TP ON BU CHNH VIN THNG VIT NAM TRNG TRUNG HC BCVT & CNTT MIN NI

BI GING

THC HNH C SDng cho h trung hc ngh KTTVT Bin son: Nguyn Th Thu Tr L Hong ng Thanh Tun

KHOA K THUT IN T VIN THNG THI NGUYN - 2008

BI 3KIM TRA LINH KIN IN T

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T I. MC CH - YU CU 1. Mc ch Hnh thnh k nng kim tra cc linh kin in t cho hc sinh. 2. Yu cu - Hc sinh c th nhn dng, phn loi v c c tr s cc linh kin in t . - Bng cch s dng ng h vn nng, hc sinh thao tc o kim tra cc linh kin nh gi cht lng ca cc linh kin th ng, linh kin tch cc mt cch thnh tho.

II. THIT B HNG DN- ng h vn nng - Cc linh kin th ng - Cc linh kin tch cc III. NI DUNG HNG DN

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T 1. Linh kin th ng 1.1. in tr a. nh ngha: in tr (R) l linh kin dng lm phn t cn in trong mch. n v o ca in tr l: . Bi s v c s ca l: 1 =0.000001 = 10-6 1m =0.001 = 10-3 1K =1.000 = 103 1M =1.000.000 = 106

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T 1. Linh kin th ng 1.1. in tr b. K hiu: - in tr c nh: - in tr bin i (chit p) - in tr c bit+ in tr nhit + in tr nhy p + in tr quangVR

RT0

VDR

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T 1. Linh kin th ng 1.1. in tr c. Cc phng php biu din tr s in tr: Trong thc t, ngi ta ch sn xut cc in tr vi cc gi tr c bn nh sau : 1.0 ; 1.1 ; 1.2 ; 1.5 ; 1.8 ; 2.0 ; 2.2 ; 2.4 ; 2.7 ; 3.3 ; 3.6 ; 3.9 ; 4.3 ; 4.7 ; 5.0 ; 5.1 ; 5.6 ; 6.2 ; 6.8 ; 7.5 ; 8.2 v 9.1 vi bi s 10i (i = 1 .. 6). - Phng php dng ch v s+ n v: : E; K : K; M :M + i vi tr s nguyn: Vit k hiu n v ngay sau con s. V d: 56K= 56K + i vi tr s l: ghi s nguyn trc tip ghi n v o sau ghi phn l. + C th dng ch ci biu din mc sai s. ( 0,1%); Y( 0,2%); ( 0,5%); P( 1%); ( 2%); ( 5%); V d: 3M3 = 3,3M ; R47 = 0,47 M

Nu c 3 ch s th thng s th 3 biu th s lu tha ca 10. n v l V d: 472R = 47.102 =4700 c bit ch s th 3 l s 0 th l gi tr thc ca in tr. Vd: 330R=330 + C th dng cc ch ci sau biu din mc sai s: B=0,1%; C=0,25%; D=0,5%; F=1%; G=2%; H=2,5%; J=5%; K=10%; M=20%.

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T 1. Linh kin th ng 1.1. in tr c. Cc phng php biu din tr s in tr: - Phng php dng vng mu Thng thng, dng 3 vng, 4 vng hoc 5 vng biu din gi tr in tr. Bng quy lut mu

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T 1. Linh kin th ng 1.1. in tr c. Cc phng php biu din tr s in tr: Cc quy nh mu i vi in tr vng mu nh sau: + Trng hp in tr 3 vng mu c sai s 20%:Vng 1: s c ngha th nht. Vng 2: s c ngha th hai. Vng 3: biu th h s nhn vi 10i (i = -2, -1, 1,...,6).

+ Trng hp in tr 4 vng mu:Vng 1: s c ngha th nht. Vng 2: s c ngha th hai. Vng 3: biu th h s nhn vi 10i (i = -2, -1, 1,...,6). Vng 4: sai s.

+ Trng hp in tr 5 vng mu: gm 3 vng gi tr, vng 4 biu th h s nhn vi 10i (i = -2, -1, 1,...,6), vng 5 biu th sai s.

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T 1. Linh kin th ng 1.1. in tr c. Cc phng php biu din tr s in tr: xc nh th t vng mu cn c vo ba c im : Vng 1 gn u in tr nht rng vng cui cng l ln nht. Vng 1 khng bao gi l nh vng, nh bc. Vd: in tr 4 vng mu l: Cam - trng - - nh vng: 39.102 10% ( ) Vng - tm - - nh trng: 47.102 5% ( ) - Phng php ch cc ch s Con s cui cng ch bi s; s con s khng phi thm vo sau cc con s ng trc. V d: 472 = 4700 = 4,7K 102 = 1000 = 1K

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T 1. Linh kin th ng 1.1. in tr d. Hnh dng mt s loi in tr trn thc t:

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T 1. Linh kin th ng 1.1. in tr e. Cch kim tra v cch o - in tr c nh+ Chn thang o: Dng ng h vn nng, vn chuyn mch v mt trong cc thang o in tr tng ng: x1, x10, x100, x1K, x10K sao cho ph hp vi gi tr in tr cn o. + Chnh khng: Trc khi o, ta phi chp hai que o vo vi nhau iu chnh cho kim ng h v v tr 0 ( trnh trng hp kt qu o b sai s nhiu). + o: t hai u que o vo hai u ca in tr cn o. c gi tr thc t ca in tr theo kim ch ca ng h ch ng thi nhn vi thang o tng ng.

Lu : Khi o in tr khng c chm hai tay vo hai u ca in tr.V d: thang o in tr x100, ta o in tr thy kim ch s 20 trn vch chia. Vy gi tr thc ca in tr s l: 20 x 100 = 2000 = 2K

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T 1. Linh kin th ng 1.1. in tr e. Cch kim tra v cch o - in tr c nh+ Chn thang o:

DCV - -

OFF

ACV ~

DCmA

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T 1. Linh kin th ng 1.1. in tr e. Cch kim tra v cch o - in tr c nh+ Chnh khng:

DCV - -

OFF

ACV ~

DCmA

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T 1. Linh kin th ng 1.1. in tr e. Cch kim tra v cch o - in tr c nh+ o:

DCV - -

OFF

ACV ~

x10K x1K x10

DCmA

x1

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T1. Linh kin th ng 1.1. in tr e. Cch kim tra v cch o - in tr bin i+ o:

DCV - -

OFF

ACV ~

x10K x1K x10

DCmA

x1

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T1. Linh kin th ng 1.2. T in a. nh ngha: T in (C) l linh kin c kh nng tch tr nng lng in trng (phng, np), dn dng xoay chiu v ngn dn 1 chiu. c trng cho kh nang phng np: F. Bi s v c s ca F l: 1F = 0.000001 F = 10-6 F 1nF = 0.001 F = 10-3 F = 10-9 F 1pF = 0.000001 F = 10-6 F = 10-12 F

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T1. Linh kin th ng 1.2. T in b. K hiu-

+C CV

T c nh:T mt chiu T xoay chiu

T c tr s thay i t xoay (bin dung)

+

-

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T1. Linh kin th ng 1.2. T in c. Cc phng php biu din tr s ca t * Phng php dng ch v s- Theo phng php ca Lin Xn v pF = n v nF = H n v F = M

in dung c tr s thp phn th c th dng vit tt n v vo du phy. V d: 150pF = 0,15nF = H15 - Theo phng php ca u MDng ch P hay J ch n v pF. Dng ch n ch n v nF. Dng ch M ch n v F.

V d: 120J = 120pF ; M1 = 0,1 F Ngoi ra, cn dng cc con s th ch s cui cng ch con s 0 vit sau cc con s trc. V d: 301J= 300 pF; 103M = 10000 F

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T1. Linh kin th ng 1.2. T in c. Cc phng php biu din tr s ca t * Phng php dng vng mu- Thng dng cho t mika v t gm. Trn thn t c cc chm mu hay vng mu ch tr s in dung ca t v tr s in dung khc, c t nht 3 vng mu v c khi c ti 6 vng mu hoc chm mu. ngha ca cc vng mu nh sau:Vng 1: Ch s th nht. Vng 2: Ch s th hai. Vng 3: Bi s hay s s khng thm vo 2 s trc. Vng 4: Cp chnh xc. Vng 5: Nhm n nh nhit. Vng 6: in p cng tc ti a

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T1. Linh kin th ng 1.2. T in c. Cc phng php biu din tr s ca tLut mu i vi tr s in dung v tr s in p nh sau:Muen Nu

Gi tr0 1 2

S m100 101 102

Cp chnh xc

Nhm n nh nhit (oC)

in p (V)250

2

500

CamVng Lc Lam Tm Xm Trng Nh vng Nh bc Khng mu

34 5 6 7 8 9

103104 105 106 107 108 109 0.1 0.01

34 5 6 7 8 Cp 0: 2% Cp 1: 5% Cp 2: 10% Cp 3: 20% Nhm T: 0.005% Nhm B: 0.01% Nhm : 0.02% Nhm A: 0.5%

10001500 2000 2500 3000 5000 7000

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T1. Linh kin th ng 1.2. T in e. Cch o c v kim tra t in o t, ngi ta thng s dng thang o in tr bng ng h vn nng nhng ch c th xc nh c phng np ca t v cch in ch khng th xc nh c tr s in dung ca t in. Mun o c tr s in dung ca t in, ta phi c cu o R-L-C. Trong phm vi bi ny, ch nghin cu phng php o kim tra t bng cc thang o in tr ca ng h vn nng. Cch o nh sau: - t ng h thang o in tr (thang o) v tin hnh o vi hai ln o que o: + Thang x1: dng o t c in dung > 1000 F. + Thang x10 (hoc x100): dng o t c in dung 10 F 1000 F. + Thang x1K: dng o t c in dung 0,1 F 10 F. + Thang x10K: dng o t c in dung 0,001 F 0,1 F

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T1. Linh kin th ng 1.2. T in e. Cch o c v kim tra t in * Kim tra t c nh (C) Kim tra kh nng phng v np ca t (ch kim tra i vi t c phn cc), ta thy c mt s hin tng thng gp nh sau: + Nu kim vt ln ri tr v ht th kh nng phng np ca t cn tt. + Nu kim vt ln nhng tr v khng ht th t b d. + Nu kim vt ln nhng tr v l th t b kh. + Nu kim vt ln v tr bt k m khng tr v v cng th t b ni tt (b nh thng hay chp). + Nu kim khng ln th t b t.

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T 1. Linh kin th ng 1.2 T in e. Cch kim tra v cch o - T in c nh+ o:

DCV - -

OFF

ACV ~

x10K x1K x10

DCmA

x1

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T1. Linh kin th ng 1.2. T in e. Cch o c v kim tra t in * Kim tra t xoay (CV) Dng ng h vn nng thang o in tr x1: o 2 chn ca CV ri xoay trc ht vng qua li m khng thy kim m k ch th th kt lun CV vn cn tt. Lu : Khi o 2 chn ca CV v trc khng c chm vo nhau.

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T1. Linh kin th ng 1.3. Cun cm a. nh ngha: Cun cm (L) thc cht l cun dy, l linh kin c kh nng tch tr nng lng t trng, to ra hin tng cm ng in t. c trng cho kh nng cm ng in t: H. Bi s v c s ca H l: 1H = 0.000001 H = 10-6 H 1mH = 0.001 H = 10-3 H

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T1. Linh kin th ng 1.2. Cun cm b. K hiu

Cun cm m tn: (li st) Cun cm trung tn: (li khng kh) Cun cm cao tn: (li Ferit)

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T1. Linh kin th ng 1.2. T cun cm c. Cc phng php biu din tr s ca cun cm * Phng php dng ch v s- Theo phng php ca Lin Xn v pF = n v nF = H n v F = M

in dung c tr s thp phn th c th dng vit tt n v vo du phy. V d: 150pF = 0,15nF = H15 - Theo phng php ca u MDng ch P hay J ch n v pF. Dng ch n ch n v nF. Dng ch M ch n v F.

V d: 120J = 120pF ; M1 = 0,1 F Ngoi ra, cn dng cc con s th ch s cui cng ch con s 0 vit sau cc con s trc. V d: 301J= 300 pF; 103M = 10000 F

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T1. Linh kin th ng 1.2. T in c. Cc phng php biu din tr s ca cun cm * Phng php dng vng mu- Thng dng cho t mika v t gm. Trn thn t c cc chm mu hay vng mu ch tr s in dung ca t v tr s in dung khc, c t nht 3 vng mu v c khi c ti 6 vng mu hoc chm mu. ngha ca cc vng mu nh sau:Vng 1: Ch s th nht. Vng 2: Ch s th hai. Vng 3: Bi s hay s s khng thm vo 2 s trc. Vng 4: Cp chnh xc. Vng 5: Nhm n nh nhit. Vng 6: in p cng tc ti a

BI 3: KIM TRA LINH KIN IN T2. Linh kin tch cc 1.2. it a. K hiu - it thng - it n p - it pht quang LED b. Dng thc t -