POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIA INYNIERII LDOWEJ ZAKAD ZASTOSOWA INFORMATYKI wiczenie: ArchiCAD tworzenie wirtualnego modelu 3D i dokumentacji technicznej 2D. Komputerowe Wspomaganie Projektowania Materiay pomocnicze do wicze

Cel: Wykonanie wirtualnego modelu budynku, uzyskanie z modelu 3D technicznej dokumentacji dwuwymiarowej (rzuty, przekroje, elewacje). Wymagania: - znajomo rodowiska ArchiCAD-a (przestrze modelu, okno rzutu, przekroju/elewacji, widoku 3D, interfejs aplikacji) - umiejtno korzystania z narzdzi do modelowania architektonicznego - operacje na obiektach, np.: kopiowanie, skalowanie, edycja, dopasowywanie obiektw itp. - umiejtno precyzyjnej konstrukcji geometrii ukadu (palety: info, wsprzdnych, kontroli, interaktywny kursor) - wykorzystywanie bibliotek parametrycznych obiektw - przejcie z wirtualnego modelu 3D do dwuwymiarowej dokumentacji technicznej Opis: W temacie wydanym do wiczenia znajduje si szkic rzutu i przekroju domku jednorodzinnego. Naley: - na podstawie wydanych materiaw zbudowa wirtualny model budynku z otoczeniem zawierajcy: ciany zewntrzne (warstwowe) i wewntrzne, okna i drzwi, podog i strop, dach, umeblowane jedno z pomieszcze, teren z elementami krajobrazu, - z modelu 3D uzyska dokumentacj dwuwymiarow: rzut parteru, przekrj, - zapisa rysunki dwuwymiarowe w formacie AutoCAD-a. Literatura: Graphisoft, ArchiCAD 7.0 Podrcznik uytkownika; Thomas M.Simmons, ArchiCAD 7.0/7.0PL-Krok po kroku; Wprowadzenie do programu. Na przestrzeni ostatnich lat oprogramowanie architektoniczne stopniowo zmienio si ze wspomagajcego rysunek dwuwymiarowy w trjwymiarowe symulatory budowania. W wyniku tych zmian uytkownik otrzymuje moliwo skonstruowania wirtualnego budynku, symulacji zachowania budynku zarwno w trakcie powstawania, jak i uytkowania. Program ArchiCAD 9.0 jest jednym z najlepszych programw do modelowania, wizualizacji i sporzdzania dokumentacji architektonicznej. Jest narzdziem o wskim zastosowaniu lecz o rozbudowanych narzdziach specjalistycznych (tworzenie wielowarstwowych cian, ich przycinanie, generowanie przestrzennych schodw, dachw, bogate biblioteki elementw typowych ...). Za pomoc ArchiCAD-a tworzymy wirtualny budynek, czyli komputerow symulacj rzeczywistego, przestrzennego obiektu. To wanie nazywamy "wizualizacj architektoniczn. Wizualizacja ma pomc nam w procesie projektowania. Rysunki dwuwymiarowe rzuty i przekroje generowane s bezporednio z trjwymiarowego modelu. Automatycznie generowane rzuty i przekroje wykonywane s tak, aby byy jak najblisze tym, wchodzcym w skad finalnej dokumentacji projektu.Strona 1

ArchiCAD zosta zoptymalizowany tak, by tworzenie modelu i rysunkw wykonawczych przebiegao bardzo sprawnie. Umoliwia modelowanie za pomoc parametrycznych, inteligentnych obiektw, odpowiadajcych rzeczywistym elementom budynku, jak ciany, pyty, schody. Wyposaony jest w zestawy predefiniowanych, typowych obiektw (np. ciany warstwowe, okna, drzwi), przechowywanych jako oddzielne, niewielkie pliki w folderze biblioteki. Trzeba jednak zaznaczy, i w roboczym pliku ArchiCAD-a przechowywane s nie tyle obiekty, co odwoania do zewntrznego pliku, w ktrym obiekt jest zapisany. Naley o tym pamita przy korzystaniu z rnych bibliotek zainstalowanych na rnych komputerach. Formaty zapisu danych W pracowniach wydziaowych dostpn mamy uczelnian wersj ArchiCADa 9.0, ktrej podstawowym formatem zapisu jest PNE (format wersji edukacyjnej). Format ten jest zgodny z istniejc na rynku wersj edukacyjn tego programu. Wersja komercyjna ArchiCADa zapisuje dane w formacie PLN, ktry dla wersji 6.5 by jedynym formatem zapisu. Podsumowujc: 1. format PLN czytany jest przez wszystkie wersje ArchiCADa, 2. formatu PNE (pochodzcego od wersji edukacyjnej i uczelnianej) nie czyta adna wersja, ktra zapisuje PLN (w tym edukacyjna 6.5. oraz doczona do ksiki ArchiCAD 7.0). ! Starsza wersja NIGDY nie przeczyta projektu zapisanego w formacie nowszej wersji Biblioteki ArchiCAD-a. Podczas otwierania system wczytuje niezbdne biblioteki. Jeeli nie zostan one zaadowane (brak wywietlania np. okien czy drzwi) naley wybra z menu Plik Meneder bibliotek Wyszukujemy lokalizacj obiektw bibliotecznych katalog Biblioteka ArchiCADa (okno lewe), dodajemy do Bibliotek aktywnych i Przeaduj W naszych pracowniach szukamy bibliotek na dysku C:\Program Files\Graphisoft\ArchiCAD

Strona 2

rodowisko pracy ArchiCAD-a Interfejs aplikacji wyglda jak typowy interfejs windows-owego programu typu CAD. Zawiera zestaw polece dostpnych z menu rozwijalnych lub przedstawionych w postaci ikon zestawionych w paletach. Kada z ikon posiada chmurk z informacj o przypisanej funkcji.

PALETA NARZDZI

MENU TEKSTOWE

OKNO WIDOKU 3D

PALETA INFO

OKNO RZUTU KONDYGNACJI

PALETA WSPRZDNYCH

PALETA KONTROLNA

Paleta narzdzi. Paleta narzdzi podzielona jest na pi grup: narzdzia wyboru, narzdzia 3D, narzdzia opisywania, narzdzia 2D i narzdzia wizualizacji. Paleta wsprzdnych. Informuje o dokadnym pooeniu kursora w kartezjaskim i biegunowym ukadzie wsprzdnych. Umoliwia wprowadzanie dokadnych wartoci liczbowych z klawiatury. W palecie tej moliwe jest uaktywnianie opcji przycigania kursora.

pocztek ukadu

przyciganie

wsprzdne absolutne i wzgldne

Paleta info (inna dla kadego z narzdzi). Pozwala na atwy dostp do metod konstrukcji i geometrii, podgld aktualnej wysokoci nad poziom 0,00, informacji o aktywnej warstwie rysunkowej. Za jej pomoc uytkownik moe rwnie edytowa najwaniejsze parametry danego elementu. Rodzaj informacji wywietlanych na palecie zaley od typu zaznaczonego elementu.

Paleta kontroli. Pozwala na blokowanie kta rysowanego elementu, zatwierdzenie lub anulowanie wykonywanej operacji, grupowanie i rozgrupowanie elementw, wybranie ustawienia zakoczenia linii.

Strona 3

potwierdzenie polecenia

przerwanie polecenia

Wywietlaniem palet sterujemy korzystajc z menu Okna Wywietlanie palet (moemy zamkn lub otworzy dan palet). Pasek narzdziowy i lini statusu otwieramy korzystajc z Okna Wywietlanie paska narzdzi lub z menu prawego klawisza myszy (klikajc poza planszami rysunkowymi). Gwne elementy rodowiska pracy ArchiCAD-a: Okno rzutu (dostpne po otwarciu pliku lub OknaRzut lub 2) pokazuje aktualny trjwymiarowy projekt w postaci tradycyjnego rzutu architektonicznego i pozwala na wprowadzanie, usuwanie i edycj elementw dwu- i trjwymiarowych Na rzucie wywietlane s elementy zdefiniowane dla aktywnej kondygnacji. W obrbie tego samego modelu moemy operowa wieloma odrbnymi rzutami, stanowicymi oddzielnie zdefiniowane kondygnacje. Okno przekroju/elewacji (dostpne po zdefiniowaniu przekroju Okna Przekroje/Elewacje nazwa przekroju) jest aktywnie poczone z oknem rzutu i oknem 3D. Parametryczne elementy (ciany, belki, okna, ...) mona edytowa za pomoc tych samych narzdzi, ktrych uywamy pracujc na rzucie. Istnieje moliwo dodawania nowych elementw do rysunku umieszczajc obiekty, tekst czy wymiar. Okno 3D (Okna Okno 3D lub 3) suy do trjwymiarowej wizualizacji projektu architektonicznego oraz jako rodowisko edytowania projektu. Elementy zaznaczone w oknie rzutu (lub cay projekt) mog by wywietlane w oknie 3D. W poszczeglnych trybach projekcji (aksonometrycznej lub perspektywicznej) s dostpne nastpujce widoki: blokowy, szkieletowy, ukryte linie i cieniowany.

Kade z tych okien zawiera kontrolki widoku umoliwiajce zmian zakresu wywietlanych obiektw.

zwiksza

zmniejsza przesuwa

wywietla cao

wywietla poprzedni

wywietla nastpny widok

Strona 4

W kadym z tych okien poruszamy si korzystajc z interaktywnego kursora, ktry przybiera rne ksztaty w zalenoci od rodzaju wybranego narzdzia i aktualnie wykonywanej czynnoci. Kursor moe przyjmowa nastpujce ksztaty: - pusty pisak oznacza, e uytkownik jest w trybie rysowania. - cienki krzyyk oznacza, e aplikacja czeka na rozpoczcie wykonywania kolejnej operacji z wybranym narzdziem. - strzaka (po wybraniu narzdzia strzaka) oznacza, e aplikacja oczekuje na zaznaczenie jakiego obiektu. - litera V - cienki znak oznacza przyjcie naronika ciany jako punktu aktywnego, gruby znak oznacza, e kursor znajduje si nad lini konstrukcyjn ciany. - wypeniony pisak wskazuje po ktrej stronie ciany znajduje si linia konstrukcyjna.

- znak prostopadoci pokazuje wybr punktu, ktry umoliwia utworzenie elementu prostopadego do danego.

- pisak w paski oznacza aktywne punkty elementu. - znak skrzyowania oznacza wybr punktu, lecego w miejscu przecicia dwch elementw. - znak mercedesa wskazuje wybr punktu na krawdzi ciany. Gruby znacznik informuje, e kursor wybra krawd z lini konstrukcyjn. - znak stycznoci oznacza wybr punktu stycznego do istniejcego obiektu. - trjzb informuje o zaznaczeniu obszaru, uytkownik moe przesun zaznaczony obszar wraz z jego zawartoci. - motek zatwierdza takie operacje jak rysowanie linii wymiarowej lub domknicie wieloboku. - magiczna rdka (dostpna w palecie kontrolnej) suy do automatyzacji niektrych czynnoci, takich jak ledzenie obwodu ciany czy tworzenie granic wypenie. - oko i podwjne oko wskazuj, w ktr

Strona 5

stron bdzie wykonana dana operacja (np. strona w ktr zostan wstawione drzwi). - pipeta i strzykawka pozwalaj odpowiednio na skopiowanie cech istniejcego obiektu (wywoanie - ) i przypisanie cech aktualnych innym obiektom (wywoanie - ). - noyce widoczne w trakcie operacji przycinania elementw (uaktywnienie - ). Czarne noyce pojawiaj si nad elementami, ktre mog by przycite. Biae s tam gdzie nie moemy nic przyci. - chmura oznacza pust przestrze nad horyzontem w widokach perspektywicznych (w oknie 3D).

1. Rozpoczynamy prac - Ustawienie rodowiska modelu.Przed rozpoczciem pracy nad modelem wane jest, aby ustali standardowe ustawienia dla caego projektu i wasnych wymaga (menu tekstowe Opcje). Jednostki przy rysowaniu (Opcje Preferencje Jednostki ...) Zaczynamy od ustawienia jednostek, w jakich chcemy modelowa oraz ich dokadnoci. Przy wyborze jednostek modelowania naley stosowa zasad jednej jednostce budowlanej odpowiada jedna jednostka wirtualna. Siatki i To (Opcje Siatki i to) W ArchiCAD-zie istniej dwa rodzaje siatek wspomagajcych precyzj pracy: siatka modularna i siatka przyklejania. Siatka modularna pozwala na wywietlenie linii pomocniczych na ekranie. Siatka dodatkowa rozszerza linie siatki gwnej, tworzc linie dodatkowe w zadeklarowanym odstpie. Moemy sterowa wywietlaniem siatki korzystajc z klawisza . Siatka przyklejania poruszanie si kursora. powoduje skokowe

Wybr trybu przycigania kursora

(ikony w palecie wsprzdnych)

bez przycigania,

skokowe poruszanie si kursora, zgodnie z siatk przyklejania

przyciganie do wzw siatki modularnej

Kontrolka To i Linie siatki pozwala na ustalenie koloru arkusza 2D i koloru dla siatki.Strona 6

Przyjcie pocztku ukadu wsprzdnych umoliwia zmian pooenia pocztku ukadu Pierwsza z ikon palety wsprzdnych wsprzdnych oznaczonego symbolem x (zmiany mona dokonywa wielokrotnie). Skala rzutu Model obiektu tworzymy w skali 1:1, definiowanie skali rzutu wydaje si wic niepotrzebne. Jednak eby uzyska waciwy wygld np. styli linii, tekstu, wymiarw czy kreskowa wygodnie jest dobra skal wywietlanego rzutu tak, aby zapewni sobie waciw widoczno linii np. kreska-kropka czy opisu (tekst wprowadzany na rysunek ma zadeklarowan wysoko dla zadeklarowanej skali rzutu, przy zmianie tej skali, skaluje si te wielko znakw). Zasada ta obowizuje rwnie przy wydrukach. Jeeli wysoko tekstu wynosi np. 5mm przy skali rzutu 1:20. To tylko wydruk w skali 1:20 zapewni nam wysoko napisw 5mm. W innych przypadkach tekst zostanie przeskalowany. To samo dotyczy styli linii oraz kreskowa. Kondygnacje Kondygnacje wprowadzaj fizyczny podzia elementw ze wzgldu na poziom, na ktrym si znajduj. Kada kondygnacja posiada osobny arkusz rzutu, na ktrym umieszczane s obiekty. Ustawienia: Opcje Ustawienia kondygnacji (lub 7) Grna cz okna ustawie kondygnacji pozwala doczy kondygnacj. Podajemy poziom od jakiego kondygnacja si zaczyna i jej wysoko (system podpowiada wysoko uwzgldniajc aktualn wysoko pyt i cian). 0 kondygnacji przyjmujemy dowolnie np. na poziomie wierzchu podogi. Aktywna kondygnacja jest podwietlona. rodkowa cz okna pozwala ustali wywietlanie podrysu, czyli elementw z innej kondygnacji, widocznych w formie wyszarzonych linii. Wybieramy Poka kondygnacj podrys i numer kondygnacji, ktra ma by widoczna na rzucie aktywnej kondygnacji (w Opcjach tego polecenia moemy ustawi co konkretnie z danej kondygnacji ma by wida i w jakim kolorze). Elementy podrysu nie mog by edytowane, ale pozwalaj na dowizywanie do nich kursora, co uatwia konsekwentne wprowadzanie obiektw. Dolna cz okna pozwala na skopiowanie elementw z innej kondygnacji. W tym celu uaktywniamy kondygnacj z elementami do skopiowania, wybieramy te elementy korzystajc z zestawu przyciskw i . Uaktywniamy kondygnacj do ktrej kopiujemy i . Poniej przykad rzutu dwch kondygnacji. Pierwsza to rzut fundamentw z widocznym podrysem elementw parteru stanowicych kondygnacj drug. Obok, rzut kondygnacji drugiej (bez podrysu).

Strona 7

Warstwy

Zablokowanie warstwy

Ukrycie warstwy

Warstwy s analogi do arkuszy kalki zawierajcych rne elementy: wymiary, meble, symbole. Su do organizowania elementw rysunkowych w celu selektywnego wywietlania i oblicze ilociowych. Ustawienia: Opcje Warstwy Ustawienia warstw (lub L) System zawiera predefiniowane warstwy projektu. Warstwy mona tworzy i usuwa z projektu naley jednak pamita o odwoaniach gotowych elementw bibliotecznych do konkretnych predefiniowanych warstw. ! Moesz pokaza lub ukry dowoln warstw w zalenoci, co masz ochot wywietli, wydrukowa, zapisa lub wygenerowa w 3D.

2. Narzdzia uatwiajce precyzyjne modelowanie. Rwnolege, prostopade i pod zadanym ktem ograniczenie ruchu. Aby wprowadza elementy poziome, pionowe lub pod zadanym ktem wciskamy klawisz . Ustawienie blokady dla danego kta Opcje Preferencje Ruchy myszki. Precyzyjne wprowadzanie wsprzdnych. W trakcie wprowadzania nowych danych moemy precyzyjnie wpisa wielko wsprzdnych (absolutnych lub wzgldnych) przechodzc do okna wsprzdnych korzystajc z kursora lub wpisujc x125 y124 (kursor automatycznie przejdzie do odpowiedniego okna). Aby wprowadzi wsprzdn wzgldn (przyrost x i y) uaktywniamy przycisk < > w pasku wsprzdnych. ! Wsprzdne absolutne podajemy wzgldem aktualnie przyjtego pocztku ukadu wsprzdnych. Korzystanie z dowizania do istniejcych obiektw lub linii i punktw pomocniczych. W trakcie definiowania nowych obiektw moemy korzysta z dowiza kursora do punktw charakterystycznych obiektw ju istniejcych lub pomocniczych linii i punktw. Fakt dowizania kursora do punktu charakterystycznego (naronika, punktu symetrii lub przecicia) sygnalizowany jest przez zmian symbolu kursora, np. znak v wskazuje na dowizanie do naronika, x dowizanie do przecicia (patrz dodatek ksztaty kursora). Linie pomocnicze umieszczamy korzystajc z narzdzia Linia, wybieramy kolor i styl. Punkty aktywne umieszczamy korzystajc z narzdzia Punkt. Linie pomocnicze mog te uatwi precyzyjne docicie obiektw.

Strona 8

3. Narzdzia edycji elementw.Aby wprowadza modyfikacje w istniejcych elementach naley najpierw wybra te elementy. Wyboru dokonujemy korzystajc z narzdzia Strzaka przez wskazanie elementu. Kilka elementw moemy wybra wskazujc je z jednoczenie wcinitym klawiszem lub przez zaznaczenie oknem. Wybrane elementy oznaczone s czarnymi kropkami. Te elementy moemy modyfikowa korzystajc z polece prawego klawisza myszy (jak na rys.) lub z polecenie menu Edycja:

Usunicie elementu po wybraniu obiektw - Przycicia obiektu dokonujemy wskazujc wybrany fragment z wcinitym klawiszem (kursor przybierze ksztat czarnych noyczek). Modyfikacji dugoci obiektu moemy dokona wskazujc go narzdziem Strzaka. Przesunicie znacznikw (czarnej kropki) wybranego elementu spowoduje jego przeksztacenie. Zmiana cech istniejcego obiektu np. typu ciany: wybieramy narzdzie (ciana), ustawiamy prawidowe cechy, przesuwamy kursor nad istniejcy obiekt, przytrzymujemy wcinity , kursor zmieni si w strzykawk (pen), klikamy, nastpuje przekazanie cech wskazanemu obiektowi. Kopiowanie cech z istniejcego obiektu: - przesuwamy kursor nad obiekt, ktrego cechy chcemy skopiowa, przytrzymujemy wcinity , kursor zmieni swj wygld w pipet, - kliknicie zmieni cechy aktywnego narzdzia.

Strona 9

4. Modelowanie.Modelowanie obiektu polega na wstawianiu predefiniowanych elementw, takich jak: ciany, supy, belki, okna i drzwi, stropy i dachy, do czego niezbdne narzdzia znajdziemy w pasku z narzdziami. Dla kadego z tych narzdzi dostpny jest inny pasek ustawie INFO, w ktrym pierwsza z ikon ( Okno ustawie narzdzia) umoliwia wykonanie niezbdnych ustawie dotyczcych wygldu elementu w dokumentacji 2D, w modelu 3D i na zestawieniach. Doczanie obiektw. Wprowadzajc kolejne elementy modelu okrelamy szczegowo ich parametry widoczne zarwno na rzucie 2D jak i w modelu czy po wizualizacji. Nale do nich: - numery (kolory) pisakw, ktre bd uyte do rysowania konturu obiektu, kreskowania czy wypeniania. Nawet, jeeli dysponujemy tylko ploterem czarno-biaym powinnimy rnicowa uywane pisaki, gdy do nich przypisujemy gruboci linii (Opcje Pira i kolory), - materiay wykoczenia poszczeglnych powierzchni danego obiektu. Ponadto okrelenia wymagaj cechy obiektw, takie jak np. rodzaj, grubo i wysoko ciany, czy grubo i materia stropu. Cechy poszczeglnych elementw okrelamy korzystajc z okna ustawie narzdzia z palety Info, pojawiajcej si po wybraniu narzdzia. Uwaga, wprowadzajc kolejne elementy powinnimy prawidowo, zgodnie ze sztuk budowlan i aktualn ofert rynku, dobiera materiay i ich wymiary. Poszczeglne elementy wprowadzamy korzystajc z okna rzutu kondygnacji, dowizujc si do wzw siatki, istniejcych obiektw czy linii pomocniczych lub precyzyjnie podajc wsprzdne punktw charakterystycznych obiektu (np. wierzchokw wielokta stropu). Elementy doczane s do aktywnej kondygnacji i umieszczane na okrelonej przez uytkownika wysokoci. Wprowadzenie linii pomocniczych np. osi (narzdzie Linia) Ustawienie parametrw linii: Paleta Info Okno ustawie narzdzia Uwaga: Aby rysowa linie pionowe i poziome wystarczy trzyma wcinity klawisz . Tworzenie przegrd (narzdzie ciana) Ustawienie parametrw ciany: Paleta Info Okno ustawie narzdzia.

okno ustawie sposb wprowadzania wysoko wybr ksztatu np. amana, uk

warstwa

System zawiera zestaw zdefiniowanych przegrd warstwowych i jednolitych. Moemy skorzysta z niego lub stworzy wasny typ przegrody korzystajc z OpcjeStruktury warstwowe. Powielamy zblion, istniejc struktur przypisujc jej now nazw (np. ciana zewntrzna). Nastpnie korzystajc z okna edycji warstw dodajemy lub usuwamy warstwy ciany wybierajc materiay z dostpnej listy. Podajemy grubo poszczeglnych warstw ciany. Proponuj przyj zasad, e definiujemy struktur zaczynajc od warstwy nonej.Strona 10

Okno ustawie narzdzia ciana pozwala okreli na zakadce rzutu: - numery urzywanych pisakw (gruboci linii), - typ i materia przegrody, zakadka rzut - wysoko, - poziom spodu ciany, zakadka model - grubo (nie dla wszystkich typw), - sposb wprowadzania elementw (usytuowania linii konstrukcyjnej), na zakadce modelu: - materia wykoczenia cian (dla widokw 3D). Dla trjwarstwowej ciany uytej w projekcie, o ciany przyjto w rodku warstwy nonej o gruboci 24cm, czyli w odlegoci 12cm od jej krawdzi . Przy metodzie konstrukcji jak na rys. obok wpisano wic odsunicie 12. Pyty stropowe i podogowe (narzdzie Strop) Ustawienie parametrw pyty: Paleta Info Okno ustawie narzdzia. Okno ustawie narzdzia Strop pozwala okreli na zakadce rzutu: - materia pyty, - jej grubo, - poziom wierzchu pyty (pyta tworzona jest w d od tego poziomu), na zakadce modelu: - materia wykoczenia powierzchni. Pyt wprowadzamy na rzucie wskazujc pooenie wierzchokw wielokta rzutu lub dla pyt prostoktnych pooenie przeciwlegych wierzchokw. Mona te, korzystajc z narzdzia magiczna rdka z palety kontrolnej, wskaza punkt przestrzeni ograniczonej cianami lub liniami pomocniczymi, a system sam wybierze kontur zamknity i utworzy pyt zgodnie z parametrami. T technik wygodnie jest tworzy skomplikowane ksztaty np. zaokrglone balkony czy tarasy, dla ktrych technika wielokta jest niewystarczajca. Doczanie supw (narzdzie Sup )

okno ustawie

metoda wbudowania

punkt wstawienia

materia

wysoko

warstwa

Korzystajc z okna ustawie okrelmy materia, typ (prostoktny lub okrgy) i wymiary przekroju supa, jego wysoko i rzdn posadowienia. Po wybraniu punktu kotwiczenia (wstawiania) moemy wprowadzi supy do projektu wskazujc na rzucie pooenie punktw kotwiczenia.

Strona 11

Wstawianie okien i drzwi (narzdzie Okno, Drzwi) (ikona Drzwi widoczna jest po rozwiniciu ikony Okno). Drzwi i okna s elementami bibliotecznymi sparametryzowanymi (po wybraniu typu moemy dobra jego wymiary). Ze wzgldu na podobiestwa w procesie wstawiania tych elementw, zasady doczania ich do modelu opisane zostan na przykadzie okna. Ustawienie parametrw okna: Paleta Info Okno ustawie narzdzia.

okno ustawie

metoda konstruowania

punkt kotwiczenia

usytuowanie w pionie

typ okna

Po wybraniu typu okna z doczonej do systemu biblioteki, okrelamy: szeroko i wysoko, usytuowanie w cianie dolnej krawdzi okna, gboko osadzenia okna (odlego od zewntrznej powierzchni ciany), sposb opisu wymiarw (na rzucie), punkt kotwiczenia (rodek lub naronik). Wskazujemy miejsce wstawienia zgodnie z wybranym punktem kotwiczenia, nastpnie wskazujemy stron, na ktr okno bdzie si otwiera (dowolne kliknicie po jednej ze stron ciany). W przypadku, gdy punkt kotwiczenia przyjty jest w naroniku okna, drugie kliknicie okrela, po ktrej stronie wskazanego punktu bdzie umieszczone okno (czy wskazalimy lewy czy prawy naronik okna), trzecie kliknicie okreli stron zewntrzn okna. Aplikacja automatycznie kontroluje wymiary elementu, aby wstawiany element nie wychodzi poza cian. ! Okna i drzwi wstawiamy w pene ciany, nie martwic si o otwory na nie. ciany zostan automatycznie docite. W przypadku usunicia okna, ciana zostanie automatycznie uzupeniona. Dla okien moemy dodatkowo zdefiniowa parapety, ruszty w szybach oraz precyzyjnie okreli materiay. Wprowadzajc do modelu drzwi wskazujemy, podobnie jak dla okien, punkt kotwiczenia w projekcie. Drugie wskazanie definiuje kierunek otwierania drzwi. W ten sposb moemy wstawia ten sam model drzwi jako drzwi lewe lub prawe. Poniej rezultaty kolejnego etapu projektowania. W pycie stropowej przewidziano miejsce na schody prowadzce na pierwsze pitro.

Strona 12

Tworzenie schodw (narzdzie Obiekt zewntrzny) Ustawienie parametrw ciany: Paleta Info Okno ustawie narzdzia. Korzystajc z polecenia Utwrz nowe schody (menu rozwijalne) definiujemy nowe schody w oparciu o jeden z wybranych schematw. menu rozwijalneobrt rzutu schodw

2D 3D punkt wstawiania

Aby na podgldzie widoczny by cay bieg schodw, naley wyczy uwzgldnianie kondygnacji. definiowanie porczy Po wybraniu typu schodw precyzyjnie okrelamy ich geometri. Tak zdefiniowane schody zapisujemy w swoim katalogu. Teraz wstawienie schodw to tylko wskazanie na rzucie pooenia okrelonego wczeniej punktu wstawiania. Tworzenie dachu (narzdzie Dach) Ustawienie parametrw dachu: Paleta Info Okno ustawie narzdzia. Parametry rzutu: - wysoko umieszczenia dolnej krawdzi oparcia dachu, - kat pochylenia poaci dachu, - grubo konstrukcji dachu razem z warstwami ocieplajcymi i pokrywajcymi, - warstwa projektu. Parametry modelu: - materia pokrycia i wykoczenia brzegw i spodu dachu. Metody geometrii (na rzucie 2D): geometria wielopoaciowa umoliwia utworzenie dachu rwno nachylonego na podstawie jakiegokolwiek wieloboku, rwnie z odcinkami zaokrglonymi. Wskazujemy punkt po punkcie wierzchoki wielokta podparcia dachu na cianach (nadwieszenie okapu zostanie dodane zgodnie z ustawieniami).

Strona 13

Po zamkniciu wielokta obrysu uaktywni si okno ustawie parametrw dach wielopoaciowego, w ktrym okrelamy: - liczb zaama poaci dachowej, - wysokoci i kty pochylenia poaci, - wielko nadwieszenia, - grubo dachu (warstwy i konstrukcja), - kt pochylenia poaci, - sposb zakoczenia krawdzi dachu. Dach generowany jest automatycznie. Poacie dachowe elementami edytowalnymi, po wybraniu moemy je usuwa oraz zmienia ich geometri. s

Jedna poa o ksztacie dowolnego wielokta (zgodnie ze zdefiniowanymi parametrami Dachu). Wskazujemy lini podparcia (obrotu) poaci przez wskazanie dwch punktw tej linii, nastpnie wskazujemy kierunek wznoszenia poaci (dowolne kliknicie po jednej z dwch stron linii podparcia). Definiujemy wielokt tworzonej poaci wskazujc (na rzucie) pooenie jego wierzchokw. W celu precyzyjnego wprowadzania punktw moemy wykorzysta linie i punkty pomocnicze. Konstruowanie poaci w widoku 3D Poa w ksztacie dowolnego wielokta moemy zbudowa korzystajc bezporednio z widoku 3D. Pierwszy etap to okrelenie, przez wskazanie 3 punktw, paszczyzny, na ktrej bdzie budowana poa. Drugi etap to wskazanie wierzchokw wielokta budowanej poaci. Aby zmieni geometri danej poaci dachowej wybieramy j, nastpnie po ponownym wybraniu narzdzia dach, po zblieniu kursora do jednego z czarnych symboli wyboru, uaktywniaj si narzdzia z ktrych po wybraniu ikony przesuwania , moemy zmieni pooenie tego punktu na paszczynie wybranej poaci. Poczenie cian z dachem wykonujemy przez docicie ciany do dachu. Wybieramy ciany (supy), ktrych grna krawd znajduje si ponad dachem a nastpnie korzystajc z polecenia edycji prawego klawisza myszy Dotnij do dachu (lub ZmianyDotnij do dachu), po ustawieniu parametrw docinamy przegrod do dachu.

Wygenerowany dach

Usunita jedna z poaci

Przeksztacone poacie

Dostawiona oraz docita ciana i supStrona 14

5. Dokumentacja 2DW skad dokumentacji 2D wchodz rzuty kondygnacji, przekroje i elewacje. Rzuty kondygnacji widoczne s podczas tworzenia modelu. Przekroje i elewacje tworzymy automatycznie z istniejcego modelu (narzdzie Przekrj/Elewacja).

Opcje wywietlania 2D (Opcje Opcje wywietlania)Dla okna 2D (rzutu, przekroju, elewacji) moemy ustali parametry wywietlania (np. brak kreskowania, gruboci wywietlanych linii). Aby linie wywietlane byy zgodnie ze zdefiniowanymi wczeniej grubociami (Opcje Pira i kolory ) wybieramy dla Gruboci linii opcj Prawdziwa grubo. Aby nie byo widoczne wypenienie cian wzorkiem wybieramy dla Wypenienia przekrojowego opcj bez wypenienia. Parametry wywietlania obowizuj take podczas eksportu rysunku do innego formatu np. dwg. Rzuty kondygnacji Ustawienia okna rzutu: - Opcje Skala rzutu okrela skal, w jakiej wywietlane s rzuty, - przycisk steruje wywietlaniem siatki, - Opcje Kondygnacje Poka kondygnacj podrys lub ikona z paska Classic uaktywnia wywietlanie podrysu na rzucie aktualnej kondygnacji. Przekroje Narzdzie Przekrj/Elewacja umoliwia tworzenie przekrojw i elewacji przez umieszczenie na rzucie linii przekrojowej (prostej lub amanej). Okno ustawie narzdzia pozwala okreli nazw przekroju, zasig poziomy wywietlania elementw w przekroju i zasig pionowy uwzgldniony w przekroju (mona wybra w obu przypadkach Nieskoczony). Po zdefiniowaniu amanej przekroju wskazujemy, ktra strona modelu ma by widoczna. Zdefiniowany przekrj mona obejrze w dodatkowym oknie Okna Przekrj/Elewacje Otwrz przekrj/elewacj. W oknie tym moemy wprowadza poprawki, nanosi komentarze i linie wymiarowe. Domylnie okno przekroju jest poczone z modelem, kada zmiana w modelu widoczna bdzie take w przekroju i odwrotnie. Usunicia przekroju dokonujemy tak, jak innych elementw modelu, wybieramy lini przekrojow i .

Strona 15

Skadniki dokumentacji projektowej (rzut i przekrj) powinny zosta uzupenione o wymiary i opisy. Wymiarowanie (narzdzie Wymiarowanie udostpnia 4 rodzaje wymiarw wymiar liniowy, wymiar biegunowy, kota wysokociowa i wymiar ktowy). Wymiar liniowy -

ustawienia parametrw wymiaru

metoda konstruowania

rodzaj czcionka wymiaru (poziomy, pionowy, dopasowany)

wysoko tekstu wymiarowego

Przyjte wielkoci elementw wymiaru (np. tekstu) bd obowizywa na wydrukach w dowolnej skali (przy wybranej opcji zachowania wielkoci tekstu). Zmiana skali drukowania nie narzuca koniecznoci zmiany stylu wymiarowania. Wymiar na ekranie wywietlany jest ze zdefiniowanymi parametrami. Jeeli model tworzymy w skali 1:1, to na rzucie kondygnacji tekst 3mm jest nie widoczny. Dlatego wygodnie jest, w trakcie modelowania, przyj skal wywietlania rzutu (Opcje Skala rzutu) tak, aby tekst wymiarowy by widoczny. Tekst (narzdzie Tekst) - Aby wprowadzi tekst jednolinijkowy (zgodnie z parametrami narzdzia), klikamy dwukrotnie w miejscu gdzie ma si rozpocz tekst i wpisujemy go. - Aby wprowadzi blok tekstowy po wybraniu i ustawieniu parametrw narzdzia wskazujemy prostokt okrelajcy rozmiar bloku, nastpnie wprowadzamy tekst. - Polecenie Narzdzia Sprawd pisowni pozwala skontrolowa umieszczone teksty. - Aby zmieni tekst wybieramy go, nastpnie wybieramy narzdzie tekst i ponownie wskazujemy wybrane pole tekstowe.

Strona 16

6. Okno widoku 3D (Okna Okno 3D lub ikona

z paska Classic) Okno widoku 3D jest interaktywne, mona w nim oglda obiekty oraz je edytowa. Ma opcje umoliwiajce urealnienie widoku bez utraty moliwoci edycji. W oknie widoku 3D moemy oglda tylko wybrane elementy (Obraz Wybr skadnikw widoku) w zaznaczonym fragmencie (Narzdzie Obszar zaznaczania). Palety sterowania widokiem 3D. Widok aksonometryczny tryb obrt edycji

tryb edycji

id

ruch boczny

Widok perspektywiczny obrt

Parametry widoku 3D (Obraz Parametry widoku 3D) Polecenie to umoliwia ustawienie zakresu widoku aksonometrycznego i perspektywy. Opcja Wicej o socu umoliwia edytowanie owietlenia sonecznego. Zmienne parametry to natenie owietlenia, kolor, udzia w wietle otoczenia, miejscowo, pora roku i dnia, kierunek pnocy na projekcie. - Ustawienie perspektywy umoliwia okrelenie wysokoci, z ktrej patrzymy (wys. kamery), na ktr patrzymy (wys. celu), zakresu widzenia (stoek widoku). Ustawienia celu oraz usytuowania punktu patrzenia (pooenia kamery) moemy dokona interaktywnie na doczonym podgldzie przesuwajc symbol celu oraz wierzchoka kta widoku. azymut soca

cel patrzenia okno podgldu rzutu zakres tego okna zaleny jest od zakresu aktualnego okna rzutu punkt pooenia kamery

Strona 17

Parametry okna widoku 3D (Obraz Parametry okna widoku 3D) Polecenie to umoliwia wybr narzdzia generujcego widok 3D oraz jego szczegowych parametrw. Wybr Wewntrzny silnik grafiki umoliwia tworzenie obrazu uwzgldniajcego np. wektorowe wzorki, cienie, pprzezroczystoci materiaw. Generowanie widoku 3D z wykorzystanie OpenGL zapewnia uwidocznienie tekstur, tracimy jednak moliwo uwidaczniania wzorkw, cieni, a przezroczysto jest lub jej nie ma ( Opcje).

jako otrzymanego obrazu analiza wydua regeneracj, ale polepsza jako rysowanie linii konturu wprowadza wektorowe wzorki na powierzchniach uwzgldnia przeroczysto materiau np. szyb wprowadza cienie

W efekcie moemy otrzyma obraz uwzgldniajcy cienie, przeroczystoci i wzorki bez utraty edytowalnoci obiektw.

Ustawienia dla procedury OpenGL

Strona 18

Skadniki widoku 3D (Obraz Wybr skadnikw widoku) Polecenie wyboru skadnikw widoku umoliwia wybr widocznych w oknie 3D elementw. Ciekawa jest opcja wywietlanie elementw zawartych w obszarze zaznaczania z moliwoci docinania elementw. Obszar zaznaczania (funkcja z palety narzdzi) definiujemy na rzucie dowolnej kondygnacji. Wybierajc jedn z opcji (cienki lub gruby potek) zaznaczamy zamknity obszar. Cienki potek wyrni nam elementy znajdujce si na aktualnej kondygnacji. Gruby potek zaznacza elementy na wszystkich kondygnacjach. Obok przykad widoku 3D dla widocznego obszaru zaznaczania z wybran opcj docinania elementw. Wyczenie trybu zaznaczania klawisz

Strona 19

7. WizualizacjaOstatni etap naszego projektu polega na wykonaniu wizualizacji fotorealistycznej utworzonego modelu z uwzgldnieniem materiaw, wiate, ta, elementw otoczenia. Aby wywietli wizualizacj wybranego w oknie 3D widoku Obraz Projekcja fotoprezentacji (F10 lub ikona z Paska narzdzi) Ustawienia fotoprezentacji (Opcje Ustawienia fotoprezentacji) System udostpnia nam cztery techniki tworzenia obrazu modelu. Kada z nich posiada zestaw parametrw sterujcych wykonaniem fotoprezentacji. Fotoprezentacja LightWorks to najbardziej zawansowane z dostpnych narzdzi, wykorzystujce metod ledzenia promieni. Polega ona na prowadzeniu promieni z kadego punktu obrazu w kierunku rde wiata i analizie stopnia ich owietlenia. Ten rodzaj fotoprezentacji, jako jedyny z dostpnych, uwidacznia odbicia w istniejcych materiaach. Efekty umoliwiaj kontrol nad jakoci renderingu, a take wczanie efektw owietlenia. rodowisko (dostpne tylko dla LightWorks) pozwala na doczanie efektu np. niegu czy mgy. To umoliwia wybr ta i wielko tworzonego obrazka. System proponuje jednolity kolor ta, ktry mona zmieni, lub doczenie pliku rastrowego z tem. Moemy wybra to z bibliotek (...\biblioteki archicada\obrazki i ta\...) lub doczy wasne zdjcie. Jasno umoliwia rozjanianie caoci obrazu Owietlenie (Narzdzie Lampa). W naszym modelu moemy umieszcza dodatkowe rda wiata w postaci lamp. Ustawienia (analogicznego jak w narzdziu Obiekt) wymagaj: kolor wiata, jasno, wysoko usytuowania. Teren Aby wymodelowa teren moemy skorzysta z narzdzia Siatka i przedstawi teren np. w postaci prostoktnej paszczyzny z przypisanym dostpnym materiaem trawnik. Moemy wybra opcj wymodelowania tylko powierzchni terenu, powierzchni z bokami lub bryy o zadanej gruboci ). (Paleta Info Metody konstrukcji Nasz teren moe by wieloktem, prostoktem, prostoktem obrconym lub zbiorem wsppaszczyznowych punktw wyznaczajcych siatk (Paleta Info Metody geometrii ). Wybranie opcji tworzenia siatki umoliwi nam zrnicowanie wysokoci w terenie. Aby wzom siatki przypisa inne rzdne wysokociowe lub przesun w paszczynie naley wybra utworzon siatk (narzdzie Strzaka), nastpnie wybra narzdzie Siatka i korzystajc z aktywnych w ten sposb polece lewego przycisku myszy wybra jedno z nich. Ta technika moe suy do tworzenia grzbietw w terenie, aby je wygadzi naley pamita o wyborze opcji wygadzania w oknie ustawie narzdzia . Zagospodarowanie terenu. Do modelu moemy doczy drzewa, roliny, potki, piaskownice itp. korzystajc z Narzdzia Obiekt. Elementw tych poszukujemy wrd bibliotecznych elementw trjwymiarowych (../biblioteki/obiekty/visual). Materiay. Cech kadego wprowadzanego do modelu elementu jest materia, ktrym jest on powlekany. Przypisujc materia moemy korzysta z dostpnej biblioteki materiaw lub moemy utworzy nowy materia korzystajc z wasnych zdj tekstur. Nowe tekstury powinnimy doczy do biblioteki tekstur. Nastpnie OpcjeParametry atrybutwMateriay...Strona 20

Powielamy istniejcy materia nadajc now nazw

Wprowadzamy ustawienia parametrw, ktrych zakres zaleny jest od procedury wykorzystywanej w generowaniu widoku 3D. Do tworzenia podgldu moemy uywa waciwej procedury. Uwaga, procedura OpenGL nie uwidacznia pprzezroczystoci.

Wybieramy tekstur z bibliotek ArchiCADa lub korzystamy z wasnych plikw zapisanych w aktywnej bibliotece (np. cignitych ze strony KWP). Tekstur moemy skalowa i obraca (zmiany nie s widoczne w oknie podgldu).

Przykadowy rezultat fotoreprezentacji:

Strona 21

8. WydrukiSystem umoliwia tworzenie szybkich wydrukw bezporednio z ArchiCADa lub komponowanie arkuszy wydrukw zawierajcych rnie wyskalowane rysunki i inne informacje o projekcie z uyciem PlotMakera. Drukowanie bezporednio z systemu wykonujemy korzystajc z polecenia Drukuj z menu Plik. Okno ustawie wydruku pozwala ustali skal wydruku, rozmieszczenie na arkuszu: - wybr opcji wszystkie kolory jako czarny umoliwi wydruk wszystkich linii jako czarne, - grubo linii bdzie zgodna z ustawieniami Opcje Pira i kolory (jeeli w oknie Opcje Opcje wywietlania wybralimy prawdziw grubo linii), - wybranie opcji staa wielko przy tekcie i znacznikach pozwala zachowa zdefiniowany, nie skalowany wymiar tekstu (take wymiarowego).

Strona 22