Baucis and

Philemon

8.611-724

Amnisab his tacuit. factum mirabilecunctos

moverat: inridetcredentes, utquedeorum

spretoreratmentisqueferox, Ixionenatus

'ficta refers nimiumqueputas, Acheloe, potentes

essedeos,' dixit 'sidantadimuntquefiguras.' 615

obstipuereomnesnectalia dicta probarunt,

ante omnesqueLelexanimomaturus et aevo,

sic ait: 'inmensaestfinemquepotentiacaeli

non habet, et quidquidsuperivoluere, peractumest,

quoque minus dubites, tiliaeconterminaquercus 620

collibusestPhrygiismediocircumdatamuro;

ipse locum vidi; nam me PelopeiaPittheus

misit in arvasuo quondam regnataparenti.

haudproculhincstagnumest, tellushabitabilisolim,

nunccelebresmergisfulicisquepalustribusundae; 625

Iuppiterhuc specie mortalicumqueparente

venitAtlantiadespositiscaduciferalis.

totadomus duo sunt, idem parentqueiubentque.

ergo ubicaelicolaeparvostetigerepenates

summissoquehumilesintraruntverticepostes,

membrasenexpositoiussitrelevaresedili;

mille domosadiere locum requiemquepetentes,

mille domosclausereserae; tamenunarecepit,

parvaquidemstipulis et cannatectapalustri, 630

sedpia: Baucis anus pariliqueaetate Philemon

illasuntannisiunctiiuvenalibus, illa

consenuere casa paupertatemquefatendo

effecerelevemneciniquamenteferendo;

necrefert, dominos illicfamulosnerequiras: 635

cui superiniecittextum rude sedulaBaucis 640

inquefocotepidumcineremdimovit et ignes

suscitathesternosfoliisque et corticesicco

nutrit et ad flammas anima producitanili

multifidasque faces ramaliaquearidatecto

detulit et minuitparvoqueadmovitaeno, 645

quodquesuusconiunxriguoconlegerathorto,

truncat holus foliis; furcalevatillabicorni

sordidatergasuisnigropendentiatigno

servatoquediuresecat de tergorepartem

exiguamsectamquedomatferventibusundis. 650

interea medias falluntsermonibushoras

sentiriquemoramprohibent. eratalveusillic

fagineus, duraclavosuspensusabansa:

is tepidisinpleturaquisartusquefovendos

accipit. in medio torus est de mollibusulvis 655

inposituslectospondapedibusquesalignis.

vestibushuncvelant, quas non nisi tempore festo

sternereconsuerant, sed et haecvilisquevetusque

vestiserat, lecto non indignandasaligno.

adcubueredei. mensamsuccinctatremensque 660

ponit anus, mensaesederatpestertiusinpar:

testaparemfecit; quae postquamsubditaclivum

sustulit, aequatammentaeterserevirentes.

ponitur hic bicolor sinceraebacaMinervae

conditaque in liquidacornaautumnaliafaece 665

intibaque et radix et lactismassacoacti

ovaque non acrileviterversatafavilla,

omniafictilibus; post haeccaelatuseodem

sistiturargento crater fabricataquefago

pocula, qua cava sunt, flaventibusinlitaceris. 670

parvamoraest, epulasque foci miserecalentes,

neclongaerursusreferunturvinasenectae

dantque locum mensispaulumseductasecundis.

hic nux, hic mixtaestrugosiscaricapalmis

prunaque et in patulisredolentia mala canistris675

et de purpureisconlectaevitibusuvae;

candidus in mediofavusest: super omniavultus

accessereboninecinerspauperquevoluntas.

Intereatotienshaustumcraterarepleri

spontesua per sequevidentsuccrescerevina: 680

adtonitinovitatepaventmanibusquesupinis

concipiuntBaucisqueprecestimidusque Philemon

et veniamdapibusnullisqueparatibusorant.

unicusansererat, minimaecustodiavillae,

quemdishospitibusdominimactareparabant; 685

illecelerpennatardosaetatefatigat

eluditquediutandemqueestvisus ad ipsos

confugissedeos: superivetuerenecari

"di" que "sumus, meritasqueluetviciniapoenas

inpia" dixerunt; "vobisinmunibushuius 690

essemalidabitur. modovestrarelinquitetecta

ac nostros comitategradus et in arduamontis

itesimul!" parent ambo baculisquelevati

nitunturlongovestigiaponereclivo.

tantumaberantsummo, quantum semel ire sagitta 695

missapotest: flexereoculos et mersapalude

cetera prospiciunt, tantumsuatectamanere.

dumque ea mirantur, dumdeflentfatasuorum,

illavetus, dominisetiam casa parvaduobus

vertitur in templum: furcassubierecolumnae, 700

straminaflavescunt, adopertaquemarmoretellus

caelataequeforesaurataquetectavidentur.

taliatumplacidoSaturniusedidit ore:

‘dicite, iustesenex et feminaconiugeiusto

digna, quid optetis.’ cum Baucidepaucalocutus

iudiciumsuperisaperit commune Philemon:

‘essesacerdotesdelubraquevestratueri

poscimus, et quoniamconcordesegimusannos,

auferathora duos eadem, necconiugisumquam

bustameaevideam, neusimtumulandusabilla.’

vota fides sequitur: templitutelafuere,

Indirect question

Jussive

Subjunctive

donecvita data est; annisaevoquesoluti

ante gradussacros cum starent forte locique

narrarent casus, fronderePhilemonaBaucis,

Baucidaconspexit senior frondere Philemon. 715

iamque super geminoscrescentecacuminevultus

mutua, dumlicuit, reddebant dicta "vale" que

"oconiunx" dixeresimul, simulabditatexit

orafrutex: ostenditadhucThyneiusillic

incola de geminovicinoscorporetruncos. 720

haecmihi non vani (nequeerat, cur fallerevellent)

narraveresenes; equidempendentiavidi

serta super ramosponensquerecentiadixi

"curadeumdisint, et, qui coluere, colantur."'

Jean MatheusArtstor Image

Jupiter and Mercury in the house of Philemon and

Baucis, Adam Elsheimer, c1608, Dresden.

Peter Paul Rubens. Jupiter and Mercury with Philemon and Baucis.

1618.

Peter Paul Rubens. Stormy Landscape with Jupiter and Mercury with Philemon and Baucis. 1620.

Rembrandt.Philemon and Baucis. 1658. Oil on wood. The

National Gallery of Art, Washington, DC, USA..

GiueseppeSanti.Jupiter and Mercury Reveal Themselves to

Philemon and Baucis.1796.

David Ligare, Landscape for Baucis and Philemon. 1984.