Essentiële EisenWaar moet de verpakking van mijn product aan voldoen?

Uw bedrijf en Nedvang

nederland van afval naar grondstof

Essentiële Eisen aan uw verpakkingMinder milieubelastend verpakken, verpakkingen gebruiken die hergebruikt kunnen worden, verpakkingen die beter recyclebaar zijn, verpakkingen die gemaakt zijn van gerecyclede grondstoffen. Het zijn maatregelen die tonen dat uw bedrijf conform de Essentiële Eisen werkt. Artikel 3 en artikel 13 van het Besluit verpakkingen1 gaan hier op in. Deze eisen vragen van u om doorlopend te kijken naar moge-lijkheden om verpakkingen lichter, beter verwerkbaar en minder schadelijk voor het milieu te laten zijn. Het doorlopende duidt op procesnormen.

Behalve deze zogenaamde proceseisen bevatten de Essentiële Eisen twee direct toetsbare eisen, beschreven

in de artikelen 12 en 14. De eerste gaat over de materiaalidentificatie op verpakkingen die informatie geeft over het materiaal waarvan een verpakking gemaakt is. Die identificatie is overigens niet verplicht. Wilt u het wel doen, dan heeft u te maken met Europese afspraken over de manier waarop.

De tweede eis gaat in op het maximaal toelaatbare gehalte aan zware metalen in verpakkings- materialen (100 ppm2). Zware metalen kunnen bijvoorbeeld voorkomen in drukinkten, in impregneer-middelen van houten verpakkingen en in kunststof verpakkingsmaterialen.

Definitie verpakkingEen verpakking betreft alle product-, om- en transportverpakkingen, die gebruikt worden voor de levering van producten. Of het nu gaat om verpakkingen rondom eindproducten, grondstoffen of halffabricaten. Het maakt niet uit of het om verpakkingen gaat in supermarkten of om transport-

verpakkingen. Voorbeelden van verpakkingen, ongeacht het materiaal, zijn: pallets, dozen, folie, kratten, tubes, blikken, draagtassen en zakjes. Deze definitie komt uit het Besluit verpakkingen. De Belastingdienst hanteert voor de Verpakkingen-belasting overigens een andere definitie3.

1 Zie voor de complete tekst van het Besluit verpakkingen met daarin opgenomen de Essentiële Eisen www.nedvang.nl2 100 ppm staat voor 100 parts per million. Vertaald naar een praktijksituatie betekent dat, dat bijvoorbeeld 1 liter drukinkt maximaal 0,1 ml aan zware

metalen mag bevatten. In de Beschikking van de Europese Commissie, 2006/340/EG, is vastgelegd dat de grenswaarde van 100 ppm voor glazen verpakkingen onder bepaalde voorwaarden mag worden overschreden.

3 De Belastingdienst heeft van verschillende verpakkingen de definitie gewijzigd in logistieke hulpmiddelen. Bedrijven hoeven daarover geen verpakkingenbelasting te betalen.

Waar moet de verpakking van mijn product aan voldoen? U brengt producten op de Nederlandse markt. Die producten zijn verpakt. Verpakkingen die om uw producten zitten en het verpakkingsmateriaal dat u gebruikt voor het transport van uw product, moeten voldoen aan Europese verpakkingswetgeving. Terugdringen van het ontstaan van verpakkingsafval vormde het uitgangspunt bij het opstellen van deze wetgeving. In Nederland is als afgeleide hiervan het Besluit verpakkingen opgesteld. De Essentiële Eisen maken deel uit van dit besluit. Inspecteurs van het ministerie van Infrastructuur & Milieu controleren bedri-jven op het nakomen van de verplichtingen die staan beschreven in de Essentiële Eisen. In deze uitgave geeft Nedvang uitleg over de manier waarop u op praktische wijze aan de eisen kunt voldoen.

nederland van afval naar grondstof

VROM-Inspectie handhaaft Essentiële EisenDoor middel van acties in sectoren of doelgroepen onderzoekt de VROM-Inspectie4 of het bedrijfsleven zich houdt aan de Essentiële Eisen. Dat kan concreet gaan over controles op het gehalte aan zware metalen in verpakkingen, het kan ook gaan over uw inspanningen om minder milieuschadelijke verpakkingen op de markt te brengen. Bedrijven die voor handhaving door de VROM-Inspectie geselecteerd worden, ontvangen een brief met daarbij een vragenlijst. De Vrom-Inspectie maakt in overleg een afspraak voor een controlebezoek. Bedrijven zijn gebaat bij een goede voorbereiding op een gesprek met de VROM-Inspectie, dat maximaal één dag beslaat. Niet naleven van de Essentiële Eisen kan uitmonden in een dwangsom (maar dan moet u zich wel onwillig tonen).Ook Tsjechië, Engeland en Frankrijk staan erom bekend dat zij actief de Essentiële Eisen handhaven. De verwachting is dat meer Europese landen zullen volgen. De verplichting om aan de Essentiële Eisen te voldoen geldt immers in alle Europese landen.

Voldoen aan de Essentiële EisenHet systeem is zelfdeclarerend. Op het moment dat u een verpakt product op de markt brengt, verklaart u automatisch dat u voldoet aan de Essentiële Eisen. Zo niet, dan bent u in overtreding.

U maakt met uw bedrijf deel uit van een keten van levering. Afhankelijk van uw positie in de keten doet Nedvang een aanbeveling over hoe u kunt handelen.

Inkoop verpakkingsmateriaalVoor verpakkingsmateriaal dat u zelf inkoopt en toevoegt aan uw producten, legt u vast welke keuzes u maakte met het oog op lichtere, beter verwerkbare en minder milieuschadelijke verpakkingen. Leg een dossier aan, fysiek in de kast of digitaal. In dat dossier plaatst u bijvoorbeeld gespreksverslagen met leveranciers, ontwerpexercities van verpakkings ontwikkelaars, artikelen, enzovoort. Introduceert u een nieuwe verpakking? Leg dan de kenmerken van de oude en de nieuwe verpakking vast in het dossier. Hoe gedetailleerder u dat maakt, hoe overtuigender.

Inkoop gereed productVoor verpakkingsmateriaal dat zit om producten die u inkoopt, bent u natuurlijk afhankelijk van uw leverancier. Neem in uw leveranciersafspraken of inkoopvoor-waarden wel op dat u ervan uitgaat dat de verpakkingen van de producten voldoen aan de Essentiële Eisen. Daarnaast kunt u uw leverancier vragen naar een conformiteitsverklaring5.

De rol van NedvangBedrijven die verpakte producten op de markt brengen, zijn verantwoordelijk voor inzameling en herverwerking van het verpakkingsafval dat hierbij ontstaat. Deze verplichting nakomen is praktisch onmogelijk voor een individueel bedrijf. Daarom richtte het bedrijfsleven Nedvang op om collectief uitvoering te geven aan het Besluit verpakkingen. Nedvang regisseert de gescheiden inzameling en recycling van de verschillende soorten verpakkingsafval onder het motto dat afval een tweede leven als grondstof verdient. Tegelijkertijd stimuleert Nedvang ontwikkeling van verpakkingen die beter

kunnen worden hergebruikt en die minder afval tot gevolg hebben. De gehaalde recyclingpercentages van verpakkingsafvalstromen in Nederland en de inspanningen van het bedrijfsleven om tot duurzame verpakkings-oplossingen te komen worden jaarlijks gerapporteerd aan het ministerie van Infrastructuur & Milieu.

Als bedrijf bent u verplicht te voldoen aan de Essentiële Eisen. Die individuele verplichting kan Nedvang niet overnemen. Wel staan we graag tot uw beschikking met informatie. Hetzelfde geldt voor de overkoepelende organisaties waarmee Nedvang nauw samenwerkt.

4 De Belastingdienst had eerst een informerende rol, maar handhaaft nu ook het betalen van de juiste hoeveelheid Verpakkingenbelasting door bedrijven. De relatie tussen de Essentiële Eisen en de Verpakkingenbelasting is vooral dat het belastinggeld kan schelen door lichtere en kleinere verpakkingen te gebruiken. De Belastingdienst heeft van verschillende verpakkingen gezegd, dat ze vallen onder de definitie van logistiek hulpmiddel. Hierdoor vallen die verpakkingen buiten de Verpakkingenbelasting.

5 Een conformiteitsverklaring wordt getekend door iemand in het bedrijf die tekeningsbevoegdheid heeft. Het is een juridisch contract. Het bedrijf verklaart dat de verpakking voldoet aan de Essentiële Eisen die gelden voor verpakkingen in Europa.

nederland van afval naar grondstof

Bezoek van de VROM-InspectieGoed voorbereid in vijf stappenU moet met uw bedrijf voldoen aan de Essentiële Eisen. Er zijn twee normen, die als hulpmiddel en leidraad kunnen dienen bij het inzichtelijk maken van uw situatie. Het aanschaffen van die normen via www.nen.nl6 is overigens niet wettelijk verplicht. Wat kunt u in ieder geval doen?

• Leg een dossier aan waaruit uw inspanningen blijken met betrekking tot het verminderen van de hoeveelheid verpakkingsafval in Nederland

• Ga bij uw leverancier(s) van verpakkingsmateri-alen en/of gereed product na of hun verpakkings-materialen voldoen aan de Essentiële Eisen

• Neem in leveranciersafspraken en inkoop-voorwaarden op dat u ervan uitgaat dat uw leverancier alleen verpakkingsmateriaal aan u levert dat voldoet aan de Essentiële Eisen

• Maak inkopers, marketeers of logistieke medewerk-ers in uw organisatie deelgenoot van uw kennis over de Essentiële Eisen en stel ze op de hoogte van uw dossier

• Houd het dossier actueel (Actuele informatie en nuttige links vindt u op www.nedvang.nl).

Milieu-eisenDe volgende eisen worden gesteld aan alle verpakkingsmaterialen rondom uw producten.

A De vervaardiging en samenstelling van de verpakking - Verpakking is zo licht en klein mogelijk, maar voldoet nog wel aan functie-eisen - Verpakking is her te gebruiken (B) of terug te winnen (C) - Verpakking is te verbranden of te storten en mag daarom geen schadelijke of gevaarlijke stoffen bevatten

B Hergebruik van verpakking - Eigenschappen van de verpakking maken hergebruik mogelijk - Verpakking voldoet aan arbeidsvoorschriften voor verwerking - Verpakking voldoet aan eisen voor terugwinning na het maximale aantal omlopen

C Terugwinning van verpakkingsmateriaal - Een bepaald gewichtspercentage van het gebruikte verpakkingsmateriaal kan opnieuw gebruikt worden, of; - Verpakking moet bij verbranding energie opleveren, of; - Verpakking kan gecomposteerd worden en is biologisch afbreekbaar.

Meer over de milieu-eisen leest u in de NEN-normen.

StrategieënVoor het terugdringen van verpakkingsafval

Lichter en kleiner • Verpakking is lichter in gewicht bij gelijkblijvende

producthoeveelheid• Verpakking is kleiner in volume bij gelijkblijvende

producthoeveelheid• Verpakking blijft gelijk, terwijl de hoeveelheid

product toeneemt

Hergebruikte grondstof en grondstof die te hergebruiken is• Percentage hergebruik van verpakkingsmateriaal

in de nieuwe verpakking neemt toe• Verpakkingsafval is beter te scheiden door de

eindgebruiker van het product

Lucht, water en verspilling • Verpakking voorkomt overbodige lucht in

product- of transportverpakking• Verpakking gaat productverspilling tegen• Verpakt product waarbij water uit het product

geëlimineerd is

6 Als u besluit de normen te bestellen, het gaat om NEN-EN 13427 ‘ Verpakkingseisen voor het gebruik van Europese normen op het gebied van verpakking en verpakkingsafval’ en NEN-EN 13428 ‘ Verpakkingspecifieke eisen voor fabricage en samenstelling – preventie door reductie aan de bron’ .

Anders Verpakt – voorbeelden uit de praktijk Hier volgen enkele verpakkingsvoorbeelden van bedrijven die de afgelopen jaren hun producten in een aangepaste verpakking op de markt brachten. Zij rapporteerden hun innovaties aan Nedvang.Meer duurzamere verpakkingsoplossingen vindt u in de brochure Uw bedrijf en Nedvang – Preventie en hergebruik van verpakkingsmateriaal.

Disclaimer Aan het opstellen van deze brochure heeft Nedvang de grootst mogelijke zorg besteed. Aan de teksten kunnen geen rechten worden ontleend. Nedvang is niet aansprakelijk voor de gevolgen die bedrijven mogelijk ondervinden na het lezen van deze brochure.

Forse besparing, maar niet te zien

OUD NIEUW

Makkelijk te doseren en goed te legen Productverlies kleurpasta : van 6% naar 1% Verpakkingsgewicht : van 270 gr. naar 7 gr.Reductie volume verpakkingsafval

Verfverpakking makkelijk bijvullen in de winkel

Schorpioenstraat 290 / 4etageIngang Kantoren A - Alexandrium 13067 KW ROTTERDAMTel. 010-420 61 61

info@nedvang.nlwww.nedvang.nl

Minder bedrukking, hetzelfde koekje

Besparingen van:kartonkwaliteit, kartongewicht, inktgebruikAantal kleuren van 6 naar 3

Ruitenreiniger: water doen we er zelf bij

Voor kunststof flacon met gebruiksklaar productNa lichtgewicht pouch (zak) met hoog concentraat Besparing van: 99% verpakkingsmateriaal + nodeloos vervoer van water

Adapter voorkomt onnodig productverlies

Opmerkelijk• Nieuwe verpakking lijkt dezelfde als de oude• Toevoegen van de adapter lijkt meerverpakkingsafval

op te leveren maar dat is niet zo!ResultaatMinder verpakkingsmateriaal per meter afdichting -> preventie

nederland van afval naar grondstof

Dezelfde drinkyoghurt, een andere beker

Nieuwe verpakking van kunststof en gecertificeerd kartonMinder CO2 uitstoot

Bron: Mars Food Europe

Bron: Global Paint Products

Bron: Verkade United Biscuits Netherlands

Bron: Arla Foods BV

Bron: Diversey

Bron: Soudal

OUD NIEUW

OUD NIEUW

OUD NIEUW

OUD NIEUW

Jaarlijkse besparing van:450 ton verpakkingsglas in Europa