหนายปจจยการผลต กจกรรมการผลตในฟารม การเกบรกษา การแปรรปและการจดจ าหนายสนคาเกษตรและผลตผลพลอยไดจากสนคาเกษตร อก 10 ปตอมา Ewell Paul Roy (1967) ไดใหค านยามทเนนดานอาหารและเสนใย โดยใหความวาหมาย ธรกจเกษตรเปนการประสานงานวทยาการตางๆ ในดานการผลตและการจดจ าหนายปจจยการผลตทางเกษตร ตามดวยการผลตผลตผลทางการเกษตร การแปรรปและการจดจ าหนายอาหารและเส นใย ซงความหมายนเปนความหมายทแคบวาท Davis and Goldberg ใหไว อยางไรกตาม ในป 1979 Kenneth D. Dulf เหนดวยกบ Walter J. Wills ทวาความหมายธรกจเกษตรควรแยกการผลตในฟารมออกไป โดยใหเหตผลวา การจดการกจกรรมในการผลตระดบฟารมนน แตกตางไปจากการจดกรในการซอหรอการขายของเกษตรกร ซงท าใหความหมายของธรกจเกษตรแคบลงไปอก

จากความหมาย จะเหนไดวาธรกจเกษตรเปนกระบวนการทางธรกจทเกยวของกบสาขา

การเกษตรและทไมใชสาขาการเกษตร สวนทเกยวของกบสาขาการเกษตรไดแก การผลตพช การเลยงสตว การเพาะเลยงและจบสตวน า การท าธรกจทเกยวของกบสนคาเกษตรไมวาจะเปนระดบการรวบรวมสนคาจากเกษตรกร การแปรรป การขายสง การขายปลกและการสงออกสนคาเกษตร ทไมใชสาขาเกษตรไดแก การผลตปจจยเปนการผลตเครองมอและอปกรณทใชในการเกษตร เชน รถแทรกเตอร รถไถเดนตาม เครองใชในการปลกและหยอดเมลด เครองปมและสบน า เครองพนสารก าจดศตรพช เครองเกบเกยวผลผลตและเครองจกรในการแปรรปสนคาเกษตร เปนตน ดงนนธรกจเกษตรจงเกยวพนกบหลายฝาย แตละฝายมความรและความสามารถในหลายดาน (สมคด ทกษณาวสทธ, 2543: 2-3)

110

ความส าคญของธรกจเกษตร

อนวช แกวจ านง (2553: 3) กลาววา ธรกจเกษตรมความส าคญในล าดบตนๆ ตอระบบเศรษฐกจของประเทศไทยเนองจากเปนแหลงอาหารและวตถดบ เปนแหลงรายได แหลงแรงงานและแหลงตลาดของสนคาอตสาหกรรม ควา มส าคญของธรกจเกษตรสามารถแบงได 3 ประการดวยกน คอ (สมคด ทกษณาวสทธ, 2543: 4-7)

1. ความส าคญในแงชวตประจ าวนของมนษยทงมวล มนษยทเกดมาและมชวตอยยอม

ตองการอาหารเพอการบรโภคและใชสงอนเขาชวยในการด ารงชวต การด าเนนงานธรกจเกษตรเป นการตอบสนองความตองการผบรโภค การทผบรโภคไดรบอาหารแตละมอในปจจบนเกดจากการคาดคะเนและการตดสนใจในการผลตสคาเกษตรกอนหานมระยะหนง ระยะเวลานจะสนหรอยาวขนอยกบชนดของผลผลต เชน ผกจะใชเวลาในการผลตสน แตหากเปนสตวขนาดเลก เช น สตวปกและสกรจะใชเวลายาวนานขนไปอก เปนตน ประกอบกบการผลตในปจจบนเปนแบบการคา ดงนน ผผลตและผประกอบกจการทเกยวของตางๆ ตองค านงในชวงทตดสนใจผลตวา ธรกจทท าอยนนตรงกบความตองการของผบรโภคหรอไม นนคอ การด าเนนธรกจ เกษตรกเพอสนองความตองการของมนษย

2. ความส าคญในแงธรกจ จากความหมายแสดงใหเหนวา กวาทสนคาเกษตรจะผลตมาได

ตองมผเกยวของมาแลวใน 2 ระบบยอยคอ ปจจยการผลตและการผลตสนคาเกษตรในระดบฟารม เมอผลตมาไดแลวกวาสนคาจะถงผบรโภคคนสดทายจะตองผานกระบวนการตางๆ มากมายแลวแตชนดของสนคา บางชนดออกจากไรนากไปสผขายปลกและผบรโภคไดเลย บางชนดตองผานคนกลางหรอผท าธรกจหลายขนตอน ยงกวานน ผลผลตบางชดไมไดผลตเพอตอบสนองความตองการของผบรโภคในประเทศเพยงอยางเดยว ยงสนองควา มตองการของผบรโภคในตางประเทศอกดวยเชน ไกเนอ กงกลาด า ปลาทนากระปอง หนอไมฝรง กระเจยบเขยว เปนตน ดงนน ราคาผลตผลเหลานมใชขนอยกบความตองการหรอปรมาณการผลตในประเทศเทานน แตยงขนอยกบความตองการและปรมาณการผลตในตางประ เทศดวย ดวยเหตนผท าธรกจเกยวกบผลตผลเหลานจะตองทราบความเคลอนไหวตางๆ ทงดานความตองการ ปรมาณการผลตและราคาอยตลอดเวลา จงจะสามารถด าเนนธรกจอยได ในท านองเดยวกนเกษตรผผลตกตองทราบเชนกน เพอทจะปรบระดบการผลตของตนใหตรงกบความ ตองการของตลาด จงเหนไดวาตามลกษณะของธรกจเกษตรแลว การตดสนใจทกขนตอนของธรกจตงแตการผลตและการจดหาปจจยการผลตจนถงการจดจ าหนาย

111

และการสงออกจะตองมความสมพนธกน และการตดสน ใจนนจะตองสอดคลองกบนโยบายโด ยสวนรวมทก าหนดไว นกธรกจเกษตรจงจ าเปนตองทราบวา ลกษณะการด าเนนธรกจนนเปนอยางไร และตองเกยวพนกบคนอนมากนอยเพยงใดเพอทจะท าใหธรกจนนอยรอดและกาวหนาตอไป ตวอยางเชน ผจ าหนายปจจยการผลต ถาผลตหรอน าเขาปจจยการผลตมากเกนความตองการของผผลตส นคาเกษตร ท าใหสนคานนตกคางอาจจะเสยหายและเสยตนทนเพมขนตามคาเสยโอกาสของเงนทน คาเกบรกษาหรอสนคานนอาจจะลาสมยส าหรบฤดกาลตอไปกเปนได

3. ความส าคญในแงเศรษฐกจ ธรกจเกษตรเกยวของกบการเกษตรทงหมดและบางสวน

ของอตสาหกรรม และถาท าให ครบวงจรแลวจะตองลงทนดานตางๆ มหาศาล จะมการใชผลตผลและปจจยการผลตอยางตอเนองและสมพนธซงกนและกน สามารถเพมมลคาและปรมาณใหกบผลตผลตนนและสามารถสรางงานมากกมายใหกบคนในประเทศ อยางไรกตาม ธรกจเกษตรในประเทศไทยในปจจบนมสนคาเกษตรหลา ยชนดทท าธรกจไดครบวงจร เชน ขาวโพดซงในอดตผลตมาเพอการสงออกเปนวตถดบอาหารสตว แตในปจจบนน ามาใชผลตเปนอาหารสตวจนไมเพยงพอกบความตองการและมการน าเขามาบางสวน หมวดของธรกจเกษตร ธรกจเกษตร (Agricultural Business) สามารถตอบสนองความ ตองการของผบรโภคไดเกอบทกหมวดดงตอไปน

1. หมวดกสกรรม เปนธรกจผลตพชอาหาร พช อตสาหกรรมและพชสวน พชอาหารน นประกอบดวยพชนา พชไรและพชผก สวนพชอตสาหกรรมเปนพชทผลตเพอสงเขาโรงงานแปรรปทงภายในและภายนอกประเทศและพชสวนหมายถงทงไมผล ไมดอกและไมประดบ

2. หมวดปศสตว เปนธรกจทด าเนนกจกรรมการผลตสตวเศรษฐกจตางๆ เชน กกร โค กระบอ

ไกเนอ ไกไข เปด และสตวปกอนๆ

3. หมวดประมง เปนการด าเนนธรกจดานการผลต การเพาะเลยงสตวทะเลทงสตวในน าจด น าเคมและน ากรอย

112

4. หมวดปาไม เปนธรกจการผลตไมเพอใชในเชงอตสาหกรรม ไดแก การปลกไมยคาลปตส ไมสกและไมยางพารา เปนตน ปจจบนการเกษตรหมวดปาไมดเหมอนจะถกลดความส าคญลงไปตามนโยบายของรฐ

ลกษณะโครงสรางทส าคญของธรกจเกษตร จากความหมายของธรกจเกษตร อาจกลาวไดวา การด าเนนงานธรกจเกษตรเปนการตอบสนองตอความตองการของผบรโภค สนคาแตละชนดทน ามาใชในการบรโภคยอมเกดจากการตดสนใจท าการผลตของเกษตรกรมาระยะหนง (วฒนศกด ศรสมบต , 2542: 20) ดงนน ธรกจเกษตรเปนการด าเนนงานทตองมระบบ ระบบอาจมความแตกตางกนตงแตระบบขนาดใหญซงมสวนประกอยเปนระบบยอยมากมายทมความซบซอนจนถงระบบทมขนาดเลก ส าหรบธรกจเกษตรของประเทศไทยเปนระบบขนาดใหญทมความซบซอนประกอบดวย 6 ระบบยอยดงน (สมคด ทกษณาวสทธ, 2543: 8-12)

1. ระบบยอยปจจยการผลตสนคาเกษตร หมายถงปจจยทงหลายทเกษตรกรน ามาใชในการผลตสนคาเกษตร ซงปจจยการผลตในทางเศรษฐศาสตรม 4 อยางดวยกนคอ ทน ทดน แรงงานและการประกอบการ ในทางการเกษตรประกอบดวย 4 อยางดงกลาวเ ชนกน แตทเนนคอปจจยทนทบางอยางใชแทนทดนและบางอยางใชแทนแรงงานอนไดแก น าเพอการผลตการเกษตร พนธพช พนธสตว ปย อาหารสตว สารปองกนและก าจดศตรพช ยาใชปองกนและรกษาสตวและเครองจกรการเกษตร ในอดตปจจยการผลตเหลานยงไมม การพฒนา เกษตรกรยงใชพนธพนเมองทมอยโดยการเกบและคดพนธเอง เครองมอในการเกษตรกยงเปนแบบงายๆ เชน มด จอบทผลตขนมาใชเอง เพราะยงเปนการเกษตรเพอการยงชพ แตในปจจบนการเกษตรเปนแบบการคา ปจจยการผลตหลายอยางเกษตรกรตองซอมาเพ อใหการผลตมประสทธภาพและไดผลผลตตรงกบลกษณะทตลาดตองการ จงมการใชปจจยทนแทนแรงงานมากขน ยงกวานน ปจจยการผลตแตละชนดมคณสมบตและมวธการจ าหนายทแตกตางกน จงท าใหมการจางแรงงานในการผลตและการจ าหนายปจจยการผลตมากขน

2. การผลตสนคาเกษตร (Product subsystem) หมายถง กระบวนการทเกษตรกรน าปจจยการ

ผลตตางๆ มาผลตพชและสตวเพอสนองความตองการของผบรโภค การผลตการเกษตรในปจจบน

113

เปนแบบการคาเนองมาจากววฒนาการทางเทคโนโลยและการแบงงานกนท า ท าใหเกษตรกรผลตและจ าหนายสนคาเกษตรทผลตไดในตลาดมากขน จนบางอยางตองสงออก

3. ระบบยอยการจดหาสนคาเกษตร (Procurement Subsystem) หมายถงการรวบรวมและการ

ใหบรการของคนกลมหนงทจะเคลอนยายสนคาเกษตรจากแหลงผลตตางๆ ไปสตลาดทองท ตลาดทองถนและตลาดปลายทางเพอใหคนกลางประเภทผคาสง โรงงานแปรรปหรอผสงออกด าเนนงานขนตอไป

4. ระบบยอยการแปรรปสนคาเกษตร (Processing/manufacturing subsystem) การแปรรป

หมายถง กระบวนการเปลยนสภาพสนคาเกษตรใหอยในลกษณะทตรงกบความตองการของผบรโภคทงในประเทศและตางประเทศ และแนวโนมการแปรรป สนคาเกษตรมมากขนไมวาจะอยในรปผลตภณฑอนทไมใชอาหารกตาม กอใหเกดอตสาหกรรมเกษตรหลายๆ ประเภทภายในประเทศ ซงเปนการเพมมลคาใหกบสนคาเกษตรนนๆ เปนแหลงสรางงานทส าคญภายในประเทศและกอใหเกดธรกจตอเนองมากจากการแปรรปสนคาเกษตร เ ชน วตถดบประกอบในการแปรรป บรรจภณฑและการขนสง เปนตน

5. ระบบยอยการจดจ าหนายสนคาเกษตร (Distribution subsystem) หมายถงการขายสงและ

การขายปลกสนคาเกษตรใหแกผบรโภค คนกลางทท าหนาทในระบบยอยนประกอบดวย ผแทนการขายหรอตวแทนจ าหนาย ตวแทน ผคาสงและผคาปลก และมจ านวนมากทสดโดยเฉพาะผคาปลก สนคาเกษตรบางชนดทเคลอนยายไดยากเนองจากการคมนาคมไมสะดวกหรอผลตไดในจ านวนนอยมากหรอผลตเพอการบรโภคในทองท ผผลตและผคาปลกอาจเปนคนเดยวกน

6. ระบบยอยการสงออกสนคาเกษตร (Exporting subsystem) หมายถงการสงสนคาเกษตรไป

จ าหนายตางประเทศ ระบบยอยนประกอบดวยผสงออกสนคาเกษตรประเภทตางๆ ทมการแปรรปเพยงขนตนและทแปรรปส าเรจรป แนวโนมการสงออกสนคาเกษตรส าเรจรปมมากขนเพราะการแปรรปสนคาเกษตรมการพฒนามากขน

นอกจาก นกลมธรกจเกษตร ยงรวมถงกลมธรกจทประกอบกจการดานเกษตรและอตสาหกรรมอาหารและเครองดม ซงถอเปนอตสาหกรรมทมความส าคญตอผบรโภคมากทสด ทงนเปนเพราะอาหารและเครองดมคอปจจยพนฐานทจ าเปนทสดของมนษย อตสาหกรรมประเภท

114

นเปนอตสาหกรรมทเกยวของและตอเนองมาจากผลผลตทางการเกษตร เปนอตสาหกรรมทตองใชวตถดบทางดานการเกษตร และใชแรงงานเปนจ านวนมาก นอกจากจะใชบรโภคภายในประเทศแลว ยงสงออกจ าหนายตางประเทศเปนจ านวนมากอกดวย ความหมายของอตสาหกรรมอาหารและเครองดม

วชย ศรค า (2547: 270) ใหความหมายของอตสาหกรรมอาหารไววา อตสาหกรรมอาหาร (Food Industry) คอ อตสาหกรรมการแปรรปหรอแปรสภาพวตถดบทางการเกษตรใหเปนผลตภณฑส าเรจรป เพอน าไปจ าหนาย บรโภคหรอน าไปเปนวตถดบอกตอหนง เชน การน าพช ผก ผลไมมาบรรจกระปอง เพอสงออกจ าหนายตอไป เปนตน ซงสอดคลองกบ ดรณ ภคง (2553: 6) ทใหความหมายไววา เปนอตสาหกรรมทน าผลผลตจากภาคเกษตรซงไดแก ผลผลตจากพช ปศสตว และประมง มาใชเปนวตถดบหลกในการผลต โดยอาศยเทคโนโลยตางๆ ในกระบวนการผลตเพอใหไดผลตภณฑทสะดวกตอการบรโภค หรอการน าไปใชในขนตอไป

อตสาหกรรมเครองดม (Beverage Industry) คอ อตสาหกรรมทน าวตถดบทางการเกษตรหรอน ามนดบมาผานกระบวนการแปรรปหรอการท าใหสะอาดบรสทธ เพอเปนผลตภณฑส าเรจรป ส าหรบใชดมของผบรโภคหรอน าไปผ สมกบวตถดบอยางอนส าหรบเปนเครองดมตอไป เชน การน าผลไมมาผานกระบวนการคนและท าใหสะอวด แลวท าการบรรจกระปองเพอสงออกกจ าหนาย บรโภค หรอเปนวตถดบของอตสาหกรรมอนตอไป หรอการน าน ามนดบมากลน กรองใหสะอาดปราศจากเชอโรค แลวบรรจขวดเปนน าดมส าหรบจ าหนายตอไป เปนตน ลกษณะของกลมอตสาหกรรมเกษตรและอตสาหกรรมอาหาร

จรยพร อษาโชคเจรญ (2549) กลาววา กลมอตสาหกรรมเกษตรและอตสาหกรรมอาหารเปนกลมทผลตภณฑมอายคอนขางสน ท าใหไมสามารถเกบสนคาไวไดนานตองรบจ าหนาย ความตองการในสนคามคอนขางสม าเสมอ การขนราคาจะท าไดคอนขางยาก เพราะสนคาไมมความแตกตางมากนก ถากจการใดขนราคา ผบรโภคบางสวนจะหนไปซอสนคาจากคแขงหรอ หนไปใชสนคาทดแทนไดงาย ท าใหกจการทขนราคาเสยสวนแบงตลาดจ านวนมาก ดงนนกลมอตสาหกรรมนจงตองเนนการกระจายสนคาสผบรโภคใหไดมากทสด นอกจากนนสนคา บางประเภท ยงถกก าหนดเพดานราคาขายจากกรมการคาภายใน เชน น าอดลม น าตาลทราย ปลากระปอง เปนตน

115

สงผลใหมการแขงขนคอนขางรนแรงทงดานคณภาพและราคา ท าใหอตร าผลตอบแทนทางดานก าไรไมสงมากโดยเฉพาะอตสาหกรรมอาหารและเครองดม เชน ผลตและจ าหนายอาหารส าเรจรปและกงส าเรจรป เครองดมน าผกและผลไม ผลไมกระปอง นมยเอชท ผลตภณฑเบเกอรและผลตภณฑเครองปรงรสตางๆ ทตองใชเครองจกรทนสมยในการผลตและคว บคมคณภาพ รวมทงตองใชแรงงานจ านวนมาก จงท าใหมการลงทนในสนทรพยทคอนขางสง และเงนลงทนสงตามไปดวย และจากการทวตถดบสวนใหญของอตสาหกรรมน มสนคาเกษตรเปนองคประกอบทส าคญของตนทนการผลตสนคา โดยมสดสวนประมาณรอยละ 50-80 ของตนทนสนคา ดงนนการผนผวนของราคาวตถดบจะสงผลกระทบโดยตรงตอการด าเนนงานของบรษทในกลมอตสาหกรรมน ดงนนราคาวตถดบทเปนสนคาทางการเกษตรจะผนผวนขนลงตามฤดกาล และอปสงคอปทานในตลาด รวมถงสภาวะแวดลอมทางธรรมชาต และสภาพดนฟาอากาศ เชน ภยแลง น าทวม เปนตน ทสงผลตอราคาของสนคาเชนกน

นอกจากน ณฏฐนนท กลจรฐตกาล (2550) กลาววา สภาพโดยรวมของอตสาหกรรมอาหาร

และเครองดม มลกษณะเปนอตสาหกรรมทมผแขงขนมากราย ผลตภณฑสวนใหญเปนผลตภณฑทมรปรางลกษณะภายนอกคลายกน แตมความแตกตางดานคณภาพและราคา ดงนนผผลตสวนใหญจงพยายามสรางความแตกตางดานผลตภณฑ โดยเนนภาพลกษณของผลตภณฑวาเปนผลตภณฑทมคณภาพ เพอใหเปนทยอมรบในกลมผบรโภค บางธรกจในกลมอตสาหกรรม พบวา สนคาทมกรรมวธการผลตไมซบซอน จงมผผลตสนคามากรายทผลตสนคาออกมาแขงขน ในตลาด โดยเปนการแขงขนกนดานราคารวมถงการกระจายสนคาและคณภาพของผลตภณฑ โดยมคณภาพหลายระดบ และเจาะกลมลกคาแตละพนทแตกตางกนไป ในขณะทบางธรกจทมกรรมวธการผลตทซบซอน ตองใชเงนลงทนสง ท าใหมผผลตนอยราย นอกจากนนยงพบวา อตสาหกรรมอาหารและเครองดมตองใชแรงงานคนจ านวนมาก ดงนนสภาวะการขาดแคลนแรงงานอาจสงผลกระทบในทางลบตอการด าเนนงานของบรษทในอตสาหกรรมน โดยในปจจบนบางบรษทในกลมอตสาหกรรมน ไดพฒนาระบบการผลตอยางตอเนอง โดยเปลยนเปนระบบการผลตมาใชเครองจกรมากขน เพอลดการพงพาแรงงานคน แตกยงมบางกระบวนการผลตทยงตองใชแรงงานจากคนเนองจากเครองจกรไมสามารถท าได

116

สถานการณธรกจเกษตรและอาหารในปจจบนและแนวโนมในอนาคต ส านกยทธศาสตรและการวางแผนเศรษฐกจมหภาค ไดกลาววา ภาคการผลตอตสาหกรรมอาหารไทยไตรมาสท 3/2555 หดตวลงอยางตอเนองจากครงปแรกคอนขางมาก ทงนเศรษฐกจโลกสงผลกระทบตออตสาหกรรมอาหารทมตลาดภายในประเทศมากขน จากเดมทมเพยงอตสาหกรร มการผลตเพอเนนสงออกเปนหลก ไดแก แปรรปสตวน า อาท กงแปรรป และทนา แปรรป รวมทงผกผลไมแปรรป อาท สบปะรดกระปอง เทานนทไดรบผลกระทบ แตปจจบนผลพวงจากวกฤตหนสาธารณะในกลมประเทศยโรโซนเรมลกลามมากระทบอตสาหกรรมอาหารทผลตเพอ บรโภคภายในประเทศมากขน ดงจะเหนไดจากตวเลขการผลตเพอใชภายในประเทศและอตสาหกรรมทผลตเพอการสงออกตางหดตวลงถวนหนา โดยอตสาหกรรมทผลตเพอการสงออกยงคงหดตวลงอยางตอเนองทรอยละ 5.1 และ 9.6 ในเดอนกรกฎาคม และสงหาคม ตามล าดบ โดยในชวง 8 เดอนแรกของป 2555 อาเซยนยงคงเปนตลาดสงออกอาหารอนดบ 1 ของไทย มสดสวนสงออกรอยละ 24.0 เพมขนจากรอยละ 20.6 ในป 2554

ส าหรบแนวโนมอตสาหกรรมอาหารไทยป 2556 ยงเตมไปดวยปจจยเสยง เนองจากยงคง

ตองเผชญกบความไมแนนอนในการฟนตวของเศรษฐกจโลก ประกอบกบตนทนการผลตทมแนวโนมเพมสงขนจากปจจยภายในประเทศ เชน การปรบขนคาจางขนต า 300 บาททวประเทศในชวงตนป 2556 แนวโนมการทยอยปรบโครงสรางราคาพลงงานทจะเกดขนในปเด ยวกน สวนปจจยนอกประเทศ เชน ราคาวตถดบอาหารสตวทเพมสงขนจากภยแลงในสหรฐอเมรกาและทอนๆ

อยางไรกตาม ปจจยขบเคลอนจากอปสงคภายในประเทศทยงเขมแขง นาจะชวยบรรเทา

ผลกระทบของอตสาหกรรมทพงพงการสงออกลงไดระดบหนง ประกอบกบการเขา สประชาคมเศรษฐกจอาเซยน AEC ทใกลเขามาทกขณะ นาจะเปนแรงกระตนการคาการลงทนของผประกอบการไทยทงภายในประเทศและระดบภมภาคใหขยายตวเพมขน ในป 2556 นคาดวาภาคการผลตจะขยายตวเพมขนรอยละ 2.0 – 4.0 ในขณะทการสงออกคาดวาจะมมลคา 1,030 ,000 - 1,080,000 ลานบาท ขยายตวเพมขนรอยละ 5.0 –10.0

ทงน ปจจยส าคญทสงผลกระทบตอตนทน นบเปนขอจ ากดอนดบ 1 ในการด าเนนธรกจ

อตสาหกรรมอาหาร ไดแกปญหาวตถดบมราคาสงขนและขาดแคลนแรงงาน และประเดนคาจางแรงงาน โดยมสดสวนรอยละ 89.2 รองลงมาคอภาวะเศรษฐกจทงในและนอกประเทศ รอย

117

ละ 66.3 ตามมาดวยราคาน ามน อตราแลกเปลยน และปรมาณวตถดบ ตามล าดบ สวนแนวโนมโคงสดทายของปน รอยละ 89.9 เหนวา ขอจ ากดในการด าเนนธรกจอนดบ 1 ยงคงเปนประเดนคาจางแรงงาน แตภาวะเศรษฐกจทงในและน อกประเทศ ตกลงไปเปนอนดบ 3 และราคาน ามนกาวขนมาเปนอนดบ 2 ทผประกอบการมองวาจะกระทบตอธรกจ

บทท 4

กรณศกษา

สาหรบการศกษา การนาเสนองบการเงนระหวางกาล ปฏบตตามเกณฑมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล ของกลมธรกจการเกษตร ผศกษาไดทาการศกษาโดยนาขอมล (บางสวน ) ทไดจากการงบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงนระหวางกาล ไตรมาส 1-4 ประจาป พ .ศ. 2552 – พ.ศ. 2554 และไตรมาสท 1-2 ประจาป พ .ศ. 2555 ของกลมธรกจเกษตรในประเทศไทย เพอใหทราบถงวธปฏบตทางการบญชในการจดทางบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงนระหวางกา ลของแตละบรษท สาหรบขนตอนในการศกษา ประกอบดวย

1. การเปรยบเทยบค วามแตกตาง ระหวางงบการเงนระหวางกาลกบงบการเงนประจาป ของ

บรษทในกลมธรกจการเกษตร โดยเปรยบเทยบ กบมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ฉบบท 2) และมาตรฐานทเกยวของกบการจดทางบการเงนประจาป โดยพจารณาตามประเดนทจะศกษาดงตอไปน

1.1 การแสดงงวดบญชทตองนาเสนองบการเงนระหวางกาล

1.2 รปแบบและเนอหาของงบการเงนระหวางกาล 1.3 การเปดเผยขอมลตามมาตรฐานการรายงานทางเงน

2. นาขอมลทไดจากงบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงนของกลมธรกจเกษตร

(บางสวน) ทไดเปดเผยไว มานาเสนอเปนกรณศกษาสาหรบการปฏบตตามหลกเกณฑในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล กบบรษทในกลมธรกจการเกษตรโดยพจารณาตามประเดนทจะศกษาดงตอไปน

1. การแสดงงวดบญชทตองนาเสนองบการเงนระหวางกาล

2. รปแบบและเนอหาของงบการเงนระหวางกาล

119

3. การเปดเผยขอมลตามมาตรฐานการรายงานทางเงน

การเปรยบเทยบความแตกตางระหวางงบการเงนระหวางกาลกบงบการเงนประจ าป ขอ งบรษทในกลมธรกจการเกษตร โดยเปรยบเทยบ กบมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ฉบบท 2) และมาตรฐานทเกยวของกบการจดท างบการเงนประจ าป

1. ความแตกตางในการจดทางบการเงน ประจาปและหมายเหตประกอบงบการเงน และ

การปฏบตตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล โดยแสดงดงน

1.1 การแสดงงวดบญชทตองนาเสนองบการเงนไดแก

งบแสดงฐานะทางการเงน งบกาไรขาดทนเบดเสรจ งบแสดงการเปลยนแปลง

สวนของเจาของ งบกระแสเงนสด หมายเหตประกอบงบการเงน โดยงบการเงนระหวางกาล อาจจะปดบญชเปนรายเดอน หรอรายไตรมาสหรอเปนชวงเวลาทไมเตมป โดยตองการขอมลทางการเงนทจะนาไปใชในการวเคราะหเรองรายได คาใชจาย การปรบเปลยนกลยทธทางธรกจ การวเคราะหเรองการดาเนนงานอยางตอเนอง และเพอการอยรอดของธรกจในระยะยาว จะแ ตกตางจากงบการเงนประจาป คอ งบการเงนประจาปจะปดบญชปละครงซงในการปดบญชปละครงนนมขอมลไมเพยงพอทจะทาใหกจการไดรบขอมลทสาคญอยางทนเวลา

งบการเงนททาขนตองใหถกตองตามหลกการบญชทยอมรบกนโดยทวไป เพอทจะใหประโยชนมาก ในการวเคราะหตวเลข ตองนางบการเงนไปเปรยบเทยบกนปตอป หรอเปรยบเทยบกนธรกจการคาประเภทเดยวกน ซ งควรจะนาไปเปรยบเทยบกบปกอน ๆ ยอนหลงไปไมนอยกวา 3 ป คอควรทางบการเงนเปรยบเทยบ (comparative financial statement) งบเปรยบเทยบประกอบดวย

1. งบแสดงฐานะการเงน ณ วนสนงวดระหวางกาลปจจบน และงบแสดงฐานะ

ทางการเงนเปรยบเทยบ ณ สนงวดปบญชลาสดทผานมา

120

ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 ณ วนท 30 มถนายน 2555

2. งบกาไรขาดทนเบดเสรจสาหรบงวดระหวางกาลปจจบนและงบกาไรขาดทนเบดเสรจทแสดงยอดสะสมต งแตปบญชปจจบนจนถงวน สนงวดระหวางกาลและงบกาไรขาด ทนเบดเสรจเปรยบเทยบ เพอเปรยบเทยบสาหรบชวงเวลาเดยวกนของปกอน ตามขอเสนอในมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง2552) เรองการนาเสนองบการเงน รายงานระหวางกาลอาจจะนาเสนอแตละงวดเปนงบกาไรขาดทนรวมถงแสดงสวนประกอบของรายไดอนๆ ทแสดงอยในกาไรขาดทนเบดเสรจอน (งบกาไรขาดทนเบดเสรจ) โดยแสดงไดดงน

งบกาไรขาดทนเบดเสรจ สาหรบงวดหกเดอนสนสดวนท 30 มถนายน 2555 30 มถนายน 2554 สาหรบงวดสามเดอนสนสดวนท 30 มถนายน 2555 30 มถนายน 2554

3. งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของซงแสดงยอดสะสม ตงแตตนปบญช

ปจจบนจนถงวนสนงวดระหวางกาล พรอมทงงบการเงนเปรยบเทยบดงกลาวเพอเปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปกอน

งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของ สาหรบงวดหกเดอนสนสดวนท 30 มถนายน 2555 30 มถนายน 2554

4. งบกระแสเงนสดซงแสดงยอดสะสมตงแตตนปบญชปจจบนจนถงวนสนงวด

ระหวางกาล พรอมทงงบกระแสเงนสดเปรยบเทยบ เพอเปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปกอน งบกระแสเงนสด

121

สาหรบงวดหกเดอนสนสดวนท 30 มถนายน 2555 30 มถนายน 2554

1.2 รปแบบและเนอหาของงบการเงนระหวางกาล 1.2.1 รปแบบของงบการเงนระหวางกาล จากการศกษาพบวา หลกเกณฑในการ

กาหนดรปแบบการนาเสนองบการเงนระหวางกาลตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) สวนใหญไมมความแตกตาง จากการนาเสนองบการเงนประจาป โดยมแนวทางสาหรบก ารเลอกนาเสนองบการเงนระหวางกาลใหสมบรณ หรอแบบยอไดเ ชนกน ยกเวนหลกเกณฑตามหลกฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) ในกรณทเลอกนาเสนองบการเงนระหวางกาลแบบสมบรณ จะตองมการปฏบตตามขอกาหนดทระบไวในมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การนาเสนองบการเงน ซงไดใหแนวทางสาหรบการจดทางบการเงนโดยไดระบวางบการเงนแบบสมบรณนนประกอบดวยสวนประกอบทกขอดงตอไปน ไดแก งบแสดงฐานะการเงน ณ วนสน งวด งบกาไรขาดทนเบดเสรจสาหรบงวด งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของสาหรบงวด งบ กระแสเงนสดสาหรบงวด หมายเหตประกอบงบการเงน มผลทาใหเกดความแตกตางของวธปฏบตระหวางมาตรฐานการบญช ดงน การแสดงชองบการเงน “งบดล ” ตองแสดงชองบเปน “งบแสดงฐานะการเงน ” การเปลยนแปลงดงกลาวทาใหชอของงบการเงนท เปนภาษาองกฤษตองเปลยนแ ปลงดวยจาก งบดล (Balance Sheet) เปลยนเปน งบแสดงฐานะการเงน (Statement of Financial Position) ทงนการเปลยนแปลงชองบการเงนสามารถสะทอนใหเหนลกษณะของงบดงกลาวมากขน และจากการศกษายงพบวาตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การนา เสนองบการเงน ทาใหเหนแนวทางในการสาหรบการนาเสนองบแสดงฐานะทางการเงน ไดเปน 2 ลกษณะคอ สามารถเลอกแสดงรายการในงบแสดงฐานะทางการเงนโดยจดเรยงรายการตามสภาพคลองมากไปหานอย หรอจดเรยงรายการตามสภาพคลองนอยไปหามากได ซงการเลอกแสดงในรปแบบนนตองคานงถงความเหมาะสมรวม ถงการทาใหสะทอนฐานะการเงนไดอยางถกตอง การจดทา “งบกาไรขาดทน ” เปลยนเปน “งบกาไรขาดทนเบดเสรจ ” โดยมแนวทางในการจดทางบกาไรขาดทนเบดเสรจ 2 ลกษณะ ไดแก การจดทางบกาไรขาดทนเบดเสรจเพยงงบเดยว (โดยนารายได คาใชจาย กาไรสทธ และรายการกาไรขาดทนเบดเสรจอน รวมอยในงบเดยวกนกบงบกาไรขาดทนเบดเสรจอน ไดแก สวนเกนทนจากการตราคาสนทรพยกาไรขาดทนทยงไมเกดขน

122

จรงจากหลกทรพยเผอขาย ใชกบหลกทรพยเผอขายทมลคายตธรรมสนงวดเปลยนแปลงจากตนงวด ผลสะสมการแปลงงบการเงนทเปนเงนตราตางประเทศ และกาไรขาดทนจากการปองกนความเสยงกระแสเงนสด ) หรอแยกเปนสองงบ คอ งบทแสดงองคประกอบของกาไรหรอขาดทน (งบเฉพาะกาไรขาดทน) และงบทตงตนดวยกาไรหรอขาดทนและองคประกอบของกาไรขาดทนเบดเสรจอน (งบกาไรขาดทนเบดเสรจ)

1.2.2 เนอหาของงบการเงนระหวางกาล จากการศกษาพบวา งบการเงนระหวางกาล คอ การใหขอมลเพมเตมจากงบการเงนประจาปทนาเสนอครงลาสดเพอทจะใหขอมลของบรษทเปนปจจบน และเนนขอมลการใหขอมลเกยวกบกจกรรม เหตการณ และสถานทใหมๆทเกดขน เพอไมใหขอมลทนาเสนอซาซอนกบขอมลทไดรายงานไปแลว บรษทสามารถเลอกทจะแสดงงบการเงนแบบยอ หรอแบบสมบรณ หากไมมการกาหนดของหนวยงานทตองนาเสนอระบเพมเตมเปนอยางอน การนาเสนองบการเงนระหวางกาลแบบยอ จะตองคานงถงการเปรยบเทยบกนไดของขอมลทรายงานไวในงบก ารเงนดวย โดยตองแสดงหวขอ เรอง หรอรายการหลก และยอดรวมรายการยอย ในลกษณะเดยวกนกบงบการเงนประจาป งบการเงนระหวางกาล จะระบในงบการเงนวา “ยงไมตรวจสอบ ” (Unaudited) และมกจะมขอความระบไวในหมาย เหตประกอบงบการเงนวา “ผใชควรจะอานงบการเงนระหวางกาลควบคไปกบงบการเงนประจาป” งบการเงนประจาป เปนตวเลขเพอสรปผลการดาเนนงาน และฐานะทางการเงนทจะตองผานความเหนชอบและอนมตจากทประชมผถอหน และจะตองผานการตรวจสอบจาก ผสอบบญชวางบการเงนของบรษทนน ไดจดทาขนตามมาตรฐานการบญช และมการเปดเผยขอทเพยงพอ

1.3 การเป ดเผยขอมลตามมาตรฐานรายงานทางการเงน จากการศกษาพบวา หลกเกณฑการเปดเผยขอมลตามมาตรฐานรายงานทางการเงนของการจดทางบการเงน ระหวางกาลปฏบตตามเกณฑมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล ไมมความแตกตาง ระหวางงบการเงนประ จาป จากการศกษาพบวามาตรฐานการบญชไดมกาหนดหลกเกณฑใหตองมการเปดเผยขอมลตามมาตรฐานการบญชทไดนามาใชในการจดทางบการเงน รวมถงหลกเกณฑเกยวกบการเปดเผยขอมลตามมาตรฐานรายงานทางการเงนซงไดใหแนวทางในการเปดเผยขอมลในงบการเงนทเหมอนกน

123

2. น าขอมลทไดจากงบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงนของกลมธรกจเกษตร (บางสวน) ทไดเปดเผยไว มาน าเสนอเปนกรณศกษาส าหรบการปฏบตตามหลกเกณฑในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล กบบรษทในกลมธรกจการเกษตรโดยพจารณาตามประเดนทจะศกษาดงตอไปน

2.1 การแสดงงวดบญชทตองนาเสนองบการเงนระหวางกาล ลกษณะการจดทาและนาเสนองบการเงนระหวางกาล ผศกษาไดนางบแสดงฐานะทางการเงน (บางสวน ) มาแสดงเปนตวอยางในการแสดงวดบญชทนาเสนองบการเ งนระหวางกาล ไดแก งบดลสาหรบวนสนงวดระหวางกาลปจจบนและงบดลเปรยบเทยบสาหรบวนสนงวดปลาสดทผานรายการงบดลของ บรษท ตวอยาง จากด (มหาชน) ประกอบดวยรายการสนทรพย หนสน และสวนของผถอหนโดยแสดงตามภาพท 4.1 ดงน

บรษท ตวอยาง จากด(มหาชน) บรษทยอยและกจการทควบคมรวมกน งบแสดงฐานะการเงน

(หนวย : พนบาท) งบการเงนรวม งบการเงนเฉพาะกจการ

หมายเหต

31 มนาคม 2555 (ยงไมได

ตรวจสอบแตสอบทานแลว)

31 ธนวาคม 2554

(ตรวจสอบแลว)

31 มนาคม 2555 (ยงไมได

ตรวจสอบแตสอบทานแลว)

31 ธนวาคม 2554

(ตรวจสอบแลว)

สนทรพย สนทรพยหมนเวยน

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 259,662 271,226 245,062 252,384 ลกหนการคาและลกหนอน 3 129,481 47,497 129,481 49,497 เงนใหกยมระยะสนและเงนทดรองแกพนกงาน 429 2,274 429 2,274 สนคาคงเหลอ 4 144,540 109,317 137,918 109,196

สนทรพยหมนเวยนอน 5,719 3,054 5,601 2,935 รวมสนทรพยหมนเวยน 539,831 433,368 518,491 414,286

ภาพท 4 - 1 ลกษณะการจดท าและน าเสนองบการเงนระหวา งเกยวกบการแสดงงวดบญชทตอง

น าเสนองบการเงนระหวางกาล ของบรษท ตวอยาง จ ากด (มหาชน ) ประจ าป 2555 ไตรมาสท 1

124

บรษท ตวอยาง จากด(มหาชน) บรษทยอยและกจการทควบคมรวมกน งบแสดงฐานะการเงน

(หนวย : พนบาท) งบการเงนรวม งบการเงนเฉพาะกจการ

หมายเหต

31 มนาคม 2555 (ยงไมได

ตรวจสอบแตสอบทานแลว)

31 ธนวาคม 2554

(ตรวจสอบแลว)

31 มนาคม 2555 (ยงไมได

ตรวจสอบแตสอบทานแลว)

31 ธนวาคม 2554

(ตรวจสอบแลว)

สนทรพยไมหมนเวยน เงนลงทนในบรษทยอย 5 - - 307,895 307,895

เงนลงทนในการรวมคา 6 - - 25,000 25,000 ทดน อาคารและอปกรณ 7 491,604 476,950 489,704 474,978 ตนทนสทธการใชทดนปาสงวนและตนทนสวนปาลม 8 284,933 290,782 231,609 232,743 สนทรพยไมมตวตน 9 10,231 10,257 928 862 สนทรพยไมหมนเวยนอน 1,679 1,942 1,679 1,942 รวมสนทรพยไมหมนเวยน 788,447 779,931 1,056,815 1,043,420 รวมสนทรพย 1,328,278 1,213,299 1,575,306 1,457,706 หนสนไมหมนเวยน สารองเผอคาเชาทดน 20,468 20,468 - - สารองผลประโยชนระยะยาวของพนกงาน 6,785 5,178 6,785 5,178 รวมหนสนไมหมนเวยน 27,253 25,646 6,785 5,178 รวมหนสน 161,318 145,311 445,422 423,235 สวนของผถอหน ทนเรอนหน ทนจดทะเบยน หนสามญ 324,050,000 หน มลคาหนละ 1 บาท 324,050 324,050 324,050 324,050 ทนออกจาหนายและชาระเตมมลคาแลว หนสามญ 324,050,000 หน มลคาหนละ 1 บาท 324,050 324,050 324,050 324,050 สวนเกนมลคาหน 321,545 321,545 321,545 321,545 กาไรสะสม จดสรรแลว - สารองตามกฎหมาย 60,305 60,305 32,405 32,405 ยงไมจดสรร 461,060 362,088 451,884 356,471 รวมสวนของผถอหน 1,166,960 1,067,988 1,129,884 1,034,471 รวมหนสนและสวนของผถอหน 1,328,278 1,213,299 1,575,306 1,457,706

ภาพท 4 - 1 ลกษณะการจดท าและน าเสนองบการเงนระหวา งเกยวกบการแสดงงวดบญชทตอง น าเสนองบการเงนระหวางกาล ของบรษท ตวอยาง จ ากด (มหาชน ) ประจ าป 2555 ไตรมาสท 1 (ตอ)

125

จากภาพท 4-1 แสดงลกษณะการจดทาและนาเสนองบการเงนระ หวางเกยวกบการแสดงงวดบญชทตองนาเสนองบการเงนระหวางกาล ของบรษท ตวอยาง จากด (มหาชน) ประจาป 2555 ไตรมาสท 1พบวา บรษทไดมการจดทางบดล โดยมการแสดงเปนรายการเปรยบเทยบ ณ วนท 31 มนาคม 2555 และวนท 31 ธนวาคม 2554 โดยงบทบรษทจดทาขนไดมการแสดงรายการซงมการจดประเภทตามรายการสนทรพย และหนสนออกเปนรายการหมนเวยนและไมหมนเวยน ตามลาดบ ในรายการรวมถงแสดงสวนประกอบเกยวกบทนเรอนหน สวนเกนมลคาหน ผลกาไร(ขาดทน) ทยงไมเกดขนจรง ผลตางจากการแปลงคางบการเงนและกาไรสะสม

2.2 รปแบบและเนอหาของงบการเงนระหวางกาล ลกษณะการจดทา และนาเสนองบ

การเงนระหวางกาล เกยวกบการเปดเผยขอมลของงบการเงนระหวางกาลตามมาตรฐานการรายงานทางการเงน โดยผศกษาไดนารายงานตามทปรากฏในหมายเหตประกอบงบการเงน (เฉพาะบางสวนทเกยวของ) ไดแก รปแบบทบรษทเลอกนาเสนอในงบการเงนระหวางกาล โดยแสดงตามภาพท 4 – 2 ดงน

2 เกณฑการจดทางบการเงน

งบการเงนระหวางกาลนจดทาขนในรปแบบยอและตามมาตรฐานการบญชไทย ฉบบท 34 (ปรบปรง) เรองงบการเงนระหวางการ รวมถงแนวปฏบตทางการบญชทประกาศใชโดยสภาวชาชพฯ (“สภาวชาชพบญช ”)กฎระเบยบและประกาศคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยทเกย วของและตามหลกการบญชทรบรองทวไปของประเทศไทย

ภาพท 4 – 2 แสดงลกษณะการจดท าและน าเสนองบการเง นระหวางกาลเกยวกบรปแบบของง บการเงนระหวางกาล ของบรษท ตวอยาง จ ากด(มหาชน) ประจ าป 2555 ไตรมาสท 2

จากภาพท 4-2 แสดงลกษณะการจดทาและนาเสนองบกาลเงนระหวางกาลเกยวกบรปแบบ

ของงบการเงนระหวางกาล ของบรษท ตวอยาง จากด (มหาชน) ประจาป 2555 ไตรมาสท 2 จากการศกษาพบวา บรษทไดมการเปดเผย ขอมลเกยวกบรปแบบการจดทางบการเงน ในหมายเหตประกอบงบการเงนขอท 2 เรอง เกณฑการจดทางบการเงนและนโยบายบญช โดยระบวางบการเงนระหวางกาลจดทาขนในรปแบบยอและตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2550) เรอง งบการเงนระหวางกาล การตความและแนวปฏบตทางการบญชทประกาศใชโดยสภาวชาชพบญชฯ กฎระเบยบและประกาศคณะก รรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย ทเกยวของและตามหลกการบญชทรบรองทวไปของประเทศไทย

126

ลกษณะการจดทาและนาเสนองบการเงนระหวางกาล เกยวกบเนอหาของงบการเงนระหวางกาล โดยผศกษาไดนารายการตามทปรากฏในหมายเหตประกอบงบการเงน (เฉพาะบางสวนทเกยวของ) โดยแสดงดงภาพท 4 - 3 ดงน

2 เกณฑการจดทางบการเงน

งบการเงนระหวางกาลนจดทา ขนเพอใหขอมลเพมเตมจาก งบการเงนสา หรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 2554 งบการเงนน มไดรวมขอมลทางการเงนทงหมดตามขอกา หนดสาหรบงบการเงนประจา ป แตเนนการใหขอมลทเกยวกบกจกรรม เหตการณและสถานการณใหมๆ เพอไมใหซาซอนกบขอมลทไดเคย นาเสนอรายงานไปแลว ดงนนการอานงบการเงนระหวางกาลนจงควรอานควบคกบงบการเงนของบรษทและบรษทยอยสาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 2554

นโยบายการบญชและวธการคานวณทใชในงบการเงนระหวางกาลนมความสอดคลองกบการถอ ปฏบตในงบ

การเงนสาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 2554 13 ขอมลเกยวกบการดาเนนงานและจาแนกตามสวนงาน

กลมบรษทประกอบธรกจเปนผสงออกผกแชแขง และจาหนายขาวโพดหว านแปรรป เนองจากยอดจา หนายขาวโพดหวานแปรรปมจานวนเงนไมเปนสาระสาคญ และดาเนนธรกจในสวนงานทางภมศาสตรเดยว คอในประเทศไทย จงไมไดมการเสนอขอมลทางการเงนจา แนกตามสวนงานทางธรกจและทางภมศาสตรใน งบการเงนน กลมบรษทมรายไดจากการขายสงออกตางประเทศคดเปนประมาณรอยละ 80 และ 81 ในระหวางงวดสามเดอนและรอยละ 82 และ 81 ในระหวางงวดเกาเดอนสนสดวนท 30 กนยายน 2555 และ 2554 ของ รายไดจากการขายรวม 13 กาไรตอหน กาไรตอหนขนพนฐานคานวณโดยหารกาไรสาหรบงวด (ไมรวมกาไรขาดทนเบดเสรจอน ) ดวยจานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญทออกอยในระหวางงวด 15. ภาระผกพนและหนสนทอาจเกดขนภายหนา

ณ วนท 30 มถนายน 2555 15.1 บรษทมภาระผกพนในการจายชาระเงนลงทนในบรษท อะกรฟดโพรเซสซง จากด ทยงไมเรยกชาระ เปนจานวน

เงนประมาณ 90.0 ลานบาท

ภาพท 4 – 3 แสดงลกษณะการจดท างบและน าเสนองบการเงนระหวางกาลเกยวกบเนอหาของงบการเงนระหวางกาล ของบรษท ตวอยาง จ ากด (มหาชน) ป2555 ไตรมาสท 2

127

15.2 บรษทไดทา สญญาซอลขสทธในการใชโปรแกรมและสญญ าวาจางทปรกษาในการออกแบบระบ บ

ดงกลาว โดยบรษท มภาระผกพนตามสญญาเปนจานวนเงนประมาณ 1.6 ลานบาท

15.3 บรษทมหนสนทอาจจะเกด ขนจากการทธนาคารออกหนงสอคา ประกนบรษทตอหนวยงานราชการ เปนจานวนเงนประมาณ 8.9 ลานบาท

16. การอนมตงบการเงนระหวางกาล

งบการเงนระหวางกาลนไดรบอนมตใหออกโดยคณะกรรมการของบรษทเมอวนท 14 สงหาคม 2555

ภาพท 4 – 3 แสดงลกษณะการจดท างบและน าเสนองบการเงนระหวางกาลเกยวกบเนอหาของงบการเงนระหวางกาล ของบรษท ตวอยาง จ ากด (มหาชน) ป2555 ไตรมาสท 2 (ตอ)

จากภาพท 4-3 แสดงลกษณะการจดทาและนาเสนองบการเงนระหวางกาลเกยวกบเนอหา

ของงบการเงนระหวางกาล ของบรษท ตวอยาง จากด (มหาชน) ประจาป 2555 ไตรมาสท 2 จากการศกษาพบวา บรษทไดมการเปดเผยขอมลของเนอหาทแสดงในงบการเงนระหวางกาลเกยวกบ เรอง เกณฑการจดทางบการเงนในหมายเหตประกอบงบการเงนขอท 2 โดยมการเปดเผยเกยวกบงบกาลเงนระหวางกาลจดทาขน เพอใหขอมลเพมเตมจากงบการเงนทจะเนนการใหขอมลทเกยวกบกจกรรม เหตการณและสถานการณใหมๆ เพอไมใหซาซอนกบขอมลทเคยไดนาเสนอไปแลว และการเปดเผยเกยวกบการนานโยบายการบญชทสาคญมาใชและวธการคานวณในงบการเงนกาลเงนระหวางกาลสาหรบส ามเดอนและหกเดอนสนสดวนท 30 มถนายน 2555 เชนเดยวกบทใชในงบการเงนสาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 2554 และมการเปดเผยเรอง ขอมลเกยวกบการดาเนนงานและจาแนกตามสวนงานในหมายเหตประกอบงบการเงนขอท 13 โดยขอมลเกยวกบการดาเนนงานและจาแนกต ามสวนงานธรกจทเปนรปแบบหลกและสวน งานทางภมศาสตรเดยว ในประเทศไทย ไดมการแสดงรายไดจากการขายสงออกตางประเทศในระหวางสามเดอน มการแสดงถงเรอง กาไรตอหน ในหมายเหตประกอบงบการเงนขอท 13 โดยมการแสดงกาไรตอหนขนพนฐานซงคานวณจากการหารกาไรสาหรบงวดดวยจานวนถวเฉลยถวงนาหนกของหนสามญทออกอยในระหวางงวด รวมถงมการเปดเผยถงเรอง ภาระผกพนและหนสนทอาจเกดขนภายหนา ในหมายเหตประกอบงบการเงนขอท 15 โดยแสดงหนสนทเกดจากการจายชาระเงนลงทนบรษท อน และมภาระผกพนการทาสญญ าซอลขสทธในการใชโปรแกรมการออกแบบระบบ และหนสนทอาจจะเกดขนจาก

128

ธนาคารโดยเกดจากการคาประกนบรษทตอหนวยงานราชการ มการแสดงการอนมตงบการเงนระหวางกาลในหมายเหตประกอบงบการเงนขอท 16 ซงไดรบอนมตใหออกโดยคณะกรรมการของบรษท

2.3 แสดงการจดทา และนาเสนองบการเงนระหวางกาล เกยวกบการเปดเผยขอมลตามมาตรฐานรายงานทางการเงน โดยผศกษาไดนารายการตามทปรากฏในหมายเหตประกอบงบการเงน (เฉพาะบางสวนเกยวของ) ดงภาพท 4 - 4 ดงน 3 เกณฑการจดทางบการเงนรวม งบการเงนรวมระหวางกาลนจดทาขนโดยรวมงบการเงนของ บรษท ตวอยาง จากด (มหาชน ) และบรษทยอยและไดจดทาขนโดยใชหลกเกณฑเดยวกบงบการเงนรวมสาหรบป สนสดวนท 31 ธนวาคม 2554 ไมมการเปลยนแปลงโครงสรางของกลมบรษทในระหวางงวดปจจบน 4 มาตรฐานการบญชใหมทยงไมมผลบงคบใช ในระหวางงวด สภาวชาชพฯไดประกาศใชมาตรฐานรายงานทางการเงน ฉบบท 8 เรองสวนงานดาเนนงาน ซงไมมผลบงคบใชสาหรบงบการเงนทมรอบระยะเวลาบญชทเรมในหรอหลงวนท 1 มกราคม 2556 ฝายบรหารของบรษทฯเชอวามาตรฐานรายงานทางการเงนขางตนจะไมมผลกระทบอยางเปนสาระสาคญตองบการเงน เมอนามาถอปฏบต

ภาพท 4 – 4 แสดงลกษณะการจดท าและน าเสนองบการเงนระหวางกาลเกยวกบการเปดเผยขอมลตามมาตรฐานการายงานทางการเงน ของบรษท ตวอยาง จ ากด (มหาชน ) ประจ าป 2555 ไตรมาสท 2

129

ภาพท 4 – 4 แสดงลกษณะการจดท าและน าเสนองบการเงนระหวางกาลเกยวกบการเปดเผยขอมล

ตามมาตรฐานการายงานทางการเงน ของบรษท ตวอยาง จ ากด (มหาชน ) ประจ าป 2555 ไตรมาสท 2 (ตอ)

การจดประเภทรายการใหม งบการเงนรวม กอนจดประเภท จดประเภทใหม หลงจดประเภท พนบาท พนบาท พนบาท งบแสดงฐานะการเงน ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 173,042 5,796 178,838 เงนลงทนชวคราว - 20 20 ลกหนการคาและตวเงนรบ-สทธ 507,869 (5,796) 502,073 เงนลงทนระยะยาวอน 25 (20) 5 หนสนหมนเวยนอน 34,046 (3,004) 31,042 รายไดคาเชารบลวงหนาบรษทรวม - 147,761 147,761 หนสนไมหมนเวยนอน 160,486 (144,757) 15,729 งบก าไรขาดทนเบดเสรจ ส าหรบงวดสามเดอน สนสดวนท 30 มถนายน 2554 ตนทนขาย 2,917,539 (3,968) 2,913,571 รายไดอน 49,693 (213) 49,480 คาใชจายในการขาย 83,412 (2,465) 80,947 คาใชจายในการบรหาร 124,966 8,384 133,350 ตนทนทางการเงน 37,636 (2,164) 35,472 งบก าไรขาดทนเบดเสรจ ส าหรบงวดหกเดอน สนสดวนท 30 มถนายน 2554 ตนทนขาย 5,487,188 (424) 5,486,764 คาใชจายในการขาย 157,975 (2,292) 155,683 คาใชจายในการบรหาร 250,554 6,928 257,482 ตนทนทางการเงน 72,584 (4,212) 68,372

130

การจดประเภทรายการใหม

งบการเงนเฉพาะกจการ

กอนจดประเภท(พน

บาท)

จดประเภทใหม(พน

บาท)

หลงจดประเภท(พน

บาท)

งบแสดงฐานะการเงน ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 หนสนหมนเวยน

13,456 (2,805) 10,651

รายไดคาเชารบลวงหนาบรษทรวม - 147,761 147,761

หนสนไมหมนเวยนอน

156,573 (144,956) 11,617

งบก าไรขาดทนเบดเสรจ ส าหรบงวดสามเดอน สนสดวนท 30 มถนายน 2554 ตนทนขาย

1,513,621 (2,413) 1,511,208

คาใชจายในการขาย

23,715 (1,293) 22,422

คาใชจายในการบรหาร

50,392 4,521 54,913

ตนทนทางการเงน

12,893 815 12,078

งบก าไรขาดทนเบดเสรจ ส าหรบงวดหกเดอน สนสดวนท 30 มถนายน 2554 ตนทนขาย

2,986,857 (1,873) 2,984,981

คาใชจายในการขาย

48,375 (2,553) 45,822

คาใชจายในการบรหาร

101,655 6,138 107,793

ตนทนทางการเงน

25,218 (1,709) 23,509 14. อสงหารมทรพยเพอการลงทน-สทธ

ส าหรบงวดหกเดอน สนสดวนท 30 มถนายน 2555 มรายการเคลอนไหว ดงน

งบการเงนรวม (พนบาท)

งบการเงนเฉพาะกจการ (พนบาท)

ราคาตามบญชตนงวด - สทธ 159,363 273,110

ซอสนทรพย 41,865 970

คาเสอมราคาสาหรบสวนทเขางบกาไรขาดทนเบดเสรจ (51) (6,168)

ราคาตามบญชปลายงวด - สทธ 201,177 267,912

ภาพท 4 – 4 แสดงลกษณะการจดท าและน าเสนองบการเงนระหวางกาลเกยวกบการเปดเผยขอมล

ตามมาตรฐานการายงานทางการเงน ของบรษท ตวอยาง จ ากด (มหาชน ) ประจ าป 2555 ไตรมาสท 2 (ตอ)

131

15 ทดน อาคารและอปกรณ - สทธ

สาหรบงวดหกเดอน สนสดวนท 30 มถนายน 2555 มรายการเคลอนไหวดงน

งบการเงนรวม (พนบาท)

งบการเงนเฉพาะกจการ (พนบาท)

ราคาตามบญชตนงวด - สทธ 5,037,074 1,245,918

ซอสนทรพย 328,043 36,200

โอนเขา 433,258 9,401

จาหนายสนทรพย (12,854) (1,560)

โอนออก (401,558) (10,175)

คาเสอมราคาสาหรบสวนทเขางบกาไรขาดทนเบดเสรจ (244,107) (80,667)

คาเสอมราคาสาหรบสวนทโอนไปงานระหวางกอสราง (74) -

คาเสอมราคาทบนทกเปนสวนหนงของงานระหวางเลยง (11,342) -

คาเสอมราคาสะสมสาหรบสนทรพยจาหนาย 8,467 1,509

คาเสอมราคาสะสมทโอนออก 7,559 -

ราคาตามบญชปลายงวด - สทธ 5,144,466 1,200,626

ภาพท 4 – 4 แสดงลกษณะการจดท าและน าเสนองบการเงนระหวางกาลเกยวกบการเปดเผยขอมล

ตามมาตรฐานการายงานทางการเงน ของบรษท ตวอยาง จ ากด (มหาชน ) ประจ าป 2555 ไตรมาสท 2 (ตอ)

ภาพท 4 – 4 แสดงลกษณะการจดทาและการนาเสนองบการเงนระหวางกาลเกยวกบการ

เปดเผยขอมลตามมาตรฐานการรายงานทางเงนของบรษท ตวอยาง จากด (มหาชน) ประจาป 2555 ไตรมาสท 2 พบวา บรษทไดม การเปดเผยขอมลตามมาตรฐาน การรายงานทางการเงนเกยวกบมาตรฐานการบญชทไดนามาใชในการจดทางบการเงนระหวางกาล ตามรปแบบยอและจดทาข นเพอใหขอมลเพมเตมจากงบการเงนประจาปทนาเสนอครงลาสด ในหมายเหตประกอบงบการเงนขอท 2 เรองเกณฑจดทางบการเงนระหวางกาลและนโยบายการบญช ว างบการเงนประจาป 2555 ไตรมาสท 2 ไดจดทาขนตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรองงบการเงนระหวางกาล ฝายจดการของบรษท ตองใชการประมาณและขอสมมตฐานหลายประการซงอาจมผลกระทบตอจานวนเงนทเกยวกบรายได คาใชจาย สนทรพยและหนส น และการเปดเผยขอมล เกยวกบสนทรพย และหนสนทอาจเกดขน ซงผลทเกดขนอาจแตกตางไปจากจานวนทไดประมาณไว และ

132

จากการศกษายงพบวาในหมายเหตประกบงบการเงนขอท 3 เกยวกบเกณฑการจดทางบการเงนรวม ไดจดทาขนโดยใชหลกเกณฑเดยวกบงบการเงนรวมสาหรบป ไมมการเปลยนแปลงโครงสรางของกลมบรษทในระหวางงวดปจจบน และ บรษทไดมการเปดเผยถงมาตรฐานการบญชและมาตรฐานการายงานทางการเงนทยงไมไดมการใช ในหมายเหตประกอบงบการเงนขอ 4 ตามมาตรฐานรายงานทางการเงน ฉบบท 8 เรอง สวนงานดาเนนงาน ในหมายเหตประกอบงบการเงนขอ 14 เกยวกบอสงหารมทรพยเพอการลงทน -สทธ เปดเผยเรองการลงทนของกลมบรษท เปนทดน และอาคารทกลมบรษทถอครองไวปจจบนแตยงไมไดระบวตถประสงคของการใชงานในอนาคต และไมไดมไวเพอหาประโยชนจากรายไดคาเชา และหมายเหตประกอบงบการเงนขอ 15 เกยวกบทดน อาคารและอปกรณ -สทธ บรษทยอย ไดนาทดนพรอมสงปลกสรางและเครองจกรทมอยและ ทจะมขนในภายหนามาใชเปนหลกทรพยคาประกนสนเชอ

ผศกษาไดนาขอมลของบรษท ตวอยาง จากด มาทาการเปรยบเทยบการแสดง ในหมายเหตประกอบงบการเงนป 2554 ไตรมาสท 4 กบงบการเงนระหวางกาลป 2555 ไตรมาสท 2 เรองขอมลทไมมการเปดเผยในหมายเหตประกอบงบการเงนระหวางกาลป 2555 ไตรมาสท 2 โดยแสดงตารางท 4-1ดงน ตารางท 4-1 แสดงการเปรยบเทยบรายงานในหมายเหตประกอบงบการเงนป 2554 ไตรมาสท 4 ท

ไมมการเปดเผยในงบการเงนระหวางกาลป 2555 ไตรมาสท 2 ของบรษท ตวอยาง จ ากด

ล าดบ ประเดน แสดงรายการ ไมแสดงรายการ

1 ขอมลทวไปของบรษท ตวอยาง จากด

2 เกณฑการจดทางบการเงน

3 สทธประโยชนจากการสงเสรมการลงทน

4 การประกาศใชมาตรฐานการบญช มาตรฐานการรายงานทางรายการแกไขขอผดพลาดการเงน การตความมาตรฐานการบญช มาตรฐานการรายงานทางการเงนใหม และมาตรฐานการบญชทมการปรบปรง

5 รายการแกไขขอผดพลาด

133

ตารางท 4-1 แสดงการเปรยบเทยบรายงานในหมายเหตประกอบงบการเงนป 2554 ไตรมาสท 4 ทไมเปดเผยในงบการเงนระหวางกาลป 2555 ไตรมาสท 2 ของบรษท ตวอยาง จ ากด (ตอ)

ล าดบ ประเดน แสดงรายการ ไมแสดงรายการ

6 เกณฑการจดทางบการเงนรวม

7 สรปนโยบายการบญชทสาคญ

8 ผลกระทบจากการนามาตรฐานการรายงานทางการเงนมาถอปฏบตเปนครงแรก

9 รายการธรกจกบกจการทเกยวของกน

10 รายการทไมกระทบกระแสเงนสด

11 เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 12 ลกหนการคาและตวเงนรบ-สทธ

13 ลกหนการคาและตวเงนรบบรษทยอย บรษทรวม และบรษททเกยวของกน

14 สนคาคงเหลอ-สทธ

15 เงนลงทนในบรษทยอย

16 เงนลงทนในบรษทรวม

17 อสงหารมทรพยเพอการลงทน-สทธ

18 ทดน อาคารและอปกรณ-สทธ

19 สนทรพยไมมตวตน-สทธ

20 สนเชอและการคาประกน

21 เงนกยมระยะสนจากสถาบนการเงน

22 เงนกยมระยะยาวจากสถาบนการเงน-สทธ

23 ประมาณการหนสนผลประโยชนของพนกงาน

24 ทนเรอนหน

25 การจายเงนปนผล

26 คาตอบแทนผบรหาร

134

ตารางท 4-1 แสดงการเปรยบเทยบรายงานในหมายเหตประกอบงบการเงนป 2554 ไตรมาสท 4 ทไมเปดเผยในงบการเงนระหวางกาลป 2555 ไตรมาสท 2 ของบรษท ตวอยาง จ ากด (ตอ)

ล าดบ ประเดน แสดงรายการ ไมแสดงรายการ

27 ตนทนทางการเงน

28 ภาษเงนได

29 คาใชจายตามลกษณะ

30 รายละเอยดแสดงงบกาไรขาดทนแยกตามประเภทกจการทไดรบการสงเสรมการลงทนและทไมไดรบการสงเสรมการลงทน

31 การเสนอขอมลทางการเงนจาแนกสวนงาน

32 เครองมอทางการเงน

33 ภาระผกพนและหนสนทอาจจะเกดขน

34 การอนมตงบการเงน

จากตารางท 4-1 แสดงการเปรยบเทยบรายงานในหมายเหตประกอบงบการเงนป 2554

ไตรมาสท 4 ทไมมการเปดเผยในงบการเงนระหวางกาลป 2555 ไตรมาสท 2 ของบรษท ตวอยาง จากด พบวา บรษทมการเปดเผยขอมลในหมายเหตประกอบงบการเงนป 2554 ไตรมาสท 4 ทไมไดแสดงในหมายเหตประกอบงบการเงนระหวางกาลป 2555 ไตรมาสท 2 อย 8 เรอง ไดแก สทธประโยชนจากการสงเสรมการลงทน การประกาศใชมาตรฐานการบญช มาตรฐานการรายงานทางการเงน การตความมาตรฐานการบญช มาตรฐานการรายงานทางการเงนใหม และมาตรฐานการบญชทมการปรบปรง รายการแกไขขอผดพลาด สรปนโยบายการบญชทสาคญ ทนเรอนหน คาตอบแทนผบรหาร คาใชจายตามลกษณะ รายละเอยดแสดงงบกาไรขาดทนแยกตามประเภทกจการทไดรบการสงเสรมการลงทนและทไมไดรบการสงเสรมการลงทน สวนการเปดเผ ยขอมลในหมายเหตประกอบงบการเงนป 2554 ไตรมาสท 4 ทมการแสดงในหมายเหตประกอบงบการเงนระหวางกาลป 2555 ไตรมาสท 2 อย 26 เรอง ไดแก ขอมลทวไปของบรษท ตวอยาง จากด เกณฑการจดทางบการเงน เกณฑการจดทางบการเงนรวม ผลกระทบจากการนามาตรฐานการรายงานทางการเงนมาถอปฏบตเปนครงแรก รายการธรกจกบกจการทเกยวของกน รายการทไมกระทบกระแสเงนสด เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ลกหนการคาและตวเงนรบ -สทธ ลกหนการคาและตวเงนรบบรษทยอย บรษทรวม และบรษททเกยวของกน สนคาคงเหลอ-สทธ เงนลงทนในบรษทยอย เงนลงทนใน

135

บรษทรวม อสงหารมทรพยเพอการลงทน -สทธ ทดน อาคารและอปกรณ -สทธ สนทรพยไมมตวตน-สทธ สนเชอและการคาประกน เงนกยมระยะสนจากสถาบนการเงน เงนกยมระยะยาวจากสถาบนการเงน-สทธ ประมาณการหนสนผลประโยชนของพนกงาน การจายเงนปนผล ตนทนทางการเงน ภาษเงนได การเสนอขอมลทางการเงนจาแนกสวนงาน เครองมอทางการเงน ภาระผกพนและหนสนทอาจจะเกดขน และการอนมตงบการเงน

บทท 5

สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

จากการศกษา เรอง การน าเสนองบการระหวางกาล ปฏบตตามเกณฑมาตรฐานการบญชฉบบท 34 (ปรบปรง2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล ของกลมธรกจเกษตรมวตถประสงคเพอใหทราบถงวธปฏบตทางการบญชในการจดท างบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงนระหวางกาลของแตละบรษททเกดขนจากการปฏบตตามมาตรฐานการบญชเกยวกบการแสดงงวดบญชทตองน าเสนองบการเงนระหวางกาล รปแบบและเนอหาขอ งงบการเงนระหวางกาล และการเปดเผยขอมลตามมาตรฐานรายงานทางการเงนโดยใชวธการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางงบการเงนระหวางกาลกบงบการเงนประจ าปกบมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล และน าขอมลทไดจากงบการเงนและหมายเ หตประกอบงบการเงนทไดเปดเผยไวมาน าเสนอส าหรบการปฏบตตามเกณฑในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล

การศกษาครงนไดน างบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงน ระหวางกาล ไตรมาส 1-4 ประจ าป พ.ศ. 2552 – พ.ศ. 2554 และไตรมาสท 1-2 ประจ าป พ .ศ. 2555 ของกลมธรกจเกษตรในประเทศไทย ซงเปนบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย ซงผท าการศกษาได น าขอมลบางสวนจากงบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงนมาจดท าเปน บรษท ตวอยาง จ ากด (มหาชน) สรปผลการศกษา การศกษาการน าเสนองบการเงนระหวางกาล ปฏบตตามเกณฑมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล ของกลมธรกจการเกษตรสามารถสรปผลการศกษาไดดงน

1. การเปรยบเทยบความแตกตางระหวางงบการเงนระหวางกาลกบงบการเงนประจ าป ของบรษทในกลมธรกจการเกษตร โดยเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ฉบบท 2) และมาตรฐานทเกยวของกบการจดท างบการเงนประจ าป สามารถสรปไดดงน

137

1.1 การแสดงงวดบญชทตองน าเสนองบการเงนระหวางกาล ตามหลกเกณฑในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) ท าใหตองมการจดท างบก าไรขาดทนเบดเสรจ โดยตองมการแสดงงบก าไรขาดทนเบดเสรจเปรยบเทยบส าหรบงวดระหวางกาลปจจบนและงบก าไรขาดทนเบดเสรจทแสดงยอดสะสมตงแตตนปบญชปจจบนจนถงวนสนงวดระหวางกาลและงบก าไรขาดทนเบดเสรจเปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปกอน

1.2 รปแบบและเนอหาของงบการเงนระหวางกาล ตามหลกเกณฑในมาตรฐานการบญช

ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) ในกรณทเลอกน าเสนองบการเงนระหวางกาลแบบสมบรณ จะตองมการปฏบตตามหลกเกณฑทระบไวในมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การน าเสนองบการเงน ซงไดระบวางบการเงนแบบสมบรณนนประกอบดวยสวนประกอบทกขอดงตอไปน ไดแก งบแสดงฐานะการเงน ณ วนสนงวด งบก าไรขาดทนเบดเสรจส าหรบงวด งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของส าหรบงวด งบกระแสเงนสดส าหรบงวด หมายเหตประกอบงบการเงนและ งบแสดงฐานะการเงน ณ วนทเรมตนของงวดทน ามาเปรยบเทยบงวดแรกสด

1.3 การเปดเผยขอมลตามมาตรฐานการรายงานทางการเงน พบวาไมมค วามแตกตางในการเปดเผยขอมลตาม มาตรฐานรายงานทางการเงน ระหวางงบการเงนประจ าปกบ งบการเงนระหวางกาลตามหลกเกณฑในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล

2. น าขอมลทไดจากงบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงนของกลมธรกจเกษตร (บางสวน) ทไดเปดเผยไวน ามาศกษาส าหรบการปฏบตตามหลกเกณฑในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล กบบรษทในกลมธรกจการเกษตร สามารถสรปไดดงน

2.1 การแสดงงวดบญชทตองน าเสนองบการเงนระหวางกาล ตามหลกเกณฑในมาตรฐาน

การบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) ท าใหการน าเสนองบก าไรขาดทนเบดเสรจในงวดระหวางกาลตองมการแสดงงบก าไรขาดทนเบดเสรจเปรยบเทยบส าหรบงวดระหวางกาลปจจบนและงบก าไรขาดทนเบดเสรจทแสดงยอดสะสมตงแตตนปบญชปจจบนจนถงวนสนงวดระหวางกาลและงบก าไรขาดทนเบดเสรจเปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปกอน

138

2.2 รปแบบและเนอหาของงบการเงนระหวางกาล ตามหลกเกณฑในมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) สงผลใหการจดท างบการเงนระหวางกาลแบบสมบรณตองมการจดท างบก าไรขาดทนเบดเสรจและงบแสดงฐานะการเงน ณ วนทเรมตนของงวดทน ามาเปรยบเทยบ (กรณทกจการมการเปลยนแปลงนโยบายการบญช การแกไขขอผดพลาด หรอการจดประเภทบญชใหม ) หรอกรณทน าเสนองบการเงนระหวางกาลแบบยอจะตองมการจดท างบก าไรขาดทนเบดเสรจแบบยอ โดยตองเปนไปตามก าหนดรายการยอ พ.ศ. 2554 ทกรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชยก าหนด

2.3 การเปดเผยขอมลตามมาตรฐานการรายงานทางการเงน ตามมาตรฐานการบญชฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) พบวา ดานการเปดเผยถงการน ามาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง2552) มาใชในการจดท างบการเงนระหวางกาล จากการศกษาพบวาบรษทสวนใหญ มการเปดเผยตามหลกเกณฑทมาตรฐานการบญชก าหนด ยกเวนบางรายการทไมแสดงอาจเนองมาจากไมมรายการทตองเปดเผย

ขอเสนอแนะ

จากการศกษาในครงน ผศกษาขอเสนอแนะขอคดเหนเพมเตมเพอใชเปนแนวทางส าหรบ การ

จดท างบการเงนระหวางกาล ดงน 1. นกบญชและผใชงบการเงนควรศกษามาตรฐานการบญชฉบบท 34 เรองงบการเงนระหวาง

กาลถงการปรบปรงมาตรฐานการบญชใหเปนไปตามมาตรฐานการบญชระหวางประเทศ เพอใหการจดท าบญชและใชขอมลทางบญชในการตดสนใจไดอยางถกตอง

2. การจดท างบการเงนระหวางกาล แมวาไมไดมการบงคบใหตองมการจดท าส าหรบบรษททไมไดจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยฯ แตการจดท างบการเงนระหวางกาลจะชวยใหผใชงบการเงนไดรบขอมลทสามารถน าไปใชตดสนใจไดอยางทนเวลา แตทงนควรมการพจารณาถงประโยชนทไดรบกบตนทนทเสยไปในการจดท าดวย

เอกสารอางองและสงอางอง กนกกาญจน ฉววงศ. 2552. การศกษาการด าเนนชวตโดยใชหลกการพงตนเองตามแนวปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงของบคลากรโรงเรยนประถมศกษา ส านกงานเขตภาษเจรญ สงกดกรงเทพมหานคร. สารนพนธมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

กสานต ค าสวสด ศนยขาวเพอชมชน. 2555. จบชพจรสถานการณเดนความมนคงทางอาหาร (online).www.isranews.org/community-news.html , 31 มกราคม 2555. ขนตยา ถมวฒนศลป. 2546. การเปดเผยขอมลในงบการเงนของบรษทในเขตนคมอตสาหกรรม

ภาคเหนอ จงหวดล าพน กลมอตสาหกรรมแปรรปผลตผลเกษตร. บญชมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

จฑามาศ ทพยาภรณกล และคณะ. ม.ป.ป. ผสอบบญชภาษอากร วชาการบญช.

กรงเทพมหานคร: Tax Business Accounting Center. จฑามาศ ทพยาภรณกล และคณะ. ม.ป.ป. CPAผสอบบญชรบอนญาตการบญช 1.

กรงเทพมหานคร: Tax Business Accounting Center. โชตญาณ หตะพงศ. 2549. ความสมพนธระหวางคณลกษณะของบรษทกบระดบของการเปดเผย

ขอมลใน “บทรายงานและการวเคราะหของฝายบรหาร” ของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. บญชมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ณฐฐาวรนช วงสงห และคณะ. 2550. การวเคราะหและเปรยบเทยบมาตรฐานการบญช ฉบบท 41

เรองงบการเงนระหวางกาลระหวางฉบบเดม พ.ศ.2549 และฉบบปรบปรง (2550). บญชบณฑต วทยาลยโปลเทคนคภาคตะวนออกเฉยงเหนอ.

ดลพร บญพารอด. 2545,กนยายน – ธนวาคม. มารจกกฎหมายบญชใหม: พระราชบญญตการ

บญช พ.ศ.2543. วารสโขทยธรรมาธราช. 15(3), 76-86

นชจร พเชฐกล. 2553. การรายงานและการวเคราะหการเงน. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: หางหนสวนจ ากด ทพเอน เพรส.

ประวฒน เบญญาศรสวสด. 2554,ตลาคม – ธนวาคม. ความทนตอเวลาของขอมลบญชแบบม

เงอนไข. วารสารนกบรหาร. 31(4), 25 – 28. ) มลนธชยพฒนา. แนวคดการพฒนาเพอพงตนเองของเกษตรกรอนเนองมาจากพระราชด าร

(ออนไลน). http://www.chaipat.or.th/chaipat/index.php/th/concept-and-theory-development/to-develop-self-reliance-of-farmers, 22 มกราคม 2556.

เมธากล เกยรตกระจาย และ ศลปะพร ศรจนเพชร. 2544. ทฤษฎการบญช. 3,000 เลม.

พมพครงท 9. กรงเทพมหานคร: Text and Journal Publication. เมธ เครองชนะ. 2553. ปญหาของผท าบญชในจงหวดเชยงใหม เกยวกบการน าเสนองบการเงน.

การคนควาอสระบญชมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม. ราตร ชมภศร. 2554. ผลกระทบจากการปฏบตตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552)

เรอง งบการเงนระหวางกาล ของกลมธรกจการเกษตร. บญชมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

วฒนศกด ศรสมบต. 2542. ความคดเหนของสมาชกกลมเกษตรกรผปลกยางพาราตอการด าเนน

ธรกจเกษตรในจงหวดนครศรธรรมราช. วทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม วระมน ทศนราช. 2552. ทศนคตในมาตรฐานการบญชฉบบท 35 (ปรบปรง 2550) เรอง

การน าเสนองบการเงนของผประกอบวชาชพบญช กรณศกษาธรกจโรงแรม เขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงราย. บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยแมฟาหลวง.

วรชย บญชชน. 2554. ปญหาในทางปฏบตของผท าบญชทมตอมาตรฐานการบญช ฉบบท 1

(ปรบปรง 2552) เรองการน าเสนองบการเงนมาใชกบบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. บญชมหาบณฑต, มหาวทยาลยบรพา.

ศตวรรษ บญโกย. 2549. นโยบายการบญช วธการปฏบตทางการบญช และกรเปดเผยขอมล ทางการบญชของบรษทในกลมธรกจพฒนาอสงหารมทรพย. บญชมหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ศศวมล มอ าพล. 2551. ทฤษฎการบญช เลม 1. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร:

บรษท อนโฟไมนง จ ากด. สถาบนไทยพฒน มลนธบรณะชนบทแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ, 2556 สถาบนพฒนาความรตลาดทน ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. 2548. การวเคราะหงบการเงน.

2,000 เลม. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: บรษท อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จ ากด(มหาชน).

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ, 2552 สมคด ทกษณาวสทธ. 2543. ธรกจเกษตรเบองตน. ม.ป.ท. สมเดช โรจนครเสถยร และคณะ. 2549. เปลอยงบการเงนมมมองภาษ. กรงเทพมหานคร:

บรษท ธรรมนต เพรส จ ากด. สมชชาวชาการความมนคงทางอาหาร. 2555. อสรภาพทางพนธกรรม อธปไตย และความมนคง ทางอาหาร(online).www. prachatai.com/activity/2012/05/40531, 31 มกราคม 2555. ส านกงานสนบสนนการพฒนายทธศาสตรแหงชาตดานอาหาร(สยอ.) กระทรวงสาธารณสข, 2546,

ความมนคงทางอาหารของคนไทย, เอกสารอดส าเนา สธาน มะลพนธ. 2552. ความมนคงทางอาหารของชาวลวะบานปาก า อ าเภอบอเกลอ จงหวดนาน.

ศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

สนนทธนา แสนประเสรฐ. 2545. ความมนคงทางอาหารกบเกษตรกรรมในไทย. นนทบร: ซทร มเดย จ ากด.

สพฒน อปนกขต. ม.ป.ป. เคลดลบการจดท างบการเงนตามหลกการบญชและภาษอากร.

กรงเทพมหานคร: บรษท ดไลท จ ากด.

__________. 2552. กาวทนกบ 9 มาตรฐานการบญช 9 ปญหาภาษอากร ทจ าเปนตอธรกจ. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: บรษท ธรรมนต เพรส จ ากด.

สพาณ ธนวฒ. 2544. ความมนคงทางอาหารของสงคมไทยในสายตาโลก. ม.ป.ท. สรกจ ค าวงศปน. 2548. การศกษาเปรยบเทยบแมบทการบญชตามหลกการบญชทรบรองทวไป

ของประเทศไทย กบประเทศสหราชอาณาจกร และประเทศสหรฐอเมรกา. บญชมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

เสาวลกษณ หนสวรรณ. 2544. ทศนคตของผประกอบวชาชพ ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม

ทมตอพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543. บญชมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม. อนวช แกวจ านง. 2553. ความรเบองตนเกยวกบธรกจ. 1,000 เลม. พมพครงท 3. สงขลา:

บรษท น าศลปโฆษณา จ ากด. อลศรา ผลาวรรณ. 2547. ความสมพนธระหวางคณลกษณะของบรษทกบระดบการเปดเผยขอมล

ของบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. สาขาวชาบญช, บญชมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย

องครตน เพรยบจรยวฒน. 2555. IFRS ขอก าหนดทส าคญของมาตรฐานและการตความ.

2,000 เลม. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย.

ภาคผนวก

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 1/28

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552)

เรอง

งบการเงนระหวางกาล

คาแถลงการณ

มาตรฐานการบญชฉบบนเปนไปตามเกณฑทกาหนดขนโดยมาตรฐานการบญชระหวางประเทศ ฉบบท 34 เรอง งบการเงนระหวางกาล ซงเปนการแกไขของคณะกรรมการมาตรฐานการบญชระหวางประเทศทสนสดในวนท 31 ธนวาคม 2551 (IAS 34: Interim Financial Reporting (Bound volume 2009))

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 2/28

สารบญ ยอหนาท

บทนา บทนา1–บทนา9 วตถประสงคขอบเขต 1- 3คานยาม 4ขอมลในงบการเงนระหวางกาล 5-25สวนประกอบขนตาของงบการเงนระหวางกาล 8-8กรปแบบและเนอหาของงบการเงนระหวางกาล 9-14หมายเหตประกอบงบการเงนทกาหนด 15-18การเปดเผยขอมลตามมาตรฐานการรายงานทางการเงน 19งวดทตองนาเสนองบการเงนระหวางกาล 20-22ความมสาระสาคญ 23-25การเปดเผยขอมลในงบการเงนประจาป 26-27การรบรรายการและการวดมลคา 28-42การใชนโยบายการบญชเดยวกนกบงบการเงนประจาป 28-36รายไดทไดรบตามฤดกาล รายไดทไดรบเปนวฏจกร หรอรายไดท ไดรบเปนครงคราว

37-38

ตนทนทเกดขนอยางไมสมาเสมอในระหวางรอบปบญช 39การนาหลกการรบรรายการและการวดมลคามาปฏบต 40การใชการประมาณการ 41-42การปรบยอนหลงงบการเงนระหวางกาลของงวดกอน 43-45วนถอปฏบต 46-48ภาคผนวกก การแสดงงวดบญชทตองเสนอรายงานข ตวอยางการนาหลกการรบรรายการและการวดมลคามาถอปฏบตค ตวอยางการใชการประมาณการ

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 3/28

บทนา

บทนา 1. มาตรฐานการบญชฉบบนระบถงงบการเงนระหวางกาล ซงไมไดครอบคลมในมาตรฐานการบญชฉบบอน และใหถอปฏบตกบงบการเงนสาหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมในหรอหลงวนท 1 มกราคม 2554

บทนา 2. งบการเงนระหวางกาล หมายถง งบการเงนทเปนงบการเงนแบบสมบรณหรองบการเงนแบบยอ อยางใดอยางหนง สาหรบงวดบญชทสนกวางวดเตมปบญช

บทนา 3. มาตรฐานการบญชฉบบนไมไดบงคบวากจการประเภทใดทควรเผยแพรงบการเงนระหวางกาลควรเผยแพรบอยเพยงใด หรอควรเผยแพรใหเสรจภายในระยะเวลาเทาใดหลงวนสนสด งวดระหวางกาล การกาหนดในเรองดงกลาวควรเปนการตดสนใจของรฐบาลระดบชาต หนวยงานกากบดแลดานหลกทรพย ตลาดหลกทรพย และหนวยงานกากบดแลดานบญชอน มาตรฐานการบญชฉบบนใชสาหรบบรษททถกกาหนดหรอเลอกทจะเผยแพรงบการเงนระหวางกาล ใหเปนไปตามมาตรฐานการบญช

บทนา 4. มาตรฐานการบญชฉบบน4.1 กาหนดเนอหาขนตาของงบการเงนระหวางกาลซงรวมถงการเปดเผยขอมล และ4.2 ระบวธรบรรายการทางบญชและหลกเกณฑการวดมลคาทตองใชในงบการเงนระหวางกาล

บทนา 5. ขอมลขนตาของงบการเงนระหวางกาลประกอบดวยงบแสดงฐานะการเงนแบบยอ งบกาไรขาดทนเบดเสรจแบบยอ งบกระแสเงนสดแบบยอ งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของแบบยอและหมายเหตประกอบงบการเงนตามทกาหนด หากกจการนาเสนอสวนประกอบของกาไรหรอขาดทนในงบเฉพาะกาไรขาดทนตามทระบในยอหนาท 81 ของมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การนาเสนองบการเงน กจการตองนาเสนอขอมลระหวางกาลอยางยอจากงบเฉพาะกาไรขาดทนดวย

บทนา 6. ภายใตขอสนนษฐานทวาผทอานงบการเงนระหวางกาลของกจการไดอานรายงานประจาปของปลาสด ดงนน ขอมลทมอยในหมายเหตประกอบงบการเงนประจาปดงกลาวแทบจะไมมการกลาวซาหรอไดปรบปรงใหทนตอเหตการณในงบการเงนระหวางกาล แตขอมลใน หมาย เหตประกอบงบการ เ งนร ะหว า งกาลใน เบ อ งตนจะอธบ ายถ ง เหต ก ารณ และ ารเปลยนแปลงทมนยสาคญ ซงมผลตอความเขาใจถงการเปลยนแปลงในฐานะการเงน และผลดาเนนงานของกจการตงแตวนสนรอบระยะเวลารายงานของปลาสด

มาตรฐานการบญชฉบบนประกอบดวยยอหนาท 1 ถง 48 ทกยอหนามความสาคญเทากน และมาตรฐานการบญชฉบบนตองอานโดยคานงถงขอกาหนดของแมบทการบญช ในกรณทไมไดใหแนวปฏบตในการเลอกและการใชนโยบายการบญช ใหกจการถอปฏบตตามขอกาหนดของมาตรฐานการบญชฉบบท 8 (ปรบปรง 2552) เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 4/28

บทนา 7. กจการตองใชนโยบายการบญชเดยวกนสาหรบงบการเงนระหวางกาลและงบการเงนประจาป เวนแตนโยบายการบญชทเปลยนแปลงภายหลงวนทในงบการเงนประจาปลาสดนนจะใชในงบการเงนประจาปถดไป ความถในการรายงานของกจการไมวาจะเปนปละครง ทกงวดครงป หรอทกไตรมาส ไมควรมผลกระทบตอการวดผลการดาเนนงานประจาป การวดมลคาเพอจดทางบการเงนระหวางกาลตองจดทาตามเกณฑยอดสะสมจากตนปบญชถงปจจบนเพอใหบรรลวตถประสงคดงกลาว

บทนา 8. ภาคผนวกของมาตรฐานการบญชฉบบนใหแนวทางการนาหลกเบองตนของการรบรรายการและการวดมลคา ณ วนสนงวดระหวางกาล สาหรบสนทรพย หนสน รายไดและคาใชจาย มาปฏบต คาใชจายภาษเงนไดสาหรบงวดระหวางกาลคานวณดวยอตราภาษเงนไดทแทจรงเฉลยทงปทประมาณขน ซงสอดคลองกบการประเมนภาษเงนไดประจาป

บทนา 9. ในการตดสนใจถงเรองรบรรายการ จดประเภทรายการ หรอเปดเผยขอมล เพอวตถประสงคการรายงานงบการเงนระหวางกาล กจการควรประเมนความมสาระสาคญของเรองดงกลาวโดยสมพนธกบขอมลทางการเงนของงวดระหวางกาลนน มใชขอมลทไดจากการประมาณการสาหรบป

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 5/28

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) เรอง งบการเงนระหวางกาล

วตถประสงค

มาตรฐานการบญชฉบบนมวตถประสงคทจะกาหนดเนอหาขนตาทตองแสดงและเปดเผยในงบการเงนระหวางกาล รวมทงหลกเกณฑในการรบรและวดมลคารายการทนาเสนอในงบการเงนแบบสมบรณหรอแบบยอสาหรบงวดระหวางกาล งบการเงนระหวางกาลทเชอถอไดและทนตอเวลาจะชวยใหผลงทน เจาหน และผใชงบการเงนอนเขาใจถงความสามารถของกจการในการกอใหเกดกาไรและกระแสเงนสด รวมถงเงอนไขและสภาพคลองทางการเงนของกจการ

ขอบเขต1. มาตรฐานการบญชฉบบนมไดกาหนดวากจการใดตองเผยแพรงบการเงนระหวางกาลและมได

กาหนดวา กจการตองเผยแพรงบการเงนระหวางกาลบอยเพยงใด หรอตองเผยแพรใหเสรจภายในระยะเวลาเทาใดหลงจากวนสนงวดระหวางกาล อยางไรกตาม รฐบาล หนวยงานกากบดแลดานหลกทรพยและตลาดหลกทรพยและหนวยงานกากบดแลดานบญชอน มกจะกาหนดใหกจการทออกตราสารหนหรอตราสารทนเสนอขายตอสาธารณชน ตองจดทางบการเงนระหวางกาล มาตรฐานการบญชฉบบนใชปฏบตกบกจการทตองเผยแพรหรอเลอกทจะเผยแพรงบการเงนระหวางกาลตามขอกาหนดของมาตรฐานการรายงานทางเงน คณะกรรมการกาหนดมาตรฐานการบญชสนบสนนใหกจการทมหลกทรพยซอขายในตลาดหลกทรพยจดทางบการเงนระหวางกาลทเปนไปตามหลกการรบรรายการ การวดมลคา และการเปดเผยขอมล ทกาหนดไวในมาตรฐานการบญชฉบบน และสนบสนนใหกจการทมหลกทรพยซอขายในตลาดหลกทรพยปฏบตดงน1.1 จดทางบการเงนระหวางกาลอยางนอย ณ วนสนสดงวดครงปแรกของรอบบญช และ1.2 จดทางบการเงนระหวางกาลใหพรอมใชภายใน 60 วนนบจากวนสนงวดระหวางกาลนน

2. ในการพจารณาวางบการเงนประจาปหรอระหวางกาลเปนไปตามมาตรฐานการรายงานทางการเงนหรอไม ผใชงบการเงนตองพจารณางบการเงนระหวางกาลแยกจากงบการเงนประจาป กจการทอาจนาเสนองบการเงนระหวางกาลซงไมเปนไปตามมาตรฐานการบญชฉบบน หรออาจไมไดนาเสนองบการเงนระหวางกาลในบางปบญช ยงคงตองจดทางบการเงนประจาปใหเปนไปตามมาตรฐานการรายงานทางการเงน

3. หากงบการเงนระหวางกาลของกจการระบวาไดจดทาขนตามมาตรฐานการรายงานทางการเงน งบการเงนระหวางกาลนนตองเปนไปตามขอกาหนดทกขอในมาตรฐานการบญชฉบบน และ ตองเปดเผยขอมลเพมเตมตามขอกาหนดทระบไวในยอหนาท 19

คานยาม

4. คาศพททใชในมาตรฐานการบญชฉบบนมความหมายโดยเฉพาะ ดงน

งวดระหวางกาล หมายถง รอบระยะเวลารายงานทางการเงนทสนกวางวดเตมปบญช

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 6/28

งบการเงนระหวางกาล หมายถง งบการเงนสาหรบงวดระหวางกาลทเปนงบการเงนแบบสมบรณ (ตามทระบในมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การนาเสนองบการเงน หรอ งบการเงนแบบยอ (ตามทระบในมาตรฐานการบญชฉบบน)) สาหรบงวดระหวางกาล

ขอมลในงบการเงนระหวางกาล

5. มาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การนาเสนองบการเงน ระบวางบการเงนแบบสมบรณประกอบดวยสวนประกอบทกขอดงตอไปน 5.1 งบแสดงฐานะการเงน ณ วนสนงวด5.2 งบกาไรขาดทนเบดเสรจสาหรบงวด5.3 งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของสาหรบงวด5.4 งบกระแสเงนสดสาหรบงวด5.5 หมายเหตประกอบงบการเงน ซงประกอบดวยสรปนโยบายการบญชทสาคญและขอมล

ทเปนคาอธบายอน5.6 งบแสดงฐานะการเงน ณ วนทเรมตนของงวดทนามาเปรยบเทยบ เมอกจการปรบ

ยอนหลงงบการเงนในงวดกอนใหเปนไปตามนโยบายการบญชใหม หรอปรบปรงรายการ หรอจดประเภทรายการในงบการเงนงวดกอน

6. กจการอาจกาหนดหรอเลอกทจะใหขอมลในงบการเงนระหวางกาลนอยกวางบการเงนประจาปโดยพจารณาถงประโยชนทคาดวาจะไดรบจากขอมลททนตอเวลากบตนทนทตองเสยไปในการจดทาขอมลนน และเพอหลกเลยงการใหขอมลซาซอน มาตรฐานการบญชฉบบนกาหนดขอมลขนตาทตองแสดงและเปดเผยในงบการเงนระหวางกาลซงประกอบดวยงบการเงนแบบยอและหมายเหตประกอบงบการเงนทกาหนด วตถประสงคของงบการเงนระหวางกาลคอ การใหขอมลเพมเตมจากงบการเงนประจาปทนาเสนอครงลาสดเพอใหขอมลทเปนปจจบน ดงนน งบการเงนระหวางกาล จงเนนการใหขอมลเกยวกบกจกรรม เหตการณ และสถานการณใหมๆ เพอไมใหขอมลทนาเสนอซาซอนกบขอมลทไดรายงานไปแลว

7. กจการสามารถนาเสนองบการเงนระหวางกาลทสมบรณตามขอกาหนดทระบไวในมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การนาเสนองบการเงน หรอนาเสนองบการเงนระหวางกาล แบบยอ และเปดเผยหมายเหตประกอบงบการเงนทกาหนด ในงบการเงนระหวางกาลแบบยอ กจการสามารถแสดงรายการแตละรายการเกนกวารายการขนตาทระบไวหรอสามารถเปดเผยขอมลในหมายเหตประกอบงบการเงนมากกวาทมาตรฐานการบญชฉบบนกาหนดไว แมวากจการจะนาเสนองบการเงนระหวางกาลแบบสมบรณ กจการยงคงตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชฉบบนในเรองเกยวกบการรบรรายการและการวดมลคา และตองเปดเผยขอมลตามขอกาหนดทระบไวในมาตรฐานการบญชฉบบน (โดยเฉพาะอยางยงหมายเหตประกอบงบการเงนทกาหนดตามทระบไวในยอหนาท 16) และตามทกาหนดไวในมาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบอน

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 7/28

สวนประกอบขนตาของงบการเงนระหวางกาล

8. งบการเงนระหวางกาลตองมสวนประกอบขนตาดงตอไปน8.1 งบแสดงฐานะการเงนแบบยอ8.2 งบกาไรขาดทนเบดเสรจแบบยอ อาจแสดงในลกษณะใดลกษณะหนงตอไปน

8.2.1 งบกาไรขาดทนแบบขนตอนเดยวแบบยอ8.2.2 งบเฉพาะกาไรขาดทนแบบยอและงบกาไรขาดทนเบดเสรจแบบยอ

8.3 งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของแบบยอ8.4 งบกระแสเงนสดแบบยอ 8.5 หมายเหตประกอบงบการเงนทกาหนด

8ก. หากกจการแสดงสวนประกอบของกาไรหรอขาดทนในงบเฉพาะกาไรขาดทน ตามทระบในยอหนาท 81 ของมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การนาเสนองบการเงน กจการตองแสดงขอมลระหวางกาลอยางยอแยกออกจากงบเฉพาะกาไรขาดทน

รปแบบและเนอหาของงบการเงนระหวางกาล

9. หากกจการเผยแพรงบการเงนระหวางกาลแบบสมบรณ กจการตองกาหนดเนอหาและรปแบบของงบการเงนใหเปนไปตามขอกาหนดทระบไวในมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552)เรอง การนาเสนองบการเงน เกยวกบการแสดงงบการเงนแบบสมบรณ

10. หากกจการเผยแพรงบการเงนระหวางกาลแบบยอ กจการตองแสดงหวขอเรองและยอดรวมยอยในลกษณะเดยวกบทแสดงในงบการเงนประจาปลาสดและตองเปดเผยขอมลทสาคญตามทมาตรฐานการบญชฉบบนกาหนด กจการตองแสดงรายการแตละบรรทดหรอเปดเผยขอมลเพมเตมหากการไมแสดงหรอการไมเปดเผยขอมลเพมเตมนนทาใหงบการเงนระหวางกาลแบบยอบดเบอนไปจากความเปนจรง

11. กจการตองแสดงกาไรตอหนขนพนฐานและกาไรตอหนปรบลดในงบกาไรขาดทนสาหรบงวดระหวางกาลไมวาจะเปนงบกาไรขาดทนแบบสมบรณหรอแบบยอ เมอกจการอยในขอบเขตของมาตรฐานการบญช ฉบบท 33 (ปรบปรง 2552) เรอง กาไรตอหน

11ก. หากกจการแสดงสวนประกอบของกาไรหรอขาดทนในงบเฉพาะกาไรขาดทน ตามทระบในยอหนาท 81 ของ มาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การนาเสนองบการเงน กจการตองแสดงกาไรตอหนขนพนฐานและกาไรตอหนปรบลด ในงบเฉพาะกาไรขาดทน

12. มาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การนาเสนองบการเงน ไดใหแนวทางในการกาหนดโครงสรางของงบการเงน ซงแสดงใหเหนถงการแสดงงบแสดงฐานะการเงน งบกาไรขาดทนเบดเสรจ และงบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของ

13. (ยอหนานไมใช)

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 8/28

14. กจการตองจดทางบการเงนรวมสาหรบงวดระหวางกาลหากกจการนาเสนองบการเงนรวมสาหรบงวดปบญชลาสดทผานมา ตามปกตงบการเงนเฉพาะกจการของบรษทใหญจะไมสอดคลองหรอไมสามารถเปรยบเทยบกนกบงบการเงนรวมสาหรบงวดปบญชลาสดทผานมา หากงบการเงนประจาปของกจการไดรวมงบการเงนเฉพาะกจการของบรษทใหญเพมเตมจากงบการเงนรวม มาตรฐานการบญชฉบบนมไดหามแสดงและมไดกาหนดใหแสดงงบการเงนระหวางกาลเฉพาะกจการของบรษทใหญรวมไวในงบการเงนระหวางกาล

หมายเหตประกอบงบการเงนตามทกาหนด

15. ผใชงบการเงนจะใชงบการเงนระหวางกาลควบคไปกบงบการเงนประจาปลาสด ดงนนกจการไมจาเปนตองเปดเผยขอมลในงบการเงนระหวางกาลหากการเปดเผยนนไมไดใหขอมลทมนยสาคญเพมเตมจากขอมลทไดเคยนาเสนอแลวในงบการเงนประจาปลาสด กจการตองเปดเผยเฉพาะรายการและเหตการณทางบญชทมนยสาคญซงเปนประโยชนมากขนตอผใชงบการเงนใน การเขาใจถงการเปลยนแปลงฐานะการเงนและผลการดาเนนงานของกจการนบตงแตวนสนรอบระยะเวลารายงานประจาปลาสดจนถงวนสนงวดระหวางกาล

16. กจการตองรายงานขอมลในงบการเงนระหวางกาลตามเกณฑยอดสะสมจากตนปบญชถงปจจบน รวมทงเปดเผยรายการหรอเหตการณทางบญชทมผลตอความเขาใจของผใช งบการเงนระหวางกาลงวดปจจบนอยางเปนสาระสาคญ กจการตองเปดเผยขอมลตอไปนเปนอยางนอยในหมายเหตประกอบงบการเงนระหวางกาล หากขอมลดงกลาวมสาระสาคญและไมไดเปดเผยไวทอนในงบการเงนระหวางกาล 16.1 ขอเทจจรงทวากจการไดใชนโยบายการบญชและวธการคานวณในงบการเงนระหวางกาล

เชนเดยวกบทใชในงบการเงนประจาป หรอขอเทจจรงทวากจการไดเปลยนแปลงนโยบายการบญชหรอวธการคานวณ โดยเปดเผยถงลกษณะและผลกระทบของการเปลยนแปลงนน

16.2 การอธบายความเหนเกยวกบการดาเนนงานในงวดระหวางกาลทมลกษณะเปน วฏจกรหรอฤดกาล

16.3 ลกษณะและจานวนเงนของรายการทมผลกระทบตอสนทรพย หนสน สวนของเจาของ กาไรสทธ หรอกระแสเงนสด ซงเปนรายการไมปกตเนองจากลกษณะ ขนาด หรอ การเกดขนของรายการนน

16.4 ลกษณะและจานวนเงนของการเปลยนแปลงประมาณการของจานวนเงนทเคยรายงานไวในงวดระหวางกาลกอนของรอบปบญชเดยวกน หรอการเปลยนแปลงประมาณการของจานวนเงนทเคยรายงานในงวดปบญชลาสดหากการเปลยนแปลงนนมผลกระทบทมสาระสาคญตองบการเงนระหวางกาลงวดปจจบน

16.5 การซอคน การชาระคน และการออกตราสารหนและตราสารทน16.6 จานวนเงนปนผลจาย (ยอดรวมหรอตอหน) โดยแยกแสดงตามประเภทของหนสามญ

และหนประเภทอน

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 9/28

16.7 ขอมลตามสวนงาน มดงตอไปน (การเปดเผยขอมลตามสวนงานตองรวมใน งบการเงนระหวางกาลกตอเมอมาตรฐานการรายงานทางการเงน ฉบบท 8 เรอง สวนงานดาเนนงาน (เมอมการประกาศใช) กาหนดใหกจการเปดเผยขอมลตาม สวนงานในงบการเงนประจาป16.7.1 รายไดจากลกคาภายนอก หากเรองนไดรวมไวในการวดกาไรหรอขาดทน

ตามสวนงานทไดรบการสอบทาน โดยผมอานาจตดสนใจสงสดดาน การปฏบตการหรอเจาหนาทอนทโดยปกตนาเสนอขอมลดงกลาวตอ ผมอานาจตดสนใจสงสดดานการปฏบตการ

16.7.2 รายไดระหวางสวนงาน หากเรองนไดรวมอยในการวดกาไรหรอขาดทนตามสวนงานทไดรบการสอบทานโดยหวหนาเจาหนาทบรหารผมอานาจ ตดสนใจ หรอตามปกตไดนาเสนอขอมลดงกลาวตอหวหนาเจาหนาทบรหารผมอานาจในการตดสนใจ

16.7.3 ตววดกาไรหรอขาดทนตามสวนงาน16.7.4 สนทรพยรวมทมการเปลยนแปลงอยางมสาระสาคญจากมลคาทเปดเผย

ในงบการเงนงวดปบญชลาสด16.7.5 คาอธบายความแตกตางจากงบการเงนปลาสดในการแบงแยกสวนงาน

หรอ การวดมลคากาไรหรอขาดทนตามสวนงาน16.7.6 การกระทบยอดระหวางผลรวมของกาไรหรอขาดทนตามสวนงานและกาไรหรอ

ขาดทนกอนคาใชจายภาษเงนได (รายไดภาษเงนได) และการดาเนนงาน ทยกเลก อยางไรกตาม หากกจการปนสวนรายก (เชน คาใชจายภาษเงนไดและรายไดภาษเงนได) ใหแกหนวยงานทเสนอรายงาน กจการอาจกระทบยอดระหวางผลรวมของกาไรหรอขาดทนตามสวนงานและกาไรหรอขาดทนหลงหกรายการดงกลาว รายการกระทบยอดทมสาระสาคญตองระบแยกออกมาและอธบายการกระทบยอดนน

16.8 เหตการณภายหลงวนทในงบการเงนระหวางกาลทมสาระสาคญ ซงไมไดแสดงใน งบการเงนระหวางกาลของงวดทนาเสนอ

16.9 ผลกระทบของการเปลยนแปลงโครงสรางของกจการในระหวางงวดระหวางกาล ซงรวมถงการรวมธรกจ การไดหรอเสยอานาจควบคมในบรษทยอย และเงนลงทนระยะยาว การปรบโครงสราง และการดาเนนงานทยกเลก ในกรณของการรวมธรกจ ใหกจการเปดเผยขอมลตามทกาหนดไวในมาตรฐานการรายงานทางการเงน ฉบบท 3 (ปรบปรง 2552) เรอง การรวมธรกจ (เมอมการประกาศใช)

16.10 การเปลยนแปลงของหนสนหรอสนทรพยทอาจเกดขน นบตงแตสนรอบระยะเวลารายงานประจาปลาสด

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 10/28

17. กจการตองเปดเผยขอมลทระบไวในยอหนาท 16 ซงมาตรฐานการรายงานทางการเงนแตละฉบบไดใหแนวทางเกยวกบการเปดเผยดงกลาว ตวอยางของขอมลทตองเปดเผย มดงตอไปน17.1 การปรบลดมลคาและการกลบบญชปรบลดมลคาของสนคาคงเหลอใหเปนมลคาสทธท

คาดวาจะไดรบ17.2 การรบรและการกลบบญชรายการขาดทนจากการดอยคาของทดน อาคารและอปกรณ

สนทรพยไมมตวตน หรอสนทรพยอน17.3 การกลบบญชประมาณการหนสนทเกดจากตนทนของการปรบโครงสราง17.4 การไดมาและการจาหนายไปซงทดน อาคาร และอปกรณ17.5 ภาระผกพนทจะซอทดน อาคารและอปกรณ17.6 การชาระคาเสยหายทเกดจากการฟองรอง17.7 การแกไขขอผดพลาดทสาคญสาหรบขอมลทเคยนาเสนอในงวดกอน17.8 (ยอหนานไมใช)17.9 การผดนดชาระหนหรอการผดเงอนไขตามสญญาเงนกทยงไมมการแกไขใหดขน ณ วนท

กอนหรอในวนสนรอบระยะเวลารายงาน17.10 รายการกบบคคลและกจการทเกยวของกน

18. มาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบอนไดกาหนดการเปดเผยขอมลซงตองมในงบการเงน ในความหมายดงกลาวงบการเงน หมายถง งบการเงนแบบสมบรณ ซงปกตจะรวมอยในรายงานประจาปและบางครงจะรวมอยในรายงานอนๆ เวนแตเรองทกาหนดในยอหนาท 16.9 กจการ ไมจาเปนตองเปดเผยขอมลตามทกาหนดไวในมาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบอน หากกจการเลอกแสดงงบการเงนระหวางกาลแบบยอและหมายเหตประกอบงบการเงนทกาหนด แทนการนาเสนองบการเงนแบบสมบรณ

การเปดเผยขอมลตามมาตรฐานการรายงานทางการเงน

19. หากงบการเงนระหวางกาลไดจดทาขนตามมาตรฐานการบญชฉบบน กจการตองเปดเผยขอเทจจรงดงกลาว งบการเงนระหวางกาลตองไมรายงานวาจดทาตามมาตรฐานการรายงานทางการเงนหากไมไดปฏบตตามขอกาหนดทงหมดของมาตรฐานการรายงานทางการเงน

งวดทตองนาเสนองบการเงนระหวางกาล

20. รายงานระหวางกาลตองรวมงบการเงนระหวางกาลแบบสมบรณหรอแบบยอสาหรบ งวดตางๆ ดงตอไปน20.1 งบแสดงฐานะการเงน ณ วนสนงวดระหวางกาลปจจบน และงบแสดงฐานะการเงน

เปรยบเทยบ ณ วนสนงวดปบญชลาสดทผานมา20.2 งบกาไรขาดทนเบดเสรจสาหรบงวดระหวางกาลปจจบนและงบกาไรขาดทนเบดเสรจ

ทแสดงยอดสะสมตงแตตนปบญชปจจบนจนถงวนสนงวดระหวางกาลและงบกาไรขาดทนเบดเสรจเปรยบเทยบ เพอการเปรยบเทยบสาหรบชวงเวลาเดยวกนของปกอน

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 11/28

ตามขอกาหนดในมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การนาเสนองบการเงน รายงานระหวางกาลอาจจะนาเสนอแตละงวดเปนงบกาไรขาดทนเบดเสรจแบบขนตอนเดยวหรอแสดงสวนประกอบของกาไรหรอขาดทน (งบเฉพาะกาไรขาดทน)โดยสวนทสองจะเรมตนดวยกาไรหรอขาดทนรวมถงแสดงสวนประกอบของรายไดอนๆ ทแสดงอยในกาไรขาดทนเบดเสรจอน (งบกาไรขาดทนเบดเสรจ)

20.3 งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของซงแสดงยอดสะสมตงแตตนปบญชปจจบนจนถงวนสนงวดระหวางกาล พรอมทงงบการเงนเปรยบเทยบดงกลาวเพอเปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปกอน

20.4 งบกระแสเงนสดซงแสดงยอดสะสมตงแตตนปบญชปจจบนจนถงวนสนงวด ระหวางกาล พรอมทงงบกระแสเงนสดเปรยบเทยบ เพอเปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปกอน

21. สาหรบกจการทธรกจมการขนลงตามฤดกาลอยางเหนไดชด ขอมลทางการเงนสาหรบงวดสบสองเดอนสนสดของงวดระหวางกาล และขอมลเปรยบเทยบสาหรบชวงเวลาเดยวกนของสบสองเดอนกอนจะเปนประโยชนตอผใชงบการเงน ดงนน กจการทธรกจมการขนลงตามฤดกาลอยางเหนไดชดควรเปดเผยขอมลดงกลาวเพมเตมจากขอกาหนดทระบไวในยอหนาท 20

22. ภาคผนวก ก แสดงตวอยางของรอบระยะเวลาบญชทตองนาเสนอสาหรบกจการทนาเสนอ งบการเงนทกงวดครงป และทกไตรมาส

ความมสาระสาคญ

23. ในการพจารณาวาขอมลแตละรายการนน ควรรบร วดมลคา จดประเภท และเปดเผยอยางไรในงบการเงนระหวางกาล กจการตองประเมนความมสาระสาคญของรายการโดยสมพนธกบขอมลทรวมอยในงบการเงนระหวางกาล ในการประเมนความมสาระสาคญ กจการตองตระหนกวาในงบการเงนระหวางกาล กจการอาจตองใชการประมาณการในการวดมลคา มากกวาทใชในการวดมลคาในงบการเงนประจาป

24. มาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การนาเสนองบการเงน และมาตรฐานการบญช ฉบบท 8(ปรบปรง 2552) เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญชและขอผดพลาด ระบวาขอมลจะถอวามสาระสาคญหากการไมแสดงขอมลหรอการแสดงขอมลผดพลาดมผลกระทบตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจของผใชงบการเงน มาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การนาเสนองบการเงน กาหนดใหกจการเปดเผยรายการทมสาระสาคญ แยกตางหากจากรายการอน ตวอยางเชน การดาเนนงานทยกเลก และมาตรฐานการบญช ฉบบท 8 (ปรบปรง 2552) เรอง นโยบาย การบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญชและขอผดพลาด กาหนดใหเปดเผยเรองการเปลยนแปลงประมาณการทางบญช ขอผดพลาด การเปลยนแปลงนโยบายการบญช มาตรฐานการบญช ทงสองฉบบไมไดระบจานวนเพอใชในการตดสนความมสาระสาคญของขอมล

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 12/28

25. แมวากจการตองอาศยดลยพนจในการประเมนความมสาระสาคญเพอจดทารายงานทางการเงน มาตรฐานการบญชฉบบนกาหนดใหกจการใชขอมลของงวดระหวางกาลเปนเกณฑในการพจารณารบรและเปดเผยขอมลทแสดงในงบการเงนระหวางกาลนน ดงนน กจการจะรบรและเปดเผยขอมลของรายการ เชน รายการทไมปกต การเปลยนแปลงนโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการ และขอผดพลาดทสาคญ ตามเกณฑของความมสาระสาคญเมอเทยบกบขอมลทแสดงอยในงวดระหวางกาล เพอหลกเลยงความเขาใจผดทอาจเปนผลจากการไมเปดเผยขอมล กจการตองตระหนกอยเสมอวางบการเงนระหวางกาลตองใหขอมลทกอยางททาใหผใชงบการเงนสามารถเขาใจถงฐานะการเงนและผลการดาเนนงานของกจการในงวดระหวางกาลนน

การเปดเผยขอมลในงบการเงนประจาป26. หากการประมาณการจานวนเงนทไดรายงานไวในงบการเงนระหวางกาลของงวดกอน

มการเปลยนแปลงอยางเปนนยสาคญในงวดระหวางกาลงวดสดทายของรอบปบญช โดยทกจการจะไมไดนาเสนองบการเงนระหวางกาลงวดสดทายนแยกตางหาก กจการตองเปดเผยขอมลเกยวกบลกษณะและจานวนของการเปลยนแปลงประมาณการในหมายเหตประกอบ งบการเงนของงบการเงนประจาปสาหรบรอบปบญชนน

27. มาตรฐานการบญช ฉบบท 8 (ปรบปรง 2552) เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด กาหนดใหกจการตองเปดเผยขอมลเกยวกบลกษณะ และจานวนเงน(ถาปฏบตได) ของการเปลยนแปลงประมาณการทางบญชทมผลกระทบอยางมสาระสาคญใน งวดปจจบน หรอทคาดวาจะมผลกระทบอยางมสาระสาคญในงวดตอมา สวนมาตรฐานการบญชฉบบนกาหนดใหกจการตองเปดเผยขอมลทคลายคลงกนในงบการเงนระหวางกาลตามทกาหนดไวในยอหนาท 16.4 ตวอยางของการเปลยนแปลงประมาณการในงวดระหวางกาลงวดสดทายทตองเปดเผย ไดแก การปรบลดมลคาสนคาคงเหลอ การปรบโครงสราง หรอผลขาดทนจากการดอยคาทไดเคยรายงานไวในงวดระหวางกาลงวดกอนของรอบปบญชเดยวกน การเปดเผยขอมลตามขอกาหนดทระบไวในยอหนาท 26 สอดคลองกบขอกาหนดในมาตรฐานการบญช ฉบบท 8 (ปรบปรง 2552) เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด แตมขอบเขตทแคบกวา คอ เกยวของเฉพาะขอมลเกยวกบการเปลยนแปลงประมาณการ กจการไมตองรวมขอมลทางการเงนเพมเตมทเปดเผยในงบการเงนระหวางกาลไวในงบการเงนประจาป

การรบรรายการและการวดมลคา

การใชนโยบายการบญชเดยวกนกบงบการเงนประจาป

28. กจการตองใชนโยบายการบญชเดยวกนสาหรบงบการเงนระหวางกาลและงบการเงนประจาป เวนแตนโยบายการบญชทเปลยนแปลงภายหลงวนทในงบการเงนประจาปลาสดนนจะใชในงบการเงนประจาปถดไป อยางไรกตาม ความถในการรายงานของกจการ (ไมวากจการจะนาเสนองบการเงนเปน รายป ทกงวดครงป หรอทกไตรมาส) ตองไมมผลกระทบตอการ

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 13/28

วดผลการดาเนนงานประจาป เพอใหบรรลวตถประสงคดงกลาว การวดมลคาเพอจดทา งบการเงนระหวางกาลตองจดทาตามเกณฑยอดสะสมจากตนปบญชถงปจจบน

29. ขอกาหนดทวากจการตองใชนโยบายการบญชเดยวกนสาหรบงบการเงนระหวางกาลและ งบการเงนประจาปอาจทาใหดเหมอนวาการวดมลคาในงวดระหวางกาลเปนอสระจากรอบระยะเวลารายงานอนๆ แตขอกาหนดในยอหนาท 28 ทวาความถในการนาเสนองบการเงนระหวางกาล ตองไมมผลตอการวดมลคาของผลการดาเนนงานประจาปชใหเหนวางวดระหวางกาลเปนสวนหนงของงวดปบญช เกณฑการวดมลคาตามเกณฑยอดสะสมจากตนปบญชถงปจจบนทาใหกจการ ตองคานงถงการเปลยนแปลงประมาณการของจานวนทไดรายงานไวในงวดระหวางกาลกอนๆ ใน รอบปบญชปจจบน อยางไรกตาม หลกเกณฑในการรบรรายการสนทรพย หนสน รายไดและคาใชจายสาหรบงวดระหวางกาลยงคงตองเปนหลกเกณฑเดยวกนกบทใชในงบการเงนประจาป

30. ตวอยางการรบรรายการและการวดมลคาของงบการเงนระหวางกาล มดงตอไปน30.1 หลกเกณฑในการรบรและวดมลคาผลขาดทนจากการปรบลดมลคาสนคาคงเหลอ

ผลขาดทนจากการปรบโครงสราง หรอผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพย ในงวดระหวางกาลเปนหลกเกณฑเดยวกนกบทกจการใชในจดทางบการเงนประจาปไมวากจการจะจดทางบการเงนระหวางกาลหรอไม อยางไรกตาม หากกจการรบรและวดมลคารายการดงกลาวในงวดระหวางกาลงวดหนงและเปลยนแปลงประมาณการในงวดระหวางกาลตอมาในรอบปบญชเดยวกน กจการตองทาการเปลยนแปลงประมาณการนนใน งวดระหวางกาลทมการเปลยนแปลงไมวาจะเปนการบนทกเพมหรอกลบบญชรายการขาดทน ทไดบนทกไปแลว

30.2 รายจายทไมถอเปนสนทรพยตามคานยาม ณ วนสนงวดระหวางกาล ตองไมบนทกเปนรายการรอการตดบญชในงบแสดงฐานะการเงน ดวยเหตผลทวากจการตองรอขอมลเพมเตมในอนาคตกอนทจะกาหนดไดวารายจายดงกลาวจะเปนสนทรพยตามคานยามหรอไม หรอดวยเหตผลทวาจานวนกาไรสทธของงวดระหวางกาลแตละงวดในรอบปบญชเดยวกนจะไดไมแตกตางกนเกนไป

30.3 กจการตองรบรคาใชจายเกยวกบภาษเงนไดในงวดระหวางกาลแตละงวดดวยประมาณการทดทสดโดยอตราทใชในการคานวณตองเปนอตราภาษเงนไดถวเฉลยถวงนาหนกทงปทคาดวาจะเกดขนของรอบปบญชนน กจการอาจปรบปรงจานวนภาษเงนไดคางจายในงวดระหวางกาลตอมาของรอบปบญชเดยวกนหากการประมาณการของอตราภาษเงนไดประจาปเปลยนแปลงไป

31. แมบทการบญชเกยวกบการจดทาและนาเสนองบการเงน (“แมบทการบญช”) ระบวาการรบรรายการ คอ กระบวนการรวมรายการเขาเปนสวนหนงของงบดลและงบกาไรขาดทนหากรายการนนเปนไปตามคานยามขององคประกอบและเขาเกณฑการรบรรายการ คานยามของสนทรพย หนสน รายไดและคาใชจาย ซงเปนหลกการพนฐานของการรบรรายการในงบการเงนไมวาจะเปนงบการเงนประจาปหรองบการเงนระหวางกาล

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 14/28

32. กจการตองทดสอบถงประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตทจะไดรบจากสนทรพย ณ วนสนงวดระหวางกาลและวนสนงวดปบญช รายจายซงโดยลกษณะแลวไมเขาเงอนไขเปนสนทรพยตาม คานยาม ณ วนสนงวดปบญชตองไมบนทกเปนสนทรพย ณ วนสนงวดระหวางกาล ในทานองเดยวกนหนสน ณ วนสนงวดการรายงานระหวางกาลตองเปนภาระผกพนทกจการมอย ณ วนนน ซงเปนหลกการทถอปฏบตเชนเดยวกบการรบรหนสน ณ สนรอบระยะเวลารายงานประจาป

33. ลกษณะสาคญของการเกดรายการรายไดและคาใชจายคอการมกระแสเขาและกระแสออกของสนทรพยและหนสนทไดเกดขนแลว ดงนนกจการจะสามารถรบรรายการเปนรายไดและคาใชจายกตอเมอกระแสเขาหรอกระแสออกดงกลาวเกดขนแลว ในทางกลบกนกจการตองไมรบรรายการเปนรายไดและคาใชจายหากกระแสเขาหรอกระแสออกนนยงไมเกดขน แมบทการบญชระบวากจการควรรบรคาใชจายในงบกาไรขาดทนเมอประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตลดลงเนองจาก มการลดลงของสนทรพยหรอการเพมขนของหนสน และเมอกจการสามารถวดคาของประโยชน เชงเศรษฐกจในอนาคตไดอยางนาเชอถอ อยางไรกตาม แมบทการบญชไมอนญาตใหกจการรบรรายการเปนสนทรพยหรอหนสนหากรายการนนไมเปนสนทรพยหรอหนสนตามคานยาม

34. ในการวดมลคารายการตางๆ เชน สนทรพย หนสน รายได คาใชจาย และกระแสเงนสด ทรายงานในงบการเงน กจการทนาเสนอเฉพาะงบการเงนประจาปสามารถใชขอมลทางบญชทงหมดทมอยตลอดงวดปบญช การวดมลคาดงกลาวเปนการทกจการนาเกณฑยอดสะสมจากตนปบญชถงปจจบนมาใชนนเอง

35. กจการทนาเสนองบการเงนรายครงปสามารถใชขอมลทมอยจนถงกลางปหรอหลงจากนนเลกนอยเพอการวดมลคาของงบการเงนสาหรบงวดครงปแรก และใชขอมลทมอยจนถงวนสนงวดปบญชหรอหลงจากนนเลกนอยเพอการวดมลคาของงบการเงนสาหรบงวดสบสองเดอน การวดมลคาสาหรบสบสองเดอนตองรวมถงการเปลยนแปลงประมาณการทอาจเปนไปไดของจานวนเงนทเคยประมาณไวสาหรบงวดหกเดอนแรก โดยไมตองปรบยอนหลงงบการเงนระหวางกาลของงวดดงกลาว อยางไรกตาม ยอหนาท 16.4 และยอหนาท 26 กาหนดใหมการเปดเผยเกยวกบลกษณะและจานวนของการเปลยนแปลงประมาณการทมนยสาคญ

36. กจการทนาเสนองบการเงนบอยครงกวารายครงปตองวดมลคาของรายไดและคาใชจายสาหรบ งวดระหวางกาลแตละงวดโดยใชเกณฑยอดสะสมจากตนปบญชถงปจจบน โดยใชขอมลทมอยขณะทจดทางบการเงนแตละงวดนน จานวนของรายไดและคาใชจายทแสดงในงวดระหวางกาลปจจบนตองรวมการเปลยนแปลงประมาณการของจานวนทแสดงไวในงวดระหวางกาลงวดกอนของปบญชเดยวกนโดยไมตองปรบยอนหลงงบการเงนระหวางกาลงวดกอน อยางไรกตาม ยอหนาท 16.4 และยอหนาท 26 กาหนดใหมการเปดเผยเกยวกบลกษณะและจานวนเงนของการเปลยนแปลงประมาณการทมนยสาคญ

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 15/28

รายไดทไดรบตามฤดกาล รายไดทไดรบเปนวฏจกร หรอรายไดทไดรบเปนครงคราว

37. รายไดทไดรบตามฤดกาล รายไดทรบเปนวฏจกร หรอรายไดทไดรบเปนครงคราวตองไมคาดการณหรอรอการรบร ณ วนสนงวดระหวางกาล หากการคาดการณหรอการรอรบรดงกลาวไมเหมาะสม ณ วนสนงวดปบญชนนของกจการ

38. ตวอยางของรายไดทยงไมเกด ซงกจการไมสามารถบนทกเปนรายไดไวลวงหนา ไดแก รายไดจากเงนปนผล รายไดคาสทธ และเงนอดหนนจากรฐบาล นอกจากนบางกจการอาจไดรบรายไดใน งวดระหวางกาลบางงวดสงกวางวดอน ๆ ในรอบปบญชเดยวกนเปนประจา เชน รายไดจากการขายสนคาตามฤดกาล กจการตองรบรรายการดงกลาวเปนรายไดทงจานวนเมอเกดขน

ตนทนทเกดขนอยางไมสมาเสมอในระหวางรอบปบญช

39. ตนทนทเกดขนอยางไมสมาเสมอในระหวางปบญชของกจการ ตองคาดการณหรอรอการรบรเพอวตถประสงคในการจดทารายงานในงวดระหวางกาลกตอเมอเปนการเหมาะสมทกจการจะ คาดการณหรอรอการรบรตนทนดงกลาว ณ วนสนงวดปบญช

การนาหลกการรบรรายการและการวดมลคามาปฏบต

40. ภาคผนวก ข แสดงตวอยางการนาหลกการเกยวกบการรบรรายการและการวดมลคาตามขอกาหนดทระบไวในยอหนาท 28 ถง 39 มาปฏบต

การใชการประมาณการ

41. กจการตองใชวธวดมลคาททาใหมนใจวา ขอมลทแสดงในงบการเงนระหวางกาลสามารถเชอถอได รวมทงเปดเผยขอมลทางการเงนทงหมดทมสาระสาคญอยางเหมาะสม เพอใหผใชงบการเงนเขาใจฐานะการเงนหรอผลการดาเนนงานของกจการ กจการอาจตองอาศยการประมาณการทสมเหตสมผลเพอวดมลคารายการบางรายการในงบการเงนประจาปและ งบการเงนระหวางกาล ซงตามปกตกจการจาเปนตองใชการประมาณการในการจดทา งบการเงนระหวางกาลมากกวาทตองใชในการจดทางบการเงนประจาป

42. ภาคผนวก ค แสดงตวอยางของการใชการประมาณการในการวดมลคารายการในงบการเงนระหวางกาล

การปรบยอนหลงงบการเงนระหวางกาลของงวดกอน

43. การเปลยนแปลงนโยบายการบญช นอกเหนอจากการถอปฏบตในชวงเปลยนแปลงทกาหนดโดยมาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบใหม กจการตอง

43.1 ปรบยอนหลงงบการเงนระหวางกาลของงวดกอนในรอบปบญชปจจบนและงบการเงนระหวางกาลของรอบปบญชกอนทนามาเปรยบเทยบ ซงจะปรบยอนหลงในงบการเงน

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 16/28

ประจาปตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 8 (ปรบปรง 2552) เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

43.2 ปรบปรงงบการเงนระหวางกาลของงวดกอนในรอบปบญชปจจบนและงบการเงนระหวางกาลของรอบปบญชกอนทนามาเปรยบเทยบตามนโยบายการบญชใหมโดยวธเปลยนทนทเปนตนไปนบจากวนแรกสดทสามารถทาไดในทางปฏบต หากไมสามารถระบถงผลกระทบสะสม ณ วนตนปบญชจากการเปลยนแปลงนโยบายการบญชทมผลกระทบตอปบญชกอน ๆ ไดในทางปฏบต

44. มาตรฐานการบญชฉบบน มวตถประสงคเพอใหแนใจวากจการใชนโยบายการบญชเดยวกนสาหรบรายการบญชประเภทเดยวกนตลอดปบญช ตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 8 (ปรบปรง 2552) เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญชและขอผดพลาด การเปลยนแปลงนโยบายการบญชตองสะทอนใหเหนดวยวธปรบยอนหลงโดยกจการตองปรบขอมลทางการเงนของงวดกอนทยอนหลงไปไกลทสดทสามารถทาไดในทางปฏบต อยางไรกตาม หากกจการ ไมสามารถกาหนดจานวนสะสมทตองใชปรบยอนหลงงบการเงนของงวดกอนไดในทางปฏบต มาตรฐานการบญชฉบบดงกลาวกาหนดใหกจการสามารถใชวธเปลยนทนทเปนตนไปนบจากวนแรกสดทสามารถทาไดในทางปฏบต สวนผลกระทบตามยอหนาท 43 กาหนดใหกจการทเปลยนแปลงนโยบายการบญชในปบญชปจจบน ใชวธปรบยอนหลง หรอหากไมสามารถปฏบตไดใหใชวธเปลยนทนทเปนตนไป แตตองถอปฏบตตงแตตนปบญช

45. มาตรฐานการบญชฉบบนไมอนญาตใหกจการใชนโยบายการบญชทแตกตางกนในรอบปบญชเดยวกน เนองจากจะทาใหการปนสวนรายการระหวางงวดทาไดยาก นอกจากนยงจะทาใหผล การดาเนนงานไมมความชดเจน และทาใหเกดความยากตอการวเคราะหและความเขาใจ งบการเงนระหวางกาล

วนถอปฏบต

46. มาตรฐานการบญชฉบบนใหถอปฏบตกบงบการเงนสาหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมในหรอหลงวนท 1 มกราคม 2554 เปนตนไป ทงน สนบสนนใหนาไปใชกอนวนถอปฏบต

47. มาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การนาเสนองบการเงน ปรบปรงคาศพทซงใชกบมาตรฐานการรายงานทางการเงน ทาใหตองปรบปรงยอหนาท 4 5 8 11 12 และ 20 ยกเลกยอหนาท 13 และเพมยอหนา 8ก และ 11ก ของมาตรฐานการบญชฉบบน กจการตองถอปฏบตสาหรบการปรบปรงดงกลาวสาหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมในหรอหลงวนท 1 มกราคม 2554 แตหากกจการปฏบตตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การนาเสนองบการเงนกอนวนถอปฏบต การเปลยนแปลงดงกลาวขางตนกจะใชในรอบระยะเวลาบญชดงกลาวดวย

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 17/28

48. การปรบปรงมาตรฐานการรายงานทางการเงน ฉบบท 3 (ปรบปรง 2552) เรอง การรวมธรกจ (เมอมการประกาศใช) ทาใหตองปรบปรงยอหนาท 16.9 ของมาตรฐานการบญชฉบบน กจการตองถอปฏบตสาหรบการปรบปรงดงกลาวสาหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมหรอหลงจากวนท 1 มกราคม 2554 แตหากกจการปฏบตตามมาตรฐานการรายงานทางการเงน ฉบบท 3 (ปรบปรง 2552) เรอง การรวมธรกจ (เมอมการประกาศใช) กอนวนถอปฏบต การเปลยนแปลงดงกลาวขางตนกจะใชในรอบระยะเวลาบญชดงกลาวดวย

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 18/28

ภาคผนวก

ภาคผนวกนจดทาขนเพอเปนแนวทางเทานนและไมถอเปนสวนหนงของมาตรฐานการบญชฉบบน ภาคผนวกนไดจดทาขนโดยครอบคลมเรองดงตอไปน

ก การแสดงงวดบญชทตองเสนอรายงาน

ข ตวอยางการนาหลกการรบรรายการและการวดมลคามาถอปฏบต

ค ตวอยางการใชการประมาณการ

ก. การแสดงงวดบญชทตองเสนอรายงาน

ภาคผนวกนจดทาขนเพอแสดงตวอยางการถอปฏบตตามขอกาหนดทระบไวในยอหนาท 20 เพอใหสามารถเขาใจมาตรฐานการบญชฉบบนไดดยงขน

กจการทนาเสนองบการเงนระหวางกาลทกครงป

ก1. กจการทมงวดปบญชสนสดวนท 31 ธนวาคม (ซงเปนไปตามปปฏทน) ใหกจการนาเสนอ งบการเงนระหวางกาลไมวาจะเปนงบการเงนแบบสมบรณหรอแบบยอ สาหรบงวดครงปสนสด วนท 30 มถนายน 25X1 ดงตอไปน

งบแสดงฐานะการเงน ณ วนท 30 มถนายน 25X1 31 ธนวาคม 25X0

งบกาไรขาดทนเบดเสรจ สาหรบงวดหกเดอนสนสดวนท 30 มถนายน 25X1 30 มถนายน 25X0

งบกระแสเงนสด สาหรบงวดหกเดอนสนสดวนท 30 มถนายน 25X1 30 มถนายน 25X0

งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของ สาหรบงวดหกเดอนสนสดวนท 30 มถนายน 25X1 30 มถนายน 25X0

กจการทนาเสนองบการเงนระหวางกาลทกไตรมาส

ก2. กจการทมงวดปบญชสนสดวนท 31 ธนวาคม (ซงเปนไปตามปปฏทน) ใหกจการนาเสนองบการเงนระหวางกาลไมวาจะเปนงบการเงนแบบสมบรณหรอแบบยอ สาหรบไตรมาสสนสดวนท 30 มถนายน 25X1 ดงตอไปน

งบแสดงฐานะการเงน ณ วนท 30 มถนายน 25X1 31 ธนวาคม 25X0

งบกาไรขาดทนเบดเสรจสาหรบงวดหกเดอนสนสดวนท 30 มถนายน 25X1 30 มถนายน 25X0

สาหรบงวดสามเดอนสนสดวนท 30 มถนายน 25X1 30 มถนายน 25X0

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 19/28

งบกระแสเงนสด สาหรบงวดหกเดอนสนสดวนท 30 มถนายน 25X1 30 มถนายน 25X0

งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของ สาหรบงวดหกเดอนสนสดวนท 30 มถนายน 25X1 30 มถนายน 25X0

ข. ตวอยางการนาหลกการรบรรายการและการวดมลคามาถอปฏบต

ภาคผนวกนทาขนเพอแสดงตวอยางการนาหลกการรบรรายการและการวดมลคามาถอปฏบตตามขอกาหนดทระบไวในยอหนาท 28 ถง 39 เพอใหสามารถเขาใจมาตรฐานการบญชฉบบนไดดยงขน

ภาษเงนไดบคคลธรรมดาและคาประกนภยทกจการผจางออกให

ข1. หากกจการรบภาระภาษเงนไดบคคลธรรมดาแทนลกจางหรอจายเงนสมทบเขากองทนประกนภยทรฐบาลสนบสนน ซงจานวนทตองจายมการคานวณเปนรายป คาใชจายสวนทเกยวของกนใหกจการผจางรบรในงวดระหวางกาล โดยใชประมาณการอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาหรออตราการจายถวเฉลยของป แมวาจานวนทจายสวนใหญจะเกดขนในชวงตนงวดปบญช ตวอยางทพบโดยทวไปคอ ภาษเงนไดบคคลธรรมดาหรอคาประกนภยทกจการผจางออกใหซงอาจกาหนดวาออกใหจนถงระดบสงสดระดบหนงทกาหนดไวของเงนไดของพนกงานแตละคน สาหรบพนกงานทมรายไดสง เงนไดอาจถงระดบเงนไดสงสดทกาหนดนนกอนวนสนงวดปบญชทกจการผจาง ไมตองออกเงนใหอกตอไปจนถงวนสนป

การยกเครองหรอการบารงรกษาครงใหญททาเปนระยะๆ ตามแผนทวางไว

ข2. ตนทนของการยกเครองหรอการบารงรกษาครงใหญททาเปนระยะๆ ตามแผนทวางไวหรอรายจายทมลกษณะเปนฤดกาลทคาดวาจะเกดขนในชวงหลงของป กจการตองไมคาดการณเพอบนทกบญชในงบการเงนระหวางกาล นอกจากวากจการมภาระผกพนตามกฎหมายหรอจากการอนมานแลว กจการทมความตงใจหรอมความจาเปนทจะกอใหเกดรายจายในอนาคตไมอาจถอไดวากจการมภาระผกพน

ประมาณการหนสน

ข3. กจการตองรบรประมาณการหนสนหากกจการไมมทางเลอกอน เวนแตกจการจะตองโอนประโยชนเชงเศรษฐกจอนเปนผลของเหตการณทเกดจากภาระผกพนตามกฎหมายหรอจากการอนมาน กจการตองบนทกปรบปรงจานวนภาระหนสนใหสงขนหรอตาลงพรอมทงรบรรายการผลขาดทนหรอรายการผลกาไรในกาไรหรอขาดทน หากจานวนของประมาณการหนสนทดทสดของกจการมการเปลยนแปลงไป

ข4. มาตรฐานการบญชฉบบนกาหนดใหกจการใชเกณฑในการรบร และวดมลคาประมาณการหนสน ณ วนสนงวดระหวางกาลเชนเดยวกบทใช ณ วนสนงวดปบญช การมอยหรอไมมอยของภาผกพน

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 20/28

ทกจการตองโอนประโยชนเชงเศรษฐกจออกไปนนมไดขนอยกบปจจยของชวงเวลาของการรายงาน แตเปนเรองขอเทจจรง

โบนสปลายป

ข5. ลกษณะของการจายโบนสปลายปมความแตกตางกนไปในแตละกจการ กจการบางกจการจาย

โบนสใหพนกงานเฉพาะทปฏบตงานตลอดชวงเวลาทกาหนด กจการบางกจการจายโบนสตามผล

การดาเนนงานรายเดอน รายไตรมาสหรอรายป การจายโบนสอาจขนอยกบดลยพนจของผบรหาร

หรอเปนไปตามสญญาทไดตกลงกนไวหรอเปนไปตามหลกเกณฑทเคยถอปฏบตมาในปกอน

ข6. โบนสจะรบรในงวดระหวางกาลไดกตอเมอ

ข6.1 การใหโบนสนนเปนไปตามภาระผกพนตามกฎหมาย หรอเปนไปตามทถอปฏบตมาในอดตอนถอไดวาภาระผกพนไดเกดขนจากการอนมาน ซงกจการไมมทางเลอกอนนอกจากจะตองจายเงนโบนสนน

ข6.2 สามารถระบประมาณการโบนสนนไดอยางนาเชอถอ (ดมาตรฐานการบญช ฉบบท 19 เรอง ผลประโยชนของพนกงาน (เมอมการประกาศใช))

จานวนเงนทตองจายตามสญญาเชาทอาจเกดขน

ข7. จานวนเงนทตองจายตามสญญาเชาทอาจเกดขนเปนตวอยางของภาระผกพนตามกฎหมายหรอจากการอนมาน ทผเชาควรรบรเปนหนสน หากสญญาเชามเงอนไขวาการชาระคาเชาในอนาคตขนอยกบวาผเชาสามารถทารายไดจากการขายประจาปถงระดบทกาหนดไวในสญญา ภาระผกพนจะถอวาไดเกดขนในงวดระหวางกาลของงวดปบญชกอนทผเชาจะมรายไดจากการขายถงระดบทกาหนดไวในสญญา หากผเชาคาดหมายไดอยางแนนอนวาผเชาจะสามารถมรายไดจากการขายไดตามทกาหนดไว และผเชาไมมทางเลอกอนใดนอกจากการชาระเงนคาเชาในอนาคต

สนทรพยไมมตวตน

ข8. กจการตองใชคานยามและเกณฑในการรบรสนทรพยไมมตวตนสาหรบงวดระหวางกาลเชนเดยวกบทใชสาหรบงวดสนปบญช กจการตองรบรรายจายทเกดขนกอนแตไมเปนไปตามเงอนไขทกขอของการรบรเปนสนทรพยไมมตวตนเปนคาใชจาย สวนรายจายทเกดขนและ เขาเงอนไขทกขอของการรบรสนทรพยไมมตวตนกจการตองรบรเปนตนทนของสนทรพยไมมตวตน การเลอนรบรการเปนคาใชจายโดยการตงเปนสนทรพยในงบแสดงฐานะการเงนระหวางกาลเพยงแตคาดการณวาจะเขาเงอนไขทกขอของการรบรเปนสนทรพยไมมตวตนในภายหลง งวดปบญชนนเปนการไมถกตอง

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 21/28

เงนบานาญ

ข9. คาใชจายเงนบานาญ สาหรบงวดระหวางกาลคานวณตามเกณฑยอดสะสมจากตนปบญชถงปจจบนโดยใชอตราตนทนเงนบานาญทกาหนด ณ วนสนงวดปบญชกอนโดยวธคณตศาสตรประกนภย และปรบปรงสาหรบความผนผวนทางการตลาดทมนยสาคญนบตงแตเวลานน และปรบสาหรบการทยอยจายชาระทสาคญ การจายชาระหมด หรอการจายครงเดยวทสาคญ

คาใชจายพนกงานเกยวกบการพกรอน วนหยด การหยดงานอนโดยไดรบคาตอบแทน

ข10. การทพนกงานหยดงานโดยไดรบคาตอบแทนชนดสะสม คอ วนหยดงานทไมไดใชในงวดปจจบนนนและสามารถยกยอดไปใชไดในงวดอนาคต กจการตองวดคารายจายทอาจเกดขนและ ภาระผกพนของเวลาหยดงานทไดรบคาตอบแทนชนดสะสมตามจานวนทกจการคาดวาจะตองจายสาหรบวนหยดงานทยงไมไดใชแตสามารถสะสมไปใชได ณ วนสนรอบระยะเวลารายงานตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 19 เรอง ผลประโยชนของพนกงาน (เมอมการประกาศใช) หลกเกณฑดงกลาวจะตองนามาถอปฏบตทงในงบการเงนระหวางกาลและงบการเงนประจาป ในทางกลบกนกจการตองไมรบรคาใชจายหรอหนสนสาหรบวนหยดงานทไดรบคาตอบแทนแตไมถอวาสะสมได ณ วนสนรอบระยะเวลารายงานระหวางกาลเชนเดยวกบทกจการจะตองปฏบต ณ วนสนรอบระยะเวลารายงานประจาป

รายจายทเกดอยางไมสมาเสมอแตมแผนทจะจาย

ข11. งบประมาณของกจการอาจรวมรายจายบางประเภททคาดวาจะเกดขนอยางไมสมาเสมอในระหวางงวดปบญช เชน เงนบรจาค คาใชจายในการฝกอบรมพนกงาน คาใชจายเหลานโดยทวไปขนอยกบการตดสนใจของผบรหาร แมวาจะมการวางแผนเกยวกบคาใชจายเหลานและมแนวโนมวาจะเกดคาใชจายเหลานทกป กจการไมสามารถรบร รายจายทยงไมเกดขนเปนภาระผกพน ณ วนสนรอบระยะเวลารายงานระหวางกาลไดหากภาระผกพนไมถอเปนหนสนตามคานยาม

การวดมลคาภาษเงนไดระหวางกาล

ข12. ภาษเงนไดระหวางกาลใหตงคางจายไวโดยใชอตราภาษเดยวกบทใชกบผลกาไรรวมทงปทคาดวาจะได กลาวคอ ภาษเงนไดระหวางกาลคานวณโดยใชกาไรสทธกอนภาษเงนไดของงวดระหวางกาลคณดวยอตราภาษทแทจรงถวเฉลยทงปทประมาณไว

ข13. ขอกาหนดทระบไวในยอหนาท 28 ไดระบถงการใหใชหลกเกณฑในการรบรและวดมลคาเดยวกนสาหรบงบการเงนระหวางกาลและงบการเงนประจาป ดวยเหตทภาษเงนไดจะคานวณโดย ใชเกณฑสาหรบป ดงนน ภาษเงนไดระหวางกาลจงตองคานวณจากกาไรสทธกอนภาษเงนได ของงวดระหวางกาลคณดวยอตราภาษทคาดวาจะนามาใชกบกาไรรวมสาหรบปซงเปนอตราภาษเงนไดเฉลยทงปทประมาณไว การประมาณอตราภาษเงนไดทแทจรงถวเฉลยทงปนจงตองสะทอนถงโครงสรางอตราภาษแบบกาวหนาทคาดวาจะนามาใชกบกาไรรวมทงป รวมถงกฎหมายภาษ

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 22/28

อากรทมผลบงคบหรอผลกระทบจากการเปลยนแปลงอตราภาษเงนไดทมผลอยางเปนสาระสาคญในงวดปบญชนน มาตรฐานการบญช ฉบบท 12 เรอง ภาษเงนได ใหแนวทางปฏบตเมอมการเปลยนแปลงอยางเปนสาระสาคญในกฎหมายเกยวกบอตราภาษเงนได การประมาณอตราภาษ เงนไดเฉลยทงปจงตองมการประมาณการขนใหมโดยใชหลกคานวณจากยอดกาไรสะสมทงป ทงนเพอใหเปนไปตามหลกเกณฑ ตามยอหนาท 28 ของมาตรฐานการบญชฉบบน นอกจากน ยอหนาท 16.4 ของมาตรฐานการบญชฉบบน กาหนดใหกจการตองเปดเผยการเปลยนแปลงประมาณการทมนยสาคญดวย

ข14. ในขอบเขตทพงปฏบตได อตราภาษเงนไดทแทจรงถวเฉลยทงปตองพจารณาแยกเปนแตละอตราสาหรบแตละหนวยภาษโดยคณกาไรสทธกอนภาษของงวดระหวางกาลของแตละหนวยภาษ ในทานองเดยวกน หากอตราภาษเงนไดทใชกบประเภทของเงนไดมอตราทตางกน (เชน กาไรสวนทน (Capital Gains) หรอกาไรจากอตสาหกรรมเฉพาะอยาง) ในขอบเขตทพงปฏบตไดอตราภาษเงนไดทตางกนตองแยกใชกบกาไรสทธกอนภาษของงวดระหวางกาลสาหรบรายไดแตละประเภท ขณะทอตราภาษดงกลาวตองการประมาณการทถกตองทสด แตอาจไมบรรลผล ในทกกรณ ดงนน การใชอตราภาษเงนไดถวเฉลยของตางหนวยภาษเงนไดหรอตางประเภทเงนไดอาจนามาใชไดหากเปนการประมาณการทมเหตผลมากกวาการใชอตราภาษเงนไดแบบเฉพาะเจาะจง

ข15. ตวอยางตอไปนแสดงการคานวณภาษเงนไดตามทกลาวขางตน สมมตวากจการแหงหนงจดทางบการเงนรายไตรมาสโดยคาดวาจะมกาไรสทธกอนภาษไตรมาสละ 10,000 บาท และตองเสยภาษเงนไดจากกาไรสทธสาหรบปในอตราภาษรอยละ 20 สาหรบ 20,000 บาทแรก และสวนทเกนกวาจานวนดงกลาวตองเสยภาษในอตรารอยละ 30 โดยทกาไรสทธของกจการเปนไปตามทคาดการณไว จานวนภาษเงนไดทแสดงในงบการเงนแตละไตรมาสจะมจานวนดงน

ไตรมาสท 1 ไตรมาสท 2 ไตรมาสท 3 ไตรมาสท 4 รวมทงสนงวดป

ภาษเงนได (บาท) 2,500 2,500 2,500 2,500 10,000

ภาษเงนไดรวม 10,000 บาทนเปนจานวนภาษทคาดวาจะตองจายซงคานวณจากกาไรสทธกอนภาษเงนไดสาหรบปจานวน 40,000 บาท

ข16. ตวอยางตอไปน สมมตวากจการแหงหนงซงเสนองบการเงนรายไตรมาสมกาไรสทธกอนภาษเงนไดในไตรมาสแรกเปนจานวน 15,000 บาท แตกจการคาดวาจะเกดผลขาดทนสทธไตรมาสละ 5,000 บาท ในสามไตรมาสตอมา (ดงนน กาไรสทธกอนภาษสาหรบปเทากบศนย) กจการคาดวาอตราภาษเงนไดเฉลยทงปจะอยทรอยละ 20 ภาษเงนไดทแสดงในงบการเงนแตละไตรมาสแสดงไดดงน

ไตรมาสท 1 ไตรมาสท 2 ไตรมาสท 3 ไตรมาสท 4 รวมทงสนงวดป

ภาษเงนได (บาท) 3,000 (1,000) (1,000) (1,000) 0

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 23/28

กรณทงวดปบญชแตกตางกนจากงวดปภาษ

ข17. ในกรณทงวดปบญชแตกตางจากงวดปภาษ ภาษเงนไดสาหรบงวดระหวางกาลของงวดปบญชใหใชอตราภาษเงนไดทแทจรงถวเฉลยทงปทประมาณการไวแยกสาหรบแตละงวดปภาษคณดวยสดสวนจานวนกาไรสทธกอนภาษเงน ไดของแตละปภาษนน

ข18. ตวอยางเชน กจการแหงหนงมงวดปบญชสนสดวนท 30 มถนายน จดทางบการเงนรายไตรมาสและมงวดปภาษสนสดวนท 31 ธนวาคม (งวดปบญชเรมตงแตวนท 1 กรกฎาคม ถงวนท 30 มถนายน) โดยกจการมกาไรสทธกอนภาษไตรมาสละ 10,000 บาท อตราภาษเงนไดเฉลยทงปโดยประมาณอยทรอยละ 30 ในปท 1 และรอยละ 40 ในปท 2

ไตรมาส ไตรมาส ไตรมาส ไตรมาส สาหรบป

สนสดวนท สนสดวนท สนสดวนท สนสดวนท สนสดวนท

30 ก.ย. 31 ธ.ค. 31 ม.ค. 30 ม.ย. 30 ม.ย.

ภาษเงนได (บาท) 3,000 3,000 4,000 4,000 14,000

รายการหกภาษ (เครดตภาษ)

ข19. หนวยงานจดเกบภาษบางแหงยอมใหผจายภาษหกภาษจายไดดวยยอดเงนของรายจายเพอ การลงทน การสงออก รายจายเพอการวจยและพฒนา หรอฐานภาษอน ๆ โดยทวไป การใชประโยชนทางภาษดงกลาว จะสงผลตอการคานวณอตราประมาณการอตราภาษเงนได ทแทจรงถวเฉลยทงป เพราะวากฎหมายภาษอากรและขอบงคบสวนใหญมกจะยอมใหหกภาษ (เครดตภาษ) สาหรบการคานวณภาษสาหรบป ในทางตรงกนขามประโยชนทางภาษสาหรบเหตการณทเกดขนเพยงครงเดยวจะรบรในการคานวณคาใชจายภาษเงนไดในงวดระหวางกาลนนได ในทานองเดยวกนอตราภาษอตราพเศษทนาไปใชคานวณสาหรบเงนไดบางประเภทไมสามารถนามารวมคานวณเพอหาอตราภาษทแทจรงประจาปเพยงอตราเดยว ยงไปกวานนในบางหนวยงานจดเกบภาษประโยชนทางภาษ หรอรายการหกภาษรวมถงกรณทเกยวกบรายจายเพอการลงทนและระดบของการสงออกในการรายงานยอดคนภาษเงนได จะคลายคลงกบเงนอดหนนจากรฐบาลมากกวา และจะรบรในการคานวณในงวดระหวางกาลไดเมอเกดรายการดงกลาวขน

ผลขาดทนทางภาษและรายการหกภาษยกมาและยกไป

ข20. ผลประโยชนทางภาษของรายการขาดทนทางภาษยกมาจะถกสะทอนอยในงวดระหวางกาล ทผลขาดทนทางภาษซงเกยวของกนเกดขน มาตรฐานการบญช ฉบบท 12 เรอง ภาษเงนได กาหนดไววา ผลประโยชนทเกยวกบผลขาดทนทางภาษ ซงสามารถยกมาชดเชยกบภาษเงนได

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 24/28

ในงวดปจจบนของงวดทแลวตองรบรเปนรายการทรพยสน และตองรบรรายการเชนเดยวกน ในการลดยอดคาใชจายภาษหรอเพมยอดรายไดภาษทเกยวโยงกน

ข21. มาตรฐานการบญช ฉบบท 12 เรอง ภาษเงนได กาหนดไววา กจการตองรบรสนทรพยภาษเงนไดรอการตดบญชสาหรบขาดทนทางภาษทยงไมไดใชยกไปและเครดตภาษทยงไมไดใช กตอเมอมความเปนไปไดคอนขางแนวา กาไรทางภาษในอนาคตของกจการจะเพยงพอทจะนาผลขาดทนทางภาษทยงไมไดใชและเครดตภาษทยงไมไดใชมาใชประโยชนได มาตรฐานการบญช ฉบบท 12 เรอง ภาษเงนได ยงไดกาหนดกฎเกณฑสาหรบการประเมนความเปนไปไดของกาไรทางภาษ เพอวาจะไดนาเอารายการขาดทนทางภาษและเครดตภาษทยงไมไดใชมาใชประโยชนได กฎเกณฑดงกลาวนนตองนามาถอปฏบต ณ วนสนงวดระหวางกาลแตละงวดและถาตรงตามกฎเกณฑดงกลาวผลขาดทนทางภาษยกไปจะถกนาไปใชในการคานวณประมาณการอตราภาษ เงนไดเฉลยทงป

ข22. ตวอยางตอไปน สมมตวากจการแหงหนงซงเสนองบการเงนรายไตรมาสมขาดทนจากการดาเนนงานยกไปจานวน 10,000 บาท เพอวตถประสงคในการคานวณภาษเงนได ณ วนเรมตนของปบญชปจจบนทรายการสนทรพยภาษเงนไดรอตดบญชยงไมมการรบรรายการ กจการทากาไรได 10,000 บาท ในไตรมาสแรกของปปจจบน และคาดวาจะทากาไรไดอกไตรมาสละ 10,000 บาท สาหรบสามไตรมาสทเหลอ โดยไมรวมผลขาดทนยกไป การคานวณประมาณการอตราภาษเงนไดเฉลยทงปประมาณอยทรอยละ 40 ภาษเงนไดทแสดงในงบการเงนแตละไตรมาสแสดงไดดงน

ไตรมาสท 1 ไตรมาสท 2 ไตรมาสท 3 ไตรมาสท 4 รวมทงสนงวดป

ภาษเงนได (บาท) 3,000 3,000 3,000 3,000 12,000

การเปลยนแปลงในราคาซอตามสญญาหรอการเปลยนแปลงในราคาทคาดวาจะเกดขน

ข23. สวนลดปรมาณหรอสวนลดราคาและการเปลยนแปลงราคาตามสญญาซอวตถดบ แรงงาน หรอสนคาและบรการอนใหคาดการณในงวดระหวางกาลทงทางดานผซอและผขาย หากมความเปนไปไดคอนขางแนวา สวนลดและการเปลยนแปลงดงกลาวไดเกดขนแลวหรอจะมผลกระทบ ดงนนสวนลดตามสญญาและสวนลดราคาจะตองนามาคาดการณดวย อยางไรกตาม หากสวนลดและ การเปลยนแปลงดงกล าวขนอยกบดลยพนจ กจการจะไมคาดการณรายการดงกล าว ในงวดระหวางกาล เนองจากผลของสนทรพยและหนสนไมเขาเงอนไขทกาหนดไวในแมบทการบญชทวาสนทรพยตอง หมายถง ทรพยากรทอยในความควบคมของกจการ อนเปนผลของเหตการณในอดต และหนสนตอง หมายถง ภาระผกพนในปจจบนของกจการ ซงการชาระภาระผกพนนนคาดวาจะสงผลใหกจการตองสญเสยทรพยากรทมประโยชนเชงเศรษฐกจออกไป

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 25/28

คาเสอมราคาและคาตดจาหนาย

ข24. คาเสอมราคาและคาตดจาหนายสาหรบงวดระหวางกาลใหคานวณจากสนทรพยทมอยในงวดระหวางกาลนน ทงนไมรวมสนทรพยทวางแผนวาจะไดมาหรอจาหนายออกไปในงวดตอมาของปการเงนนน

สนคาคงเหลอ

ข25. การวดมลคาสนคาคงเหลอในงบการเงนสาหรบงวดระหวางกาลตองใชหลกการเดยวกนกบ งบการเงนสาหรบงวดปบญช มาตรฐานการบญช ฉบบท 2 (ปรบปรง 2552) เรอง สนคาคงเหลอ กาหนดวธรบรหรอการวดมลคาคาสนคาคงเหลอ ปญหายงยากเฉพาะทเกยวกบสนคาคงเหลอ ณ วนสนรอบระยะเวลารายงานทางการเงนวนใดวนหนงเปนเพราะความจาเปนทจะคานวณปรมาณสนคาคงเหลอ ตนทน และมลคาสทธทจะไดรบ แมวากจการใชหลกการเดยวกนในการวดมลคาสนคาคงเหลอระหวางกาล เพอทจะประหยดตนทนและเวลา บอยครงทกจการมกจะใชวธการประมาณการในการวดมลคาสนคาคงเหลอ ณ งวดระหวางกาลมากกวา ณ วนสนรอบระยะเวลารายงานประจาป ตอไปน เปนตวอยางของการทดสอบมลคาสทธทจะไดรบของสนคาคงเหลอ ณ วนทในงวดระหวางกาล และการจดการกบผลตางของตนทนการผลตในงวดระหวางกาล

มลคาสทธทจะไดรบของสนคาคงเหลอ

ข26. มลคาสทธทจะไดรบของสนคาคงเหลอ พจารณาโดยอางองจากราคาขายและตนทนบวกรายจายทเกยวของกบการขาย ณ วนสนงวดระหวางกาล กจการจะกลบรายการปรบลดมลคาของสนคาคงเหลอใหเปนมลคาสทธทจะไดรบทเคยบนทกไว ณ วนสนงวดระหวางกาลถดมาไดกตอเมอมความเหมาะสมทกจการจะสามารถทาเชนนนไดสาหรบวนสนงวดปบญชนน

ข27. (ยอหนานไมใช)

ผลตางของตนทนการผลตในงวดระหวางกาล

ข28. ผลตางของตนทนการผลตของทเกดจากผลตางดานราคา ประสทธภาพ คาใชจายและปรมาณของกจการทประกอบธรกจอตสาหกรรมการผลต จะรบรในกาไรขาดทน ณ วนทในงวดระหวางกาลเชนเดยวกบทร บร ในกาไรขาดทนสาหรบงวดปบ ญช การเลอนการรบรผลตางของตนทน การผลตโดยคาดหมายวาจะไดรบชดเชย ณ วนสนงวดปบญช อาจเปนการไมเหมาะสมเพราะ อาจสงผลใหการรายงานสนคาคงเหลอในงบการเงนระหวางกาลแสดงมลคาทสงหรอตากวาตนทน การผลตทแทจรง

รายการผลกาไรหรอรายการผลขาดทนจากการแปลงคาเงนตราตางประเทศ

ข29. การบนทกรายการกาไรหรอรายการขาดทนจากการแปลงคาเงนตราตางประเทศในงบการเงนระหวางกาลตองใชหลกการเดยวกนกบทใชในงบการเงนประจาป

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 26/28

ข30. มาตรฐานการบญช ฉบบท 21 (ปรบปรง 2552) เรอง ผลกระทบจากการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ (เมอมการประกาศใช) ไดกาหนดวธการแปลงคางบการเงนของกจการ ในตางประเทศใหเปนสกลเงนทใชรายงาน ขอกาหนดดงกลาวรวมถงแนวทางสาหรบการใชอตรา ถวเฉลย หรออตราปด และยงรวมถงแนวทางสาหรบการบนทกผลของรายการปรบปรงจาก การแปลงคางบการเงนของกจการในตางประเทศวาควรแสดงในรายการกาไรหรอขาดทนหรอในกาไรขาดทนเบดเสรจอน เพอใหสอดคลองกบมาตรฐานการบญช ฉบบท 21 (ปรบปรง 2552) เรอง ผลกระทบจากการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ (เมอมการประกาศใช) กจการจงควรใชอตราถวเฉลยและอตราปดของงวดระหวางกาลนน กจการจะไมคาดการณถงการเปลยนแปลงในอนาคตของอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศสาหรบเวลาทเหลออยของปการเงนปจจบนในการแปลงคางบการเงนของกจการในตางประเทศ ณ วนสนงวดระหวางกาล

ข31. หากมาตรฐานการบญช ฉบบท 21 (ปรบปรง 2552) เรอง ผลกระทบจากการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ (เมอมการประกาศใช) กาหนดใหรบรการปรบปรงจากการแปลงคางบการเงนของกจการในตางประเทศเปนรายไดหรอคาใชจายในงวดทเกดขน กจการตองใชหลกการเดยวกนนกบงบการเงนระหวางกาลในแตละงวด ทงนกจการไมควรเลอนการรบรการปรบปรงจากการแปลงคาดงกลาวในงบการเงนระหวางกาล แมกจการคาดวาจะมการกลบรายการผลตางดงกลาวกอนวนสนงวดปบญชกตาม

งบการเงนระหวางกาลในภาวะเศรษฐกจทมเงนเฟออยางรนแรง

ข32. งบการเงนระหวางกาลในภาวะเศรษฐกจทมเงนเฟออยางรนแรงใหจดทาขนโดยใชหลกการเดยวกนกบทใชในการจดทางบการเงนประจาป

ข33. มาตรฐานการบญช ฉบบท 29 เรอง การรายงานทางการเงนภายใตระบบเศรษฐกจทมภาวะเงนเฟอรนแรง กาหนดใหงบการเงนของกจการทรายงานในสภาวะเศรษฐกจทเงนเฟอรนแรงตองจดทาโดยใชหนวยการวดคาปจจบน ณ วนสนรอบระยะเวลารายงาน และตองแสดงผลกาไรหรอผลขาดทนจากรายการทเปนตวเงนสทธไวในกาไรสทธ นอกจากนน กจการตองนาขอมลใน งบการเงนของงวดกอนทนามาเปรยบเทยบมาปรบใหมโดยใชอตราแลกเปลยนในปจจบน

ข34. กจการตองใชหลกการบญชเดยวกน ณ วนสนงวดระหวางกาล ในการแสดงขอมลระหวางกาลทงหมดในรปของหนวยการวดคาจนถงวนสนงวดระหวางกาล ดวยการรายงานผลกาไรหรอผลขาดทนจากฐานะทเปนตวเงนสทธแสดงในกาไรสทธงวดระหวางกาล กจการไมรบรรายการ ผลกาไรหรอผลขาดทนดงกลาวโดยใชจานวนทเปนรายป และไมนาอตราเงนเฟอรายปทประมาณขนมาใชในการจดทางบการเงนระหวางกาลในประเทศทมอตราเงนเฟออยางรนแรง

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 27/28

การดอยคาของสนทรพย

ข35. มาตรฐานการบญช ฉบบท 36 (ปรบปรง 2552) เรอง การดอยคาของสนทรพย กาหนดใหกจการตองรบรการดอยคาของสนทรพยทนทหากสนทรพยนนมมลคาทคาดวาจะไดรบคนลดลงตากวาราคาตามบญช

ข36. มาตรฐานการบญชฉบบนกาหนดใหกจการใชวธทดสอบ การรบร และการกลบบญชรายการดอยคาของสนทรพย ณ วนสนงวดระหวางกาลเชนเดยวกบทใช ณ วนสนงวดปบญช แตมไดหมายความวากจการตองคานวณการดอยคาของสนทรพยอยางละเอยดทกวนสนงวดระหวางกาล อยางไรกตาม กจการตองสอบทานวามเหตบงชวาสนทรพยของกจการมการดอยคาอยางเปนสาระสาคญหรอไม นบตงแตวนสนงวดปบญชลาสด ทงนเพอพจารณาวากจการจาเปนตองคานวณการดอยคาของสนทรพยหรอไม

ค. ตวอยางการใชการประมาณการ

ภาคผนวกนทาขนเพอแสดงตวอยางการนาหลกการบญชมาใชตามขอกาหนดทระบไวในยอหนาท 41 ของมาตรฐานการบญชฉบบน เพอใหสามารถเขาใจมาตรฐานการบญชฉบบนไดดยงขน

ค1. สนคาคงเหลอ กจการอาจไมจาเปนตองนบและตราคาสนคาคงเหลออยางสมบรณ ณ วนสนงวดระหวางกาลแตควรมการนบและตราคาสนคาคงเหลอทงหมดอยางสมบรณ ณ วนสนงวดปบญช ในงวดระหวางกาลอาจเปนการเพยงพอทกจการจะใชการประมาณการจากกาไรขนตน

ค2. การจดประเภทรายการหมนเวยนและไมหมนเวยนของสนทรพยและหนสน งบการเงนประจาปอาจตองการความถกตองในการจดประเภทสนทรพยและหนสน รวมถงการหมนเวยนและ ไมหมนเวยนของรายการดงกลาวมากกวางบการเงนระหวางกาล

ค3. ประมาณการหนสน การพจารณาความเหมาะสมของจานวนประมาณการหนสนทบนทก (เชน การตงประมาณการหนสนจากการรบประกน ประมาณการคาใชจายเกยวกบสงแวดลอม หรอการประมาณการคาใชจายในการบรณะ) ในบางครงอาจยงยาก สนเปลองเวลาและคาใชจาย ในบางครงกจการอาจใชผเชยวชาญภายนอกชวยในการคานวณประมาณการดงกลาวสาหรบ งบการเงนประจาป ในการจดทางบการเงนระหวางกาล กจการอาจประมาณการโดยปรบปรงตวเลขจากประมาณการในงบการเงนประจาปกอนแทนการใชผเชยวชาญภายนอกเพอทาการคานวณใหม

ค4. เงนบานาญ มาตรฐานการบญช ฉบบท 19 เรอง ผลประโยชนของพนกงาน (เมอมการประกาศใช) กาหนด ใหกจการตองพจารณามลคาปจจบนของภาระผกพนของผลประโยชนทกาหนดไวและมลคาราคาตลาดของสนทรพยโครงการ ณ วนสนรอบระยะเวลารายงานแตละครง และสนบสนนใหกจการใชนกคณตศาสตรประกนภยในการวดมลคาของภาระผกพนเพอวตถประสงคในการรายงานระหวางกาลการวดมลคาทนาเชอถอมกมาจากการคานวณโดยใชขอมลลาสดขอการคานวณมลคาลาสดดวยวธคณตศาสตรประกนภย

มาตรฐานการบญช ฉบบท 34 (ปรบปรง 2552) หนา 28/28

ค5. ภาษเงนได กจการอาจคานวณภาษเงนไดและหนสนภาษเงนไดรอตดบญช ณ วนสนงวดปบญชโดยใชอตราภาษสาหรบหนวยภาษแตละหนวยไปใชคานวณภาษเงนได ดงทไดอธบายไวในขอ 14 ของภาคผนวก ข วา แมวากจการตองการประมาณการทถกตองทสด แตอาจไมบรรลผลในทกกรณ ดงนนการใชอตราภาษเงนไดถวเฉลยของตางหนวยภาษเงนไดหรอตางประเภทเงนไดกอาจใชได ถาไดผลของการประมาณการทมเหตผลมากกวาการใชอตราภาษเงนไดแบบเฉพาะเจาะจง

ค6. เหตการณทอาจเกดขน การวดมลคาของเหตการณทอาจเกดขนอาจเกยวของกบความเหนของนกกฎหมายหรอผใหคาแนะนาอน รายงานทเปนทางการจากผเชยวชาญอสระในบางครงอาจใชเปนสงทพจารณาเหตการณทอาจเกดขนได เชน ความเหนดงกลาวท เกยวกบกฎหมาย ขอเรยกรอง การประเมน และเหตการณทอาจเกดขนไดอนๆ หรอความไมแนนอน อาจถกนามาใชหรอไมนามาใช ณ วนทในงวดระหวางกาล

ค7. การตราคาใหมและการใชมลคายตธรรม มาตรฐานการบญช ฉบบท 16 (ปรบปรง 2552) เร อง ทดน อาคารและอปกรณ (เมอมการประกาศใช) อนญาตใหกจการเลอกปฏบต ในการตราคาใหมสาหรบสนทรพยดงกลาวใหเปนมลคายตธรรมได ทานองเดยวกบมาตรฐาน การบญช ฉบบท 40 (ปรบปรง 2552) เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน ซงมขอกาหนดใหกจการตราคามลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทน ซงการตราคาใหมนนกจการอาจใหผเชยวชาญตราคาสนทรพย เพอประกอบการจดทางบการเงนประจาปแตอาจไมจาเปนสาหรบการจดทางบการเงนระหวางกาล

ค8. การกระทบยอดรายการระหวางกจการทเกยวของ การกระทบยอดรายการระหวางกนดงกลาวจาเปนตองทาอยางละเอยดในการจดทางบการเงนรวมประจาป แตความละเอยดในการกระทบยอดอาจลดนอยลงสาหรบการจดทางบการเงนรวมระหวางกาล

ค9. อตสาหกรรมเฉพาะ การวดผลงวดระหวางกาลในกจการทมลกษณะการดาเนนงานเฉพาะอาจมความถกตองนอยกวา ณ วนสนงวดปบญช เนองมาจากความยงยาก ความคมคา และเวลาทตองใช ตวอยางเชน การคานวณการตงสารองเพอประกนภยสาหรบบรษทประกนภย