75
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 1/75 Dhimbja faciale dhe semundjet neuromuskulare Dr. Eda Pellumbi Elbasani

DHIMBJET FACIALE

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 1/75

Dhimbja faciale dhesemundjet neuromuskulare

Dr. Eda Pellumbi Elbasani

Page 2: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 2/75

Paraliza e Bellit

(paraliza e nervit te VII kranial) E limituar Unilaterale

Fenomenet e lidhura me Paralizen e Bellit:

1 - Otiti media akut2 - Ndryshimi atmosferik (ne rastin e zhytjeve ne det ose ne

fluturime)3 - Ishemia e nervit afer foramenit stilomastoid

4 - Infeksionet lokale dhe sistemike(virale,bakteriale,fungale)5 - Sindromi melkerson-Rosental6 - Skleroza multiple7 - Shtatzania (3-mujori i trete,eklampia e hershme)

Page 3: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 3/75

etiopathogjeneza

1. Raste familjare

2. Riakt I sem herpetike (simplex dhe zoster)3. Demileinizimi I nervit

4. Ishemia dhe edema e nervit

5. Demtimet autoimune te nervit

6.  Vazospazmat e eneve te gjakut

Page 4: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 4/75

klinika

Mosha e mesme Predilecion femeror 71 % humbje e menjehershme e kontrollit muskular ne

njeren ane te faqes fytyre si maske rigide rezultuar ne paaftesine per te qeshur ,

per te mbyllur syrin per tu rudhosur per te ngritur vetullen.

Page 5: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 5/75

Page 6: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 6/75

Mund te kete dh prodromale (skleroza prosdomale)

Nese shenja kyesore is tinitus apo marrje mendsh-

inf I veshit te mesem nga VSV Komunikim jonormal

 Alterim shijeje

Tharje konjuktivash – ulcerim deri verbim

Page 7: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 7/75

Trajtimi dhe prognoza

Histamina vazodilatatoret kortikoideve sistemike

oksigjeno-terapia dekomprimimi kirurgjikal i n.facial intratemporal. antibiotikeve okulare si dhe lotet artificiale. Simptomat regredojne ngadale dhe spontanisht pas 1-2 muaj 82% sherohen plotesisht brenda 6 muajve. Simptomat reziduale qe ngelen pas nje viti nga shfaqja e

semundjes mund te jene prezente gjate gjithe jetes. Rishfaqjet te rralla me perjashtim ne rastin e sindromit

Melkerson-Rosental

Page 8: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 8/75

Nevralgjia trigeminale

Dhimbje qe ngjajne me dh dentare

So perjashtohen:

shkaqet inflamatore

ato me natyre odontogjene

1. si shok,

2. si rryme elektrike

3. si dhimbje e mprehte e limituar ne nje ose disa ngadeget e nervit trigeminal.

Idiopatike

ndonje demtim pergjate rruges se nervit

Page 9: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 9/75

tumori ne tru. 6 : 100.000 /pac te ekz /vit 4% te personave te semure me skleroze multiple. osteonekrozes kavitare te nofullave sindromes Gradenigo  1. otit mediapurulent,2. dhimbje e nervit trigeminal,3. paralize e nervit abducens sindromi kronik paroksizmal hemikranial,  “ sindromi i dhimbjes me nje shkak periferik, por me

patogjeneze qendrore”. crregullim shume serioz dhe i rende shkallen me te larte te vetevrasjeve se cdo semundje tjeter.

Page 10: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 10/75

Klinika

Femrat

ana e djathte e fytyres

dega oftalmike preket ne 5 % me shume se nje dege

dhimbja mund te jete bilaterale.

Page 11: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 11/75

 Kriteret e nevojshem per diagnozen e neuralgjise

trigeminale

1- Zhvillimi, fillimi i “atakut” te dhimbjes eshte i shpejte dhe zakonishtfillon si pasoje e nje prekjeje te lehte te nje pike specifike.

2- Dhimbja eshte shume e fuqishme, paroksizmale e mprehte

3- Kohezgjatja e nje “spazme” te vetme dhimbjeje eshte me pak se dyminuta, edhe pse ataku i pergjithshem mund te perbehet nga njenumer i madh spazmash qe perseriten gjate nje peridhe kohore shumete shkurter.

4- Gjate peridhes refraktare, per disa minuta pas ndodhjes se nje ataku,nuk mund te ndodhin spazma te tjera gjate prekjes se pikes specifike.

5- Dhimbja mund te lokalizohet pergjate shtrirjes se nje ose disa degeve

te nervit trigeminal, pa dhene demtime motorike ne zonen e prekur.6- Dhimbja minimizohet shpejt. me perdorimin fillimisht te

karbamazepines.7- Rishfaqjet spontane ndodhin dhe zakonisht zgjasin me shume se 6

muaj, vecanerisht gjate fazes se hershme te semundjes.

Page 12: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 12/75

Klinika

Ne fazat e hershme,

Dhimbje e bute dhimbje merzitese, djeges.

periudha refraktare te gjata dhe asimptomatike.

Me kalimin e kohes

intervale kohore me te shpeshta

dhimbja behet me e fuqishme. dhimbja eshte si nje e therur “ thike”, ose si “ goditje e shkurter e nxehte

dhe e mprehte”. spazmat e dhimbjes zgjasin vetem per pak sekonda, ataket e shtumta mund te ndjekin njera-tjetren deri ne 30 minuta, me periudha perseritjeje te shpejta.  “ tik i dhimbjes” ose “ngerc i dhimbshem i fytyres” . 

Page 13: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 13/75

lotim te shumte, injeksion konjuktival dhimbje koke e fuqishme. sindromen SUNCT1. dhimbje koke ne formen e neuralgjise,2. unilaterale,

3. qe zgjat pak,4. me injektim konjuktival dhe lotim Kur kemi nje pike specifike: atak mund te filloje si pasoje e nje stimuli shume te lehte si fllad ose si

pasoje e nje levizjeje te bute apo nje prekejeje te lehte. pliken nazo-labiale,

kufirin rreth buzeve, ne lekuren periorbitale faciale.  Pikat intraorale nuk jane te zakonshme dhe ndodhen kryesisht mbi

alveole.

Page 14: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 14/75

Trajtimi dhe prognoza

terapeutik me barna. perdorimi topikal i kremit capsaicine ( supresor i substances P )i barnave anti konvulsive si ( Fenitoine, Karbamazepine,

Gabapentine). rrisin percueshmerine ne kanalet e natriumit dhe ndalojne

shkarkesat ektopike qe vijne nga zona anormale. kane efekte anesore te shumta nuk tolerohen per nje kohe te gjate. varesie ndaj barnave sepse dhimbja rishfaqet nga ndalimi i

mjekimit. procedurat neurokirurgjikale te ndryshme, vecanerisht tek

pacientet e rinj radiokirurgjise dhe me gama-bisturi ne ganglionin gaserian si

dhe ne nervat shoqerues.

Page 15: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 15/75

Terapite neurokirurgjikale intrakraniale per neuralgjine

trigeminale

1- Injektimi i nje materiali kaustik ne afersi te nervave qe hyjne osedalin nga ganglioni gaserian ( rizotomia me glicerol )

2- Heqja e pjeseve kockore ne bazen e kafkes te cilat ushtrojneshtypje mbi nervin ( dekompresion)

3- Ripozicionimi i eneve te gjakut te cilat ushtrojne presion mbinervin trigeminal ( dekompresioni mikrovaskular)

4- Shkaterrimi selektiv i fibrave sensore te nervit permesshkaterrimit te tyre permes aplikimit te nxehtesise

5- Prerja e degeve sensore trigeminale ( neurektomi)

Page 16: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 16/75

Neuralgjia gloso- faringeale

( Neuralgjia vago-gloso-faringeale) 

Neuralgjia e ciftit te IX te nervave kraniale

~ neuralgjine trigeminale

Dhimbja gjithashtu mund te shfaqet ne zona sensoreqe inervohen nga deget faringeale dhe aurikulare tenervit vag

 19 – 85 vjec por

~ 50 vjec. Nuk ka predispozicion sipas seksit

rralle ndodh prekja bilaterale.

Page 17: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 17/75

Klinika

Lokalizimi i dhimbjes

1. neuralgjia e pleksit timpanik

2. ne zonen infra-aurikulare,

3. tonsila,

4. bazen e gjuhes,

5. manibulen posteriore

6. murin lateral te faringut.

7. Megjithate pacienti ka veshtiresi ne lokalizimin edhimbjes ne oro-faring.

Page 18: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 18/75

i mprehte dhe me nje intensitet shume te fuqishem.  Ataket kane tnje fillim te shpejte dhe nje zgjatje te shkurter(shperthimet mund te zgjasin nga 3 - 60 sekonda te cilat mund te

perseriten per 5-30 minuta) . Dhimbja mund te filloje gjate:  pertypjes, te folurit, gelltitjes, bertitjes

prekjes se nje instrumenti ne tonsile, por ende nuk eshteidentifikuar nje zone specifike fillimi.

veshtire per ta diferencuar nga dhimbja e shprehur qe shfaqetne disfunksionin e artikulacionit temporo-mandibular.

Page 19: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 19/75

Trajtimi dhe prognoza

rishfaqje te paparashikueshme.

80 % e pacienteve anestetik topikal

karbamazapinen, okskarbazepine, baklofen, fenitoine,lamatrizine

rezeksion te nervit gloso faringeal nese asnje terapinuk ka rezultuar teresisht efektive.

Page 20: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 20/75

Dhimbja Faciale Atipike( Neuralgjia faciale idiopatike, neuralgjia trigeminale

atipike, dhimbja neuropatike trigeminale) 

dhimbje persistente ne regjionin oro maksilo facial nuk ka karakteristikat e asnje dhimbje tjeter oro faciale nuk ka nje shkak te njohur.

tipa neurotike ose “histerike”   vuajne nga crregullime obsesive- konvulsive, crregullime te sjellje,

depresion mungesa e vemendjes. gjendja emocionale e pacienteve eshte shume e fuqishme

duke e bere te veshtire per te dalluar dhimbjen funksionale (psikogjene) nga dhimbja organike ( fiziologjike). 

Page 21: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 21/75

DD me:  Alergji e sinuseve Sindromi i dhembit te krisur Dhimbja e kokes me referim te dhimbjes ne fytyre Infeksionet : dentare, periodontale, sinusale, te veshit. Shtypja qe ushtron kocka ose ena e gjakut mbi nervin 6- Semundja e palces se kockes me natyre ishemike dhe

inflamatore Dhimbja miofaciale

Neuralgjite e tjera Disfunksioni i ATM Traumat ne nerv ( duke perfshire neuromen traumatike) Tumoret

Page 22: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 22/75

Klinika

me shume femrat sesa meshkujt. dekades se 4-6

Ose gjate viteve te adoleshences.

Odontalgjia atipike ose Dhimbja “fantazme” e dhembit 

ne pjesen temporale, qafe ose zonen oksipitale. dhimbje te vazhdueshme te thelle, si nje sensacion djeges apo

si nje dhimbje te mprehte.

Mukoza shfaqet normale

po ne menyre karakteristike mund te permbaje edhe nje zone

me temperature te larte, te forte

me nje aktivitet ne palcen e kockes.

Ndryshimet radiologjike nuk jane te pranishme.

Page 23: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 23/75

Trajtimi dhe prognoza

preparat antikonvulsiv i ri sic eshte Gabapentine mund te zvogelojedhimbjen ne 1/3 e pacienteve te prekur.

 Analgjeziket me natyre opioide si (morfina, kodeina, oksikodon,hidrokodon, femtanili) mund te japin rezultat, por efektiviteti i tyrezvogelohet shume me kalimin e kohes dhe mund te linde problemiapo rreziku i abuzimit dhe krijimit te vartesise ndaj ketyrepreparateve.

 Antidepresantet triciklik si ( amitriptilina, nortriptilina) futen neterapite popullore qe perdoren per dhimbjen neuropatike.

1. bllokojne rimarjen e serotomines dhe norepinefrines, transmetuesketa qe clirohen gjate dhimbjen ne palcen e kockes dhe ne tru duke

bere te mundur rritjen e periudhave me aktivitet te ulet neural.  Antidepresantet e tjere si ( paroksetine, citalopram qe jane inhibitore

selektive te rimarjes se serotonines) te jene te rrezikshme per shendetin e brishte te te moshuarve, apo

per pacientet qe vuajne nga semundjet koronare.

Page 24: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 24/75

perdorimin e nderhyrjeve kirurgjikale, heqjes se pjeses se demtuar te nervit trigeminal injektimin e solucioneve kaustike tek nervi si fenol,

glicerol, alkool qetesim te pacientit per disa jave ose muaj, Eksplorimi kirurgjikal i palces qe rrethon nervin mund

te zbuloje nje palce te demtuar, e cila po te hiqetredukton dhimbjen ne menyre te perkohshme ose te

perhershme.

Page 25: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 25/75

Neuralgjia e induktuar nga osteonekrozakavitare

( osteopatoza alveolare kavitare, osteonekroza ishemike,

edema e palces se kockes ) 

Osteonekroza ishemike

degjenerimi dhe vdekja e palces se kockes

uljes ne menyre te shpejte / te ngadalte te rrjedhjes te gjakut

ne palce edema e palces se palces se kockes

osteoeporoza regjionale ishemike

faktore lokal dhe sistemik

trasheguar ne menyre autozomale dominante formimin epllakezave ne brendesi te eneve te gjakut. infeksioneve dentaresi dhe

perdorimin e vasokonstriktoreve ne anestetiket lokale.

Page 26: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 26/75

Neuralgjia e Induktuar nga Osteonekroza Kavitare.(NIOK)

kockat maksilo-faciale,

te legenit

kockat e gjurit.

NIOK eshte diagnostikuar ne 1 nga 11.000 adulte teekzaminuar.

Shkalla e shfaqjes se kesaj semundje tek femrat (1 per 200)

eshte shume here me e larte sesa shfaqja tek meshkujt.(1 ne20.000 raste)

Page 27: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 27/75

1. Semundjet qe hasen me shpesh

crregullimet e koagulimit (trombofilia,hipofibrinolizis)

abuzimi me alkolin

trauma

perdorimi i prednizone, prednizolone

estrogjeni,shtatzania

drepanocitoza

lupusi eritematoz

kimioterapia per kancerin

Page 28: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 28/75

2. Semundjet qe hasen me pak

perdorimi i duhanit arterioskleroza zhytjet e thella ne det ”semundja e serumit”,  reaksioni i “Shwartzman”  

3. Semundjet qe hasen me rralle

osteomieliti anoreksia mendore

Page 29: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 29/75

Klinika dhe Rö

1. ½ e gjithe rasteve regjionet e dhemballes se pjekurise preken2. muret e sinuseve3. kondili mandibular. dhimbje e thelle dhe e mprehte ne fillon e bute dhe e lehte,duke rritur ne menyre te ngadalte

frekuence dhe intensitetin gjate muajve dhe viteve. fillim shume te shpejte,sidomos pas nje procedure dentare

gjate perdorimit te vazokonsriktoreve ne solucionin anestetik. Dhimbja mund te shfaqet ne zonen e prekur ose mund te

referohet nga pacienti ne distance nga vendi i prekur ikockes(psh .ne qafe ,shpatull).

Disa referojne per sensacione djegese, te thella, sipresion,dhe ne menyre tipike perdorimi i anestetikut lokalqeteson dhimbjen.

Page 30: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 30/75

si nje zone osteoporoze regjionale

nje defekt radiotransparent i pakufizuar mire

mbeturina vertikale jo te rregullta te lamina dures qe

perfaqesojne vendet e vjetra te ekstraksionit 60% e lezioneve shihen si “pika te nxehta “ multifokale dhe te

perhapura shume vite pas ekstraksionit te gjithe sistemit dentar.

 

Page 31: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 31/75

Trajtimi

 Antibiotiket

dekortikimit

Fatkeqesisht 1/3 e pacienteve te trajtuar ne ketemenyre nuk qetesohen nga dhimbja.

Si pasoj,semundja ka nje tendence te madhe per terecidivuar ose per tu zhvilluar ne zona te tjerakockore te nofullave te pademtuara.

Prandaj shpesh ne keto raste eshte e nevojshmeperseritja e procedures kirurgjikale.Shklla e sherimit(mungesa e dhimbjes per te pakten 5 vjet) paskyretimit eshte 70%.

Page 32: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 32/75

Neuralgjia migranoze(Neuralgjia sfeno-palatine,Cefalgiahistaminike,Sindroma e Hortonit.)

dhimbje e lokalizuar ne pjesen e mesme dhe tesiperme te fytyres,

perqendruar rreth syrit dhe brenda tij.

grupet temporale, me periudha te gjata remisionimidis atakeve te dhimbjes.

 “sindroma e dhimbjes me te forte qe njehnjeriu”. 

vazodilatimi vaskular (eshte shkaku me natyrevaskulare),

1. funksion anormal (te demtuar) te hipotalamusit,

2. me nje traume te kokes

3. me nje clirim jo normal te histamines ngamastocitet.

Page 33: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 33/75

Page 34: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 34/75

Klinika

dekades se 3 dhe 4 te jetes dhe me rralle para pubertetit Meshkujt : femrat 6:1 dhimbja eshte unilaterale (pothuajse gjithmone) shperndahet gjate deges oftalmike te n.trigeminal. brendesi ose rrotull orbites ,duke u shperndare ne regjionin

temporal dhe te mollezave. Paroksizmale (me nje zhvillim shume te shpejte ,te

menjehershem) me intensitet te madh,

me cilesite e nje nje dhimbjeje djegese ,si rryma elektrike pa pranine e nje zone specifike te fillimit te dhimbjes. 15 minuta deri 3 ore dhe mund te perseriten deri 8 here

diten.(ose dite te ndryshme). orar plotesisht te caktuar gjate 24 oreve(dhimbja e kokes

alarm),dhe shumica e atakeve shfaqen ne mesin e nates.

Page 35: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 35/75

alterime autonomike te tjera si lotim,

skuqje te fytyres

bllokim hundesh

Sindromi Sjaastad

sindrom i rralle

sindrom hemikranial paroksizmal kronik

kongjestion te eneve konjuktivale te gjakut.

rritje te presionit intraokular

me nje kohezgjatje te shkurter

recidiva te shpeshta.

Page 36: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 36/75

Trajtimi dhe prognoza

Diagn e sakte prednizone,ergotamine, karbonat litiumi, verapamil

etj

oksigjeni mund te ndaloje ataket, nderhyrjet neurokirurgjikale Radiokirurgjia me gama-bisturi. Ne 50% te pacienteve jane te efektshme perdorimi i

procedurave te ndryshme terapeutike. Eshte e rendesishme te dallohet neuralgjia migranoze

nga sindromi hemikranial paroksizmal kronik,sepse kyi fundit reagon shume mire tek te gjithe pacientet meperdorimin e indometacines.

Page 37: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 37/75

Migrena(Dhimbja migrenoze e kokes)

Nje nga dhimbjet me te shpeshta te kokes

Paroksizmale

Unilaterale 400:100 000 / vit

14 tipe

a) Me aura

b) Pa aura  Vazokonstriksionin - vazodilatacion

> Trashegimi autozomale dominante

Page 38: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 38/75

Shkaqet e shperthimit

1- Hormonal ( menstruacionet,ovulacioni, kontraceptivet orale terapia zevendesuesehormonale)

2- Dietik  (alkoli, glutamat monosodiumi,aspartate, cokollata, djathi i vjeter, humbja e nje

vakti, mishi i konservuar)

3-Psikologjike ( stresi/ poststersi, merzitja/ shqetesimet/ ankthi, depresioni)

4- Fizike /mjedisore ( dritat e forta, dritat fluoreshente, dritat eshndritshme, aromat, ndryshimet e motit, lartesite e medha)

5- Te lidhura me gjumin (mungesa e gjumit, gjumi i tepert)

6- Drogat ( nitroglicerina, histamina, rezerpina,hidralizine, ranitidina, estrogjen)

7- Te tjera ( traumat e kokes, puna fizike, lodhja)

Page 39: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 39/75

Klinika

  ♀ : ♂ 3:1

Dekada 3-5 e jetes (shenjat e para ne pubertet)

4-72 h

Regj:

1. Temporal 1.parietal

2. Frontal 2. post aurtikular

3. Orbital 3. oksiptal

Dhimbja agravohet ne gjysem h e pare dhe zgjat per 2 h

Pulsante dhe e fuqishme

Nauze, te vjella, diarrhe, fotofobi, fonofobi

Dd: dh e dhembit, s. maxilar, r.alergjik)

Page 40: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 40/75

 Aura

1. Halucinacione vizuale

2. Skotoma (humbje e perceptimit te drites)

3. Nauze

4. Marrje mendsh

5. Letargji

6. Konfuzion mendor7.  Afazi

8. Dobesi

Paresteze faciale lokale

Page 41: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 41/75

Trajtimi dhe prognoza

 Ataket e forta:

1. Tartrati I ergotamines2. Kafeine, aspirine, acetoaminofen, fenobarbital, beladona)

 Ataket e moderuara

1.  Alt te ergotamines2. Beta adrenergjiket3. Bllokuesit e kanaleve te Ca4.  Agonistet e receptorve te serotonines

Komprimimi I a.karotis lateralis Pas te 50 (menopauzes) dhimbja lehtesohet ose zhduket

Page 42: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 42/75

 Arteritis temporalis

(arteriti kranial, arteriti gjigandoqelizor)

vaskulit multifokal te arterieve kraniale (te a.tempor. superf.)

Etiopathogjeza

Idiopatike

Reaksion autoimun ne laminen elastike te aa.

Mund te jete gjenetike

Me kalimin e moshes semundja rrit agresivitetin

Page 43: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 43/75

Klinika

  ♀>♂  Mbi 50 vjec (70 vjec mosha mesatare)

1. Dhimbje pulsuese unilaterale e pasuar me

dhimbje djegese ne regj temporal dhe facial2. Ndjek rrahjet e zemres

3. Dhimbje si rryme elektrike

4. A.temp superficiale is shume e ndjeshme ndaj

palpimit (nuk ve dot kapelen)

5. Shenja okulare dhe dhimbja pas-orbitale

Page 44: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 44/75

Shenja prodromale 

1. temperatura

2. enjtja3. lodhje

4. nauze

5.

anoreksi6. te vjella

7. fyt i thate

8. dhimbje veshi

9. nivel i larte i sedimentit.10. Nje dhimbje e gjeneralizur muskulare

si dhe lodhja ( polimialgjiareumatizmale) zakonisht shoqeron njeatak.

Page 45: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 45/75

Trajtimi dhe prognoza

kortikosteroideve lokale dhe sistemike.

Situata akute sherohet brenda disa ditesh

Situatat kronike kerkojne mjekim te vazhdueshemper shume vite

Humbja e shikimit ne 50% te rasteve

Perfshirja vaskulare e gjithe trupit e ben nje

semundje fatale

Page 46: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 46/75

Miastenia grave

nje semundje autoimune e cila prek receptoret eacetilkolines ne fibrat muskulare

1.  lodhje progresive dhe anormale te muskujve

skletike.2.  defekte ne transmetimin neuromuskular. 

3. Nuk prek muskujt e lemuar dhe kardiake

Timoma

Kalimi nga nena tek femija Shoqerohet me crregullime te tjera autoimune (gl

tiroide)

Kli ik

Page 47: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 47/75

Klinika

  ♀ : ♂ 2:1

Kontraksionet e perseritura - dobesim progresiv temuskujve qe me perpara vihet re tek muskujt evegjel te kokes dhe qafes

Manifestimet ne koke dhe qafe te miastenisegrave

1- pareza muskulare ekstraokulare (paaftesiaper te perqendurar syte)

2- ptozis (renia e kapakeve te syrit ) 3- diplopi (pamje e dyfishte )

4-veshtiresi ne pertypje 5- disfagia (veshtiresi ne gelltitje ) 6- disartria (belbezimi i fjaleve )

Page 48: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 48/75

Trajtimi dhe prognoza

Perdorimi I inhibitoreve te kolinesterazes

Kombinuar me terapi periodike te kortizonikeve

Timektomi

Prognoza e mire Rastet e renda- paralize respiratore

ATROFIA PROGRESIVE MUSKULARE

Page 49: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 49/75

 ATROFIA PROGRESIVE MUSKULARE(Paraliza bulbare progresive, skleroza laterale

amiotrofike, semundja e neuroneve motore)

1. degjenerimi progresiv dhe vdekja e neuroneve motore te:

nervave kraniale

te traktit piramidal

te bririt anterior te palces kurrizor

2. crregullim neurodegjenerativ fatal 

dobesim progresiv humbje progresive te mases muskulare

Page 50: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 50/75

Shenjat kryesore te semundjes

1-atrofia progresive muskulare

2-paraliza bulbare progresive

3-Skleroza Laterale Amniotrofike (SLA)

Defekte gjenetike ne procesin replikues te ARNmesazhere

1. Tip autosomal rec (I diagnostikueshem paralinjdes)

2. Tipi autosomal dom akumulim te neurotransmetuesit glutamat

traumat

viruset e ngadalte vecanerisht polivirusi.

Page 51: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 51/75

Klinika

 Atrofia muskulare progresive

Ne femijeri Pa predilecion gjinor1. dobesim progresiv i gjymtyreve2. nje crregullim i sensitivitetit3. veshtiresi ne te ecur4. dhimbje gjymtyresh5.

parestezi6. atrofi te kembeve dhe duarve7. Muskujt e fytyres nuk preken

Page 52: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 52/75

Paraliza bulbare progresive

Femije dhe adulte te rinj

Pa predilecion gjinor

 Veshtiresi progresive ne te te folur dheushqyerje

 Ashpersim I zerit

 Atrofi m.faciale, gjuhes, palatumit

Nuk ka alterime sensoriale

Page 53: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 53/75

Skleroza laterale amniotrofike

 ♂ > ♀  Mosha rreth 50 – 60 vjec

 Veshtiresi ne ecje

 Veshtiresi ne gelltitje

Kontraksion\e te vogla sinkronike, rritje reflekseshtendine

Nuk pesojne ndryshime deri vone reflekset qendroreabdominale

Kthehen ne te papafte dhe duhet suport respiratordhe gastronomik

Page 54: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 54/75

Trajtimi dhe prognoza

Prognoza eshte fatale

Mjekimet paliative ose mbeshtetese

Page 55: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 55/75

Stomatodinia 

Crregullim sensi (disestezi)

Stomatodini

Glosodini

Djegie idiopatike edhe ne TGI apo GU.

Deficienca e estrogjenit dhe progesteronit pasmenopauzes

 Autoimune Semundje psikosomatike

Faktore lokale dhe sistemike

Page 56: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 56/75

Faktore lokale dhe sistemike

Faktoret Lokale: 

Kserostomia Marrja fryme me goje(kronike)  Vesi i thithjes se gjuhes Trauma mekanike kronike Dhimbje te referuara nga

dhembet dhe tonsila Neuralgjia trigeminale Neuralgjia atipike faciale  Angioedema (edema

angioneurotike) Kandidoza orale Disfunksioni i ATM Fibroza orale submukozale Infeksioni me fuzospiroketa Stomatiti i kontaktit (alergjia e

kontaktit) Trauma e nervit lingual

Faktoret sistemike:

Deficenca e vitaminave B(vitamines B1 ose B2)

 Anemia pernicioze (B12) Pellagra (deficenca e

miacines) Deficenca e acidit folik Diabeti Gastriti kronik Hipoaciditeti gastrik kronik Hipotiroidizem Merkurializem Deficenca e estrogjenit Depresioni, stresi Semundja e Parkinsonit  AIDS

Klinika

Page 57: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 57/75

Klinika

Tetsi i kater shijeve baze (i embel,i

tharte ,i kripur, i hidhur), ne nje sol paere.

Shije metalike

Gjalpe I prishur Shije e induktuar nga nje ushqim

shije fantazme

Trajtimi dhe prognoza

Page 58: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 58/75

Trajtimi dhe prognoza

Identifikimi I semundjes se fshehur nese ka

Sindromi I Frey

Page 59: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 59/75

Skuqje dhe djersitje pergjate shtrirje se n. aurikulo-temporal

Stimujt e shijes Inervimi sensor (regj periaurikular dhe temporal)

Inervimi parasimpatik(gj e peshtymes)

Inervimi simpatik(vazo motor dhe sudomotor ne

lekuren periokulare)1. Paritidektopmi

2. Perdorimi I frocepsit

3. Ishemi kronike dhe atake imune ne rasti e demt te

renda te veshkave)4. Sindromi I n.kordatimpani/ demt I nervit facial ne

gangl Gasser

Kli ik

Page 60: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 60/75

Klinika

1. Djersitja

2. skuqja

3. ngrohtesi

4. dhimbje ne regjionin preaurikular dhe temporal

gjate pertypjes Testi I Minorit

Solucion jodine 1%

Page 61: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 61/75

 

Page 62: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 62/75

Trajtimi ne varesi te shkakut.

Osteoartriti

Page 63: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 63/75

Osteoartriti( artriti degjenerativ, semundjadegjenerative e artikulacioneve)

Osteoartriti eshte:

1. crregullim degjenerativ

2. destruktiv i artikulacioneve

rezultat demtimit te strukturave anatomike mekalimin e moshes.

Ulje e nr te kondrociteve dhe kondroblasteve

Ulja e sasise se ujit ne matrix e kartilagos Ulety sasia e gjaut ne artikulacion

Keputja e fibtave siperfaqesore

Klinika

Page 64: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 64/75

 Artikulacionetb multiple

Dh me shume ne mbremje se nemengjes

 Aret I enjtur dhe I ngrohte

Krepitacion

Ngushtim/obliterim te hapsires

artikulare Siperfaqe artukulare te crregullta

Page 65: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 65/75

Trajtimi dhe prognoza

Paliativ

 Antiinflamatoret josteroide

 Analgjezike

Zev I artikulacionit sh te dnetuar

Rreg I okluzionit

Artriti reumatiod

Page 66: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 66/75

 Artriti reumatiod

semundje kronike me natyre autoimune

destruksioni inflamator jo-supurativ(jo-

qelbezues) i artikulacioneve.

Klinika

Page 67: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 67/75

Klinika

  ♀ > ♂ 

Enjtja

Lodhja Dhimbje

deformimi i artikulacionit

paaftesia per ta levizur duke cuar deri ne ankiloze si

pasoje e depozitimit fibroz ose kockor ne siperfaqenartikulare.

 ATM prekje bilaterale

Page 68: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 68/75

Trajtimi dhe prognoza

Pa trajtim specifik Terapia antiinflamatore josteroide Injeksione kortizonike ne artikulacion Kortikoidet sistemike (linja e dyte) Injeksionet e Au Penicilinamina

Ciklofosfamidi Metotreksati Zevendesim kirurgjikal

Disfunksioni I ATM

Page 69: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 69/75

Disfunksioni I ATM

Crreg traumatike

Jo traumatike

 A. Crregullimet Muskulare B. Crregullimet

Page 70: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 70/75

1)hiperaktiviteti,spazma,trizmusi

2)inflamacionimuskular(miozitis)

3)trauma 4)dhimbja miofaciale

dhe fibromialgjia 5)atrofia dhe hipertrofia

B. Crregullimetarthrogjenike

1)zhvendosja ediskut(crregullim ibrendshem)

2)hipomobiliteti idiskut(adesionet)

3)dislokimi dhe subluksacioni 4)artriti

5)infeksionet 6)semundjet

metabolike(kondrokalcinoza) 7)kapsulitis,sinovitis 8)ankiloza(kockore,fibroze) 9)fraktura 10)hiperplazia

kondilare,hipoplazia,aplazia 11)neoplazia

Page 71: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 71/75

dhimbje,

funksion i alteruar

zhurma ne artikulacion

Grate e moshave te mesme me shume Palpmi shoq me dhimbje

miospazma

Miositis

Pika te fillimit te dhimbjes zgjerim i hapesires artikulare,zhvendosje anteriore te

meniskut ose ndryshime ne formen e meniskut.

Qetesim

Page 72: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 72/75

Qetesim

Imobilizim

 Aplikimi i te ftohtave/nxehtave

Rreg i okluzionit terapia fizike

aspirina

2)acetaminofeni(me ose pa kodeine)

3)agjente te tjere jo-inflamatore jo-steroide 4)relaksuesit muskulare me veprim

qendror(metokarbamol,klorzoxazone)

5)derivatet e

benzodiazepines(diazepam,klordiazepoxide) 6)glukokortikoidet(kortizone,prednizoni)

Trajtimi kirurgjikal

Page 73: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 73/75

 Ankiloza a ATM

fuzionin ose bashkimin e pjeseve te ndryshme tetrupit ,ne kete raste te gjithe komponenteve teartikulacionit.

Infeksioni

Trauma

1)intra-artikulare

2)extra-artikulare

Page 74: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 74/75

Dekada e pare e jetes

Prekje e njejte gjinore

Unilateral;e

Dhimbje dhe malokluzion

Grumbullime fibroze ose kockore

Mikorstomi dhe mikrognati

Page 75: DHIMBJET FACIALE

7/21/2019 DHIMBJET FACIALE

http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 75/75

Trajtimi dhe prognoza

Ostoplastika e artikulacionit

Zevendesimi koplet I tij