การวิเคราะห์ ...cvc.ac.th/cvc2011/files/10112711111051_16051916161741.pdf · 6. Current Ratio มีค่าเท่ากับ 1.5 หมายความว่า

119

หนวยท 6

การวเคราะหอตราสวนทางการเงน(Financial Ratio Analysis)

เนอหา 1. ความหมายและประเภทของอตราสวนทางการเงน 2. อตราสวนเพอการวเคราะหสภาพคลอง 3. อตราสวนเพอการวเคราะหความสามารถในการชาระหน 4. อตราสวนเพอการวเคราะหความสามารถในการทากาไร

5. อตราสวนแสดงประสทธภาพในการดาเนนงาน 6. การวเคราะหระบบดปองท

สาระส าคญ อตราสวนทางการเงน (Financial Ratio Analysis) เปนการวเคราะหขอมลในงบการเงนเพอหา

ความสมพนธระหวางรายการหนงกบรายการหนง อตราสวนทางการเงนแบงออกเปน 4 ประเภท คอ อตราสวนแสดงสภาพคลอง อตราสวนแสดงสภาพเสยง อตราสวนแสดงประสทธภาพในการหากาไร และ อตราสวนแสดงประสทธภาพในการดาเนนงาน การวเคราะหอตราสวนทางการเงนจาเปนตองทาการเปรยบเทยบ กบขอมลในอดต หรอเปรยบเทยบกบอตราสวนมาตรฐานหรออตราสวนถวเฉลยของอตสาหกรรม เพอใหทราบถงสถานะการเงน จดแขงจดออนของบรษท และแนวโนมในอนาคตของบรษท ทาใหผบรหารสามารถกาหนดแผนการบรหารการเงนใหเกดประสทธภาพได

จดประสงคเชงพฤตกรรม

1. บอกความหมายของการวเคราะหอตราสวนทางการเงนได 2. บอกขอจากดในการวเคราะหอตราสวนได 3. บอกประเภทของอตราสวนทางการเงนได 4. คานวณอตราสวนเพอการวเคราะหสภาพคลองและแปลความหมายผลการวเคราะหได 5. คานวณอตราสวนเพอการวเคราะหสภาพเสยงและแปลความหมายผลการวเคราะหได

120

6. คานวณอตราสวนเพอการวเคราะหประสทธภาพในการหากาไรและแปลความหมายผลการวเคราะหได

7. คานวณอตราสวนแสดงประสทธภาพในการดาเนนงานและแปลความหมายผลการวเคราะหได 8. วเคราะหระบบดปองทได

121

แบบทดสอบกอนเรยน หนวยท 6

การวเคราะหอตราสวนทางการเงน

จงเลอกค าตอบทถกทสดเพยงขอเดยว 1. อตราสวนทางการเงน หมายถง

ก. การคานวณรอยละของรายการในงบการเงน ข. การหาความสมพนธระหวางรายการ 2 รายการในงบการเงน เพอวเคราะหขอมลจาก งบ

การเงน ค. การใชเครองมอในการจดทารายงานทางการเงนโดยเทยบสดสวนกบ100 ง. การวเคราะหงบการเงนรปแบบหนงโดยการเปรยบเทยบ

2. ขอใดคอ ไมใช ขอจากดในการวเคราะหอตราสวน ก. การตกแตงบญช ข. ปจจยเกยวกบฤดกาล ค. วธปฏบตทางบญชทแตกตางกน ง. อตราสวนทเลอกใช

3. อตราสวนทางการเงนมกประเภท ก. 2 ประเภท ข. 3 ประเภท ค. 4 ประเภท ง. 5 ประเภท

4. อตราสวนทนหมนเวยน (Current Ratio) คอขอใด ก. สนทรพยหมนเวยน – หนสนหมนเวยน ข. สนทรพยหมนเวยน / หนสนหมนเวยน ค. สนทรพยสภาพคลองสง - หนสนหมนเวยน ง. สดสวนระหวางสนทรพยหมนเวยนกบหนสนทงสน

5. อตราสวนใดแสดงถงประสทธภาพในการบรหารลกหน ก. Current Ratio ข. Acid-test Ratio

122

ค. Account Receivable Turnover Ratio ง. Inventory Turnover Ratio

6. Current Ratio มคาเทากบ 1.5 หมายความวา ก. สนทรพยหมนเวยนมมากกวาหนสนหมนเวยน 1.5 เทา ข. กจการมสภาพคลองสง ค. กจการถอสนทรพยหมนเวยนไวมากทาใหเสยโอกาสในการลงทน ง. กจการมสภาพคลองตา

7. ขอใด ไมใช อตราสวนทใชวเคราะหสภาพเสยง ก. Debt Ratio ข. Equity Ratio ค. Acid-test Ratio ง. Total Asset to Owners’ Equity

8. อตราสวนหนสนตอสนทรพย เทากบ 0.40 หมายความวา ก. สนทรพยทกจการมอยไมเพยงพอทจะชาระหน ข. สนทรพยเทากบ 1 จะใชเงนทนจากหนสน 0.40 ค. สนทรพยเทากบ 1 จะใชเงนทนจากสวนของเจาของ 0.60 ง. ถกทงขอ ข. และขอ ค.

9. ขอใดใชคานวณอตราผลตอบแทนจากสนทรพย ก. กาไรขนตน/สนทรพยรวมเฉลย ข. กาไรสทธ/สนทรพยรวมเฉลย ค. ขายสทธ/สนทรพยรวมเฉลย ง. สนทรพยรวมเฉลย/ขายสทธ

10. การวเคราะหระบบ Du Pont คอขอใด ก. Asset Turnover x Return on Sales ข. Return on Sales x Return on Owners’ Equity ค. Return on Asset x Asset Turnover ง. Return on Sales x Return on Asset

123

1. การวเคราะหอตราสวนทางการเงน (Financial Ratio Analysis) 1.1 ความหมายของอตราสวนทางการเงน อตราสวนทางการเงน (Ratio Analysis) เปนการวเคราะหขอมลในงบการเงน เพอแสดงใหเหน

ถงความสมพนธของรายการ 2 รายการ ในงบการเงนโดยนารายการหนงไปหารอกรายการหนง โดยอาจเปนรายการใน งบแสดงฐานะการเงน หรองบกาไรขาดทน หรอทงสองงบ โดยจะแสดงในรปรอยละ อตราสวนหรอสดสวน ผลลพธทไดจะสามารถบอกใหทราบไดดกวาการอานตวเลขในงบการเงนทงจานวน การหาความสมพนธนนอาจจะหาความสมพนธของแตละรายการในงบเดยวกนหรอจะหาความสมพนธของรายการหนงทอยในงบแสดงฐานะการเงนและอกรายงานหนงอยในงบกาไรขาดทนกไดเชน

- อตราสวนทแสดงความสมพนธในงบเดยวกน เชนอตราสวนทนหมนเวยน (Current Ratio)การคานวณจะนารายการทอยในงบเดยวกนคอสนทรพยหมนเวยน และหนสนหมนเวยนจากงบแสดงฐานะการเงนมาคานวณ โดยนาสนทรพยหมนเวยนมาเปนตวตงและหนสนหมนเวยนเปนตวหารกจะไดอตราสวนทแสดงความสมพนธระหวางสนทรพยหมนเวยนและหนสนหมนเวยน

- อตราสวนทแสดงความสมพนธของรายการตาง ๆ ในงบการเงนอน เชน อตราการหมนเวยนของลกหน (Account receivable Turnover) จะนายอดขายเชอจากงบกาไรขาดทน และยอดลกหนจากงบแสดงฐานะการเงนมาใชในการคานวณโดยใหรายการหนง เปนตวตงอกรายการหนงเปนตวหาร ปญหาในการคานวณและการวเคราะหอตราการหมนเวยนของลกหน คอ ยอดขายทนามาคานวณเปนยอดขายทเกดขนตลอดงวดบญชทแสดงในงบกาไรขาดทน แตลกหนเปนตวเลขทปรากฏ ณ เวลาใดเวลาหนงทแสดงในงบแสดงฐานะการเงน จงควรใชลกหนในราคาถวเฉลย โดยใชยอดลกหนตนปบวกยอดลกหนปลายปแลวหารดวย 2

1.2 ขอจ ากดในการวเคราะหอตราสวน

1.2.1 การเปรยบเทยบอตราสวนทางการเงนควรใชในการเปรยบเทยบกจการทดาเนนงานเพยงประเภทเดยว บรษททมขนาดใหญมากและมโครงสรางธรกจหลายประเภททไม เกยวของสมพนธกนอยในกจการเดยวกน บางครงกเปนเรองยากทจะทราบวาบรษทนนอยในอตสาหกรรมใด การนาเอาตวเลขโดยรวมของทงบรษทมาคานวณอตราสวนอาจจะไมมความหมาย เพราะเกดจากองคประกอบของธรกจหลายดานประกอบกน ดงนนการวเคราะหอตราสวนทางการเงนจงมกจะเปนประโยชนในการวเคราะหบรษททมขนาดเลก และขอบเขตธรกจจากดอยเฉพาะดานมากกวาบรษทขนาดใหญและบรษทขามชาต

1.2.2 การเปรยบเทยบอตราสวนทางการเงนของกจการกบคาเฉลยของอตสาหกรรม การทอตราสวนออกมาดกวาคาเฉลยของอตสาหกรรมอาจจะไมไดหมายความวา กจการนนดกวากจการอน ๆ

124

คาเฉลยของกจการอตสาหกรรม อาจไมไดสะทอนผลการดาเนนงานทดเสมอไป อตราสวนคาเฉลยมาตรฐานของอตสาหกรรมเปนเพยงคาเฉลยเทานน การทอตราสวนของกจการดกวาอตราสวนเฉลยของอตสาหกรรม กไมไดหมายถงกจการมประสทธภาพในการบรหารงานดเชนกน โดยปกตแลวคาเฉลยมาตรฐานของอตสาหกรรมจะเปนแนวทางประเมนสถานะทางการเงนโดยเฉลยของบรษททอยในอตสาหกรรมนน ๆ แตไมไดหมายความวา อตราสวนคาเฉลยมาตรฐานของอตสาหกรรมจะเปนอตราสวนทบรษทตองยดถอเปนเกณฑในการประเมนสถานะทางการเงนเสมอไป

1.2.3 ปจจยเกยวกบฤดกาล เปนอกปจจยหนงทมผลกระทบตอการวเคราะหอตราสวนทางการเงน อาจมผลทาใหอตราสวนเบยงเบนไป เชน สนคาชนดเครองกนหนาว จะขายไดมากในชวงฤดหนาว อตราการหมนเวยนของสนคาในชวงฤดหนาวจะสงกวาในชวงฤดอน ๆ ผวเคราะหอาจจะตองอาศยการหาคาเฉลยตามวงจรของฤดกาลเพอใหสามารถวเคราะหสวนของรายไดอยางครบถวน

1.2.4 การตกแตงบญช (Window Dressing) โดยฝายบรหาร เพอใหงบการเงนดดกวาทควรจะเปน จะทาใหผลการวเคราะหตางไปจากความเปนจรงและไมไดขอมลตามทตองการ เชน กรณของ Enron และ WorldCom

1.2.5 การใชมาตรฐานและวธปฏบตทางบญชทแตกตางกน อาจจะบดเบอนหากนาเอามาเปรยบเทยบกนดวย อตราสวนโดยตรง เชน การบนทกสนคาคงคลง หรอวธการตดคาเสอมราคา หรอการใชวธเชาซอในจานวนสงจะทาใหมลคาของสนทรพยของกจการตากวาความเปนจรง เทยบกบกจการทใชสนทรพยแบบเดยวกนแตไมไดเชาซอและใชการจดซอโดยตรง

1.2.6 เปนไปไดยากทจะมกจการใดมอตราสวนทางการเงนดทงหมด หรอ ไมดทงหมด สวนใหญมกจะมอตราสวนทางการเงนทดบาง ไมดบาง ผสมกนไป จงยากทจะบอกไดวาโดยภาพรวมแลวกจการดหรอไมด ยกเวนจะกาหนดนาหนกความสาคญของสดสวนทางการใดมากกวาอตราสวนอน ๆ

1.2.7 ในบางสถานการณการทจะระบบทสรปวา อตราสวนลกษณะใดทถอวาดและลกษณะใดทถอวาไมดกไมอาจจะกระทาไดแบบชดเจน เชน สภาพคลองทสงมากอาจจะมองวาดในดานสภาพคลองแตถามากเกนไปกแสดงถงการมสนทรพยทไมทารายไดสงดวย หรอการหมนเวยนของสนทรพยถาวรทสงอาจจะสะทอนวาการใชสนทรพยเปนไปอยางมประสทธภาพ หรออาจจะมองวากจการลงทนในสนทรพยถาวรนอยไปกได

1.2.8 อตราเงนเฟอมสวนในการบดเบอนตวเลขหรอมลคาของรายการในงบการเงน ทาใหมลคาตามงบการเงนไมสะทอนมลคาทแทจรง (True Values) ของกจการ โดยอตราเงนเฟอกระทบตอคาเสอมราคา ตนทนสนคาคงคลง กาไรของกจการดวย ในการพจารณาผลการดาเนนงานของกจการใด ๆ ในชวงเวลาทยาวตอเนองอาจจะตองนาเอาอตราเงนเฟอมารวมพจารณาดวย

1.3 การเปรยบเทยบอตราสวนทางการเงน (Comparative Ratios)

125

เพอใหวเคราะหอตราสวนตาง ๆ ขางตนเปนประโยชนตอผใชขอมลมากทสดในการวเคราะห แตละอตราสวนจะแยกการวเคราะหไดดงน

1. การวเคราะหเปรยบเทยบภายในกจการ (Intra company Comparisons) เปนการนาขอมลงบการเงนของกจการในอดตของกจการเอง อยางนอย 2 ป มาคานวณหาอตราสวน แลวนาอตราสวนมาแตละปมาเปรยบเทยบกนเพอหาความเปลยนแปลง ทาใหทราบการเปลยนแปลงสถานะการเงนของกจการ เปนประโยชนตอผบรหารในการปรบปรงแกไข ขอบกพรองตาง ๆ

2. การวเคราะหเปรยบเทยบกบอตราสวนมาตรฐาน (Standard Ratio) หรอเรยกอกอยางหนงวาอตราสวนเฉลยของอตสาหกรรม (Industrial Average Ratios) จะเปนการเปรยบเทยบอตราสวนของกจการกบคาเฉลยของอตสาหกรรมกลมเดยวกน

3. การวเคราะหเปรยบเทยบกบบรษทอน (Intercompany Comparisons) จะเปนการเปรยบเทยบกบอตราสวนของกจการกบอตราสวนของกจการอน ซงเปนบรษทคแขง หรอบรษททมลกษณะการดาเนนงานใกลเคยงกน เพอใหเหนถงจดแขง จดออนของกจการเมอเปรยบเทยบกบคแขง

2. ประเภทของอตราสวนทางการเงน การวเคราะหอตราสวน แบงเปน 4 ประเภทใหญ ๆ เพอใหผวเคราะหงบการเงนวเคราะหตาม

วตถประสงคของผใชงบการเงนแตละกลมตามความตองการดงตอไปน

1. อตราสวนเพอการวเคราะหสภาพคลอง (Liquidity Ratios) 2. อตราสวนเพอการวเคราะหความสามารถในการชาระหน (Leverage Ratios or Financial

Ratio) 3. อตราสวนเพอการวเคราะหความสามารถในการทากาไร (Profitability Ratios) 4. อตราสวนแสดงประสทธภาพในการดาเนนงาน (Efficiency Ratios)

สาหรบรายละเอยดของการวเคราะหทจะกลาวในหวตอไป จะใชขอมลงบการเงนของบรษท สายธารา จากด เปนตวอยางในการคานวณและวเคราะห โดยจะใชขอมลในป 2552 และ 2551

126

บรษท สายธารา จากด งบแสดงฐานะการเงน

วนท 31 ธนวาคม

หนวย : บาท

2552 2551 2550

สนทรพย

สนทรพยหมนเวยน

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 245,000 183,000 146,000

ลกหนการคา (สทธ) 385,000 425,000 435,000

สนคาคงเหลอ 445,000 407,000 325,000

คาใชจายลวงหนา 125,000 178,000 156,000

รวมสนทรพยหมนเวยน 1,200,000 1,193,000 1,062,000

ทดน อาคารและอปกรณ (สทธ) 2,705,000 2,651,000 2,601,000 สนทรพยอน

105,000 112,000 117,000

รวมสนทรพย 4,010,000 3,956,000 3,780,000

หนสนและสวนของผถอหน หนสนหมนเวยน

เจาหนการคา 685,000 705,000 505,000

ตวเงนจาย 605,000 629,000 615,000

รวมหนสนหมนเวยน 1,290,000 1,334,000 1,120,000 เงนกระยะยาว 505,000 437,000 733,000

รวมหนสน 1,795,000 1,771,000 1,853,000

หนสามญ (มลคาหนละ 10 บาท) 805,000 805,000 805,000 กาไรสะสม

1,410,000 1,380,000 1,122,000

รวมสวนของเจาของ 2,215,000 2,185,000 1,927,000

รวมหนสนและสวนของผถอหน 4,010,000 3,956,000 3,780,000

127

บรษท สายธารา จากด

งบกาไรขาดทน สาหรบปสนสด วนท 31 ธนวาคม

หนวย :บาท

2552 2551 2550

ขายสทธ

6,505,000 5,806,000 5,181,000 หก ตนทนขาย 2,945,000 2,833,000 2,681,000 กาไรขนตน

3,560,000 2,973,000 2,500,000

หก คาใชจายในการดาเนนงาน 2,065,000 1,993,000 1,685,000 กาไรจากการดาเนนงาน 1,495,000 980,000 815,000 หก ดอกเบยจาย 55,000 55,000 45,000 กาไรกอนหกภาษ 1,440,000 925,000 770,000 หก ภาษเงนได 585,000 379,000 317,000 กาไรสทธ

855,000 546,000 453,000

3. การวเคราะหสภาพคลอง (Liquidity Ratio)

การวเคราะหสภาพคลอง นเปนการวดความสามารถของกจการในการจายชาระหนระยะสน เจาหนระยะสน เชน เจาหนการคา และธนาคารจะสนใจอตราสวนในกลมน ซงจะใหความสาคญกบกระแสเงนสดและเงนทนหมนเวยนของกจการ ซงเปนแหลงทมาของเงนสดในระยะสน

สภาพคลอง (Liquidity) หมายถง ความสามารถในการเปลยนสภาพสนทรพยใหเปนเงนสด เพอนาไปชาระหนสนระยะสน สนทรพยใดทสามารถเปลยนเปนเงนสดไดงายและรวดเรวถอวาสนทรพยนนมสภาพคลองสง กจการทมสนทรพยทสามารถเปลยนเปนเงนสดไดงายเปนจานวนมาก กจการนนจะมสภาพคลองสง

อตราสวนแสดงถงสภาพคลอง เปนอตราสวนทแสดงถงความคลองตวในการดาเนนงานของกจการ หมายถง ความสามารถในการจายชาระหนสนเมอถงกาหนดไดและจายคาใชจายในการดาเนนงานตาง ๆ ทเกดขน อตราสวนนยงแสดงถงความสามารถในการกยมระยะสน และความเสยงระยะสนของผให

128

สนเชอ (Short-term Risk) การทกจการสามารถจายชาระหนระยะสนไดทนเวลา ทาใหเกดความนาเชอถอ มเครดตด มชอเสยง สงผลตอการดาเนนงานของกจการเปนไปอยางราบรนตามวตถประสงค

อตราสวนทใชวดสภาพคลอง มดงน 1. อตราสวนทนหมนเวยน (Current Ratio) 2. อตราสวนทนหมนเวยนอยางถงแกน (Quick Ratio or Acid Test Ratio) 3. อตราการหมนเวยนของลกหน (Account Receivable Turnover) 4. อตราการหมนเวยนของเจาหน (Account Payable Turnover) 5. อตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอ (Inventory Turnover)

3.1 อตราสวนเงนทนหมนเวยน (Current Ratio)

อตราสวนทนหมนเวยน (Current Ratio) = สนทรพยหมนเวยน

หนสนหมนเวยน

อตราสวนทนหมนเวยน (Current Ratio) คานวณโดยนาสนทรพยหมนเวยน หารดวยหนสนหมนเวยน เปนอตราสวนทใชวด ความสามารถในการชาระหนระยะสน บอกใหทราบวา กจการมสนทรพยหมนเวยนเปนกเทาของหนสนหมนเวยน และเมอกจการจายชาระหนระยะสนแลว ยงมสนทรพยหมนเวยนเหลอสาหรบใชในการหมนเวยนในการดาเนนงานหรอไม ถาคาทคานวณไดสงเทาใด แสดงวา บรษทมสนทรพยหมนเวยนทประกอบไปดวย เงนสด ลกหน และสนคาคงเหลอมากกวาหนระยะสน ทาใหคลองตวในการชาระหนระยะสนมคอนขางมาก

สนทรพยหมนเวยน คอ สนทรพยทสามารถแปลงสภาพเปนเงนสดไดในเวลาอนรวดเรวและมคาใกลเคยงเงนสด (ไมถกลดคามาก เมอถกแปลงสภาพเปนเงนสด) ไดแกเงนสด หลกทรพยในความตองการของตลาด ลกหน สนคาคงเหลอ

หนสนหมนเวยน คอ หนสนทมกาหนดชาระคนภายในระยะเวลา 1 ป ไดแก เงนเบกเกนบญช เจาหนการคา ตวเงนจาย หนสนระยะยาวทครบกาหนดไถถอน

129

จากขอมลของบรษท สายธารา จากด สามารถคานวณอตราสวนทางการเงนไดดงน

วธคานวณ ผลการคานวณ 2552 2551 2552 2551

อตราสวนทนหมนเวยน 1,200,000 1,193,000 0.93 0.89 (Current Ratio) 1,290,000 1,334,000 เทา เทา

การวเคราะหและแปลความหมาย

อตราสวนทนหมนเวยนของบรษท สายธารา จากด ป 2552 เทากบ 0.93 เทา หมายความวา หากกจการมหนสนหมนเวยนเทากบ 1 บาท กจการจะมสนทรพยหมนเวยนทจะชาระอย 0.93 ซงไมเพยงพอทจะจายชาระ แสดงวากจการกาลงประสบปญหาเรองสภาพคลอง แตเมอเปรยบเทยบกบป 2551 ซงมอตราสวนทนหมนเวยน เทากบ 0.89 เทา แสดงวาสภาพคลองของกจการ ในป 2552 สงกวา ป 2551 แตกยงถอวามสภาพคลองตา โดยทวไปแลวอตราสวนทนหมนเวยนในระดบ 2 เทาขนไปจงจะถอวามสภาพคลองอยในเกณฑด

3.2 อตราสวนทนหมนเวยนอยางถงแกน (Quick Ratio or Acid Test Ratio)

อตราสวนทนหมนเวยนอยางถงแกน (Acid Test Ratio) เปนอตราสวนทคลายกบอตราสวนทนหมนเวยน คอ ใชสนทรพยหมนเวยนเปรยบเทยบกบหนสนระยะสน แตในการคานวณสนทรพยหมนเวยนนนรวมแตสนทรพยทถอวาเปลยนเปนเงนสดไดงายรวดเรว (โดยไมมการขาดทนมากนก) เรยกวา สนทรพยหมนเวยนเรว (Quick Assets) กลาวคอ ไมรวมสนคาคงเหลอและไมรวมคาใชจายลวงหนา เพราะถอวาสนคาคงเหลอหากออกจาหนายทนททงหมดกอาจจะไดราคาไมด สนคาคงเหลออาจขายไดชา หรอขายไมออกในชวงภาวะเศรษฐกจตกตา หรออาจเปนสนคาตกรนหรอลาสมย คาใชจายลวงหนากไมสามารถเปลยนเปนเงนสดได

อตราสวนทนหมนเวยนอยางถงแกน (Quick Ratio or Acid Test Ratio) บอกใหทราบวา ณ วนทวเคราะหงบการเงน กจการมสนทรพยทเปลยนสภาพเปนเงนสดไดเรวเปนกเทาของหนสนหมนเวยน อตราสวนน จะใชในการวดความสามารถในการชาระหนระยะสนไดดกวาอตราสวนเงนทนหมนเวยน

130

ดงนน สนทรพยหมนเวยนทใชในการคานวณอตราสวนเงนทนหมนเวยนเรวจะประกอบดวย เงนสดและเงนฝากธนาคาร เงนลงทนระยะสน และลกหนการคา ซงมสภาพคลองมากกวาสนคาคงเหลอและคาใชจายลวงหนา

ในแงของเจาหน ชอบทจะใหอตราสวนนสง ๆ เพราะถาหากกจการของลกหนตองมอนลมเลกกจการไป เจาหนกยงคงมความมนใจไดวากจการยงมสนทรพยเพยงพอทจะชาระหน

แตในแงของการบรหาร ถอวาถาหากอตราสวนนสงไมใชสญญาณทดนกแสดงถงกจการมการถอเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดไวมากเกนไป ทาใหกจการเสยประโยชนในการนาไปลงทนหาผลประโยชนอน

อตราสวนทนหมนเวยนอยางถงแกน (Quick Ratio) = สนทรพยสภาพคลองสง

หนสนหมนเวยน

สนทรพยสภาพคลองสง = สนทรพยหมนเวยน – สนคาคงเหลอ – คาใชจายลวงหนา – รายไดคางรบ



อตราสวนทนหมนเวยนอยางถงแกน 630,000 608,000 0.49 0.46 (Quick Ratio หรอ Acid test Ratio) 1,290,000 1,334,000 เทา เทา


อตราสวนทนหมนเวยนอยางถงแกนของบรษท สายธาราจากด ในป 2552 เทากบ 0.49 หมายความวา หากกจการมหนสนหมนเวยนเทากบ 1 บาท กจการจะมสนทรพยทมสภาพคลองสง 0.49 บาท ทจะนาไปชาระ จงถอไดวากจการมสภาพคลองตา เพราะมสนทรพยทมสภาพคลองสงไมเพยง

131

พอทจะชาระหนสนหมนเวยนได ซงเมอเปรยบเทยบกบป 2551 อตราสวนทนหมนเวยนอยางถงแกนเทากบ 0.46 แสดงวา สภาพคลองในป 2552 สงขนกวาป 2551 เลกนอย แตกยงคงมสภาพคล องตาอย โดยทวไปอตราสวนทนหมนเวยนอยางถงแกน ในระดบ 1 เทาจงจะถอวาสภาพคลองอยในเกณฑด

3.3 อตราการหมนเวยนของลกหน (Account Receivable Turnover)

อตราการหมนเวยนของลกหน (Account Receivable Turnover) เปนอตราสวนทใชวดสภาพคลองของลกหนในรอบระยะเวลาบญชหนงจะเกบเงนจากลกหนไดกรอบ อตราหมนเวยนของลกหนคานวณโดยใชยอดขายเชอสทธหารดวยยอดคงเหลอของบญชลกหนถวเฉลย

อตราการหมนเวยนของลกหน (Account Receivable Turnover) แสดงใหเหนถงความ สามารถทจะแปรลกหนเปนเงนสดไดรวดเรวเปนกครงเมอเทยบกบการขายเชอ (ขายสทธ) และคานวณออกเปนจานวนวนทจะเกบหนได ในการคานวณการหมนเวยน ลกหนอาจใชลกหนการคาถวเฉลยกได

ลกหนถวเฉลย คานวณไดจากยอดลกหนตนปบวกยอดลกหนปลายปหาร 2 แตถาธรกจใดยอดขายของธรกจขนอยกบฤดกาลกอาจใชยอดเฉลยแตละเดอนแทน อตราสวนนบอกใหทราบวาใน ชวงเวลาททาการวเคราะห ธรกจไดขายสนคาเปนเงนเชอและสามารถเรยกเกบหนจากลกหนไดกครงในรอบระยะเวลาบญช

อตราสวนการหมนเวยนของลกหนยงสงยงด แสดงวา แสดงถงความสามารถในการบรหารลกหนไดด หรอลกหนของกจการเปนลกหนทด ในชวงเวลาทวเคราะหธรกจมการขายสนคาเปนเงนเชอและเกบหนจากลกหนไดเรว นนคอ ลกหนของกจการมความคลองตวสง ถาอตราสวนการหมนเวยนของลกหนนอย แสดงวา ชวงเวลาทวเคราะหนน ธรกจมการขายสนคาเปนเงนเชอ และเกบเงนจากลกหนไดชา

อตราหมนเวยนของลกหน = ขายเชอสทธ หรอยอดขายรวม

ลกหนถวเฉลย

ลกหนถวเฉลย = (ลกหนตนงวด + ลกหนปลายงวด )

2

132

3.4 ระยะเวลาถวเฉลยในการเรยกเกบหน (Average Collection Period)

ในการวดสภาพคลองของลกหน นอกจากใชอตราการหมนเวยนของลกหนแลว ยงนาอตราการหมนเวยนของลกหนมาคานวณหาระยะเวลาถวเฉลยในการเกบหน คอ ถารอบระยะเวลาบญชทคานวณเทากบ 1 ป ใหหารดวย 365 แตถารอบระยะเวลาทคานวณ 3 เดอน ใหหารดวย 90 เปนตน

ระยะเวลาถวเฉลยในการเรยกเกบหน = 365 วน

อตราหมนเวยนของลกหน

อตราสวนนยงตายงด แสดงใหเหนถงระยะเวลาในการเรยกเกบหนวาสนหรอยาว เพอใหทราบถงคณภาพของลกหน ประสทธภาพในการเรยกเกบหน และนโยบายในการใหสนเชอทางธรกจ หากกจการมระยะเวลาเกบลกหนเรวกอาจชดเชยอตราสวนทนหมนเวยนทตาได โดยทการเกบเงนเรวจากลกหน ทาใหมเงนสดไวใชชาระหนไดเรว สาหรบฝายบรหารนอกจากจะวเคราะหระยะเวลาการเกบหนแลว ยงสามารถวเคราะหอายลกหนไดดวยจากบญชรายตวลกหน


วธคานวณ ผลการคานวณ 2552 2551 2552 2551 ลกหนถวเฉลย 425,000+385,000 435,000+425,000 405,000 430,000 2 2

อตราการหมนเวยนของลกหน 6,505,000 5,806,000 16.06 13.50 (Account Receivable Turnover) 405,000 430,000 รอบ รอบ ระยะเวลาถวเฉลยในการเกบหน 365 365 22.73 27.04 (Average Collection Period) 16.06 13.50 วน วน

133


อตราการหมนเวยนของลกหน บรษท สายธารา จากด ป 2552 เทากบ 16.06 รอบ หมายความวา ในรอบป กจการสามารถขายสนคาเปนเงนเชอและเกบเงนจากลกหนได 16.06 รอบ แตละรอบใชเวลาในการเกบเงนจากลกหน 22.73 วน ซงเรวกวาในป 2551 ซงมอตราการหมนเวยนของลกหน 13.50 รอบ และมระยะเวลาในการเกบเงนจากลกหนแตละรอบ 27.04 วน แสดงถงบรษทมประสทธภาพในการจดการลกหนไดดขน มสภาพคลองสงขน

3.5 อตราการหมนเวยนของเจาหน (Account Payable Turnover)

อตราสวนนจะวดสภาพคลองของกจการในการจายชาระหนเจาหน ในการคานวณหาคาอตราการหมนเวยนของเจาหน จะเอายอดซอสนคาเชอจากงบกาไรขาดทน มาหารดวยยอดเจาหนในงบแสดงฐานะการเงน โดยอาจใชยอดเจาหนปลายปหรอยอดเจาหนเฉลย อตราการหมนเวยนของเจาหนสงแสดงวากจการยอดซอสนคาเปนจานวนมาก การจายชาระหนทาไดเรว แสดงถงกจการมสภาพคลองในการจายชาระหนเจาหนไดด มประสทธภาพสง

การวดประสทธภาพในการชาระหนสามารถคานวณออกมาในรปของจานวนวนไดเชนกน โดยนาจานวนวนในรอบระยะเวลาบญช หารดวย อตราการหมนเวยนของเจาหน กจการทมประสทธภาพในการชาระหนด จะมระยะเวลาในการชาระหนสน คอใชเวลาในการชาระหนทนอย เรยกไดวามสภาพคลอง เจาหนจะพงพอใจทจะใหเครดต แตถาอตราการหมนเวยนของเจาหน ตา หรอใชระนะเวลาในการชาระหนทนาน เจาหนกอาจไมพจารณาในการใหเครดตตอไป

อตราหมนเวยนของเจาหน = ซอเชอสทธ หรอยอดซอรวม

เจาหนถวเฉลย

เจาหนถวเฉลย = (เจาหนตนงวด + เจาหนปลายงวด )

2

134

ระยะเวลาถวเฉลยในการชาระหน = 365 วน

อตราหมนเวยนของเจาหน


วธคานวณ ผลการคานวณ 2552 2551 2552 2551 เจาหนถวเฉลย 705,000+685,000 505,000+705,000 695,000 605,000 2 2

อตราการหมนเวยนของเจาหน 2,983,000 2,915,000 4.29 4.19 (Account payable Turnover) 695,000 605,000 รอบ รอบ ระยะเวลาถวเฉลยในการชาระหน 365 365 85.08 87.11 (Average Collection Period) 4.29 4.19 วน วน


อตราการหมนเวยนของเจาหน บรษท สายธารา จากด ป 2552 เทากบ 4.29 รอบ หมายความวา ในรอบป เมอกจการสามารถซอสนคาเปนเงนเชอและจายชาระหนได 4.29 รอบ แตละรอบใชเวลาในการเกบเงนจากเจาหน 85 วน ซงเรวกวาในป 2551 ซงมอตราการหมนเวยนของเจาหน 4.19 รอบ และมระยะเวลาในการจายชาระหนแตละรอบ 87.11 วน แสดงถงบรษทมประสทธภาพในการจดการเจาหนไดดขนเลกนอย ระยะเวลาในการจายชาระหนทยาวนานเกนไป อาจทาใหเจาหนขาดความเชอถอ เพราะอาจหมายถงบรษทมเงนทนหมนเวยนนอย ขาดสภาพคลอง จงชาระหนไดชา กจการจงควรเรงปรบปรงการชาระหนใหเรวขน เพอไมใหกระทบกบความเชอมนของเจาหนตอไป

3.5 อตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอ (Inventory Turnover)

อตราการหมนของสนคาคงเหลอ (Inventory Turnover) เปนอตราสวนทใชวดสภาพคลองของสนคาคงเหลอเปนการวดจานวนครงทขายไดของสนคาในรอบระยะเวลาบญช อตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอ คานวณโดยใชตนทนสนคาขายหารดวยถวเฉลยสนคาคงเหลอ ผลลพธจากการคานวณ

135

อตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอบอกใหทราบวาในงวดของการวเคราะหกจการสามารถนาสนคาคงเหลอขายไปไดกครง (จานวนสนคาทขายออกไปจะตองซอสนคาจานวนทเทากนเขามา)

หากอตราสวนสงกแสดงวามสนคาคงเหลอนอย ประสทธภาพดานการขายอยในเกณฑด สนคานนอยในความตองการของตลาดและอาจแสดงใหเหนวาสนคาอาจไมเพยงพอตอความตองการ และหากอตราสวนตากแสดงวาสนคาคงเหลอมอยมาก ยงตองปรบปรงประสทธภาพดานการตลาด หรอสนคาไมอยในความตองการของตลาด หรอธรกจเกบสนคาไวนานจนเกนไปและอาจชใหเหนวามสนคามากเกนไป ควรจะไปลงทนดานอน

อตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอ = ตนทนสนคาขาย

สนคาคงเหลอเฉลย

สนคาคงเหลอเฉลย = สนคาตนงวด + สนคาปลายงวด

2

3.6 ระยะเวลาในการจ าหนาย (ขาย) สนคา (Day Supply in Inventory)

จากอตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอ สามารถนามาคานวณเพอหาระยะเวลาในการขายสนคาแตละรอบโดยหารดวย 365 วน ดงน

ระยะเวลาในการจาหนาย (ขาย) สนคา = 365

อตราหมนเวยนของสนคาคงเหลอ

ระยะเวลาในการจาหนาย (ขาย) ยงขายไดเรว (ระยะเวลาสน) ยงด

136


วธคานวณ ผลการคานวณ 2552 2551 2552 2551 สนคาคงเหลอถวเฉลย 407,000+445,000 325,000+407,000 426,000 366,000 2 2

อตราการหมนเวยนของสนคา 2,945,000 2,833,000 6.91 7.74 (Inventory Turnover) 426,000 366,000 รอบ รอบ ระยะเวลาถวเฉลยในการขายสนคา 365 365 52.82 47.16 (Day Supply in Inventory ) 6.91 7.74 วน วน


อตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอ บรษท สายธารา จากด ป 2552 เทากบ 6.91 รอบ หมายความวาในรอบปกจการสามารถขายสนคาได 6.91 รอบ แตละรอบใชเวลาในการเกบสนคาไวกอนขาย 52.82 วน เปรยบเทยบกบป 2551 อตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอ 7.74 รอบ ระยะเวลาในการเกบสนคาไวกอนขาย เทากบ 47.16 วน แสดงถงประสทธภาพในการบรหารสนคาคงเหลอของกจการลดลง ทาใหมสนคาคงเหลอมาก กจการอาจประสบปญหาในการจดเกบดแลสนคา สนคาอาจเสอมสภาพหรอลาสมย จะยงทาใหขายสนคาไดยากขน เพอไมใหเกดความยงยากในการบรหารงาน กจการจาเปนตองเรงหาวธการจดการใหสามารถขายสนคาไดเรวขน

4. อตราสวนเพอการวเคราะหความสามารถในการช าระหน (Leverage Ratio or Financial Ratio)

โครงสรางทางการเงนของกจการไดมาจาก 2 แหลง คอ ไดมาจากการลงทนของเจาของสวนหนงและไดจากการกอหน การกยมบคคลภายนอก หากสดสวนโครงสรางทางการเงนของกจการ มาจากการกอหนมากกวาเงนทนจากเจาของ กจการกจะมความเสยงสง อตราสวนเพอวเคราะหความสามารถในการชาระหน พจารณาจากหนสน และสวนของเจาของ รวมทงความสามารถในการจายดอกเบย ประกอบดวย

137

4.1 อตราสวนหนสนตอสนทรพย (Debt Ratio) 4.2 อตราสวนหนสนตอสวนของเจาของ (Debt to Equity Ratio) 4.3 อตราสวนหนสนระยะยาวตอสนทรพย (Long –Term Debt to Assets) 4.4 อตราสวนแสดงความสามารถในการจายดอกเบย (Times Interest Earned)

4.1 อตราสวนหนสนตอสนทรพย (Debt Ratio)

อตราสวนหนสนตอสนทรพย (Debt Ratio) อตราสวนนจะแสดงใหเหนวาในจานวนสนทรพยทงหมดทกจการมอยนน มการใชเงนทนจากการกยมบคคลภายนอกมากนอยเพยงใด หรออกนยหนงทาใหทราบวามสวนของเจาของมาลงทนในสนทรพยมากนอยเพยงใด ถาอตราสวนนสงแสดงวาเงนทนามาลงทนในสนทรพยสวนมากมาจากการกยมซงจะเปนสงบอกถงความเสยงทางดานการเงน

อตราสวนหนสนตอสนทรพย = หนสนรวม

สนทรพยรวม

ผลลพธบอกใหทราบวา กจการมการกยมเงนจากเจาหนมาลงทน เปนอตรารอยละเทาไรของสนทรพยรวม

ฝายเจาหน พอใจในอตราทปานกลางจนถงตา แสดงวา กจการมสนทรพยรวมมากกวาหนสนรวม เจาหนของธรกจยอมมความเสยงนอย คอ ถาธรกจตองเลกกจการ เจาหนมโอกาสทจะไดเงนคน ทใกลเคยงกบเงนตนทใหกหรออาจจะเทากนกได แมวาสนทรพยทถกนามาขายทอดตลาดโดยปกตแลวจะตากวาทนกตาม

ฝายเจาของกจการ จะพอใจในอตราสวนทสง เนองจาก

1. เจาของกจการหลกเลยงการเพมทนของกจการ ซงการเพมทนอาจทาใหตองเพมเจาของกจการ เปนการเสยสทธในการบรหารบรษท อาจจะทาใหเจาของกจการมหนทตองลงเพม เทยบกบกอนการเพมทน

138

2. เปนการนาเงนของเจาหนมาและใหผลตอบแทนทตา สวนเกนจากอตราทลงทน หกดวยอตราดอกเบยทตองจายใหแกเจาหน คอ กาไรของเจาของกจการ

3. เปนการลดความเสยงในเงนลงทนของเจาของกจการ เนองจากวาถากจการตองยกเลกผทเสยหายกคอ เจาหน



อตราสวนหนสนตอสนทรพยรวม 1,795,000 1,771,000 0.45 0.45 (Debt Ratio) 4,010,000 3,956,000 เทา เทา


อตราสวนหนสนตอสนทรพยรวม ของบรษท สายธารา จากด ในป 2552 เทากบ 0.45 เทาหมายความวา จากสนทรพยทงหมดซงสมมตวาเทยบเทากบ 1 บาท กจการมการใชเงนทนจากแหลงภายนอก คอหนสน หรอการกยม 0.45 เทา สวนทเหลอจานวน 1-0.45 = 0.55 เทา เปนการใชเงนทนจากสวนของเจาของ เมอเปรยบเทยบกบ ป 2551 มสดสวนระหวางหนสนตอสนทรพยรวมเทากบ 0.45 เทากน กจการจงมความเสยงคอนขางนอยทง 2 ป มสนทรพยมากกวาหนสน จงสามารถนาสนทรพยไปชาระหนสนไดทงหมด

อตราสวนหนสนตอสวนของเจาของ (Debt to Equity Ratio)

อตราสวนหนสนตอสวนของเจาของ (Debt to Equity Ratio) เปนอตราสวนเปรยบเทยบระหวางหนสนกบสวนของเจาของ แสดงใหทราบวาเงนทนทกจการใชในการดาเนนงานนนไดมาจากหนสนคดเปนอตราสวนเทาใดเมอเทยบกบสวนของเจาของ หากอตราสวนนสงแสดงวากจการใชเงนทนจากหนสนสงเมอเทยบกบการลงทนของเจาของกจการ ธรกจจะมความเสยงทางการเงนสง โอกาสทจะหาเงนทนเพมเตมจากเจาหนจะมนอยลง ผลลพธทไดบอกใหทราบวา ธรกจมแหลงทมาของเงนทนจากหนสน และสวนของผถอหนเปนเทาไร

139

อตราสวนหนสนตอสวนของเจาของ = หนสน

สวนของเจาของ



อตราสวนหนสนตอสวนของเจาของ 1,795,000 1,771,000 0.81 0.81 (Debt to Equity Ratio) 2,215,000 2,185,000 เทา เทา


อตราสวนหนสนตอสวนของเจาของ บรษท สายธารา จากด ในป 2552 เทากบ 0.81 ในขณะทใชเงนทนจากสวนของเจาของ 1 เทา แสดงวากจการยงไมมความเสยงมากนกเพราะมการใชเงนทนจากสวนของเจาของมากกวาจากหนสน 1-0.81 = 0.19 และเมอเปรยบเทยบกบป 2551 อตราสวนหนสนตอสวนของเจาของ ยงคงเทาเดมคอเทากบ 0.81 อตราสวนหนสนระยะยาวตอสนทรพย (Long –Term Debt to Assets)

อตราสวนหนสนระยะยาวตอสนทรพย เปนอตราสวนเปรยบเทยบระหวางหนสนระยะยาวกบสนทรพย แสดงใหทราบวามการนาหนสนระยะยาวมาลงทนในสนทรพยเทาใด เพราะหนสนระยะยาวเปนหนสนทมกาหนดระยะเวลาในการชาระหนเกนกวา 1 ป แตมภาระทตองจายชาระ คอ ดอกเบยจาย หากอตราสวนนสง แสดงถงกจการมความเสยงสง

140


วธคานวณ ผลการคานวณ 2552 2551 2552 2551 อตราสวนหนสนระยะยาวตอสวนของเจาของ 505,000 447,000 0.12 0.11 (Long-Term Debt to Assets) 4,010,000 3,956,000 เทา เทา


จากการคานวณพบวา บรษท สายธารา จากด มอตราสวนหนสนระยะยาวตอสวนของเจาของ ในป 2551 เทากบ 0.11 และป 2552 เทากบ 0.12 หมายความวาเงนทนทใชในการดาเนนกจการจะมาจากแหลงภายใน คอ สวนของเจาของมากกวาจากแหลงภายนอก คอ การกยมระยะยาว โดยมอตราสวนเพมขนแสดงกจการมความเสยงสงขน

5.2 อตราสวนแสดงความสามารถในการจายดอกเบย (Times Interest Earned) อตราสวนแสดงความสามารถในการจายดอกเบย (Times Interest Earned) เปนอตราสวน

เปรยบเทยบระหวางกาไรจากการดาเนนงาน หรอกาไรกอนหกดอกเบยจายและภาษเงนได หากอตราสวนนสงแสดงวากจการมความสามารถในการจายชาระดอกเบยไดมาก ในแงของเจาหน ถาอตราส วนนสงแสดงวากจการมความสามารถในการจายดอกเบยสง เจาหนจะมนใจไดวาจะไดรบชาระหนผลลพธบอกใหทราบวากจการมผลกาไรกอนหกดอกเบยและภาษเงนไดเปนกเทาของดอกเบยจาย แสดงถงความสามารถในการชาระคาใชจายตามขอผกพนประจางวด และแสดงใหเหนวากจการจะตองทากาไรเทาใด จงจะไมเดอดรอนในการจายคาใชจายตามขอผกพน มผลกระทบตอนโยบายของการจายเงนปนผล และนโยบายอน ๆ ของบรษท

ในแงของเจาหน ถาอตราสวนนสงแสดงวากจการมความสามารถในการจายดอกเบยสงเชนกน เจาหนจงมความมนใจไดวาจะไดรบชาระหนเชนกน ในทางตรงขาม ถาอตราสวนนตาแสดงวากจการมความเสยง แมแตการจายชาระดอกเบยกยงมปญหาเมอเปนเชนนการชาระเงนตนกอาจมปญหาเชนกน เจาหนกอาจไมพจารณาใหสนเชอตอไป

ความสามารถในการจายดอกเบย = กาไรสทธกอนหกดอกเบยจายและภาษเงนได

ดอกเบยจาย

141



อตราสวนแสดงความสามารถ 1,495,000 980,000 27.18 17.82 ในการจายดอกเบย 55,000 55,000 เทา เทา (Times Interest Earned Ratio)


อตราสวนแสดงความสามารถในการจายดอกเบยของบรษท สายธารา จากด ในป 2552 เทากบ 27.18 เทา เพมขนจากป 2551 ซงมอตราสวนเทากบ 17.82 แสดงใหเหนวาบรษทมความสามารถในการชาระภาระดอกเบยทจายใหบคคลภายนอก เพมขนกจการจงมความเสยงทางการเงนลดลง

5. อตราสวนเพอการวเคราะหความสามารถในการท าก าไร (Profitability Ratio)

อตราสวนเพอวเคราะหความสามารถในการทากาไรน ใชวดความสามารถในการทากาไรของกจการ กจการทมกาไรสงกจะแสดงถงความสามารถในการชาระหนแกเจาหน และตอบแทนตอผเปนเจาของ เจาหนระยะยาวจะคานงถงความสามารถในการชาระหน ทงเงนตนและดอกเบยและอตราสวนนกยงใชวดความสามารถในการบรหารของฝายบรหารดวย

5.1 อตรากาไรขนตน (Gross Profit Margin) 5.2 อตรากาไรจากการดาเนนงาน (Operating Profit Margin) 5.3 อตรากาไรสทธ (Net Profit Margin) 5.4 อตราผลตอบแทนจากสนทรพย (Return on Assets หรอ ROA) 5.5 อตราผลตอบแทนตอสวนของเจาของ (Return on Equity or ROE)

5.1 อตราก าไรขนตน (Gross Profit Margin)

อตราสวนนจะแสดงใหเหนวา ธรกจมประสทธภาพในการบรหารงานดานการขาย การจดซอสนคามาเพอขายเปนอยางไร หรอการจดเตรยมวตถดบเพอการผลตมประสทธภาพเพยงใด เปนตนอตราสวนนจะแสดงใหเหนวา กจการมกาไรขนตนเปนจานวนเทาใดเมอเทยบกบยอดขายสทธ เปนการชใหเหนถงประสทธภาพในการหากาไรขนตน ซงเปนกาไรกอนหกคาใชจายในการขายและบรหาร ตนทน

142

ทางการเงนและภาษเงนได อตราสวนนจะแสดงใหเหนถงนโยบายการตงราคา และการบรหารการผลต คาแสดงตวเลขในอตราสวนนควรสง เพราะหมายถงวากจการมประสทธภาพในการหากาไรขนตนเมอเทยบกบยอดขานสทธไดด หากคาแสดงตวเลขตา หมายถงกจการไมมประสทธภาพในการทากาไรขนตน ในการคานวณหาอตรากาไรขนตน เปนการนากาไรขนตนมาหารดวยยอดขายสทธ คณดวย 100 คาทไดจะอานเปนเปอรเซนตหรอรอยละ นอกจากนอตราสวนนยงทาใหทราบอตราสวนของตนทนขายกบยอดขายสทธไดอกดวย โดยพจารณาจากความสมพนธของยอดขายสทธ ตนทนขายและกาไรขนตน เชนอตรากาไรขนตนเทากบ 40% หมายความวา เมอยอดขายสทธเปน 100 กาไรขนตนคอ 40 ในขณะทตนทนขายกจะเทากบ 60 สตรทใชการคานวณไดแก

อตรากาไรขนตน = (ขายสทธ – ตนทนขาย) x 100

ขายสทธ

หรอ = กาไรขนตน x 100

ขายสทธ



อตรากาไรขนตน 3,560,000 2,973,000 54.73% 51.21% (Gross Profit Margin) 6,505,000 5,806,000


จะเหนไดวาในป 2551 กจการมอตรากาไรขนตนตอยอดขายเทากบ 51.21% หมายความวา ยอดขาย 100 จะมกาไรขนตน เทากบ 51.21 และมตนทนขายเทากบ 48.79 (100 – 51.21)

อตรากาไรขนตนในป 2552 เทากบ 54.73% เมอกจการขายสนคาไปมลคา 100 บาท จะมกาไรขนตน 54.73 และมตนทนขาย เทากบ 42.27 (100 -57.73)

อตรากาไรขนตนในป 2552 เพมขนจากป 2551 แสดงถงกจการมประสทธภาพในการหากาไรเพมขน

5.2 อตราก าไรจากการด าเนนงาน (Operating Profit Margin)

143

อตรากาไรจากการดาเนนงาน (Operating Profit Margin) เปนอตราสวนทแสดงใหเหนประสทธภาพในการหากาไร โดยการเปรยบเทยบกาไรจากการดาเนนงานกบยอดขายสทธ ชใหเหนถงประสทธภาพในการหากาไรหลงจากหกคาใชจายในการดาเนนงานแลว คาแสดงตวเลขในอตราสวนนควรจะสงเพราะหมายถงประสทธภาพในการหากาไรจากการดาเนนงานไดด แตถาคาอตราสวนนตาแสดงถงประสทธภาพในการหากาไรตา กจการอาจประสบปญหามคาใชจายในการดาเนนงานสง จงควรปรบลดคาใชจายตาง ๆ ลง เชนคาสาธารณปโภค สงกจาเปนตองมมาตรการประหยดคาใชจาย เปนตน ในการคานวณอตรากาไรสทธจากการดาเนนงาน เปนการนาเอารายการในงบกาไรขาดทน คอกาไรสทธจากการดาเนนงาน มาหารดวยยอดขายสทธ คาทอานไดเปนเปอรเซนตหรอรอยละ สตรทใชในการคานวณคอ

อตรากาไรจากการดาเนนงาน = กาไรสทธจากการดาเนนงาน x 100

ขายสทธ

5.3 อตราก าไรสทธ (Net Profit Margin)

อตรากาไรสทธ เปนอตราสวนทแสดงใหเหนผลกาไรสทธหลงจากหกคาใชจายตาง ๆ แลววามจานวนเทาใด เมอเทยบกบยอดขายสทธ อตราสวนนจะแสดงใหเหนวาธรกจบรหารงานมประสทธภาพเพยงใดและธรกจสามารถดาเนนงานใหบรรลเปาหมายไดเพยงใด คาแสดงตวเลขในอตราสวนนควรจะสง เพราะหมายถงประสทธภาพในการหากาไรสทธเมอเทยบกบยอดขายสทธไดด หากคาแสดงตวเลขตาหมายถงกจการไมมประสทธภาพในการหากาไรสทธ ในการคานวณหาอตรากาไรสทธเปนการนาเอากาไรสทธหลงหก คาใชจายในการดาเนนงาน ตนทนทางการเงนและภาษเงนไดแลว มาหารดวยกาไรสทธ คณดวย 100 คาทอานไดเปนเปอรเซนตหรอรอยละ สตรการคานวณอตรากาไรสทธคอ

อตรากาไรสทธ = กาไรสทธ x 100

ขายสทธ

144



อตรากาไรสทธ 855,000 546,000 13.14% 9.40% (Net Profit Margin) 6,505,000 5,806,000


จากการคานวณ อตรากาไรสทธตอยอดขาย ในป 2551 เทากบ 9.40 หมายความวา จากยอดขาย 100 บาท หลงหกตนทนขาย และคาใชจายตาง ๆ แลว กจการจะมกาไรสทธ 9.40 ในป 2552 จากยอดขาย 100 บาท กจการมกาไรสทธหลงหกตนทนขายและคาใชจายตาง ๆ เทากบ 13.14

อตรากาไรสทธในป 2552 เปรยบเทยบกบป 2551 มยอดเพมขน แสดงถงกจการมความสามารถในการบรหารกาไรเพมสงขน

อตรากาไรขนตน อตรากาไรจากการดาเนนงานและอตรากาไรสทธ ทง 3 อตรานควรพจารณาประกอบกน เพอหาสาเหตทกระทบกบกาไรสทธ ทาใหกาไรสทธตา หรอกาไรสทธลดลงวาเกดจากคาใชจายใด จะเปนทตนทนขาย คาใชจายในการดาเนนงาน หรอ ตนทนทางการเงน เพอทจะไดแกไขปรบปรงคาใชจายททาใหกาไรสทธของกจการตา หรอทาใหกาไรสทธลดลงเมอเทยบกบขอมลในงบกาไรขาดทนปกอน ๆ

5.3 อตราผลตอบแทนจากสนทรพย (Return on Assets หรอ ROA)

เปนอตราสวนทแสดงใหเหนถงประสทธภาพของการนาเงนมาลงทนในสนทรพย วากอใหเกดผลกาไรมากนอยเพยงใด สนทรพยรวมดงกลาว หมายถง สนทรพยซงกจการใชงานอยเทานน ไมรวมสนทรพยทกจการไมไดใชงาน หรอสนทรพยถาวรทอยระหวางการสราง ซงทงคนไมมสวนเกยวของกบผลงานประจางวดเลย ดงนนถานาสนทรพยดงกลาวมาคานวณ ในการวเคราะหสมรรถภาพในการหากาไรกจะไดผลทคลาดเคลอนไป อตราสวนนแสดงใหเหนผลตอบแทนทไดจากการลงทนทงสนหรอการใชสนทรพยวา ไดผลตอบแทนเพยงพอหรอไม อตราสวนนเปนอตราสวนหนงทฝายบรหารใชควบคมการดาเนนการหรอการวางแผนโดยตรง อตราสวนนเรยกอกอยางหนงวา อตราผลตอบแทนจากการลงทน (Return on Investment: ROI) เปนการชใหเหนถงประสทธภาพในการหากาไรสทธ เพอมาตอบแทนการลงทนในสวนของสนทรพยทงสน คาแสดงตวเลขในอตราสวนนควรสง เพราะหมายถงวากจการม

145

ประสทธภาพในการหากาไรสทธเพอมาตอบแทนสวนของสนทรพยทงสนไดคมคากบการลงทน หากคาทไดตา หมายถงกจการไมมประสทธภาพในการหากาไรสทธ ในการคานวณอตราสวนผลตอบแทนจากสนทรพย เปนการนาเอากาไรสทธจากงบกาไรขาดทน หารดวยยอดรวมสนทรพยทงสนในงบแสดงฐานะการเงน คณดวย 100 คาทอานไดเปนเปอรเซนต หรอรอยละ สตรทใชในการคานวณคอ

อตราผลตอบแทนจากสนทรพย = กาไรสทธ x100

สนทรพยรวมถวเฉลย



อตราผลตอบแทนจากสนทรพย 855,000 546,000 21.32% 13.80% (Return on Assets หรอ ROA) 4,010,000 3,956,000


อตราผลตอบแทนจากสนทรพยของบรษทสายธารา ในป 2552 เทากบ 21.32% หมายความวาถากจการลงทนในสนทรพยรวม 100 บาทจะสามารถบรหารสนทรพยเพอกอใหเกดกาไรสทธเทากบ 21.32 บาท เมอเปรยบเทยบกบป 2551 ซงมอตราผลตอบแทนจากสนทรพยเทากบ 13.80% แสดงวาประสทธภาพในการบรหารสนทรพยทกอใหเกดกาไรในป 2552 ดขนกวาป 2551

5.4 อตราผลตอบแทนตอสวนของเจาของ (Return on Owners’ Equity หรอ ROE)

เปนอตราสวนทจะแสดงใหทราบวาสวนของเจาของทมอยนน จะทาใหเกดผลกาไรเปนจานวนเทาใด โดยสวนของเจาของประกอบดวย สวนทน กาไรสะสม และเงนสารองตาง ๆ ไมรวมหนสนระยะสน หรอหนสนระยะยาวแตประการใด อตราสวนนเปนการวดผลตอบแทนตอเจาของหรอผถอหน คอ ผลตอบแทนจากการลงทนของผถอหนโดยเฉพาะ แสดงใหเหนความสามารถของฝายบรหารทจด ใชสนทรพยใหมประโยชนใหมากทสด และกเงนจากบคคลภายนอกมาใชในการดาเนนงานใหไดผลประโยชนมากกวาดอกเบยทตองจายไป ในกรณทม เงนปนผลหนบรมสทธจาเปนตองหกเงนปนผลหนบรมสทธจากกาไรสทธกอนใหไดกาไรทเปนของผถอหนสามญ หากอตราสวนนสงแสดงถงประสทธภาพในการหากาไร

146

สงดวย คาแสดงตวเลขในอตราผลตอบแทนตอสวนของเจาของควรจะสง เพราะแสดงถงประสทธภาพในการหากาไรสทธในการหากาไรสทธเพอมาตอบแทนสวนของเจาของไดด หากคาแสดงตวเลขตา หมายถงกจการไมมประสทธภาพในการหากาไรสทธ ในการคานวณอตราผลตอบแทนตอสวนของเจาของ เปนการนาเอารายการในงบกาไรขาดทน ไดแกกาไรสทธมาหารดวย สวนของเจาของในงบแสดงฐานะการเงน คณดวย 100 คาทอานไดเปนเปอรเซนต หรอรอยละ สตรทใชในการคานวณคอ

อตราผลตอบแทนตอสวนของเจาของ = กาไรสทธ




อตราผลตอบแทนตอสวนของเจาของ 855,000 546,000 38.60% 24.99% (Return on Owner’s Equity or ROE) 2,215,000 2,185,000


ในป 2551 กจการมอตราผลตอบแทนตอสวนของเจาของ เทากบ 24.99% หมายความวา กจการมสวนของเจาของ 100 สามารถกอใหเกดกาไร 24.99 ในขณะท ป 2552 สวนของเจาของ 100 สามารถกอใหเกดกาไร 38.60 อตราสวนในป 2552 เพมขนจากป 2551 แสดงวากจการมความสามารถในการทากาไรในป 2552 ไดดกวาป 2551

5.5 อตราก าไรตอหน (Earnings per Share: EPS)

อตรากาไรตอหน เปนการวดความสามารถในการทากาไร โดยพจารณาผลตอบแทนทผถอหนสามญจะไดรบ ถาอตรากาไรตอหนสง แสดงวากจการมประสทธภาพในการทากาไรด สามารถใหผลตอบแทนตอผถอหนสามญในราคาทสง กาไรสทธทจะนามาคานวณ คอ กาไรสทธหลกหกภาษเงนได

147

นตบคคล หลงหกเงนปนผลของหนบรมสทธจากกาไรสทธประจาปกอน เพอใหไดจานวนกาไรของผถอหนสามญ ในการคานวณกาไรตอหน บางครงผวเคราะหอาจใชกาไรกอนหกดอกเบยและกอนภาษเงนไดเพอดความสามารถในการทากาไรของฝายบรหาร

อตรากาไรตอหน = กาไรสทธ - เงนปนผลของหนบรมสทธ = …………..บาท/หนสามญ

จานวนหนสามญ

ผลลพธบอกใหทราบวา ในการลงทนหนสามญ 1 หน ผถอหนจะไดกาไรกบาท

ถานากาไรตอหนของบรษทมาเปรยบเทยบกบกาไรตอหนของบรษทในอดต กสามารถทจะบอกถงแนวโนมการหากาไรสทธของบรษทไดวา มความสามารถหากาไรดขนหรอเลวลง หรออาจจะนากาไรตอหนของบรษทมาเปรยบเทยบกบธรกจในอตสาหกรรมเดยวกนทมขนาดเทากน กสามารถบอกไดวา ธรกจใดมความสามารถในการหากาไรดขนหรอเลวลงอยางไร

ขอสงเกต

การค านวณหาก าไรตอหน (Earning per share) คอ

1. จานวนเหตทกาไรสทธหกดวยเงนปนผลของหนบรมสทธ เนองจากวาตองการหากาไรตอหนสามญ ดงนนกาไรสทธตวนจงควรจะเปนกาไรสทธของหนสามญโดยเฉพาะ

2. จานวนหนสามญทเปนตวหารนนควรเปนจานวนหนสามญทออกจาหนายโดยเฉพาะไมใชหนสามญทจดทะเบยน เนองจากสนใจวาหนสามญทออกจาหนายตอหนควรจะไดกาไรเทาใด

3. หนสามญทออกจาหนาย ถาในระหวางปมการจาหนายหนสามญของบรษทหลายครงจานวนหนสามญทเปนตวหารควรจะเปนจานวนหนสามญถวเฉลยดวย จากขอมลของบรษท สายธารา จากด สามารถคานวณอตราสวนทางการเงนไดดงน


อตรากาไรตอหน 855,000 546,000 10.62 6.78 (Earning Per Shares : EPS) 80,500 80,500 บาท บาท

148


ในป 2551 กจการมกาไรตอหน 6.78 บาท หมายความวา ผถอหน 1 หนในราคา 10 บาท จะไดรบกาไร 6.78 บาท ในป 2552 จะไดรบผลกาไร 10.62 บาทตอหน แสดงวากจการมความสามารถในการทากาไรดขน ผถอหนสามญ ไดรบผลตอบแทนสงขน

6. อตราสวนแสดงประสทธภาพในการท างาน (Efficiency Ratio)

การวเคราะหประสทธภาพในการดาเนนงาน เปนการวเคราะหเพอใหทราบวากจการไดมการนาสนทรพยทงหมดทกจการมอย ทงสนทรพยหมนเวยนและสนทรพยไมหมนเวยน มาใชในการดาเนนงานไดอยางมประสทธภาพมากนอยเพยงใด อตราสวนทใชในการคานวณเปนการหาความสมพนธระหวางยอดขายกบสนทรพยแตละประเภท ถากจการสามารถใชสนทรพยทมอยอยางมประสทธภาพ อตราสวนนจะสง แสดงถงสนทรพยทกจการมอยกอนนใหเกดยอดขายมาก แตถาอตราสวนทคานวณไดตา แสดงถงกจการไดมการใชประโยชนในสนทรพยทลงทนไปนนยงไมคมคา หรอมการลงทนในสนทรพยมากเกนไป

อตราสวนทแสดงถงประสทธภาพในการดาเนนงาน ประกอบดวย

6.1 อตราการหมนเวยนของลกหน (Account Receivable Turnover) 6.2 อตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอ (Inventory Turnover Ratio) 6.3 อตราการหมนเวยนของสนทรพยถาวร (Fixed Asset Turnover Ratio) 6.4 อตราการหมนเวยนของสนทรพยรวม (Total Assets Turnover)

6.1 อตราการหมนเวยนของลกหน (Account Receivable Turnover) อตราสวนนแสดงให

เหนถงประสทธภาพในการจดการลกหน วามประสทธภาพหรอไม กจการสามารถเกบเงนจากลกหนไดหรอไม ถาอตราสวนนสงหมายถง กจการมประสทธภาพในการจดการลกหน หรอลกหนของกจการเปนลกหนทด มคณภาพ

อตราการหมนเวยนของลกหน = ขายเชอสทธ หรอยอดขายรวม

ลกหนถวเฉลย

149


วธคานวณ ผลการคานวณ 2552 2551 2552 2551 ลกหนถวเฉลย 425,000+385,000 435,000+435,000 617,500 647,500 2 2

อตราการหมนเวยนของลกหน 6,505,000 5,806,000 10.53 8.97 (Account Receivable Turnover) 617,500 647,500 รอบ รอบ ระยะเวลาถวเฉลยในการเกบหน 365 365 34.66 40.69 (Average Collection Period) 10.53 8.97 วน วน การวเคราะหและแปลความหมาย

อตราการหมนเวยนของลกหนป 2551 มอตราการหมนเวยน 8.97 รอบแสดงวาในปหนง ๆ กจการมการขายสนคาเชอออกไปและรบชาระหนกลบมา แลวขายไปใหมได 8.97 รอบ ตอป ในขณะท ป 2552 อตราการหมนเวยนของลกหน 10.53 รอบ แสดงวากจการมประสทธภาพในการบรหารลกหนไดดขน และเมอพจารณาระยะเวลาถวเฉลยในการเกบหน ในป 2551 ใชเวลาในการเกบหนเฉลยในหนงรอบ 40.69 วน ในขณะทในป 2552 ใชเวลาในการเกบหนไดเรวขน คอ 34.66 วน

6.2 อตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอ (Inventory Turnover Ratio) อตราสวนนเปนการวดประสทธภาพในการบรหารจดการสนคาคงเหลอ ถาอตราสวนนสงหมายถง กจการมประสทธภาพในการจดการสนคาคงเหลอไดด สนคามการหมนเวยนสง

อตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอ = ตนทนสนคาขาย

สนคาคงเหลอเฉลย

150


วธคานวณ ผลการคานวณ 2552 2551 2552 2551 สนคาคงเหลอถวเฉลย 407,000+445,000 325,000+407,000 629,500 528,500 2 2

อตราการหมนเวยนของสนคา 2,945,000 2,833,000 4.68 5.36 (Inventory Turnover) 629,500 528,500 รอบ รอบ

ระยะเวลาถวเฉลยในการขายสนคา 365 365 77.99 68.10 (Day Supply in Inventory ) 4.68 5.36 วน วน


อตราการหมนเวยนของสนคา ในป 2552 ลดลงจากป 2551 แสดงถงกจการกาลงประสบปญหาในการบรหารสนคาคงเหลอ มสนคาคงเหลอจานวนมาก และเมอพจารณาจากระยะเวลาถวเฉลยในการขายสนคา จะเหนไดวาในการขายสนคาแตละครง ในป 2552 ใชเวลามากขนกวา ป 2551

6.3 อตราการหมนเวยนของสนทรพยถาวร (Fixed Asset Turnover Ratio)

= ขายสทธ

สนทรพยถาวรถวเฉลย

ผลลพธบอกใหทราบวา ความสามารถของกจการในการใชสนทรพยถาวร มประสทธภาพเพยงใดหรอธรกจใชสนทรพยถาวรไป 1 บาท จะกอใหเกดยอดขายเทาใด

ถาอตราสวนทไดมคามาก แสดงวา ธรกจมการใชสนทรพยถาวรอยางมประสทธภาพ ถาอตราสวนทไดมคานอย แสดงวา ธรกจใชสนทรพยถาวรอยางไมมประสทธภาพและถาธรกจมการซอสนทรพยเพมมากขน และอตราสวนทไดนอยลง ยอมแสดงใหเหนวาธรกจนนมสนทรพยถาวรเกนความจาเปน ธรกจนนจะตองพยายามหาวธทจะใชสนทรพยถาวรมากขน หรออาจจะขายสนทรพยถาวรทไมมความจาเปนตองใชออกไป

151

ในกรณทไมสามารถคานวณหาสนทรพยถาวรในราคาทนทซอมาได ใหใชราคาตามมลคาบญชของสนทรพยถาวรนน ๆ (ราคาตามมลคาบญช = ราคาทน - คาเสอมราคาสะสม) หรอสนทรพยถาวรสทธ


วธคานวณ ผลการคานวณ 2552 2551 2552 2551 สนทรพยถาวรถวเฉลย 2,651,000+2,705,000 2,601,000+2,651,000 2,678,000 2,626,000 2 2

อตราการหมนเวยนของสนทรพยถาวร(Fixed Assets Turnover) 6,505,000 5,806,000 2.42 2.21 2,678,000 2,626,000 รอบ รอบ


อตราการหมนเวยนของสนทรพยถาวร ในป 2552 เพมขนจาก ป 2551 แสดงถงประสทธภาพในการใชสนทรพยถาวรดขน มการใชประโยชนจากสนทรพยถาวรไดมประสทธภาพเพมขน

6.4 อตราการหมนเวยนของสนทรพยรวม (Total Assets Turnover)

อตราสวนการหมนเวยนของสนทรพยรวม = ขายสทธ

สนทรพยรวมเฉลย

ผลลพธบอกใหทราบวา ความสามารถของกจการในการใชสนทรพยทงสนอยางมประสทธภาพเพยงใด หรออาจกลาวไดวาธรกจมการใชสนทรพยไปและจะกอใหเกดยอดขายเทาใด

ถาอตราสวนทคานวณไดมจานวนครงสง แสดงถงประสทธภาพในการใชสนทรพยทงหมด เมอเทยบกบยอดขาย ถาอตราสวนนตา แสดงวาบรษทมสนทรพยมากเกนความตองการ การใชสนทรพยรวมไมมประสทธภาพ ธรกจนนจะตองพยายามหาวธทจะใชสนทรพยถาวรมากขน หรออาจจะขายสนทรพยถาวรทไมมความจาเปนตองใชออกไป

152


วธคานวณ ผลการคานวณ

2552 2551 2552 2551

สนทรพยรวมถวเฉลย 3,956,000+4,010,000 3,780,000+3,956,000 3,998,000 3,868,000 2 2

อตราการหมนเวยนของสนทรพยรวม 6,505,000 5,806,000 1.62 1.50 (Total Assets Turnover) 3,998,000 3,868,000 รอบ รอบ


จากการคานวณพบวาอตราการหมนเวยนของสนทรพยรวม ในป 2552 เพมขนจากป 2551 แสดงถงประสทธภาพในการใชสนทรพย ในป 2552 เพมขนจากป 2551 คอ สนทรพยรวมทงสนของกจการถาเทยบเปน 1 จะสามารถกอใหเกดคาขายได 15.0 เทาในป 2551 และ 1.62 เทาในป 2552

7. การวเคราะหระบบดปองท (The DuPont System Analysis)

การวเคราะหระบบดปองท (The DuPont System Analysis) คดคนโดยบรษท The E.I. DuPont de Nemours and Company เปนการวเคราะหเพอหาความสมพนธระหวางอตราสวนทางการเงน วามผลกระทบตอกนอยางไรบาง การวเคราะหดวยเทคนคของระบบดปองทจะชวยใหมองเหนวาบรษทควรจะทาการปรบปรงการดาเนนการสวนใด ไมวาจะเปนโครงสรางเงนทน การเพมรายได การลดคาใชจาย การเพมประสทธภาพการใชสนทรพย การเพมหรอลดสนทรพยทไมเกดประโยชน หรอเกนจาเปน หรอการชะลอการลงทนในสนทรพยเหลานจะชวยในการวางแผนงานตาง ๆ ใหบรษทไดดวย ซงรวมไปถงงานดานการปรบปรงคณภาพบคลากรเพอเพมประสทธภาพ การปรบปรงวธการทางานใหรวดเรว ประหยด เพอลดคาใชจายทไมจาเปนลง เปนตน

การวเคราะหงบของบรษท โดยการแยกองคประกอบของ ผลตอบแทนจากสวนของผถอหน (Return on Equity : ROE) ออกเปน 3 สวนดวยกน ดงน 1. อตราผลกาไร (Profit margin) เปน อตราสวนทางการเงนทแสดงถง ความสามารถในการทากาไรของ

บรษท โดยพจารณาจาก ผลกาไรทคดเปนรอยละของยอดขาย หรอรายไดของบรษท

153

2. อตราการหมนเวยนของสนทรพย (Asset turnover) เปน อตราสวนทแสดงใหเหนถงประสทธภาพในการ ลงทนในกจการเมอเทยบกบระดบรายรบทได โดยเปนการพจารณาจากยอดขายทสามารถสรางขนไดตอ สนทรพยจานวนหนงหนวย ซงคานวณไดจาก ยอดขายรวมหารดวยดวยสนทรพยรวมทงหมด

3. อตราการใชเงนกยมในการดาเนนธรกจ (Financial Leverage) เปน การพจารณาถงโครงสรางทางการเงนของบรษท โดยบรษททมอตราการใชเงนกสง อตราผลตอบแทนตอผถอหนกจะสงตามไปดวย การคานวณ Financial Leverage ทาไดโดย นาสนทรพยรวมมาหารดวยสวนของผถอหน

จะเหนวาเมอนาอตราสวนทง 3 มาคณกน สงทได คอ ผลตอบแทนจากสวนผถอหน

(Return on Equity) นนเอง ROE = profit margin x Asset Turnover x Financial Leverage

ROE = กาไรสทธ

x ขายสทธ

x สนทรพยรวม

ขายสทธ สนทรพยรวม สวนของผถอหน

เทคนคดงกลาว เหมาะสาหรบการวเคราะหในเชงเปรยบเทยบการดาเนนการงานของบรษททดาเนนธรกจในลกษณะเดยวกน เนองจากขอดของการศกษาโดยวธน คอ ทาใหสามารถทราบไดวา ผลตอบแทนทสงหรอตาเกดมาจากสาเหตใด เชน การพจารณาวาเปนธรกจทมกาไรดหรอไม ดท Profit Margin หรอ ถาจะดวาเปนบรษททมการบรหารจดการคลงสนคาทดหรอไม กดทตวเลข Asset Turnover เปนตน

จากขอมลของบรษท สายธารา จากด คานวณอตราสวนทางการเงนไดดงน

2552 2551 อตรากาไรสทธ (Net Profit) 855,000 x100 546,000 x100

6,505,000 5,806,000

อตราการหมนเวยนของสนทรพย 6,505,000 5,806,000 (Total Assets Turnover) 3,998,000 3,868,000

อตราสวนสนทรพยตอสวนของเจาของ 3,998,000 3,868,000 (Financial Leverage) 2,200,000 2,056,000

154

ป 2552

ROE = อตรากาไรสทธ x อตราการหมนเวยนของสนทรพยรวม x Financial Leverage

= กาไรสทธ x ขายสทธ x สนทรพยรวมเฉลย = กาไรสทธ

ขายสทธ สนทรพยรวม สวนของเจาของเฉลย สวนของเจาของเฉลย

= 855,000 x 6,505,000 x 3,998,000 = 855,000 x100

6,505,000 x 3,998,000 x 2,200,000 2,200,000

= 38.86%

ป 2551

ROE = อตรากาไรสทธ x อตราการหมนเวยนของสนทรพยรวม x Financial Leverage

= 546,000 x 5,806,000 x 3,868,000 = 546,000 x100

5,806,000 3,868,000 2,056,000 2,056,000

= 26.55%

155

สรป

การวเคราะหอตราสวนทางการเงน เปนการนาขอมลในรายงานทางการเงนมาทาการวเคราะหโดยการหาสดสวนระหวางรายการหนงกบอกรายการหนง เพอเปนขอมลประกอบการตดสนใจ การวเคราะหโดยใชอตราสวนจะใหขอเทจจรงเรองตาง ๆ แกผวเคราะหประกอบการคาดคะเนเหตการณในภายหนา ผบรหารตองการทราบเกยวกบผลของการดาเนนงานในอนาคต และการคาดคะเนเกยวกบเงนปนผลเปนประการสาคญ ผใหกยมระยะยาวตองการทราบวาผลกาไรจะเพยงพอจายดอกเบยจายและเงนสดทจะใชจายเมอหนถงกาหนดหรอไม ผใหกระยะสนจะมความสนใจตอเรองดงกลาวนอยมาก แตตองการทราบผลการดาเนนการในระยะสน

อตราสวนทางการเงน แบงเปน 4 ประเภทไดแก อตราสวน เพอการวเคราะหสภาพคลอง อตราสวนเพอการวเคราะหความสามารถในการชาระหน อตราสวนเพอการวเคราะหความสามารถในการทากาไรและ อตราสวนแสดงความสามารถในการทากาไร

ในการใชอตราสวนวเคราะห ผทาการวเคราะหจะตองระวงไวดวยวา อตราสวนเดยวไมสามารถทจะทาใหผวเคราะหชไดวาฐานะของกจการเปนอยางไร จงตองใชอตราสวนอนประกอบกนซงการนาผลการวเคราะหอตราสวนไปใชนนผบรหารควรคานงถงขอจากดตาง ๆ ของอตราสวนโดยมการนาขอมลอนทไมใชตวเลขมาประกอบดวย

156

ค าศพททควรทราบ

หนวยท 6 การวเคราะหอตราสวนทางการเงน

ค าศพท ความหมาย Financial Ratio Analysis อตราสวนทางการเงน

Window Dressing การตกแตงบญช

True Values มลคาทแทจรง

Comparative Ratios การเปรยบเทยบอตราสวนทางการเงน

Intra company Comparisons การวเคราะหเปรยบเทยบภายในกจการ

Standard Ratio อตราสวนมาตรฐาน

Industrial Average Ratios อตราสวนถวเฉลยของอตสาหกรรม

Intercompany Comparisons การวเคราะหเปรยบเทยบกบบรษทอน Liquidity Ratios อตราสวนเพอการวเคราะหสภาพคลอง

Leverage Ratios or Financial Ratio อตราสวนเพอการวเคราะหความสามารถในการชาระหน Profitability Ratios อตราสวนเพอการวเคราะหความสามารถในการทากาไร Efficiency Ratios อตราสวนแสดงประสทธภาพในการดาเนนงาน Current Ratio อตราสวนทนหมนเวยน Quick Ratio or Acid Test Ratio อตราสวนทนหมนเวยนอยางถงแกน Account Receivable Turnover อตราการหมนเวยนของลกหน Inventory Turnover อตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอ Debt Ratio อตราสวนหนสนตอสนทรพย

Debt to Equity Ratio อตราสวนหนสนตอสวนของเจาของ

Long –Term Debt to Assets อตราสวนหนสนระยะยาวตอสนทรพย

Times Interest Earned อตราสวนแสดงความสามารถในการจายดอกเบย Gross Profit Margin อตรากาไรขนตน Operating Profit Margin อตรากาไรจากการดาเนนงาน Net Profit Margin อตรากาไรสทธ

157

ค าศพท ความหมาย Return on Assets หรอ ROA อตราผลตอบแทนจากสนทรพย Return on Equity or ROE อตราผลตอบแทนตอสวนของเจาของ Earnings per Share: EPS อตรากาไรตอหน Fixed Asset Turnover Ratio อตราการหมนเวยนของสนทรพยถาวร Total Assets Turnover อตราการหมนเวยนของสนทรพยรวม The DuPont Analysis การวเคราะหระบบดปองท

158

กจกรรม การวเคราะหอตราสวนทางการเงน

ตอนท 1 จงตอบค าถามตอไปน

1. อตราสวนทางการเงน หมายความวาอยางไร 2. อตราสวนทางการเงนมกประเภท อะไรบาง 3. อตราสวนวเคราะหสภาพคลอง มอะไรบาง 4. จงอธบายถงวตถประสงคของการวเคราะหอตราสวนเงนทนหมนเวยน พรอมทงแสดงสตรในการ

คานวณ 5. กจการสามารถทราบจดออน จดแขง ของธรกจโดยการเปรยบเทยบกบอะไรบาง 6. อตราสวนทางการเงนใดบางทใชวเคราะห ประสทธภาพในการดาเนนงาน 7. อตราสวนทใชในการวเคราะหสภาพเสยงมอะไรบาง 8. อตราการหมนเวยนของลกหนคานวณไดอยางไร 9. อตราสวนทใชวดประสทธภาพในการทากาไร มอะไรบาง 10. การวเคราะหระบบดปองทคออะไร จงอธบาย

159

ตอนท2 ขอ.6-1 ตอไปนเปนงบการเงนของบรษท ปลายทาง จากด

บรษท ปลายทาง จากด งบแสดงฐานะการเงน

ณ วนท 31 ธนวาคม 25x4 สนทรพย

หนสนและสวนของผถอหน

เงนสด 100,000 เจาหนการคา 110,000 ลกหนการคา 125,000 หนสนระยะยาวครบกาหนดใน 1 ป 30,000 สนคาคงเหลอ 250,000 ดอกเบยคางจาย 12,000 คาใชจายลวงหนา 10,000 หนสนระยะยาว 300,000 ทดน อาคารและอปกรณ-สทธ 500,000 หนสามญ(หนละ 5 บาท) 500,000 สนทรพยอน 215,000 กาไรสะสม 248,000

1,200,000

1,200,000

ขอมลเพมเตม ยอดขายเชอ 820,000 บาท ตนทนขาย 70% ของยอดขาย

สมมต 1 ป = 360 วน ใหทา คานวณอตราสวนตอไปน

1. อตราสวนทนหมนเวยน 2. อตราสวนทนหมนเวยนอยางถงแกน 3. อตราการหมนเวยนของลกหน 4. ระยะเวลาถวเฉลยในการเกบหน 5. อตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอ 6. ระยะเวลาทธรกจเกบสนคาไวกอนขาย

ขอ.6-2 ตอไปนเปนยอดคงเหลอของบญชตาง ๆ ของบรษท นครา จากด (บางสวน)

31 ธ.ค. 25x1 31 ธ.ค. 25x2

เงนสด 65,000 54,800 หลกทรพยในความตองการของตลาด 20,000 20,000 ลกหน 28,000 35,000

160

สนคา 35,000 38,000 คาใชจายลวงหนา 2,000 1,750 ขายสนคา (สทธ) 90,000 99,000 ตนทนขายสนคา 79,000 83,000 เงนเบกเกนบญชธนาคาร 5,000 6,000 เจาหนการคา 10,500 14,000 เจาหนจานอง 42,000 42,000 ตวจานอง 6,000 8,000 ซอสนคา 60,000 86,000

ใหทา 1. คานวณหาอตราสวนสภาพคลอง 2. วเคราะหและแปลความหมาย

ขอ.6-3 จงเตมตวเลขในงบแสดงฐานะการเงนตามรายละเอยดดงน อตราสวนทน = 5 เทา อตราสวนทนหมนเวยนอยางถงแกน = 2.5 เทา ระยะเวลาถวเฉลยในการชาระหน = 18.25 วน ซอสนคาเชอ = 800,000 บาท สมมตวา 1 ป ม 365

งบแสดงฐานะการเงน

สนทรพย หนสนและสวนของผถอหน สนทรพยหมนเวยน หนสนหมนเวยน

เงนสด 50,000 เจาหน ................. ลกหน .............. ตวเงนจาย 40,000 สนคา .............. หนสนไมหมนเวยน ................ สนทรพยไมหมนเวยน ............... สวนของผถอหน 220,000

500,000

500,000

161

ขอ.6-4 ตอไปนเปนงบการเงนของบรษท แสตมป จากด

บรษท แสตมป จากด งบแสดงฐานะทางการเงน

ณ วนท 31 ธนวาคม 25x1 และ 25x2

25X1 25X2

สนทรพย สนทรพยหมนเวยน เงนสด 60,000 55,000

เงนลงทนระยะสน 45,000 40,000 ลกหนการคา-สทธ 94,000 90,000 สนคาคงเหลอ 130,000 125,000 คาใชจายลวงหนา 25,000 23,000 รวมสนทรพยหมนเวยน 354,000 333,000

สนทรพยไมหมนเวยน ทดน อาคารและอปกรณ-สทธ 330,000 315,000

รวมสนทรพย 684,000 648,000 หนสนและสวนของผถอหน

หนสนหมนเวยน เจาหนการคา 45,000 42,000

ตวเงนจาย 100,000 100,000 คาใชจายคางจาย 40,000 40,000 รวมหนสนหมนเวยน 185,000 182,000

หนสนไมหมนเวยน หนกระยะยาว 150,000 150,000

รวมหนสน 335,000 332,000 สวนของผถอหน

หนสามญ (มลคาหนละ 10 บาท) 200,000 200,000 กาไรสะสม 149,000 116,000

รวมสวนของผถอหน 349,000 316,000

162

รวมหนสนและสวนของผถอหน 684,000 648,000

บรษท แสตมป จากด งบกาไรขาดทน

สาหรบป สนสดวนท 31 ธนวาคม 25x1 และ 25x2

25x1 25x2

ขายสทธ 850,000 790,000 หก ตนทนขาย 610,000 570,000 กาไรขนตน 240,000 220,000 หก คาใชจายในการดาเนนงาน 194,000 180,000 กาไรจากการดาเนนงาน 46,000 40,000 หก ดอกเบยจาย 11,500 10,000 กาไรกอนภาษเงนได 34,500 30,000 หก ภาษเงนได 13,800 12,000 กาไรสทธ 32,200 28,000

ใหทา 1. อตราสวนวเคราะหสภาพคลอง 2. อตราสวนวเคราะหสภาพเสยง

163

ขอ.6-5 บรษท ฝนดาวตก จากด มงบแสดงฐานะการเงนดงตอไปน งบแสดงฐานะการเงน

ณ วนท 31 ธนวาคม 25x2

สนทรพย

หนสนและสวนของผถอหน

เงนสด

9,600 เจาหนการคา

................ ลกหนการคา

................. ตวเงนจาย

35,000

สนคา

................ คาใชจายคางจาย

20,000 ทดน อาคารและอปกรณ(สทธ) ................. หนสนระยะยาว

.............


54,000

รวมสนทรพย

................ รวมหนสนและสวนของผถอหน ......................................

ขอมลเพมเตม

1. ยอดซอเชอ 365,000 บาท

2. อตรากาไรขนตน 30 % 3. อตราการหมนของสนทรพย 2.45 รอบ 4. อตราการหมนเวยนของเจาหน 12 รอบ 5. อตราสวนทนหมนเวยนอยางถงแกน 0.76 เทา 6. อตราสวนหนสนตอสวนของเจาของ 1.47 เทา 7. อตราการหมนเวยนของสนคาคงเหลอ 6 รอบ

ใหจด ทางบแสดงฐานะการเงนใหสมบรณตามหลกการบญช ขอ.6-6 ตอไปนเปนขอมลบางสวนของบรษท ยอดรก จากด ณ วนสนงวด ขายเชอ 2,500,000 ตนทนขาย 1,500,000 ดอกเบยจาย 30,000 ภาษเงนได 80,000 กาไรสทธ 350,000 สนทรพยรวมเฉลย 2,000,000 สวนของผถอหนเฉลย 800,000 ใหทา คานวณอตราสวนวเคราะหความสามารถในการทากาไร

164

แบบทดสอบหลงเรยน หนวยท 6

การวเคราะหอตราสวนทางการเงน

จงเลอกค าตอบทถกทสดเพยงขอเดยว 1. อตราสวนทางการเงนมกประเภท

ก. 2 ประเภท ข. 3 ประเภท ค. 4 ประเภท ง. 5 ประเภท

2. อตราสวนทนหมนเวยน (Current Ratio) คอขอใด ก. สนทรพยหมนเวยน – หนสนหมนเวยน ข. สนทรพยหมนเวยน / หนสนหมนเวยน ค. สนทรพยสภาพคลองสง - หนสนหมนเวยน ง. สดสวนระหวางสนทรพยหมนเวยนกบหนสนทงสน

3. Current Ratio มคาเทากบ 1.5 หมายความวา ก. สนทรพยหมนเวยนมมากกวาหนสนหมนเวยน 1.5 เทา ข. กจการมสภาพคลองสง ค. กจการถอสนทรพยหมนเวยนไวมากทาใหเสยโอกาสในการลงทน ง. กจการมสภาพคลองตา

4. ขอใดใชคานวณอตราผลตอบแทนจากสนทรพย ก. กาไรขนตน/สนทรพยรวมเฉลย ข. กาไรสทธ/สนทรพยรวมเฉลย ค. ขายสทธ/สนทรพยรวมเฉลย ง. สนทรพยรวมเฉลย/ขายสทธ

5. อตราสวนทางการเงน หมายถง ก. การคานวณรอยละของรายการในงบการเงน ข. การหาความสมพนธระหวางรายการ 2 รายการในงบการเงน เพอวเคราะหขอมลจาก งบ

การเงน

165

ค. การใชเครองมอในการจดทารายงานทางการเงนโดยเทยบสดสวนกบ100 ง. การวเคราะหงบการเงนรปแบบหนงโดยการเปรยบเทยบ

6. ขอใดคอ ไมใช ขอจากดในการวเคราะหอตราสวน ก. การตกแตงบญช ข. ปจจยเกยวกบฤดกาล ค. วธปฏบตทางบญชทแตกตางกน ง. อตราสวนทเลอกใช

7. อตราสวนใดแสดงถงประสทธภาพในการบรหารลกหน ก. Current Ratio ข. Acid-test Ratio ค. Account Receivable Turnover Ratio ง. Inventory Turnover Ratio

8. ขอใด ไมใช อตราสวนทใชวเคราะหสภาพเสยง ก. Debt Ratio ข. Equity Ratio ค. Acid-test Ratio ง. Total Asset to Owners’ Equity

9. อตราสวนหนสนตอสนทรพย เทากบ 0.40 หมายความวา ก. สนทรพยทกจการมอยไมเพยงพอทจะชาระหน ข. สนทรพยเทากบ 1 จะใชเงนทนจากหนสน 0.40 ค. สนทรพยเทากบ 1 จะใชเงนทนจากสวนของเจาของ 0.60 ง. ถกทงขอ ข. และขอ ค.

10. การวเคราะหระบบ Du Pont คอขอใด ก. Asset Turnover x Return on Sales ข. Return on Sales x Return on Owners’ Equity ค. Return on Asset x Asset Turnover ง. Return on Sales x Return on Asset

Documents

การวิเคราะห์ ...cvc.ac.th/cvc2011/files/10112711111051_16051916161741.pdf · 6. Current Ratio มีค่าเท่ากับ 1.5 หมายความว่า