Panevropski univerzitet ApeironFakultet poslovne ekonomije

CARINSKA TARIFA, PORIJEKLO ROBE I CARINSKA VRIJEDNOST

Predmet: Carinski menadžment i carinske politike (vježbe)Nastavnik: Doc.dr Sanel Jakupović

1

1. CARINSKA TARIFA

Carinska tarifa predstavlja sistematizovan pregled roba koje podliježu obavezi plaćanja carine i njima odgovarajućih carinskih stopa.

Sastoji se iz dva dijela:1. Normativni dio: opšte norme 2. Nomenklatura: popis roba u carinskoj tarifi

klasifikovanih prema nekoj karakterističnim osobinama robe

Pod nomenklaturom, u smislu ovog zakona, podrazumijevaju se:

- naimenovanja odjeljaka, glava, razdjela, tarifnih brojeva i tarifnih podbrojeva s njihovim numeričkim oznakama;

- napomene uz odjeljke i glave, napomene za tarifne podbrojeve i dodatne napomene;

- osnovna pravila za primjenjivanje Carinske tarife.

OSNOVNA PRAVILA ZA PRIMJENJIVANJE CARINSKE TARIFEsluže da bi se proizvodi svrstali u carinsku tarifu:

Proizvodi se srstavaju prema naimenovanjima tarifnih brojeva a nazivi odjeljaka, glava i razdjela dati su samo radi lakšeg snalaženja pri svrstavnju.

- Ukoliko nekompletan ili nedovršen proizvod ima bitna svojstva kompletnog ili dovršenog prozvoda svrstaće se u njegov tarifni broj;

- Nesasatvljen ili proizvod u rastavljenom stanju se svrstava u tarifni broj kao kompletan ili dovršen proizvod.

Proizvod koji se može svrstati u dva ili više tarifnih brojeva, svrstava se na sledeci način:

- Tarifni broj koji ima najkonkretnije i najbliže naimenovanje proizvoda ima prednost u odnosu na tarifne brojeve sa opštijim naimenovanjem proizvoda.

- Mješavine ili složeni proizvodi koji se sastoje od različitih materijala ili su izrađeni od različitih komponenti, svrstaće se kao da se satoje od komponente ili materijala koji im daje bitan karakter.

- Ako se ni ovako ne može svrstati, proizvod će biti svrstan u poslednji po redu od onih tarifnih brojeva koje zbog važnosti treba podjednako uzeti u obzir.

Ukoliko se određeni proizvod ni na ovaj način ne može svrstati u određeni tarifni broj, isti će biti svrstan u dogovarajući tarifni broj proizvoda koji mu je najsličniji.

U slučaju materijala za pakovanje i ambalaže primjenjuju se ova pravila:

- Futrole za fotografske aparate, muzičke instrumente, puške i pištolje i sl. kontejneri specijalno oblikovani ili podešeni za određeni proizvod, pogodni za dugotrajnu upotrebu i isporučeni sa proizvodima za koje su namijenjeni , svrstaće se sa tim proizvodima pod uslovom da se uobičajeno prodaju sa tim proizvodima.

- Međutim predhodno pravilo se ne primjenjuje na materijal za pakovanje i ambalažu ako je očigledno da su podesni za višestruku upotrebu.

2. PORIJEKLO ROBE

Svrha utvrđivanja porijekla robe je dokazivanje da je određena roba u potpunosti dobijena ili proizvedena u nekoj (poimenično navedenoj) zemlji.

Porijeklo robe dokazuje se radi primjene:1. jedinstvene carinske stope na osnovu Zakona o Carinskoj

tarifi (nepreferencijalno porijeklo);2. preferencijalne (povlašćene) carine u skladu sa nekim

međunarodnim ugovorom (preferencijalno porijeklo);3. mjere propisane Zakonom o spoljnoj trgovini Crne Gore.

Oblici porijekla robe:1. nepreferencijalno (Carinska tarifa);2. preferencijalno (primjenjuje se stopa iz

bilateralnog ili multilateralnog sporazuma).

Izuzetno: za robu koja nije trgovačkog karaktera, koju putnik nosi sa sobom ili koju fizičko lice primi u pošiljci od drugog fizičkog lica, može se primijeniti jedinstvena carinska stopa u visini od 5% od carinske vrijednosti robe.

Nepreferencijalno porijeklo robe

Roba porijeklom iz jedne zemlje je ona roba koja je u cjelini dobijena ili proizvedena u toj zemlji, uključujući i teritorijalne vode te zemlje.

Roba u čiju je proizvodnju uključeno više od jedne zemlje smatraće se porijeklom iz zemlje u kojoj je prošla poslednje bitno, ekonomski opravdano, oplemenjivanje (obrada, dorada, prerada) koje dovodi do novih proizvoda ili predstavlja bitnu fazu proizvodnje.

Posljednjim bitnim, ekonomski opravdanim, oplemenjivanjem koje dovodi do novih proizvoda ili predstavlja bitnu fazu proizvodnje ne smatra se:

1) pakovanje ili prepakivanje robe, bez obzira gdje je ambalaža proizvedena,

2) dijeljenje većih količina robe u manje količine ili spajanje manjih količina u veće;

3) odvajanje, razvrstavanje, prosijavanje, ispiranje ili dijeljenje proizvoda rezanjem;

4) etiketiranje i označavanje robe;5) postupanje neophodno da bi se očuvala svojstva proizvoda prilikom

prevoza ili uskladištenja;6) jednostavno sklapanje djelova proizvoda u cjelovit proizvod.

Svako oplemenjivanje robe za koju se utvrdi ili je u vezi sa utvrđenom činjenicom koja potvrđuje pretpostavku da je njen jedini cilj izbjegavanje primjene odredaba koje se u Republici primjenjuju na robu iz određenih zemalja neće se smatrati vjerodostojnom, niti će se takvoj robi priznati status robe proizvedene u toj zemlji.

Preferencijalno porijeklo robe

Stiče se na dva načina:1. Na osnovu ugovora o slobodnoj trgovini;2. Jednostranom odlukom države (Republike) na

osnovu propisa koji donosi Vlada.

3. CARINSKA VRIJEDNOST ROBE

U carnskim sistemima u kojima se carina naplaćuje prema vrijednosti robe »ad valorem carine«, kao što je u carinskom sistemu naše zemlje, carinska vrijednost robe predstavlja osnovicu za obračun carine.

Takođe, bitna za davanje dozvola za uvoz pojedinih vrsta robe kao i u postupku koji se vodi povodom učinjenog carinskog prekršaja – radi utvrđivanja iznosa kazne

ZCP utvrđuje šest metoda čijom se primjenom utvrđuje carinska vrijednost robe, kao i redosled u primjeni tih metoda:

1. Transakcijska vrijednost robe;2. Transakcijska vrijednost iste robe;3. Transakcijska vrijednost slične robe;4. Deduktivni metod;5. Metod obračunate vrijednosti;6. Metod raspoloživih podataka u republici.

3.1. transakcijska vrijednost robe

stavrno plaćena cijena ili cijena koju treba platiti radi izvoza u BiH(cijena koja je ugovorena prilikom kupoprodaje robe: račun, faktura, ugovor)

dodaju se i svi troškovi i izdaci u vezi sa isporukom i prodajom robe do mjesta ulaska u carinsko područje BiH a nisu obuhvaćeni cijenom uvezene robe

Uslovi za prihvatanje transakcione vrijednosti:

1. kupac nema ograničenja u raspolaganju sa robom ili upotrebi robe;

2. kupoprodaja ili cijena ne podliježe uslovima ili ograničenjima čija vrijednost ne može biti utvrđena u odnosu na vrijednost robe koja se vrednuje;

3. nikakav prihod od naknadne preprodaje, raspolaganja robom ili upotrebe robe neće pripasti prodavcu;

4. kupac i prodavac nisu međusobno povezani, a ako jesu, da je transakcijska vrijednost prihvatljiva za carinske potrebe.

3.2. transakcijska vrijednost identične robe:

Identična roba je roba koja je dobijena u istoj državi (području npr. EU) i koja je u svim pogledima identična, uključujući fizičke osobine, kvalitet i renome proizvoda

3.3. transakcijska vrijednost slične robe:

Slična roba je roba dobijena u istoj državi (području npr. EU) i ima, iako u svim pogledima nije identična, jednake osobine i jednak materijalni sastav, što joj omogućava da ispunjava jednake funkcije i da služi za zamjenu sa trgovačke strane

3.4. deduktivni metod:

na osnovu jedinične cijene po kojoj se najveći mogući broj jedinica takve ili identične ili slične uvezene robe prodaje u istom ili približno istom vremenskom periodu kao i roba koja se procjenjuje i to licima koja nisu povezana sa licima od kojih tu robu kupuju. Ovakvu cijenu treba umanjiti za iznos uobičajene provizije ili uobičajena uvećanja radi ostvarivanja dobiti, uobičajenih troškova prevoza i osiguranja i drugih troškova koji nastanu u Republici, carina, poreza i drugih naknada koje se plaćaju u Republici uvoza ili prodaje robe.

3.5. metod obračunate vrijednosti:

zbir:1. vrijednosti materijala i troškova proizvodnje ili

druge vrste prerade koja je upotrijebljena u proizvodnji uvezene robe;

2. iznos dobiti i opštih troškova koje proizvođači u zemlji izvoza imaju u vezi sa prodajom istovjetne robe

3. troškovi isporuke

3.6. metod raspoloživih podataka:

utvrdiće se na osnovu raspoloživih podataka u BiH, uz primjenu odgovarajućih metoda koji su u skladu sa principima i osnovnim odredbama:

- Sporazuma o primjeni člana VII Opšteg sporazuma o carinama i trgovini iz 1994. godine;

- člana VII Opšteg sporazuma o carinama i trgovini iz 1994. godine

- i ove glave Zakona.