CEMİL MERİÇ’İN HAYATICEMİL MERİÇ’İN HAYATI

HAZIRLAYAN: HÜSEYİN TÜRKHAZIRLAYAN: HÜSEYİN TÜRK

YAŞAM KRONOLOJİSİYAŞAM KRONOLOJİSİ

12 Aralık 1916’da Hatay Reyhanlı’da doğdu.12 Aralık 1916’da Hatay Reyhanlı’da doğdu.Asıl adı Hüseyin Cemil’dir.Asıl adı Hüseyin Cemil’dir.1928’de ilkokulu bitirir.1928’de ilkokulu bitirir. Eğitiminde Fransız kültürü ağırlıklıdır.Eğitiminde Fransız kültürü ağırlıklıdır. Hatay lisesi’ni bitirdi.Hatay lisesi’ni bitirdi. 1936’da İstanbul’a gelir ama üniversiteye 1936’da İstanbul’a gelir ama üniversiteye giremez.giremez.

1938’de Hatay Reyhanlı’ya dönüp Batı 1938’de Hatay Reyhanlı’ya dönüp Batı Ayrancı köyünde ilkokul öğretmenliğine Ayrancı köyünde ilkokul öğretmenliğine başlar.başlar.

1939’un Nisan ayında tevkif edilir ve üç 1939’un Nisan ayında tevkif edilir ve üç yüz kadar kitabına ve dergi yüz kadar kitabına ve dergi koleksiyonlarına el konulur.koleksiyonlarına el konulur.

1940’da tekrar İstanbul’a gider.1940’da tekrar İstanbul’a gider.

1941’de İstanbul’daki ilk yazısı “İnsan” 1941’de İstanbul’daki ilk yazısı “İnsan” dergisinde yayımlanır. “Honore de Balzac” ilk dergisinde yayımlanır. “Honore de Balzac” ilk yazısıdır.yazısıdır.

29 Ekim 1942’de Elazığ Lisesi’nde Fransızca 29 Ekim 1942’de Elazığ Lisesi’nde Fransızca öğretmenliğine başlar.öğretmenliğine başlar.

Aynı yıl coğrafya öğretmeni olan Fevziye Aynı yıl coğrafya öğretmeni olan Fevziye Menteşoğlu ile evlenir.Menteşoğlu ile evlenir.

1942-1943 yılları arasında “Ayın Bibliyografyası” 1942-1943 yılları arasında “Ayın Bibliyografyası” adlı dergide tercüme tenkitleri yayımlanır.adlı dergide tercüme tenkitleri yayımlanır.

1943’te ilk çeviri kitabı yayımlanır. “Altın 1943’te ilk çeviri kitabı yayımlanır. “Altın Gözlü Kız”Gözlü Kız”

1945’te Elazığ’daki stajyer öğretmenlikten 1945’te Elazığ’daki stajyer öğretmenlikten gözlerindeki sorundan dolayı istifa gözlerindeki sorundan dolayı istifa eder.eder.

Aynı yıl 1 Nisan’da oğlu dünyaya gelir. Aynı yıl 1 Nisan’da oğlu dünyaya gelir. Oğlunun ismini Mahmut Ali koyar. Oğlunun ismini Mahmut Ali koyar.

Aynı yıl Balzac’tan iki çevirisi çıkar. Aynı yıl Balzac’tan iki çevirisi çıkar. “Otuzundaki Kadın” ve “Onüçlerin Romanı”“Otuzundaki Kadın” ve “Onüçlerin Romanı”

1946’da Balzac’tan çevirdiği “Kibar 1946’da Balzac’tan çevirdiği “Kibar Fahişelerin İhtişam ve Sefaleti” adlı kitabı Fahişelerin İhtişam ve Sefaleti” adlı kitabı basılır.basılır.1947 yılında “Yirminci Asır” dergisinde 1947 yılında “Yirminci Asır” dergisinde yazar.yazar.1947-1953 yılları arasında makale 1947-1953 yılları arasında makale yazmaya ara vermiştir.yazmaya ara vermiştir.1953’te “Yirminci Asır” dergisinde birkaç 1953’te “Yirminci Asır” dergisinde birkaç makalesi daha yayımlanır.makalesi daha yayımlanır.

16 Aralık 1946’da bir kızı gelir dünyaya. Ümit.16 Aralık 1946’da bir kızı gelir dünyaya. Ümit.

1948’de Victor Hugo’nun “Hernani” adlı piyesinin 1948’de Victor Hugo’nun “Hernani” adlı piyesinin manzum olarak tercümesi Milli Eğitim Bakanlığı manzum olarak tercümesi Milli Eğitim Bakanlığı tarafından kendisine verilir.tarafından kendisine verilir.

1951 İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi 1951 İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’ne doktora öğrencisi olarak Felsefe Bölümü’ne doktora öğrencisi olarak kaydolur.kaydolur.

1952-1953 yılları arasında İstanbul Işık Lisesi’ne 1952-1953 yılları arasında İstanbul Işık Lisesi’ne Fransızca öğretmeni olur. Fransızca öğretmeni olur.

1954’te gözlerini tamamen kaybeder.1954’te gözlerini tamamen kaybeder.

1956 Aralık ayında “Hernani” çevirisi, 1956 Aralık ayında “Hernani” çevirisi, Maarif Vekaleti’nin “Klasikler” dizisi Maarif Vekaleti’nin “Klasikler” dizisi arasında yayımlanır.arasında yayımlanır.

1959’da Victor Hugo’nun “Sefiller” adlı 1959’da Victor Hugo’nun “Sefiller” adlı eserini Türkçe’ye çevirmesi bakanlıkça eserini Türkçe’ye çevirmesi bakanlıkça uygun görülür. uygun görülür.

1964’te bir yıl kadar bastırılamayan “Hint 1964’te bir yıl kadar bastırılamayan “Hint Edebiyatı” , sonunda yayımlanır.Edebiyatı” , sonunda yayımlanır.

1965’te uzun zamandan sonra ilk kez 1965’te uzun zamandan sonra ilk kez “Dönem” ve “Çağrı” dergilerinde makaleleri “Dönem” ve “Çağrı” dergilerinde makaleleri yayımlanır.yayımlanır.

1966’da Victor Hugo’dan, Mahmut Sait 1966’da Victor Hugo’dan, Mahmut Sait Kılıçlı ile beraber manzum olarak çevirdiği Kılıçlı ile beraber manzum olarak çevirdiği “Marion de Lorme” basılır.“Marion de Lorme” basılır.

1966’da Hugo’dan yapmış olduğu 1966’da Hugo’dan yapmış olduğu “Hernani” çevirisi ikinci kez basılır.“Hernani” çevirisi ikinci kez basılır.

1967’de, makale yazmayı “Yer İnsan” ve 1967’de, makale yazmayı “Yer İnsan” ve “Hisar” dergilerinde sürdürür.“Hisar” dergilerinde sürdürür.

Hisar’daki yazıları aralıklarla da olsa on yılı Hisar’daki yazıları aralıklarla da olsa on yılı aşkın bir süre devam edecektir. aşkın bir süre devam edecektir.

““Saint Simon: İlk sosyolog, İlk sosyalist” Saint Simon: İlk sosyolog, İlk sosyalist” 1967’de basılır.1967’de basılır.

1969’da “Sosyalizm ve Sosyoloji Tarihinde 1969’da “Sosyalizm ve Sosyoloji Tarihinde Pierre Joseph Proudhon” adlı bir çalışması Pierre Joseph Proudhon” adlı bir çalışması Fakülteler Matbaası’nda basılır. Fakülteler Matbaası’nda basılır.

1970’de İ.Ü.E.F. Sosyoloji dergisinde 1968 1970’de İ.Ü.E.F. Sosyoloji dergisinde 1968 yılında çıkan “İdeoloji” ile ilgili bir başka yılında çıkan “İdeoloji” ile ilgili bir başka çalışması bir kitapçık halinde yayımlanır.çalışması bir kitapçık halinde yayımlanır.

1974’te Bu Ülke yayımlanır.1974’te Bu Ülke yayımlanır.

1974’te Umrandan Uygarlığa eseri de basılır 1974’te Umrandan Uygarlığa eseri de basılır ve Türkiye Milli Kültür Vakfı’ndan “fikir dalında” ve Türkiye Milli Kültür Vakfı’ndan “fikir dalında” ödül alır.ödül alır.

1974’te “Türk Edebiyatı” , “Kubbealtı Akademi” 1974’te “Türk Edebiyatı” , “Kubbealtı Akademi” ve “Orta Doğu” gazetesinde yazıları çıkmaya ve “Orta Doğu” gazetesinde yazıları çıkmaya başlar.başlar.

1976’da “Hint Edebiyatı” adlı eseri, “Hint ve 1976’da “Hint Edebiyatı” adlı eseri, “Hint ve Batı” başlıklı bir bölümünde eklenmesiyle “Bir Batı” başlıklı bir bölümünde eklenmesiyle “Bir Dünyanın Eşiğinde” adıyla ikinci kez basılır.Dünyanın Eşiğinde” adıyla ikinci kez basılır.

1978’in Mart ayında TRT televizyonunun 1978’in Mart ayında TRT televizyonunun birinci kanalında roman üzerine bir birinci kanalında roman üzerine bir söyleşisi yayımlanır.söyleşisi yayımlanır.

1980’de “Kırk Ambar” basılır.1980’de “Kırk Ambar” basılır.

““Kırk Ambar” aynı yıl Türkiye Milli Eğitim Kırk Ambar” aynı yıl Türkiye Milli Eğitim Vakfı Ödülü’ne layık görülür. Vakfı Ödülü’ne layık görülür.

1980’de Urield Heyd’den “Ziya Gökalp, 1980’de Urield Heyd’den “Ziya Gökalp, Türk Milliyetçiliğinin Temelleri” isimli kitabı Türk Milliyetçiliğinin Temelleri” isimli kitabı çevirir.çevirir.

“ “Milli Eğitim ve Kültür” dergisinde ve “Yeni Milli Eğitim ve Kültür” dergisinde ve “Yeni Devir” gazetesinde makaleleri Devir” gazetesinde makaleleri yayımlanmaktadır.yayımlanmaktadır.

1981’de “Bir Facianın Hikayesi” Ankara’da 1981’de “Bir Facianın Hikayesi” Ankara’da bir yayınevi tarafından basılır.bir yayınevi tarafından basılır.

Thornton Wilder’in “Köprüden Düşenler” Thornton Wilder’in “Köprüden Düşenler” adlı kitabını Lamia Çataloğlu ile birlikte adlı kitabını Lamia Çataloğlu ile birlikte İngilizce’den Türkçe’ye çevirirler.İngilizce’den Türkçe’ye çevirirler.

1981’de Ankara Yazarlar Birliği Derneği 1981’de Ankara Yazarlar Birliği Derneği tarafından “yılın yazarı” seçilir.tarafından “yılın yazarı” seçilir.

1982’de Kayseri Sanatçılar Derneği’nden 1982’de Kayseri Sanatçılar Derneği’nden incelme dalında bir ödül alır.incelme dalında bir ödül alır.

15 Ocak 1982’de Nişantaşı Akademi 15 Ocak 1982’de Nişantaşı Akademi Kitabevi’nde bir imza günü düzenlenir.Kitabevi’nde bir imza günü düzenlenir.İlk kez okuyucusuyla buluşur.İlk kez okuyucusuyla buluşur.30 Ocak 1982’de “Cemil Meriç’le Türk 30 Ocak 1982’de “Cemil Meriç’le Türk kültüründeki değişmeler hakkında bir söyleşi” kültüründeki değişmeler hakkında bir söyleşi” başlığını taşıyan bir televizyon programına başlığını taşıyan bir televizyon programına katılır.katılır.

1983’te Maksime Rodinson’un “Batıyı 1983’te Maksime Rodinson’un “Batıyı Büyüleyen İslam” adlı eserini dilimize Büyüleyen İslam” adlı eserini dilimize kazandırır.kazandırır.

1983’te İletişim Yayınları’nın çıkardığı 1983’te İletişim Yayınları’nın çıkardığı “Cumhuriyet Dönemi Türkiye “Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi’ne” makaleler yazar.Ansiklopedisi’ne” makaleler yazar.

7 Mart 1983 yılı 41 yıllık bir beraberlikten 7 Mart 1983 yılı 41 yıllık bir beraberlikten sonra eşini kaybeder.sonra eşini kaybeder.

Aynı yıl TÜYAP Kitap Fuarı’nda kitaplarını Aynı yıl TÜYAP Kitap Fuarı’nda kitaplarını imzalar.imzalar.

1984 yılında “Işık Doğudan Gelir” adlı 1984 yılında “Işık Doğudan Gelir” adlı kitabı yayımlanır.kitabı yayımlanır.

1984 yılının Ağustos ayında bir beyin 1984 yılının Ağustos ayında bir beyin kanaması geçirir.kanaması geçirir.

Sol tarafına felç iner.Sol tarafına felç iner.

Cerrahpaşa Hastanesi’nde üç ay süren bir Cerrahpaşa Hastanesi’nde üç ay süren bir tedaviden sonra taburcu olur.tedaviden sonra taburcu olur.

1985 yılında “Kültürden İrfana” adlı eseri 1985 yılında “Kültürden İrfana” adlı eseri İnsan Yayınları arasında çıkar.İnsan Yayınları arasında çıkar.

1986’da İletişim Yayınları’nın bu kez de 1986’da İletişim Yayınları’nın bu kez de Tanzimattan Cumhuriyet’e Türkiye Tanzimattan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi’nde makaleleri yer alır. Ansiklopedisi’nde makaleleri yer alır.

13 Haziran 1987 günü, kendisini yatağa 13 Haziran 1987 günü, kendisini yatağa mahkum eden uzunca bir hastalıktan mahkum eden uzunca bir hastalıktan sonra,71 yaşında öldü.sonra,71 yaşında öldü.

Karacaahmet mezarlığı’na eşinin yanına Karacaahmet mezarlığı’na eşinin yanına defnedilir. defnedilir.

BAŞLICA ESERLERİBAŞLICA ESERLERİ

İNCELEME KİTAPLARIİNCELEME KİTAPLARI

Hint Edebiyatı (1964)Hint Edebiyatı (1964)Saint Simon İlk Sosyolog, İlk Sosyalist Saint Simon İlk Sosyolog, İlk Sosyalist (1967)(1967)Bu Ülke (1974)Bu Ülke (1974)Umrandan Uygarlığa (1974)Umrandan Uygarlığa (1974)Bir Dünyanın Eşiğinde (1976)Bir Dünyanın Eşiğinde (1976)

Işık Doğudan Gelir (1984)Işık Doğudan Gelir (1984)

Kültürden İrfana (1985)Kültürden İrfana (1985)

DENEME KİTAPLARIDENEME KİTAPLARI

Mağaradakiler (1978)Mağaradakiler (1978)

Bu Ülke (1985)Bu Ülke (1985)

GÜNLÜKGÜNLÜK

Jurnal (1992)Jurnal (1992)

DİĞER KİTAPLARIDİĞER KİTAPLARI

Kırk Ambar (1980)Kırk Ambar (1980)

Bir Facianın Hikayesi (1981)Bir Facianın Hikayesi (1981)

Sosyoloji Notları ve Konferanslar (1993)Sosyoloji Notları ve Konferanslar (1993)

ÖDÜLLERİÖDÜLLERİ

Umrandan Uygarlığa,1974, Türkiye Milli Umrandan Uygarlığa,1974, Türkiye Milli Kültür Vakfı ÖdülüKültür Vakfı Ödülü

Kırk Ambar,1983, Türkiye Milli Kültür Vakfı Kırk Ambar,1983, Türkiye Milli Kültür Vakfı ÖdülüÖdülü

Kırk Ambar,1983, Ankara Yazarlar Birliği Kırk Ambar,1983, Ankara Yazarlar Birliği Derneği’nin Yılın Yazarı ÖdülüDerneği’nin Yılın Yazarı Ödülü

Kültürden İrfana, Türkiye Yazarlar Birliği Kültürden İrfana, Türkiye Yazarlar Birliği Yılın Fikir Eserleri ÖdülüYılın Fikir Eserleri Ödülü