21
Ang SINTAKSIS sa Wikang Filipino kumbinasyon ng mga salita upang makabuo ng mga parirala at ang pagsasama-sama ng mga pariralang ito upang makabuo ng pangungusap. pangungusap – ay kalipunan ng mga salita na nagpapahayag ng isang buong kaisipan.

Ang SINTAKSIS sa Wikang Filipino

  • Upload
    may

  • View
    4.486

  • Download
    49

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Ang SINTAKSIS sa Wikang Filipino kumbinasyon ng mga salita upang makabuo ng mga parirala at ang pagsasama-sama ng mga pariralang ito upang makabuo ng pangungusap . pangungusap – ay kalipunan ng mga salita na nagpapahayag ng isang buong kaisipan. Mga pangungusap na walang paksa : Panawag - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

Ang SINTAKSIS sa Wikang Filipino kumbinasyon ng mga salita upang makabuo ng mga parirala at ang pagsasama-sama ng mga pariralang ito upang makabuo ng pangungusap.

pangungusap – ay kalipunan ng mga salita na nagpapahayag ng isang buong kaisipan.

Page 2: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

Mga pangungusap na walang paksa:1. Panawag

Itay!2. Nagsasaad ng damdamin

Masakit!3. Nag-uutos

Takbo!4. Pormularyong panlipunan

Tuloy po kayo.

Page 3: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

5. Panagot sa tanongOpo.

6. Penomenal o pandiwang palikasBumabagyo.

7. Lipong may buong diwa Mahirap mag-isip kapag may problema.

Page 4: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

Mga uri ng pangungusap ayon sa layon o gamit1. Ang mga mag-aaral ay matiyagang nag-aaral.

- pasalaysay o paturol2. Paano ba talaga humanap ng tapat na

kaibigan? - patanong

3. Pakiayos ng mga gamit mo.Ayusin mo na ang mga gamit mo.- pakiusap/pautos

4. Naku! Naiwan na nila ako. - padamdam

Page 5: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

Mga Uri ng Pangungusap ayon sa Anyo o Kayarian

A. PAYAK1. Ang Pilipinas ay isang mayamang bansa.2. Sama-samang bomoto ang mga matatanda

at mga kabataan ng kanilang lugar.3. Si Eunice ay humiram ang aklat at nagbasa

ng pahayagan sa silid-aklatan.4. Ang mga bata at matanda ay sinuri at

binigyan ng libreng gamot.

Page 6: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

B. TAMBALAN

1. Ang mga lalaki ay tumutugtog at ang mga babae ay umaawit.

2. Nag-aral siya nang mabuti; naipasa niya ang lahat ng kanyang pagsusulit.

Page 7: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

C. HUGNAYAN1. Iniwan niya ako nang malaman niyang

nagsiningaling ako sa kanya.2. Binigyang-parangal ang mga bayani dahil

nag-alay sila ng buhay para sa bayan.3. Patatawarin kita kung mangangako kang

magbabago ka.

Page 8: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

D. LANGKAPAN1. Umalis na ako ng bahay nang tumila ang

ulan at dumating ang hinihintay kong sasakyan.

2. Kapag yumaman ako, maglalakbay ako sa buong mundo at bibilhin ko lahat ng bagay na magustuhan ko.

Page 9: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

A. Payak – kung ang pangungusap ay nagbibigay ng iisang kaisipan lamang.

B. Tambalan- kung ang pangungusap ay binubuo ng dalawa o mahigit pang mga sugnay na makapag-iisa at pinag-uugnay ng mga pangatnig na panimbang(at, o, ngunit, habang, samantalang, pero) o ng tuldok-kuwit (;)

Page 10: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

C. Hugnayan – binubuo ng isang punong sugnay at isa o higit pang pantulong na sugnay. Pinag-uugnay ito ng pantulong na pangatnig (nang, kung, kapag, kaya, sapagkat, dahil ...)

D. Langkapan-binubuo ng dalawa o higit pang malayang sugnay at isa o higit pang pantulong na sugnay.

Page 11: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

Mga BAHAGI ng Pananalita

1. Magtatrabaho ako nang maayos upang manatiling masaya ang mga taong sa akin ay umaasa.

2. Ating hangaan ang mga lumalaban sa kanilang mga karamdaman upang manatiling buhay.

3. Alamin ang makakabuti para sa iyong sarili; iwasan ang mga bagay na makapagdudulot sa iyo ng mga alalahanin.

Page 12: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

4. Nang maghulog ang Diyos ng kabutihan sa mundo, maraming tao ang mahihimbing na natutulog.

5. Ang umaga ay maaliwalas; harapin natin ang maghapon nang buong sigla na para bang punung-puno ng pag-asa.

6. Ang pagmamahal ay ipinagkakaloob sa lahat; ito ay isang biyaya ng Maykapal.

Page 13: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

DALAWANG BAHAGI ng Pangungusap

Ang umaga ay maaliwalas.paksa panaguri

A. ANG PAKSA (simuno)bahaging pinag-uusapan sa pangungusapkumakatawan sa pinag-uusapan

Page 14: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

Mga Uri ng Paksa

1. Paksang pangngalan/Pariralang pangngalan – ang paksa ay nagtataglay ng pangngalan na pinangungunahan ng panandang ang at si.a. Ang aming paaralan ay malawak.b. Nanalo sa eleksyon si Nonoy.c. Nagpadala ng tulong ang NDCC.

Page 15: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

2. Paksang panghalip/Pariralang panghalip- ang paksa ay nagtataglay ng panghalip

panaoa. Tumutulong sila sa pamamahagi ng regalo.b. Ako ay sasabay sa iyo mamaya.c. Pumasyal kami sa Ilocos.

Page 16: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

3. Paksang pang-uri/pariralang pang-uri – ang paksa ay nagtataglay ng pang-uri o mga salitang naglalarawan.a. Ang madaya ay natatalo sa laro.b. Masarap kausap ang magalang.

4. Paksang pandiwa/pariralang pandiwa – ang paksa ay nagtataglay ng pandiwa.a. Gusto kong pakinggan ang umaawit.b. Ang mga dumarating ay mga kamag-anak ko.

Page 17: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

5. Paksang pang-abay/pariralang pang-abay – ang paksa ay nagtataglay ng pang-abaya. Kinalulugdan ang magaling makipagkapwa. b. Kakanta ang dito. Ang doon ay sasayaw.

6. Paksang pawatas/pariralang pawatas – ang paksa ay nagtataglay ng pandiwang nasa pawatas na anyo.a. Pangarap niya ang magsayaw.b. Kinaiinipan niya ang mag-aral.

Page 18: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

B. Ang PANAGURIbahagi ng pangungusap na nagbibigay ng

kaalaman o impormasyon tungkol sa paksa.

MGA URI ng PANAGURI1. panaguring pangngalana. Pangulo ang bumisita.b. Ang mga tumutulong ay mga kalalakihan.

Page 19: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

2. Panaguring panghalipa. Sila ang aming bisita.b. Ang pag-asa ng bayan ay tayo.

3. Panaguring pang-uria. Ang bagoong ay maalat.b. Madamdamin ang kanyang talumpati.

4. Panaguring pandiwaa. Nanunuod ang mga bata.b. Ang guro ay sumusulat ng nobela.

Page 20: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

5. Panaguring pang-abaya. Sa Linggo ang punta ko sa Hongkong.b. Medyo malala na ang kanyang sakit.

6. Panaguring pawatasa. Magplantsa ang aking bagong trabaho.b. Ang paborito nilang libangan ay maglaro ng

DOTA

Page 21: Ang SINTAKSIS sa Wikang  Filipino

Magandang Araw!