Being Nobody, Going Nowhere

Embed Size (px)

Citation preview

Ayya Khema

V Ng, V uBeing Nobody, Going Nowhere

Diu Lin L Thu Linh

Mc LcMc Lc ......................................................................................................................1 Li Ta........................................................................................................................4 Tc Gi ........................................................................................................................5 Li Ngi Dch..........................................................................................................6 Chng 1: Thin: L Do V Phng Php.........................................................7 Chng 2: nh Hng ca Thin n i sng chng ta. ...........................16 Chng 3: Thanh Tnh V Tnh Gic ...............................................................21 Chng 4: T V Lng Tm.............................................................................31 1. T.......................................................................................................................31 2. Bi ........................................................................................................................40 3. H ......................................................................................................................44 4. X .......................................................................................................................45 Chng 5: T Bi Qun .........................................................................................48 Chng 6: Nm Chng Ngi............................................................................50 1. Tham .................................................................................................................51 2. Sn .....................................................................................................................58 3. Hn trm ..........................................................................................................66 4. Tro c ..............................................................................................................70 5. Mn Nghi..........................................................................................................74

1

Chng 7: Nghip v Lun Hi .........................................................................77 1. Nghip ..............................................................................................................77 2. Lun Hi...........................................................................................................81 Chng 8: Kinh T Bi ..........................................................................................86 Chng 9: Bn H Lc........................................................................................104 1. H Lc Do Cc Cm Th Mang n..........................................................104 2. H Lc Ca Ch Thin.................................................................................105 3. H Lc Qua Nhip Tm ...............................................................................106 4. H Lc Qua Kin Tnh.................................................................................110 Chng 10: Ng Un ..........................................................................................113 1. Thn (Sc) .......................................................................................................114 2. Th...................................................................................................................117 3. Tng..............................................................................................................118 4. Hnh................................................................................................................119 5. Thc.................................................................................................................120 Chng 11: Mi iu Thin ..........................................................................122 1. B Th ..............................................................................................................122 2. Gii Hnh .......................................................................................................124 3. Xut Ly............................................................................................................125 4. Tr Tu.............................................................................................................128 5. Tinh Tn..........................................................................................................129 6. Kin Nhn ......................................................................................................131 7. Chn Tht .......................................................................................................133 8. Quyt Tm......................................................................................................136 9-10. Tm T & Tm X....................................................................................137

2

Chng 12: T Diu v Bt Chnh o....................................................138 T Diu .........................................................................................................140 Bt Chnh o...................................................................................................143 1. Chnh Kin.................................................................................................144 2. Chnh T duy............................................................................................148 3. Chnh Ng.................................................................................................151 4. Chnh Nghip............................................................................................153 5. Chnh Mng...............................................................................................154 6. Chnh Tinh Tn.........................................................................................155 7. Chnh Nim ...............................................................................................157 8. Chnh nh ................................................................................................161 Chng 13: Mt Cuc Bt u Mi ................................................................163

3

Li Tay l mt quyn sch cn bn dnh cho ngi mun tm hnh phc v s bnh an trong cuc sng qua con ng tm linh. Con ng o ca c Pht rt n gin, thch hp vi mi ngi. Bt c ai vi lng quyt tm v thin u c th i trn con ng ny t c t do, gii thot cho thn tm. Cuc hnh trnh ny i hi ngi tham d phi trang b c thn v tm c gii thot khi ci Ng". Tm nhn bit, tng kt, phn loi, v thn cm nhn. Khi chng ta c th gii thot khi cc phn ng tnh cm v ch tr ng trong lng t bi, tm ta s rng m n nhn nhng s tht v i v ngha ca v tr. Chng ta cng hng v nhng s tht ny, chng ta cng d t n s gii thot tm linh. Hy vng l quyn sch ny s gip bn tin bc trn con ng o, theo gio l ca c Pht v gip cuc hnh trnh tm o ca bn nh nhng hn. Di y l tng hp cc bi ging ca Ni s trong kha tu Thin mi ngy kundasale, Sri Lanka. Cun sch c thnh hnh vi s gp sc ca nhiu ngi.

4

Tc GiVo ngy 2 thng 11, 1997, Ni s Ayya Khema (1923 - 1997) qua i v bnh ung th tui 74. Php danh ca Ni s c ngha l An lnh v Yn n. Ni s l tc gi ca khong 25 u sch v Thin v gio l ca c Pht. Quyn Being Nobody, Going Nowhere l mt trong nhng quyn sch v Pht gio bn rt chy (best-seller) M, v c gii thng Christmas Humphrey dnh cho sch tn gio hay nht trong nm 1988. Ni s th gii xut gia Sri Lanka vo nm 1979 v l mt trong nhng ngi tin phong trong vic tranh u cho n gii trong tng on. Ayya Khema sinh nm 1923, cha m theo o Do Thi. B sng B Linh cho n khi cuc chin bt u, b trn thot sang T Cch Lan. Sau n sng Thng Hi, b v gia nh b qun i Nht cm t trong cc tri giam dnh cho t nhn chin tranh. Cha b mt trong lc b giam cm. Sau chin tranh, b chu du khp ni chu , nht l cc nc vng Hy M Lp sn, v tu Thin. Nm 1964 b di c sang M cng chng v hai con. Sau b bt u truyn dy Thin khp th gii. Nm 1978, Ni s thnh lp thin vin Buddha Dhamma theo truyn thng Theravada, trong mt khu rng, gn Sydney, c. Ni s cng thnh lp Trung Tm N Pht T Quc T (International Buddhist Womens Center) v Parappuduwa Nuns Island, dnh cho n Pht t mun tu hc chuyn su hay mun th gii xut gia. Vo nm 1987, Ni s tham gia t chc hi tho quc t u tin cho Ni gii, ni c t Lai Lt Ma c bi din vn ch yu. Cng trong nm , Ni s l ngi u tin pht biu v Pht gio Lin Hip Quc. Ni s Ayya Khema cng l gim c u cho Buddha-Haus thnh lp c, nm 1989, v nm 1996 Ni s chng minh cho s thnh lp Tng on ca tu vin Western Forest Monastery Tradition, l tng lm vin Pht gio u tin c.

5

Li Ngi DchTi chn dch quyn Being Nobody, Going Nowhere ca Ni s Ayya Khema v s n gin, gn gi vi cuc sng thc t ca chng ta. Mc ch chnh ca cng vic dch thut ny l mt cch ti, ngi mi c bit n Pht php, hc hi thm v gio l ca c Pht. V thy quyn sch rt hu ch cho bn thn, ti ngh n cng c th gip ch cho ngi thn, bn b hay nhng bn o cng va tp tnh nhng bc chn u n vi Pht gio nh ti, nn ti mo mui gi n cc bn bn dch hn l cn nhiu thiu st. Nhng sai st l do s hiu bit hn hp ca ngi dch, hon ton khng phn nh quyn sch ton bch ca Ni s Ayya Khema. Knh xin Ni S nim th cho s mo mui ny. Xin chn thnh ghi n Ni S li cho i bao quyn sch Pht gio qu bu. Xin dng ln gic linh ca Ni s lng bit n su xa v gia h cho con hon tt vic dch thut quyn sch ny, cng nh duyn lnh quyn sch c th n tay nhiu ngi di dng n tng. Rt mong nhn c s ph bnh, gp ca qu c gi, o hu, qu tn s quyn sch c hon thin hn trong nhng ln in sau. Nguyn em cng c ny hng v khp tt c, t v chng sanh, u trn thnh Pht o. Diu Lin - L Thu Linh Hiu nh Ln II, thng 4/2005

6

Chng 1: THIN: L Do V Phng PhpTi sao phi hnh Thin? Thin c g quan trng? Hn l bn cng mun tm hiu, nu khng bn khng c nhng dng ny. Ti mun nhn mnh rng Thin, khng phi l vic chng ta ch lm khi rnh ri, tri li Thin ti cn cho cuc sng hnh phc, an lnh ca chng ta. Con ngi rt l l lun ngh v tng lai hay qu kh. Ngi tr th ngh n tng lai pha trc. Ngi gi th nh v qu kh sng qua. Nhng kinh nghim cuc i, chng ta cn phi sng trong gi pht hin ti. Cuc sng khng c qu kh. ch l k nim, hoi c. Cuc sng khng xy ra trong tng lai. ch l d tnh. Thi im duy nht chng ta thc s sng l hin ti trc mt. V chng ta phi tp sng nh th. Cuc i con ngi c th ko di trong 60 hay 70 nm, nhng ta phi hc sng ngay trong gi pht hin ti. i sng s bt bao phin toi, nu nh ta ch sng trong gi pht hin ti. Ni th d nhng thc hnh, kh lm thay! Ai tng lm th hn kinh nghim c iu ny. Ai cha tng th, s t khm ph ra iu y. Mt li khuyn n gin, nhng khng phi d thc hin. V khng c phng php no gip chng ta sng cho tng giy pht hin ti hu hiu bng tham thin. Tt c chng ta u bit gi cho thn th sch s. Ta tm ra mi ngy t nht mt ln hay nhiu hn. Khi ra ng, ta mc qun o sch s. Ti n ta lo cho thn ng ngh. Nu khng, ta khng sc ng u vi nhng kh khn trong cuc i. Ta cn c mt mi nh che cho thn khi ma, gi, nng, lnh. Thiu nhng th , thn s khng chu ng ni. Ta cn bi dng c th bng nhng thc n chn lc, b dng, lo tp th dc cho thn c cng trng, khe mnh. Du khng tp, chng ta cng i ng, hot ng, v nu khng chn tay ta s teo tp. Tm cng cn c chm sc ging nh th. ng ra, ta cn phi chm sc cho tm hn c thn na, v tm l ch, cn thn ch l ngi y t. Mt ngi y t khe mnh, cng trng, nng

7

n nhng c mt ng ch yu ui, thiu kin quyt khng bit mnh phi lm g, cng kh c th lm nn vic. Ngi ch phi bit iu khin, ch huy ngi y t ca mnh. Ngay nu nh ngi y t khng c khe mnh, tho vt nhng ng ch khn ngoan, gii gin th ngi nh ca ta cng c t ti. Tm v thn ny lm nn ngi nh ca chng ta. Nu ngi nh ni tm khng c yn, th ngi nh bn ngoi ca ta cng kh n. Ngi nh chng ta sng, v lm vic ty thuc vo s an khang ca ngi nh ni tm. Ngi ch, ngi iu khin phi sng trong nhng iu kin hon ho nht. Khng c g trong v tr ny c th so snh hay thay th c tm. Tm to ra mi th. Nhng tt c chng ta u coi thng tm mnh. cng l mt nghch l ca cuc i. Khng ai coi thng thn th mnh, nu n bnh, ta vi v chy i bc s. Nu n mt mi, ta vi v cho n ngh ngi. Nhng ta lm g cho tm? Hnh nh ch c cc v Thin s l ch trng n tm ca h. Mun tm c pht trin su rng, ta cn phi chm sc tm. Nu khng tm ta lun nhn cuc i bng con mt nh nguyn (hai chiu): Tt, xu; ngy mai hay hm qua; yu (ti thch th ny), ght (ti khng a th kia); c (ti s hu ci ny), khng (khng s hu th kia); ci ny ca ti, ci kia ca anh. Ch khi tm c rn luyn, ta mi c th thay i ci nhn ca mnh c th nhn thy c nhng chiu khc ca s vt. Vic ta cn lm trc tin cho Tm l ty ra, tm gi cho n, khng ch mi ngy mt ln hay hai ln nh i vi c th, nhng trong mi giy pht tnh thc. lm c iu , chng ta phi bit phng php. Vi c th, iu kh d, ch cn dng x - phng v nc. Chng ta quen lm nh th t ngy cn nh. Nhng tm ch c th c gi ra bng tm. Nhng g tm thu nhn, ch c tm mi c th ci b. Mi giy pht tnh thc trong thin l mi giy pht tm c sng lc v may mn thay, tm khng th lm hai vic cng mt lc. Du rng, nh c Pht ni trong mt nhy mt ta c th c n hng ngn tng dy ln, nhng thc t t ai ngh nhiu n vy v nht l khng th c tt c nhng suy tng trong cng mt lc. Chng tip ni nhau ci ny sau ci khc thong qua nhanh chng trong u ta.

8

Khi ta Thin qun, i dc, tham vng, khng th hin ra v tm ch c th lm mt cng vic mt lc. Do nu thi gian ta thin tng ln, cc vt nh bn trong tm ta s c gi ra ngy mt tr nn sch hn. Tm, vt c nht v nh trong v tr, bu vt duy nht chng ta s hu. Khi c mn qu, d nhin l ta phi gi gn cn thn. Chi ra, nh bng, v du m, thnh thong cho n ngh. Cn y ta c tm qu bu ny, ch c tm gip cho ta lm c mi vic, k c vic gic ng, nhng bit gn gi n hay khng tt c l ty thuc chng ta. Tm s tr thnh v dng nu khng c gi gn, trau chut. Lc ngi Thin, ta tp gt b ra khi tm nhng g ta thy khng cn thit. ch gi trong tm nhng iu ta mun ngh n. Khi thnh thi quen, chng ta c th p dng phng php tu Thin vo cc sinh hot i thng, gip ta dt b nhng t tng khng lnh mnh. Nh th nh ngi Thin, ta c th dt b chy ui theo vng tng trong sinh hot i thng, ngc li vic chng ta khng chy ui theo vng tng trong i sng gip cho vic ngi Thin ca ta d dng hn. Ngi c th lm ch t tng mnh, khin tm ch ngh n nhng g m h mun ngh c gi l A-la-hn hay ng Gic Ng. ng ngc nhin nu khng phi lc no ta cng c th dt b vng tng. Tht d chu khi ta c th ch ngh n nhng iu ta mun ngh n, v nh th l ta lm ch c tm ca mnh, hn l tm lm ch ta. Lun chy ui theo bt c t tng no dy khi ln trong tm, d hnh phc hay au kh, l thi quen chng ta cn t b khi ngi thin. Bc k tip l tp luyn tm. Tm khng kim ch ging nh nhng ln sng tri ln trt xung, chy lng xng t chuyn ny qua chuyn khc, khng bao gi c th tr yn mt ch. Ai chng tng kinh nghim c khi c sch, n cui trang mi bng nhn ra khng bit mnh va c g, phi c li c trang. Ta phi thc y, luyn tp tm yn mt ch, ging nh ta phi thc y, vn ng cc bp tht, khi ta tp ht th, tp t. S pht trin, tng trng ch c th c c t s tp luyn tm lm theo ta, ng yn khi ta mun n ng yn. S luyn tp cng gip tm thm vng mnh, v tm c rn luyn bit bung b. Chng ta khng phi l A-la-hn, ai cng chp Ng. Chnh c nhn ch ngha, thi ci ny ca ti, ci kia ca anh to nn bao vn

9

trn th gii. Chng ta xc nh bn ng ca mnh qua nhng g ta suy ngh, qua sch bo, phim nh xem, c, hoc s dng tm ch lm nhng vic cng c thm cho c nhn mnh. iu quan trng nht ta hc c trong lc ngi Thin, l bit bung b, khng chy ui theo vng tng. Khi khng cn ai suy tng, khng cn c ci Ng. Lc u, ta ch c th bung b c vng tng trong khong thi gian ngn, nhng ch l bc u. Con ng tm linh cui cng ri cng dn ta n s hon ton bung x. Khng c g ta cn phi t c hay bm vu vo. Nhng iu ny c lp i lp li nhiu ln, nhng ta khng c cch g khc hn din t. ng vy, con ng tm linh l con ng dn ta n vic t b, bung x tt c nhng g c ta tch ly, cht cha t by lu nay: S s hu, cc thi quen, t tng, thnh kin, cc li suy ngh theo khun mu. Tuy nhin lc ngi Thin, khng phi d bung b vng tm, v ci Ti khng d u hng; ci Ti s cm thy lc lng khi khng c suy tng. Tm s phn ng ngay bng cch ku ln: "Vic g xy ra?" -- v ri nu khng bit bung x, tm ta li chy ui theo vng tng. Lm th no bt tm yn mt ch, l gp phn vo vic pht trin bp tht ca tm, to cho tm thm sc mnh v quyn lc. Gio l ca c Pht rt thm thy, cao siu, v ch c nhng tm thm thy, cao siu mi c th lnh hi y nhng li dy ca Ngi. V th, chng ta cn luyn tm thm vng mnh. Mt thn th cng trng c th chu ng c tt c nhng g ta bt n phi chu ng. Mt Tm vng mnh cng ging nh th. Tm vng mnh c th chu ng s nhm chn, cng thng, tuyt vng hay au kh -- v tm khng bm vu vo nhng g n khng thch. Thng xuyn thc tp thin nh l mt cch luyn tm. L mt b phn v gi, tuyt vi nht trn i, tm hn tt c mi th cn phi c chm sc. Vy m ta khng ngng ngh suy, tnh ton t lc cn u th, v t bao nhiu lng kip trc . Sut ngy chng ta suy ngh, sut m chng ta mng m. Chng c pht giy no ngng ngh. Chng ta c th ngh h, i th gin. Nhng thc ra ci g th gin? Chnh l c th c th gin. N i ln ni, xung bin, du lch chn tri, gc bin, nhng cn tm th sao? Thay v suy ngh nhng chuyn phi lm

10

nh, n bn rn thu nhn nhng m thanh, cnh quang, mi v mi l. Tm ta chng h c ngh ngi, n ch thay i cng tc thi. Nu c th chng ta khng c ngh ngi mt m, n kh m lm vic ngy hm sau. Tm ta cng cn ngh ngi, nhng khng phi bng gic ng. Tm ch c th c ngh ngi khi n ngng mi suy ngh, m ch cm nhn. Ta c th v tm nh mt mn nh trng, trn cc phim nh c lin tc chiu ln, khng bao gi ngng ngh. V cun phim -- t tng -lin tc chiu, ngi ta qun mt cn c tm mn hnh ng sau . Nu chng ta c th tm ngng cun phim lc tham thin, chng ta s cm nhn c s tnh lng thng hng ca tm. l giy pht tuyt vi. Giy pht hnh phc khng th kim tm u, qua bt c phng tin no. Nim hnh phc tuyt vi, khng ph thuc vo bt c iu kin bn ngoi no, tr thc tp Thin. Khng phi ty thuc vo mn ngon, thi tit tt, bn qu, ngi ng cm, s h tr tinh thy hay ca ci vt cht. Tt c nhng th u khng th ty thuc vo, v chng lun thay i. Ch c bn tm, chnh nim l khng b ri chng ta nu ta tip tc thc hnh Thin. Khi ting ng trong tm tm dng, khng ch c s im lng, m cn c c cm gic hi ha. Tm cui cng c ngh ngi. N tm c n nh. Ta s au kh bit bao nu khng c ci nh che ch xc thn. Tm cng th. Giy pht bnh an, tnh lng l ngi nh ca tm. N tr v nh ngh ngi ging nh sau mt ngy lm vic, chng ta tr v nh ng ngi ln chic gh m hay nm xung ging thn ngh ngi. Tm by gi cng th. c ngh ngi, khng phi suy ngh. Suy ngh, vng tng l au kh, cho d chng ta ngh v bt c th g. V c s chuyn ng l c va chm. Tt c nhng g chuyn ng s sinh ra va chm, c st, kh au. Giy pht chng ta th gin, ngh ngi, tm tng thm sc mnh v an lc v n bit n c th tr v nh bt c lc no. S an lc chng ta tm thy c khi ngi thin s trong ta sut ngy, c trong nhng sinh hot i thng ta cng tm thy n. Tm an lc, v tm bit rng khng c g cn tr n tr v nh, tm s tnh lng, hi ha. l nhng l do chnh gii thch ti sao cuc sng ca ta s khng bao gi y nu khng c Thin. Nhng lc th bn ngoi m cuc i mang n cho ta, khng th so snh c vi nim vui ni tm. S bung x,

11

khng bm vu gip chng ta hiu rng ci ti lun i hi, do tm lun i suy tng. Khi ta ngng mi ham mun, ta khng cn phi suy ngh, vng tng. Khi chng ta ngng i hi, tt c mi s tht vng, au kh u bin mt. l l do ti sao chng ta cn phi tu tp Thin. Trc ht chng ta phi ch trng n hi th ra, hi th vo ni mi. Hi th l gi, nn khi gi vo hay ra, ta u cm thy. Cm gic gip chng ta ch tm ni mi. Vic lm lc u kh trnh khi kh khn. Hi th l mng sng ca chng ta, v th cn g thch hp hn l dng hi th thin qun: Ta sng nh hi th, khng th tch ri khi n giy pht no. Vy m t khi ta ngh n n. Ta qun khuy n, cho n khi ta mt n, nght th, cht ui hay cht ngt. Lc ta mi thy hi th quan trng bit bao. Nhng khi hi th cn vi chng ta, ta chng bao gi nh ti, du hi th l s sng cn ca ta, l bu vt qu nht ca tt c chng ta. Hi th cn trc tip h tr cho tm. Khi ta xc ng hay vi v, hi th tr nn gp rt. Khi tm ta thanh tnh, tnh lng, hi th nh nhng, thanh thot. Khi hi th tr nn mong manh n ni kh tm thy, l khi chng ta trong trng thi Thin nh. Tp ch trng vo hi th l phng php gip chng ta t n trng thi . Th l mt hnh ng va t nhin, va c th c kim sot. Ta c th lm cho hi th su, di hay ngn hay ngng li giy lt. C nhiu cch ch tm vo hi th. Ta c th theo di hi th vo, hi th ra khi ta ch tm n n. Mun thc tp phng cch ny, khng cn phi thay i cch th ch im lng theo di n vo ra. Hoc tp ch tm bng cch kt hp hi th vi tng nim, th d Nam M. Nam khi ht vo, M khi th ra. Ta cng c th m mt khi ht vo, mt khi th ra,. Hai khi ht vo, hai khi th ra. Khng m di 5, khng m qu 10. Khi m n 10, li bt u tr li mt. Khi tm lang thang, bt u m li 1. Lc bt u, nu bn khng bao gi m qu hai, ng nn lng. Hy kin tr thc tp. Tt c tm u ging nhau. Bn khng cn phi ngh: Ti khng th tp thin. Thin khng thch hp vi ti". Nhng ti y l ai? N ch l mt tm khng kim ch so vi tm c kim ch. Mt vn ng vin c tp luyn s chy nhanh, chy gii hn ngi khng tp. Th thi. Nu khng

12

c s c gng tp luyn, khng th bo rng: "Ti v dng. Ti khng th chy nhanh". m hi th, nim ch, ch tm vo hi th ni mi hay theo di hi th ra vo. Hy th xem phng php no thch hp vi bn, ri gi ly phng php . Nu bn c th tp ch tm, bng cch theo di hi th phng ln xp xung bng th c lm nh th. Chn xp nh th no bn c th ngi lu. Lng thng nhng khng gng. Vai, bng, v c cng phi th gin, mm. Khi bn ngi b ng chi, hy ngi thng li. u cng phi gi thng. Ngi chi, u gc xung d lm ta bun ng hn l tnh tm. Khi ngi Thin chng ta cn phi hon ton tnh thc. Bn s thy rng khng phi lc no tm cng tr vo hi th, d bn tp bng phng php no: nim ch, m 1-1, 2-2 hay ch tm vo hi th mi hay theo di hi th vo ra. Tm vn lng xng, tr khi bn tng tp ngi thin mt thi gian di. Vng tng - cun phim - vn cn . Ch c cch l tp gi tn cc vng tng, nhng nu gp kh khn, c th n gin ha bng cch gi chung chung nh t tng, hi c, lm ln, d tnh hay nhm nh. Khng quan trng. V ngay lc ta t cho vng tng mt ci tn, l lc ta tch ta ra khi n. Nu khng, bn khng phi l ngi thin m l ngi suy ngh v bn s hon ton b dn dt, li cun theo cc suy tng ca mnh. Bn s lo cho con mo b nht ngoi ca, lo khng bit my a nh ng cha...Bt c g, th bn cng ang lo ngh, d nhin tm bn s t bo cha rng: "Nhng ti cn phi bit nhng iu ch. Khi ta thin, bn khng cn bit v vn g c. Cuc i vn c tun t tri i, khng cn n s lo lng ca chng ta. Mi giy pht, n n ri i. Khi vng tng dy ln, hy nhn thng vo n, t tn cho n. Trng, sai khng thnh vn . Mt khi vng tng c t tn, c ngha l ta c th bung b n. Dn dn thi quen ny s c chng ta p dng vo mi pht giy tnh thc. Nh th khi c nhng t tng khng trong sng, ta c th bung b chng. Bn s tp ch ngh n iu mnh mun ngh, v khi lm c nh th, bn s khng bao gi thy kh au na. Ch c k kh mi t nguyn au kh. t tn cho cc t tng, l cch gip ta nhn bit vng tng trong i sng hng ngy, nhng khi ngi thin, ta gi l s tnh thc. l cch thc tp Chnh nim. c Pht ni: "Tnh thc l phng php duy nht

13

gii thot con ngi, gip h trnh tht vng, bc vo con ng gic ng, thot khi kh au. Bit rng Ti ang suy ngh. Ti ang l ng. Lo lng. Bt rt. M mng v tng lai. Mong c.... Ch nhn bit, ri tr v vi hi th. Nu bn c hng ngn vng tng, th hy nhn bit chng hng ngn ln. Nhn bit s dy khi ca vng tng v ni dung ca chng. y l nn tng ca s tnh thc mt cch ch ng, con ng duy nht a n gii thot - nu ta thc s thc hnh chng. C th ca chng ta s cm thy kh chu v phi ngi trong mt t th khng quen thuc, v nht l v ta bt n phi ngi yn. Thn khng bao gi thch phi yn mt ch d ch trong thi gian ngn. Ngay nh khi nm trn chic ging m i, thoi mi, thn cng ln tr sut m. Thn mun di chuyn thot khi s kh chu, nn d ta ang ng, thn vn chuyn ng. Cng th, khi chng ta ngi thin, s kh chu dy ln. Thay v lp tc nghe theo thn, thay i th ngi nh ta vn thng lm, thng phn ng khi au n, kh chu dy ln, hy nhn bit n. Quan st cm gic kh chu t u ti. C phi v s tip xc vi gi, sn nh hay vi chn kia. T s tip xc sinh ra cm gic. T cm gic dn n hnh ng. (y cng chnh l vng lun hi lun qun ca chng ta. Chnh phn ng ca chng ta i vi cc cm gic a chng ta n lun hi sinh t). Ch c ba loi cm gic: d chu, trung tnh, kh chu. Ngi Thin gy cm gic kh chu, nn tm ln ting: , cm gic kh chu, au n qu. Ti khng chu ni, ti mun thot ra khi cm gic ny. Chng ta sng, phn ng nh th mi ngy, t sng n ti, u nh th. Bt c iu g lm chng ta kh chu, chng ta chy trn, xua ui hay c gng thay i cc nguyn nhn bn ngoi chng ta. Bng mi cch chng ta xua ui kh au. Nhng s khng c cch g lm c, tr khi chng ta dt b c lng tham mun. Bt c iu g ta lm cho thn, xoay chuyn chiu no ri n cng s kh chu, v s thoi mi khng th ko di. Hy quan st vng lun qun : tip xc, cm gic, phn ng. Ti cm thy au. Ti mun chy khi ch ny. Nhng thay v chy trn, hy t ht c s ch tm vo ni ang b au n, cm nhn s thay i ca n. Bn s thy cm gic au n hoc l di chuyn n ni khc, hoc l thay i cng . Cm gic khng l mt khi ng c, n di chuyn, n i thay.

14

Hy nh r rng, c th ta khng c s au n, nhng n ang au n. Ch c nh th ta mi hiu s tht v nhng au n ca con ngi. Khng phi l thnh thong c th ta mi b au n, kh chu m n lun lun au n, kh chu. N khng th nm hay ngi yn m khng cm thy kh chu. Hy nhn bit tnh v thng . Hy nhn bit tnh cht kh au c m mm trong c th con ngi. Hy nhn bit l cm gic chng t n, khng c li mi ca chng ta. Vy ti sao gi chng l ca ti? Hy nhn bit chng t cc cm gic kh chu ny, ri th chuyn i nu cn, khng phi l ngay lp tc. Ch chuyn i sau khi chng ta qun st ti sao cn lm vy. Chuyn i nh nhng, y chnh nim khng lm phin n ngi chung quanh. C ngi nguyn mt ch cn rng chu ng, v t nh "Ti s ngi nguyn bng mi gi. Ti khng chu ng ni na, nhng ti vn c chu, khng em li li lc g cho s ngi thin ca chng ta. l mt phn ng sai lm khng khc g s u hng nhanh chng. Mt ng l chy ui theo s thoi mi, ng khc l s bm vu vo kh au. Chng ch l hai mt ca mt ng tin. Cch tt nht l lm sao hiu r ni tm, hiu r hnh ng ca ta, v nh th mi tht s mang li kt qu. Hy tip xc vi t tng v cm gic khi chng dy khi. Quan st tnh cch v thng ca chng. Chng n, ri chng i. Vy ti sao ta nhn chng l mnh? Ta c mi chng khng? Chc chn l khng. Ta ch c nh ngi thin thi phi khng? Vy ti sao tm ta y nhng vng tng? Chng c phi l ta khng? Chng c phi l s kh au khng? V thng, kh au, v ng l ba c tnh bao trm vn vt. Tr khi ta nhn bit chng t trong tm thc ca ta, chng ta s khng bao gi hiu c Pht ni g. Thin l phng php gip ta hiu ra iu y. Thin l hnh ng. Cn li tt c ch l ngn t.

15

Chng 2: nh Hng ca Thin n i sng chng taTrc ht ta phi ty u, thanh lc tm. Nhng khng th c tm thanh tnh, nu nh thn u, v th, ta cng cn ty ra cc th tp u cht cha trn thn th ta by lu nay. Hy tng tng mt ngi sng trong mt ngi nh hn hai mi, ba mi nm khng dn dp. Bao nhiu thc n tha thi, qun o bn thu, rc ri cht n trn nh. Phi sng gia ng rc tht hi thi, kh chu. Nhng ngi ch sng th chng h bn tm, cho n mt ngy c ngi bn gh qua v ni: "Sao bn khng dn nh mnh cho sch s?". Ri hai ngi bn bt tay vo dn dp mt gc nh. Sau ngi ch bt u thy sng gc phng sch s d chu hn. Nn dn dp c cn nh, ngi ch by gi c th ngm quang cnh bn ngoi, c ch i qua li trong nh. Khi ch tr nn thoi mi d chu, ngi ch mi c th quay vo ch trng n ni tm mnh. Cn nh l thn chng ta. Bt k chng ta i u: t thnh ph ny n x s kia, t ch tr ny n ni khc, khng bit bao nhiu ln. Ta cng li ko thn i cng khp cho n ngy n ri r, h hoi, ch cn l mt ng xng, mt nhm ct bi. Nhng cn cha ti ngy y, ta cn phi mang thn ny. Cn phi sng, ta cn cn phi dn dp cho cn nh ny c thng thong, sch s, d chu. Cc phn ng tm l cht cha bn trong lu ngy che mt tm ta. Tm dung cha chng th chnh tm cng phi tho g chng. Trong Thin, iu ny ng ngha vi nhn bit cc cm th, nhng khng phn ng, ri bung b. Bn cht ca Thin l khng phn ng. c tnh quan trng gip ta tm c s an lc, qun bnh trong tm hn, v cc phn ng ging nh s chuyn ng ca cc ln sng ph chp ta, lm ta m mt khng thy li ra. V chng ta tip tc u m. Chng ta c th nghe, chng ta c th cm thy, nhng khng th nhn thy ni tm ca ta. Ni tm b che ph bi cc hnh ng, nhng phn ng tnh cm ca chng ta.

16

Khi cc vng tng khi ln trong lc ta thin, ta ch cn bit chng dy khi, m khng cn c phn ng. V ta cng ch cn lm c th. Thi khng phn ng ny cng c th c mang p dng vo i sng hng ngy ca ta. Cm th no dy khi, ta ch cn nhn bit n n, ri n i. Nu chng ta c th qun tng c nh th lc ngi thin, l ta hc c mt trong nhng bi hc quan trng nht trong vic t gii thot mnh. Tht sai lm nu ngh rng v chng ta ang sng, tc nhin ta phi bit ngh thut sng. l mt nghch l khc ca cuc i. Sng l mt ngh thut. Ai trong chng ta chng tng vp ng mt, i ln trong i. Ta gi l thm kch, bt hnh ca ti. Tht ra ch l mt ngh thut sng cha c hon ho. c tnh th ba nhng khng km phn quan trng ca vic tu thin l ta c th kinh nghim c tnh cch v thng ca s vt. Tr khi t chng ta kinh nghim c iu , nu khng tnh cch v thng ca s vt cng ch l nhng li ni v ngha. V li ni khng gip chng ta gii thot c. Phi t chng nghim. Con ng c Pht ch cho chng ta l con ng nhm a n gii thot - mt s t do hon ton, tuyt i, v iu mi ngi phi t chng nghim ly. Khi tham thin, hy kinh nghim s v thng trc tip qua vic ch tm vo hi th, ta bit rng mt hi th va vo, li mt hi th ra. Hi th trc khng ging hi th sau. Cm th ny dy ln, ri qua i. Tip theo mt cm th khc li n. Ri ni ni cc cm th khc dy ln, cui cng khng cn g na. Mt cm gic au chn, ta tr mnh, cm gic au bin mt. Cm th n, ri cm th i. Vi cht t kinh nghim tu tp thin, ta c th d dng nhn ra c s v thng ca cm th, ng thi ta cng nhn ra c s v thng ca bn thn. Ai cng bit th. Ngi c hiu bit u bit rng thn ca ta, ca tt c mi ngi u v thng, hoi dit. Nhng tt c chng ta u sng nh th ta s khng bao gi mt, ta au kh, khc than khi thn ny b hy hoi theo lut t nhin, nh th l vic ta khng bao gi ng ti. Suy ngh nh th l sai lm, v l lm phi khng? l v chng ta t quay lng li vi thc ti. Ta ch mun chp nhn ci tt p. Cn khi phi i mt vi s tht ph phng, ta tm cch li cho k khc. C ngi cn cho qu thn, tri t. Khng cn bit ta trch mc ngi chung quanh hay

17

trch tri t, s tht l cuc i y nhng v thng, chng ta phi chp nhn s tht sng cho ng. Khi chng ta suy ngh thm, ta s thy l mi gi pht tri qua, cc t bo trong c th cng thay i. Chng ta ai khng hc iu ny nh trng. R rng l chng ta c th kim nghim c iu ny. Khi lng su trong Thin nh, ta c th cm c tng cm gic trn da tht mnh. Ta s c ci nhn khc v chnh bn thn ta, cng nh v cuc i, v gi ta thu hiu bng chnh kinh nghim ca mnh rng khng c g bn vng, tn ti mi, nht l vi thn ny. Khoa hc chng minh rng khng c g trong v tr l mt khi. Tt c vt cht hin hu u c to thnh bi nhng phn t di chuyn vi tc nhanh - n cng vi nhau v r tan cng nhau - do chng to ra o tng ca mt khi vng chc. c Pht 2500 nm v trc ni nh th v cc phn t, khng cn n cc phng th nghim chng minh iu . Ngi t kinh nghim iu v Gic ng. Cc nh khoa hc cng bit tt c nhng iu ny, nhng h khng phi l ng gic ng, v iu h thiu st l kinh nghim bn thn, chnh h khng t chng c nhng iu ny. Ta cng t bit vi mt cht phn on thng minh rng khng c g l mt khi cng rn. Nu khng s khng c c th chng ta, m ch c nhng ci xc ngi. Nhng l s phn on ca l tr. Cha . Ta cn phi cm nhn c iu y. Khi ta cm nhn c nh th trong Thin nh, ta tht s bit. Khng ai c th bn ci g c v nhng kinh nghim ca chnh bn thn ta. Ngay chnh nh nu c ai ni vi ta rng: Khng. Khng phi vy. Thn ta l mt khi. Sao bn khng th nn thn th mnh th bit. N l mt khi cng rn, phi khng?, ta cng s khng mun bn ci, khng b thuyt phc. Nh khi c ngi tranh lun v nhng iu c Pht dy, Ngi khng ci li. Ngi khng phi bo v cho gio l ca mnh. V Ngi ang ni v cc kinh nghim t chng. Vi s ch tm nht qun, thm su, ta c th thy c nhng thay i khng ngng trong ta. Chnh tm ta cm nhn c iu , bn trong c th ta, vy th tm phi ng ngoi mi nhn thy c, vy lm sao ni c ta l mt khi rn chc. Tm c th ni rng: Nu lun lun c s chuyn i bn trong ta, vy th ci ti u? Tt c cc cm gic lun

18

thay i. Pht trc c, pht sau khng. C th lun bin i. Khng c g ti bm vu vo. T tng lun thay i, vy ti u? Nhng d nhin l con ngi chy tm mt hnh nh tng tng n tr vo nh l mt con ngi siu phm (higher self), mt tm linh, mt linh hn, v..v... Nhng xt k ra, tt c u l o tng. Chng ta phi chp nhn v thng. Mt c tnh na ca vic hnh Thin, chnh l phng php Thin m c Pht nhc n trong lc thuyt ging v nn tng ca s ch tm, thin qun v bn yu t: t nc, gi, la. Cm gic v s cng rn trong c th thuc v t. Chng ta cng cm c th rn chc trong chic b on ta ngi. Yu t rn chc (t) c mt khp mi ni. Ngay c trong nc cng c, nu khng, ta khng th li trong , hay t thuyn ln nc. Yu t c c trong khng kh, nu khng chim, my bay khng th bay trong . Yu t La - nhit - cng khp ni. Nu , chng ta c th cm thy sc nng trong thn mnh. Thng ta ch n yu t ny khi ang lnh cng, b nng qu hay lc b cm st. Nhng nhit lun c mt trong c th ta. Cng nh trong tt c mi sinh vt. Yu t Nc trong mu, nc ming, nc tiu ca chng ta. Yu t nc cng l sc kt, bn. Khi ta c bt, nc vo, bt s dnh vo nhau. Nc l yu t kt, bn c mt khp mi ni. Khng c n, tt c cc t bo di chuyn trong thn ta, s tan r. Chng ta s khng th ngi y nu khng c n gi c th chng ta li. Tt c nhng khm ph ny tht l th phi khng? Nhng chng cng v dng nu ta khng kinh nghim c chng. Chng s vn ch l nhng kin thc tiu khin trong lc tn gu vi bn b. Nhng khi ta c th t kinh nghim c, chng s tr thnh s hiu bit su sc bn trong, v vt cht quanh ta. Tr tu, s nhn bit c bn cht tht ca s vt l iu c Pht thng hay nhc ti. Cui cng l yu t khng gian (Gi). C khng gian - nhng ch m - trong ta, nh l l mi, bn trong ming. Ngay trong ni tng cng c nhng ch m. V tr l khng gian. Nu chng ta nhn ra c nhng iu ny, chng ta s thy l tt c u cng mt th, ta s bt c nhng suy ngh nh - y l ti v ti s ch lo cho mt mnh ti, khng cn bit n th gii quanh ti. Mong l h cng sng an lnh, nhng ng c trng cy vo

19

ti. Khi chng ta nhn ra rng chng ta c cng ch l do cc duyn hp li, ri tan i, chng ta khng l g ngoi bn th gi, la, t v nc hp li, th ti l g, n ni lc no ta cng chm chm bo v n bng mi cch. V th gii cn li, ngi chung quanh ta l g, ta phi cm thy b h e da? Thin l nhm t c gic ng; v gic ng l mc ch ca ngi Pht t tu thin. Cc phng tin l nhng dng c. Ta s dng chng cch no cho hu hiu hn c. Mi ngi mt cch khc nhau. Nhng ta cng s dng chng thun thc, th kt qu cng nhanh chng, d dng hn. Nn nh phi ch tm vo phng tin, khng vo kt qu. Ch c nh th th s tinh xo, thun thc mi n vi chng ta.

20

Chng 3: Thanh Tnh V Tnh GicC rt nhiu phng php tu Thin. Trong "Thanh Tnh o (Path of Purification) c hn bn mi cch c lit k, nhng ch c hai phng hng, hai con ng ta phi i n: Thanh tnh v Tnh gic. Thanh tnh v Tnh gic lun i i vi nhau. Ging nh phng hng, v mc tiu. Ta phi bit con ng i n mc tiu. Ta cn phi thc tp c hai phng cch, Thanh tnh v Tnh gic, t c nhng kt qu m Thin s mang n cho ta. Phn ng chng ta u mun c an lc. Ai cng mun c bnh yn, mun c c cm gic vui sng, mn nguyn. Trong Thin nh, nu ta thong bt c cm gic an lc , ta s hnh phc bit bao. Nhiu ngi tha mn khi t c n trnh . Nhng thanh tnh khng phi l mc ch ca Thin. ch l phng tin a n cu cnh. Thanh tnh l phng tin. S tnh gic trong ni tm mi l cu cnh. Phng tin rt cn thit nhng khng th lm ln chng vi cu cnh. Nhng v phng tin to ra s thoi mi, d chu, ta tr nn bm vu vo chng. Vn ca chng ta l lun chy ui theo s d chu v xa lnh s kh chu. V chng ta coi mc ch ca cuc i l c d chu, hnh phc, nn dng nh ta chng c mc ch g c trong cuc i. Khng th no tc b ht tt c nhng iu kh chu, au kh trong i, m ch gi li nhng g ta a thch. Chng no ta cn coi l mc ch ca mnh th ta khng c mc ch g c. Trong Thin cng th. Nh th th lm cch no chng ta c th t c s thanh tnh, v iu nh hng n chng ta nh th no? Bng cch thc tp ch tm vo hi th, dn dn ta s tm c s thanh tnh. Tm ta s ngng suy ngh trong mt giy pht no , v ta s cm thy hon ton th thi, d chu. Tm suy ngh khng bao gi c th thi, v suy ngh l mt qu trnh chuyn ng, v bt c s chuyn ng no cng to ra ma xt. Tuy nhin ta c th tm c s thanh tnh trong mt giy pht no , hay di hn, nu ta tip tc tu tp v tng thi gian tham Thin ln. iu khng c g kh. C th

21

lc u ta thy kh khn, nhng vi s kin tr, nhn ni, mt cht duyn lnh v mt ni yn tnh, ta c th lm c iu . Chc rng chng ta u c duyn lnh, nu khng ta khng c mt ni ny. Nhng ngi c c nghip s khng tm c n vi Thin, hoc gi nh c, h cng khng tr li. Do ni ta c sn duyn lnh l vy. V lng kin nhn, bn cng khng thiu, nu nh bn chu kh c n nhng dng ny. Ch cn thm mt yu t na l ch, s quyt tm. Khi ngi xung chiu Thin, bn cn t nh: Ti s ch tm vo tng hi th, nu ti c l l, ti s bt u tr li. Cn lm nh th gi cho tm thng bng, ging nh ngi i trn dy xic. Mi ln lao ao, ta phi ly li th cn bng. V th ta cn c s quyt tm. Khi cm gic thanh tnh, th thi dy ln -- ci cm gic m Pht gi l s thanh tnh ngay gi pht hin ti -- ri qua i, khng th khc c, v bt c iu g c sinh th phi hoi, phn ng u tin m tm phi c l nhn ra tnh cch v thng ca s vt, ch khng phi tht vng ku ln: ", n li qua mt ri". Hoc l "Cm gic va ri d chu qu, lm sao c li cm gic y, nh cch ta vn phn ng lu nay. Sng theo Php, hnh theo Php, l nhng hnh ng khng bnh thng. Khc vi mi ngi chung quanh. Khi Pht cn ngi di cy b , trc khi Gic ng, khi Sujata mang dng ngi sa trong chic t vng, c cng cng dng lun chic t qu. c Pht sau khi ung xong, th chic t vng xung dng sng trc mt, v ni nu nh ci t chy ngc vi dng nc sng, Ngi s gic ng. V ci t chy ngc dng. iu c th xy ra khng? C l php thoi mun nhn nh vi chng ta rng khi ta sng vi Php, chng ta phi i ngc li vi dng chy ca bn nng, ca cc khuynh hng t nhin. Chng ta phi i ngc li vi nhng s d di, thoi mi, nhng g tt c mi ngi khc u theo ui. Chy ngc dng bao gi cng kh hn l thun, xui theo dng. Cm gic thoi mi, t ti m ta cm nhn c trc ht thn, ri n tm, cng s qua i. Chng ta phi nhn ra tnh cch v thng ca n, ta c th s dng n cho mt mc ch. Nu khng, ta ch s dng cm gic thanh tnh cho s thoi mi ca ring ta. M ch thoi mi cho thn ta l ta ch k, ch bit n ring mnh, khng phi l tin ti v ng, l ci gc ca nhng iu Pht dy.

22

Gio l ca c Pht nhm hng ta n v ng. Ngi ni: "Ta ch dy mt iu, l gii thot, chm dt kh au. iu khng c ngha l tt c kh au trn i u chm dt. iu c ngha l nu khng c mt ci ti n nhn kh au, th khng c kh au. Ci ti s bin mt. Nu khng c ai y c vn , th lm g c vn ? Nu dng cm gic t ti ch cho ring mnh, th ta i ngc li vi li Pht dy. Lun tr v vi hi th s gip ta t n trng thi thanh tnh. Chnh nim, trong Bt Chnh o, dy ta s ch tm ng, a n thin nh. Theo di hi th l vic cn lm, nhng khng c ai t c thin nh ch bng ao c hay mt vi bui ngi thin. Tt c cn c thi gian. Do khi ngi Thin, ta cn a bt c vng tng no dy ln tr v vi s tnh thc. Bt c tng no cng th, chng khng phi n ph ri chng ta, cng khng phi l du hiu chng t ta khng thch hp vi Thin, cng khng phi cm gic lm ta thy qu nng, hay qu lnh. Khng c g ging nh th c. Vng tng khng phi l k ph ri trt t ca chng ta. Chng l ng thy ca chng ta. Mi vng tng l mt ng thy, dy cho ta bit tm ta lng xng, khng th nng ta, khng th tin cy c. N suy ngh c v nhng iu ta khng mun ngh n, c khi ta ch mun c hon ton yn tnh v t ti. Trc ht, ta cn bit l tm khng phi l mt phn tuyt vi ca chng ta, d rng nh n ta c th thu thp c kin thc, c th hi tng, c th hiu mt s khi nim v phm tr. Tuy nhin n l mt ci tm lng xng, lun thay i v n s khng lm nhng g chng ta i hi n. iu th hai, ta cn nh, l kh th tin vo tm. Ta khng nn tin vo tt c mi t tng qua u ta. Chng n khng mi mc, th t chng cng s ra i. Chng chng c ch li g, nht l khi ta ang ngi thin. Chng c th l nhng g xy ra trong qu kh. Hay ch thun l vng tng. i khi chng lm ta kh chu, hay ch nh nhng nh mt gic m. C khi chng n ln xn khng u ui. Chng nhanh chng i qua u ta, trc khi ta kp nhn mt chng. Vy ti sao ta li tin vo nhng iu mnh thng suy ngh? Trong lc ngi Thin, chng ta c c hi quan st tm - t tng i qua trong u - v luyn tp khng b chng li ko. Th th ti sao trong i sng hng ngy ta li tin vo chng v chng li ko ta theo? Khi tm ni

23

"Ngi ny tht xu", "Ngi kia ni lo", ta tin theo nhng iu . Khi tm ni "Ti chn qu. Mt mi qu", "Ti cn th ny" hay "Ti phi c th kia", ta nghe theo. Ta tin theo tt c - nhng ti sao ta phi tin chng? Trong khi tt c mi suy tng u xy ra theo mt tin trnh, trong i thng cng nh lc hnh thin. T tng dy khi ln, dng li trong chc lt, ri qua i khng theo mt mu mc no hay l do no. Khi thc s nm bt c ngha ca tin trnh ny, ta c th thay i nhng suy ngh hin ln trong u v cc t tng ta mun ngh ti. iu c th thc hin c khi ta khng cn tin vo nhng iu tm ni na, m ch quan st tin trnh ca chng. Cng nh vi khng kh chung quanh ta. Ta khng nm khng kh trong tay v bo rng khng kh l ca ring mnh, du rng khng c n ta khng th no sng ni. n gin l khng kh c mt mi ni. T tng cng th. Tin trnh ca t tng xy ra t nhin trong tm ta, v khi no chng ta cn sng, tin trnh trin min tip tc, du rng chng khng ng tin, khng th da vo. Bi th, nu ta c th gt b phn ln cc suy tng trong u mnh, th li tt hn. Ta cn c th quan st v tm mt kha cnh khc. L khi ta ngi thin, nhng khng th tp trung t tng, khi ta bun ng, khng ch tm, ta hiu rng khi tm khng c gii bun, n mun ng. Tm lun mun c tiu khin. N cn c sch, coi TV, thm hng xm, n cn c lm mt th g , bt c th g gii bun, c bn rn. N khng chu ngi yn. l mt iu th v bit v chnh mnh. Hy tng tng bn phi mt mnh trong mt tun, ch mt mnh, khng c bt c th g tiu khin. Bn s coi l cc hnh, m thc vy, v tm khng th chu ng ni. N lun cn c cho n. Ging nh thn cn c n, tm cng vy. N cn mt th g t bn ngoi, v chnh t n khng th tha mn vi chnh mnh. Khi ngi thin, ta s khm ph ra iu v tm. Nhng cc vng tm th v thng. Chng dy ln, ri qua i. Chng khng lun c mt nh hi th ca ta. Nu ch tm ta s nhn bit khi no vng tng dy khi. Khi chng qua i, d nhn bit hn l khi no chng n. Ta khng th gi chng li phi khng? Tt c nhng suy ngh na gi trc y qua i phi khng?

24

V thng v v s hu: ta u c lm ch c chng, phi khng? V chng cng chng ng ta gi li, phi khng? Vy ti sao ta mun lm ch chng? Mun ngh chng l ta? Sao khng ngh chng ch l mt hin tng t nhin hin ra, ri tan mt. Ch c th. Cng th, vi thn ny - n c thc l ta khng? N cng ch l mt hin tng t nhin pht sinh ra bng khi nim, v tan bin i qua ci cht., mt nh lut t nhin, mt s kin t nhin m nu cn chp Ng ta khng th no chp nhn c iu . Chp Ng hay ng mn khng c ngha l ta ngo mn. Chp Ng ng ngha vi u m. Ch c cc v A-la-hn l khng c ng mn. Ng mn c ngha l ta ang nhn th gii v bn thn t quan im ca ci ti, qua ci nhn , th gii bn ngoi cng nh ngi chung quanh ta tr nn l mi e da ca chng ta, v ci ti ca ta d v, d b chm v d au kh. Tt c cc vng tm dy ln khi ngi thin s gip cho chng ta hiu v chnh mnh hn, v tnh cch v thng ca cc hin tng, ca thn, tm, v tnh v s hu ca chng. Nu ta thc s lm ch nhng suy ngh ca mnh, th ti sao ta li khng lm ch nhng suy ngh ng c? Ai mun lm ch mt ng rc? Nh ti s c gng nhng vt thuc s hu ca ti tr thnh qu bu. iu th ba ta rt ra c t s qun tm l: y l dukkha (au kh) hay s khng va lng, khng tha mn. Dukkha khng ch c ngha l s kh au, m cn bao gm tt c nhng iu khng nh , l mt khi nim bao qut hn, gm tt c nhng g ta kinh nghim qua, c nhng vic va cng lm ta kh v chng s qua i (v thng). S khng nh ca qu trnh t duy s hin ra rt r trong thin qun, v y trong lc ta thc s mun ch tm, ta li ch ton ngi suy ngh vn v. Ta phi nhn bit v tnh cch v thng, khng nh v v ng bng chnh kinh nghim bn thn ca mnh. Khng ai bit ba iu ny m chng tng kinh qua chng. Nu ta khng thc s hiu mt cch trc tip bng ni tm ca mnh th chng ch l nhng li hoa m, u mi. V nhiu ngi vn kinh nghim nhng iu ny tng giy pht, nhng chng h nhn ra c chng. Chng ta ang cht tng giy pht, nhng chng ta cng chng n iu . Cn phi c chnh nim nhn bit chng, v chnh nim l iu

25

ta c th t c trong qu trnh tu tp thin. Hy quan st s khng nh trong tin trnh t duy nh l mt c tnh khng th thiu ca n. Nu ta c th nhn mi s vt nh chng hin hu, bng con mt tnh gic, th ta hiu iu Pht dy. Thit l v ch ngi ngh Gi m ti khng suy ngh", "Gi m ti c th ch tm", "Gi m ngi thin khng kh th ny" hay "Gi m chn phi ti khng au n th. l mng. l c m. Chng ta khng th ch ngi m mng hay c m nu chng ta mun thu t c nguyn nhn lm ta au n. Pht ni tt c chng sinh u bnh, v Php l thuc cha. Pht c danh hiu l c Y Vng. Nh vi mi th thuc cha bnh khc, nu chng ta ch bit v chng hay c toa thuc th khng th ht bnh. Nhn loi c toa thuc hng ngn nm nay. Hy ngng c toa thuc ung thuc. Khi phn bit c s khc bit gia c toa thuc v ung thuc, ta s d dng bit mnh phi lm g. Khi cm gic kh chu dy ln v phi ngi nguyn mt ch, tm thc s ln ting phn i, cn nhn. N vi ni "Ti khng thch cht no. Thit kh chu ht sc. Ti s khng chu ni na. Ti cn ngi ln gh", "hay "Ti sao phi ngi nh th ny? T cc hnh mnh ?" hay "Bit c ng khng. Bit c ng chu bao cc kh ngi thin khng, v nhiu th na. Tm c kh nng ni vi ta bt c iu g. N c th ni v mi vn , v mi kha cnh ca vn . N va cao mt vn quay ra ht . Bt c tm ca ai cng lm th c. Tm c th xoay ngang, tr nga. ng ngi ngh "Ti khng thch cht no, chn phi ca ti, lng ti, c ti - hay bt c th g - au qu". Khng. Hy s dng cc cm th va dy ln nh mt cch tnh gic. Cm th l nn tng ca cuc sng. Nhng chng ta phn ng th no l do s tip xc vi cc cn ca ta: Sc, thanh, hng, v, xc v thc. (c Pht ni v tm, qu trnh t duy nh l gic quan th 6 ca ta). Th d nh nu ta khng nhn thy, th gii s khc hn by gi. Hay ic. Hay cm... thiu mt gic quan no cng thay i ci nhn ca ta v th gii bn ngoi. Nhng khi c su cn, tip xc vi su trn, t sinh ra cc cm th, cc phn ng.. iu khng th trnh. Chng ta khng th khng c cm xc. Mt v A-la-hn cng c cm th - d chu, kh chu hay trung tnh. Ai cng c cm th. Cm th trung tnh c th ta khng bit n v ta cha c s ch tm . Chng ta cha chnh

26

nim. Nhng vi cc cm th d chu ta nhn bit ngay, ta bm vu vo chng, v tm mi cch gi chng li. Mi nn kinh t trn th gii u da vo vic to nn cc cm th d chu, v tm cch lm cho ngi ta cng mun th hng chng nhiu hn. Nu mi ngi u t b cc cm th d chu, th c my nn kinh t trn th gii ng vng c. Cc cm th d chu pht sinh ra nh qut my, t lnh, nm m, nc nng, nc lnh, loi thc phm v cn nhiu, nhiu na. Ai cng c cm th: d chu, kh chu hay trung tnh. Chng dy khi lin tc. Phn ng chng ta b c cuc i mnh i tm, nm gi cc cm th d chu, v xua ui, trn trnh cc cm th kh chu. Mt cuc chin u v vng. Khng tng. V khng ai c th nm gi mi cc cm th d chu. Cng khng c ai c th trn trnh cc cm gic kh chu mi. Khi ta gi i cc cm th kh chu tng ln so vi lc tr. Khng c s ngoi l i vi ai c. l nh lut t nhin. Ci cht s n, i km theo vi nhng cm th kh chu. Tuy nhin cc kh th ny khng ch dnh cho tui gi, cho nhng ngi gn t xa tri. Cc ngi tr nht, mnh nht cng y nhng cm gic, tnh cm kh chu, au kh. Nu ta quyt ngi yn giy lt, t soi li mnh, khng cn chy trn cc cm gic kh chu, au kh, bm cht vo cc cm gic d chu - c th ch trong mt bui thin - ta s bit v mnh rt nhiu. Quan st cc kh th dy ln trong khi ngi thin - iu ny s xy ra cho nhiu ngi trong chng ta cng l mt cch tm hiu cc phn ng hnh ng ca chnh mnh. Ta mun thay i cm gic , mun chy trn n. Mt phn ng gn nh phn x, lp tc i vi cm gic kh chu l di chuyn, thay i th ngi trnh s au n cng sm cng tt. Trong i sng hng ngy, chng ta trn trnh cc kh th bng cch trn trnh, xa lnh nhng ngi to cho ta cc cm gic , chy trn hon cnh, li cho ngi khc, thay v nhn bit cc cm th ca mnh v ni: ", n dy ln. N s li giy lt, ri i qua. Khng c g tn ti. Nu ta nhn bit c cm th ca mnh, l ta ang soi li n trong chnh nim, thay v phn ng bng hnh ng. Phn ng ca chng ta, bng cch xua ui cc kh th, bm gi cc lc th, l l do khin chng ta lun qun trong vng lun hi sinh t, v ta khng c mt phng hng, mt ng r no khc. l s chuyn ng trong

27

mt vng trn. Ta khng th thot khi sc ht ca n. l mt tr chi quay vng. Khng c li ra. Chng ta quay vng, quay vng theo lc th, xua ui cc kh th, mt vng trn khng k h. Ch c mt cch thot khi sc ht , l ngng li quan st cc cm th v khng phn ng bng hnh ng. Nu trong lc ngi thin, ta c th lm c nh th d ch trong giy lt, th ta cng c th lm c nh th trong cc sinh hot i thng. Tt c chng ta ai chng tng bun phin, kh au trong cuc i. Ngi ny ni li tri tai ta khng mun nghe. K khc lm nhng iu ta khng mun thy. Ta b hiu lm, ngi khc khng nh n ta, khng ngi khen, khng thng yu ta. Ngi ta b i khi ta mun gi h li. H bn ta, khi ta mun xa lnh h. Khng ai trnh khi nhng au kh ny. Chnh c Pht cng khng trnh khi. c Pht ch khc chng ta l Ngi ch cm nhn cc cm th, m khng phn ng bng hnh ng. Ch nhn bit cc cm th. Khi cc cm gic kh chu dy ln v phi ngi lu mt ch, ng trch mc ai, hay vic g. Khng c ai hay vic g to ra cc cm gic c. Chng ch n ri i. Quan st v nhn bit cm gic . Ta s khng th thay i c g, tr khi ta c th tch mnh ra khi cm gic kh chu , khng au kh v n. Ta khng th lm khc hn th. Trong hon cnh ny ta ch cn bit cc cm gic kh chu cng ch l cm gic. Khng ai l chng c. Ta u c mi chng n. Vy ti sao li nhn chng l mnh? Tr khi chng ta nhn bit c nhng g xy ra cho tm khi nhng cm gic ny dy ln, chng ta s li ri vo thi quen phn ng ca mnh. Nhng suy ngh quen thuc, cc phn ng theo thi quen, ngy ny qua ngy khc to thnh rnh, thnh np trong tm tng ta. Ging nh mt con ng snh ly, khi bnh xe chy qua chy li, cc vt ln, cng ln su thm. Tm ca ta cng th. Cc vt ln su, su mi cho n lc ta b dnh cng mt ch, khng th tin ti na. y l c hi, hon cnh thun tin chng ta quan st phn ng ca tm i vi cc cm gic kh chu. ng phn tch "Ngi nh vy mu khng lu thng c, khng tt cho ti, cc bc s ni...". Ch quan st phn ng ca tm. Tm ta rt khn ngoan, lm lnh. N c th lm tt c mi vic. Ta gi n l nh o thut, cng khng sai. N c th bin ha ra con th

28

trong chic nn khng. N c th phn tch, l lun n ch m ta thy tt c mi ngi khc u sai, v ta th lun lun ng. l iu ta phi luyn tp trong lc tu tp thin: Khng th lc no ta cng hon ton ng, 100 phn trm ng. Phn ln chng ta tranh ci u bo v mt lp trng, da trn quan im ca chnh c nhn ta. V ta chp ng, chp c ci ti o tng, tt c cc quan im, kin ca chng ta u c lc qua con mt ca Ng. Nu ta nhn qua mt mn knh mu en, tt c mi th bn ngoi u en. Khng th l g khc hn th. Khi ta thu r tm, cng nh cc phn ng ca n qua thin nh, chng ta d chp nhn s tht l khi ta ngh mt iu, bn triu ngi khc c th ngh v mt iu hon ton khc ta. Lm sao c th l ta ng v bn triu ngi cn li sai? Chng ta tranh ci bo v cho nhng quan im - i khi c th ng - nhng ch ng trong hon cnh, ci nhn ca ring ta. Ch c cc v A-la-hn, nhng ngi khng cn chp Ng, l c th hon ton ng. Tt c cc phng php nhm gip ta t c s tnh gic, cn c p dng khng phi ch trong lc tm ang theo di hi th, m c khi tm phn ng theo cm th, hay vng tng. Ta cn phi lun p dng chng t c s tnh gic, v t a n s an lc. Mi pht tnh gic l mi pht thanh tnh. Khi khng cn cn phi n cc suy tng ca mnh, ta d bung b chng hn. Khi khng cn cn phi phn ng theo cc cm th, ta d bung b cc hnh ng, phn ng. Mi pht thanh tnh cng l mi pht tnh gic. C hai i i vi nhau nh hnh vi bng. Nhng iu Pht dy i ngc li vi bn nng ca chng ta, do khng d cho ta chp nhn, thu hiu. Ch c tm c ti luyn mi c th thu hiu c Pht php. Trong khi tm bnh thng nghi ng, l lun - ch l vic lm lng ph thi gian, v b. Mun tht s hiu c Pht php bng chnh ni tm ca mnh, ta phi nhip tm, gi tm tnh lng, v tm phi bit bn cht thc ca Ng, ch l nhng hin tng n, ri i. Tt c c th xy ra trong lc ta ngi thin v theo di hi th: Thanh tnh v tnh gic. Tnh gic (Minh St Tu) l mc ch. Thanh tnh l phng tin. Nu tm khng thanh tnh, tm s y nhng lun sng, sng ca s ght, s a. Cc ln sng s ph trm mt nhn ca ta. Ta s khng th soi thy mnh trn mt mt h y sng ph. Mt nc phi lng, trong. Cng th,

29

mt h tm cng phi lng, trong trc khi tm c khai sng. Lc ta mi c th thy thu sut, r rng. Thin nh cng em li cho ta nhng kt qu tng t. Khi chng ta ch tm, theo di tng c ng, thanh tnh s n. Nu vng tng c dy ln, ta dng chng nhn bit nhng din bin ca tm. Vic t tn cc vng tng cng l mt cch theo di tm, trong lc ngi thin, cng nh trong cc sinh hot hng ngy. Khi c tm sn si dy ln, ngi c chnh nim s bit bung b chng. l phng thc thanh tnh ha tm. V s thanh tnh ca tm ty thuc vo s thanh tnh ha ca tm. S thanh tnh ha cng c th t c qua tnh gic, qua s bit chnh mnh. Vic t tn cho ta bit tm ang ngh g. Nhng khi thc tp thin, tt c cc tn t, cc t tng u phi c bung b. Trong i sng hng ngy, nhng th tn gi khng ch li, khng tt cn c bung x. Khi ta lm c nh th l ta thanh tnh ha tm. Con ng dn n s thanh tnh chm dt mi kh au.

30

Chng 4: T V Lng TmTrong mi chng ta c bn ngi bn tt (t v lng tm), sn sng gip ta. Tuy nhin cnh ta cng c nm k th chc ch nhy ra tn cng bt c lc no. Chng khng bao gi ta yn. Nhng vn l c my ai trong chng ta sc mnh nh ui k th, bo v cho nhng ngi bn tt ca mnh. Li c ngi cn khng bit rng l vic tt, nn lm. Bn ngi bn l bn tnh tt ca ta: T, Bi, H v x. Ta phi tm kim chng trong tim mnh. Nu khng th tm ra, v t bit l mt thiu st ca mnh, ta phi bt u lo to ra chng, pht trin chng.

1. TNgn t tht nguy him. Chng to cho chng ta mt cm gic ca s trng tn, bt bin. Chng ta b ph lp bi ngn t, nhng chng chng khc g hn l nhng khi nim. Chng khng c tht. Hy tng tng ra mt dng sng: danh t dng sng khng phi l thc th ca mt dng nc chy. T dng sng c nh: nhng bn th ca dng sng th lu chuyn. T tm ch c th xut pht t tri tim. Tm T s tr nn trng rng, v ngha, nu n ch nm trong ngn t. T n khng c ngha g, ging nh t dng sng s gi cho ta mt ci g , khi ta kinh nghim qua. Nu ta bo vi mt a tr th v dng sng, n khng bit ta ni g. Nhng nu bn b tay em xung nc, em cm nhn dng nc chy, th em s tht s bit dng sng l nh th no, khng k em c bit n danh t dng sng hay khng. i vi Tm T cng th. Danh t y khng c ngha g. Ch khi no bn cm c n t trong tim mnh, th bn mi hiu nhng iu Pht ni v tm T trong cc bi thuyt php ca Ngi. Cuc i s thiu st bit bao khi khng cha ng c l tr v tm lng. Nu ch sng bng tri tim, con ngi d tr thnh tnh cm, mt bn tnh thng c ng ha vi ngi ph n. Tnh cm c ngha l ta phn ng vi mi th, iu khng tt.

31

L tr cng c ch ng ca n. Con ngi cng cn hiu nhng g xy ra quanh h. Nhng nu ch hiu vi ci u, n c th vt bc v kin thc, nhng con tim s thiu ng cm. Tnh v l phi lun i i vi nhau. Ta phi hiu bng l tr v phi dng tnh cm mt cch khn ngoan. Trn y tnh cm, mang n s an lc v ho ng cho tri tim. Lng T hay tnh thng, khng phi l tnh cm to nn bi s c mt ca mt ngi d thng, hay v ta ang sng bn cnh nhng ngi thn ca mnh, hay mt ngi ng yu. Uy quyn hay nhng phn ng bn nng cng khng lin quan g n loi tnh cm ny. Yu thng con chu ca mnh, yu thng cha m mnh khng kh khn g. Phn ng chng ta u lm c, tr mt s t. Nhng tnh thng khng phi l tm T (Metta). Khi Pht ni v tm T, Ngi mun ni n th tnh cm khng c s phn bit trong tri tim. Tnh cm cao thng i hi chng ta phi yu thng tt c mi ngi nh th ngi m yu thng a con duy nht ca mnh. Tt c nhng ai c con s bit c s khc bit khi h yu thng con mnh v con ngi khc. Nhng chnh l iu ta phi sa i. Nu khng, ta kh th hiu v lng T v s quan trng ca n. Nu bn thy mt em b b t xe, ngi khc. t nhin l ta s em dy, d em. Lng T cng khng kh thc hin. Kh l s th hin lng T trong tm ta vi tt c mi ngi, k c nhng k ng ght nht. Khng phi tt c chng ta u d thng, tr cc bc A-la-hn. Ngay chnh ta cng khng hon ton d thng, th sao li mong mi iu ngi khc. Ti sao ta phi phn bit gia nhng ngi ta c cm tnh v ngi ta khng a. Chng ta t cho mnh c l khi khng a nhng ngi m theo s nh gi ca chng ta, h hnh ng sai quy. Nhng ngay chnh ta, u phi lc no ta cng hnh ng ng. Suy cho cng trong chng ta c ai khng tng lm nhng chuyn ng hi tic. Ti khng bit v bn, nhng ch cn soi li chnh mnh, ti cng hiu bn th no. Ai cng lm li, th ti sao li i hi ngi khc phi hon ton, mun ngi khc lm chuyn ta khng th lm c. C ba loi tm T. Th nht l lng tt (good-will). Chng ta phi c lng tt i vi nhau. l iu kin tin quyt sng vi nhau. Nu chng ta khng tt vi nhau, ta khng th cng ngi thin vi nhau. Ta s ng dy,

32

i lung tung. S lm n o khi mi ngi quanh ta cn yn tnh. S khng c x s no tn ti, nu ngi ta khng c lng tt vi nhau. Bn c nhn thy chng ta l thuc vo nhau rt nhiu khng? Chng ta cy vo ngi pht th c thng tin, nh ngi bn rau ci, nh nh nng c lng thc. Chng ta l thuc vo lng t t ca cc nh hng xm. V lng t t l iu kin ti cn cho cuc sng, chng ta khng th thiu n, khng c n cuc sng s o ln. Th hai l tnh thn hu. Ta cm thy gn gi, thn thin vi mt s ngi nh bn b, hng xm, ngi quen bit, ngi gip chng ta. S thn thin l mt bc n gn hn vi lng T, nhng cha phi l lng T tht s. N lm chng ta thy gn gi vi ngi khc, cng nh em ngi khc li gn chng ta, nhng n cng c kha cnh nguy him ca n. l lng a thch. Thng ta ngh chng c g xu trong , nhng trong s a thch, c s bm vu. Bm vu vo bn b ta, ngi quen, k ban n cho ta, ngi thn chung quanh ta. S bm vu s khin ta au kh, sn hn, khng phi i vi ngi thn ca ta, nhng i vi ci tng l ta s phi mt h. S sinh ra lng s hi, v ta ch c th s hi nhng g ta khng a thch. Do tnh thng thun khit khng cn na. V chnh s bm vu lm hoen n, lm cho n khng cn vn ton. Khng bao gi ta c th tm c an vui vi th tnh cm . iu thng xy ra trong cc gia nh. l l do ti sao con ngi khng th tm c hnh phc trong loi tnh thng . Tuy nhin tnh thng chng ta dnh cho ngi thn trong gia nh mnh c th dng lm ht ging vun trng lng T. Ri t ta pht trin, nhn rng n ln. Ch c nh th tnh cm gia nh mi c ngha. Nu khng, n tr thnh ni m mm ca tnh cm sn hn - nh vn thng thy trong cc gia nh - nh nc si trong chic m y np. Tnh cm gia nh cn c vun trng trong tim ta v iu kin, khng c phi l chng ti, v ti, con gi ti, con trai ti, cu ti, m ti. y tnh cch s hu ca ci ti. Nu nh chng ta khng c th vt ln v chuyn i nhng tnh cm thnh v iu kin, th tnh cm gia nh khng c s dng ng chc nng ca n. Trong trng hp , n c dng cng c ci ti, m bo cho s sinh tn. Nhng sinh tn khng phi l mt vn , ta khng nn ph th gi lo chuyn . D c bom nguyn t hay khng,

33

chng ta cng khng th tn ti mi c, c phi khng? Ch c mt ni chn cho tt c chng ta, ni mi ngi cui cng ri s hi ng. Tnh bng hu cng a n s bm vu, dnh mc. Ta bm vu vo bn b. S mt h. Ta tt vi bn b v mun h mi l bn mnh. Nhng nu h i x tr li khng c tt, ta lp tc ngh xem c nn tip tc lm bn vi h khng. Ta i hi h mt s thn thit, lo lng, quan tm tr li. Ging nh kinh doanh thng mi. Mt s trao i sng phng. l iu hu nh tt c chng ta u lm, n ni ta chng bao gi n. i vi bn b th th, i vi gia nh, chng ta cn i hi hn th na. Nu ngi thn ta khng thng tr li, ta hn ti, tht vng, trm ut. Nu h b ri ta, tnh thng trong ta cn kit. Tht l k l, khi tnh thng ch gii hn trong mt nhm ngi. Tnh thng khng th n tim trong con ngi. Con ngi ch l mt y xng bc da. Lm sao c th tm thy tnh thng trong . Nhng l bi kch ca bao ngi. Romeo v Juliet, Cun Theo Chiu Gi... l nhng bi kch sn khu v ngi ny ra i v ngi kia khng yu mnh, hay chia tay nhau bng ci cht. Con ngi trc sau g cng phi xa nhau, qua ci cht hay qua s thay i tnh cm, t tng. H cn chi phi hnh ng nh th. Lm sao tnh yu c th n tim trong nhng ngi nh th? Tnh thng tim n trong cc cm xc. Nu ta khng s dng tnh cm gia nh lm ny n thm cm xc ny, ta s b mt thng bng khi ngi ta thng yu, bm vu vo bin mt i v l do no . Mc ch chnh ca tnh cm gia nh l gip ta bit th no l cm xc thng yu, v t nhn rng ra. Pht trin tm T khng phi bng cch d mt lp 10 ngy v thin hay nghe thuyt php v lng T l . Chng ta khng th m tt tnh cm, l tr ca mnh nh tt m mt bng n. Ta cn tp luyn c phng php mt cch kin nhn v vi lng quyt tm. Tri tim ta cn c rn luyn yu thng v n khng phi c to ra lc no cng trn y lng thng yu. N c th yu m cng c th ght. N cha y xu, sn si, s hi cng nh tnh thng. Nhng nu nh ta khng lm gim bt s hn th v pht trin thm tnh thng bng cch thay i cch c x ca ta trong i sng hng ngy, tm ta s khng th an lc, s an lc m T tm c th mang n cho ta.

34

Khi trong ta y tnh thng - loi tnh thng khng c iu kin i vi tha nhn - th ta trn y an lc. Khi ta c th lm ch c cc hnh ng ca mnh. Ta tr nn t tin. Khng s hi iu g. Ta t bit mnh c rn luyn n s khng th c mt phn ng gin d, ghen ght, d nh n u c th xy ra lm ta mt i s bnh yn. l kt qu u tin v hon thin nht m ta c th c c do m trng lng T trong tim ta. Quan trng hn c l tnh thng c vun trng dnh cho nhng k khng ng thng cht no. chnh l c hi chng ta thc tp hu thay i con tim v l tr ca mnh. Chng ta ai khng tng bit mt i ngi kh thng, nhng hy coi h l ngi gip ta t rn luyn tm. Sau khi chuyn ri, nhn li cng l d chp nhn, nhng ngay lc ta phi i mt vi ngi th tt c nhng tnh cm tiu cc dy ln trong ta: ght, gin, bin h cho thi gin ght ca mnh, v..v... ng l lc ta cn phi s dng tnh thng ca mnh. ng khi ta ang sn si. ng b l nhng c hi . Hy mang tnh thng n vi mi ngi, d l ngi ta ght hay ta thng. Mi ngi ta tip xc u em li cho ta nhng c hi hc tp, thc hnh lng T, bt k ngi l ai. Khng k h ni g, khng cn h c quan tm n bn hay khng, hay chnh h c lng t hay khng. Khng c g ng k. Ci ng k l nhng g ang xy ra trong lng bn, v l iu duy nht bn cn nh ti. "Nu trong lng ti ch c tnh thng, lng thng xt, chp nhn; nu ti c th dp b sn si trong lng, th ti i c nhng bc n gn hn vi o Php. Gio l c Pht dy cn phi c hiu thu o, ri em p dng, th hin chng trong cuc sng ca chng ta. Ai cng c c hi sa i cc cch ng x ca mnh vi ngi khc. Chng ta lun tip xc, trao i vi ngi khc, v lc no cng s c ngi khng ng vi chng ta. Khi nu chng ta lm thinh, khng thm tr li, th khng phi l phn ng ca lng T. Tri li n ch em li sn hn, bt mn, lo u, ri dn n bt cn, lnh nht. Tt c nhng th khng ch li g v cng chng gip chng ta thanh tnh c. Ch khi no ta c th hnh x vi tri tim y tnh thng, ta mi tm thy c s an lc, bnh an vi chnh mnh. Pht ni v 11 iu li ch ca lng T. Ba iu u tin l: "Ng ngon, khng c mng v tnh gic sng khoi". Nu ai b mt ng, bn c th on

35

l t nhiu h thiu lng t, v thuc ng kh th cha c bnh cho h. Nhng lng T c th gip h d ng. V v tim thc khng c g bt rt nn khng c c mng, khng c mng th thc dy cng sng khoi nh khi h ln ging ng, chnh l nh h c lng t, lng nhn i i vi tt c mi ngi. Mt cch ng dng l trc khi i ng, chng ta th lm mt bng cn i (balance sheet) - bng ngh hay vit xung trn giy. Chia t giy lm hai ct: Hm nay ti i x t t vi ngi khc c bao nhiu ln? Ct bn kia ghi: Bao nhiu ln ti cm thy gin d, au n, s hi, bc rc khi i u vi ngi khc? Ri cng li hai ct. Nu ct tiu cc nhiu hn tch cc, th ta cn phi tu sa. Ging nh ngi bn hng kim tra hng ho ca mnh, nhng mn hng khng ai mua, tt nhin phi em tr li. l phng cch tp luyn. Khng c g l bm sinh, d tnh xu, hay tnh tt. Ta phi lun lun hun tp sa i bn thn cho n khi tt c nhng u thn tm u c ty sch. Nhng khng phi v nh ai cng tt. Khng. Nu ai cng tt, mi ngi u ang ci Tri ht c ri. u phi c mt y lm g. y l ci th nm tnh t di ln trong 31 ci. Th ngh xem, chng ta ang ci th nm trong ba mi mt ci, cng kh th mong i g hn con ngi trong ci y? Chng ta c rt nhiu iu phi hc trong ci ny, v c l mc ch ca ci ny chnh l th, con ngi c c hi rn luyn mnh thm. Khng phi chng ta tm kim s tho mi, tin bc, ca ci, s hu. Cuc i chnh l mt trng hc, y l bi hc quan trng nht, bi hc gip tri tim ta thm bao la. Khng th c bi hc no quan trng hn. Ging nh trong mt khu vn, khi c di mc quanh mt khm hoa hng. Th bao nhiu phn bn cho hoa hng u v ch, hng s khng th ra hoa, con ngi s chng c ngi mi hng ca hoa. Dn dn c di s ph trm ln hoa. Tri tim ta cng th. Khm hoa hng l lng T ang c m trng. Nu chng ta khng nh c di cy c ra hoa, ta hng th dn dn cy hoa T cng tn li. C di chnh l lng sn si ca chng ta. Phn ng chng ta u i tm ngi yu thng mnh. Cng c ngi tm c mt i k yu thng h v h c th thng tr li. Nhng c bit bao k xu s khc khng th tm c ai. H tr nn cay ng, hn ti. Trong khi mi vic ng l phi l ngc li. V nu chng ta l ngi y

36

lng thng i vi mi ngi th s c bao nhiu ngi n vi chng ta, v c ai m khng mun c yu thng. c ngi khc thng yu khng c ngha l ta cng y tnh thng. Chnh k yu ta mi c tnh cm thng yu. Trong khi c th ta chng c cm gic g c, ngoi lng tha mn l c ngi thy ta d thng. iu ch lm ci Ti ca chng ta thm ln. Trong khi yu thng ngi khc th ci Ti ca ta nh b li. Tnh thng ca ta cng bao la, ta cng c th yu thng nhiu ngi, cng nh c nhiu ngi yu thng li. Cng cho bao nhiu, th ta li cng c by nhiu. l php tnh cn i n gin nhng t c ai thy ra iu . Ai cng i kim thm ngi yu mnh, nhng khng mun ban pht tnh thng cho ai c. iu tht khng tng. Tht nghch l, nhng trong i sng ca ta c bit bao iu nghch l. y cng l iu c Pht ni trong 11 iu li ch "Ta c con ngi v mun loi yu thng". Nu ta ban pht tnh thng n cho ngi khc th t h s tm n vi ta. Khng thiu ngi yu thng ta. Ta ban pht cho ngi khc tnh thng khng phi v ta mun cho, khng phi v h cn, khng phi v h ng cho, nhng v tri tim ta c rn luyn lm nh th. Ging nh ngi ta c rn luyn v ton. Khi nhng con s c a cho h, h s tng cng chng li nu h mun bit tng s. Khng c cch g khc hn. Cng th, nu tri tim ta c rn luyn yu thng th n s yu thng v iu kin. Chc s c ngi ln ting phn i rng: "Nu ngi khc cc cn, th l vi mnh, m mnh i x vi h y tnh thng, h s li dng ta sao?" Nu ngi khc c lm nh th - iu c th xy ra lm, v bn tnh ngi i l th - nhng l nghip c ca h c phi khng? Trong khi ngi t t khng c g mt c. Lm sao bn c th mt c tnh thng vn y p trong tim mnh? Nu c b li dng, th cng l c hi ta th kim chng li tri tim mnh xem n c ti luyn n bc no xem chnh mnh c tr nn hn gin hay vn c th tip tc i x tt vi k xu . L dp ta xt soi mnh c hnh ng ng khng? Trong tnh thng c c s quan tm n ngi khc. Do mt k li dng khng th c tnh thng. Khng nn s tnh thng lm mnh c v yu ui, v tnh thng yu tht s ch lm con ngi tr nn mnh m hn, khng phi yu ui. Mt ngi khng c g ngoi tnh cm thng yu s lun cm thy an

37

n, hon ton t tin v ngi bit rng khng c g c th lay chuyn c tnh cm ca h. Tnh thng v iu kin tng thm sc mnh cho con ngi, khng phi s yu ui. Nhng nu tnh thng i i vi am m nh ngi ta vn thng m lm, th tnh thng lc s lm con ngi yu ui, v h tr nn bm vu, ch k. Trong khi nu tnh thng n t tri tim th tnh cm vng bn hn . Mt iu li ch khc ca lng T l n gip ta d nhip tm. l l do ti sao ta nn bt u mt bui ngi thin vi nhng tng tt p v chnh mnh. Tm khng th tr nu khng c ba iu cn bn: s rng lng, o c v lng t. l ba ct tr ca thin, gip ta thc tp thin. Lng T, pht xut t tri tim, khng th thiu khi ta ngi thin v tnh cm y em li cho ta s bnh an, tnh lng trong tm. Nu thiu iu , ta cn thc tp ch tm vo T tm trc mi bui ngi thin php trin lng T trong ta. Ta khng th thng yu ngi khc nu trc tin ta khng bit yu thng chnh mnh. Nhng khng phi bng cch phng s n. Tm cch cho n c m m, thoi mi, khng c c mt con mui bn cnh, y thc n m ta a thch. khng phi l thng yu m l phc dch. Ging nh tnh thng ca ngi m dnh cho con ca mnh phi sng sut. Nu ngi m ch bit cng chiu a tr, th n v c m n s phi tr gi cho s cng chiu . Nhng nu ngi m yu thng con tht s, b s khng nung chiu n thi qu. B s dy con vi lng thng v tr sng sut, un nn tnh tnh n. chnh l iu ta phi lm i vi bn thn ta. V thng chnh mnh, ta phi bt mnh tun theo mt s iu l hnh ng. Thc hnh thin l mt cch thng yu mnh. Mc nh tnh m ta c th t c trong lc ta thin ty thuc vo lng T trong ta. ng thi cng ty thuc vo s thc tp. Nu thiu thc tp, lng T kh th gip cho chng ta t c nh. "Da d hng ho". C ngha l trn gng mt ta biu l s an bnh. Khng c th thuc sa sc p no c th snh kp. l nt p t bn trong. Ngi tr tui c th ch c ci p b ngoi, nhng trng rng bn trong. Nu quan st, ngi ta cng d dng nhn c v p tot ra bn trong. Pht thng c t nh th. C ngi ch cn nhn thy Pht mt ln, i trn ng l pht sinh lng knh yu Ngi, mun c theo Ngi tr

38

thnh t ca Ngi. C ln Rahula, con trai ca Ngi, t ra hnh din v c ging Ngi. Pht lin qu dy: "Phi coi tt c hnh tng b ngoi nh th ny: y khng phi l ca ti, khng phi l ti, tt c ch l gi tng". Mt iu li ch na ca T tm l "La, thuc c, ln tn khng th hi ti ta". Ngy nay ngi ta khng dng tn na m dng sng n, di cui; cn la v thuc c mun th vn l nhng th dng tn cng. Ni th khng c ngha l ta tr nn bt kh xm phm, nhng nhng ngi y t tm him khi ri vo nhng hon cnh . V d c lm vo nhng hon cnh nh th, lng h cng khng h b xao xuyn. Ca ci h c th b hao ht, nhng tri tim ca h th khng. Tri tim khng th b khut phc khi tri tim ch c tnh thng, khng cn lng hn ght. "Ta s c cht bnh an". Tt c chng ta ai ri cng cht. Gi pht la khi i rt quan trng, v chnh l giy pht ca ti sinh, ng ra l ngy sinh nht. Nhng ta thng ni v ci cht vi s au bun, mt mt. Thc ra nu ta c th n ch ci cht vi tnh gic, vi t tm th chnh l ngy sinh tt p ca ta. Tt c u khng khc, tr khi bn l mt A-la-hn. Thi quen suy tng, xc cm hng ngy s theo ta n tn cui i, giy pht lm chung. Cc thi quen khng th thay i t ngt. V th nu cc thi quen xut pht t lng T, th ta s rt tnh thc, khng thy s hi, lng y bnh an v vng nim tin. Giy pht la i phi l giy pht tt p v l bc khi u ca s ti sinh. Lng T nui dng trong tm s em li li ch cho chnh chng ta. Ai ni rt ng. T tm chnh l lng thng yu chnh mnh. ng th. Nhng tnh thng ny khng phi l tnh thng tm thng ch k, m n l bn p a chng ta n ci ch cui cng: V Ng. Tht th khi tri tim ta cng c nhiu lng t, ta cng nh th khng cn ngh n chnh bn thn mnh, n ci Ti ca mnh. V khi ci Ti tr nn nh b hn, th tnh thng yu cng d pht trin hn. Khi ta ngh n ngi khc nhiu hn, th Ng phi nhng ch cho h trong tri tim. D nhin h l ngi c li nhng ch l th yu. Ch c ta mi c th t gii thot cho chnh mnh. Ai cng phi ra i mt mnh. Nhng nu c nhng ngi bn ng hnh cng mun i theo con ng ca ta, th ta cng m rng vng tay n mi h, v con ng, chuyn xe ny hy cn vng v lm sao.

39

2. BiNgi bn th hai l Bi. i nghch vi Bi l s c c. ng lm Bi vi lng thng hi. Lng thng hi dy khi khi ta cm thy ti nghip cho ai . Bi l khi chng ta chia s lng xt thng vi h. Bi l cng cm thng vi mt ngi khc. Bi pht sinh khi ta cm nhn c s au kh, khng nh ca ngi khc trong chnh bn thn ta. Ch c nh th ta mi thc s cm thng c vi ngi khc. Nu khng, ta s tip tc sng vi o tng l i vi ta, mi vic u bnh thng, ch c ngi khc l c vn , l au kh. Nu ta c th nhn din c tt c nhng trng thi bt nh dn dp xy ra trong ta - s khng a thch v chn ght, hi hn v hn trch, s hi v lo lng, cng thng - th ta hiu rng tt c chng ta u cng mt s phn. khi ngi khc gp chuyn kh khn, ta c th thng cm vi h, v ta bit rng chnh mnh cng c kh au. S cm thng (Bi) l bc u dn n tnh thng. Nu ta c th thc s dy ln trong lng mt cm xc chn thnh cho ai , cm thng su sc ni kh khn ca h, nhng g h phi hng chu, th s thng cm i vi h cng t nhin n trong lng ta. Tuy nhin, ta khng nn c s phn bit gia ngi ny, k kia theo thi thng tnh. Thng chng ta d cm thng vi nhng ngi c lin h g vi ta. Nh ngi ng tn gio, cng nhm bn, ng qu hng, lng ging hay g g m ta cng quan tm n. Mt ci g ta c th ni ca ti, th ta chn la ci . S la chn ny y con ngi ra xa nhau, v du h i n u trn th gii ny, tinh thn chia r cng i theo n , khin con ngi xu x nhau. S chia r ny do quan nim chp Ng m ra. y l ci Ti, ti phi bo v ci Ti ca mnh. Ci Ti b e do. Ci Ti thng xuyn cm thy b e da, n ni Ti cng khng bit r v mnh. Khng tht s bit ci Ti ny l g. Tt c ci ta bit l s e da n ci Ti, lm ti s hi. Ni no c s s hi, ni khng c cm thng (bi) v s hi xut pht t sn hn. Chng ta ch s nhng g ta ght. Nhng g ta a thch, ta khng s. Tri tim no cng c nhiu s s hi, tri tim cng t c s ng cm (bi). S hi lun np di bng ca Ng. Mt v A-la-hn hon ton khng c s s

40

hi. Khng c s s hi ngi gic ng. Khng c s s hi, v khng c g c hay mt. Tt c u tr thnh tm thng, khng ng k. Cng nhiu Ng chp, s s hi cng tng. S bng ti, s trm cp, s thi tit xu, s tng lai, th s. S s hi xut pht t lng mun bo v ci Ti gi to. V cng mun bo v ci Ti bao nhiu, lng cm thng (bi) cng b gii hn. Tuy nhin s cm thng d tr thnh nhng li ni u mi. C th ta khng tht lng. Phn ln chng ta u rt gii ng kch. Mt ln Pessa, con ca ngi dy voi, n gp Pht v ni vi Ngi: "Con chng gp kh khn g vi l voi. Hnh nh chng ngh sao, lm vy. Khi chng c mt nh g , con hiu ngay, v chng lm ng theo nh . Nhng sao con ngi kh hiu qu. H ni mt ng v lm mt no". Pht ni: "ng vy. Voi sng trong rng cy, cn con ngi th sng trong rng tm tng". Con ngi ni mt iu, nhng ngh, hnh ng li khc. T hi hn na, l ta khng h thc chuyn l khng tt. Ta tng l vic phi lm. L lut ng x, phong tc, truyn thng, nn chng ta khng xt li k lng t, li ni v hnh ng ca mnh. Ch khi no ta soi li mnh mt cch thu o, vi lng thit tha, thnh khn, ta mi c th tht s hiu c nhng iu Pht dy. Pht ging ngha r rng v bn tnh ca chng ta. Ngoi mt, tt c chng ta u nh khc nhau, nhng bn trong tt c u ging nhau. Chng ta ging nh t mt khun ra, chy ui theo cng th, i theo cng con ng. S khc nhau chng ta thy ch l gi to, ty thuc vo ci nhn ca bn Ng. Tt c nhng ngi c thc u than phin v chin tranh gia cc quc gia. Ai cng mun nhn thy th gii c ha bnh. D nhin l iu khng th c. th k ny hnh nh lc no cng c chin tranh ni ny, ni khc. Cc x s ua nhau thnh lp nhng hng phng th kin c, vo bao nhiu l nng lc, tin bc v con ngi. Chnh cc h thng phng th ny bin thnh h thng tn cng ngay lp tc nu nh c ai tuyn b li no khng thn thin hay hi c v ng chm n khng phn hay hi phn ca h. Hnh ng ny c gii thch, bin h bng Chng ta phi bo b bin gii ca mnh, bo v dn c . Vic bi b v kh ch l c vng, mt li cu nguyn, khng phi l thc t. Ti v sao? V

41

vic bi b v kh phi bt u t tri tim ca mi ngi, nu khng vic bi b v kh i tr s khng th no xy ra. Vic phng th v tn cng ni rng ra lun xy ra trong chnh mi chng ta. Chng ta khng ngng bo v ci Ti ca mnh. Nu ai nhn chng ta mt cch khng thn thin, hoc t ra khng bit n, khng thng yu ta ging nh ta mong mun, hay trch c chng ta iu g, th s phng th bin thnh s tn cng. L lun rng ta phi bo v ngi ny, "x s" n, l bo v ci Ti, bo v dn c, l bo v ci Ng ca mnh. V hu ht mi ngi u hnh ng nh th, nn cc quc gia cng lm nh th. Khng th hy vng c s thay i xy ra tr khi mi c nhn bit t sa i. Do , mi ngi chng ta phi t phn u tm ha bnh cho chnh ni tm mnh. iu c th xy ra nu mi ci Ti c th thu nh li bt, v vn Ng chp ch c th gim thiu khi chng ta c th tht lng soi ri li mnh. Mt cch lm vic l t tn cho cc t tng ca mnh (labelling). C th ta mi khm ph ra cc t tng xu ca mnh, t bt quan trng ha mnh, hay t tng ca mnh. l hnh Thin. Mt cch khc soi mnh cn k l bit chp nhn s tht khi trong ta dy ln nhng t tng xu v khng th nn chng. Phi nhn ra rng con ngi lun khao kht tho mn cc ng dc. S thnh tht cn k ny gip cho ci Ti ca chng ta bt trng phng ln. Khi ta lm c nh th, lng cm thng (bi) tr nn l mt hin thc - lng cm thng chn tht, khng ch l li ni u mi. Ni th d thi, ai cng lm c iu . T 6 tui tr ln l c th hc thuc lng bi thin qun v lng T. Nhng li ny rt hay, nhng thc s chng gip c g cho ta? S lp i lp li nhng li ny khin ta nh mt xc cm ban u, trong khi ta sng ty thuc vo xc cm ca mnh. ng hiu lm rng ta sng theo l tr. S tht l mi vic bt u bng xc cm, ri pht sinh ra hnh ng. Sau cng tin trnh t tng mi xut hin l gii cho hnh ng ca mnh. Hiu c cm xc ca mnh l mt iu ti quan trng. l iu c bn. Lm sao chng ta tri thc, bit th no l tnh thng, lng cm thng nu chng ta khng c nhng xc cm ? Chng ta c th bit v chng, nhng lm sao th hin chng, nu ta khng c xc cm ? Gii thot khng phi l mt tri thc, n l mt cm xc.

42

Lng cm thng (bi) l mt tnh cm xut pht t tri tim, khng cn c l do hay iu kin g c bit. Ta khng cn phi i mt dp no cm nhn c rng ai ang phi i mt vi mt bi kch trong i hay c th h ang lm h au n. Nu lng cm thng ca ta phi c kch thch, gi mi, th lng cm thng khng phi lun lun c mt trong tim ta, m lc c lc khng, nhng phn nhiu l khng. khng phi l mt tri tim y cm xc. Mt tri tim y cm xc - cng ging nh mt tri tim y tnh thng - lun y thng cm v bit rng ai cng c ni kh. S au kh c nhc n trong u tin ca t (kh ) ca Pht php. Khng c ai thot khi s au kh v cuc i - s hin hu ca ta - chnh l s kh au. Nhng n khng phi l bi kch. N ch c ngha l vn php trn i u n cha trong s xung t, bt nh , bc dc, lng mong mun c c nhiu hn, mun khng b mt mt, thay i hay hoi dit. Tr cc v A-la-hn, bn tnh con ngi khng phi d dng bung x. V th lng cm thng (bi) cn lun c mt, khng i n khi ngi khc b cnh long ong. Nu qu chp Ng, ngi ta kh th cm thng vi ngi khc. Chp Ng l ngun gc ca bao vn gia con ngi vi nhau. V nu ai cng bn rn lo cho ci Ti ca mnh, th lm sao cn cm xc cho ngi khc. Thng ngi quan tm n k khc b coi l c bit, khng ging ai. Tht ng tic v chnh ngi c lng thng, v cm thng i vi ngi khc mi tht l ngi hnh phc. Tuy nhin phn ln chng ta thiu lng t bi. Hnh phc thc s kh tm thy mi ni. Trong khi chnh hai tnh cm ny (t v bi) em li cho ta nim vui, v chng gip ta bt ngh n ci Ti ca mnh, bt chp Ng. Ngi m qu chp Ng, khng th c nim vui v h khng bao gi mn nguyn trong vic tha mn ci Ti ca mnh. Khng bao gi ta c th gii quyt ht nhng vn ca mnh. V ht iu ny th c iu khc dy ln. Nhng khi ta bung b n, m hng tt c ch tm vo s khng toi nguyn, au kh m mi chng sinh u phi i mt, ta s nhn ra c ci kh ca tt c nhn loi, lc nhng ni nim ring ca chng ta tr thnh qu nh mn, khng ng k. ni au ca ta ch l mt phn ca s hin hu chung. Lc lng cm thng cho chnh mnh v cho tha nhn s pht sinh. V quyt tm tn dit mi kh au s c thm sc mnh cn thit lm iu .

43

3. HNgi bn k tip trong bn ngi bn ca ta l s bit chia s nim vui vi ngi khc hay l h. i nghch vi h l lng ganh t. Ch lm h vi s i bi, gi o c, ni mt iu m ngh mt iu. Th d, nu c ai c may mn g , ta phi chc mng, nhng trong lng khng c tnh cm , hay t hi hn ni mt iu m ngh mt iu khc. Ging nh l "Sao ti khng l ngi may mn ? Sao lc no cng l ngi khc?". Chia s nim vui vi ngi khc l liu thuc nhim mu cha bnh trm cm. Ai ang vng chng bnh ny l v h khng bit chia s nim vui vi k khc, h thiu h tnh. Trong cuc i ta khng c nhiu dp mn nguyn, vui mng, nhng nu ta bit chia s nim vui ca k khc th chc chn l ta s c nhiu c hi hnh phc hn. Ta c th chia s nim vui vi nhng ngi c kh nng. Nhiu ngi kh chp nhn s ti gii ca ngi khc. H s min cng ni rng: ", cho l ngi c th lm c nh vy i, nhng m..." v lp tc ch bai thay v chia s nim vui vi ngi ti gii hn mnh. Ngi khc c th lm bao nhiu vic gii hn ta. Ngi bit ht, ngi bit v, bit nhy, bit phin dch, ngi c th lm ra tin, ngi c th sng khng cn n n. Mi ngi u c mt kh nng g . Ta s c bit bao nim vui nu bit chia s vi h. Chia s nim vui vi ngi khc cng l mt cch to nghip lnh. Ti mt lng nh ni c phong tc l khi c chuyn g vui trong lng, ngi ta li ra cha nh chung bo vi mi ngi. c ma, g v g chng cho con, xut vin, lm n tt, sa c nh... bt c iu g c th lm cho ngi ta vui mng. Khi ting chung vang ln, mi ngi u nhn ra hng m ni li chc mng. Ngi nh chung to nghip lnh bng cch lm cho mi ngi c th chia s nim vui vi mnh. Nhng ngi kia cng to c nghip lnh v chia s nim vui vi ngi khc. Nhiu ni khc khng c phong tc . Ta phi t rung ting chung hoan h trong lng mnh. l mt iu rt quan trng nh, phi nh nhng iu Pht dy trong mi hon cnh, thc hnh chng. Khng phi ch nh trong mt hon cnh no , hay khi c tai bin, nhng phi lun lun nh n chng v l b quyt sng mt cuc i hnh phc v bnh an.

44

Pht ni: "Ta ch dy mt iu, l au kh, v on dit kh. Pht i nguyn th nh th v thc hin c nhng iu . l Pht php on dit kh. Ta phi lun nh chp Ng l ngun gc ca mi vn v c gng sa i, nu khng l ta qun li Pht dy. Nhng li phi thng tr trong tm tr chng ta v li ch ca chng khng ch l li ch nht thi.

4. XNgi bn cui cng ca chng ta l lng an nhin t ti (x), mt trong nhng tnh cm cao thng nht. i nghch vi n l s lo lng, bn chn. Nhng ch lm x vi s th , lng m. Th l trng thi tm hn ni rng "Ti chng quan tm khi vic chng xy ra cho ti hay gia nh ti. Ti khng mun bit chuyn . Ti khng mun phi bn tm v n". S th l thi lnh nht, xa lnh. Thi khng dung cha tnh thng, lng t. Ta ch mun bo v ring cho mnh, v th, ta tr nn th , lnh m. Trong khi x, hay s bnh an t ti da trn tr tu, da trn s hiu bit rng mi s vt u thay i, u hon ton v thng. Du chuyn g xy ra, ri n cng qua i. Ci g s xy n cng chng quan trng g. Cnh ca a n bt t qua v thng l cnh ca khng tn, c ngha l khng c g quan trng c. Trong c v tr ny, khng c g quan trng c tr s gii thot. V vy, s thanh thn, an nhin (x) phi xut pht t thc ni tm rng tt c mi vt u thay i, d cho chuyn g xy ra, tt hay xu, cng khng lm ta vui mng hay bun b. N ch xy ra. Chng ta ch c mt ni ny trong 60, 70 hay 80 nm. Vy tt c nhng lo lng, chn rn l cho ci g? C g nm gi? C g mong cu? S vic ch xy ra. V mun bo v ci Ti m ta khng c tm x, hon ton an nhin t ti. Chng ta s rng "Ti c th b nguy him, vic ny vic n sp nh hng ti ti, nn cuc sng ta khng yn n". S yn n m mi ngi theo ui ch l vin vong. Ao tng. Khng c s yn n tht s. Ai cng phi i mt vi ci cht. Tt c nhng g chng ta s hu u s b hy dit. Tt c nhng ngi thng ca ta u s cht, hoi dit, bnh hon, b ri ta, thay i tnh cm... .

45

Khng c g c th yn n trong nhng iu kin nh th. S xo trn, khng an n pht sinh khi nhng vic khng nh xy ra, l do ta o tng rng ta nh mt ci g rt quan trng cho s sng cn ca mnh. Hnh ng nh th l bo v ci Ti ca mnh. Nhng ngay chnh s sng cn ca chng ta cng l o tng v c g bo m rng chng ta s lun khe mnh, lun an ton, bo m. c c tm x khng ch c quyt tm mun an nhin t ti l . Quyt tm l cn thit, nhng n d a n s dn nn. Chng ta thng nn nhng tnh cm mnh lit ca mnh. Lm vy cng chng c ch li g, v ln ln nhng dn nn cng b n tung. Ta dn nn th ny th n cng pht ra th khc. Dn nn c th dn n bnh hon, trm ut. Nu ta khng b xo trn v vic ny th cng s b xo trn v vic khc. S an nhin, hay tm x cn xut pht t bn trong. Khi c m trng tt, tm x l mt trong nhng by yu t dn n gic ng. Ch c cc ng Gic Ng mi c c tm bung x v lng. Nhng nu chng ta khng bt u thc hnh tm bung x ngay t by gi, th n lc no ta mi tin hn, trng thnh hn? Qua thin nh, ta c th bt u thy c s chn rn, thay i lun lun ca tm. C ai nh c mnh ngh g trong 10 pht trc y khng? Trong k ngi thin trc? Hay ln trc na? Tuyt nhin khng. Ta khng nh g c. Khng gi li c ngh g. Tt c l thong chc. Khng phi v ta c cn nh hay ngi thn no bn cnh mnh sut ba mi my nm nay m ta ngh rng ta c th gi h mi bn mnh. Ch v nhng th y bn ta mt thi gian di, ta tng nh cc th y l vnh cu. Nhng nhng khi ngi thin ta c th thy l cc t tng ca ta n ri i, khng bao gi li vi ta. Do c g u lo phin nu nh mi vt u thay i. Lun n, ri i. Lc no cn nhng chn rn l cn c mt con ngi ng sau . Tri tim cn nhp th, mu cn lun, t tng, tnh cm cn thay i, cc t bo cn sinh dit, th ta cn sng. Khi tt c ngng li, ta ch cn l mt ci xc. Tt c nhng thay i, bt n nh chnh l s sng, vy m ta c c lm cho mi th vnh vin, khng thay i. Ta mun chng bt di dch. y l Ti, v ti mun tt c u bit nh th. Ti c mt ci tn v c mt s ngi, mt s ca ci thuc v ti Ti c nhng quan im v ti mun tt c mi

46

ngi u bit nhath. l s gn ghp tnh cch vnh vin vo mt con ngi. Tuy nhin khi cn l con ngi, cn c nhng thay i, cui cng n s bin i thnh mt xc cht. Lc th ta c th bt u li tt c. c c tm x, lng thanh thn ta cn phi c nhng tnh tt c bn khc. Nh s chp nhn, chu ng. Nu khng bit chp nhn, ta s sinh ra kh au chnh v s phn khng ca mnh. i nghch vi chp nhn l phn khng, chng i, v lm nh th ch mang li au kh. Nh khi ta y ngc li vi mt lc g tay ta s au. Nhng nu xui theo n th s khng au. Chp nhn s vic nh n xy ra s em li thanh thn, an nhin t ti cho ta, v s thanh thn em an lc li cho ta. T v lng tm hay bn trng thi tnh cm va nu trn (T, Bi, H, X) em li nim vui trong lng ta. Nu ta bit vun trng cc tnh cm ny n mt mc no , ta s cm thy t ti, an bnh, thoi mi v ta nhn ra rng cho d th gii c o in, nghing ng, ta khng h b lay chuyn. Nh Pht ni "Ti khng tranh chp vi th gian. Chnh th gian tranh chp vi ti". Tht l bnh an, thanh thn!

47

Chng 5: T Bi QunHy ch tm vo hi th ca bn trong giy lt. Hy soi lng mnh xem c iu g lo u, s hi, au n, ganh ght, n nn, chn nn, kh x, bt an khng. Nu c, hy chng tri i nh mt m my en. Hy s m p, thn thng dnh cho chnh bn thn mnh trn y trong lng, v ch c ta l ngi bn tt nht ca chnh mnh. Hy trm ph tm bn vi nhng t tng thng yu, t bng lng pht xut t ni tm. Hy bao bc ngi gn k bn bn vi nhng t tng thng yu, che ph ngi trong bnh an v chc cho ngi c hnh phc. Hy trm ph mi ngi chung quanh vi nhng t tng thng yu. Hy cm gic bnh an n vi mi ngi ni y, v hy t coi mnh l bn tt ca mi ngi. Hy ngh ti cha m, du cho h cn ti th hay mt. Bao bc h vi tnh thng. Ph y bnh an ln h v bit n tt c nhng g h lm cho bn, hy l ngi bn tt ca h. Hy ngh n nhng ngi gn gi, thn thit nht ca bn. Hy yu thng h, trao tng cho h mn qu ca s bnh an m khng trng i mt s p tr no. Hy ngh n cc bn b. Hy m lng ra vi h, cho h thy tnh bn ca ta, s quan tm, tnh thng ca ta, tt c ta dnh tng cho h m khng mong i mt s p tr no. Hy ngh n hng xm lng ging ca ta, bn ng nghip, nhng ngi ta gp ngoi ng, ph ch, hy i x vi h nh bn b, hy h n vi bn m khng nghi ngi g. Hy ch cho h bit yu thng. Hy ngh n nhng k ta khng thch hay ngi c tranh ci vi ta, ngi lm kh ta, nhng ngi ta khng coi l bn. Hy ngh n h vi s bit n, nh th h l v thy dy cho ta bit v chnh nhng hnh ng

48

ca mnh. Hy tri lng n h, v chnh h cng c nhng kh au ring. Hy tha th v lng qun. Hy lm bn vi h. Hy ngh n nhng k bt hnh hn ta, bnh nhn trong bnh vin, k t ti, tr b v trong cc c nhi vin hay cc x s c chin tranh, k i kht, tn tt, m la, c n, v gia c, nhng k kh nghe c Php. Hy m rng lng ra vi h. Hy lm bn vi h, ch cho h bit yu thng, cu mong cho h c hnh phc. Hy tr v vi bn. Cm thy an lc t bn trong v c nhng ngh thin, hnh phc n t lng thng yu, v h lc n t s b th. Hy nhn bit nhng tnh cm ny, hy kinh nghim s m p chng to ra trong ta, chung quanh ta. Hy cu mong mi ngi c hnh phc.

49

Chng 6: Nm Chng NgiPhn ln chng ta u nghe danh hiu Ma Vng. u bit n Ma vng bng cch ny hay cch khc. N chnh l s cm d. N cm d chng ta vo cc con ng ti li. Ma Vng n khi c Pht ngi di cy B tnh tm tm s gii thot. R rng Ma Vng khng phi l hnh nh ca l qu vi la tun trn ra hai l tai, li ko ta xung a ngc. Ma Vng l s cm d ang ng trong lng ta. Nu Ma Vng c th n quy ry c Pht trc khi Ngi chng c Nit bn - dy khi cm d trong lng Ngi - th k g n chng ta? iu khc bit l Pht nhn bit l Ma Vng - S cm d. Ngi bit, trong khi chng ta th khng. Chng ta l gii v bin h cho n. Ti nhn thy nhng dng ch dn trn mt chic xe hi nh sau: "Ci g em li cho ta s thoi mi, ci ng. Nhng c bao nhiu iu, bao nhiu th em li khoi lc cho ta m hon ton sai, c ngi cn coi vic st hi ngi khc l nim vui. S cm d trong lng ta l trc ca chnh chng ta, chng n np sn sng to ra thm ti li. V chng ta khng thch th nhn rng tm thn ta u cn c ty sch, ta tm mi l l bin h cho cc hnh ng ca mnh: Ti cng c quyn c hng th ch, l iu ti c mun, nn hn l ti rt cn". S cm d c th ni l lun c mt trong ta, nhng v khng nhn ra n, ta lun trong tnh th bi ri, kh x. Ta lun b n li ko vo th ny, th kia. Th d ngay by gi: ta bit tt hn ht l ngi y nghe Php, nhng cm d bo: gic ng cng tt vy? Nu khng c ngi chung quanh, chc l ta tro ln ging ng ri. Ma Vng lun k cnh bn ta. N ku gi ta lm nhng g mang li s thoi mi, khoi lc, m khng nhn ra rng tt c cc khoi lc do ng dc mang n ch tm thi, khng thc c. c Pht dy rng c nm trng thi tnh cm l k th ca mi ngi: nm chng ngi hay nm trin ci. Tt c chng ta u c, tt c chng ta u b

50

chng cm d. Hai trng thi u l ti t nht, em n nhng hu qu trm trng nht.

1. ThamK th u tin l i dc hay tham. L k th kh nhn din nht v n c chp nhn rng ri trong x hi. Tt c cc mc qung co, trn truyn hnh, trong cc ca hiu, cc ca knh u nhm vo vic khi dy lng ham mun trong ta. Tht vy, con ngi cng tha mn c cc ham mun c xe to, nh mi, qun o p, h cng c xem l thnh cng trong x hi. V vic tha mn cc ham mun em li nhng sung sng nht thi, n lm ta lm tng n l iu tt. "iu g em li cho ta s thoi mi, iu hn l ng. N c ho quang gi to ca n. Khng ai trch c ngi lun c gng tha mn cc ham mun ca h. Chnh chng ta cn cha bit mnh ang lm g. Tht k l khi con ngi hon ton khng bit mnh ang lm g. Vi k th th hai - sn hn - th tri ngc li. N lun b trch mc. N khng mang li lc th g. Mi ngi u chi b n. Tuy rng i khi chng ta cng tm cch bin h cho n. Ti tc gin v c , anh kia, h... lm nhng chuyn ng gin qu. Nhng Sn khng c x hi chp nhn, v sn khng mang li s thoi mi. Do sn khng to ra o gic n l iu tt. Sn hn, ght b, on gin, s hi, bt rt, thy u l phin no, v ngi c tnh hay gin d thng b k khc phin trch. Lng i dc khi c tha mn t nhiu g cng mang n cho ta sung sng, khoi lc. Du vy n cng l k th ng gh s nh sn hn. Chng ch l hai mt ca mt ng tin. C th ny th phi c th kia i km theo. Dc vng dy khi nhng ham mun thng kh tha mn c. Chng ta khng th c tt c nhng g ta mun. Cng c nhiu ham mun, cng d b tht vng. T ngi ta tr nn sn hn v khng th c c iu mnh c mun. Khng ai lc no cng c th tha mn ht tt c cc c mun ca mnh. iu tht l khng tng. Ai dc v sn l hai k th gy nhiu khn kh cho chng ta trong i sng hng ngy cng nh gy nhiu tr ngi cho vic tu Thin ca ta. Nu c ai t hi - m ti chc l c rt nhiu - ti sao h thng gp tr ngi khi tu thin, nht l vi ngi mi tu tp, th y l nhng l do.

51

Dc Vng l k ni Ti thch ngi thoi mi hn. Dc vng l k ni: Ti mun i ng. Dc vng l k ni: Ti mun chuyn vn. Ti thch i do mt cht. Nng qu. Ti phi i tm. i qu. Ti cn n mt th g . Kht qu. Ti phi ung g . Ti kh chu qu, lm sao ngi thin. l ting ni ca dc vng, lc no cng i hi th ny, th n. Ai dc s ngng i hi khi kinh nghim thin nh mang li cho ta nhiu thch th hn s tha mn cc dc vng. Khi Thin nh mang n hnh phc, an lc, lc cc dc vng s bin mt khi ta ngi thin. Khng phi l mi mi, m ch trong khong thi gian ngn . V khi sinh ra chng ta c cc gic quan, nn ta mun nui dng chng. Ging nh ta mun nui dng thn. Nu khng, ta s bnh. Trc khi cc nh phi hnh u tin c gi ln phi thuyn, mt trong nhng phng php c dng hun luyn h M l mt cn phng khng c sc ht, nn khng c xc chm. Phng cch m v khng c g nhn. Mi th u c mu xm. Nhng mn n v v c chuyn ti bng nhng ng dn. H c dn l khi no khng chu ng ni na, h c th rung chung ra hiu. Hnh nh ngi chu ng c lu nht l tm ting. Thc phm s ngon hn nu c s kch thch ca cc gic quan, ta quen nh th. S quen thuc, bm vu ny to cho ta ci o gic rng y l iu ti h trng, y l hng ta phi theo - nhn cnh p, nghe nhng m thanh d chu, nm mi v ngon, ngi mi thm, nhng xc chm mang n s d chu v ngh n nhng iu lm ta thch th. Mt cch sng nh th - v tt c nhng ngi cha c nghe php, khng tu tp thin u vng phi - khng th mang n thnh cng. l chu bu ca k di kh. N nhp nhy sng, nhng n chng c gi tr g, v n qu ngn ngi. Hy tng tng bn c n mt bui tht ngon, bn tm tc: Ngon. Tht l ngon. Mt ngi bn ni: Nu ngon vy, xin mi bn c tip tc n. Bn c th y n n sng hm sau. Lc ci ngon thnh kh thn, kh tm. Mt ba n d ngon my ch c th thng thc trong 20 hay 25 pht l cng. Cng vy, vo mt ngy nng nc, bn mun c tm mt. Khi c tm, bn thch th ni: Tuyt qu. Ti thy mt m, d chu lm sao.

52

Lc , ngi bn li ni: Nu th, sao bn khng trong thm 5 hay 6 ting na? Nu lm th th hnh xc cn g. Khng ai mun lm th. Mi pht, mi lm pht tm l cng. i vi tt c mi ham mun khc cng th. S thch th s bin mt khi n c ko di ra. N bin thnh cc hnh. Vy m tt c chng sanh u chy ui theo cc lc th ngn ngi . Ngi ta tm lc th trong ru, nhng khi say ru lm sao cn c c cm gic vui th no. Tt c nhng hnh phc con ngi tm kim qua tha mn cc gic quan ca mnh u dn n s tht bi. Cc cm th ch l s biu l c th ca cc gic quan nh - tai, mt, mi, li, thn. Khng c g c bit v chng, khng c g ti li hay khng ti li. Cc cm th khng to ra nghip tt hay xu. Nghip xu c to ra bn trong ta khi tm mun duy tr hoc tm li cc cm gic khoi lc. C ngi tm cc cm gic khoi lc qua cc hnh ng nh ung ru, hnh hung ngi khc, ht sch, tnh dc. y l nhng khoi cm thp hn, ti li. K khc li tm cm gic thch th trong vic ngm hoa, nhn mt tri ln, nghe m nhc. y cng l lc th nhng cao thng hn. Kh au dy khi khi ta mun chim hu, gi cht, hng th cc cm gic khoi lc mi. Khi nhn thy mt bng hoa p, ta thng mun ngt hi cho ring mnh. Sao khng chng cho mi ngi ngm nhn? Khng. Ti mun chim hu tt c nhng g p . Khi con ngi bit sng thanh cao hn, cc cch hng th cng s cao p hn . Mt cm gic hng th c th rt bnh thng, nhng n tr nn nguy him khi i i vi lng ham mun. S ham mun - lng khao kht mang n phin no v lng ham mun khng bao gi c th c tha mn. Chng ta lun cm thy thiu thn. Lc no cng c ci p hn nhn, nhiu iu hay hn nghe, xc chm. Lc no cng c mt ci g khc ta chy ui theo. iu ny khin ta tr nn chn rn, bt rt v ta chng bao gi c hon ton tha mn. Khi trong lng ta khng c an bnh, ta li cho hon cnh quanh ta. Ta ngh phi c mt ci g tuyt diu hn cn c khm ph. V th, ta i khp th gii tm kim. Mt vic chng kh khn g hin nay. Ch cn ci v my bay. Ngi ta i , i y tm kim nhng xc cm mi, cnh vt mi, kinh nghim mi. Thu thp kinh nghim tr nn mt phong

53

tro. Nhng ri ta cng khng va lng, v kinh nghim nhanh chng qua i. Khng c kinh nghim g cn li. Tt c qua. Tt c thnh k c. Khng c g c th c lu gi. Su tm tem th c l cn ch li hn l lu tr kinh nghim. Ai Dc c c Pht v nh mc n. Nu bn mua nh, bn vay tin ngn hng, mi thng bn phi n tr tin vay v tin li. Nhng vi n nh, dn dn ta cn tr ht. Ch vi dc vng, khng c chuyn s dt n. Dc vng dy ln tip, tip nhau. Chng bao gi dt. Ta lun i. Lun kht. Ta lun mun c nhn, nghe, nm, xc chm thm ln na. c Pht cng v n vi mt ngi l hnh khng phng hng. Anh ta i kht. Nhn thy trc mt l mt ngi lng, mng r, anh thm ngh, , ka c ngi lng ta xin n, thc ung. Nhng khi n ni, ch l mt ngi lng hoang vng. Anh li tip tc kim tm. Li mt ngi lng b ph na. Lng hy vng v c on v vic tha mn cc dc vng lm dc vng thm hp dn. Nhng khi tha mn, tt c qua i, ham mun khc li dy khi ln. c Pht cng so snh dc vng nh mt ci h vi nhiu mu sc c trn vo . Lng khao kht dc vng hin ra di nhiu dng, bao trm c tm tr sng sut ca ta. l ni kh ca ta. Ta b cun ht bi lng ham mun, v khng cn thy g khc c th quan trng hn. Ta ch thy c s ham mun v c hi tha mn n. Ta t nh mt mnh. c Pht cho ta rt nhiu n d v lng tham dc. Nhng n d quan trng nht, trc tin l phi hiu rng dc vng l k th c th nh qu ta, to ra ni s hi khng t c iu mnh mong mun, lng gan