Namens wie

• Joep van Dijk, directeur bibliotheek Breda

• Fred Geelen, directeur bibliotheek en communicatie SCHUNCK, Heerlen

• Tineke van Ham, voorzitter Directeuren Overleg Bibliotheken Overijssel

• Eppo van Nispen tot Sevenaer, directeur DOK Delft

• Rob Pronk, directeur Biblionet Groningen

• Lotte Sluyser, directeur bibliotheek Haarlem en omstreken

• Hans van Soelen, directeur bibliotheek Utrecht

• Thijs Torreman, directeur bibliotheek Eindhoven

• Erna Winters, directeur bibliotheek Kennemerwaard

Citaten uit onze Agenda voor de Toekomst

• Naast marketingactiviteiten die specifiek zijn toegesneden op de

gekozen thema’s, is promotie van de bibliotheek als ‘sterk merk’ ook

dringend noodzakelijk.

en daarvoor:

• De bibliotheken gaan opereren als een landelijke organisatie met lokale

‘culturele’ ondernemers.

• Het merk bibliotheek wordt door middel van een heldere en eenduidige

landelijke campagne uitgedragen en gepromoot.

• Bibliotheken maken in al hun uitingen gebruik van een landelijke huisstijl

(drukwerk, gebouwen,websites, bedrijfskleding).

Citaten uit onze Agenda voor de Toekomst vervolg

• Onderzocht wordt of de bibliotheekbranche zich kan ontwikkelen tot

franchiseorganisatie, waarbinnen landelijke klant- en winkelformules ontwikkeld

worden

Met als resultaat

• In combinatie met de kwalitatief hoogstaande diensten die ontwikkeld worden,

zal deze strategie leiden tot een aanmerkelijke positieverbetering van de

bibliotheken.

Ervaringen roadshows Merkbeeld

• Veel belangstelling (>200 man)

• Grote waardering

– voor ontwikkeling, samenwerking, nieuw perspectief

– voor kwaliteit

– voor economische voordelen

• Veel bibliotheken overwegen volledige overstap op merk in 2010 of 2011

• Grote belangstelling voor gemeenschappelijke inrichtingsconcepten

4 bijeenkomsten in afgelopen 2 weken

15 oktober 2009

Beeld > Koptekst en voettekst... 12

Ons verhaal

Van succes naar achteruitgang

• Bibliotheken zijn in de loop der jaren erg succesvol geweest en hebben

een belangrijk deel van de samenleving als lid of gebruiker.

• Maar door de groei van de welvaart en de grote concurrentie op het

gebied van ontwikkeling en vermaak is de bibliotheek als adres minder

vanzelfsprekend geworden.

• Dit gegeven is zichtbaar door teruglopende ledenaantallen en

uitleningen.

Succes door bundeling van initiatieven

• Onze verschillende organisaties zijn erg autonoom en zelfstandig.

Daardoor ontbreken daadkrachtige centrale marktinitiatieven.

• Wij willen nu komen tot meer centrale gestandaardiseerde succesvolle

samenwerking.

• We zijn in de beeldvorming voor de klanten onderdeel van één keten,

van één concept. We hebben deels gemeenschappelijke leveranciers,

programma’s en ondersteuning.

Drie (3) belangrijke resultaten

1. Een betere formule

– een betere kwalitatieve samenstelling door specialistische kennis

die lokale organisaties zich niet kunnen permitteren

– een hogere efficiency door een uitgekiendere samenstelling op de

lokale situatie. Dit betekent dat er op centraal niveau verschillende

modulen voor hetzelfde genre moeten worden onderhouden.

– een betere geografische spreiding door normering omtrent

dichtheid van vestigingen en collecties, fysieke en digitale

beschikbaarheid.

Drie (3) belangrijke resultaten

1. Een betere formule

2. Een hogere verkoopkracht

– door een sterkere collectie, die beter aansluit bij de wensen en

verlangens van gebruikers

– door een betere presentatie

3. Efficiency verbeteringen gekoppeld aan de collectie

– door werkmethoden beter te definiëren en normeren

Beoogd eindresultaat

• Het beoogde eindresultaat is het ombuigen van de neerwaartse

tendensen in ledenaantallen, uitleningen.

• Gestreefd wordt in de komende drie jaar naar een groei van:

– Het aantal uitleningen met 20%

– Het aantal leden met 10%

Inkoop-

organisatie

Franchise

‘zacht’

Franchise

‘hard’Ketenbedrijf

Inkoopvoordelen

Snelle Supply Chain

Huidige winkelformule

Uitwisselen kennis en

‘best practices’

Financiering

Lokaal

ondernemerschap en

marktkennis

Volledig

Lokaal autonoom;

concepten &

deel back office

gezamenlijk

Operationeel Geen

��

�

�

�

�

���

��

��

��

��

��

���

���

���

���

���

���

��

���

���

���

���

���

�

Autonomie (lokale

besluitvorming)

��� �� �

Hoog Gemiddeld Laag

Effect van de samenwerking

Gebaseerd op schema Rabobank 2007

Model

Keuze voor ‘soft’ franchise

• In een ‘soft’ franchise sluiten lokale bibliotheken zich bij de formule aan,

maar blijven eigen baas.

• Ze hebben meer (of minder) keuze uit kant & klare pakketten. Bij

aansluiting zijn enkele onderdelen verplichtend, en andere onderdelen

facultatief.

• Het bestuur is in handen van een gezamenlijke afvaardiging. Besluiten

worden gezamenlijk genomen. Maar vooral ook samen gedeeld.

• Het is eigenlijk vrijheid in gebondenheid. Deelnemers weten dat het

gezamenlijke voordeel groter is dan de optelsom van de individuen.

FormulemanagementDenken in ‘koffertjes’

Collectie-

profielenHRM

Klant-

informatie

DashboardDienst-

verlenings-

concept

Samenhang van de initiatieven

14

Collectieconcepten

Dienst-verlenings-

concept

Inrichtings-concepten

Strategischthema

…

…

…

…

…

…Digitale

bibliotheek

… ……

…

…

…..

Activiteiten ondersteunen de strategische thema’s

en

1.zijn consistent

2.versterken elkaar

3.of zelfs: optimaliseren andere activiteiten

Samen ontwikkelen in werkgroepenAansluiten = meedoen & implementeren

werkgroep

werkgroep

Samen met 3 partijen

• Een VOB die als franchisegever verantwoordelijk is voor het merk en

vanuit deze verantwoordelijkheid een set van bibliotheek formules

ontwikkelt, introduceert en onderhoudt. Deze formules zijn gevormd

rondom collecties

• Een groep van PSO’s die gespecialiseerd zijn in de markt voor

bibliotheken.

• Een groep van bibliotheekorganisaties die acteren als franchisenemers.

– Zij zijn lid van de VOB, verenigen zich in een franchiseraad, maken

actief gebruik van de landelijke collecties en bijbehorende formule

en zijn lokaal verantwoordelijk voor de vertaalslag van deze

landelijke concepten naar hun lokale bibliotheek vestigingen.

Samen met de nieuwe VOB

werkgroep

werkgroep

VOB

of vanuit de nieuwe VOB

werkgroep

werkgroep

VOB

Uit onze aanvraagprogramma’s

Programma’s uit aanvraag (1)

• Spreiding van vestigingen

Wat is de meest optimale manier om onze collecties en bibliotheek

voorzieningen geografisch in te richten.

• Formule ontwikkeling

Het is van essentieel belang dat de nieuwe organisatie beschikt over goed

beschreven en goed gedocumenteerde inrichting- en formuleconcepten.

Er zijn al een aantal eerste formuleconcepten beschikbaar, zoals de dorpsformule

en grote-stadsconcepten als nieuwe regionale multidisciplinaire cultuurcentra.

Daarom lijkt het kopen van de bestaande formuleconcepten een goede en meest

geaccepteerde situatie. Vervolgens moeten de concepten verder doorontwikkeld

worden tot een beperkte set van gestandaardiseerde formules die elke bibliotheek

kan gebruiken.

Programma’s uit aanvraag (2)

• Speciale formules

– Mediawijsheid

– Laaggeletterdheid

– Jeugd & Jongeren

• Normeringen

Door fundamenteel en toegepast onderzoek naar organisatie vormen, werkmethoden,

investeringen, etc . …. een belangrijke adviesfunctie inrichten op het gebied van

productiviteit, werkmethoden, openingstijden en andere bedrijfskundige aspecten

• Inkoop

Mogelijkheden voor verdere ontwikkeling. Assortimentsprofielen. Automatiseren van de

inkoopfunctie. Inkoop andere materialen.

• Toekomstvisie

Centrale strategie voor de bibliotheek van de toekomst (2015). Lange termijn ontwikkelingen

(scope 2030), scenarioplanning, internationale trends en vernieuwingen

Voorstel

We leggen voor…

• We moeten heel veel doen. Innovatie dreigt hand in hand te gaan met

bezuinigingen. Dat kunnen we alleen aanpakken door slim (samen) te

werken

• Soft franchise geeft hiervoor de meeste aanknopingspunten.

– ruimte voor lokaal ondernemerschap

– delen van succesvolle formule-onderdelen (“koffertjes”)

– back-office en innovatie centraal geregeld

We leggen voor…

• In deze ALV van 15 oktober a.s. stellen we voor dat de nieuwe VOB, de

nieuwe brancheorganisatie, de regie neemt in het ontwikkelen en

bewaken van gemeenschappelijke formules, met hun verschillende

componenten.

• De nieuwe VOB dient met ons, voor ons en door ons een programma

te starten met als doel dat er één organisatie ontstaat, de Bibliotheek

Nederland.

• Alle bibliotheken zijn vrij om aan te sluiten bij de oprichting, mits zij

voldoen aan de voorwaarden aan de samenwerking.

Wat we vragen

• Deelname.

• Maar meedoen is niet vrijblijvend.

– We gaan verder, zeker als er genoeg bibliotheken mee gaan doen.

– Dat kan niet kosteloos. Wij denken aan een bijdrage in geld en een

bijdrage in tijd. Die bijdrage is natuurlijk ook afhankelijk is van wie er

allemaal meedoen.

Bij voldoende deelname kan dit onderdeel worden van de NVOB, en

hopelijk krijgen we geld van PB Bibliotheek innovatie. Maar er zal ook

een bijdrage nodig zijn vanuit de bibliotheken.

Hoe nu verder?

1. Nu discussie en aansluiting bij initiatief.

2. Daarna verder om initiatief hetzij aan te haken bij NVOB, hetzij stichting

oprichten In december

3. En hoe dan ook oprichtingsvergadering om organisatie en actieplan te

bespreken met iedereen die zich wil aansluiten.