Faculty of Cognitive Science and Human Development

UNIVERSITI MALAYSIA SARAWAK 1998

PERSEPSI DAN TAHAP KEPUASAN GURU TERHADAP KEPIMPINAN SEKOLAH

DI BAHAGIAN LIMBANG, SARAWAK

by Lee Yiing Chiong

A thesis submitted in partial fulfilment of the requirements

for the degree of Master of Science

Pengetua bertanggungjawab nlenunjukkan kepimpinan yang berkualiti demi mencapai nlatlamat kurikulum sekolah. Kajian ini bertujuan untuk mengkaji persepsi dm tahap kepuasan guru terhadap kepimpinan pengetua. Tiga aspek kepimpinan yang menjadi fokus kajian ini ialah kepimpinan datam pengumsan kurikulum, pencerapan atas pengajaran dm pembeiajaran dm pengumsan program perkembangan staf. Seramai 242 orang guru di tujuh buah sekolah menengah kerajaan di Bahagian Lk~~bang, Sarawak telah dipilih sebagai responden untuk kajian ini . Borang soalselidik telah digunakan untuk mengumput data. Kaedah Statistik Ujian- t telah digunakan untuk menganalisis data yang berkaitan dengan persepsi guru terhadap kekerapan pengetua metaksanakan tugas-tugas Ketua Pengurus Kurikulum dan tahap kepuasan guru terhadap peranan pengetua Ujian Korelasi Pearson pula telaiz digmakan untuk menguji korelasi antam persepsi gunt dengan tahap kepuasan guru. Dapatan kajian ini menunjukkan bahawa tiada perbezaan dalam pempsi Guru-guru Bukan Siswazah dan Guru-guru Sistvazah terhadap kepimpinan pengetua. Mereka berpendapat bahawa pengetua selalu melaksanakari tugas-tugas kepirnpinan dalam pengumsan kurikulum, tetapi hanya kadangkala melaksanakan pencerapan dalam pengajaran dm pembelajaran, serta pengpxusan program perkembangan std Mereka berpuas hati dengan peranan pengetua dalam melaksanakan ' tugas-tugas berkaitan dengan ketiga-tiga aspek tersebut di atas. Kaedah Korelasi Pearson m e n 4 ukan bairn w n itulu~i~ari ;hear ~li ioi a et25~-ft~i gii"ii-g~.nt terhadap kekerapan pengetetua mei&sm&an tugas-tugas kepimpinan dengan tahap kepuasan guru-guru adalah positif dan sangat tinggi. Respons guru-guru menunjukkan bahawa pengetua ada metaksanakan tugas-tugas kepimpinan, tetapi kekerapan pelaksanaan perlu ditambahkan lagi.

ABSTRACT

PERCEPTION AND

research is meant

BIOGRAFI

LEE YIING CHIONG telah dilahirkan di Sing Nang Chong, Sibu, Sarawak pada

tahun 1952. Beliau mendapat pendidikan awal di Sekolah Rendah Bantuan Kai Nang,

Sibu dan Sekolah Menengah Bantuan Chung Cheng, Sibu. Beliau telah lulus Senior

Cambridge Examination pada tahun 1969. Beliau telah lulus latihan perguruan di

Maktab Perguruan Rajang, Bintangor sebagai calon yai-a, terbaik yzda tahun 1971.

Pada tahun berikutnya, Wiau mulai belajar sevldiri daiarn aliran Bahasa

Malaysia. Beliau telah lulus Peperihaan Sijil Pdajaran Malaysia dan Sijil Tinggi

Persekolahan pada tahun 1974 dan 1976. Beiiau nierupakan salah seorang cdon yang

terawal menciapat sijii-sijii pen:rluii ciaiairi aiiian Baiiasa &Tafaya;a cf; Negeri Sarawak.

Beliau telah mendapat Ijazah Sarjana Muda (Kepujian) dari Univessiti London fcalon

luar karnpus) pada tahun 1983. Pengkhususan kliau iaiah Pengajian Bahasa

Indonesia dan Bahasa Melayu.

Beliau pernah berkhidmat sebagai guru, Sekoiah Rendah Bantuan Chung Hwa

Limbang, Limbang, Sarawak (1 972-1976) dan Sekolah Menengah Kerajaan Limbang,

Lirnbang (1 976- 198 l), Penolong Pegawai Penyelia Hal EhwaI Murid, Jabatan

Pendidikan Bahagian, Limbang (1982-1983), Pegawai Pendidikan D~terah, Lawas

(1 983- 1985), Penolong Kanan, Sekolah Menengah Kerajaan Limbang, Limbang

(1 985- 1988), Penolong Pegawai Pendidikan Bahagian, Jabatan Pendidikan Bahagian,

Limbang (1 988- 1993) dan Pengetua, Sekolah Menengah Kerajaan Lawas (1 993-

1997).

. . 11

Terlebih dahulu, saya ingin n~rakanlkan ribuan terima kasih kepada Puan

Gloria Kong Siew Lang, Penyelia Penyelidikan saya atas bimbingan, nasihat d m

bantuan beliau selama penyelidikan ini.

Saya ingin merakamkul setinggi-tinggi penghargaan kepada pihak

Kementerian Pendidikan Malaysia, Institut Aminuddin Baki (IAB.) dan Universiti

Malaysia Sarawak (UNIMAS) atas kesudian menlberi gduang kepada saya untuk

mengikuti Program Kembar Sarjana MIhIAS-IAB ini.

amkan ribuan terima kasih kepada Dr. Ihahim Ahmad

Bajunid, Pengarah, IAB., Prof. Dr. Rwdi A-rof, W a n Fakulti Sains Kognitif dan

Pembangunan Ma~lusia CTI?Y/fAS, Dr. Hj. Abang Ahmad Ridzuan Bin Hj. Abmg

Awit, Penyelaras Program Kernbar UNIMAS-IAB, pensyarah-pensyarah dan

rakan-rakan Kohort 3 atas =gala birnbingan dan bantuan selama program ini.

Saya juga mengucapkan berbanyak terirna kasih kepada semua pengetua

dan guru sekolah menengah kerajaan di Bahagian Limbang, Sarawak atas

kerjasama dan bantuan mereka semasa saya mengumpul data di sana.

Saya tidak lupa juga mengucapkan berbanyak terima kasih kepada isteri

saya, Puan Wong Choo Hii dan anak-anak saya, Lee Min Giet, Lee Min Yieng, Lee

Min Jin, Lee Min Ru, Lee Jun Ku $an Lee Xing Ru atas dorongan mereka.

... 111

PERaKUAN

Adalah diperakukan bahawa tesis ini adalah hasil kerja penyelidik

sendiri dan tiada bahagian tesis ini telah dikernukakan untuk

iilciij;okong s;;s;;szt;; gei=r;!;c;ii2~ z;;:L;!r mecdzpzt'zt!=z,-, scs32~2

kelayakan ijazah di universiti ini atau institusi pengajian tinggi

yang lain.

KANDUNGAN

Halaman

Tajuk

Abstrak

Biografi

Penghargaan

Perakuan

Kandungan

Senarai Jadual

Senarai Gambarajah

BAB I PENGENALAN

1.0 Pengenaian

1.1 Latar Belakang Masalah

1.2 Pernyataan Masalah

1.3 Objektif Kajian

1.4 Hipotesis Nu1 Kajian

1.5 Pernyataan Rasional

1.6 Rangka Konseptual

1.7 Penjelasan tentang Masalah yang Dikaji

1.8 Definisi Operasi

xiv

xix

1 -9 Kepentingan Kajian

1.9.1 Implikasi

1.9.2 Aplikasi

1.10 Batasan

1.1 1 KesimpuIm

BAB II Tinjauan Kajian

2.0 Pengenalan

2.1 Pembentukan Persepsi

2.1.1 Pemilihm Stimuli

2.1.2 Penyusunan Stimuli

2.1.3 Penyekwengan dalam Pembentukan

Persepsi

(a) 'Stereotyping'

(b) Kesan 'halo '

(c) Sorotan (Projection) 30

(d) Jangkaan (Expectay1cy) 3 0

2.1.4 Proses Atribusi (Attribution Process) 3 1

2.2 Kepuasan Kerja 3 2

2.2.1 Faktor-faktor yang Mempengaruhi 33

2.2.2 Kepentingan Kepuasan Ke~ja 3 5

2.3 Kepimpinan Sekolah

2.3.1 Kepimpi~lan dalam Pengurusan Kurilculunl

2.3.1.1 Teori-teori Kurikulurn

2.3.1.2 Jawatankuasa Induk Kurikulum

2.3.1.3 Penetapan Matlamat

2.3.1.4 Pewujudan Budaya Sekolah yaag Sihat

2.3.1.5 Peningkatan Keberliesanan Pengajaran

dan Pembelararan

2.3.1.6 Pemupukan Hubungan Pengetua-Guru

2.3.1.7 Masafah-masalah Pengetua dalam

Pengurusan Kurikuiun~

2.3.2 Pencerapan Pengajaran dan Pen~belajasan

2.3.2.1 Pemeriksaan Buku Pmediaan

Mengaj ar

2.3.2.2 Penceragan Pengajaran dan

Pembelajaran daiarn Bilik Darjah

2.3.3 Kepimpinan dalam Pengurusan Program

Perkembangan Staf

2.3.3.1 Tujuan Program Pe14r:embangan Staf

2.3.3.2 Tatacara Mengelolakan Program

Perkembangan Staf

2.3.3.3 Penggunaan Tenaga Guru untuk

Profesionalisrne untuk Guru-guru

3ai-u

2.4 Kajian yang Lepas Di Malaysia

2.4.1 Kajian Hus*in Bin Mahmood, 1989

2.4.2 Kajian Lee Chong Nirn, 1991

2.4.3 Kajian Chan Siew Meng, 1997

2.5 Kesirnpulan

BAB I11 METODOLOGI 'ECbJIAN

3.0 Pengenalan

3.1 Ternpat

3.2 Populasi, Sarnpel dan Pessanlpelan

5.3 Afat Kajian

3.4 Kesahan Randungan Aiat Kaj ian

3.5 Keb~Jeb~percayaan Adat Kajian

3.6 Pernbolehubah-pernblehubah Bebas

Dan Bersandar

3.7 Urutan Langkah-langakah Pengumpulan Data

3.8 Penganalisisan Data

BAB l[V DAPATAN KAJIAN

4.0 Pengenala~

4.1 Sifmt-sifat Sosio-Demografi Responden *

(a) Jantina d m Unlur

(6) Keiulman Akademik dan Ikhtisas

(c) Jenis Guru dan Gred Jawatan

(d) Pengalaman lMengaj ar

4.2 Pemrapan Pengajarm dm

Pemklajgan di ddam Bilik Darjah

4.3 K&erapan Menghadiri Prcgilan

Pelkernbangan Staf

4.4 Dap&m Kajian

4.4.1 Perbandingan Persepsi Guru-gum

Hipotesis Nu1 1.4.1

Wipoksis Nu1 ! .4.4

Hipotesis Nu1 1 -4.7

Hipotesis Nu1 1.4.10

4.4.2 Pehandingm Tahap Kepuasan

Gum-gum

Hipotesis Nul 1.4.2

Hipotesis Nu1 1.4.5

ix

Hipotesis Nu1 1.4.8 119

Hipotesis Nui 1.4.1 1 121

4.4.3 Hubungan Linear Antara Kekerapan 123

Pengetua Melaksanakan Tugas-tugas

Ketua Pengurus Kurikuium Mengikut

Persepsi Guru dan Tahap Kepuasan

Guru

Hipotesis Nul 1.4.3

Hipotesis Nu1 1.4.6

Hipotesis Nu1 1.4.9

Hipotesis Nu1 1.4.12

4.5 Perbincangan

4.5.1 Persepsi Guru

4.5.2 Tahap Kepuasan Guru

4.5.3 Hubungan Linear Antara

Persepsi Gum dan Tahap

Kepuasan Guru

4.6 Kesimpulan

BAB 5 RINGKASAN, KESIMPULAN DAN

CADANGAN

5.0 Pengenalan

5.1 Ringkasan Pengenalan, Kaj ian yang Lepas 151

Dan Metodologi Kajian

5.2 Rumusan Dapatan Kajian 156

5.2.1 Persepsi Gum-guru Bukan Siswazah 156

dan Guru-guru Siswazah terhadap

Kekerapan Pengetua Melaksanakan

Tugas-tugas Kepimpinan

5 -2.2 Tahap Kepuasan Guru-guru Bukan 163

Siswazah dan Guru-guru Siswazah

Terhadap Peranan Pengetua dalam

Mebaksanakan Tugas-tugas

Kepimpinan

5.2.3 Hubungan Liriear anaara Kekerapan 165

Pengetua Melaksanakan Tugas-tugas

Kepimpinan mengikut

Persepsi Guru-guru dan Tahap

Kepuasan Guru-guru

5.3 Kesimpulan

5.4 Cadangan

5 -4.1 Untuk Penggubal Dasar

5.4.2 Untuk Perancang Kursus

5.4.3 Untuk Pengkaji

xi

5.4.4 Untuk Pellgetua

5.4.5 Untuk Guru-guru

5.5 Kesimpulan Tesis

BIBLIOGRAFI

xii

LAMPIIUN

Lrunpiran A Surat Kebenaran untuk hdetljaialkan Kajian

di Sekolah-sekolah, Maktab-maktab Perguruan,

Jabatan-jabatan Pendidikan dm

Bahagian-bahagian di bawah Ketnenterian

Pendidikan Malaysia

Lampiran B Surat Kebenaran untuk Menjalakan Kajian 190

Di Sekolah-sekolah di Bahagian Linlbang,

Sarawak

Lampiran 3.1 Borang Soalselidik 191

Lampiran 3.2 Senarai Pegawai Perkhidmatan Pendidikan

Yang Melaksanakan Kaj ian Kesahan Kandungan 197

Alat Kaj ian

Lamgiran 3.3 Pekali Kebolehpercayaan Setiap Bahagian

Alat Kajian t ee Ghong Win1 ( I 991)

Lamgiran 3.4 Pekali Kebolehpercayaan Setiap Bahagian

Alat Kaj ian ini

Rui ukan Jadual

3.1

3.2

SENARAI JADUAL

Tai uk Halaman

Senarai Nama Sekolah di Bahagian Limbang 79

Bilangan Guru Bukan Siswazah dan Guru 80

Siswazah di Semua Sekolah Menengah

Kerajaan, Bahagian Limbang

Bilangan Iten1 daiam Setiap Bahagian 83

Bormg Soalseiidik

Ringkasan Peratusan Ciri-ciri Sarnpel 102

Kekerapan Pencerapan Ice atas 105

Pengajaran Guru-guru di dalam

Bilik Darjah dalam Tempoh 12

Bulan yang Lepas

Kekerapan Guru-guru Menghadiri

Program Perkembangan Staf daiam

Tempoh 12 Bulan yang Lepas

Hasil Ujian-t atas K&.erapan Pengetua

Melaksanakan Tugas-tugas Kepimpinan

Dalam Pengurusan Kurikulum

Mengikut Fersepsi Guru

xiv

Ruiukan Jadual Taiuk

4,5 Hasif Ujim-t atas Kekerapan

Pencerapan atas Pwgajaran dan

Pernbelajaran Mcngikut Persepsi Guru

Hasil Ujian-b. atas Kekerapan Pengetua

Mkngwus Hal-ha1 Program

Pekembangan Staf Mngikut Pewpsi

Kese~uruhan Mengikut Pempsi Gum

Hasil Ujian-t atas Tahap Kepua~an

Gum Terhadap Peranan Peng&ua dalam

Pengrrusan Kurikuium

4.9 Hasil Ujian-t atas Tahap Kepuasan

Gum Tehadap Pencerapan atas

Pengajaran dan Pabelajaran oleh

Rujukan Jadual

4.10

Taiuk

Hasil Ujian-t atas Tahap Kepuasan

Glsu Terhadap Pengurusan Program

Perkembangan Staf

Hasil Ujian-t atas Tahap Kepuasan

Guru Terhadap Peranan Pengetua

Dalam Melaksanakan Tugas-tugas

Ketua Pengurus Kurikulum Secara

Keseluruhan

Statistik Deskriptif Ujian Korelasi

Antara Min Kekerapan Pengetua /

Kepimpinan dalam Pengurusan

Kurikuium dengall Tahap Kepuasan

Guru

Korelasi Antara Min Kekerapan Pengetua

Melaksanakan Tugas-tugas Kepimpinan

daiam Pengurusan Kurikulum dan Tahap

Kepuasan Guru

Halaman

120

xvi

Ruiukan Jadual Taiuk

4.14 Statistik Deskriptif Ujian Korelasi

Antara Min Kekerapan Pengetua

Melaksanakan Pencerapan atas Pengajaran

dan Pembeiajaran dellgan Tahap

Kepuasan Guru

Koreiasi An$ara Min Kekerapan Pengetua

Melaksanakan Penceragan atas Pengajaran

dan Pembeiajaran dan Min Tahap

Kepuasan Gum

Statistik Deskriptif Ujian Kordasi Antara

Mi11 Kekerapan Pengetua Mengurusican

Hal-ha1 Program Perkernbangan Staf

dan Tahap Kepuasan Guru

Korelasi Antara Min Kekerapan Pengetua

Menguruskan Hal-haf Program

Perkembangan Staf dengan Tahap

Kepuasan Guru

Halainan

127

xvii

Rui ukan Jadual Taiuk

4.18 Statistik Deskiptif Ujian Korelasi

Antara Min Kekerapan Pengetua

Melaksanakan Tugas-tugas Ketua

Pengurus Kurikulm S e c ~ a

Keseluruhan kngan Tahap Kepuastin

Gwu Secara Kmluruhatl

4.19 Korelasi Ankara b4in Kedcerapau

Pengetua A4el&san&an Tugas-hgas

Ketua Pengullus Kuriku4um Saara

Keselunrhan $an Tahap Kepuasan

Guru k a r a Kesejelmhan

xviii

SENAR-41 GAMBARGJAH

Ruiukan

Gambaraiah Tai uk

1.1 Rangka Konseptual Hubmgan Antara

Peranan Pengetua sebagai Ketua Pengurus

Kurikuluin dan Persepsi dan Tahap Kepuasan

Guru

4.1 Gambarajah Sebaran Hubungan Linear

Antara Kekerapan Pengetua Melaksanakan

Kurikujum dan Tahap Kepuasan Guru

4.2 Gambarajah Sehran Hubungan Linear

Antara Kekerapan Pengetua Melaksanakan

Pencerapan A%as Pengajaran dan

Pembelajaran dengan Tahap Kepuasan

Guru

4.3 Gambarajah Sebaran Wubungan Linear

Antara Kekerapan Pengetua Menguauskan

Hal-ha1 Program Perkembangan Staf

dengan Tnhap Kepuasan Guru

xix

SENARAI GAMBARAJAH

rruiukan

Gambarajah Tajuk

4.4 Gambarajah Sebarm Hubungan Linear

Antara Kekerapan Pengetua Melaksanakan

Tugas-tugas Ketua Pengurus Kurikulum

Secara Keseiuruhan dengan Tahap

ECepuasan Gutv Seeara Kexluruhan

Halaman

134

BA3 I

PE

1.0 Pengenalan

Pengetua adalah impin sekolah. Beliau bertanggungjawab menunjukkan

kepimpinan yang berkua€iti deagan mewjudkan susana yang boleh

rnerangsangkan pembeiajaran krkua di kalmgan peiajar-pelajar. Fungsi

njmiin b&wa sekolah di bawah jagaannya adalah

Untuk rnenyempurnakm tangguqjawab tersebut dan memenuhi

stu sebagai pemirnpin

pumakm tugas peiqajaran

r dan kakitmgm yang

ini bo!eMab disifatkan sebagai

an ctefnisi Thornson

permintaan orang raniai terhadap akaunt

sekulah, pengetua pedu kkeupayaan me

dan pernbelajaran menemi gum-gum,

lain (A1 Ramaiah

peranan kepimpinan di &oiah. fa

(1980) untuk kepiinpinan, iaitu ‘‘

orang lain.”

Dalm definisi tersebut, terdapat dua elemen berhubung dengan

4 kepimpinan, iaitu kebolehan untuk menyempurnakan sesuatu dan kebolehan

ngaruhi orang t upaya menye an tugas yang

berkenaan. Kebokhan pengetua untuk mem -guru adalah

13’’ atau kekornpetenannya (Balderson, ntung kepada “kuasa

>. lain,

kepakarannya daripada kuasa metnberi hukurnan atau hadiah.

k

terkelim tentang arah tuju usaha meretka. Sebatihya, seswrang pengetua

yang rnenetapkan dan mmbixan&an mathmat kurikulum sekoiahnya

dengan terperhci bersama guru-gurunya b l e h memimpin dan memhirnbing

mereka ke axah pencapaian mathiat kurikulum dengan sistematik. Peranan

k

program-program