หนวยยอยท่ี 3

เรื่อง

ช้ันมัธยมศึกษาปที่ 2 จํานวน 1 ช่ัวโมง (ช่ัวโมงที่ 6) โดย

นางสุนยี อดุลพงศพนัธุ ตําแหนงครู วิทยฐานะชํานาญการ

โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ เขตสวนหลวง

สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2

B

At

Si

Te

As

Cl

C P

N

O Ra

Cs

Ca

Fr

Rb Li

Be

Mg

Na

C

Cl

Cl

Cl Cl

Na Cl

O Li

Li

หนวยยอยท่ี 3

เรื่อง

ช้ันมัธยมศึกษาปที่ 2 จํานวน 1 ช่ัวโมง (ช่ัวโมงที่ 6) โดย

นางสุนยี อดุลพงศพนัธุ ตําแหนงครู วิทยฐานะชํานาญการ

โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ เขตสวนหลวง

สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2

บทเรียนสําเร็จรูปชุดน้ี ไดจัดทําข้ึนเพ่ือเปนสื่อการเรียนการสอนประกอบการแกไขปญหาการเรียนรู ในสาระการเรียนรูหนวยที่ 4 เรื่อง สารและการเปลี่ยนแปลง ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2 ซึ่ง โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยมิไดยึดแบบเรียนจากสํานักพิมพใด มาใชประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรู ซึ่งบทเรียนสําเร็จรูปชุดนี้มีสาระการเรียนรูและวิธีการเรียนรูที่เปนระบบ โดยเรียนรูจากงายไปยาก แตละเลม มเีนื้อหาที่สอดคลองและตอเนื่องกัน นักเรียนจะคนพบความรูดวยตนเอง เกิดทักษะกระบวนการคิดอยางเปนลําดับข้ันและตอเนื่อง สามารถเขาใจในเน้ือหาสาระไดอยางถูกตอง ครอบคลุม บทเรียนสําเร็จรูปชุดน้ี มทีั้งหมด 8 เลม จัดทําเลมละ 1 เรื่อง ซึง่นอกจากสาระการเรียนรูจะครบตามหลักสูตรท่ีกําหนดแลว ผูเขียนยังเพ่ิมสาระท่ีมีความเก่ียวของ เพ่ือใหเกิดความรูและความเขาใจที่ชัดเจนข้ึน อีกทั้งยังเปนการทบทวนความรูเดิม เพ่ือเปนการเสริมใหผูเรียนมีความรูและทักษะพ้ืนฐานมากข้ึน ซึ่งสามารถนําไปใชเปนความรูพ้ืนฐานในการศึกษาตอระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายทุกแผนการเรียนไดเปนอยางดี ผูเขียนหวังเปนอยางยิ่งวาบทเรียนสําเร็จรูปชุดน้ี จะมีประโยชนตอการจัดการเรียนรู ชวยสงเสริมใหผูเรียนสามารถคนควาหาความรูเพ่ิมเติมหรือทบทวนความรูไดดวยตนเอง ชวยแบงเบาภาระครูผูสอน สามารถใชเปนเครื่องมือกระตุนและนําทางใหนักเรียนประสบผลสําเร็จในการเรียนรูไดดวยตนเอง ตามความสามารถและความสนใจรวมถึงความแตกตางระหวางบุคคลดวย

คํานํา

( นางสุนีย อดุลพงศพันธุ ) 19 / มีนาคม / 2551

หนา คําชี้แจง ก คําแนะนําสําหรับครู ข คําแนะนําสําหรับนักเรียน ง จุดประสงคการเรียนรู จ แบบฝกหัดกอนเรียนชุดท่ี 3 เรื่อง ธาตุ สารประกอบ และสัญลักษณของธาตุ ฉ เฉลยแบบฝกหัดกอนเรียน ซ ธาตุ สารประกอบ และสัญลักษณของธาตุ 1 แบบทบทวนเกี่ยวกับชื่อธาตุ สารประกอบและสัญลักษณขอธาตุ 4 แนวคําตอบ 6 แบบฝกหัดหลงัเรียนชุดท่ี 3 เรื่อง ธาตุ สารประกอบ และสัญลกัษณของธาตุ 7 เฉลยแบบฝกหัดหลังเรียน 9 เฉลยคําตอบอยางละเอียด 10 บรรณานุกรม 12

สารบัญ

บทเรียนสําเร็จรูปแบบเรียนรูดวยตนเองเลมน้ี ไดจัดทําข้ึนเพ่ือเปนเอกสารประกอบการ

สอนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2 หนวยการเรียนรูที่ 4 เรื่อง สารและการเปลี่ยนแปลง บทเรียนสําเร็จรูปท่ีจัดทําข้ึนนี้ไดกําหนดสาระการเรียนรูและผลการเรียนรูที่คาดหวัง ตามมาตรฐานชวงชั้นของหลักสูตร ในสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2 ซึ่งผูเรียนสามารถศึกษาสาระการเรียนรูและประเมินผลการเรียนรูไดดวยตนเอง ตามข้ันตอนท่ีกําหนดไว ซ่ึงมีการเสริมแรงแกผูเรียนเปนระยะๆ โดยการเฉลยคําตอบใหทันที สาระการเรียนรูในหนวยนี้จัดแบงออกเปนเรื่องยอยๆ โดยเสนอสาระการเรียนรูทีละนอย มีคําถามใหผูเรียนคิด ทํากิจกรรมหรือตอบ แลวเฉลยคําตอบไดทันที ผูเรียนจะสามารถรับรูไดดวยตนเองตามความสามารถของแตละบุคคล

คําช้ีแจง

ก

1. ครูควรศึกษามาตรฐานการเรียนรู สาระการเรียนรู และผลการเรียนรูทีค่าดหวัง ของ

หลักสูตร ใหละเอียดครบถวน

2. ครูแนะนําใหนักเรียน ทราบวากอนศึกษาสาระการเรียนรูของบทเรียนสําเร็จรูปดวยตนเอง ควรทําแบบทดสอบกอนเรียน ( Pre – test ) และเม่ือศึกษาครบทุกเลม ( 8 เลม ) แลว ครูควรใหเวลานักเรียนเพื่อทบทวนเนื้อหาสาระตั้งแตเลม 1 ถึง เลม 8 อีกครั้ง แลวจึงทดสอบดวยแบบทดสอบหลังเรียน ( Post – test )

3. บทเรียนสําเร็จรูปชุดน้ีเหมาะกับนักเรียนท่ีมีความพรอมสามารถเรียนรูไดดวยตนเองเปนรายบุคคลแตถามีนักเรียนท่ีเรียนรูชาเนื่องจากนักเรียนมีความบกพรองในทักษะการอาน แนะนําใหครูผูสอน จัดกิจกรรมการเรยีนรูโดยใชบทเรียนสําเร็จรูปดวยวิธีเพ่ือนสอนเพ่ือน อาจจะจับคูระหวางเด็กที่เรียนรูเร็ว (เรียนเกง) กับเด็กที่เรยีนรูชา (เด็กออน) และเด็กที่เรียนรูระดับปานกลาง จับคูกันเอง แลวศึกษาบทเรียนสําเร็จรูปไปพรอมๆกัน แตถาในบางหองมีเด็กที่เรียนรูชาจํานวนมาก อาจจะจัดกิจกรรมการเรียนรูวิธีเพ่ือนสอนเพ่ือนแบบกลุม กลุมละ 4 คน โดยมีสัดสวน เด็กเรียนรูเร็ว 1 คน เด็กเรียนรูระดับปานกลาง 1 คน และเด็กที่เรียนรูชา 2 คน แลวศึกษาพรอมๆกัน ซึ่งท้ัง 2 วิธ ีตองคํานึงถึงความพอใจและสมัครใจของนักเรียนเปนสําคัญ

คําแนะนําสําหรับครู

ข

4. การศึกษาบทเรียนสําเร็จรูปชุดน้ีมทีั้งหมด 8 เลม แตละเลมจะมีแบบฝก อยางละ 10 ขอ กอนที่นักเรียนจะศึกษาในแตละเลมครูควรใหนักเรียนทําแบบฝกกอนเรียน โดยใหนักเรยีนศึกษาอยางอิสระตรวจคําตอบไดจากเฉลย เมื่อศึกษาเน้ือหาสาระจบเลมแลวใหนกัเรียนทําแบบฝกหัดหลังเรียนอีกครั้ง ตรวจคําตอบจากเฉลย เพ่ือวัดความกาวหนาของการเรียนรูในแตละเลมเปนรายบุคคล โดยบันทึกคะแนนสอบทุกชุดและทุกครั้งในแบบประเมินผลการเรียนรูดวยตนเอง(รายบุคคล) ซึ่งนักเรียนจะทราบวาตนเองมีความสามารถในการเรียนรูมากนอยเพียงใดและสามารถกลับไปทบทวนเพ่ิมเติมจากส่ิงท่ีไมรูไมเขาใจไดอีก กี่ครั้งก็ไดตามความพอใจ ซึ่งการใหโอกาสในการเรียนรูแบบนี้จะทําใหนักเรียนผานเกณฑ และผานจุดประสงคทุกจุดประสงค และเมื่อวัดประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน นอกจากผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนจะสูงเพ่ิมข้ึนแลว โอกาสที่จะพบนักเรียนไมผานเกณฑ (ติด 0) จะลดนอยลง หรืออาจไมพบเลย

5. บทเรยีนสําเร็จรูปชุดน้ี ครูสามารถนําไปสอนซอมเสริมกับ 5.1 นักเรียนท่ีเรียนรูชา (มีความบกพรองในทักษะการอาน) 5.2 นักเรียนท่ีขาดความพรอมในการเรียนรูโดยเฉพาะการสอนแบบบรรยาย (เชน ไมต้ังใจเรียน , ขาดสมาธิ , ชอบคุย , ชอบเลนขณะท่ีครูสอน) 5.3 นักเรียนท่ีหยุดเรียนบอย (นักกีฬาโรงเรียน นกัเรียนท่ีปวยบอย หรือเกิดอุบัติเหตุ) สามารถนําไปศึกษานอกเวลาหรือศึกษาท่ีบานได 5.4 นักเรียนท่ียายมาเขาเรียนใหมในระหวางปการศึกษา ซึ่งอาจจัดสาระการเรียนรูไมตรงกัน 5.5 ใชสอนเสริมกับนักเรียนท่ีตองการคนควาหาความรูเพ่ิมเติมจากบทเรียน

ค

1. รับชุดแบบประเมินและสรุปผลการเรียนรูดวยตนเอง (รายบุคคล) ทุกคร้ังท่ีใชบทเรียนสําเร็จรูป และสงคืนเม่ือใชบทเรียนสําเร็จรูปเสร็จแลว

2. ทําแบบฝกกอนเรียน 10 ขอ ลงในกระดาษคําตอบและตรวจคําตอบแบบฝกหดักอนและหลังเรียน ใหตรงกับบทเรียนสําเร็จรูปแตละหนวยยอยท่ีนกัเรียนศึกษาและตรวจคําตอบจากเฉลยรวมคะแนนและกรอกลงในชุดแบบประเมินและสรุปผลการเรียนรูดวยตนเอง (รายบุคคล)

3. ศึกษาจุดประสงคการเรียนรูและรายละเอียดของเนื้อหาในบทเรียนสําเร็จรูปแตละหนวยยอย โดยเร่ิมศึกษาจากหนวยยอยท่ี 1

4. เม่ือศึกษาเนื้อหาในหนวยยอยแลวทบทวนความรูโดยตอบคําถามสรุปสาระสําคัญทายเร่ือง ลงในสมุดประจําวิชาของนกัเรียน ตรวจคําตอบจากแนวคําตอบหนาถัดไป รวมและสรุปคะแนนท่ีไดลงในสมดุ

5. ทําแบบฝกหลังเรียนจํานวน 10 ขอ ลงในกระดาษคําตอบและตรวจคําตอบแบบฝกหัดกอนและหลังเรียนแผนเดิมสรุปคะแนนท่ีไดและกรอกคะแนนลงในชุดแบบประเมินและสรุปผลการเรียนรูดวยตนเอง (รายบุคคล)

6. นักเรียนสามารถประเมินความกาวหนาในการเรยีนรูของตนเองไดจากคะแนนกอนและหลังทําแบบฝกหัด 7. นักเรียนควรมีความซ่ือสัตยในการใช

บทเรียนสําเร็จรูป ไมควรเปดเฉลยกอนตอบคําถามสรุปสาระสําคัญ แบบฝกหัด กอนและหลังเรียนรวมถึงแบบ ทดสอบกอนและ หลังเรียนดวย

8. เก็บเอกสารบทเรียนสําเร็จรูป เขาแฟมใหเรียบรอย และเร่ิมศึกษาบทเรียนสําเร็จรูป เลมใหมตามลําดับ

ง

เมื่อนักเรียนศึกษาเรื่อง ธาตุ สารประกอบ และสญัลักษณของธาตุ นักเรียนสามารถ

จุดประสงคการเรยีนรู

1. บอกความหมายและอธิบายความแตกตางระหวางธาตุและสารประกอบได

2. บอกสัญลกัษณของธาตุและสารประกอบท่ีเกี่ยวของกับชีวิตประจําวันได

จ

ลองคิดดู เม่ือรูจักอะตอมแลว นักเรียนสามารถบอกความหมายของคําวา ธาตุ และ สารประกอบ ไดหรือไม

บทเรียนสําเร็จรูป หนวยยอยที่ 3 เรื่อง ธาตุ สารประกอบ และ สัญลักษณของธาตุ

รายวิชา ว22101 วิทยาศาสตร ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2 เวลา 1 ชั่วโมง

เมื่อนักเรียนรูจักและเขาใจเกี่ยวกับ อะตอม พอสมควรแลว สิง่ท่ีนักเรียนควรรูและทําความเขาใจตอไปคือเรื่อง ธาตุ สารประกอบ และสัญลักษณของธาตุ ดังน้ี ถานักเรียนยอนกลับไปดูแผนผังการแบงสสารออกเปน 2 กลุมโดยใชเนื้อของสารเปนเกณฑ นักเรียนจะไดความหมายของธาตุและสารประกอบวา ธาตุ (element) ก็คือ สารบริสุทธ์ิที่ประกอบดวยอะตอมเพียงชนิดเดียว

เชน ทองแดง( Cu ) เงิน ( Ag ) สารประกอบ (compound) กคื็อ สารบริสุทธิ์ที่ประกอบดวยอะตอม

ตางชนิดกัน หรือประกอบดวยอะตอมมากวา 1 ชนิด นั่นเอง เชน น้ํา (H2O)ประกอบดวยอะตอมของ ธาตุไฮโดรเจน (H) และอะตอมของธาตุออกซิเจน (O) กาซคารบอนไดออกไซด (CO2) ประกอบดวยอะตอมของธาตุคารบอน (C) และอะตอมของธาตุออกซิเจน (O)

ในธรรมชาติ นักวิทยาศาสตรคนพบ อะตอมของธาตุจํานวนมากกวา 90 ชนิดท่ีเกิดข้ึนเองในธรรมชาติ อีก 25 ชนิดเปนอะตอมของธาตุที่มนุษยสรางข้ึน อะตอมของธาตุที่ตางชนิดกันก็จะมีสมบัติตางกัน อันเน่ืองมาจากในอะตอมของธาตุมีจํานวนอนุภาคท้ัง 3 ชนิดไมเทากัน เพ่ือใหการศึกษาเรื่อง อะตอมงาย และ สะดวกตอการเรียนรู

1

นักวิทยาศาสตร จึงมีการกําหนดสัญลักษณ เปนตัวอักษรภาษาองักฤษ เขียนดวยตัวพิมพใหญแทนชื่ออะตอมของธาตุแตละชนิด เชน H , C , O , N เปนตน แตถา ธาตุที่คนพบใหมมีชื่อที่ข้ึนตนดวย ตัวพิมพใหญซ้ํากัน ให เติมอักษรตัวพิมพเล็กตอทาย เพ่ือใหทราบวาเปนคนละชนิดกัน เชน He , Ca , Ni , Ne เปนตน ยกตัวอยาง นักเรียนจะเห็นไดวา อะตอมของธาตุแตละชนิดตางกันเพราะมีจํานวนอนุภาคทั้ง 3 ชนิดภายในอะตอมของธาตุไมเทากัน

p

e

pp

n

n

e

e

p p

p

n

n n

n

e

e

e

ไฮโดรเจน H

ฮีเลียม He

ลิเทียม Li

นักวิทยาศาสตรนี่เกงจริงๆนะ สามารถสรางอะตอมขึ้นมาเปนชนิดใหมก็ได

ถานักเรียนอยากรูวาเปนใคร และมีวิธีกําหนดอยางไร สืบคนไดจาก http//www.thaigoodview.com/library

2

ถาเขียนสัญลักษณแทน ชือ่ธาตุดวยตัวอักษรภาษาอังกฤษเพียงอยางเดียว ก็ทําใหทราบเพียงแตวาเปนธาตุ ชนิดใดเทาน้ัน เชน ตาราง แสดงสัญลักษณของธาตุ

ตาราง 3.1 แสดงสัญลักษณของธาตุ ท่ีมา : วิริยะ สิริสิงหและคณะ. (2541 : 25 – 26)

เมื่อศึกษาตารางแลว จะทําใหพบวา ธาตุแตละชนิดมีชื่ออะไร และมีสัญลักษณอะไร เชน

ธาตุคารบอน เขียนสัญลกัษณธาตุ เปน C ธาตุอะลูมิเนียม เขียนสัญลักษณธาตุ เปน Al ธาตุดีบุก เขียมแทนสัญลกัษณธาตุ เปน Sn ธาตุโคบอลต เขียนแทนสัญลักษณธาตุ เปน Co

ขอควรระวัง การเขียนสัญลักษณของธาตุและสารประกอบบางชนิดอาจเกิดความเขาใจผิด เชน

ธาต ุ ชื่ออังกฤษ สัญลักษณ ธาต ุ ชื่ออังกฤษ สัญลักษณ เหล็ก Iron Fe คารบอน Carbon C

ตะก่ัว Lead Pb ไนโตรเจน Nitrogen N

ทองแดง Copper Cu ออกซิเจน Oxygen O

เงิน Silver Ag ไฮโดรเจน Hydrogen H

ดีบุก Tin Sn คลอรีน Chlorine Cl

ปรอท Mercury Hg กํามะถัน Sulphur S

อะลูมิเนียม Aluminum Al โคบอลต Cobolt Co

ทอง Gold Au โซเดียม Sodium Na

สังกะสี Zinc Zn แคลเซียม Calcium Ca

3

Co คือ ธาตุโคบอลต แตถานักเรียนเขียน CO จะหมายถึงสารประกอบคารบอนมอนออกไซด ซึ่งประกอบไปดวย ธาตุคารบอน C 1 อะตอม และธาตุออกซิเจน O 1 อะตอม หรอื

CO2 คือ สารประกอบแกสคารบอนไดออกไซด ประกอบดวย ธาตุคารบอน C 1 อะตอม

และธาตุออกซิเจน O 2 อะตอม แตถานักเรียนเขียนเปน Co2 จะหมายถึง ธาตุโคบอลต 2 อะตอม

ดังน้ัน การเขียนสัญลักษณของธาตุและสารประกอบ นักเรียนจะระมัดระวังและเขียนให

ถูกตอง

ลองพักทบทวนเกี่ยวกับชื่อธาตุ สารประกอบ และสัญลักษณของธาตุ ดูซิวาจะเกงแคไหน

ใหนักเรียนเติมชื่อธาตุลงในชองวางใหตรงกับสัญลักษณของธาตุนั้นๆ (ทําลงในสมุด) เม่ือนักเรียนทําเสร็จแลว สามารถ ตรวจคําตอบจากตารางที่กําหนดใหไดเลย(5 คะแนน)

สัญลักษณ ช่ือธาตุ N C H Ca O

4

ใหนักเรียนเติมสัญลักษณใหตรงกับชื่อธาตุนั้นๆ (5 คะแนน)

ช่ือธาตุ สัญลักษณ อะลูมิเนียม ทองแดง ปรอท เหล็ก เงิน

ใหนักเรียนเติมอะตอมของธาตุที่เปนองคประกอบของสารประกอบในชองวางน้ันๆ (5 คะแนน)

สัญลักษณของสารประกอบ อะตอมของธาตุที่เปนองคประกอบ

CO2 (กาซคารบอนไดออกไซด) H2O (นํ้า) NaCl (เกลือใสอาหาร) CuSO4 [คอปเปอร(II)ซัลเฟตล] Fe3O2 (สนิมเหล็ก)

ขอ ถูก .................ขอ ลงชื่อ..........................................ผูตรวจ

ได..........................คะแนน ถูกหมดไหม อยาพ่ึงทอใจนะ สู สู!!!

เปนอยางไรบางนักเรียนรูจักชื่อธาตุและสัญลักษณของธาตุมากแคไหน

5

สัญลักษณ ชื่อธาต ุ

N C H Ca O

ไนโตรเจน คารบอน ไฮโดรเจน แคลเซียม ออกซิเจน

สัญลักษณของสารประกอบ อะตอมของธาตุท่ีเปนองคประกอบ

CO2 (กาซคารบอนไดออกไซด) H2O (น้ํา) NaCl (เกลือแกง) CuSO4 (คอปเปอร(II)ซัลเฟต) Fe2O3 (สนิมเหล็ก)

C = 1 อะตอม , O = 2 อะตอม H = 2 อะตอม , O = 1 อะตอม Na = 1 อะตอม , Cl = 1 อะตอม Cu = 1 อะตอม , S = 1 อะตอม , O = 4 อะตอม Fe = 1 อะตอม , O = 2 อะตอม

ตรวจดูใหดีซิวาถูกกันกี่ขอ ถูก 13 – 15 เยี่ยมมาก ถูก 10 – 12 เกง ถูกตํ่ากวา 10 ขอ ตองกลับไปอานทบทวนอีกรอบนะ

ลองทําแบบฝก ทดสอบความรู และ ความเขาใจ กันดูหนอยดีไหม

ชื่อธาต ุ สัญลักษณ อะลูมิเนียม ทองแดง ปรอท เหล็ก เงิน

Al Cu Hg Fe Ag

เฉลยแนวคําตอบ

6

แบบฝกหลังเรียนชุดท่ี 3 เรื่อง ธาตุ สารประกอบ และสัญลักษณของธาตุ จํานวน 10 ขอ 10 คะแนน เวลา 15 นาที

คําส่ัง : เลือกคําตอบท่ีถูกตองท่ีสุดเพียงคําตอบเดียว แลวนําหมายเลขหนาขอคําตอบท่ีนักเรียน เลือก ใสลงในชุดแบบประเมินและสรุปผลการเรียนรูดวยตนเอง (รายบุคคล)ท่ีแจกให 1. ขอใดเขียนสัญลักษณของธาตุไดถูกตอง

ก. ฟอสฟอรสั จ. สังกะสี ข.ทองแดง ฉ. โพแทสเซียม ค. เงิน ช. ตะกั่ว ง. คลอรีน ซ. โคบอลต

1. Cl Zn Pb Cu K

2. Cl Pb Zn Ag P

3. Cl2 Pb Cu Zn P

4. Cl2 Pb Zn Ag P

2. ขอใดแสดงสัญลักษณของธาตุไฮโดรเจน ออกซิเจน คารบอน และทองแดง

1. H O C Cu

2. He O Ca Cu

3. H O Cu Ca

4. He O Cu C

3. อะตอมท่ีตางชนิดกันเกิดจากการรวมตัวกัน 2 อะตอมหรือมากกวา 2 อะตอมข้ึนไปอยางมีระบบมีความหมาย ตรงกับขอใด

1. ธาตุ 2. อะตอม

3. โมเลกลุ 4. สารประกอบ

4. โมเลกุลของสารประกอบใดท่ีมีจํานวนอะตอมของออกซิเจนมากท่ีสุด 1. H2O 2. Mg(OH)2

3. HClO3 4. Ca3(PO4)2

5. กรดนํ้าสม (CH3COOH) มีจํานวนอะตอมของธาตุ C , H และ O ที่เปนองคประกอบตามขอใด

1. 1 , 2 , 1 2. 2 , 4 , 2

3. 2 , 3 , 2 4. 1 , 3 , 1 , 2 , 1

6. กรดซัลฟวริก (H2SO4) ประกอบดวย อะตอมของธาตุ กี่ชนิด

1. ประกอบดวยอะตอมของธาตุ 3 ชนิดโดยมีออกซิเจน 4 โมเลกุล

2. ประกอบดวยอะตอมของธาตุ 3 ชนิดโดยมีกํามะถัน 1 นิวเคลียส 3. ประกอบดวยอะตอมของธาตุ 3 ชนิดโดยมีไฮโดรเจน 2 โมเลกลุ

4. ประกอบดวยอะตอมของธาตุ 3 ชนิดโดยมีกํามะถัน 1 อะตอม

ง ช จ ค ก

7

7. ขอใดคือสารประกอบ

1. CH4 , 2H2 , CH2O

2. Na , NaCl , NaOH

3. CH2O, Fe2O3 , Fe3O4

4. HCl , KI , Mg

8. อุตสาหกรรมการทํานํ้าอัดลมตองใช สารประกอบในขอใด

1. H2SO4 2. O2

3. CaO 4. CO2

กําหนดใหขอมูลตอไปนี้ใชตอบคําถาม ขอ9-10

ก. NaHCO3 ใชทําผงฟู

ข. CO2 ใชทําฝนเทียม

ค. C3H8 ใชเปนเชื้อเพลิง

ง. CH3COOH ใชปรุงรสอาหาร 9. สารประกอบท่ีกําหนดให สารประกอบชนิดใดประกอบดวยธาตุมากท่ีสุด

1. ก 2. ข

3. ค 4. ง 10. สารประกอบชนิดใดประกอบดวยธาตุคารบอนท่ีมีจํานวนอะตอมมากท่ีสุด 1. ก 2. ข 3. ค 4. ง

8

ถูก 10 ขอ เย่ียมมาก ถูก 8 – 9 ขอ เกงมาก ถูก 6 – 7 ขอ พอใช ถูก 5 ขอ หรือตํ่ากวา 5 ขอ ตองกลับไปทบทวนดูใหมนะ

ขอ ขอ 1. 2 6. 4 2. 1 7. 3 3. 4 8. 4 4. 4 9. 1

5. 2 10. 3

เฉลยคําตอบแบบฝกหดัหลังเรียน เร่ือง ธาตุ สารประกอบ และสัญลกัษณของธาตุ

9

1. ตอบ 2. Cl Pb Zn Ag P เหตุผล Cl Pb Zn Ag P ก็คือธาตุคลอรีน ตะกั่ว สังกะสี เงิน และฟอสฟอรัส ตามลําดับ ซึ่งคลอรีนสัญลักษณธาตุคือ Cl ตะกั่ว Pb สังกะสี Zn เงิน Ag และฟอสฟอรัส P 2. ตอบ 1. H O C Cu เหตุผล เพราะ H คือสัญลักษณของไฮโดรเจน O คือสัญลักษณของธาตุออกซิเจนและ Cu คือสัญลักษณของ ธาตุทองแดง 3. ตอบ 4. สารประกอบ เหตุผล เพราะ สารประกอบจะเกิดข้ึนไดก็ตอเม่ือ มีอะตอมท่ีตางชนิดกันมารวมตัวกันมากกวา 1 อะตอมข้ึนไป 4. ตอบ 4. Ca3(PO4)2

เหตุผล เพราะ ธาตุชนิดอ่ืนมีอะตอมของออกซิเจนนอย H2O มีออกซิเจน 1 อะตอม Mg(OH)2

มีออกซิเจน 2 อะตอม HClO3 มีออกซิเจน 3 อะตอม สวน Ca3(PO4)2 มีออกซิเจน 4 อะตอม 5. ตอบ 2. 2 , 4 , 2 เหตุผล เพราะ กรดน้ําสม CH3COOH มีจํานวนอะตอมของ C=2 มีจํานวนอะตอมของ H=4 มีจํานวนอะตอม O =2

เฉลยคําตอบอยางละเอียด

10

6. ตอบ 4. ประกอบดวยอะตอมของธาตุ 3 ชนิดโดยมีกํามะถัน 1 อะตอม เหตุผล เพราะ กรดซัลฟวมีสารประกอบของธาตุ 3 ชนิด คือ ไฮโดรเจน 2 อะตอม กํามะถัน 1 อะตอม ออกซิเจน 4 อะตอม สวนขอ 1 , 2 , 3 ก็ถูกแตเรียกใชโมเลกลุ , นิวเคลียสแทนอะตอมไมไดเพราะความหมายตางกัน 7. ตอบ 3. CH2O , Fe2O3 , Fe3O4 เหตุผล เพราะ สารท้ัง 3 ชนิด มีอะตอมของธาตุตางชนิดกันมารวมกันมากกวา 1 ชนิด 8. ตอบ 4 CO2

เหตุผล เพราะ CO2 เปนสารประกอบแกสคารบอนไดออกไซดที่ประกอบดวยคารบอน 1 อะตอม และออกซิเจน 2 อะตอม ที่เหมาะจะนําไปทํานํ้าอัดลมท่ีจะตองการใหเกิดฟองแกส 9. ตอบ 1. ก NaHCO3 ใชทําผงฟู เหตุผล เพราะ NaHCO3 ใชทําผงฟูเปนสารประกอบท่ีมีอะตอมของธาตุรวมกัน4 ชนิด CO2 ม ี2 ชนิด C3H8 มี 2 ชนิด CH3COOH ม ี3 ชนิด 10. ตอบ 3. ค C3H8 ใชเปนเชื้อเพลิง เหตุผล เพราะ มีธาตุคารบอน 3 อะตอม สวนสารประกอบอ่ืน CO2 , NaHCO3 มี 1 อะตอม และ CH3COOH มี 3 อะตอม

11

11

ชัยวัฒน เจนวาณิชย (2525). สารานุกรมธาตุ สํานักพิมพโอเดียนสโตร. วังบูรพา. กรุงเทพมหานคร. __________. (2527). เคมีแผนใหม 5 ม.6.สํานักพิมพกราฟคอารต. สุรวงศ. กรุงเทพมหานคร. ประมวล ศิริผันแกว (2546). ฟสิกส หลักสูตรพื้นฐานแหงชาติระดับชั้นมัธยมศึกษา (GCSE) ประเทศ อังกฤษ .พิมพคร้ังท่ี 4. บริษัท นานมีบุคสพับลิเคช่ัน จํากัด. บางนา. กรุงเทพมหานคร. ประภากจิ เกษมศรี ณ อยุธยาแสงคณะ (2544). เคมีท่ัวไป เลม 1. สํานักพิมพแหงจฬุาลงกรณมหาวทิยาลัย. ปทุมวัน. กรุงเทพมหานคร. ลัดดา มีศุข (2537). เคมีท่ัวไป 1 ฉบับรวบรัด. โรงพิมพสหมิตรออฟเซต. กรุงเทพมหานคร. วิริยะ สิริสิงหและคณะ (2541). 110 ธาตุ คณุสมบัติและการคนพบ. พมิพคร้ังท่ี 3. สํานักพิมพอักษรวัฒนา. กรุงเทพมหานคร. สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (2538). หนังสือเรียนวิทยาศาสตร เลม 4 ว204. พิมพคร้ังท่ี 5. โรงพิมพคุรุสภาลาดพราว. บางกะป. กรุงเทพมหานคร. __________. (2544). หนงัสือเรียนสาระการเรียนรูพื้นฐาน สารและสมบัติของสาร. พมิพคร้ัง 1. โรงพิมพคุรุสภาลาดพราว. วังทองหลาง. กรุงเทพมหานคร. เว็บไซต เทคโนโลยีราชมงคล, สถาบัน. (2549,ตุลาคม 20). โครงสรางของอะตอม [ออนไลน]. เขาถึงไดจาก: http//www.rmutphysics.com/PHYSICS/oldfron/102/1/nudear_6.htm สงเสริมการสอนวิทยาศาสตร, สถาบัน. (2549,ตุลาคม 20). โครงสรางของอะตอม [ออนไลน]. เขาถึงได จาก: http//www.school.net.th/library/snet3/atom พิพิธภัณฑวิทยาศาสตรแหงชาติ, องคการ. (2549, ตุลาคม 21). โครงสรางของอะตอม [ออนไลน]. เขาถึงได จาก: http://www.nsm.or.th/ สงเสริมการสอนวิทยาศาสตร, สถาบัน. (2549,ตุลาคม 23). โครงสรางของอะตอม [ออนไลน]. เขาถึงไดจาก: http://www.thaigoodview.com/library

บรรณานุกรม

12

แบบฝกกอนเรียนชุดท่ี 3 เรื่อง ธาตุ สารประกอบ และสัญลักษณของธาตุ จํานวน 10 ขอ 10 คะแนน เวลา 15 นาที

คําส่ัง : เลือกคําตอบท่ีถูกตองท่ีสุดเพียงคําตอบเดียว แลวนําหมายเลขหนาขอคําตอบท่ีนักเรียน เลือก ใสลงในชุดแบบประเมินและสรุปผลการเรียนรูดวยตนเอง (รายบุคคล)ท่ีแจกให 1. ขอใดแสดงสัญลักษณของธาตุไฮโดรเจน ออกซิเจน คารบอน และทองแดง

1. H O C Cu

2. He O Ca Cu

3. H O Cu Ca

4. He O Cu C

2. โมเลกุลสารประกอบใดท่ีมีจํานวนอะตอมของออกซิเจนมากท่ีสุด

1. H2O 2. Mg(OH)2

3. HClO3 4. Ca3(PO4)2

3. อุตสาหกรรมการทํานํ้าอัดลมตองใช สารประกอบในขอใด

1. H2SO4 2. O2

3. CaO 4. CO2

4. กรดนํ้าสม (CH3COOH) มีจํานวนอะตอมของธาตุ C , H และ O ที่เปนองคประกอบตามขอใด

1. 1 , 2 , 1 2. 2 , 4 , 2

3. 2 , 3 , 2 4. 1 , 3 , 1 , 2 , 1

5. ขอใดคือสารประกอบ

1. CH4 , 2H2 , CH2O

2. Na , NaCl , NaOH

3. CH2O , Fe2O3 , Fe3O4

4. HCl , KI , Mg 6. อะตอมท่ีตางชนิดกันเกิดจากการรวมตัวกัน 2 อะตอมหรือมากกวา 2 อะตอมข้ึนไปอยางมีระบบมีความหมาย ตรงกับขอใด

1. ธาตุ 2. อะตอม

3. โมเลกลุ 4. สารประกอบ

ฉ

กําหนดใหขอมูลตอไปนี้ใชตอบคําถาม ขอ7 - 8

ก. NaHCO3 ใชทําผงฟู

ข. CO2 ใชทําฝนเทียม

ค. C3H8 ใชเปนเชื้อเพลิง ง. CH3COOH ใชปรุงรสอาหาร

7. สารประกอบท่ีกําหนดให สารประกอบชนิดใดประดวยธาตุมากท่ีสุด

1. ก 2. ข

3. ค 4. ง 8. สารประกอบชนิดใดประกอบดวยธาตุคารบอนท่ีมีจํานวนอะตอมมากท่ีสุด 1. ก 2. ข 3. ค 4. ง

9. ขอใดเขียนสัญลักษณของธาตุไดถูกตอง ก. ฟอสฟอรสั จ. สังกะสี ข.ทองแดง ฉ. โพแทสเซียม ค. เงิน ช. ตะกั่ว ง. คลอรีน ซ. โคบอลต

1. Cl Zn Pb Cu K

2. Cl Pb Zn Ag P

3. Cl2 Pb Cu Zn P

4. Cl2 Pb Zn Ag P

10. กรดซัลฟวริก (H2SO4) ประกอบดวย อะตอมของธาตุ กี่ชนิด

1. ประกอบดวยอะตอมของธาตุ 3 ชนิดโดยมีออกซิเจน 4 โมเลกุล

2. ประกอบดวยอะตอมของธาตุ 3 ชนิดโดยมีกํามะถัน 1 นิวเคลียส 3. ประกอบดวยอะตอมของธาตุ 3 ชนิดโดยมีไฮโดรเจน 2 โมเลกลุ

4. ประกอบดวยอะตอมของธาตุ 3 ชนิดโดยมีกํามะถัน 1 อะตอม

ง ช จ ค ก

ช

เฉลยคําตอบแบบฝกหดักอนเรียน เร่ือง ธาตุ สารประกอบ และสัญลกัษณของธาตุ

ถูก 10 ขอ เย่ียมมาก ถูก 8 – 9 ขอ เกงมาก ถูก 6 – 7 ขอ พอใช ถูก 5 ขอ หรือตํ่ากวา 5 ขอ ไมตองตกใจนะคะ ลองต้ังใจ ศึกษาบทเรียนเร่ืองน้ีดูกอน แลวจะรูวาไมยาก

ขอ ขอ 1. 1 6. 4 2. 4 7. 1 3. 4 8. 3 4. 2 9. 2

5. 3 10. 4

ซ