21
Araling Panlipunan Unang Markahan Modyul 5: Nasusuri ang mga Salik na Nakakaapekto sa Pagkonsumo 9 1st GENERATION MODULES - VERSION 2.0 __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

  • Upload
    others

  • View
    25

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

Araling Panlipunan Unang Markahan – Modyul 5:

Nasusuri ang mga Salik na

Nakakaapekto sa Pagkonsumo

9

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 2: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

Araling Panlipunan – Ikasiyam na Baitang Alternative Delivery Mode Unang Markahan – Modyul 5- Nasusuri ang mga Salik na Nakakaapekto sa Pagkonsumo Unang Edisyon, 2020 Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Leonor Magtolis Briones Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________ Department of Education – Region VII, Division of Cebu Province Office Address: Sudlon Lahug Cebu City

Telefax: (032) 255-6405; (032) 255-4401

E-mail Address: [email protected]

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat : Benalyn J. Bertulfo

Tagasuri : Elma M. Larumbe (QA, Moderator)

Tagapamahala:

SDS : Marilyn S. Andales

ASDS : Leah B. Apao

: Ester A. Futalan

: Cartesa M. Perico

CID Chief : Mary Ann P. Flores

EPS in LRMS : Mr. Isaiash T. Wagas

EPS in Aral. Pan.: Mrs. Rosemary N. Oliverio

1st

GENERATION MODULES - V

ERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 3: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

9

ARALING PANLIPUNAN

Unang Markahan – Modyul 5

Mga Salik na Nakakaapekto sa

Pagkonsumo

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 4: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

ii

Paunang Salita Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan 9 ng Alternative Delivery Mode

(ADM) Modyul para sa araling Mga Salik na Nakakaapekto sa Pagkonsumo.

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador mula sa

pampubliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang

matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12

habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa

pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at malayang

pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong

matulungan ang mag-aaral upang makamit ang ika-21 siglong mga kasanayang habang

isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong ito sa

pinakakatawan ng modyul:

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral kung

paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila

habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto.

Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang mag-aaral habang

isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Araling Panlipunan 9 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul

ukol sa Mga Salik na Nakakaapekto sa Pagkonsumo.

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong

matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong

madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Mga Tala para sa Guro Ito ay naglalaman ng mga paalala, panulong o estratehiyang magagamit sa paggabay sa mag-aaral.

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 5: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

iii

Alamin

Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga dapat

mong matutuhan sa modyul.

Subukin

Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano na

ang kaalaman mo sa aralin ng modyul. Kung

nakuha mo ang lahat ng tamang sagot (100%),

maaari mong laktawan ang bahaging ito ng

modyul.

Balikan

Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang

matulungan kang maiugnay ang kasalukuyang

aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin

Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala

sa iyo sa maraming paraan tulad ng isang

kuwento, awitin, tula, pambukas na suliranin,

gawain o isang sitwasyon.

Suriin

Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong matulungan

kang maunawaan ang bagong konsepto at mga

kasanayan.

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 6: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

iv

Pagyamanin

Binubuo ito ng mga gawaing para sa mapatnubay

at malayang pagsasanay upang mapagtibay ang

iyong pang-unawa at mga kasanayan sa paksa.

Maaari mong iwasto ang mga sagot mo sa

pagsasanay gamit ang susi sa pagwawasto sa

huling bahagi ng modyul.

Isaisip

Naglalaman ito ng mga katanungan o pupunan

ang patlang ng pangungusap o talata upang

maproseso kung anong natutuhan mo mula sa

aralin.

Isagawa

Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong sa

iyo upang maisalin ang bagong kaalaman o

kasanayan sa tunay na sitwasyon o realidad ng

buhay.

Tayahin

Ito ay gawain na naglalayong matasa o masukat

ang antas ng pagkatuto sa pagkamit ng

natutuhang kompetensi.

Karagdagang Gawain

Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong

panibagong gawain upang pagyamanin ang iyong

kaalaman o kasanayan sa natutuhang aralin.

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 7: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

v

Susi sa Pagwawasto

Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat ng

mga gawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anomang marka o sulat ang anomang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.

2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing napapaloob sa modyul.

3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay. 4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at sa

pagwawasto ng mga kasagutan. 5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay. 6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang sagutin

lahat ng pagsasanay.

Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa iyong mga kasama sa

bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.

Umaasa kaming, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa

paglikha o paglinang ng modyul na ito.

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 8: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

1

Alamin

Panimula

Sinasabing ang lahat ng tao ay konsyumer. Ang pagkonsumo ay bahagi ng tao simula nang kaniyang pagsilang sa mundo. Habang patuloy na nabubuhay ang tao ay patuloy pa rin siya sa pagkonsumo. Ang pagbili ng produkto at serbisyo ay nangangahulugan ng pagtatamo sa kapakinabangan mula rito bilang tugon sa pangangailangan at kagustuhan ng tao. Ang napakaraming pangangailangan at kagustuhan ng tao ang dahilan kung bakit may pagkonsumo. Ayon nga kay Adam Smith sa kanyang aklat na “An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations” ang pangunahing layunin ng produksiyon ay ang pagkonsumo.

Sa modyul na ito, ang mag-aaral ay inaasahang: 1. Naipaliliwanag ang mga salik na nakakaapekto sa pagkonsumo. 2. Nakakabuo ng mga sitwasyong nagpapakita ng mga salik sa pagkonsumo. 3. Naipakita ang pagiging responsableng konsyumer.

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat tanong. Piliin ang titik ng tamang sagot at isulat ito sa sagutang papel.

1. Ito ay tumutukoy sa pagbili at paggamit ng mga produkto at serbisyo upang matugunan ang pangangailangan.

a. distribusyon b. pagkonsumo c. pamimili d. produksyon

2. Ano ang ibig sabihin ng pahayag na, “ang lahat ng tao ay konsyumer”?

a. Ang pagkonsumo ay masyadong mahal at magastos. b. Ang pangangailangan ng tao ay may hangganan at katapusan. c. Mula sa pagkasilang hanggang sa nabubuhay ang tao ay patuloy siya sa pagkonsumo ng mga produkto at serbisyo. d. Sa tuwinay may gusto ang taong maabot sa buhay. 3. Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga salik ng pagkonsumo? a. Kita c. Mga Alternatibo b. Mga Inaasahan d. Pagbabago ng Presyo 4. Ang mga sumusunod ay mga dahilan sa pagbili ng produkto maliban sa______________. a. kagustuhan mong magkaroon ng investment para sa hinaharap. b. ito ay pangunahing kailangan upang mabuhay. c. may malaking pakinabang sa iyo. d. mayroon nito ang iyong kapitbahay.

Subukin

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 9: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

2

5. Isang pamantayan sa pamimili na naglalarawan sa isang makatuwiran at matalinong konsyumer na tinitimbang ay mga bagay-bagay ayon sa kaniyang badyet.

a. Makatuwiran c. Pamalit b. Mapanuri d. Sumusunod sa badyet

Balikan

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat tanong. Piliin ang titik ng tamang sagot at isulat ito sa sagutang papel.

1. Ito ay mekanismo ng pamamahagi ng pinagkukunang-yaman, produkto, at serbisyo.

a. alokasyon b. deplasyon c. inobasyon d. pagkonsumo

2. Sistemang tumutukoy sa isang institusyunal na kaayusan at paraan upang maisaayos

ang paraan ng produksiyon at paglinang ng likas na yaman.

a. pang-alokasyon c. pang-inobasyon

b. pang-ekonomiya d. pang-tradisyunal

3. Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa sistemang pang-ekonomiya?

a. command b. market c. mixed d. retrieval

4. Unang anyo ng sistemang pang-ekonomiya na nakabase sa kultura at paniniwala.

a. command b. market c. mixed d. traditional

5. Ayon kay John Watson Howe, “There isn’t enough to go around.” Ano ang ibig sabihin

ng pahayag na ito?

a. Kakaunti na lamang ang likas na yaman meron ang bansa.

b. Gumawa ng paraan upang magiging sapat ang pagkukulang.

c. Humingi ng ibang pinagkukunang-yaman sa ibang bansa.

d. Limitado lamang ang ating pinagkukunang-yaman kung kaya dapat gumawa ng

tamang desisyon kung paano gagamitin na mahusay ang mga likas na yaman.

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 10: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

3

Tuklasin

Gawain I. MATALINO AKONG KONSYUMER

Ngayong alam mo na ang katangian ng isang matalinong konsyumer, suriin mo naman ang

iyong sarili bilang isang konsyumer. Mahalagang sagutin ang tsart nang buong katapatan upang magsilbi itong gabay sa pagpapaunlad ng iyong katangian bilang konsyumer.

Markahan ang iyong sarili bilang konsyumer. Lagyan ng tsek (√) ang bawat bilang ayon sa inyong kasagutan.

1 - napakatalino 3 - di-gaanong matalino

2 - matalino 4 - mahina

Katangian Bilang Konsyumer 4 3 2 1

1. Madaling maniwala sa anunsiyo

2. Mapagmasid

3. Alam kung anong gagawin sa oras na makabili ng depektibo

4. Mahilig tumawad

5. Matipid

6. Alam ang karapatan at pananagutan

7. May listahan ng bibilhin

8. Mabilis magdesisyon

9. Sumusunod sa badyet

10. Mahilig sa mura ngunit dekalidad na bilihin

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 11: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

4

Suriin

Mga Salik na Nakakaapekto sa Pagkonsumo

May iba’t ibang salik na nakaaapekto sa pagkonsumo ng isang tao. Ang pagkakaiba-iba

ng kanilang katangian ang dahilan ng kanilang pagkonsumo. Sa ibaba ay mababasa ang ilan

sa mga salik na nakakaapekto sa pagkonsumo ng isang tao. Ayon kay John Maynard Keynes,

isang ekonomistang British, sa kaniyang aklat na “The General Theory of Employment, Interest,

and Money” na inilathala noong 1936, malaki ang kaugnayan ng kita ng tao sa kaniyang

pagkonsumo. Ayon sa kaniya, habang lumalaki ang kita ng tao ay lumalaki rin ang kaniyang

kakayahan na kumonsumo ng mga produkto at serbisyo. Sa kabilang banda, ang pagbaba ng

kita ay nangangahulugan ng pagbaba ng kakayahang kumonsumo. Kaya naman, mapapansin

na mas maraming pinamimili ang mga taong may malalaking kita kung ihahambing sa mga

taong may mababang kita lamang.

A. MGA SALIK NA NAKAKAAPEKTO SA PAGKONSUMO

1. Pagbabago Ng Presyo - May pagkakataon na nagiging motibasyon ang presyo ng

produkto o serbisyo sa pagkonsumo ng isang tao. Kalimitan mas mataas ang konsumo kung

mababa ang presyo, samantalang mababa ang pag-konsumo kapag mataas ang presyo.

Kadalasan, mas tinatangkilik ng mga konsyumer ang produkto o serbisyong may mababang

presyo. Samantala, kaunti naman ang kanilang binibili kung mataas ang presyo nito.

Halimbawa:

Noong ₱10.00 palang ang kilo ng mangga nakabibili ang nanay mo ng 5 kilo samantalang

ngayong ₱50.00 ang kilo na ang halaga nito ay isang kilo nalang ang kanyang nabibili.

2. Kita - ito ay isa sa nagdidikta sa paraan ng pagkonsumo ng isang tao.

Halimbawa:

Si Ana ay kumikita ng ₱50,000.00 kada buwan samantalang ₱10,000.00 lamang kay Nena

kaya noong sila ay nag grocery ₱20,000.00 ang kabuuang halaga na nabili ni Ana habang

₱2,500.00 lamang kay Nena.

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 12: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

5

3. Mga Inaasahan - ang inaasahang mangyayari sa hinaharap ay nakaaapekto sa

pagkonsumo sa kasalukuyan. Ang mga tao ay pinipilit na huwag munang gastusin ang salapi

at binabawasan ang pagkonsumo upang mapaghandaan ang mangyayari sa mga susunod na

panahon o araw. Kung positibo o maganda naman ang pananaw sa hinaharap, maaga pa sa

inaasahan ay tumataas na ang pagkonsumo kahit hindi pa natatanggap ang inaasahang salapi

gaya ng pagtanggap ng bonus at iba pang insentibo.

Halimbawa:

1. Kung inaasahan ng mga tao na magkaroon ng pagtataas sa presyo ng softdrinks sa

pasko at mawawalan ng supply nito, tataas ang pagkonsumo nito sa kasalukuyang panahon

bilang paghahanda sa pangangailangan sa hinaharap.

2. Nangungutang sina Ana at Maria ng pera upang ipambili ng pagkain dahil alam nilang

may paparating na bonus.

4. Pagkakautang - Kapag maraming utang na dapat bayaran ang isang tao, maaring maglaan

siya ng bahagi ng kaniyang salapi upang ipambayad dito. Ito ay magdudulot ng pagbaba sa

kaniyang pagkonsumo dahil nabawasan ang kaniyang kakayahan na makabili ng produkto o

serbisyo. Tataas naman ang kakayahan niyang kumonsumo kapag kaunti lamang ang

binabayaran niyang utang.

Halimbawa:

Sa halip na bibili si Ana ng meryenda ito ay kaniyang ipinagpaliban dahil mayroon siyang

babayarang utang.

5. Demonstration Effect - madaling maimpluwensiyahan ang tao ng mga anunsiyo sa radio,

telebisyon, pahayagan at maging sa internet at iba pang social media. Ginagaya ng mga tao

ang kanilang nakikita, naririnig, at napapanood sa iba’t ibang uri ng media kaya naman tumataas

ang pagkonsumo dahil sa nasabing salik. Ang mga taong hindi naman naiimpluwensiyahan ng

nabanggit ay may mababang pagkonsumo lalo na sa mga bagay na uso at napapahon lamang.

Halimbawa:

May isang patalastas sa telebisyong tungkol sa isang sabong nakapuputi ng kutis sa loob

lamang ng isang linggo matapos gamitin ang produkto ng tatlong beses sa isang araw. Sa

ganitong sitwasyon, tataas ang pagkonsumo ng konsyumer sa sabong ito.

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 13: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

6

B. MGA PAMANTAYAN SA PAMIMILI

Nais ng lahat na maging matalinong mamimili dahil ibig sabihin nito ay nasusulit natin

ang bawat sentimong ating ginagastos para sa bawat produkto. Ang mga sumusunod ay ilan sa

mga pamantayan sa pamimili:

1. Mapanuri

Bago bilhin ang isang produkto, matiyagang sinusuri ang sangkap, presyo, timbang,

expiration date at iba pa. Kung may pagkakataon pa, inihahambing ang mga produkto sa isa’t-

isa upang malaman o makapagdesisyon nang mas mabuti at mapili ang produktong sulit sa

ibabayad.

2. Hindi Nagpapadala sa Anunsiyo

- Ang kalidad ng produkto at ang kapakinabangan na matatamo sa pagbili ng produkto

ang isinasaalang-alang at hindi ang paraan ng pag-aanunsiyo na ginagamit.

3. May Alternatibo o Pamalit

- May mga panahon na walang sapat na pera ang mamimili upang bilhin ang

produktong dati nang binibili. Maari ring nagbago na ang kalidad ng produktong dati nang

binibili. Ang matalinong pamimili, sa ganitong pagkakataon, ay marunong humanap ng pamalit o

panghalili na makatutugon din sa pangangailangang tinutugunan ng produktong dating binibili.

4. Sumusunod sa Badyet

- Alam natin na dumadagsa ang mga konsyumer kapag may midnight sale, buy one,

take one promo, at mga give away na produkto dahil ang ganitong sitwasyon ay makakatulong

sa kanilang badyet. Hindi nagpapadala sa mga anunsiyo at popularidad ng mga produkto na

may mataas na presyo. Hangga't maaari ay iniiwasan ng tao na mangutang para may pantustos

sa kaniyang pamimili.

5. Hindi Nagpa panic- Buying

- Ang matalinong konsyumer ay hindi nababagabag sa artipisyal na kakulangan ng

mga produkto sa pamilihan. Alam niya ang ganitong kalagayan ay pansamantala lamang na

umiiral.

6. Hindi Nagpapadaya

- May mga pagkakataon na ang mamimili ay mapapatapat sa isang tindero o tinderang

may hindi magandang hangarin. Ang matalinong mamimili ay laging handa, alerto at

mapagmasid sa mga maling gawain lalo na sa pagsusukli at paggamit ng timbangan.

7. Makatuwiran

- Lahat ng konsyumer ay nakararanas ng kakulangan sa salapi o limitadong badyet.

Kaya sa pagpili ng isang produkto ay isinaalang-alang ang presyo at kalidad nito. Isinasaisip din

ang kasiyahan na matatamo sa pagbili at paggamit ng produkto pati na rin kung gaano katindi

ang pangangailangan nito. Makatuwiran ang konsyumer kapag inuuna ang mga bagay na

mahalaga kompara sa mga luho lamang.

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 14: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

7

Pagyamanin

Gawain 1: Tama o Mali.

Panuto: Isulat ang salitang TAMA kung ito ay nagpapakita ng wastong pahayag, MALI naman kung hindi. Isulat ang sagot sa sagutang papel.

1. Sinusuri ang mga produktong bibilhin at tinitingnan ang mga sangkap at ang pagkakagawa nito.

2. Marunong humanap ng pamalit sa produkto na panghalili sa pangangailangan. 3. Bumili lagi ng mga mamahaling brand para makasiguro. 4. Bilhin ang produktong gusto kahit pa wala ito sa badyet. 5. Ang kalidad ng produkto ang tinitingnan at hindi ang paraan ng pag-aanunsiyo na ginamit.

Gawain 2. Concept Map. Pagbuo ng Konsepto. Ang Venn Diagram sa ibaba ay nagpapahiwatig sa ugnayan ng pagkonsumo sa iba’t

ibang salik. Batay sa binasang teksto, buuin ang Venn Diagram tungkol sa mga salik na

ito. Pagkatapos nito ay sagutin ang mga pamprosesong tanong sa sagutang papel.

Pamprosesong Tanong:

1. Anu-ano ang mga maging batayan mo sa pagbuo sa venn diagram?

2. Anu-ano kaya ang dahilan sa pagsasaalang-alang ng mga bagay na ito bilang salik na

nakakaaapekto sa pagkonsumo? Pangatuwiran ito.

Mga Salik na Nakakaapektosa Pagkonsumo

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 15: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

8

Gawain 3: Isaayos Mo! Panuto: Batay sa mga naging sagot mo sa gawain 2 isaayos ang mga ito ayon sa iyong

pinaniniwalaan na siyang pinakamahalagang salik na kinakailangan isaalang-alang

sa pagkonsumo. Isaayos ang mga ito mula sa itaas bilang pinakamahalaga at

pinakababa bilang panghuli sa halaga.

Isaisip

1. Tungkulin ng konsyumer na maging mapanuri, mapagmasid at alerto.

2. Makiisa sa pagkilos at pagbabantay sa pagpapatupad ng mga bagong presyo sa

pamilihan.

3. Bilang isang Pilipino kailangang tangkilikin natin ang ating sariling mga produkto.

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 16: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

9

PAGSULAT NG SANAYSAY

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat tanong. Isulat sa inyong sagutang papel ang

mga sagot. Gamitin ang rubrik sa pagwawasto nito.

Nilalaman………………. 5 Pagkakasulat…………... 3 Kalinisan……………….. 2 Kabuuang Puntos 10

1. Bakit mahalaga ang pagiging isang matalinong mamimili? Pangatuwiran.

2. Alin sa mga katangian ng isang mamimili ang pinakamahalaga? Patunayan.

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga pahayag/tanong. Isulat ang titik ng

tamang sagot sa iyong sagutang papel.

1. Sa command economy ang ekonomiya ay nasa ilalim ng komprehensibong control

at regulasyon ng ___.

a. konsyumer b. pamahalaan c. pamilihan d. prodyuser

2. Bilang isang rasyunal na mag-aaral, ano-ano ang dapat mong isaalang-alang sa

paggawa ng desisyon?

a. ang dinadaluhang okasyon

b. ang hilig at kagustuhan

c. ang relihiyon, paniniwala, mithiin at tradisyon

d. ang trade-off at opportunity cost

3. Nauuso ang barter sa ngayon dahil sa pandemic. Bilang isang matalinong

mamimili, paano ka nakakasigurong hindi ka maloloko?

a. huwag agad maniwala sa mga post sa social media

b. siguraduhing kakilala at malapit lang ang ka-barter

c. tiyaking makita ng personal ang produktong ipapalit

d. lahat ng nabanggit ay tama

1.

Isagawa

Tayahin

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 17: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

10

4. Nagkaroon ng pagkukulang ng suplay ng mga gulay sa palengke. Bilang isang

konsyumer, paano mo matutugunan ang kakulangang ito?

a. hintayin na lamang na magkaroon ng sapat na suplay ng gulay

b. maghanap ng ibang produktong hindi kailangan ng gulay

c. magtanim sa bakuran ng mga gulay lalo na sa panahon ng tag-ulan

d. magtungo sa ibayong lugar upang hanapin ang sangkap

5. Paano nakaaapekto ang pagkakautang ng isang tao sa kaniyang pagkonsumo?

a. Kapag nagkaroon ng pagkukulang sa mga produkto ay mangutang ulit.

b. Nababawasan ang badyet sa pagkonsumo dahil naglalaan ng perang

pambayad sa utang.

c. Tataas ang kakayahang umutang ulit dahil may pambayad naman

d. Wala sa mga nabanggit.

Karagdagang Gawain

Gawain: KARAPATAN MO, IPAGLABAN MO!

Ipagpalagay na ikaw ay nakabili o nakagamit ng produkto o serbisyo na binanggit sa ibaba. Sumulat ng isang letter of complaint na nagpapabatid ng inyong reklamo sa kinauukulang ahensiya ng pamahalaan. Mamili lamang ng isang sitwasyon at isulat sa isang long bond paper ang iyong liham.

1. Depektibong Cellphone

2. Lip Balm na nagiging sanhi ng pamamaga ng labi

3. Double Dead na karne ng manok

4. Maling timbang ng asukal

5. Serbisyong hair rebonding na nagiging sanhi ng pagkasunog ng buhok

Sample Template:

Letter of Complaint

To: ( Ahensya ng Pamahalaan)

______________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

____________________________________.

Complainant:

________________________

Signature Over Printed Name

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 18: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

11

Rubrik sa Pagmamarka ng Liham

Napakahusay (5)

Mahusay (4) Nangangailangan ng Pagpapabuti

(3)

Nakuhang Puntos

Nilalaman Lubusang naipahayag ang reklamo o hinanaing sa produktong nabili sa kaukulang ahensiya ng gobyerno

Katamtamang naipahayag ang reklamo o hinanaing sa produktong nabili sa kaukulang ahensiya ng gobyerno

May kakulangan na naipahayag ang reklamo o hinanaing sa produktong nabili sa kaukulang ahensiya ng gobyerno

Paggamit ng mga salita

Walang mali sa paggamit ng mga salita

May 1-3 maling paggamit ng mga salita

May apat o higit na di-wastong paggamit ng mga salita

Kabuuang presentasyon

Napakaayos at napakalinis ng pagkakasulat

May 1-3 bura o dumi sa pagkakasulat

Hindi gaanong Mabasa at may 4 o higit n abura o dumi sa pagkakasulat

Kabuuang Puntos

1st

GENERATION MODULES - V

ERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 19: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

12

Susi sa Pagwawasto

Subukin

1. b

2. c

3. c

4. d

5. d

Balikan

1. a

2. b

3. d

4. d

5. d

Tayahin

1. b

2. d

3. d

4. c

5. b

Pagyamanin

Gawain 1

1.Tama

2.Tama

3.Mali

4.Mali

5.Tama

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 20: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

13

Sanggunian

Balitao, B., Garcia, E., at Marcos L. 2006. Gabay ng Guro sa Pagtuturo ng Araling Panlipunan IV (EKONOMIKS). Pilipinas. Department of Education(DepEd)-Philippine Deposit Insurance Corporation (PDIC).

https://brainly.ph/question/756359#readmore

Aralin 5: PAgkonsumo - LinkedIn SlideShare

https://www.slideshare.net/maflechoco/aralin-5-pagkonsumo

Ang Konsyumer/Mamimili: Mga Katangian, Karapatan at Tungkulin

https://www.slideshare.net/kazekage15/ang-konsyumermamimili-mga

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Page 21: Araling Panlipunan 1st GENERATION MODULES - VERSION 2

14

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: [email protected] * [email protected]

1st GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV