Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    1/40

    CHNG 2: BT PHNG TRNH1.Phng php s dng tnh n iu ca hm s:Th d 128: Gii bt phng trnh: (1)542x9x >+++

    Li gii:

    t f(x) = VT(1), c f(x) xc nh: (1) (2x2x

    9x

    042 x

    09x

    ++

    f(x) xc nh, lin tc trn (*) c: 042x2

    1

    9x2

    1(x)f' >

    ++

    += vi x >

    -2

    nn f(x) ng bin trn (*). Do : 0x2x

    0xf ( 0 )f ( x )( 1 ) >

    >>

    Vy bt phng trnh c nghim: 0x > .

    Th d 129: Gii bt phng trnh: (1)55xx +Li gii:

    t f(x) = VT(1), c f(x) xc nh: (1) (5x5x

    0x

    05x

    0x

    f(x) xc nh, lin tc trn (*) c: 0

    5x2

    1

    x2

    1(x)f

    ' >

    += vi 5x >

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    2/40

    nn f(x) ng bin trn (*).Do : 5x5x

    5xf ( 5 )f ( x )( 1 ) =

    Vy bt phng trnh c nghim: 5x = .

    Th d 130: Gii bt phng trnh: (1)38532 xxx ++Li gii:

    t f(x) = VT(1), c f(x) xc nh v lin tc vi mi x R c:0ln55ln33ln22(x)f xxx' >++= vi mi x R nn f(x) ng bin trn

    (*).Do

    2xRx

    2x

    f ( 2 )f ( x )( 1 )

    Vy bt phng trnh c nghim: 2x .

    Th d 131: (NTA-2000) Gii bt phng trnh:(1)22)(4log1)(2log x3

    x

    2 +++Li gii:

    t f(x) = VT(1),c f(x) xc nh,lin tc vi mi Rx c:

    02)ln3(4

    ln44

    1)ln2(2

    ln22(x)f

    x

    x

    x

    x' >

    ++

    += vi mi Rx

    nn f(x) ng bin trn (*).Do : 0xRx

    0xf ( 0 )f ( x )( 1 )

    Vy bt phng trnh c nghim: 0x .

    Th d 132: (TL-2000) Gii bt phng trnh: (1)2x5x-32x

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    3/40

    Ta c f(x) xc nh khi v ch khi (

    2

    5x2

    02 x5

    0x-3

    02x

    +

    f(x) xc nh, lin tc trn (*) c: 02x-52

    1

    x-32

    1

    2x2

    1(x)f' >++

    +=

    vi2

    5x2

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    4/40

    t f(x) = VT(2), c f(x) xc nh khi v ch khi:

    ++

    +++

    0x4

    08x-2 ) (( x

    0x4

    01 66 x3 x2 x 223

    >++

    4x

    08x-2 x( d o02x 2 (*)4x2

    f(x) xc nh, lin tc trn (*) c:

    0x42

    1

    166x3x2x2

    66x-6x

    (x)f 23

    2'

    >++++

    +

    = vi 4x2

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    5/40

    Th d 136: Gii h thc: log x (x + 1) = lg1,5 (1)Li gii:

    iu kin: 0 < x 1- Xt 0 < x < 1 khi logx(x+1) < logx1 = 0 < lg1,5. Vy phng trnh (1) khngc nghim trong khong ny

    - Xt 1 < x < + khi logx(x+1) > logxx = 1 > lg1,5. Vy phng trnh (1)khng c nghim trong khong nyTm li (1) v nghim.

    Th d 137: Gii h thc 2x

    24xx3 2

    >

    >

    Kt hp vi iu kin (*) ta c3

    4x

    7

    9< .

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    6/40

    Th d 138: Gii h thc

    >+

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    7/40

    - Vi 2x > th x2 4 > 0 v x 2 > 0. Do 133 04x2

    => (v hm ngbin)nn VT(1) > 1 = VP(1). Bt phng trnh khng c nghim trong khong trn- Vi 2x < th x2 4 < 0 v x 2 < 0. Do 133 04x

    2

    = 0 nn ( ) 02x;11x 1x353 -1- Nu x > 1 th ( )2x2log)xx(log

    )1x(2

    )1x(xlogVP 2

    2

    22 =

    = m

    VT = 22x-2- xx22 . Do : (1) xx2

    2 + ( )2x2log)xx(log 222 = +22x-2(1/)Xt hm s f(x) = 2t + log2t xc nh lin tc trn R+ v:

    f/(x) = t.ln2 + 2ln.t

    1

    < 0 nn f(x) nghch bin trn R+

    (1/) x2 x = 2x 2 x2 3x + 2 = 0 x = 1 (loi); x = 2 (tha mn).Vy phng trnh c nghim x = 2.

    Th d 143: Gii phng trnh 182x6xx 2 =+++ (1)Li gii:

    iu kin: x + 2 0 x 2. t f(x) = 2x6xx 2 +++ c f(x) xc nh,

    lin tc trn [ )+ ;2 v f/(x) = 2x + 1 +2x

    3

    +- Nu x 0 th f/(x) > 0 nn VT(1) l hm ng bin m VP(1) = const do phng trnh c nghim duy nht x = 2

    - Nu 2 x < 0 th VT(1) < 18 = VP(1) nn phng trnh khng c nghimtrong khong trn .Tm li phng trnh c nghim duy nht x = 2.

    Th d 144: Gii phng trnh: x4 + x3 + 5 2x + = 2 + 5 2 (1)

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    8/40

    Li gii:t f(x) = 1x5xx 34 +++ c f(x) xc nh lin tc trn [ )+ ;1

    f/(x) =1x2

    5x3x4 23

    +++

    - Nu x 0 th f/(x) > 0 nn f(x) ng bin do VT(1) ng bin m

    VP(1) = const. V vy x = 1 l nghim duy nht ca phng trnh- Nu 1 x < 0 ta thy VT(1) < 6 < VP(1).Vy phng trnh c nghim duy nht x = 1.

    3: Phng php hm lin tc:

    Th d 145: Gii bt phng trnh )1(0xx4

    3x24

    xtg

    2

    +=

    +=

    +=

    =

    0n;k

    1xnx21

    x31n1

    1xkx21

    x31k1

    ( )( )

    ( )

    +=

    +=

    ++=

    >=

    x31k1

    1xkx21

    x31x31k1

    0nk

    =

    =

    +=

    +=

    =

    3

    1x

    5

    1

    x

    x312

    1xx422

    1k

    (loi)

    Vy h cho v nghim.

    Th d 175: Gii phnh trnh ( )11x2x3x1x 2 +=++Li gii:

    iu kin: (3x10x30x1

    +

    . t ( ) ( )1;xv;x3;x1u +

    p dng BT thc ( )n21n

    1i

    i

    n

    1i

    i a..........aa:aa

    ===

    c:

    ( ) ( )1VP1x2vuv.ux3x1x1VT2

    =+===++=

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    30/40

    iu c ngha l:

    =

    =+ =

    kx3

    kx1vuv.uv.u

    Ta c:

    ( )

    +=

    =

    =+

    21x

    1x

    xx3x1

    0x)1(

    2

    Vy phng trnh c nghim 21x;1x +== .

    Th d 176: Gii phng trnh: 4x4xx 23 ++++ = x x + 2Li gii:

    iu kin x 0 v x 3 + x 2 + 4x + 4 0 x 0 (*)

    tu (x; 2) v

    v ( x ; 1). Ta c:

    u .

    v |

    u |.|

    v |

    hay x x + 2 4x 2 + . 1x + 4x4xx 23 ++++

    ng thc xy ra khiu //

    v x

    x= 2 x = 4 (tho mn iu kin (*))

    Vy nghim ca phng trnh l x = 4.

    Th d 177: Gii phng trnh:

    =++=++

    7z2yx

    1zyx222

    444

    Li gii:

    tu (x

    2 ; y 2 ; z 2 );v (1; 1; 2), c

    u .

    v |

    u | |

    v |

    hay x 2 + y 2 +2z 2 444 zyx ++ 7 6 (iu ny l v l)Vy phng trnh v nghim.

    Th d 179: Gii phng trnh ( ) 1x52x2 32 +=+ (1)

    Li gii:t 1xv;1xxu 2 +=+= th u.v = x3 + 1 v u + v = x2 + 2 nn iu kin (1) xc nh l v 0 (V u lun ln hn 0). Vi iu kin :

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    31/40

    (1) tr thnh 2(u + v) = 5 uv u

    v5

    u

    v22 =+ (u 0)

    ( )

    =

    =

    2

    1

    u

    v

    )(2u

    v

    * V ( ) ta c:

    (

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    32/40

    2sinx(sinx cox)(sinx + cosx) + (sinx cosx) = 0 (sinx cosx)(2sin2x + 2sinxcosx + 1) = 0

    =++

    =

    )(01xcosxsin2xsin2

    )(0xcosxsin

    2

    ( ) )Zk(k4

    x

    k2x2

    x

    k2x2xx

    2s i nxc o sxs i n +

    =

    ++

    =

    +

    =

    ==

    ( ) ( )

    =

    =

    =

    =+=++

    0xs i

    0xc o

    0xs i n2

    0xc o sxs i n0xs i n2xc o sxs i n

    2

    22

    (v nghim)

    Vy phng trnh c nghim l ( )Zkk4

    x +

    = .

    Th d 181: Gii phng trnh sau

    ( ) ( ) ( )323232 1x2x33x5x24x3x =+++Li gii:

    t b3x5x2;a4x3x22

    =+=+ th a + b = 3x2

    2x 1 v (1) tr thnha3 + b3 = (a + b)3

    3ab(a + b) = 0

    =

    =+

    =+

    01x2x3

    03x5x2

    04x3x

    2

    2

    2

    2

    3x1x

    3

    1x4x ====

    Vy phng trnh c tp nghim l:

    =

    2

    3;1;

    3

    1;4S .

    Th d 182: Gii h:

    +=+ =+2255

    33

    yxyx 1yx(I)

    Li gii:

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    33/40

    (I)

    ( ) ( )

    ++=+

    =+

    332255

    33

    yxyxyx

    )1(1yx

    ( )

    =+

    =+

    0yxyx

    1yx

    22

    33

    =+

    ==

    =+

    0yx

    0y

    0x

    1yx 33

    +) Vi x = 0 thay vo (1) ta c y = 1+) Vi y = 0 thay vo (1) ta c x = 1+) Vi x + y = 0 x = y thay vo (1) ta c y3 + y3 = 1 0 = 1 (v l)Vy h c cc cp nghim (x; y) l (0; 1); (1; 0).

    Th d 183: Gii h

    =

    =

    2)yx(x y

    7yx 33

    Li gii:

    H bi cho tng ng vi

    ( )

    =

    =

    )2(0)yx(x y7yx2

    )1(7yx

    33

    33

    (2) (x y)(2x2 + 2y2 5xy) = 0

    =+

    =

    0x y5y2x2

    0yx

    22

    - Nu x y = 0 x = y thay vo (1) ta c 32

    7yx ==

    - Nu 2x2 + 2y2 - 5xy = 0 (3)+) Vi y = 0 ta c x = 0 thay vo (1) thy v l

    +) Vi y 0 chia hai v ca (3) cho y2 ta c:

    =

    ==+

    2

    1

    y

    x

    2y

    x

    02y

    x5

    y

    x2

    2

    Khi x = 2y th (1) 8y3 y3 = 7 7y3 = 7 y = 1 nn x = 2Khi y = 2x tng t ta c x = 1; y = 2

    Vy h c cc cp nghim (x; y) l )2,1();1;2();2

    7;

    2

    7( 33 .

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    34/40

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    35/40

    Li gii:iu kin: x, y 0. Vi iu kin

    (I)

    =

    =

    x4x y3y

    y4x y3x2

    2

    =

    =

    y4x y3x

    )xy(4yx2

    22

    =

    =++

    y4x y3x

    0)4yx) (yx(2

    ==++

    ==

    y4x y3x

    04yx

    y4x y3x

    0yx

    2

    2

    ==

    ====

    2yx0yx2yx

    (Loi do x, y 0)

    Vy h c nghim duy nht x = y = 2.

    Th d 186: (VMO-96) Gii h

    =+

    =+

    +

    24)yx

    1

    1(y7

    2)yx

    11(x3

    (I)

    Li gii:D thy nu (x; y) l nghim ca h (I) th x; y > 0

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    36/40

    Do (I)

    =+

    +=

    =+

    =+

    +

    (y7

    22

    x3

    1

    yx

    1

    (

    y7

    22

    3 x

    11

    y7

    24

    yx

    11

    x3

    2

    yx

    11

    Nhn tng v ca (1) v (2) ta c:

    y7

    8

    x3

    1

    yx

    1=

    + 21xy = (x + y)(7y 24x) 7y2 38xy 24x2 = 0

    (y 6x)(7y + 4x) = 0 y = 6x (Do x; y > 0)

    Thay y = 6x vo (1) ta cx42

    22

    x3

    11 +=

    189

    211257x

    +=

    63

    2124114y

    += (th li thy tho mn)

    Vy h c nghim (x; y) = (63

    2124114;

    189

    211257 ++ )

    Th d 187: Gii bin lun theo a phng trnh ax = (a 1)x + 1 (a > 0)Li gii:

    (1) 01x)1a(a)x(fx

    == . Nhn xt rng:ao (a 1).0 1 = 1 1 = 0; a1 (a - 1).1 1 = 0 nn (1) c t nht hai nghimphn bit x = 0; x = 1.Gi s (1) c nhiu hn hai nghim th khi do f(x) xc nh v lin tc trn Rnn theo h qu nh l rolle ta c: f/(x) c t nht 2 nghim.Tng t f//(x) c t nht 1 nghim m f/(x) = axlna (a 1)f//(x) = ax(lna)2 > 0 Rx (iu ny tri vi kt qu trn)Vy 0a > phng trnh (1) c 2 nghim phn bit x = 0; x = 1.

    Th d 188: Gii phng trnh: 3x + 2x = 3x 2Li gii:

    Ta c: (2) f(x) = 3x + 2x 3x 2 = 0. Nhn xt rng:

    3o + 2o 3.0 2 = 1 + 1 2; 31 + 21 3.1 2 = 5 5 = 0 nn (2) c t nht hainghim phn bit x = 0; x = 1.Gi s (2) c nhiu hn hai nghim th khi do f(x) xc nh; lin tc trn Rnn theo h qu nh l rolle ta c: f/(x) c t nht hai nghim.Tng t f//(x) c t nht 1 nghim m f/(x) = 3xln3 + 2xln2 3f//(x) = 3x(ln3)2 + 2x(ln2)2 > 0 Rx (iu ny tri vi kt qu trn)

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    37/40

    Vy phng trnh cho c hai nghim x = 0; x = 1.

    Th d 189: Chng minh rng vi nN*; n chn v vi p; qR th phngtrnh xn + px + q = 0 (3) khng th c qu hai nghim thc phn bit

    Li gii:Gi s (3) c nhiu hn hai nghim thc phn bit. Khi do f(x) = xn + px + qxc nh lin tc trn R nn theo h qu nh l Rolle ta c phng trnh f/(x) = 0c t nht hai nghim.Tng t f//(x) = 0 c t nht 1 nghim m f/(x) = n.xn 1 + p; f//(x) = n(n 1)xn 2

    Do n N*; n chn nn n(n 1) > 0 v n 2 chnf//(x) > 0 xR (iu ny tri vi kt qu trn)Vy (3) khng th c qu hai nghim thc phn bit (pcm).

    Th d 190: Chng minh rng nu a, b, c, d i mt khc nhau th phng trnh(x a)(x b)(x c) + (x d)(x b)(x c) + (x a)(x d)(x c) + (x a)(x b) .(x d) = 0 (4) lun c ba nghim phn bit

    Li gii:t f(x) = VT(4) v F(x) = (x a)(x b)(x c)(x d) xc nh lin tc trn R, doF(a) = F(b) = F(c) = F(d) = 0 nn phng trnh F(x) = 0 c 4 nghim phn bit.Theo h qu nh l Rolle c F/(x) = 0 c t nht 3 nghim phn bit mF/(x) = f(x) f(x) c t nht 3 nghim phn bit.Nhng f(x) l a thc bc 3 nn n c nhiu nht 3 nghim phn bitVy (4) c ng 3 nghim phn bit (pcm).

    Th d 191: Chng minh rng vi a, b, cR phng trnhacos3x + bcos2x + ccosx + sinx = 0 (5) lun c nghim x [ ]2;0 (*)

    Li gii:

    t ( ) 1cosx2sin2

    bx3sin

    3

    axF +++= ta c F(x) xc nh v lin tc trn

    [ ]2;0 ; kh vi ( )2;0 m F(0) = F(2) = 0 a;b;c R nn theo nh l Rollephng trnh F/(x) = 0 lun c nghim x (0;2) [ ] 2;0 m F/(x) = VT(5)Vy (5) lun c nghim x [ ]2;0 .

    Th d 192: Chng minh rng vi a, b, c, d, e R phng trnh sau lun cnghim F(x) = acos6 + bcos5 + csin4x + dcos3x + esinx = 0

    Li gii:

    t ( ) e4

    c

    6

    axcosex3sin

    3

    dx4cos

    4

    cx5sin

    5

    bx6sin

    6

    axF +++++=

    Ta c F(x) xc nh v lin tc trn [ ]2;0 ; kh vi ( )2;0 m F(0) = F(2) =0 a, b, c, d, e R nn theo nh l Rolle phng trnh F/(x) = 0 lun c t nht

    mt nghim x (0;2) [ ] 2;0 M F/(x) = f(x)Vy phng trnh cho lun c nghim.

    Th d 193: Cho f(x) = anxn + an-1xn-1 + . + a1x + ao. Chng minh rng nu

  • 8/8/2019 Cac Phuong Phap Giai Bat Phuong Trinh(2)

    38/40

    nN* sao cho 0m

    a

    1m

    a....

    1nm

    a

    nm

    a o111nn =++

    +++

    ++

    th phng trnh

    f(x) = 0 lun c nghim x (0;1).Li gii:

    t 0xm

    ax

    1m

    a....x

    1nm

    ax

    nm

    a)x(F mo1m11nm1nnmn

    =+++++++=

    +++

    Ta c F(x) xc nh v lin tc trn [ ]1;0 ; kh vi ( )1;0 v c F(0) = F(1) = 0nn theo nh l Rolle phng trnh F/(x) = 0 lun c t nht mt nghim x(0;1)M F/(x) = an x n + m 1 + an - 1 x n + m 2 + + a1 x m + aox m 1

    = x m 1 (an x n + a n 1 x n - 1 +.+a1x + ao)Nu gi xo (0; 1) l mt nnghim ca phng trnh F/(x) = 0 th:

    xm-1(anxn + an-1xn-1 +.+ a1x + ao) = 0 f(xo) = 0 (xo(0;1))Vy phng trnh f(x) = 0 lun c nghim (x (0; 1)).

    Th d 194: Gii bt phng trnh0

    1x32

    x5x5lg

    )x(fx

    0 (iu ny tri vi kt qu trn)

    Vy phng trnh cho c khng qu 3 nghim (pcm).