DHCP SERVER Microsoft Turkish Avangers Team

Alper YAZGAN 9/7/14 DHCP Server

1

CONTENTS

Giris 1

DHCP Avantajlari 2

DNS Yonetiminin Kolaylasmasi 2

IP Cakismalarinin Engellenmesi 2

DHCP SERVER YAPILANDIRMA 2

DNS Ayarları : 14

DHCP Panel Inceleme 24

DHCP Backup & Restore 25

DHCP Istatistikleri 30

Superscope Olusturmak 32

Multicast Scope Olusturmak 34

DHCP Failover 38

Ikinci Server Son Durum : 42

DHCP Nasil Calisir 43

DHCPDISCOVER 44

DHCP Offer 44

DHCP Request 44

DHCP Acknowledgement 44

DHCP Mimarisi 44

Otomatik Özel IP Yapılandırması ( APIPA ) 45

DHCP Scope 45

Lease Durations 45

Exclusion Ranges 45

Superscopes 45

IP Conflict Detection 45

DHCP Ipv4 Properties 46

Stop - Start Service 50

DHCP PowerShell 51

IPAM 54

GİRİS

Merhabalar,

Bu yazı dizimizde sizlerle; DHCP servisinin tam olarak ne olduğunu, nasıl çalıştığını,

yapılandırılmasını, küçük ve orta ölçekli, kurumsal platformlarda hangi methodolojilere

dayanarak hazırlandığını sanal olarak hazırlanmış senaryolarla ve çeşitli görseller eşliğinde

2

inceleyeceğiz. Ayrıca, herkesçe uygulanan senaryoların dışında, geniş ağlar içerisinde DHCP

servisinin konumlandırılmasının neler yapacağını da görmeye çalışacağız.

İlk bakış olarak DHCP, sistem yöneticilerinin işini kolaylaştırmak amacıyla, kalabalık ağlarda

bilgisayarlara tek tek elle IP adresi atamak yerine, bu ağ yapılandırmasını belli kriterlere göre

hazırlayıp otomatik olarak dağıtma işini görür. Servis, bu işi yaparken bizim belirleyeceğimiz

yöntemlerin dışında, TCP/IP ‘ nin beraberinde getirdiği katmanları ve kuralları da doğal olarak

kullanır. Önceleri, içerisinde hard disk bulunmayan çalışma gruplarına dahil bilgisayarların

otomatik olarak IP adresi almaları için tasarlanmış olan bu yapı, daha sonraları tüm ağ

mekanizmalarına yayıldı.

DHCP AVANTAJLARİ

Bu servisi kullanmanın bir çok avantajının olması doğaldır. Fakat küçük ve geniş ağlarda en

çok işe yarayan iki avantajını belirtelim :

DNS YONETİMİNİN KOLAYLASMASİ

Biliyoruz ki DNS, kendi içerisindeki veritabanında bilgisayarlara ait IP adreslerini ve isimleri

barındırır. Statik IP dağılımının yapıldığı bir senaryo düşünecek olursak, zamanla IP adreslerinin

değişikliği, DNS’ te de aynı nispette değişiklik gerektirdiğinden, DNS yönetimi ağ genişletikçe

zorlaşmaya başlayacaktır. İşte DHCP servisi, otomatik IP dağıtması ve DNS ile olan arkadaşlığı

sayesinde bu zor yönetimin önüne geçiyor. Çünkü bizler, DHCP yapılandırması esnasında bu

servise; git ve DNS ‘ teki A(host) kaydını güncelle diyebilyioruz.

IP Cakismalarinin Engellenmesi

Statik IP dağıtılmış bir ağ senaryosunda, gün geçtikçe IP aralıkları genişleyeceğinden,

birbirleriyle aynı IP adreslerini dağıtmamız olağan olacağından, elle IP uygulamanın bu tür bir

sakıncası olacaktır. Fakat DHCP uygulaması ile; bu işlemlerin tamamı dizayn esnasında

belirlenir, bilinçli bir sistem yöneticisi her zaman bu işi önceden belirler ve DHCP yardımı ile IP

dağıtımını bilgisayarlar arasında çakışma olmayacak şekilde düzenler. Böylelikle ağımıza dahil

bilgisayarlar arasındaki IP çakışmasına bağlı ağ problemlerinin önüne geçmiş olunur.

DHCP SERVER YAPILANDIRMA

Yazımızın bu bölümünde, Windows Server üzerindeki yapılandırmaya bakacağız.

Adım 1 : Kurulum

Server Manager’ ı açıyoruz ve “Add Roles and Features” ‘ a basıyoruz.

3

Next.

Next.

4

Next.

Next.

5

Next.

Next.

6

Install diyerek kurulumu başlatıyoruz.

Kurulum bitiminde, Complete DHCP Configuration diyerek ayarlara başlıyoruz.

7

Next.

8

Use the following user’s credentials diyerek, domain admin kullanıcımızı yazıp Commit ‘ e

basıyoruz.

Summary ekranında ise, sistemde DHCP Administrators ve DHCP Users adlı iki security grubun

oluşturulduğu bilgisi bize veriliyor ve Close diyerek işlemi sonlandırıyoruz. Yapılandırmaya

başlamak için; Administrative Tools altında DHCP’ yi açabiliriz.

9

Örnek bir yapılandırma yapalım ve DHCP sunucumuzu IP dağıtmaya hazır hale getirelim :

10

11

IP RANGE TANIMLAMA :

12

IP EXCLUSİON RANGE TANIMLAMA :

Subnet delay in milli second : Subnet gecikme süresi, “0” verilmesinin sebebi, gecikme

yaşanırsa kuralı devam ettir demek oluyor.

KİRA SÜRESİ :

13

14

DNS AYARLARI :

15

Yes, I want to activate this scope now : IP dağıtmaya başlayacağızı belirtir. Bu seçenek No ile

geçilirse, scope oluşmuş fakat aktif olmamış olur.

16

Address Pool : IP aralıklarının gösterildiği bölümdür :

Address Leases : IP ‘ leri kiralayan makinelerin görüldüğü bölümdür.

17

Reservations : Rezerve edilmiş IP adreslerinin tanımlandığı bölümdür. Tanımlamak için ;

18

19

Scope Options : Router , DNS ve Domain bilgilerini gösteren yerdir. Diğer scope optionlara

aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz :

http://technet.microsoft.com/en-us/library/cc958929.aspx

20

Policies : IP dağıtılan bilgisayarlara özel kurallar tanımladığımız bölümdür. Örnek bir policy

üzerinden bakalım :

21

22

Condition belirleyerek, FQDN’ i içerisinde “contoso.com” olan istemcilere kural tanımlıyoruz.

Test Policy Sağ Click Properties diyoruz.

Set lease duration for the policy : contoso.com FQDN’ ine sahip bilgisayarlar için kira süresini

16 gün olarak set ettik.

23

Filters : DHCP sunucusuna, IP dağıt ve dağıtma diyebildiğimiz gibi, istediğimiz kişileri

kısıtlayadabiliyoruz. Örneğin :

Enable.

24

DHCP PANEL INCELEME

25

DHCP BACKUP & RESTORE

26

Backup.

27

28

Yes.

Backup dosyalarının bulunduğu dizini, root’ta sağ tıklayıp özelliklere giderek değiştirebiliriz.

29

30

DHCP ISTATİSTİKLERİ

31

Display statistics.

32

SUPERSCOPE OLUSTURMAK

33

34

MULTİCAST SCOPE OLUSTURMAK

35

36

37

Next ve finish diyerek bitiriyoruz. Bu işlemin uygulanabilmesi için, dışarıdan içeriye UDP 67

portunun açık olması gerekmektedir ve görüldüğü gibi her IP ‘ nin kira süresi varsayılan olarak

1 ay ‘ dır.

38

DHCP FAİLOVER

39

40

41

42

IKİNCİ SERVER SON DURUM :

43

DHCP NASİL CALİSİR

Bir daire sahibi olduğumuızu düşünelim ve dairemizi kiraya vermek istiyoruz. Kiraya vermek

istediğimiz dairenin camına kiralık tabelasını asar ve iletişim bilgimizi tabelamızın üzerine yazarız

değil mi ? Sonra da gelen daire kiralama taleplerine cevap veririz. Uygun olan kişiler uygun

şartlarda daireyi kiralar ve karşılıklı anlaşma sonucu daire kiralanır. Zamanı geldiğinde ise kiracı

daireden çıkar gider ve bir sonraki kiralama talebinde aynı döngü devam eder. Gerçek

yaşamda DHCP’ nin çalışma prensibi tam olarak budur. Senaryomuzdan yola çıkarak aşağıda

tek tek açıklayacağımız kavramları yazalım :

Daire Sahibi : DHCP Server

Tabelada yazan Kiralıktır Yazısı : BROADCAST

Daire Sahibine Ait İletişim Bilgisi : DHCP Servera ait IP Adresi

Kiralama Talebi : DHCPDISCOVER

Kira Sözleşmesi ve Şartlar : DHCP Server Yapılandırması

Kiracının Kiraladığını Belirtmesi : DHCP Request

Kira için Verilen Cevaplar : DHCP Offer

44

Dairenin Kiralanma Aşaması : DHCP Acknowledgement

DHCPDISCOVER

Her bilgisayar ilk açıldığında, adına DHCPDISCOVER denen bir mesajı ağa yollar.

DHCPDISCOVER, ortamda otomatik IP dağıtan bir sistem olup olmadığı sorusunu bütün ağa

sorar ve gelen ilk cevaba göre bir IP’ ye sahip olur ya da olmaz. Peki bu soru içerisinde neler

mi saklıyor? Aşağıda Wikipedi kaynaklı DHCP Discover paketini görelim :

Hedef IP Adresi : 255.255.255.255. ( broadcast )

Hedef Mac Adresi : FF.FF.FF.FF.FF.FF.FF ( broadcast )

Kaynak IP Adresi : 0.0.0.0

Kaynak Mac Adresi : AB.CD.EF.GH.IK.LM.NO ( İstekte bulunan bilgisayara ait mac

adresi )

DHCP OFFER

Offer, istekte bulunan bilgisayara DHCP tarafından gönderilen cevaptır. DHCP bu işi

yaparken, kendi veritabanında gelen isteği kontrol eder. Kendi tarafında kaydedilmiş

yapılandırmayı kontrol ettikten hemen sonra istek yapan bilgisayara cevabı gönderir. Tabi bu

aşamada, ortamda birden fazla DHCP sunucusu varsa, istek yapan bilgisayar en hızlı cevap

gönderen DHCP sunucusundan gelen cevabı geçerli sayar. Bu da bizlere, DHCP sunucularını

yapılandırırken, fiziksel ağ ortamınnı ne denli önemli olduğunu da gösteriyor. İyi bir yapı kurmak

istiyor isek, DHCP bulunan ortamlarda birden fazla DHCP sunucusu bulunmamasına, varsa bile

öncelik sıralarının belirlenmesine dikkat etmeliyiz.

DHCP REQUEST

Ortamda başka bir DHCP sunucusu var ise, Offer işleminden sonra ortama broadcast yani

yayın yapmaya devam eder. IP adresi almış bir istemciye bu mesaj gelirse bu istemci, reuest

yapan sunucuya kendinde artık bir IP adresi olduğunu ve bu mesajı almak istemediğini

belirten bir mesaj daha yollar. Bu döngü bu şekilde devam eder.

DHCP ACKNOWLEDGEMENT

IP adresi alındıktan sonra DHCP veritabanına bu IP adresinin yazılması, DNS’ e bu kayıtların

kaydedilme aşamasıdır. Bir sonraki kira süresine kadar bu süreç devam edecek, istemci bir

sonraki DISCOVER işlemini gerçekleştirene kadar bu yapı bozulmayacaktır.

DHCP MİMARİSİ

45

OTOMATİK ÖZEL IP YAPILANDIRMASI ( APIPA )

DHCP, otomatik özel IP yapılandırması denen ( APIPA ) bir yapıyı da destekler. Bu yapı,

internete giriş yapmayacak sistemler için idealdir. Sadece küçük ağlarda, bilgisayarların

birbirlerini görmeleri için tasarlanmıştır. Unutulmamalıdır ki, bu yapıda Default Gateway

bulunmaz. 169.254.0.0/24 bloğu, APIPA’ ya aittir.

DHCP Server mimarisini şu şekilde açıklamak gerekir; scopelar, IP rezervasyonları ve optionlar

içerir.

DHCP SCOPE

Bir scope, ağ alt yapısına uygun şekilde tasarlanmış olmalı ve otomatik olarak IP dağıtacak

şekilde yapılandırılmalıdır. Bir sistem yöneticisi, her ağ için ayrı scope tanımlayabilir ya da

scopeları kendi içerisinde bölebilir. Scopelar içerisinde yer alan özellikler aşağıdaki gibidir :

Scope Name : Scopea verilecek isim.

IP Ranges : Dağılacak IP aralığı ( 10.0.0.50-254 gibi ).

Exclude Adresses : Dağılacak IP aralığı içerisindeki istisnalar. Örneğin; 10.0.0.50 ‘

den başlayıp 254 ‘ e kadar giden bir aralık içerisinde, bir exclude aralık belirleyip,

10.0.0.80-90 arasını dağıtma diyebiliriz.

Subnet Mask : IP adreslerine ait kimlik ( 255.255.255.0/00/000 gibi ). Bu işi

yaparken belirlenen IP Classı referans alınır.

Lease Durations : IP Kiralama süresi. Bu değer varsayılan olarak 8 gündür.

LEASE DURATİONS

Scopelar oluşturulurken, varsayılan olarak 8 gün krialama süresi ile oluşur. Bu ne demektir ?

Yukarıda anlattığımız DHCP çalışma prensibi içerisinde, IP alındıktan sonra DHP 8 gün sayar, 8.

günün sonunda ilgili IP adresini varsayılan olarak istemci bilgisayardan geri alır. İstemci yeni bir

istek yaptığında, IP rezervasyonu yapılandırıması yapılmadı ise sunucu başka bir IP adresini

cevap olarak istemci tarafına gönderir. Kiralama süreleri, yapılandırılan ağın büyüklüğüne, IP

taleplerinin yoğunluğuna göre planlanmalı , kritik sunucu ve benzeri çalışma grupları için ayrı

tutulmalıdır.

EXCLUSİON RANGES

DHCP yapılandırılması esnasında, verilen IP aralıkları içerisinde yer alan, dağıtılmasını

istemediğimiz IP’ lerden oluşan aralığa verilen isimdir. Bunu bir örnekle açıklayalım :

DHCP sunucumuzu 192.168.0.20 – 254 IP adreslerini dağıtmak üzere yapılandırmak istiyoruz.

Fakat; bu aralık içerisinde statik IP’ ye sahip olması gereken istemciler de mevcut. İşte burada

imdadımıza bu aralık yetişiyor ve 20-254 aralığı içerisinde ekstra bir aralık belirleyip ( 20-254

içerisinden bir grup olmalı ) “bu aralığı dağıtma” diyebiliyoruz.

SUPERSCOPES

Bu operasyon, bir DHCP sunucusu üzerinde, birden fazla ağa farklı IP bloklarında IP kiralama

işini yapar. Bir superscope yaratmadan önce, DHCP sunucumuza ait ethernet kartınd birden

fazla IP tanımlandığına emin olmalıyız.

IP CONFLİCT DETECTİON ( IP Cakismasinin Bulunmasi )

46

DHCP istemcisi DHCP sunucusundan kira aldıktan sonra, istemci atanmış adrese Adres

Çözümleme Protokolü (ARP) isteği gönderir. ARP isteğine bir cevap alınırsa, istemci çakışması

algıladı ve DHCP sunucusu bir DHCP Decline mesajı gönderir.DHCP sunucusu ayrıac bu

mesajın içerisine BAD_ADDRESS adlı bir header yerleştirir ve biz bunu oluşturduğumuz scope

içerisinde görebiliriz.

Önemli : Bu Decline mesajı, router üzerinden geçmez.

DHCP IPV4 PROPERTİES

Automatically update statistics every : DHCP istatistiklerinin kaç dakikada bir

güncelleneceğidir.

Enable DHCP audit logging : DHCP loglarını audit eder ve event viewera yazar.

47

Enable DNS dymanic updates according to the settings below : Aşağıdaki ayarlara göre

DNS kayıtlarını güncelle.

Dynamically update DNS records only if requested by DHCP : Yalnızca DHCP’ den talep

gelirse DNS kayıtlarını güncel tut.

Always dynamically update DNS records : Her durumda güncel tut.

Discard A and PTR records when lease is deleted : Silinen host ve PTR kayıtlarını görmezden

gelme.

48

Enable Allow List : İzin verilen mac adreslerine IP dağıtımını etkinleştirir.

Enable Deny List : DHCP sunucusu, kendisine söylenen mac adresleri dışındaki kimseye IP

dağıtmaz.

49

Conflict detection attempts : Çakışan Ip adreslerini bulmak için yapılan deneme adeti.

Varsayılan olarak sıfırdır. Yani yapmaz. Biz burayı değer vererek artırabiliriz.

Audit log file path : Logların duracağı yer.

Change server connection bindings : Kurulum esnasında belirtilen domain admin kullanıcı adı

ve şifresini barındırır. DHCP sunucusunu, DHCP Administrators grubuna üye bir kullanıcı ile

yönetmek istiyorsak, ilgili kullanıcıyı buraya ekleyebiliriz.

DNS dynamic update registration credentials : DNS’ e “write” yetkisi olan bir admin kullanıcısı

gereklidir.

50

Network Access Protection : NAP içerisinde belirtilen kriterlere göre IP dağıtımını yapar. Detaylı

bilgi için : http://social.technet.microsoft.com/wiki/contents/articles/network-access-

protection-using-dhcp-in-windows-server-2008-r2.aspx linkini ziyaret edebiliriz.

STOP - START SERVİCE

51

DHCP POWERSHELL

Microsoft’ un her servisinin olduğu gibi, DHCP Server servisinin de kendine has bir powershell

komut seti bulunuyor. Aşağıda başlıcalarını inceleyelim :

cmdlet Description

Add-DhcpServerInDC Mevcut DHCP ‘ ye authorize edilmiş bir başka

sunucuyu eklemek.

Add-DhcpServerSecurityGroup DHCP Server’ a yeni bir security grup eklemek.

Add-DhcpServerv4Class DHCP Server servisine yeni bir Ipv4 Class eklemek.

Add-DhcpServerv4ExclusionRange Yeni Ipv4 Scope eklemek.

Add-DhcpServerv4Failover DHCP Server Failover yapilandirmasi.

Add-DhcpServerv4FailoverScope Failover servisine yeni bir scope eklemek.

Add-DhcpServerv4Filter Ipv4 Filter tanımlamak.

Add-DhcpServerv4Lease Ipv4 bir adrese kira süresi tanımlamak.

Add-

DhcpServerv4MulticastExclusionRange

Multicast scopelar için exclusion range tanımlamak.

Add-DhcpServerv4MulticastScope Yeni bir multicast scope tanımlamak.

Add-DhcpServerv4OptionDefinition DHCP Server bazında option tanımlamak.

52

Add-DhcpServerv4Policy Yeni bir policy oluşturmak.

Add-DhcpServerv4PolicyIPRange IP aralığına bir policy atamak.

Add-DhcpServerv4Reservation IP rezervasyonu yapmak.

Add-DhcpServerv4Scope Yeni bir scope eklemek.

Add-DhcpServerv4Superscope Yeni bir superscope eklemek.

Backup-DhcpServer DHCP sunucusunu yedeklemek.

Export-DhcpServer DHCP yapılandırmasını dışarı çıkarmak.

Get-DhcpServerAuditLog DHCP loglarını görüntülemek.

Get-DhcpServerDatabase Database parametrelerini görüntülemek.

Get-DhcpServerDnsCredential DNS’ de kayıt oluşturmak için bulunan kullanıcı

hesabını görüntülemek.

Get-DhcpServerInDC Authorize edilmiş DHCP sunucularını görüntülemek.

Get-DhcpServerSetting DHCP Server parametrelerini görüntülemek.

Get-DhcpServerv4Binding DHCP sunucuda yetkili kullanıcıyı görüntülemek.

Get-DhcpServerv4DnsSetting DHCP DNS ayarlarını görüntülemek

Get-DhcpServerv4ExclusionRange Exclude edilmiş Ip aralığını görüntülemek.

Get-DhcpServerv4Failover Relatationship adına göre failover ayarlarını

görüntülemek.

Get-DhcpServerv4Filter Filter edilmiş IP adreslerini görüntülemek.

Get-DhcpServerv4FilterList Filter edilen listeyi görüntülemek.

Get-DhcpServerv4FreeIPAddress Scope içerisindeki BOŞ IP adreslerini görüntülemek.

Get-DhcpServerv4Lease Kira süresini görüntülemek.

Get-

DhcpServerv4MulticastExclusionRange

Multicast scopelarda IP aralığını görüntülemek.

Get-DhcpServerv4MulticastLease Multicast scopelarda kira süresini görüntülemek.

53

Get-DhcpServerv4MulticastScope Multicast scope objelerini görüntülemek.

Get-

DhcpServerv4MulticastScopeStatistics

Multicast stope istatistiklerini görüntülemek.

Get-DhcpServerv4OptionDefinition Optionları görüntülemek.

Get-DhcpServerv4Policy DHCP Server policylerini görüntülemek.

Get-DhcpServerv4PolicyIPRange Policylerin etkilediği IP aralıklarını görüntülemek.

Get-DhcpServerv4Reservation Rezervasyonları görüntülemek.

Get-DhcpServerv4Scope Scope isimlerini görüntülemek.

Get-DhcpServerv4ScopeStatistics DHCP scope istatistiklerini görüntülemek.

Get-DhcpServerv4Statistics Tüm DHCP Server istatistiklerini görüntülemek

Get-DhcpServerv4Superscope DHCP Superscope isimlerini görüntülemek.

Get-

DhcpServerv4SuperscopeStatistics

Superscope istatistiklerini görüntülemek.

Get-DhcpServerVersion DHCP Server versiyonunu görüntülemek.

Import-DhcpServer Export edilmiş DHCP yapılandırmasını import

etmek.

Invoke-

DhcpServerv4FailoverReplication

Failover replikasyonunu durdurmak.

Remove-DhcpServerDnsCredential DNS credentialı kaldırmak.

Remove-DhcpServerInDC DHCP sunucusunu panelden kaldırmak.

Remove-DhcpServerv4Class Vendor class silmek.

Remove-DhcpServerv4ExclusionRange Exclusion range’ i silmek.

Remove-DhcpServerv4Failover Failover yapılandırmasını kaldırmak.

Remove-DhcpServerv4FailoverScope Failover Relationship’ i kaldırmak.

Remove-DhcpServerv4Filter Mac adres filtresini kaldırmak.

Remove-DhcpServerv4Lease Kiralanmış IP’ lerin kayıtlarını silmek.

54

Remove-DhcpServerv4Policy Policy silmek.

Remove-DhcpServerv4Reservation Rezervasyonu kaldırmak.

Remove-DhcpServerv4Scope Scope silmek.

Remove-DhcpServerv4Superscope Superscope silmek.

Rename-DhcpServerv4Superscope Superscope adını değiştirmek.

Repair-DhcpServerv4IPRecord Bozulmuş IP kayıtlarını düzeltmek.

Restore-DhcpServer Backup alınmış DHCP’ yi restore etmek.

Set-DhcpServerAuditLog Audit logları düzenlemek.

Set-DhcpServerDatabase DHCP Server database parametrelerini değiştirmek.

Set-DhcpServerDnsCredential DNS Credentiallarını değiştirmek.

Set-DhcpServerSetting Server seviyesinde DHCP servisini değiştirmek.

Set-DhcpServerv4Failover Mevcut Failover yapılandırmasında ayar yapmak.

Powershell ile ilgili daha detaylı bilgi için, referans kaynak olan şu linki kullanınız :

http://technet.microsoft.com/en-us/library/jj590751.aspx

IPAM

Windows Server 2012 ve 2012 R2 ile hayatımıza giren yeni bir özellik olan IPAM ‘ ın açılımı, IP

Address Management’ tır. Özellikle farklı IP bloklarını ve birbirinden uzak ve kontrolü zor

lokasyonları merkezden yönetmemizi sağlayan bu araç sayesinde, oturduğumuz yerden bir

çok DHCP servisine hükmedebiliyor. DHCP Server hizmetinin diğer nimetlerinden de

faydalanabiliyoruz.

IPAM Referans Linki : http://technet.microsoft.com/library/hh831353

IPAM Demo Linki : http://technet.microsoft.com/tr-tr/library/dn659442

Bu linklerden IPAM nasıl dizayn edilir ve uygulanır öğrenebiliriz.

Evet Sevgili MS Technet okuyucuları, DHCP’ yi enine boyuna inceledik. Aslında, yukarıda

geçen tüm konular tek başına birer makale konusu iken, sizlere bu konuyu bir seferde bir e-

book olarak sunmayı seçmemizin sebebi, her şeyi bir arada ve ardı ardına yapılandırma

imkanı vermektir.