20

14

120

115

110

105

100

95

KLOPPENDHART

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

113

111

117118

114

100

105

117

Am

ster

da

m C

ity

Ind

ex

110

1

KLOPPENDHART2

01

4A

mst

erd

am

Cit

y In

dex

Met het boek Amsterdam, Geschiedenis van de meest vrijzinnigestad ter wereld nam Russell Shorto in 2013 afscheid van de stadwaar hij als Amerikaan en als directeur van het John Adams Institute zo van was gaan houden. Shorto’s boek is een lofzang op hoe Amsterdam zo ontzettend Amsterdam is kunnen wordenen een magische magneetwerking heeft op mensen van heinde en verre. 16 miljoen bezoekers op dat hele kleine stukje aarde in2013. Mooi, maar ook tricky. Het toerisme is onze enige groei-sector en verbloemt in alle euforie dat een crisisspook over degrachten waart.

Henk Spaan mag roeptoeteren over de leefbaarheid die verpestwordt door provincialen en toeristen, maar hij redt Amsterdam er niet mee. Het is hier altijd aanschuiven en inschikken geweest.Maar het populaire stadshart staat wel onder spanning. Dit is vanoudsher een stad van burgers en van kooplieden. Nu komt de helewereld genieten van die vrijzinnige stad met charming stadsgezicht,die Amsterdamse grachten, de lichtjes ’s avonds laat op het plein,en de musea die allemaal open zijn.

Het Rijksmuseum in goed 8 maanden 2,2 miljoen bezoekers. Rijenvoor Stedelijk, NEMO en Madame Tussauds. Diamantairs goed voor1 miljoen bezoekers. Meer toeristen, minder rugzakken en minderdagjesmensen, dat is het beeld. Het gaat wel goed, maar niet metalles en iedereen. Er gloort groei en hoop, maar het is dun ijs. Debinnenstad moet ook meer willen zijn dan toerisme. Amsterdammoet leven. Kantoren en dienstverleners horen hier. Net als de be-woners die zich soms in de verdrukking voelen. Burgemeester Vander Laan brak recent in Buitenhof voor hen een lans. Hij bevestigdebelang en succes van toerisme, maar hij gaf ook aan dat in zijn op-tiek Amsterdam toch “…primair voor de bewoners is”. Dat wringt enbotst nogal eens.

De Russen zijn dan eindelijk toch gekomen. In de vorm van een - oh,ironie - enorm consumptieleger dat kapitalen spendeert. Dus zijn erwinkels met Russisch personeel, en restaurants met Russische menu-kaarten. En wat als 1,3 miljard Chinezen massaal gaan reizen? Wemoeten innoveren om onszelf te blijven. Dat heeft ons ver gebracht.Heldere afbakening in tijd en thema’s op de jaarkalender maaktonze cultuur en al het andere moois nog gerichter te marketen. EnAmsterdam moet ook als winkelstad op de kaart. Kracht en charmevan onze stad is het contrast en de combinatie van groot en klein,hip en traditioneel, oud en nieuw, maar altijd vrijzinnig.

Locatie, locatie, locatie. Elke makelaar kent de drieklap. Amsterdamligt goed. Zie de zeehaven. Europese top 5. Zie Schiphol, hub der hubs,52,5 miljoen passagiers. Ook top 5. We stonden aan het begin vande globalisering en werden rijk van peper en nootmuskaat, nu vanhet etaleren en marketen van onze moderne Middeleeuwse stad.En ondanks geklaag: de Noord/Zuidlijn komt naderbij, en daar wordtnaar gehandeld. Grote ketens kiezen voor Amsterdam, het zal geentoeval zijn. En er was zelfs een wintermarkt op ons Kurfürsten-Damrak.

En de Amsterdam City Index? Die stijgt fractioneel. De 115 vanvorig jaar werd - na correctie - 117, en dat is nu 118. Is dat glasdan halfleeg of halfvol? We doen het beter dan de rest van Neder-land. Dat wel. Amsterdam kloppend hart. Letterlijk en figuurlijk. We mogen best hoffelijker worden, en de stad kan best schoner danvies, en graag minder crimineel. Maar we tellen in vereniging onzeknopen en zegeningen, in rotsvast vertrouwen in de Indexen diekomen gaan. Amsterdam is een unieke stad - lees Shorto - met de omvang van een groot dorp en de aantrekkingskracht van eenbescheiden - in omvang, niet karakter - wereldstad. Welgelegenaan het IJ, leven zij daar vrij en blij, zo zong Tol Hansse al.

2

Eind 2013 doorbrak de AEX-index voor het eerst sinds de crisis de 400-puntengrens.Dat geldt als voorbode van beter weer. Dat geldt nog niet voor de kleine retail, dieheeft het zwaar. Maar voor de rest gaat het inderdaad niet slecht in Centrum XL, met de horeca voorop. Met dank aan ons allen en aan 16 miljoen hongerige en dorstige bezoekers.

105Q

Omzet Grootwinkelbedrijf / Centrum XL

2008 2009 2010 2011 2012 2013104 99 104 105 105 105

Omzetontwikkeling van zeven grote winkelformules met samen 25 vestigingen in Centrum XL, bron: Amsterdam City, peildatum 30 november. Voor december 2013 is een schatting gemaakt.

Omzet Hotels / Centrum XL

2008 2009 2010 2011 2012 2013106 81 87 94 90 92

RevPar bij 3, 4 en 5 sterrenhotels in Centrum XL, bron AmsterdamCity, peildatum 30 september. De trend is gecorrigeerd voor infla-tie. 92 staat voor € 102,54 gemiddelde omzet per kamer pernacht.

Omzet MKB horeca / Centrum XL

2008 2009 2010 2011 2012 2013110 102 106 112 110 116

Geïndexeerde omzetontwikkeling van 369 horecabedrijven die in2006 al gevestigd waren in Centrum XL, met een omzet van maxi-maal € 50M, bron: Rijksbelastingdienst, i.s.m. Dienst Onderzoek enStatistiek gemeente Amsterdam, peildatum 1 september. Voor delaatste maanden van 2013 is een extrapolatie gemaakt op basisvan het verleden.

Omzet MKB retail / Centrum XL

2008 2009 2010 2011 2012 2013112 105 105 101 96 95

Geïndexeerde omzetontwikkeling van 347 retailbedrijven die in2006 al gevestigd waren in Centrum XL met een omzet van maxi-maal € 50M, bron: Rijksbelastingdienst, i.s.m. Dienst Onderzoek &Statistiek gemeente Amsterdam, peildatum 1 september. Voor delaatste maanden van 2013 is een extrapolatie gemaakt op basisvan cijfers uit het verleden.

VERDIENVERMOGEN

Klanten komen meer uit Rusland en China en te weinig uit de agglomeratie. Daardoor stijgt de omzetvan het grootwinkelbedrijf maar moeizaam: +4%,gecorrigeerd voor inflatie slechts +1%. Maar toch: hetis zorg dat je erbij komt. Marks&Spencer breidt uit,Primark komt, en mogelijk ook Harvey Nichols. Nietzo gek met de aantocht van de Noord/Zuidlijn en deRode Loper die de komende jaren wordt uitgerold.

De kamerprijzen zijn de crisis nog niet te boven,maar het bezettingspercentage is ouderwets Am-sterdams: 77,5%, het één na hoogste in Europa.Dus is er de discussie over wel of niet meer hotels,en hoeveel sterren dan, en er komt nu een Chineeshotel, komen er nu ook Russische hotels? Stads-deel Centrum wil geen nieuwe plannen meer zien,buiten het stadsdeel liggen er nog volop kansen.

Hoe zwaar de crisis ook wordt gevoeld: iedereenmoet eten en drinken. En voor de horeca is de crisis dit jaar voorbij. Er wordt flink buiten de deurgegeten en gedronken en uitgegeven. De horecarealiseert de grootste omzetgroei van iedereen enboekt +9%, gecorrigeerd voor inflatie +6%.

Voor de MKB-winkelier blijven het zware tijden. Aldrie jaar in de min. De omzet komt nog wel in deplus (een magere +1%), maar gecorrigeerd voor inflatie wordt het - 2%. Het aantal banen in de retail loopt terug. De buffers worden aangesproken,het vertrouwen slinkt. De volgende fase zou stoppenen leegstand kunnen zijn. Tenzij een aantrekkendeeconomie de winkelier helpt het schip te keren…

95

92 Q

116 Q

Q

125

120

115

110

105

100

952008 2009 2010 2011 2012 2013

115

113

116116

109110

102 Cursief gedrukt betekent dat het getal niet definitief is.

In vergelijking met vorig jaar gaat de trend omhoog.

In vergelijking met vorig jaar gaat de trend omlaag.

In vergelijking met vorig jaar blijft de trend gelijk.

De pijltjes kunnen verwarring scheppen wanneer de trend omgekeerd evenredig werkt. Bijvoorbeeld: de werkloosheid gaat omhoog, dat drukt het indexgetal naar beneden en dus staat de pijl omlaag, terwijl de werkloosheid an sich groter wordt.

Q

Q

Q

L E G E N D A

Omzet MKB dienstverlening / Centrum XL

2008 2009 2010 2011 2012 2013115 106 104 105 99 102

Geïndexeerde omzetontwikkeling van 1.281 bedrijven in de dienst-verlening en overige branches (in totaal ca 31.000), sinds 2006 gevestigd in Centrum XL met een omzet van maximaal € 50M, bron:Rijksbelastingdienst, i.s.m. Dienst Onderzoek & Statistiek gemeenteAmsterdam, peildatum 1 september. Voor de laatste maanden van2013 is een extrapolatie gemaakt op basis van het verleden.

Huur kantoren / Centrum XL

2008 2009 2010 2011 2012 2013113 108 107 111 109 106

De hoogst afgesloten huur bij nieuwe contracten voor kantoren inCentrum XL, bron: DTZ Zadelhoff, peildatum 30 juni. 106 staat voor€ 400 per m2 vvo per jaar.

Huur winkels en horeca / Centrum XL

2008 2009 2010 2011 2012 2013116 162 160 155 156 150

Het gemiddelde van de laagst en de hoogst afgesloten huur bijnieuwe contracten in Centrum XL, bron: DTZ Zadelhoff, peildatum 30 juni. 150 staat voor € 624 per m2 vvo per jaar.

Bezoekers Amsterdam

2008 2009 2010 2011 2012 2013111 112 122 136 143 150

Totaal aantal bezoekers aan Amsterdam, bron Amsterdam Marketing, peildatum 1 januari. 150 is een inschatting en staatvoor ruim 16 miljoen bezoekers.

Bruto regionaal product / metropoolregio Amsterdam

2008 2009 2010 2011 2012 2013105 102 105 103 101 98

Bruto regionaal product Metropoolregio Amsterdam, bron: Dienst Onderzoek en Statistiek gemeente Amsterdam, peildatum 31 december.98 is een schatting en staat voor € 100,4 miljard per jaar.

Goederenoverslag haven

2008 2009 2010 2011 2012 2013137 132 131 135 139 142

Totale goederenoverslag in de haven van Amsterdam, bron Port ofAmsterdam, peildatum 31 december. 142 staat voor 78,5 miljoenton in 2013.

Vrachtvervoer Schiphol

2008 2009 2010 2011 2012 2013108 89 104 105 102 106

Totaal aangekomen en verzonden vrachtvervoer op AmsterdamSchiphol, bron: Schiphol Group, peildatum 31 oktober. 106 is een schatting en staat voor ruim 1,5 miljoen ton vracht.

3

Dienstverlening in alle mogelijke vormen (zakelijk,financieel, juridisch, logistiek, cultureel, persoonlijk)is nog steeds de grootste sector in het Amsterdamsebedrijvenpalet en - dus - ook in Centrum XL. Hethoudt de omzet vast: +5%, na inflatiecorrectie ietsmeer dan +2%. De crisisklap is men nog niet teboven en de realiteit is: er wordt gewoon minderverdiend.

Ook in Centrum XL is structureel overaanbod van kan-toorruimte. Dat leidt tot stagnerende huuropbreng-sten, en de inflatie doet de rest. Voor heel Amsterdamstaat de gemiddelde huurprijs nu op € 194/m2, voorheel Nederland is dat € 135/m2. In Centrum XL doenwe het dan nog best goed met minimaal € 160/m2,oplopend tot de hoofdprijs van € 400/m2.

Nieuwe huurcontracten werden afgesloten tegen dalende prijzen in de Kalvertoren en op deDamstraat, in de Cornelis Schuytstraat, de VanWoustraat en op de Willemsparkweg. Stijgingenwerden genoteerd op de Piet Heinkade, aan hetSingel, in de Negen Straatjes, op de Dam en in deVan Baerlestraat.

Amsterdam is booming als toeristenstad. Met dankaan iedereen die hard heeft gewerkt om Amsterdamprofessioneel op de kaart te zetten en te verkopen.400 Jaar Grachten, tal van andere jubilea, en natuur-lijk alle musea weer open, met 2,2 miljoen (!) bezoekersin het Rijks. Iedereen profiteert. Ook de gemeente zelf,nu zij de rijksbezuinigingen deels opvangt door niet deOZB maar de toeristenbelasting te verhogen.

In de periode 2005 - 2008 was er nog sprake vaneconomische groei. Amsterdam en de Metropool-regio stonden in de top 5 van Europa. Nu staan werond plaats twaalf en verliezen we onze concurren-ten steeds meer uit het zicht. De enige sector diesubstantieel groeit, is de toeristische sector.

78,5 Miljoen ton is een record. De haven vaart decrisis vrolijk voorbij. De groei zit vooral in agrarischebulk, steenkool, stukgoed en containers. Olie enbenzine (Amsterdam is de grootste benzinehaventer wereld) liepen terug. De haven geeft werk aan55.000 mensen en zorgt dat onze schappen enmagen goed gevuld blijven. Voor 2014 staat we-derom groei op stapel.

Vrachtvervoer via Schiphol is weinig in vergelijkingmet de haven, maar het vrachtvervoer door delucht is wel altijd een goede barometer voor onzeeconomie en dat ziet er goed uit, te meer daar voorde tweede keer sinds het uitbreken van de crisiseen dip is overwonnen.

102 Q

150

142

150

98

Q

Q

Q

Q

106 Q

106

Q

Amsterdam wordt steeds populairder. De druk op de schaarse ruimte neemt toe.Dan is het goed om te zien dat de stad veiliger wordt. Veel minder geweld enstraatoverlast, met helaas wel meer inbraken en zakkenrollerij. De huizenprijs inCentrum XL veert op. Dat bevestigt maar weer eens dat Amsterdam één van demeest positieve kenmerken van Nederland is.

STADSKWALITEIT

229

Amsterdam wordt drukker. Dus valt er steeds meerte halen voor de verkeerde consumenten: inbrekersen zakkenrollers. Voor hen is het veel spenderendepubliek een rondwandelende goudmijn. De toenameis verontrustend. We willen graag geroemd wordenom ons erfgoed, onze musea en de vrijzinnige sfeer,maar niet gemeden om de criminaliteit. Blijft eenpunt van zorg, ook vanwege minder blauw op straat.

Het aantal geweldsdelicten in Amsterdam daalt aleen aantal jaren. Dat beeld en de cijfers worden ookbevestigd door slachtofferenquêtes die vooral opzoek zijn naar delicten waarvan geen aangifte wordtgedaan bij de politie en die dus buiten de officiëlecijfers blijven. Minder geweld is overigens een trendin de hele Westerse wereld.

Overlast op straat neemt af. Met de toegenomendrukte is de daling bijna spectaculair te noemen.Het is wel eens anders geweest, Toen het oudestadshart bijna een no-go area was. Toen je nietvrijwillig op de Zeedijk kwam, en de overlast vanjunks, dealers en balletje-balletje enorm was. Destad is opgeknapt, dat zie je aan alles.

Minder cruisepassagiers het afgelopen jaar na het top-jaar 2012, maar zo’n beweging hebben we al eens eerdermeegemaakt. De belangrijke vraag is of we een tweedePassenger Terminal willen gaan bouwen. Zien we genoegaanvoer aan de horizon? Voor ondernemend Amsterdamzou het mooi zijn, nog meer buitenlandse bezoekers metkort verblijf maar wel heel veel spending power.

Voor het tweede jaar achtereen een stijging van meerdan 10%. Dat is geen toeval of incident meer. Musea blij,horeca en winkels ook. ‘De heropening van het Rijks-museum is het beste wat ons is overkomen’, zeggen veelwinkeliers. Ook het nieuwe Stedelijk Museum, MadameTussauds, Anne Frank Huis, NEMO, Rembrandthuis enMuseum Ons ‘Lieve Heer op Solder’ draaiden top.

De lucht in Amsterdam wordt schoner. De concen-tratie fijn stof is nu nog maar bijna de helft van hetmaximaal toegestane. CO2 en NO2 lopen ook ge-staag terug. Electrisch vervoer draagt ook bij aanschonere lucht. Cargohopper gaat komend jaar win-kels bevoorraden met elektrische trekkers. Zero-emissie dus. Wanneer gaan ook de taxi’s om? En devuilniswagens?

Q

98

Diefstal / Centrum XL

2009 2010 2011 2012 2013129 126 121 105 98

Diefstal en inbraak in Centrum XL uit (en van) voertuigen, vaartuigen,winkels en bedrijven, plus zakkenrollerij, bron: Politie Amsterdam Amstel-land, peildatum 30 september. 98 staat voor 25.385 kennisgevingen.De index werkt omgekeerd: hoe lager, hoe meer diefstal en inbraak.

Geweld / Centrum XL

2009 2010 2011 2012 201397 99 102 104 113

Geweld op straat in Centrum XL, bron: Politie Amsterdam Amstelland,peildatum 30 september. 113 staat voor 2.712 kennisgevingen. Deindex werkt hier omgekeerd: hoe hoger, des te minder geweldsdelicten.

Overlast op straat / Centrum XL

2009 2010 2011 2012 2013114 153 136 152 179

Overlast op straat in Centrum XL, bron: Politie Amsterdam Amstelland,peildatum 30 september. 113 staat voor 2.712 kennisgevingen. De index werkt hier omgekeerd: hoe hoger, des te minder overlast.

Cruise passagiers Passenger Terminal Amsterdam

2008 2009 2010 2011 2012 2013186 148 161 213 238 229

Aantal aankomende passagiers per cruiseboot, bron: Passenger Terminal Amsterdam, peildatum 31 december. 229 staat voor279.000 passagiers.

Musea en attracties

2008 2009 2010 2011 2012 2013101 100 102 109 120 132

Geïndexeerde ontwikkeling van de bezoekersaantallen voor 34 museaen 13 attracties in en rond Centrum XL, bron: Amsterdam Marketing,peildatum 30 november. 132 is een schatting en staat voor 12% groei.

Schone lucht / Centrum XL

2008 2009 2010 2011 2012 201396 100 88 82 98 105

Jaargemiddelde van de 24-uursgemiddelden voor fijn stof (PM10) inCentrum XL, bron: GG&GD Amsterdam, peildatum 1 januari. Het in-dexgetal voor 2013 is het een inschatting. 105 staat voor gemiddeld22 microgram fijn stof/m3. Hoe hoger de index, hoe minder fijn stofin de lucht.

105

113

132

QQ

179

Pssst

Q

QQ

4

125

120

115

110

105

100

952008 2009 2010 2011 2012 2013

118116

120

117114

116

5

Het vestigingsklimaat in algemene zin lijkt de crisis voorbij. Maar het grote probleem isde leegstand om ons heen, met name van kantoorruimte. Er staat nu in totaal 1,7 mil-joen m2 leeg. In Centrum XL valt het reuze mee. Maar buiten XL en over de A10 kun jeal voor € 100,- per m2 terecht, en toch blijft met name daar heel veel leeg staan.

VESTIGINGSKLIMAAT 125

120

115

110

105

100

952008 2009 2010 2011 2012 2013

124

121

Bedrijfsvestigingen / Centrum XL

2008 2009 2010 2011 2012 2013103 104 107 109 113 114

Aantal bedrijfsvestigingen met 2 of meer werkzame personen inCentrum XL, bron: Kamer van Koophandel Amsterdam, peildatum 1 november. 114 staat voor 10.105 bedrijven.

Leegstand kantoren Amsterdam

2008 2009 2010 2011 2012 2013136 118 108 117 111 120

Percentage leegstand in m2’s kantoorruimte in Amsterdam, bron:DTZ Zadelhoff, peildatum 30 juni 2013. De index werkt hier omge-keerd, het indexgetal 120 staat voor 16,6% leegstand.

Leegstand overige bedrijfsruimte Amsterdam

2008 2009 2010 2011 2012 2013163 126 129 149 159 171

Percentage leegstand in m2’s overige bedrijfsruimte in Amsterdam,bron: DTZ Zadelhoff, peildatum 30 juni 2013. De index werkt hieromgekeerd, het indexgetal 171 staat voor 11% leegstand.

1 op de 3 Amsterdamse bedrijven is gevestigd inCentrum XL. Het is vooral handel en dienstverlening:bankiers, advocaten, notarissen, ingenieurs, consultants, makelaars, entrepreneurs, uitgevers,reclamemensen, ict’ers, game bedrijven, schoon-maakbedrijven en uitzendbureaus. En ook ruim2.300 instellingen en bedrijven voor zorg en wel-zijn, bijna evenveel als cafés en restaurants in XL.

Nergens in Europa staat zoveel kantoorruimte leegals in Nederland en Amsterdam spant daarbij dekroon. Zelfs op de Piet Hein Kade dreigen grote gebouwen komend jaar leeg te gaan staan. Philips isweg, Ahold gaat, en de nieuw op te leveren Piet HeinBuildings hebben nog geen huurder(s) gevonden.Rond de A10 wordt een groeiend aantal gebouwengetransformeerd naar studentenhuisvesting, woningen en hotels. In Centrum XL valt de leegstandnog mee. Aan Rokin, Vijzelgracht en Vijzelstraatwordt zelfs druk voorgesorteerd op de komst vande Noord/Zuidlijn. In het Hirschgebouw vestigt zich een advocatenkantoor dat eerst op de Zuidaspraktijk hield. Voor XL een goed teken. Want debinnenstad moet ook andere bedrijvigheid huisves-ten dan retail en horeca.

120

171

QQ

114 Q

120118

111

103

94

Q

108 Q

Studenten

2008 2009 2010 2011 2012 2013115 125 133 133 127 130

Aantal studenten aan Universiteit van Amsterdam en Vrije Universi-teit samen, bron: UvA en VU, peildatum 1 oktober. 130 staat voor55.553 studenten.

Huizenprijs / Centrum XL

2008 2009 2010 2011 2012 2013130 119 118 113 99 94

Gemiddelde prijs per m2 voor verkochte woningen in Centrum XL,bron: Dienst Onderzoek en Statistiek gemeente Amsterdam, peildatum1 juli. 94 staat voor € 4.075 per m2 gemiddeld en is nog voorlopig.

Mercer

2008 2009 2010 2011 2012 2013100 100 108 108 108 108

Plaats op de Mercer Quality of Living Index, bron Mercer. 108 is eenextrapolatie van de editie 2012 en staat voor de 12e plaats op eenlijst van 221 steden wereldwijd.

Het aantal studenten is al een aantal jaren redelijkgelijk. De grote groei van 2009 en 2010 lijkt testagneren. UVA en VU lijken vooral verwikkeld infusieperikelen. Het goede nieuws komt van buitennaar binnen. TU Delft, Wageningen Universiteit en het Massachusetts Institute of Technology uitBoston, gaan in Amsterdam een Institute of Advanced Metropolitan Solutions opzetten.

In Centrum XL is de prijs voor koopwoningen sinds2008 nominaal met 20% gedaald, voor inflatie gecorrigeerd zelfs met bijna 28%. Dat mag eenhuizencrisis heten. Maar ook hier is er enig licht.Sinds november 2013 stijgt in Nederland het aantal verkopen weer en wordt er - vooral ook inAmsterdam - ook weer verkocht voor de vraagprijs.

Bij publicatie van de Amsterdam City Index wasnog geen nieuwe Quality of Living index bekend.We schatten in dat Amsterdam nog steeds opplaats 12 staat.

130 Q

6

Het gaat niet goed op de arbeidsmarkt. Het aantal banen daalt, het aantal mensen dat kan en wil werken groeit. De concurrentie blijft groot. Een groeiend aantal mensenis het solliciteren beu en begint voor zich zelf. De crisis creëert nieuwe werkelijkheden,voor mensen individueel én op metaniveau: wie had gedacht dat de vaste baan in Nederland passé zou zijn?

ARBEIDSMARKT 135

130

125

120

115

110

1052008 2009 2010 2011 2012 2013

119

110

126123

130

123

106

Q

91

Werkzame personen / Centrum XL

2008 2009 2010 2011 2012 2013103 105 108 109 111 106

Aantal werkzame personen in Centrum XL, bron: Dienst Onderzoek en Statistiek gemeente Amsterdam, cijfer 2013 per 1 juli. 106 staat voor107.000 werkende mensen in Centrum XL.

Werkloosheid / Amsterdam

2007 2009 2011 2013125 167 125 91

Werkloze beroepsbevolking als percentage van de totale beroepsbevol-king, bron: Dienst Onderzoek & Statistiek gemeente Amsterdam. Hoelager de index, hoe hoger het percentage werklozen. 91 staat voor 11%.

ZP’ers / Centrum XL

2008 2009 2010 2011 2012 2013114 122 163 183 193 213

Aantal Zelfstandige Professionals en andere eenmanszaken gevestigd in Centrum XL, bron: Kamer van Koophandel Amsterdam, peildatum 1 november. 213 staat voor 28.132 eenmanszaken in Centrum XL.

Beroepsbevolking Metropool Regio Amsterdam

2008 2009 2010 2011 2012 2013103 104 105 106 106 108

Omvang beroepsbevolking Metropool Regio Amsterdam, bron: DienstOnderzoek en Statistiek gemeente Amsterdam, peildatum 1 januari. 107 is een schatting en staat voor 1,2 miljoen.

Tot en met 2012 bleef het aantal werkende mensenin Centrum XL stijgen, maar halverwege 2013kwam de ommekeer en ging het van 115 naar 107duizend mensen. De grootste klappen vielen in deretail en bij kunst&cultuur. De laatste laat zich ver-klaren door de bezuinigingen, de eerste omdat dekleinere retail inderdaad zwaar weer blijft houden.

De stijgende werkeloosheid gaat niet langer aanAmsterdam voorbij. Meer dan 1 op 10 heeft geenwerk (meer). De werkloosheid was sinds de start vande Index nog niet zo hoog. Het aantal werkeloos-heidsuitkeringen is meer dan verdubbeld, en hetaantal mensen dat het opgeeft nog langer naarwerk te zoeken, stijgt met de dag.

De groei van het aantal ZP’ers of Zelfstandige Professionals getuigt enerzijds van ondernemerszinen vrijheidsdrang, anderzijds van verborgen werk-loosheid en armoede. De omzet van het MKB inCentrum XL steeg met 6% vóór inflatiecorrectie,maar er zijn genoeg ZP-ers die inmiddels op eenhoutje bijten. De onderlinge concurrentie groeit.

De beroepsbevolking in de Metropoolregio groeitstap voor stap. Deels omdat steeds meer mensenrichting stad en ommelanden trekken, en deelsomdat de AOW-leeftijd stijgt. In 2024 worden men-sen geacht tot hun 68ste te werken. De concurrentieop de arbeidsmarkt blijft groot.

Q

213 Q

108 Q

Een nieuwe trend in het mandje Bereikbaarheid betreft het gemiddeld aantal passanten in drie winkelbuurten. Daar wordt het minder druk. Dat is opvallend.Want op alle andere fronten blijven de aantallen mensen, die Amsterdam wetente bereiken, stijgen.

BEREIKBAARHEID

Eind 2011 lukte het in 21 minuten, in 2012 luktehet in 22 minuten en nu lukte het gemiddeld in 23minuten, per fiets, auto of met de tram naar deDam. Elk jaar geeft Google er een minuutje bij,maar nog steeds staan we binnen een half uur opde Dam.

125

120

115

110

105

100

952008 2009 2010 2011 2012 2013

115

109

115114

108

106

103

Gemiddelde reistijd naar de Dam

2011 2012 2013114 110 103

Het gemiddeld aantal minuten nodig om op de Dam te komen, per fietsvan de Jaap Eden IJsbaan, per auto vanaf de A10 afslag Volendam, enper tram van VU Medisch Centrum, bron: Google Maps, peildatum derdemaandag van december. 103 staat voor 23 minuten.

Q

Een nieuwe indicator, die middels Bluetooth- en Wifi-technologie het dagelijks aantal passanten telt op driegrote winkellocaties: gedaald. Sommige winkeliersmelden ook dat het aantal toeristen stijgt maar hetaantal mensen, dat de winkel binnenkomt, niet stijgt.Het is te vroeg om grote conclusies te trekken, maardit is wel een ongemakkelijke ontwikkeling.

Het aantal treinreizigers stijgt als vanouds en bijhet Centraal Station leidt dat inmiddels tot een fietsinfarct. Nog even en het Centraal Station is definitief onbereikbaar voor fietsers geworden.Gelukkig zijn er alternatieven: trams en metro en,over twee jaar, de Noord/Zuidlijn.

In de komende jaren zal de gemeente fors mindersubsidie gaan geven aan het GVB. Het geld zalmeer van de reiziger zelf moeten komen. Ook omdie reden is het goed dat het aantal mensen datgebruik maakt van het openbaar vervoer binnen destad ieder jaar groeit en in 2013 nog eens extra isgestegen.

Met steeds meer mensen die richting Randstadtrekken groeit het aantal dat binnen een redelijkereistijd te bereiken is, en vice versa, dat binnen eenredelijke reistijd hartje centrum kan zijn.

Het aantal passagiers op Schiphol blijft groeien.Nog belangrijker is dat het aantal bestemmingenhoog blijft. Gecombineerd met het feit dat onzedouanedienst 24/7 acte de présence geeft - bepaald niet vanzelfsprekend in het buitenland -houdt dat Amsterdam heel aantrekkelijk als zakenstad.

VERANTWOORDING

De Amsterdam City Index is samengesteld uit 33 trends,verdeeld over vijf mandjes. Mandjes en trends wordengewogen volgens een vast stramien: het is óf een pres-tatie óf iets anders. Prestaties wegen samen 60%, alhet andere samen 40%. Omdat de Index is opgezetvanuit ondernemersperspectief, wegen prestaties hetzwaarst.Binnen dit stramien gelden de mandjes Verdienvermogenen Stadskwaliteit als prestaties en wegen samen 60%.Vestigingsklimaat, Arbeidsmarkt en Bereikbaarheidwegen samen 40%. Binnen ieder mandje afzonderlijk wordt ook onderscheidgemaakt tussen prestaties en al het andere. En ook hierwegen de prestatietrends samen 60%. Met deze verdeling in 60 en 40 wordt ook voorkomendat één trend of één mandje gaat overheersen. Datpast bij het beeld dat de economie van de binnenstadgeen monocultuur is, maar is opgebouwd uit veel elementen. Bij publicatie zijn niet alle cijfers definitief. In dat gevalgeeft Amsterdam City een eigen inschatting op basis

van wat dan bekend is. Het indexgetal staat dan cursief gedrukt. Bij de volgende editie wordt het definitieve cijfer gegeven. Dat leidt soms tot correcties,zoals dit jaar. In 2012 eindigde de index op 115, nustaat voor 2012 als indexgetal 117 gegeven. Dat isgeen ramp: het gaat niet om het absolute getal, hetgaat om de trend.

COLOFON

De Amsterdam City Index 2014 is een initiatief van deVereniging Amsterdam City. De analyses kwamen medetot stand dankzij achtergrondgesprekken met onder-nemers, filiaalmanagers en directeuren van bedrijvenin de binnenstad: Petra Baan P&C - Wim Bos Mr. B -Wybo Wijnbergen The Dungeon/Madame Tussauds -Willem Koster Amsterdam City - Marc van der Veur De Bijenkorf - Ben Kaayk V&D - André Sprangers Zwartjes schoenen - Geert-Jan Kemme Arti et Amicitiae -Kees Klesman Madame Tussauds - Guido FrankfurtherAdviseur - Dick de Graaff Passenger Terminal Amsterdam -Marie-José Grotenhuis Het Rembrandthuis - Ronald

Wiggers NV Stadsgoed - Wim Klompen Holland Casino -Ad Dekkers Maison de Bonneterie - Dick Eberhardt The

Old Man - Emile de Cock 360 Volt - João GonçalvesGassan Diamonds

De Amsterdam City Index wordt financieel mogelijkgemaakt door bijdragen van Kroonenberg Groep, Albert Heijn, Holland Casino, Gemeente Amsterdamen Stadsdeel Centrum.

Research en redactie ...................Guus BakkerTekst...............................................Kasper van NoppenEindcorrectie .................................Christine GovaertOntwerp en productie..................Studio René BakkerOplage ...........................................500 ex.

© Vereniging Amsterdam City januari 2014

De Amsterdam City Index is terug te vinden opwww.amsterdamcityindex.nl

Amsterdam City is een vereniging met als doel de verbetering van het economisch klimaat in de binnenstad van Amsterdam.

7

125 Q115

Q

123

Aantal passanten / Centrum XL

2011 2012 2013114 125 115

Gemiddeld aantal passanten tussen 8.30 en 22.00 uur op de FerdinandBolstraat, bij de Bloemenmarkt en op de Kalverstraat, bron: City Traffic. 115 staat voor gemiddeld 16.733 passanten.

Centraal Station + Station Amsterdam Zuid

2008 2009 2010 2011 2012 2013116 118 116 123 121 125

Aantal in- en uitstappers op Centraal Station en Amsterdam Zuid samenop een doordeweekse dag, bron: NS. 125 is een schatting en staat voor216.000 in- en uitstappers per werkdag.

GVB

2008 2009 2010 2011 2012 2013107 109 112 114 116 123

Aantal vervoerde reizigers door het Gemeentelijk vervoersbedrijf Amsterdamper tram, metro en veerboot, exclusief zwartrijders, per jaar, bron: GVB, peil-datum 1 januari. 123 is een schatting en staat voor 236 miljoen reizigers.

Bereikbaar binnen 30 minuten

2009 2010 2011 2012 201394 94 95 95 97

Aantal inwoners binnen 30 minuten bereikbaar van de Munt per auto offiets of binnen 45 minuten per openbaar vervoer, bron dIVV Amsterdam,peildatum 31 december. 97 is een schatting en staat voor 2,7 miljoen.

Passagiers Schiphol

2009 2010 2011 2012 201396 102 115 118 121

Aantal aankomende en vertrekkende passagiers op Amsterdam Schiphol,exclusief doorgaande reizigers, bron: Schiphol Group, peildatum 31 oktober. 121 is een schatting en staat voor 31 miljoen.

121

QQ

97 Q