36
HOVO Alkmaar, najaar 2012 Hoger Onderwijs Voor 50-plussers Studiegids

Brochure Hovo Najaar 2012

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Brochure HOVO Alkmaar, najaar 2012

Citation preview

Page 1: Brochure Hovo Najaar 2012

HOVO

Alkmaar, najaar 2012

Hoger Onderwijs Voor 50-plussers

Studiegids

Page 2: Brochure Hovo Najaar 2012

HOVO Alkmaar wordt mede mogelijk gemaakt door:

Fotografie: Martin van den Berg

Page 3: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 3

Voorwoord

Voor u ligt de brochure van HOVO Alkmaar met het cursusaanbod najaar 2012. Heeft u het voornemen of de wens uzelf te ontplooien op cultureel en/of intellectueel gebied dan biedt het programma van HOVO Alkmaar een uitstekende manier om dit te doen. Een leven lang leren of zo u wilt een lang leven leren wordt in Nederland sinds 1986 mogelijk gemaakt door de instellingen voor Hoger Onderwijs Voor Ouderen (HOVO). Deze instellingen zijn gelieerd aan een universiteit of hogeschool. HOVO Alkmaar is gelieerd aan Hogeschool Inholland Alkmaar en de cursussen worden op deze locatie aangeboden. HOVO is een erkend kwaliteitskeurmerk en staat borg voor onderwijs op propedeuseniveau universiteit/HBO. In het programma dat begin oktober 2012 start, biedt HOVO Alkmaar weer een scala aan interessante cursussen. U kunt komend najaar cursussen volgen op het gebied van Kunstgeschiedenis, Muziek, Geschiedenis, Filosofie, Natuur in Noord-Holland. Het HOVO-najaar wordt ingeluid op 24 september om 14.30 uur in de Rabobankzaal met een boeiende lezing

“De West-Friese Ormringdijk, een LIA-lezing” die gratis wordt aangeboden aan alle (ex)cursisten van HOVO

Alkmaar. Spreekster is mevrouw Lia Vriend-Vendel, geograaf en docent Aardrijkskunde.

In deze brochure vindt u informatie over de introductielezing, de inhoud van cursussen en de wijze waarop deze worden aangeboden en het aanmeldingsformulier.

HOVO Alkmaar wenst u heel veel plezier met de cursus(sen) van uw keuze!

Namens het bestuur van Stichting HOVO Alkmaar,

Damienne Leijen

Damienne Leijen

Onderwijscoördinator HOVO Alkmaar

Page 4: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 4

Inhoudsopgave Pagina

Voorwoord ......................................................................................................................... 3

1. Hoger Onderwijs Voor Ouderen ............................................................................. 5

2. Het onderwijs van HOVO Alkmaar ......................................................................... 6

3. Overzicht programma najaar 2012 ......................................................................... 7

4. Introductielezing; De West-Friese Omringdijk ......................................................... 8

5. Cursussen .............................................................................................................. 9

5.1 De Amerikaanse Verkiezingen ............................................................................... 9

5.2 Kunstgeschiedenis “Van Goya tot Lautrec” .......................................................... 10

5.3 Meesters der moderne kunst na WO II ................................................................ 12

5.4 Ik en de ander: filosofische gesprekken over persoonlijke identiteit ..................... 14

5.5 “Griekse klassiekers” en rechtsfilosofische vraagstukken .................................... 16

5.6 “Gespitste Oren, Klassiek-Romantisch” ............................................................... 18

5.7 Geschiedenis van de Jazz ................................................................................... 20

5.8 Veldcolleges Duinen en Mensen: Natuur en Historie ........................................... 22

5.9 Alkmaar, West-Friese stad in het gewest Holland ................................................ 24

5.10 “De Hemelse Wetten”; Pre-Copernicaanse sterrenkunde .................................... 25

5.11 Bio-Organische Chemie: ‘Eten en drinken? Chemie!’ .......................................... 26

6. Algemene informatie ............................................................................................. 28

7. Annuleringsvoorwaarden ...................................................................................... 29

8. Overige faciliteiten ................................................................................................ 30

9. Faciliteiten op de Hogeschool Inholland Alkmaar ................................................. 30

10. Stichting HOVO Alkmaar ...................................................................................... 31

Inschrijfformulier

Page 5: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 5

1. Hoger Onderwijs Voor Ouderen

HOVO Alkmaar verzorgt op de locatie van de Hogeschool Inholland Alkmaar de universiteit van de derde

leeftijd. Met cursussen, lezingencycli en excursies op universitair / hbo-niveau voor iedereen van vijftig jaar of

ouder, brengt HOVO Alkmaar het ideaal van een leven lang leren in de praktijk. Daarbij worden geen formele

eisen gesteld aan een specifieke vooropleiding.

Onderwijs genieten Ontplooiing en verdieping, verbreding van de eigen horizon door het verwerven van kennis en inzicht in het

gekozen vakgebied staan bij dit type onderwijs centraal. Met andere woorden: ‘leren om het leren’, ‘onderwijs

genieten’ in de meest letterlijke zin van het woord.

Op universitair of hbo-niveau Onder ‘universitair /hbo- onderwijs’ wordt niet alleen het overdragen van wetenschappelijke kennis verstaan,

maar bovenal het ter discussie stellen van (eigen) standpunten op basis van geordend en kritisch denken.

Docenten De docenten hebben allen een opleiding genoten aan een universiteit of hogeschool en zijn werkzaam of werkzaam geweest bij een instelling voor hoger onderwijs. Zij zijn specialisten op het betreffende vakgebied en beschikken over didactische vaardigheden.

Geen vooropleiding vereist Hoewel veel van de deelnemers aan HOVO een universitaire/hbo-achtergrond hebben, staat HOVO open

voor iedereen die interesse heeft in het verwerven van kennis en inzicht op academisch niveau. Immers, niet

iedereen heeft de kans gehad te studeren, ook al had hij of zij dat graag gewild. Als er bij een programma

specifieke kennis wordt vereist, meestal leesvaardigheid in één of meerdere talen, dan wordt dat aangegeven.

HOVO Alkmaar, voor iedereen van vijftig jaar en ouder, voor zowel werkenden als

niet-werkenden.

Page 6: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 6

2. Het onderwijs van HOVO Alkmaar

HOVO Alkmaar verzorgt een per studiejaar wisselend aanbod van min of meer afgeronde programma’s.

Afhankelijk van belangstelling en mogelijkheden worden onderdelen van dit aanbod tijdens volgende jaren

herhaald. Als een cursus of lezingencyclus in een volgend jaar een vervolg krijgt, spreken we van een

leergang.

Een cursus bestaat uit een geheel van 5-8 hoorcolleges of een combinatie van hoor- en werkcolleges. Een

cursus is bedoeld als volwaardige eenheid van het betreffende vakgebied. De exacte invulling van het college

wordt overgelaten aan de expertise van de docent.

Wekelijks is er een hoorcollege van tweemaal 50-60 minuten of een hoor- en werkcollege (samen twee uur),

met daartussen een pauze van ongeveer 20 tot 30 minuten. Een hoorcollege is een inhoudelijk betoog door

de docent, dat als introductie dient op de verdiepende literatuur die de deelnemers gedurende de daarop

volgende week kunnen bestuderen.

Op het inschrijfformulier wordt de cursist gevraagd om een alternatieve keuze aan te geven, maar dit is niet

verplicht.

Indien te weinig deelnemers zich hebben aangemeld, behoudt het bestuur zich het recht voor een cursus niet

te laten doorgaan.

De studiebelasting is afhankelijk van het eigen studietempo en de aard van het opgegeven werk door de

docent.

Materiaal-, reis- en verblijfkosten (syllabi, entree, lunch etc.) zijn voor rekening van de cursist.

De cursist kan de cursusprijs vrijwillig verhogen met een bedrag van € 25,- ten behoeve van het steunfonds

Stichting HOVO Alkmaar. Dit kan aangegeven worden op het inschrijfformulier.

Indien de cursist in aanmerking wenst te komen voor de regeling minder draagkrachtigen, dan kan hij/zij

daarvoor een verzoek indienen. Zie voor uitgebreide informatie op pagina 30 van deze gids.

Page 7: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 7

3. Overzicht programma najaar 2012

Dagen en tijden waarop de colleges worden gegeven

10.00-12.30 13.15 – 15.45 19.30 – 22.00

maandag Moderne Kunst;

Duinen en Mensen

Amerikaanse Verkiezingen

dinsdag Geschiedenis Jazz Filosofie van de Identiteit;

Bio-Chemie

woensdag Hemelse Wetten Griekse Klassiekers

donderdag Gespitste Oren Kunstgeschiedenis

vrijdag Alkmaar, West-Friese stad

Weken, waarin de colleges worden gegeven in het najaar 2012

Weeknummer Data Opmerkingen

39 24 sept Introductielezing; 14.30 uur Rabobankzaal Inholland

40 1 okt - 7 okt 1e collegeweek

41 8 okt – 14 okt 2e collegeweek

42 15 okt – 21 okt 3e collegeweek; start colleges Moderne Kunst

43 22 okt – 28 okt Geen colleges ivm Herfstvakantie

44 29 okt – 4 nov 4e collegeweek

45 5 nov – 11 nov 5e collegeweek

46 12 nov – 18 nov 6e collegeweek

47 19 nov – 25 nov 7e collegeweek

48 26 nov – 2 dec 8e collegeweek

49 3 dec – 9 dec 9e collegeweek; reserveweek ivm uitwijken

50 10 dec – 16 dec 10e collegeweek; reserveweek ivm uitwijken

Een cursus van 8 weken begint in week 40 en duurt tot en met week 48. De weken 49 en 50 zijn

reserveweken in verband met mogelijk uitwijken.

Page 8: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 8

4. Introductielezing; De West-Friese Omringdijk

Maandag 24 september 2012 om 14.30 uur: Rabobankzaal Inholland Alkmaar Aan de introductielezing zijn geen kosten verbonden en wordt aan alle cursisten en ex-cursisten aangeboden. HOVO Alkmaar beoogt hiermee het bijeenzijn en gezamenlijk aanhoren van een college door alle cursisten. Tevens wordt informatie verschaft en is er gelegenheid tot discussie over HOVO Alkmaar. U kunt deelname aan de lezing aangeven op het inschrijfformulier.

Programma 14.30 uur Inloop met koffie en thee 15.00 uur Introductie colleges HOVO Alkmaar door Piet Schilte (Voorzitter) 15.10 uur Start Introductielezing; spreekster Lia Vriend-Vendel 16.00 uur Discussie 16.30 uur Sluiting

Wat is er nu zo kenmerkend aan het West-Friese land dat het zich onderscheidt van de rest van Noord-

Holland? Wat verstaan we eigenlijk onder ‘West-Friesland’?

West-Friesland heeft een enorme strijd tegen het zeewater gehad, maar er ook zijn ontstaan aan te danken.

Het gebied van West-Friesland is lange tijd een Waddenzee geweest, waarin via de geulen enorme

hoeveelheden zand en klei door de zee zijn aangevoerd. Na het dichtslibben lag hier tot in de Middeleeuwen

een uitgestrekt moerasgebied, waarin zich een dik pakket veen vormde. Dit moeras lag tot ver in de huidige

Waddenzee.

Eind Middeleeuwen is 70% van dit moeras verdronken. De Kop van Noord-Holland is Waddenzee, de

Zuiderzee breidt zich steeds verder uit en vanuit het westen komt de zee via zeegaten als de Zijpe regelmatig

naar binnen.

Het grondgebied van het huidige ‘West-Friesland’ is gespaard gebleven doordat er in de loop der jaren om het

hele gebied een omringdijk is aangelegd die het buitenwater moest keren. Dat dit niet altijd lukte blijkt uit de

vele doorbraakgaten , de wielen, die nu als littekens in het landschap liggen.

Deze dijk is een symbool geworden voor de eeuwige strijd tegen het water en is daarom ook een provinciaal

monument. In de lezing zal deze strijd aan de hand van vele illustraties en historische kaarten aan de orde

komen.

Spreekster

Lia Vriend-Vendel, geboren en getogen op het platteland van Noord-Holland, heeft een grote liefde voor het

open landschap van deze provincie.

Als geograaf heeft ze meer dan 25 jaar aardrijkskundeles gegeven, vooral in het volwassenenonderwijs. In

deze periode is haar enthousiasme voor haar vak steeds groter geworden en is ze zich gaan specialiseren in

de historische ontwikkelingen van de Noordhollandse Landschappen, waarin zowel de natuur als de mens

een belangrijke rol spelen.

De West-Friese Omringdijk, een LIA-lezing

Landschappen ontdekken In een Aantrekkelijke vorm

Page 9: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 9

5. Cursussen

5.1 De Amerikaanse Verkiezingen

Introductie

Sinds de Verenigde Staten een wereldmogendheid zijn hebben de Amerikaanse

presidentsverkiezingen de gemoederen ook in het buitenland bezig gehouden. Als dit

najaar de zittende president Obama het opneemt tegen zijn Republikeinse

tegenkandidaat Mitt Romney zal ook nu weer de hele wereld met spanning meekijken

naar de race die bepaalt wie de komende vier jaar het Witte Huis zal bewonen.

In een serie van zeven lezingen zullen de achtergronden op de actuele

gebeurtenissen nader worden toegelicht. Zo zullen we kijken naar de historische

ontwikkeling van de Amerikaanse politieke partijen en het kiesstelsel. Hoe voeren de

kandidaten campagne en waar halen ze het geld vandaan? Hoe gaat het zichtbare en

onzichtbare politieke proces in Washington D.C. in zijn werk en hoe spelen de

kandidaten daar op in? Welke invloed heeft de media op het democratische proces

van de verkiezingen? Welke onderwerpen zijn voor welke groeperingen belangrijk?

Wat betekent de uiteindelijke uitslag voor de rest van de wereld?

Tijdens de serie lezingen is er ook ruimte om in te gaan op ontwikkelingen die zich

tijdens de huidige presidentsrace voordoen, bijvoorbeeld tijdens de grote debatten in

oktober. Bovendien zal er na de uiteindelijke verkiezingsdag nog een extra

bijeenkomst zijn om de uitslag na te bespreken en te duiden.

Inhoud colleges

1. De ontwikkeling van het Amerikaanse politieke landschap 2. Amerikaanse presidenten: stijl, leiderschap en mythe 3. De campagne en campagnefinanciering 4. Ratings, polls en ‘public opinion’: wat vindt ‘de Amerikaan’? 5. De rol van de media in het verkiezingsproces 6. Verschuivingen in demografie en ideologie 7. De nieuwe president: duiding en vooruitblik

Onder voorbehoud: de inhoud van de colleges kan veranderen of verschuiven als de actualiteit daarom

vraagt.

Docent

Dr. Beerd Beukenhorst (1977) is Amerikanist en historicus van de Internationale Betrekkingen. Hij doceerde

aan de Universiteit van Amsterdam, Universiteit Leiden en het University College Utrecht en trad als

gastdocent op bij verschillende andere universiteiten. Ook hield hij lezingen over de invloed van de Klassieke

Oudheid op de Amerikaanse geschiedenis. Hij promoveerde op een proefschrift over de invloed van de

herinneringen aan de Vietnamoorlog op Amerikaanse buitenlands beleid.

prijs

€ 180,-

7 colleges

dag en tijd

maandag 13.15 - 15.45 uur

1-10; 8-10; 15-10; 29-10; 6-11;

12-11; 19-11

werkvorm

hoorcollege met gelegenheid

tot discussie en eigen inbreng

docent

dr. B. Beukenhorst

Amerikanist en historicus

internationale betrekkingen

Page 10: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 10

5.2 Kunstgeschiedenis “Van Goya tot Lautrec”

Introductie

De Europese kunstgeschiedenis is een aaneenschakeling van vakmanschap,

inventiviteit en creativiteit. Terwijl hofschilders als Titiaan en Rubens nog werkten in

de klassieke traditie met een werkplaats vol begaafde assistenten, komt geleidelijk de

kunstenaar als solist in beeld. Goya is daar een eclatant voorbeeld van. Hij vierde

triomfen aan het Spaanse hof en bij ijdele aristocraten. Door zijn doofheid was hij

gedwongen zijn koers te wijzigen. Niet langer werden de onderwerpen hem

opgedragen. Vanaf dat moment koos hij zelf. De individuele kunstenaar kent een

grote artistieke vrijheid maar dat zorgt ook voor onvermijdelijke risico’s.

Voor mijn nieuwe reeks colleges heb ik bewust gekozen voor kunstenaars die tegen

de maatschappelijke stroom in roeiden. Zij verlegden grenzen en inspireerden

daardoor weer nieuwe kunstenaars. Nog altijd worden de namen van Goya, Monet,

Manet, Rodin, Van Gogh en Lautrec met respect uitgesproken, vanwege hun

blijvende zeggingskracht. Daarnaast heb ik een tweetal frivolere onderwerpen

geprogrammeerd. Zoals het fenomeen van de Grand Tour en de Franse mode, die ik

belicht vanuit de cultuurhistorie.

De biografie van de kunstenaars is het stramien van waaruit het werk wordt belicht. De colleges zullen worden

geïllustreerd met uitgebreide powerpoint presentaties.

1. Francisco Goya

Hij was een gelauwerd schilder aan het Spaanse hof. Als verslaggever aan het front maakte hij

realistische etsen over de verschrikkingen van de Napoleontische oorlog. Zijn turbulente leven loopt

synchroon aan zijn psychologische en satirische werk.

2. De Grand Tour en de stad Venetië

Het reizen van de elite nam in de achttiende eeuw een vlucht. Rijke jongelingen verbleven soms jaren

in Florence, Rome en Venetië. Ze maakten kennis met het wereldse leven, de wetenschap en de

beeldende kunsten. Het dagboek van William Beckford doet verslag van decadente feesten en

weemoedige liefdes. Niet zelden was een dergelijke reis het begin van een levenslange passie voor

het collectioneren van kunst.

3. Belle van Zuylen en de ‘verlichte’ Franse mode

Ze was een rebelse vrouw en woonde aan de Vecht. Belle van Zuylen genoot als adellijke telg het

privilege op te groeien met muziek, wetenschap, kunst en literatuur. Belle correspondeerde met

internationale geleerden over haar gepassioneerde interesses. En ze droeg graag een Franse baljurk,

gemaakt volgens de laatste modetrend. Hoe zag de internationale mode er in die tijd uit?

4. De Franse Impressionisten Monet en Manet

Meestal worden hun namen direct met elkaar in verband gebracht. Monet en Manet (slechts een letter

verschil) waren tijdgenoten. Beide Franse Impressionisten schilderden zonnige onderwerpen en

interessante portretten. Ze waren vernieuwers. Maar wie waren zij echt en hoe verschillend is hun

werk? Dit college sluit aan bij de tentoonstelling Impressionisme, sensatie en inspiratie, in de

Amsterdamse Hermitage.

prijs

€ 200,-

8 colleges; excursie optioneel

dag en tijd

donderdag 13.15 - 15.45 uur

4-10; 11-10; 18-10; 1-11; 8-11;

15-11; 22-11; 29-11

werkvorm

hoorcollege met gelegenheid

tot discussie en eigen inbreng

docent

drs. G.J. van Ham

kunstgeschiedenis en

archeologie

Page 11: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 11

5. Rodin, Rilke en Camille Claudel

De Franse beeldhouwer Rodin liet een imposant oeuvre na. Ondanks zijn roem verliep zijn leven

weinig rooskleurig. Zijn werk werd stelselmatig bekritiseerd. Minder bekend is dat de Duitse dichter

Rilke zijn secretaris is geweest. Rilke schreef zijn eerste monografie. En Camille was zijn

getalenteerde leerling, assistent en amour fou. In dit college staan drie creatieve persoonlijkheden

centraal.

6. Van Gogh en Gauguin

Wat begon als een interessante artistieke vriendschap, eindigde in een drama. Uit de brieven van

Vincent aan zijn broer Theo kunnen we hun intensieve samenwerking in Arles in het najaar van 1888

van dag tot dag volgen. Een intens verslag vol ambities en ijdele plannen. Wie beïnvloedde wie?

7. De intieme snapshot

Niet elke kunstenaar kwam er voor uit, maar o.a. Breitner, Vuillard en Bonnard maakten in hun vrije

tijd graag familiekiekjes van tochtjes naar het strand of vrolijke picknicks op het platteland. Ook hun

modellen werden vastgelegd met grote hoeden en gedrapeerd op de sofa. Deze snapshots zijn

levendig en ongekunsteld. Deze kunstenaarsfoto’s maken nieuwsgierig en geven een kijkje achter het

artistieke werk.

8. Toulouse Lautrec

Begiftigd met een groot talent, schilderde en tekende de aristocratische Lautrec de bohémien in

Parijs. Hij had een voorkeur voor artiesten aan de rafelrand van de samenleving. Lautrec was

vertrouwd met hoeren en actrices, cabaret, circus en vaudeville. Hij kende geen enkele schroom.

Toulouse Lautrec als de chroniqueur van de Belle Epoque.

Docente

Drs. Gerda J. van Ham heeft een universitaire opleiding in Kunstgeschiedenis en Archeologie genoten aan

de Rijksuniversiteit in Leiden. Haar specialisatie is Kunst van de Nieuwe tijd.

Momenteel is zij werkzaam als docente kunst- en cultuurwetenschappen aan de Hogeschool van Utrecht

(ITV) voor de vertaal- en tolkopleiding. Daarnaast is zij freelance kunsthistorica en journalist. Naast deze

activiteiten heeft zij vanaf 1986 veelvuldig lezingen gegeven over een breed spectrum van kunst- en

cultuurhistorische onderwerpen. Zij schrijft artikelen voor kranten en tijdschriften over actuele

tentoonstellingen en zij redigeert manuscripten in opdracht van musea en uitgevers.

Zij heeft tevens bestuurlijke en museale ervaring en is actief geweest in sponsoring en fondsenwerving,

verkoop van kunst in galerieën, organisatie van tentoonstellingen alsmede het schrijven van publicaties.

Page 12: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 12

5.3 Meesters der moderne kunst na WO II

Introductie

In deze cursus wordt een overzicht gegeven van kunst na de tweede wereldoorlog.

Verschillende disciplines zullen aan bod komen, architectuur, schilderkunst,

beeldhouwkunst.

Na de tweede wereldoorlog heerste er een enorme chaos. Er waren veel

verwoestingen geweest, velen waren dakloos, velen waren ver van hun woonplaats

verwijderd.

In de periode van wederopbouw werd de prioriteit aan de woningbouw gegeven. Er

was een enorme bouwproductie. We beginnen in deze cursus dan ook met de

architectuur.

Het programma ziet er als volgt uit:

1. Architectuur en stedenbouwkundige ontwikkelingen

We bekijken de architectuur en de stedenbouwkundige ontwikkeling. Le Corbusier

heeft zich onder andere beziggehouden met het ontwerp voor een moderne stad. Hij

wilde graag woon – en leefgemeenschappen opzetten. Ook in Nederlands kwamen

er nieuwe woonsteden met kolossale flats waartussen groenvoorzieningen en

speelvoorzieningen (de Bijlmer). In de jaren zestig kon, door de welvaart, het wonen

in kleine gemeenten worden gestimuleerd.

2. De Cobra

De leden van de Cobra zochten hun inspiratie in kindertekeningen en de cultuur van de primitieven. De leden,

onder andere Karel Appel, wilden kunst een plek geven in de samenleving. Juist door de chaos in de

maatschappij direct na de oorlog streefden zij een idealistisch doel na om de maatschappij te veranderen en

mooier te maken door middel van kunst.

3. Abstract Expressionisme

Tot de tweede wereldoorlog was Parijs het belangrijkste culturele centrum. Ook Berlijn en München waren

belangrijke culturele centra geworden. Na de oorlog werd New York het belangrijkste centrum. Hier zou het

Abstract Expressionisme ontstaan. We onderscheiden twee groepen namelijk de actionpainting van onder

andere Willem de Kooning en Jackson Pollock en de colourfieldpainting van Marc Rothko en Barnett

Newman.

Als reactie hierop zien we dat het intuïtieve plaats gaat maken voor het rationele aspect. Kleur wordt geheel

zelfstandig met als resultaat geometrische abstractie zoals Hard Edge van Elsworth Kelly.

4. Pop Art

Pop Art ontstond in Engeland en daarna in Amerika. We zien het resultaat van alles wat in grote overvloed

aanwezig is zoals consumptie artikelen. Pop Art viel goed bij het publiek. Kunst was een directe vorm van

uiting zonder een boodschap uit te dragen. Men toont het alledaagse leven zoals consumptie artikelen,

stripverhalen en films Claes Oldenburg haalde zijn onderwerpen uit de Amerikaanse eetcultuur en gaf die

vervreemdend weer door de producten enorm groot weer te geven.

prijs

€ 200,-

6 colleges; 1 excursie

dag en tijd

maandag 10.00 - 12.30 uur

15-10; 29-10; 5-11; 12-11; 19-

11; 26-11

Datum excursie in overleg

werkvorm

hoorcollege met gelegenheid

tot discussie en eigen inbreng

docent

drs. L. Le Blanc

kunstgeschiedenis en

archeologie

Page 13: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 13

5. Nouveau Realisme, Minimal Art, Op Art

In deze les bekijken we verschillende stromingen.

In de jaren zestig was er in Frankrijk een groep kunstenaars die zich Nouveaux Realistes noemden. Dit waren

onder andere Spoerri en Tinquely. Zij vonden Pop Art te oppervlakkig en wilden een intellectuele boodschap

uitdragen met hun kunstwerken.

In de jaren zestig ontstond ook de Op Art. Elementen van het futurisme, constructivisme en het Bauhaus

lagen ten grondslag. Door middel van geometrische patronen wordt door het oog van de toeschouwer een

beweging waargenomen. Het ging om het concept.

Ook Minimal Art ontstond in die tijd. Het ging om de vorm en het waarnemen ervan. Het kunstwerk bestaat

vooral uit eenvoudige geometrische vormen, die herhaald worden zoals we dat zien in het werk van Donald

Judd.

6. De Nieuwe Wilden

De kunstuitingen van de jaren zestig en zeventig hebben het terrein van de beeldende kunst vergroot. Alle

materialen werden gebruikt, ook tv. De video bijvoorbeeld was een geschikt medium om happenings vast te

leggen.

Eind jaren zeventig zijn ontwikkelingen te bespeuren die gekenmerkt worden door figuratie en een

expressieve penseeltoets. De kunstenaar gebruikt motieven van voor 1960. De groep wordt De Nieuwe

Wilden genoemd. Deze benaming verwijst naar de naam van Les Fauves, de Wilden, uit het begin van de

twintigste eeuw.

7. Excursie Stedelijk Museum Amsterdam

Docente

Lisette le Blanc is in 1983 afgestudeerd aan de Universiteit van Utrecht in Kunstgeschiedenis en

Archeologie. Tijdens haar studie vervulde zij in het kader van het doctoraalexamen een assistentschap aan

het Kunsthistorisch Instituut te Florence en had als bijvakken Theaterwetenschappen en Monumentenzorg.

Vanaf oktober 1985 tot juni 2011 was Lisette conservator / directeur van Museum Dorestad in Wijk bij

Duurstede. Daarnaast organiseerde zij verschillende kunst- en cultuurhistorische reizen, cursussen en

lezingen. Voorts heeft zij een aantal publicaties op haar naam staan, zoals het artikel ‘Giambologna’s

rechterhand’ in het tijdschrift ‘Incontri’ (1983) en het boek ‘Jan Roelof en Jacobus van Nijendaal, kunstenaars

uit Wijk bij Duurstede’ (2000) en is zij redactielid van het historisch tijdschrift ‘Leven in Wijk bij Duurstede’.

Thans is zij gastconservator Lek Art 2012 en heeft zij haar eigen bedrijf, Elysium Cultuur Producten.

Page 14: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 14

5.4 Ik en de ander: filosofische gesprekken over persoonlijke identiteit

Introductie

Wat weten wij over de ander? Die vraag dringt zich op als een onopvallende

buurtbewoner of een aardige supermarktcaissière onverwacht als verdachte van een

misdrijf in het nieuws komt. Ook zijn voorbeelden bekend van degenen die zich, in het

kielzog van een orkaan, een aardbeving of een andere natuurramp, totaal anders

gedraagt dat zijn familieleden verwacht hadden.

Als tegenhanger van de vraag hoeveel wij van andermans identiteit weten, kan

gevraagd worden wat wij weten van de eigen identiteit. Veel medemensen laten

elkaar weten dat zij zichzelf kwijt zijn. Het is kortom onduidelijk waar de woorden als

‘jij’ en ‘ik’ precies naar verwijzen.

In deze cursus vindt een kennismaking plaats met drie filosofen uit de vorige eeuw,

die met elkaar in gesprek zijn geweest over de vraag wat persoonlijke identiteit

inhoudt: Jean-Paul Sartre (1905-1980), Martin Heidegger (1889-1976) en Paul

Ricoeur (1913-2005).

Inhoud colleges

1. Kennismaking met de deelnemers en het programma.

In deze en de resterende bijeenkomsten zal illustratief tekst- en beeldmateriaal gebruikt worden om de

thematiek toe te lichten.

2-3. Sartre en het vrije bewustzijn

Na de bevrijding van Parijs in augustus 1944 werd het existentialisme een filosofische modebeweging. Welke

opvattingen over persoonlijke identiteit en sociale contacten heeft het boegbeeld van deze beweging

ontwikkeld?

4-5. Martin Heidegger over in-de-wereld-zijn

Het naoorlogse existentialisme was een respons op de denkbeelden die Heidegger in de jaren 1920

ontwikkeld had. Wat had deze omstreden denker uit het Zwarte Woud te zeggen over de persoonlijke

identiteit en het contact met medemensen?

6-7. Paul Ricoeur vertelt wie wij zijn

Door de opvattingen van Heidegger en Sartre te verbinden met ander gedachtengoed heeft Ricoeur een

narratieve invulling aan het identiteitsbegrip gegeven. Wat houdt zijn gedachte in dat wij vertellende wezens

zijn?

8. Afsluitende bijeenkomst (en eventuele uitloop) met vragen, stellingen en onderlinge discussie

Aanbevolen literatuur

Kuipers, H.J. (2011) Syllabus bij de cursus

Reader met artikelen van en over de behandelde denkers.

prijs

€ 200 of € 240

8 colleges of 8 colleges en 2

socratische gesprekken

dag en tijd

dinsdag 13.15 - 15.45 uur

2-10; 9-10; 16-10; 30-10; 6-11;

13-11; 20-11; 27-11

De gespreksdata worden in

overleg met de cursisten

afgestemd.

werkvorm

hoorcollege met gelegenheid

tot discussie en eigen inbreng

docent

dr. Hans-Jan Kuipers

socioloog en filosoof

drs. Jan van der Born

socratisch gespreksleider

Page 15: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 15

Socratische gesprekken Verbonden aan deze filosofiecursus is de mogelijkheid om, onder begeleiding van Jan van der Born, aan twee

socratische gesprekken deel te nemen. Tijdens deze gesprekken staan de dagelijkse ervaringen centraal, die

de behandelde stof bij de deelnemers oproept. Eigen oordelen en overtuigingen over de relatie “ik en de

ander” worden kritisch bevraagd en onderzocht.

Docenten

Dr. Hans-Jan Kuipers studeerde sociale wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. In 1992

promoveerde hij op een historisch-pedagogische studie naar Kees Boeke, de pionier van de Werkplaats in

Bilthoven. Hij was tien jaar verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en tien jaar aan de Universiteit

Leiden als docent van sociologische en filosofische onderwijsonderdelen. Daarnaast doceerde hij aan het

Nutsseminarium voor Pedagogiek, dat opgegaan is in de Hogeschool van Amsterdam. Uit zijn onderwijs

ontstond Pedagogiek voor professionele opvoeders (Bussum: Coutinho, 1999 en 2008). Sinds 2002 is hij

werkzaam als hogeschooldocent bij het Domein Gezondheid, Sport en Welzijn van Hogeschool Inholland.

Een product van dat onderwijs is Levensloopsociologie (Bussum: Coutinho, 2009).

Drs. Jan van der Born studeerde psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is gepensioneerd en

was werkzaam als HBO-docent Social Work. Hij publiceerde onder andere over het onderwerp dagbesteding.

De laatste jaren hield hij zich met name bezig met dialooggestuurd werken en is momenteel beschikbaar als

Socratisch gesprekleider.

Page 16: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 16

5.5 “Griekse klassiekers” en rechtsfilosofische vraagstukken Maatschappelijke discussies

Introductie Tijdens zijn studie rechten en rechtsfilosofie kwam de docent voor de eerste keer in

aanraking met deze prachtige Griekse tragedies en geschiedschrijvingen. Hij is geen

classicus of neerlandicus dus hij zal niet uitweiden over onjuiste vertalingen of

rijmschema’s. Vanuit zijn expertise wil hij de rechtsfilosofische vraagstukken die

worden behandeld uitdiepen. Daarnaast wil hij graag dat de cursisten in aanraking

komen met deze prachtige stukken en hij hoopt dat het de cursisten eveneens in

vervoering zal brengen.

De eerste cursus in de driedelige serie: “Rechtsfilosofie en literatuur”.

In onze samenleving spelen er allerlei discussies zoals:

- Zijn er universele waarden?

- Kun je überhaupt oordelen over een andere cultuur?

- Wanneer moet men aan het recht gehoorzamen?

- Waarom zijn wij aan recht gebonden?

- Is het goed dat rechters voor het leven benoemd worden?

- Waarom geen lekenrechtspraak?

- Hoe vrij is de wil van een persoon?

- Is eerwraak een verzachtende, of verzwarende omstandigheid?

- Heeft de weigerambtenaar recht op het weigeren?

- Waarom mag een leerling geen hoofddoekje op?

- Is het boerka-verbod in strijd met de grondwet?

- Mogen politieagenten weigeren om een nieuwe wet (Boerka-verbod) te handhaven?

- Hoe kan het dat terrorisme-verdachten in Rotterdam een paar dagen na “11 september” worden vrijgesproken?

Vraagstukken als deze komen aan de orde in rechtsfilosofie in de volgende discussies:

1) Universalisme (tegenhanger van het relativisme) versus cultuurrelativisme;

2) Natuurrecht (de idee dat er een hoger recht is, buiten het menselijke) versus rechtspositivisme (de

bestaande wetten);

3) Vrije wil versus determinisme (de leer die stelt dat al onze wilsbepalingen het resultaat zijn van oorzaken

die zodanig bepalend zijn dat de mens geen andere gedragslijn kan volgen en dat de wil niet vrij is in de

zin van ongedwongen).

De oorsprong van deze vraagstukken gaat terug naar de oude “Grieken”: De tragici Aischylos, Sophokles en

Euripides en de geschiedschrijver Herodotus.

Inhoud colleges 1-2. Introductie van de cursus. Wat is rechtsfilosofie?

Kennismaking met Aischylos en zijn grootste werk: De Oresteia.

“Apollo was mijn medeplichtige, die dreigde met ellende, steken in mijn hart als ik de schuldigen niet

zwaar zou laten boeten. Of ik hier juist aan deed of niet – het oordeel is aan u.”

Hoe komt de democratie en het rechtssysteem tot stand in Athene? Hoe komt er een einde aan de continue

cyclus van wraak? Van de eerwraak in Griekenland maken we een sprong naar Veghel, waar een

zeventienjarige scholier in opdracht van zijn vader de eer van de familie wreekt door een bloedbad aan te

richten op een school. Hoe moet het recht omgaan met de natuurlijke zucht naar vergelding?

prijs

€ 200,-

8 colleges

Dag en tijd

Woensdag 19.30 – 22.00 uur

3-10; 10-10; 17-10; 31-10; 7-11;

14-11; 21-11; 28-11

werkvorm

hoorcollege met gelegenheid

tot discussie en eigen inbreng

docent

mr. G. Kuiper

rechtsfilosoof

Page 17: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 17

3-4. Kennismaking met Sophokles en een van zijn belangrijkste werken: Antigone.

“Jij bent een mens – jij kan de ongeschreven onverbiddelijke wetten van de goden niet negeren. Die

zijn niet gisteren bedacht – zij zijn eeuwig. Niemand weet vanwaar zij komen. Ik misken ze niet – ik

vrees de goden. Ik vrees jou niet.”

Hier komt de discussie van natuurrecht en rechtspositivisme aan bod. Moet je de wet altijd volgen, of is er een

hoger recht? Van Griekenland gaan we naar Duitsland. Een Duitse grenswacht die in 1972 conform de wet,

vluchtende Duitsers neerschiet wordt “achteraf” op grond van natuurrecht, een hoger recht veroordeeld. Van

Duitsland eindigen we in Nederland. Verdachten van een terroristische aanslag op de Franse ambassadeur

worden vrijgesproken naar de letter van de wet, maar is er geen hoger recht?

5-6. Kennismaking met Euripides en een van zijn belangrijkste werken: Medeia.

“Want een vrouw mag dan een angstig wezen zijn, weerloos en zwak bij het zien van staal, maar als

haar huwelijk geschonden wordt, dan is geen enkel hart moordlustiger”

Aan de hand van de wraak van Medeia wordt er gekeken naar het vraagstuk over wraak en eerwraak. Hier

wordt aandacht besteed aan de vrije wil tegenover determinisme en de consequenties voor het strafrecht. Van

Griekenland maken we de stap naar het pittoreske Berghem, het toneel van een gruwelijk familiedrama. Twee

moeders, een prinses en een pedicure. Grote verschillen, maar ook duidelijke overeenkomsten. Is dit

barbaarse wraak of een strategie van de principiële mens? Tevens is het een ‘multicultureel’ drama over de

bevestiging van de identiteit van de Griekse polis en buitensluiting van de vreemdeling.

7-8. Kennismaking met Herodotus en zijn grootse werk: Historiën.

“Koning Darius vroeg eens aan een paar Grieken in zijn paleis wat ze een passende beloning vonden

als ze hun vader op zijn sterfbed moesten opeten. Zij antwoordden dat ze dat voor geen prijs zouden

doen. Daarop liet de koning Indiërs van de zogeheten Kallatische stam komen die deze gewoonte wel

hebben. (…) en stelde de vraag, wat het hun waard was hun vader na de dood te verbranden. De

Indiërs protesteerden luid en vroegen hem met nadruk niet zulke goddeloze taal uit te slaan. Dat

bedoel ik nu met die eigen gebruiken. Pindaros heeft daarom groot gelijk als hij die betitelt als ‘ons

aller koning’.”

Met Herodotus en zijn reizen bekijken we het vraagstuk van universalisme en cultuurrelativisme. Van

Griekenland gaan we naar Somalië. Mag je en kun je iets zeggen over vrouwenbesnijdenis in Somalië? Moet

vrouwenbesnijdenis toegestaan worden in Nederland vanuit cultuur relativistisch oogpunt? Vanuit Somalie

maken we een sprong naar het dorp bekend van zang, haring en kledingdracht. Mag een leerlinge vanwege

haar hoofddoek geweigerd worden op een school?

Literatuur Er wordt gebruik gemaakt van een syllabus en tevens:

Aischylos, Oresteia; Wraakgodinnen.

Sophokles, Antigone

Euripides, Medeia

Herodotus, Historiën; boek III

Docent

Gerdo Kuiper studeerde rechten en rechtsfilosofie aan de Universiteit van Leiden.

Na een wereldreis van bijna twee jaar is hij werkzaam aan de Hogeschool Leiden. Hier doceert hij naast

positief rechtelijke vakken ethiek en de afstudeerrichting: Rechtsfilosofie in beeld en boek. Daarnaast is hij

verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij promoveert in de rechtsfilosofie met als onderwerp

“de legitimiteit van de inperkingen op het recht van privacy door veiligheidsmaatregelen van de overheid”.

Page 18: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 18

5.6 “Gespitste Oren, Klassiek-Romantisch”

Introductie

Hoe luisteren we? Wat is de ‘trigger’ voor emotie? Wanneer is muziek ‘rustgevend’,

‘oor-strelend’ of juist ‘spannend’, ‘opwindend’?

Op deze vragen hopen we een antwoord te krijgen door in het tijdperk van Classicisme

en Romantiek rond te luisteren. Leidraad daarbij is het klavier, het instrument bij uitstek

waar vanuit componisten in de periode van ca.1750 t/m 1900 hun emoties uitdrukten.

Er worden via zowel geluids-en beeld- materialen als life-demonstratie aan het klavier

dwarsverbanden gelegd van deze stijlperioden naar omringende tijdperken als Barok

en Impressionisme.

Van de cursisten wordt geen speciale voorkennis of muziektheoretische scholing

verlangd; uw voorliefde voor deze stijlperiode voldoet.

In deze 8-delige cursus wordt ingegaan op de muziek van de ‘grote klassieken’ zoals

Mozart, Beethoven, Chopin, maar ook componisten die minder beroemd zijn als

bijvoorbeeld Alkan. De subtitels van de colleges geven de vertrekpunten aan van de

cursus, dus komen er ook nog andere dan de genoemde componisten in beeld. In het

laatste college wordt ingegaan op interpretatie aan de hand van voorbeelden van

beroemde musici.

Afhankelijk van de cursisten bestaat de mogelijkheid om op 7-12 als afsluiting een nader te bepalen concert

gezamenlijk met de docent te bezoeken.

Inhoud colleges

1: Haydn/Mozart : traditie van Barok versus vernieuwing

2: Beethoven, taal van een revolutionair

3: Schubert/Schumann, opera in liedvorm

4: Chopin/Alkan, ziel van de piano

5: Grieg/Dvorak, invloed volkswijs

6: Paganini/Liszt, virtuozendom en soberheid

7: Mahler/Wagner, Symfonie en Opera

8: De interpretatie en het herscheppen

Literatuur

Met behulp van hand-outs worden de cursisten verwezen naar diverse literatuurvoorbeelden, hetzij naar

materiaal dat op het internet gevonden kan worden.

prijs

€ 200,-

8 colleges en optioneel

concertbezoek op 7-12

Dag en tijd

donderdag 10.00 – 12.30 uur

4-10; 11-10; 18-10; 1-11; 8-11;

15-11; 22-11; 29-11

werkvorm

hoorcollege met gelegenheid

tot discussie en eigen inbreng

docent

B. van den Boogaard

Pianist/componist

Page 19: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 19

Docent

Bernard van den Boogaard (17-1-1952-) ontving reeds op zeer jeugdige leeftijd pianolessen en ontpopte

zich al spoedig als een virtuoos talent en als componist van vooral pianomuziek. Op 13-jarige leeftijd nam hij

compositielessen bij Peter Schat, waarna hij op het Amsterdams Sweelinck-Conservatorium bij Ton de Leeuw

studeerde en in 1975 aldaar de ‘Nederlandse Muziekprijs voor Compositie’ behaalde. Op het zelfde instituut

behaalde hij, na studie bij Hans Dercksen, het solistendiploma piano.

Na het conservatorium volgde Bernard meestercursussen bij Ton Hartsuiker, Theo Bruins en langere tijd bij

Jan Wijn. Als pianist nam Bernard werken op voor radio van Griffes, Scriabin en Rachmaninoff. Hij

concerteerde als solist onder meer in zijn eigen 4 pianoconcerten, Beethovens 1e pianoconcert, Strawinsky’s

concert voor piano en blazers en Hengeveld’s concertino met Harmonieorkest.

Zijn werk omvat komposities in alle denkbare combinaties: pianomuziek, liederen, kamermuziek,

orkestwerken, filmmuziek, theatermuziek en muziek voor elektronica. Van den Boogaard was als docent piano

werkzaam aan het Stedelijk Conservatorium te Leeuwarden, maakte deel uit van de jury Staatsexamens

piano en is momenteel als docent piano en theorie verbonden aan Toonbeeld te Castricum. Sedert 20 jaar

bekwaamde Bernard zich tevens in de goochelkunst, waarin hij ook professioneel werkzaam is.

Page 20: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 20

5.7 Geschiedenis van de Jazz

Introductie

Jazz is een bijzonder invloedrijke muzieksoort met een intrigerende geschiedenis. De

muziek is ontstaan in de Verenigde Staten, uit het samengaan van Afrikaanse en

Europese muziekculturen. Aan de basis staan de zwarte Amerikanen, de enigen die

onvrijwillig naar het nieuwe land waren gekomen. Daarmee is de geschiedenis van de

jazz nauw verweven met steeds veranderende sociale, politieke, economische,

culturele en technologische ontwikkelingen.

In deze tweedelige cursus jazzgeschiedenis komt de ontwikkeling van jazz vanaf het

onstaan, omstreeks in 1900 in New Orleans, tot en met heden aan bod. Belangrijke

muziekinhoudelijke kenmerken van jazzmuziek zoals swing en improvisatie worden

besproken. De diverse genres zoals early jazz, Swing, bebop, cool jazz, hard bop,

modale jazz, rock jazz, fusion, free jazz en impro komen aan bod. Daarnaast is er ruim

aandacht voor bekende jazzmusici, waaronder Duke Ellington, Miles Davis en John

Coltrane, steeds vanuit luister- en kijkvoorbeelden. We kijken naar vragen rond kunst

en commercie, vernieuwing en traditie, ras, etniciteit en gender.

Vanuit de Amerikaanse geschiedenis van deze muziek worden de verbanden gelegd

met Nederland, waar jazz ook een opmerkelijke geschiedenis heeft gehad.

Inhoud colleges

Deel 1 - najaar 2012

1. If you’ll have to ask, you’ll never know: Wat is jazz? 2. A happy day when the first unhappy slave landed: Voorgeschiedenis; ragtime en blues 3. We’re gonna catch that tiger: New Orleans, Early jazz, Armstrong, platen en radio 4. It don’t mean a thing, if it ain’t got that swing: Swing en teenagers 5. Mijnheer Dinges weet niet wat swing is: Jazz in Nederland tot 1940; Duke Ellington 6. Dropping bombs: WOII en het ontstaan van Bebop 7. Bird gets the worm: Receptie van bebop 8. Moon Dreams: Cool jazz

Deel 2 - voorjaar 2013

9. Kind of blue: Miles Davis, modale jazz, eerste en tweede kwintet 10. Mercy, mercy, mercy: Hard bop en soul jazz 11. Giant steps: John Coltrane 12. Jazz behind the dikes: Nederland 1945-1965; Civil Rights; Thelonious Monk 13. The shape of jazz to come: Free Jazz 14. Met welbeleefde groet van de kameel: Improvisatiemuziek in Nederland 15. Birdland: Rock-jazz, fusion 16. Big ears: Acid jazz, neo-classicism, laatste tendenzen, journalistiek en onderzoek

prijs

€ 200,-

8 colleges

Dag en tijd

dinsdag 10.00 – 12.30 uur

2-10; 9-10; 30-10; 6-11; 20-11;

27-11; 4-12; 11-12

werkvorm

hoorcollege met gelegenheid

tot discussie en eigen inbreng

docent

Prof. dr. W. van de Leur

Jazz en improvisatiemuziek

Page 21: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 21

Docent

Walter van de Leur (1962) is hoogleraar Jazz en Improvisatiemuziek aan de Universiteit van Amsterdam, in

opdracht van het Conservatorium van Amsterdam, en researchcoördinator aan het Conservatorium van

Amsterdam. Hij promoveerde op een proefschrift over de muziek van Billy Strayhorn, de rechterhand van

Duke Ellington (gepubliceerd Oxford UP, 2002). Als onderzoeker voor het Dutch Jazz Orchestra werkte hij

mee aan opnames en concerten van onbekend gebleven werk van Ellington, Strayhorn, Mary Lou Williams,

Gil Evans, Gerry Mulligan, George Handy en anderen.

Verder is hij redacteur van het wetenschappelijk tijdschrift Jazz Perspectives en lid van de redactieraad voor

de jazzreeks van de University of Michigan Press. Hij is Senior Researcher voor Rhythm Changes, een

driejarig onderzoeksproject naar jazz in Europa, dat door de Europese Unie wordt gefinancierd. In dat kader

leidt hij de redactie van het NL-Realbook.

Van de Leur geeft regelmatig cursussen en lezingen, en publiceert in binnen- en buitenland.

Page 22: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 22

5.8 Veldcolleges Duinen en Mensen: Natuur en Historie

Met de HOVO naar buiten: het landschap begrijpen door het te ‘lezen’

Introductie

We gaan uitgebreid in op het huidige landschap en trekken lijnen naar

het verleden vanuit het nu zichtbare. Alles in het duin, van heuvel tot

duinplas, van paddenstoel tot vogels heeft een betekenis en een

historische achtergrond.

Rode draad in de serie ‘Veldcolleges’ is tevens de ruggengraat van ons

duin: het kalkgehalte van de kust, die in West-Europa twee gezichten

heeft: een kalkarme regio tussen Egmond en het Kattegat en een

kalkrijke van Bergen aan Zee tot diep in Frankrijk. We volgen de Noord-

Hollandse overgangszone tussen deze twee regio’s en zien de natuur

veranderen. Met veel aandacht voor historische details: van de eerste

duinvorming, archeologie, veldnamen, vroegere duin landbouw,

waterwinning en natuurbeheer: veranderende visies op de rijkste natuur

van ons land, de duinen

Inhoud colleges 1 (maandag 1 oktober, hele dag) Inleiding over de reeks Duinen en mensen in Alkmaar op de Hogeschool,

op de fiets via Schoorl zuidwaarts tot Egmond en weer terug. Noord-

Holland kent een ecologisch overgangsgebied van Europees formaat: de

subtiele diversiteit met vele wilde rozen op de kalkgradiënt tussen

Egmond en Bergen. In het zuiden is het kalkrijk, in het noorden kalkarm.

Hoe komt dat en hoe is het terug te zien en hoe werkt dat door in het

historische duingebruik? Welke vormen van duingebruik zien we langs

de route en hoe werken deze door in de natuur van nu?

College 2 (maandagmiddag 8 oktober) Van Castricum zuidwaarts en weer terug. Waarom verschillen al die delen van het duin? Zowel aangeplant als

zeer oud bos siert de binnenduinrand bij Castricum. Meer richting zee is het landschap open, kent bijzondere

valleien en een gebruik als waterwingebied. We staan stil bij markante plekken. Van een restant van een

lanceerinstallatie van V1 tot een meer waar rond het jaar 700 boerderijen lagen. En de Kruisberg bij

Heemskerk: een ontmoeting van ruig stuivend zand, jachtcultuur en voorbije landbouw. Waar de honden van

de Baron die het duin voor de oorlog bezat begraven liggen met een keurige grafzerk.

Praktisch Deelnemers krijgen tegen gereduceerd tarief de boeken Duinen en mensen. Deelnemers krijgen vooraf een

mail als het weer onverhoopt te winderig of regenachtig is.

College 1/2 start en eindigt in Alkmaar (fietsexcursie); College 3 start en eindigt in Castricum (fietsexcursie)

College 3, 4 en 5 (Lia Vriend-Vendel)

Hoe is het gevarieerde landschap van ons kustgebied ontstaan? Behandeld wordt de geologie, de theorie

van veranderende landschappen in het kustgebied .

De kuststrook van Noord-Holland bestaat niet alleen uit een gevarieerd strand- en duingebied. Ook de

oostelijk gelegen strook land t/m Oudorp-Uitgeest is kustgebied; hier liggen verschillende zandruggen die

vroeger een kustlijn vormden. Dit zijn oude Waddeneilanden, die we nu strandwallen noemen. Ook de oude

kern van Alkmaar is gelegen op zo’n strandwal. De tussenliggende laagtes worden strandvlaktes genoemd.

In deze module zal met name de ontstaansgeschiedenis van deze gevarieerde kuststrook aan de orde

komen, waarbij ook de rol van de bewoners bekeken zal worden.

prijs

€ 75 of € 160 of € 225

2 veldexcursies of 6 hoorcolleges

of 8 colleges (totaal)

dag en tijd

Veldcolleges maandag 1-10

(hele dag) maandag 8-10 (van

13.00 uur tot 16.30 uur)

Reguliere colleges maandag

10.00 uur -12.30 uur

15-10; 29-10; 5-11; 12-11; 19-

11; 26-11

werkvorm

veld- en hoorcolleges

docenten

R. Roos

Ecoloog

L. Vriend-Vendel

Geograaf

M.A. Dirkson

Boswachter en schaapsherder

Page 23: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 23

Waarom lopen de meeste strandwallen evenwijdig aan de huidige kustlijn, maar liggen ze bij Bergen juist

haaks hierop? Wat was toch dat ‘Zeegat van Bergen’ en hoe zit dat nu met de ‘Kerf’ tussen Bergen en

Schoorl? Wat was het ‘OerIJ’ dat bij Castricum in zee stroomde? Waarom is het ene stuk duin kalkrijk en het

andere weer kalkarm?

Wat vind je van dit alles terug in het huidige landschap? Hoe kun je een landschap ‘lezen’ ?

College 6 (Marijke Dirkson)

Hoe verandert het landschap door natuurbeheer? Onze landschappen zijn ‘half’ natuurlijk, door

mensenhanden gemaakt. Natuur en cultuur gaan in Nederland al eeuwenlang samen. Natuurbeheer is

keuzes maken, waarom kiezen we voor maaien of klepelen en in begrazing soms voor koeien en dan weer

voor schapen. In bosbeheer voor zagen of ringen en laten we dood hout liggen. Waarom laten we

‘vastgelegde’ duinen weer stuiven en hoe zit dat eigenlijk met al die natuurorganisaties; wie zijn al die mensen

in het groen? Kortom een praktische module, zodat u herkent waar natuurbeheerders aan werken.

(Veld)college 7 (Vriend-Vendel/Dirkson; 10 uur tot 13.30 uur) Met Lia (landschap-lezen) én Marijke (schaapskudde-natuurbeheer) naar buiten. Deze fietsexcursie vindt

plaats tussen Alkmaar en Bergen.

College 8 (Marijke Dirkson) Hoe verandert het landschap door natuurbeheer 2?

Docenten Rolf Roos is ecoloog, publicist en documentairemaker. Geeft colleges, lezingen, workshops en trainingen

over ecologie, flora en natuurbeheer. Heeft veel kennis en ervaring met natuur en landschap en is

gespecialiseerd in het zichtbaar maken van soms subtiele milieudruk op en de historische hand van de mens

met de natuur. Na voltooiing Biologie (1981) werkzaam bij diverse natuurorganisaties zoals Brabantse

Milieufederatie, Stichting Natuur en Milieu en Landschap Noord-Holland (als hoofd afd. onderzoek en

beheerplannen).

Lia Vriend-Vendel geboren en getogen op het platteland van Noord-Holland, heeft een grote liefde voor het

open landschap van deze provincie.

Als geograaf heeft ze meer dan 25 jaar aardrijkskundeles gegeven, vooral in het volwassenenonderwijs. In

deze periode is haar enthousiasme voor haar vak steeds groter geworden en is ze zich gaan specialiseren in

de historische ontwikkelingen van de Noord-Hollandse Landschappen, waarin zowel de natuur als de mens

een belangrijke rol spelen

Marijke Dirkson is van huis uit schapenhouder en was zo’n 15 jaar werkzaam voor diverse

natuurorganisaties als boswachter. In 2011 heeft ze de overstap gemaakt naar een eigen bedrijf

Landschapsbeheer Rinnegom, natuurbeheer met schaapskuddes. Als schaapherder is ze bijna dagelijks op

pad en komt ze op de mooiste plekken. Vanuit haar ervaring vertelt ze over natuur en natuurbeheer. De

afgelopen jaren werkte ze mee aan programma’s van radio en tv Noord-Holland en in 2010 schreef ze het

boek ‘Op pad met de boswachter’.

Page 24: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 24

5.9 Alkmaar, West-Friese stad in het gewest Holland

Introductie In zes colleges wordt er een overzicht geven over de geschiedenis van de stad Alkmaar

en haar omgeving. Daarbij wordt zeer regionaal begonnen, en langzaam uitgewaaierd

naar een ruimer perspectief, gewestelijk en tenslotte ook nationaal. Daarmee wordt

beoogd eer te doen aan de historische realiteit van verschillende tijdvakken: het

regionale was in de vroegste eeuwen van onze jaartelling voor bewoners van het

Noorderkwartier het enige perspectief. Pas vanaf de 16e eeuw, ontstaat er iets als een

gewestelijk en later ook nationaal besef.

Inhoud colleges

Onderwerpen die in de verschillende colleges aan de orde worden gesteld zijn:

1. Het zand achter de duinen en het polderland daar weer achter. Ontginningen

vanaf de achtste eeuw en het dalen van de grond ten opzichte van het

zeewater-peil.

2. Komst van het christendom, kerstening. Beschavende en misschien zelfs

centraliserende functie van de kerk.

3. Graven van Holland, West Friezen . Hun strijd in de loop der eeuwen. De

dood van graaf Willem II bij Hoogwoud als voorbeeld.

4. Bij Alkmaar begint de victorie. Strijd tegen de Spaanse heer der Nederlanden

en zijn adjudanten.

5. Alkmaar binnen het gewest Holland in de ‘Gouden Eeuw.’

6. Het Koninkrijk der Nederlanden in de moderne tijd.

De moderne geschiedenis is in het overzicht minder geprofileerd dan de geschiedenis van stad en ommeland

in de middeleeuwen en vroegmoderne tijd, omdat op die perioden de nadruk wordt gelegd.

In samenspraak met de docent kan ‘een verzoeknummer’ worden aangevraagd

Docent Jan Blokker (1952) is van huis uit en van geboorte leraar geschiedenis. Hij heeft vele jaren voor de klas

gestaan en daarnaast was hij lange tijd schoolleider op verschillende scholen. Sinds 2006 is hij freelance

publicist, spreker en schrijver over allerlei historische en maatschappelijke onderwerpen, over het onderwijs

ook en over onderwijsmanagement. Hij levert op verzoek een bijdrage aan workshops voor

onderwijsgevenden, managers, ambtenaren, politici en diverse andere gezelschappen.Vanaf september 2011

is hij opnieuw parttime werkzaam als leraar geschiedenis. Verder werkt hij op dit moment aan verschillende

projecten die zullen uitlopen op publicaties in 2012 en 2013.

prijs

€ 160,-

6 colleges

dag en tijd

vrijdag 13.15- 15.45 uur

5-10; 12-10; 19-10; 2-11; 9-11;

16-11

werkvorm

hoorcollege met gelegenheid

tot discussie en eigen inbreng

studiebelasting

enkele uren zelfstudie per week

docent

drs. J. Blokker

Page 25: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 25

5.10 “De Hemelse Wetten”: Een geschiedenis van de pre-

Copernicaanse sterrenkunde

Introductie

Al vanaf de vroegste geschiedenis van de mensheid werd de nachtelijke hemel

bestudeerd om de wetten achter de schijnbare loop van de hemellichten te

doorgronden.

Waarnemingen die vaak honderden jaren geleden werden verricht liggen nu nog aan

de basis van onze kalenders, godsdienstige rituelen en wereldbeelden. De

sterrenkunde van onze voorouders is vaak het onderwerp van levendige discussies en

ongefundeerde speculaties maar de feitelijke geschiedenis van de sterrenkunde is een

boeiend en rijkgeschakeerd verhaal die slechts bij weinigen bekend is.

In deze cursus wordt een cultuurgeschiedenis van de sterrenkunde gegeven zoals die

in verschillende perioden en culturen in de Oude en de Nieuwe Wereld werd beoefend.

Zo maakt u onder meer kennis met de sterrenkunde van de megalietbouwers, de

Egyptenaren, de Babyloniërs, de Chinezen, de Grieken en Romeinen, de Maya’s,

Inka’s en Azteken en de rol van de sterrenkunde in de islam en in Europa tijdens de

middeleeuwen.

Daarnaast wordt de invloed van de sterrenkunde op de antieke kunst en literatuur uitvoerig belicht en ook de geschiedenis van de astrologie wordt niet vergeten.

N.B. Voor het volgen van deze cursus is geen wis- of sterrenkundige voorkennis vereist. De cursus wordt in de vorm van een hoorcollege gegeven waarbij het les materiaal en aanvullende leesstukken digitaal via een website beschikbaar worden gesteld.

Inhoud colleges

Inleiding / Megalithische sterrenkunde

De sterrenkunde in het Oude Nabije Oosten (Mesopotamië)

De sterrenkunde in het Oude Nabije Oosten (Egypte)

De sterrenkunde in Griekenland en in Rome

De sterrenkunde in de islam

De sterrenkunde in de Middeleeuwen (Europa)

De sterrenkunde in het Verre Oosten (China, Korea en Japan)

De sterrenkunde in de Nieuwe Wereld (Maya’s, Inka’s en Azteken)

De namen van de sterren en de sterrenbeelden

De geschiedenis van de Westerse kalender

Aanbevolen literatuur

John D. North, Cosmos: An Illustrated History of Astronomy and Cosmology (Chicago: Chicago University Press, 2008) - ISBN 9780226594408 (gebonden) / 9780226594415 (paperback).

Docent

Rob van Gent promoveerde als sterrenkundige in 1989 en was curator bij het Boerhaave-museum in Leiden voordat hij kwam te werken aan het Institute for History and Foundations of Science van de universiteit van Utrecht. Daar houdt hij zich bezig met Christiaan Huygens, de zeventiende-eeuwse astronomie en de geschiedenis van de Nederlandse hemelkaarten.

prijs

€ 240,-

10 colleges

dag en tijd

woensdag 13.15- 15.45 uur

3-10; 10-10; 17-10; 31-10; 7-11;

14-11; 21-11; 28-11; 5-12; 12-12

werkvorm

werkcollege met gelegenheid

tot discussie en eigen inbreng

studiebelasting

enkele uren zelfstudie per

bijeenkomst

docent

dr. R.H. van Gent

sterrenkundige

Page 26: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 26

5.11 Bio-Organische Chemie: ‘Eten en drinken? Chemie!’

Introductie

Mensen denken wel eens dat ze niets met chemie te maken hebben, maar het

tegendeel is waar. Het dagelijks leven bestaat uit moleculen en hun interacties. Dat

geldt bv ook voor eten en drinken.

Waarom ruikt de urine van veel mensen direct na het eten van asperges nogal sterk?

Wat gebeurt er als iemand uien snijdt of knoflook perst? Hoe ontstaan tranende ogen

in het eerste geval en een sterke geur bij de knoflook?

Alles wat wij kunnen zien, proeven en ruiken is opgebouwd uit moleculen, die op hun

beurt weer zijn samengesteld uit atomen.

En bio(-organisch) chemicus probeert alle processen, ook in een levend systeem,

zoals in planten of bij de mens, in moleculen en reacties tussen moleculen te

beschrijven.

Eenvoudige voorbeelden:

Dit laatste is natuurlijk een grapje. Om alle hersenprocessen in moleculaire interacties te beschrijven is nog

een illusie. Veel moleculen, die in planten aanwezig zijn, zijn wel goed gedefinieerd. Het is niet altijd

eenvoudig in te zien waarom planten al die stoffen aanmaken, hoewel ze profijt kunnen hebben van het feit

dat die z.g. natuurlijke stoffen vaak giftig zijn voor zoogdieren, inclusief de mens, en dus beschermen tegen

vraat.

Bij het ontwerpen van geneesmiddelen hebben we te maken met de chemie van nog complexere systemen,

zoals enzymen. Voor een succesvol ontwerp moet in principe informatie beschikbaar zijn waardoor de ziekte

in moleculen kan worden beschreven.

Alle bio synthetische processen in een levend systeem, dus ook in de mens, worden door enzymen

gekatalyseerd. Die zorgen ervoor dat wij hele ingewikkelde reacties eenvoudig in water bij 37˚ kunnen

uitvoeren. Veel geneesmiddelen grijpen aan op deze enzymen en als de werking van en hun ruimtelijke

structuur begrepen wordt, kunnen geneesmiddelen in principe ontworpen worden met of zonder hulp van

computers.

CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O + warmteGas aansteken:

Vanille aroma maken: Hout + zwavelzuur

OH

OH

OCH3

HH

H

vanilline

Verliefd worden: C26H113O38N14S3 (?) ?

prijs

€ 180,-

7 colleges

dag en tijd

dinsdag 13.15- 15.45 uur

2-10; 9-10; 16-10; 30-10; 6-11;

13-11; 20-11

werkvorm

hoorcollege met gelegenheid

tot discussie en eigen inbreng

docent

prof. dr. G.J. Koomen

organische biochemie

Page 27: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 27

Inhoud colleges In de colleges wordt behandeld hoe moleculen worden bedacht, gemaakt en bekeken of ze uiteindelijk het

gewenste effect hebben..

1. Atomen en moleculen. Structuur van atoomkernen en hun elektronen.

2. Periodiek systeem, Mendelejev.

3. Ruimtelijke structuren van DNA en RNA.

4. Jicht (ontsteking van de gewrichten). Deze (historische) ziekte wordt voornamelijk behandeld om het

principe te illustreren.

5. Geneesmiddelen tegen virale en bacteriële infectieziekten (penicilline, vancomycine,) via remming

van specifieke enzymen. Optreden van resistentie bij bacteriën. Dit steeds toenemende probleem

(een natuurlijk evolutionair proces!) vraagt om het bedenken van nieuwe antibiotica.

6. Geneesmiddelen tegen influenza (H5N1, H9N2 etc).

7. Geneesmiddelen tegen kanker.

Het probleem met de behandeling van de twee laatste, zeer grote groepen ziekten, bestaat uit het ontwikkelen

van geneesmiddelen, die selectief werken op het virus of op de kankercel en niet het gezonde deel van het

menselijk lichaam aanpakken. Als dat toch gebeurt (wat vaak het geval is) spreken de artsen meestal van

“bijwerkingen”. Bovendien kunnen, net als bacteriën, ook kankercellen resistent worden, b.v. door het

aanmaken van “pompen” die de geneesmiddelen uit de tumorcel verwijderen. Dit vraagt dan weer om het

ontwikkelen van moleculen, die de pomp “verstoppen”

Literatuur Mark Henderson “50 inzichten genetica” Uitgeverij Veen Magazines BV, Diemen

Van Genderen, Schoonhoven, Fuchs: “Chemisch-ecologische Flora van Nederland en België”. Uitgeverij

KNNV (Koninklijke Natuurhistorische Vereniging).

Docent Gerrit-Jan Koomen studeerde en promoveerde aan de UvA en was vanaf 1996 hoogleraar bio-organische

chemie. Hij leverde met zijn onderzoek naar o.a. enzymremming een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling

van nieuwe geneesmiddelen tegen kanker, virus- en parasitaire ziekten, wat tot nu toe onder meer leidde tot

vier patenten. Bovendien gaf hij op inspirerende wijze colleges en was daardoor zeer geliefd als docent.

Page 28: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 28

6. Algemene informatie

Inschrijving, betaling en bevestiging

Aanmelden voor een HOVO-cursus geschiedt via het inschrijfformulier of via de website. U vindt een

exemplaar van het inschrijfformulier achterin de studiegids. Plaatsing voor een cursus of lezingencyclus

gebeurt op volgorde van binnenkomst van de formulieren. Als u uw e-mail- adres op het inschrijfformulier

vermeldt, ontvangt u uw post van HOVO Alkmaar per e-mail, tenzij u expliciet aangeeft dit niet te willen. Als u

geen e-mail adres invult ontvangt u uw informatie per post.

Inschrijfformulieren volledig ingevuld zenden aan:

Hogeschool Inholland Alkmaar, afdeling HOVO Alkmaar

T.a.v. mevrouw D. Leijen, onderwijscoördinator

Postbus 403

1800 AK Alkmaar

T: 06-11449709

E: [email protected]

I: www.hovoalkmaar.nl

Bevestiging 1. De cursist krijgt minimaal binnen 10 werkdagen (of zoveel eerder als mogelijk is) na ontvangst van zowel

het aanmeldingsformulier als het cursusgeld het bericht, dat de cursist definitief is ingeschreven.

2. Indien zich voor een cursus voldoende personen hebben aangemeld – criterium wordt steeds vastgesteld

door het bestuur – krijgen alle ingeschrevenen bericht van het definitief doorgaan van de cursus. Dit

bericht ontvangt de cursist minimaal 2 weken – of zo veel eerder als mogelijk is – voor het begin van de

cursus. Tevens ontvangt de cursist overige informatie over de cursus.

3. Indien er nadrukkelijk onvoldoende aanmeldingen binnen komen voor een cursus – en redelijkerwijs

mag worden aangenomen dat dit zo blijft – schrapt de onderwijscoördinator – na overleg met dagelijks

bestuur – de cursus en bericht dit onverwijld aan degenen, die zich reeds hebben ingeschreven. Deze

cursisten ontvangen tevens bericht over welke cursussen zeker doorgaan.

4. Indien het twijfelachtig is of de gestelde norm gehaald wordt en het onzeker is of de cursus doorgaat,

dan bericht de onderwijscoördinator dit uiterlijk 2 weken voor de start van de cursus aan de betrokkenen.

De cursist kan dan alvast een alternatieve keuze bekend maken voor een zekere cursus.

5. Uiterlijk twee weken voor de start hebben alle cursisten bericht ontvangen over het al of niet doorgaan van

hun cursus.

Betaling

U ontvangt na de inschrijving tezamen met de bevestiging van inschrijving een factuur. Betaling vindt plaats

door overmaking van het cursusgeld op het rekeningnummer vermeld op de factuur. Als u via Rabobank

Alkmaar e.o. betaalt, dan ontvangt u 10 % korting op het cursusgeld, mits u dit op het inschrijfformulier hebt

aangegeven.

Wachtlijst Als u niet geplaatst kunt worden in het programma van uw keuze, wordt u automatisch op de wachtlijst

geplaatst en ingeschreven voor uw alternatieve keuze. Het is daarom wenselijk om op het inschrijfformulier

een alternatieve keuze op te geven. Plaatsing op de wachtlijst betekent dat u bij herhaling van de cursus in

een nieuw studiejaar voorrang heeft bij inschrijving. Mocht er een plaats vrijkomen, dan wordt u benaderd

door het HOVO-bureau met de vraag of u alsnog aan het programma van uw eerste keuze wilt deelnemen.

Uw inschrijving voor uw alternatieve keuze kan dan desgewenst komen te vervallen.

Page 29: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 29

Klachtenregeling Uiteraard kan het voorkomen dat u niet tevreden bent over de diensten die HOVO Alkmaar aanbiedt. HOVO

Alkmaar verneemt dit graag van u, ten einde de kwaliteit van de dienst te verbeteren. U kunt hiervoor via

[email protected] schriftelijk of mondeling via 06-11449709 een klacht indienen bij de

onderwijscoördinator.

Literatuur, readers, syllabi HOVO-cursisten dienen zelf de verplichte literatuur aan te schaffen. Readers en syllabi zijn doorgaans

verplicht en worden door de docent tegen kostprijs verstrekt. HOVO Alkmaar streeft naar een kostenlimiet

voor aan te schaffen studiemateriaal van € 30,-.

Leden van de Bibliotheek Kennemerwaard Aanvullende literatuur is te krijgen in de vestigingen van Bibliotheek Kennemerwaard. U kunt ook via

www.bibliotheekkennemerwaard.nl naar de catalogus en hier materialen reserveren. Als u ingeschreven bent

als lener van een Noord-Hollandse bibliotheek, kunt u in die bibliotheek gratis een Bibliotheekpaspoort krijgen.

Op vertoon van dit paspoort kunt u zich laten inschrijven in een andere bibliotheek in Noord-Holland. U

ontvangt dan gratis een lenerspas voor gebruik in de desbetreffende bibliotheek.

KopGroep Bibliotheken KopGroep Bibliotheken is een openbare bibliotheekorganisatie met 14 vestigingen in de Kop van Noord-

Holland. Naast de reguliere dienstverlening organiseert KopGroep Bibliotheken een breed scala aan

activiteiten voor de diverse doelgroepen. Het aanbod voor volwassenen is zeer uitgebreid en divers, variërend

van literaire lezingen tot informatieve lezingen, debatten, cursussen en workshops. De leden van KopGroep

bibliotheken kunnen gratis materialen aanvragen en reserveren op www.kopgroepbibliotheken.nl.

7. Annuleringsvoorwaarden

1. Annulering van deelname aan een programma door een deelnemer is alleen mogelijk via schriftelijke

opzegging bij het secretariaat van HOVO Alkmaar. De schriftelijke opzegging dient uiterlijk twee

weken voor aanvang van het programma door het secretariaat van HOVO Alkmaar te zijn ontvangen.

Opzeggen kan zowel per brief als via e-mail ([email protected]).

2. Bij annulering is cursist de volgende kosten verschuldigd:

tot datum van bevestiging van deelname 0% van de cursusprijs;

daarna 25 % van de cursusprijs bij annulering tot 14 dagen voor aanvang van de cursus;

daarna 50 % van de cursusprijs bij annulering tot 7 dagen voor aanvang van de cursus;

daarna tot aanvang van de cursus 100 % van de cursusprijs.

Met aantal dagen tussen de aanvang van cursus en de annulering wordt bedoeld het aantal

kalenderdagen. Het aantal dagen wordt berekend vanaf de datum van ontvangst van de annulering

door HOVO Alkmaar.

3. Indien het aantal aanmeldingen voor een cursus onvoldoende is, behoudt HOVO Alkmaar zich het

recht voor de cursus te annuleren. HOVO Alkmaar informeert cursisten hieromtrent zo spoedig

mogelijk, maar uiterlijk twee weken voor aanvang van de cursus. In geval van annulering worden

reeds betaalde cursusgelden volledig en zo spoedig mogelijk gerestitueerd.

4. HOVO Alkmaar is gerechtigd van een programma af te wijken, indien redelijkerwijs van haar niet

gevergd kan worden dat zij het programma onverkort uitvoert zoals aangekondigd.

5. Gehele of gedeeltelijke terugbetaling van het betaalde cursus/lezinggeld vindt plaats indien het

programma wegens bijzondere omstandigheden niet doorgaat.

Page 30: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 30

6. Als een docent verhinderd is, zal HOVO Alkmaar een vervangende cursusdag organiseren.

7. Als een cursist verhinderd is, wordt geen geld gerestitueerd.

8. De cursist kan de overeenkomst zonder opgave van redenen ontbinden gedurende zeven werkdagen

na totstandkoming van de overeenkomst. Indien hij van deze mogelijkheid gebruik wil maken, dient hij

dit schriftelijk te melden op een wijze zoals aangegeven op de website van HOVO Alkmaar. Deze

mogelijkheid bestaat niet meer als het onderwijs reeds is begonnen.

8. Overige faciliteiten

Regeling minder draagkrachtigen Bent u minder draagkrachtig? Ook voor u biedt HOVO Alkmaar mogelijkheden. Dankzij het Steunfonds van de

Stichting HOVO Alkmaar heeft u mogelijk recht op korting.

Dankzij bijdragen uit het Steunfonds van de Stichting HOVO Alkmaar is het mogelijk op de prijzen van

cursussen en lezingencycli een van het inkomen afhankelijke korting toe te passen. Het beleid op dit punt

wordt bepaald door het bestuur van de Stichting HOVO Alkmaar. De administratieve verwerking verloopt ook

via het bestuur. Bij een bruto gezinsinkomen per jaar:

lager dan of gelijk aan € 14.741 bedraagt de korting respectievelijk € 30 voor een cursus van 10 weken, € 25 voor een cursus van 8 weken, € 20 voor een cursus van 6 weken en € 15 voor een cursus van 4 weken.

Per semester wordt voor ten hoogste één cursus per cursist korting verstrekt.

U kunt de reductie schriftelijk aanvragen bij het bureau van HOVO Alkmaar of via de e-mail:

[email protected]

Vrijwillige bijdrage Steunfonds HOVO Alkmaar Deze vrijwillige bijdrage komt ten goede aan het Steunfonds van de Stichting HOVO Alkmaar. U kunt op het

inschrijfformulier aangeven of u deze vrijwillige extra bijdrage van € 25,- per cursus wilt betalen. Uw bijdrage

wordt dan bij het cursusgeld opgeteld. Het Steunfonds van de Stichting HOVO Alkmaar wordt beheerd door

het bestuur van de Stichting HOVO Alkmaar.

Ambassadeurs van HOVO Alkmaar

Het is mogelijk om u aan te melden als Ambassadeur van HOVO Alkmaar. U kunt dan op vrijwillige basis – op

verzoek van het bestuur – gevraagd worden voor promotionele of organisatorische activiteiten van HOVO

Alkmaar. U kunt dit aangeven via de website www.hovoalkmaar.nl of via het inschrijfformulier.

9. Faciliteiten op de Hogeschool Inholland Alkmaar

Bibliotheek (begane grond gebouw A) De bibliotheek beschikt over een grote collectie studieboeken, muziekcd’s en tijdschriften. U kunt deze op

locatie kosteloos inzien. Voor het lenen van studieboeken e.d. kan er voor een bedrag van € 25,- een pas

worden aangevraagd.

Eetgelegenheid (begane grond gebouw L) Hogeschool Inholland Alkmaar beschikt over een kantine in de L-vleugel waar tegen betaling gegeten kan

worden. Ook is er in de diverse gebouwen op elke verdieping een koffieautomaat aanwezig. Voor koffie en/of

thee dient met chipknip betaald te worden.

Page 31: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 31

Geld (1e verdieping gebouw A) Oplaadmogelijkheid voor chipknip op de 1

e verdieping van het A-gebouw.

Toegankelijkheid

Gebouwen zijn toegankelijk voor personen die minder goed ter been zijn of gebruik maken van een rolstoel of

rollator. De lift van het A-gebouw is gesitueerd tegenover de centrale receptie. In het C-gebouw bevindt de lift

zich aan de linkerkant van het gebouw. In het B-gebouw is er alleen een goederenlift.

Parkeren Hogeschool Inholland Alkmaar beschikt over een eigen parkeerterrein. Voor het parkeren hoeft geen

vergoeding betaald te worden. Ook zijn er parkeerfaciliteiten bij het belastingkantoor aan de Robonsbosweg

waarvan gebruik gemaakt kan worden. Hogeschool Inholland beschikt over een royale overdekte onbewaakte

fietsenstalling.

Openbaar vervoer Hogeschool Inholland Alkmaar is vanaf Alkmaar Station het best te bereiken met bus 6 of 360 richting Bergen.

De halte is naast het gebouw van Hogeschool Inholland Alkmaar.

Plattegrond

10. Stichting HOVO Alkmaar

Contact Openingstijden

HOVO Alkmaar is geopend van maandag t/m vrijdag van 9.00 uur tot 17.00 uur. Het bureau van HOVO

Alkmaar is gevestigd in het A-gebouw op de eerste verdieping, kamer A-153.

Medewerker

Mevrouw D.C. Leijen, onderwijscoördinator

Bezoekadres

Hogeschool Inholland Alkmaar, Bergerweg 200, 1817 MN Alkmaar

Page 32: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 32

Post

Hogeschool Inholland Alkmaar afd. HOVO Alkmaar

T.a.v. mevrouw D. Leijen, onderwijscoördinator

Postbus 403

1800 AK Alkmaar

Telefoon E-mail

06-11 449 709 [email protected]

Fax Web

072- 518 36 34 www.hovoalkmaar.nl

Bestuur Stichting HOVO Alkmaar Drs. P.P. M. Schilte, voorzitter

Mevr. drs. M. Klaver, secretaris

Prof. Dr. P. Vijn, penningmeester en vice-voorzitter

Mr. C.H.P. de Boer

Mevr. drs. K. van Broekhuizen

Dr. G.A. Kool

Mevr. mr. K.J. Slump

Programmaraad Stichting HOVO Alkmaar Dr. P. Bartels, voorzitter

Prof. dr. G.E. Booij

Mevr. drs. A. Kalis

Mevr. drs. M. Klaver

Dr. H.J. Kuipers

Mevr. D.C. Leijen

Dr. E. Zwijnenberg

HOVO-Nederland HOVO-Nederland is de landelijke vereniging van alle HOVO-instellingen en heeft tot doel de ondersteuning

van die HOVO-instellingen om het hoger onderwijs aan vijftigplussers in Nederland te bevorderen.

Voor informatie over alle HOVO-instellingen in Nederland:

HOVO-Nederland

Postbus 1061, 2302 BB Leiden

Telefoon: 071-527 52 03

E-mail: [email protected]

Web: www.hovo-nederland.org

Sponsoren en samenwerkingsverbanden De activiteiten van HOVO Alkmaar worden mogelijk gemaakt dankzij de volgende sponsoren:

Rabobank Alkmaar e.o.

Gemeente Alkmaar

En in samenwerking met:

Hogeschool Inholland

Inholland Academy

Bibliotheek Kennemerwaard

KopGroep Bibliotheken

Page 33: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 33

HOVO Alkmaar

Hoger Onderwijs Voor Ouderen

Aanmeldingsformulier mei 2012 – oktober 2012 HOVO-Alkmaar, Antwoordnummer 512, 1800 VB Alkmaar of Bergerweg 200, 1817 MN Alkmaar. Via de website www.hovoalkmaar.nl kunt u het aanmeldingsformulier digitaal invullen en verzenden.

Gegevens cursist

voorletters . . . . . . . . . . . geboortedatum . . . . . . . . .. . . . . . . . . . m / v

achternaam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

straat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

postcode . . . . . . . . . . . . .woonplaats . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

telefoonnummer . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

e-mail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

bankrekeningnummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

naam rekeninghouder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

lid rabobank…….ja/nee………………………………………………………

datum . . . . . . . . . . . . . . . handtekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ik meld mij via dit formulier aan voor de cursus(sen) die ik hieronder heb aangekruist. Ik ontvang een bevestiging van inschrijving tezamen met een factuur. Ik ben bekend met en ga akkoord met de annuleringsvoorwaarden en de voorwaarden als vermeld in de brochure.

Amerikaanse Verkiezingen € 180,- Geschiedenis Jazz € 200,- Kunstgeschiedenis € 200,- Duinen en Mensen veldcolleges € 80,- Meesters der Moderne Kunst € 200,- Duinen en Mensen hoorcolleges € 160,- Filosofie; Ik en de Ander € 200,- Duinen en Mensen totaal € 225,- Filosofische gesprekken+colleges € 240,- Griekse klassiekers € 200,- Luistercursus Gespitste Oren € 200,- Hemelse Wetten € 240,- Alkmaar, West-Friese stad € 160,- Bio-Organische Chemie € 180,-

Ik maak tevens de vrijwillige bijdrage van € 25,- t.b.v. het steunfonds over. Ik woon graag de introductielezing op maandag 24 september 2012 bij.

alternatieve keuze Het is mogelijk dat u niet geplaatst kunt worden in bovenstaande cursus, omdat deze vol is. U kunt hieronder een alternatieve keuze opgeven, waarvoor wij u (pas als uw eerste keuze vol is en er plaats is in uw alternatieve keuze) dan inschrijven. Als u geen alternatieve keuze wilt maken, vul dan ‘geen’ in.

code . . . . . . . . . . . . cursusnaam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ik ben thans niet in de gelegenheid om mij in te schrijven, maar wel geïnteresseerd in HOVO

Alkmaar en haar activiteiten. Graag ontvang ik de brochure van het komende semester.

Ik geef mij op als Ambassadeur van HOVO en ben bereid vrijwilligerswerk te doen.

ACTIE: 10 % korting op de cursusprijs voor

leden van de Rabobank Alkmaar e.o.

Page 34: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 34

Inholland Alkmaar / HOVO Alkmaar

T.a.v. mevrouw D.C. Leijen

Antwoordnummer 512

1800 VB Alkmaar

Page 35: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 35

Onderwijs genieten

Het verwerven van kennis en inzicht staat bij dit onderwijs centraal. Met andere woorden: ‘leren om het leren’,

‘onderwijs genieten’ in de meest letterlijke zin van het woord, in dit geval op universitair-/ hbo-niveau.

Op universitair-/hbo-niveau Onder ‘universitair-/hbo-onderwijs’ wordt niet alleen het overdragen van wetenschappelijke kennis verstaan,

maar bovenal het ter discussie stellen van (eigen) standpunten en verklaringen op basis van geordend en

kritisch denken.

Opleidingsniveau Het merendeel van de cursisten heeft een universitaire of hbo-opleiding afgerond. De overigen hebben door

zelfstudie, werk- en levenservaring zich zodanig ontwikkeld, dat academisch onderwijs geen probleem is.

Indien er bij een programma specifieke kennis wordt vereist, meestal leesvaardigheid in één of meerdere

vreemde talen, dan wordt dat aangegeven.

Voor werkenden en niet-werkenden

De meeste van onze cursisten werken niet (meer), maar blijven met HOVO graag bij de les. Voor degenen die

(nog wel) werken biedt HOVO het plezier van leren omdat het kan, niet omdat het moet.

De enige eis: Een leeftijd van vijftig jaar of ouder.

Bezoekadres Post Hogeschool Inholland Alkmaar HOVO Alkmaar

Kamer A-153 T.a.v. mevrouw D. Leijen, onderwijscoördinator

Bergerweg 200 Postbus 403

1817 MN Alkmaar 1800 AK Alkmaar

Telefoon E-mail 06-11 449 709 [email protected]

Fax Web 072- 518 36 34 www.hovoalkmaar.nl

HOVO Alkmaar

doorstuderen na je vijftigste

Page 36: Brochure Hovo Najaar 2012

Studiegids HOVO Alkmaar najaar 2012 36