26

Nathan

BODEMGEBONDEN WARMTEPOMP VOOR BESTAANDE RIJWONING

BIJZONDERE UITDAGING: BOORMACHINE OVER HET DAKWAAR EEN WIL IS, IS EEN WEG. DAT BEWIJZEN DE OPDRACHTGEVERS VAN DIT PROJECT MET HUN RENOVATIE VAN EEN RIJWONING IN JETTE, BELGIË - IN DE SCHADUW VAN HET ATOMIUM. ZE KOZEN RESOLUUT VOOR EEN BODEMGEBONDEN WARMTEPOMP ALS DUURZAME OPLOSSING. DE MEEST GESCHIKTE PLAATS VOOR DE BORING WAS DE ACHTERTUIN, DIE ECHTER NIET RECHTSTREEKS VANAF DE STRAAT TE BEREIKEN WAS. DAAROM WERDEN DE GROTE MIDDELEN INGESCHAKELD: DE BOORMACHINE WERD MET EEN KRAAN OVER DE WONING HEEN GETILD.

HOPPA, DAAR GAAT DE STOOKOLIETANK OVER HET DAK!

KIEZEN VOOR DUURZAAMHEIDBij de eerste plannen van de renovatie stond het voor de opdrachtgevers

vast dat het om een duurzaam verwarmingssysteem moest gaan. De

woning was uitgerust met een stookolieketel, die aan vervanging toe

was. Oliestook zagen de opdrachtgevers niet als een toekomstgerichte

oplossing, zodat ze uitkeken naar een alternatief. Er was een

aardgasaansluiting in de straat, maar de bewoners wensten daar geen

gebruik van te maken. De keuze voor een warmtepomp was toen snel

gemaakt. Daarbij werd de voorkeur gegeven aan energie uit de bodem,

omwille van technische en praktische overwegingen.

Op technisch vlak levert een bodemgebonden warmtepomp een hoger

rendement op jaarbasis dan een lucht-water warmtepomp. Daarnaast is

er de mogelijkheid tot passieve koeling. Dat verhoogt enerzijds het

comfort door de oververhitting van de woning in de zomer te beperken,

en verhoogt anderzijds het jaarrendement in verwarmingsbedrijf, omdat

de bodem geregenereerd wordt met de warmte uit de woning.

Op praktisch vlak was het hier ook minder evident om een buitenunit van

een lucht-water warmtepomp te plaatsen. In de tuin of op het terras was

weinig ruimte, waardoor de bewoners vreesden voor geluidshinder. Het

dak was al grotendeels ingenomen door PV-panelen, waardoor ook dat

geen optie was. Een bron in de tuin was dus niet alleen een efficiënte

oplossing, maar ook die met het minste hinder voor bewoners en buren.

OVER HET DAKIn eerste instantie had men gedacht om de boorinstallatie vanop de

straat door de garage naar de tuin te brengen. De woning was namelijk

een voormalig montage-atelier, zodat de garage voorzien was om

bestelwagens in en uit te laten rijden. Dat plan bleek echter niet

haalbaar, en men moest uitkijken naar alternatieven.

Die werd gevonden in de combinatie van Nathan en boorfirma Geo

Green. Deze laatste is een Belgische specialist in bodemenergie,

met heel wat technische bagage rond het ontwerp en aanleg van

Over de grens

Enervision | 31 2019

Nathan

bodemcollectoren. Tevens was de firma al op verschillende projecten

actief in Brussel, waardoor ze goed vertrouwd was met de geldende

voorschriften en vergunningen. Doorslaggevend was dat Geo Green

onder meer over een hijskraan beschikte, waarmee de boorinstallatie

over de woning kan worden getild en in de tuin gedeponeerd. Hiermee

sloeg men twee vliegen in een klap.

Het was namelijk ook de bedoeling dat de bestaande stookolietank

verwijderd zou worden, en vervangen door een betonnen

regenwatertank. Daar kwam sowieso een hijskraan aan te pas, zodat de

extra kosten voor het transport van de boorinstallatie beperkt konden

blijven. Geo Green stond zowel in voor de afwikkeling van de boring, als

voor de verwijdering van de stookolietank. Dat laatste moet volgens

strenge regels gebeuren om het risico op bodemverontreiniging te

vermijden. Tevens inspecteerde het bedrijf de bodem op eventuele

sporen van olielekken. In dit geval was alles in orde, en konden de

werken vlot verlopen.

Het plaatsen en weghalen van de boorinstallatie vergde wel enige

organisatie. Zo moest niet alleen de straat geblokkeerd worden, maar

men moest een parkeerverbod instellen over een grote lengte, om het

werkverkeer de nodige manoeuvreerruimte te bieden. Bovendien liep die

zone over twee gemeentegrenzen ( Jette en Brussel) wat de

administratieve kant van de zaak nog compliceerde. Geo Green was

echter vertrouwd met de procedures in Brussel, zoals het webplatform

Osiris voor de inname van het openbaar domein, zodat alles relatief vlot

geregeld kon worden.

EEN GROTE UITDAGING OP EEN KLEIN OPPERVLAK.NU DE BOORMACHINE EENMAAL IN DE TUIN STAAT, KAN HET BOREN DAN ECHT BEGINNEN.

OMDAT DE BESCHIKBARE INBOUWHOOGTE BEPERKT WAS, KOOS INSTALLATEUR GEERT BRAECKMAN VOOR HET UPONOR MINITEC-SYSTEEM, WAARVOOR 3 CM INBOUWHOOGTE VOLSTAAT.

Over de grens

MODERNISERING VAN DE INSTALLATIEBij de renovatie hoefde er weinig aan de bouwschil te gebeuren. Het

ging om een rijwoning; de warmteverliezen door de zijgevels waren dus

erg laag. De ramen waren al vernieuwd, zodat men kon volstaan met de

dakisolatie op 20 cm te brengen. De hele woning werd voorzien van

vloerverwarming. Omdat de beschikbare inbouwhoogte beperkt was,

koos installateur Geert Braeckman voor het Uponor Minitec-systeem,

waarvoor 3 cm inbouwhoogte volstaat. In sommige kleinere ruimtes was

er onvoldoende vloeroppervlak, zodat er een aanvullende

wandverwarming geplaatst werd, met het Uponor Siccus-aanbod.

Geert Braeckman voerde ook de warmtepompinstallatie uit, met

technische ondersteuning door Nathan, onder meer voor de

dimensionering. Het gaat om een alpha innotec WZSV 92K3M met een

modulerend vermogen van 2-9 kW, aangesloten op twee dubbele

boringen van 115 m in de tuin. Dit toestel is voorzien van een

geïntergreerd warm water buffervat van 185 liter en een ingebouwde

passieve koeling. Door de modulerende werking wordt het vermogen

afgestemd op de behoefte, wat het jaarrendement verhoogt. Een totale

seizoensefficiëntie van 600% is realistisch haalbaar. De warmtepomp

heeft trouwens een A++ klasse energielabel voor verwarming en

A-klasse voor warm water (profiel XL). Een modulerende regeling

betekent ook langere looptijden met minder start-stopcycli, zodat er

minder kans is op storingen. De WZSV-serie is bijzonder compact: alles

past op een halve vierkante meter, wat vergelijkbaar is met een grote

diepvries. Bovendien gaat de installatie vlot, omdat alle elementen al

af fabriek onder dezelfde omkasting zijn aangebracht.

NATHAN SYSTEMS BELGIËLOZENBERG 41932 ZAVENTEMBELGIËWWW.NATHAN.BE

BRAECKMAN GEERT BVBAKRAKEELSTRAAT 49260 SERSKAMPBELGIËINFO@GEERTBRAECKMAN.BEWWW.GEERTBRAECKMAN.BE

Enervision | 31 2019