Standard Eurobarometer

EUROBAROMETER 69 AVRUPA BİRLİĞİNDE KAMUOYU

BAHAR 2008

ULUSAL RAPOR

KIBRIS

KIBRIS TÜRK TOPLUMU

Sta

ndar

d E

urob

arom

eter

69

/Bah

ar 2

008

– TN

S O

pini

on &

Soc

ial

Bu araştırma İletişim Genel Müdürlüğü tarafından yaptırılmış ve koordine edilmiştir. Bu rapor Avrupa Komisyonu Kıbrıs Temsilciliği için hazırlanmıştır. Bu belge Avrupa Komisyonunun görüşlerini yansıtmaz. İçerisindeki yorumlar ve görüşler yazara aittir.

European Commission

2

GİRİŞ Bu çalışma (Standard Eurobarometer, Eurobarometer 69) 28 Mart 2008- 30 Nisan 2008 tarihleri arasında toplam 31 ülke veya bölge genelinde gerçekleştirilmiştir. Bu, 27 üye devlet yanında 3 aday devlet ile Kıbrıs Türk Toplumunu (KTT) kapsamaktadır. Bu çalışma Kıbrıs Türk Toplumu genelinde yapılmış 8. Standard Eurobarometer araştırmasıdır. Saha çalışması toplam 500 kişilik bir örneklem seçilerek yüz yüze mülakatlar şeklinde Taylor Nelson Sofres ve EOS Gallup Europe arasında oluşturulan bir konsorsiyum olan TNS Opinion & Social himayesinde KADEM tarafından gerçekleştirilmiştir. EB 68 çalışması yürütülürken Avrupa genelinde AB’ye bakış açısından çok olumlu bir hava olduğu gözlemlenirken Kıbrıs Türk Toplumunda bunun aksi yönünde bir hava mevcut idi. Buna karşılık, EB 69 çalışmasında Kıbrıslı Türkler arasında Avrupa Birliğine bakış konusunda EB 68 çalışmasına kıyasla daha olumlu bir hava gözlemlenmiştir. Çalışmanın yürütülmüş olduğu dönem sonuçların yorumlanması açısından oldukça önemlidir. Bu dönemde Avrupa Komisyonunun Kıbrıs Türk Toplumuna yönelik açmış olduğu yardım programı uygulanaya girmiş ve basında sıkca yer almıştır. Toplam 259 Milyon Euro değerinde olan bu program, 5 başlık altında düzenlenmiştir. Bu başlıklar şöyle sıralanabilir: 1: Altyapının geliştirilip yeniden düzenlenmesi (€ 129,25 milyon), Sosyal ve ekonomik kalkınmanın desteklenmesi (€ 70,2 milyon), Sivil toplumun desteklenmesi ve iki toplum arasında yakınlaşma ve güven artırıcı önlemlerin artırılması (€ 13 milyon), Kıbrıs Türk Toplumunu Avrupa Birliğine yakınlaştırma, (€ 9,5 milyon) ve Kıbrıs Türk Toplumunu AB müktesebatı ile tanıştırma ve müktesebatın uygulanabilmesi için hazırlıkların yapılması. Çalışmanın yapıldığı dönem içerisinde bu program çerçevesinde yaklaşık € 83 milyon ihaleye açılmış ve € 38 milyon kontrata bağlanmıştır. Yine bu dönemde Kıbrıs sorunda iki lider arasında yeni bir görüşme süreci başlatılmış ve teknik komiteler ile çalışma grupları oluşturularak faaliyete geçirilmişlerdir. EB 69’un düzenlendiği dönem olan 28 Mart 2008- 30 Nisan 2008 dönemi dünya genelinde yaşanmakta olan ekonomik kriz ve dolayısıyla bunun etkilerinin Kıbrıs Türk Toplumu üzerinde yoğun bir şekilde hissedilmekte olduğu bir döneme denk gelmektedir. Özellikle enerji fiyatlarının yükselmekte olması ve varil başına 100$ sınırının aşılması Avrupa genelinde olduğu gibi Kıbrıslı Türkler arasında da artan fiyatların (ve dolayısıyla enflasyonun) önemli bir sorun olarak gündeme getirilmesine yol açmıştır. Avrupa Birliği genelinde AB’ye duyulan güvende bir artış gözlemlenirken tek tek AB kurumlarına güven oranlarında (Avrupa Merkez Bankası dışında) düşüş gözlemlenmiştir. EB 68 çalışmasında AB 27 genelinde Avrupa Birliği

3

ve kurumlarına yönelik oldukça olumlu bir hava esmekte idi. Bu hava EB 69 çalışmasının düzenlendiği dönemde biraz da olsa devam etmiş fakat tek tek kurumlara güven bazında incelendiğinde düşüş göstermiştir. Buna karşılık Kıbrıslı Türkler arasında EB 68 çalışmasında Avrupa Birliğine yönelik daha olumsuz bir hava varken, bu çalışmada yine AB 27 geneline ters bir eğilim ile tek tek AB kurumlarına güven oranlarında bir artış gözlemlenmiştir. Bu çalışma ile ilgili detaylı teknik bilgiler ekte verilmektedir.

4

Örneklem ile ilgili detaylı bilgi: Bu çalışma 500 kişi ile yüz yüze mülakat yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma ile ilgili teknik detaylar ekte verilmektedir. Bunun yanında aşağıda çalışmaya katılan katılımcıların özellikleri de yansıtılmaktadır. Aşağıdaki tabloda görülebileceği üzere EB 69 çalışmasına katılanların %19’u 15-24 yaş aralığında, %21’i 25-34 yaş aralığında, %20’si 35-44 yaş aralığında, %15’i 45-54 yaş aralığında, %12’si 55-64 yaş aralığında ve %13’ü de 65 yaş üzeri gruba dahildir.

Yaşlara Göre Örneklemin Dağılımı

19%

21%

20%

15%

12%

13%

15-2425-3435-4445-5455-6465+

Katılımcıların mesleklere göre dağılımı aşağıdaki tabloda verilmektedir:

Mesleklere Göre Örneklemin Dağılımı

25%

6%

11%8%

18%

3%

13%16%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

Kendi işiolan

Yönetici Diğerbeyazyaka

İşçi Ev insanı İşsiz Emekli Öğrenci

KTT

5

Mesleklerin cinsiyete göre dağılımı ise aşağıdaki tabloda görülebilir:

Mesleklere ve Cinsiyete Göre Örneklemin Dağılımı

32%

7%12% 10%

1% 3%

18% 17%18%

4%9%

5%

36%

3%

9%

16%

0%5%

10%15%20%25%30%35%40%

Kendiişi olan

Yönetici Diğerbeyazyaka

İşçi Evinsanı

İşsiz Emekli Öğrenci

Erkek Kadın

Çalışmaya katılan 500 katılımcının ekonomik özellikleri itibarıyla dağılımı aşağıdaki gibidir:

KTT

99%

57% 57%64%

55%

86%

52%

10%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

TV

DVD

Çal

ar

CD

Çal

ar

Bilg

isay

ar

Evde

inte

rnet

bağl

antısı

Arab

a

Öde

mes

ita

mam

lanmış

ev/d

aire

Öde

mes

ita

mam

lanm

amış

ev/d

aire

Yukarıda görülebildiği üzere, katılımcıların %99’u TV, % 86’sı araba, %64’ü ise bilgisayar sahibidir.

6

BÖLÜM 1: KIBRIS TÜRK TOPLUMUNDA HAYAT 1.1 Hayattan Memnuniyet EB 69 çalışmasında Kıbrıslı Türkler arasında olduğu gibi, AB genelinde de hayatından memnun olanların oranının EB 68 çalışmasına kıyasla azalmış olduğunu gözlemlemekteyiz.

Hayattan Memnuniyet

80% 77%68% 65%

20% 22%31% 35%

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

AB 27 AB 27 KTT

EB68

EB69

EB68

EB69

MemnunMemnun Değil

Genel trend olarak incelendiği zaman EB 64 çalışmasından itibaren izlenmekte olan Kıbrıslı Türklerin hayatlarından memnun olma oranlarındaki düzenli azalma bu çalışmada da gözlemlenmiştir. Zaman içerisinde Kıbrıs Konusunda bir çözüme ulaşma yönündeki umutları azalan Kıbrıslı Türklerin hayattan memnuniyet oranları da ayni paralelde azalma göstermektedir. EB 69 çalışmasının en önemli sonuçlarından bir tanesi de Kıbrıslı Türklerin hayattan memnuniyet oranının ilk kez 2004 Annan Planı referandumu öncesindeki oranların altına düşmüş olmasıdır.

KTT'unda Hayattan Memnuniyetin Yıllara Göre Kıyaslanması

66% 67%79% 74% 75% 70% 68% 65%

33% 32%20%

25% 24% 29% 31% 35%

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

EB62

EB63

EB64

EB65

EB66

EB67

EB68

EB69

Memnun Memnun Değil

7

Kıbrıslı Türkler arasında kendilerini sağ görüşlü olarak tanımlayan kesimin sol veya merkez olarak tanımlayan kesime kıyasla hayatlarından daha memnun oldukları gözlemlenmiştir.

KTT'unda Siyasi Duruşa Göre Hayattan Memnuniyet

65% 61% 65%71%

35% 39% 35%28%

0%10%20%30%40%50%60%70%80%

KTT Sol Merkez Sağ

MemnunumMemnun Değilim

8

Kıbrıslı Türklerin hayattan memnun olma (%65) oranlarının AB 27 ortalamasının (%77) altında olduğu gözlemlenmektedir. AB geneline bakıldığı zaman hayatlarından en fazla memnun olan vatandaşların Danimarka ve Hollandalılar olduğu görülmektedir (%96) AB içerisinde hayatlarından en az memnun olanların ise Bulgarlar (%40) olduğu görülmektedir. Eski AB üyesi ülkelerin (AB 15: Memnun: %80, Memnun olmayan: %19) hayattan memnuniyet oranları yeni AB üyesi ülkelerin (YENİ 12: Memnun: %65, Memnun Olmayan: %34) hayattan memnuniyet oranlarına kıyasla daha yüksektir.

9

1.2 Gelecekten Beklentiler Önümüzdeki 12 ay için beklentiler incelendiği zaman ise Kıbrıslı Türklerin iyimserlik endeksi AB 27 ortalamasının iyimserlik endeksine kıyasla daha düşüktür. Özellikle ekonomik konularda önümüzdeki 12 ay içerisinde durumun daha kötüye gitmesini bekleyen kesimin oranı daha iyiye gitmesini bekleyen kesime kıyasla daha yüksektir. AB genelinde daha genel bir kötümserlik hakim olup AB’de ekonomik durumun da ayni kalacağı veya kötüye gideceği yönünde bir beklenti hakimken, Kıbrıslı Türkler arasında AB’de ekonomik durumun önümüzdeki 12 ay içerisinde daha iyiye gideceğine inanan kesimin oranı daha kötüye gideceğine inanan kesimin oranından daha yüksektir. Önümüzdeki 12 ayda genel olarak hayat: AB 27 Ortalaması: İyimserlik endeksi: 16 Daha İyi Ayni Daha Kötü İyimserlik

Endeksi Genel Olarak Hayat %32 %49 %16 16 Ülkede Ekonomik Durum

%16 %33 %46 -30

Evin Mali Durumu %22 %50 %25 -3 Ülkede İstihdam %21 %34 %39 - 17 Kişisel İş Durumu %20 %61 %10 10 AB’de Ekonomik Durum

%18 %38 %26 -8

Önümüzdeki 12 ayda genel olarak hayat: KTT: İyimserlik Endeksi: 13 Daha İyi Ayni Daha Kötü İyimserlik

Endeksi Genel Olarak Hayat %30 %36 %17 13 Ülkede Ekonomik Durum

%19 %34 %31 - 12

Evin Mali Durumu %22 %47 %17 5 Ülkede İstihdam %17 %30 %33 - 16 Kişisel İş Durumu %22 %45 %13 9 AB’de Ekonomik Durum

%24 %28 %11 13

Gelecekte genel olarak hayat daha iyiye gidecek diyenlerin oranından daha kötüye gidecek diyenlerin oranını çıkararak genel bir iyimserlik endeksi belirlemek mümkündür. AB 27 genelinde genel olarak hayat konusunda iyimserlik endeksi 16 iken, Kıbrıs Türk Toplumunda bu rakam 13’tür. EB 68 çalışmasında Kıbrıslı Türklerin iyimserlik endeksinin 22 olduğu düşünülürse iyimserlik oranlarında da belirgin bir düşüş olduğu söylenebilir. Tüm başlıklardaki iyimserlik endeksleri toplandığı zaman AB 27 genelinde genel bir kötümser bekleyiş hakim olduğu ve toplam iyimserlik endeksinin (-32) olduğunu görmekteyiz. Buna karşılık Kıbrıslı Türkler arasında daha

10

iyimser bir bekleyiş hakimdir. Toplamda Kıbrıslı Türklerin iyimserlik endeksi (+12)dir. Ekonomik konularda AB genelinde genel bir karamsarlık gözlemlenmektedir. Buna rağmen özellikle Malta, Polonya ve Romanya’da diğer ülkelere kıyasla önümüzdeki 12 ay içerisinde ülke ekonomisinin daha iyiye gideceğini yönündeki beklenti daha fazladır. Bu yönde en az iyimser olanlar ise %8 oranı ile Macarlardır.

11

1.3 Kıbrıs Türk Toplumunda Durum Kıbrıslı Türkler her alanda (ekonominin durumu, istihdam, hayat pahalılığı, enerji fiyatları ve hayat kalitesi) Kıbrıs Türk Toplumunda durumun Avrupa Birliği ülkeleri ortalamasından daha kötü olduğunu düşünmektedirler. Bu noktada AB mevzuatının Kıbrıs Türk Toplumunda tam olarak uygulanmasının iyi birşey olacağı ve KTT’una yarar sağlayacağını açıklayan bir tablo ortaya çıkmaktadır. Özellikle Kıbrıs Türk Toplumundaki ekonomik tablo konusunda iyimser bir resim ortaya koymayan Kıbrıslı Türkler, AB mevzuatının tam olarak uygulanması ile birlikte Kıbrıs Türk Toplumundaki durumun da daha iyiye gitmesi yönünde bir beklenti ortaya koymaktadırlar. Aşağıdaki her bir alanda, Kıbrıs Türk Toplumu'ndaki durumun Avrupa Birliği ülkeleri ortalamasından daha iyi mi, yoksa daha az iyi mi olduğunu söylersiniz? Daha İyi Daha Kötü Ekonominin Durumu %31 %58 Toplumumuzda İstihdam %23 %65 Toplumumuzda Hayat Pahalılığı

%41 %50

Toplumumuzda Enerji Fiyatları

%33 %51

Toplumumuzda Hayat Kalitesi

%31 %55

AB 27 genelinde Kıbrıslı Türklerle benzer görüşler ortaya konmasına rağmen sadece AB 27 vatandaşları arasında hayat kalitesi konusunda kendi ülkelerindeki durumun diğer AB ülkelerindeki duruma kıyasla daha iyi olduğuna inanan kesimin oranı ile daha kötü olduğuna inanan kesimin oranı neredeyse eşittir. Bu da ortaya koymaktadır ki, kendi ülkelerinde hayat pahalılığı ve ekonomik konulardan şikayetçi olsalar da AB 27 ülkelerinin vatandaşları konu hayat kalitesine geldiği zaman kendi ülkelerindeki durumdan memnundurlar. Kıbrıslı Türkler arasında Kıbrıs Türk Toplumunda işlerin doğru yönde gittiğine inanan kesimin oranı sadece %21’dir. Bu oran, ekonomik durumla ilgili olumsuz gelişmeler de eklendiği zaman, Kıbrıslı Türklerin giderek azalan hayattan memnuniyet oranlarını açıklamakta kullanılabilir.

KTT İşler doğru yönde gidiyor 21%

İşler yanlış yönde gidiyor 50%

AB 27 geneline bakıldığı zaman kendi ülkelerinde işlerin doğru yönde gittiğine inanan kesimin oranı % 32’dir. Bu oran çok yüksek olmamakla

12

birlikte Kıbrıs Türk Toplumunda kendi toplumlarında işlerin doğru yönde gittiğine inanan kesimin oranından çok daha yüksek olması açısından dikkat çekicidir. KTT genelinde siyasi duruş, KTT’unda işlerin nasıl gittiği yönünde belirleyici bir faktör değildir. Yine de sağ görüşe sahip kesim arasında işlerin yanlış yönde gittiğine inanan kesimin oranı sol görüşe kıyasla daha yüksektir.

KTT'unda Siyasi Duruşa Göre İşler Nasıl Gidiyor?

27%

17%

26%

47% 47%

55%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Sol Merkez Sağ

İşler doğru yönde gidiyorİşler yanlış yönde gidiyor

Kıbrıs Türk Toplumunda beyaz yaka çalışanlar dışında tüm meslek grupları işlerin yanlış yönde gidiyor olduğunu düşünmektedirler. Buna karşılık beyaz yaka çalışan kesim arasında işlerin doğru yönde gittiğine inananaların oranı yanlış yönde gittiğine inananların oranına kıyasla daha yüksektir.

KTT'unda Mesleklere Göre İşler Nasıl Gidiyor?

25%

9%

34%27%

5%11%

21%26%

56%65%

29%

59%63%

45% 45%40%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Kendi iş ivar

Yönetici Diğerbeyazyaka

İşçi Evinsanı

İşsiz Emekli Öğrenci

İşlerdoğruyöndegidiyorİşleryanlışyöndegidiyor

13

1.4 Kıbrıs Türk Toplumu Önündeki Sorunlar Kıbrıs Türk Toplumunun önündeki en önemli soruların neler olduğu sorulduğu zaman Kıbrıslı Türkler Kıbrıs Konusu (%37) ile birlikte Ekonomik Durum (%30) ve İşsizliği (%30) en önemli sorunlar olarak sıralamışlardır. Burada dikkat çeken en önemli bulgu ise EB 68 çalışmasında sadece %14 oranda önem taşıdığı belirtilen enflasyonun bu çalışmada %28 ile en önemli 4. sorun olarak ortaya konmuş olmasıdır.

EB 68.1 EB 69.2 Kıbrıs Konusu 44% 37%

Ekonomik Durum 32% 30%

İşsizlik 32% 30% Enflasyon 14% 28% Suç 21% 19% Vergilendirme 10% 10%

Eğitim Sistemi 8% 8%

Göç 7% 7% Sağlık Sistemi 6% 6%

Terörizm 3% 4% Emekli Maaşları 2% 3%

Konut Sorunu 2% 3%

Çevrenin Korunması 3% 2%

Enerji Konuları 4% 1%

14

Mesleklere göre Kıbrıslı Türklerin önemli bulduğu konuların dağılımı ise ilginç bir sonuç ortaya koymaktadır. Kendi işi olanlar, ev insanları ve işçiler Kıbrıs Türk Toplumu önündeki en önemli konunun Kıbrıs Konusu olduğunu belirtirken, yönetici ve beyaz yaka çalışanlar için en önemli konu enflasyon olmuştur. İşsizler ve öğrenciler ise en önemli konunun işsizlik olduğunu ortaya koymuşlardır. Bu tablo da göstermektedir ki Kıbrıs Türk Toplumu içerisinde farklı meslek grupları toplumun yaşadığı konuları farklı şekilde algılamaktadır; şöyle ki düzenli bir gelire/maaşa sahip olan kesim için Kıbrıs Konusu daha az önemli bir hal almaktadır.

Kendi işi var Yönetici

Diğer beyaz yaka

İşçi Ev insanı İşsiz Emekli Öğrenci

Suç 20% 8% 2% 15% 23% 36% 25% 22%Ekonomik durum

34% 30% 30% 31% 19% 36% 39% 28%

enflasyon 24% 43% 40% 27% 34% 19% 23% 23%Vergiler 12% 22% 12% 2% 8% - 9% 11%İşsizlik 30% 30% 31% 19% 31% 43% 31% 33%Terör 5% 3% 9% - 2% - 4% 6%Kıbrıs Konusu

41% 30% 38% 45% 38% 19% 33% 32%

Konut Sorunu

1% 2% 5% - 6% - 2% 3%

Göç 8% 15% 3% 6% 8% 15% 7% 2%Sağlık Sorunu

2% 3% 5% 16% 12% 6% 5% 7%

Eğitim Sistemi

5% 2% 13% 6% 9% 16% 6% 12%

Emeklilik 1% - 2% 3% 4% - 12% 1%Çevre 3% 5% - - 3% - - 5%Enerji konuları

1% - - 5% 1% - - 2%

15

Ayni soruda AB 27 genelinde ne tür cevaplar verildiği incelendiği zaman enflasyon, işsizlik, suç ve ekonomik durumun sırasıyla AB genelinde en önemli konular olarak sıralandığı ortaya çıkmaktadır.

EB

68.1 EB

69.2 AB 27 AB 27 Enflasyon 26% 37% İşsizlik 27% 24% Suç 24% 20% Ekonomik Durum 17% 20%

Sağlık Sistemi 21% 19%

Emeklilik 14% 12% Göç 15% 11% Vergiler 9% 10% Konut Sorunu 8% 9%

Eğitim Sistemi 9% 8%

Terör 10% 7% Çevre 7% 5% Enerji konuları 4% 5%

Savunma 2% 2% Aşağıdaki tablodan da görülebileceği üzere enflasyondan en fazla şikayetçi olan ülke Letonya olurken en az şikayetçi olan ülke ise İsveç olmuştur.

Enflasyon

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

AB27

BE BG CZ DK D-W

DE D-E

EE EL ES FR IE IT CY LV LT LU HU MT NL AT PL PT RO SI SK FI SE UK HR TR MK

16

1.5 Ulusal Kurumlara Güven Ulusal kurumlara duyulan güven oranlarına bakıldığı zaman ise Kıbrıslı Türklerin en fazla polise en az ise siyasi partilere güven duydukları gözlemlenmektedir. AB genelinde de Kıbrıslı Türklere benzer bir eğilim ortaya konmuştur. KTT AB 27 Güveniyorum Güvenmiyorum Güveniyorum GüvenmiyorumBasın %49 %38 %44 %50 Radyo %53 %30 %61 %32 TV %55 %35 %53 %43 Internet %52 %22 %36 %37 Polis %75 %18 %63 %32 Siyasi Partiler

%22 %65 %18 %76

AB %49 %30 %50 %36 BM %39 %36 %54 %30 EB 68 çalışmasına kıyasla Kıbrıslı Türklerin medya kanallarına güveninde az da olsa bir artış meydana gelmiştir. Farklı medya kanalları arasında Kıbrıslı Türklerin en fazla güvendiği organ yine televizyon olmuştur. Diğer çalışmalara kıyasla EB 69 çalışmasının en belirgin sonuçlarından bir tanesi ise Kıbrıslı Türkler arasında internete güvendiğini ortaya koyan kesimin oranındaki %24 oranındaki artış olmuştur. EB 68 çalışmasında Kıbrıslı Türkler arasında internete güven % 28 iken EB 69 çalışmasında bu oran %52 olmuştur. Çalışmaya katılan Kıbrıslı Türklerin sadece dörtte biri Kıbrıs Türk Toplumunda kamu idaresinin şeffaf olduğunu düşündüğünü belirtmiştir.

KTT'unda Kamu İdaresi...

26%

62%

ŞeffaftırŞeffaf Değildir

17

Kendini sol görüşlü olarak tanımlayan Kıbrıslı Türkler kıbrıs Türk Toplumunda kamu idaresinin sağ veya merkez görüşlü olarak tanımlayan kesime kıyasla daha şeffaf olduğunu düşünmektedir.

KTT'unda Siyasi Duruşa Göre Şeffaflıkla İlgili Görüşler

29%23% 23%

62%70% 69%

0%10%20%30%40%50%60%70%80%

Sol Merkez Sağ

ŞeffaftırŞeffaf Değildir

Her 4 Kıbrıslı Türkten üçünün şeffaf olmadığını düşündüğü KTT kamu idaresinin şeffaf olması toplum içerisinde %84 oranında bir kesim için önemlidir.

KTT'unda kamu idaresinin şeffaf olması ne derece önemlidir?

56%

28%

4% 3%0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Çok Önemli Önemli Biraz Önemli Hiç ÖnemliDeğil

KTT

18

Kıbrıs Türk Toplumunda kamu idaresini şeffaf bulmayan Kıbrıslı Türkler, AB kurumlarının şeffaf olduğuna inanmaktadırlar. Bu AB 27 geneli ile zıt bir sonuç ortaya koymaktadır. AB 27 ortalamasına göre %54 oranında bir kesim AB kurumlarını şeffaf bulmamaktadır. Bu sonuç Kıbrıslı Türklerin AB kurumları ile direk olarak ilişkisi olmamasından dolayı daha iyimser bir bakış açısına sahip olduklları şeklinde açıklanabilir.

AB Kurumları Ne Derece Şeffaftır?

26%

43%

54%

32%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

AB 27 KTT

ŞeffaftırŞeffaf Değildir

Kıbrıslı Türklerin %79’u AB kurumlarının şeffaf olmasının önemli olduğuna inanmaktadır. Fakat dikkatten kaçmamalıdır ki bu oran KTT’unda kamu idaresinin şeffaf olmasının önemli olduğuna inanan kesimin oranından daha düşüktür.

AB'de kurumların şeffaf olması ne derece önemlidir?

50%

29%

5% 3%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Çok Önemli Önemli Biraz Önemli Hiç Önemli Değil

19

BÖLÜM 2: AVRUPA BİRLİĞİ VE AVRUPALILAR 2.1 Avrupa Birliği ve Kurumlarına Güven AB 69 çalışmasında Kıbrıslı Türkler arasında Avrupa Birliği’ne güven AB 68 çalışmasına kıyasla %17 oranında bir artış sergilemiş ve %49 olmuştur. Bu oran AB 27 ortalamasının (%50) hemen altındadır. AB’ye güven artışı Kıbrıs Türk Toplumundaki kadar belirgin olmasa da AB 27 genelinde de hissedilmiştir.

AB'ye Güven

48% 50%

32%

49%

36% 36%

56%

30%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

AB 27 AB 27 KTT KTT

EB68.1

EB69.2

EB68.1

EB69.2

GüveniyorumGüvenmiyorum

Kıbrıslı Türklerin Birleşmiş Milletlere duyduğu güven oranında da EB 68 çalışmasına kıyasla bir artış gözlemlenmiştir. Bu artışa rağmen EB 69 çalışmasının yapılmış olduğu dönem boyunca Kıbrıslı Türklerin AB’ye olan güveni BM’ye olan güveninden daha fazladır.

BM'ye Güven

53% 54%

30%39%

30% 30%

55%

36%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

AB 27 AB 27 KTT KTT

EB68.1

EB69.2

EB68.1

EB69.2

GüveniyorumGüvenmiyorum

AB 27 genelinde BM’ye duyulan güven AB’ye duyulan güvene kıyasla daha yüksek iken, Kıbrıslı Türkler arasında bunun tam tersi bir tablo ortaya çıkmış ve BM’ye duyulan güven AB’ye duyulan güvenin altında kalmıştır.

20

21

Ayrı ayrı AB kurumlarına güven incelendiği zaman ise Kıbrıslı Türklerin AB kurumları arasında en fazla Avrupa Birliği Konseyine güvendiklerini görebiliriz. Bu EB 69 çalışması için ilginç bir bulgudur, çünkü geçmiş çalışmalarda Kıbrıslı Türkler Avrupa Parlamentosuna daha fazla güven duyduklarını ortaya koymuşlardır. Kıbrıslı Türkler genellikle daha fazla bilgi sahibi oldukları kurum olan Avrupa Parlamentosuna daha fazla güven duymakta idiler. EB 69 çalışmasında Kıbrıslı Türklerin en fazla bilgi sahibi olduğu AB kurumu diğer çalışmalarda olduğu gibi Avrupa Parlamentosu olmasına rağmen, diğer çalışmalardan farklı bir şekilde en fazla güven duyulan kurum AB Konseyi olmuştur. AB 27 KTT Güveniyoru

m Güvenmiyorum

Güveniyorum

Güvenmiyorum

Avrupa Parlamentosu

%52 %27 %44 %26

Avrupa Komisyonu

%47 %27 %41 %28

Avrupa Birliği Konseyi

%43 %26 %47 %24

Avrupa merkez Bankası

%50 %24 %42 %23

22

Avrupa Parlamentosuna duyulan güven oranlarına bakıldığı zaman Kıbrıslı Türklerin AP’a güveninin AB 27 ortalamasının altında olmasına rağmen EB 68 alışmasına kıyasla büyük bir artış (%11) göstermiş olduğunu belirtmeliyiz.

Avrupa Parlamentosuna Güven

55% 52%

33%

44%

27% 27%

42%

26%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

AB 27 AB 27 KTT KTT

EB68.1

EB69.2

EB68.1

EB69.2

GüveniyorumGüvenmiyorum

Ayni şekilde Avrupa Komisyonuna güven oranları incelendiği zaman, Kıbrıslı Türklerin Avrupa Komisyonuna duyduğu güven oranı AB 27 ortalamasının altındadır. Buna karşılık EB 68 çalışmasında %29 olan Avrupa Komisyonuna güvenin EB 69 çalışmasında % 41’e çıktığı gözlemlenmiştir. Kıbrıslı Türklere ters olarak, AB 27 genelinde Avrupa Merkez Bankası dışında kalan Avrupa kurumlarına duyulan güven EB 69 çalışmasında düşüş göstermiştir.

23

2.2 Avrupa Birliği Üyeliği Kıbrıs Türk Toplumunda AB mevzuatının tam olarak uygulanmasının iyi bir şey olacağına inanan kesimin oranında EB 68 çalışmasına kıyasla bir artış olduğu gözlemlenmiştir. EB 68 çalışmasında sadece %47 oranında bir kesim AB mevzuatının KTT’unda tam olarak uygulanmasının iyi birşey olacağını belirtmişti. Bu çalışmada ise bu oran %56’ya yükselmiştir.

KTT'da AB Mevzuatının Tam Olarak Uygulanması...

47%

21% 22%

56%

14%22%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

İyi Birşeydir Kötü Birşeydir Ne İyi Ne KötüBirşeydir

EB68.1 KTTEB69.2

Yine ayni şekilde Kıbrıs Türk Toplumunun AB mevzuatının tam olarak uygulanmasından yarar sağlayacağına inanan kesimin oranında EB 68 çalışmasına kıyasla %6 oranında bir artış gözlemlenmiştir.

KTT AB Mevzuatının Tam Olarak Uygulanmasından...

55%

29%

61%

20%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Yarar Sağlayacaktır Yarar Sağlamayacaktır

EB68.1 KTTEB69.2

AB mevzuatının tam olarak uygulanmasından Kıbrıs Türk Toplumu'nun yarar göreceğine inananların ortaya koyduğu başlıca nedenleri aşağıda görebilirsiniz. Rapor içerisinde sıkca ortaya konulduğu gibi, Kıbrıslı Türkler kendi toplumları içerisinde ekonomik durumdan şikayetçi olduklarını dile getirmişler ve diğer AB ülkelerine kıyasla kendi ekonomik durumlarının daha kötü olduğunu ortaya koymuşlardır. Bu soruya verilen cevaplar da bu

24

gerçeği tekrardan yansıtmıştır. AB mevzuatının KTT’unda tam olarak uygulanmasının yararlı olacağını düşünen Kıbrıslı Türkler bunun sebeplerini açıklarken Avrupa Birliği’nin özellikle toplumun ekonomik gelişimine katkıda bulunacağına bunun yanında toplumdaki demokrasiye katkıda bulunacağına dair bir inanç ortaya koymuşlardır. KTT Avrupa Birliği toplumumuzdaki ekonomik gelişmeye katkıda bulunacaktır

56%

Avrupa Birliği toplumumuzdaki demokrasiye katkıda bulunacaktır

49%

Avrupa Birliği'ne üyelik, toplumumuz ile diğer ülkeler arasındaki işbirliğini iyileştirecektir

28%

Avrupa Birliği insanımızın yaşam standardını iyileştirecek

27%

İnsanımız için önemli olan bazı konular en iyi biçimde Avrupa Birliği düzeyinde ele alınacaktır

22%

Avrupa Birliği sesimizin dünyada daha kuvvetli duyulması sağlayacak

20%

Avrupa Birliği barışın muhafaza edilmesine ve güvenliğin pekişmesine katkıda bulunacaktır

19%

Avrupa Birliği insanımıza yeni iş imkanları getirecektir

16%

İnsanlarımızın Avrupa Birliği düzeyinde alınacak kararlarda önemli etkisi olacaktır

12%

Avrupa Birliği insanımızın küreselleşmenin getirdiği yeni tehditleri karşılamasına yardımcı olacaktır

6%

25

Buna karşılık, AB mevzuatının tam olarak uygulanmasından Kıbrıs Türk Toplumu'nun yarar göreceğine inanmayan kesim ise buna sebep olarak Avrupa Birliği’nin toplumdaki demokrasiye, barışın muhafaza edilmesine ve insanımızın yaşam standardına olumsuz etkisi olacağını belirtmişlerdir. Avrupa Birliği toplumumuzdaki demokrasiye olumsuz etkide bulunacaktır

29%

Avrupa Birliği barışın muhafaza edilmesine ve güvenliğin garanti edilmesine olumsuz etkide bulunacaktır

20%

Avrupa Birliği insanımızın yaşam standardını düşürecektir

20%

Avrupa Birliği üyeliği sesimizin dünyada duyulmasını sulandıracaktır/azaltacaktır

17%

Avrupa Birliği toplumumuzdaki ekonomik gelişmeye olumsuz etkide bulunacaktır

15%

İnsanımız için önemli olan bazı konular en iyi biçimde ulusal düzeyde ele alınacaktır

14%

İnsanlarımızın Avrupa Birliği düzeyinde alınacak kararlarda çok az etkisi olacaktır

13%

Avrupa Birliği insanımızın işlerini tehlikeye sokacaktır

12%

Avrupa Birliği'ne üyelik, toplumumuz ile diğer ülkeler arasında bir gerginlik yaratacaktır

11%

Avrupa Birliği üyeliği toplumumuzu küreselleşmenin getirdiği olumsuz etkilere karşı daha kırılgan hale getirecektir

7%

26

EB 68 çalışmasında Kıbrıslı Türklerin sadece %47’si AB üyeliğini iyi birşey olarak nitelendirmişti. Bu çalışmada bu oranın % 56’ya yükselmiş olması dikkat çekicidir. AB 27 genelinde Avrupa Birliği üyeliğinin iyi birşey olduğuna en fazla inananlar ise Hollanda, İrlanda ve Litvanyalılardır. Buna en az inananlar ise sırasıyla Letonya, Birleşik Krallık ve Macaristan vatandaşlarıdır. Lizbon anlaşmasını reddetmelerine rağmen İrlandalılar AB üyeliğinin ülkelerine en fazla yarar sağladığına inanan grupturlar. Kıbrıslı Türkler %61 ile AB üyeliğinin yararlı olduğuna dair bir inanç ortaya koymuşlardır ki bu oran AB 27 ortalamasının üzerindedir (%54).

27

2.3 Avrupa Birliği İmajı Kıbrıslı Türkler arasında EB 69 çalışmasında, EB 68’e kıyasla AB imajında önemli oranda (%12) bir artış gözlemlenmiştir. AB imajındaki bu artış, AB’ye duyulan güven ve AB üyeliğinin yararlı olacağına yönelik inançla paralellik ortaya koymaktadır.

AB İmajı

49% 48%40%

52%

14% 15%

28%

13%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

AB 27 AB 27 KTT KTT

EB68.1

EB69.2

EB68.1

EB69.2

OlumluOlumsuz

28

2.4 AB’nin Anlamı Aşağıdaki tabloda da görülebileceği gibi Kıbrıslı Türkler Avrupa Birliğine daha çok ekonomik bir anlam yüklemektedirler. AB 27 genelinde AB daha çok seyahat özgürlüğü, Euro ve barış anlamına gelse de Avrupa mevzuatının Kıbrıs Türk Toplumunda tam olarak uygulanmamasından dolayı Kıbrıslı Türklerin bir çoğu Avrupa Birliğinin bu sayılan özelliklerinden tam anlamıyla yararlanamamaktadırlar. Bundan dolayıdır ki, özellikle ekonomik anlamda sorunlar yaşadığını belirten Kıbrıslı Türkler Avrupa Birliğine, bildikleri ve tecrübe ettikleri tek alan olan ekonomik refah, sosyal güvence ve barış anlamlarını yüklemektedirler. Son dönemlerde özellikle daha belirgin bir şekilde Kıbrıslı Türklere ekonomik yardım ve burs programları açıklamış olan Avrupa Birliği, Kıbrıslı Türklerin ekonomik beklentilerine cevap oluşturabilecek bir alternatif olarak ortaya çıkmıştır.

EB 68.1

EB 69.2

EB 68.1

EB 69.2

AB 27 AB 27 KTT KTT Ekonomik Refah 20% 17% 38% 40% Sosyal Güvence 10% 9% 34% 34%

Barış 33% 26% 34% 30%

Demokrasi 22% 21% 32% 29%

Avrupa Birliğin'de herhangi bir yerde seyahat, öğrenim ve çalışma özgürlüğü

52% 49% 18% 24%

Kültürel Farklılık 27% 22% 21% 21%

Dünyada daha güçlü söz sahibi olmak

26% 22% 16% 17%

Kültürel Kimliğin Kaybolması

12% 11% 17% 12%

İşsizlik 14% 11% 13% 8% Para israfı 20% 19% 5% 8% Euro 39% 35% 14% 7% Bürokrasi 21% 18% 7% 6% Artan Suç 17% 15% 8% 5% Dış sınırlarda yetersiz kontrol

18% 18% 5% 4%

29

2.5 AB’nin Geleceği Yine AB 27 ortalamasına ters olarak Kıbrıslı Türkler arasında AB’nin geleceğine yönelik iyimserlik oranında bir artış gözlemlenmiştir. EB 68 çalışmasına kıyasla AB genelinde iyimser olanların oranında %3’lük bir azalma gözlemlenmiş, buna karşılık Kıbrıslı Türkler arasında %18 oranında bir artış tesbit edilmiştir. AB’nin geleceği ile ilgili ne derece iyimsersiniz?

EB

68.1 EB

69.2 EB

68.1 EB

69.2

AB 27 AB 27

KTT KTT İyimser 66% 63% 49% 68%

Kötümser 26% 28% 39% 18%

30

2.6 AB’nin Genişlemesi Hakkında Görüşler: Kıbrıslı Türklerin AB’nin farklı ülkeleri kapsayacak şekilde genişlemesi hakkındaki görüşleri aşağıdaki tabloda yansıtılmaktadır. Tarafım Karşıyım Bosna %47 %21 Sırbistan %29 %36 Karadağ %38 %27 Kosova %45 %20 Makedonya %36 %25 Hırvatistan %33 %29 Arnavutluk %41 %23 Türkiye %84 %9 Ukrayna %39 %24 İsviçre %47 %20 Norveç %47 %21 İzlanda %38 %24 Türkiye’nin üyeliği konusunda AB 27 ortalaması (%31 taraf, %55 karşı) ile ters bir tablo ortaya koyan Kıbrıslı Türkler Türkiye’nin AB üyeliğine en fazla destek belirten gruplardan biri olarak ön plana çıkmaktadırlar. Kıbrıslı Türkler Türkiye’den sonra AB üyeliği için en fazla Bosna, İsviçre ve Norveç’i destekliyorlar. 2.5 Küreselleşme Çalışmaya katılan Kıbrıslı Türkler arasında küreselleşme ile ilgili görüşler nisbeten olumlu olsa da yine de küreselleşmeyi tam anlamıyla yaşayamadıkları için bu konuda görüş bildirmemeyi tercih eden Kıbrıslı Türklerin oranı oldukça fazladır (%30).

KTT'unda Küreselleşmeye Bakış...

37%

25%

41%

29%

0%5%

10%15%20%25%30%35%40%45%

Küreselleşmetoplumumuzdaki şirketler içiniyi bir olanak sağlamaktadır

Küreselleşmetoplumumuzdaki şirketler için

bir tehdittir

EB66.1 KTTEB69.2

31

AB 27 genelinde küreselleşmeyi tehdit olarak görenlerin oranında EB 66 çalışmasına kıyasla az da olsa bir artış gözlemlenmiştir. (EB 66: %41, EB 69: %43). AB 27 genelinde küreselleşmeye olumlu bakanların oranı ise %39’dur. Küreselleşmeye en sıcak bakanlar %78 ile Danimarkalılar olmuştur. Buna karşılık küreselleşmeye en soğuk olanlar ise Kıbrıs ve Letonyalılardır (%24). Bunları Türkiye ve Fransa vatandaşları izlemektedir (%25). Kıbrıslı Türklerin küreselleşmeye daha çok Kıbrıs Türk Toplumuna yapılacak olan yabancı yatırımlar olarak baktığını söylemek mümkündür.

EB

67.2 EB

69.2 KTT Toplumumuzun şirketleri için yeni satış yerleri açısından fırsatlar

19% 18%

KTT'unda yabancı yatırımlar 34% 24%Bazı şirketler için emeğin ucuz olduğu ülkelere açılma

17% 20%

Toplumumuzun şirketleri için artan rekabet

13% 16%

AB 27 genelinde ise küreselleşmeye daha farklı bir anlam yüklenmekte ve küreselleşme ile birlikte bazı şirketlerin emeğin daha ucuz olduğu yerlere kayması tehdidi ön plana çıkmaktadır. AB 27 Ülkemizdeki şirketler için yeni satış yerleri açısından fırsatlar

16%

Ülkemizde yabancı yatırımlar 16%Bazı şirketler için emeğin ucuz olduğu ülkelere açılma

41%

Ülkemiz şirketleri için artan rekabet 13%

32

Sonuçlar: EB 69 çalışmasının AB 27 genelindeki sonuçları incelendiği zaman bu dönemde vatandaşların görüşlerinin çoğunlukla Avrupa ekonomisinin gidişatı ile şekillendiği gözlemlenebilmektedir. Artan enflasyon oranları bu çalışmaya damgasını vurmuş ve ilk kez enflasyon AB genelinde en önemli sorun olarak ön plana çıkmıştır. Daha iyimser ekonomik beklentilere sahip olan ülkelerin vatandaşlarının Avrupa Komisyonuna yönelik güven oranlarının daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Ekonomik belirsizlikler, vatandaşların ulusal siyasi yapılara olan güvenlerinin azalmasına ve buna karşılık AB kavramının kendilerine bir istikrar olanağı sağlamasından dolayı ise AB’ye dair güvenlerinde bir artışa yol açmıştır. Bu sonuçlar, Kıbrıs Türk Toplumunun sonuçları ile paralellik göstemektedir. Kıbrıs Türk Toplumunda da AB genelinde olduğu gibi enflasyonun sorun olduğunu düşünen kesimin oranında artış gözlemlenmiştir. Fakat AB genelinde olduğu gibi enflasyonun en önemli sorun olduğu düşünülmemektedir. Ekonomik şartların kötüleştiğini düşünen Kıbrıslı Türkler, Kıbrıs Türk Toplumunda durumun kötüye doğru gittiğini ortaya koymakta buna karşılık ise AB’de işlerin daha iyi olduğunu düşünmektedir. Bu noktada AB geneli ile paralellik gösteren bir eğilimle Kıbrıslı Türkler Avrupa Birliğini istikrar sağlayan bir kavram olarak görmekte ve bu kuruma olan inancını yansıtmaktadır. Bu çalışmada Kıbrıs Türk Toplumunun Avrupa Birliği ve kurumlarına olan inancı ve AB imajında önemli artışlar meydana gelmiştir.

33

“STANDARD” EUROBAROMETER 69 TECHNICAL SPECIFICATIONS

Between the 25th of March and the 04th of May 2008, TNS Opinion & Social, a consortium created between Taylor Nelson Sofres and TNS opinion, carried out wave 69.2 of the EUROBAROMETER, on request of the EUROPEAN COMMISSION, Directorate-General for Communication, “Research and Political Analysis”. The “STANDARD” EUROBAROMETER 69 is part of wave 69.2 and covers the population of the respective nationalities of the European Union Member States, resident in each of the Member States and aged 15 years and over. The “STANDARD” EUROBAROMETER 69 has also been conducted in the three candidate countries (Croatia, Turkey and the Former Yugoslav Republic of Macedonia) and in the Turkish Cypriot Community. In these countries, the survey covers the national population of citizens and the population of citizens of all the European Union Member States that are residents in these countries and have a sufficient command of the national languages to answer the questionnaire. The basic sample design applied in all states is a multi-stage, random (probability) one. In each country, a number of sampling points was drawn with probability proportional to population size (for a total coverage of the country) and to population density. In order to do so, the sampling points were drawn systematically from each of the "administrative regional units", after stratification by individual unit and type of area. They thus represent the whole territory of the countries surveyed according to the EUROSTAT NUTS II (or equivalent) and according to the distribution of the resident population of the respective nationalities in terms of metropolitan, urban and rural areas. In each of the selected sampling points, a starting address was drawn, at random. Further addresses (every Nth address) were selected by standard "random route" procedures, from the initial address. In each household, the respondent was drawn, at random (following the "closest birthday rule"). All interviews were conducted face-to-face in people's homes and in the appropriate national language. As far as the data capture is concerned, CAPI (Computer Assisted Personal Interview) was used in those countries where this technique was available.

34

ABBREVIATIONS COUNTRIES INSTITUTES N° INTERVIEWS

FIELDWORK DATES

POPULATION15+

BE Belgium TNS Dimarso 1.003 01/04/2008 04/05/2008 8.786.805

BG Bulgaria TNS BBSS 1.000 27/03/2008 07/04/2008 6.647.375

CZ Czech Rep. TNS Aisa 1.014 02/04/2008 17/04/2008 8.571.710

DK Denmark TNS Gallup DK 1.005 02/04/2008 04/05/2008 4.432.931

DE Germany TNS Infratest 1.534 29/03/2008 28/04/2008 64.546.096

EE Estonia Emor 1.006 27/03/2008 21/04/2008 887.094

EL Greece TNS ICAP 1.000 28/03/2008 17/04/2008 8.691.304

ES Spain TNS Demoscopia 1.033 27/03/2008 26/04/2008 38.536.844

FR France TNS Sofres 1.040 27/03/2008 27/04/2008 46.425.653

IE Ireland TNS MRBI 1.004 28/03/2008 30/04/2008 3.375.399

IT Italy TNS Abacus 1.022 25/03/2008 26/04/2008 48.892.559

CY Rep. of Cyprus Synovate 504 31/03/2008 24/04/2008 638.900

CY(tcc) Turkish Cypriot Comm. KADEM 500 28/03/2008 30/04/2008 143.226

LV Latvia TNS Latvia 1.008 02/04/2008 29/04/2008 1.444.884

LT Lithuania TNS Gallup Lithuania 1.021 01/04/2008 22/04/2008 2.846.756

LU Luxembourg TNS ILReS 501 26/03/2008 29/04/2008 388.914

HU Hungary TNS Hungary 1.000 28/03/2008 26/04/2008 8.320.614

MT Malta MISCO 500 26/03/2008 16/04/2008 335.476

NL Netherlands TNS NIPO 1.041 01/04/2008 26/04/2008 13.017.690

AT Austria Österreichisches Gallup-Institut 1.000 27/03/2008 20/04/2008 7.004.205

PL Poland TNS OBOP 1.000 30/03/2008 23/04/2008 32.155.805

PT Portugal TNS EUROTESTE 1.001 26/03/2008 24/04/2008 8.080.915

RO Romania TNS CSOP 1.019 25/03/2008 23/04/2008 18.246.731

SI Slovenia RM PLUS 1.003 01/04/2008 27/04/2008 1.729.298

SK Slovakia TNS AISA SK 1.085 01/04/2008 20/04/2008 4.316.438

FI Finland TNS Gallup Oy 1.004 02/04/2008 04/05/2008 4.353.495

SE Sweden TNS GALLUP 1.007 28/03/2008 27/04/2008 7.562.263

UK United Kingdom TNS UK 1.306 01/04/2008 24/04/2008 50.519.877

HR Croatia Puls 1.000 28/03/2008 24/04/2008 3.734.300

TR Turkey TNS PIAR 1.003 29/03/2008 27/04/2008 47.583.830

MK Former Yugoslav Rep. of Macedonia TNS Brima 1.006 29/03/2008 06/04/2008 1.648.012

TOTAL 30.170 25/03/2008 04/05/2008 453.865.399

35

For each country a comparison between the sample and the universe was carried out. The Universe description was derived from Eurostat population data or from national statistics offices. For all countries surveyed, a national weighting procedure, using marginal and intercellular weighting, was carried out based on this Universe description. In all countries, gender, age, region and size of locality were introduced in the iteration procedure. For international weighting (i.e. EU averages), TNS Opinion & Social applies the official population figures as provided by EUROSTAT or national statistic offices. The total population figures for input in this post-weighting procedure are listed above. Readers are reminded that survey results are estimations, the accuracy of which, everything being equal, rests upon the sample size and upon the observed percentage. With samples of about 1,000 interviews, the real percentages vary within the following confidence limits:

Observed percentages 10% or 90% 20% or 80% 30% or 70% 40% or 60% 50%

Confidence limits ± 1.9 points ± 2.5 points ± 2.7 points ± 3.0 points ± 3.1 points