Upload
romeo
View
70
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Aukaverkanir NSAID lyfja. Ingi Karl Reynisson læknanemi. Inngangur. Rúmlega 17 milljónir Bandaríkjamanna nota NSAID lyf daglega 17 þúsund Íslendingar? 5-7% innlagna á spítala eru vegna aukaverkana lyfja 30% vegna NSAID lyfja. Sagan. Fyrsta NSAID lyfið uppgötvað 1763 Sodium salicylate - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Aukaverkanir NSAID lyfja
Ingi Karl Reynisson
læknanemi
Inngangur
• Rúmlega 17 milljónir Bandaríkjamanna nota NSAID lyf daglega– 17 þúsund Íslendingar?
• 5-7% innlagna á spítala eru vegna aukaverkana lyfja– 30% vegna NSAID lyfja
Sagan
• Fyrsta NSAID lyfið uppgötvað 1763– Sodium salicylate
• Mörg form af salicylötum notuð í framhaldinu– Aukaverkanir frá magaslímhúð
• Phenylbutazone kom á markað 1950– Aukaverkanir á beinmerg
• Indomethacin á markað 1960– Notað til að loka fósturslagrás síðan 1976
• Í dag til a.m.k. 20 lyf úr 6 meginflokkum
Verkunarmáti NSAID lyfja
• NSAID lyf hemja ensímið cyclooxygenasa • 2 mismunandi form ensímsins
– Cyclooxygenasi 1 (COX1) – Cyclooxygenasi 2 (COX2)
• Mismikil hömlun á ensímin milli mismunandi tegunda lyfja
• Engar rannsóknir til sem tengja hömlun cyclooxygenasans við klíníska virkni í sjúklingi
COX1 og COX2
• COX1– Finnst í flestum vefjum
líkamans– Oft nefnt
“housekeeping enzyme”
– Stýrir eðlilegri frumustarfsemi í magaslímhúð, nýrum, blóðflögum og æðum
– Örvað af hormónum og vaxtarþáttum
• COX2– Eykst í bólgusvörun– Finnst í bólgufrumum,
nýrum, beinum, heila og æxlunarfærum kvenna
– Sterar hemja
Meltingarfæri
• Meltingarónot• Sár• Blæðing
Event UK USA Canada
Annual NSAID prescriptions
25 million 70 million 10 million
NSAID-related admissions
12,000 100,000 3,900
NSAID-related deaths
2,600 16,500 365
Nýru
• Bráð nýrnabilun
• Acute interstitial nephritis
• Nephrotic syndrome
• Langvinn nýrnabilun
Hjarta- og æðakerfi
• Háþrýstingur
• Truflar blóðþynnandi áhrif aspirins
• Versnun á hjartabilun
Lifur
• Hækkun á lifrarensímum
• Lifrarskemmd– Væg og gengur langoftast algjörlega tilbaka
Öndunarfæri
• Bronchospasmi – Aspirin induced asthma
• Lungnaíferðir með eosinophiliu
Blóð
• Neutropenia– Hærri tíðni hjá indomethacin
• Hindrar samloðun blóðflagna– Forðast notkun hjá einstaklingum með galla í
blóðflögum eða blóðflagnafæð
Miðtaugakerfi
• Aseptiskur meningitis
• Geðraskanir
• Cognitiv röskun
• Tinnitus
Húð
• Toxic epidermal necrolysis (TEN)
• Stevens-Johnson syndrome
• Morbilliform útbrot
• Urticaria
• Pseudoporphyria
Meðganga og brjóstagjöf
• Aukin tíðni fósturláta– Sérstaklega ef tekin nálægt getnaði eða lengur en
viku
• Aukin tíðni á snemmbærri lokun á fósturslagrás– Algjör frábending eftir 32 vikna meðgöngu
• Indomethacin var notað til að koma í veg fyrir ótímabærar fæðingar með góðum árangri– Jók tíðni PDA, NEC, nýrnabilun og heilablæðingu
• NSAID lyf skiljast út í brjóstamjólk – Talin hættulaus í venjulegum skömmtum
Long-Term Effects of Indomethacin Prophylaxis in Extremely-Low-Birth-Weight Infants
New England Journal of Medicine júní 2001
• Fyrirbyggjandi gjöf indomethacins dregur úr tíðni PDA og alvarlegrar heilablæðingar í léttburum (<1500g)
• Bætir indomethacin horfur án neurosensoriskra galla?
• 1202 léttburar sem vógu á bilinu 500-999g fengu annaðhvort indomethacin (0,1mg/kg/dag í 3 daga) eða placebo
Útkomur sem voru skoðaðar
• Primary outcome– Dauði– Heilalömun– Andleg þroskaskerðing– Heyrnarleysi – Blinda
• Secondary outcome– Hydrocephalus– Flogaköst– Microcephaly
• Secondary short-term outcome– PDA– Lungnablæðingar– Krónískur lungnasjúkdómur– Heilaskemmd– NEC– Retinopathia
Primary Outcome of Death or Neurosensory Impairment
Schmidt B et al. N Engl J Med 2001;344:1966-1972
Schmidt B et al. N Engl J Med 2001;344:1966-1972
Að lokum...
• NSAID lyf eru frábær gegn ýmsum kvillum og hafa auðveldað líf milljónir manna um allan heim, fullorðinna jafnt sem barna
• Aukaverkanir þarf að setja í samhengi við horfur og líðan sjúklinga