BÖLÜM 29

AÇIK EKONOMİDE MAKROİKTİSAT

• Açık ekonomide makroekonomi, uluslar

arası işlemlerin önemli rol oynadığı

ekonomilerin incelenmesidir.

• Bu bölümde, uluslar arası işlemlerin ulusal

ekonomiyi nasıl etkilediğini gösteriyoruz.

Açık bir ekonomide para ve maliye

politikasının etkileri kapalı bir ekonomide

tartıştığımız etkilerden çok farklıdır.

DÖVİZ KURU PİYASASI

• Döviz kuru piyasası, ulusal bir paranın bir diğer

parayla değiştirildiği uluslar arası piyasadır. İki

paranın değiştirildiği fiyat döviz kurudur.

• Herhangi bir piyasada olduğu gibi ( döviz kuru

piyasasında da ) denge fiyatı arz ve talebe dayanır.

Sadece iki ülke varsa, Türkiye ve Amerika, döviz

piyasasında YTL ile değiştirilecek doları kim

sağlamaktadır?

• Bu YTL talebi iki kaynaktan gelir. Birincisi, Amerikalı

tüketiciler dolarla ödeme yaparlar, fakat Türk

ihracatçılar YTL ile ödeme yapılmasını isterler. İkincisi,

Türkiye Cumhuriyeti varlıklarını satın almaya istekli

Amerikan vatandaşları, bu ekonomik varlıklara para

ödemeden önce doları YTL ye çevirmelidirler.

• Bunun aksine, YTL arzı Amerika da üretilen malların

Türkiye tarafından ithal edilmesi ve Türkiye de ikamet

eden yerleşiklerin Amerika da ki varlıkları satın alma

arzusundan hasıl olmaktadır.

ALTENATİF DÖVİZ KURU REJİMLERİ • Döviz kuru rejimi, ulusal hükümetlerin döviz kurunun

belirlenmesine izin verdiği şartların tanımlanmasıdır.

• Bölüm 34’te, dünya ekonomisinde uluslararası işlemleri

yürütmek için benimsenen farklı döviz kuru rejimlerini

tartışıyoruz. Burada iki aşırı durum üzerinde

yoğunlaşacağız. Bu durumlar, açık bir ekonomide

makroekonominin, kapalı ekonomide makroekonomiden

nasıl farklı olduğunun temellerini bizim kavramamıza fırsat

verir.

SABİT DÖVİZ KURU SİSTEMİ• Bir sabit döviz kuru rejiminde, ulusal hükümetler, sabit bir

kurdan paralarının çevrilebilirliğini sürdürmeyi kabul

ederler.

• Merkez bankası’na göre hareket eden, hükümet, sabit döviz

kurunda ticaret yapmaya istekli insanlar kadar para alıp –

satmayı kabul ederse, bir para konvertibildir.

• Döviz rezervi ulusal Merkez Bankası tarafından tutulan

yabancı para stokudur.

• Sabit döviz kuru rejiminde bir devalüasyon ( revalüasyon )

hükümetlerin sürdürmeyi üstlendikleri döviz kurundaki bir

düşüş ( artıştır ).

SABİT DÖVİZ KURU• Sabit bir döviz kurunda ödemeler dengesinin sıfır olması gerekmez. Bir

açık mevcut olduğu zaman, birleşmiş cari ve sermaye hesaplarında

toplam para çıkışları toplam para girişlerini aşar. Açık nasıl finanse

edilir?

• Bir açık mevcut ise, ithalat yapmak veya yabancı ekonomik varlıkları

elde etme arzusuna cevap veren döviz piyasasında YTL arzı ihracat

yapma veya yabancıların yurt içi ekonomik varlıkları elde etme

arzusuna cevap veren YTL talebini aşar.

• Sabit döviz kurunu sürdürmek için, Merkez Bankası YTL arzı fazlasını

ona eşit miktarda YTL talep ederek dengelemek zorundadır. Merkez

Bankası YTL satıp dolar almak suretiyle döviz rezervini azaltır.

Ödemeler dengesi hesabında bu, ‘resmi finansman’ olarak gösterilir.

DALGALI DÖVİZ KURU

• Dalgalı bir döviz kuru rejiminde, döviz

rezervlerini kullanan herhangi bir

hükümet müdahalesi olmaksızın, döviz

kurunun serbest piyasa denge

seviyesine gelmesine izin verilir.

DALGALI DÖVİZ KURU

• Önce, döviz kurunun serbestçe dalgalandığı ve döviz piyasasında

herhangi bir müdahalenin bulunmadığını farz edelim. Hükümet döviz

rezervlerini ne arttırmakta, ne de azaltmaktadır. Döviz kuru, döviz

piyasasında YTL talebi ve arzını eşitleyecek şekilde düzenler.

• YTL arzı, Türkiye ye yapılan ithalattan veya Türkiye vatandaşları

tarafından yabancı ekonomik varlıkların satın alınmasından doğar. YTL

arzı, Türkiye den para çıkışlarını ve Türkiye’nin ödemeler dengesi

hesaplarındaki negatif kalemleri ölçer. Bunun aksine YTL talebi,

Türkiye’nin ihracatı ile yabancıların Türkiye’nin varlıklarını satın

almasından doğar ve Türkiye’nin ödemeler dengesi hesaplarında

pozitif kalemler olarak yer alan Türkiye’ye para akışlarını ölçer.

KİRLİ DALGALI KUR SİSTEMİ

• Kısa dönemde arz ve talep eğrilerindeki büyük

çaplı ve hızlı kaymaları dengelemek için

kullanılmakta olan müdahalenin bulunduğu rejimi

tanımlamaktadır. Fakat, uzun dönemde döviz

kurunun kendi denge seviyesini kademeli olarak

bulmasına müsaade edilir.

• Dalgalı döviz kurunda, arz edilen ve talep edilen YTL miktarları birbirine

eşittir.

• Bu yüzden ülkeye para girişleri, ülkenden para çıkışlarına eşittir ve

ödemeler dengesi tam olarak sıfırdır.

• Döviz piyasasında hükümet müdahalesi ve resmi finansman söz

konusu değildir.

• Ödemeler dengesi, cari (işlemler) hesapla sermaye hesabının toplamı

olduğundan, dalgalı döviz kuru rejiminde, bir cari hesap fazlası, bir

sermaye hesabı açığı ile giderilmelidir veya aksi durum geçerliyse aksi

işlem yapılmalıdır.

Ödemeler Bilançosu• Cari işlemler Dengesi

– Dış Ticaret Dengesi• Mal İhracatı- Mal İthlatı

– Hizmet Ticareti Dengesi• Turizm• Uluslararası Taşımacılık,• Uluslararası haberleşme• Uluslararası bankacılık• Uluslararası danışmanlık vs… gelir - giderleri

– Cari Transferler Dengesi• Sermaye Hareketleri

– Uzun vadeli (doğrudan) yabancı yatırımlar– Portföy yatırımları– Kısa vadeli sermaye hareketleri

• Net hata ve Noksan• Rezerv hareketleri

ÖDEMELER DENGESİ• Ödemeler dengesi, bir ülkenin vatandaşları ile geri kalan tüm ülke vatandaşları

arasındaki tüm işlemlerin sistematik kaydıdır.

• Cari hesap ile başlayalım.

• Ödemeler dengesi cari hesabı uluslar arası mal, hizmet ve transfer

ödemelerinin kaydedilmesidir.

• Görülebilen ticaret mallarının ( otomobil, gıda, çelik ) ithalat ve ihracatını ifade

eder.

• Görülemeyen ticaret ise hizmetlerin ( bankacılık, deniz nakliyatı, turizm ) ithalat

ve ihracatını ifade eder. Bu iki kavram birlikte ticaret dengesini veya mal ve

hizmetlerin net ihracatını meydana getirir.

• Şimdi ödemeler dengesinin sermaye hesabı ile ilgili işlemlerine dönebiliriz.

• Ödemeler dengesi sermaye hesabı finansal varlıklarla ilgili uluslar arası

işlemleri kaydeder.

ÖDEMELER DENGESİNİN UNSURLARI

• Bu kısımda, ödemeler dengesinin cari

işlemler hesabı ve sermaye hesabında yer

alan kalemlerin belirleyicilerini tartışıyoruz.

Sonra kısaca, kısa ve uzun vadede iki

hesabın nispi önemini ele alıyoruz. Önce

reel döviz kuru kavramını ele alıyoruz.

REEL DÖVİZ KURU VE REKABET GÜCÜ• Reel döviz kuru, ortak bir para kullanıldığında farklı ülkelerin mallarının nispi

fiyatını ölçer.

• Bir gömleğin ABD’ de 10$’a ve Türkiye de 6 YTL’ye üretildiğini farz edelim.

2$/YTL nominal döviz kurunda, ortak bir para kullanıldığında ABD gömlekleri

için Türkiye’nin nispi fiyatı, gömleklerin nispi dolar fiyatıyla ( 12$ / 10$ ) veya

nispi YTL fiyatı ( 6YTL /5YTL ) karşılaştırsak da 6/5 ten 9/10 a Türkiye de

üretilen gömlekler nispeten daha ucuz hale getirilerek değiştirilir. Bununla

birlikte, aynı şekilde, orijinal 2$/YTL nominal döviz kurunda, Türkiye de üretilen

gömleklerin yurtiçi fiyatlarında 6YTL den 4,5 YTL ye düşüş olursa, ortak bir

para olduğunda gömleklerin nispi fiyatı 6/5 ten 9/10 a değişecektir.

• Reel döviz kurunu, iki ülkede üretilen malların dolar fiyatlarıyla mukayese

ederek değerlendirdiğimizi varsayalım. Gömlek örneği Türkiye’nin reel döviz

kurunu aşağıdaki gibi tanımlayabileceğimizi göstermektedir.

• Reel döviz kuru =

• (Türkiye mallarının YTL fiyatı / ABD mallarının $ fiyatı) * ( YTL / $ ) ( 1 )

• Aynı para kullanıldığında Türkiye mallarının ABD mallarına

göre fiyatının artmasıyla reel döviz kurundaki bir artış ABD’

ye göre Türkiye’nin rekabet gücünü azaltır. Bunun aksine,

Türkiye’nin reel döviz kurundaki bir düşüş Türkiye’yi

uluslar arası piyasalarda daha rekabetçi hale getirir.

• Satın alma gücü paritesi (PPP) döviz kuru yolu, veri bir

dönem boyunca reel döviz kurunu sabit tutacak olan

nominal döviz kuru yoludur.

CARİ HESAP• İHRACAT: Bölüm 22’ de, yurtiçi mal ve hizmetlerin ihracat talebinin veri olduğu

varsayımını yaptık.

• Ve şimdi Türkiye’nin ihracat talebinin esas olarak iki şeyden etkileneceğini

kabul ediyoruz.

• Birincisi, dünyanın geri kalanındaki gelir ne kadar yüksekse Türkiye’nin ürettiği

mal ve hizmetlere olan ihracat talebi o kadar yüksek olacaktır.

• İkincisi, Türkiye’nin reel döviz kuru ne kadar düşükse ve dünya piyasalarında

Türkiye’nin rekabet gücü seviyesi ne kadar yüksekse Türkiye’nin mal ve

hizmetlerine olan ihracat talebi o kadar yüksek olacaktır.

• Gerçek ihracat genellikle dünya gelir seviyesi ve dünya ticaretindeki

değişikliklere çok hızlı tepki göstermesine rağmen, rekabet gücündeki bir

düşüş ihracatı muhtemelen kademeli olarak azaltır. Niçin?

• Çünkü ihracatçılar, rekabet gücündeki düşüşün geçici yada kalıcı olup

olmadığından emin olmak isterler.

CARİ HESAPTAKİ DİĞER KALEMLER• Diğer kalemler, hükümet politikasının konusu olan yabancı

ve yurt dışındaki askeri üstlere yapılan yardım ve

harcamayı kapsar. Cari hesaba ayrıca, bir ülke

vatandaşlarının bir diğer ülkede ekonomik varlık sahibi

olmasından doğan iki ülke arasındaki faiz, kar payı ve kar

gelirinin net akımını dahil ediyoruz. Bu net gelir alımının

büyüklüğü uluslar arası ekonomik varlık sahipliğinin

yapısına ve yurt içinde ve yurtdışındaki faiz oranlarının,

karların ve kar paylarının seviyesine bağlıdır.

İTHALAT: • İthalat için basit olarak aynı hikaye’nin tam tersini anlatıyoruz. Yurt içi

gelir seviyesi ne kadar büyükse ithalat talebi o kadar geniş olacaktır.

Bu ilişkiyi bölüm 22’de marjinal ithalat eğilimi olarak kabul ettik.

• Fakat reel döviz kuru ne kadar yüksekse ve yabancı mallar yerli mallara

göre ne kadar daha ucuz ise ithalat talebi o kadar büyük olacaktır.

• Yine, uygulamada ithalat yurt içi gelirdeki değişikliklere reel döviz

kurundaki değişikliklerden daha hızlı cevap verir.

• Bununla birlikte reel döviz kurundaki bir değişiklik sonuç olarak ihracat

kadar ithalat seviyesi üzerinden de etkiler meydana getirir.

SERMAYE HESABI KALEMLERİ• Dünya finansal piyasaları şimdi iki hayati özelliğe sahiptir.

• Birincisi sermaye hesabı ile ilgili sınırların neredeyse tamamen

kaldırılmış olmasıdır.

• Fonlar en yüksek getiri oranı arayışında bir ülkeden diğerine serbestçe

hareket edebilmektedir.

• İkincisi bir para cinsinden varlıklar başka bir yerdeki ekonomik

varlıklardan daha yüksek bir getiri oranı sunuyor gözüktüğünde,

uluslar arası düzeyde başıboş olan ve ülkelerle paralar arasında

değiştirilebilen milyarlarca sterlinin bulunmasıdır.

• TAM MÜKEMMEL AKIŞ: bir ülkedeki varlıkların getiri oranı diğer

ülkeden yüksek olduğunda, çok büyük miktarda fonların bir paradan

diğerine transfer edilebileceğini ifade eder.

SPEKÜLASYON VE GETİRİ ORANI

• Spekülasyon, faiz oranı veya kar payı artı sermaye

kazancının toplam getirisinin diğer ekonomik

varlıklardan elde edilebilen toplam getiriyi aşacağı

inancıyla sonradan satmak amacıyla bir ekonomik

varlığın satın alınmasıdır

Dışarıya ödünç verilen paranın getirisi =

yurtdışı faiz oranı + paranın değer kaybı oranı

• ÖRNEK

• Bir yıllığına yatırım yapmak üzere 100 YTL ye sahipsiniz Türkiye’de faiz

oranlarını %10 Amerika da ise %3 olduğunu farz edelim. Fonlarınızı YTL ye

çevirip koruyarak yıl sonunda 110 YTL’ ye sahip olacaksınız.

• Fakat bu paraları yıl başında dolara çevirip bir yıllığına bu paraları ödünç

verseniz ve sonra da yıl sonunda tekrar YTL’ ye çevirseniz sonuç ne olur?

• Başlangıçta döviz kurunun 2YTL/$ olduğunu farz edelim.

• Sizin 100 YTL’ niz 200 dolar satın alacaktır. %3 faiz oranında yıl sonunda hala

206 dolarınız olacaktır.

• Fakat yıl boyunca YTL’ nin %10 oranında değer kaybettiğini farz edelim. Yıl

sonunda döviz kuru, orijinal kur olan 2 YTL/$ ’ den 0.20 YTL/$ ‘ lik bir düşüşle

1.80 YTL/$ dir.

• Sizin 206 dolarınız yıl sonundaki 1.80 YTL/$ ’ lik döviz kurunda 114YTL’ ye

çevrilecektir.

İÇSEL VE DIŞSAL DENGE

• Şimdi, ekonominin durumu ile dış denge veya ödemeler dengesinde

yer alan cari hesabı tartışacağız.

• Y = C + I + G + ( X – M ) (3)

• Yurt içi üretim (Y) toplam talebe eşittir. Toplam talep ise tüketim

harcaması, yatırım, devlet tarafından satın alınan mal ve hizmetler ile

ihracatın (X) ithalattan fazla olması anlamına gelen net ihracattan

doğmaktadır.

• Yurt içi üretim talebi potansiyel üretime eşitse, firmalar tam istihdam

üretim seviyesini gerçekleştirirler ve işgücü piyasasında işçilerin arz

etmek istediği kadar emek talep ederler.

• Toplam talep tam istihdam seviyesinde iken bir ülke iç dengeyi

gerçekleştirmiş olur.

DIŞ DENGE

• Ödemeler dengesindeki cari hesap dengesi

gerçekleştiğinde, bir ülke dış dengesini

gerçekleştirmiş olur.

• Döviz kuruna hükümet müdahalesi olmadığı

durumda, ödemeler dengesi sermaye hesabı

bu noktada dengede olmalıdır.

SABİT DÖVİZ KURU REJİMİ ALTINDA PARA VE MALİYE POLİTİKASI

• Eşitlik (3) kullanarak, uzun vadeli iç ve dış denge durumunu teferruatlı

bir şekilde öncelikle tartışmak faydalıdır.

• Yurt içi üretim (Y), tam istihdam seviyesine eşit olmalıdır. Dış denge

durumunda, net ihracat X – M, sıfıra eşit olmalıdır.

• Bu sebeple para ve maliye politikası, C + I + G şeklinde arzu edilen

harcamayı ifade eden yurt içi talebin tam istihdam üretimine eşit

olmasını sağlamaktır.

• Bu üretim seviyesinde ve dünyanın geri kalanındaki reel gelir

seviyesinde ihracat ve ithalat talebini birbirine eşitleyen bir tek reel

döviz kuru vardır.

• Hükümet sabit bir nominal döviz kurunu

muhafaza ettiğinde ve tam uluslar arası

sermaye hareketliliği mevcut olduğunda,

açık bir ekonomide ayarlama süreci nasıl

farklılık gösterir?

ÖDEMELER DENGESİ VE PARA ARZI• Ekonominin bir ödemeler dengesi açığını sürdürdüğünü varsayalım.

• Bu durumda iki gelişme ortaya çıkmaktadır.

• Birincisi, özel fertler dolaşımdan para çekmektedirler. Bu kişiler,

yabancı mal ve ekonomik varlık satın alacakları döviz kurunu temin

etmek için paraya ihtiyaç duyarlar. Yurtiçi para arzı, tam olarak

ödemeler dengesi açığı kadar azaltılır.

• İkincisi, hükümet döviz kuruna müdahale etmektedir. Ödemeler

dengesi açığı, bölümün başında gördüğümüz gibi resmi finasmanla

karşılanır.

• Hükümet döviz rezervlerini satar ve böylece piyasaya yabancı para arz

eder. Bu müdahalede, merkez bankası dolaşımdan çekilmiş olan

sterlinleri elde eder.

SABİT DÖVİZ KURUNDA PARA POLİTİKASI• Fiyat ayarlaması yavaş işlediğinde, nominal para arzındaki bir artış, kısa

dönemde reel para arzını arttırır ve yurt içi faiz oranlarının düşmesinde yol

açar.

• Tam sermaye mobilitesi söz konusu olduğunda, bu durum; yurt içi para arzı

başlangıçtaki seviyesine düşürülünceye ve faiz oranları dünya seviyelerine

düşünceye kadar sermaye hesabından çıkışlara yol açar. Ulusal paranın değer

kaybı üzerinde baskı oluşur.MB bu baskıyı önlemek için piyasaya döviz satar,

piyasadan YTL alır. Para arzı azalır. Reel para balansı başlangıç seviyesine

döner. Gelir artışı gerçekleşmez.

• Bu sebeple, sermaye mobilitesi tam olduğunda para politikası sabit bir döviz

kurunda zayıftır.Tam sermaye mobilitesi, hükümetin hem para arzı ve hem de

döviz kuru ile ilgili bağımsız hedefler belirleyememesini ifade eder.

• Yavaş fiyat ayarlamasına sahip kapalı bir ekonomide, para politikası, reel para

arzını uzun dönemde değil, kısa dönemde değiştirebilir.

• NOT:

• Hükümetin yerli para arzını sterilize etmesi:

yurt içi para ve yurt içi tahviller arasında bir

açık piyasa işlemidir. Amacı, iç para

arzındaki değişmelere göre ödemeler

dengesinde görülen açık ve fazlalık

eğilimleri nötrilize etmektir.

SABİT DÖVİZ KURUNDA MALİYE POLİTİKASI• Bunun aksine, açık bir ekonomide maliye politikası kısa dönemde kapalı bir

ekonomidekine göre daha güçlüdür.

• Kamu haracamaları artarsa yurtiçi faiz oranı yurtdışı faiz oranından daha

yüksek olur.

• Yüksek faiz oranı sermaye girişine neden olur. Ülke parasının değer kazanması

baskısı ortaya çıkar.

• Merkez bankası bu baskıyı önlemek için döviz piyasasında döviz alır YTL satar

• Para arzı yükselir, reel para arzı artışı ile yurtiçi faiz oranları düşmeye başlar ve

yurtiçi harcamalar ve dolayısıyla yurtiçi gelir yükselir.

• Kapalı bir ekonomide maliye politikası iki çeşit dışlamaya yol açar.

• Uzun dönemde, daha yüksek talep fiyatları arttırır ve reel para stoğunu azaltır.

• Bu sebeple, kısa dönemde mali bir genişleme sabit döviz kuruna sahip açık bir

ekonomide geniş bir etkiye sahiptir.

DEVALÜASYONUN KISA VADELİ ETKİsi

• Devalüasyon , hükümetin korumayı taahhüt

ettiği döviz kurundaki bir düşüştür.

• Ücret ve fiyatlar yavaş şekilde ayarlandığında,

bir devalüasyonun hemen görülen etkisi,

ithalatın yurt içi fiyatını arttırmak ve ülkenin ihraç

mallarının yabancı dış fiyatını düşürmektir. Her

iki etki uluslar arası rekabet gücünü arttırır.

ORTA VADELİ ETKİSİ• Y = ( C + I + G ) + ( X – M )

• Yurtiçi malların arzı, yurtiçi harcama ( C + I + G ) ile net ihracat talebi ( X – M ) den

meydana gelen toplam talebe eşittir.

• Bir devalüasyon net ihracatı ( X – M ) arttırır. Bundan sonra ne olacağı önemli ölçüde

toplam arza bağlıdır.

• Ekonomi Keynezyen işsizlikle başlarsa, ekonomi ilave mal üretmek için çok kıt

kaynaklara sahiptir ve toplam talepteki bu artışı karşılayabilir. Üretim artacak ve

işsizlik düşecektir.

• Fakat ekonomi tam istihdamda ise, ekonomi bütünüyle üretimi arttıramaz. Daha

yüksek toplam talep hızlı bir şekilde ücret ve fiyatları yükseltir.

• Ekonominin uluslar arası rekabet gücü düşer ve net ihracat tekrar azalmaya başlar.

• Yurtiçi ücret ve fiyatlar, başlangıçta döviz kurunun düşürüldüğü oranla aynı oranda

yükseltildiğinde, reel döviz kuru ve rekabet gücü orijinal seviyesine yeniden yükselir.

UZUN VADELİ ETKİSİ• Modern ekonominin konularından biri, nominal değişkenler

değil, reel değişkenlerdir.

• Nominal döviz kuru reel değişkenlerin değerini değiştirebilir mi?

• Ekonomide reel herhangi bir değişiklik olmadığında, bir

devalüasyonun nihai etkisi, bütün reel değişkenler sabit kalarak,

yüksek ithal fiyatlarına paralel şekilde bütün diğer nominal ücret

ve fiyatlarda artış olacaktır.

• Sonuç olarak bir devalüasyonun hiçbir etkisi olmayacaktır.

DEĞİŞKEN DÖVİZ KURLARININ BELİRLENMESİ

• Döviz piyasasına herhangi bir hükümet

müdahalesi olmadığı, serbestçe dalgalanan

döviz kur rejimine yeniden dönüyoruz. Bu

kısımda döviz kurlarının nasıl belirlendiğini

açıklamaktayız.

SATIN ALMA GÜCÜ PARİTESİ• Döviz kurunun satın alma gücü paritesi kuramı,temel olarak,döviz kuru

hareketlerinin ülkeler arasındaki enflasyon oranı farklarını yansıttığı ileri

sürülür.

• Fiyat düzeyi hareketleri parasal değişikliklerden kaynaklanıyorsa PPP

ilişkisinin uzun dönemde geçerli olması beklenmelidir.

• Ancak sınırlandırma gereklidir ve iki farklı sınırlandırma yapılabilir.

1- Kısa dönemde parasal bir dengesizlik bile reel döviz kurunu etkiler.Döviz

kurları fiyatlara göre daha hızlı hareket etme eğiliminde olduğundan kısa

dönemde döviz kurundaki değişmenin nedeni para politikasının yanında döviz

kurlarının PPP’nin gösterdiği oranlarda önemli ölçüde sapma olmasıdır.

2- Parasal olmayan dengesizliklerin döviz kurları üzerindeki etkiyle ilgilidir.Reel

dengesizliklere yapılan ayarlamalar,denge reel döviz kurunu etkiler.Daha uzun

dönemde,döviz kurlarının ve fiyatların,bütün dengesizliklerin parasal olduğu

bir dünyadaki gibi birlikte hareket etmeleri gerekli değildir.

DALGALI DÖVİZ KURLARINDA PARA VE MALİYE POLİTİKASI

• Yavaş ücret ve fiyat ayarlamasına sahip kapalı bir ekonomide,

ekonomi sonunda tam istihdama veya iç dengeye yeniden

kavuşmasına rağmen, hem para hem de maliye politikası kısa

vadede reel etkilere sahiptir.

• Sabit döviz kurlarına sahip açık bir ekonomide, oldukça

hareketli olan uluslar arası fonlar para politikasını kısa vadede

etkisiz kılar, fakat maliye politikasının gücünü artırır.

• Dalgalı döviz kurunda bunun tersi doğrudur. Kısa vadede para

politikası güçlüdür. Fakat maliye politikasının gücü zayıftır.

PARA POLİTİKASI• MB’nın genişletici para politikasını artırdığını

varsayalım. • Bu durumda faiz oranı yurtdışı faiz oranının altına iner. • Sermaye çıkışı ve ulusla paranın değer kaybı

gerçekleşir.• Ulusal paranın değer kaybı ülkeye rekabet avantajı

sağlar. • Yurtiçi malllara olan talep artışı (net ihracat) yurtiçi

gelirin artmasına neden olur kısa dönemde.• Uzun dönemde bu talep artışı fiyatlar genel seviyesini

yükselterek reel para arzının azalması etkisi yaratır. Süreç tersine işler.

MALİYE POLİTİKASI• Faiz oranı değişikliklerinin döviz kuru ve rekabet gücü üzerindeki etkisi,

dalgalı döviz kuru rejiminde toplam talebi etkileyen para politikasını güçlü bir

araç haline getirmesine rağmen, döviz kuru üzerindeki faiz oranları

değişikliklerinin etkisi maliye politikasının kısa dönem etkinliğini azaltır.

• Örneğin hükümetin kamu harcamalarının düzeyini arttırarak mali bir

genişleme başlattığını farz edelim.

• Bu, toplam talep ve faiz oranlarını arttırır. Daha yüksek faiz oranları gelen

fonları çekmek için nominal faiz oranlarının aniden ulusal paranın

değerlenmesine yol açacaktır.

• Kapalı bir ekonomide yüksek faiz oranları kısmen yatırım ve tüketim

taleplerini azaltarak özel harcamaları kısar.