DEPRESJA

ASPEKT PSYCHOTERAPEUTYCZNY

MGR EWA KOZIATEK

Członek Sekcji Naukowej Psychoterapii

Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego

WZLP Olsztyn

PSYCHOTERAPIA

Wywodzi się z greckich określeń:

psyche (dusza) i therapein

(leczyć)

W potocznym ujęciu traktowana

jako pewien rodzaj rozmowy

przeprowadzanej przez

życzliwie ustosunkowaną

osobę, jako dawanie rad,

wspieranie, pocieszanie,

uspokajanie tego, co nie potrafi

poradzić sobie z kłopotami, by

złagodzić jego trudności (Piter,

1963)

PSYCHOTERAPIA

W szerokim sensie jest ujmowana jako ta

dziedzina kultury, która skupia w sobie

najogólniejsze pytania dotyczące natury

ludzkiej, zdrowia i choroby człowieka oraz

koncentruje się na cierpiącej, poszukującej

pomocy jednostce (Rosińska, Olender-Dmowska, 1997)

PSYCHOTERAPIA

Specyficzna metoda leczenia, która polega na intencjonalnym

stosowaniu zaprogramowanych oddziaływań

psychologicznych

Wykorzystywana jest wiedza teoretyczna i umiejętności

psychoterapeuty w procesie niesienia pomocy, głównie

osobom z zaburzeniami neurotycznymi, zaburzeniami

osobowości, zaburzeniami psychosomatycznymi

Jako zasadniczy cel traktuje się rozwój osobowości, zdrowie

psychiczne oraz usuwanie chorobowych objawów pacjenta (Aleksandrowicz i in., 1976)

Teoretyczny podział koncepcji

psychoterapeutycznych (Sęk 1991)

Psychoterapia dynamiczna

Psychoterapia poznawczo-behawioralna

Psychoterapia fenomenologiczno-

antropologiczna (humanistyczna)

Psychoterapia systemowo-interakcyjna

Podejście dynamiczne

Składa się na nie psychoanaliza oraz różne jej modyfikacje (Horney, Sullivan, From)

Celem terapii jest wzmocnienie funkcji ego i uzyskanie przez pacjenta „korektywnego doświadczenia emocjonalnego”

Praca terapeutyczna koncentruje się na odkryciu nieświadomych przeżyć, odreagowaniu ich i uzyskaniu stopniowego wglądu, co jest warunkiem uzyskania „doświadczenia korektywnego”.

Rozumienie depresji w

psychoanalizie

Przyczyną depresji (jak również lęków) może być

sadystyczne, zaburzone superego (wrogość do siebie,

nieakceptowanie, potępianie siebie) i płynące z niego

poczucie winy

Może być również przewaga popędów agresywnych

nad libidinalnymi i ich tłumienie przez działanie

mechanizmów obronnych

Podejście poznawczo-

behawioralne Zakłada, że wszystkie zachowania człowieka

kształtują się poprzez proces uczenia się

W procesie uczenia się istotną rolę odgrywają

struktury poznawcze, przekonania człowieka i pamięć

doświadczeń społecznych

Celem terapeutycznym jest „przeuczenie”

nieadaptacyjnych zachowań czy błędnych przekonań

i schematów poznawczych.

Rozumienie depresji w podejściu

poznawczo-behawioralnym Podstawą powstania depresji jest brak wzmocnień

pozytywnych w połączeniu z negatywną oceną siebie oraz

karaniem siebie

Depresja wiąże się ze zniekształceniami przekonań, które są

negatywnymi i nieracjonalnymi myślami na temat siebie,

innych ludzi i przyszłości („triada poznawcza” Becka)

Depresyjny styl myślenia o przyczynach i konsekwencjach

wydarzeń życiowych oznacza postrzeganie wydarzenia

negatywnego jako powodowanego przez siebie, mającego

wpływ na wiele dziedzin życia i długotrwałego w skutkach (Abramson, Seligman 1978)

Podejście fenomenologiczno-

antropologiczne (humanistyczne) Obejmuje koncepcje, w centrum uwagi których jest

jednostka ludzka o niepowtarzalnej egzystencji

(Frankl, Rogers, Perls).

Terapia powinna stwarzać ludziom z zaburzeniami i

problemami egzystencjalnymi warunki sprzyjające

swobodnemu rozwojowi, samorealizacji oraz

pełnemu urzeczywistnieniu własnych możliwości.

Psychoterapia prowadzona jest w sposób

niedyrektywny (Grzesiuk, 2005)

Rozumienie depresji w podejściu

humanistycznym Zaburzenie wynikające z deficytu rozwoju osobowości,

będącego następstwem niezaspokojenia ważnych

psychicznych potrzeb jednostki: miłości, akceptacji,

autonomii, realizacji znaczących dla jednostki wartości

Celem terapii jest zmniejszenie skłonności klienta do

warunkowej akceptacji siebie

Klient pozbywa się „powinności”-spełniania oczekiwań

innych, zaspokajania ich wymagań a stara się postępować

zgodnie z własnymi uczuciami, pragnieniami, potrzebami (Grzesiuk 2005)

Etapy reakcji na sytuację

choroby/sytuację trudną

E. Kübler - Ross

Zaprzeczanie/izolacja

Gniew

Targowanie się

Depresja

Pogodzenie się

Wskazówki terapeutyczne

Osoba może negować podejmowane kroki

terapeutyczne – postaraj się być cierpliwy.

Duże prawdopodobieństwo zachowań

suicydalnych – bądź wyczulony na różne

zachowania mogące na nie wskazywać

Staraj się kontrolować przyjmowanie leków,

spożywanie posiłków

Bądź i słuchaj

Podejście systemowo-

interakcyjne Najmłodszy nurt w psychoterapii

Koncepcje tworzące ten nurt zakładają, że patologia

jednostki jest rezultatem jej zaburzonych stosunków

interpersonalnych

Celem psychoterapii jest usunięcie społecznych i

indywidualnych barier w interpersonalnym

funkcjonowaniu człowieka

Główne koncepcje to analiza transakcyjna i

strukturalno-systemowa terapia rodzinna (Grzesiuk, 2005)

EWA KOZIATEK

koziak1@o2.pl

+48 604 988 722

Dziękuję za uwagę