Upload
karif
View
133
Download
4
Embed Size (px)
DESCRIPTION
BAĞIMLILIK YAPICI MADDELER. Dr.A. Arzu SAYIN. ZEHİR DANIŞMA MERKEZİ. Bağımlılık Nedir?. Ruhsal ve fiziksel olarak madde alımını sürdürme gereksinimidir. Bir maddeye bağımlılık fiziksel, ruhsal veya her ikisiyle olabilir. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Bağımlılık Nedir?Bağımlılık Nedir?
• Ruhsal ve fiziksel olarak madde alımını Ruhsal ve fiziksel olarak madde alımını sürdürme gereksinimidir.sürdürme gereksinimidir.
• Bir maddeye bağımlılık fiziksel, ruhsal Bir maddeye bağımlılık fiziksel, ruhsal veya her ikisiyle olabilir.veya her ikisiyle olabilir.
• Ruhsal bağımlılık; alışkanlık olarak da Ruhsal bağımlılık; alışkanlık olarak da isimlendirilir, maddeye karşı devamlı veya isimlendirilir, maddeye karşı devamlı veya aralıklı şiddetli istekle belirlidir.aralıklı şiddetli istekle belirlidir.
• Fiziksel bağımlılık; yoksunluk belirtilerinin Fiziksel bağımlılık; yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkışını önlemek için maddeyi alma ortaya çıkışını önlemek için maddeyi alma gereksinimi ve toleransla belirlidir.gereksinimi ve toleransla belirlidir.
Bağımlılık Tipleri:DSÖ, madde kullanımı ve bağımlılığını şöyle gruplamaktadır:
1.Opiat Tipi Bağımlılık
2.Alkol/Barbitürat/Benzodiazepin Tipi Bağımlılık
3.Esrar Tipi Bağımlılık
4.Kokain Tipi Bağımlılık
5.Psikostimulan (uyarıcı) Tipi Bağımlılık6.Hallüsinojen Tipi Bağımlılık
7.Solvent-İnhalant Tipi Bağımlılık
8.Tütün Tipi Bağımlılık
I.OPİOİDLEROpioidler, opium türevlerini ve sentetik drogları içerirler.-Opium
-Morfin
-Diacetylmorfin(eroin,smack,horse)-Metadon-Kodein-Oxycodone(Perkodan,Percocet)
-Hydromorphone(Dilaudid)
-Levorphanol(Levo-Dromoran)-Pentazosin(Talwin)
-Meperidin(Demerol)
-Propoxyphene(Darvon)
II.SEDATİF, HİPNOTİK VE ANKSİYOLİTİKLER
-
1.Benzodiazepinler: -Diazepam
-Lorazepam
-Alprozolam
-Klordiazepoksit
-Fluorozepam vb.2.Barbitüratlar: -Sekobarbital
-Pentobarbital
3.Benzer Etkili Maddeler: -Meprobamat
-Metakualon
-Glutetimid
-Kloralhidrat
III.UYARICILAR (AMFETAMİNLER)
1. -Dextroamfetamin (Dexedrine)
-Methamfetamin (Dezoxyn,Speed)
-Metilfenidat (Ritalin)
-Pemolin (Cylert)
2. Benzer Etkili Maddeler: -Efedrin
-Fenillpropanolamin
-Khate
-Methcathinon (Crank)
3. Türetilmiş Amfetaminler (Halusinojenler):
-MDMA (3,4-metilendioksimethamfetamin) (EXTACY)
-MDEA (N-etil 3,4-metilendioksimethamfetamin)
-MMDA (5 metoksi-3,4metilendioksimethamfetamin)
-DET (dietlhyltryptamine)
-DMT (diemthyltyptamine)
-DOM (2,5 dimethoxy-4methylamphetamine)
-STP
-MDA(methilen dioksiamfetamin) 4. Ice : Metamfetaminin saf şeklidir.
IV.KOKAİN
V.ESRAR (Marijuana,Cannabis Sativa) VI.PCP (Fensiklidin) VE BENZERLERİ
(Ketamin)VII.HALUSİNOJENLER:
1.LSD (Lysergic acid diethylamide)
2.Psilocybin (bazı mantarlardan)
3.Mescalin (Peyot kaktüsü)
4.Harmine ve Harmanine
5.İbogaine
6.Türetilmiş Amfetaminler(DET, DMT, DOM, STP, MDA)
VIII.İNHALANLAR
-Benzin
-Kerosen
-Plastik ve kauçuk katkıları
-Boyalar
-Yapıştırıcılar
-Vernikler
-Tiner
-Aerosoller
-Aseton
-NO
-Amilnitrat
Kullanım Yolu:
Opium sigara gibi içilir.
Eroin genelde enjekte edilir (iv. ve sc.) veya nazal yolla inhale edilebilir ve uyarıcılarla birarada iv. enjeksiyon şeklinde kullanılabilir (speedball).
Etki Süreleri:
Eroin 3-4 saat
Meperidin 2-4 saat
Morfin,Hidromorfin 4-5 saat
Metadon 12-24 saat
Propoksifen 12 saat
Pentazosin 2-3 saat
I.OPİOİDLER
Opioid İntoksikasyonu:
‘Opioid intoksikasyon sendromu’, bilinç bulanıklığı, miyotik pupil ve solunum yetmezliği triadı olarak tanımlanır.
A.Davranışsal Etkiler
●Öfori
●Uyuşukluk
●Anoreksia
●Hipoaktivite
●Cinsel Dürtü Azalması
●Kişilik Değişiklikleri
B. Fiziksel Etkiler:
1.Miyozis
2.Hipertermi / Hipotermi
3.KVS: -Hipotansiyon
-Disritmi
-Pulmoner Hipertansiyon
-Siyanoz
4.Solunum Sistemi: -Solunum depresyonu
-Pulmoner Ödem
-Hipoksi
-Bronkospasm
-Akut Astım
5. SSS:
-Letarji
-Koma
-Konvulsion (kronik meperidin kullanımı)
-Myoklonik Reaksiyonlar
-Spongioform Ensefalopati
-Myelopati
-Stroke (eroin)
-Parkinson benzeri sendrom (meperidin)
-Paradoksik Ağrı Cevabı (nalbuphine,buprenorphine)
-İntrakranial Hipertansiyon (fentanyl)
6. GIS: -Hipomotilite
-İleus
7.Hepatotoksisite
8.GÜS: -Akut Tubuler Nekroz
-Glomerulonefrit
-Glomeruloskleroz
-Renal Amiloidoz
-Renal Yetmezlik
9.Hematolojik: -Lökositoz
10.Dermatolojik: -Rash
-Seborrea
-Skleroderma
11.Kas-İskelet Sistemi:
-Rhabdomiyoliz (eroin)
-Musküler rijidite,spasmlar (fentanyl)
12.Endokrin: -Hipoglisemi (eroin)
-ACTH inhibisyonu
13.Mesane Ca.
►Laboratuvar İzlemi:
-Kanda son dozdan sonra 24 saate kadar saptanabilir
-Ciddi maruziyette; arterial kan gazları ve/veya pulse
oksimetri, solunum fonksiyon testleri ve PA Akc.
grafisi ile hasta takibi önerilmektedir.
►TEDAVİ:
-Kusma önerilmemektedir.
-Aktif kömür: 240 mL su/ 30 gr. kömür
-Konvulsion tedavisi: IV. Benzodiazepin
~Diazepam Adult: 5-10mg(15 dk.arayla)
Çocuk: 0.2-0.5mg/kg (5 dk.)
~Lorazepam Adult: 2-4mg
Çocuk: 0.05-0.1mg/kg
*Adultte 30 mg., <5yaş çocukta 10mg. Diazepama rağmen konvulsion tekrarlarsa fenobarbital önerilmektedir.
-Akut akciğer hasarı: Ventilasyon ve oksijenizasyon artırılmalıdır. -Hipotansiyon: ~ Fazla miktarda iv sıvı yüklemesi gerekebilir.
~Trendelenburg pozisyonu
~Yanıt alınamayan durumlarda dopamin
(2-5mcg/kg/dk)
veya norepinefrin (0.1-0.2 mcg/kg/dk) -Naloxan: Spesifik antidottur.
Başlangıç dozu: 0.4-2 mg iv (gerektiğinde tekrarlanır)
*10 mg naloxana rağmen klinik düzelme olmazsa, tanıdan
uzaklaşılmalıdır. *Methadone gibi uzun etkili narkotik
intoksikasyonlarında iv infüzyon yararlı olabilir.
Toksik Doz Aralığı:
-5mg/kg ve üzeri kodein alımı, solunum arrestine neden olur.
-Çocuklarda 1mg/kg üzeri kodein alımı, semptomları başlatır. -Kodeinin tahmini letal dozu: 7-14 mg/kg (adult)
-İnfantta 2.5mg. Hydrocodone letal dozdur.
PSİKOAKTİF İLAÇLARLA İLİŞKİLİ PSİKOAKTİF İLAÇLARLA İLİŞKİLİ
DURUMLARDURUMLAR İLAÇ İLAÇ DAVRANIŞSADAVRANIŞSA
L ETKİLER L ETKİLER FİZİKSEL FİZİKSEL ETKİLER ETKİLER
LAB. LAB. TEDAVİ TEDAVİ
OPIOIDLEROPIOIDLER Öfori,Öfori,
Uyuşukluk,Uyuşukluk,
Anoreksiya,Anoreksiya,
Hipoaktivite,Hipoaktivite,
Kişilik Kişilik değişiklikleri,değişiklikleri,
Cinsel dürtü Cinsel dürtü azalmasıazalması
Myozis,Myozis,
pruritus,pruritus,
Bulantı,Bulantı,
Bradikardi,Bradikardi,
Kabızlık Kabızlık
Kanda sonKanda son
dozdandozdan
sonra 24 sonra 24 saatesaate
KadarKadar
saptanabilisaptanabilir. r.
İLAÇİLAÇ DAVRANIŞSAL DAVRANIŞSAL ETKİLERETKİLER
FİZİKSEL FİZİKSEL ETKİLERETKİLER
LAB.LAB. TEDAVİTEDAVİ
AMFETAMİN AMFETAMİN
VE DİĞER VE DİĞER
SEMPATOSEMPATO
MİMETİKLERMİMETİKLER
Uyarılmışlık,Uyarılmışlık,
Aşırı Aşırı konuşkanlık,konuşkanlık,
Öfori,Öfori,
Hiperaktivite,Hiperaktivite,
Ajitasyon,Ajitasyon,
Paranoid Paranoid eğilim,eğilim,
Görsel veGörsel ve
DokunsalDokunsal
varsanılar,varsanılar,
EmpotansEmpotans
Midriyazis,Midriyazis,
Tremor,Tremor,
Ağızda kötüAğızda kötü
koku,koku,
AğızAğız
kuruluğu,kuruluğu,
Taşikardi,Taşikardi,
Ateş,Ateş,
Aritmi,Aritmi,
Kilo kaybı,Kilo kaybı,
Konvülzyon,Konvülzyon,
HipertansiyoHipertansiyon,n,
NasalNasal
septumseptum
delinmesidelinmesi
Kan veKan ve
İdrardaİdrarda
saptanabilisaptanabilir.r.
İLAÇİLAÇ DAVRANIŞSAL DAVRANIŞSAL ETKİLERETKİLER
FİZİKSEL FİZİKSEL ETKİLERETKİLER
LAB.LAB. TEDAVİTEDAVİ
HALÜSİNOJENLEHALÜSİNOJENLERR
YoksunlukYoksunluk
Sonrası 8-12 saatSonrası 8-12 saat
SüresinceSüresince
flashback,flashback,
Görsel varsanılar,Görsel varsanılar,
Paranoid düşünce,Paranoid düşünce,
GerçeğiGerçeği
yansıtmayan güçlüyansıtmayan güçlü
ve başarılı olmave başarılı olma
duygusu,duygusu,
Depersonalizasyon,Depersonalizasyon,
Derealizasyon,Derealizasyon,
Özkıyım veyaÖzkıyım veya
öldürme eğilimleriöldürme eğilimleri
Midriyazis,Midriyazis,
Ataksi,Ataksi,
HiperemikHiperemik
konjonktiva,konjonktiva,
Taşikardi,Taşikardi,
HipertansiyoHipertansiyonn
YOKYOK
İLAÇ İLAÇ DAVRANIŞSAL DAVRANIŞSAL ETKİLER ETKİLER
FİZİKSEL FİZİKSEL ETKİLER ETKİLER
LAB. LAB. TEDAVİ TEDAVİ
PCP PCP
VE VE BENZERİ BENZERİ
MADDELERMADDELER
8-12 saat etki8-12 saat etki
Süresi (ketaminSüresi (ketamin
için 2 saat)için 2 saat)
Paranoid Paranoid düşünce,düşünce,
ÇağrışımÇağrışım
bozukluklarıbozuklukları
Katatoni,Katatoni,
Konvülzyonlar,Konvülzyonlar,
Labil duyguLabil duygu
durum,durum,
Şiddet içerenŞiddet içeren
davranış davranış
Nistagmus,Nistagmus,
Midriyazis,Midriyazis,
Ataksi,Ataksi,
Taşikardi,Taşikardi,
HipertansiyoHipertansiyon n
YutulduktanYutulduktan
sonra sonra idrarlaidrarla
5 güne 5 güne kadarkadar
saptanabilir.saptanabilir.
FenotiazinlerFenotiazinler
kontrendikedikontrendikedirr
HaloperidolHaloperidol
1-4mg, ım1-4mg, ım
veya oral veya oral
İLAÇİLAÇ DAVRANIŞSADAVRANIŞSAL ETKİLERL ETKİLER
FİZİKSEL FİZİKSEL ETKİLERETKİLER
LAB.LAB. TEDAVİTEDAVİ
MSSMSS
DEPRESANLADEPRESANLARIRI
Uyuşukluk,Uyuşukluk,
Konfüzyon,Konfüzyon,
DikkatsizlikDikkatsizlik
Aşırı terleme,Aşırı terleme,
Ataksi,Ataksi,
HipotansiyonHipotansiyon,,
Nöbetler,Nöbetler,
MyozisMyozis
Kanda Kanda
saptanır.saptanır. KötüyeKötüye
kullanılan kullanılan herher
100 mg100 mg
barbitürat barbitürat içiniçin
30 mg sıvı30 mg sıvı
fenobarbitafenobarbital ile l ile
yerine yerine koyma koyma
tedavisi.tedavisi.
Diazem de Diazem de
kullanılır.kullanılır.
İLAÇİLAÇ DAVRANIŞSADAVRANIŞSAL ETKİLERL ETKİLER
FİZİKSEL FİZİKSEL ETKİLERETKİLER
LAB.LAB. TEDAVİTEDAVİ
INHALANLARINHALANLAR Öfori,Öfori,
AlgıAlgı
bulutlanması,bulutlanması,
Anlaşılmaz Anlaşılmaz
konuşma,konuşma,
psikoz,psikoz,
6 aydan uzun 6 aydan uzun
kullanımda kullanımda kalıcı kalıcı
beyin hasarıbeyin hasarı
Nefeste Nefeste koku,koku,
Ventriküler Ventriküler
fibrilasyon,fibrilasyon,
Taşikardi,Taşikardi,
Kc.-Böbrek-Kc.-Böbrek-
Akc.hasarı,Akc.hasarı,
Nistagmus,Nistagmus,
Ataksi,Ataksi,
Solunum Solunum
depresyonu,depresyonu,
FlushingFlushing
Doku Doku
hasarının hasarının
belirlenmebelirlenmesisi
SGOTSGOT
EpinefrindeEpinefrindenn
kaçınmalıdıkaçınmalıdır.r.
HaloperidolHaloperidol
1-5mg1-5mg
İLAÇİLAÇ DAVRANIŞSAL DAVRANIŞSAL ETKİLERETKİLER
FİZİKSEL FİZİKSEL ETKİLERETKİLER
LAB.LAB. TEDAVİTEDAVİ
BELLADON BELLADON ALKALOİDLERALKALOİDLERİİ
Sıcak deri,Sıcak deri,
Eritem,Eritem,
Bulanık görme,Bulanık görme,
Konfüzyon,Konfüzyon,
Uyarılmışlık,Uyarılmışlık,
Stupor,Stupor,
Koma,Koma,
DeliryumDeliryum
(antikolinerjik (antikolinerjik
deliryum),deliryum),
Susuzluk,Susuzluk,
GüçsüzlükGüçsüzlük
Ağız-boğaz Ağız-boğaz
kuruluğu,kuruluğu,
Midriyazis,Midriyazis,
Seyirme,Seyirme,
Disfaji,Disfaji,
Ateş,Ateş,
Şoku takiben Şoku takiben
hipertansiyon,hipertansiyon,
İdrar İdrar retansiyonu,retansiyonu,
Işığa duyarlılıkIşığa duyarlılık
YOKYOK Antidotu Antidotu
fizostigmindifizostigmindir.r.
Taşiaritmiler Taşiaritmiler
için için
propranololpropranolol
LSDTİPİK LSD İNTOKSİYONU KRONOLOJİSİ
FAZ ALIMI TAKİBEDEN ZAMAN
SEMPTOMLAR
SOMATİK 0-60 dakika
anksiete, sayıklamaMidriyazis, flushing Fasciculasyon, taşikardi Hipertansiyon, hiperrefleksi
ALGISAL 30-60 dakika
görsel, işitsel, duyusal değişiklik Renk algılamada bozulma Zaman/şekil algılamada bozulma Sinestezi
PSİKOLOJİK 2-12 saat
Moodda dalgalanma Depresyon Depersonalizasyon Derealizasyon, Vücut imajının kaybolması öfori
VİTAL BULGULAR:
Hipertansiyon/HipotansiyonTaşikardiTakipneHipertermi
BAŞ-BOYUN:
MidriyazisLakrimasyonRenk ve visüel fonksiyonlarda
bozulmaTekrarlayıcı visüel illüzyonlar ve
halolarKVS:
Hipertansiyon/Hipotansiyon
Taşikardi
SOLUNUM SİSTEMİ:
Takipne
BronkokonstrüksiyonNÖROLOJİK SİSTEM:
♦Akut Mental Durum Değişiklikleri
Rahatsızlık Hissi Akut AnksiyeteDavranış değişiklikleriDepersonalizasyonTremorlarİnkoordinasyon
♦Sempatomimetik semptomlar
♦Konvülzyon, ataksi
♦Kas güçsüzlüğü
GİS: Bulantı Diare Salivasyon Retroperitoneal fibrozis (Kronik LSD kullanımında) Anoreksi
GÜS: Rabdomyoliz (konvulzyon ve komaya sekonder) Renal yetmezlik Uterin kontraksiyonlar
HEMATOLOJİK SİSTEM: Pıhtılaşmada azalma (Erken dönemde oluşur. Spontan düzelir) Vasküler retraksiyon Lökositoz (olasılıkla)
KAS-İSKELET SİSTEMİ:
Kas rijiditesi (LSD’ye bağlı gelişen NMS’de görülür.) PSİKİYATRİK:
Halüsinasyonlar (genellikle visüel)Akut psikotik reaksiyonParanoyaDepersonalizasyonKognitif ve algısal durum değişiklikleriSinestezi (karakteristik)FlashbackPanik reaksiyon
GEBELİK:Teratojendir.
TEDAVİ ORAL-PARENTERAL ALIM
Hızlı absorbsiyonundan ötürü gastrointestinal dekontaminasyon genellikle yaralı değildir.
A-Kusturma önerilmemektedir. (Bilinç bulanıklığı, konvulzyon ve solunum zorluğu eşiğini düşürdüğü için)
B-Aktif kömür: 240ml su/ 30gr. Aktif kömür
Adult/ Adolesan: 25-100 gr.1-12 yaş çocuk:25-20 gr.1 yaş altı çocuk:1gr/kg
(Özellikle fazla miktarlarda alımdan sonra önerilmektedir.)
C- Thiamine 100mg. IV Ve
Glukoz 1gr/kg IV (Mental durum değişikliği veya etken bilinmiyorsa verilir.)
D-ANKSİYETE / AJİTASYON:
♦Akut anksiyete, IV veya PO diazepam ile yönetilir.
Adult : 10mg.a dek yavaşça Çocuk : 0.1-0.3 mg/kg yavaşça
►CHLORPROMAZİN KULLANILMAMALIDIR..◄◄
(LSD ile birlikte dimetiltriptamin vb. ilaçlar alınmışsa chlorpromazin kullanımı hipertansiyon ve konvüzyon eşiğini belirgin düşürür)
♦♦Lorazepam: Adult 1-2mgLorazepam: Adult 1-2mg
♦Chlordiazepoxide:Adult 50-100mg♦Chlordiazepoxide:Adult 50-100mg
♦♦Haloperidol: Adult 5-20mg. IM,IV,POHaloperidol: Adult 5-20mg. IM,IV,PO
♦♦PsikoterapiPsikoterapi
E-PSİKOZ: Nöroleptikler, kronik LSD kullanımına bağlı gelişen psikoz tedavisinde önerilmektedir.
Minür trankilizanlarHaloperidolFenotiazineLityum
Kabidopa ve 1,5 hidrokditriptofanSeratonin s2 reseptör antagonistleri
F-NÖROLEPTİK MALİGN SENDROM:
Destekleyici tedavi ve Dantrolene veya Bromocriptine
G-RHABDOMYOLİZ:
-%0.9 NaCl 2-3 ml/kg/saat
-Diüretikler
-Üriner alkalinizasyon önerilmemektedir.
LABORATUVAR İZLEMİ :LABORATUVAR İZLEMİ :
• İdrar çıkışıİdrar çıkışı
• Serum elektrolitleriSerum elektrolitleri
• CKCK
• Renal fonksiyonlar izlenmelidirRenal fonksiyonlar izlenmelidir
TOKSİSİTE SINIRITOKSİSİTE SINIRI
• İnsanlar için minimum letal doz İnsanlar için minimum letal doz veya toksik dozu bilinmemektedir.veya toksik dozu bilinmemektedir.
• LD 50: 0.3 – 50 mg/kgLD 50: 0.3 – 50 mg/kg
• 100 – 400 mcg’lık tek doz LSD 100 – 400 mcg’lık tek doz LSD alımı ile şuur bulanıklığı geliştiği alımı ile şuur bulanıklığı geliştiği bilinmektedir.bilinmektedir.
MARIJUANAMARIJUANA(Cannabis Sativa, Joint, Esrar, Haşhiş, (Cannabis Sativa, Joint, Esrar, Haşhiş,
Ot)Ot)• Öforizan etkili delta-9-Öforizan etkili delta-9-
tetrahydrocannabiol (THC) içerir.tetrahydrocannabiol (THC) içerir.
Hafif intoksikasyonHafif intoksikasyon • SomnolansSomnolans• ÖforiÖfori• Duygu farkındalığında artışDuygu farkındalığında artış• İyi hissetmede artışİyi hissetmede artış• Zamanı hissetmede değişimZamanı hissetmede değişim
Orta dereceli İntoksikasyonOrta dereceli İntoksikasyon
• Kısa süreli hafızada bozulmaKısa süreli hafızada bozulma
• DepersonalizasyonDepersonalizasyon
• Sosyal inhibisyonda azalmaSosyal inhibisyonda azalma
• Dikkatte dağılmaDikkatte dağılma
• Mood değişiklikleriMood değişiklikleri
• Aşırı hareketler ve gülme krizleriAşırı hareketler ve gülme krizleri
• Bağımlılık davranışlarıBağımlılık davranışları
Ciddi İntoksikasyonCiddi İntoksikasyon
• Motor koordinasyonda azalmaMotor koordinasyonda azalma
• Kas sertlikleriKas sertlikleri
• Letarji/ ataksiLetarji/ ataksi
• SedasyonSedasyon
• Konsantrasyon yeteneğinde azalmaKonsantrasyon yeteneğinde azalma
• Konuşmada saçmalamaKonuşmada saçmalama
• Panik reaksiyonPanik reaksiyon
• İskelet kaslarında düzensiz hareketler İskelet kaslarında düzensiz hareketler (Aşırı dozlarda)(Aşırı dozlarda)
ANİ KESİLME/KRONİK ANİ KESİLME/KRONİK MARIJUANA-TCH KULLANIMIMARIJUANA-TCH KULLANIMI
Orta dereceli yokluk sendromuna yol Orta dereceli yokluk sendromuna yol açaraçar
* Sürekli ajitasyon* Sürekli ajitasyon
* Endişe hali, agresiflik* Endişe hali, agresiflik
* Uykusuzluk* Uykusuzluk
* Terleme* Terleme
* Yaygın migren tarzı baş ağrısı* Yaygın migren tarzı baş ağrısı
PEDİYATRİK PEDİYATRİK İNTOKSİKASYONLARİNTOKSİKASYONLAR
• Hızla artan baş dönmesiHızla artan baş dönmesi• MidriyazisMidriyazis• HipotoniHipotoni• Gözkapağı kapanmasında yavaşlamaGözkapağı kapanmasında yavaşlama• Ağızda granüllerAğızda granüller Nadiren de; Nadiren de; • Koma ve/veya solunum Koma ve/veya solunum
obstrüksiyonuobstrüksiyonu• StuporStupor• Solunum depresyonuSolunum depresyonu
VİTAL BULGULAR:VİTAL BULGULAR:
* Hipotermi veya hipertermi* Hipotermi veya hipertermi
BAŞ-BOYUN:BAŞ-BOYUN:
* Konjonktivada kızarıklık* Konjonktivada kızarıklık
* Kemozis* Kemozis
* Midriyazis* Midriyazis
* Nistagmus* Nistagmus
KVS:KVS:
* Kalp hızı ve kardiyak outputta * Kalp hızı ve kardiyak outputta artışartış
* Postural hipotansiyon* Postural hipotansiyon
SOLUNUM SİSTEMİSOLUNUM SİSTEMİ
Yüksek doz marijuana içiminde: Yüksek doz marijuana içiminde:
* İrritasyon * İrritasyon
* Öksürük* Öksürük
Oral alım ve inhalasyon birlikte ise:Oral alım ve inhalasyon birlikte ise:
* Doz bağımlı bronkodilatör * Doz bağımlı bronkodilatör etkietki
Uzun süre kullanım:Uzun süre kullanım:
* Kronik respiratuar sendrom* Kronik respiratuar sendrom
NÖROLOJİK SİSTEMNÖROLOJİK SİSTEM
Hafif intoksikasyon:Hafif intoksikasyon:
* Baş dönmesi* Baş dönmesi
* Öfori * Öfori
* Duyu hissinde artış* Duyu hissinde artış
* İyi hissetmede artış* İyi hissetmede artış
* Zaman oryantasyonunda * Zaman oryantasyonunda değişmedeğişme
Orta dereceli intoksikasyon:Orta dereceli intoksikasyon:
* Hafıza bozuklukları* Hafıza bozuklukları
* Depersonalizasyon* Depersonalizasyon
* Mood değişiklikleri* Mood değişiklikleri
Ciddi intoksikasyon:Ciddi intoksikasyon:
* Motor koordinasyonda azalma* Motor koordinasyonda azalma
* Letarji* Letarji
* Konuşmada saçmalama* Konuşmada saçmalama
* Panik reaksiyon* Panik reaksiyon
* Konvülzyon* Konvülzyon
GASTROİNTESTİNAL SİSTEMGASTROİNTESTİNAL SİSTEM
• İştahta artışİştahta artış
• Barsak motilitesinde azalmaBarsak motilitesinde azalma
GENİTOÜRİNER SİSTEMGENİTOÜRİNER SİSTEM• Üriner retansiyonÜriner retansiyon
KARSİNOJENİTEKARSİNOJENİTE• Ağız, boyun ve akciğer kanserinde artışAğız, boyun ve akciğer kanserinde artış
PSİKİYATRİPSİKİYATRİTek doz alım: Tek doz alım: * Konfüzyon* Konfüzyon * Depersonalizasyon* Depersonalizasyon * Şüpheci ve paranoid düşünceler* Şüpheci ve paranoid düşünceler * Anksiyete* AnksiyeteKronik kullanım:Kronik kullanım: * Şizofreni* Şizofreni * Psikoz* Psikoz * Amotivasyonel sendrom* Amotivasyonel sendrom * Depersonalizasyon* Depersonalizasyon * Agarofobi* Agarofobi
TEDAVİA- Aktif kömürA- Aktif kömürB- DepresifB- Depresif Halüsinasyonları olanHalüsinasyonları olan Psikotik reaksiyonları olanPsikotik reaksiyonları olan hastaları hastaları
sakin bir bölümde istirahat ettirip sakin bir bölümde istirahat ettirip onları kalıcı bir hasar kalmayacağı onları kalıcı bir hasar kalmayacağı konusunda ikna etmek gerekir.konusunda ikna etmek gerekir.
Aşırı ajitasyon görülen durumlarda Aşırı ajitasyon görülen durumlarda benzodiazepinler önerilmektedir.benzodiazepinler önerilmektedir.
5-10 mg diazepam PO.5-10 mg diazepam PO.
C- Hipotansiyon:C- Hipotansiyon:
10-20 ml/kg isotonik sıvı 10-20 ml/kg isotonik sıvı infüzyonuinfüzyonu
Dopamin 5-20 mcg/kg/dkDopamin 5-20 mcg/kg/dk
Norepinefrin Adult : 0,5-1 Norepinefrin Adult : 0,5-1 mcg/dk mcg/dk infüzyon infüzyon
Çocuk: 0,1 Çocuk: 0,1 mcg/kg/dkmcg/kg/dk
infüzyoninfüzyon
TOKSİK DOZ ARALIĞITOKSİK DOZ ARALIĞI
• İnsanda tahmini marijuana letal İnsanda tahmini marijuana letal dozu;dozu;
30 mg/kg30 mg/kg
• 15 mg/m2 oral TCH alınımı ile SSS 15 mg/m2 oral TCH alınımı ile SSS semptomları görülür.semptomları görülür.
• 5 mg/m2 oral TCH alınımı çok az SSS 5 mg/m2 oral TCH alınımı çok az SSS semptomları ile tolere edilebilir.semptomları ile tolere edilebilir.
LABORATUVARLABORATUVAR• Bir çok metaboliti oluştuğu ve plazmada Bir çok metaboliti oluştuğu ve plazmada
düşük seviyede bulunduğu için plazmada düşük seviyede bulunduğu için plazmada tesbiti zordur. (20 mg TCH alındığı pik tesbiti zordur. (20 mg TCH alındığı pik plazma seviyesi 10 ng/mL)plazma seviyesi 10 ng/mL)
• Semikantatif EMIT homojen enzim Semikantatif EMIT homojen enzim immunoassey ve RİA yöntemleri idrarda immunoassey ve RİA yöntemleri idrarda kannabioidlerin ölçümü mümkündür. kannabioidlerin ölçümü mümkündür. İdrar TCH testi intoksikasyondan sonra İdrar TCH testi intoksikasyondan sonra günlerce pozitiftir.günlerce pozitiftir.
• GC/MASS Spec. Yöntemi en spesifik GC/MASS Spec. Yöntemi en spesifik yöntemdir ve referans metot olarak yöntemdir ve referans metot olarak kullanılmaktadır.kullanılmaktadır.
HALÜSHALÜSİİNOJENNOJENİİK K AMFETAMAMFETAMİİNLER (ENLER (EXXTATACCY)Y)
• Yüksek derecede baYüksek derecede bağığımlmlııllıık yapak yaparrlar lar ve tehlikelidirler.ve tehlikelidirler. Kuvvetli iKuvvetli işştah kesici tah kesici etkileri vardetkileri vardıır.r. Genellikle oral yolla Genellikle oral yolla alalıınnıır veya plaka r veya plaka şşeklinde buccal eklinde buccal mukozadan emilir. mukozadan emilir. İİnhale veya enjekte nhale veya enjekte de edilebilirler.de edilebilirler. Oral alOral alıım,m, IV alımdan IV alımdan daha düdaha düşşük bir öfori yaptük bir öfori yaptığıığı için daha için daha az baaz bağığımlmlııllıık yapar.k yapar. Sempatomimetik Sempatomimetik olarak etki gösterirler.olarak etki gösterirler. Genellikle Genellikle geligelişşen tolerans nedeniyle sporadik en tolerans nedeniyle sporadik olarak kullanolarak kullanııllıırlar.rlar.
KLKLiiNNiiK ETKK ETKiiLER:LER: A. DOZ AA. DOZ AŞŞIMIIMI• AjitasyonAjitasyon• HipertansiyonHipertansiyon• TaTaşşikardiikardi• MidriazisMidriazis• TrismusTrismus• TerlemeTerleme• ZayZayııflamaflama• Konsantrasyon güçlüKonsantrasyon güçlüğğüü• YoYoğğun disfori ( depresyon/anksiyete)un disfori ( depresyon/anksiyete)• KonfüzyonKonfüzyon• DeliriumDelirium
Çok yüksek dozlardaÇok yüksek dozlarda
• HipertermiHipertermi
• DICDIC
• RabdomiyolizRabdomiyoliz
• DisritmiDisritmi
• KonvülzyonKonvülzyon
• Akut renal yetmezlikAkut renal yetmezlik
B.EB.Exxtataccy (MDMA)’ e bay (MDMA)’ e bağğllıı mortalite ve mortalite ve morbidite;morbidite;
• HiponatremiHiponatremi
• DehidratasyonDehidratasyon
• HipertermiHipertermi
• Hipertansif krizHipertansif kriz
• Kardiyak disritmiler ile Kardiyak disritmiler ile ilişkilidir.ilişkilidir.
C-C- MDMA’nMDMA’nıın uzun süreli etkileri n uzun süreli etkileri
Psikiyatrik ve kognitif Psikiyatrik ve kognitif bozukluklarbozukluklar
HafHafııza bozukluklarza bozukluklarıı
DD-- Teratojenik etkileri Teratojenik etkileri mevcuttur.mevcuttur.
EE - - Bir tablet eBir tablet exxtataccyy’’nin etkisi 20-40 nin etkisi 20-40 dk içinde badk içinde başşlar. 60-90 dk.da pik lar. 60-90 dk.da pik yapar. Bunu zihinde berraklyapar. Bunu zihinde berraklıık ve k ve mutlu hissetme duygularmutlu hissetme duygularıı izler. Bu izler. Bu evrede alevrede alıınacak ek bir doz bu nacak ek bir doz bu duygularduygularıın süresini uzatn süresini uzatıır. 4-6 saate r. 4-6 saate etkisi azalmaya baetkisi azalmaya başşlar. lar.
VViiTAL BULGULARTAL BULGULAR En yaygın görülen semptomlar:En yaygın görülen semptomlar:
HipertansiyonHipertansiyonTaşikardiTaşikardiTakipneTakipne
Ciddi intoksikasyon bulguları:Ciddi intoksikasyon bulguları:HipertermiHipertermiHipotansiyonHipotansiyonKardiovasküler kollapsKardiovasküler kollaps
BABAŞŞ BOYUN: BOYUN:Midriazis (her zaman)Midriazis (her zaman)Görmede bulanGörmede bulanııklklıık hissik hissiMüköz membranlarda kurumaMüköz membranlarda kuruma
KKVS:VS:Yaygın görülen semptomlar:
HipertansiyonHipertansiyonTaTaşşikardiikardi
Ciddi intoksikasyon bulgularCiddi intoksikasyon bulgularıı::DisritmilerDisritmilerHipotansiyonHipotansiyonKardiovasküler kollapsKardiovasküler kollaps
SOLUNUM SSOLUNUM SİİSTEMSTEMİİ::
Solunum hSolunum hıızzıında artnda artışış
Non kardiyojenik pulmoner ödemNon kardiyojenik pulmoner ödem
ARDSARDS
NÖROLOJNÖROLOJİİK SK SİİSTEMSTEM YaygYaygıın görülen semptomlar:n görülen semptomlar:
AAşışırrıı uyar uyarıılmalmaAjitasyonAjitasyonAnoreksiAnoreksiNistagmusNistagmus
Daha az görülen bulgular:Daha az görülen bulgular:DeliriumDeliriumKonvülzyonKonvülzyonKomaKoma
Nadir görülen bulgular:Nadir görülen bulgular:Serebral ödemSerebral ödemHiponatremiHiponatremiUygunsuz ADH sendromuUygunsuz ADH sendromu
GIS:GIS:
BulantBulantıı
KusmaKusma
DiyareDiyare
HEPATHEPATİİK:K:
Akut toksisite: Akut toksisite: hepatotoksisitehepatotoksisite
Kronik toksisite: hepatitKronik toksisite: hepatit
GÜS:GÜS:
MyoglobulinüriMyoglobulinüri
RabdomyolizRabdomyoliz
Akut Renal yetmezlikAkut Renal yetmezlik
METABOLMETABOLİİK : K : Metabolik laktik asidozMetabolik laktik asidoz SIVISIVI ELEKTROLELEKTROLİİT : T : HiperkalemiHiperkalemi DehidratasyonDehidratasyon Uygunsuz ADH Sendromu- Uygunsuz ADH Sendromu-
HiponatremiHiponatremi HEMATOLOJHEMATOLOJİİK :K : KoagülopatiKoagülopati DICDIC TrombositopeniTrombositopeni
DERMATOLOJDERMATOLOJİİK :K : TerlemeTerleme PiloereksiyonPiloereksiyon SoluklukSolukluk KAS-KAS-İİSKELET :SKELET : SSıık görülen semptomlar:k görülen semptomlar: Kas spazmKas spazmıı TremorTremor Çene kilitlenmesiÇene kilitlenmesi HiperreflexiHiperreflexiNadir görülen semptomlar :Nadir görülen semptomlar : Myoclonus Myoclonus
OpustetanusOpustetanus
Rijidite Rijidite RabdomyolizRabdomyoliz
ENDOKRENDOKRİİN :N :
Hiponatremi (uygunsuz ADH salHiponatremi (uygunsuz ADH salıınnıımmıına na sekonder)sekonder)
PSPSİİKKİİYATRYATRİKİK:: AnksiyeteAnksiyete
Antisosyal davranAntisosyal davranışış
Emosyonel dengesizlikEmosyonel dengesizlik
ÖforiÖfori
ParanoyaParanoya
HalüsinasyonHalüsinasyon
LABORATUVARLABORATUVAR
Kan ve idrarda saptanabilir. Kan seviyeleri, Kan ve idrarda saptanabilir. Kan seviyeleri, toksisitetoksisitelerlerle korele dele korele değğildir.ildir.
TAKTAKİİP :P :
Serum elektrolitleriSerum elektrolitleri
KCFTKCFT
BFTBFT
CPKCPK
CBC (özellikle trombosit sayısı)CBC (özellikle trombosit sayısı)
Koagülasyon testleriKoagülasyon testleri
TEDAVTEDAVİİ A- A- Kusturma önerilmez.Kusturma önerilmez. B- B- Aktif kömür verilir.Aktif kömür verilir. (240 ml su ve 30 gr(240 ml su ve 30 gr kömür)kömür) C- AC- AJJİİTASYON ve HALUSTASYON ve HALUSİİNASYONNASYON -Fenotiyazin önerilmez.-Fenotiyazin önerilmez. - Diazepam : - Diazepam : Adult Adult 10 mg PO10 mg PO 5 mg IV5 mg IV Çocuk Çocuk 0.3 mg/kg PO0.3 mg/kg PO 0.10.1 mg/kg IVmg/kg IV Doz Doz
tekrarlanabilir.tekrarlanabilir.
DD-- KONVULZYON : KONVULZYON : Benzodiazepin IV Benzodiazepin IV verilir.verilir.
- - Diazepam :Diazepam : Adult Adult: : 5-10 mg 10-15 dk.ara 5-10 mg 10-15 dk.ara ile ile
ÇocukÇocuk:: 0.2-0.5 mg/kg 5 dk. 0.2-0.5 mg/kg 5 dk. ara ileara ile
-Loazepam :-Loazepam : Adult Adult: : 2-4 mg2-4 mg
ÇocukÇocuk:: 0.05-0.1 mg/kg 0.05-0.1 mg/kg
Adultte 30 mg.,Adultte 30 mg., çocukta 10 mg. çocukta 10 mg. Diazepama raDiazepama rağğmen klinik düzelme men klinik düzelme sasağğlanamazsa fenobarbital önerilir.lanamazsa fenobarbital önerilir.
EE- - HHİİPERTANSPERTANSİİYON :YON :
Genelde benzodiazepinlerle sedasyona Genelde benzodiazepinlerle sedasyona cevap alcevap alıınnıır. r.
Cevap yoksa; Nitroprussid 10 mcg/kg/dkCevap yoksa; Nitroprussid 10 mcg/kg/dk
FF--HHİİPERTERMPERTERMİİ::
Fiziksel aktivite kFiziksel aktivite kııssııtlantlanıır.r.
External soExternal soğğutma yaputma yapııllıır.r.
Buzlu saline ile gastrik lavaj Buzlu saline ile gastrik lavaj uygulanır.uygulanır.
Dantrolene 1 mg/kg IV Dantrolene 1 mg/kg IV
( Ciddi vakalarda)( Ciddi vakalarda)
GG--SUPRAVENTRSUPRAVENTRİİKÜLER DKÜLER DİİSRSRİİTMTMİİLER :LER : Hemodinamik bozukluk geliHemodinamik bozukluk gelişşmedikçe tedaviymedikçe tedaviye e
gerek yoktur.gerek yoktur.Tedaviye gerek duyulursa kTedaviye gerek duyulursa kıısa etkili sa etkili
kardiyoselektif ajanlar ( Esmolol ) tercih kardiyoselektif ajanlar ( Esmolol ) tercih edilmelidir.edilmelidir.
H. VENTRH. VENTRİİKÜLER DKÜLER DİİSRSRİİTMTMİİLER :LER : LidokainLidokain AmiadaronAmiadaron Esmolol tercih Esmolol tercih
edilmelidir.edilmelidir.
I-I-HHİİPOTANSPOTANSİİYON :YON : 10-20 ML/KG 10-20 ML/KG İİsotonik ssotonik sııvvıı devam ederse; devam ederse; dopamindopamin 5-10 mcg/kg/dk 5-10 mcg/kg/dk veyaveya norepinefrinnorepinefrin Adult 0.5-1 mcg/dkAdult 0.5-1 mcg/dk Çocuk 0.1 Çocuk 0.1
mcg/kg/dkmcg/kg/dk
J. RABDOMYOLJ. RABDOMYOLİİZ :Z : - - İİdrar çdrar çııkkıımmıı 2-3 ml/kg/saat olacak 2-3 ml/kg/saat olacak şşekilde ekilde
% 0.9 NaCl verilir.% 0.9 NaCl verilir. -- Diüretik kullanDiüretik kullanıılabilir.labilir. -- Üriner alkalinizasyon önerilmez.Üriner alkalinizasyon önerilmez.
K. HK. HİİPONATREMPONATREMİİ::
Genellikle %0.9 NaCl ile düzelir. Genellikle %0.9 NaCl ile düzelir.
Ciddi vakalarda % 3 NaCl Ciddi vakalarda % 3 NaCl önerilir.önerilir.
TOKSTOKSİİK DOZK DOZ
DOB 1-5 mg DOB 1-5 mg
MDA 40-150 mgMDA 40-150 mg
MDMA 50-150 mgMDMA 50-150 mg
MDMA için 200 mg ve üzerinde tek doz MDMA için 200 mg ve üzerinde tek doz alalıım ‘overdose’ kabul edilir.m ‘overdose’ kabul edilir.
Tek kapsül MDMA ( 50 mg) oral alTek kapsül MDMA ( 50 mg) oral alıımmıı ileile ölüm görülebilmektedir.ölüm görülebilmektedir.
MDMA intoksikasyonunu takiben MDMA intoksikasyonunu takiben geligelişşebilen hipertermi en sebilen hipertermi en sıık ölüm k ölüm nedenidir. nedenidir.
KOKAKOKAİİNN(crack, rock,(crack, rock, blow,blow, cane,cane, freebase,freebase,
kok)kok)
Koka bitkisinin (Erythroxylon Koka bitkisinin (Erythroxylon Coca) doCoca) doğğal ürünü olan kokain,al ürünü olan kokain, yüzyyüzyııllardllardıır pek çok kültürde r pek çok kültürde psikoaktif etkileri için psikoaktif etkileri için kullankullanıılmaktadlmaktadıır.r. Yüksek Yüksek derecede baderecede bağığımlmlııllıık yapk yapııccııddıır.r. UyarUyarııccıı ve ve şşiddetli öforizandiddetli öforizandıır.r.
SSııklklııkla inhalasyon yoluyla kla inhalasyon yoluyla kullankullanıılmaslmasıına karna karşışın sigara ve n sigara ve enjeksiyon yoluyla da kullanenjeksiyon yoluyla da kullanııllıır.r.
• Crack(rock),Crack(rock), kokainin kristalize kokainin kristalize şşeklidir.eklidir. Sigara Sigara şşeklinde içilir.eklinde içilir. Etkisi Etkisi çabuk baçabuk başşlar ve yüksek oranda lar ve yüksek oranda babağığımlmlııllıık yapar.k yapar.
• Sigara Sigara şşeklinde kokainin etkisinin eklinde kokainin etkisinin babaşşlanglangııç hç hıızzıı neredeyse IV neredeyse IV enjeksiyonla aynenjeksiyonla aynııddıır ve er ve eşşit derecede it derecede babağığımlmlııllıık yapar.k yapar. Tek dozdan sonra Tek dozdan sonra bile babile bağığımlmlııllıık yapma riski vardk yapma riski vardıır.r.
ZEHZEHİİRLENMERLENME 1.1. Kokain,Kokain, bir lokal anestezik ve vasokonstriktör bir lokal anestezik ve vasokonstriktör
madde olmasmadde olmasıınnıın yann yanıı s sııra belirgin olarak SSS ve ra belirgin olarak SSS ve KVS uyarKVS uyarııssııccııddıır. Bu etkileri açr. Bu etkileri açııssıından klinik ve ndan klinik ve toksikolojik etkileri açtoksikolojik etkileri açııssıından amfetaminle ndan amfetaminle benzerdir. Babenzerdir. Başşlanglangıçıçta görülen SSS ve KVS uyarta görülen SSS ve KVS uyarııccıı etkisi genellikle depresyon ile devam eder. etkisi genellikle depresyon ile devam eder. ((KKoma,oma, HT,HT, solunum depresyonu)solunum depresyonu)
2.2. Toksik etkileri asToksik etkileri asııl olarak SSS ve KVS l olarak SSS ve KVS üzerindeki bifazik etkisine baüzerindeki bifazik etkisine bağğllııddıır.r. Önce belirgin Önce belirgin eksitasyon sonra belirgin depresyon görülür.eksitasyon sonra belirgin depresyon görülür.
ÖÖlüm çolüm çoğğu vakada solunum depresyonu u vakada solunum depresyonu ve/veyave/veya kardiyovaskardiyovaskküler kollaps nedeniyle üler kollaps nedeniyle görülür.görülür.
3-3- Tüm maruziyet yollarTüm maruziyet yolları ı (intranasal,(intranasal, oral,oral, rektal,rektal, intravenöz,intravenöz, inhalasyon,inhalasyon, intravaginal) intravaginal) ile aile aşşaağığıdaki belirtiler daki belirtiler ortaya çıkar.ortaya çıkar. Kokainin sigara olarak Kokainin sigara olarak içilmesi veya IV enjeksiyonu,içilmesi veya IV enjeksiyonu, klinik klinik toksisitesi açtoksisitesi açııssıından fark yaratmaz.ndan fark yaratmaz.
Etkiler genellikle çabuk ortaya çıkarEtkiler genellikle çabuk ortaya çıkar (birkaç dakika- 1 saat) ve kısa sürelidir.(birkaç dakika- 1 saat) ve kısa sürelidir. Bununla birlikte prezervatiflere Bununla birlikte prezervatiflere doldurularak gastrointestinal kanalda doldurularak gastrointestinal kanalda saklanan kokainlerin ysaklanan kokainlerin yıırtrtıılmaslmasıı sonucu sonucu gecikmigecikmişş dönemde ortaya ç dönemde ortaya çııkan ve uzun kan ve uzun süren etkiler belirtilmisüren etkiler belirtilmişştir. tir.
4- 4- PEDPEDİİATRATRİİK MARUZK MARUZİİYETYET Bir devlet hastanesinin acil servisindeBir devlet hastanesinin acil servisinde 2 2
haftalhaftalıkık ya yaşş aras arasıındaki 250 çocukta yapndaki 250 çocukta yapıılan bir lan bir araaraşşttıırmada okul öncesi çarmada okul öncesi çağğda,da, klinik olarak bir klinik olarak bir şşüphe uyandüphe uyandııracak herhangi bir bulgu ve/veya racak herhangi bir bulgu ve/veya belirti tabelirti taşışımayan çocuklarmayan çocuklarıın kokaine maruziyet n kokaine maruziyet prevalansprevalansıı % % 2.4 tür.2.4 tür.
YenidoYenidoğğanlarda görülen klinik bulgular ;anlarda görülen klinik bulgular ; Nekrotizan enterokolitNekrotizan enterokolit Barsak perforasyonuBarsak perforasyonu İİnfantil kolit nfantil kolit Solunum problemleriSolunum problemleri Daha büyük çocuklarda ;Daha büyük çocuklarda ; ŞŞiddetli hipertermiiddetli hipertermi Hipermetabolik sendromHipermetabolik sendrom
Kokain kolitiKokain koliti
• Adölesanda ;Adölesanda ;
• GöGöğğüs aüs ağğrrııssıı
• KonvülzyonlarKonvülzyonlar
• Serebrovasküler Serebrovasküler infarktlarinfarktlar
• HemorajiHemoraji
•
Pasif inhalasyon Pasif inhalasyon ;; Bak Bakııccıılarlarıı kokain kokain kullanan 6 hafta-14 aylık bebekler pasif kullanan 6 hafta-14 aylık bebekler pasif inhalasyonla kokaine maruz kalminhalasyonla kokaine maruz kalmışışlar lar ve idrarlarve idrarlarıında benzoylecgonine tespit nda benzoylecgonine tespit edilmiedilmişştir.tir. Yine 3Yine 3,,5 haftal5 haftalıık bir infantta k bir infantta pasif inhalasyonla maruziyet sonraspasif inhalasyonla maruziyet sonrasıında nda pulmoner ödem gelipulmoner ödem gelişşmimişştir.tir.
5-5- HAYAT HAYATİİ TEHL TEHLİİKE YARATAN KE YARATAN TOKSTOKSİİSSİİTETE -Abrupt-Abruptııo Plasenta/Spontan abortuso Plasenta/Spontan abortus -Aort disseksiyonu-Aort disseksiyonu -Barsak iskemisi / infarkt-Barsak iskemisi / infarktıı -Kardiyak arrest-Kardiyak arrest -SSS hemoraji / infarkt-SSS hemoraji / infarktıı -Hipertansif kriz-Hipertansif kriz -Hipertermi-Hipertermi -Myokard infarkt-Myokard infarktıı / iskemi / iskemi -Pnomotorax/ pnomomediastinum-Pnomotorax/ pnomomediastinum -Pulmoner hipertansiyon-Pulmoner hipertansiyon -Pulmoner tromboz-Pulmoner tromboz -Renal/hepatik/splenik infarkt-Renal/hepatik/splenik infarkt -Rabdomyoliz-Rabdomyoliz -Konvulzyon-Konvulzyon -Spinal infarkt/iskemi-Spinal infarkt/iskemi -Stabil olmayan supraventriküler disritmiler-Stabil olmayan supraventriküler disritmiler -Ventriküler ta-Ventriküler taşşikardiikardi
6-Şİ6-ŞİDDETLDDETLİİ HAYAT HAYATİİ TEHL TEHLİİKE YARATAN KE YARATAN TOKSTOKSİİSSİİTETE : :
-- Erken baErken başşlayan(48 saatten az) layan(48 saatten az) hipotansiyonhipotansiyon
- D- DIICC - Ate- Ateşş - Akut renal yetmezlik- Akut renal yetmezlik - Hepatik disfonksiyon- Hepatik disfonksiyon 7-7- ETANOL / KOKAETANOL / KOKAİİN ETKN ETKİİLELEŞİŞİMMİİ : : Kokain ve etanolün birlikte alKokain ve etanolün birlikte alıınmasnmasıı ile ile
K.C.’de aktif bir metabolK.C.’de aktif bir metaboliit olan t olan ‘cocaethylene’ olu‘cocaethylene’ oluşşur. Bu da önceden ur. Bu da önceden koroner hastalkoroner hastalığıığı olan ve olmayan ki olan ve olmayan kişşilerde ilerde ani ölüm riskinde belirgin artani ölüm riskinde belirgin artışışa neden olur. a neden olur.
BAŞ-BOYUN - - Göz :Göz :
**Midriyazis ve/veya kaMidriyazis ve/veya kaşş-kirpiklerde -kirpiklerde dökülme (içicilerde)dökülme (içicilerde)
**Retinal yabancRetinal yabancıı cisim cisim // granülom granülom (IV(IV kullankullanıımda)mda)
**Kornea epitelinde bakteriyel veya fungal Kornea epitelinde bakteriyel veya fungal ülserler veyaülserler veya steril defektlersteril defektler
**Santral retinal arter oklüzyonuSantral retinal arter oklüzyonu
**Bilateral körlük (diffüz vasospazma baBilateral körlük (diffüz vasospazma bağğllıı) )
-- - - İçicilerde hava yolunda yanİçicilerde hava yolunda yanııklarklar
-- Clostridium botilinum sinüzitleriClostridium botilinum sinüzitleri
KVSKVS• BBaaşşlanglangıçıçtata;;
• TaTaşşikardiikardi
• HipertansiyonHipertansiyon
• ŞŞiddetli vakalardaiddetli vakalarda;;
• HipotansiyonHipotansiyon
• ŞŞok ok
• Sinüs taSinüs taşşikardisiikardisi
• Atrial aritmilerAtrial aritmiler
• PrematürPrematür ventriküler kontraksiyonlar ventriküler kontraksiyonlar ( PVC )( PVC )
Bigemine ve ventriküler fibrilasyonBigemine ve ventriküler fibrilasyon
Yüksek IV dozlarda;Yüksek IV dozlarda; Kardiyak yetmezlikKardiyak yetmezlik DisritmilerDisritmiler ÖlümÖlüm* Genç ve sağlıklı insanlarda MI ve infarklar * Genç ve sağlıklı insanlarda MI ve infarklar
bildirilmiştir.bildirilmiştir. MyokarditMyokardit EndokarditEndokardit PnömoperikardiyumPnömoperikardiyum KardiyomyopatiKardiyomyopati Aort rüptürü / disseksiyonAort rüptürü / disseksiyon End organ etkileri;End organ etkileri; İnfarktİnfarkt HemorajiHemoraji Serebral vaskülitSerebral vaskülit VasospazmVasospazm
SOLUNUM SİSTEMİ SOLUNUM SİSTEMİ İİnhalasyonlanhalasyonla; ;
SoSolunum yetmezlilunum yetmezliğği ve arresti ve arrest
BronkospazmBronkospazm
PnomomediastinumPnomomediastinum
FFatal seyreden vakalardaatal seyreden vakalarda;;
Pulmoner ödemPulmoner ödem
KokKokain içenlerde (smoking crack) ain içenlerde (smoking crack) görülen akut görülen akut pulmoner semptomlar :pulmoner semptomlar :
- - HemoptiziHemoptizi
- - Ploretik göPloretik göğğüs aüs ağğrrııssıı
- - Pulmoner infiltratlarPulmoner infiltratlar
- - AstAstıımm
- - Reaktif hava yolu hastalReaktif hava yolu hastalığıığı
- - Organize pnömoni ile birlikte Organize pnömoni ile birlikte bronbronşşiyolitiyolit obliterans (BOOP)obliterans (BOOP)
- - Alveoler hemorajiAlveoler hemoraji
- - Pulmoner hipertansiyonPulmoner hipertansiyon
- - Pulmoner ödemPulmoner ödem
NÖROLOJİK SİSTEM :NÖROLOJİK SİSTEM : Mental durum deMental durum değğiişşiklikleriiklikleri EksitasyonEksitasyon AnksiyeteAnksiyete DeliryumDeliryum PsikozPsikoz Tonik-klonik konvulzyonlarTonik-klonik konvulzyonlar KomaKoma BaBaşşaağğrrııssıı Beyin ve spinal kord infarktlarıBeyin ve spinal kord infarktları İntraserebral ve subaraknoid hemorajiİntraserebral ve subaraknoid hemoraji KoreaKorea Distonik reaksiyonlarDistonik reaksiyonlar Motor fonksiyon deMotor fonksiyon değğiişşiklikleriiklikleri Bu etkiler,Bu etkiler, akut ve kronik kullanakut ve kronik kullanıımda görülebilirmda görülebilir .. Nadiren de olsa kokain kullanNadiren de olsa kokain kullanıımmıı,, serebral atrofi, serebral atrofi,
TouretteTourette sendromunda aktivasyona ve latent Myastenia sendromunda aktivasyona ve latent Myastenia
Gravis’inGravis’in maskelenmesine yol açabilir.maskelenmesine yol açabilir.
GGİİS S ;;
CCrack ve IV kokain rack ve IV kokain kullankullanıımmıındanda;;
KusmaKusma
Barsak iskemisiBarsak iskemisi
Barsak nekrozu ve ülserler Barsak nekrozu ve ülserler
GGİİSS kanalkanalıında rüptüre olan kokain nda rüptüre olan kokain paketleri paketleri şşiddetli iddetli hasara yol açabilir.hasara yol açabilir.
HEPATİK HEPATİK ;;
IV kullanIV kullanıımmıı ile ile ------------ ------------ Hepatik disfonksiyonHepatik disfonksiyon
Hepatit B ve CHepatit B ve C
İİnhalasyon ilenhalasyon ile -------------------------- KC enzimlerinde KC enzimlerinde yükselmeyükselme
GGÜÜS S ;; - Penise direk uygulama ile priapizm Penise direk uygulama ile priapizm
ve ve
gangren olugangren oluşşabilirabilir..
-- Kronik kullanKronik kullanıımda seksüel mda seksüel disfonksiyon disfonksiyon geligelişşir.ir.
- - IV veya intranasal kullanIV veya intranasal kullanıımmıı ile ile genellikle myoglobinüri ve rabdomyolize genellikle myoglobinüri ve rabdomyolize sekonder olarak renal yetmezlik gelisekonder olarak renal yetmezlik gelişşebilir. ebilir. IV kullanIV kullanıımda renal infarktlar olumda renal infarktlar oluşşabilir.abilir.
ASASiiT-BAZ T-BAZ ;;
- - Metabolik asidoz ve laktik Metabolik asidoz ve laktik asidozasidoz
DERMATOLOJİK ; Cilt infarktı Scleroderma (kronik
kullanımda) HEMATOLOJİK ; DIC Koagülopati Akut trombositopeni KAS-İSKELET SİS ; Rabdomyoliz
ENDOKRENDOKRİİN N ;; Hiperprolaktinemi (Kokain kesilme Hiperprolaktinemi (Kokain kesilme
sendromu ssendromu sıırasrasıında)nda) PSPSiiKKiiYATRYATRiiK K ;; DepresyonDepresyon PsikozPsikoz Panik bozukluklarPanik bozukluklar Dikkat eksikliDikkat eksikliğği bozukluklari bozukluklarıı Yeme bozukluklarYeme bozukluklarıı
İİMMÜNOLOJMMÜNOLOJİİK K ;; Mononükleer hücre inhibisyonuMononükleer hücre inhibisyonu Antikardiyolipin antikor prevalansAntikardiyolipin antikor prevalansıı art artışıışı
ÜREME ÜREME ;; - - TTııbbi kullanbbi kullanıımlar için Kategori-mlar için Kategori-
C, non-medikal kullanC, non-medikal kullanıımlar için Kategori-mlar için Kategori-X tir.X tir.
-- Hamilelikte kokain ba Hamilelikte kokain bağığımlmlııllığıığı;; Abrasyo plasentaAbrasyo plasenta DüDüşşük doük doğğum aum ağığırlrlığıığı Konjenital anomalilerKonjenital anomaliler Neonatal intoksikasyon ile Neonatal intoksikasyon ile
iliilişşkilidir.kilidir.
KARSKARSİİNOJENNOJENİİTE TE ;;
Kokain ile insanlarda kanser Kokain ile insanlarda kanser riski hakkriski hakkıında az nda az şşey bilinmektedir.ey bilinmektedir.
Sigara gibi içilen kokain içindeki proliz Sigara gibi içilen kokain içindeki proliz ürünler nedeniyle bazürünler nedeniyle bazıı karsinojenik riskleri karsinojenik riskleri arttarttıırabilir. Kronik kokain barabilir. Kronik kokain bağığımlmlııssıı bir bir hastada Pott’s Puffy tümör tespit hastada Pott’s Puffy tümör tespit edilmiedilmişştir.tir. Bu tümör tipinin kokain içimine Bu tümör tipinin kokain içimine babağğllıı kronik sinüzite sekonder geli kronik sinüzite sekonder gelişştitiğği i düdüşşünülmektedir.ünülmektedir.
LABORATUVAR LABORATUVAR İİZLEMZLEMİ;İ;
-- Kan ve plazma düzeyleri klinik olarak kullanKan ve plazma düzeyleri klinik olarak kullanışışllıı dedeğğildir.ildir.
-- Kalitatif idrar doKalitatif idrar doğğrulanmasrulanmasıı tan tanııyyıı destekleyebilir.destekleyebilir.
- EKG tüm hastalarda endikedir.- EKG tüm hastalarda endikedir.
- Orta ve ciddi zehirlenme vakalar- Orta ve ciddi zehirlenme vakalarıında nda
CBCCBC
elektrolit seviyesielektrolit seviyesi
idrar analiziidrar analizi
CPKCPK
endike olabilir.endike olabilir.
- Vücutta paket ta- Vücutta paket taşışıyanlarda radyolojik yanlarda radyolojik dedeğğerlendirme yaperlendirme yapıılabilir.labilir.
TEDAVTEDAVİİA A -- DESTEKLEY DESTEKLEYİİCCİİ TEDAV TEDAVİİ::
Sinüs taSinüs taşşikardisi ve hafif ikardisi ve hafif hipertansiyon ile seyreden hafif hipertansiyon ile seyreden hafif intoksikasyonlarda tedavi intoksikasyonlarda tedavi seçeneseçeneğğidir.idir. Ş Şiddetli vakalarda daha iddetli vakalarda daha agresif bir tedavi gerekebilir.agresif bir tedavi gerekebilir. YutulmuYutulmuş ş kokain paketleri daha farklkokain paketleri daha farklıı bir idare stratejisi gerektirir.bir idare stratejisi gerektirir.
BB-- KONVULZYONLAR : KONVULZYONLAR : IV bolus DiazepamIV bolus Diazepam Adult: 5-10 mg baAdult: 5-10 mg başşlanglangıçıç dozu dozu (Her 15 dk.da bir PRN tekrar edilebilir.)(Her 15 dk.da bir PRN tekrar edilebilir.) Çocuk: 0.25-0.4 mg/kg (max. 10 Çocuk: 0.25-0.4 mg/kg (max. 10
mg/doz)mg/doz) VeyaVeya IV bolus LorazepamIV bolus Lorazepam Adult : 4-8 mg Adult : 4-8 mg Çocuk : 0.05-0.1 mg/kgÇocuk : 0.05-0.1 mg/kg Hasta, HT,Hasta, HT, mekanik ventilasyon ve endotrekeal mekanik ventilasyon ve endotrekeal
entübasyon içinentübasyon için monitörize edilmelidir.monitörize edilmelidir. Konvulzyonlar kontrol edilemez veya tekrarlarsa ;Konvulzyonlar kontrol edilemez veya tekrarlarsa ; Fenobarbital Fenobarbital
VeyaVeya
KKıısa etkili parenteralsa etkili parenteral barbitüratbarbitürat
CC-- H HİİPOTANSPOTANSİİYON YON ;; 10-20 ml/kg s10-20 ml/kg sııvvıı infüzyonu infüzyonu
Dopamin 5-20 mcg/kg/dkDopamin 5-20 mcg/kg/dk
VeyaVeya
Norepinefrin Adult: 0.5-1 mg/kg Norepinefrin Adult: 0.5-1 mg/kg ileile infüzyonainfüzyona babaşşlanlanıır.r.
Çocuk: 0.1 Çocuk: 0.1 mg/kg/dk ile mg/kg/dk ile infüzyonainfüzyona b baaşşlanlanıır.r.
DD-- H HİİPERTANSPERTANSİİYON YON ;;
Genellikle geçicidir ve benzodiazepinle Genellikle geçicidir ve benzodiazepinle
sedasyona cevap verir.sedasyona cevap verir.
EE-- D DİİSRSRİİTMTMİİLER LER ;; SSSSSS stimülasyonu neden oldu stimülasyonu neden olduğğu için u için
sinüs tasinüs taşşikardisi genellikle ikardisi genellikle benzodiazepinlerle tedavi edilebilir.benzodiazepinlerle tedavi edilebilir.
- - Propranolol,Propranolol, spesifik bir kokain spesifik bir kokain antidotu deantidotu değğildir ama hayati tehlike ildir ama hayati tehlike yaratan ventriküler disritmilerde en iyi yaratan ventriküler disritmilerde en iyi tercih olabilir.tercih olabilir.
- Labetalol,- Labetalol, alfa-bloke edici etkisi alfa-bloke edici etkisi nedeniyle propranololnedeniyle propranolol tercih edilebilir,tercih edilebilir, ileri ileri çalçalışışmalar gerekebilir.malar gerekebilir.
- Esmolol ,- Esmolol , ile belirgin bir ile belirgin bir hemodinamikbir fayda bulunamamhemodinamikbir fayda bulunamamışışttıır. r. Hipertansiyon,Hipertansiyon, hipotansiyon ve endotrekeal hipotansiyon ve endotrekeal entübasyon gerektiren letarji bildirilmientübasyon gerektiren letarji bildirilmişştir.tir.
F. HF. HİİPERTERMPERTERMİİ:: Ajitasyon,Ajitasyon, parenteral benzodiazepinlerle parenteral benzodiazepinlerle
kontrol edilebilir.kontrol edilebilir. Fiziksel aktivite minimal Fiziksel aktivite minimal olmalolmalıı,, hastayhastayıı so soğğuk bir odaya koymaluk bir odaya koymalıı,, elbiseleri çelbiseleri çııkarkarıılmallmalıı,, buharlabuharlaşşma yolu ile ma yolu ile ııssıı kayb kaybıınnıı artt arttıırmalrmalıı ve odaya fanlar ve odaya fanlar konmalkonmalııddıır.r.
G. PSG. PSİİKOZ-ANKSKOZ-ANKSİİYETE :YETE : Sakin,Sakin, destekleyici bir tavdestekleyici bir tavıır sergilenmelidir. r sergilenmelidir.
Gerekirse oral veya parenteral Gerekirse oral veya parenteral benzodiazepinler kullanbenzodiazepinler kullanıılabilir.labilir.
H. DH. DİİÜREZ,ÜREZ, HEMODHEMODİİYALYALİİZ VE Z VE İİDRAR DRAR
ASASİİDDİİFFİİKASYONU ETKKASYONU ETKİİLLİİ DE DEĞİĞİLDLDİİR.R.
TOKSTOKSİİK DOZK DOZ
DeDeğğiişşkendir ve tam olarak kendir ve tam olarak bilinmemektedir.bilinmemektedir.
20 mg parenteral dozla 20 mg parenteral dozla bile ölümbile ölüm bildirilmibildirilmişştir.tir.