Carbon Footprint van gras

- CO2 winnen of CO2 verliezen

(Harry Nijënstein, 24 november 2011)

Onderwerpen

• Kader

• Carbon Footprint

– Vastlegging maximaliseren

• Soorten vastlegging

• Grassoorten

• Aanleg en onderhoud

– Uitstoot minimaliseren

• Meststoffen

• GBM

• Energie

– Verdere info en voorbeelden

Kader

Duurzaamheid = People-Planet-Profit

•Planet is één van de onderdelen

– Carbon Footprint is onderdeel van Planet.

Waarom aandacht voor Carbon Footprint

-Niet omdat de aarde anders ophoudt te bestaan.

-Wel omdat we er zelf veel last van krijgen: CO2 ���� temperatur ���� zeespiegel

Planten gebruiken de C in CO2 om de plant op te bouwen

-Planten leggen CO2 vast

-Planten produceren zuurstof

Andere broeikasgassen die van belang zijn:

-N2O (onder andere geproduceerd door bemeste gronden)

-CH4 (methaan)(Wordt vooral geproduceerd door vee)

Kader

- soorten vastlegging

Carbon sinks

-Kort durend

- Atmosfeer

- Cyclus duurt +/- vijf jaar)

-Medium duur

- Organische stof in bodem

- Cyclus honderden jaren

-Langdurig

- In gesteente, steenkool

- Cyclus miljoenen jaren

Vastlegging maximaliseren

- grassoorten

Soort Blad Wortels

Saldo

organische

stof

Totaal

Roodzwenk 2,5 18,9 -4,2 17,2

Engels raaigras 1,8 4,6 6,8 13,3

Rietzwenk 1,4 5,7 2,9 10,0

Veldbeemd 1,8 8,2 -3,5 6,6

Microclover 1,5 3,8 0,0 5,3

- 30 maanden (2005-2008)- 25-30 keer maaien op 2.5 cm- 150 kg N / ha / jaar (slow release, 4*/jaar)- Pluggen gestoken tot 20 cm diep- Cijfers in ton CO2 / ha / jaar

Vastlegging maximaliseren

- grassoorten - mengsels

Mengsel Samenstelling Ton CO2 / ha / jaar

100% Lp 100Lp 13.3

SV 7 75 Lp, 25 Pp 11.6

SV8 50 Lp, 50 Pp 9.9

SV10 80 Fa, 20 Lp 10.7

• Doorzaaien in plaats van opnieuw inzaaien

– Geen verlies aan organische stof, dus aan C

– Veel minder inputs

• Extensief in plaats van intensief (minder bemesten, beregenen en spuiten)

– NPK-behoefte

– Betredingstolerant

– Droogte-, ziekte-, zouttolerant

– Minder kort en minder vaak maaien

• Aanleg van bomen en struiken

– (in 1 ton droog hout zit 0.5 ton C ofwel 1.8 ton CO2)

Vastlegging maximaliseren

- aanleg en onderhoud

Uitstoot minimaliseren

- meststoffen

• Hoeveelheid meststof

– veel ���� veel CO2 uitstoot

– Veel ���� minder vastleggen: wortels ontwikkelen zich minder

– Maaisel niet afvoeren

– Gebruik van Microclover

– Toepassing van iSeed

• Soort meststof (organisch, slow release, snelwerkend)

• Gedeelde giften

Toekomst:-Sensor-gestuurde bemesting-NUE en PUE per soort/ras/mengsel

Uitstoot minimaliseren

- GBM

• Soortkeuze / Rassenkeuze

– Betredingstolerantie

– Ziekteresistentie (4turf)

– Minimum kiemtemperaturen

• (Door)zaaien

– Beginontwikkeling (sneller ���� minder onkruid ���� minder herbiciden)

– Dichte zode (meer zaad ���� dichtere zode)

– Introductie van nieuwe, betere genetica in de zode

– Handhaven van een goede balans in soorten

– Betere betredingstolerantie en minder onkruiden

– Zaadbehandeling (iSeed)

–

• Groene stroom

• Zonnepanelen, zonneboiler

• Warmtewisselaar voor verwarming

• Biodiesel

• Energiezuinige apparatuur

• Minder vaak onderhoud plegen

• Reststoffen scheiden en recyclen

Uitstoot minimaliseren

- energie

• ISO 14067 norm voor Carbon Footprint (in ontwikkeling)

• Carbon footprint calculators

(bv www.thegolfresourcegroup.com, ww.eiolca.net )

• Duurzaam inkopen

– Overheidsrichtlijnen

NL o.a. voor productgroep ‘Groenvoorzieningen’

EU o.a. voor ‘gardening products and services’

• Duurzaamheidscan

– ‘Groen is Leven’ voor boomkwekers

– ‘Commited to Green’ voor golfbanen

Verdere informatie

CO2 reductie door Microclover

• Bij het produceren van minerale stikstofmeststof komt 3,7 kg CO2 pr kg N vrij (Yara)

• Stel een voetbalveld ontvangt 100 kg N / ha / jaar

• Met Microclover kan de hoeveelheid minerale N beperkt worden tot 50 kg N / ha / jaar

• Microclover reduceert zo de CO2

emissie met 185 kg CO2 / ha / jaar

185 kg reductie in CO2 uitstoot komt overeen met ….

• Verbranden van 70 l diesel – of…

• Rijden van 460 km met een Maserati 4.7 V8 – of…

• 1620 km in Suzuki Swift 1,3 – of…

• Produceren van 9 kg vlees – of…

• Telen 880 kg aardappels – of…

• Brouwen van 1850 l bier !