Een product van de natuurtubagTrass

De natuurlijke grondstof.Een ondeneming uit de groep

XX

Een product van de natuur is uniek.

Een product van de natuur is uniek.

XX

Cop

yrig

ht ©

K. M

aas

De originele tubagTrass is afkomstig van de vulkanen in

de Eifel. Hierdoor is het een grondstof die absoluut milieu-

vriendelijk is – en tegelijkertijd volledig voldoet aan de eisen

op bouwtechnisch gebied. Tubag wint de Rijntras exclusief

in het vulkaangebied in de oostelijke Eifel, dat bestaat uit

ca. honderd vulkanische centra die tot ongeveer 13.000

jaar geleden actief waren. De tufsteen, die door malen

verder wordt verwerkt, bevat een groot aandeel vrije kie-

zelzuren, verschillende mineralen en zowel chemisch als

fysisch gebonden water: puur natuur!

Door deze specifieke samenstelling is tras de ideale

toevoeging voor kalk en cement – voor het aanmaken

van bindmiddelen met uitmuntende morteltechnische

eigenschappen. Daarbij is tras niet zomaar een toevoe-

ging, maar het maakt de fysische eigenschappen van

het materiaal vele malen beter. Trashoudende kalkmor-

tel hardt niet alleen door opname van kooldioxide uit

de lucht, maar ook in combinatie met water – daarom

gebruikten de Romeinen al tras bij bouwwerken aan en

in het water.

tubagTrass: het natuurlijke materiaal van echt vulkanisch gesteente

4

tubagTrass: het natuurlijke materiaal van echt vulkanisch gesteente

Een product van de natuur is origineel.

Het allereerste minerale bindmiddel was kalk – de oudste

historisch aantoonbare kalkpleisters zijn meer dan 7.500

jaar oud. Kalkpleister heeft echter een doorslaggevend

nadeel: het hardt alleen aan de lucht en heeft slechts

een geringe vastheid. Trashoudende kalkmortel hardt

daarentegen ook in combinatie met water en bereikt

een grotere vastheid. Het toevoegen van tras maakt de

mortel voor bouwwerken dus sterker en maakt bouwen

in of onder water mogelijk.

Tras in de Oudheid

Het waren Grieken, Feniciërs en Romeinen die deze stof

ontdekten en gebruikten: tras. Een bouwhandboek uit

de 1e eeuw v.Chr. documenteert hoe tras met steengruis

en kalk werd gemengd en gebruikt als bindmiddel. Het

feit dat de zo gebouwde waterwerken voor een deel nog

steeds bewaard zijn en functioneren, getuigt onmisken-

baar van hun kwaliteit.

Wingebieden waren het eiland Santorini en het gebied

rond Puzzuoli aan de Golf van Napels. Puzzolaan, dat

hieraan zijn naam dankt, was dankzij zijn unieke eigen-

schappen een essentieel bestanddeel in de Romeinse

bouw: het Pantheon, het Colosseum, de Engelenburcht,

de graftombe van keizer Hadrianus en talloze viaducten

laten nog steeds op imposante wijze zien hoe goed ze

bestand zijn tegen al het natuurgeweld.

Toen het Romeinse Rijk zich uitbreidde tot het Rijnland,

zochten de Romeinen ook hier naar geschikte stoffen

voor de bereiding van mortel – en ontdekten die in het

vulkanische oostelijke Eifelgebied.

tubagTrass: de natuurlijke grondstof met een lange historie

8

Tras in de moderne tijdIn de daarop volgende eeuwen gebruikte men steeds

vaker bindmiddel met hydraulische eigenschappen. En

ook hier werd tras toegepast, want die maakte mortel en

beton soepeler en daardoor beter te verwerken. Boven-

dien konden mortel en beton met behulp van tras sterker

worden verdicht, wat zeer voordelig was toen beton nog

niet machinaal, maar door aanstampen werd verdicht.

Bij de industriële productie werden cement en tras ten

slotte direct in de fabriek samen gemalen en daardoor

optimaal gemengd. Tegenwoordig zijn tras, trascement

en traskalk, evenals de daarmee aangemaakte mortel,

dankzij hun unieke kwaliteitskenmerken niet meer weg

te denken uit de professionele bouwtechnologie. Juist

als het gaat om zaken als duurzaam bouwen, is tras een

waar allround talent.

Tras aan het einde van de Middeleeuwen De duizendjarige ervaring van de Romeinse bouw-

stoftechnologie werd ook in de nadagen van de Mid-

deleeuwen verder benut. Ongeveer vanaf de 16e eeuw

gingen de Nederlanders steeds vaker tras gebruiken om

negatieve externe invloeden zoals vocht en de inwerking

van water op bouwwerken voor de lange termijn tegen te

gaan. Uit deze tijd is ook de benaming ’tras’ afkomstig.

Zo noemden de Nederlanders de hoogwaardige puzzo-

laansoorten uit de oostelijke Eifel, als afleiding van het

Italiaanse woord terrazzo (vloer van cement), dat op zijn

beurt teruggaat op het Latijnse woord terra voor ’aarde‘.

tubagTrass: de natuurlijke grondstof met een lange historie

9

Een product van de natuur is fascinerend.

Een product van de natuur is fascinerend.

Cop

yrig

ht ©

Vul

kanp

ark

Gm

bH, W

inge

rtsb

ergw

and

Van natuurlijke samenstelling

Tras is een materiaal met een hoge reactiviteit, wat te

danken is aan de chemische samenstelling en beïnvloed

wordt door de fijne maling. Tras alleen hardt niet – maar

in combinatie met gebluste kalk, hydraulische kalksoor-

ten of cement komen de uitmuntende morteltechnische

eigenschappen tot uiting. De in de natuurlijke tras aanwe-

zige basen, vooral natrium- en kaliumsulfaat, hebben bij

de juiste receptuur geen schadelijke effecten: ze worden

tijdens het harden gebonden en zijn dan alleen nog in lage

concentraties oplosbaar.

Tras: chemische analyse Drukbestendigheid bij kalkpuzzolaanmortel in 90 dagen

Van nature spanningsarm

De vastheid van trashoudende mortel en bindmiddelen

neemt over langere tijd continu toe – bij een relatief lage

totale vastheid, vergeleken met cementgebonden produc-

ten. Door moderne bouwmaterialentechnologie kan het

verloop van de vastheid in trashoudend materiaal voor elk

object zodanig worden beïnvloed dat de materialen ook

met toevoeging van tras beschikken over een geregelde

begin- en eindvastheid, afhankelijk van de gebruikte tras

en de receptuur.

tubagTrass: de natuurlijke grondstof met verbluffende eigenschappen

12

Kieselzuur SiO2

Aluminiumoxide Al2O3

Kalk CaO

Kwartsiet

Zure hoog-ovenslakken

Basische hoogovenslakken

Portlandcement

Ca-houdende kalk Aluminiumcement

Tras

Stofdriehoek voor tras

Tras – die chemische analyseOrganisch Org 6,00 %Siliciumdioxide SiO2 56,90 %Aluminiumoxide Al2O3 18,50 %Titaandioxide TiO2 1,10 %Ijzeroxide Fe2O3 6,30 %Magnesiumoxide MgO 2,20 %Mangaanoxide Mn2O3 0,20 %Fosforoxide P2O5 0,20 %Calciumoxide CaO 5,20 %Zwaveltrioxide SO3 0,20 %Kaliumoxide K2O 5,70 %Natriumoxide Na2O 3,50 %

Cement

Italiaanse puzzolaanaarde*

Beierse tras*

Gebluste kalk*

Hardingstijd in dagen

Rijntras*

* Mengverhouding met gebluste kalk 1:1

Elektronenmicroscopische opname: mortelvoeg van trascement Hoge waterdichtheid: gedeelte van een Romeinse waterleiding

Van nature bestendig

Vooral historische bouwmaterialen lopen gevaar – namelijk

door externe belasting, waarbij vooral zure bestanddelen

agressief zijn en de verwering versnellen. Bij trashou-

dende materialen is dit risico kleiner: die omhullen het

potentieel aan kalk tijdens het harden vrijwel volledig.

De kalkbestanddelen zijn dus beschermd door een soort

mantel en bieden dankzij de dichtere moleculestructuur

van de trashoudende mortel minder contactoppervlak

voor stoffen die schadelijk zijn voor bouwmaterialen.

Van nature waterdicht

Door de reactie van tras en kalk in het trashoudende

materiaal verandert de ruimte in de capillaire poriën

tijdens de bindingsfase zodanig dat de poriën nog

slechts zeer beperkt water kunnen geleiden. Dat maakt

trascementbeton of trashoudende mortel weliswaar niet

waterdicht, maar beperkt de waterdoorvoer aanzienlijk.

Dat zijn optimale condities voor bouwwerken die sterk

zijn blootgesteld aan vochtinwerking.

tubagTrass: de natuurlij ke grondstof met verbluffende eigenschappen

13

Een product van de natuur is duurzaam.

Een product van de natuur is duurzaam.

Trashoudende mortel omhult vrije kalkbestanddelen tij-

dens het hardingsproces: de op die manier gebonden vrije

kalk kan vrijwel niet meer via de door de tras veranderde

capillaire structuur met water naar het oppervlak worden

getransporteerd. Er slaat geen kalk uit op het gebouw en

de gevel verandert niet van uiterlijk.

Natuursteen die met trashoudende mortel wordt

verwerkt, is beschermd tegen verkleuring. De kalk-

houdende bestanddelen die anders – opgelost in het

aanmaakwater – het bindmiddel sterk basisch maken

en daardoor de in de dekstof aanwezige organische

en metalen bestanddelen doen verkleuren, worden

door de reactie van tras en kalk vastgehouden in het

bouwmateriaal: de kleur van de natuursteen blijft

zoals die is.

tubagTrass: het natuurlijke materiaal met doorslaggevende voordelen

16

STOPT STOPTverkleuring van natuursteenuitslaan van kalk

Kalkbinding bij tras-kalkreactie

Kalkbinding bij materialen zonder tras

Dagen

In de huizenbouw spelen trashoudende materialen een

belangrijke rol. Want in combinatie met andere geschikte

bouwmaterialen verbeteren ze het woonklimaat. Ze wer-

ken regulerend omdat ze vocht zowel goed kunnen opne-

men als kunnen afgeven, waardoor ze een gelijkmatig en

gezond klimaat in de ruimte creëren.

De hoge fijnheid en het grote wateropnemende vermogen

van tras zorgen voor uitmuntende verwerking van tras-

houdende mortelsoorten. Producten met trastoevoeging

zijn van duurzame kwaliteit en hechten zeer sterk op de

ondergrond – het natuurlijke alternatief voor chemisch

behandelde bouwmaterialen.

tubagTrass: het natuurlijke materiaal met doorslaggevende voordelen

17

TOP TOPverwerkingskwaliteit woonklimaat

Een product van de natuur is veelzijdig

Een product van de natuur is veelzijdig

De bijzondere eigenschappen van Rijntras maken

tubag-producten vrijwel onbeperkt toepasbaar. Ze vol-

doen aan de desbetreffende normen en overtreffen op

belangrijke gebieden ruimschoots de vereiste normen.

Het optimale trasgehalte zorgt voor de beste kwaliteit, en

moderne fabricagetechnieken en technisch hoogstaande

kwaliteitscontroles garanderen gelijkmatig positieve

eigenschappen. Saneren en restaureren

Mortel en pleister met tubagTrass zijn uitstekend geschikt

voor het saneren van historisch bouwmateriaal, omdat ze

goed bestand zijn tegen externe invloeden en zo optimale

bescherming bieden. Ze passen zich – op basis van kalk

en tras – ideaal aan oud metselwerk aan en kunnen tege-

lijk met moderne machines worden verwerkt.

tubagTrass: het natuurlijke materiaal met vrijwel onbegrensde mogelijkheden

20

Metselen

Door de toevoeging van tras kan met de troffel verwerk-

bare mortel worden aangemaakt die eenvoudig en snel

te verwerken is. Vooral bij gevels van zichtbare natuur- en

baksteen wordt het uitslaan van kalk voorkomen doordat

vrije kalk wordt gebonden, en wordt de bestendigheid

tegen agressieve externe invloeden sterk vergroot.

Pleisteren

Trasmortel is met geselecteerde zandsoorten speciaal

geschikt als pleister voor binnen en buiten. Het beschikt

over een hoge waterdichtheid en tegelijkertijd uitmuntende

diffusie-eigenschappen en hardt spanningsarm, dankzij de

sturende functie van tras. Met de juiste receptuur kunnen

vrijwel alle traditionele en nieuwe oppervlaktestructuren

met een minimale aanpassing met mortelchemie worden

toegepast.

Zetten

Trashoudende zetmortel is ideaal om natuursteen, natuur-

lijke hardsteen en keramische platen in een mortelbed te

zetten. Door het trasgehalte is de mortel uiterst stabiel,

zodat die sneller kan worden verwerkt. Tras verkleint de

interne wrijving in verse mortel: voor een betere verdicht-

baarheid en een homogene voeg.

tubagTrass: het natuurlijke materiaal met vrijwel onbegrensde mogelijkheden

21

Een product van de natuur. tubagTrass

22

Een product van de natuur. tubagTrass

23

Trasbindmiddelen

Trascement

Traskalk

Traspoeder

Trasmortel

Traskalkmortel

Trascementmortel

Zetmortel voor natuursteen

Sierbestrating

Bedmortel

Voegmortel

Saneren en restaureren

Hardsteenmortel

Voegmortel

Basispleister / saneerpleister

Vulmortel / injectiemortel

Sta

nd 0

1/20

11 ·

Nr.

1797

NL

· Ort

.

tubag Trass VertriebGmbH & Co. KGBundesstraße 25656642 KruftTel. +49 2652 81350Fax +49 2652 81333info@tubag.dewww.tubag.nl

Wij adviseren u graag

De natuurlijke grondstof.

Een ondeneming uit de groep

Voor meer informatie zie: www.tubag.nl