Upload
sevdakaradag
View
2.845
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Adıyaman Türkçesi
Sevda KARADAĞ2007177108
Fatma DUMAN2007177040
M.Ö. 69-M.S. 72 Kommagene Krallığı
72-395 Roma imparatorluğu
395-670 Doğu Roma (Bizans)
670-758 Emeviler
758 - 926 Abbasiler
926- 958 Hamdaniler
958 –1114 Bizanslılar
1114 –1204 Eyyubiler
1204 –1298 Anadolu Selçuklular
1298 –1516 Memluklular
1516 –1923 Osmanlı imparatorluğu
•Adıyamanlıların kullandığı Türkiye Türkçesi’nin Adıyaman ağzı
• Yazılı hali bulunmamaktadır
• Adıyaman’nın yerel halkının bir kısmının Kürt olmasından dolayı en çok Kürtçe’denetkilenmiştir.
•Kullandıkları bazı kelimeler Kürtçe’denalınmıştır.
Kürtçe’den geçen bazı kelimeler:
Çırtikli- süslü
Kuttik- kısa boylu
Lottik- arkaya atılan tekme
Pöçcik- bir şeyin son kısmı
Pıssik- kedi
Kıncik- köşe
Türkiye Türkçesi ile karşılaştırılmasıSesletim farkları:t↔d, k↔h,ğTaş- daşTat- dadGit- gedGidek- gidehTavuk- tovıhHarık-harıhBakim-bahim
Örn; Keko gideh mi?Yemeğin dadı kötüymüş.
Söz dizim:genellikle şimdiki zaman ekini kullanmazlar.
Nedon?- ne ediyorsun?
Napon?- ne yapıyorsun?
Nişlon?- ne yapıyorsun (Gölbaşı - Besni şivesi)
Sen ged ben gelom.
Yemek yiyon mı?
Seni beklom gelmon mı?
Bu çocuk hep gezor heç eve gelmor.
Soru eki: mu soru eki mı ya dönüşür.
Okula gidon mı?
Yaton mı?
Bunu satın alon mı?
Bugün çalışon mı?
Para harcon mı?
Bize gelon mı?
Soru eki: çoğullarda kullanılan mUsUnUz soru eki fiilde belirtilerek özne tekilmiş gibi mı soru eki kullanılır.
Çay içonız mı?
Akşama bize gelonız mı?
Çarşıya gidonız mı?
Yemek yiyonız mı?
Türkü dinlonız mı?
Bazı kelimelerde iki ses birden düşebilir.
Böyle- bele
Bu iş bele mi yapılır?
Öyle mi- ele mi
Sizin eve hırhız girmiş ele mi ki?
Değil- del
Bu bele del işte.
e↔ a a↔e i↔ e
Habbe- hebbe
Hasta-heste
Beraber-barabar
Hiç-heç
Değişik kullanılan bazı kelimeler:
Dürüm-dürmik
Alüminyum-alamyon
Sofra- surfa
Temmuz-tommız
Yusufçuk kuşu- üssibi kuşu
Domatez-tomatiz
Dün-düneyin
Sokak-zukak
Sebze-zebze
Kırlangıç-kelenguç
Tavuk-tovıh
Hakikaten mi?- hakkat mi?
Sahan- sehen
Kuşkana- guşgana