Jerry crombez - MVO

CSR corporate social responsability

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Club van RomeDe Club van Rome is een particuliere stichting en werd eind jaren '60 van de 20e eeuw opgericht door Europese wetenschappers om hun bezorgdheid over de toekomst van de wereld voor het voetlicht te brengen.

Doelstellingen van de Club van Rome zijn:

onderzoek van de kwantitatieve en kwalitatieve samenhang van de wereldproblemen (bevolkingsgroei, voedselproductie, industrialisatie, uitputting natuurlijke hulpbronnen, vervuiling; uitgewerkt in een zgn. wereldmodel)

de wereld wijzen op de ernst van de problemen

regeringen en politici stimuleren tot gecoördineerde maatregelen ter verbetering van de situatie.

Corporate governanceCorporate Governance is de Engelstalige term voor ondernemingsbestuur. Binnen de bedrijfskunde gebruikt men de term voor het aanduiden van hoe een onderneming goed, efficiënt en verantwoord geleid moet worden. Het omvat vooral ook de relatie met de belangrijkste belanghebbenden van de onderneming zoals de eigenaren (aandeelhouders), werknemers, afnemers en de samenleving als geheel.

Groene boek (green paper)Strategie omtrent duurzaam ondernmen

Referentiekader MVODe conceptontwikkeling van MVO kwam in België eind jaren ’90 op gang en kende in 2006 een mijlpaal met de ontwikkeling van het Belgisch Referentiekader MVO, ontwikkeld binnen de ICDO in het kader van de uitvoering van het Federaal Plan Duurzame Ontwikkeling 2004-2008. Dit Referentiekader wil een gemeenschappelijk kader bieden aan overheden, ondernemingen en stakeholders en wil bijdragen tot een meer eenduidige visie, taalgebruik en definiëring van MVO.

Het Referentiekader leidde later in 2006 tot een Federaal Actieplan MVO. Het Actieplan heeft als hoofddoelstelling door middel van overheidsacties MVO in België te stimuleren, te faciliteren en de kwaliteit ervan te bevorderen.

Global reporting initiativeStandaard voor bedrijven die in de toekomst nog willen leveren aan overheden

Het Global Reporting Initiative (GRI) is een internationale organisatie die richtlijnen voor duurzaamheidsverslaggeving opstelt. In een duurzaamheidsverslag communiceert een organisatie publiekelijk over haar economische, milieu- en sociale prestaties

ISO 26000Guideline, geen verplichting

1

De International Organization for Standardization (ISO) is een internationale organisatie die normen vaststelt. De organisatie is een samenwerkingsverband van nationale standaardisatieorganisaties in 156 landen.

ISO 26000 geeft praktische richtlijnen voor:

• het opzetten en implementeren van MVO;

• het identificeren en betrekken van stakeholders;

• het vergroten van geloofwaardigheid van claims en communicatie op het gebied van MVO.

Forest stewardship CouncilForest Stewardship Council (FSC) is een non-profit organisatie met een hoofdkwartier in Bonn in Duitsland. De organisatie werd in 1993 in Toronto opgericht op initiatief van milieuorganisaties uit 25 landen en wordt gesubsidieerd door bedrijven, overheden en milieuorganisaties als het WNF.

MVO is cultuurgebonden Duurzaamheid en MVO, d.w.z. handelenvanuit duurzaamheidsprincipes en principes van

maatschappelijkverantwoordondernemen:o Doorgroeiniveau:

Aanvaarden dat er (bedrijfs-)cultuurgebonden zienswijzenbestaan en openstaan voor ideëen, normen en waarden van mensen uit andere(bedrijfs)culturen

o Integratiniveau: Andere (bedrijfs-)cultuurgebonden mensen /zienswijzen au sérieux nemen,

ze proberen begrijpenen appreciëren endesgevallend (helpen) zoeken naar integratie.

Belgische definitie MVO (3p’s)Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is een continu verbeteringsproces waarbij ondernemingen vrijwillig op systematische wijze economische, milieu- en sociale overwegingen op een geïntegreerde manier in de gehele bedrijfsvoering opnemen, waarbij overleg met de stakeholders, of belanghebbenden, van de onderneming deel uitmaakt van dit proces.

Profit People planet

StakeholdersEen belanghebbende, of stakeholder, is een persoon of organisatie die invloed ondervindt (positief of negatief) of zelf invloed kan uitoefenen op een specifieke organisatie, een overheidsbesluit, een nieuw product of een project.

Het feit dat KMO MVO-matig bezig zijn kan 3 redenen hebben1goed voorbeeld ?

2

Peter Goeman - Innovatie

IWTInstituut voor de aanmoediging van innovatie door wetenschap en technologie vlaanderen

VLAOVlaams Agentschap Ondernemen

4 soorten innovatie + voorbeelden1. Product en proces innovatie

Producent kunstofsluitingen Vraag naar hoogwaardiger sluitingen Wordt expert in verpakkingen van gevaarlijke chemische stoffen

Tweehonderd prallinesoorten in een erg kleine ruimte (du Barry NV Gent)2. Marktinnovatie

Houtbedrijf wil evalueren van “leverancier van standaardproducten”naar “ontwikkelaar”van bouwoplossingen

Ziet nood aan betrouwbare voorspellingen op langere termijn Opzetten van “observatie- en studiesysteem” om inzicht te krijgen in

technologische evoluties en behoeften van aannemersbedrijven.3. Organisatorische innovatie

Een organisatorische innovatie is een vernieuwing van, of een ingrijpende verandering in, de bedrijfsstructuur of managementmethoden met als doel de benutting van kennis en daardoor de efficiency van het bedrijfsproces en/of de kwaliteit van goederen te verbeteren.

4. Diensten innovatie Diensteninnovatie is een fenomeen dat in toenemende mate aandacht

krijgt.Het be-grip diensteninnovatie mag niet te worden verward met innovatie in dienstverlenendesectoren.Ook industriële bedrijven kunnen zich onderscheiden door de ontwikkelingvan nieuwe diensten die aanvullend zijn op het productenaanbod (bijv.een machine-fabrikant die reparatiediensten gaat verzorgen).

3

6 fasen van het innovatietraject1. Het bedrijfsbezoek

Voorstelling + mogelijkheden2. De innovatieaudit

Objectief meten van de innovatiekracht van het bedrijf 70 ja/nee vragen, scores per domein (8)

3. De GPS Genereer ideeën voor meer ondernemingscreativiteit Stomme post its

4. De blikopener Op korte tijd volgens een vaste methode een vrij goed zicht te krijgen op de

slaagkans tot succes van een innovatie-idee voor het betrokken bedrijf Inzicht in zwakheden en bedreigingen Screening op 4 domeinen

i. Product-proces-dienstii. Markt-klantiii. R&d-technologieiv. Onderneming-financiën-organisatie

5. Doorvoering innovatienetwerk Innovatieadviseurs brengen noden in kaart, zoeken naar juist kennis en know

how en begeleiden contactname en de opvolging6. Advisering rond IP

Hoe bescherm je je product/know how (patent)

Me-too productenDe me-too-producten worden gebracht onder de noemer van niet emotioneel geladen merken. Dat maakt het private labels feitelijk gemakkelijk om hun positie te versterken. 

In deze benadering van productontwikkeling ligt de nadruk op exploitatie, niet op exploratie. Dat is het gevolg van twee onderliggende issues. Allereerst is de bereidheid om te investeren in onzekere projecten beperkt, door de inkomsten- en winsteisen die aan ieder merk in de portfolio worden gesteld. Daarnaast is de huidige marketingmanager eerder analytisch dan creatief ingesteld.

Cross-selling

Cross-selling is een iets gecompliceerder middel om een nieuw product te introduceren. Wordt cross-selling als actiemiddel ingezet, dan vereist dit een nadere databaseanalyse. Een actie gericht op cross-selling is vooral succesvol als aangetoond kan worden dat sommige producten relatief vaak in combinatie verkocht worden. Als de combinatie van product A en product B relatief vaak voorkomt, kan aan klanten die product A al hebben een aanbieding gedaan worden om ook product B te kopen. Kennis van de klanten die de combinatie AB al in huis hebben, geeft daarbij argumenten om die combinatie ook elders succesvol te verkopen. Bij de introductie van een nieuw product C, ter vervanging van B kan ook van dergelijke kennis gebruik gemaakt worden; C kan namelijk met een redelijke kans van slagen aangeboden worden aan alle klanten die nu reeds product A in huis hebben.

4

Jens de Vos - Netwerking

Vakbonden ABVV: Algemeen Belgische VakVerbond ACV: Algemeen Christelijk Vakverbond ACLVB: Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België

Werkgeversorganisaties VBO: verbond van Belgische ondernemingen Unizo: unie van zelfstandige ondernemers Boerenbond Voka: Vlaamse werkgeversorganisatie

wordt gevormd door: kamers van koophandel en het Vlaams economisch verbond Federaties Liberale zelfstandigen

Deze sociale partners zetelen op

Nationaal niveau in Centrale raad voor het bedrijfsleven Vlaams niveau in de SERV: sociaal economische raad van Vlaanderen Provinciaal niveau in de ERSV: erkend regionaal samenwerkingsverband Lokaal niveau in de RESOC/SERR: regionaal economisch-sociaal overleg comité

FITFlander Investment & Tade

6 stappen om te komen tot een intelligent netwerk1. Definiëren

Het uitbouwen van een vermogensstroom aan mensen, ideeën, adviezen, nieuwe kansen,...

Networking is het verdienen van het recht om met de andere tot zaken te komen EN/OF het recht om de andere een gunst te kunnen vragen

2. Sensibiliseren Waarom zonodig aandacht besteden aan netwerken? Zich toegang verschaffen tot

het kapitaal3. Organiseren

Visie ontwikkelen Segmenteren Segment-doelstellingen Normprofielen Aanknopingspunten Communicatieplan Registratie

4. Beheren 5 FASEN Kennismaken Vertrouwen opbouwen Investeren in de relatie Verhandelen Het kunnen vragen om een gunst

5. Evalueren6. Tips en trucs

To the point gesprekken Ga voor dubbele win Aandachtig luisteraar en observator

5

Geef “tegoedbon” voor een vervolgactie

6

Wouter Desmet – Subsidies in vlaanderen

4 soorten subsidies1. Directe steun2. Fiscale vrijstellingen3. Loonlastverlagingen4. Leningen

Ondernemerschapsportefeuille BEA Enkel voor kmo’s Subsidie 35% Max 5000EUR/ 2 jaar 2500 EUR per pijler (advies, opleiding, kennisoverdracht, mentorschap)

o Erkend dienstverstrekkero Gericht op het verbeteren van het huidige of toekomstige bedrijfsfunctioneren

van de ondernemingo NIET

Wettelijk verplichte diensten Adviezen van permanente of periodieke aard Diensten met betrekking tot subsidies Technische analyses die geen deel uitmaken van een advies Niet-gespecialiseerde adviezen

Beaweb.be Overeenkomst afsluiten met erkende dienstverlener Subsidieaanvraag indienen via website Dienstverlener moet aanvraag bevestigen (14d) Onderneming stort zijn aandeel (14d) Subsidie goedgekeurd

Europees Sociaal Fonds ESF Lisabonstrategie: Europa moet tegen 2010 de meest concurrerende en dynamische

kenniseconomie ter wereld te worden Nationaal strategisch referentiekader (5 prioriteiten)o Talentenactivering en duurzame integratie op de arbeidsmarkto Bevorderen van sociale inclusie van kansgroepen via maatgericht werkeno Ondernemings- en organisatiecultuur focussen op mens en maatschappijo Innovatieo Transnationale en interregionale samenwerking

Call-systeem met westrijdformule

Individuele Beroeps Opleiding IBO Indien geen geschikte arbeidskracht gevonden kan worden Werkzoekenden opleiden in bedrijf Geen loon tijdens opleiding, wel vergoeding aan vdab Nadien “verplicht” aanwerven

7

Groeipremie Call-systeem: indienperiode en wedstrijdformule (slaagkans 10-15%) Welke?o Beroepsinvesteringen die aan volgende voorwaarden voldoeno Jaarrekeningplichtige ondernemingeno Afschrijvingstermijn van minstens 3 jaar

o Uitzonderingo Investering in rollend materieel gerealiseerd door ondernemingen die als

maatschappelijk doel het goederenvervoer over de weg voor derden hebbeno Investeringen bestemd voor de extrusie, texturizering en polymerisatie van garens

en vezels op basis van polyester, polyamide,... Na indiendatum subsidieaanvraag Min 12500 (0-5j) – 25000 (>5j) Hoe minder je ze nodig hebt, hoe makkelijker je ze krijgt. (belachelijke voorwaarden) AUTO FINANCIERING

Ecologiepremie Milieu-investeringen of investeringen op energiegebied Limitatieve technologieënlijst (125)

Performantiefactor milieutechnologie Call-systeem

Demonstratieprojecten Rationeel energieverbruik stimuleren 50%van de innoverende kosten (max. 250 000) Prioriteitenlijst

Groenestroomcertificaten (GSC) Vergoeding bovenop elektriciteitsprijs Waarde op de vrije markt

1. Aanvraag tot toekenning van groenestroomcertificatenOm groenestroomcertificaten te kunnen ontvangen, moet het aanvraagformulier ‘Aanvraag tot toekenning van groenestroomcertificaten’ worden ingevuld en aan de VREG worden bezorgd (formulier is terug te vinden op www.vreg.be).Samen met deze aanvraag kan u een gebruikersnaam en paswoord aanvragen. Indien u geen internet toegang heeft, gebeurt de rest schriftelijk. Groenestroomcertificaten worden toegekend voor de elektriciteit die in de PV-installatie is geproduceerd vanaf de maand dat de VREG de aanvraag goedkeurt.Het is dus van belang dat het aanvraagformulier zo snel mogelijk na indienstname van de PV-installatie naar de VREG wordt gestuurd.

2. GroenestroomcertificaatNa de goedkeuring van de aanvraag ontvangt u een schrijven over het periodiek doorgeven van uw meterstanden en voor het verkopen van groene stroomcertificaten. Het doorgeven van meterstanden kan schriftelijk of via internet. Telkens wanneer u 1000 kWh heeft geproduceerd, krijgt u een groenestroomcertificaat.

3. Verkopen groenstroomcertificaat

8

U kan dit certificaat via het internet van uw rekening overschrijven naar de rekening van een andere partij als u verkoopt (zoals elektronisch bankieren). Indien u geen internet toegang heeft, kan de kennisgeving van verkoop vangroenestroomcertificaten schriftelijk gebeuren. Indien u de groene stroom certificaten wil verkopen aan uw netbeheerder, kan u beroep doen op administratieve afspraak tussen de VREG en de netbeheerders. U moet dan niet zelf contact opnemen met uw netbeheerder, maar de verkoop alleen meedelen aan de VREG (via internetgebaseerde softwareplatform). De VREG geeft dan uw rekeningnummer door aan de netbeheerder, zodat de vergoeding gestort kan worden. Voor PV-installaties die na 1 januari 2006 in dienst worden genomen is de distributienetbeheerder verplicht om de groenestroomcertificaten op te kopen aan 450 euro per certificaat. Deze verplichting geldt enkel indien het certificaat binnen 48 maanden na de productie van de overeenstemmende elektriciteit wordt voorgelegd aan de netbeheerder, en enkel voor de groenestroomcertificaten die werden uitgereikt tot 20 jaar na indienstname vande installatie. Nadat deze 20 jaar verstreken zijn, worden nog verder groenestroomcertificaten toegekend,maar kunnen deze niet meer automatisch aan 450 euro worden verkocht. U kan deze groenestroomcertificaten wel nog verhandelen op de certificatenmarkt, tegen een door u onderhandelde prijs.

Parafiscale steunmaatregelenStructurele vermindering werkgeversbijdragenbijv.

oudere WNeerste aanwervingen…

Gedeeltelijke vrijstelling van doorstorting bedrijfsvoorheffingbijv.

nacht en ploegenarbeidonderzoekers

Invoegbedijven + dienstenchequebedrijvenBedrijven die ook mikken op sociale en ecologische meerwaarde

Invoegbedrijven zijn ondernemingen die bereid zijn kansengroepen een duurzame tewerkstelling te garanderen met aandacht voor opleiding en begeleiding in een arbeidsomgeving waar maatschappelijk verantwoord ondernemen centraal staat. Door het Vlaams Gewest worden zij hiervoor ondersteund met een loonsubsidie voor de tewerkgestelde personen. 

Er zijn 2 soorten invoegbedrijven:

1. de invoegbedrijven2. de invoegbedrijven dienstencheques

Flanders Investment & Trade (FIT) Financiële tussenkomsten van exportgericht initiatieven Haalbaarheidsstudies Het ter beschikking stellen van Vlaamse uitrustingsgoederen

9

Nationale delcrederedienstExportverzekering: dekking commercieel en politiek risico

Finexpo Stabilisering van de rentevoet Intrestbonificaties Leningen van staat tot staat

10

Europese subsidies (7e kaderprogramma) Looptijd 2007-2013 Budget: 54,58 miljard 4pijlerso Cooperationo Ideaso Peopleo Capacities

Call-systeemCall is het Engelse woord voor “oproep”. Een call-systeem betekent dus dat binnen een bepaalde periode een oproep tot projecten (subsidie-aanvragen voor technologieën die in aanmerking komen) wordt gedaan aan ondernemingen. Ondernemingen die een project (investering) wensen uit te voeren en hiervoor subsidie vragen, kunnen intekenen op de call. Aan het call-systeem is een gesloten enveloppe toegekend. Dit wil zeggen dat het budget per call vastligt.

Alle ingediende projecten worden per oproep gerangschikt volgens een bepaald scoresysteem op basis van diverse criteria. Het belangrijkste criterium is de performantiefactor. De subsidie wordt toegekend aan de best gerangschikte projecten tot het volledig budget van de call opgebruikt is.

Projecten met de beste scores krijgen in elk geval steun. Projecten met de laagste scores krijgen enkel steun indien de totaal aangevraagde subsidie lager is dan het voorziene budget.

11

Yven Duhoux – Pensioenplanning

Bepaling wettelijk rustpensioenZeer laag voor zelfstandigenrustpensioen wordt toegekend als gezinspensioen of als pensioen voor alleenstaande

Hangt af van

Hoogte van het inkomen Aantal gepresteerde jaren De gezinssituatie

Geherwaardeerd loon van elk jaar x (75 of 60%) ---------------------------------------------------------- x bijdragebreuk 45

Minimum rustpensioen

Jaarbedragen voor een volledige loopbaan vanaf 01/10/2006 (te prorateren):

rustpensioen gezinsbedrag: 13.250,39 EUR

rustpensioen bedrag alleenstaande: 10.603,65 EUR

Voorwaarde: minstens 2/3 van volledige loopbaan (Oplossing: minimale sociale bijdrage betalen)

Wettelijke pensioenleeftijd

Mannen: 65 jaar

Vrouwen: 01/01/07 – 01/12/08: 64 jaar

vanaf 01/01/2009: 65 jaar

UKZT – uitgesteld kapitaal zonder tegenverzekeringDe “verzekering bij leven” (levensverzekering of het uitgesteld kapitaal) zorgt voor de opbouw van een pensioenkapitaal.  De verzekeringsmaatschappij zal dit pensioenkapitaal (of een overeengekomen rente) uitkeren aan de verzekerde persoon, indien deze bij het bereiken van de afgesproken eindleeftijd (meestal de pensioenleeftijd) nog in leven is.  U betaalt hiervoor periodiek (jaarlijks, halfjaarlijks, driemaandelijks, maandelijks) een overeengekomen premie.  

Indien u opteert voor de optie zonder tegenverzekering, zullen in geval de verzekerde persoon toch zou overlijden vóór de pensioenleeftijd, de reeds betaalde premies toebehoren aan de verzekeringsmaatschappij en wordt bijgevolg niets terugbetaald aan de nabestaande.  Doorgaans wordt de "tegenverzekering" wél afgesloten.

UKMT – Uitgesteld kapitaal met tegenverzkeringDe “verzekering bij leven” (levensverzekering of het uitgesteld kapitaal) zorgt voor de opbouw van een pensioenkapitaal.  De verzekeringsmaatschappij zal dit pensioenkapitaal (of een overeengekomen rente) uitkeren aan de verzekerde persoon, indien deze bij het

12

bereiken van de afgesproken eindleeftijd (meestal de pensioenleeftijd) nog in leven is.  U betaalt hiervoor periodiek (jaarlijks, halfjaarlijks, driemaandelijks, maandelijks) een overeengekomen premie.

Indien u opteert voor de optie mét tegenverzekering, zal de verzekeringsmaatschappij in geval de verzekerde persoon toch zou overlijden vóór de pensioenleeftijd werd bereikt, de reeds betaalde premies (opgerent) terugbetalen aan de nabestaanden.  U en uw nabestaanden lopen in dit geval geen enkel risico !  

Gemengde levensverzekeringEen gemengde verzekering is een combinatie van de kapitaalverzekering bij leven en de tijdelijke kapitaalverzekering bij overlijden. De gemengde levensverzekering is dus een verzekering waarbij in 1 polis zowel het overlijdensrisico afgedekt wordt als ook vermogen opgebouwd wordt. Dit houdt in dat het overeengekomen kapitaal wordt uitgekeerd bij het in leven zijn van de verzekerde op de einddatum van de verzekering, dan wel onmiddellijk bij overlijden van de verzekerde voor de einddatum

PensioensvoorzieningVoorziening in de vennootschap

Geen kostenGeen tax

enkel zorgen dat je geld in de vennootschap min 1,5% opbrengtopletten voor stijging venootschapsbelasting

Een pensioenvoorziening is een financiële regeling voor uw oude dag die tot stand is gekomen in de werkgever/werknemersfeer. Voor dergelijke regelingen geldt een speciale fiscale behandeling: de premies die u (of uw werkgever) inlegt vallen buiten de inkomstenbelasting. In ruil voor dit fiscale voordeel moet een pensioenvoorziening wel aan een aantal regels voldoen. Zo mag de voorziening alleen aangewend worden voor een pensioen en mag u er vóór uw pensioendatum niet aankomen. Voorzieningen die u in de privé-sfeer treft (bijvoorbeeld lijfrentes) vallen niet onder de pensioenen. Hiervoor gelden dan ook andere fiscale regels. In het dagelijks gebruik wordt onder ‘pensioen’ overigens vaak het totaal aan regelingen voor uw oude dag verstaan, dus ook die zaken die strikt fiscaal gezien niet als ‘pensioen’ mogen worden aangemerkt.

BeleggingsfondsJe betaald mogelijks belastingen op fictieve opbrengsten (slecht)

Een beleggingsfonds is in feite een ‘verzamelpunt’ voor beleggers. Op dat punt komt het geld van alle in het betreffende fonds investerende beleggers samen. Het totaalbedrag wordt het fondsvermogen genoemd.

Een beleggingsfonds is vaak een naamloze vennootschap. Beleggers kopen aandelen in deze vennootschap en kopen daarmee indirect aandelen, obligaties, onroerend goed, enz. Het beleggingsfonds ontvangt inkomsten zoals dividend, rente en/of huur, enz., en er zijn waardeschommelingen in de bezittingen van het fonds. Na aftrek van kosten worden de positieve en negatieve resultaten doorgegeven aan de aandeelhouders van het fonds in de vorm van koersschommelingen in het fonds, en meestal ook dividend

Tak 21-22-26Het risicoprofiel heeft vanzelfsprekend ook te maken met de keuze voor een levensverzekeringcontract als spaar- of of beleggingsinstrument. In het eerste geval bent u verzekerd van een gewaarborgd rendement, eventueel aangevuld met een winstdeelname.

13

Deze formule is vanzelfsprekend meer geschikt voor mensen met een laag risicoprofiel of voor iemand die liever op veilig speelt. Wie wat meer risico's aandurft, zal zich meer in zijn sas voelen met de combinatie levensverzekering/beleggingsfonds, met die verstande dat ook in deze formule de risico's sterk ingeperkt kunnen worden. Verzekeraars gebruiken als het onderwerp levensverzekeringen ter sprake komt een aparte terminologie. Er wordt geschermd met begrippen als tak 21, tak 23 of tak 26, alsof we over de onderdelen van een boom praten. Het begrijpen van deze terminologie is minder moeilijk dan men op het eerste gezicht zou denken.

Tak 21

Laten we beginnen met het begin. Levensverzekeringen van de types Universal Life en klassieke levensverzekeringen met periodieke premies worden als tak 21 omschreven. Meestal wordt tak 21 als een spaarproduct beschouwd, want het betreft een levensverzekering met gewaarborgd rendement. Dat gewaarborgd rendement kan nog aangevuld worden met een winstdeelname, dit naargelang van de prestaties die de gespecialiseerde beheerders van het fonds tijdens het afgelopen jaar hebben geleverd.

We hebben al geleerd dat de wereld van de levensverzekeringsproducten door een grote verscheidenheid wordt gekenmerkt, met een zeer divers aanbod op de markt. Het is uiteindelijk de bedoeling dat iedereen in dat aanbod zijn weg vindt. De beheerders van tak 21-producten kiezen voor veiligheid en beleggen daarom hoofdzakelijk in vastrentende waarden zoals obligaties en kasbons.

Het gewaarborgd rendement, aangevuld met eventueel een winstbijdrage, maakt dat de tak 21-formule als een waardevol alternatief voor spaar- en/of termijnrekeningen mag beschouwd worden. Overigens zijn tak 21-producten veel meer verspreid dan algemeen is geweten. Wie een groepsverzekering heeft, belegt waarschijnlijk zonder het zelf te weten via tak 21. De meeste groepsverzekeringen volgen namelijk deze formule.

Tak 23

Het belangrijkste verschil tussen tak 21 en tak 23 is het ontbreken van de waarborg van een gegarandeerd rendement. Bij de tak 21-formule is die waarborg er wel, bij de tak 23-producten niet. In feite is een tak 23-product een levensverzekering gekoppeld aan beleggingsfondsen, waarbij het rendement afhankelijk is van de prestaties van die fondsen.

De afgelopen jaren hebben de meeste beleggingsfondsen goed gepresteerd. Tak 23 was daarom een bijzonder interessante formule om in te beleggen. Bij het afsluiten van een contract zal een betrouwbare makelaar u er steeds op wijzen dat rendementen uit het verleden geen enkele garantie naar de toekomst toe bieden. Met andere woorden: de fondsbeheerder zal zich elk jaar opnieuw dienen te bewijzen. Het ene jaar zal dat makkelijker zijn dan het andere, afhankelijk van de situatie op de financiële markten.

Tak 26

De Tak 26-producten zijn voor vennootschappen, verenigingen, overheden een interessant alternatief voor een tak 21- of een tak 23-contract, meer bepaald vanwege de zeer strikte voorwaarden die bij deze laatste producten aan de verzekerde worden gesteld. Bij de tak 26-

14

formule is er geen verzekerd risico, geen verzekerde en geen begunstigde bij afloop van het contract. Toch mogen ze als levensverzekeringsproducten beschouwd worden.

Een tak 26 is een kapitalisatiecontract, met een looptijd die kan variëren maar meestal de periode van acht jaar niet overschrijdt. Evenals in het geval van tak 21 is er de waarborg van een gegarandeerd rendement, dat eventueel aangevuld kan worden met een winstdeelname.

We zetten enkele voordelen van een tak 26-product op een rijtje: zowel voor bedrijven als voor particulieren alle voorwaarden worden op voorhand contractueel vastgelegd en gelden voor de

volledige duur van het contact er is een gewaarborgd minimumrendement, eventueel aanvulbaar met een

winstdeelname (de situatie wordt van jaar tot jaar herbekeken) het bedrag is op eender welk moment beschikbaar/opvraagbaar het kapitalisatieprincipe geldt, wat wil zeggen dat de intresten op hun beurt intresten

opbrengen

Het kostenplaatje is afhankelijk van maatschappij tot maatschappij. Meestal zijn er in- en uitstapkosten vereist, maar het bedrag daarvan is variabel. Hou er echter steeds rekening mee dat die kosten aan uw rendement knagen.

De tak 26-formule is nog relatief nieuw en daarom nog niet wijd verspreid. Een sterk punt is dat de taks van 1,10% die sinds 1 januari 2006 op alle polissen van tak 21 en tak 23 geldt, niet geldt voor tak 26. Die taks geldt overigens ook niet voor hetpensioensparen en voor het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen.

In geval van opnames wordt er 15% roerende voorheffing ingehouden. Is de intekenaar onderworpen aan de vennootschapbelasting, dan zijn de intresten belastbare roerende inkomsten en is de ingehouden roerende voorheffing verrekenbaar met de te betalen belasting door de vennootschap. Is de rechtspersoon een VZW die onderworpen is aan de rechtspersonenbelasting, dan is de roerende voorheffing een definitieve belasting.

Beleggen in onroerend goedPensioenopbouw - veilig

- inflatievast

- lange termijn

Risico’sNabije toekomst:

Rente ? Prijsstabilisatie Overaanbod in bepaalde segmenten Leegstand

15

Hoe indekken ?

Ligging Architectuur Onderhoudskosten ten laste van huurder Kwaliteit van afwerking Juiste product op juiste ligging

Vastgoed nog steeds interessant als pensioensopbouw (veilig) MAAR selectiviteit

Gespreide taxatieWelke problemen durven wel eens ontstaan als u kiest voor een gespreide taxatie van een gerealiseerde meerwaarde? Welke zijn de voorwaarden?

Stel: u realiseert een meerwaarde van 100 op een goed dat reeds meer dan 5 jaar in de onderneming werd gebruikt (noot: de termijn van 5 jaar geldt niet bij gedwongen meerwaarden). Om van een gespreide meerwaardebelasting te kunnen genieten, moet de hele verkoopprijs worden geherinvesteerd in afschrijfbare activa die in België voor de uitoefening van het beroep worden gebruikt. De termijn waarin dit moet gebeuren, bedraagt 3 jaar (5 jaar voor herinvestering in onroerend goed) te rekenen van de 1e dag van het belastbaar tijdperk waarin de meerwaarde wordt gerealiseerd of van het einde van het tijdperk waarin de vergoeding werd ontvangen indien het een gedwongen meerwaarde betreft.

De belasting op de meerwaarde wordt gespreid over verschillende jaren in verhouding tot de afschrijving van de activa waarin werd geherinvesteerd. Indien onze meerwaarde van 100 bijvoorbeeld wordt geherinvesteerd in een machine, zal de onderneming gedurende 10 jaar belast worden op 10 in plaats van ineens op 100.

Het is mogelijk de herinvestering te spreiden over verschillende activa, weliswaar binnen de opgelegde tijdsspanne. Bij niet-tijdige herinvestering wordt de hele meerwaarde belastbaar in het jaar waarin de termijn verstrijkt en zijn er nalatigheidintresten verschuldigd.

De activa waarin wordt geherinvesteerd, moeten niet gedurende een minimumtermijn worden aangehouden. Verkoopt of verliest u de herinvestering, dan zal het saldo van de meerwaarde in één keer worden belast. Dit saldo kan niet opnieuw gespreid worden belast. Wordt echter bij een snelle verkoop opnieuw een meerwaarde gerealiseerd, dan kan die wel gespreid belast worden als aan de voorwaarden is voldaan. 

U heeft in elk geval een besparing gehad gelijk aan de intresten op de nog te betalen belastingen. Als het tarief van de vennootschapsbelasting nog verder daalt, maakt u tweemaal winst.

RulingVoorafgaande beslissing in fiscale zaken

16

RentmeesterEen rentmeester beheert de goederen en in het bijzonder het onroerend goed van een eigenaar. Deze eigenaar kan zowel een particulier of een private of publieke rechtspersoon zijn. De moderne rentmeester is een breed opgeleide gespecialiseerde vastgoeddeskundige. Naast beheer adviseren rentmeesters op het gebied van onder andere grondzaken, grondbeleid, overdracht van eigendom, onteigeningen, schadevergoeding, waardering van vastgoed, planologische vraagstukken, bestemmingswijziging en gebiedsontwikkeling.

17

Yven Duhoux – Fiscale stimuli voor KMO’s

Notionele intresaftrek (eigen vermogen - uitsluitingen) x risicovrije rentevoet

Notionele interestaftrek is een nieuw begrip uit de Belgische vennootschapsbelasting, waardoor vennootschappen een fictieve rente kunnen aftrekken van hun winst. Officieel heet de regeling eigenlijk 'aftrek voor risicokapitaal' en kan pas voor het eerst gebeuren vanaf 2006 (dit is aanslagjaar 2007).

De interest wordt berekend op het nettoactief, dat is het totaal actief min de schulden. Bovendien worden er nog negen andere componenten uit dit nettoactief weggelaten, zoals kapitaalsubsidies, herwaarderingsmeerwaarden en dergelijke, maar ook villa's van bedrijfsleiders, kunstwerken en sportwagens komen niet in aanmerking.

De interestvoet wordt bepaald door het gemiddelde te nemen van de 10-jarige OLO's (dit zijn Lineaire Obligaties) van de Belgische staat. Dit cijfer zal ten gepaste tijde gepubliceerd worden, en kan maximaal 6,5% bedragen. Voor KMO's + 0,5%

De notionele interestaftrek zal gebeuren in de aangifte van de vennootschapsbelasting nà de vierde bewerking, en zal bij onvoldoende winst maximum zeven jaar mogen worden overgedragen.

Uitsluitingen notionele intrestaftrek eigen aandelen participaties (duurzame fin VA) herwaarderingsmeerwaarden onroerende goederen die door bedrijfsleider of naaste familie worden gebruikt

VruchtgebruikAankoop met vruchtgebruik en naakte eigendomDit dooft gewoon uit na periode, er is geen vermogensoverdracht

Het recht van vruchtgebruik is het recht om gebruik te maken van goederen die niet je eigendom zijn.

Het recht van vruchtgebruik is een zakelijk recht, dat wil zeggen een recht dat kan worden gevestigd op een goed (zaak of vermogensrecht). Over het algemeen wordt een dergelijk recht gevestigd op een onroerende zaak (in Nederland) of een onroerend goed (in België). Vruchtgebruik kan ook gevestigd worden op een roerende zaak en zelfs op zaken die tenietgaan door het gebruik. Dat vruchtgebruik heet dan oneigenlijk of quasi-vruchtgebruik.

Degene die het recht van vruchtgebruik heeft wordt vruchtgebruiker genoemd. Degene die eigenaar is van een zaak die belast is met het recht van vruchtgebruik wordt blote eigenaargenoemd.

TurbovruchtgebruikJe verkoopt het vruchtgebruik van de grondzelfde probleem als bij recht van opstal

18

Recht van opstalPrivé koop je de grond, bedrijf het gebouwna bepaalde tijd privé volledige eigenaar

NADEEL:wordt afgeschoten door de fiscuswordt aanzien als voordeel van alle aard (personenbelasting en sociale bijdragen)

Het recht van opstal (ook wel opstalrecht genoemd) is een zakelijk recht dat kan worden gevestigd op een onroerende zaak.

Het recht van opstal wordt door middel van een notariële akte ingeschreven in het kadaster. Degene die het recht van opstal heeft, heet de opstaller. De eigenaar van de grond waarop een opstalrecht is gevestigd wordt blote eigenaar genoemd. Doorgaans wordt een opstalrecht gevestigd wanneer de huurder van grond daarop een gebouw plaatst. Zonder recht van opstal zou door natrekking de opstal eigendom worden van de eigenaar van de grond. Wanneer het opstalrecht eindigt door beëindiging van de huurovereenkomst, spreekt men van eenhuurafhankelijk recht van opstal. In België wordt het recht van opstal geregeld door een wet van 10 januari 1824, een van de weinige wetten uit de tijd van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden die nog altijd onveranderd geldig zijn.

Abnormale en goedgunstige voordelenabnormale of goedgunstige voordelen zijn voordelen toegekend aan in het buitenland gevestigde ondernemingen waarmee de vennootschap rechtstreekse of onrechtstreekse banden heeft van wederzijdse afhankelijkheid, of aan een onderneming die in het land van haar hoofdzetel onderworpen is aan een aanzienlijk voordeliger belastingstelsel;

kapitaalfonds versus distributiefondsDividenden van een distributiefonds zijn in de meeste gevallen onderworpen aan 15 procent roerende voorheffing, terwijl dividenden van aandelen meestal 25 procent roerende voorheffing kennen. Als compensatie is er geen beurstaks voor distributiefondsen, terwijl u bij kapitalisatiefondsen 1,1 procent beurstaks betaalt als u het fonds verkoopt. Vanaf 2008 is dat 0,5 procent. Aandelen kennen bij aan- en verkoop een beurstaks van 0,17 procent.

CoördinatiecentraBetaalt bijna geen belastingen, veel multinationals hierdoor in België, mag niet meer van Europa.

Een coördinatiecentrum is een onderneming die tot een multinationaal concern behoort en die diensten zoals financiering, kasbeheer, onderzoek en ontwikkeling, aan andere ondernemingen van dezelfde groep verstrekt. Sinds 1982 kunnen deze ondernemingen in België op grond van een speciale regeling aanspraak maken op fiscale gunstmaatregelen.

Flat taxDe vlaktaks (eng: flat tax) of proportionele belasting is een vorm van inkomstenbelasting waarbij ieder inkomen met hetzelfde percentage belast wordt. De vlaktaks houdt het midden tussen de progressieve belastingen waarbij het tarief hoger wordt naarmate het inkomen stijgt en de degressieve belastingen waarbij het tarief lager wordt naarmate het inkomen stijgt.

Double dipBegin 2008 publiceerde de fiscale administratie een rondzendbrief om het misbruik van de notionele interestaftrek door middel van de double dip af te blokken. Double dip betekent dat de moedervennootschap geld leent bij de bank,

19

dat geld  als kapitaal inbrengt in een dochtervennootschap die met dat kapitaal materiële vaste activa koopt. De dochtervennootschap geniet van de notionele interestaftrek op dat kapitaal. Er is dus tweemaal een aftrek - eenmaal van de bankrente, een tweede maal van de notionele interest voor eenzelfde operatie. Vroeger leende de dochtervennootschap die de investering deed, zelf het geld bij de bank.

Verlaagd vennootschapsbelastingtariefEen verlaagd vennootschapsbelastingtarief is een economische hefboom die, anders dan een directe subsidie,voor alle winstgevende ondernemingen een naar verhouding identiek effect heeft. De gewesten zouden van deze algemene incentive enkel gebruik kunnen maken indien de inkomsten die de federale overheid derft ingevolge de regionale tariefvermindering, worden aangerekend op de respectieve federale dotatie aan de gewesten. Zonder een dergelijke aanrekening is er immers sprake van verbodenstaatssteun.”

Bepaalde voorwaarden

minstens 36000 eur aan bedrijfsleider geen financiële vennootschap groep met coördinatiecentrum niet meer dn 13% dividend van het gestort kapitaal

InvesteringsreserveKMO-investeringsreserve of notionele intrestaftrek: wat te kiezen?

Vanaf aanslagjaar 2007 zullen de vennootschappen die van het verlaagd tarief genieten een keuze moeten maken tussen de notionele intrestaftrek of de KMO-investeringsreserve. Bij die keuze zullen heel wat factoren een rol spelen, zoals de hoogte van het eigen vermogen, de samenstelling van de activa, de investeringsvooruitzichten, de winstverwachtingen, de dividendpolitiek, …

Inleiding

Vooreerst vindt u hierna in tabelvorm een vergelijking van de voorwaarden voor de beide fiscale gunstmaatregelen.

 

Notionele interestaftrek (NIA)

Investeringsreserve (Inv-R)

Genieters

Alle vennootschappen

Vennootschappen die genieten van het verlaagd tarief

Berekeningsbasis

Risicokapitaal (=gecorrigeerd eigen vermogen)

Aangroei van de belaste reserves tot maximaal € 37.500,0

20

0

Investeringsverplichting

Geen verpllichting

Binnen 3 jaar in activa die principieel recht geven op investeringsaftrek

Onaantastbaarheidvoorwaarde

NihilPermanent

VrijstellingDefinitief

Tijdelijk

 De notionele intrestaftrek is een definitieve belastingvrijstelling, terwijl de vrijstelling wegens de investeringsreserve slechts van tijdelijke aard is. De investeringsreserve wordt belastbaar bij verbreking van de onaantastbaarheidvoorwaarde (bijvoorbeeld, bij uitkering als dividend), of uiterlijk bij de ontbinding van de vennootschap.

Uit financieel oogpunt is de tijdelijke belastingvrijstelling niet per definitie nadeliger dan de definitieve vrijstelling van de notionele interestaftrek. Bij een gelijkblijvend belastingtarief zal de huidige belastingbesparing immers hoger zijn dan de toekomstige belastingdruk, omdat de laatste dient geactualiseerd te worden, wil men een correcte vergelijking maken. Of anders gesteld, het bedrag aan vennootschapsbelasting dat minder betaald wordt door toepassing van de investeringsreserve die een hoger voordeel oplevert dan de notionele intrestaftrek, kan tot op het moment van “neutralisatie” belegd worden.

Hoe hoger het verschil tussen de belastingbesparing wegens de investeringsreserve, en deze wegens de notionele intrestaftrek, hoe interessanter het zal worden om in het kader van een zeer lange termijn visie (bvb. 20 jaar) te opteren voor het boeken van een investeringsreserve. Bovendien kan het toekomstige belastingtarief lager uitvallen, waardoor het voordeel nog vergroot.

Voorbeeld:

Risicokapitaal in boekjaar X-1: 30.000 EUR x 3,942% = 1.182,60 x bvb. 24,98 %

- definitieve belastingbesparing:  295,41 EUR.Investeringsreserve in boekjaar X: 15.000 EUR x 50% = 7.500 x 24,98% = 1.873,50 EUR tijdelijke belastingbesparing. Deze uitgespaarde belasting over 20 jaar (met een actualisatievoet van 2%) heeft een huidige waarde van 1.260,81 EUR 

- netto besparing: 1.873,50 – 1.260,81 =  612,69 EUR 

Beide fiscale gunstmaatregelen kennen echter hun voor- en nadelen.

Een investeringsreserve impliceert:

- een aangroei van de belaste reserves

Er kan géén investeringsreserve geboekt worden, als er voor het belastbaar tijdperk géén aangroei van de belaste reserves is. Op voorwaarde dat er een positief risicokapitaal is, kan

21

de vennootschap niet anders dan de notionele intrestaftrek toepassen, die - in geval van onvoldoende fiscaal resultaat - maximaal 7 jaar overdraagbaar is, verhoogd met het aantal jaren dat de vennootschap nadien geopteerd heeft voor toepassing van de investeringsreserve.

- voldoende investeringsvooruitzichten

De vennootschap moet voor een bedrag gelijk aan de investeringsreserve investeren in afschrijfbare materiële of immateriële vaste activa die recht geven op de investeringsaftrek en die niet als herbelegging voor gespreide meerwaarden worden aangewend. Deze investeringen moeten gebeuren binnen een termijn van drie jaar die aanvangt op de eerste dag van het belastbare tijdperk waarvoor de investeringsreserve is aangelegd, bovendien moeten de investeringen drie jaar aangehouden worden. Onvoldoende herbelegging wordt gesanctioneerd met effectieve belastbaarstelling van de investeringsreserve, aangevuld met nalatigheidintresten.

- genieten van het verlaagde vennootschapstarief

- geen notionele intrestaftrek voor de twee volgende belastbare tijdperken

Als de vennootschap opteert voor de investeringsreserve kan zij de daarop volgende twee belastbare tijdperken geen notionele intrestaftrek toepassen. Dit geldt evenwel slechts met ingang van aanslagjaar 2007. Als de vennootschap voor aanslagjaar 2006 een investeringsreserve heeft geboekt, kan zij vanaf aanslagjaar 2007 wel degelijk opteren voor de notionele intrestaftrek.

Notionele intrestaftrek impliceert een positief risicokapitaal

Als de vennootschap een negatief eigen vermogen heeft, of een positief eigen vermogen dat volledig geneutraliseerd wordt bij de berekening van het risicokapitaal, kan zij niet anders dan de investeringsreserve toepassen, voor zover er tijdens het belastbaar tijdperk een aangroei van de belaste reserves is en zij het verlaagd tarief geniet.

Alleszins, zal het voordeliger zijn om de aftrek voor risicokapitaal toe te passen zodra het risicokapitaal 158.550 EUR bedraagt (voor kleine vennootschappen in de zin van art. 15 W.Venn.) en 181.580 EUR (voor andere vennootschappen). De notionele intrestaftrek zal immers 158.550 x 3,942 % x 3 = 18.750 EUR bedragen, hetzij 181.580 x 3,442% x 3 = 18.750 EUR.

Conclusie

Een vennootschap opteert dus beter voor de notionele intrestaftrek:

- indien zij een hoog risicokapitaal heeft; - zeker indien er geen winst van het boekjaar is (geen aangroei van belaste reserves); - als er onvoldoende investeringsvooruitzichten zijn.

Daarentegen opteert een vennootschap beter voor de investeringsreserve:

- indien haar risicokapitaal nihil of zeer beperkt is; - er een aangroei van de belaste reserves is; - op voorwaarde dat er voldoende investeringen zullen gebeuren die niet in het kader van

22

een gespreide taxatie als herbeleggingen worden aangeduid 

- op voorwaarde dat de investeringsreserve pas na zeer lange tijd belastbaar zal worden.

23

Dirk Mertens – Corporate communication

Schema slide7 ???

Opgebouwd uit drie kernelementen: gedrag, symboliek en communicatie

24

Schema slide 10 ???

Elementen bedrijfscultuur mensgericht (medewerkers staan centraal) beheersgericht (regels en procedures zijn belangrijk) innovatief (er worden veel nieuwe producten of diensten ontwikkeld) resultaatgericht (het eindproduct staat centraal)

25

Employee Value Proposition

External Employer Brand Identity

How the brand is Perceived among employees

Message delivered to the labour market, based on componentsof the ‘employment offer’

How the brand is perceivedamong potential future staff

Target Field

Focus strategy

Informatiebehoeften• Als communicatiemanager moet je weten welke informatie je op welk tijdstip aan

bepaalde interne en externe doelgroepen moet leveren > ken je klanten en hun informatiebehoeften

• Soorten informatie:

– Strategische informatie (beslissingen)

– Tactische informatie (aanpak uitvoering)

– Operationele informatie (uitvoering)

– Achtergrondinformatie (‘nice to know’)

– Wie is verantwoordelijk voor het verspreiden van die informatie?

– Strategisch + tactisch: communicatiemanager

– Tactisch + operationeel: lijnmanager (chef)

– Achtergrondinfo (beiden)

Informatiekanalen• Welke basiskanalen moet je ter beschikking hebben als communicatiemanager?

– Intern: intranet, personeelsmagazine, infobericht

– Extern: website, jaarverslag, bedrijfsbrochure, persbericht

– Additioneel: infosessies, evenementen, ‘media advertising’ (‘corporate branding’ & ‘employer branding’)

– Aandachtspunten bij de exploitatie van de kanalen:

– Bedrijfsdoelstellingen

– Huisstijl / ‘Branding’

– Planning (cf. Bijlage) / Synergie tussen kanalen

Informatiestromen• De manier waarop informatie wordt gecapteerd en doorgegeven binnen een

organisatie

• Horizontaal, verticaal, diagonaal

• Belang: heel wat nuttige of zelfs belangrijke informatie gaat verloren (verslagen van vergaderingen, projectinformatie, informatie van externen op het terrein, exitgesprekken,...)

26

Projectmethodologie• Wat is er al? (current state)

• Werkt het? (SWOT)

• Wat kan/moet er veranderen? (future state)

• Hoe gaan we dat veranderen? (‘close the gap’)

• Prioriteiten (GEM-chart)

• Program charter / Project charters

• Implementatie van projecten

• Evaluatie

Gem-chartVoorbeeld:

27

Fiene Biesbrouck – Praktische tips voor ondernemers bij bankfinanciering

Bazelnormen• Normen die eigen-vermogenvereisten ten opzichte van de uitstaande activa bepalen

• Sinds januari 2007 is Bazel I vervangen door Bazel II

• Voor kredieten toegekend aan ondernemingen geldt:

– Bazel 1: 8% bedrag kredieten in eigen vermogen

– Bazel 2 8% gewogen bedrag kredieten in eigen vermogen

Gewicht: wordt bepaald door risicoprofiel onderneming uitgedrukt in een rating

• Aankondiging Bazel II normen leidde tot grote ongerustheid bij KMO’s

KMO’s: hoger risicoprofiel dan grote ondernemingen

Bank moet voor kredietverlening aan KMO’s meer eigen vermogen opzij zetten (duur)

Vrees dat banken daarom sneller krediet zullen weigeren aan KMO’s

Tips bij kwantitatieve factoren• Bezorg cijfers van verschillende jaren evenals recente cijfers

• Bezorg detailcijfers

• Weet dat bankier jaarrekening corrigeert

• Herwaarderingsmeerwaarden doen alarmbel rinkelen bij bankier => probeert onderneming balans op te poetsen?

• Bedrijfscijfers worden vertaald in rating die de kredietvoorwaarden beïnvloedt (waarborgen, tarief)

– Solvabiliteit en rentabiliteit belangrijkste kwantitatieve factoren in rating

– fiscale optimalisatie leidt meestal tot een slechtere rating

28

tips bij kwalititatieve factoren• Belangrijkste kwalitatieve factor is het management!

– Je ervaring (track record) is belangrijk, zeker voor startende onderneming => toon ervaring aan

– Licht je ondernemingsstrategie toe

– Belicht de sterktes (hoe onderscheid je je van de concurrentie?)

– Meld ook de mindere elementen! Toon aan hoe je deze denkt aan te pakken (anticipeer voldoende)

– Een goede ondernemer beheerst de onderneming in al zijn facetten en laat zich door een goed team omringen

– Staaf uitspraken aan de hand van concrete documenten

• Vermijd negatieve signalementen: vaak breekpunt in beoordeling kredietdossier

– RSZ-achterstallen

– Schulden bij BTW

– Negatieve signalementen kredietencentrale

CASE DOORNEMEN

29