ALGEMEEN INFORMATIEDOCUMENT - CBP Quilvest...2014/11/24 · CBP QUILVEST BELGIUM, BIJKANTOOR VAN CBP QUILVEST S.A., NAAMLOZE VENNOOTSCHAP NAAR LUXEMBURGS RECHT 2/31 9E, Poortakkerstraat,

CBP QUILVEST BELGIUM, BIJKANTOOR VAN CBP QUILVEST S.A., NAAMLOZE VENNOOTSCHAP NAAR LUXEMBURGS RECHT 1/31 9E, Poortakkerstraat, 9051 Sint-Denijs-Westrem – Gent – België, Tel.: +32 (0)9 321 21 21 - Fax: +32 +32 (0)9 321 21 20 Nr. Kruispuntbank van Ondernemingen (B): 0563.635.128

Algemeen informatiedocument – NL - November 2014

ALGEMEEN INFORMATIEDOCUMENT

INHOUDSTAFEL

I. INLEIDING

II. ALGEMENE VERKLARINGEN

A. BELEID VOOR HET BEHEER VAN BELANGENCONFLICTEN

B. BEHEER VAN VOORDELEN

III. INDELING VAN DE KLANTEN

A. CATEGORIEËN

A.1 Retail Klanten

A.2 Professionele Klanten

A.3 In Aanmerking Komende Tegenpartijen

B. VERZOEK OM VERANDERING (“OPT-IN” EN “OPT-OUT”)

IV. INVESTERINGSSTRATEGIEËN

A. VERBINTENISSEN IN VERBAND MET DE VERLENING VAN BELEGGINGSADVIES EN VERMOGENSBEHEER

B. VERBINTENISSEN IN VERBAND MET DE VERLENING VAN ANDERE DIENSTEN DAN BELEGGINGSADVIES EN VERMOGENSBEHEER

C. VERBINTENISSEN IN VERBAND MET DE UITVOERING VAN ORDERS VAN DE KLANT

D. INFORMATIEVERPLICHTINGEN VAN DE KLANT

V. BELEID INZAKE DE UITVOERING VAN ORDERS EN REGELS INZAKE DE

BEHANDELING VAN ORDERS

A. BELEID VAN OPTIMALE UITVOERING VAN ORDERS MET BETREKKING TOT FINANCIËLE INSTRUMENTEN

B. VOORAFGAANDE TOESTEMMING VAN DE KLANT MET HET BELEID VAN OPTIMALE UITVOERING

C. REGELS VOOR DE VERWERKING VAN ORDERS

VI. OVERZICHT VAN DE ESSENTIELE KENMERKEN EN RISICO'S VAN DE

FINANCIËLE INSTRUMENTEN

A. BASISRISICO

B. SPECIFIEKE BELEGGINGSGEBONDEN RISICO'S



I. INLEIDING

A. VOORWERP

Overeenkomstig de van kracht zijnde wetgeving met betrekking tot markten voor financiële instrumenten, regelt dit Algemeen Informatiedocument de contractuele verhoudingen tussen CBP QUILVEST S.A., Belgisch bijkantoor, (hierna: de “Bank”) en haar Klanten (hierna: de “Klant” of de “Klanten”) en vormt het een Bijlage bij de Algemene Voorwaarden van de Bank.

In het bijzonder in geval van wijzigingen van de wetgeving, de reglementering met betrekking tot de financiële sector, de bancaire praktijken of de omstandigheden op de financiële markten, behoudt de Bank zich het recht voor om te allen tijde het Algemeen Informatiedocument en/of de tarifering te wijzigen en/of er nieuwe bepalingen aan toe te voegen.

Indien de Bank dit Algemeen Informatiedocument wil wijzigen en/of nieuwe bepalingen eraan wenst toe te voegen, zal zij de Klant daarover informeren door deze de clausules mee te delen die zij wenst te wijzigingen of toe te voegen, alsook de draagwijdte van de wijzigingen of toevoegingen. De geplande wijzigingen of toevoegingen kunnen eveneens worden aangebracht via een afzonderlijk document dat dan een integrerend bestanddeel van dit Algemeen Informatiedocument zal uitmaken.

De Bank behoudt zich ook het recht voor om de wijzigingen uitsluitend via haar website aan de Klant mee te delen. De Klant zal per e-mail in kennis worden gesteld van de website en van de plaats op de website waar hij tot deze informatie toegang kan hebben.

De wijzigingen of aanvullingen en afzonderlijke documenten worden geacht te zijn aanvaard indien de Klant zich niet schriftelijk verzet jegens de Bank binnen de dertig dagen na de verzending door de Bank van de wijzigingen, aanvullingen of afzonderlijke documenten. Indien de Klant zich ertegen verzet, heeft hij het recht om de rekeningrelatie met onmiddellijke ingang op te zeggen.

II. ALGEMENE VERKLARINGEN

A. BELEID VOOR HET BEHEER VAN BELANGENCONFLICTEN

De Bank verbindt zich ertoe om de organisatorische maatregelen toe te passen ter opsporing van mogelijke belangenconflicten tussen enerzijds de belangen van de Bank en anderzijds de belangen van de Klant, of nog, tussen de belangen van verschillende Klanten toe te passen.

Het betreft hoofdzakelijk situaties waarin:

de Bank een financieel voordeel zou kunnen behalen of een financieel verlies zou kunnen vermijden ten koste van de Klant;

de Bank heeft een belang bij het resultaat van de aan een Klant geleverde dienst of de voor rekening van de Klant gerealiseerde verrichting, dat verschilt van het belang van de Klant;

de Bank wordt er door financiële of andere beweegredenen toe aangezet om de belangen van een andere Klant of een groep Klanten te bevoorrechten ten opzicht van de .

de Bank verricht dezelfde beroepswerkzaamheden als de Klant;

de Bank ontvangt van iemand anders dan de Klant een voordeel in verband met de aan de Klant geleverde dienst, dat geen commissie is, noch de normaliter voor deze dienst gefactureerde kosten.

De interne organisatie van de Bank is als dusdanig gestructureerd dat een scheiding van de functies en informatiebarrières gehandhaafd blijven, ten einde informatie-uitwisseling tussen personen die betrokken zijn in activiteiten die mogelijks een gevaar voor belangenconflicten inhouden te controleren en/of te voorkomen. De Bank beperkt eveneens zo goed mogelijk de cumul van taken en de hiërarchische invloeden tussen deze verschillende activiteiten.

Zo beschikt de Bank over een interne entiteit die als taak heeft de mogelijke belangenconflicten te identificeren en te beheren, zich ervan te vergewissen dat bij de Bank interne procedures bestaan die de naleving van deze beginselen garanderen en ervoor te zorgen dat deze procedures worden nageleefd.

De Bank heeft een Gedragscode ontwikkeld en omkadert zeer strikt de mogelijkheden om functies te cumuleren.

Indien de door de Bank genomen maatregelen niet volstaan om met redelijke zekerheid te garanderen dat het risico dat de belangen van de Klant worden geschaad, wordt vermeden, zal de Bank de betrokken Klant vooraf informeren over de algemene aard en/of de bron van deze belangenconflicten, alvorens te handelen in diens naam.

Op eenvoudig verzoek van de Klant, verstrekt de Bank aan de Klant een document genaamd "Het Beleid van CBP QUILVEST S.A. inzake belangenconflicten", dat de hierboven bedoelde organisatorische en administratieve maatregelen beschrijft.

B. BEHEER VAN VOORDELEN

B.1- Inleiding

De bepalingen betreffende door de Bank betaalde of ontvangen voordelen hangen nauw samen met de in het voorafgaande artikel beschreven belangenconflicten.

De structurele organisatie van de Bank, haar systemen, de scheiding van de functies en

Oorsprong:



activiteiten, alsook meer algemeen, haar beleid inzake het beheer van belangenconflicten hebben tot doel te voorkomen dat de keuze van de beleggingen niet objectief zijn, alsook ervoor te zorgen dat de Bank eerlijk, loyaal en professioneel in het beste belang van haar Klanten handelt. Bovendien, verzekert de Bank dat de ontvangen of geleverde voordelen de kwaliteit van de aan de Klant geleverde diensten verbetert.

Op verzoek van de Klant, kan bij de Bank meer informatie worden verkregen over de aard en het bedrag van de voordelen, of wanneer het bedrag niet kan worden bepaald, de berekeningswijze ervan.

B.2 - Geldelijke voordelen ontvangen van de emittenten van financiële instrumenten in het kader van de verdeling van deze financiële instrumenten

2-a) Loutere uitvoering

Om de Klant de mogelijkheid te bieden te genieten van gediversifieerde beleggingsopportuniteiten, biedt de Bank hem een uitgebreid gamma van financiële instrumenten aan, waaronder rechten van deelneming in instellingen voor collectieve belegging (hierna: "ICB") of gestructureerde producten omvatten, waarbij de Bank voor sommige van deze financiële instrumenten rechtstreeks kan tussenkomen in de marketing ervan of waarvan ze enkel de distributie voor haar rekening nam en waarop de Klant op eigen initiatief kan inschrijven, zonder dat de Bank enig advies geeft.

Als tegenprestatie voor de terbeschikkingstelling aan de Klant van deze producten en de voortdurend geactualiseerde informatie erover (prospectus, rendement, historiek, ...) kan de emittent van deze financiële instrumenten de Bank vergoeden via een commissie die doorgaans wordt berekend aan de hand van de gerealiseerde beleggingen/uitstaande bedragen of op basis van de beheerscommissie die de emittent of de promotor heeft ontvangen, welke varieert naargelang van de klasse van activa, gerealiseerde beleggingen/bereikte uitstaande bedragen, de netto-inventariswaarde, de periodiciteit, het onderhandelde tarief in de distributieovereenkomsten, het aantal aandelen in omloop.

Ter indicatie, wordt gepreciseerd dat de door de Bank ontvangen commissie doorgaans niet meer zal bedragen dan, naargelang van het geval: de helft van de beheerscommissie die door de promotor wordt ontvangen of 1% van alle bij de promotor gerealiseerde beleggingen.

2-b) Beleggingsadvies en vermogensbeheer

De Bank kan dezelfde commissie ontvangen wanneer zij beleggingsadvies geeft of als zij handelt in het kader van vermogensbeheer.

Deze commissie is bestemd om een beleid van selectie van door derden uitgegeven financiële

instrumenten te handhaven dat beoogt om zo goed mogelijk te beantwoorden aan de behoeften van de Klanten. Het betreft een beheersinstrument dat tot doel heeft om de klantentevredenheid te optimaliseren en dat beoogt om de ratio rendement/risico van deze beleggingen te optimaliseren via de diversificatie in uiteenlopende activaklassen, geografische zones, de meest uitgebreide of specifieke marktsegmenten en omschreven beheersstijlen. De expertise en vakkennis van de externe beheerders ten voordele van de Klanten, worden versterkt en de kwaliteit van de verstrekte diensten verhoogd. Daarvoor moet de Bank op zoek gaan naar beheerservaring, de industrie van de fondsen onderzoeken en de processen analyseren. Dit beleid is gebaseerd op objectieve criteria, zowel kwantitatief als kwalitatief, zoals de performantie, de herhaling ervan, beheersstijl, bekwaamheid om het risico te beheersen, bekwaamheid om te markt te overtreffen, strengheid bij de naleving van de beheersstijl, waarvoor een speciale infrastructuur nodig is (analyse van de beleggingsstrategie, due diligence, ontmoetingen en nabijheid bij de beheerders van ICB's, de emittenten van gestructureerde producten, presentatie van het investeringscomité, bezoeken ter plaatse en opvolging van hun prestaties...) van de beleggingsstrategie, van de conformiteit van de portefeuilles met de beheersstijl. Deze permanente opvolging rechtvaardigt dat de voordelen herhaaldelijk worden ontvangen.

B.3- Ontvangen niet-geldelijke voordelen

Het kan gebeuren dat de Bank van haar tegenpartijen niet-geldelijke voordelen ontvangt; bijvoorbeeld kan zij van professionele tussenpersonen financiële analyses ontvangen die zij samen met andere gegevens kan gebruiken om de gekozen beleggingsstrategie te bepalen en om de gegeven beleggingsadviezen te verrijken. De selectie van deze tussenpersoon gebeurt op basis van objectieve criteria, zowel kwantitatief als kwalitatief, waarbij geen rekening wordt gehouden met deze voordelen. De selectieprocedure van deze tussenpersonen past overigens eveneens in het beleid van het beheer van belangenconflicten van de Bank.

B.4 - Betaalde voordelen

Het kan gebeuren dat de Bank in precieze gevallen en op forfaitaire wijze een vergoeding betaalt aan tussenpersonen die niet beschikken over diensten als depositobank of die geen beleggingsdiensten aanbieden, wanneer zij Klanten voor de Bank aanbrengen. Deze vergoeding wordt doorgaans berekend op basis van de door de op die manier aangebrachte Klant gedeponeerde activa. Deze vergoeding doet de kwaliteit van de geleverde dienst stijgen, in zoverre deze dienst zonder de tussenkomst van deze tussenpersonen niet aan de Klant zou kunnen worden geleverd.



Het kan ook gebeuren dat de Bank bepaalde tussenpersonen herhaaldelijk een vergoeding betaalt in zoverre de door deze laatsten na de opening van de rekening gespeelde rol bijdraagt tot een betere dienstverlening aan de Klanten. Dergelijke rol wordt doorgaans vermoed wanneer deze derde houder is van een beheersmandaat of een informatiemandaat betreffende de rekening van de Klant. Deze vergoeding wordt doorgaans berekend op basis van de door de Klant verrichte transacties en mag in ieder geval niet meer bedragen dan de helft van de door de Bank ontvangen netto vergoeding in verband met deze transacties.

III. INDELING VAN DE KLANTEN

A. CATEGORIEËN

Overeenkomstig de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten en het Koninklijk Besluit van 3 juni 2007 tot bepaling van nadere regels tot omzetting van de richtlijn betreffende markten voor financiële instrumenten (hierna: de "toepasselijke wetgeving"), moet de Bank de Klant in kennis stellen van zijn indeling als retail Klant (zijnde een "niet-professionele cliënt" in de zin van artikel 2,29° van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten, hierna: de “Retail Klant” of de “Retail Klanten”), een professionele Klant (zijnde een "professionele cliënt" in de zin van artikel 2,28° van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten, hierna: de “Professionele Klant” of de “Professionele Klanten”) of een in aanmerking komende tegenpartij (in de zin van artikel 3 van het Koninklijk Besluit van 3 juni 2007, hierna: de “In Aanmerking Komende Tegenpartij” of de “In Aanmerking Komende Tegenpartijen”).

Er wordt uitdrukkelijk overeengekomen dat de classificatie van de Klant geldt voor de gehele relatie tussen de Klant en de Bank, d.w.z. voor alle transacties, diensten en producten die door de Bank worden geleverd.

A.1 Retail Klanten

De Retail Klanten ontvangen voor alle transacties, producten en diensten die door de Bank worden verstrekt in verband met de markten voor financiële instrumenten de meest uitgebreide wettelijke bescherming. Deze door de toepasselijke wetgeving geboden bescherming omvat een geheel van gedragsregels die door de Bank moeten worden nageleefd voor de levering van beleggingsdiensten. Deze regels omvatten de verplichting om het geschikt karakter van het beleggingsadvies of van het vermogensbeheer te controleren, de verplichting om het passende karakter van het aangeboden product of de geleverde dienst te controleren en de verplichting voor de Bank om de orders uit te voeren tegen de meest gunstige voorwaarden voor

de Klant, alsook de toepassing van de regels inzake de verwerking van de orders (met name vlotte, billijke en efficiënte uitvoering van orders) zoals omschreven in de toepasselijke wetgeving.

A.2-Professionele Klanten

Voor Professionele Klanten gelden minder strenge beschermingsregels dan voor Retail Klanten; Deze regels houden rekening met de kennis en ervaring die deze Klanten doorgaans hebben in verband met de beleggingsdiensten en met de financiële bekwaamheid van de Professionele Klant om de met zijn beleggingsdoelstellingen samenhangende beleggingsrisico's financieel te dragen. De Bank mag, wat betreft de producten, de diensten en de transacties waarvoor de Klant geclassificeerd is als Professionele Klant, ervan uitgaan dat hij het vereiste ervaringsniveau en de noodzakelijke kennis heeft om de intrinsieke risico's verbonden met alle transacties en zijn vermogensbeheer te begrijpen. De Bank moet dus geen evaluatie uitvoeren van het passend karakter van het product, de dienst of de transactie in kwestie.

Er bestaan twee categorieën Professionele Klanten waarvan het Koninklijk Besluit van 3 juni 2007 de identificatiecriteria omschrijft: de Professionele Klanten "per se" en de Professionele Klanten "op verzoek".

Bovendien is de Bank, in het kader van beleggingsdiensten aan een Professionele Klant "per se", gemachtigd om ervan uit te gaan dat deze Klant financieel in staat is om alle risico's in verband met de belegging die in overeenstemming met zijn of haar beleggingsdoelstellingen, te dragen.

Desalniettemin, moet de Bank, wat de Professionele Klant "per se" betreft, de conformiteit met de beleggingsdoelstellingen van deze Klant evalueren.

Wat betreft de Professionele Klant "op verzoek", moet de Bank zowel de conformiteit met de beleggingsdoelstellingen van deze Klant, als de mate waarin die Klant in staat is om de financiële risico's in verband met een belegging die in overeenstemming is met zijn beleggingsdoelstellingen te dragen, evalueren.

A.3 -In Aanmerking Komende Tegenpartijen

Om te worden geclassificeerd als In Aanmerking Komende Tegenpartij, moet de Klant beantwoorden aan de criteria van het Koninklijk Besluit van 3 juni 2007. In haar relaties met de In Aanmerking Komende Tegenpartijen, moet de Bank zich niet conformeren aan de gedragsregels, de verplichting voor de Bank om de orders uit te voeren tegen de meest gunstige voorwaarden voor de Klant en aan de bij wet vastgestelde regels inzake de verwerking van orders.

De Bank moet echter tegenover de Klant die een In Aanmerking Komende Tegenpartij is, haar organisatorische verplichtingen nakomen, in het



bijzonder deze bestemd om belangenconflicten te vermijden, deze die de continuïteit en regelmatigheid bij het verrichten van beleggingsdiensten garanderen, of nog de verplichtingen die erop gericht zijn de rechten van de Klant op de activa te beschermen.

B. VERZOEK OM VERANDERING (“OPT-IN” EN “OPT-OUT”)

B.1 - Mogelijkheid om een verhoging van de bescherming te vragen ("opt-in")

De Bank kan, uit eigen beweging of op verzoek van een Klant:

een Klant die bij gebreke op grond van de bepalingen van de toepasselijke wetgeving als In Aanmerking Komende Tegenpartij wordt geklasseerd, behandelen als een Retail Klant of een Professionele Klant;

een Klant die op grond van de bepalingen van de toepasselijke wetgeving als Professionele Klant wordt beschouwd, behandelen als een Retail Klant.

B.2 -De mogelijkheid om aan bepaalde beschermingen te verzaken (“opt-out”)

De Bank informeert de Retail Klant dat hij, binnen de wettelijke beperkingen, kan vragen om te worden behandeld als een Professionele Klant. Zo kunnen ook de Privé Klant en de Professionele Klant als een In Aanmerking Komende Tegenpartij worden beschouwd, als zij aan de wettelijke criteria voldoen en een onderneming zijn. Een dergelijk verzoek moet schriftelijk worden gedaan met inachtneming van de wettelijke voorwaarden. De Klant moet uitdrukkelijk bevestigen dat hij aanvaardt om als een In Aanmerking Komende Tegenpartij te worden behandeld en dat hij zich bewust is van de gevolgen van zijn verzaking aan een bij wet voorziene bescherming.

Voordat de Bank beslist om een verzoek tot wijziging van categorie te aanvaarden, moet zij alle redelijke maatregelen nemen om zich ervan te vergewissen dat de Klant aan alle bij wet vastgestelde criteria voldoet.

Het is de verantwoordelijkheid van de Klant om de Bank in kennis te stellen van elke wijziging die van invloed kan zijn op zijn categorie-indeling. De Bank mag de nodige passende maatregelen treffen als zij vaststelt dat de Klant niet langer voldoet aan de voorwaarden om als een Professionele Klant of een In Aanmerking Komende Tegenpartij te worden beschouwd.

IV. BELEGGINGSSTRATEGIEËN

Overeenkomstig de bepalingen die zijn voorzien door de toepasselijke wettelijke regeling, moet de Bank bij haar Klanten een reeks van informatie verzamelen om hem de beleggingsdiensten of producten te kunnen aanbevelen die het meest

geschikt zijn, of desgevallend om te evalueren of het product of de beleggingsdienst geschikt is voor de Klant.

De aard van de informatie die de Bank moet verzamelen hangt af van zowel de classificatie van de Klant als van de dienst, het product of de geplande transactie.

De gezamenlijke rekeningen en de collectieve rekeningen vallen onder de Algemene Voorwaarden en de bijzondere overeenkomsten die werden gesloten bij de opening van de rekeningen en die bestemd zijn om te functioneren onder één afzonderlijk profiel van het profiel van hun respectievelijke co-titularissen.

A. VERBINTENISSEN IN VERBAND MET DE VERLENING VAN BELEGGINGSADVIES EN VERMOGENSBEHEER

Bij het verstrekken van beleggingsadvies of het verrichten van vermogensbeheer, moet de Bank van de Klant de nodige informatie betreffende zijn kennis en zijn ervaring op beleggingsgebied met betrekking tot het specifieke soort product of dienst, zijn financiële situatie en zijn beleggingsdoelstellingen, teneinde de Klant de geschikte beleggingsdiensten en financiële instrumenten te kunnen aanbevelen of hem geschikt vermogensbeheer te verstrekken (de " geschiktheidstest" of " suitability test").

De Bank informeert de Klant dat, wanneer zij niet de nodige informatie ontvangt om te kunnen evalueren of de beleggingsdienst of het financiële instrument voor de Klant passend is, dan wel zij van mening is dat het product of de dienst niet geschikt is voor de Klant, het de Bank niet toegestaan is dat financiële instrument of deze dienst aan te bevelen.

In het licht van de verplichting om de noodzakelijke informatie te verzamelen, maakt de Bank een beleggersprofiel van de Klant aan naargelang van zijn kennis en ervaring op beleggingsgebied met betrekking tot het specifieke soort product of dienst, zijn financiële situatie en zijn beleggingsdoelstellingen. Een actualisering van dat profiel – en van de door de Klant verstrekte informatie – is te allen tijde mogelijk, op verzoek van de Klant, dan wel op voorstel van de Bank. De Klant verbindt zich ertoe om de Bank onverwijld in kennis te stellen van alle wijzigingen die invloed hebben op zijn profiel of aan de eerder aan de Bank meegedeelde informatie. Het geactualiseerde profiel wordt in onderlinge overeenstemming tussen de Klant en de Bank vastgesteld.

Een aanpassing van dat profiel en van de reeds door de Klant verstrekte informatie doet geen afbreuk aan de eerder door de Bank geleverde adviezen en diensten en zal geen gevolgen hebben voor de geldigheid van de transacties die werden gedaan voor deze aanpassing.



B. VERBINTENISSEN IN VERBAND MET DE VERLENING VAN ANDERE DIENSTEN DAN BELEGGINGSADVIES EN VERMOGENSBEHEER

Wanneer de Bank andere beleggingsdiensten levert dan beleggingsadvies of vermogensbeheer, is zij wettelijk verplicht om zich bij de Klant te informeren over diens ervaring en kennis op beleggingsgebied met betrekking tot het specifieke soort van product of dienst die wordt aangeboden of gevraagd, opdat zij kan evalueren of het product of de beleggingsdienst passend is voor de Klant ("de toetsing van de passendheid" of de "appropriateness test").

De Bank stelt de Klant ervan in kennis dat, indien deze niet de nodige informatie verstrekt of indien de Bank van mening is dat het product of de dienst voor de Klant niet passend is, zij de transactie kan verrichten, met de waarschuwing aan de Klant dat zij niet heeft kunnen bepalen of de beoogde dienst of het beoogde product passend is voor de Klant, of desgevallend dat het product of de dienst niet passend is.

Bovendien verwittigt de Bank de Klant, wat betreft de op initiatief van de Klant geleverde diensten, die uitsluitend de uitvoering en/of de ontvangst en het doorgeven van klantenorders omvatten, al dan niet met nevendiensten, en betreffende niet-complexe financiële instrumenten, waarvan de identificatiecriteria worden omschreven in artikel 27 van de wet van 2 augustus 2002, § 6, en artikel 18 van het koninklijk besluit van 3 juni 2007, zoals bijvoorbeeld aandelen die tot de handel op een gereglementeerde markt, of op een gelijkwaardige markt van een derde land, geldmarktinstrumenten, obligaties en andere schuldinstrumenten, rechten van deelneming in instellingen voor collectieve belegging in effecten, waarvoor de Bank volgens de criteria van de toepasselijke wet niet verplicht is te beoordelen of het aangeboden Instrument of de geleverde of aangeboden passend is voor de Klant, en waarvoor de Klant derhalve niet de bescherming van de toepasselijke gedragsregels geniet.

C. VERBINTENISSEN IN VERBAND MET DE UITVOERING VAN ORDERS VAN DE KLANT

Wanneer de Bank beleggingsdiensten levert welke slechts bestaan in het uitvoeren van en/of het ontvangen en doorgeven van orders aan Klanten, met of zonder nevendiensten, kunnen zij die beleggingsdiensten voor hun Klanten verrichten zonder de informatie te hoeven inwinnen of de " appropriateness test" te hoeven doen, wanneer aan de hieronder vermelde voorwaarden wordt voldaan:

bovenbedoelde diensten houden verband met de aandelen toegelaten tot de handel op een gereglementeerde markt of op een gelijkwaardige markt van een derde land, geldmarktinstrumenten, obligaties of andere schuldinstrumenten (met uitzondering van obligaties of andere schuldinstrumenten die een

afgeleid instrument behelzen), icbe's en andere niet-complexe financiële instrumenten. Onder "gelijkwaardige markt van een derde land" wordt verstaan de markt die voorkomt op de door de Europese Commissie met toepassing van artikel 19, § 6, van de Richtlijn 2004/39/EG bekendgemaakte lijst;

de dienst wordt verricht op initiatief van de Klant;

de Bank informeert de Klant duidelijk dat, bij het verrichten van deze dienst, de Bank er niet toe gehouden is om te beoordelen of het geleverde of voorgestelde instrument of dienst passend is, en dat hij derhalve niet de bijhorende bescherming van de toepasselijke gedragsregels geniet. Deze waarschuwing mag in gestandaardiseerde vorm worden verstrekt.

de Bank ziet erop toe de regels inzake belangenconflicten na te leven.

D. INFORMATIEVERPLICHTINGEN VAN DE KLANT

De Klant moet de Bank op de hoogte te brengen van elke wijziging met betrekking tot zijn beleggingsdoelstellingen, zijn financiële situatie en/of zijn beleggingskennis en -ervaringen, in het bijzonder, van wijzigingen die een invloed hebben of kunnen hebben op de bepaling van de geschiktheid of de passendheid van een dienst die de Bank eventueel aan de Klant dient te verstrekken. Indien de Klant nalaat om de Bank op de hoogte te brengen van dergelijke wijzigingen, dan kan deze laatste niet aansprakelijk gesteld worden voor het nadeel dat de Klant hierdoor zou kunnen lijden.

V. BELEID INZAKE DE UITVOERING VAN

ORDERS EN REGELS INZAKE DE

BEHANDELING VAN ORDERS

A. BELEID VAN OPTIMALE UITVOERING VAN ORDERS MET BETREKKING TOT FINANCIËLE INSTRUMENTEN

Het onderhavige beleid beschrijft de wijze waarop de Bank haar verplichting inzake de optimale uitvoering tegenover de Klanten zal vervullen bij de uitvoering van de orders voor rekening van haar Klanten op grond waarvan de Bank het best mogelijke resultaat voor de Klant kan bereiken in de zin van de toepasselijke wetgeving. Deze orders moeten niet worden onderworpen door de Bank aan de " appropriateness test" in het geval aan de wettelijke voorgeschreven voorwaarden is voldaan.

De Bank verbindt zich ertoe om de orders van de Klanten uit te voeren overeenkomstig het hieronder omschreven uitvoeringsbeleid.

De aanvaarding van voorliggend Algemeen Informatiedocument geldt als uitdrukkelijke aanvaarding van het beleid inzake de uitvoering van orders voor de verschillende categorieën financiële instrumenten.



Plaatsingen van orders door de Klant na ontvangst van de deugdelijke informatie over het uitvoeringsbeleid van de Bank, geldt als uitdrukkelijke aanvaarding van dit beleid.

Tussen de partijen wordt uitdrukkelijk overeengekomen dat de Klant, met het oog op de optimale uitvoering, in de zin van de toepasselijke wetgeving, de Bank uitdrukkelijk machtigt om de orders van de Klant uit te voeren buiten een gereglementeerde markt of een Multilaterale handelsfaciliteit (Multilateral Trading Facility - "MTF").

A.1 - Engagementen van de Bank inzake het beleid van optimale uitvoering

Overeenkomstig de toepasselijke wetgeving inzake markten voor financiële instrumenten, stelt de Bank de Klant in kennis van haar orderuitvoeringsbeleid per categorie van financieel instrument.

De Bank verbindt zich ertoe om de orders van haar Klanten uit te voeren overeenkomstig het uitvoeringsbeleid zoals hieronder beschreven en zij neemt alle redelijke maatregelen om het best mogelijke resultaat te behalen bij de uitvoering van de orders van de Klanten.

De verplichting van optimale uitvoering is een middelenverbintenis en geen resultaatsverbintenis.

De Bank is niet verplicht om voor elk individueel order het best mogelijke resultaat te behalen. Overeenkomstig de van kracht zijnde wetgeving moet zij in staat zijn om op verzoek aan haar Klanten aan te tonen dat zij hun orders heeft uitgevoerd overeenkomstig haar uitvoeringsbeleid dat erop gericht is het best mogelijke resultaat voor de Klant te behalen.

Alle uitvoeringen van orders van de Klant na ontvangst van de deugdelijke informatie over het uitvoeringsbeleid van de Bank gelden als uitdrukkelijke aanvaarding van dit beleid.

De optimale uitvoering impliceert dat de Bank alle redelijke maatregelen neemt om bij de uitvoering van de orders het best mogelijke resultaat voor haar Klanten te behalen. De Bank moet, om aan deze eisen te voldoen, bij het uitvoeren van orders van de Klanten, rekening houden met de prijs, de kosten, de snelheid, de waarschijnlijkheid van de uitvoering en de afwikkeling, de omvang, de aard van het order of alle andere voor de uitvoering van de order relevante aspecten. Het uitvoeringsbeleid voor orders van de Klanten geldt voor alle Klanten van de Bank die onder de Retail Klanten en de Professionele Klanten zijn ingedeeld.

De verplichting van optimale uitvoering is in beginsel niet van toepassing op de In Aanmerking Komende Tegenpartijen.

Wanneer de Bank een order heeft uitgevoerd voor rekening van een Klant, wordt het beste resultaat gebaseerd op de totale prijs, zijnde de prijs van het

financieel instrument en de kosten in verband met de uitvoering van de order.

De Bank is gerechtigd om, met inachtneming van het beginsel van de beste uitvoering en met het oog op de voldoening aan een verzoek van de Klant betreffende een order voor een niet-gestandaardiseerd financieel instrument, de order uit te voeren op een plaats van uitvoering die niet is voorzien in het uitvoeringsbeleid voor de orders.

De Bank verbindt zich ertoe om overeenkomstig de bepalingen van de toepasselijke wetgeving, bij wijziging van haar uitvoeringsbeleid voor orders, de Klant in kennis te stellen van wezenlijke wijzigingen van haar handelswijze of uitvoeringsbeleid.

De Bank verbindt zich ertoe om één keer per jaar de doelmatigheid van de handelswijzen ter waarborging van het best mogelijke resultaat voor de uitvoering van orders van haar Klanten te controleren. Zij zal desgevallend de vastgestelde tekortkomingen corrigeren.

A.2 - Principes van optimale uitvoering

Het beginsel van de optimale uitvoering is vastgesteld in artikel 21 van de MiFID-richtlijn, met als opschrift "Verplichting om orders tegen de voor de Klant voordeligste voorwaarden uit te voeren" (hierna: "MiFID-richtlijn").

Het beleid van optimale uitvoering ("best execution") bestaat uit de verplichting tot de optimale behartiging van de klantenbelangen bij de orderuitvoering. Dit beleid heeft twee hoofddoelstellingen:

De bescherming van de belangen van de Klanten;

De efficiëntie van de markten.

De optimale uitvoering impliceert dat de Bank alle redelijke maatregelen neemt om bij de uitvoering van de orders het best mogelijke resultaat voor haar Klanten te behalen, rekening houdend met de volgende factoren:

de kenmerken van de Klant, waaronder de indeling in de categorie van Retail Klant of Professionele Klant;

de kenmerken van het order in kwestie;

de kenmerken van de financiële instrumenten die het voorwerp zijn van deze order;

de kenmerken van de plaatsen van uitvoering waar deze order kan worden geplaatst.

Wanneer een gereglementeerde vennootschap een order heeft uitgevoerd voor de rekening van een Retail Klant, wordt voor de bepaling van het best mogelijke resultaat uitgegaan van de totale tegenprestatie, die bestaat uit de prijs van het financiële instrument en de uitvoeringskosten, die alle uitgaven omvatten die ten laste komen van de Klant en rechtstreeks verband houden met de uitvoering van de order, zoals vergoedingen eigen



aan de plaats van uitvoering, verrekening- en vereffeningsvergoedingen en alle andere vergoedingen die eventueel worden betaald aan derden die bij de uitvoering van de order zijn betrokken.

A.3 - Beperkingen van de verplichting inzake optimale uitvoering bij specifieke instructie van de Klant

Telkens er een specifieke instructie van de Klant is, is de Bank evenwel verplicht de order volgens die specifieke instructie uit te voeren.

Als de Bank een order of een specifiek aspect van de order uitvoert volgens de specifieke instructies die de Klant voor zijn order of een specifiek aspect van zijn order heeft gegeven, dan heeft zij haar verplichting inzake optimale uitvoering vervuld.

In een dergelijk geval, wordt de Klant evenwel ervan in kennis gesteld dat de specifieke instructies als risico kunnen hebben dat de Bank niet alle nodige maatregelen kan treffen om het best mogelijke resultaat te behalen.

De Bank voldoet aan haar verplichting om alle redelijke maatregelen te nemen om het meest optimale resultaat voor de Klant te behalen, in die mate dat zij een order of een specifieke aspect van het order uitvoert volgens de specifieke instructies die de Klant betreffende de order of het specifieke aspect van het order heeft gegeven.

A.4 - Keuze van de plaats van uitvoering

Het beleid van de optimale uitvoering is geldig voor alle door de Bank gekozen plaatsen van uitvoering van orders.

Volgens de toepasselijke wet, wordt onder "plaats van uitvoering" verstaan, een gereglementeerde markt, een MTF, een systematische internaliseerder, een market maker of een andere liquiditeitsverschaffer, of een entiteit die in een derde land soortgelijke taken uitoefent als die van één van de voornoemde plaatsen.

Aangezien de Bank geen lid is van een beurs of een andere plaats van uitvoering, maakt de Bank de orders van haar Klanten over via contractueel met haar verbonden tegenpartijen. De Bank handelt bij de plaatsing van orders bij de tegenpartijen in het beste belang van haar Klanten. Deze tegenpartijen worden geselecteerd aan de hand van een aantal criteria, en in het bijzonder:

de globale pertinentie van hun uitvoeringsbeleid en, in het bijzonder, hun engagement om te garanderen dat ze naar de beste totale prijs zoeken en hun capaciteit van toegang tot gevarieerde plaatsen van uitvoering;

van de kwaliteit van de verzending van de orders naar plaatsen van uitvoering;

de snelheid van uitvoering;

de betrouwbaarheid (verzekering van dienstencontinuïteit); en

de prijs van de prestaties en de bijbehorende diensten.

A.5 - Verschillend uitvoeringsbeleid naargelang van de categorie financiële instrumenten

5-a) Uitvoeringsbeleid inzake orders met betrekking tot aandelen

De Bank is van mening dat de geprivilegieerde plaatsen van uitvoering van de orders op aandelen de gereglementeerde markten of MTF zijn.

De orders van de Klanten op verhandelbare aandelen worden uitgevoerd volgens de volgende procedure: bij het ontbreken van specifieke instructies van de Klant, wordt een order op aandelen gestuurd naar de plaats van uitvoering die in de meerderheid van de gevallen het beste resultaat garandeert inzake de totale prijs van de transactie, namelijk in de volgende afnemende rangorde van prioriteit:

- het order wordt verstuurd naar de meest liquide beurs via een tegenpartij

- ingeval van een limietorder van een Klant inzake de aandelen toegelaten tot de handel op een gereglementeerde markt die onder de heersende marktomstandigheden niet onmiddellijk wordt uitgevoerd, moet de Bank, tenzij de Klant uitdrukkelijk een omgekeerde instructie geeft, maatregelen nemen om tot een zo spoedig mogelijke uitvoering van die order bij te dragen, door de bewuste limietorder van de Klant onmiddellijk op zodanige wijze openbaar te maken dat andere marktdeelnemers daar gemakkelijk toegang toe kunnen krijgen.

5-b) Uitvoeringsbeleid inzake orders met betrekking tot obligaties

Gelet op de geringe liquiditeit van de gereglementeerde markten inzake rente-instrumenten, is de Bank van mening dat de geprivilegieerde plaatsen van uitvoering van de orders op uitgegeven obligaties de markten buiten de beurs zijn, dus de onderhandse markten.

Bijgevolg, machtigt de Klant de Bank uitdrukkelijk om, overeenkomstig de van kracht zijnde Algemene Voorwaarden en de Bijlage "Algemeen Informatiedocument", de aan- of verkoop van obligaties buiten de gereglementeerde markt of MTF uit te voeren.

Bij gebrek aan bijzondere instructies van de Klant, voert de Bank de orders betreffende de obligaties uit overeenkomstig de onderstaande bepalingen.

De orders van aankoop of verkoop van obligaties van de Klanten worden uitgevoerd op de onderhandse markten volgens de beste voor de Klant mogelijke voorwaarden. De Bank behoudt zich echter het recht voor om de orders op obligaties op de gereglementeerde markten uit te voeren indien dit in het voordeel van de Klant zou zijn.



5-c) Uitvoeringsbeleid inzake andere orders met betrekking tot deelnemingen in ICB's

De intekening op, de wederinkoop of de conversie van deelnemingen in ICB's en instrumenten gelijkgesteld aan de netto inventariswaarde, die de Bank rechtstreeks of onrechtstreeks verricht bij een centrale administratie, moeten niet als transacties worden beschouwd en vallen niet onder het vereiste van de beste uitvoering.

5-d) Uitvoeringsbeleid inzake andere orders met betrekking tot geldmarktinstrumenten

Inzake geldmarktinstrumenten, maakt de Bank een onderscheid tussen:

- de termijnrekeningen, deposito's en gelijkgestelde instrumenten;

- de Schatkistcertificaten, Commercial papers en gelijkgestelde instrumenten;

- de Forward Rate Agreement, Swaps en gelijkgestelde instrumenten.

De geldmarktorders worden in wezen behandeld op de onderhandse markt en worden uitsluitend op initiatief van de Klant uitgevoerd.

Alle orders betreffende geldmarktinstrumenten moeten worden gedaan door middel van een uitdrukkelijk verzoek aan de Bank, die het order zal onderzoeken en op basis waarvan zij een voorstel inzake de prijs en de bijzondere voorwaarden zal doen aan de Klant. De transactie vindt pas plaats na uitdrukkelijke aanvaarding door de Klant van de algemene voorwaarden van de operatie.

5-e) Uitvoeringsbeleid inzake andere orders met betrekking tot andere financiële instrumenten

Aangezien de financiële instrumenten die onder deze categorie vallen, wezenlijk verschillen wat betreft de standaardisering, de liquiditeit en/of het aantal plaatsen van uitvoering, moet het algemene beginsel van de optimale uitvoering worden aangepast aan de kenmerken van het betrokken financiële instrument.

De Bank vestigt de aandacht van de Klant erop dat de voldoening aan de eisen inzake de optimale uitvoering des te complexer kan worden wanneer het betrekking heeft op instrumenten zoals gestructureerde producten en niet-opgesomde financiële instrumenten in het algemeen.

Net als voor geldmarktinstrumenten, ligt het initiatief voor dergelijke orders uitsluitend bij de Klant. De Bank zal een prijsvoorstel en eventuele bijzondere voorwaarden in verband ermee aan de Klant meedelen. De transactie vindt pas plaats na uitdrukkelijke aanvaarding door de Klant van de algemene voorwaarden van de operatie, inclusief de modaliteiten van de uitvoering van het order.

5-f) Uitvoeringsbeleid inzake andere specifieke orders (aandelen en obligaties)

Het betreft de volgende orders:

orders naar beste vermogen

gelimiteerde orders

stop loss orders

Voor deze orders, moet de Bank de orders uitvoeren als een specifieke instructie van de Klanten. Als de Bank een order of een specifiek aspect van het order uitvoert volgens de instructies die de Klant voor de order of het specifieke aspect van het order heeft gegeven, dan heeft zij haar verplichting inzake optimale uitvoering vervuld.

A.6 - Bewijslast inzake de naleving van het beleid van optimale uitvoering

De Bank heeft procedures en bepalingen uitgewerkt ter garantie van de snelle en billijke uitvoering van de orders van de Klanten.

De Bank moet in staat zijn om aan haar Klanten te bewijzen dat zij het beginsel van de optimale uitvoering heeft nageleefd en dat zij hun orders volgens haar uitvoeringsbeleid heeft uitgevoerd. Dienaangaande, heeft de Bank een procedure uitgewerkt die erop gericht is te bewijzen dat zij haar beleid inzake optimale uitvoering heeft gevolgd.

B. VOORAFGAANDE TOESTEMMING VAN DE KLANT MET HET BELEID VAN OPTIMALE UITVOERING

Het beleid van optimale uitvoering maakt deel uit van de met de Klant gesloten overeenkomst. Als dusdanig moet de Bank voorafgaand aan de dienstverrichting het akkoord van de Klant verkrijgen: stilzwijgend akkoord/uitdrukkelijk akkoord naargelang van het geval:

Dit akkoord kan stilzwijgend worden aanvaard door de overmaking van de order nadat de Klant in kennis werd gesteld van het uitvoeringsbeleid in het kader van een gereglementeerde markt of een multilaterale handelsfaciliteit.

A contrario, moet de Bank het uitdrukkelijke voorafgaande akkoord van de Klant krijgen opdat zijn orders buiten een georganiseerde markt kunnen worden uitgevoerd (gereglementeerde markt of een multilaterale handelsfaciliteit). Deze toestemming kan op algemene wijze, dan wel voor bepaalde transacties worden verkregen.

C. REGELS VOOR DE VERWERKING VAN ORDERS

C.1 – Principes voor de verwerking van orders

De gereglementeerde onderneming moet bij de uitvoering van orders van Klanten aan de volgende voorwaarden voldoen:

a) zij moet orders die voor rekening van Klanten worden uitgevoerd, met snelheid en precisie registreren en toewijzen;

b) zij moet overigens vergelijkbare orders van Klanten in volgorde van hun ontvangst en met snelheid uitvoeren, tenzij de aard van de order of de heersende marktomstandigheden dit onmogelijk



maken, of in het belang van de Klant anders moet worden gehandeld;

c) zij moet, van zodra zij daar kennis van neemt, een Retail Klant op de hoogte brengen van elk ernstig moeilijkheid die de correcte uitvoering van een order ernstig zou kunnen belemmeren.

De orders worden achtereenvolgens en chronologisch behandeld.

C.2 - De verdeling van de orders

De Bank kan, in het kader van operaties op financiële instrumenten bedoeld in de toepasselijke wetgeving en naargelang de criteria van deze wetgeving, de orders van de Klanten groeperen met transacties voor eigen rekening, en voor zover de verdeling van deze orders niet schadelijk is voor de Klanten. De Bank mag ook de orders van verschillende Klanten groeperen en zij stelt hen ervan in kennis dat, alhoewel het niet erg waarschijnlijk is dat een dergelijke groepering globaal in het nadeel is van één van de Klanten waarvan de orders gegroepeerd zijn, de groepering toch voor de Klant nadelige gevolgen kan hebben in verband met een specifieke order.

VI. OVERZICHT VAN DE ESSENTIËLE

KENMERKEN EN RISICO'S VAN DE

FINANCIËLE INSTRUMENTEN

De informatie in dit document beoogt een overzicht te geven van de essentiële kenmerken en risico's van de financiële instrumenten waarin u zou kunnen beleggen of waarin de Bank voor uw rekening zou kunnen beleggen. Indien u specifieke vragen of interesse heeft voor bijzondere financiële instrumenten, nodigen wij u uit om ons te contacteren als u nadere informatie nodig heeft .

Het onderhavige document behandelt echter niet de fiscale en juridische gevolgen van de operaties op financiële instrumenten. Wij nodigen u dus uit om voor elke belegging gepersonaliseerd advies inzake deze vragen in te winnen bij specialisten.

A. BASISRISICO'S

Deze risico's gelden voor alle soorten beleggingen. Maar naargelang van het betrokken financiële instrument kunnen één of meerdere omschreven risico's cumulatief gelden, met als gevolg een globale stijging van de door de belegger opgelopen risicograad.

A.1 - Conjunctuurrisico

De wijzigingen in de activiteit van een markteconomie hebben altijd gevolgen op de evolutie van de koers van de financiële instrumenten en de wisselkoersen. De koersen fluctueren ongeveer volgens het ritme van de fasen van regressie of conjuncturele groei van de economie. De duur en de omvang van deze economische cycli van regressie en groei variëren, net als de gevolgen op de verschillende sectoren

van de economie. Bovendien kan de conjunctuurcyclus van land tot land verschillen.

Wanneer bij een beleggingsbeslissing geen rekening wordt gehouden met de conjunctuur, of bij een verkeerde analyse van de evolutie van de conjunctuur, kunnen verliezen worden geleden. Met name moet rekening worden gehouden met de repercussies van de conjunctuurcyclus op de ontwikkeling van de koersen van de beleggingen.

Rekening houdend met onder andere de evoluties van de conjunctuur, zijn de prestaties die in het verleden met een financieel instrument zijn behaald geen garantie voor het rendement in de toekomst van dit instrument. Waardeverliezen met verliezen voor de belegger als gevolg zijn altijd mogelijk.

Een belegger moet zich dus altijd ervan vergewissen dat zijn beleggingen geschikt zijn uit het oogpunt van economische conjunctuur en, desgevallend, de nodige omzettingen uitvoeren.

A.2 - Inflatierisico De belegger kan financiële schade leiden in verband met de gedane beleggingen ten gevolge van een waardeverlies van de valuta. Dienaangaande kan een dergelijk waardeverlies gevolgen hebben voor de reële waarde van het bestaande patrimonium en het reële rendement dat via dat patrimonium moest worden bereikt. Er moet dus worden uitgegaan van het reële rendement, dus het verschil tussen de rentevoet en de inflatie voor de vastrentende producten.

Wanneer de inflatie meer bedraagt dan het rendement van de financiële instrumenten (kapitaalwinst en intresten), zal dit leiden tot een waardeverlies van het daadwerkelijk geïnvesteerde kapitaal.

A.3 - Landenrisico en transfertrisico

Het is mogelijk dat een buitenlandse debiteur, ook al is hij solvabel, de betalingen van de intrest en van zijn schulden op de vervaldag niet kan uitvoeren of zelfs volledig in gebreke blijft omdat in zijn land van herkomst geen transfertmogelijkheden bestaan, bijvoorbeeld wegens economische, politieke of sociale instabiliteit in het betrokken land.

Zo kunnen bij gebrek aan valuta of transfertbeperkingen naar het buitenland betalingen waarop de belegger recht heeft uitblijven. Wat betreft de in een vreemde munt uitgegeven financiële instrumenten is het mogelijk dat de belegger de betalingen ontvangt in een munt die wegens wisselkoersbeperkingen niet converteerbaar is.

Zelf bij gebreke aan enige crisis, kan het staatsinterventionisme in bepaalde sectoren van de economie (bijv. nationalisering) een invloed hebben op de waarde van de activa van de beleggers. In bepaalde extreme gevallen kunnen de activa van de beleggers soms worden verbeurdverklaard of



bevroren door de plaatselijke autoriteiten, dan wel de rechten van de beleggers worden beperkt.

In principe bestaan er geen middelen om zich tegen dergelijke risico's te beschermen. Maar de in de financiële pers gepubliceerde noteringen per land kunnen daaromtrent een nuttige indicatie voor de beleggers zijn.

Tot slot kan meer algemeen de instabiele politieke situatie en/of economische en/of sociale situatie van bepaalde landen resulteren in snelle koersfluctuaties.

A.4 - Wisselkoersrisico

Daar de koersen van de valuta's tegenover elkaar fluctueren, bestaat er een wisselkoersrisico wanneer de financiële instrumenten in een vreemde valuta luiden. Naargelang van de wisselkoers kan een zelfde belegging winst of verliezen opleveren.

Overigens, wanneer de activiteiten van de ondernemingen in meerdere of mindere mate gebonden zijn aan de wisselkoers, kunnen de evoluties van deze koersen de waarde van de door hen uitgegeven instrumenten beïnvloeden.

De essentiële elementen die de koers van de valuta van een land beïnvloeden zijn met name de inflatiegraad van een land, de verschillen van de rentevoeten en de productiviteit in vergelijking met het buitenland, de beoordeling van de evolutie van de conjunctuur, de politieke situatie wereldwijd en de veiligheid van de beleggingen. Bovendien kunnen gebeurtenissen van psychologische orde, zoals een vertrouwenscrisis tegen overstaan van de politieke leiders de valuta van een land verzwakken.

A.5 - Liquiditeitsrisico

Voor een belegger is de liquiditeit de mogelijkheid om financiële instrumenten die zijn bezit zijn te allen tijde tegen de marktwaarde te kunnen verkopen.

Bij onvoldoende liquiditeit van de markt loopt de belegger het risico dat hij zijn financiële instrumenten niet tegen de marktprijs kan verkopen. In beginsel moet een onderscheid worden gemaakt tussen een gebrek aan liquiditeit ten gevolge van het spel van vraag en aanbod, en een gebrek aan liquiditeit dat verband houdt met de intrinsieke kenmerken van een financieel instrument of de marktgebruiken.

Een gebrek aan liquiditeit ten gevolge van het spel van vraag en aanbod bestaat wanneer er uitsluitend of bijna uitsluitend een aanbod bestaat (koers verkoper) of uitsluitend of bijna uitsluitend vraag bestaat (koers koper) voor een financieel instrument tegen een bepaalde koers. In deze omstandigheden is de uitvoering van een aankoop-of verkoopovereenkomst niet onmiddellijk realiseerbaar en/of slechts gedeeltelijk(gedeeltelijke uitvoering) en/of tegen ongunstige voorwaarden mogelijk. Bovendien bestaat de kans dat hogere transactiekosten worden toegepast.

Er bestaat een gebrek aan liquiditeit wegens de intrinsieke kenmerken van een financieel instrument

of de gebruiken van de markt, bijvoorbeeld, bij een lange procedure voor de overschrijving van de operaties op aandelen op naam, lange uitvoeringstermijnen op grond van de marktgebruiken of andere handelsbeperkingen, behoefte aan liquiditeiten op korte termijn die niet kan worden gedekt door de verkoop van de financiële instrumenten of lange aankondigingsperiodes alvorens tot een transactie te kunnen overgaan, met name in het geval van alternatieve fondsen.

A.6 - Psychologische risico's

Ook irrationele factoren kunnen de algemene evolutie van de koers beïnvloeden, zoals bijvoorbeeld de trendsen, de opvattingen of de geruchten die belangrijke koersdalingen kunnen teweegbrengen, ook al hebben zich de financiële situatie en de perspectieven van de betrokken ondernemingen niet negatief ontwikkeld.

A.7 - Kredietrisico

De aankopen van financiële instrumenten via kredieten houden meerdere bijkomende risico's in. Enerzijds kunnen bijkomende waarborgen worden geëist – soms op zeer korte termijn – in het geval van een kredietoverschrijding op grond van de koersontwikkeling van de in onderpand gegeven activa. Indien de belegger niet in staat is om dergelijke garanties te verschaffen, kan de Bank gedwongen zijn om de gedeponeerde financiële instrumenten op een ongunstig tijdstip te verkopen. Anderzijds kan het geleden verlies bij de ongunstige koersontwikkeling meer bedragen dan de oorspronkelijke belegging. De koersfluctuaties van in onderpand gegeven financiële instrumenten kunnen bijgevolg een negatieve invloed hebben op de bekwaamheid om de leningen terug te betalen.

De aandacht moet erop worden gevestigd dat het hefboomeffect van de aankopen van financiële instrumenten op krediet een proportioneel hogere gevoeligheid voor de koersfluctuaties teweegbrengt en daarom meer winstkansen inhoudt, maar ook tegelijkertijd risico's op belangrijkere verliezen. De risico's in verband met dergelijke aankopen nemen toe met het belang van het hefboomeffect.

A.8 - Risico in verband met de rentevoet

Algemeen kan een variatie van de rentevoet, zowel op korte als op lange termijn, uitgesproken negatieve gevolgen hebben voor de valorisatie van de financiële instrumenten.

A.9 - Risico van solvabiliteit van de emittent of van het systeem van afwikkeling en verrekening.

De insolvabiliteit van de emittent van financiële instrumenten of van het systeem van afwikkeling en verrekening waarop deze instrumenten worden verhandeld, kan resulteren in het gedeeltelijke of volledige verlies van de geïnvesteerde bedragen voor de belegger.



A.10 - Bijkomende risico's in de opkomende markten

De opkomende markten zijn de markten van landen met een middelmatig of laag inkomen per hoofd overeenkomstig de definitie van de Wereldbank. Meer bepaald gaat het over markten in landen met een zekere graad aan politieke instabiliteit, waarvan de markten en de economische groei relatief onzeker zijn, waarvan de financiële markt nog in de ontwikkelingsfase is en waarvan de economie niet bloeit. Onder deze definitie vallen een groot aantal markten in Latijns-Amerika, Oost-Europa, alsook enkele Aziatische landen.

Doorgaans zijn op deze markten de hierboven uiteengezette risico's hoger.

Zo zullen politieke of economische veranderingen (bijv. inflatie, wisselkoers) in opkomende markten meer invloed hebben op de waarde van de beleggingen dan in andere landen. De opkomende markten reageren vaak ook sterker en langer in het geval van een natuurramp of oorlog.

Bovendien zij de regels inzake de liquidatie of de verrekening van de transacties in opkomende markten vaak minder goed uitgewerkt, zodat fouten bij de boeking of de niet-levering van de instrumenten vaak voorkomen.

Tot slot zijn het prudentiële toezicht op deze markten en de regels ter bescherming van de beleggers vaak zwak.

A.11 - Andere basisrisico's

Risico's in verband met de informatie

Dit risico betreft het risico slechte beleggingsbeslissingen te nemen wegens een gebrek aan informatie, of onvolledige of onjuiste informatie. Dit kan ermee te maken hebben dat de belegger een beroep doet op onbetrouwbare bronnen, of te maken hebben met een slecht begrip van deze laatste van de hem verstrekte informatie, of nog met communicatiefouten.

Transmissierisico

Bij het plaatsen van een order moet de belegger aan de Bank bepaalde inlichtingen verstrekken die nodig zijn voor de uitvoering (instrument, soort order, volume, datum van uitvoering, enz....). Hoe preciezer het order, hoe meer het risico op een transmissiefout wordt verminderd.

Risico in verband met de kosten van de transactie

De Bank, maar ook andere nationale of binnenlandse tussenpersonen kunnen betrokken zijn bij de uitvoering van een order (bijv. makelaars), in welk geval de kosten en commissies van deze personen aan de belegger worden aangerekend.

Een belegging wordt pas rendabel wanneer al deze kosten gedekt zijn.

B. SPECIFIEKE BELEGGINGSGEBONDEN RISICO'S

B.1 - De termijndeposito's

Het betreft de deposito van contanten die op een vaste datum en tegen een vooraf bepaalde rentevoet worden vergoed.

(i) Kenmerken:

Rendement: betalingen van intresten

Duur: korte termijn (< 4 jaar), middellange termijn (4-8 jaar) of lange termijn (> 8 jaar)

Intresten: de intresten hangen af van de typische modaliteiten voor elke deposito; bijvoorbeeld, de vaste intrest voor de volledige looptijd of variabele intrest die vaak worden georiënteerd aan de rentevoet van de financiële markten (bijv. LIBOR of EURIBOR).

(ii) Voordelen

Naargelang de marktomstandigheden kunnen deze producten interessantere rendementen opleveren dan andere vastrentende producten.

(iii) Risico's:

Deze producten zijn vooral blootgesteld aan het inflatierisico’s, wisselkoersrisico’s, rentevoetrisico’s en tegenpartijrisico’s zoals omschreven onder I. hierboven.

B.2 - De obligaties

Obligaties zijn verhandelbare waardepapieren, op naam of aan toonder, die worden uitgegeven door een commerciële vennootschap of een overheidsinstantie ter bestemming van hen die kapitalen lenen, waarvan de nominale waarde op het tijdstip van de uitgifte ervan overeenkomt met een breukdeel van het globale bedrag van de lening. Er bestaan obligaties enerzijds met vaste rente, anderzijds met variabele rente. De looptijd en de terugbetalingswijze zijn vooraf bepaald. Bepaalde gestructureerde producten hebben de rechtsvorm van een obligatie en worden daarom voorgesteld onder het hoofdstuk gestructureerde producten.

De koper van een obligatie (de schuldeiser) is titularis van een schuldvordering tegenover de emittent (de schuldenaar).

(i) Kenmerken:

Rendement: betalingen van intresten, mogelijke waardestijgingen (verschil tussen de aankoopprijs/uitgifteprijs en de verkoopprijs/liquidatieprijs);

Duur: korte termijn (< 4 jaar), middellange

termijn (4-8 jaar) of lange termijn (> 8 jaar)

Valuta: nationale valuta van de belegger of buitenlandse valuta. Er kan voorzien zijn dat de terugbetaling van de hoofdsom en de betaling van intrest in verschillende valuta zullen plaatsvinden. In een dergelijk geval kan de



obligatie gekoppeld zijn aan een optie ter beperking van het wisselkoersrisico;

Vorm: individuele titels met een bepaalde nominale waarde (die aan de beleggers kunnen worden afgegeven) of collectief vertegenwoordigd door een globaal certificaat dat is gedeponeerd bij een Depositobank.

Uitgiftewaarde: a pari (100% van de nominale waarde), onder pari (uitgifteprijs lager dan de nominale waarde) of boven pari (uitgifteprijs hoger dan de nominale waarde;

Plaats van uitgifte: het kan een thuismarkt van de belegger zijn, maar eveneens een buitenlandse markt;

Betaling:

- op vooraf vastgestelde datums; behoudens andersluidende bepalingen of insolvabiliteit van de emittent, worden de leningen terugbetaald, ofwel op de vervaldatum van de obligatie, ofwel per annuïteiten (doorgaans na een blokkeringsperiode), ofwel op verschillende datums per loting (doorgaans na een blokkeringsperiode);

- op onbepaalde datums: de emittent kan zich het recht voorbehouden om tot de terugbetaling over te gaan op de datum die hij later naar eigen goeddunken bepaalt.

Intresten: de intresten hangen af van de modaliteiten van de lening; bijvoorbeeld, de vaste intresten voor de volledige looptijd of de variabele intresten die vaak worden georiënteerd aan de rentevoet van de financiële markten (bijv. LIBOR of EURIBOR). In laatstgenoemd geval kunnen een minimale en/of maximale rentevoet worden voorzien;

Typische kenmerken (bijv. relaties tussen de emittent en de belegger): vastgesteld in de uitgiftevoorwaarden van de betrokken obligatie.

(ii) Voordelen

Naargelang van de marktomstandigheden kunnen deze producten interessantere rendementen opleveren dan andere vastrentende producten.

(iii) Risico's:

1) Insolvabiliteitsrisico

Er bestaat het risico dat de emittent tijdelijk of definitief insolvent is, met als gevolg het onvermogen om de intresten te betalen en/of de lening terug te betalen. De solvabiliteit van de emittent kan veranderen ten gevolge van de evolutie van bepaalde factoren gedurende de looptijd van de lening. Dit kan met name te wijten zijn aan conjuncturele wijzigingen, veranderingen in verband met de onderneming, de activiteitensector van de emittent en/of het betrokken land, alsook met politieke evoluties die belangrijke economische gevolgen hebben.

Dit risico is in meerdere of mindere mate belangrijk naargelang de obligaties zijn uitgegeven door een overheidsinstantie of een particuliere instelling. Het risico hangt eveneens af van de nationaliteit van de uitgevende openbare instelling of het soort en de activiteitensector van de particuliere instelling die de obligaties heeft uitgegeven (Bank, industriële onderneming, etc.), alsook meer in het algemeen van de financiële soliditeit van de emittent.

Het risico is beperkter wanneer waarborgen aan de obligaties gekoppeld zijn. Maar in een dergelijk geval, hangt de bijkomende bescherming die de belegger geniet af van het statuut en de solvabiliteit van de garant.

Dienaangaande moet in het algemeen worden opgemerkt dat de obligaties die zijn uitgegeven door entiteiten die als zeker worden betracht doorgaans een lager rendement opleveren. Maar het risico op een volledig verlies van de belegging is in het verlengde daarvan lager.

Een verslechtering van de solvabiliteit van de emittent heeft eveneens negatieve gevolgen voor de evolutie van de koers van de betrokken financiële instrumenten.

2) Renterisico

De onzekerheid betreffende de evolutie van de rentevoet maakt dat de koper van een vastrentend financieel instrument onderworpen is aan het risico dat de koers valt als de rentevoeten stijgen. De gevoeligheid van obligaties aan de evolutie van de rentevoet hangt met name af van de resterende looptijd en het nominale niveau van de interesten.

3) Risico van vervroegde terugbetaling

De emittent van een obligatie heeft de mogelijkheid om in zijn voordeel te voorzien in een recht op vervroegde terugbetaling waarop hij een beroep zal kunnen doen, met name in het geval van een daling van het niveau van de rentevoet op de markt. Een dergelijke vervroegde terugbetaling kan een invloed hebben op het door de belegger verwachte rendement.

4) Risico van obligaties met lotingen

Leningen die worden afgelost via een loting waarvan de looptijd moeilijk kan worden bepaald, kunnen leiden tot onvoorzienbare wijzigingen in het verwachte rendement van de corresponderende obligatie.

5) Risico in verband met het land van uitgifte

Indien de obligatie is uitgegeven op een buitenlandse markt, is zij in beginsel onderworpen aan de wet van het land van uitgifte. De belegger moet zich dus informeren over de impact die de toepassing van dat buitenlandse recht kan hebben op zijn rechten.

6) Specifieke risico's in verband met bepaalde obligaties



Er kunnen in verband met bepaalde soorten obligaties bijkomende risico's bestaan: bijvoorbeeld, floating rate notes, reverse floating rate notes, zero bonds, obligaties in vreemde valuta, converteerbare obligaties, obligaties op indexen of opties, "achtergestelde" obligaties, enz.

Betreffende dit soort obligaties wordt de belegger uitgenodigd om zich over de risico's vermeld in het uitgifteprospectus te informeren en om deze effecten niet te kopen alvorens alle risico's ervan te hebben ingeschat.

De onderstaande uiteenzettingen zijn slechts een overzicht van de bijkomende risico's die de belegger loopt in verband met deze bijzondere obligaties.

Obligaties van het type floating rate

De obligaties van het type floating rate kunnen meerdere vormen aannemen, zoals bijvoorbeeld:

floor floater obligaties zijn obligaties waarvoor een minimale rentevoet wordt gegarandeerd. Dus, indien de som van de referentierentevoet en de marge lager is dan een bepaald niveau, zal de belegger interesten ontvangen die minstens gelijk zijn aan de vastgestelde minimale rentevoet. Bij de cap floaters obligaties zijn de interesten die een belegger kan ontvangen dan weer beperkt tot een vooraf bepaalde maximale rentevoet.

Voor deze obligaties is het onmogelijk om vanaf de uitgifte ervan het effectieve rendement van de belegging te voorzien, omdat het rendement afhankelijk is van de evolutie van de marktrentevoeten;

voor bepaalde obligaties met een variabele rentevoet kan eveneens worden voorzien dat de rentevoet varieert in de andere richting dan de marktrentevoeten (reverse floating rate obligaties). Voor deze obligaties op middellange of lange termijn wordt de aan de belegger te betalen rentevoet berekend aan de hand van het verschil tussen een vaste rentevoet en een referentierentevoet (bijv. 16% minus LIBOR). Dat betekent dat de aan de belegger betaalde bedragen stijgen wanneer de referentierentevoet daalt. De waarde van deze obligaties is doorgaans onderworpen aan een hogere volatiliteit dan vastrentende obligaties met dezelfde vervaldatum;

er bestaan eveneens convertible floating rate obligaties die aan de belegger of de emittent (inn functie van de uitgiftevoorwaarden van de obligaties) het recht toekennen om de obligatie te converteren in een klassieke obligatie met een vaste rentevoet. Indien dat recht aan de emittent is voorbehouden kan het rendement van de obligatie lager zijn dan het door de belegger geanticipeerde rendement.

Obligaties van het type zero bond

De obligaties van het type zero bond worden van geen enkele coupon vergezeld. In de plaats van

periodieke interesten ontvangt de belegger het verschil tussen de liquidatieprijs en de uitgifteprijs (bovenop de terugbetaling van het kapitaal). Deze obligaties worden doorgaans uitgegeven tegen een waarde onder pari en terugbetaald a pari. De omvang van de als dusdanig aan de belegger toegekende korting hangt af van de vervaldatum van de obligatie, de solvabiliteit van de leningnemer en van de algemeen op de markten toepasselijke rentevoeten.

Dergelijke obligaties verlenen dus een recht op de betaling van één enkel bedrag op een datum in de toekomst indien de obligatie tot op de vervaldag ervan wordt behouden (wat naargelang van het land variabele gevolgen op fiscaal vlak kan hebben). Bij een verkoop vóór de vervaldag, daarentegen, zal de belegger uitsluitend de verkoopprijs van de obligaties ontvangen.

In het geval van een val van de marktrentevoeten valt de waarde van de obligaties dus sterker dan voor identieke obligaties met dezelfde vervaldag. Bovendien, indien deze obligaties in buitenlandse valuta worden uitgedrukt, is het wisselkoersrisico hoger omdat geen betaling van intresten plaatsvindt op regelmatige intervallen maar een betaling van één enkele som op een vooraf bepaalde datum in de toekomst.

Obligaties van het type combined-interest bonds of step-up bonds

Voor de zo geheten combined-interest bonds of step-up bonds ontvangt de belegger geen betalingen van interesten tegen een unieke rentevoet gedurende de volledige looptijd van de obligatie. Maar dergelijke obligaties zijn verwant met vastrentende obligaties in zoverre de rentevoet vooraf is bepaald vanaf de uitgifte en niet afhangt van de fluctuaties van de marktrentevoeten. Integendeel, de rentevoet verandert gedurende de looptijd van de obligatie uitsluitend volgens een schema dat is vastgesteld op het tijdstip van de uitgifte.

Zo is voor de combined-interest bonds afgesproken dat er geen recht op betaling van interest zal bestaan gedurende de eerste jaren van de looptijd van de obligatie, maar dat de belegger daarna voor de overblijvende jaren recht zal hebben op de betaling van interesten tegen een rentevoet die hoger is dan het gemiddelde. Deze obligaties worden doorgaans uitgegeven en terugbetaald a pari.

Voor de step-up bonds worden aanvanke

lijk relatief lage interesten betaald en vervolgens worden interesten tegen een hoge intrestvoet aan de belegger betaald voor de volgende jaren. Deze obligaties worden doorgaans uitgegeven en terugbetaald a pari.

Obligaties van het type phased interest rate

Deze obligaties zijn eigenlijk een combinatie van obligaties met vaste rente en obligaties met



variabele rente. Ze hebben doorgaans een looptijd van 10 jaar en geven recht op betaling van interesten tegen een vaste rente gedurende de eerste jaren. De belegger ontvangt vervolgens gedurende de volgende jaren interesten die worden berekend volgens een variabele rentevoet in functie van de marktrentevoet. Gedurende de laatste jaren van het bestaan van de obligatie ontvangt de belegger opnieuw een betaling van interesten berekend aan de hand een vaste rentevoet.

Obligaties van het type index-linked

Voor deze obligaties worden de prijs van de terugbetaling en/of de intresten berekend aan de hand van het niveau van een index of van een vooraf bepaalde – op het tijdstip van de terugbetaling of van de betaling van de interesten – beheerde rekening, en zijn dus niet vast. Deze obligaties zijn vaak obligaties van het type zero coupon.

In het algemeen worden deze obligaties in twee tranches uitgegeven: bull bonds (obligaties waarvan de waarde stijgt bij stijging van de index) en bear bonds (obligaties waarvan de waarde stijgt bij daling van de index). Het risico voor de belegger bestaat er dus in dat hij de waarde van zijn obligaties ziet vallen bij een waardedaling van de index (bull bonds) of bij een stijging van de index (bear bonds).

"Achtergestelde" obligaties

Voor deze obligaties hebben de beleggers er belang bij zich te informeren over de rang van de obligatie ten opzichte van de andere obligaties van de emittent, omdat deze obligaties bij diens faillissement pas zullen kunnen worden terugbetaald na de betaling van alle schuldeisers met een hogere rang (preferentiële obligaties en pari passu).

Maar hoe meer de belegger een gunstige positie heeft in geval van faillissement, des te lager doorgaans het rendement van de obligatie zal zijn.

Converteerbare obligaties/obligaties met warrant

In dat geval krijgt de belegger het recht om zijn obligaties op een bepaalde datum of gedurende een bepaalde periode tegen een vooraf bepaalde prijs in te wisselen tegen aandelen van de emittent. In het algemeen bestaat er een minimumperiode van blokkering gedurende dewelke de belegger zijn conversierecht niet mag uitoefenen. In geval van niet-uitoefening van het conversierecht blijven de obligaties vastrentend, terugbetaalbaar a pari op de vervaldag.

Dit soort obligaties geeft wegens het bestaan van een conversierecht recht op betaling van interesten tegen een rentevoet die lager is dan het rendement van normale obligaties. De waarde van deze obligaties hangt hoofdzakelijk af van de waarde van de onderliggende aandelen. Dus als de prijs van de aandelen valt, valt ook de waarde van de obligatie. Het risico de waarde van de obligatie te verliezen is

dus belangrijker dan voor obligaties zonder conversierecht (maar doorgaans geringer dan het risico op verlies verbonden aan een rechtstreekse belegging in de betrokken aandelen).

Er bestaan ook obligaties die aan de belegger het recht verlenen om in te tekenen op aandelen van de emittent, bovenop de obligatie en niet als een alternatief ervoor. Het recht van intekening van de belegger wordt gematerialiseerd door een certificaat (warrant) dat van de obligatie kan worden losgemaakt. Dit certificaat kan afzonderlijk worden onderhandeld. De belegger mag volgens vooraf vastgestelde voorwaarden tegen een afgifte van het certificaat intekenen op de aandelen van de emittent van de obligatie. De belegger behoudt bovendien de obligatie tot de vervaldag ervan. Net als voor obligaties met een conversierecht zijn de betalingen van periodieke interesten doorgaans laag. De waarde van deze obligaties hangt overigens, indien ze van het certificaat vergezeld zijn, af van de waarde van de onderliggende aandelen. Indien de obligaties niet vergezeld zijn van het certificaat, gaat het over een klassieke obligatie waarvan de waarde hoofdzakelijk afhangt van marktrentevoeten.

Bepaalde varianten van de in de vorige paragraaf omschreven obligaties geven de titularis van het certificaat een recht om een andere vooraf bepaalde obligatie te kopen of te verkopen tegen een vaste prijs.

B.3 - Aandelen

Een aandeel is een effect dat aan een aandeelhouder wordt afgegeven om zijn rechten binnen een vennootschap vast te stellen, en dat op naam of aan toonder kan zijn. Een aandeel is een breukdeel van het maatschappelijk kapitaal van een kapitaalvennootschap.

(i) Kenmerken:

Rendement: dividenden en stijging van de koers zijn mogelijk;

Rechten van de aandeelhouder: geldelijke rechten en rechten van deelneming; deze rechten worden door de wet en de statuten van de uitgevende vennootschap bepaald.

Overdracht van aandelen: behoudens tegenstrijdige wettelijke bepaling gebeurt de overdracht van aandelen aan toonder doorgaans zonder specifieke formaliteiten, terwijl er betreffende aandelen op naam vaak beperkingen bestaan.

(ii) Voordelen

In beginsel heeft de belegger stemrecht en neemt hij deel aan de winsten van de onderneming. Doorgaans geniet hij ook hogere rendementen dan voor investeringen in termijndeposito's of in obligaties.

(iii) Risico's:



1) Ondernemingsrisico

De verkrijger van aandelen is geen schuldeiser, maar brengt kapitaal in, en wordt dus mede-eigenaar van de kapitaalvennootschap. Hij neemt dus deel aan de ontwikkeling van de vennootschap en aan de ermee verbonden kansen en risico's, wat kan resulteren in onverwachte evoluties in de waarde van de belegging. Het extreem geval betreft het faillissement van de uitgevende vennootschap, dat kan resulteren in het volledige verlies van de belegde bedragen.

2) Koersrisico

De aandelenkoersen kunnen onderworpen zijn aan onvoorzienbare schommelingen met verliesrisico's tot gevolg. Koersstijgingen of -dalingen op korte, middellange of lange termijn variëren zonder dat het mogelijk is om de duur van de cycli te bepalen.

In beginsel moet een onderscheid worden gemaakt tussen het algemeen marktrisico en het specifieke risico in verband met de onderneming zelf. Die twee risico's hebben invloed op de aandelenkoers.

3) Dividendenrisico

Het dividend van een aandeel wordt hoofdzakelijk bepaald door de winst die wordt behaald door de uitgevende vennootschap. Bij zwakke winsten of bij verliezen is het mogelijk dat de dividenden beperkt worden of dat geen dividend wordt uitbetaald.

B.4 - Genotsobligaties

Deze obligaties vertegenwoordigen patrimoniale rechten zoals omschreven in de uitgiftevoorwaarden van deze obligaties.

(i) Kenmerken:

Het betreft doorgaans schuldvorderingen van een nominale waarde die recht geven op winst.

In principe moet een onderscheid worden gemaakt tussen genotsobligaties met vaste of variabele uitdeling en obligaties met een optierecht of conversierecht.

(ii) Risico's:

1) Risico van niet-uitdeling of van beperking van de terugbetaling

Indien de uitgevende vennootschap verliezen lijdt, bestaat het risico dat geen interesten worden uitgekeerd wanneer geen minimale interest werd voorzien, alsook het risico op een beperking van de terugbetaling van de hoofdsom.

2) Insolvabiliteitsrisico

Bij faillissement van de uitgevende vennootschap bestaat het risico op volledig verlies van het belegde bedrag.

B.5 - Beleggingsfondsen

Een beleggingsfonds is een vennootschap of een georganiseerde onverdeeldheid die het geld van een bepaald aantal beleggers verzamelt met de bedoeling het in verschillende activa te plaatsen

volgens het beginsel van risicospreiding en de aandeelhouders of deelnemers eraan te laten genieten van de resultaten van het beheer van hun activa.

(i) Kenmerken:

Open fondsen: in een open fonds is het aantal deelnemingsrechten, en derhalve het aantal

deelnemers a priori niet bepaalbaar. Het fonds

zal nieuwe aandelen kunnen uitgeven of reeds uitgegeven aandelen terugkopen. Het fonds is ten aanzien van de belegger verplicht om ten laste van het fonds de aandelen terug te kopen tegen de afgesproken terugkoopprijs en overeenkomstig de contractuele bepalingen;

Gesloten fondsen: in een gesloten fonds is de uitgifte beperkt tot een bepaald aantal deelnemingsrechten. In tegenstelling tot open fondsen bestaat er geen verplichting voor het fonds om de aandelen terug te kopen. De aandelen mogen uitsluitend worden verkocht aan derden, of desgevallend op een markt. De ontvangen prijs hangt af van het spel van vraag en aanbod.

(ii) Voordelen

De titularis van de deelnemingsrechten ontvangt een deel van de inkomsten van het fonds.

De diversificatie inzake de onderliggende investeringen die door het fonds werden verricht maakt het mogelijk winstkansen te verhogen, of minstens het verliesrisico te beperken.

Het fonds geniet in principe voor de verrichte investeringen van gunstigere voorwaarden (in het bijzonder inzake kosten) dan de voorwaarden die zouden gelden wanneer een belegger rechtstreeks in diezelfde producten zou beleggen.

(iii) Risico's:

1) Beheerrisico

Aangezien het rendement van beleggingen van een beleggingsfonds onder andere afhangt van de bekwaamheden van de beheerders en de kwaliteit van hun beslissingen, kunnen beoordelingsfouten in hun beheer leiden tot verliezen of minderwaarden.

2) Risico van prijsval van de deelnemingsrechten

De aandelen van een beleggingsfonds zijn onderworpen aan het risico van koersdaling, deze dalingen weerspiegelen een overeenkomstige waardedaling van de effecten of valuta die de activa van het fonds uitmaken, wanneer alle andere factoren gelijk blijven. Hoe groter de diversificatie van de investeringen, des te lager zijn de risico's op verliezen in theorie. Omgekeerd zijn de risico's belangrijker bij beleggingen van het fonds die meer gespecialiseerd en minder gediversifieerd zijn. De aandacht moet dus worden gevestigd op de algemene en bijzondere risico's inzake financiële instrumenten en valuta die opgenomen zijn in het fonds.



De belegger moet zich informeren over de specifieke risico's van een fonds door in het bijzonder het prospectus ervan te lezen.

B.6 - Afgeleide instrumenten (derivaten)

Het derivaat is een financieel instrument waarvan de waarde evolueert aan de hand van zo geheten "onderliggend" (underlying) basisactief; dat kan de prijs van een aandeel zijn, een beursindex, een rentevoet, een valuta, de prijs van grondstoffen, of zelfs een ander derivaat zijn.

Bij derivaten kan in het bijzonder een onderscheid worden gemaakt tussen:

a) transacties op opties, die aan één van de partijen het recht verlenen, maar niet de plicht opleggen, om een transactie te sluiten. Een partij (deze die de optie heeft verkocht) is vast gebonden, terwijl de andere partij (die de optie heeft verworven) gewoon de mogelijkheid heeft die zij al dan niet vrij kan uitoefenen.

b) termijntransacties, waarbij de partijen een transactie sluiten die op een vervaldag in de toekomst zal moeten worden uitgevoerd. In een termijntransactie verbinden beide partijen zich er bindend toe om de transactie die zij hebben gesloten uit te voeren na de overeengekomen termijn.

Transacties betreffende dergelijke producten omvatten belangrijke verliesrisico's en kunnen zelfs leiden tot het volledige verlies van het gehele geïnvesteerde kapitaal. Aangezien dergelijke transacties aanleiding kunnen geven tot marge-opvragingen gedurende de looptijd van het product, moeten de beleggers vooraleer zij dergelijke transacties doen, zich ervan vergewissen of zij beschikken over voldoende liquiditeiten.

a) transacties op opties

Opties zijn afgeleide producten waarvan de waarde evolueert rekening houdend met de evolutie van het onderliggende instrument. De partij die een optie koopt, ontvangt het recht om het onderliggende actief te kopen (call) of te verkopen (put) op een bepaalde vervaldag of gedurende een bepaalde periode tegen een bepaalde basisprijs, en dat tegen betaling van een premie aan de tegenpartij, zijnde de verkoper van de optie.

De bijzonderheden van de optie kunnen geval per geval tussen de koper en de verkoper worden gestandaardiseerd of bepaald.

(i) Kenmerken:

Duur: de looptijd van de optie is de periode gaande van de dag van de intekening erop tot en met de vervaldag van het optierecht:

Relatie tussen de optie en het onderliggende: deze relatie geeft het aantal eenheden van het onderliggende weer die de titularis van een optie kan kopen (call) of verkopen (put) per

uitoefening van een optierecht.

Uitoefenprijs: de uitoefenprijs is de vooraf overeengekomen prijs waartegen de titularis van de optie de onderliggende waarde kan kopen of verkopen bij de uitoefening van zijn optierecht.

Uitoefeningsdatum: De opties die te allen tijde kunnen worden uitgeoefend tot en met de vervaldag zijn de zo geheten "Amerikaanse" opties. De opties die uitsluitend kunnen worden uitgeoefend op de datum van de vervaldag worden "Europese" opties genoemd. Deze laatsten kunnen echter vrij worden verhandeld op de markt voor de vervaldag ervan indien de markt liquide is.

Uitoefeningsmodaliteiten: de optie kan bestaan met een fysieke levering, in welk geval de koper van een aankoopoptie (call) recht heeft op de levering van het onderliggende tegen betaling van de uitoefenprijs of de koper van een verkoopoptie (put) het recht heeft om aan de verkoper het onderliggende te leveren mits

betaling van de uitoefenprijs door de verkoper. De optie kan eveneens met vergoeding in contanten zijn, in welk geval het verschil tussen de uitoefenprijs en de marktwaarde van het onderliggende verschuldigd is indien de optie in-the-money is;

Options in-the-money, out-of-the-money, at-the-money: Een aankoopoptie (call) is in-the-money wanneer de marktwaarde van het onderliggende hoger is dan de uitoefenprijs. Tegelijkertijd is een aankoopoptie (call) is out-of-the-money wanneer de marktwaarde van het onderliggende lager is dan de uitoefenprijs.

Een verkoopoptie (put) is in-the-money wanneer de marktwaarde van het onderliggende lager is dan de uitoefenprijs. Tegelijkertijd is een verkoopoptie (put) is out-of-the-money wanneer de marktwaarde van het onderliggende hoger is dan de uitoefenprijs.

Wanneer de marktwaarde en de uitoefenprijs identiek zijn, is de optie at-the-money;

Waarde van de optie: de prijs van een optie hangt af van de intrinsieke waarde ervan, alsook van een reeks andere factoren (time value), in het bijzonder de resterende tijd tot de vervaldatum en de volatiliteit van het onderliggende. De time value weerspiegelt de waarschijnlijkheid dat de optie in-the-money is. Bijgevolg is deze laatste waarde belangrijker voor opties op lange termijn betreffende een zeer volatiel onderliggend.

Marge: Gedurende de looptijd van een optie moet de verkoper ofwel de passende hoeveelheid van het onderliggende in garantie geven, ofwel andere garanties stellen. De marge wordt door de Bank bepaald. De markten eisen een minimummarge voor de genoteerde opties. Indien het niveau van de door de belegger



gestelde marge onvoldoende blijkt te zijn, zal de Bank gerechtigd zijn om bijkomende garanties te eisen, vaak op zeer korte termijn.

Vorm: Certificaten van opties (warrants, genoteerde opties): de rechten en verplichtingen die met de betrokken optie verbonden zijn, zijn gewaarborgd door de emittent. Soms zijn ze op een markt genoteerd.

Traded options: Het betreft gestandaardiseerde opties waarvan de rechten en verplichtingen niet gewaarborgd zijn en die op bepaalde markten worden verhandeld.

over-the-counter (OTC) opties: Het zijn opties die buiten de markt, of onderhands worden verhandeld. Hun mate van standaardisatie hangt af van de gebruiken van de markt. Zij kunnen eveneens worden gepersonaliseerd naargelang de behoeften van de beleggers. Dit soort optie is niet genoteerd en is zelden door certificaten gematerialiseerd.

Hefboomeffect: een wijziging van de prijs van de onderliggende waarde resulteert in beginsel in een proportioneel belangrijkere wijziging van de prijs van het optierecht;

Aankoop van een call of een put: de koper van een call optie hoopt dat de prijs van de onderliggende waarde gedurende de looptijd van de optie stijgt, wat resulteert in de stijging van de waarde van zijn optierecht, terwijl de koper van een put optie winst kan maken wanneer de prijs van de onderliggende waarde daalt;

Verkoop van een call of een put: De verkoper van een call optie anticipeert op een daling van het onderliggende, terwijl de verkoper van een put winst kan maken bij een stijging van het onderliggende.

Informatiedocumenten:

De aandacht van de beleggers wordt bovendien specifiek gevestigd op de informatiedocumenten inzake de verhandeling van opties, uitgaande van de markten waarop deze opties worden verhandeld, en in het bijzonder op de volgende documenten:

1. “Characteristics and Risks of Standardized Options”, nota betreffende de op de markt Chicago Board Options Exchange verhandelde opties, op verzoek beschikbaar bij de Bank en op de website www.cboe.com;

2. “La note d’information (visa COB n° 00-1228 du 4 juillet 2000), relative aux options négociées sur le marché Euronext MONEP” (markt inzake opties die in Parijs worden verhandeld), op verzoek beschikbaar bij de Bank en op de website www.monep.fr;

3. “Officieel bericht opties en futures”, betreffende opties en futures die worden

verhandeld op AEX, op verzoek beschikbaar bij de Bank.

Door ondertekening van dit document erkent en aanvaardt de Klant dat de Bank er mag van uit gaan dat de Klant die een order overmaakt in verband met dit soort op deze markten genoteerde opties vooraf kennis heeft genomen van de informatienota van de betrokken markt.

(ii) Voordelen

Gedurende de geldigheidsduur van de optie krijgt de begunstigde van de optie een recht om bepaalde activa te kopen of te verkopen. De winstkansen zijn belangrijk gelet op het hefboomeffect verbonden aan het gebruik van een onderliggend. Een dergelijke operatie stelt de tegenpartij in het bijzonder in staat om het rendement van een bestaande positie te verbeteren.

(iii) Risico's:

1) Koersrisico

De opties worden behandeld op een markt of buiten de markt en zijn onderworpen aan de wet van vraag en aanbod. De vraag of er een voldoende liquide markt bestaat voor de betrokken optie alsook de reële of verwachte evolutie van de koers van het corresponderende onderliggende, spelen een belangrijke rol bij de bepaling van de koers van een optie. Een call optie verliest haar waarde wanneer de koers van de onderliggende waarde daalt, terwijl het omgekeerde geldt voor een put optie. De koers van een optie hangt niet alleen af van de koersveranderingen van de onderliggende waarde, maar eveneens van een reeks andere factoren, zoals bijvoorbeeld de looptijd van de optie of de frequentie en de intensiteit van de koersveranderingen van de onderliggende waarde (volatiliteit). Bijgevolg kan het gevaar op waardeverlies van de optie bestaan, ook als de koers van de onderliggende waarde ongewijzigd blijft.

2) Risico van het hefboomeffect

Het hefboomeffect van de optie reageert in beginsel proportioneel sterker op koerswijzigingen van de onderliggende waarde en biedt op deze wijze gedurende de looptijd ervan hogere winstkansen, maar tegelijkertijd ook grotere risico's op verliezen. Het risico verbonden aan de aankoop van een optie stijgt met het belang van het hefboomeffect van de optie.

3) De aankoop van een optie

De aankoop van een optie is een uiterst volatiele belegging en de kans dat de optie zonder enige waarde vervalt, is zeer hoog. In een dergelijk geval zal de belegger de totaliteit van het voor de betaling van de initiële premie plus de commissies gebruikte bedrag verloren hebben. Na de aankoop van de optie kan de belegger de positie tot en met de vervaldag handhaven, dan wel een operatie in omgekeerde richting verrichten, ofwel voor de



opties van het “Amerikaanse” type, de optie voor de vervaldatum uitoefenen.

De uitoefening van de optie kan ofwel de betaling in contanten van een percentage impliceren, ofwel de aankoop of de levering van het onderliggend actief. Indien het voorwerp van de optie futures contracten zijn, betekent de uitoefening ervan dat een positie in futures wordt genomen en dat de ermee verband houdende verbintenissen, die inhouden dat op de garantiemarges moet worden afgestemd, worden aanvaard

4) De verkoop van een optie

De verkoop van een optie houdt doorgaans een hoger risico in dan de aankoop ervan.

Want hoewel de voor de optie gekregen prijs vast is, zijn de verliezen die de verkoper van de optie kan lijden potentieel onbeperkt.

Indien de marktprijs van het onderliggende instrument ongunstig varieert, zal de verkoper van de optie verplicht zijn om de garantiemarges aan te passen om zijn positie te handhaven. Indien de verkochte optie van het "Amerikaanse" type is, kan de verkoper van de optie te allen tijde worden verplicht om de operatie in contanten te vereffenen of de onderliggende activa te leveren. Indien de verkochte optie futures contracten betreft, zal de verkoper een positie in futures nemen en zal hij onderworpen zijn aan de verplichtingen betreffende de aanpassing van de garantiemarges.

De blootstelling van de verkoper aan het risico kan worden beperkt door het nemen van een positie op het onderliggende (effecten, indices of andere) dat overeenstemt met deze verbonden aan de verkochte optie.

5) Verwerving van het onderliggende instrument bij verkopen vanuit een ongedekte positie

De verkoper van een ongedekte optie is op het tijdstip waarop de overeenkomst wordt gesloten niet in het bezit van het onderliggende (verkoop vanuit een ongedekte positie).

Bij een optie met fysieke levering stemt het verliesrisico voor de belegger overeen met het verschil tussen de uitoefenprijs tegen welke het onderliggende zal worden geleverd bij een uitoefening van het optierecht, en de prijs die hij zal moeten betalen voor de verwerving daarvan. Bij een optie met compensatie stemt het verliesrisico voor de belegger overeen met het verschil tussen de uitoefenprijs en de marktwaarde van het onderliggende.

Aangezien de marktwaarde van het onderliggende instrument aanzienlijk hoger kan zijn bij de uitoefening van de optie, kan het verliesrisico voor de belegger niet vooraf worden bepaald, en is het minstens in theorie onbeperkt.

Het risico is hoger voor de zo geheten "Amerikaanse" opties, die te allen tijde kunnen

worden uitgeoefend en dus ook op een voor de verkoper ongunstig moment.

Een bijkomend risico voor de belegger-verkoper van de optie bestaat ook erin dat hij het vereiste onderliggende instrument op het tijdstip van de uitoefening van de optie niet kan verwerven, of dat hij het uitsluitend kan verwerven tegen zeer ongunstige voorwaarden (in het bijzonder inzake kostprijs) gelet op de marktsituatie.

In deze context moet in herinnering worden gebracht dat het eventuele verlies de door de belegger gestelde marge kan overschrijden.

6) Bijzondere risico's in verband met onderhands verhandelde opties (OTC)

Een positie ten gevolge van een aankoop of verkoop van een OTC optie kan uitsluitend worden geliquideerd met instemming van de tegenpartij.

7) Bijzondere risico's in verband met

gecombineerde verrichtingen

Het betreft de sluiting van twee of meerdere optie-overeenkomsten op eenzelfde basiswaarde die van elkaar verschillen inzake het soort optierecht of de kenmerken van de optie.

Een groot aantal combinaties zijn mogelijk. Bijgevolg kunnen de risico's verbonden aan iedere combinatie niet in onderhavige document worden omschreven. Het staat dus aan de belegger om zich te informeren over de typische risico's van de voorgenomen combinatie.

Opgemerkt moet echter worden dat voor elke gecombineerde verrichting de eliminatie in een bepaald stadium van één of meerdere opties kan resulteren in belangrijke veranderingen in de risicopositie van de belegger.

8) Bijzondere risico's in verband met “exotische” opties

Deze opties zijn onderworpen aan bijkomende voorwaarden of clausules. De betalingsstructuren ervan kunnen door geen enkele combinatie van verrichtingen worden verwezenlijkt.

Het kan gaan om OTC-opties "op maat" of certificaten van opties.

De waaier aan mogelijke exotische opties is onbeperkt, zodat het onmogelijk is om de risico's in verband met elke "exotische" optie in dit document te omschrijven.

Maar de meest voorkomende "exotische" opties vertonen de volgende bijkomende risico's in vergelijking met klassieke opties.

(iv) Opties die afhangen van de evolutie van het geheel van het onderliggende instrument

De marktwaarde van het onderliggende wordt bepaald gedurende de volledige looptijd van de optie en niet uitsluitend op de vervaldag of de uitoefeningsdatum. De belegger moet dus gedurende de volledige looptijd van de optie



rekening houden met de eventuele fluctuaties van het onderliggende om de winstkansen of zijn verliesrisico te kunnen beoordelen.

Barrier Options

De rechten verbonden met dergelijke opties ontstaan (knock-in-options) slechts of doven slechts uit (knock-out opties), volledig en onomkeerbaar, indien gedurende een vooraf omschreven periode de marktwaarde van het onderliggende een vastgestelde drempelwaarde bereikt.

Payout opties

Deze opties geven aanleiding tot de betaling van een vast bedrag dat vooraf is vastgesteld:

"Digitale" opties

De betaling geschiedt uitsluitend indien de marktwaarde van het onderliggende op de vervaldag hoger is (digital call) of lager is (digital put) dan de uitoefenprijs. Indien in dergelijk geval de optie in-the-money is, is de verkoper van de optie een bij aanvang vastgesteld bedrag verschuldigd.

Lock-in opties

De betaling geschiedt uitsluitend indien de marktwaarde van het onderliggende gedurende de looptijd van de optie, dan wel gedurende een bepaalde periode tijdens deze looptijd een vooraf vastgesteld niveau bereikt. Wanneer het vastgestelde niveau aldus is bereikt is de verkoper van de optie een bij aanvang vastgesteld bedrag verschuldigd, onafhankelijk van de latere evolutie van de koers van het onderliggende.

Lock-out opties

De betaling geschiedt uitsluitend indien de marktwaarde van het onderliggende gedurende de looptijd van de optie, dan wel gedurende een bepaalde periode tijdens de looptijd nooit één of meerdere vooraf vastgestelde niveaus heeft bereikt. Wanneer in een dergelijk geval het of de vastgestelde niveaus zijn bereikt, verliest de optie haar geldigheid en dus elke waarde, los van de latere evolutie van de koers van het onderliggende.

Aziatische opties

Voor deze opties wordt een gemiddelde waarde berekend op basis van de marktwaarde van het onderliggende gedurende een vooraf bepaalde periode. Dit gemiddelde wordt gebruikt om de waarde van het onderliggende dat moet worden geleverd (average-rate-option) of van de te betalen uitoefenprijs (average-strike option) vast te stellen. Een dergelijke verwijzing naar een gemiddelde waarde kan ertoe leiden dat:

average-rate option: de waarde van de optie op de vervaldag lager is voor de koper en hoger voor de verkoper dan het verschil

tussen de uitoefenprijs en de marktwaarde van het onderliggende op de vervaldatum;

average-strike option: de uitoefenprijs van de aankoopoptie hoger is dan de bij aanvang vastgestelde prijs, of de uitoefenprijs van de verkoopoptie lager is dan de bij aanvang vastgestelde prijs.

Lookback opties

De marktwaarde van het onderliggende wordt periodiek bepaald gedurende een vooraf bepaalde periode.

Voor een strike lookback optie wordt de laagste koers (call) of de hoogste koers (put) als

uitoefenprijs aangenomen.

Voor een price-lookback optie verandert de uitoefenprijs niet, maar de hoogste (call) of laagste koers (put) wordt gebruikt om de waarde van het

onderliggende vast te stellen.

Het risico bestaat dus erin dat de gebruikte uitoefenprijs of waarde van het onderliggende afwijken van de op de vervaldag vastgestelde marktwaarden. In de bovenvermelde gevallen moet de verkoper zich er dus van bewust zijn dat bij de afrekening of de uitoefening van het recht, op hem altijd de minst gunstige uitoefenprijs of marktwaarde zal worden toegepast.

"Eventuele" opties (contingent options)

De kopers van deze opties betalen alleen de premie wanneer de marktwaarde van het onderliggende de uitoefenprijs bereikt of overtroffen heeft tijdens de looptijd van de optie ("Amerikaanse" optie) of op de vervaldatum ("Europese" optie).

Het risico bestaat dus dat de totale premie betaald dient te worden, zelfs wanneer de optie net in-the-money of at-the-money is.

"Cliquet" en "ladder" opties

Cliquet optie: de uitoefenprijs wordt periodiek voor de volgende periode aangepast - meestal op regelmatige tussentijden - aan het niveau van de marktwaarde van het onderliggende. In voorkomend geval wordt een intrinsieke waarde vastgesteld en gecumuleerd gedurende de looptijd van de optie.

Ladder optie: in dit geval worden de aanpassingen alleen periodiek gemaakt wanneer bepaalde marktwaarden bereikt zijn. Doorgaans wordt alleen rekening gehouden met de hoogste marktwaarde.

Naast de eventuele intrinsieke waarde van de optie op de vervaldatum, is de verkoper van een cliquet optie het geheel van gecumuleerde marktwaarden verschuldigd, en de verkoper van een ladder optie de hoogste marktwaarde. Voor de verkoper kan het verschuldigd bedrag dus aanzienlijk hoger zijn dan de intrinsieke waarde van de optie op de vervaldatum.



(v) Opties op meerdere onderliggenden

Spread- en outperformance-opties

Deze twee types opties hebben betrekking op twee onderliggenden.

Bij spreadopties wordt verwezen naar het absolute verschil tussen de evolutie van de waarden van de onderliggenden om de optiewaarde te bepalen.

Bij outperformance-opties wordt verwezen naar het relatief verschil, dat wil zeggen dat rekening gehouden wordt met de hoogste prestaties van een onderliggende ten opzichte van de andere.

Het risico bestaat dat ondanks een positieve ontwikkeling van de marktwaarden van onderliggenden, het verschil constant blijft en zelfs kan dalen wat aldus een impact op de waarde van de optie kan hebben.

Compound opties

De onderliggenden van deze opties zijn opties.

Deze producten bieden bijgevolg belangrijke hefboomeffecten, die tot hoge financiële verbintenissen kunnen leiden.

b) Termijntransacties

Futures zijn contracten die op de markten verhandeld worden en gestandaardiseerd zijn met betrekking tot de kwantiteit van het onderliggende en de vervaldatum van de transactie. De termijntransacties buiten de markt (over-the-counter, OTC) of "forward" verrichtingen zijn contracten die niet op een markt verhandeld worden met gestandaardiseerde of persoonlijk tussen de koper en verkoper overeengekomen kenmerken.

(i) Kenmerken:

Een verplichte initiële marge: een initiële marge (initial margin) wordt bij het aangaan van het contract vastgesteld bij zowel de termijnaankoop als termijnverkoop van het onderliggende. Deze marge wordt in principe uitgedrukt in een percentage van de tegenwaarde van het contract;

Bijkomende marge: tijdens de volledige looptijd van het contract, wordt periodiek een bijkomende marge bepaald en van de belegger vereist (variation margin). Deze marge vertegenwoordigt de boekhoudkundige winst of het verlies voortvloeiend uit de gewijzigde contractuele waarde of van het onderliggende. De bijkomende marge kan oplopen tot een veelvoud van de initiële marge. De modaliteiten voor de berekening van de bijkomende marge gedurende de looptijd van het contract of in geval van liquidatie, zijn afhankelijk van de beursregels en de contractuele specificaties inherent aan elke contract. De belegger dient onmiddellijk gehoor te geven aan de verzoeken van de

Bank om deze bijkomende marge te constitueren;

Liquidatie: in principe kan de belegger op elk gewenst moment tijdens de looptijd van het contract dit contract beëindigen of liquideren voor de vervaldatum, hetzij door de verkoop van het contract of het sluiten van een ander contract waarvan de voorwaarden tegengesteld zijn aan de verplichtingen met betrekking tot de levering en ontvangst. In dit laatste geval hebben de voorwaarden van dit tegengestelde contract dusdanige gevolgen dat de verplichtingen voor levering en ontvangst voortvloeiend uit de twee contracten elkaar wederzijds neutraliseren.

De liquidatie maakt een einde aan de overeengekomen risicoposities: de gecumuleerde winsten en verliezen tot de liquidatie worden geconcretiseerd;

Uitvoering: de niet afgewikkelde contracten op hun vervaldatum dienen door de betreffende partijen te worden uitgevoerd. Contracten met vermogenselementen als onderliggende, kunnen in principe uitgevoerd worden door zowel de effectieve levering van de onderliggende waarde als de vereffening in contanten (hoewel de eerste modaliteit couranter is) terwijl contracten met referentierentevoeten als onderliggende (met uitzondering van valuta's) niet uitgevoerd kunnen worden dan door een effectieve levering van het onderliggende. In het geval van de effectieve levering van het onderliggende, dient de contractuele prestatie volledig te worden geleverd, terwijl bij vereffening in contanten alleen het verschil tussen de overeengekomen prijs bij het aangaan van het contract en de marktwaarde op datum waarop het contract wordt uitgevoerd is verschuldigd.

Daarom heeft de belegger meer liquiditeit nodig voor een contract dat voorziet in de effectieve levering van het onderliggende dan voor een contract met een contante betaling.

(ii) Voordelen

Hoge potentiële winsten afhankelijk van de marktwaarde van het onderliggende op termijn, temeer wanneer het oorspronkelijk belegd kapitaal gering is. Ook bestaat de mogelijkheid om bestaande posities te garanderen.

(iii) Risico's:

1) Wijziging van de waarde van het contract of van het onderliggende

De belegger loopt een risico wanneer de evolutie van de effectieve waarde van het contract of van het onderliggende niet conform is aan de ramingen die door de belegger gemaakt zijn op het moment waarop het contract is aangegaan.



Indien de waarde van het contract of van het onderliggende stijgt, dient de termijnverkoper het onderliggende toch te leveren tegen de oorspronkelijk overeengekomen prijs, die mogelijk aanzienlijk lager is dan de actuele koers. Voor de verkoper is het risico dus gelijk aan het verschil tussen de overeengekomen prijs bij het aangaan van het contract en de marktwaarde op de vervaldatum. Omdat de marktwaarde theoretisch onbeperkt kan stijgen, is ook het potentieel verlies voor de verkoper ongelimiteerd en kan zich dus aanzienlijk boven de vereiste marges bevinden.

Indien de waarde van het contract of van het onderliggende daalt, dient de termijnkoper toch de ontvangst van het onderliggende te accepteren tegen de oorspronkelijk overeengekomen prijs, die beduidend hoger kan zijn dan de actuele marktwaarde. Voor de koper is het risico dus gelijk aan het verschil tussen de overeengekomen prijs bij het aangaan van het contract en de marktwaarde op de vervaldatum. De koper loopt daarom het risico maximaal de oorspronkelijk overeengekomen prijs te verliezen. Dit verlies kan aanzienlijk hoger zijn dan de vereiste marges.

De transacties worden regelmatig gewaardeerd (mark-to-market) en de belegger dient constant over voldoende dekkingsmarge te beschikken. Bij onvoldoende marge tijdens een transactie, dient de belegger een bijkomende marge te constitueren op zeer korte termijn, om te voorkomen dat zijn transactie voortijdig en in principe met verlies geliquideerd wordt.

2) Moeilijke of onmogelijke liquidatie

Om excessieve koersschommelingen te beperken, kan de markt prijslimieten invoeren voor bepaalde contracten. In dit geval dient de belegger te bedenken dat wanneer een prijslimiet bereikt is, het uiterst moeilijk of zelfs tijdelijk onmogelijk kan zijn om het contract af te wikkelen. Elke belegger dient eveneens voor het aangaan van een termijncontract, zich te informeren over eventuele prijslimieten.

Verrichtingen kunnen mogelijk niet altijd uitgevoerd worden (afhankelijk van de markt en de voorwaarden van de transactie) om deze risico's voor een lopende transactie op te heffen of te verlagen.

De transacties om verlies te beperken worden (stop-loss) voor zover mogelijk uitsluitend uitgevoerd tijdens de kantooruren van de Bank. Ze laten niet toe het verlies tot het aangegeven bedrag te beperken, maar worden uitgevoerd eenmaal de markt dit plafond bereikt heeft en worden vervolgens orders "naar best vermogen".

3) Verwerving van het onderliggende instrument bij verkopen vanuit een ongedekte positie

De verkoop van een onderliggende op termijn zonder deze op het moment waarop het contract aangegaan wordt te bezitten (ongedekte verkoop),

impliceert bovendien het risico het onderliggende te moeten verwerven tegen een bijzonder ongunstige marktprijs, om, op de vervaldatum, in staat te zijn de verplichting met betrekking tot de effectieve levering van het onderliggende te kunnen nakomen.

4) Bijzondere risico's in verband met onderhandse termijntransacties (OTC)

Voor gestandaardiseerde OTC termijnverrichtingen is de markt in principe transparant en liquide. Daarom kunnen contracten doorgaans afgewikkeld worden. Er bestaat geen markt voor OTC termijnverrichtingen met specifieke contractuele onderhandse voorwaarden. Daarom is liquidatie alleen mogelijk met instemming van de tegenpartij.

5) Specifieke risico's met betrekking tot forward exchange producten

Een zogenaamde forward exchange laat de verkoop of aankoop van valuta toe op een toekomstige datum tegen een vastgestelde prijs onmiddellijk na afsluiting van het contract.

Dit type beleggingen laat toe om het wisselkoersrisico te elimineren. Bovendien is geen enkele premie verschuldigd op het moment waarop het contract gesloten wordt.

Het belangrijkste risico voor de belegger is winstderving, indien de evolutie van de wisselkoersen gunstiger is dan de evolutie van de wisselkoersen waarop bij de afsluiting van het contract geanticipeerd werd.

6) Bijzondere risico's in verband met gecombineerde verrichtingen

Een groot aantal combinaties zijn mogelijk. Bijgevolg kunnen de risico's verbonden aan iedere combinatie niet worden omschreven in onderhavige document. Daarom dient de belegger zich te informeren over zijn persoonlijke risico's met betrekking tot de voorgenomen combinatie.

Toch wordt doorgaans vastgesteld dat de risico's verband houdend met deze verrichtingen kunnen evolueren naarmate de transacties waaruit deze combinatie bestaat worden afgewikkeld.

B.7 - Gestructureerde producten of EMTN

De gestructureerde producten zijn een combinatie van twee of meerdere financiële instrumenten, die samen een nieuw product vormen. Ten minste één van deze instrumenten dient een derivaat te zijn.

De gestructureerde producten die het meest frequent verhandeld worden zijn deze die genieten van kapitaalbescherming.

Deze producten kunnen op een markt of onderhands verhandeld worden.

Vanwege het grote aantal mogelijkheden, heeft elk gestructureerd product zijn eigen risico's voor zover de risico's verbonden aan elk van de instrumenten die het product vormen verminderen of zelfs geëlimineerd of versterkt worden als gevolg van



deze combinatie. Daarom dient de belegger zich te informeren over de risico’s eigen aan het betreffende gestructureerde product. Deze informatie is bijvoorbeeld beschikbaar in brochures of commerciële form sheets die het product

beschrijven.

a) Bijzondere gevallen van gestructureerde producten met kapitaalbescherming (bijv. GROI, PIP, PEP, GRIP)

(i) Kenmerken:

Dubbele component: deze producten bestaan meestal uit twee componenten: een vastrentend beleggingsproduct (bijv. obligaties of monetaire beleggingen) en een optie of combinatie van opties. Hierdoor kan de belegger profiteren van de evolutie van de waarde van één of meerdere onderliggenden terwijl het risico van verlies terzelfdertijd wordt beperkt. Het aspect kapitaalbescherming kan in voorkomend geval slechts betrekking hebben op een gedeelte van het belegd vermogen. Bovendien kunnen het aspect kapitaalbescherming en het aspect participatie onderverdeeld worden in afzonderlijke componenten om de onafhankelijkheid van deze componenten te kunnen garanderen of zelfs om de deze gescheiden te kunnen verkopen;

Kapitaal: geheel of gedeeltelijk gegarandeerd (op de vervaldatum). De component kapitaalbescherming laat toe het het aandeel van de nominale waarde van het product te bepalen dat aan de belegger op de vervaldatum wordt terugbetaald, onafhankelijk van enige evolutie van de waarde van de participatiecomponent;

Rendement: de optiecomponent of directe belegging in het riskant onderliggend actief bepaalt hoe en in welke mate de belegger kan profiteren van de evolutie van de waarde van het onderliggende. Aldus laat deze component toe om het winstpotentieel te waarderen bovenop de component kapitaalbescherming;

Flexibiliteit: de producten kunnen worden aangepast aan de behoeften van elke Klant en voor elk type onderliggend.

(ii) Voordelen

Beleggen in een markt door risico op kapitaalverlies te verminderen dat zou bestaan wanneer rechtstreeks in dezelfde markt wordt belegd. De rendementen kunnen hoger zijn dan beleggingen op de geldmarkt of in obligaties met een gelijkwaardige bescherming.

(iii) Risico's:

1) Risico’s op het niveau van de component kapitaalbescherming

De kapitaalbescherming is afhankelijk van de nominale waarde van het product en niet van de

emissie- of aankoopprijs op een eventuele secundaire markt. Daarom beschikt de belegger slechts over een garantie ter hoogte van de nominale waarde van het product zodat de kapitaalbescherming niet automatisch 100% terugbetaling van het belegd kapitaal impliceert. De bescherming wordt bijgevolg verlaagd indien de aankoop- of emissieprijs hoger is dan de nominale waarde en dienovereenkomstig verhoogd, indien de aankoop- of emissieprijs lager is dan de nominale waarde, in het bijzonder bij inschrijving tegen een andere koers dan à pari of na een transactie na de oorspronkelijke emissie. De soliditeit van de garantie is afhankelijk van de soliditeit van de emittent. Het kapitaal wordt dus slechts gegarandeerd indien de emittent van de garantie aan zijn verplichtingen kan voldoen.

Het risico van maximaal verlies is dus beperkt tot het verschil tussen de aankoopprijs en de kapitaalbescherming toegekend op de uiterste vervaldatum. Tijdens de looptijd van het product kan de prijs van het product echter dalen tot onder de kapitaalbescherming, waardoor het risico op verlies bij verkoop voor de vervaldatum stijgt. De kapitaalbescherming voor de belegger is slechts gewaarborgd wanneer hij het product tot aan de vervaldatum aanhoudt maar is niet gegarandeerd bij verzoek tot vervroegde terugbetaling.

Op de vervaldatum ontvangt de belegger niet de volledige oorspronkelijke belegde sommen indien het kapitaal niet voor 100% is gegarandeerd.

2) Risico's voor de component optie/directe belegging

Afhankelijk van de evolutie van de koersen van de financiële markten, kan deze component op de vervaldatum een waarde van nul hebben. De risico’s die betrekking hebben op deze component zijn verbonden komen overeen met de risico’s verbonden aan de gebruikte optie of combinatie van opties of directe beleggingen.

In ruil voor kapitaalgarantie kan de belegger een lager rendement ontvangen dan wanneer hij rechtstreeks belegd zou hebben in het onderliggende.

3) Liquiditeitsrisico

De liquiditeit van de belegging wordt slechts gegarandeerd boven een bepaald bedrag, meestal op basis van bid/offer spread en/of een boete voor vroegtijdige exit.

b) Bijzonder geval van gestructureerde producten zonder kapitaalbescherming van het type reverse convertible of discount

certificate

(i) Kenmerken:

Termijnproduct: de belegger ontvangt een

gegarandeerde coupon in een bepaalde valuta



maar aanvaardt een kapitaalrisico op de

vervaldatum;

Onderliggend: aandelen, indices, manden, etc.

Kapitaal: beschermd indien de marktwaarde van het onderliggende niet lager is dan de

uitoefenprijs op de vervaldatum;

Terugbetaling: in contanten of door levering van het onderliggende, tegen een van tevoren vastgestelde uitoefenprijs, indien deze prijs gedaald of gestegen is. Indien de waarde van het onderliggende hoger is dan de uitoefenprijs, ontvangt de belegger op de vervaldatum de gegarandeerde coupon plus 100% van het oorspronkelijk belegde kapitaal (in contanten). Indien de waarde van het onderliggende lager is dan de uitoefenprijs, ontvangt de belegger de gegarandeerde coupon plus het onderliggende tegen de uitoefenprijs;

Flexibiliteit: de producten kunnen aangepast worden aan elk type onderliggend;

Discount certificate: in dit geval ontvangt de belegger de coupon enkel op de vervaldatum maar koopt hij dit product initieel aan met een korting.

(ii) Voordelen

De inkomsten zijn hoger dan bij beleggingen in geldmarktproducten.

Het betreft in principe beleggingen op korte termijn zodat potentiële inkomsten gemakkelijker gewaardeerd kunnen worden.

(iii) Risico's:

1) Risico betreffende het kapitaal

De kapitaalbescherming is niet gewaarborgd indien de belegger op de vervaldatum het onderliggende ontvangt in plaats van het belegde kapitaal.

Het risico op dit niveau hangt zeer nauw samen met de evolutie van de marktwaarde van het onderliggende.

2) Liquiditeitsrisico

De liquiditeit van de belegging wordt in principe uitsluitend gewaarborgd boven een bepaald bedrag.

3) Wisselkoersrisico

Voor producten uitgedrukt in andere valuta's dan de valuta van het onderliggende, is de belegger ook blootgesteld aan een bijkomend wisselkoersrisico.

c) Bijzonder geval van bepaalde kredietderivaten

Credit linked notes (“CLN”)

(i) Kenmerken:

Beleggen in een CLN is vergelijkbaar met een directe belegging in een note met variabele rente uitgegeven door dezelfde emittent.

(ii) Risico's:

1) Dubbel risico

De belegger die een CLN koopt draagt zowel het kredietrisico op de emittent van de CLN alsook het risico op de onderliggende referentie-eenheid/-eenheden. Wanneer een kredietgebeurtenis zich voordoet, ontvangt de belegger hetzij een schulddinstrument (een effect of een lening) dat uitgegeven of gegarandeerd is door de betreffende referentie-eenheid, hetzij een betaling in contanten ter hoogte van het schuldinstrument, berekend in functie van de betrokken kredietgebeurtenis.

2) Verhoogd risico door het begrip kredietgebeurtenis

De term "kredietgebeurtenis" is breed gedefinieerd en dekt meer dan alleen wanbetaling bij de betreffende referentie-eenheid. Zo omvat dit begrip dus bijvoorbeeld de opschorting van een terugbetalingstermijn maar ook de renteverlaging van een lening. Een kredietgebeurtenis kan dus verliezen genereren voor de houder van een CLN, zelfs wanneer er in absolute zin geen sprake is van wanbetaling. Met andere woorden een kredietgebeurtenis is waarschijnlijker dan wanbetaling.

3) Omvang van het verliesrisico

Een kredietgebeurtenis kan in geval van een CLN hogere verliezen genereren dan de gemiddelde verliezen op effecten geregistreerd door dezelfde referentie-eenheid, omdat de emittent van de CLN doorgaans over een ruimer aanbod schuldinstrumenten beschikt wanneer hij in gebreke blijft en daardoor kan kiezen voor het minst dure effect. In bepaalde structuren wordt dit risico verlaagd door vooraf invorderbare bedragen vast te stellen, die bijvoorbeeld het verlies in geval van het zich voordoen van een kredietgebeurtenis bepalen.

Het verlies kan overigens hoger zijn bij aflevering van een effect of een lening met een langere looptijd dan die van de CLN, of bij een waardering op basis van dergelijke effect/lening. De belangrijkste ratingbureaus kennen echter deze twee eigenschappen en houden hiermee rekening bij de waardering van de CLN.

Collateralised debt obligations (“CDO”)

(i) Kenmerken:

Kenmerken: De CDO er zijn ook gestructureerde producten, samengesteld op basis van een onderliggende mand of een portefeuille van schuldinstrumenten, in het bijzonder obligaties, leningen en/of credit default swaps.

Een CDO is doorgaans opgedeeld in verschillende tranches met verschillende risiconiveaus voor de onderliggende mand van schuldinstrumenten. In principe bestaat de tranche van de laatste rang uit eigen vermogen en aan alle daaropvolgende tranches komt een hogere rang en een hogere kredietnotering toe.

(ii) Voordelen



Dez gesynthetiseerde structuren laten toe om te beleggen in onderliggende kredieten die niet altijd beschikbaar zijn bij de directe obligatiebeleggingen.

(iii) Risico's:

1) Risico in verband met het systeem van tranches

De verliezen op portefeuilleniveau treffen in de eerste plaats beleggers in de tranche eigen vermogen, en vervolgens deze van de tranches in voorgaande rang. De beleggers in een hogere tranche lijden alleen verlies wanneer zich een kredietgebeurtenis voordoet die het verlies veroorzaakt heeft van het totale eigen vermogen en het kapitaal van de lagere tranches. De andere tranches dan de tranche van het eigen vermogen zijn dus gedeeltelijk beschermd tegen verliezen, terwijl de tranche eigen vermogen en die van lagere rang aanzienlijk meer blootgesteld zijn aan de schommelingen van de onderliggende portefeuille.

De kredietgebeurtenissen die een impact hebben op een klein gedeelte van de onderliggende portefeuille kunnen belangrijke verliezen en zelfs het totale verlies van het belegd kapitaal genereren in de tranche eigen vermogen en in de tranches van lagere rang.

2) Risico in verband met het karakter van lange termijnbelegging

De waarde van kredietderivaten die afhankelijk is van verschillende factoren, kan voor de vervaldatum aan belangrijke schommelingen onderhevig zijn, bijvoorbeeld wanneer zich kredietgebeurtenissen en bewegingen in de kredietvork van de portefeuille voordoen.

Bovendien kan de oorspronkelijke rating van een kredietderivaat verbeteren of verslechteren, zoals geldt voor alle schuldinstrumenten. De kredietrating van een bepaald instrument geeft het risico op wanbetaling (op lange termijn) aan van het voornoemde instrument tot op de vervaldatum, en niet het marktrisico op korte termijn. In het algemeen worden beleggers die kiezen voor kredietderivaten geadviseerd om een beleggingsbeleid op lange termijn na te streven en om in staat te zijn de effecten tot de vervaldatum aan te houden.

3) Risico verband houdend met geringe liquiditeit

De kredietderivaten zijn zelden liquide, zelfs hoewel er een secundaire markt kan bestaan.

B.8 - Synthetische producten

De gesynthetiseerde producten, hoofdzakelijk passieve beleggingen en certificaten, kenmerken zich door het feit dat zij dezelfde of een gelijkaardige winsten verliesstructuur hebben als bepaalde traditionele financiële instrumenten (aandelen of obligaties). De gesynthetiseerde producten resulteren uit een combinatie van twee of meerdere financiële instrumenten ondergebracht in éénzelfde product. De certificaten op een mand die

een selectie en een bepaalde hoeveelheid aandelen omvat zijn daarvan een typisch voorbeeld.

De gesynthetiseerde producten worden in of buiten een markt verhandeld.

Door de verschillende combinatiemogelijkheden heeft elk gesynthetiseerd product zijn eigen risico's. Maar in het algemeen dient er van uitgegaan te worden dat de risico's verbonden aan gesynthetiseerde producten niet automatisch gelijk zijn aan de risico's op de financiële instrumenten die in deze producten zijn samengebracht. Voor de aankoop van dit type product, is het dus belangrijk zich goed te informeren over deze risico's, bijvoorbeeld door de productbeschrijving te lezen.

Passieve investeringen (p.ex. BLOC warrants, DOCU, GOAL's)

(i) Kenmerken:

Beperkt verlies: bij aankoop van een passieve belegging, koopt de belegger een onderliggend (aandeel, obligaties of valuta) en onderschrijft gelijktijdig een calloptie op dezelfde waarde. De belegger ontvangt een premie als tegenprestatie. Deze beperkt zijn verlies wanneer de koers van het onderliggende daalt;

Beperkt winstpotentieel: het winstpotentieel gekoppeld aan de meerwaarde van het onderliggende beperkt zich tot de uitoefenprijs van de optie;

Garantie: de belegger dient voor klassieke passieve beleggingen, het onderliggende in garantie te geven, waardoor hij dus een passieve belegger wordt;

Gesynthetiseerde passieve belegging: dit type belegging is gebaseerd op de idee van de reproductie of replicatie van klassieke passieve beleggingen. Maar deze reproductie wordt verkregen met behulp van slechts één transactie. De aankoop van het onderliggende en de emissie van de calloptie worden beide gesynthetiseerd door middel van derivaten. De aankoopprijs van dit product is gelijk aan de prijs van het onderliggende, na aftrek van de premie die ontvangen is voor de verkoop van de calloptie. Het product wordt dus tegen een goedkopere prijs dan het onderliggende verkocht;

Uitvoering: op de vervaldatum wordt het contract uitgevoerd hetzij door een betaling in contanten hetzij door de fysieke levering van het onderliggende. Indien de koers van het onderliggende hoger is dan de uitoefenprijs, ontvangt de belegger een bepaald bedrag in contanten. Maar wanneer deze prijs lager is dan de uitoefenprijs, wordt het onderliggende fysiek geleverd aan de belegger.

(ii) Voordelen

Door de verkoop van een calloptie (klassieke passieve belegging) of dankzij de opbrengst van de



verkoop van de calloptie opgenomen in de productprijs (synthetische passieve beleggingen), genereert een koersdaling van het onderliggende een geringer verlies dan wanneer rechtstreeks belegd zou zijn in het onderliggende.

(iii) Risico's:

In tegenstelling tot gestructureerde producten met kapitaalgarantie, bieden synthetische passieve beleggingen geen enkele dekking tegen waardeverminderingen van het onderliggende.

Wanneer de prijs van het onderliggende dus stijgt en op de vervaldatum hoger is dan de uitoefenprijs van de optie, ontvangt de belegger de oorspronkelijk vastgestelde prijs in de vorm van een betaling in contanten. Indien de waarde van het onderliggende op de vervaldatum niet zo hoog is als de belegger bij aankoop van het product had geraamd, kan het rendement van het product lager zijn dan het rendement van een belegging op een geldmarkt met dezelfde vervaldatum.

Indien de prijs van het onderliggende op de vervaldatum gelijk is aan of lager is dan de uitoefenprijs van de optie, ontvangt de belegger het onderliggende. Het potentieel verlies dat de belegger kan lijden is dus gelinkt aan een eventuele val van de marktwaarde van het onderliggende tot aan de vervaldatum. Het verliesrisico is daarom onbeperkt, alsof de belegger rechtstreeks belegd had in het onderliggende.

Maar de premie van de optie beperkt de gevolgen van een eventuele waardevermindering van het onderliggende.

Certificaten/EMTN (bijv. PERLES)

(i) Kenmerken:

Diversificatie: een belegger kan met een certificaat een schuldvordering kopen die gebaseerd is op meerdere onderliggenden of waarvan de waarde samengesteld is uit verschillende indicators;

Enkele courante certificaten:

- indexcertificaten: zijn gebaseerd op een officiële index (bijv. DAX, CAC, etc.…) die representatief zijn voor een volledig markt;

- regiocertificaten: bestaan uit indexen of ondernemingen uit een bepaalde regio (bijvoorbeeld Oost-Europa, zuidoost Azië, etc.…);

- mandcertificaten: is een selectie van nationale of internationale bedrijven in dezelfde bedrijfstak (bijvoorbeeld biotechnologie, telecommunicatie, etc.…), van obligatie-indexen of andere onderliggenden;

Garantie: deze certificaten zijn gewaarborgd;

Vervaldatum en verhandelbaarheid: de looptijd van deze certificaten wordt doorgaans

vastgesteld op één tot drie jaar. Maar deze certificaten zijn op elk moment verhandelbaar;

Beperkte duur: geïncorporeerd in effecten,

hebben de certificaten een beperkte looptijd;

Rechten van de belegger: geen stemrecht en recht op dividenden/ intresten in verband met de onderliggenden ;

Terugbetaling: de terugbetaling vindt plaats op de vervaldag en betreft:

- een bepaald bedrag per indexpunt, in het geval van een indexcertificaat;

- het verschil tussen de beurswaarde op de vervaldag en de uitoefenprijs, in het geval van een regiocertificaat of een mandcertificaat;

(ii) Voordelen

Zelfs met een beperkte inbreng van fondsen kan de belegging over meerdere beleggingsinstrumenten of risicofactoren worden verdeeld, zodat het risico wordt beperkt.

Dit soort product biedt dezelfde winst- of verliesmogelijkheden als een vergelijkbare rechtstreekse belegging in de onderliggenden, maar met een diversificatie van de index is het mogelijk om de specifieke risico's in verband met de ondernemingen die deel uitmaken van de index te beperken of zelfs op te heffen, en dus het risico van een totaal verlies van de belegging te beperken.

Het zijn in beginsel producten die niet zeer duur zijn (in het bijzonder omdat deze producten geen recht geven op dividenden/intresten en geen stemrecht verlenen).

(iii) Risico's:

1) Uitstel van de risico's

De beleggingen in indexcertificaten, regiocertificaten of mandcertificaten, hebben dezelfde verliesrisico's als de rechtstreekse beleggingen in de betrokken aandelen. Maar deze laten wel de spreiding van deze risico's toe.

Deze laatsten verdwijnen echter niet volledig, maar ze kunnen worden uitgesteld op de markt of de sector waarop het certificaat betrekking heeft.

2) Afwezigheid van rechten

In tegenstelling tot rechtstreekse beleggingen heeft de belegger geen stemrecht en ontvangt hij geen dividenden of intresten in verband met de onderliggenden.

Een daling van de waarde van een certificaat kan dus niet worden gecompenseerd door de inning van dividenden of intresten.

3) Risico in verband met de emittent

Naast het risico van de insolvabiliteit van de vennootschappen die als onderliggende van het certificaat geïncorporeerd zijn, is de belegger eveneens onderworpen aan het risico van de



emittent, dus het delcredere-risico van de bankinstelling die de certificaten uitgeeft.

4) Risico van het hefboomeffect

Het hefboomeffect van het certificaat reageert in beginsel proportioneel sterker op koerswijzigingen van de onderliggende producten en biedt op deze wijze gedurende de looptijd ervan hogere winstkansen, maar tegelijkertijd ook grotere risico's op verliezen. Het risico in verband met de aankoop van een certificaat stijgt met het belang van het hefboomeffect van dit laatste.

Dergelijke certificaten hebben dus in beginsel meer volatiliteit dan de klassieke certificaten en kunnen zeer snel de totaliteit van hun waarde verliezen.

B.9 - "ALTERNATIEVE" BELEGGING EN "OFF SHORE"

FONDSEN

(i) Kenmerken:

"Alternatieve belegging":

Daaronder wordt verstaan de belegging in een binnenlands of buitenlands beleggings- en deelnemingsfonds dat van de traditionele beleggingen in aandelen en obligaties verschilt door het soort beleggingen dat door deze fondsen wordt verricht.

De meest bekende vormen van "alternatieve" beleggingen zijn bijvoorbeeld de hedge funds, waarvan de beleggingsstrategie meestal bestaat uit verkopen vanuit een ongedekte positie, zelfs uitgesproken hefboomeffecten of afgeleide financiële instrumenten.

De verbintenissen in private equity funds (kapitaal-risico, financiering van terugkoop van vennootschappen) vallen eveneens onder deze categorie.

In het kader van een alternatief beheer kunnen de activa eveneens rechtstreekse in financiële instrumenten worden belegd (aandelen, vastrentende obligaties of vlottende obligaties of zero coupon of converteerbare obligaties en geldmarktinstrumenten). De keuze van de financiële instrumenten zal niet beperkt zijn, noch op industrieel, sectoraal of geografisch vlak, noch betreffende het soort waarden of instrumenten, noch betreffende de valuta waarin ze zijn uitgedrukt of in financiële instrumenten die de prestaties van de indexen reproduceren.

Bij alternatief beheer wordt doorgaans geweigerd de prestaties te vergelijken met een index of een referentie-benchmark: het doel ervan is een absolute (positieve) prestatie. Het alternatieve beheer is gebaseerd op een ruime waaier van beleggingsstrategieën waarvan de classificatie een arbitrair bestanddeel heeft. Bovendien verbinden vele fondsen meerdere stijlen in hun dagelijks beheer, of gebruiken zij beheersmethodes die kenmerken hebben van meer dan één van de hieronder omschreven

grote stijlen. Elk van deze stijlen heeft een typisch eigen rendements-, risico- en correlatieprofiel (of marktrisico).

Hedge funds:

De hedge funds kunnen vrij de producten en de markten (inclusief de opkomende markten, de kapitaalmarkten in het algemeen, de derivatenmarkten, natuurlijke grondstoffen, etc...) waarin zij willen beleggen en de verhandelingsmethodes kiezen. Dergelijke fondsen leggen in beginsel belangrijke minimale beleggingsbedragen vast voor de beleggers. De bezoldiging van de beheerders van deze fondsen houdt vaak verband met de prestaties ervan.

Hun basisstrategie is erop gericht om het risico van een gedekte positie in een effectenportefeuille te reduceren via de ongedekte verkoop van andere effecten. Zij beperken de blootstelling aan het marktrisico en maken een hefboom om het rendement te verhogen. Ze zijn vaak long op effecten die ondergewaardeerd worden geacht en short op posities die van mindere kwaliteit worden geacht. Het short gedeelte kan eveneens bestaan uit posities op "indices". Meer in detail kan men onderscheiden:

- long/short aandelen of obligaties: het betreft de pure stijl zoals hoger omschreven. De stock picking is de eerste bron van prestaties voor dit soort fondsen. Het is doorgaans het resultaat van een fundamentele analyse;

- de fondsen met een agressieve groei beleggen in aandelen waarvan wordt verwacht dat de groei van de inkomsten zal worden versneld. Vandaar een frequente neiging naar de small caps. Vaak vallen gespecialiseerde fondsen in een bijzondere sector (technologieën, media, telecommunicatie...) onder deze categorie;

- de value fondsen beleggen in effecten die om diverse redenen sterk ondergewaardeerd zijn tegenover hun intrinsieke waarde;

- de "market neutrals" fondsen investeren op evenwichtige manier in longs en shorts met als doelstelling de correlatie met de markt te minimaliseren. Deze strategie vereist een goede fundamentele analyse, alsook stock picking, maar vooral een grondige risicoanalyse. Het short gedeelte bestaat

doorgaans essentieel uit "aandelen"-posities;

- short sellers: het zijn fondsen die uitsluitend de verkoop vanuit een ongedekte positie toepassen. Gezocht worden effecten die als overgewaardeerd worden betracht en waarvan een daling wordt verwacht. Het belangrijkste selectiecriterium is de



verslechtering van de fundamenten van de emittent.

Evenement fondsen:

Zij profiteren van bijzondere gebeurtenissen in het leven van ondernemingen: herstructureringen, fusies, spin off. Dit soort strategie wordt doorgaans weinig beïnvloed door markttendensen.

- de fondsen met opportunistische strategieën profiteren van de IPO's, openbare overnamebiedingen, verrassende inkomsten en andere punctuele gebeurtenissen betreffende de emittent;

- de distressed securities fondsen investeren in effecten, hoofdzakelijk obligataire of bancaire schuldvorderingen die sterk ondergewaardeerd zijn wegens faillissementen of door reddingsoperaties. Dit soort strategie wordt vooral in de Verenigde Staten gebruikt, waar de wetgeving gunstig is.

Arbitragisten:

Zij maken gebruik van de onvolkomenheden van de markt om rendement te maken. Zij proberen de prijs- of rendementsverschillen te identificeren die niet door de economische situatie van de emittent zouden gerechtvaardigd zijn. Ze komen in de markt wanneer zij van mening zijn dat er een grote kans bestaat dat dergelijke anomalieën zullen verdwijnen. Ze worden door sommigen in het Engels relative value funds genoemd. De volgende tendensen

kunnen worden onderscheiden:

- fixed income arbitrage: het fonds vangt

prijsanomalieën op de obligatiemarkten;

- convertible bond arbitrage: de arbitrage door het fonds vindt plaats tussen een converteerbare obligatie, doorgaans gedekt,

en het aandeel dat doorgaans ongedekt is.

- mortgage backed securities: het aandeel profiteert van de anomalieën op de markt van hypothecaire effecten (en afgeleide instrumenten ervan) in de Verenigde Staten;

- merger arbitrage: het fonds concentreert zich

op openbare overnamebiedingen en fusies.

Traders / CTA (commodity trading advisors):

Zij nemen baisseposities en hausseposities in, met een belangrijk hefboomeffect, op de markten (aandelen, obligaties, futures, grondstoffen, wisselkoers, ...). Deze fondsen nemen doorgaans bij voorbaat geen posities op lange termijn. Zij streven ernaar om de excessieve prijsvariaties op korte termijn te vatten en de tendensen te volgen (trend followers). Hun correlatie met de aandelen-en

obligatiemarkten is klein. Dus:

- de systematische fondsen beleggen volgens een informatie- en kwantitatief model;

- de discretionaire fondsen baseren zich op een fundamentele analyse van de markt.

Macro players:

Het zijn fondsen die inzetten op de grote macro-economische tendensen. Ze volgen een opportunistische strategie. Ze baseren zich op een fundamentele macro-economische analyse en rekenen op de reacties van de markt op wijzigingen in het economische beleid (rentevoeten, valutabewegingen...). Zij investeren in alle soorten financiële activa en alle markten naargelang van de opportuniteiten. Ook zij maken gebruik van het hefboomeffect.

Bijzondere situaties:

Deze fondsen profiteren van zeer bijzondere situaties en zorgen soms zelf voor de gebeurtenis, bijvoorbeeld door het management van een vennootschap te dwingen om haar beleid te wijzigen (activistenfondsen). Er wordt ook gesproken over niche players. Het betreft

bijvoorbeeld:

- opportunistische fondsen die geen vaste strategie hebben. Zij profiteren alleen maar van de rendementsmogelijkheden die ze ontdekken;

- fondsen van fondsen, d.w.z. fondsen die in andere alternatieve beleggingsfondsen beleggen, die actief zijn in één of meerdere van de hierboven omschreven segmenten. Al deze strategieën kunnen geografisch en sectoraal worden ingedeeld op dezelfde manier als de traditionele fondsen.

De term "off shore" fondsen: betekent beleggingsfondsen die gelegen zijn in offshore centra. Het gaat bijvoorbeeld over de Bahama's, de Bermuda-eilanden, de Kaaiman-eilanden, Panama of de Nederlandse Antillen.

Elk fonds heeft zijn eigen risico's zodat het niet mogelijk is om in dit document een volledige uiteenzetting te geven van de risico's van beleggingen in dergelijke producten, maar er worden uitsluitend enkele indicaties gegeven. De belegger wordt verzocht om zich geval per geval te informeren alvorens in dergelijke producten te beleggen, bijvoorbeeld door het prospectus van het fonds te raadplegen.

(ii) Voordelen

De winstperspectieven zijn in beginsel aantrekkelijk voor de het opgelopen risiconiveau (volatiliteitsrisico).

(iii) Risico's:

1) Hefboomeffect

Op dat vlak kunnen de beleggingsstrategieën gepaard gaan met hoge risico's. Bijvoorbeeld kan een zwakke marktontwikkeling door een beroep op hefboomeffecten reeds leiden tot hoge winsten,



maar ook tot aanzienlijke verliezen. In bepaalde gevallen kan de gehele belegging verdwijnen.

2) Afwezigheid van transparantie

De netto inventariswaarde van dergelijke beleggingsinstrumenten is doorgaans onbekend op het tijdstip waarop de belegger beslist om een dergelijke belegging te doen of te vereffenen. Dit verklaart zich door het feit dat doorgaans een opzegging nodig is voor elke verrichting van dit type. Bijgevolg kan de netto inventariswaarde pas worden berekend eens de belegging is uitgevoerd of vereffend.

De belegger in "alternatieve" beleggingen beschikt overigens vaak over zeer weinig informatie. De vaak zeer complexe strategieën van de beleggingsfondsen hebben vaak een gebrek aan transparantie voor de belegger. Strategiewijzigingen, die vaak resulteren in een gevoelige stijging van de risico's, worden vaak slecht begrepen, of zelfs volledig verkeerd ingeschat door de beleggers.

3) Een potentieel beperkte liquiditeit

De "alternatieve" beleggingen hebben zeer uiteenlopende liquiditeitsgraden. De liquiditeit kan zeer beperkt zijn.

De meeste van deze beleggingen zijn onderworpen aan hetzij blokkeringstermijnen (lockup periods), hetzij boetes wanneer ze voor het einde van een bepaalde periode worden vereffend. Dit heeft te maken met de relatief beperkte liquiditeit van de in deze instrumenten vervatte beleggingen die eerder voor de lange termijn zijn ontworpen.

Onder de technieken die worden gebruikt in het kader van alternatieve beleggingen, hebben er overigens velen betrekking op financiële instrumenten die niet-liquide zijn of die onderworpen zijn aan juridische restricties, dan wel transfertrestricties of andere restricties. Het is dus mogelijk dat de verkoop van een alternatieve belegging dus slechts periodiek of op bepaalde datums mogelijk is, na een voorafgaande opzegtermijn van meerdere weken, bijvoorbeeld viermaal per jaar op precieze datums. Omwille van het verschil tussen de verkoperskoers en de koperskoers, kan de opbrengst van de verkoop niet overeenstemmen met de netto inventariswaarde van het instrument.

In het kader van hedge funds zijn terugkopen uitsluitend maandelijks, driemaandelijks of jaarlijks mogelijk. Voor private equity funds kan de lock-up periode meer dan 10 jaar duren.

Wanneer de markten niet normaal functioneren, kunnen de uittredings- en liquiditeitsvoorwaarden eenzijdig worden gewijzigd, zowel om redenen in verband met de onderliggenden van het product, als om redenen in verband met de emittent zelf van het product, wat op die manier een afwezigheid van liquiditeiten kan genereren.

Tot slot kan het wegens de complexiteit van de onderliggende beleggingen die door deze fondsen zijn verricht nodig zijn om na ontvangst van de gereviseerde jaarrekening aanpassingen aan te brengen aan de netto inventariswaarde. Bijgevolg behouden bepaalde "alternatieve" beleggingsfondsen totdat de gereviseerde jaarrekening is ontvangen een deel van de deelbewijzen van de belegger wanneer deze besluit om 100 % van zijn deelbewijzen te liquideren.

4) Minimale regelgeving

Vele fondsen in deze sector zijn gevestigd in een "off shore" centrum ("off shore fondsen”). Ze zijn dus vaak aan minimale regelgeving onderworpen. Er kunnen vele problemen of vertragingen ontstaan bij de uitvoering van aan- of verkooporders van deelbewijzen van deze fondsen waarvoor de Bank geen enkele aansprakelijkheid op zich kan nemen. De tegenwerpelijkheid van de rechten is niet altijd gegarandeerd.

De belegger die interesse heeft voor "alternatieve beleggingen" en met name "off shore" fondsen moet zich van deze risico's bewust zijn. De concrete beleggingsproducten moeten voorzichtig worden bestudeerd alvorens tot een belegging over te gaan.

5) Ongedekte verkopen

De ICB's waarin de Bank voor rekening van de Klant belegt, mogen ongedekte verkopen verrichten van effecten die het deel van de activa van de ICB dat in dergelijke activiteiten betrokken is aan een onbeperkt risico kan blootstellen, met name omwille van het ontbreken van een bovengrens van de prijs die de effecten kunnen bereiken. De verliezen zullen echter beperkt zijn tot het in de betrokken ICB geïnvesteerde bedrag.

6) Waardering van de ICB's

De netto inventariswaarde per aandeel van de fondsen waarin beleggingen worden verricht wordt niet gereviseerd (behoudens de op het einde van een boekjaar berekende waarde). De Bank baseert zich bijgevolg bij de waardering van genoemde fondsen hoofdzakelijk op de niet-gereviseerde financiële informatie die door deze fondsen (de "schattingen"), door de administratieve agenten en/of door de marketmakers wordt verstrekt. Wanneer de door de fondsen ter bepaling van hun eigen netto inventariswaarde per aandeel gebruikte financiële informatie onvolledig, verkeerd zouden zijn, of als de netto inventariswaarde niet de waarde van de door de fondsen gerealiseerde beleggingen weerspiegelt, zal de waardering van deze activa verkeerd zijn.

7) Ontbreken van depositobanken

Voor bepaalde ICB's waarin de activa geïnvesteerd zijn, wordt de taak van depositaris uitgeoefend door een makelaar in de plaats van een bank. Deze makelaars hebben in bepaalde gevallen niet dezelfde rating als een bank. Anders dan



depositobanken, die in een gereglementeerde omgeving evolueren, nemen deze makelaars bovendien uitsluitend taken waar van bewaring van de activa, maar hebben zij geen enkele reglementaire toezichtverbintenis.

8) Prestatiecommissie

Gelet op het gespecialiseerde karakter van deze fondsen, kan een bepaald aantal, of zelfs de meerderheid ervan prestatiecommissies voorzien of vaste commissies combineren met prestatiecommissies.

9) Verdubbeling van de kosten

Beleggen in een beleggingsfonds, eerder dan rechtstreeks in financiële instrumenten waarin het fonds zelf zal beleggen, zorgt voor extra kosten ten laste van de Klant.

10) Bijkomende risico's in verband met private equity funds

Beleggingen in private equity houden typisch de volgende bijkomende risico's in:

Geen enkele rendementsgarantie voor de belegger:

Voor de belegger bestaat het risico dat hij niet het volledige geïnvesteerde kapitaal terugkrijgt, of het zelfs volledig verliest. De in het verleden behaalde resultaten zijn geen enkele garantie voor de toekomst, met name omdat de beleggingsomgeving voortdurend verandert (nieuwe geografische sectoren, nieuwe gespecialiseerde domeinen, etc...). In het bijzonder zorgt een conjuncturele heropleving vaak voor hoge concurrentie inzake de verwerving van vennootschappen, terwijl het moeilijk is om wanneer de conjunctuur terugloopt zich van dergelijke beleggingen terug te trekken;

Lage liquiditeit:

Deze fondsen hebben doorgaans een looptijd van 7 tot 15 jaar. Voor dat soort beleggingen bestaat er geen erkende secundaire markt. Bijgevolg kan de sanctie in het geval van terugtrekking uit een private equity fonds (die betalingen over meerdere jaren kan vereisen) zeer zwaar zijn en zelfs gaan tot het verval van alle rechten op de in dit soort belegging geïnvesteerde bedragen.

Betreffende de terbeschikkingstelling van de beloofde fondsen moet de belegger bijzondere aandacht hebben voor de doorgaans zeer korte opzeggingstermijnen (soms slechts 7 dagen) en controleren of hij voldoende liquiditeiten heeft die in geval van kapitaalinbreng op korte termijn kunnen worden gemobiliseerd.

B.10 - ONROERENDE BELEGGINGEN

Onder onroerende beleggingen wordt verstaan de belegging in onroerende goederen, zoals

woongebouwen, kantoorgebouwen, commerciële gebouwen, etc...

(i) Kenmerken en voordelen:

Deze beleggingen worden doorgaans gedaan via beleggingen in een fonds of in genoteerde beleggingsvennootschappen, vandaar een zekere diversificatie. Deze diversificatie draagt bij in principe bij tot de vermindering van de volatiliteit en laat toe om zich te beschermen tegen inflatie.

Bepaalde onroerende beleggingen kunnen de eigenschappen vertonen van private equity

beleggingen.

(ii) Risico's:

1) Een mogelijks beperkte liquiditeit

De liquiditeit en de verhandelbaarheid van onroerende beleggingen zijn aan aanzienlijke variaties onderhevig. Deze beleggingen zijn doorgaans niet liquide en het is niet altijd mogelijk om op korte termijn winsten te realiseren.

De genoteerde vennootschappen en open fondsen die in onroerende goederen beleggen, beschikken doorgaans over een dagmarkt. Anderzijds kunnen onroerende beleggingen in de vorm van gesloten fondsen slechts een maandelijkse, driemaandelijkse of jaarlijkse liquiditeit bieden, met een verplichte aanhoudingsperiode van meerdere jaren.

2) Hefboomeffect

Bij een hefboomeffect kunnen de marktschommelingen aanzienlijke winsten genereren, maar eveneens hoge verliezen.

B.11 - Bijzondere risico's in verband met de lening van financiële instrumenten

De lening door een belegger van financiële instrumenten resulteert in de overdracht van de eigendom van deze instrumenten (met inbegrip van de eraan verbonden rechten en de eventueel eruit voortvloeiende schuldvorderingen) ten gunste van de ontlener. Als lener verwerft de belegger een contractueel recht op terugbetaling van instrumenten van dezelfde aard, hoeveelheid en kwaliteit tegenover de ontlener.

De belegger is dus onderworpen aan het risico van faillissement, insolvabiliteit, reorganisatieprocedure of soortgelijke procedures van de ontlener, of van beslagmaatregelen of blokkeringen van de activa van de ontlener.

De belegger kan pas beschikken over de geleende financiële instrumenten wanneer deze hem zijn teruggegeven. Hij loopt dus het risico dat hij terwijl hij wacht op deze teruggave, die meerdere dagen kan duren, deze financiële instrumenten niet kan verkopen op een tijdstip waarop de marktwaarde ervan stijgt. Bovendien is het mogelijk dat de belegger geen enkele garantie heeft dat de teruggave op een bepaalde datum zal plaatsvinden, met als gevolg dat deze laatste riskeert zijn rechten



niet tijdig te kunnen uitoefenen (bijv. stemrecht op deze financiële instrumenten).

Het is mogelijk dat de lener op het tijdstip waarop hij de financiële instrumenten moet teruggeven niet in staat is om deze instrumenten op de markt te kopen. In een dergelijk geval kan de belegger een som geld krijgen van dezelfde waarde als de op een bepaald tijdstip geleende financiële instrumenten in de plaats van de financiële instrumenten.

Indien de ontlener een zekerheid stelt als waarborg voor de terugbetaling van de lening van de financiële instrumenten, valt niet uit te sluiten dat de waarde van de activa die als zekerheid werden gesteld lager is dan de waarde van de geleende financiële instrumenten op het tijdstip waarop de zekerheid gerealiseerd wordt.

De bovenstaande bepalingen omschrijven niet alle risico's die inherent zijn aan beleggingen in financiële instrumenten. De doelstelling is veeleer basisinformatie te geven en de Klant te sensibiliseren over het bestaan van risico’s inherent aan alle beleggingen in financiële instrumenten. De Klant wordt verzocht om geen beleggingen te doen zonder zeker ervan te zijn dat hij alle risico's ervan beheerst en zijn beleggingen aanpast aan zijn vermogen, zijn behoeften en zijn ervaring.

De Klant erkent dat hij dit document, omvattende de Algemene Voorwaarden en het Algemeen informatiedocument heeft ontvangen, begrepen en aanvaard.

De Klant erkent meer in het bijzonder dat hij het uitvoeringsbeleid van de Bank, dat in dit Algemeen Informatiedocument is gedetailleerd, heeft begrepen en aanvaard.

Documents

ALGEMEEN INFORMATIEDOCUMENT - CBP Quilvest...2014/11/24 · CBP QUILVEST BELGIUM, BIJKANTOOR VAN CBP QUILVEST S.A., NAAMLOZE VENNOOTSCHAP NAAR LUXEMBURGS RECHT 2/31 9E, Poortakkerstraat,