33333
B u r e a u o f A l t e r n a t i v e L e a r n i n g S y s t e m
D E P A R T M E N T O F E D U C A T I O N
Basic Literacy Learning Material
DEPARTMENT OF EDUCATION
Pag-aari ng Kawanihan ng Alternatibong Sistema sa Pagkatuto, Kagawaran ng Edukasyon ang modyul na ito. Ang alinmang
bahagi nito ay hindi maaaring ilathala o kopyahin sa anumang paraan o anyo nang walang nakasulat na pahintulot mula sa
organisasyon o ahensiya ng pamahalaang naglathala.
Inilathala sa Pilipinas ng:
Department of Education
Tel No.: (02) 635-5188 Fax No.: (02) 635-5189
Bagong Sibol
ikaw ang maaaring maging susi sa pagpapalaganap ng
kaayusan at kapayapaan sa ating bansa.
Sa ating pagkakapit-bisig, higit nating mauunawaan ang
kultura at paniniwala ng bawat pangkat ng mamamayan sa
bansa.
kapayapaan sa ating bansa.
Tungkol Saan Ang Modyul Na Ito?
Sinasabi na ang pinakaugat ng patuloy na paghihirap ng ating bansa,
lalong-lalo na sa malaking bahagi ng Mindanao ay ang di pagkakasundo-
sundo ng mga mamamayan bunga ng di maayos na relasyon na umiiral sa
pagitan ng mga Muslim at Kristiyano. Sa katunayan, patuloy ang hidwaan at
sigalot sa pagitan ng mga Muslim at Kristiyano sa iba’t ibang lugar ng
Mindanao. Maiuugnay na ang maling relasyon na ito ay nag-ugat sa maling
pananaw at pag-unawa sa iba’t ibang kultura at paniniwala na ginagalawan
ng bawat isa, kung kaya, nananatiling isang panaginip hanggang ngayon
ang tunay na kapayapaan at kaunlaran sa bahaging ito ng ating bansa.
Bilang isang responsableng mamamayan, ikaw ba ay nababahala sa
pangyayaring ito? Nais mo bang makatulong sa pagsasaayos ng relasyong
Muslim at Kristiyano bilang isang responsableng mamamayan? Kung oo, para
sa iyo ang modyul na ito. Binibigyang diin nito ang mga alternatibong paraan
na maaaring magamit upang mapanatili ang magandang relasyon ng iba’t
ibang pangkat ng tao sa ating bansa, lalong-lalo na sa Mindanao.
ii
Matatalakay sa modyul na ito ang papel ng kabataan sa pagsusulong
ng kapayapaan na maghahatid ng bagong sibol ng pag-aaral sa usaping
ito.
Aralin 1 - Ang Kaguluhan sa Sitio Pundakit
Aralin 2 - “Interfaith Dialogue”
iii
Matapos mong pag-aralan ang modyul na ito, makakaya mo nang
gawin ang sumusunod:
Volunteers at
suliraning pangkapayapaan at pagpapanatili ng tamang
pakikipagkapwa-tao sa pagitan ng mga taong magkakaiba ang
relihiyon
iv
Ano-ano na ang alam mo?
Bago mo simulan ang pag-aaral ng modyul na ito, sagutan ang sumusunod
na tanong upang mabatid mo kung ano-ano na ang nalalaman mo tungkol
sa paksang ito.
1. Salita ng Muslim na ang ibig sabihin ay ipinagbabawal sa batas ng
Islam.
a) halal c) hariraya
b) haddis d) haram
2. Pagsasanay ng kabataang Katoliko sa mga wika ng Diyos at doktrina
ng Katolisismo.
v
3. Mga gawain na itinuturing na sagrado ng mga Katoliko tulad ng
pagbibinyag, pagkakasal, pagpapari, at iba pa.
a) penitensiya c) pagrorosaryo
b) debosyon d) sakramento
4. Pag-uusap at pagpupulong ng mga pinuno ng simbahan at ibang
relihiyon upang lutasin ang isang suliranin.
a) peace talk c) peace rally
b) interfaith dialogue d) conference
5. Tawag sa namumuno sa gawaing panrelihiyon ng Islam.
a) Pastor c) obispo
b) Pari d) Imam
natanggap ng mga Muslim.
b) jamaa d) magrib
7. Tawag sa mga taong aktibong nakikilahok sa pagsulong ng usaping
pangkapayapaan. Ito ay karaniwang binubuo ng mga kabataang
boluntaryong nagbibigay ng kanilang mga serbisyo.
a) peace negotiators c) peace volunteers
b) peace party d) peace talkers
8. Relihiyon ng mga Muslim.
a) imam c) Islam
b) hadji d) ulama
9. Tawag sa mga katutubong tribo na naninirahan sa pulo ng Mindanao
bago pa dumating ang Kristiyanismo at Islam.
a) lumad c) dumagat
b) moro d) anito
vii
B) Basahin ang sumusunod na talata at ibigay ang tamang impormasyong
hinihingi.
Dahil sa kaguluhang nangyari sa Sitio Pundakit, nagpasya ang mga
pinuno nang simbahan na magsagawa ng pagpupulong upang
pag-usapan at lutasin ang nasabing pangyayari. Ito ay gaganapin sa
Barangay Hall sa nasabing sitio sa Setyembre 15, 2011.
Ano :
Saan :
Kailan :
Sino :
viii
1) Tawag sa mga nahalal na pulitiko.
Halimbawa: Hon. Honorable
Sr.
Hdj.
ix
D) Basahin ang talata. Salungguhitan ang lahat ng mga pangngalang
pantangi.
Si Hadji Omar Suhud ay isa sa mga pinunong Muslim na aktibong
nagsusulong ng kapayapaan sa kanilang baranggay sa Pamukalen.
Katulong niya ang kanyang kaibigang Kristiyano na si G. Nestor Rosales
na kasapi ng Couples for Christ. Kabilang sa kanilang mga ginagawa ay
ang pagtatatag ng mga “Interfaith Dialogue” at “Peace Rally” at
pagsasanay ng mga “Peace Volunteers”.
E) Sagutin ang sumusunod na suliranin :
1) Nagsimula ang pagsasalita ni Fr. Jessie Enriquez sa pagsasanay ng mga
“Peace Volunteers” ng 9:25 am, natapos naman ito ng 9:45 am. Ilang
minuto lahat ang itinagal ng kanyang pagsasalita?
2) Umabot sa 341 ang kabuuang populasyon sa Sitio Pali. Kung 97 katao
ang sangkot sa karahasan, ilang tao ang walang kinalaman sa gulong
nangyari?
x
F) Batay sa talaan sa ibaba, sagutin ang sumusunod na tanong:
Bilang ng Taong Nagpatala Bilang Kasapi ng
Araw Peace Volunteers sa Loob ng Isang Linggo
Lunes 11
Martes 16
Miyerkules 29
Huwebes 35
Biyernes 17
Sabado 84
Linggo 56
Kabuuan 248
2. Anong mga araw ang halos magkasindami ang nagpalista?
3. Ilan lahat ang gustong makatulong sa pagsusulong ng kapayapaan
sa Baranggay Nicogon?
xi
Ikaw ba ay apektado at nababahala sa karahasang nagaganap sa
pagitan ng Muslim at Kristiyano sa inyong lugar? Nais mo bang maging bahagi
ng solusyon sa suliraning ito? Ang modyul na ito ay naglalaman ng mga
kaalaman at karanasan na maaari mong kapulutan ng aral at magamit sa
iyong hangaring makatulong sa pagsulong ng kapayapaan sa inyong lugar.
Ano-ano ang matututuhan mo sa modyul na ito?
Pagkatapos mong pag-aralan ang modyul na ito, makakaya mo nang
gawin ang sumusunod:
• nasasabi ang ilang mga kaugalian ng Muslim, Kristiyano at Lumad
• natutukoy ang tamang hakbang upang makatulong sa paglutas ng
problemang pangkapayapaan sa inyong lugar at
• nakababasa ng tamang oras
2
di-pagkakaisa.
1. naiisa-isa ang mga paniniwala ng bawat pangkat ng mamamayan
2. nasasabi kung paano igagalang ang paniniwala ng bawat
pangkat ng mamamayan at
Buksan mo ang susunod na pahina.
3
Ano-ano na ang alam mo sa araling ito?
Bago mo simulan ang pag-aaral ng modyul na ito, sagutin ang
sumusunod na tanong upang mabatid mo kung ano-ano na ang iyong
nalalaman tungkol sa paksang ito.
A. Pagtapat-tapatin ang kahulugan ng mga salita na nasa Hanay A sa
mga sagot na nasa Hanay B. Letra lamang ang isulat sa sagutang papel.
Hanay A Hanay B
ng kaarawan ng santong patron
2. Haram b. Tawag sa mga gawain na ipinagbabawal
ng Islam.
3. pista c. Tawag sa katutubong pangkat na naninirahan sa pulo ng Mindanao bago pa dumating ang mga Kristiyano at Muslim.
4
wika ng Diyos at ibang doktrina ng
Katolisismo
5. AM e. Tawag sa banal na kasulatan sa Islam
6. Hadj f. Ginagamit sa pagtukoy ng oras sa hapon
at gabi
8. Haram h. Tawag sa mga gawain na
ipinagbabawal ng Islam
9. Muslim i. Ginagamit sa pagtukoy ng oras sa umaga
10. Koran j. Tawag sa mga mananampalataya
ni Kristo
5
B. Ibigay ang mga detalye ng balita ayon sa sumusunod na tanong:
Balita:
May gagawing “Youth Encampment” para sa lahat ng kabataan
ng ating bayan. Ito ay gagawin mula Hunyo 21-25, 2007 sa Plaza ng
Baranggay Malo-ong, San Jose.
Ano? Kailan?
Saan? Sino?
C. Ibigay ang tamang tanda na ginagamit sa panahon ng pagtukoy ng
oras. Pumili sa dalawa (PM at AM).
a. Alas dos ng madaling araw :
b. Bandang alas singko medya ng hapon :
c. Alas tres impunto ng hapon :
Tinganan sa pahina 72 ang sagot.
6
Magagawa natin Ang lahat ng bagay Ang lahat ng bagay
Sa mundo Isang bagay
Matutupad natin Ang mga pangarap Ang mga pangarap
Sa mundo Ang sulirani’y
Dagling gagaan Kapag nagkaisa
Ano ang diwa ng awit?
Ano kaya ang dapat gawin ng bawat isa upang malutas ang suliraning
pangkapayapaan?
7
palengke ng Sitio Pundakit. Ito ay naganap
bandang 11:45 am kahapon araw ng
Biyernes. Natigil lamang ang
pulis bandang 12:25 pm
A. Punan ng tamang impormasyon ang sumusunod ayon sa balitang
napakinggan nina Cecile at Maira.
Ano :
Saan :
Kailan :
Sino :
B. Sumulat ng mga parirala na may kaugnayan sa sumusunod. Isulat sa
sagutang papel.
Halimbawa: pangyayari-kasal
1. pangyayari -
Cecile : Kawawa naman si Isneg. Siya ang tinutukoy sa balita.
Kaibigan namin ‘yon ni Maira.
Cita : Nakababahala naman ang pangyayaring ito. Pati mga
kapatid nating Lumad ay nadadamay na.
Jun-Jun : Ano ang Lumad, Inay?
Cita : Lumad ang tawag sa mga katutubong tribo na nakatira sa
pulo ng Mindanao bago pa dumating ang Islam at
Kristiyanismo.
Jun-Jun : Maliban sa mga Lumad, ano-ano pang pangkat ng tao ang
naninirahan sa bansa natin?
Muslim, ang iba pang malalaking pangkat-tao ay
naninirahan din dito sa ating bansa.
11
kultura ng bawat grupo.
Nestor : Tama ang Inay mo anak. Tulad nating mga Kristiyano
nakaugalian nating magbigay ng regalo o papuri sa mga
taong nagtatagumpay.
Cita : Sa relihiyon naman natin, itinuturo ang mga sakramento o
mga gawaing itinuturing na sagrado tulad ng binyag, kasal,
pagpapari, at iba pa. Natutuhan natin ito sa ating
pagsasanay sa katekismo.
Jun-Jun : Ano naman po ang kaugalian at kultura ng mga Muslim?
Nestor : Ayon sa kaibigan nating si Abdul, ang pagduduwa’a ay
karaniwang ginagawa nila bilang paraan ng pagbibigay
ng pasasalamat sa mga biyayang natanggap.
12
Madrasa. Dito nila natutuhan ang pagbabasa ng wikang
Arabo na siyang gamit sa Koran, ang kanilang banal na
kasulatan.
Isneg.
Maira : Oo, anong gagawin natin? Palala na nang palala ang
sitwasyon. Haram para sa aming mga Muslim ang
nangyaring kaguluhan. Natapat pa naman sa Biyernes,
araw ng pagsamba namin ang kaguluhan.
Cecile : Tiyak kong hindi natin kaya itong mag-isa. Kailangang
magtulong-tulong ang lahat.
13
Sagutin
Pagtapat-tapatin ang mga salita na nasa hanay A sa mga kahulugan
nito na nasa hanay B. Gamitin ang titik lamang.
Hanay A Hanay B
1. Duwa’a a. Tawag sa banal na kasulatan ng mga
Muslim
ng Katolisismo
at iba pang kaalaman ng relihiyon.
5. Haram e. Pagdarasal ng mga Muslim bilang
pagpapasalamat sa mga biyayang
Tingnan sa pahina 58 ang sagot.
14
May tatlong pangunahing pangkat ng tao ang naninirahan sa Mindanao,
Ito’y kinabibilangan ng:
Bawat pangkat ng taong ito ay may kanya-kanyang taglay na
paniniwala, kultura at kaugalian na dapat igalang ng bawat isa.
Kristiyanismo Muslim
basta’t kaya
pagiging pari o Santo pagha-hadji
Lumad
sa lipunan
15
“Kahit tayo ay may kaniya-kanyang paniniwala, kaugalian at kultura, tayo
ay pare-parehong mga Pilipino na naniniwala sa isang bayan, at may isang
diwa. Dapat magkaunawaan at magmahalan upang kapayapaa’y
makamtan. Igalang ang pagkakaiba ng bawat isa.”
Ano ang masasabi mo sa mga larawan sa ibaba? Kung ikaw ang
tatanungin, paano mo maipakikita ang paggalang sa kanilang ginagawa?
16
Ang Kristiyano at Muslim ay may kani-kaniyang oras nang kinaugaliang
pagdarasal. Ginagawa ito ng iba sa umaga na minsan ay ginagamitan ng
pinaikling titik o akronim na A.M. sa Ingles at N.U. sa Filipino at sa hapon na
ginagamitan ng pinaikling titik o akronim na P.M. sa Ingles o N.H. sa Filipino.
Subukin ang iyong kakayahan sa pagbasa ng orasan. Piliin ang tamang
sagot.
17
18
Isulat ang pagkakaiba at pagkakapareho ng bawat pangkat-tao na
nakasulat sa loob ng bilog. Maaari mong balikan ang usapan nina Cecil at
Maira sa kanilang paaralan.
1. Mga Kaugalian ng
Tandaan Natin
1. May apat (4) na pangunahing tanong na dapat masagot sa isang
ulat.
b) Saan? Tumutukoy sa lugar na pinangyarihan.
c) Kailan? Tumutukoy sa panahon at oras naganap ang pangyayari
d) Sino? Tumutukoy sa mga taong sangkot o may kinalaman
sa pangyayari
kaugalian at paniniwala na dapat igalang.
3. Bawat isa, Muslim man, Kristiyano o Lumad ay may tungkulin para
mapanatili ang kapayapaan sa lugar.
4. Ang ibig sabihin ng simbolong AM ay umaga, ang PM naman ay sa
hapon o gabi.
5. May animnapung (60) segundo sa bawat minuto, at may
animnapung (60) minuto naman sa isang oras.
20
A. Dugtungan ang sumusunod:
bawat isa sa aming lugar ako ay .
3) Ang kahalagahan ng araling ito sa akin ay .
B. Isulat ang tamang oras sa sagutang papel. Gamitin ang tamang simbolo
na AM o PM.
Isangguni sa pahina 63 ang sagot.
21
Sinasabing ang usaping pangkapayapaan ay may kaugnayan sa
paniniwala, pananampalataya, at kultura ng mga mamamayang nakatira
sa isang lugar. Dahil dito, malaki ang papel na ginagampanan ng simbahan
at relihiyon sa paglutas, pagsulong at pagpapanatili ng usaping ito. Malaki
ang nagagawa ng pagtutulungan ng bawat pinuno ng bawat relihiyon sa
pagtukoy ng epektibong hakbang para makamit ang tunay na kapayapaan
ng isang lugar. Ito ay tinatawag na “Interfaith Dialogue.”
Ano-ano ang matututuhan mo sa modyul na ito?
Pagkatapos mong pag-aralan ang araling ito, makakaya mo nang gawin
ang sumusunod:
o nasasagot ang mga tanong na may kinalaman sa kwento
o nabibigyan ng kahulugan ang mga datos na nasa talaan at
o natutukoy ang kahalagahan ng pagkakaisa ng iba’t ibang relihiyon
sa pagsulong ng kapayapaan
Ano-ano na ang alam mo?
A. Basahin at unawain ang bawat aytem. Isulat sa sagutang papel ang letra
ng tamang sagot.
1. Pinaiksing pagsulat ng isang salita na karaniwang ginagamit sa
katungkulan ng isang tao at sa mga teknikal na salita.
a. daglat b. akronim c. talasalitaan
2. Tawag sa namumuno sa misa sa relihiyong Katoliko.
a. Pastor b. Ustadz c. Pari
3. Pagpupulong ng lahat ng mga pinuno ng simbahan upang lutasin
ang isang suliranin.
a. Kalipa b. Sultan c. Ustadz
5. Organisasyong nagsasagawa ng programang panlipunan na hindi
sangay ng pamahalaan at hindi naman pang-negosyo.
a. NGO b. NGA c. GOCC
24
B. Isulat ang daglat ng sumusunod:
1. Hadji 2. Monsignor 3. Brother
C. Basahin at unawain ang talaan sa ibaba. Sagutin ang mga tanong.
Mga alagad ng simbahan ng iba’t ibang Bilang
relihiyon ng Bayan ng Lamitan
1. Pari 7
2. Madre 15
3. Pastor 10
4. Ustadz 14
Kabuuan
Tanong:
1. Alin sa mga alagad ng simbahan ang may pinakamaliit na bilang?
2. Alin naman ang halos magkasindami ang bilang?
3. Ilan ang kabuuan ng alagad ng simbahan sa bayan ng Lamitan?
Isangguni sa pahina 64 ang sagot.
25
taong ito, para sa “Interfaith
Dialogue”.
aming nakaugnayan, ang “Interfaith Dialogue”
ang pagpupulong ng pinuno ng iba’t ibang
relihiyon sa isang lugar upang pag-usapan at
lutasin ang isang suliraning panrelihiyon.
26
5) Honorable Gamar Alih
27
Nasugatan Namatay Kabuuan
April 29 1 30
Oktubre 34 2 36
Kabuuan 100 4 104
Palala nang palala ang sigalot sa pagitan ng kapatid nating Bisaya at Yakan, kailangan na
nating kumilos. Tingnan ninyo ang talaang ito. Ano po ang masasabi ninyo Hon. Gamar?
Pinaiimbestigahan ko na sa aking Lupong Tagapamayapa. Magpapanukala ako ng batas
sa konseho. May kasunduan na kami ng mga pulis tungkol dito.
28
ang inyong maimumungkahi? Manawagan ng pagkakaisa sa
sermon.
sektor.
29
ninyong gawin sa inyong hanay?
Ipagpatuloy ang dayalogong pangkapayapaan
ang:
Cultural Festival
na ipatupad sa inyong grupo?
Manawagan ng pagkakaisa sa misa, bible studies, tv, at radio programs.
Mag-organisa ng prayer o peace rally.
“
“
masasabi?
Kinokondena naming mga Lumad ang mga pangyayaring ito. Ngunit handa kaming
makipag-tulungan sa iba’t ibang sektor para sa pagkakaisa at kapayapaan.
32
Tiyak kong malaki ang maitutulong ng inyong mga mungkahi para maisaayos ang
kalagayan sa ating lugar. Maaasahan rin ninyo ang tulong ng NGO.
Ano ang susunod na
lahat tayo ay manawagan.
kailangan ding magsalita
upang magsilbing huwaran.
Sagutan ang sumusunod
A. Isulat sa kahon ang mga salitang may kaugnayan sa salitang nasa gitna.
Gamitin ang mga salitang nakasulat sa bandang kaliwa.
Interfaith
Dialogue
Pagtitipon
Pag-uusap/Pagkakasundo
Isangguni sa pahina 64 ang sagot.
34
Sulatin Natin
B. Punan ng tamang impormasyon ang talaan batay sa binasang teksto.
Pangalan Katungkulan Daglat ng Relihiyon/Sektor
katungkulan na kinakatawan
35
“Napakaligaya at kahanga-hanga
sa ating pagmamasid
Ang katagang “Interfaith Dialogue” ay nabuo nang isinagawa ang
pagtitipon-tipon ng iba’t ibang relihiyon sa buong mundo sa Chicago, USA
noong 1893.
Misyon ng mga Interfaith Groups na:
1. Mabigyan ng tamang kaalaman ang mga kabataan tungkol sa iba’t
ibang relihiyon upang mapawi ang maling pananaw nito sa relihiyon.
2. Maging dahilan sa pagiging magkakaibigan ng mga miyembro ng
iba’t ibang relihiyon.
5. Magkaroon ng kaayusan sa ekonomiya at pandaigdigang
pamamahala ayon sa pinagsasang-ayunan na kaugalian at prinsipyo
ng mga relihiyon.
hustisya, at pagkakasundo ng bawat isa.
37
Kung ito’y tutulong na kusa
Kristiyano, Muslim at Lumad
Lahat ay kapayapaang hangad
38
Talaan A
1. Katoliko 7,075
3. Protestante 2,805
4. Aglipayan 1,240
Kabuuan
39
Tanong:
a. Aling mga relihiyon ang may pinaka kakaunting kasapi?
b. Aling mga relihiyon ang halos magka-pareho ng dami ang kasapi?
c. Ilan ang kabuuang bilang ng relihiyong Kristiyano na nakasulat sa
talaan?
d. Alin ang pangalawa sa pinakamaliit na relihiyon sa talaan?
40
1. Tawag sa babaeng may asawa.
Gng.
Fr.
Ustz.
Hon.
41
Tandaan Natin
1. Ang Interfaith Dialogue ay ang pagpupulong ng mga pinuno ng
simbahan ng isang lugar upang pag-usapan at lutasin ang isang
usaping kinakaharap ng kanilang lugar. Inaasahan na magkakaroon
ng kasunduang tanggap ng bawat kasapi bilang resulta ng
pagtitipong ito.
2. Ang Daglat ay ang pinaiksing pagkasulat ng isang salita. Karaniwan
itong ginagamit sa titulo ng katungkulan ng isang tao at sa mga
teknikal na salita. Ito ay karaniwang nakasulat na may kasamang
tuldok.
3. Ang Talaan ay isang mabisang paraan ng pagpapaliwanag na
ginagamitan ng mga istadistika upang lubos na maunawaan ang
mga kahulugan ng mga datos na nakapaloob dito.
42
A. Palaisipan
simbahang Protestante
relihiyong Muslim
simbahang Katoliko
nagtuturo ng Katekismo
din sa tawag na “Alliance”
6. Tawag sa relihiyon ng Muslim
Tingnan sa pahina 66.
43
B. Sa tatlong pangungusap, ilarawan ang inyong natutuhan sa araling ito.
1.
2.
3.
44
45
Tungkol saan ang Aralin 3?
Batid natin ang isang katotohanan na marami-rami pa ring mga lugar sa
ating bansa ang patuloy na naghihirap sa tindi ng kaguluhan. Bagamat may
ginagawa ang ating pamahalaan sa usaping ito, hindi maitatangging hindi
sapat ang pagsisikap na ito upang tuluyang matuldukan ang karahasang
nangyayari.
Sa araling ito, iyong matutunghayan ang papel ng Peace Volunteers na
tinataguriang mga sugo ng kapayapaan bilang kaagapay ng ating
pamahalaan sa pagsusulong ng kapayapaan sa malalayo at liblib na lugar
ng bansa. Ang kanilang karanasan, at kaalaman ay kapaki-pakinabang na
impormasyon na maaaring kapulutan ng aral.
46
Pagkatapos mong pag-aralan ang araling ito, makakaya mo nang gawin
ang sumusunod:
o naipaliliwanag ang kahulugan ng Peace Volunteer at
o nalulutas ang suliraning may kinalaman sa pagkuha ng kabuuang
halaga ng pera
Ano-ano na ang alam mo sa araling ito?
A. Punan ng tamang sagot ang sumusunod. Letra lamang ang isulat sa
sagutang papel.
1. Bahagi ng liham na naglalaman ng tirahan at petsa ng
pagkasulat.
a. peace negotiator
b. peace talkers
c. peace volunteers
nagpapadala sa pinapagdalhan.
a. Setyembre 21
b. Setyembre 22
c. Setyembre 23
5. Kung binabalitaan mo ang iyong kaibigan tungkol sa mga
nangyayari sa iyo, anong uri ng liham ang iyong gagawin?
a. liham na humihingi ng pahintulot
b. liham pangkalakalan
c. liham pangkaibigan
B. Isulat sa sagutang papel ang tsek (ü) kung ang sumusunod ay tumutukoy
sa gawain ng isang Peace Volunteer, ekis (û) naman kung hindi.
1. Namumuno ng pag-aalsa
pangkapayapaan.
4. Nagsasanay ng mga kabataan
49
6. Nag-oorganisa ng mga pagtitipon sa mga baranggay.
7. Nagsasanay ng mga kabataan upang lumaban sa
kinauukulan.
para pantustos sa mga gawain.
9. Nagpapatupad ng mga panlipunang proyekto.
10. Nakikipag-ugnayan sa iba’t ibang sektor.
C. Kunin ang kabuuan ng sumusunod:
1. 7.35 2. 8.20 3. 2.00
20.75 33.75 78.85
135.50 845.00 548.05
50
Malo-ong, San Jose
Lamitan, Basilan Province
Hunyo 30, 2011
Mahal kong Itay, Inay, at Isko,
Kumusta po kayong lahat diyan? Maayos naman po ako rito, bagamat palaging abala sa trabaho.
Marami na po akong kaibigan dito na kapwa Peace Volunteers na taga-rito. Mayroong Muslim, Lumad at
kapareho kong Kristiyano. Tulad ko, masigasig din silang nagtatrabaho upang isulong ang kapayapaan sa lugar
nila. Nag-oorganisa po kami ng mga pagtitipon, nagsasanay ng mga kabataan at nagpapatupad ng iba’t
ibang proyekto.
Wala po akong problema sa mga kasama ko kahit magkaiba kami ng kultura, paniniwala at kaugalian.
Nirerespeto namin ang bawat isa. Pinag-aaralan din namin ang kanya-kanyang kaugalian upang lubos na
magkaunawaan. Higit sa lahat, buong-buo po ang tiwala namin sa isa’t isa.
Itay, Inay, may ipinadala nga po pala akong pera para sa inyo at kay Isko. P3,000 po para sa iyo Itay, P7,250 po
para sa iyo Inay at P1,500 para kay Isko. Kunin n’yo lang po sa bangko dalawang araw mula ngayon.
Hanggang dito na lang po. Pagpalain nawa tayo ng Poong Maykapal.
Nagmamahal,
Henry
52
3
1 ,
. 5
Tingnan sa pahina 67 ang sagot.
53
B. Ibigay ang bahagi ng liham na inilalarawan ng bawat pangungusap.
a. Nagsasaad ng tirahan ng nagpapadala at petsa ng pagsulat.
b. Naglalaman ng mensahe o impormasyon na nais iparating ng
nagpapadala sa tagatanggap ng liham.
c. Pirma ng nagpapadala.
e. Karaniwang ginagamit sa pagtatapos ng liham.
54
Alamin Natin
A. Tuwing ika-21 araw ng Setyembre, ginugunita ng buong mundo ang
“International Day of Peace”.
No. 3667 na ginawa noong 1981 at ipinatupad noong 1982.
B. May iba’t ibang uri ng liham. Ito ay ang sumusunod:
1. Liham Pangkaibigan 7. Liham ng Pagrerekomenda
2. Liham Paanyaya 8. Liham ng Pagbibigay Abiso
3. Liham Pasasalamat 9. Liham ng Pagpapaabot ng Reklamo
4. Liham ng Pakikiramay 10. Liham Pangkalakalan
5. Liham ng Paumanhin 11. Liham ng Naghahanap ng Trabaho
6. Liham ng Paghingi
Awit. Ang Bayan Kong Sinilangan
Ako ay isinilang sa bayan ng Cotabato Kasinggulo ng tao, Kasinggulo ng mundo Prinsipyo mo’y igagalang ko Kung ako’y iyong nirespeto Kung nagtulungan kayo Di sana magulo ang bayan ko
Ang bayan ko sa Cotabato Kasing gulo ng isip ko Di alam saan nanggaling Di alam saan patungo Sila-sila ay naglalaban Di ko alam ang dahilan ng gulo
Koro
Sa bayan kong sinilangan Sa Timog Cotabato Ako ay namulat sa napakalaking gulo Dahil walang respeto sa prinsipyo ng Kapwa tao Kapwa Pilipino ay pinapahirapan nyo Ang gulo
Bakit nagkaganoon ang sagot sa tanong ko Bakit kayo nag-aaway Bakit kayo nagkagulo Kung magtulungan kayo Di sana magulo ang bayan ko (Balik Koro)
56
Kwentahin Natin
Si Henry ay gumawa ng liham sa paghingi ng tulong sa tatlong
organisasyon. Sa kanyang liham, humihingi siya ng tulong pinansiyal upang
maibigay sa mga kapatid na Muslim na naapektuhan ng bagyo. Sa
kabutihang palad, marami ang nagkaloob ng tulong.
Kwentahin natin ang kabuuang halaga na kanyang nalikom.
A. Ibigay ang kabuuang halaga ng sumusunod:
Organisasyon 1 Organisasyon 2 Organisasyon 3
Php 135.25 Php 1,895.50 Php 800.75
10.00 982.00 92.00
+ 7.35 + 37.50 + 27.25
5.00 9.90 5.50
57
Tandaan Natin
1. May limang (5) bahagi ang liham. Ito ay ang sumusunod:
a. Pamuhatan c. Katawan ng Liham e. Lagda
b. Bating Panimula d. Bating Pangwakas
2. Ang isang Peace Volunteer ay nagtataglay ng sumusunod na
katangian:
b. May kakayahang makipagtalastasan at makapagpahayag
c. May pagkukusa at pagmamahal sa kapwa
d. Magaling makisama at magmalasakit
e. Naniniwala at isinasabuhay ang kahalagahan ng kapayapaan
3. Sa pagkuha ng kabuuang halaga ng pera, ihanay sa tamang lugar
ang mga bilang ng digit. Ipagsama sa magkaparehong hanay ang
halaga ng sentimo gayundin ang grupo ng mga piso.
58
A. Sumulat ng isang liham pangkaibigan gamit ang pormang napag-aralan.
Ibalita ang inyong mga natutuhan sa araling ito sa taong inyong
padadalhan.
B. Basahin ang talata sa kahon. Sagutin ang tanong sa ibaba.
Inatasan si Omar, isang Peace Volunteer, na ilista ang lahat ng
nagastos sa pagbili ng mga kagamitan para sa gagawing Peace
Forum sa kanilang baranggay. Bond paper – Php 175.00, lapis –
Php 95.25, papel – Php 50.00, Ballpen – Php 29.95, Pandikit – Php
7.55, Kartolina – Php 50.00.
59
Ano-ano na ang alam mo sa modyul na ito?
A. 1. d 3. c 5. b 7. 9 9. c
2. a 4. d 6. a 8. c 10. a
B. Ano : Pagpupulong
Kailan : September 15, 2006
C. 1. Honorable 2. Sister 3. Hadji
D. Si Hadji Omar Suhud ay isa sa mga pinunong Muslim na aktibong
nagsusulong ng kapayapaan sa kanilang barangay sa Pamukalen.
Katulong niya ang kanyang kaibigang Kristiyano na si G. Nestor Rosales
na kasapi ng Couples for Christ. Kabilang sa kanilang mga ginagawa
ay ang pag-oorganisa ng mga “Interfaith Dialogue”, “Peace Rally”
at pagsasanay ng mga “Peace Volunteers”.
60
– 9:25 AM - oras ng pagsimula
20 - minuto ang itinagal ng pagsasalita
2. 341 - populasyon
F. 1. Sabado
Paunang Pagsubok pahina 3-5
A. 1. e 3. f 5. b 7. d 9. g
2. h 4. j 6. c 8. i 10. a
B. Ano : Youth Encampment
Kailan : Hunyo 21-25, 2007
C. a. 2:00 am
2. d 4. a
c. Pagdiriwang ng Pasko
2. Mga kaugaliang Muslim
a. Pagbibigay ng dote
c. Pagdarasal ng limang beses sa isang araw
3. Mga kaugaliang Katutubo o Lumad
a. Pagsasamba sa mga anito
b. Pagpapatotoo sa katawan
Sagutin Natin
63
2. d 4. a
Alamin Natin pahina 20
Paunang Pagsubok
A. 1. a 2. c 3. a 4. c 5. c
B. 1. Hji 2. Msgr. 3. Bro.
C. 1. Pari
3. Pag-uusap/Pagkakasundo
Sulatin Natin pahina 34
katungkulan na kinakatawan
5. Ingka Madela Pinuno Pambaranggay
Lumad
65
a. Jehova A. 1. Ginang
b. Born Again at Adventist 2. Father
c. 17,818 3. Ustadz
d. Babtist 4. Honorable
A. Palaisipan
ng salitang
“Interfaith Dialogue“
sabihin ng daglat.
ng talaan sa pagpapaliwanag
P A R
Paunang Pagsubok pahina 47-49
A. 1. b B. 1. ûûûûû 6. ûûûûû C. 1. Php 163.60
2. c 2. üüüüü 7. ûûûûû 2. Php 886.95
3. b 3. üüüüü 8. ûûûûû 3. Php 628.90
4. a 4. üüüüü 9. üüüüü
5. c 5. üüüüü 10. üüüüü
Isulat Natin pahina 52-53
A. 1. Bating Panimula 3. Pamuhatan 5. Katawan ng Liham
2. Bating Pangwakas 4. Lagda
B. 1. Pamuhatan
1. Bond paper Php 175.00
2. lapis 95.25
3. Papel 50.00
4. Ballpen 29.95
5. pandikit 7.55
6. Kartolina 50.00