Deutsch - Englisch - TürkischEnglish - Turkish - GermanTürkçe - Almanca - İngilizce

DWA - TBBFachwörterbuchTechnical DictionaryTeknik Terimler Sözlüğü

2

DWA-TBB

Die Deutsche Vereinigung für Wasserwirtschaft, Abwasser und Abfall e. V. (DWA) setzt sich intensiv für die Entwicklung einer sicheren und nachhaltigen Wasserwirtschaft ein. Als politisch und wirtschaftlich unabhängige Organisation arbeitet sie fachlich auf den Gebieten Wasserwirtschaft, Abwasser, Abfall und Bodenschutz.

In Europa ist die DWA die mitgliederstärkste Vereinigung auf diesem Gebiet und nimmt durch ihre fachliche Kompetenz bezüglich Regelsetzung, Bildung und Information der Öffentlichkeit eine besondere Stellung ein. Die rund 14 000 Mitglieder repräsentieren die Fachleute und Führungskräfte aus Kommunen, Hochschulen, Ingenieurbüros, Behörden und Unternehmen.

Alle Rechte, insbesondere die der Übersetzung in andere Sprachen, vorbehalten. Kein Teil dieses Arbeitsblattes darf ohne schriftliche Genehmigung des Herausgebers in irgendeiner Form – durch Fotokopie, Digitalisierung oder irgendein anderes Verfahren - reprodu-ziert oder in eine von Maschinen, insbesondere von Datenverarbeitungsmaschinen, verwendbare Sprache übertragen werden.

All rights, in particular those of translation into other languages, are reserved. No part of this Advisory Leaflet may be reproduced in any form – by photocopy, digitalisation or any other process – or transferred into a language usable in machines, in particular data processing machines, without the written approval of the publisher.

Her türlü hakkı, özellikle diğer dillere çevirilerinde, saklıdır. Yayımcının yazılı izni alınmaksızın bu kitapçığın hiçbir bölümü –fotoğraf, sayısal ya da diğer süreçlerle- ya da özellikle veri işleyen makinelerle kullanılan bir dile aktarılması yasaktır.

Impressum

Herausgeber und Vertrieb:DWA Deutsche Vereinigung für Wasserwirtschaft, Abwasser und Abfall e. V.Theodor-Heuss-Allee 17 53773 Hennef, DeutschlandTel. : +49 2242 872-333Fax : +49 2242 872-100E-Mail : kundenzentrum@dwa.deInternet : www.dwa.de © DWA Deutsche Vereinigung für Wasserwirtschaft, Abwasser und Abfall e. V., Hennef 2009

Yayımlayan ve pazarlayan:TBB Türkiye Belediyeler BirliğiTunus Cad. No: 12, PK: 06680, Kavaklıdere, Ankara, TürkiyeTel. : 9(0312) 419 21 00Faks : 9(0312) 419 21 30E-Posta : tbb@tbb.gov.trİnternet : www.tbb.gov.tr © TBB Türkiye Belediyeler Birliği, Ankara 2010

DWA Sözlüğü’nün Türkçe teknik terim karşılıklarını hazırlayan TBB Sözlük Komisyonu Üyeleri:Başkan: Hasan AKYAR (DSİ Genel Müdürlüğü)Üye: Esin ŞENER (Tarsus Belediyesi)Üye: Begüm DUMAN (ASKİ Genel Müdürlüğü)Üye: Haluk DOĞU (TBB)

Yayına Hazırlayan: Orfe Reklam Tasarım Ltd. şti.İlkadım Sokak 21/12 G.O.P - Çankaya, Ankara Tel. : 9(0312) 448 17 37 - 38 İnternet: www.orfereklam.com.tr

Basım: Dumat Ofset Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti.Bahçekapı Mah. 2477. Sokak No: 6 Şaşmaz, Ankara Tel. : 9(0312) 278 82 00

ISBN: 978-3-941897-34-2

3

Vorwort

DWA-TBB

Das DWA-Wörterbuch unterstützt jetzt schon seit 15 Jahren äußert erfolgreich das Vorhaben, den internationalen Wortschatz in der Wasser- und Abfallwirtschaft zu vereinheitlichen und präzise Übersetzungen zu gewährleisten.

Begonnen haben wir im Jahre 1995 mit der ersten Auflage eines Deutsch- Englischen Wörterbuches, was den Fachleuten aus der Bereichen der Normung und Regelwerksarbeit ein wichtiges Hilfsmittel an die Hand gegeben hat, Übersetzungen zu erleichtern und so die Veröffentlichungen einem internationalen Publikum zugänglich zu machen.

Für die international tätigen Fach- und Führungskräfte aus Universitäten, Unternehmen, Ingenieurbüros, Behörden und die Kommunen garantieren diese Nachschlagewerke einen umfassenden Überblick über die verwendeten Fachbegriffe. Die DWA wird ihrer Verantwortung als mitgliederstärkste Fachvereinigung in Europa gerecht.

Seit einigen Jahren haben wir die Stichwortanzahl für Deutsch, Englisch und Französisch, deutlich erweitert. Ein Bildwörterbuch mit den 400 wichtigsten Begriffen aus der Abwasser- und Abfalltechnik wurde zusätzlich für die Sprachen Portugiesisch, Polnisch, Spanisch; Tschechisch und Ungarisch aufgelegt.

Das jetzt vorliegende Wörterbuch Türkisch- Deutsch- Englisch erweitert dieses Repertoire nicht nur, sondern ist auch ein wichtiger Meilenstein, das Memorandum of Understanding (MoU) mit dem Türkischen Städte- und Gemeindebund (TBB) mit Leben zu erfüllen. Seit dem Jahr 2006 konnten bereits einige Projekte in der Bildungsarbeit und gemeinsame Veranstaltungen gestartet und umgesetzt werden. Eine Fortsetzung des Abkommens wurde auf der IFAT 2010, der weltgrößten Fachmesse der Branche im German- Turkisch-Forum unterzeichnet.

Die enge Zusammenarbeit mit den Verbänden vor Ort hat sich als ein bewährtes Konzept zur effizienten Vertiefung des technischen Fachwissens bei den Betreibern von Anlagen der Wasser-, Abwasser Abfallwirtschaft durchgesetzt. Die Verbreitung der bereits erprobten und fortentwickelten Standards beinhaltet für unsere Partner die Möglichkeit, auf jahrzehntelange Erfahrung in der Regelwerks- und Bildungsarbeit der DWA zurückgreifen zu können. Für die DWA bietet sich die Möglichkeit, neue Impulse, die sich durch die unterschiedlichen Strukturen der Partnerverbände ergeben, in die Arbeit einfließen zu lassen.

Auch zukünftig sind konkrete Projekte zum Wissens- und Erfahrungsaustausch mit dem türkischen Partnerverband geplant, um gemeinsame Aufgabenfelder, wie Training ud Wissentransfer für die Mitglieder, sowie der Vertrieb der Regelwerke und Publikationen anzugleichen.

Mein ausdrücklicher Dank gilt an dieser Stelle allen Verantwortlichen des TBB, die durch ihre Unterstützung tatkräftig zum Gelingen der gemeinsamen Projekte beigetragen haben und auch weiter beitragen. Voneinander lernen heißt auch, dieselbe Sprache zu sprechen. Das neue Wörterbuch ist ein wichtiger Schritt in diese Richtung.

Ihr

Otto SchaafPräsident der DWA

4

DWA-TBB

Foreword

Önsöz

The DWA has been successfully supporting the Project to Ensure Standardization and Accurate Translation of Technical Terms Dictionary on Water and Waste for 15 years.

In order to facilitate the translation job for standards and Regulations experts and to enable outreach of publications to readers worldwide, first issues of German-English Dictionary was published in 1995.

This Dictionary is an important reference source for the internationally working experts and professionals at universities, companies, engineering offices, public organizations and municipalities and guaranteeing comprehensive information on technical terms. So, the DWA has been fulfilling its responsibilities as the largest institute of expertise and specialization in Europe.

Recently, we have significantly increased the number of concepts in German, English and French. In addition, another Dictionary on waste water and waste of 400 concepts in Portuguese, Polish, Spanish, Czech and Hungarian is ready to be published.

The Technical Terms Dictionary in Turkish-German-English is not only expanding the context of this sector but also constituting an important mile-stone in putting the Agreement with the Union of Municipalities of Turkey (UMT) in life. Since 2006, some projects have been initiated and implemented in the area of training and joints events. It was also decided that the Agreement shall be continued within the framework of the German-Turkish Forum IFAT 2010, which is the largest fair worldwide, in our field.

The close cooperation maintained with water, waste water and waste sector establishments to deepen the know-how of their managers in an efficient manner, proved itself as a successful approach. Rolling out of the already developed and tested standards enables our project partners to benefit from long experiences of the DWA on Regulations and delivery of the training programs. Meanwhile, the DWA is also able to incorporate the impetus driven by different structures of its project partners into its various works and products.

We have been planning concrete projects on exchange of information and experience with the UMT to provide training and know-how transfer as well as to harmonize the acquis and publications.

At this juncture, I would like to extend our thanks to the officials of the UMT for providing their contributions and support to ensure the success of our joint projects. Learning from each other means that we are able to speak the same language. So, this Technical Terms Dictionary is an important step in this direction.

Otto SchaafChair of the DWA

DWA Teknik Terimler Sözlüğü su ve atıklar alanındaki uluslararası dağarcığı standartlaştırma ve doğru çeviriler sağlama projesini 15 yıldır olağanüstü bir başarıyla destekliyor.

Standartların ve yönetmeliklerin hazırlanmasında çalışan uzmanların çeviri işlerini kolaylaştırmak ve yayınları bu yoldan uluslararası bir okuyucu kitlesine ulaştırabilmek için önemli bir yardımcı olan bir Almanca - İngilizce sözlüğün 1995 yılındaki ilk baskısıyla bu işe giriştik.

Bu başvuru kaynakları üniversitelerdeki, şirketlerdeki, mühendislik bürolarındaki, kamu kurumları ve belediyelerdeki uluslararası alanda faaliyet gösteren uzmanlar ve yöneticiler için kullanılan teknik terimler hakkında geniş kapsamlı bilgiyi garanti ediyor. DWA, Avrupa’daki en çok üyeye sahip ihtisas birliği olarak sorumluluklarını yerine getiriyor.

Son yıllarda Almanca, İngilizce ve Fransızcadaki kavram sayısını bariz olarak çoğalttık. Ayrıca atıksu ve atık teknolojisi alanındaki en önemli 400 kavramı içeren bir resimli sözlüğü Portekizce, Lehçe, İspanyolca, Çekçe ve Macarca olarak baskıya hazırladık.

Elinizdeki bu Türkçe - Almanca - İngilizce Teknik Terimler Sözlüğü bu repertuarı genişletmekle kalmıyor, aynı zamanda Türkiye Belediyeler Birliği (TBB) ile yapılmış olan anlaşmanın hayata geçirilmesi bakımından da önemli bir mihenk taşı oluşturuyor. Eğitim ve ortak organizasyonlar konusunda 2006 yılından beri bazı projeler başlatıldı ve uygulandı. Sektörümüzde dünyanın en büyük fuarı olan IFAT 2010’da Alman-Türk Forumu kapsamında anlaşmanın sürdürülmesi kararlaştırıldı.

Su, atıksu ve atık sektöründeki tesislerin işletmecilerinin teknik ihtisas bilgilerini verimli bir şekilde derinleştirmek için yerel derneklerle sürdürülen yakın işbirliği başarılı bir yaklaşım olarak kendini kanıtladı. Hâlihazırda denenmiş ve geliştirilmiş standartların yaygınlaştırılması çalışmaları, proje ortaklarımıza, DWA’nın yönetmelikler ve eğitim alanında yapmış olduğu uzun yıllara dayanan deneyimlerinden istifade etme olanağı sunuyor. Diğer yandan da DWA için, proje ortağı birliklerin farklı yapılarından ileri gelen itici gücü kendi çalışmalarına katabilme olanağı doğuyor.

Üyelerimiz için eğitim ve bilgi transferi sağlamak, müktesebatı ve yayınları uyumlaştırmak gibi ortak görevleri yerine getirmek için Türk ortağımızla gelecekte de bilgi ve deneyim alışverişine yönelik somut projeler planlıyoruz.

Bu vesileyle, ortak projelerimizin başarıya ulaşması için yaptıkları katkılarla yoğun desteklerini esirgemeyen ve buna devam edecek olan TBB’nin sorumlularına teşekkürlerimi sunarım. Birbirimizden bir şeyler öğrenmek demek, aynı dili konuşmak demektir. Bu yeni Teknik Terimler Sözlüğü bu yönde önemli bir adımdır.

Otto SchaafDWA Başkanı

5

DWA-TBB

Önsöz

Kuruluşu 1945 yılına kadar dayanan Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), bütün belediyelerin doğal üyesi olduğu kamu tüzel kişiliğine sahip ulusal düzeyde kurulan tek yerel yönetim birliğidir. Belediyelerimize teknik destek sağlamak, seçilmiş ve atanmış personeli eğitmek en önemli görevleri arasındadır. Uluslararası işbirliğinin önemli olduğu çağımızda; Alman Su, Atıksu ve Atık Birliği (DWA) ile sağlanmış olan işbirliği, TBB ve temsil ettiğimiz Türkiye Belediyeleri için çok faydalı sonuçlar ortaya çıkarmaktadır.

Teknik Terimler Sözlüğü, TBB ile DWA arasında 20 Mart 2007 tarihinde imzalanan protokol ile Almanca-İngilizce/İngilizce-Almanca DWA Teknik Terimler Sözlüğü referans alınarak hazırlanmıştır. DWA ile yapılan işbirliğinin en somut ürünlerinden biri olan bu Teknik Terimler Sözlüğü; su, atıksu ve atık konularında belediyelerimizin teknik personelinin uluslararası bilgileri kullanırken yararlanacağı önemli bir kaynak olacaktır. Yaklaşık 30.000 teknik terimin değerlendirilerek oluşturulduğu bu eserin; sadece belediyelerde değil, ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarında, akademik çevrelerde, su atıksu ve atık alanlarında çeviriye ihtiyaç duyulan her yerde yararlı olacağını umuyoruz.

DWA Teknik Terimler Sözlüğü, Avrupa Ülkeleri’nde AB müktesebatının oluşturulmasında kullanılan önemli bir kaynaktır. DWA tarafından sürekli geliştirilen bu sözlüğün Türkçe’ye kazandırılması, iki Birlik arasında gerçekleştirilen işbirliğinin önemli ve anlamlı bir neticesidir.

Uzun ve zahmetli bir sürecin sonunda sizlere sunmaktan mutluluk duyduğumuz bu ürünün hazırlanmasında görev alan komisyon üyeleri Hasan AKYAR, Esin ŞENER, Begüm DUMAN ve Haluk DOĞU’ya ve iki yıl boyunca kurumları için harcayacakları kıymetli mesailerinin bir bölümünü bu iş için kullanmalarına imkan veren Devlet Su İşleri Genel Müdürü Sayın Haydar KOÇAKER’e, Tarsus Belediye Başkanı Sayın Burhanettin KOCAMAZ’a, Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürü Sayın Kamil KILIÇ’a ve Türkiye Belediyeler Birliği Genel Sekreteri Sayın Hayrettin GÜNGÖR’e teşekkürlerimi sunarım.

Kadir TOPBAŞ Türkiye Belediyeler Birliği Başkanı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı

6

DWA-TBB

Vorwort

Foreword

Türkiye Belediyeler Birliği (TBB-Türkische Vereinigung der Gemeinden), gegründet im Jahr 1945, ist die einzige öffentlichrechtliche Verwaltungsvereinigung auf nationaler Ebene, an der alle Gemeinden als natürliche Mitglieder beteiligt sind. Ihre wesentlichen Aufgaben bestehen unter Anderem in der technischen Unterstützung und Ausbildung der gewählten und beauftragten Funktionäre. In diesem Zeitalter, in der internationale Zusammenarbeit wichtig ist, hat die Zusammenarbeit mit der Deutschen Vereinigung für Wasserwirtschaft, Abwasser und Abfall e.V. (DWA) sehr nützliche Ergebnisse für die TBB und die türkischen Gemeinden, die sie vertritt, geliefert.

Das Fachwörterbuch wurde mit dem am 20. März 2007 unterzeichneten Protokoll auf der Grundlage des DWA-Fachwörterbuchs Wasserwirtschaft, Abwasser, Abfall Deutsch-Englisch/Englisch-Deutsch erarbeitet. Das Fachwörterbuch ist eines der Konkreten Produkte unserer Zusammenarbeit und wird für die technischen Mitarbeiter unserer Gemeinden ein wertvolles Nachschlagewerk bei dem Umgang mit internationalen Informationen darstellen. Dieses Werk beinhaltet rund 30.000 technische Begriffe und wird damit nicht nur bei den Gemeinden sondern auch bei betroffenen Behörden und öffentlichen Einrichtungen, akademischen Kreisen und in allen Bereichen, wo Übersetzungen im Thema Abwasser und Abfall benötigt werden, zur Hilfe stehen.

Das DWA-Fachwörterbuch Wasserwirtschaft, Abwasser, Abfall ist eine der wichtigen Nachschlagewerke bei der Übernahme der EU-Vorschriften in europäischen Staaten. Die türkische Ausgabe dieses Fachwörterbuches, das durch die DWA fortgehend aktualisiert wird, ist ein sehr wichtiges und bedeutsames Ergebnis der Zusammenarbeit beider Vereinigungen.

Es ist eine Freude, dieses Fachwörterbuch nach einer langen und umfassenden Arbeit präsentieren zu können. Ich bedanke mich dafür bei den Mitgliedern der Kommission für die Erarbeitung des Fachwörterbuches, Herrn Hasan AKYAR, Frau Esin ŞENER, Frau Begüm DUMAN und Herrn Haluk DOĞU für ihre Mühe und wertvolle Beiträge und Geschäfsführer der staatlichen Wasserwerke Herrn Haydar KOÇAKER, Bürgermeister von Tarsus Herrn Burhanettin KOCAMAZ, Geschäfsführer der Wasserwerke von Ankara Kamil KILIÇ und Geschäfsführer der Türkischen Vereinigung der Gemeinden Hayrettin GÜNGÖR für die Freistellung der Mitarbeiter, die die für ihr Unternehmen wertvollen Arbeitszeiten für dieses Projekt eingesetzt haben.

Kadir TOPBAŞPräsident Türkische Vereinigung der GemeindenOberbürgermeister der Metropolstadt Istanbul

The Union of Municipalities of Turkey (UMT), dates back to 1945, is the sole union for municipalities at national level. It has been transformed to a public legal status and all municipalities in Turkey are its natural members. Provision of technical support to our municipalities as well as the delivery of training to the elected and appointed personnel, are its major duties. In an era where international cooperation is important; the cooperation concluded with German Association for Water, Waste Water and Waste (DWA) has been delivering fruitful results both for the UMT and Turkish Municipalities we are representing.

Within this framework, the Technical Terms Dictionary was prepared in reference to German-English/ English-German DWA Technical Terms Dictionary, according to the protocol of 20 March 2007 between the UMT and DWA. This Technical Terms Dictionary, which is one of the most concrete products of this cooperation, shall definitely constitute an important tool of reference for our municipal technical staff regarding water, waste water and waste. We believe that this Dictionary of approximately 30.000 technical terms shall be beneficial not only to municipalities but also to all public sector and organizations as well as academic community and wherever there is a need for translation about water, waste water and waste.

The DWA Technical Terms Dictionary has been an important source in the formation of the acquis communautaire, in the EU Member States. So, translation of this Dictionary, which is continuously up-dated by the DWA, into Turkish has been a significant and meaningful outcome of the bilateral cooperation between the two organizations.

At this juncture, I would like to express my gratitude to Mr. Hasan AKYAR, Ms. Esin ŞENER, Ms. Begüm DUMAN and Mr. Haluk DOĞU, who are the members of the Dictionary preparation commission, for their efforts and valuable contributions as well as to State Hydraulic Works General Director Mr. Haydar KOÇAKER, Tarsus Mayor Mr. Burhanettin KOCAMAZ, Ankara Water and Sewerage Administration General Director Mr. Kamil KILIÇ and Union Of Municipalityes of Turkey Secretary General Mr. Hayrettin GÜNGÖR for their understanding by giving oppertunity to them using their valuable time for this work instead for their institutions. Therefore, we are pleased to present this product to you, as a result of a comprehensive work. Kadir TOPBAŞ President of the Union of Municipalities of Turkey Mayor of İstanbul Metropolitan Municipality

7

DWA-TBB

Kullanıcıya Notlar:

Birçok etkenin yanı sıra dil, bir toplumun “kültür”ünü oluşturan, besleyen, belirleyen ve yönlendiren en önemli unsurlardan biridir. Dilin yapı taşları olan sözcükler ise, karşılıklı anlaşmanın temelini oluştururlar. Bir dilin zenginliği ya da yeterliliği, başka etmenlerle birlikte sadece barındırdığı sözcük sayısı ile değil kullanımlarının yaygınlığı ve derinliği ile de ölçülebilir. Günlük yaşamda, iş ve meslek ortamında ya da farklı ilgi alanlarında karşılaştığımız çeşitli kavram, duygu ve ayrıntılarını betimleyecek, tanımlayacak, algılatacak ve ayırdına vardıracak ‘özel’ sözcüklerin de bir dilin gelişmişliğinin göstergeleri arasında olduğu bir gerçektir. Teknik terimler de, işte bu ‘özel’ sözcükler kümesinde önemli bir yer tutmaktadır.

Kullanmakta olduğunuz bu “Teknik Terimler Sözlüğü”, -özellikle belediyelerin ilgi alanına giren içmesuyu, atıksu ve katı atık konularını kapsayan-, Alman Su Atıksu ve Atık Birliği’nin (DWA) yayınladığı “DWA – Fachwörterbuch/Wasserwirtschaft-Abwasser-Abfall 2008” adlı Almanca-İngilizce / İngilizce-Almanca orijinal sözlük esas alınarak hazırlanmıştır. Eserin orijinalindeki kullanıcıya notlar bölümünde değinildiği gibi, dil yaşayan bir olgu olup sürekli gelişmektedir. Buluşlar, yeni teknikler, bilimsel çalışmalar, teknolojik gelişmeler her geçen gün gündeme gelmekte ve belirli bir zaman dilimi içinde yaşamımızın bir parçası olmaktadır. Dolayısı ile bu sözlük de basımının yapıldığı dönemin güncelini aktarmakla beraber, ileride yeni kavramlar ve karşılıklarının da eklemlenmesine olanak verecek bir biçimde yapılandırılmaya çalışılmıştır.

Teknik terimlere Türkçe karşılıkları oluşturulurken “leksikolojik” kaygılardan uzak bir yol izlenmiş, klasik sözlüklerde verilen orijinal sözcüğün kaynaklandığı dil ve kökeni ile dil bilgisi açısından hangi gruptan olduğu belirtilmemiştir. Sadece, eylem/fiil olanlarına mastar eki ilave edilmiştir. Özellikle teknik bir sözcüğün karşılığı verilirken onun çevirisi değil, hedeflediği kavramı en doğru bir biçimde aktarabilecek olanın seçilmesine özen gösterilmiştir. Teknik terimlerin, amaçladığı kavramı benzerlerinden ya da birbirlerine yakın imge oluşturan diğerlerinden ayrımını net bir biçimde verebilmesi amaçlanmıştır. Sözlükte yer alan bir sözcüğün bire bir karşılığı olabilecek tek bir sözcük yerine, daha ziyade anılan sözcüğü betimleyen ve farklı kullanımlarını da çağrıştırıcı ve aktarıcı birden fazla sözcüğe yer verilmiştir. Böylece, kullanıcıya kendi aradığı kavrama en yakın olan sözcüğü seçme olanağı tanındığı düşünülmüştür. Teknik terimlerin Türkçe karşılıkları seçilirken hem İngilizce hem de Almanca girdiler ayrı ayrı değerlendirilmiş, orijinal sözlükte bulunan bir teknik terime karşılık birden fazla Türkçe teknik terim olduğu durumlarda, en yaygın kullanımına göre sıralanmasına dikkat edilmiştir.

Türkçe terimlerde özel isimlerin ilk harfi, akronimler ve kısaltmalar için büyük harfler kullanılmıştır. Alfabetik dizinlerde, bazı satırlarda birden fazla girdinin diğer dillerde farklı sayıda karşılıkları olmasından dolayı, Bölüm’lerdeki girdi sırası sayısı farklılık gösterebilmektedir.

Sözlükte;- Noktalı virgül “;” aynı satırda benzer bir kavramın karşılığı olan birden fazla teknik terimin birbirinden ayrılması,

- Ayraç “( )” teknik terimin aldığı takı, ek açıklama ya da hangi konuda ve hangi uzmanlık alanına ait olduğunu belirtmek,

- Bölme “/” ya, ya da nitelemesi,

- Virgül “,” teknik terimin ardındaki virgülden sonra gelen sözcükler asıl karşılık olan ilk teknik terimin açılımı ve ek bilgi,

- Tire “-“ birleşik, eklemli ve bileşik sözcükler için kullanılmıştır.

Teknik Terim Karşılıkları Sözlüğü, 3 Bölümden oluşmakta ve her bir bölüm alfabetik dizine göre sırasıyla Almanca, İngilizce ve Türkçe girdileri içerecek biçimde yayına hazırlanmıştır.

8

DWA-TBB

Hinweise für die Benutzer:

Die Sprache ist eine der wesentlichen Elemente, die die Kultur einer Gesellschaft ausmacht, sie gedeihen lässt, sie definiert und ihre Ausrichtung bestimmt. Die Wörter als Bausteine der Sprache stellen die Grundlage für das gegenseitige Verständnis dar. Der Reichtum und die Kompetenz einer Sprache hängen unter Anderem nicht nur von der Anzahl ihrer Wörter ab, sondern kann auch an ihrer Ausbreitung und Tiefe gemessen werden. Es ist auch eine Tatsache, dass „besondere“ Wörter ebenfalls den Entwicklungsstand einer Sprache darlegen, die dazu dienen, im Alltag begegnete verschiedene Begriffe aus dem Arbeits- und Berufsbereich zu erklären, ausführlich umschreiben, mitsamt Gefühl und Wahrnehmung verständlich machen. Genau die Fachbegriffe spielen eine wichtige Rolle unter diesen „besonderen“ Wörtern.

Das vorliegende „Fachwörterbuch“ – umfasst die Themen der Wasserwirtschaft, Abwasser, Abfall insbesondere im Interessenbereich Gemeinden – wurde auf der Grundlage des „DWA-Fachwörterbuchs Wasserwirtschaft, Abwasser, Abfall Deutsch-Englisch, Englisch-Deutsch, 2008“, eine Publikation der Deutschen Vereinigung für Wasserwirtschaft, Abwasser und Abfall e.V. (DWA), erarbeitet. Genau wie in den Hinweisen an die Benutzer in der Originalauflage erwähnt, ist die Sprache ein lebendiges wesen und entwickelt sich ständig. Erfindungen, neue Technik, wissenschaftliche Arbeiten, technologische Entwicklungen werden tagtäglich erlebt und werden in kürzester Zeit zu einem Teil unseres Lebens. Daher wurde bei der Gliederung des Fachwörterbuchs bestrebt, dass es neben der Vermittlung des aktuellen Wissens in der Zeit ihrer Auflage, auch die Möglichkeit einräumt, zukünftige Begriffe und Bedeutungen zu implementieren.

Bei der Findung von türkischen Bedeutungen für Fachbegriffe wurde ein von „lexikologischen“ Bedenken entfernter Weg befolgt und davon abgesehen, Informationen über die Herkunft des Originalbegriffes und über grammatische Wortgruppen anzugeben, wie es in herkömmlichen Lexika der Fall ist. Es wurde lediglich der Infinitivsuffix für Verben angegeben. Bei der Bedeutungsfindung wurde nicht die direkte Übersetzung des Fachbegriffs gewählt, sondern sorgfältig darauf geachtet, dass sie dem bezweckten Begriff am nächsten kommt. Es wurde bestrebt, eine klare Trennung zwischen den Fachbegriffen und ähnlichen Begriffen bzw. ihren Assoziationen zu schaffen.

Es wurde im Fachwörterbuch nicht nur eine exakte Bedeutung angegeben, sondern auch weitere Wörter, die den Begriff umschreiben und ihre weitere Verwendung assoziieren und vermitteln können. Dadurch wurde dem Benutzer die Auswahlmöglichkeit eingeräumt, den passenden Begriff für das gesuchte Wort zu finden. Bei der Auswahl der Bedeutungen von Fachbegriffen wurden deutsche und englische Stichwörter separat voneinander betrachtet, wobei in Fällen, wo im Türkischen mehrere Bedeutungen für ein Stichwort zu finden Waren, diese in der Reihenfolge der Häufigkeit ihrer Verwendung angegeben wurden.

Bei den türkischen Begriffen wurden für die ersten Buchstaben von Namen, für Akronyme und Abkürzungen Großbuchstaben verwendet. Im alphabetischen Index kann es vorkommen, dass die Reihenfolge der Anzahl von Einträgen in den einzelnen Abschnitten unterschiedlich ist, da in manchen Zeilen mehrere Einträge auf unterschiedliche Bedeutungen verweisen.

Im Fachwörterbuch wurde- Semikolon „;“ für die Trennung von mehreren Bedeutungen eines Eintrages,

- Klammern „( )“ für die Angabe von Suffixen, zusätzlichen Erläuterungen und von dazugehörigen Fachbereichen,

- Querstrich „/“ anstelle des Bindeworts oder,

- Komma „,“ für die Erklärung der ersten Begriffsbedeutung und für zusätzliche Information,

- Bindestrich „-“ für zusammengesetzte, kombinierte und zusammengefügte Wörter verwendet.

Das Fachwörterbuch besteht aus drei Abschnitten, wobei jeder Abschnitt die deutschen, englischen und türkischen Einträge in alphabetischer Reihenfolge beinhaltet.

9

Notes to the Users:

Beside many other factors, language is one of the most important elements creating, nourishing, shaping and guiding the `culture` of a society. The words, building blocks of a language constitute the basis for mutual communication and understanding. Diversity or adequacy of a language can be measured not only by the number of the words it contains but also by its common use and profoundness. It is also true that the `special` words enabling definition, description and perception of various concepts, emotions and details that we encounter in our daily life, business and professional circles or other areas of interest are one of the indicators of language development. Thus, technical terms, among others, constitute a significant place in the group of these `special’ words.

This “Technical Terms Dictionary” on drinking water, wastewater and solid waste, which are specific areas of municipal focus, has been prepared on the basis of German-English/English-German ‘‘DWA (German Waste, Waste Water and Waste Union)– Fachwörterbuch/Wasserwirtschaft-Abwasser-Abfall 2008”. As mentioned in the notes section of the original version, language is a living phenomenon, evolving continuously. Inventions, new techniques, scientific works and technological advancements have been appearing in the agenda all the time and become a part of our lives, within a certain time frame. Therefore, this Dictionary reflects the realities of the time when it was published and it was aimed to restructure in a way to enable inclusion of new concepts and meanings.

While Turkish meanings of the technical words were written, the `lexicological` concerns were avoided and details such as the root of the word and language of origin have not been indicated as in the case of classical dictionaries. Only have infinitives been indicated. In particular, special emphasis was placed on, not the literal translation but choosing words giving the intended meaning in the most accurate manner. It is aimed to discern the intended concept from the ones with the closest connotation. Rather than providing the literal translation of a word, phrases of multiple words are used to describe that specific and give its different uses. So, the users are enabled to make the best out of it according to their needs. While Turkish meaning of each and every word was selected, both English and German entries were assessed individually. In case there were multiple Turkish equivalents of a technical term, it was ordered from the most commonly used ones to the least.

Initial of private names, acronyms and abbreviations in Turkish is typed in capital letter. Since there are multiple equivalents of a word in different languages, the number of the entries differs for each part.

The following signs mean;

- Semi column “;” means separation of multiple technical terms which mean a similar concept in the same line,

- Parenthesis “( )” means any suffix, additional explanation or field and subject of expertise of the technical term.

- Dash “/” means or, either or

- Comma “,” words following the comma after the technical term mean main equivalent meaning of the first technical term and additional information.

- Hyphen “-“ is used for combined, suffixed and compound names.

Technical Terms Dictionary is comprised of 3 parts and each part has been alphabetically ordered in German, English and Turkish.

DWA-TBB