87
1 Baraen Douk Jisas Krais Nakrip Jon-enyi Banenyi Baraen Um Enenyenen Jisas Krais Neyabig Jon Um 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik enesh- enesh eshudok aria nowem enyudok baraen 7-poreis awiros um Iruhin ananish arpesh aria natuk Jisas Krais ananin nyeigur nyato iruhw. 1:9 —3:22 Jon natik Jisas Krais natrugun abom aria ananin baraen nyanam eshesh sabaishi Kristen shape 7-poreirub warub iri. 4:1—8:1 Jon natik iruhw heven aria natik Jisas Krais nani ananin Yaken Iruhin, hani sabaishi enselahos aria natik Jisas nakweshih 7-poreis kendelis gris douk soweshik apudok shup douk shadareshap iri. 8:2—11:19 Jon natik 7-poreish enselahos atin atin sha- suhw aruruh aria shahaprisharuh 12:1—13:18 Satan ta nini Iruhin ananish sabaishi en- selahos shurpak aria shuhiyahan nugruki agundok atap 14:1—15:8 Jon natik Jisas natogur kabi douk nugaen sip- sip um aria nani bishatin enselahos shabo eshudok arpesh douk shakon agabus abom Iruhin iri 16:1-21 Jon natik enesh kupaishi 7-poreish enselahos. Eshesh atin atin shasuhw marus. 17:1 —19:21 Iruhin ta nuwanamesh yoweishi inahos eshudok arpesh shape wabur Babilon shenekesh iri, aria Krais ta nutogur kabi douk arman netem shig- orihwinyi hos um aria nunaki.

BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

1

Baraen Douk Jisas Krais NakripJon-enyi

Banenyi Baraen Um Enenyenen Jisas Krais Neyabig Jon Um1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik enesh-

enesh eshudok aria nowem enyudok baraen 7-poreisawiros um Iruhin ananish arpesh aria natuk JisasKrais ananin nyeigur nyato iruhw.

1:9 —3:22 Jon natik Jisas Krais natrugun abom ariaananin baraen nyanam eshesh sabaishi Kristenshape 7-poreirub warub iri.

4:1—8:1 Jon natik iruhw heven aria natik Jisas Kraisnani ananin Yaken Iruhin, hani sabaishi enselahosaria natik Jisas nakweshih 7-poreis kendelis grisdouk soweshik apudok shup douk shadareshap iri.

8:2—11:19 Jon natik 7-poreish enselahos atin atin sha-suhw aruruh aria shahaprisharuh

12:1—13:18 Satan ta nini Iruhin ananish sabaishi en-selahos shurpak aria shuhiyahan nugruki agundokatap

14:1—15:8 Jon natik Jisas natogur kabi douk nugaen sip-sip um aria nani bishatin enselahos shabo eshudokarpesh douk shakon agabus abom Iruhin iri

16:1-21 Jon natik enesh kupaishi 7-poreish enselahos.Eshesh atin atin shasuhw marus.

17:1 —19:21 Iruhin ta nuwanamesh yoweishi inahoseshudok arpesh shape wabur Babilon shenekesh iri,aria Krais ta nutogur kabi douk arman netem shig-orihwinyi hos um aria nunaki.

Page 2: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 1:1 2 REVELESEN 1:320:1-15 Satan ta nunuweshik nupeik namudok agudok

gagari nuwag gabuh gani atap iri nuwag aria Iruhinta nunek skelimaguk ihishmorim arpesh ba iyoh

21:1-27 Namuburi wabur Jerusalem22:1-6 Worubibar abar bani shuruwepigos rowos douk

ta arpesh shishoh aria shupewosik abom ihih nyum-neh iri.

22:7-21 Jisas Krais ananin nyatuh iri baraen douk nah-war sabaishi arpesh um shunakumori anan.

Baraen Jon Nenyem Nyakri Um Okwudok Buk Iri1 Seiwok enyudok baraen um Jisas Krais nyanabeshuk.

Aria douk abudok nyutob enyen nyatogur yopugunum.Iruhin douk nakon enyudok baraen Jisas um nukripshenek Iruhin ananin mour iri um nuyabigesh um shan-abeshuk iri eshudok eneshenesh hurukatin um shutogur.Anan douk neyabigap namudok. Anan neshopoki ananinensel nyanakumori eik Jon douk yenek Iruhin ananinmour iri aria nyakripe enyudok baraen. 2 Aria eik yatikeshudok ihishmorim eneshenesh jurug aria eik yawerehenyudok baraen yakripep yopugunum. Enyudok baraendouk Iruhin ananin nyani enyudok adurin baraen JisasKrais nakripepenyi. 3 Enyudok baraen nyetem okwudokbuk iri douk nyakrium eshudok douk ta shutograri iri.Aria ihishmorim arpesh douk shutarih enyudok baraendebeg umkupaishi shumneken iri, esheshwosik shanadu-dareh. Aria eshudok douk shumneken aria shusuhwendodog shugipeshen iri eshesh shopunek douk shanadu-dareh. Um maresh? Abudok nyutob um eshudok ihish-morim shutogurum douk banaki hurukatin.

Baraen Jon Nenyem Nyunam Iruhin Ananish Arpesh Shape7-poreirub Warub Iri

Page 3: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 1:4-5 3 REVELESEN 1:74-5 O ipak Iruhin ananishi arpesh pape arbudok 7-

poreirub warub douk bape shokugi nahobig Esia iri. EikJon yenekumepogu apudok shup ipak. Eik yakri Iruhindouk seiwok nape, aria kweipon shopunek ta nupe ari-gaha hugiguk iri nyumnahhutograri nutaurumepmeyoh.Aria anan nutaurumep pupe dodogowip aria ipakiruhaparuh hur wosik. Aria shopunek, yakri eshudok 7-poreish yopishi mishish1:4-5douk shape hurukatin umIruhin ananin debeinyi wagitur iri shuni Jisas Kraisshopunek shutaurumep meyoh aria ipakiruh aparuh hurwosik. Jisas Krais douk neyotu dodogowin atun nagipeshananin baraen wosik iri nakripep ihinymorim Iruhinananin adurin atinyi yopinyi abom baraen. Aria sago-matin Iruhin narik nohur anan nakutukuk wonugwehwaria watak nakitak nape. Aria anan douk abom napedebeini um ihim-morim debeimi king douk hape agundokatap iri.

Anan douk urkum manawashamap aria ananibor ow-ishibor botourak babuh aria bokweshihap aria mapewosik um eneshenesh apakish yoweishi inahos. 6 Ariadouk anannenekapmape debeipi um sabaishi arpesh kabidouk king-omi um. Aria shopunek, anan nenekap mapepris kabi amam seiwok hape henek ofa um eneshenesheshudok hako Iruhin iri um. Aria apak munek mour umIruhin douk Jisas Krais nenek lotuman iri. Aria ananshopunek douk ananin Yain. Aria eik yakri debeinyinyeigur nyuni ihinyumorim dodog abom shupeum ananatun ihih nyumneh! Adur atin.

7 Ipak tik! Anan ta nini orug nunaki. Aria ihishmorimarpesh shuni eshudok douk seiwok shan nagok iri tashutrun esheshis nabes. Aria ihismorim debeisi awirosish1:4-5 1:4-5 Enesh shakri eshudok 7-poreish yopishi mishish douk shakrium Iruhin ananin Mishin.

Page 4: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 1:8 4 REVELESEN 1:12arpesh douk shape agundok atap iri ta shurepan abom.Adur atin eshudok ta shutogur namudok atin. Adur atin.

8 Aria debeini dodogowini abom Iruhin douk seiwoknape, aria douk shopunek nape, aria kweipon ta nunaki irinakri namudok, “Seiwok baugos um ihishmorim enesh-enesh eshudokwatak enesh shupeuwearia eik yarig yape.Aria kweipon shopunek, abudok nyutob ihishmorim es-hudok shunak shutuhuk um eik ta ipe.”

JonNatik Krais Douk IruhinNagraehanNeshopokanNanakiIri

9 Eik ipakin ashuken Jon douk yani ipak munopromJisas atun iri. Eik douk yani ipak memnek eriger ariameyotu dodogowip um musah enenyenen amaen doukta nyutogrumap iri. Aria douk shopunek, eik ta ini ipakum muwish agundok Iruhin nape Debeini um ananisharpesh um. Eik douk yakripesh Iruhin ananin baraennyani enyudok adurin atinyi baraen um Jisas. Douk na-mudok aria eshesh shasuhwe sharawe shanaki sheyosopyapeik enyudok unai nyeigurinyum Patmos iri. 10 Anahnyumnah douk apak apa mape munek lotu um Debeiniahi, Iruhin ananin Mishin nyatogrume dodogowin atinaria nyeyabige eshudok yatrish kabi yabo yomnis yatr-ish um. Aria yemnek anah debeihi mah agabiwe umkabi douk shahapur oruhw um. 11 Aria enyudok arpennyeyagwrehi iri nyakripe nyakri, “Nyak wem eshudokdouk ta nyutrish iri anap shup aria nyukeshop punak umIruhin ananish arpesh shape arbudok 7-poreirub warubiri. Nyeiguhwirub um warub douk arbudok. Efesus,Smerna, Pergamum, Taiataira, Sardis buni Filadelfia iriLaodisia.”

12 Aria eik yatanam um itik enyudok douk nyakripeenyudok baraen iri aria yatik 7-poreish eshudokshenekesh gol iri shatao. Eshesh douk shenekesh um

Page 5: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 1:13 5 REVELESEN 1:19showem lamhos shetem um. 13 Aria anan arman neyotuorokohun um eshudok 7-poreish shenekesh gol iri. Anannor anah rouhi rupah habuh heyawiamokuk ananiruhyeriweruh aria nawashak anat let douk shenekat gol irium ananin mishin. Anan douk kabi Anudok Arman douknatogur adurinyi arpen iri um. 14Aria ananig barag doukgatogur shigorihwig abom kabi ehirub douk batogursipsip iri o kabi shigorihwisi ais um. Aria ananis nabessatrugun kabi douk debeihi nyih hanu aria bogaragunum. 15 Aria ananiruh yeriweruh hatrugun abom kabienyudok brasin kapa iri um douk shashainyeh debeihinyih aria nyatrugun um. Aria ananih mah heyagwrehdebeg kabi worub batogur banaki um. 16 Anan nasuhw7-poreyiyu unib um ananin yopunyi rogur, aria anatwanohwiti bainat douk wanohwit eresit wobuwobur iritatograri ananit nokwat. Aria ananig yamag bogagragabom kabi wah hatao nyumnah iri hatrugun um.

17 Douk yatrun aria yanak yabuh yakus hurukatin umananiruh yeriweruh kabi anan nagok iri arman um. Ariaanan nowem ananin yopunyi rogur eik aria nakripe nakri,“Nyak mare nyunogugur, uwok! Eik douk seiwok baugosum ihishmorim eneshenesh eshudok watak enesh shupeuwe aria eik yarig yape. Aria kweipon shopunek abudoknyutob ihishmorim eshudok shunak shutuhuk um, eik taipe. 18 Eik douk madae igok iri uwe, uwok. Eik yape iri!Seiwok yagok aria douk yape, aria shopunek ta ipe ihihnyumneh. Aria eik douk yarao debeinyi big aria dodogum ipe debeiwe iri um agundok arpesh shugok um. Umikri eshesh shunak um yoweiburi wabur o shunak umyopuburi.

19 Douk namudok aria nyak wem eshudok iganigadaenyatrish iri shuni eshudok douk shape shatogur agun-dok atap iri shuni eshudok douk ta kweipon shugiguk

Page 6: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 1:20 6 REVELESEN 2:3shutograri iri nyakip shup. 20 Aria baugenyum baraenriguk nyanabeshuk um oudok 7-poreiyu unib douk nyatikyasuhwo eikin yopunyi rogur iri douk namudok. Oudokunib douk wagraeh um 7-poreish enselahos douk shapesheyoh Iruhin ananish arpesh shape arbudok 7-poreirubwarub iri. Aria baugenyum baraen um eshudok 7-poreishshenekesh gol iri um shuwem lamhos um douk nyakriumIruhin ananish arpesh douk shape arbudok 7-poreirubwarub iri.”

2Baraen Nyanak um Iruhin Ananish Arpesh Shape Efesus Iri

1 Aria Jisas ta apa nakripe nakri, “Jon, nyak wemenenyudok baraen anap shup nyunak um enyudok enseldouk nyape nyeyoh Iruhin ananish arpesh shape Efesusiri. Eik Jisas eikin baraen douk enyudok. ‘Eik douk ya-suhw 7-poreiyu unib eikin yopunyi rogur aria yape yara-haen orokohun um 7-poreish eshudok douk shenekeshgol iri um shape showem lamhosum iri yenekumep-oguenyudok baraen ipak. 2 Eik yadukemesh um ihihmorimaih hani enyudok debeinyi mour ipak pape penekeniri. Aria yadukemep um agundok peyotu dodogowipatip um enenyenen amaen douk nyatogrumep iri. Ariaipak pakri uwok abom um eshudok shenek yoweihi aihiri arpesh. Aria shopunek, yadukemep um ipak doukpokwiraeh amudok armam douk henek rohw hakri amamdouk aposel douk hakripesh Iruhin ananin baraen iri.Aria ipak padukemam um amam douk madae aposel omiuwe, uwok. Amam douk henek rohwumesh iri. 3 Ariashopunek, eik yadukemep umagundok arpesh shatrip umpasuhw eikin baraen pagipeshen um aria shenek yoweihiaih um ipak um. Aria ipak peyotu dodogowip aria madaejuwehosip uwe. Aria shopunek, eik yadukemep um ipak

Page 7: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 2:4 7 REVELESEN 2:7

douk madae arigeh hep um punek enyudok debeinyimour um pugipesh eik um uwe, uwok. Ipak peyotudodogowip atip.

4 Aria douk eik yakri ikripep enen baraen um eshudokyoweishi inahos douk ipak pape penekesh iri. Sagomatinipak urkwip panawashame dodog abom aria pagipeshe.Aria douk uwok. 5 Aria eik yakri ipak urkwip purumagundok riguk ipak papeum. Sagomatin ipak pape wosik,aria douk ipak patu pagrukuk rougunum. Ipak urkwipdouk madae punawashame dodog uwe, uwok. Aria doukeik yakri ipak ta pukutukuk ipakish yoweishi inahosaria watak putanam puke aparuh eik. Aria ipak urkwippunawashame dodog abom kabi sagomatin ipak urkwippanawashame um. Uwok um, eik ta inaku itukuk ipakinenyudok douk shape showem lam um agundok doukenyen nyape nyataum. 6Aria douk ipak watak panasuhwehudok yopihi aih abom um pakri uwok um ehudok aihdouk apudok awirop douk shanahwar um Nikolas2:6irishenekesh iri. Eik shopunek douk yakri um uwok abom.

7Aria douk ipak arigos sapenyep iri ta pumnek enyudokbaraen Iruhin ananin Mishin nyakrip ananish arpesh-enyi aria pusuwen dodog pugipeshen! Eshudok arpeshdouk shiyotu dodogowish atish shunek wanohw shuboyoweinyi nyubuhuk iri, eik ta ikesh yopinyi big um esheshshuwok epudok shurkwip douk peir enyudok rowog douknyatao Iruhin ananig nahobig ganahwar um Paradaisiri. Aria eshudok arpesh shuwok epudok shurkwip iri tashupe wosik abom ihih nyumneh.’ ”

Baraen Nyanak Um Iruhin Ananish Arpesh Shape Smerna2:6 2:6 Apudok awirop Nikolas apa shani eshesh Kristen shape Efesus baniPergamum iri shape shenek lotu. Aria eshesh apa shenek skulumesh umshunek eneshenesh yoweishi inahos.

Page 8: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 2:8 8 REVELESEN 2:11Iri

8 Aria Jisas watak shopunek nakripe nakri, “Jon, nyakwem enyudok baraen anap shup nyunak um enyu-dok ensel douk nyape nyeyoh Iruhin ananish arpeshshape Smerna iri. Eik Jisas eikin baraen douk enyudok.‘Seiwok baugos um, ihishmorim eneshenesh eshudokwatak enesh shupe uwe aria eik yape. Aria kweiponshopunek, abudok nyutob ihishmorim eshudok shunakshutuhuk um, eik ta ipe. Douk seiwok shae yagok ariadouk watak yakitak yape. 9 Eik douk yadukemesh umenenyenen amaen douk nyatogur um ipak iri. Ariashopunek, yadukemesh um ipak eneshenesh eshudokwokep. Aria uwok. Ipak douk pogrem sabaishi yopishieneshenesh eshudok shakusumep iruhw heven. Aria eikdouk yadukemesh um enyudok yoweinyi baraen doukeshudok arpesh douk shenek rohwumep shakripepen iri.Eshesh shakri eshesh douk Juda aria eshesh madae Judaabom uwe, uwok. Eshesh douk Satan ananish. 10 Ariaipak mare punogugur um enenyenen amaen douk tanyutogrumep aria nyunekep pumnek debeiri eriger iri.Ipak pumnek! Satan ta nunek anep punak punuweshikpupe um nukwiraehep punek yoweishi inahos. Aria ipakta pumnek eriger banab nyutob meyoh kabi 10-poreihnyumneh meyoh um. Douk enesh shukri shep pugok um,ipak ta pusuhw eikin yopinyi baraen dodog aria piyotudodogowip atip. Aria eik ta ituk ipakish nyeiguhw shutoiruhw aria ta inekep pupe wosik ihih nyumneh. Eik taitaurumep pupe wosik.

11 Aria douk ipak arigos sapenyep iri ta pumnek enyu-dok baraen douk Iruhin ananin Mishin nyakrip ananisharpesh enyi aria pusuwen dodog pugipeshen! Eshudokarpesh douk shiyotu dodogowish atish shunek wanohwshubo yoweishi inahos shubuhuk aria eshesh ta mare

Page 9: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 2:12-13 9 REVELESEN 2:15-16shugok anah shopunek,2:11uwok.’ ”

Baraen Nyanak Um Iruhin Ananish Arpesh Shape Perga-mum Iri

12-13 Aria Jisas nakripe shopunek nakri, “Jon, nyakwem enyudok baraen anap shup nyunak um enyudokensel douk nyape nyeyoh Iruhin ananish arpesh shapePergamum iri. Eik Jisas eikin baraen douk enyudok. ‘Eikdouk yasuhw atudok wanohwiti bainat douk wanohwitwobuwobur iri yenekumep-ogu enyudok baraen ipak. Eikdouk yadukemesh um ipakibur wabur. Satan douk napedebeini um ipakibur wabur. Aria eik yadukemep um ipakpasuhw eikin baraen dodog pagipesh eik atuwe. Ariaeshesh shabo anudok yopuni armanAntipas douknasuhweikin baraen dodog abom nakripeshen iri nagok ipakiburwabur douk Satan napenyabur. Aria abudok nyutobeshesh shan nagok um, ipak shopunek peyotu dodogowipariamadae pukri punyukur-ukuk eikin baraenuwe, uwok.

14 Aria douk eik yakri ikripep enen baraen ipak umenesh yoweishi inahos douk ipak pape penekesh iri.Ipak anep douk wata pasuhweh dodog ehudok Balamananih yoweihi aih. Ananih aih douk ehudok. Seiwokanan neyabigan ehudok yoweihi aih Balak aria Balaknenek rohw um eshesh Israel shenek yoweishi inahos umshakonuguk agabus Iruhin. Balak douk nakripesh shawokeshudok mahish iri worigun douk sharik shenek ofameshshako amudok madae adurimi god omi iri uwe. Ariashopunek, nakripesh shenek wehrur um. 15-16 Aria doukshopunek namudok atin. Ipak anep douk pasuhw ehudokyoweihi aih ehudok apudok awiropish arpesh shahwaresh2:11 2:11 Jisas watak nutanamori ahi, shagok iri ta watak shukitak ariashiyotu um kwot. Aria eshudok douk madae shunek bilip iri uwe ta shunakum yoweiburi wabur aria ta shugok anah shopunek.

Page 10: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 2:17 10 REVELESEN 2:19um Nikolas2:15-16iri esheshih. Douk namudok aria ipakta pukeshuk agabus yoweishi inahos ipak pape penekeshiri aria watak putanam pukon aparuh Iruhin. Uwokum, eik ta hurukatin um inaku aria ini eshudok doukshagipesh ehudok eshesh Nikolas esheshih aih iri mur-pak. Aria ta ikumesh atudok bainat douk tatograri eikitnokwat iri. 17 Aria douk ipak arigos sapenyep iri tapumnek enyudok baraen Iruhin ananin Mishin nyakripananish arpesh-enyi aria pusuwen dodog pugipeshen!Eshudok arpesh douk shiyotu dodogowish atish shunekwanohw shubo yoweishi inahos shubuhuk iri, kweiponeik ta ikesh anagunworigun douk shahwaragun ummanadouk nyanabeshuk nyakus iri. Aria shopunek, eik taiwem esheshish namushi nyeiguhw anabor shigorihwi-bori utabor aria ta ikesh aburdok utabor eshesh atin atin.Aria kupaishi arpesh tamare shudukemeshudoknamushinyeiguhw, uwok. Eshudok douk sharao aburdok utabor iriatish ta shudukemesh.’ ”

Baraen Nyanak Um Iruhin Ananish Arpesh Shape TaiatairaIri

18 Aria Jisas nakripe nakri, “Jon, nyak wem enyudokbaraen anap shup punak um enyudok ensel douk nyapenyataurum Iruhin ananish arpesh shape Taiataira iri. EikJisas eikin baraen douk enyudok. ‘Eik Iruhin ananin nu-ganin douk eikis nabes satrugun kabi debeihi nyih hanuaria bogaragun um. Aria eikiruh yeriweruh hatrugunkabi enyudok bras kapa douk shishainyeh debeihi nyih irinyatrugun um. Eik yenekumepogu enyudok baraen ipak.

19 Eik yadukem ehudok yopihi aih ipak pape penekehiri um agundok ipak urkwip panawasham Iruhin nanikupaishi arpesh um. Aria pasuhw eikin baraen dodog2:15-16 2:15-16 Putik futnot nyape Revelesen 2:6 iri.

Page 11: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 2:20 11 REVELESEN 2:23pagipeshen aria douk penek yopinyi mour um putau-rum sabaishi arpesh um. Aria shopunek, ipak peyotudodogowip atip abudok nyutob amaen nyatogrumep um.Aria eik yadukemesh um ehudok yopihi aih douk ipakpape penekeh iri douk heshagrakuk ehudok yopihi aihriguk ipak parik penekeh iri.

20 Aria douk eik yakri ikripep enen baraen um eshudokyoweishi inahos douk ipak pape penekesh iri. Ipakishyoweishi inahos douk eshudok. Ipak pakri wosik ariapape patruk meyoh okwudok yoweikwi armatok Jesebelaria okwok douk kwani ipak kwape. Okwok douk kwenekrohw kwakri okwok douk onok profet douk kwakripeshIruhin ananin baraen iri. Aria okwok douk kwenekrohw iri. Okwok kwenek rohw um eshudok shenek eikinmour iri kwakripesh shenek wehrur um. Aria shopunek,shawok agundok worigun douk shenek ofamogun umamudok madae adurimi god omi iri uwe. 21 Aria eikdouk yakutukuk kwape anah nyumneh shopunek umyakri kwukeshuk agab okwokwish yoweishi inahos umagundok kwani kupaishi shenek wehrur um. Aria yakriwatak kwutanam kwunakumori eik, aria uwok. 22 Douknamudok aria eik ta inekok kwishuh kwutuwatagun umkwumnek debeiri eriger. Aria ta eshudok arpesh doukshani okwok shenek wehrur iri mare shukeshuk agabusesheshish yoweishi inahos aria shatanam shunakumorieik um, eik ta inekesh namudok. Eik ta inekesh shum-nek debeiri eriger abom. 23 Aria shopunek, eik ta iboeshudok douk shagipesh okwokwin baraen iri shugok.Eik ta inekesh namudok aria ihishmorim Iruhin ananisharpesh ta shudukemesh shukri eik douk yadukemeshwosik abom um ihishmorim arpesh esheshish mishisharia aparuh shor shanak um. Aria eik ta iwanamepeneshenesh wosikumep atin atin um ihihmorim aih ipakpape penekeh iri.

Page 12: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 2:24 12 REVELESEN 2:2924 Aria douk eik yakri ikrip ipak anep douk pape

Taiataira iri. Ipak madae pugipesh enyudok okwok-win yoweinyi baraen uwe. Aria shopunek, ipak madaepugipesh ehudok aih douk enesh kupaishi shahwarehshakri, “Satan ananih aih douk hanabeshuk atin abomiri.” Aria eik ta mare watak ikripep enen kupainyi baraenshopunek um ipak pugipeshen iri, uwok. 25Aria eik yakriipak ta pusuhw ehudok ihihmori yopihi aih iri baraendouk ipak paraen iri. Aria piyotu dodogowip atip arigahaeik watak itanamori.

26-27 Aria eshudok arpesh douk shugipesh eikim urkumaria shiyotu dodogowish atish shunek wanohw shuboyoweishi inahos shubuhuk arigaha esheshib nyutob umshugok um butogur um, eik ta inekesh namudok. Eik taikesh debeishi dodogowishi nyeiguhw um shupe debeishium sabaishi arpesh douk shape ihigos nahobigos iri.Aria eshesh ta shupe debeishi shusuhw merikw-umeshnamudok atin kabi douk seiwok eikin Yain neke debeinyinyeigur aria yape debeiwe iri yasuhw merik um sabaishiarpesh um. Enyudok ta nyutogur kabi Iruhin ananinbaraen douk nyetem ananik Buk iri nyakrium. Iruhinnakri namudok, “Anan ta nupe dodogowin atun abomariata nusuhw anam ainim butum aria nupe nusuhwmerikw-umesh. Anan ta nunekesh kabi anan arman douk nawormarus shenekas amnab iri pupuwaros shokugun atugunum.”

28 Aria eik ta ikesh okwudok unuk douk kwanahwarum shuduwi iri. 29 Aria douk ipak arigas sapenyep iri tapumnek enyudok baraen Iruhin ananin Mishin nyakripananish arpesh-enyi aria pusuwen dodog pugipeshen!’ ”

3Baraen Nyanak Um Iruhin Ananish Arpesh Shape Sardis Iri

Page 13: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 3:1 13 REVELESEN 3:51 Aria Jisas nakripe nakri, “Jon, nyak wem enyu-

dok baraen anap shup nyunak um enyudok ensel douknyape nyeyoh Iruhin ananish arpesh shape Sardis iri.Eik Jisas eikin baraen douk enyudok. ‘Eik douk ya-suhw Iruhin ananish 7-poreish yopishimishish3:1shani 7-poreiyu unib aria yenekumep-ogu enyudok baraen ipak.

Eik douk yadukemesh um ihihmorim eneheneh aihipak pape penekeh iri. Arpesh shatrip um, eshesh shakriipak madae pugok iri uwe. Aria uwok, ipak nubokadaepagok iyoh. 2Douk namudok aria ipak pikitak pukutukukagundok ipak peshuh um. Aria ihihmorim ipakih yopihiaih douk ipak wata pasuweh iri, eheh douk hurukatinum hugok. Douk namudok aria ipak ta pikitak ariapunekeh dodogowih abom atih. Um maresh? Eikindebeini Iruhin natik ipak penekeh iri aih jurug aria nakrieheh douk madae yopih uwe, uwok. 3Douk namudok ariaipak wata urkwip purum enyudok baraen douk seiwokipak pemneken iri aria wata pugipeshen. Aria putanampukeshuk agabus yoweishi inahos aria wata punakumorieik. Uwok um, eik ta inaku kabi anan nakwuaruh irinanakumagu aria ipak ta mare pudukemesh um abudoknyutob eik inaku itogrumep obi nyutob.

4 Aria ipak karowip pape Sardis iri madae pugipeshyoweihi aih uwe. Aria enyudok enyen douk kabi ipakmadae punek ipakih rupeh hubosusih um uwe. Ariaipak atip ta pur ehudok shigorihwihi rupeh aria puni eikmunak atugun. Um maresh? Ipak douk yopishi arpesharia ipak doukwosik umpuni eikmunak atugunum. 5Ariaeshudok arpesh douk shiyotu dodogowish atish shunekwanohw shubo yoweishi inahos shubuhuk iri, eik ta ikeshehudokmori shigorihwihi rupeh shihur. Eshesh ta shihurkabi ipak karowip pape Sardis iri pehur um. Aria eik ta3:1 3:1 Putik futnot nyape Revelesen 1:4 iri.

Page 14: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 3:6 14 REVELESEN 3:9mare itorihuk esheshish nyeiguhwdouk shatemokwudokbuk douk eshudok arpesh ta shupe wosik ihih nyumnehiri esheshish nyeiguhw shatemokwi, uwok. Aria eik taikrip eikin Yain nini ananish enselahos yopugunum umeshudok arpesh ikri eshesh douk eikish arpesh. 6 Ariadouk ipak arpesh arigos sapenyep iri ta pumnek enyudokbaraen Iruhin ananin Mishin nyakrip ananish arpesh-enyi aria pusuwen dodog pugipeshen.’ ”

Baraen Nyanak Um Iruhin Ananish Arpesh Shape FiladelfiaIri

7 Aria Jisas nakripe nakri, “Jon, nyak wem enyudokbaraen anap shup nyunak um enyudok ensel douk nyapenyeyoh Iruhin ananish arpesh shape Filadelfia iri. Ariaeik Jisas eikin baraen douk enyudok. ‘Eik douk yopuweiriabom douk aria eikin baraen douk adurin atin yasuhwki3:7um atudok wit douk seiwok King Devit nasuwen iri.Aria ta eik ijik wit um, ta mare enen arpen dodogowin umnyutaru. Aria shopunek, ta eik itaru um, ta mare enenarpen dodogowin um nyijikat. 8 Eik douk yadukemeshum ihihmorim aih ipak pape penekeh iri. Aria shopunek,eik yadukemesh um ipak douk madae dodogowip umpunek eikin mour wosik um uwe. Aria ipak pagipeshihinyumorim eikin baraen aria madae pubeshuk eikinnyeigur uwe, uwok. Aria ipak tik. Eik yejik anat wittanejik tapeimep. Aria ta mare enen arpen dodogowinum nyutaru, uwok. 9 Aria ipak pumnek! Ipak doukpadukemesh eshudok Satan ananish arpesh. Esheshshenek rohw shakri eshesh douk Juda, aria eshesh doukmadae Juda abom uwe. Eshesh douk shenek rohw iri.3:7 3:7 Enyudok baraen nyakri Jisas Krais atun narao big um nukri meishiarpesh shuwish numun Iruhin ananibur namuburi wabur Jerusalem douk tabukutukuk iruhw heven bubuhi iri (Revelesen 21:2).

Page 15: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 3:10 15 REVELESEN 3:13Douknamudok aria eik ta inekesh shunaki shubuh shudukohrubus hurukatin um ipakiruh yeriweruh. Aria abu-dok nyutob eshesh ta shudukemesh shukri adur atin eikdouk urkum manawashamep ipak Iruhin ananish arpeshpape Filadelfia iri. 10 Ipak douk pagipesh eikin baraenwosik peyotu dodogowip aria madae juwehosip arigasuwe um enenyenen amaen douk nyatogrumepari. Na-mudok aria abudok nyutob eneheneh kwiraeh hutogurum hukwiraeh ihishmorim arpesh shape agundok atapiri um, eik ta itaurumep piyotu dodogowip atip aria pupewosik.

11 Aria eik douk hurukatin um inaku. Douk namudokaria ehudok yopuhi aih ipak pagipesheh penekeh iri ipakta gamo pusuweh dodog. Ta wosik atin enesh kupaishiarpesh shutrip shuraoukuk enyudok ipakin yopinyi praisdouk ta ipak puraen iri. 12Aria eshudok arpesh douk shiy-otu dodogowish atish shunek wanohw shubo yoweishiinahos shubuhuk iri, eik ta inekesh shiyotu dodogow-ish atish kabi anohw urohw douk hwatao hwosah eikindebeini Iruhin ananit debeiti urupat iri. Aria esheshta mare wata shukutukuk shutogur shunak, uwok. Eikta iwem eikin Iruhin ananin nyeigur nyuni ananiburnamuburi wabur Jerusalem ababurin nyeigur nyutem es-hudok arpesh esheshiruh yegeshiweruh. Abrudok waburta bukutukuk iruhw heven douk eikin Iruhin napeumbubuhi iri. Aria eik shopunek ta iwem eikin naminyinyeigur nyutem esheshiruh yegeshiweruh. 13 Aria doukipak arigos sapenyepi um ta pumnek enyudok baraenIruhin ananin Mishin nyakrip ananish arpesh-enyi ariapusuwen dodog pugipeshen.’ ”

Baraen Nyanak Um Iruhin Ananish Arpesh Shape LaodisiaIri

Page 16: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 3:14 16 REVELESEN 3:1914 Aria Jisas nakripe nakri, “Jon, nyak wem enyudok

baraen anap shup nyunak um enyudok ensel douk nyapenyeyoh Iruhin ananish arpesh shape Laodisia iri. Eik Jisaseikin baraen douk adurin. Enyen douk enyudok. ‘Eik doukyeyotu dodogoiwe atuwe abom yakripesh yopinyi abomwosik Iruhin ananin adurin atinyi baraen iri. Aria eikdouk baugos um ihishmorim eshudok eneshenesh doukIruhin nenekesh shape iruhw atap iri shani ihishmorimarpesh. Eik yenekumepogu enyudok baraen ipak. 15 Eikyadukemesh um ehudok aih ipak pape penekeh iri umpape penek eikin mour um. Ipak douk madae nyumanu-gasip abom uwe aria shopunek, madae juwehosip abomuwe. Aria eik yakri ipak ta nyumanugasip abom o juwe-hosip abom. 16 Aria uwok. Ipak madae juwehosip abomuwe o madae nyumanugasip abom uwe. Ipak juwehosipkarowih atin. Douk namudok aria eik ta igugurukwepputograri eikit nokwat! 17Aria ipak pakri, “Apakmanabuksabaibori utabor bani sabaishi eshudok eneshenesh. Apakmadae yaruhish um enesh eshudok eneshenesh uwe.”Aria ipak pape yowep abom. Aria arpesh ta shutrip ariashenek gihaumep. Eik yatrip um, ipak douk kabi yaruhishum eneshenesh yopishi eshudok iri um. Ipak kabi douknabes seshukeshi arpesh um. Ipak kabi douk rupehwokeparia pagor pape um. Aria ipak douk madae pudukemeshuwe. 18 Douk namudok aria eik yakri ikripep enyudokbaraen. Eikir gol douk debeihi nyih hanur aria henekarratogur yopur abom. Douk namudok aria ipak putorarudok gol um, ipak ta putogur debeipari kabi shogremsabaibori utabor iri um. Aria punator shigorihwihi rupeharia pihur um punoshigar ipakiruh yegeshiweruh umarpesh mare shutrip pugor pupe aria abraen nyupeyep,uwok. Aria shopunek, ipak putor marasin aria punayoknabes um ipak wata putrugun wosik. 19 Eshudok arpesh

Page 17: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 3:20 17 REVELESEN 4:3douk eik urkum manawashamesh iri, eik ta ihesh uminekesh shutogur yopishi arpesh abom. Douk namudokaria ipak urkwip ta purum ipakih aih aria pukeshukagabus yoweishi inahos aria pukon aparuh Iruhin abom.20 Ipak pumnek! Eik yeyotu wit aria yape yarigep. Ariameinyi arpen douk nyumneke aria nyijikume wit iri, eikta iwish ini enyen upe numun. Aria ohwak ta upe uwokworigun atugun.

21 Aria eshudok douk shiyotu dodogowish atish shunekwanohw shubo yoweishi inahos shubuhuk iri, eik taikesh debeinyi nyeigur um shupe debeishi aria shunieik mupe eikin debeinyi wagitur. Kabi douk seiwok eikyeyotu dodogoiwe yenek wanohw yabo yoweishi inahosshabuhuk aria douk yape debeiweiri yani eikin Yainwape ananin debeinyi wagitur um. 22 Aria douk ipakarigos sapenyep iri um ta pumnek enyudok baraen IruhinananinMishin nyakrip ananish arpesh-enyi aria pusuwendodog pugipeshen!’ ”

4Shenek Lotu Um Iruhin Gani Iruhw Heven

1Douk enyudoknyanakuk aria eik yatik anatwit tanajiktape iruhw heven. Aria yemnek anah mah. Aria enyudokarpen nyeyagwreh debeg kabi shahapur oruhw-umoridouk iganigadae yemneken nyeyagwrehi iri nyakripenyakri, “Nyak nyutowi agundok iruhw aria iyabigen es-hudok eneshenesh douk ta shutogur iri.” 2 Aria ahudokatuh Iruhin ananin Mishin nyatogrume dodogowin atinaria yatigu enen debeinyi wagitur douk king-omi atumhapenyen iri nyakus iruhw heven. Aria anan arman napeenyudok wagitur. 3 Anan natrugun kabi anam yopumiabom utom nyeigurim um jaspa iri um mani kupaimiowishiborimi nyeigurim um konilian iri batrugun um.

Page 18: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 4:4 18 REVELESEN 4:8Aria enen renbo nyakus aria enyenyir yamuger rakihrananug enyudok debeinyi wagitur. Enyudok renbodouk yopin abom kabi anam yopumi grinporeim utomnyeigurim um emeral iri um. 4 Aria 24-poreish debeishiwagiturahos shopunek shakus shersharih um enyudokdebeinyi wagitur. Aria anam debeimi armam 24-poreimhatem eshudok wagiturahos. Amam hore shigorihwihirupeh aria howem yopugwi hatog shenekog gol iri doukking-omi atum hogwem iri. 5 Aria utag bogaragi ganienyudok debeinyi wagitur nyakus um aria utag brere-yarog geyagwreh debeg. Aria hurukatin um enyudokdebeinyi wagitur 7-poreish ourehish douk hanish atishiri shakus. Eshudok ourehish douk shakri wobuwobrenbaraen um Iruhin ananish 7-poreish yopishi mishish.4:56 Aria hurukatin um enyudok debeinyi wagitur, enenenyudok kabi douk debeigwi youg um nyakus. Enyennyatrugun abom nyape kabi wenyir um. Aria eshudok4-poreish dodogowishi eshudok douk mishish shoreshiri shape orokohun aria shape shersharih um enyudokdebeinyi wagitur. Aria sabaisi nabes sape yamagosish umshani aparuhish um shani agabusish um. 7 Aria nyarikiri dodogowinyi douk mishin nyoren iri douk nyape kabienen debeinyi wanohwinyi mahin nyeigurinum laion iri.Aria nyagiguk iri nyape kabi enen abonin bulmakau um.Aria binyatin iri enyenyig yamag gape kabi arpenyigyamag um. Aria nubatin-enyi nyape kabi anan debeinikumun nehuru nanak iruhw iri um. 8 Aria eshudoknubatish, eshesh atin atin douk anawipish kapraigiyohosshapenyesh. Aria numuniruh um hani adukiruh umesheshiruh yegeshiweruh ihiruhmorim douk shukniruhabom um nabes atus. Aria nyumneh weibus esheshshapeum shakri,4:5 4:5 Putik futnot nyape Revelesen 1:4 iri.

Page 19: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 4:9-11 19 REVELESEN 5:1“Debeini Iruhin douk dodogowini abom.Anan douk yopuni abom, anan douk yopuni abom,anan douk yopuni abom.Seiwok nape, aria douk shopunek nape,aria kweipon shopunek ta nunaki.”Eshesh madae shupe um shurao uhwin atin um shakrienyudok baraen um uwe. 9-11 Eshesh shape shatukIruhin douk nape enyudok debeinyi wagitur iri ananinnyeigur nyato iruhw. Anan douk nape ihih nyumneh iri.Eshesh shanadudareh-uman shenek tenkyuman shakrianan yopuni. Aria abudok nyutob eshudok nubatishdodogowishi douk mishish shoreshi shenekesh namudokum, amudok 24-poreim debeimi habuh hoduk ohrubushurukatin um Iruhin douk nape wosik abom ihih nyum-neh iri douk nape enyudok debeinyi wagitur iri aria hapehenek lotuman. Amam honik amamig yopugwi hatogdouk king-omi atum hogwem iri hawashog hurukatin umenyudok debeinyi wagitur aria hakri,“Apakin debeini Iruhin, nyak doukdodogowinyi yopunyi abom.Aria ihishmorim arpesh ta shutuk nyakin atin nyeigur

nyuto iruhw.Ummaresh? Nyak nyagipesh nyakim atum urkumaria nyenek ihishmorim eneshenesh eshudok shatogur

shape aria nyorukesh yapis.Eshesh douk nyakim urkum atum morumesh nyakriyesharia eshesh shatogur shape.”

5Jon Natik Onok Buk Douk Shaweshigok Iri

1 Aria eik Jon yatik anudok arman douk natem enyudokdebeinyi wagitur iri nasuhw onok buk ananin yopunyirogur. Okwudok buk okwok douk kabi anap roupi shup

Page 20: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 5:2 20 REVELESEN 5:6um. Okwok douk shadareshok aria showeshigok. Ariabaraen shenyem nyape numunik um kwani aduk shop-unek. Aria showeshigok 7-poreih shakwu kendelis gris.2 Aria eik yatik enen dodogowinyi ensel nyape nyeyag-wreh debeg nyakri, “Meinyi arpen douk yopin abomaria wosik um nyubahiguk asudok kendelis gris doukshoweshik okwudok buk um aria nyukweshihok?” 3 Ariamadae shutik enen atin arpen nyape iruhw heven iri oagundok atap iri o shakamum agundok atap iri douk tawosik um nyukweshih okwudok buk aria nyutik numunikum iri. 4 Aria douk yatik um madae shuparug enenarpen uwe douk wosik um nyukweshih okwudok buk arianyutik numunik um iri. Douk namudok aria eik yerehdebeg. 5Aria anan um amudok 24-poreim debeimi nanakinakripe nakri, “Kwamnek! Nyak mare nyureh! Anan ar-man um apudok awirop nyeigurip um Juda iri douk naki-tak Devit ananip awirop iri douk dodogowin kabi enenwanohwinyi mahin nyeigurinyum laion iri. Anan doukneyotu dodogowin atun nenek wanohw nabo yoweishiinahos shani ihishmorim ananish horim shabuhuk. Douknamudok aria anan douk dodogowin aria wosik umnubahiguk asudok 7-poreis kendelis gris douk showeshikokwudok buk um aria nukweshihok.”

Jon Natik Enen Nugaen Sipsip6 Aria yatigu enen Nugaen Sipsip nyeyotu hurukatin

um enyudok debeinyi wagitur. Aria eshudok nubatishdodogowishi douk mishish shoresh iri shani amudok24-poreim debeimi sheyotu shersharih enyudok NugaenSipsip. Enyen nyubrug gwapenyen kabi shaen nyagokiri um. Enyen 7-poreiruh shuwaruh hakih enyenyigbarag aria 7-poreis nabes sapenyen. Asudok nabes douksakri wobuwobren baraen um Iruhin ananish 7-poreish

Page 21: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 5:7 21 REVELESEN 5:10mishish5:6douk anan neshopokesh shanak ihigunmorimum agundok atap iri. 7 Aria enyudok Nugaen Sipsipnyanaki nyatrun okwudok buk anudok douk nasuok yop-unyi rogur aria nape debeinyi wagitur iri. 8 Douk enyennyatrunok aria eshudok nubatish dodogowishi doukmishish shoresh iri shani amudok 24-poreim debeimishabuh shaduk ohrubus shakus hurukatin um NugaenSipsip aria shenek lotumen. Aria ihim-morim amudokdebeimi hasuhw sisigish atish enesh eshudok kabi gitahasum shani anas dis douk shenekas gol iri. Asudok disdouk shuknis umenyudok paura douk enyenyigus nyugusseisik wosik iri. Enyudok paura douk nyakri wobuwo-bren baraen um beten douk Iruhin ananish arpesh shapeshenekan iri. 9 Aria eshesh shape sheyarub onohw na-muhwi awehw shakri,“Nyak douk yopuni abom aria wosik um nyutrun okwu-

dok bukaria nyukweshih ihismorim kendelis gris douk

showeshigok um.Ummaresh? Eshesh shaen nyagokaria nyakibor owishibor batourak batorihismorim awirosish arpesharia bakweshihesh shape Iruhin ananish atish.Eshesh douk shape ihismorim sisigis debeisi awirosaria sheneyagwreh sabainyi kupainyi baraen iri.Eshesh douk sabairuhi sisigiruh yegeshiweruh-ish arpesh

douk shape ihirubmorimdebeirubiwarub nahobi-gos

abudok amnab agundok atap iri.10Nyak douk nyenekamhatogur pris douk hape henek ofa

umeneshenesh eshudok hako apakin Debeini Iruhin iri.5:6 5:6 Putik futnot nyape Revelesen 1:4 iri.

Page 22: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 5:11 22 REVELESEN 5:13Aria anan ta nupe Debeini nusuhw merikw-umesharia kweipon eshesh ta shupe debeishikabi douk debeimi king-omiaria shusuhw merik um ihishmorim arpesh shape agun-

dok atap iri.”Eshesh Shatuk Nugaen Sipsip Enyenyin Nyeigur Nyato

Iruhw11 Aria wata shopunek yatrugunugu aria yemneku es-

hudok sabaishi Iruhin ananish enselahos esheshih meh.Shadarehesh um douk shatogur sabaishi abom. Sabaibitausenab bani sabaibi milionab. Eshudok sabaishi ensela-hos sheyotu shersharih enyudok debeinyi wagitur nyanieshudok nubatish dodogowishi douk mishish shoresh irishani amudok 24-poreimdebeimi armam. 12Aria eshudokenselahos sheyarub debeg shakri,“Enyudok Nugaen Sipsip douk seiwok shaen nyagok iri

douk yopunyi abom.Douknamudok aria enyen doukwosik umnyirao debeinyi

nyeigurnyuni utabor buni eneshenesh yopishi eshudokshuni debeinyi dodog.Aria shopunek enyen douk wosik um nyurao yopinyi sakiaria wosik um apak mutuk enyenyin atin nyeigur nyuto

iruhw.Aria enyen douk wosik um apak munadudareh-umen

abom aria mutuk enyenyin atin nyeigur nyutoiruhw

aria munek lotumen.”13 Aria eik yemnek ihishmorim eshudok douk Iruhin

nenekesh shape iruhw atap iri shani eshudok douk shapeshakam agundok atap iri shani ihishmorim shape shakamdebeigwi youg iri shape sheyarub onohw awehw shakri,

Page 23: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 5:14 23 REVELESEN 6:4“Apak makri ihishmorim eneshenesh eshudok shunadu-

dareh umanudok nape debeinyi wagitur iri nini Nugaen Sipsip.Aria shutuk esheshish nyeiguhw shuto iruhwaria shunek lotumesh ihih nyumneh.Aria makri ihinyumorim debeinyi dodog nyuni agundok

natrugun aria nape dodogowini um shupe umeshesh biyesh ihih nyumneh!”

14 Aria eshudok nubatish dodogowishi douk mishishshoresh iri shakri, “Adur atin!” Aria amudok 24-poreimdebeimi armam habuh hoduk ohrubus atap aria heneklotu um Iruhin nani Nugaen Sipsip.

6Nugaen Sipsip Nyabrig Kendelis Gris Soweshik Buk Iri

1 Aria yatigu Nugaen Sipsip nyohur okwudok buk doukshadareshok showeshigok 7-poreis kendelis gris iri nya-suok aria nyabahiguk sarig iri kendelis gris. Aria eik yem-nek enen sagomatin um eshudok nubatish dodogowishidoukmishish shoresh iri nyeyagwreh. Aria enyenyihmahheyagwreh um kabi douk utag pogarog um. Aria enyennyakri, “Nyak yowi.” 2 Aria yatigu enen shigorihwinyihos nyanaki. Aria anudok arman natem enyudok hos irinasuhwenenkein. Aria shopunek, shakon anat yoputi hatdouk eshudok arpesh douk shenek uhwinyum wanohwiri shogur iri. Aria abudok nyutob anan natem hosnanak kabi anan nenek uhwinyumwanogwiruh aria nakrinunek onohw shopunek wanohw nunek uhwinyumoh iri.3Aria Nugaen Sipsip nyabahiguk sagiguk iri kendelis grisaria eik yemnek enyudok nyagiguk iri dodogowinyi doukmishin nyoren iri nyakri, “Nyak yowi!” 4Aria yatigu enenowishiborinyi nyatrugun iri hos nyanaki. Aria anudokarman natem enyudok hos iri narao dodog um nuhur

Page 24: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 6:5 24 REVELESEN 6:8shape agundok atap iri arpesh esheshiruh aparuh umshurpak aria shubo kupaishi shugok. Aria shakon anatdebeiti bainat.

5 Aria Nugaen Sipsip nyabahiguk binyatinyis kendelisgris aria eik yemnek binyatin-in enyudok dodogowinyidouk mishin nyoren iri nyakri, “Nyak yowi!” Aria eikyatrugunugu aria yatigu enen behrabinyi hos nyanaki.Aria anudok arman natem enyudok hos iri nasuhw enenskel douk shape shenek skelum eshudok eneshenesh umananis wis. 6 Aria yemnek enen enyudok kabi douk enenarpen enyenyih mah um. Enyen nyeyagwrehi agundokeshudok nubatish dodogowishi douk mishish shoresh irishapemori. Aria enyudok nyeyagwrehi iri nyakri, “Nyaknyunak nyunek nyakin mour aria arpesh ta shugok umnyurub. Wit iri bali ta karowish atish aria ta shutoumeshum debeibori utabor. Douk namudok aria shunek mouratuh nyumnah shurabor iri utabor ta wosik um shutoratup shokupimarupumwit, o bias atup shokusimarus umbali kabi douk rais um. Aria agusudok rowos douk shapeshenek wel-agos iri sani agosudok douk shadi wainipshuruwep-agosi nyak mare nyununugos!”

7 Aria Nugaen Sipsip nyubahiguk nubatis kendelis grissoweshik okwudok buk iri. Aria eik yemnek nyagiguk irinubatin dodogowinyi enyudok mishin nyoren iri nyakri,“Nyak yowi!” 8 Aria eik yatigu enen akitohinyi hosnyanaki. Aria anudok natemori enyudok hos iri ananinnyeigur douk nanahwar Gok. Aria anudok anan doukdebeini nasuhw merik um abrudok wabur douk shagokiri shapenyaburi nagimani. Aria arpesh shape agundokatap iri shenesiyao um nubatis awiros. Aria amam haraododog um hubo anap awiropish eshudok arpesh shugok.Enesh hakwumesh bainatog haesh shagok, aria eneshshagok um nyurub. Aria enesh yoweihi arugeh haesh

Page 25: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 6:9 25 REVELESEN 6:14aria shagok, aria enesh wanohwishi wanarish mahishshaesh shagok. 9 Aria Nugaen Sipsip nyabahiguk anaswisish kendelis gris soweshik okwudok Buk iri. Ariaeik yatigu eshudok arpesh douk seiwok abom shasuhwIruhin ananin baraen dodog shakripesh um agundok Jisasnataurumesh um aria kupaishi arpesh shaesh shagok iriesheshish mishish. Eshesh shape shakam enyudok altadouk shape showem eshudok um shenek ofamesh shakoIruhin iri um. 10 Aria eshesh shahwar debeg shakri,“Dodogowini Debeini, nyak douk adurinyi yopunyi abomnyasuhw iruhw atap iri! Ta makwunih nyumneh hunakhudiguk aria nyak kadak nyunekumesh kwotog agundokatapishi arpesh um nyuwanamesh yoweishi inahos umagundok shabo apak magok um?”

11 Aria Iruhin nekesh rouhi shigorihwihi rupeh um atinatin eshudok arpeshish mishish aria nakripesh namudoknakri, “Ipak pupe pishukabar banab nyutob shopunek umarigaha shubo ipakish ashukenyish owashish douk shaniipak panuboum penek atin mour iri shugok kabi doukshabo ipak pagok um ba iyoh. Douk eshesh shesh shugokarigaha shunak shutogurumenyudok namba eik yakriyeniri aria eik ta kadak iwanom-umep ereb.”

12 Aria yatigu Nugaen Sipsip nyabahiguk anawipiskendelis gris douk soweshik okwudok buk iri aria de-beikwi enyik kwatuk agundok atap. Aria nyumnahin aunnatogur behrabin kabi anah yoweihi behrabihi rupah um.Aria wabin aun natogur owishiborin kabi owishibor um.13 Aria unib wape iruhw utag iri wanatuk wagruki atapkabi enep watakipi fikip shuruwep douk dodogowinyiuhwin nyasusuep tutukarep pagruk-umori um. 14 Ariairuhwutag ganak gawishuk kabi shadaresh anap jarukwipum. Aria ihiruhmorim yodururuh hani unaihos shanakabom shapeik kupaigunum.

Page 26: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 6:15 26 REVELESEN 7:215 Aria amudok hape king um agundok atap iri hani

anam debeimi nyeiguhw shatoumami, hani amudok de-beimi hasuhw merik um ami iri, hani eshudok doukshanagrem sabaibori utabor bani jah iri, shani eshu-dok dodogowishi arpesh, shani ihishmorim arpesh doukshape shakamum kupaishi shenekumesh mour meyohiri, shani eshudok douk shape wosik iri, eshesh ihish-morim shanak shawish shanabeshuk shape hurupiruhhani debeiwori burbudugiyu douk watao yodururuh iri.16 Aria eshesh shahwar yodururuh hani debeibori utaborshakri, “Ipak pubuh pishapomapuk um anudok napedebeinyi wagitur iri um mare nutrup. Aria shopunekum pubeshukapaguk um Nugaen Sipsip juwehosin ummare nyunekumap kwotog aria nyunekap murao debeirieriger. 17 Um maresh? Ahudok debeihi nyumnah umanudok nape debeinyi wagitur iri nini Nugaen Sipsipamam juwehosim um huwanamesh eneshenesh yoweishiinahos eshesh shape shenekesh iri um douk hatogur.Douk namudok aria omi ta dodogowin um nyunek uh-winyumam? Adur atin ta uwok.”

7Sabaishi Israel 144,000-Poreish Sharao Iruhin Ananin Kak

1 Douk enyudok nyanakuk aria eik yatrugunugu ariayatigu nubatish enselahos sheyotu anagas um nubatinkona um agundok atap um agudok nahobig. Aria esheshshasuhuk uhwin douk nyahur nubatin kona iri um marenyahur agundok atap o nyahur youg o nyahur nyususuhwenen rowog. 2 Aria wata yatigu kupainyi ensel nyatowinyanaki iruhw gani aun nakihumori. Enyen nyasuhwienen enyudok douk Iruhin nape abom ihih nyumneh iriananin kak nyapeyenyi. Aria nyahwaresh debeg eshudok

Page 27: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 7:3 27 REVELESEN 7:9nubatish enselahos douk Iruhin nekesh dodog um shu-nunu agundok atap nini youg iri. 3 Enyen nyakri, “Ipakmare arigas pununu agundok atap nini youg iri rowos,watak. Apak makri muwem-umesh Iruhin ananin kaknyupe yomogos um eshudok arpesh douk shenek apakinIruhin ananin mour iri ba iyoh aria ipak kadak pununueshudok eneshenesh.”

4 Aria eik yemnek um shadareh eshudok arpesh douksharao Iruhin ananin kak iri. Eshesh shadarehesh shanakshatogur sabaishi um 144,000-poreish. Eshudok sabaishiarpesh douk shanaki asudok ihismorim 12-poreis debeisiawiros um eshesh Israel. 5Apudok awirop shahwarop umJuda iri, sharao kak aria shatogur 12,000-poreish. Ariaapudok anap awirop shahwarop um Ruben iri 12,000,aria apudok shahwarop um Gat iri 12,000. 6 Aria apudokshahwarop umAser iri 12,000, aria apudok shahwarop umNaptali iri 12,000. Aria apudok shahwarop um Manase iri12,000. 7 Aria apudok shahwarop um Simeon iri 12,000,aria apudok shahwarop um Livai iri 12,000. Aria apudokshahwarop um Isakar iri 12,000. 8Aria apudok shahwaropum Sebulun iri 12,000, aria apudok shahwarop um Josepiri 12,000. Aria apudok shahwarop um Benjamin iri12,000. Asudok awirosish arpesh sharao Iruhin ananinkak.

Sabaishi Arpesh Shenek Lotu Um Iruhin9Douk enyudoknyanakuk aria eik yatrugunugu aria ya-

tigu sabaishi sisigiruh yegeshiweruh-ish arpesh. Eshudokarpesh douk madae wosik um shudarehesh uwe, uwok.Eshesh douk ihismorim debeisi awirosish arpesh douksheneyagwreh sabainyi kupainyi baraen iri. Eshesh doukshanaki ihigos-morim nahobigos douk sape agundok atapiri shantorum shape. Eshesh shore shigorihwihi rupeharia shasuhw palmenis shus esheshis wis aria sheyotu

Page 28: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 7:10 28 REVELESEN 7:15hurukatin um enyudok debeinyi wagitur nyani NugaenSipsip. 10Aria eshesh shahwar debeg shakri,“Apakin Iruhin douk nape debeinyi wagitur irinani Nugaen Sipsip amam atum abom hanarapmatanamori mape wosik.”

11 Aria ihishmorim enselahos sheyotu shersharihenyudok debeinyi wagitur nyani amudok 24-poreim de-beimi hani eshudok nubatish dodogowishi douk mishishshoresh iri shabuh shaduk ohrubus hurukatinyum enyu-dok debeinyi wagitur aria shape shenek lotu um Iruhin.12 Shakri,“Adur atin! Apak manadudareh um apakin Iruhinaria matuk ananin nyeigur nyato iruhwaria makri anan yopuyopuni.Aria apak ta munek tenkyuman ihih nyumneh.Aria debeinyi nyeigur nyuni yopipi urkwippuni saki iri dodog ta shupe abom um anan atun ihih

nyumneh. Adur atin!”Arudok Eriger Douk Eshudok Arpesh Shemnegor Iri Douk

Ratuh13 Aria anan um amudok 24-poreim debeimi narige

nakri, “Eshudok arpesh shor rouhi shigorihwihi rupeh iridouk meishi? Eshesh shanaki meigunum iri?”

14 Aria eik yakripan yakri, “Debeini, nyak kanak douknyadukemesh, eik uwok.” Aria anan nakripe nakri, “Eshu-dok arpesh seiwok shape agundok atap aria eshudok doukshakanuk agabus Iruhin iri shenekesh shemnek debeirieriger. Aria eshesh shakwrup esheshih rupeh NugaenSipsip enyenyibor owishibor aria hatogur shigorihwih.15Douk namudok aria eshesh douk sheyotu hurukatin umIruhin ananin yopunyi wagitur. Aria nyumneh weibuseshesh shape shenek ananin mour numun ananit debeitiurupat. Aria anudok douk nape enyudok wagitur iri

Page 29: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 7:16 29 REVELESEN 8:3ta nini eshesh nupe aria nutaurumesh. 16 Aria nyurubta mare wata besh atin aria abar shopunek ta marebesh atin, uwok. Aria debeihi wah shopunek ta marewata hutao hesh shumnek debeiri eriger, uwok. 17 Ummaresh? Nugaen Sipsip douk nyeyotu orokohun hu-rukatin um debeinyi wagitur iri ta nyupe nyutaurumeshwosik kabi anudok nataurum sipsip wosik iri um. Ariaenyen ta nyuraesh shunak shuwok abrudok abar douk tashubaroh aria bunekesh shupewosik abom ihih nyumnehiri. Ababar douk bakih atap meyoh bor iri. Aria Iruhin tanubatikumesh ihihmorim abih aria eshesh ta mare watashureh atin, uwok.”

8Nugaen Sipsip Nyabahigeshuk Namba 7 Kendelis Gris

Soweshik Buk Iri1 Douk Nugaen Sipsip nyabahigeshuk namba 7 kendelis

gris douk soweshik okwudok buk shadareshok iri ganiiruhw heven. Aria madae enesh eshudok shiyagwreh oshubirak uwe, uwok. Ihishmorimeshudok shapemukaregbanab nyutob hurukatin um tukwanin aua. 2 Aria yatigueshudok 7-poreish enselahos douk sheyotuwi hurukatinum Iruhin iri sharao 7-poreiruh aruruh.

3 Aria kupainyi ensel nyasuhw anas dis douk shenekasgol iri um shure paura douk shashainyeh nyenek nyugusseisik wosik iri um. Enyen nyasuhw asudok dis arianyanaki nyeyotu hurukatin um alta douk showem eshu-dok shenek ofamesh shako Iruhin iri um. Aria shekensabainyi paura um nyinyanuh um ihishmorim Iruhinananish arpesh esheshin beten douk shape shenekan iri.Aria nyeshem enyudok alta douk sheneken iri nyataohurukatin um debeinyi wagitur iri aria nyenek ofamesh

Page 30: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 8:4 30 REVELESEN 8:10um Iruhin. 4 Aria nyih hanu enyudok paura douk enyu-dok ensel nyasuwen enyenyis wis iri aria nyugus saniIruhin ananish arpesh esheshin beten shakitak shato umagundok Iruhin napeum. 5 Aria enyudok ensel nyasuhwasudok dis enyudok paura nyor umaria nyanak hurukatinum enyudok alta aria nyonik nyih nyehur dis shukunisaria nyawasheh hagruki agundok atap. Douk enyennyawasheh hagruki aria utag brereyarog gatrugun abomaria geyagwreh debeg aria debeikwi enyik kwatuk.

Nubatish Enselahos Shahapurish Aruruh6 Aria eshudok 7-poreish enselahos shasuhw 7-

poreiruh aruruh iri shenek redi um shahapururuh.7Aria nyarik iri ensel nyahapurish enyenyihw oruhw ariashigorihwisi ais douk dodogowis kabi utabor-umori saninyih douk shenenek um owishibor iri shagruki agundokatap. Aria shasiya agundok atap nani rowos um biwotukoutumeb. Aria ehudok nyih hanu onok outuk aria hanuihigos-morim rowos iri wishap heyateshuk. Aria biooutumeb wapeik, nyih madae hunu uwe.

8 Aria nyagiguk iri ensel nyahapurish enyenyihworuhw aria shawashak enen enyudok kabi douk onohwdebeihwi nyih hanuhw iri yoduhw hwagrukuk youg. Ariashasiyauk youg um biwotuk outumeb aria onok outukyoug gwanenem um owishibor. 9Aria shasiya ihishmorimeshudok eneshenesh shape youg iri um bibatun lainabaria anan lain shagok shatuh. Aria shopunek, shasiyaihiyumorim kroruhiyor douk wor youg iri um bibatunlainab aria anan lain yoweu abom gririgaro watuh.

10 Aria binyatin iri ensel nyahapurish enyenyihworuhw aria onok takweikwi unuk douk hanuk nyih jo-rarehok kabi hanu arkirub um aria kwakutukuk iruhwaria kwanatuk kwagruki agundok atap. Aria shadareh

Page 31: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 8:11 31 REVELESEN 9:2ihibusmorim worubus um bibatun lainab aria okwudokunuk kwagrukuk kwabo anan lain um worubus saniihibarmorim abar douk bakih atap meyoh iri. 11 Ariaanan lain senenem um nubutibari abar. Aria sabaishiarpesh shawok abrudok abar aria baesh shagok shatuh.Nyeigurik um okwudok unuk douk Nubutini Marasin.

12Aria nubatin iri ensel nyahapurish enyenyihworuhwaria shasiya nyumnahin nani wabin aub bani ihiyumorimunib um biwotuk outumeb. Aria eshesh shanunu onokoutuk um anudok nyumnahin aun nani onok outuk umwabin aun aria onok outuk um oudok unib aria shatogurarukwutigunish. Aria shatupak nyumnah um bibatinnyutob aria wab um bibatin. Douk namudok aria nyum-nah biyab nyutob batrugun um aria anob nyutob arukwu-tigun. Aria wab shopunek namudok atin, biyab nyutobwanyukeh aria anob nyutob arukwutigun.

13 Aria yatrugunugu aria yatigu anar debeiri armir kabidouk kumun um rehuru ranak iruhw. Aria yemnek umarar reyagwreh debeg rakri, “Gihaumesh arpesh shapeagundok atap iri. Um maresh? Hurukatin um eshu-dok bishatin enselahos ta shihapurish esheshiruh aruruharia enenyenen amaen ta nyutogur um eshudok atapishiarpesh aria ta nyunekesh shunamnek debeiri eriger.”

9Anas Wisin Ensel Nyahapurish Enyenyihw Oruhw

1 Douk anas wisin ensel nyahapurish enyenyihw oruhwaria yatik onok unuk kwanatuki kwakutukuk iruhw kwa-gruki jurug agundok atap. Okwudok unuk douk shakokenyudok ki um agudok nuwag douk gagor gabuhuk ganiatap aria atapig um madae gubuh giyotu anabik iri uwe.2 Aria abudok nyutob enyen nyejik agudok nuwag obinyutob, sabaigwusi nyugwus sakih sato abom kabi douk

Page 32: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 9:3 32 REVELESEN 9:10debeihi nyih hanuum. Aria agwusudoknyugwus sato ariasakih seyawiyamuk nyumnahin aun aria aun nani iruhwshopunek arukwutigun abom. 3 Aria sabaishi eshudokkabi douk debeishi gormish um iri shakutukuk ogwusu-dok nyugwus shagruki agundok atap. Eshesh douk sharaododog aria wanohwish kabi douk pupiyak um. 4 AriaIruhin nakripesh um eshesh mare shubo wishap punienesheneshdouk shatogur agundok atap aria shuni rowosshugok, uwok. Eshesh ta shubo eshudok arpesh doukmadae shurao Iruhin ananin kak nyupe esheshis domaeshiri uwe atish shunekesh shumnek debeiri eriger.

5 Aria eshudok kabi douk gormish um iri shapeshanatuk eshudok arpesh um anas wisib aub. Aria esheshshape shemnek debeiri eriger kabi douk pupiyagwihiyarwanatukesh shemnek um. Aria eshesh madae shuraododog um shubo eshudok arpesh shugok uwe, uwok.6 Aria abudok nyutob eshesh ta shurim yeh um shugokum. Aria shopunek, eshesh ta shukri abom um shugokum atin aria ta uwok. Gok ta nyuruwok-umeshuk.

7 Aria yatik eshudok gormish shape kabi douk hwosa-hos um shape shenek redi um shunak um wanohw. Es-heshigos baragos douk enesh eshudok kabi douk yopugwihatog shenekog gol iri gwatem um aria esheshigos yam-agos sape kabi arpeshigos um. 8 Aria esheshigos baragossape kabi armago-wigos um. Aria esheshiruh naruh hapekabi enen debeinyi wanohwinyi mahin nyeigurin umlaion iri enyenyiruh hapeum. 9 Aria mishish um, esheshshor onog siotog douk dodogowig kabi douk ainab um.Aria esheshish kapraigiyohos shenekoh iri mah douk kabihwosahos shanuk sabaishi wilkarahos shahur shanak umwanohw iri shenekoh iri mah. 10Aria esheshis honus sapekabi douk pupiyagwihiyar um aria sanatuk arpesh. Ariaesheshin dodog douk nyape asudok honus um sunatuk

Page 33: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 9:11 33 REVELESEN 9:16eshudok arpesh um abudok anas wisib aub. 11Aria esheshdouk enyudok ensel, douk nyasuhw merik um agudoknuwag douk gagor gabuh gani atap iri nyape debeinyiking um eshesh nyasuhw merikwumesh. Enyudok enselenyenyin nyeigur douk shahwaren esheshHibru esheshinbaraen um douk shakri, “Abadon.” Aria eshesh Grikesheshin shakri, “Apollyon.” Aria apak ta mukri “Anudokarman douk nape nanunu ihish eneshenesh iri.”

12 Eneshenesh sagomatinyish eshudok douk shenekarpesh shemnek debeiri eriger iri douk shatogur shanakshatuh douk. Aria pumnek, biyesh yoweishi abom kabidouk enyudok nyarik iri douk wata shape, aria eshesh tashugiguk shutogur.

Anawipin Ensel Nyahapurish Enyenyihw Oruhw13 Aria anawipin iri ensel nyahapurish enyenyihw

oruhw aria eik yemnek anah mah. Enyudok arpen douknyeyagwrehi gani anagas um nubatin kona um enyudokalta douk sheneken gol iri. Enyudok alta showemeshudokshenek ofa shako Iruhin um, enyen douk nyatao hu-rukatin um Iruhin napeum. 14Aria enyudok nyeyagwrehiiri nyakrip enyudok anawipin ensel nyasuhw oruhwiri nyakri, “Nyak nyukweshih eshudok nubatish ense-lahos douk shonoweshik shape abudok debeibi worubnyeiguribum Yufretis iri shunak wosik!”

15 Aria enyen nyakweshih-esh aria eshesh shasiyaihishmorim arpesh shape agundok atap iri um bisatupawiros. Aria eshesh shabo anap awirop um eshudokarpesh shagok. Eshudok enselahos eshesh douk Iruhinnenekesh shenek garibog abom shapeum abudok atubnyutob, ahudok atuh nyumnah, anudok atun aun ariaenyudok atin kwar um eshesh shunek enyudok mour.16 Aria eik yemnek shadareh amudok soldia douk hatem

Page 34: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 9:17 34 REVELESEN 9:21hwosahos aria hanak henek wanohw iri um douk sabaimiabom hatogur 200 milion.

17Aria eik kabi douk yabo yomnis umaria yatik amudoksoldia hatem hwosahos iri hore siotog douk shenekogainab iri um amamish mishish. Agwudok siotog onogdouk owishiborig kabi douk nyih hanu um. Aria onogbehrabig, aria onog akitohig kabi douk amudok utomnyeigurimumsalfa iri. Aria hwosahos esheshigos baragossape kabi enesh debeishi wanohwishi mahish nyeigurishum laion iri esheshigos um. Aria nyugwus sani nyih doukhanuwi amudok akitohimi utom nyeigurim um salfa irishatograri eshudok hwosahos esheshig nokwatog. 18Ariaeshesh shasiya ihishmorim arpesh um bisatin awiros ariaeshesh shabo anap awiropish arpesh shagok. Eshesh doukeshudok bishatin yoweishi abom eshudok, nyih, nyug-wus aria ehudok juwehosihi nyih douk hanuwi amudokutom salfa iri douk shatograri hwosahos esheshig nok-watog iri shaesh shagok. 19 Eshudok hwosahos esheshindodog douk nyape esheshig nokwatog gwani honus. Es-heshis honus douk sape kabi yuguhw um, aria baragossapenyesh. Aria eshesh shakwu esheshis honus um shaboarpesh shenekesh sharao debeiri eriger.

20 Aria ihishmorim shapeik iri arpesh douk madaeshugok abudok nyutob eshudok yoweishi shatogrumeshabomumobi nyutob, esheshmadae shukutukuk yoweishiinahos uwe, uwok. Eshesh madae shukehuk agabusehudok aih um shape shenek lotu um sagabehos shaniamudok madae adurimi god omi um uwe, uwok. Amudokgod omi douk eshesh kanak shenekam esheshis wis iri.Eshesh shenekam shakwu gol rani siliwa iri akitohinyikapa douk shahwaren umbras iri nyani utabor bani rowosiri. Amamdoukmadaehutrugunohumnekohurahaen iriuwe. 21 Aria shopunek, eshesh madae shukehuk agabus

Page 35: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 10:1 35 REVELESEN 10:6ehudok yoweihi aih um shabo kupaishi shakwumesheshudok eneshenesh aria shaesh shagok um uwe, shaniehudok um shenek ouruh um, shani enyudok um shenekenenyenen um subagwiruh um, nyani enyudok um shapeshenek wehrur um, nyani enyudok um shakwuaruh umuwe, uwok. Eshesh madae shukutinyukuk aria shatanamshukon aparuh Iruhin uwe.

10Ensel Nyakon Buk Jon Nakwoh

1 Enyudok nyanak nyatuhuk aria eik yatigu enenkupainyi dodogowinyi ensel nyakutukuk iruhw hevennyabuhi. Orug gweyor-gwarih enyenyihw yegenyihw.Aria enen renbo nyato iruhwaria enyenyir yamuger rakihrananug, ratem iruhw enyenyig barag. Aria enyenyigyamag gatrugun kabi douk wah hatao hatrugunuk um.Aria enyenyigas aiyas sape kabi douk nyih hanu jurarehiri um. 2 Aria enyen nyasuhw onok shokukwi buk doukshadareshok iri enyenyis wis. Okwudok buk douk kwane-jik kwape aria enyen nyasuhwok. Enyenyig yopugi aiyagnyagur gor youg, aria anag nyeshishuk amnab. 3 Ariaenyen nyogao aria nyahwar debeg kabi enen debeinyiwanohwinyi mahin nyeigurinyum laion iri nyahwar um.Enyen nyahwar jurug aria utag pogarog 7-poreih. Ariautag geyagwreh kabi douk arpenyih mah um. 4Douk utaggeyagwreh 7-poreih jurug, aria eik yenek redi um yakriiwem enyudok baraen um anap shup. Aria eik yemnekanah mah hanaki iruhw heven. Aria enyudok nyeyag-wrehi iri nyakri, “Enyudok baraen douk utag geyagwreh7-poreih gakriyen iri, nyak mare nyunyem, uwok. Enyu-dok baraen nyumneken nyupe um nyak atin!” 5 Ariaenyudok ensel douk yatrin nyeyotu youg gwani amnabiri nyatuk enyenyin yopunyi rogur nyato iruhw. 6 Aria

Page 36: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 10:7 36 REVELESEN 10:11

enyen nyakri iruhw um anudok douk nape ihih nyumnehiri ananin nyeigur. Anan douk nenek iruhw atap naniihishmorim eneshenesh eshudok douk shape iruhw atapiri. Aria shopunek, nenek youg gwani eneshenesh shapeshakam-igum iri.

Aria enyen nyakri, “Nyutob batuh, aria Iruhin ta marenukri nusuhwesh nupe, uwok.” 7Aria enyudok ensel watashopunek nyakri, “Abudok nyutob douk namba 7 enselnyahapurish enyenyihworuhwobi nyutob, eshudok doukseiwok Iruhin nabeshukesh iri ta shunowereh nunekeshshutogur yopugunum. Anan ta nunekesh shutogur yop-ugunum kabi douk seiwok anan nakripuk amam profetdouk henek ananin mour iri um.”

8 Aria eik wata yemnek ahudok atuh mah. Aria enyu-dok arpen douk iganigadae yemneken nyeyagwreh iruhwheven iri wata shopunek nyakripe nyakri, “Nyak nyunaknyutrin okwudok buk douk kwanajik kwor enyudok enseldouk nyeshish youg gwani amnab iri enyenyis wis iri.”

9 Aria eik yanak yarigen um nyuke apudok shokwupishup shadareshap iri. Aria enyen nyakripe nyakri, “Nyaksuwap aria nyupoh. Nyupoh pur nokwat um, apap taekehip kabi douk araruh um. Aria pubuh pur apahw umta nyumnek nubut.” 10 Aria eik yatrinyap aria yapoh.Aria yapoh por nokwat um, eik yemnek ekehip kabi doukararuh um. Aria yapoh pabuh por apahw um, apap watanubutip. 11 Aria yemnek enen arpen nyakripe nyakri,“Nyak ta nyukripesh enyudok baraen Iruhin nakripen-enyi shopunek. Enyudok baraen douk nyakrium eshudokdouk ta kweipon shutogurum sabaishi arpesh douk shapeihigosmorim nahobigos douk sape agundok atap iri. Es-hesh shuni sabaishi sisigiruh yegeshiweruh-ish arpeshshuni sabaishi sheneyagwreh kupainyi baraen iri, shunisabaimi king-omi.”

Page 37: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 11:1 37 REVELESEN 11:511

Biom Armam Hakripesh Yopinyi Baraen Iri1 Aria enyudok ensel nyeke enen rowog douk shape

shasuhw wigah um eshudok eneshenesh iri aria nyakripenyakri, “Nyak kakitak suh wigah um Iruhin ananiturupat11:1tuni alta douk showem um eshudok shenekofamesh shako Iruhin iri um. Aria shopunek, nyu-dareh ihishmorim arpesh douk shape shenek lotu numunananit urupat iri. 2 Aria arbudok narub douk bapeikadukehahitam agundok wit um atudok urupat iri nyakmare nyusuhw wigahumat, uwok. Um maresh? Ar-budok narub Iruhin nako eshudok arpesh douk madaeshudukem Iruhin iri uwe. Aria eshesh ta shushishIruhin ananibur yopuburi wabur Jerusalem shupeum um42-poreib aub. Abudok 42-poreib aub douk shopunekatin um bishatin shuknish aria enen tukwanin kwara-hos. 3 Aria eik Iruhin ta ishopok eikim biom armaminekam dodogowim atum hunak hukripesh eikin yopinyibaraen. Amam ta hur yoweihi rupeh kabi douk yoweigosibegos11:3um. Eik ta ikripam eikin baraen aria amamta hunak hukripeshen 1,260-poreih nyumneh. Ehudok1,260-poreih nyumneh douk shopunek atin um bishatinshuknish aria enen tukwanin kwarahos.” 4Amudok biomarmam amam douk shakri wobuwobren baraen um eshu-dok biyesh rowos nyeiguhwish um oliv iri shani biyesheshudok douk showem lamhos shetem um douk shakushurukatin um Debeini douk nasuhw ihibmorim amnabiri. 5 Aria ta enesh arpesh shukri shom o shuham um,nyih ta hutograri amamig nokwatog aria hunu amamish11:1 11:1 Atudok Iruhin ananit urupat douk takri um Iruhin ananisharpesh. 11:3 11:3 Amudok biom profet hagipesh esheshih aih horeyoweigosi begos sanahwaram um rupeh um huyabigesh um amam hakriuwok abom um eneshenesh yoweishi inahos eshesh shenekesh iri aria hapehereh.

Page 38: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 11:6 38 REVELESEN 11:10horimhiyatesh. Douk namudok ariameishi arpesh shukrishom o shunekammumam iri, eshesh ta mare shuruwok,uwok. Eshesh shopunek ta ehudok nyih hunish ariashugok shutuh. 6 Amudok biom douk harao big ariadodog um hunek eshah mare hurauri abudok nyutobamam hukripesh Iruhin ananin baraen obi nyutob um.Aria shopunek, amamdouk dodogowimumhunek ihibar-morim abar douk bakih atap meyoh iri buni bor worubussani youg iri um bunenek um owishibor. Aria amamdouk dodogowim um hunek eneshenesh yoweishi abomeshudok shutogurum ihishmorim arpesh shunekesh shu-rao debeiri eriger. Aria douk meibi nyutob amam hukrihunekesh namudok um, amam ta hugipesh amamip atipurkwip.

7 Douk kweipon amam ta hukripesh Iruhin ananinbaraenhiyaten aria enyudok debeinyiwanohwinyimahinta nyukutukuk agudok nuwag douk gagor gabuhuk ganiatap iri nyutowi. Enyen ta nyutowi aria nyuto iruhwnyuni amudok biom armam shurpak aria enyen tadodogowin atin nyom hugok. 8 Aria amam ta hukusukabrudok debeiburi wabur ababih debeihi yah douk sei-wok shabo amamin Debeini showeshikan shanaur neirrowog kruse nagok aburi. Abrudok wabur ababish biyeshwobresh nyeiguhw douk Sodom iri Isip. 9 Aria bi-hotih shuknih anah tukwanih nyumneh, sabaishi arpeshshanaki ihismorim awiros douk shape ihigos-morim na-hobigos agundok atap iri ta shutrum. Eshesh douksisigiruh yegeshiweruh-ish douk sheneyagwreh sabainyikupainyi baraen iri. Aria eshesh ta mare shukri wosik umenesh arpesh shumuhur shunak shurumam, uwok. 10Ariashape agundok atap iri arpesh ta shunadudareh um agun-dok amudok biom hagok um. Eshesh ta shunadudareharia shupe shukesh yopinyi presen um esheshish atin

Page 39: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 11:11 39 REVELESEN 11:15atin arpesh. Um maresh? Amudok biom wata hapeum,amam apa henek sabaishi arpesh shape agundok atap irishemnek debeiri eriger. 11 Douk bihotih shuknih anahtukwanih nyumneh hunak hudiguk, aria ta Iruhin ananipyap wata panak pawisham aria amam ta wata hukitakhiyotu. Aria arpesh ta shutrum aria shunogugur abom.12 Aria abudok nyutob, amudok biom ta humnek anahmah. Aria enyudok arpen nyiyagwrehi iruhw heven iri tanyukripam debeg nyukri, “Ipak putowi agundok iruhw!”Aria amamish horim ta shiyotu shupe shutrum meyoharia amam ta huwish onog orug aria hupe huto um iruhwheven.

13 Aria ta abudok atub nyutob abom, takweikwi enyikta kwutuk aria sabaishi 7,000-poreish arpesh ta shugok.Aria agundokonokoutuk abrudokwabur ta buwishuk aria9-poreiyu outumeb upeik. Aria eshudok douk shupeikiri ta shutik namudok aria eshesh ta shunogugur abomaria ta shupe shutuk Iruhin douk nape iruhw heven iriananin nyeigur nyuto iruhw. 14 Eshudok biyesh yoweishiabomdouk shenek arpesh shemnekdebeiri eriger iri doukeshudok shatuh. Aria ipak pumnek! Douk ta mare roubinyutob aria eshudok bishatin yoweishi abom douk tashunek arpesh shunumnek debeiri eriger iri ta shutogur.

Namba 7 Ensel Nyahapurish Enyenyihw Oruhw15 Douk namba 7 ensel nyahapurish enyenyihw oruhw

aria enesh arpesh sheyagwrehi debeg iruhw heven irishakri,“Amudok douk riguk hape debeimi king um agundok atap

iri amamih nyumneh douk hatuh.Douk abudok nyutob apakin Debeini nani Krais,anudok douk Iruhin nagraehan neshopokan nanaki iri

douk

Page 40: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 11:16 40 REVELESEN 11:19

hatogur dodogowim atum um hupe king um agundokatap.

Aria Krais ta nupe Debeini nupe nusuhw merik um agun-dok atap ihih nyumneh.”

16 Aria amudok 24-poreim debeimi douk hetem amamishdebeishi wagiturahos hurukatin um Iruhin iri habuhhakus atap aria hape henek lotu um Iruhin. 17Aria hakri,“Debeini dodogowini Iruhin douk seiwok nyapearia douk shopunek nyape!Apak manadudareh-umen aria menek tenkyumen.Um maresh? Nyak douk nyarao nyakin debeinyi dodogaria douk nyananubur nyape king um ihishmorim arpeshshani eneshenesh eshudok.18 Eshudok douk madae shudukemesh um nyak iri uwe,eshesh juwehosish aria agundok nyak juwehosin umdouk

natogur.Aria ahudok nyumnah douk hatogur um shagok iriwata shukitaki aria nyak nyusuhw esheshig kwotog um.Aria shopunek um nyukom yopishi eshudok enesheneshum amam profet.Amam huni ihishmorim nyakish arpesh nyeiguhw shato-

umesh irishuni nyeiguhw wokeshi douk shanogugur um nyak aria

shenek lotumen iri.Aria um nyununu eshudok arpesh doukshape shanunu abudok amnab iri!”

19 Douk amudok 24-poreim debeimi hakriyuk namudokjurug aria Iruhin ananit debeiti urupat tatao iruhw heveniri tanajik. Aria asudok bogis douk dodogowinyi baraenkontrak Iruhin nakrip eshesh Israel enyi nyor um sakusiyopugunum gani numun urupat. Aria utag pogaroggeyagwreh aria gatrugun abom. Aria eik yemnek anahdebeihi mah. Aria enyik kwatuk aria sabaisi debeisishigorihwisi ais kabi douk utabor-umori sagruki atap.

Page 41: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 12:1 41 REVELESEN 12:512

Armatok Kwani Debeiri Yur1 Aria shatik um enen dodogowinyi abom kak um

shutrin aria shudukemesh shukri enen dodogowinyiarpen hurukatin um nyutogur. Enyudok kaknyanakwarum nyatogur nyape iruhw heven. Arianyatograri iri kak douk enyudok. Onok armatok kwapearia okwok kwashok nyumnahin aun kabi douk rupahum. Aria wabin nape shakameruh um okwokwiruhyeriweruh. Aria kowem anat yoputi hat douk 12-poreiyu unib wapenyat iri kabi douk debeiwori otuwogwem iri um okwokwig barag. 2 Aria okwok doukkwonarahaen aria kwape kwabirak um kwakri kwubanuharia kwareh kwahwar debeg. 3 Aria wata shopunek,kupainyi dodogowinyi kak nyanakwarum nyatogurnyape iruhw heven. Aria nyatograri douk enyudok. Enendedebeinyi owishiborinyi mahin kabi douk anar takweiriyur um nyanakwarum nyatogur nyape. Enyen 7-poreigosbaragos seiren aria 10-poreiruh shuworuh hakihenbarag. Aria 7-poreig yopugwi hatog douk debeimi atumhogwem iri gwatem atug atug um enyenyigos baragos.4 Aria enyen nyakwu enyenyip honup nyogat unib doukwape atugun um onok outuk iri gani iruhw utag arianyawasho wagrukuki atap. Aria bio outumeb um unibwapeik iruhw utag. Aria enyen nyanak nyeyotu apahwikumokwudok armatok doukhurukatin umkubuki batowiniri um nyakri kadak okwok kwunyubuki atin aria enyenarigas nyunyuhur nyunyoh. 5 Aria okwok kwabanuhkwabuki armanin batowin. Anudok arman kweiponta nupe dodogowin atun aria ta nusuhw ainim butumaria nupe debeini um ihishmorim arpesh douk shapeihigos-morim nahobigos iri. Douk okwok kwanabuki ariaeshesh shatrukwan sharan shanak um Iruhin um ananin

Page 42: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 12:6 42 REVELESEN 12:10debeinyi yopunyi wagitur douk anan napenyen iri.6 Aria okwok kwaruwok kwanak um anabik wehigunumarpesh uwok um. Okwok kwanak um agundok doukIruhin nenekagun-umok um kwunak kwupeum. Ariaagundok eshesh ta shupe shutaurumok kwupe 1,260-poreih nyumneh. Ehudok 1,260-poreih nyumneh doukshopunek atin um bishatin shuknish aria enen tukwaninkwarahos.

7 Aria debeihwi wanohw hwatogur iruhw heven. Enyu-dok debeini Iruhin ananin ensel douk nyanahwar umMaikel iri nyani enyenyish enselahos shabo arudok de-beiri yur. Aria arudok yur shopunek rani ararish yoweishienselahos wata shatanam shawanam wanohw. 8 Doukeshesh sharpak aria yur rani ararish enselahos madaedodogowish uwe. Aria eshesh madae anabik uwe umshupe iruhw heven um. 9 Aria Iruhin ananish enselahosshasuhwesh shawashesh shabuhi atap. Arudok yur doukseiwok rape aria douk shopunek rape iri. Arar doukshahwaror um yoweini sagaben o Satan. Anan douk napenenek rohw um ihishmorim arpesh douk shape agundokatap iri. Anan nani ananish yoweishi enselahos, esheshdouk showashesh shagruki agundok atap.

10 Aria eik yemnek anah debeihi mah. Aria enyudokarpen nyeyagwrehi debeihi mah gani iruhw heven irinyakri,“Douk agundok um Iruhin narapmatanamori mape wosik um douk nanaki.Aria Iruhin neyabigap um anan douk dodogowini abomaria ta nupe king um apak ihih nyumneh!Aria douk Krais, Iruhin nagraehanaria neshopokan nanakumori nurao arpesh iri doukneyabigap um anan douk dodogowiniaria ananin big nyatogur deben.

Page 43: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 12:11 43 REVELESEN 12:13Um maresh? Arudok yur douk reyotu rape renekumesh

rohwin baraen eshesh Kristen,rakrip apakin Iruhin nyumnah wabrakri eshesh shenek yoweihi aih iri arar doukIruhin ananish enselahos shawashorrakutukuk iruhw heven ragruki agundok atap.11 Aria apakish ashukenyish owashish douk shagipesh

Krais irishenek uhwinyumor.Um maresh? Eshesh shape dodogowish umenyudok Nugaen Sipsip doukseiwok shaen nyagok iri enyenyibor owishiborbani enyenyin adurin baraen douk eshesh shakripeshen

iri.Esheship urkwip douk por abom um shakrishukripesh enyudok adurin baraenaria eshesh madae urkwip purum shukrishupe wosik agundok atap um uwe.Aria shopunek, eshesh madae shunogugur um kupaishi

arpesh doukshakon agabus Iruhin iri shesh shugok um uwe.12 Douk namudok aria ipak pape iruhw heven iri puni

iruhw utag, ipak ta punadudareh.Aria ipak pape atap pani youg iri eik yakri giha-umep,ipak ta pumnek debeiri eriger.Um maresh? Satan douk nagrukugu um ipak.Aria anan douk juwehosin abom. Ummaresh?Anan nadukemesh um anan nupe nurahaen obi nyutob

douk banab abom meyoh.”13 Aria douk arudok debeiri yur ratik um eshesh

shawashor ragruki agundok atap um, aria arar rape

Page 44: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 12:14 44 REVELESEN 13:2rahiyah okwudok armatok douk kwabanuh kwabuki nu-ganin iri. 14 Aria eshesh shokok biyesh debeishi kumu-nish kapraigiyohos um kwehuru. Aria okwok kwanadu-dareh kwanak gani wehigunum arpesh uwok um. Okwokkwanak agundok um eshesh shupe shutaurumok eshu-dok bishatin shuknish aria enen tukwanin kwarahos umarudok yur mare rok. 15 Aria sabaibari abar batograriararit nokwat aria batogur banak. Ababar bagipeshokbanak kabi douk worub batogur banak um. Um ararrakri kadak abrudok abar bunak aria buraok bunak bokkwugok. 16Aria amnabbataurumok. Aria amnabpuwarobbanak tukwotukwan aria abrudok abar bagrukuk atap.17 Aria arar juwehosir abom um okwudok armatok ariaranak um rakri runi ihishmorimokwokwish batowish ariabarheshish shurpak. Eshesh douk eshudok ihishmorimarpesh douk shagipesh Iruhin ananin lo aria shakripeshJisas ananin adurin atinyi baraen aria shagipeshen iri.

131 Aria arar ranak reyotu anagas um youg.

Biyesh Debeishi Wanarish MahishAria eik yatigu enen debeinyi mahin nyape urah

iri nyakutukuk youg nyakitak nyape nyatowi. Enyen10-poreiruh shuworuh hakihen aria 7-poreigos baragosseiren. Aria 10-poreig yopugwi hatog douk debeimiatum hogwem iri gwatem otuhw otuhw um arhudokshuworuh. Aria enen yoweinyi nyeigur nyetem enyu-dok mahin enyenyigos baragos. Baugenyum baraen umenyudok nyeigur douk shabubunim um Iruhin. 2Enyudokmahin douknyape kabi enen debeinyiwanohwinyimahindouk shahwaren um lepat iri. Aria enyenyigas aiyassape kabi enen debeinyi wanohwinyi mahin shahwarenum bea iri. Aria enyenyit nokwat kabi douk enyudok

Page 45: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 13:3 45 REVELESEN 13:8debeinyi wanohwinyi mahin douk nyanahwar um laioniri enyenyit um. Aria arudok yur reken ararin dodog ariabig nyani ararin debeinyi yopunyi wagitur um enyudokdebeinyi mahin. 3Aria anag um enyudokmahin enyenyigbarag, takweibi arab bapenyag kabi douk shaen nyagokum. Aria enyen douk madae nyugok uwe, uwok. Ababwata banakawis. Douk namudok aria ihishmorim arpeshshape agundok atap iri shakitak yowiyokuk um enyudokmahin aria shagipeshen. 4 Aria arudok yur douk rekenararin big um enyudok mahin. Douk namudok ariaihishmorim arpesh shenek lotu um arudok yur. Ariaeshesh shenek lotu um enyudok mahin shopunek shakri,“Arpen douk madae enen dodogowin kabi douk enyudokmahin um uwe, uwok. Enyen atin douk dodogowin abom.Aria ta omi dodogowin um nyuni enyen shurpak?”

5 Aria Iruhin nakri wosik nape natrin meyoh enyudokmahin um enyen nyupe debeinyi um sabaishi arpesh um42-poreib aub. Abudok 42-poreib aub douk shopunekatin um bishatin shuknish aria enen tukwanin kwarahos.Aria enyen nyape nyeyagwreh enenyenen yoweinyi abombaraen aria nyape nyatuk enyenyin nyeigur nyato iruhw.6 Aria enyen nyanonubur nyape nyabubunim um Iruhin.Enyen nyabubunim um ananin nyeigur nyani ananiburwabur bani eshudok arpesh douk shape iruhw heveniri. 7 Aria Iruhin neken dodog aria enyen nyani Iruhinananish arpesh sharpak aria enyen nyaesh nyahiyahesh.Aria enyen nyarao debeinyi big um nyupe king umihishmorim arpesh shape ihigos-morim nahobigos iri.Shuni ihismorim debeisi awirosish, shuni ihishmorimsheneyagwreh ihin kupainyi baraen iri, shuni ihishmorimihiruh sisigiruh yegeshiweruhish arpesh. 8 Aria ihish-morim arpesh douk shape agundok atap iri ta shunek lotuum enyudok mahin. Ihishmorim eshudok arpesh douk

Page 46: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 13:9 46 REVELESEN 13:13seiwok Iruhin madae nunek agundok atap uwe, aria ananmadae nuwem um esheshish nyeiguhw shutem okwudokbuk douk eshudok arpesh ta shupe wosik ihih nyumnehiri esheshish nyeiguhw shutemokwi. Okwudok buk doukenyudok Nugaen Sipsip douk seiwok shaen nyagok irienyenyik. 9 Aria douk ipak arigos sapenyep iri um, tagamo pumnek enyudok baraen!10 Eshudok arpesh douk Iruhin nukri wosik um kupaishishusuhwesh shuweshikesh shuraesh um shunuweshik iri,eshesh ta shunuweshik.Aria eshudok douk Iruhin nukri wosik um kupaishishukwumesh bainatog iri,eshesh ta shukwumesh bainatog aria shesh shugok.Adur atin, enyudok kweipon ta nyutogur.Namudok aria ipak Iruhin ananish arpesh ta pusuhwananin baraen dodog pugipeshen aria piyotu dodogowipatip abudok nyutob enyudokmori amaen nyutogrumepum.

11 Aria eik yatigu enen kupainyi debeinyi wanarinmahin shopunek. Enyen douk nyape iri gani atap nuwagiri nyakitak nyapa nyatowi. Enyen bioruh shuworuh kabidouk hatogur nugaen sipsip iri hakih baragenyum. Ariaenyen nyeyagwreh kabi douk yuguhw hweyagwreh um.12Aria enyen nyakwu enyudok nyarik iri mahin enyenyinbig aria dodog umnyupe debeinyi um ihishmorim arpesh.Aria shopunek um nyupe dodogowin atin aria nyunekagundok atap nini ihishmorim arpesh shunek lotu umenyudok nyarik iri mahin douk takweiti nyubrut tapeanag enyenyig barag kabi douk shaen nyagok iri um. Ariaenyen madae nyugok uwe, uwok. Aria abab banakawis.13 Enyudok nyagiguk iri mahin nyenek enen mour doukIruhin atunneneken iri agundoknabesish um ihishmorimarpesh. Enyen nyeneken iri douk enyudok. Enyen nyenek

Page 47: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 13:14 47 REVELESEN 13:18nyih hakutukuk iruhw heven hagruki agundok atap.14 Aria Iruhin nakri wosik aria enyen nyenek sabainyiIruhin atun neneken iri mour agundok nabesin um enyu-dok nyarik iri mahin. Douk enyen nyenekesh namudokaria enyen nyape nyenek rohw um ihishmorim arpeshshape agundok atap iri. Aria enyen nyape dodogowinatin aria nyakripesh um shunek enyudok nyarik iri mahinenyenyir aborir aria shupe shutuk enyenyin nyeigurnyuto iruhw. Enyen douk seiwok shaen shakwumenbainat aria enyen madae nyugok iri uwe. Enyen watanyape. 15 Aria Iruhin nakri wosik aria enyudok nyagigukiri mahin nyahapurish enyenyip yap pawish enyudoknyarik irimahin enyenyir aborir douk eshesh shenegor iriaria nyorukar yapis. Enyen nyenekar namudok um riyag-wreh aria runek eshudok arpesh douk shakri uwok umshunek lotumar iri shugok. 16Aria enyen dodogowin atinabom um nyakri ihishmorim arpesh, nyeiguhw shato-umesh iri,13:16shuni nyeiguhw wokeshi, shuni shana-grem sabaishi eshudok eneshenesh iri, shuni yaruhishiri, shuni shape shakamum kupaishi shenekumesh mourmeyoh iri, shuni shape wosik iri um shurao enen kaknyupe esheshish domaesh o esheshish yopishi roguhw.17 Enyen nyenekesh namudok um meinyi arpen doukmare nyurao enyudok kak o enyudok namba iri, enyenta mare nyutor eshudok eneshenesh o nyunek salimeshumkupaishi shutorish, uwok. Enyudok namba o kak douknyakri wobuwobren baraen um enyudokmahin enyenyinnyeigur.

18 Apak tamurao saki ummudukemesh umbaugenyumbaraen um enyudok namba. Enyudok arpen douknyudukemesh abom iri enyen ta nyudukemesh umbaugenyum baraen um enyudok namba. Um maresh?13:16 13:16 Putik futnot nyape Revelesen 11:18 iri.

Page 48: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 14:1 48 REVELESEN 14:5Enyudok namba douk nyakrium anan arman ananinnyeigur. Aria enyudok namba douk 666.

14Sabaishi 144,000-poreish Arpesh Sheyarub Onohw Na-

muhwi Awehw1 Aria eik Jon wata yatrugunugu aria yatigu nugaen

Sipsip nyeyotu ahwudok yoduhw douk shahwarohw umSaion iri. Enyen nyani sabaishi 144,000 -poreish armamarmago douk enyudok Nugaen Sipsip nyani enyenyinYain amamish nyeiguhw shetem esheshish domaesh irisheyotu. 2 Aria eik yemnek anah mah hanaki iruhwheven kabi douk debeibi worub batogur debeg um. Ariashopunek, ahah kabi douk utag pogarog debeg um. Ahu-dok mah eik yemnekah iri ahah douk kabi yopuhi mahdouk shabirak eshudok kabi gitahas um iri shabirakeshshenekah iri. 3 Aria eshudok sabaishi 144,000-poreisharpesh sheyotu hurukatin um Iruhin ananin debeinyiwagitur nyani amam debeimi hani eshudok nubatishdodogowishi douk mishish shoresh iri shapeum. Ariaeshesh sheyarub onohw namuhwi awehw douk esheshJisas Krais nagraehesh aria naraesh shakutukuk agundokatap iri atish shadukemohw iri. 4 Anam armam umeshudok arpesh douk henek yopinyi atin iri. Enesh doukarmam henek yopishi inahos atin iri. Amam madaehunek yoweihi aih um huni armago shenek wehrur atinuwe, uwok. Amam hape yopumi armam. Aria hagipeshNugaen Sipsip hanak ihigunum enyen nyanak um. Ariaorokohun um eshudok arpesh shape agundok atap iri,Iruhin nator amudok harik iri armam naram hanakumanan nani Nugaen Sipsip kabi douk ofa um. 5 Amammadae enen baraen nyupenyam um henek eneh yoweihi

Page 49: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 14:6 49 REVELESEN 14:9-10aih um uwe. Aria shopunek, amam madae hunek rohwatin uwe, uwok.

Iruhin Ananish Bishatin Enselahos Sheneyagwreh ShakriEnen Baraen

6 Aria eik yatik enen ensel nyehwuru nyanak ganiiruhw iri nyasuhw Iruhin ananin yopinyi baraen doukta nyupe ihih nyumneh iri um nyukrip ihishmorimarpesh shape agundok atap iri. Enyen ta nyukripihiruhmorim sisigiruh yegeshiweruhish arpesh, shuniihismorim sisigis awirosish arpesh, shuni ihishmorimsheneyagwreh kupainyi baraen iri, shuni ihishmorimarpesh douk shape ihigosmorim nahobigos iri. 7 Ariaenyen nyahwar debeg nyakri, “Nyutob banaki um Iruhinanudok debeini jas um nunek skelimum ihishmorimarpesh um. Namudok aria ipak punogugur um anan ariaputuk ananin nyeigur nyuto iruhw! Ipak punek lotuum Iruhin douk nenek iruhw heven nani agundok atapnani youg gwani ihibarmorim abar douk batogur atapmeyoh iri.” 8 Aria nyagiguk iri nyehwuru nyanaki arianyakri, “Abrudok debeiburi wabur nyeigur nyato iruhwaburi Babilon bananukuk jurug! Adur ababur bananukukiyoh! Arpesh shape Babilon iri riguk shenek ihishmorimarpesh shape ihigos-morim nahobigos iri shenek wehrurum aria shenek eneheneh yoweihi aih. Eshesh shenekehudok yoweihi aih kabi douk eshesh shape Babilon irishekesh dodogowibari wainibar abar shaboroh shagugakaria shenekeh iri um.” 9-10Aria enyudok binyatin iri enseldouk nyagipesh eshudok biyesh sharik iri enselahos irinyahwar debeg nyakri, “Ihishmorim arpesh douk sheneklotu um enyudok debeinyi mahin nyani enyenyir aboriraria sharao enyenyin kak nyape esheshish domaesh o es-heshish roguhw iri ta shuwok anan kupaini wain. Anudokwain douk nakri wobuwobren baraen um agundok Iruhin

Page 50: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 14:11 50 REVELESEN 14:13anan juwehosin um douk ta nunekesh shumnek debeirieriger iri. Aria anan ta mare nukri nenek gihaumesh,uwok. Anan ta juwehosin-umesh abom aria nunekeshshumnek debeiri eriger um nuwanamesh enesheneshyoweishi inahos eshesh shape shenekesh iri. Aria Iruhinananish enselahos shuni Nugaen Sipsip ta shiyotu shutr-ish aria eshesh ta debeihi nyih hunish. Ehudok nyihdouk hanuwi anab akitohibi amnab nyeigurib um salfairi. 11 Aria nyugus douk sakih ehudok nyih douk hanueshudok arpesh shemnek debeiri eriger iri ta sukih sutoihih nyumneh. Aria eshudok arpesh douk shenek lotuum enyudok debeinyi mahin nyani enyenyir aborir ariasharao enyenyin kak douk nyakrium enyenyin nyeiguriri, nyumneh weibus eshesh ta mare shupe um shuraouhwin, uwok. Eshesh ta shupe um shumnek debeiri erigernamudok atin.”

12 Namudok aria Iruhin ananishi arpesh doukshagipesh ananin lo aria shenek bilip dodogowish atishum Jisas iri, eshesh ta shiyotu dodogowish atish abudoknyutob eshesh shumnek debeiri eriger obi nyutob um.

13 Aria yemneku anah mah. Aria enyudok arpennyeyagwrehi iruhwheven iri nyakri, “Nyakwemenyudokbaraen anap shup um eshudok douk shasuhwen dodogDebeini ananin baraen shagipeshen iri. Baraen enyudok,‘Eshudok douk shatukur Debeini aria shugok shunak irishuni eshudok douk ta kweipon shugok iri, eshesh tashupe wosik aria ta shunududareh!’ ”

Aria Iruhin ananin Mishin shopunek nyakri, “Adur, es-hesh ta shukutukuk ihinyumorim debeinyi mour esheshshape sheneken iri aria ta wata shupe um shurao uhwinshupe meyoh. Um maresh? Eshesh ta mare shunakmeyoh, uwok. Ehudok yopihi aih aria mour eshesh shapesheneken iri ta nyunamesh nyunak. Aria Iruhin ta nukesh

Page 51: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 14:14 51 REVELESEN 14:19enesh yopishi eshudok eneshenesh um ehudok aih ariamour eshesh sheneken iri.”

Shaurimori Worigun Agundok Atap Um14 Aria wata shopunek yatrugunugu aria yatik onog

shigorihwigwi orug. Aria enen arpen nyetemori og-wudok orug. Enyen nyape kabi “Anudok Arman douknatogur adurinyi arpen iri.” Anan nowem anat yoputihat shenekat um gol iri douk debeimi atum hogwem iriamamigos baragos. Aria nasuhw anap wanohwip atupiponodaresh iri nogwotep ananis wis. 15 Aria kupainyiensel nyatograri atudok Iruhin ananit debeiti urupat arianyahwarandebeg anudoknatemogwudok orug iri nyakri,“Nyak nyukwu nopudok nogwotep nyurimori worigun.Ummaresh? Ahudok nyumnah umworigun nunourimorium agundok atap um douk hatogur.”

16 Aria anudok arman natem ogwudok orug irinawashak ananip nogwotep pabuhi agundok atap arianabre ihigunmorim worigun.

17 Aria kupainyi ensel nyatograri atudok Iruhin ananitdebeiti urupat gani iruhw heven. Aria enyen shopuneknyasuhw anapwanohwip atupi ponodaresh iri nogwotep.18 Aria enen kupainyi ensel shopunek douk nyape nya-suhw merik um nyih iri nyatograri gani enyudok altadouk showem eshudok shako Iruhin iri um nyakus um.Aria enyen nyahwaren debeg enyudok douk nyasuhwwanohwipi nogwotep iri nyakri, “Nyak nyukwu nyakipnogwotep nyubre epudok wainip shuruwep douk peiranaruhmadururuh douk hanahwar umwain iri um agun-dok atap. Um maresh? Epep douk buwarep!” 19 Ariaenyudok ensel nyawashak enyenyip nogwotep pabuhi umagundok atap aria nyabre epudok ihipmorim shuruwep.Aria nyepuhur nyanak nyowashep pabuhuk anag debeigi

Page 52: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 14:20 52 REVELESEN 15:2tenk douk shenekag utabor iri um shumakwiyeshep ariashunek wainibar abar. Enyudok wobuwobren baraendouk nyakrium agundok Iruhin anan juwehosin um es-hudok arpesh douk shape shenek yoweihi aih iri. 20 Ariaanudok wain eshesh shanak shamakwiyeshan agudoktenk adukehahibur um abrudok debeiburi wabur. Ariasabaibori owishibor douk batograri adukehahig um agu-dok tenk iri bawori banak rougun wosik um 300 kilomita.Aria abrudok sabaibori owishibor hurigasarubor bato umdouk wosik hurukatin um 2 mita. Enyudok wobuwobrenbaraen douk nyakrium agundok Iruhin anan juwehosinum eshudok arpesh douk shape shenek yoweihi aih iri.

15IruhinAnanish 7-poreish Enselahos ShasuhwEshudokDouk

Shenek Arpesh Shemnek Debeiri Eriger Um1 Aria eik wata shopunek yatik kupainyi debeinyi

kak nyatogur iruhw heven. Enyen douk nyatogur umnyiyabig arpesh um agundok douk Iruhin dodogowinum nini agundok anan juwehosin um eshudok yoweishiinahos arpesh shenekesh iri um. Aria eik yape yana-sorik um enyudok kak. Kak douk enyudok. Eikyatik 7-poreish Iruhin ananish enselahos douk shasuhw7-poreish shagiguk abom iri eshudok eneshenesh umshunek arpesh shumnek debeiri eriger iri. Eshudokyoweishi eneshenesh, eshesh douk shagiguk abom iri.Um maresh? Abudok nyutob ta shubo eshudok arpeshdouk shape agundok atap iri ba iyoh, aria agundok Iruhinanan juwehosin abom um ta nutuh. 2 Aria eik yatik enenenyudok douk nyape kabi youg-mori um. Enyen nyapekabi wenyir, douk shenegor rani nyih iri. Aria shopunek,eik yatik enesh arpesh sheyotu anagas um youg. Eshudok

Page 53: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 15:3 53 REVELESEN 15:6arpesh eshesh douk sheyotu dodogowish shenek uh-winyumwanohw shabo enyudok debeinyi mahin iri. Ariashopunek, eshesh shenek uhwinyumenyenyir aborir raninamba douk nyakri wobuwobren baraen um enyenyinnyeigur iri. Aria eshesh shasuhweshudok kabi gitahas umdouk Iruhin nekeshesh iri. 3 Aria eshesh shape sheyarubahwudok awehw douk nenek Iruhin ananin mour iriMoses nani Nugaen Sipsip amamihw. Ahwudok awehwdouk sheyarub shakri namudok,“Debeini Iruhin, nyak douk dodogowinyi abomaria nyabo ihishmorim eneshenesh shabuhuk iri.Nyakih aih douk yopiyopihi abom.Aria nyakin mour douk dodogowinyi abomaria arpesh shatrin aria mishish shakitak yowiyokuk!Nyak nyape King um ihigos-morim nahobigos douksape agundok atap iri.Aria nyak nyenekeh iri aih aria mour douk adurin atin

abom!4 Debeini, ta omi mare nyunogugur um nyunek lotumen?Aria ta omi nyukri uwok umnyutuk nyakin debeinyi nyeigur nyuto iruhw?Nyak atin yopunyi abom.Aria ihishmorim arpesh shape ihigos-morim nahobigos

irita shunaki shunek lotu um nyak atin.Um maresh? Nyakin ihinyumorim yopinyi mour iri aih

douk shatogur yopugunum.”5 Douk enyudok nyanakuk aria yatigu atudok Iruhin

ananit debeiti urupat gani iruhw heven tanajik. Ariaeik yatigu numunitum atudok selit urupat douk Iruhinnapenyot iri. 6 Aria Iruhin ananish 7-poreish enselahosdouk shasuhw 7-poreish yoweishi eshudok enesheneshiri shakitak shatograri atudok urupat. Eshudok yoweishi

Page 54: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 15:7 54 REVELESEN 16:3douk ta shunek arpesh shumnek debeiri eriger iri. Esheshshorari yopihi atih hatrugun iri shigorihwihi rupeh. Ariashawashak iri letog douk shenekog gol iri um esheshishmishish. 7 Aria enen um eshudok nubatish dodogow-ishi douk mishish shoresh iri nyekesh 7-poreis dis doukshenekas gol iri um eshudok enselahos. Asudok dis doukshishuknis um Iruhin douk nape ihih nyumneh iri umanan juwehosin um. 8 Aria atudok Iruhin ananit debeitiurupat shuknit um ogwusudok yopugwusi nyugwus douksatograri agundok douk Iruhin dodogowin aria natrugunabom um. Aria abudok nyutob, madae enen arpen tadodogowin um nyunak nyuwish um uwe, uwok. Enyenta nyupe arigaha eshudok 7-poreish enselahos shiyatakenyudok mour um eshudok 7-poreish yoweishi doukshenek arpesh shemnek debeiri eriger iri ba iyoh, ariaenyen wosik ta kadak nyunak nyuwish.

167-poreis Dis Douk Shukunis Um Eshudok Douk Iruhin

Juwehosin-umesh Abom Um1 Aria eik yemnek anah mah. Aria enen arpen nyeyag-

wrehi atudok Iruhin ananit debeiti urupat. Aria enyudoknyeyagwrehi iri nyakrip eshudok 7-poreish enselahosdebeg nyakri, “Ipak punak purak Iruhin anan juwehosinum nyor ipakis dis iri nyubuhukuk atap!”

2 Aria nyarik iri ensel nyanak nyourak eshudok shorenyenyis dis iri shabuhukuk atap. Aria takwetakweibiyoweibi ereb batogur um enesh arpesh. Ebeb doukbatogur um ihishmorim douk sharao enyudok debeinyimahin enyenyin kak nyape esheshish roguhw shani do-maesh aria shenek lotu um enyenyir aborir iri. 3 Arianyagiguk iri ensel nyaurak eshudok shor enyenyis disiri shabuhukuk youg aria youg gwatanam gwanenem

Page 55: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 16:4 55 REVELESEN 16:9um owishibor kabi douk shagok iri arpesh esheshiborum. Aria ihishmorim eshudok shape youg iri shagok.4 Aria binyatin iri ensel nyaurak eshudok shor enyenyisdis iri shabuhukuk worubus aria ihibarmorim abar doukbatogur atap meyoh iri batanam banenem um owishiboratubor. 5 Aria eik yemnek enyudok ensel douk nyasuhwmerik um ihibarmorim abar iri nyakri,“Nyak adurinyi. Seiwok baugos abom um nyak nyape,aria douk shopunek nyape.Baraen nyak nyeneken um eshudok arpesh doukshenek yoweishi inahos iri douk yopin abom.Eshesh shemnek debeiri eriger wosik umyoweishi inahos eshesh shenekesh iri.6 Um maresh? Eshesh shabo nyakish arpesh shani amam

profetdouk Iruhin nakripam baraen hakrip arpesh iri shagokaria esheshibor owishibor batourak.Aria ahudok nyumnah douk nyak nyuwanam-umesheshudok shenek yoweishi inahos iri shaboroh.Abrudok owishibor douk bakri wobuwobren baraen umarudok debeiri eriger douk Iruhin nenekesh shemnegor

iri.Aria arar douk renekesh-umesh wosik umeshudok yoweishi inahos eshesh shape shenekesh iri.”7 Aria eik yemneku enen arpen nyeyagwrehi enyudokalta douk shape showem eshudok shenek ofamesh shakoIruhin iri nyataoum. Aria enyudok arpen nyeyagwrehi irinyakri,“Debeini, nyak douk Dodogowini abom Iruhin.Nyak nyeneken um arpesh iri baraen douk yopin abom!”

8 Aria enyudok nubatin iri ensel nyaurak eshudok shorenyenyis dis iri um nyumnahin aun. Aria Iruhin nakriwosik aria wah hatao juwehosih atuh habo arpesh arianyih hanish. 9 Aria ahudok wah hatao juwehosih atuh

Page 56: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 16:10 56 REVELESEN 16:14abom aria habo enesh arpesh aria shanomnek abom umdebeihi nyih hanishuk. Aria eshesh shape shahao Iruhinshabubuniman anan douk nasuhw merik um eshudokyoweishi douk shenek arpesh shemnek debeiri erigeriri. Aria eshesh shakri uwok abom um shatanam shukonaparuh Iruhin aria shutuk ananin nyeigur nyuto iruhwum. 10Aria enyudok anas wisin iri ensel nyaurak eshudokshor enyenyis dis iri shanak um enyudok debeinyi mahinnyapenyen iri wagitur nyakus um. Aria wab babuhbeyawiyamuk agundok ihishmorim arpesh douk enyennyasuhw merikw-umesh iri shapeum. Eshesh shapeumarukwutigun abom. Aria eshesh shemnek debeiri erigeraria sabaibi ereb bapenyesh aria shape shanatuk esheshipyehep. 11Aria shape shabubunim Iruhin douk nape iruhwheven iri. Aria eshesh madae shukehuk agabus ehudokyoweihi aih eshesh shape shenekeh iri uwe, aria shatanamshukon aparuh Iruhin uwe, uwok.

12 Aria enyudok anawipin iri ensel nyaurak eshu-dok shor enyenyis dis iri um abudok debeibi worubnyeiguribum Yufretis iri. Aria abar bogerukuk abom umshugabemam yah amam king-omi douk ta hunaki ganiaun nakihumori. 13 Aria eik yatigu bishatin shanabo-susih iri yoweishi sagabehos douk shape kabi makihosum. Eshesh shatograri arudok debeiri yur rani enyu-dok debeinyi mahin shani anudok nenek rohwumeshiri profet esheshig nokwatog. 14 Eshesh douk bishatineshudok yoweishi abom sagabehos douk shape shenekenenyenen mour kabi douk Iruhin atun nape nenekeniri. Aria eshudok bishatin iri yoweishi sagabehos tashunak shurauri ihim-morim king douk hape ihigunumum agundok atap iri um hunaki hupe atugun aria hunidodogowini Iruhin douk nasuhw ihinyumorim dodog irihurpak ahudok ananih debeihi nyumnah.

Page 57: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 16:15 57 REVELESEN 16:2115 Aria Jisas Krais nakri, “Ipak mnek, eik ta wata inaku

itogrumep kabi douk nakwuaruh iri nanakumogu. Douknamudok aria eshudok arpesh douk mare shishuh ariashugabe shunabuk esheshih rupeh wosik iri, eshesh tashunadudareh shupe wosik. Ummaresh? Eshesh ta mareshugar shupe shurahaen shunak yopugunum aria abraennyesh, uwok!”

16 Aria eshudok yoweishi sagabehos sharauri amudokdebeimi king hanaki hape agundok douk baraen Hibrushahwaragun um Amagedon iri.

17 Aria namba 7 ensel nyaurak eshudok shor enyenyisdis iri shanak um utag. Aria eik yemnek anah mah.Enyudok arpen nyeyagwrehi numun Iruhin ananit de-beiti urupat douk Iruhin ananin yopunyi wagitur nyakusum. Aria enyudok arpen nyeyagwrehi iri nyahwar debegnyakri, “Douk eshudok shatuh!” 18 Aria utag pogaroggeyagwreh debeg aria gatrugun abom. Aria debeikwienyik kwatuk. Douk seiwok agundok atap arpesh shapeshanaki arigaha douk aria madae onok okudokmori de-beikwi enyik kwutuk uwe! 19 Aria abrudok debeiburiwabur banasiya um bihatuh-igunum. Aria ihirubmorimdebeirubi warub bape ihigos-morim nahobigos agundokatap iri bananukuk. Aria Iruhin urkum morum esheshshape abrudok debeiburi wabur Babilon iri aria nekeshanudok wain douk shakri wobuwobren baraen um ananjuwehosin abom um aria shanoh. 20 Aria ihishmorim un-aihos shani ihiruhmorim yodururuh burukwaresh-ukukaria shanak shawishuk abom. 21 Aria shigorihwisi aiskabi douk utabor um sagruki iruhw utag kabi douk eshahharari um aria sabuhi saesh. Abrudok aisibor utabordouk amaenyibor abom. Ababor atum atum douk 50kilogram. Aria douk enyudok yoweinyi abom um abru-dok aisibor utabor babuhi baesh shemnek debeiri eriger

Page 58: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 17:1 58 REVELESEN 17:4um nyenekesh aria shape shabubunim um Iruhin. Ummaresh? Enyen douk yoweinyi abom.

17Debeikwi Armatok Douk Kwani Kupaimi Shenek Wehrur Iri

Kwomnek Debeiri Eriger1 Aria enen um eshudok 7-poreish enselahos douk

shasuhw asudok 7-poreis dis douk shuknis um Iruhinanan juwehosin-umesh abom um nyanakumori eik arianyakripe nyakri, “Nyak yowi aria iyabigen um agundok taokwudok debeikwi armatok douk kwani kupaimi shenekwehrur iri kwumnek debeiri eriger umokwokwih yoweihiaih um. Okwok douk kwape hurukatin um sabaibusi de-beibusi worubus. 2 Aria king omi17:2douk hape agundokatap iri hani okwok shenek wehrur um. Aria sabaishiarpesh shape agundok atap iri shawok okwokwin wainaria shagugak. Anudok wain douk shakri wobuwobrenbaraen um okwokwih yoweihi aih.”

3 Aria Iruhin ananin mishin nyatogrume dodogowinatin. Aria enyudok ensel nyarae nyanak anagun wehi-gunum arpesh uwok um. Aria agundok eik yatik onokarmatok kwatem iruhw um enen debeinyi owishiborinyiwanarin mahin. Enyudok mahin 7-poreigos baragosseiren aria 10-poreiruh shuworuh hakihen. Aria sabaishinyeiguhw shatem ihihwmorim enyenyihw yegenyihw.Eshudok nyeiguhw douk shabubunim um Iruhin. 4 Ariaokwudok armatok kwenek biyeh yomogih owishiborihirupeh. Okwok kwanaginohw okwokwihw yegenyihwum sabaibi yamayamagib batrugun iri weiyoub douk17:2 17:2 Enyudok baraen um king-omi hani okwudok armatok shenekyowesh inahos um douk nyakrium agundok arpesh shakutukuk Iruhinshanak shenek lotu um madae adurimi god omi um uwe.

Page 59: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 17:5 59 REVELESEN 17:8shenekab gol iri. Aria shopunek, anab douk shenekabanabor yopubori utabor bani anab weiyoub douk sha-torub debeibori utabor iri. Aria kwasuhw anap kapshenekap gol iri okwokwis wis. Aria eneheneh yoweihiaih douk Iruhin nakri wokumeh abom iri hani enehenehyoweihi aih um shani okwudok armatok shenek wehrurum hor apudok kap shuknip. 5 Aria okwokwin domaenenen nyeigur nyetem. Baugenyum baraen um enyudoknyeigur douk nyanabeshuk. Enyudok baraen douk nyakrinamudok,“Nyeigur nyuto-umaburi wabur Babilon baugos abom

um ihiyumorim armago douk wape wani kupaimi shenekwehrur um wani ihihmorim yoweihi abraenyihi aih douk

agundok atapishi arpesh shape shenekeh iri.”6 Aria eik yatik okwudok armatok kwape kwabo sabaishiIruhin ananish arpesh douk shenek bilip dodogowishatish um Jisas aria shakripesh ananin baraen kupaishi iri.Okwok kwaesh shagok aria kwogugak abom kabi doukkwawok esheshibor sabaibori owishibor aria kwogugakum. Aria douk yatiguk namudok aria eik mishin nyakitakyowiyokuk. 7 Aria enyudok ensel nyarige nyakri, “Nyakmishin nyakitak yowiyokuk um maresh? Eik ta ikripenum baugenyum baraen um enyudok nyanabeshuk iribaraen um okwudok armatok kwuni enyudok debeinyiwanarin mahin douk okwok kwatemen kurahenyen iri.Enyen douk 7-poreigos baragos seiren aria 10-poreiruhshuworuh hakihen iri. 8 Enyudok nyatrin iri mahin doukseiwok nyape aria douk madae nyugok. Aria enyen tanyukutukuk agudoknuwagdouk gagor gabuhuk gani atapabom iri nyuto iruhw aria ta nyunak nyuwishuk.

Aria onok buk kwakus. Okwok douk eshudok arpeshdouk ta shupe wosik atin ihih nyumneh iri esheshishnyeiguhw shetemokwi. Aria enesh arpesh douk seiwok

Page 60: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 17:9 60 REVELESEN 17:14Iruhin wata nunek agundok atap uwe, aria madae nuwemesheshish nyeiguhw okwudok buk iri uwe ta shutik enyu-dok mahin aria ta shukitak yowiyokuk. Um maresh?Seiwok enyen nyape aria douk uwok, enyen nyagok. Ariaanah nyumnah enyen ta wata nyukitak nyupe.

9 Aria meinyi arpen douk nyadukemesh abom iri enyenwosik ta nyudukemesh um baugenyum baraen um okwu-dok armatok kwani enyudok debeinyi mahin. Agusudok7-poreigos baragos sape enyudok mahin iri douk shakriwobuwobren baraen um 7-poreiruh yodururuh douk ok-wudok armatok kwatemaruh iri. Aria shopunek, agagosdouk shakri wobuwobren baraen um 7-poreim king-omi.10Amam 5-poreim douk hagok, aria anan douk wata napedodogowini king. Aria anan wata nutogur nupe kinguwe. Aria anan ta nutogur aria ta nupe banab meyohnyutob. 11 Aria enyudok debeinyi mahin douk seiwoknyape aria douk madae enen nyupe iri uwe, enyen doukshakri wobuwobren baraen um anan king douk natogurnape nani amudok anam 7-poreim aria hatogur 8-poreimiri. Aria anan ta wata nunak nuwishuk abom.

12 Aria aruhudok 10-poreiruh shuworuh nyak ny-atruruh iri douk shakri wobuwobren baraen um 10-poreim king-omi douk wata hutogur hupe debeimi iriuwe. Amam ta hurao debeinyi big um hupe king-omihuni enyudok mahin. Aria eshesh ta shupe debeishibanab nyutob, atin aua meyoh. 13 Aria amudok 10-poreim king ihim-morim hasuhw atin baraen. Amamhakri hupe dodogowim aria huken amamin debeinyi bignyuni dodog enyudok debeinyi mahin um ihishmorimarpesh shumnek enyenyin baraen shugipeshen. 14 Ariaamam king-omi huni enyudok mahin ta shuni NugaenSipsip nyuni enyenyish armam armago shurpak. AriaNugaen Sipsip nyuni enyenyishi douk enyen nyagrae-

Page 61: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 17:15 61 REVELESEN 18:1hesh aria nyahwaresh shasuhw enyenyin baraen sheyotudodogowish atish iri ta shubo amudok king huni enyudokmahin shihiyahesh. Ummaresh? Enyudok Nugaen Sipsipdouk Debeinyi abom um ihim-morim debeimi aria nyapeking abom um ihim-morim king. 15 Aria enyudok enselwata shopunek nyakripe nyakri, “Abusdok worubus nyaknyatik okwudok yoweikwi armatok kwapenyabus iri doukshakri wobuwobren baraen um sabaishi arpesh. Eshudokarpesh douk shape sabaigosi nahobigos iri. Eshesh douksisigiruh yegeshiweruh aria sheneyagwreh sabainyi ku-painyi baraen iri. 16Aria aruhudok 10-poreiruh shuworuhnyak nyatruruh iri huni enyudok debeinyi mahin tajuwehosin um okwudok yoweikwi armatok. Aria esheshta shok kwugok aria shutruk shuwaruk owokwih rupeharia okwok ta kwugor kwupe aria kwukus. Aria esheshta shupe shutah eibug-ikwum shugwoh aria okwok tashukuhur shukweh nyih aria hunuk hiyatokuk. 17 Ummaresh? Eshesh douk Iruhin neshuhur um shugipeshananim atum urkum. Namudok aria anan nakri wosik umamam husuhw atin baraen aria enyudok amamin dodogdouk amam haraen um hupe king iri um ta wata hukoenyudok mahin. Aria enyen ta nyupe dodogowini kingarigaha abudok nyutob Iruhin ananin baraen nyutoguradurin abom obi nyutob butogur. 18 Aria okwudok arma-tok nyak nyatruk iri douk shakri wobuwobren baraen umabrudok debeiburi wabur. Ababur douk bape kabi anandebeini nyeigur nyato iruh-uman iri arman douk napedebeini um ihim-morim king hape agundok atap iri um.

18Debeiburi Wabur Babilon Bananukuk Jurug

1 Douk enyudok nyanakuk aria eik yatigu kupainyiensel nyakutukuk iruhw heven nyabuhi. Enyen douk

Page 62: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 18:2 62 REVELESEN 18:5nyarao debeinyi big aria enyenyih rupeh hatrugun abomaria ihigunum agundok atap gor nakusuk. 2 Aria enyennyahwar debeg nyakri,“Abrudok wabur Babilon nyeigur nyato iruhw aburi doukbananukuk jurug! Ababur bananukuk!Aria douk ababur batogur yoweiburi wabur umeshudok ihishmorim sagabehos shuni warehos shuni og-

wuhudokyoweiguhwi hwanabosusih abom iri armiguhw hwu-

peum.3 Um maresh? Sabaishi arpesh shape ihigos-morim

nahobigos iri shawok okwokwibar wainibar abar.Abrudok abar douk shakri wobuwobren baraen umokwokwih yoweihi aih um shani okwok shenek wehrur

um.Eshesh douk shatik arpesh shape Babilon iri esheshih

yoweihi aih aria shagipeshesh shenekeh.Aria amudok ihim-morim king hape agundok atap irihani abrudok waburishi arpesh shenek wehrur um.Aria eshudok douk shenek bisnis agundok atap irisharao debeibori utabor um ehudok yoweihi aih doukeshudok shape abrudok wabur iri shape shenekeh iri.”

4 Aria eik yemnek kupaihi mah gani iruhw heven. Ariaenyudok nyeyagwrehi iri nyakri,“Ipak eikishi arpesh, ipak pukutukuk abrudok waburaria putogrukuk um mare puniabrudok waburishi arpesh punek eshudok yoweishi ina-

hos eshesh shape shenekesh iri.Ipak pukutubur-ukuk um ipak mare pumnek debeiri

eriger douk ta eshesh shumnekar iri.5 Ummaresh? Eneshenesh yoweishi inahoseshesh shape shenekesh iri douksabaishi abom shape kabi waripak kwagit nyubuhas

kwoshem um.

Page 63: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 18:6 63 REVELESEN 18:8Aria eshesh shakus shato gani iruhw hevenaria Iruhin natrish aria anan urkum moromesh.6 Ipak padukemesh eshudok eneshenesh yoweishi inahosokwok kwape kwenekesh iri douk sabaishi abom.Douk namudok aria ipak ta pushanom-umok wosik atinokwokwish yoweishi inahos aria peshopokesh

shutoumok.Okwok kwabadig nubutibari abar bor kap aria ipak

pabarah.Douk namudok aria ipak wata pubodig nubutibari abarnamudok atin aria pukok kwubarah umkwumnek arudokmori atin debeiri erigerokwok kwenek ipak pemnekar iri.Aria pushopokor rutoumok shopunek.7 Okwok douk kwatuk okwokwin nyeigur nyato iruhwaria kwenek eneshenesh yoweishi inahos doukokwok mishin nyakitak um kwunekesh iri.Aria okwok nyeigur nyato iruhw kworao debeinyi amaen

wosikumok um eshudok yoweishi inahos doukriguk okwok kwape kwenekesh iri.Aria okwok numun nanagunukuk aria kwakri,‘Eik yape debeikwi kwin!Eik kabi douk raminen madae nugokuk uwe um.Aria eik ta mare enen amaen nyutogrume aria nyuneke

ireh.Adur atin ta uwok!’8 Douk namudok aria atuh nyumnah meyohsabaishi yoweishi abom eshudok ta shutogurum abrudok

wabur. Eshudok yoweishi inahos douk eshudok.Eneheneh yoweihi arugeh ta hutogrumesh aria ta shureh

debeg.Aria debeirubi nyurub ta besh aria nyih shopunek ta

hunish.Um maresh? Debeini Iruhin apa nenek skelumesh

Page 64: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 18:9 64 REVELESEN 18:13aria nawanamesh eneshenesh yoweishi inahoseshesh shenekesh iri douk dodogowini abom.

9 “Aria amudok king hape agundok atap iri hani ok-wudok armatok shenek wehrur um aria shenek sabaishieneshenesh yoweishi shopunek. Aria amam ta hutikunyih hunuk aria nyugus supe sukih aria amam ta hurepokyowiyokuk. 10 Amam ta hunogugur abom um arudokdebeiri eriger douk okwok kwemnekor iri aria ta hiyoturougun aria hupe hukri,‘O giha-mobur abrudok nyeigur nyato iruhw maburi

wabur Babilon!Giha-umep ipak arpesh pape abrudok dodogowiburi

wabur iri! Douk banab nyutob, atin aua meyoharia ipak pemnek debeiri eriger jurug umeneshenesh yoweishi inahos ipak pape penekesh iri!’ ”

11 “Aria eshudok arpesh douk shape shenek bisnisagundok atap iri ta urkwip purum abrudok wabur ariaesheshiruh aparuh ta yoweruh aria shupe shureh. Ummaresh? Tamarewata enesh kupaishi arpesh shutor anahesheshih jah, uwok. 12 Ta mare enesh arpesh shutor ahu-dokmori jah. Gol iri siliwa, shuni yopubori utabor, buniyopubi abomweiyoub douk shatarub debeibori utabor iri.Shuni yopihi abom shigorihwihi rupeh huni eneh biyagyomogih owishiborihi rupeh, huni eneh yopihi abomwogeruhihi rupeh. Huni ihigosmorim rowos douk seisikyopuri unar wosik iri, suni ihishmorim eshudok doukshenekesh enen mahin douk shahwaren um elefan irienyenyiruh naruh iri. Shuni eshudok douk shenekeshagusudok rowos douk shatoragos debeibori utabor iri,shuni eshudok douk shenekesh enen akitohinyi kapanyeigurinum bras iri. Shuni eshudok douk shenekeshainab iri, shuni eshudok yopishi abom douk shenekeshanabor yopubori utabor iri. 13Eshudok shuni ahudokmori

Page 65: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 18:14 65 REVELESEN 18:16jah shopunek. Enyudok shanyoh iri rowog sinamon,nyuni enesh eshudok kabi douk yabro um, shuni enesheshudok douk shesheh sheisik wosik iri. Shuni enyudokyopinyi sanda douk shahwaren um mer iri, shuni anasgris douk shahwaras um frankinsens iri. Eshudok shuniwain iri arudok sharah iri wel, shuni sabainyi abom plaua,shuni wit douk kabi douk rais um. Shuni bulmakauhosiri sipsip iri hwosahos shuni wilkarahos, shuni arpeshdouk wata shape sharahaen iri. Eshudok douk shapeshakamumkupaishi shenekumeshmourmeyoh iri. Eshu-dok ihishmorim shuni arpesh18:13tamarewata shutorishatin, uwok.

14 “Aria eshudok douk shenek bisnis iri ta shukripoknamudok shukri, ‘Eshudok eneshenesh ihishmorim douknyakmishin nyakitakumesh umnyuraesh iri douk shanakshawishuk. Aria nyakish yopishi eshudok douk shatorishdebeibori utabor iri shani eneshenesh yopishi eshudokdouk shatrugun abom iri shopunek douk shanak shaw-ishuk. Aria nyak ta mare wata nyutrish atin!’ 15 Aria es-hudok douk shenek bisnis um shonakam um eneshenesheshudok aria shatorish sabaibori utabor eshudok arpeshshape abrudokwabur Babilon iri ta shunogugur abom umarudok debeiri eriger douk ta abrudok waburishi arpeshshumnekar iri. Aria eshesh ta shunak shiyotuwi rougunaria ta shupe shurepobur. 16Aria ta shukri,‘O giha mobur atubur abrudok nyeigurnyato iruhw mobur iri wabur!Seiwok ababur bananek yopihi abom shigorihwihi rupeh

hani sabaihi owishiborihi rupeh shopunek.Aria banaginohw gol rani yopubori abom utabor18:13 18:13 Enesh arpesh shape shakamum kupaishi shenekumesh mourmeyoh iri. Kupaishi arpesh apa shatorish utabor kabi douk apakmator enesheshudok shakus stuahas iri um.

Page 66: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 18:17 66 REVELESEN 18:20bani weiyoub douk shatorish debeibori utabor iri!Eshudok eshesh douk shatrugun abom iri.17 Aria wata shopunek banab meyoh nyutob, atin aua

meyoharia ihishmorim eneshenesh eshudok doukshatorish debeibori utabor iri wata shanak shawishuk.’ ”

“Aria sabaimi hasuhw bodaeg kroruhiyor douk wahuryoug iri hani sabaishi pasindia douk shator kroruhiyoraria sharahaen shanak kupairubi warub iri, hani amudokhenek mour kroruhiyor iri, shani ihishmorim arpeshdouk apa shenek esheshin mour youg iri eshesh ihish-morim ta shiyotuwi rougun um abrudok wabur Babilon.18 Aria abudok nyutob ta shiyotu shutik wabur nyihhunubur aria nyugwus sukitak suto obi nyutob, esheshta shukri, ‘Douk madae anabur wabur bape agundokatap iri bupe kabi abrudok nyeigur nyato iruhw aburiwabur um uwe, uwok meyoh!’ 19 Aria eshesh ta shuhurnyupruk18:19shunuwatom baragos aria ta shupe shurehdebeg shukri,‘O giha-mobur atubur abrudok wabur!Eshudok ihishmorim arpesh douk shogrem kroruhiyor irisharao sabaibori utabor abrudok wabur.Ipak pakri giha mobur abrudok wabur. Um maresh?Douk banab nyutob, atin aua meyoh abrudok waburishihishmorim eneshenesh yopishi eshudok shanak shaw-

ishuk!20 Aria ipak enselahos pape iruhw heven iripuni ipak Iruhin ananish arpesh,puni ipak aposel douk Iruhin nagraehep umpunak pukripesh ananin baraen iri,18:19 18:19 Enyudok baraen um shunuwatom nyupruk barag um douksheneken um shakri shiyabigesh um esheshiruh aparuh yoweruh abom umagundok abrudok wabur bananukuk um.

Page 67: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 18:21 67 REVELESEN 18:23puni ipak profet douk pakripeshIruhin nakripep-enyi baraen iri,ipak ihishmorim ta punadudareh.Um maresh? Iruhin nenek kwotimaburaria nawanamobur yoweishi inahos abrudok waburaria bemnek debeiri eriger um agundokseiwok ababur barik benek ipak pemnek debeiri eriger

um.’ ”21Douk enyudok baraennyanak nyatuhuk aria eik yatik

enen dodogowinyi abom ensel nyohur onok debeikwiburbuduk18:21nyawashok kwagrukuk youg aria nyakri,“Ta shuwashak abrudok debeiburi wabur Babilon bu-

grukuk debeg atin gani atapkabi eik yawashok okwudok burbuduk kwagrukuk um.Aria arpesh ta mare wata shutrubur atin, uwok.22 Aria eshudok kabi douk gitahas-umori esheshih mehhuni eneshenesh douk shabirakesh shenek yopugi musik

iri,shuni buwaen iri aruruh esheshih mehta mare wata shumnekeh atin abrudok wabur, uwok!Aria shopunek, eshudok douk shadukemesh umshunek enenyenen mour iri ta mare wata shutrish atin.Aria amudok utom douk arpesh shape shakwum shawor-

ish urubit wit iri shopunekta mare wata shumnekam miyagwreh atin abrudok

wabur, uwok.23 Aria nyih lamhosih ta mare wata shutrish atin.Aria eshudok arpesh douk shakri shunaraum iri esheshih

meh shopunek ta mare shumnekeh atin.Aria riguk arpesh shape shenek bisnis abrudok waburaria sharao sabaibori utabor18:21 18:21 Enyudok baraen douk nyakrium okwudok debeikwi burbudukiri douk nyakrium anam takweimi utom douk eshesh shape shemakwiyeshurubit wit um shaworishat um.

Page 68: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 18:24 68 REVELESEN 19:2aria shatogur debeishi nyeiguhw abom shato-umeshi.Aria douk uwok. Aria eshudok arpesh shape abrudok

wabur irishenek anaruh subagwiruh aria shenek rohw umihishmorim arpesh douk shape ihigos-morim nahobigos

iri.24 Aria Iruhin natik um abrudok wabur benek yoweishi

inahosbabo amam profet hani sabaishi Iruhin ananish arpesh

shagok.Douk namudok aria baraen abrudok wabur banasuwen.Aria ihishmorim arpesh doukkupaishi shaesh shagok iri shopunek,baraen douk nyanak um abrudok atubur wabur bana-

suwen.”19

Iruhin Ananish Arpesh Shanadudareh Um Agundok Ba-bilon Bananukuk Um

1 Douk enyudok nyanakuk aria yemnek enen arpennyeyagwrehi debeihi mah kabi douk sabaishi arpeshshape sheneyagwreh iruhw heven iri um nyakri,“Apak mutuk Iruhin ananin nyeigur nyuto iruhw!Apakin Iruhin anan atun narap matanamori mape wosik.Aria agundok anan dodogowin natrugun abom um douknape abom um anan atun.2 Anan neneken um arpesh iri baraen umnasuhw esheshig durdurig kwotog um douk yopug wosik

abom aria adurig atug!Aria okwudok armatok douk kwani kupaimi shenek

wehrur umkwenek sabaishi arpesh shape agundok atap irishakutukuk yopihi aih aria shagipesh okwokwih yoweihi

aih.

Page 69: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 19:3 69 REVELESEN 19:6Douk namudok aria Iruhin nenek kwotumok nakri okwok

yoweikwi.Aria shopunek, okwok kwabo eshudok arpesh doukshenek ananin mour iri shagok aria doukanan douk nawanamok enyudok yoweinyi poe.Okwudok armatok douk shakri wobuwobren baraen umabrudok wabur Babilon.”

3 Aria sabaishi shape iruhw heven iri shape shahwardebeg shakri,“Apak mutuk Iruhin ananin nyeigur nyuto iruhw!Aria ogwusudok nyugwus douk sakih ehudok nyih douk

hanuabrudok debeiburi wabur iri ta sukih suto ihih nyumneh!”

4Aria amudok 24-poreimdebeimi armamhani eshudoknubatish dodogowishi douk mishish shoresh iri shabuhshoduk ohrubus aria shenek lotu um Iruhin douk napeananin debeinyi wagitur iri aria shahwar shakri,“Adur atin, apak mutuk Iruhin ananin nyeigur nyuto

iruhw!”5Aria eik yemnek anahmah agundok enyudok debeinyi

wagitur nyakus um. Aria enyudok arpen nyeyagwrehi irinyakri,“Ipak ihishmorim penek Iruhin ananin mour iri puniipak nyeiguhw shatoumep iri,19:5puni nyeiguhw wokepari douk punogugur um Iruhin

penek lotumanaria pusuhw ananin baraen pugipeshen iriputuk ananin nyeigur nyuto iruhw!”

Nugaen Sipsip Ta Nyurao Enyenyik Irohukwik Aria TaShunek Debeguni Worigun

6 Aria eik yemnek enen arpen nyeyagwrehi debeihimah kabi douk sabaishi arpesh shape sheyagwrehi um.19:5 19:5 Putik futnot nyape Revelesen 11:18 iri.

Page 70: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 19:7 70 REVELESEN 19:10Ahah douk kabi worub batogur beyagwreh um aria kabiutag pogarog debeg um. Aria eik yemnek hakri,“Apak mutuk Iruhin ananin nyeigur nyuto iruhw!Apakin Debeini douk anan atun Dodogowini Iruhin abom.Anan douk nape debeini um ihishmorim arpesh shanieneshenesh eshudok!7 Anan douk dodogowini arman abom.Aria douk apak ta aparuh yopuruharia munadudareh-uman aria mutuk ananin nyeigur

nyuto iruhw!Nyumnah douk hanaki um Nugaen Sipsip nyurao

enyenyik irohukwik.19:7Baugenyum baraen um Nugaen Sipsip enyenyik irohuk-

wik douk nyakrium Krais ananish arpesh.’Okwok douk kwenek garibog kwape um eshesh biyesh

shunaraum um.8 Okwok douk shokok anah yopihi hatrugun abom irishigorihwihi rupah kwohur.”Ehudok rupeh ihih douk shakri wobuwobren baraen umehudok yopihi abom aih douk Iruhin ananish arpeshshape shenekeh iri. 9Aria enyudok ensel nyakripe nyakri,“Nyak wem enyudok baraen. Baraen enyudok.‘Eshudok arpesh douk Iruhin nahwaresh um shunaki umagundok debeguni worigun douk shenekagun umNugaen Sipsip nyurao okwok iri um,douk eshesh wosik shanadudareh.’ ”

Aria enyudok ensel wata shopunek nyakripe nyakri,“Enyudok Iruhin ananin baraen douk adurin abom atin.”

10 Aria eik yabuh yoduk ohrubus hurukatin umenyenyiruhyeriweruhumyakri inek lotuman. Aria enyennyakripe nyakri,“Nyak mare nyunek lotu um eik, uwok.19:7 19:7 Putik futnot nyape Revelesen 11:18 iri.

Page 71: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 19:11 71 REVELESEN 19:15Nyak nyunek lotu um Iruhin atun.Eik yani nyak wani eshesh Kristen,apak ihishmorim douk munek Iruhin ananin mour iri

atup.Ipak douk pasuhw enyudok baraen Jisas nakripepen

pagipeshen iri.Enyen douk enyudok atin baraen nyohuramam profet amamiruh aparuharia hakripesh Iruhin nakripam-enyi baraen.”

Arman Netem Shigorihwinyi Hos Iri Anan Douk Krais11 Aria ogwudok orug douk gweshiguk iruhw heven iri

tukarog gwanak gweyatuk tukwotukwan aria eik yatiguenen shigorihwinyi hos nyeyotu numun heven. Ariaanudok arman netem enyudok hos iri douk nanahwarnamudok. Anan neyotu dodogowin atun nagipesh ananinbaraen wosik aria neyagwreh adurin atinyi baraen iri.Aria douk anan nasuhw arpeshig kwotog nenekog wosikatin. Aria anan nenek wanohw um, anan apa nagipeshananih yopihi abom aih atin. 12 Ananis nabes sapekabi nyih hanu jurareh iri um. Aria anan nowem umsabaigwi yopugwi hatog douk king-omi atum hogwemiri um ananig barag. Aria shopunek, enen nyeigurnyetem ananihw yegenyihw. Kupaishi mare shudukemum baugenyum baraen um enyudok nyeigur uwe, uwok.Anan atun nadukemen. 13 Aria ahudok rouhi rupahanan nohur iri douk shosegruh owishibor aria owishi-bor atubor bakrupoh. Aria eshesh shahwaran enyudoknyeigur shakri, “Iruhin Ananin Baraen.” 14 Aria eshudokami douk shape iruhw heven iri shenek yopihi abomshigorihwihi rupeh aria shetem esheshish shigorihwishihwosahos aria shape shagipeshan. 15Aria anat wanohwitbainat tatograri anudok arman ananit nokwat. Aria anan

Page 72: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 19:16 72 REVELESEN 19:20ta nukwu atudok bainat um nubo sabaishi arpesh doukshape sabaigosi nahobigos iri. Aria anan ta nusuhwanam butum douk shenekam ain iri aria nupe debeinium ihishmorim arpesh. Aria anan ta nushish wainipshurkwip agudok debeigari tenk douk shenekag utaboriri. Enyudok douk shakri wobuwobren baraen um agun-dok Dodogowini abom Iruhin nabo ihishmorim eshudokshabuhuk iri juwehosin abom um. 16 Aria enen baraennyetem anudok arman ananin mib nyani ananih rupah.Enyudok baraen douk nyakri namudok,“Debeini um ihim-morim king aria shopunek Debeini um

ihim-morim debeimi.”17Aria eik yatigu enen ensel nyeyotuwi nyumnahin aun

aria nyahwarugu debeg ogwuhudok ihiguhw-umorimarmiguhw douk hwanadudareh hwanak iruhw iri nyakri,“Ipak ihiguhw-morim punakumori Iruhin nenekagun iridebeguni worigun! 18 Ipak punaki puwok amudok king-omi huni amudok douk hape debeimi um amam soldiairi huni amudok dodogowimi armam amamiruh yegeshi-weruh. Aria shopunek, puwok hwosahos shuni amu-dok douk hetem hwosahos iri, huni ihishmorim arpesh.Eshudok douk shape shakamum kupaishi shenekumeshmour meyoh iri, shuni eshudok douk shape wosik iri,shuni ihishmorim nyeiguhw shato-umesh iri,19:18shuninyeiguhw wokeshi esheshiruh yegeshiweruh!”

19 Aria eik yatik um enyudok debeinyi mahin nyaniamudok agundok atapim king hani esheshim soldiashanak sheyotu atugun. Eshesh shanak sheyotu umshuni anudok arman douk netem enyudok hos iri niniananim soldia shurpak. 20 Aria eshesh shasuhw enyu-dok debeinyi mahin nyani anudok nenek rohwumeshiri profet showeshikesh. Anudok profet douk nenek19:18 19:18 Putik futnot nyape Revelesen 11:18 iri.

Page 73: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 19:21 73 REVELESEN 20:3enenyenen Iruhin atun neneken iri mour agundok enyu-dok mahin nyape um. Riguk anudok profet douk neneksabainyimour kabi Iruhin atun neneken iri um aria nenekrohw um eshudok arpesh douk sharao enyudok mahinenyenyin kak aria shenek lotu um enyenyir aborir iri.Aria enyudok mahin nyani anudok profet eshesh mishishwata shoresh aria showashesh shagrukuk agudok nuwagdouk nyih hanuwi amudok utom douk shahwaram salfairi hanu um. 21 Aria anudok arman douk netem hosiri nabo enyudok mahin nyani anudok profet esheshimsoldia hagok hatuh. Anan makwumam atudok bainatdouk tatograri ananit nokwat iri. Douk amam hagokaria ihiguhw-umorim armiguhw hwanaki hwape hwawokamamiruh yegeshiweruh aria ogwoguh dugaroguh abomwosik atin.

20Satan Nanaweshik Nape Sabaishi Um 1,000-poreish Kwara-

hos1 Aria wata shopunek yatigu kupainyi ensel nyaku-

tukuk iruhw heven nyabuhi. Enyen nyasuhwi anan de-beini sen nani ki um agudok nuwag douk gagor gabuhukgani atap aria atapig um madae gubuh giyotu anabik iriuwe. 2Aria enyudok ensel nyasuwordodog arudokdebeiriyur aria nyoweshikor anudok sen um nyuweshikor rupeum 1,000-poreish kwarahos. Arudok yur douk shahwarorum seiwokiri yur iri. Aria shopunek, arar douk shahwarorum renek rohw um arpesh rakri eshesh shenek yoweishiinahos atish iri o Satan. 3 Aria enyudok ensel nyawashakarudok debeiri yur Satan rabuhukuk agudok nuwag doukgagor gabuhuk gani atap iri aria nyawarukuk wit dodog.Enyen nyawarukuk wit um arudok yur mare wata runak

Page 74: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 20:4 74 REVELESEN 20:6runek rohw um arpesh douk shape ihigos-morim naho-bigos iri. Arar ta rupe arigaha 1,000-poreish kwarahosshunak shudiguk aria ensel ta wata nyijikumar wit ariaarar ta wata rutogur rupe meyoh rupe runarahaen banabmeyoh nyutob.

4 Aria eik yatigu enesh debeishi wagiturahos doukking-omi atum hapenyesh iri shakus. Aria enesh arpeshshatem eshudokwagiturahos. Eshesh douk Iruhin nekeshdebeinyi big um shusuhw arpesh esheshig kwotog. Ariashopunek, yatik sabaishi arpesh douk shasuhw Iruhinananin baraen dodog shagipeshen iri esheshish mishish.Eshesh douk eshudok shakripesh baraen kupaishi umJisas, aria horim shatupok esheshigos baragos aria shaeshshagok iri. Eshesh douk madae shurao enyudok de-beinyi mahin enyenyin kak nyupe esheshish domaesharia esheshish roguhw aria shunek lotu um enyen nyunienyenyir aborir iri uwe. Eshesh wata mishish shawishesharia shakitak shani Krais shape debeishi um eshudok1,000-poreish kwarahos. 5 Aria abudok nyutob esheshshakitaki um, ahah douk sagomih nyumnah abom umshagok iri shakitaki wonugwegwiruh um. Ihishmorimshagok iri arpesh yapis madae suwishesh abudok nyutobuwe, watak. Eshesh ta eshudok 1,000 -poreish kwarahosshunak shudiguk aria eshesh ta kadak yapis suwishesharia shukitaki. 6 Aria eshudok arpesh douk shukitakiwonugwegwiruh ahudok sagomih nyumnah iri, eshesh tashunadudareh aria shupe Iruhin ananish yopishi abomarpesh. Aria Iruhin nunek yopishi abom um eshesh. Ariaagundok um shugiguk shugok um ta mare dodogowigunum nesh shugok anah shopunek, uwok. Eshesh ta shupekabi pris douk hape henek ofa um eneshenesh eshudokhako Iruhin nani Krais iri um. Aria eshesh ta shuni Kraisshupe debeishi shusuhw merik um sabaishi arpesh um

Page 75: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 20:7 75 REVELESEN 20:12eshudok sabaishi 1,000-poreish kwarahos.

Satan Nemnek Debeiri Abom Eriger7 Douk eshudok 1,000-poreish kwarahos shunak

shudiguk aria Satan ta wata jurug um shunuweshikum aria ta shijikuman wit agudok nuwag aria nutograriaduk. 8 Anan ta nutograri um nunak nupe nunek rohwum sabaishi arpesh douk shape ihigosmorim nahobigosdouk sape ihigunum agundok atap iri. Eshesh douk shapeGok nani Magok iri. Aria Satan ta nuraesh shunak shupeatugun um shupe shurpak. Eshesh douk sabaishi abomkabi douk sabaiti arukot douk takus anagas um youg irium. 9Eshesh shanak ihigunum agundok atap aria sheyotushersharih Iruhin ananish arpesh shapeum. Eshesh doukshape abrudok wabur douk Iruhin urkum manawasham-abur abom iri. Aria nyih hagruki iruhw heven aria habuhihanu eshudok Satan ananish soldia heyatesh. 10 Ariaeshesh shawashak Satan douk nape nenek rohwumesh irinagrukuk kupaigi debeigi nuwag douk juwehosihi nyihhanuwi amudok utom douk shahwaram um salfa iri hapehanumi um. Enyudok debeinyi mahin nyani anudoknenek rohwumesh iri profet douk sharik showasheshshabuh shor agudok nuwag. Aria agundok esheshbishatin ta shupe shunomnek debeiri eriger nyumnehweibus ihih nyumneh.

Debeiti Kwot Tatogur11 Aria eik yatigu enen debeinyi shigorihwinyi wagitur

king-omi atum hapenyen iri nyakus. Aria anan debeininetem enyudok wagitur. Aria agundok atap nani iruhwheven sharuwokuk shanak shawishuk. 12 Aria eik yatikeshudok ihishmorim shagok iri. Eshudok douk nyeiguhw

Page 76: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 20:13 76 REVELESEN 21:1shato-umesh iri20:12shani nyeiguhw wokeshi sheyotuhurukatin um enyudok debeinyi wagitur nyakus um.Aria ono bumeb wanajik. Aria okwudok onok buk doukeshudok arpesh douk ta shupe wosik ihih nyumneh iri es-heshish nyeiguhw shatemokwi shopunek kwanajik. Ariaanudok netem enyudok debeinyi wagitur iri natik ene-heneh aih hatem oudok bumeb iri douk eshudok arpeshshape shenekeh iri. Aria anan nenekumesh baraenwosik-umesh um ihihmorim eneheneh aih douk eshesh shapeshenekeh iri. 13 Aria ihishmorim shagok iri douk seiwokshagok youg aria esheshiruh yegeshiweruh horukuk yougiri wata shakutukuk youg shakitak shatowi. Aria ihish-morim shagok iri douk shagok shanak shape agundokshagok iri shanak shapeum iri wata shakitak shatowi.Eshesh shakitaki shape aria anudok netem wagitur irinenekumesh baraen ihishmorim atin atin wosik-umeshabom um eneheneh aih iri mour eshesh shape shenekeniri. 14 Aria gok nyani agundok shagok iri shapeumnanawashak nagrukuk agudok nuwag douk nyih hapehanug iri. Agudok nuwag agag atug douk shakri nyagigukiri gok ta arpesh shubuh ariamare shugok anah shopunekum. 15 Aria ta enesh arpesh esheshish nyeiguhw madaeshutemokwudok buk douk eshudok arpesh douk ta shupeihih nyumneh iri esheshish nyeiguhw shetemok iri um,eshesh ta shunawashak shugrukuk agudok nuwag douknyih hanug iri.

21Namuburi Wabur Heven Aria Namubi Amnab

1 Douk enyudok nyanakuk aria eik yatigu namuburiwabur heven bani namubi amnab shape. Barik iri wabur20:12 20:12 Putik futnot nyape Revelesen 11:18 iri. ‘E’

Page 77: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 21:2 77 REVELESEN 21:6heven bani barik iri amnab shani youg shanak shawishukabom aria madae enesh shupe uwe. 2 Aria eik yatiguabrudok yopuburi wabur Jerusalem. Ababur douk bapeiri agundok Iruhin napeum aria bakutukuk iruhw hevenbape babuhi. Abrudok wabur douk shaginohwobur kabidouk onok armatok douk kwanaginohw kwenek yopihiatih rupeh aria kwape um kwuni okwokwin raminenshunaraum iri. 3 Aria eik yemnek anah mah agundokenyudok debeinyi wagitur nyakus um. Aria enyudokarpen nyeyagwrehi iri nyakri debeg, “Ipak pumnek! DoukIruhinnani arpesh shape atugun! Aria anan ta nini esheshshupe aria eshesh ta shupe ananish atish arpesh. Ariaanan ta nupe esheshin debeini Iruhin. 4 Aria anan ta nu-batikumesh abih esheshis nabes aria eshesh ta mare watashugok atin, uwok. Aria esheshiruh aparuh ta mare watayoweruh aria shumnek anar eriger aria shureh, uwok.Ihinyumorim enenyenen douk seiwok nyape nyatogurum arpesh iri douk nyanak nyawishuk abom.”

5 Aria anudok nape enyudok debeinyi wagitur iri nakri,“Ipak pumnek! Douk eik yenek ihishmorim eneshenesheshudok shape iruhw atap iri shatogur namushi!” Ariaanan wata shopunek nakripe nakri, “Nyak nyuwem umenyudok baraen douk iganigadae nyemneken iri anapshup. Um maresh? Enyudok baraen douk adurin abomaria wosik um arpesh shumneken aria shusuhwen dodogshugipeshen.” 6 Aria anan nakripe shopunek nakri,“Eshudok eneshenesh douk shatogur shatuh! Seiwokbaugos um ihishmorim eneshenesh eshudok watak eneshshutogur shupe uwe aria eik yape. Aria kweipon shop-unek ta ipe arigaha hugiguk iri nyumnah hutogur. Ariameinyi arpen abar baen iri, eik ta iken anabar abarnyubroh meyoh. Enyen mare nyutorabar, uwok. Abru-dok abar douk bakih atap meyoh iri. Ababar douk ta

Page 78: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 21:7 78 REVELESEN 21:11arpesh shubroh aria shupe wosik abom ihih nyumnehiri. 7 Aria meinyi arpen douk nyiyotu dodogowin atinnyunek wanohw nyubo yoweishi inahos shubuhuk iri,enyen ta nyugrem ihishmorim eikish yopishi eshudokeneshenesh. Aria eik ta ipe enyen nyenek lotume iriIruhin, aria enyen ta nyupe eikin batowin. 8Aria eshudokdouk shanogugur aria wata shatanam shenek yoweishiinahos iri, shuni eshudok douk madae shusuhw eikinbaraen dodog shugipeshen iri uwe, shuni eshudok doukshenek eneshenesh yoweishi inahos iri, shuni eshudokdouk shabo kupaishi arpesh shagok iri, shuni eshudokdouk shenek wehrur um iri, shuni eshudok douk shenekouruh iri, shuni eshudok douk shenek enenyenen umyoweiruhi subagwiruhi iri, shuni eshudok douk sheneklotu um eshudok douk madae adurimi god omi iri uwe,shuni eshudok douk shenek rohwumesh iri, eshesh ihish-morim ta shunak shupe agudok nuwag douk juwehosihinyih hape hanu agari. Agudok nuwag agag douk ta arpeshshubuh aria mare shugok anah shopunek um.”

Namuburi Wabur Jerusalem9 Aria enen ensel um eshudok 7-poreish enselahos

douk shasuhw shagiguk abom iri 7-poreish yoweishiabom eshudok eneshenesh iri nyanaki aria nyakripenyakri, “Nyak yowi aria iyabigen nugaen Sipsip enyenyikirohukwik.” 10 Aria Iruhin ananin Mishin nyatogrumedodogowin atin aria agundok eik kabi douk yabo yom-nis um. Aria enyudok ensel nyare wanak wato onohwdebeihwi rouhwi yoduhw. Aria enyen nyeyabige abru-dok Iruhin ananibur yopuburi wabur Jerusalem. Ababurdouk baperi agundok Iruhin napeum aria bakutukukiruhw heven bape babuhi. 11 Aria agundok douk Iruhindodogowin abom aria natrugun abom um natrugun nu-mun abrudok wabur. Aria ababur babuhi anabik sik

Page 79: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 21:12 79 REVELESEN 21:17kabi douk anam yopumi utom douk shatorum debeiboriutabor iri mabuhi um. Aria shopunek, ababur babuhi kabidouk anam utom jaspa mani wenyir shabuhi um. 12 Ariaarbudok narub douk sharukarubi narub um abrudok de-beiburi wabur iri douk debeirubi abom aria rourourubibato gani iruhw. Aria 12-poreish duahas shape arbudoknarub. Aria shopunek, 12-poreish enselahos sheyotusheyoh um eshudok 12-poreish duahas. Aria asudok 12-poreis awirosish arpeshdouk shakitaki Israel iri esheshishnyeiguhw shetem eshudok 12-poreish duahas. 13 Ariabishatin duahas shape gani wobrehah-irub um narubdouk bape batik aun nakihumori um. Aria bishatin shapeshatik saut, bishatin shape shatik not, aria bishatin shapeshatik aun nabuh um. 14 Abrudok debeiburi waburirubnarub agundok atapirub um douk betem um 12-poreiborutabor um busuwobur batao dodog iri. Aria enyudok Nu-gaen Sipsip enyenyim 12-poreim aposel douk riguk enyennyograeham um hunak hukripesh Iruhin ananin baraeniri amamish nyeiguhw shatem abrudok 12-poreibor uta-bor.

15 Aria enyudok ensel douk nyani eik weyagwreh irinyasuhw anam butum douk shenekam gol iri um shapeshasuhw wigah um eshudok eneshenesh-am iri. Enyennyakri nyusuhw wigah um abrudok debeiburi waburbuni arbudok debeirubi narub buni eshudok duahas doukshape narub iri. 16 Abrudok debeiburi wabur rouburum bani agundok debebur um douk arag atin abom.Aria enyudok ensel nyakwu enyenyim butum aria nya-suhw wigah um abrudok wabur. Aria douk enyen nya-suhw wigah aria ihiburmorim agundok roubur um banidebebur um bani agundok atap bato iruhw um doukaragum atin abom. Aria shasuhw wigah um, ababurdouk rourouburi abom hurukatin um 2,200 kilomita.17 Aria enyen nyasuhw wigah um narub shopunek. Aria

Page 80: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 21:18 80 REVELESEN 21:20agundok atap bato iruhw um douk hurukatin um 144mita. Amudok butum enyen nyasuhw wigah um arbudoknarub iri douk amudokmori umdouk arpesh apa shasuhwwigah um eshudok eneshenesh iri um. 18 Aria arbudoknarub douk shenekarub abrudok utabor atubor doukshahwarabor um jaspa iri. Aria wabur ababur kanakshenekabur shakwu yopuri gol douk rabuhi aria ratrugunkabi wenyirumori. 19 Atapirub um arbudok narub doukshenekarub um shunek narub um abrudokwabur iri doukshenekarub dodog. Aria shaginohwarub sabaibori sisigi-bor yopubori utabor douk shatorabor debeibori utabor iri.

Marik iri utom doukmakus atap um masuhw arbudok narub iri douk jaspa.Aria magiguk iri douk bluporeimi douk shahwaram um

sapaia iri.Aria biobor atum iri douk shigorihwimi douk shah-

waram um aget iri,aria nubatibor iri douk grinporeim douk shahwaram

um emeral iri.20 Aria anas wisi-ibor iri douk anabigim um owishi-

borimaria anabigim um shagarihwim.Amam douk shahwaram um sadonikis iri.Aria anas wisi-ibor iri douk owishiborimi doukshahwaram um konilian iri.Aria namba 7-im douk akitohimi doukshahwaram um krisolait iri,aria namba 8-im douk sikim grinporeim doukshahwaram um beril iri.Aria namba 9-im douk anam sikim akitohimi doukshahwaram um topas iri,aria namba 10-im douk anabigim um grinporeimaria anabigim um akitohimi iri.Aria amam douk shahwaram um krisopres iri.Aria namba 11-im douk anam sikim bluporeimi douk

Page 81: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 21:21 81 REVELESEN 21:25shahwaram um haiyasin iri,aria namba 12-im douk anam sikim owishiborimi utomshahwaram um ametis iri.21 Aria eshudok 12-poreish duahas douk shenekesh

shakwu 12-poreib shigorihwibi debeibi weiyoub doukshatarub debeibori utabor iri. Aria eshudok duahas atinatin shenekesh shakwu atut atut um debeigwi weiyoubignatog douk shahwarog um pel iri. Aria ahudok de-beihi yah douk hape abrudok debeiburi wabur iri doukshenekah yopiri gol aria ahah hape kabi wenyir21:21um.

22 Aria eik madae itik Iruhin ananit debeiti urupattutao abrudok wabur uwe, uwok. Um maresh? DebeiniIruhin anan douk Dodogowin abom nabo ihishmorimeshudok shabuhuk iri nani Nugaen Sipsip amam kanakhape kabi Iruhin ananit urupat um. 23Aria abrudokwaburmour ta mare enen um wah hutao hobur um o wabinaun wanyukehin aria nutrugun um, uwok. Um maresh?Agundok douk Iruhin dodogowin aria natrugum abomum, agagun kanak ta nunek ihigunmorim um abrudokwabur butrugun aria bogaragun. Aria shopunek, enyudokNugaen Sipsip enyen kanak nyabuhi kabi douk lam umaria nyenekagun bogaragun abrudok wabur. 24Aria ihish-morim arpesh shape sabaigosi nahobigos iri ta abrudokwabur butrugun-umesh aria eshesh ta shunatrugun ariashurahaen. Aria amam king douk hape agundok atap irita hurao amamibor utabor buni ihishmorim enesheneshamamish yopishi eshudok hunak huwish abrudok waburum hakri hutuk Iruhin ananin nyeigur nyuto iruhw.25 Aria nyumneh, abrudok waburish duahas ta shunejikshupe namudok atin. Um maresh? Agundok weibus ta21:21 21:21 Arudok gol arar douk anar sikir. Arpesh shutrur um, esheshisnabes ta sunak dukwotis sunakuk kabi shape numun urupat shenek narubu-mat glas iri shatik glas nabes arukwutis shatik aduk um.

Page 82: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 21:26 82 REVELESEN 22:3mare anabus, uwok. 26 Aria ihishmorim arpesh shapeihigos-morim nahobigos iri ta shurao esheshibor uta-bor buni yopihi jah shuwish abrudok wabur um shutukIruhin ananin nyeigur nyuto iruhw. 27 Aria ihishmorimeneshenesh shabosusih iri yoweishi eshudok shuni es-hudok arpesh douk shenek eneshenesh yoweishi inahosiri, shuni eshudok douk shenek abraenyih aih iri, shunieshudok douk shenek rohw um kupaishi iri ta mareshuwish abrudokwabur, uwok. Aria eshudok arpesh doukesheshish nyeiguhw shetem Nugaen Sipsip enyenyik bukiri eshesh atish ta shuwish abrudok wabur. Okwudok bukokwok douk eshudok arpesh douk ta shupe wosik abomihih nyumneh iri esheshish nyeiguhw shetemokwi.

22Worubibar Abar Bani Shurkwip Peir Rowog Iri Douk Ta

Arpesh Shishoh Aria Shupe Wosik Abom Iri Ihih Nyumneh1 Aria enyudok ensel wata shopunek nyeyabige anab

debeibi worub. Abudok worub shopunek douk bogarababomkabi doukwenyir ratrugun um. Aria arpesh shuwokabar abudok worub iri ta shupe wosik abom ihih nyum-neh. Abudokworub douk batobe iri agundok enyudok de-beinyiwagitur douk IruhinnaniNugaenSipsiphatemenyinyakus um. 2Aria abab bau banak orokohunih um ahudokdebeihi yah douk hape abrudok wabur iri. Aria eneshrowos shatao wobuwobur abudok worub. Aria eshudokarpesh douk shuwok shurkwip peir eshudok rowos iri tashupe wosik abom ihih nyumneh. Aria shurkwip apa peirihibmorim aub enen kwar. Aria esheshis shus ta sunekihihmorim eneheneh arugeh henekesh iri arpesh doukshape ihigosmorim nahobigos iri shutogur yopish. 3Ariaihishmorim eneshenesh yoweishi inahos eshudok shuniarpesh douk Iruhin nakri adur iruhw abom um nakri

Page 83: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 22:4 83 REVELESEN 22:8wokumesh iri ta mare enesh shukus abrudok debeiburiwabur, uwok.

Aria Iruhin nini Nugaen Sipsip amamin debeinyi wagi-tur ta nyukus abrudok wabur. Aria eshudok douk shenekIruhin ananinmour iri ta shupe shunek lotuman. 4Esheshta shutik ananig yamag aria ananin nyeigur ta nyutemesheshish domaesh. 5 Aria agundok weibus ta mareanabus aria eshesh ta mare shuhem enesh lamhos, uwok.Aria mour ta mare enen um wah hutao um hunekagunjuwehos-igun um, uwok. Um maresh? Agundok doukDebeini Iruhin natrugun abom um ta nutrugun-umesh.Aria eshudok douk shenek ananin mour iri ta shupedebeimi king-omi ihih nyumneh.

Jisas Hurukatin Um Nunaki6 Aria enyudok ensel nyakripe nyakri, “Enyudok

ihinyumorim baraen douk nyak nyenyem okwudok bukiri douk adurin atin abom. Aria enyen douk wosikabomum ihishmorim arpesh shumneken aria shusuhwendodog shugipeshen. Aria debeini, anan douk Iruhin doukapa nohur amam profet um hunak hukripesh ananinbaraen iri. Anan neshopok ananin ensel nyanaki umnyiyabig ihishmorim shenek ananin mour iri um ihish-morim eshudok eneshenesh douk hurukatin um shutoguriri.”

7 Aria Jisas nakri, “Mnek, eik douk hurukatin um inakuitogrumep! Aria eshudok arpesh douk shugipesh Iruhinananin baraen nyetem okwudok Buk iri douk nyakriumeshudok douk ta shutogur iri, eshesh ta shunadudareh.”

8 Aria eik Jon, eik kanak yemnek ihinyumorim baraenaria yatik ihishmorim eshudok douk yeshem okwudokBuk iri. Aria douk yemnek enyudok baraen aria shop-unek yatik eshudok ihishmorim eneshenesh iyoh ariayabuh yoduk ohrubus hurukatin um enyudok ensel douk

Page 84: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 22:9 84 REVELESEN 22:14iganigadae nyape nyeyabige ihishmorim eshudok irienyenyiruh yeriweruh aria yakri inek lotuman. 9 Ariaenyen nyakripe nyakri, “Nyak mare nyunek lotu um eik,uwok! Eik yani nyakwani nyakim ashukenyim amampro-fet, mani ihishmorimarpesh douk apa shagipesh enyudokbaraen douk nyetem okwudok Buk iri, apak ihishmorimdouk munek atin mour iri. Douk namudok aria nyaknyunek lotu um Iruhin atun!”

10 Aria enyen nyakripe nyakri, “Nyak mare nyubeshukenyudok Iruhin ananin baraen douk nyetem okwudokbuk iri, uwok. Um maresh? Abudok nyutob doukIruhin nakri nunek eshudok douk shetem okwudok bukiri shutogurum douk banaki hurukatin. 11Douk namudokaria eshudok arpesh douk shenek yoweishi inahos iri tashupe um shunek yoweishi inahos namudok atin. Ariaeshudok douk shenek eneshenesh shanabosusih abom iriyoweishi inahos iri ta shupe um shunek yoweishi inahosnamudok atin. Aria eshudok arpesh douk shenek yopihiaih iri ta shupe um shunek yopihi aih namudok atin. Ariaeshudok arpesh douk shape Iruhin ananish atish iri tashupe ananish atish abom.”

12 Aria Jisas nakri, “Mnek! Eik douk hurukatin uminaku. Aria eik ta iraougu eshudok um iko ihishmorimarpesh atin atin um iwanamesh ihihmorim enehenehyopihi o yoweihi aih eshesh riguk shape shenekeh iri.13Douk seiwok baugos um ihishmorim eneshenesh eshu-dok madae enesh shupe uwe, aria eik yape. Aria kweiponshopunek eik ta ipe arigaha hugiguk iri nyumnah huto-gur.

14 Aria eshudok arpesh douk apa shanokwrup esheshihrupeh hatogur yopih iri, eshesh wosik ta shunadudareh.Um maresh? Eshesh ta shurao big um shuwok epudokshurkwip douk peir enyudok rowog douk ta shupoh aria

Page 85: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 22:15 85 REVELESEN 22:18shupe wosik abom ihih nyumneh iri. Aria shopunek, es-hesh wosik ta shunak shuwish abrudok waburish duahasaria shuwish shupe numun. 15Aria eshudok douk shenekyoweihi abraenyih aih iri shuni eshudok douk shenek ou-ruh aturuh iri, shuni eshudok douk shenek enenyenenumsabagwiruh iri, shuni eshudok douk apa shenek wehrurum iri, shuni eshudok douk shabo kupaishi shagok iri,shuni eshudok douk shenek lotu um madae adurimi godomi iri uwe, shuni ihishmorim arpesh douk esheshipurkwip panawasham um ehudok aih um shunek rohw umkupaishi arpesh umaria shagipesheh shenekeh iri, esheshtamare shuwish abrudokwabur, uwok. Eshesh ta shupeikaduk.

16 Aria douk eik Jisas yeshopoku enyudok eikin enselnyanakumogu ipak aria nyakripep um enyudok enenye-nen douknyetemokwudok buk iri um ipak Iruhin ananisharpesh. Eik douk Devit ananin barhonin douk yakitakiananip awirop iri. Aria eik douk okwudok unuk doukkwanahwar um shuduwi kwatrugun abom iri.”

17 Aria Iruhin ananin Mishin nyani Nugaen Sipsipenyenyik irohukwik22:17shakri, “Yowi!” Aria eshudokarpesh douk shumnek enyudok baraen iri shopunek tashukri, “Yowi!” Aria eshudok arpesh douk abar baeshiri ta shunaki aria shuwok abrudok abar douk ta arpeshshubroh aria shupewosik abom ihih nyumneh iri. AbabarIruhin ta nukeshabar meyoh. Eshesh ta mare shutorabar,uwok.

Nyagiguk Iri Baraen18 Aria eik Jon yakri ikripesh enyudok dodogowinyi

baraen ihishmorim arpesh douk shemnek Iruhin ananin22:17 22:17 Enyudok baraen um Nugaen Sipsip enyenyik irohukwik douknyakri wobuwobren baraen um Iruhin ananish arpesh.

Page 86: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

REVELESEN 22:19 86 REVELESEN 22:21baraen douk nyetem okwudok buk iri. Enyudok baraendouk nyakrium eneshenesh eshudok douk ta shutoguriri. Baraen enyudok. Ta enen arpen nyuwem enenkupainyi baraen shopunek um enyudok baraen douk eikyenyem nyetem okwudok buk iri um, Iruhin ta nunekyoweishi abom eshudok shutogrumen namudok. Enesh-enesh yoweishi eshudok douk okwudok buk kwakriyeshiri ta shunek arpesh shumnek debeiri eriger iri, Iruhinta wata nenekesh um enyudok arpen enyenyin yoweinyipoe aria ta shutogurum enyen atin. 19 Aria shopunek,ta enen arpen nyukri nyukutukuk enen Iruhin ananinbaraen douk eik yenyem nyetem okwudok buk iri um,Iruhin ta mare nukri wosik um enyen nyunak nyuwishnyunadi anep shuruwep douk peir enyudok rowog doukta arpesh shupoh aria shupe wosik abom ihih nyumnehiri, uwok. Aria enyen ta mare nyuwish nyupe abrudokananibur yopuburi wabur douk baraen nyetem okwudokbuk iri nyakriabur iri.

20 Aria anudok arman douk nakripap um ihishmorimeneshenesh eshudok douk shetem okwudok buk iri nakri,“Adur atin, eik douk hurukatin um inaku!”

Adur, Debeini Jisas, nyak nyunaki!21 Aria eik yakri Debeini Jisas nini ipak ihishmorim

Iruhin ananish arpesh pupe aria nutaurumep meyoh.Adur.

Page 87: BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi · 2021. 5. 8. · 1 BaraenDoukJisasKraisNakrip Jon-enyi BanenyiBaraenUmEnenyenenJisasKraisNeyabigJonUm 1:1-8 Jon kabi nanabek yomnis um aria natik

87IRUHIN ANANIN BARAEN

The New Testament in the Coastal Arapesh dialect of theBukiyip language of Papua New Guinea

Nupela Testemen long tokples Coastal Arapesh long Niuginicopyright © 2003 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Coastal Arapesh (Bukiyip)Dialect: CentralThis translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2021-05-07PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 14 Aug 2021 from source files dated 24 Jul2021d1ef5a4e-3e53-5ef0-80e4-4cd8770ca6e6