ARHEOLOGIJA DJETINJSTVA
ARHEOLOGIJA DJETINJSTVAAnita DekaniARH/EKAZagreb, akad. god.
2014/2015UVODRelativno novo podruje unutar arheologije.Ne znamo
puno o djetinjstvu u daljoj prolosti.Djetinjstvo i tada relativan
pojam. Gr. pais.Djeca pridonose stvaranju i akumuliranju dobara
aktivni sudionici u ekonomskim, drutvenim, politikim i religijskim
sustavima.Tie se veza izmeu djece i zajednica kojima pripadaju
promatranjem djece doznajemo ne samo o njihovim ivotima, ve i o
ivotima onih oko njih.
UVODUz odrasle, aktivno sudjeluju u stvaranju arheolokog
konteksta.Prouavanje kosturnih ostataka pozitivne i negativne
strane.Djeca kao poremeujui element u arheolokom kontekstu, odrasli
kao norma.Poput odraslih, djeca u svojem djelovanju nisu potpuno
slobodna niti su potpuno pod tuom kontrolom.Rod u velikoj mjeri
utjee na ivljeno iskustvo djece.Djetinjstvo: jedinstveno ljudskoj
vrsti i prisutno u svim drutvima.
UVODUnato velikom utjecaju roditelja na socijalizaciju, svaka
nova generacija donosi neto novo djeca nisu samo pasivni
primatelji, ve aktivni sudionici u vlastitom kognitivnom
razvoju.Upoznavanje djece i djetinjstva kroz ono to su odrasli
prikazali (slike, freske, statue, vaze, nadgrobni spomenici).
POVIJESTFeministike i rodne studije; ameriki i skandinavski
istraivai.Literatura prije 1980ih nema metodolokih niti teoretskih
nastojanja, djeca i djetinjstvo se tek usput spominju unutar 2
konteksta:Radi objanjavanja neobjanjivog (minijaturni artefakti,
figurine i sl.), ne ulazi se dublje u ivote djece.Eksperimentalne i
etnoarheoloke studije.
POVIJESTGrete Lillehammer, 1989., A Child Is Born.- sistematski
trai teorije i metode praenja djece u arheolokom kontekstu;- djeji
svjetovi: dijete kao subjekt, a ne objekt prouavanja; kultura koja
se stvara interakcijom djeteta i okolia, koja se prenosi s odraslih
na dijete i koja se prenosi izmeu djece.3 naina daljnjeg rada:
promatranje djece kroz njihove odnose, prepoznavanje djetinjstva
kao konstrukta i njegovih paralela s rodom te prepoznavanje djece
kao aktera.
PROBLEMI I POTICAJIto je dijete? Djeca nisu vana jer njihove
aktivnosti ne pridonose znaajno zajednicama u kojima ive i drutvu
kao cjelini?Neprepoznatljiva su u arheolokom kontekstu (osim djejih
ukopa)?
Bolje razumijevanje materijalnih ostataka na terenu, fenomena
poput podjele rada, mobilnosti zajednica, planiranja i podjele
resursa.Djetinjstvo faza u kojoj djeca ue postati punopravni lanovi
drutva, o njima ovisi budunost svake zajednice.Znanje o djetinjstvu
u prolosti rasvjetljavanje djetinjstva kao konstrukta, propitivanje
modernih ideja normalnog i univerzalnog iskustva djetinjstva.
DJETINJSTVO U ARHEOLOGIJIMaterijalni ostaci upisana znaenja
drutveni odnosi u kulturi, nositelji vrijednosti, ideja i
emocija.Igrake mala veliina, gruba izrada, slinost sa nekim
dananjim igrakama.Etnografski izvori, povijesni izvori, kosturni
ostaci i grobni prilozi (s oprezom).Uenje npr. izrade keramike
prepoznatljivo u arheolokom kontekstu.
DJETINJSTVO U ARHEOLOGIJIUmjetnike i simbolike reprezentacije
djece esto idealizirani prikazi, podloni manipulacijama, mogu
dovesti do krivih zakljuaka.Monolog odraslih o djeci.Dobro za
promatranje konstrukcija roda i uenja rodnih uloga.rtvovanje djece
povezanost igre i rituala djeca u komunikaciji s boanskim.
ZAKLJUAKDjeca su prisutna u arheolokom kontekstu, ali je
prepoznavanje njihove prisutnosti i razumijevanje njihovih ostataka
esto okarakterizirano kao teko i s nejasnim rezultatima.Razvoj
teoretskih i metodolokih okvira za njihovo prepoznavanje i ispravno
interpretiranje.Vana uloga socijalizacije u razumijevanju
djetinjstva kao konstrukta proces koji nije jednostavan, ve sklon
prilagodbama.
ZAKLJUAKNe radi se samo o djeci, ve i o njihovim odnosima sa
ljudima i svijetom koji ih okruuje.Aktivni sudionici u drutvenim,
politikim i religijskim sustavima koji bez njih ne bi funkcionirali
na isti nain.Razumijevanje djejih svjetova.Hvala na panji!
