B. V.

SPECIMEN ACADEMICUM,

INCUNABULAORATIONIS ΓROS/E

LIGÅTAlPERQVISITURUM,

EX SUFFR.AG10 AMPLISS. FACULT. PHILOSOPH.IN REGIA ACADEMIA UPSAL.

PR/ESIDEVIRO CELEBER,

Mag. Ρ Ε T r oEKERMAN»

Eloquent. PROFESS. Reg. et Ord.ΡUSLICO EXAMINI MODESTE OFFERT

PETRUS ÅHRBERG,SUDERMANNUS.

IN AUDITORIO GUSTAVIANO DIE XXI.NOVEMBRIS Anni MDCCLIX.

Η. A. M. S.

U Ρ S A L I iE.

φ

L Ν. J.$♦ I.

ra*clariffima inter benefida & ver-

bis, aufim dicere, mortalium vixexprimenda uilis, quibus Summusomnium rerum Arbiter genus cu-mulavit humanuni, nihil certe ad-miratlone dignius occurret, quamquod animum, rationis participem,& vocem articulatam ei dare at-

que largirl voluerit,· etenim , illius reélione , valde fub-lirnia rr.editari, judicare & de quibuslibet rebus fentire,hujus autem opera amiciffima, meditationes, & judicia,& fenfa eloqui, in mediumque proferre atque aliis lice-bit ita apte & diftinåe , ut nihil fupra , iignificare. Si-ve privata gaudemus vi?a^ hve in publico verfamurneg-otio, alma oratione, quae animi interpres jure habetur &index colorque quafi morurn, eflt utique opus. Nuncenim pro roftris facris dicendum, nunc caufik, in foroagendse , inferviendum, nunc ad alias curas , easquegraviores, advigilandum; promti ergo fimus oportet at¬que parati: nec horno, cujus penderet ex difcipHnis pro-pemodum & fpes omnis & vitas perfe&io, animal ve-

re

& ) ι ( &>

re fociale evafurus, 1 hoc Jcarere adminiculo belliffimopotult 9 ipfum; capaclffimum fapientlse divinae ac profan«quod, ex optato, redderet. Perquam egregie J. C. Sca¬liger: eft fane portitor animi^fermo nofter,cujus communiscatione civiles conventus indicuntur, artes coluntur, feien-tiarum. necefjttudines bomini cum bominibus intercedunt a).Quid rnuita? omnibus in a&lonibus, varia arte ut vo¬cem infleétamus, illam non folum, prorenata, velacritercontendendo, vel remittendo , féd etiam argumenta ,

loco, fempori5captuiauditoruni,verba adeommodando, quoinde fefti adplaufus & fecund® admurmurationes, pertota theatra , frequententür, extrernam neeeifitatem de ρ

pofeere nemo non videt, adteflansque comprobat expe-rientia. Hinc, quo quis ornatius, ac magis ad Efoquen-tise regulas fuum componere n6rit fermonetn, eo citius incircumilantis coron® animos influet vique dicendi feri-bendiue illos convincet. Nos autem , hifee omiffis ,

cum Eloquentiam dupiieem, Oratorum atteram, alteramPoétarum, quas tarnen ideo non negamus germanas effeforores, contiguasque habitare domos , etil non eafdemj,deque uno ac eodem fönte multa haufiffe, quse fuis cul-toribus propinare adfolent, heic fimus perquifituri, dumJncunabula Orattonis Prof# ac Ligata commemoramus,Tuam, Benevole Leétor, humanitatem, qua par eil,obfervantia expetimus magnopere, & quidem peroffi·ciofe.

a) Poetic. L. /. c, ι·δ. ii.

Variis apud fAuélores oratio, qu®· Latinis quameun-que denotat locutionem, epithetis infignitur ac nomini-busj h®c eadem , ut, quid fibi velint, eonflare poflit,fufius pauio & uberius percenfere |conabimur. Oratioitaque , metro carens, dicitur

i). Soluta a)j efl illa, quas nulltePoétarum legibus,Λ ι nul-

❖ ) 4 ( Φ

nullis metris feu menfuris, nullisque pedibus, an compe·dibus men furarum, cogitur includiturque, Vocaturiti-dem foluta modis b), metro foluta c), oratio foluta, nonadligata metris, qualis, in fermone & epifioiis eft d)>oratio foluta 9 quia hurnilius incedit, quam ligata adftri-&aque numeris e). Et hoc eft , quod per periphrafmin Apulejo audit: verfuum nexu repuåiato » confcriberequid, paßis verßbusjoluto loquutuy Ubera oratione f), quod-que Statius ita exprimit:

- - - voce folutaSpärgere, tf eßreno nimbos aequarc prejatu g).2. Libera b), legi & fervituti, fl ita dicere licet,

Poéfeos minime obnoxia atque fubjicienda, liberior o-ratio, & vere foluta, quse, fine vinculis , fibi ipfa mo¬dera tur i).

Fedeflris, nomen a pedke forfan naéla, qui ter-ram firmo greflu calcaf, oppofita ergo equeftri, quod«ques, cabalio veétus ferociori, varios adfultus fa&itat,qulppehumi repit & graditur oratio, carminis fi fpe<ftesgrandiloquentiam* Sie ingeniofe apud Lucianum voca-tur Homerus, ob divinam Poéfin, quanr>,usque adadinira-tionefT!, excoluerat, Ιππευε παξά πεζχς ελαυνων i, e. equespedifes prseterveclus , comparatione inftituta cum De-mofthene, folut« orationis laude ceteroquin prsecellen-tlsfimo k). Sic in Horatio Iegifur.* fermo pedeflris l)yMuia peåefirism}) in Syrnmacho : pedefirern lituum in-fiare docftus n). Oratio^ inquam, pedeftris non quklemPoetica eft & Metrica, quod minus recfte nonnuili judica-runt, attamen profa fublimior & numerofa o): Graecisπεζός λoyos 3 v *1 fo πεζον abfolute, ufurpatur , inde πεζο-Ίξαφέινρ), πεζ^ξάφοε &c. Atque adeo minus fefe pro·bare poiueru.it Vofllo illa Strabonis q).· ro πεζον λεχΟ/ηναιrov άνευ- rS μέτρα Kcyov, εμφαίνει rov άπο υ-φαε nvos y.ara-ßccvra H&j οχήματος εις τ&φοε. i e. quod oratio dicaturpedeftris, argumento eft, orationem e fublimi, & quafi

ve-

# ) s ( ❖vehiculo defcendiffe in humum, quum exlftimet, potlo»ri jure pedeflrem vocari, non quia ad eam, velut e ve-hiculo, defcenderunt, fed quod ex illa, velui ab humo ,adicenderunt homlnes.

4. Profa r), vel Provfa s), vel Profaica, Pvofaicusrelatusr)* & Profavium loquendi genus u), Prorfa vetooratio, lenius profa dicitur, ex porro verfa vei prover-fa , r ante s extrito, ut in rufum, fufum, pro rurfum ,

furfumx). In explicatione vocis digitum intendimus adAul. Gellium , qui mentionem facit Dearutn, quarum unaPoflverta nominabatur, Profa altera, a reéli perverfi-que partus & poteftate & na nine y). Dignus vero eft ,qul heic audiatur Moreri: Profe ou Prorfe etoit une De-elTe du Paganifme , favorable aux femmes dans les ac-couchemens. Son employ etoit apparement de fairevenir I' enfant droit, & d'empecherqu il ne vint de tra¬vers· Car Profa fignifie droit en vieux Latin : d' ouvfenr encore aujourd'hui le mot de proja que nous oppo-fons å la Poefie, Profa Oratio, c5 elf a dire retta oratio,un dlfcours qui va tont droit & naturellement, fans pren-dre les détours que 1'on voit dans la Poéfie, qui å caufede fes déiours V appelle verja oratio, un difcours tour-néi Et de-ia vient le mot de Vers. Les anciens Latinsont dit Profa au lieu de Prorfa pour la douceur de laprononciation 2). Profa oratio, itidem profufa, & alege metri foluta, audit ad), proffi eloquentias decus\bb%profus folvendi ora modus cc).

a) Cic. HL de Öratore c. 44.1u in Oratore ad Brut,v. S7· b) Lftc· HL de Oratore c. 47. c) Ρlin. 1. ep. itLd) Quintil. Itiflit. IX. c. 4. e) Senec. ep. 108· /) Florid.p. m.jfz. g) Stlv. V.3. 103* h) ApuL loc. citat, cfr.Büchner, mnmutata ratio dicendi p. 72. i) Cic. III. deOratore c. 48, k) Tom. IL edit. Gvxvian. de EncomtoDemofibenis p. 687. 1) De Arte v. $5» vi) Serm. L IL

A ι Sat?

* )6f «

Satyr. 6. v. 17. *0 Cfr. Scioppii Verifimil. ρ. ι6. 0) Qvintrl.Infi. X. c. I. Conf. Nolten» p. öpi. & 10$2. p) Diogen. Laert.p. 402. q) Geograph. «//f. Cafaub. L» L p. 12. Cfr, Fo^f/Natura & Conßit. Artis Poetic. ρ· 2. r) Geliii NoB.At-//c» Λ7Ζ. c* 7. Sveton. vit· Augnß. c„ <?p, p^.Ρlin. Hiß. iV. F. c. 2p. /) Saniiii Miηerυ. IV. P.63X.& 462*t) Fortunat, carm. 7. a) Sidon. IX. ep. 13. x) AdpendixadUrftni Inflit. L. Lat. ρ SS- y) Nocl. Attic. XVI. c. j<5. z)DiBion, Hißcrique υον. profet ad) Elmenhorß. Index inApulej. bb) Velie}, Hiß» Rom» /. r. /7. Quintil. X. c. /. er)Aujon. Epigr. 3.

§. Iii.Profam fic vidimus orationem. variis nominibus fi-

gnatatn, quibus non poteft non adcuratiflime diftingvi abforore fua; etenim ab illa & hiftorica differt non tantumfide certa verum profitendi, fed fimpliciore filo & tractu di-dionis fua texendo, cum Poéfis, aut addit fida veris,aut fidisvera imitatur, majore fane adparatu, prout ele¬ganter fubmonuit Scaliger, a) Adpellatur vero Poetica,numzTisLigata,VinBafÄdßriBa^Dimenfa> Metrica > Eque·ftrisy Ver/a vei Vorfa, b) at parum LatineMetralis, Car-minica, Camenalis tkc. VinBus fermo, pes vinBus, vox pe-de junBa c), Aoniis vinBa modis d), impleta modis e),inclufa modis f), eloquium vocale canoris nexum modis g),certis pedibus adilriBum, ex arda carminis neceilitate b)pedibus claudens verba i). Egregie vero, id quod ad-dendum, VavaiTor.· A) nunquam, inquit, quomodo ple-riquenunc, orationem dixit Cicero drtBam, ac ne ad-ftriBam quidem,aut vinBam, nifi adjungeret, numeris.Conjundam vero utramque orationem ii intelligimus, eftκαταλ&γάοην & οίνιυ μετς8, vel εμμετξωε, follite& metrice^ l)KccTcchoyccdqv σνγγξάμματα, fcripta orationis folutse > qui¬bus opponuntur εμμετςα ποιήματα h. e. metrica, m) nonhumanet h. e. humano more, fermone famiiiari & quoti-

diano

# ) 7 ( '❖diano, humique repentepllo» Mpoetice h. e. ampullatistumentihusque verbis, loqui, n) canere vintto pede & /0-luto o). Pulcre Perfius:Scribimus inclufi, numeros ilie, Uber,Grande aliquid p).

Poftquam illud Svecanum: er bundit och obundit Tal, &voces: Rhythmus, Modus, Numerus, Verjus & Verficu*lus q), nec non DiStare & Diktator in medio il!o sevo $Germanice *7« Dichter r), memoravimus, ne juilo pluraadferantur, claudat agmen Lipiius:Ego te vorio, Ego te prorfo» Carmine dieam ,Et te nurneris, Et tenon numeris, Coliaudabo. r)

a) Zöc. c/'/ii/. Z>) Nolten. p. 190. c) Statius loc. citat,d) Stat. ibidem, e) Livius VIT. c. 21. /) d/7u. /K adMarceil g) Juven Satyr. VTI. v. 1$. /9. £) feec. 0p. /0^./) Horat. Sat. 7/, /. A) Lexic. Antib. p.jy?. I) Cellar.dijp.p. dpq. m) Apud Ifocrat. & Plutarch η) Petron. p.ß4·0) iibull.IV.v.37. p) Sat.I.v.iy.14. q) Vorft. Latinit.feleff.p.yS-feq· r) Htvman Confp. Rei Ufer. p. 217. s) Poliorcettc* ί V.

§ IV.Una cum infpiratione an im« rationem, & cum ra-

tione, lingv« ufum , feu facultatem loquendi, homini,a prima creatione, inditam fuifle, verofimile admo«dum eft, & eo minus, hac de re, icrupulus & controver-fja moveri poterit uila, quo illuftrius illud eft donum,quod hominem, a brutis animantibus, quibus nec ratioci-nium competit, nec fermo, fecernitj a) exordla igiturfua ac incunabula cum homine ipfo cq>iile loquelam feuorationem , fole clarius eft. Nec dubitandi nobis fuppe-tit cauffa, quin oratio profa, ligata prior fuerit atque an·tiquior. Natur« namque id omnium rerum ac artiumcongruens eft, ut, a minoribus atque facilioribus, ad ma-jora difficilioraque fiat trat fitus; fic v. g. ex parva fcin-tilla magnus excitatur ignis, ex nucleo vel furculo arbo-res demum excrefcunt procer«, &c. ergo, pari ratione, a

pro-

$ ) a ( #

profa/qu® natur« eil, ad llgatam orationem, quae artis eil,fuil progrediendum .* etenim Diogen. LaSrtius, ubi de7fs§i & ποιητική profa & ligata facundia, differit, h«caddit.* «JjjAov το μεν φύσεως είναι, το όε τίχνης^ εςγον» b) Ve-re proinde habet Grsecorum proverbium.· βαμβάινεινεξεςιν, sooff 8 λαλειν $υνάμε&α. Suus enim cuique eil ortus,fuus flos, fua maturitas* fua defe&io, fuus tandem mter-ItuSt Omnia manfa, ut ajunt, nutrices infantibus in osinferunt, Tic foluta oratio, Γι non omnia, tarnen plurima,vocabula fuggerit atque fubminiftrat ligatse, merito ita-que hane illi origlnem debere & quaii primura ipiius es-fe fcetum adiiruimus. Quod argumentum, tanquam Achil«leum, fuo robore ac difertiffimis quidem verbis, conitr-mat ^Eiius Ariilides Adrianenfis :{c) κατά φυσιν γε μάλλοΐεςt άν^ξωσίω τΐεζω λόγω ύρυ\<&at, ωσττεξ γε κα) βαόίζειν οιμαιμάλλον, ν) όγβμενον φεςε<Βαι. å γάξ μ'ετξον τΤξωτον εγενετο ,f/3-' 8Τω£ ενξε&η λόγος κομ όιαλεγε<Βαι, 8$ε τίοιητα) γενόμενοι τάονόματα, Iis 0ε7 χξη^αι όιέ&ην,αν' άλ7\ όντων ονομάτων xjZf Ke¬ys 7ίεζ8, χάξΐτόε τίνος ενεκα ngef -ψυχαγωγίας, η τπτωνέξγά-τις ΰςεςον εισηλ&ε ποιητική, i. e. Natur« convenientius eilfoluta loqui oratione, ficut & Ire pedibus, quam vehi.Nec enim carmina ante orationes & coMoquia funt inven·ta, nec PoStae nomina rebus impofuerunt, fed, cum exi-fterent nomina, & oratio foluta, tum demum, venuila-tis cüjusdam & deleélationis gratia, Poéfis acceflit, qusehsec excoleret. Haec quamquam re&e adilrui judicamus,at diffimulanda tarnen non erunt, quae fautores fententisecontrarias, & pro antiquitate Poéfeos pras Oratoria, tan¬quam pro aris&focis, decertantes, ja&itare foleant; Ift-dorum ä) loquor, dum ita habet: feiendum tam apudGr£-tos^quam apudLatinos,longe antiquiorem curamfuiße carmi-num, quam Prof<e. Omnia enim prius verfibus condebantur,Profee autem fludium fero viguit. Primus apud GreecosPhereeydes Syrus foluta oratione fevipfit, apud Romanos

Apptu*

& ) 9. ( ΨAppiuf Ctecus adverfus Pyrrhum, folutam orationem pri'inum exercuit. exbinc & ceteri orationem profantcondiderunt. Sic contendlt Ladlantius e) multo antiqui-ores eile Portas, quam Hiftoricos & Oratores & ceteragenera (criptorum. Nec aiia mens federat Straboni, f)fcribit vero fequentem in modum: ως έιτιειν, ο πεζός λο·yQς oys κατεσκευασμένος, μϊμημα Τ8 ποιητικά ist' πξωτικάyaq η ποιητική κοοτοοσκευη πάςηλ&εν εις το μέσον, ευ8οκί-μησεν' έιτα έκε'ινην μιμύμενοι, λυσαντες το μέτξον, τ άλλα τεφυλά^αντες τα ποιητικά, συνέγραψαν. i. e. Ut dicam, quodres eil:, pedeftris oratio, quce quidem arte fit parata,Poefeos eft imitatio. Primo enim omnium, poéticus ad-paratus in medium prodiit adprobationemque meruit, poiteum imitantes menfura diiToluta, reliquis poéticis confer-vatis, fua c onfcripferunt. Nec ab hisdifientit Chriftoph.Aug. Hevmannus, g) etfi, inquit, fimplicius ac facilius eß,oratione uti Joluta, qma ne profa quidem oratio , tumtemporis erat, ne nimis vulgare videretur, quod ab iisfcribebatur, qui vulgo baberi volebant doctiores, uti pla-cuit verfbus. Et h<ec taufa e/f cur nometi ποιητή, quodpropriefignificat au81orem facloremque libriycarminum Jcri-ptoribusy<ctatefeputaadb£ferit. Ht alibi.* A) verfibus& ccm-pofitis ad aures mulcendas numeris, quam libero fermone,quse, antiquiilimis illis temporibus, confignata funt, prodi-ta eile traditur. Ad Eloquentiam veram, oratione profaexercendam converfi, rationem tradendarum rerum pro-batam Grseci, quantum fcimus, primi tenuerunté At ve¬ro ad ea^, quce adduda funt,teftimonla argute omnino re-fpondent intelligentiores rei exiftimatores; aliud eile lo-qui de primis in univerfum fcriptoribus, fuerint ne iiliPoétae, an Oratores, & aliud principatum antiquitatis de-ferre ad orationem ligatam prae profa. Etenim ars o-ratoria, id quod concedi poteft ac debet, excoli ccepitpoft Poéticarn, atque ita praecedit Oratoriar, at non ideoomni foluta oratione prior eft ligata; narn Grammatici &

B Rhe-

% ) ίο ( φ

Rhetores , in foluta oratlone exponenda occupati, cumapud Grascos, tum Romanos, fuerePoétis ipfa setate infe¬riores, utut in Mofaicis fcriptis pleraque, oratione foluta,fcripta deprehendere licet, canticis, metro involutis, nonnifi parcius adjun&is. Magni profeéfo faciamusneceife eft,hae in re dirimenda, fententiam Cafauboni in Commen-tar. ad Strabonis iocum, modo adiegatum: non dicit, Stra-bo, omnem orationem folutam ejfe Poetica pofteriorem, fedartém oratoriam po(t Poetkam eße natam, eos autem»qni Poeticom, omni oratione foluta, priorem eße putant,eleganter irridet Arißides in Oratione de Laudibus Sera¬pis. i) Etenim kiem ilie Ariiiides, praeterquam quod inomnibus aliis negotiis demonftraverat ufurpari orationemfolutam, five nundinas ceiebrarentnr , iive res geftse bel¬lica enumerarentur, five fabulae conderentur, five cauiTaeInjudiciis, vel defenfitando, vei accufando, agerentor,& de facris ac facrificiis, oratione foluta, leges haberenturprasferipts, cur hymnos in Deorum gloriam& falutatio-nem confcribere non beeret, quafi vero Poetos foli Diisfint aeeepti, operofe difquirit, concludendo, cum ea,quse fecundum naturam fint, ubique Diis putantur eilegratioraj longe praeftantiorem hanc fore oratione folutagratificandi rationem ,&Deorum ordini ac voluntati con-venlentem rnagis. k) /Wlpofite itaque & omnium redis-fime, quanturn mihi quidem videre lieuit, hanc difeepta-tionem,non flnemagno animorum motu, in utramque par-tem, ventilatam decidit dirimitque Voffius, l) ita feri·bens: nulluni eß dnbium, quin prius pedites ftmus, quamequites j fatis ctiam liquet, bomines prius profa locutosyquam metro. Soluta ergo oratio antccedit ligatamf ut natu¬ra^ (ic tempore. Quocum amieifiime confpirat Funccius. m)

a) Morbofius Polyhiß. Pom, L L* IV. c. i. jf. j. ρ JiS.b) IV. c. 2. f. 13, c) Pom. I. ρ q$. in Serapim Oratio-ne, edit, Sbeldon. d) Originib. I. c, j 7. e) Lib. VII.e. 21.f) Geograph. ediu Cafaubon. L L p. 12. g) Con/pt Reip.

Li-

$ } II ( $Literär, p. f/. h) Hevman. L tit. ρ. 248% i) Püg.\ /#. A)loc. citat. i) Libr% de Natura & Confliu Artis [Poeticλρ. 2. m) Adolefcent. L. Latin, ρ. /^7,

$. V.Orationis vero Iigatee initia a quo tempore ducere

pofiimus, eit omnino perarduum: nulia enim de origineatque ortu litterarum, ab omni oblivionis injuria vindi-candarum, exftant, fide digna, annalium monumenta. Sic,dicente Funccio /?), nihil a fcriptoribus magis inveftiga-tum, ac minus deprehenfcm, quam litterarum primordia:nihil magis intricatum, quam progrefius: nihil in quo plu-res, magisque invicem fe opponentes, fententiae occurrunt.FuiiTe, ante diluvium, aliquam in confervanda rerum me¬moria habitam rationem, verofimilius eft, quam per tan-tum temporis fpatium, totque annorum decurfum, omnia& fingula, qua? aditarent homines, oblivionis, ut ita di-cam, latebris involuta fepultaque longa node, jacerent. U-trum hgnis, notis ac imaginlbus folum, an veris litterisufi fuerint fcrlptores vetuftiflimi, non una eil, in erudito-rum choro,fententia; nec,hacde re, varia variorum in me¬dium vocare lubet icripta, nihil, me quidem judice, nificonjeduras & commenta, olentia. Si autem fequentia fintrata fixaque: cum Hebrsea lingva fuerit primseva, ficutnos, cum multis magni nominis viris, e quibus Bochar-tum & Buxtorfios nominalle fat eft, ftatuimus, & Morho-fius Polyhiftor b) & alii adfirment, librorum, qui poftdiluvium reperiuntur» nullum Pentateucho antiquioremjunde Jacquelot c) & Thomaftus, d) Mofen primum fcri-ptionis audorem faciunt, & Stollius, non folum non du-bitat Hebraeorum fcribendi fcientiam, Mofis demum tem¬pore, ortam & in ufum fuifie tradam, e) verum etiamob pauciflima, quse in libris ejus occurrunt, carmlna, pri¬mum eum Hebrseorum Poétam dicere l): ortus vindas o-rationis, ut ajunt, in vado & extra omnem dubitatlonisaleam^ eilet. Sed hac In quseftione indaganda, ut fuum

B 2 ' cui-

❖ ) 12 ( #

euique fit Judicium, per meutique, tenuitatem ingeniolifponte profitentem, licebit.

a) Pueritia Ling. L c. /. §· 7. p. 161, b) Pom.I. Lib. L c. 6. jf. 23. c) De ΐ exiftence de Dien Diß. /.cbap. 23, d) Obferv* Select. lom. I. ob]\ XI. $. q.10. Jqq· & in dißert· de morum cum jure fcripto content ib-ne /. /2. 13. Adde] Cornel\ Agrippam de vanitate J'cien-tiarum c· 2, e) Introduet. in Hiß. Litt. Part. I. c. 2. deArte Gravhmat. §. f. p. 103. f) Cap. 6. de arte Poet. jf.r. p. 204.

§. ViIn confufione Babylonica, omnes, qua» dantur, lingua;

exceptaprimaeva, ortasfunt, &, qued ex eofequitur,etiamfeientiarum vehicula & arculae Mufarum, quibus ipfe the-fauros fapientiae reconditos cuftodiunt, Grsecam loquor &Latinam. Hinc nova & varia omnium rerum nom?na:hinc vocabulorum multiplex flexio: hinediverfe diale&i:hinc artes liberales cujus demum cunque generis » & ftu-dium, fuam cuique perquirendi perpoliendique linguam:hinc tandem campus, iatiflime patens feriptoribus, Inge¬nium & induftriam pofteritati probandi, aperiebatur. Inhoc,inquam,campo, ante oculos ponuntur varii,vario in-duti cultu, oratores, & Grasci & Latini. Illi pidto qui-dem habitu, primum, ut nonnulli volunt, acceduntfedtam ex iis > quae antea diximus , quam ex origine Po£fe-os, patet eos profa primum fuiffe locutos. Svetonium ,quem citat Ifidorus a\ audiamus- "Cum primum homines"exuta feritate rationem vitas habere ccepiiTent, feque ac*'Deos fuos noffe, cultum modicum, ac fermonem neces-Ufarium commenti fibi utriusque magnificentiam , ad reli-^gionem Deorumfuorumexcogitaverunt. Igitur, ut tem-upla Ulis domibus pulchriora, & fimulacra corporibus am·"pliora faciebant: ita eloquio etiam quafi auguftiore ho-"norandos putarunt, laudesque eorum & verbis illuftri-'oribus, & jueundioribus numeris extulerunt. Id genus,

quia

# ) »3 ( Φ

"quia forma quadamefficitur, quie παιότηε dicifur, Poiima"vocitatum eft, ejusque fi&ores Pcetse. Hos, Latinospuro, in cunis quafi vagientes profa fuiile ufos» velex eo coiligitur, quod Grammaticos & Rhetores, plusquam odio profequebantur Vatiniano, donec a Groecis],tanquam eorum magiftris , quippe Latina Facundia > tefteQuintiliano b), fimiiia erat Grseca; ac prorfus difcipula ejus,ut morum legumque, ita quoque litterarum, inftitutifuerint prsefidio.

a) VII I» c. 7. De Originib. b) Injlit% orat♦ XIIt\ 10. p.

§. VII.Haud fibi perfvadeat quis, artis adminlculo deftitu-

tum, quidquam, vel in Oratoriis vel Poéticis, proficerepoiTe; etenim magnus in eo veterum eft confenfus, a)tribus opus fore ad comparandam eloquentiam, fiveeam,quse Oratorum eft, five Poétarum. Eorum primum fta-tuunt naturam Λ quaeincipit, alterum artem* quse dirigit,tertium ufum, qui perficit, vel uti Grsecis audiuntφΰσκ, μά&ησιε, ämatpisi nam prodigii inftar eft illud aDemade exeinplum, qui ex remige evaiit Orator Atheni-enfium. b) Hsec perfpicientibus Latinis, tandem Gram-maticorum & Rhetorum opera haud indigna eft vifa, quaeiingvse ipforum ornatum adderet Eloquentise. Multi qui«dem profse orationis ftudium contenderunt ferius,quam liga-tce, inceptum fuifle inter Romanosjattamen id antediSisrepugnat: nam cum triplexfit cura fermonis ,ut fit emen-datus, ornatus, modulatus: fecundo horum comple&iturprius, tertio autem oomprehenditur utrumque, haud afi¬ter , ac in facultatibus animse contingit, ubi vegetativamfenfitiva, utrumque rationalis includit: quare , ut prioreft Grammatici labor, quam Rhetoris} Ita Rhetorisprior fuerit cura, quam Poétae.

o) Ariilot. Lib. III. Rhetoric.c. 12. & apudLaerttumB 3 in

# ) 14 C #in vita Ariß. item Ρlutanb. de liberis eduectnäis. b) QuintiLInfi. Orat. ILc. /7.

f. VIII.Non vero negari potefl, Poé'tam haud parum adju.

mentl adferre Oratori : etenirn iüe, feceiTum qucerensac über ab omnibus curis, dumMufis defervit,fummaopeniti videtur, ut magis magisque cauffam & proprieta-tem linguae, pro flatus ratione, vel natura perfequeretur,atque adeo fententias aut flofculos, aut quicquid tandemrerum fuit, commodius numero flexaque oratione, incirculumquafi redigeret, partim faciiius memoria utmanda-rentur, partim utcanipofTent a\ Quod eiTedlul dare,vix,ac ne vixquidem, potuit, nifi cauilae, quae diäionibus tum in-hserebat, barbariem & afperitatem fubmovere, elegant!·am vero & nicorem ünguae conciiiare ftuduerit. Ea pro-inde·» fucceßu temporis & ufu, perceperunt artis fuce com-moda, ut ipfi quafi propri3'efTe cceperit elocutionis prs~ftantia aptaque verborum compofitio, quse tropis & fi-guris»ceterisque id genus ornamentis peramabiiem femeti«.pfam ornnibus commendare vifa eil. Hinc fequitur, natu¬ra , profam orationem, fua debere incunabufa, arfi vero, Ii-gatam. De sst3te vero Poetarum ita loquiturTuliius.· b)Quum"apud Graecos antiquifürnurn fit e doåis genus Poétarum,^fiquidem Homerus fuitik Hefiodus ante conditam Romarn,"Archilochus regnante Romulo: feriusPoéticam nos accepi·"mus: annis enim fere CCCCX pofl Roman) conditam"üvius fabulam dcdit. &c. Sero igitur a noilris Portas vel"cogniti, vei recepti. Idero hoc fignificare voluitPorciusLicinius tritis verfibus: c)

Poenico hello feeundo, Mufa pinnato graduIntulit fe bellicofam in Romuli gentem feram♦

a) Cfr. Voffium loc. tit♦ b) Lufcul. Qiifid. Lib. L abexord c) Gellii Nött*Att* XVII. c. 2/.

S. D. G.