ESUN edishon Juli 2015

JULI 2015 EDISHON 10

Ouders eisen ontslag directeur SGB

Hopi hende na Boneiru ainda no por skirbi ni lesa

2 EDISHON JULI 2015

www.issuu.com/esunboneiru

Marie Craane

Boneiru ahinda tin hopi hende ku no por skibi ni lesa Fundashon FORMA ta sigui kombatí analfabetismo

Tin vários persona na Boneiru ku no por skibi ni lesa na un nivel akseptabel. Ta un situashon ku no por wòrdu balotá i meresé su debido atenshon. Marie Craane ta kordinadóra di alfabetisashon na fundashon Forma. Den un entrevista ku ESUN e ta elaborá riba e motibunan di analfabetismo, e efektonan ku e tin riba un persona su kalidat di bida i kon fundashon Forma ta hibando e lucha pa redusí analfabetismo na Boneiru.

Analfabetismo

Un persona analfabeta no por skibi ni lesa. Mayoria di biaha e sa solamente kon pa skibi su nòmber i por lesa òf rekonosé algun number òf letra. Banda di esaki nos konosé tambe persona ku ta analfabeta funshonal. Akinan ta konsistí di personanan ku por lesa algun palabra pero no por lesa un buki òf un karta kompletu, di tal forma ku nan no por funshoná na e nivel deseá den sosiedat. Ora un persona ta analfabeta, su funshonamentu den tur aspekto di bida, sea sosial, profeshonal i personal ta wòrdu limitá òf afektá di forma negativo. Sigun Marie Craane, na Boneiru tin analfabeta di tur edat, hóben i adulto. E ta splika ku e motibunan di analfabetismo na Boneiru ta entre otro:

• Mayornan ku tiki edukashon

• Falta di stimulashon na kas pa lesa korant òf buki

• A kita di skol na edat hóben

• Pobresa

• Problema pa siña, por ehèmpel dislexia

“Tur esakinan ta krea un sirkulo visioso, spesialmente pa muchanan chikitu i hóbennan. Si e mayornan na kas mes ta analfabeta funshonal, esaki por tin impakto riba e yunan ku konsekuensha ku nan tambe ta bira analfabeta funshonal”.

Situashon di analfabetismo na Boneiru

Situashon di analfabetismo na Boneiru ta difísil pa splika ku sifranan fidedigno. E sifranan mas resiente ta di 2001 i akinan a konstatá ku 24.8 porshento di e komunidat di Boneiru ta analfabeta “funshonal”. Un sifra alarmante ku ta surpasá e normanan di paisnan den nos region. Ta difísil pa bisa si e porsentahe di analfabetanan “funshonal” a oumentá òf disminuí den e último añanan. Sigun Marie Craane e posibilidat aki ta real: “Ta imposibel pa bisa si e grupo di analfabeta funshonal a krese si òf no. Mi ta duda ku e la bira ménos. Nos meta ta pa kontené e kantidat ku tin awor i pa den transkurso di añanan benidero traha duru pa kuminsá redusí e kantidat aki”.

Aunke tin espasio pa mehorashon Marie ta sumamente satisfecho ku e

resultadonan ku nan a logra den último añanan. “Na 2010 mi a kuminsá traha na Forma den e programa di alfabetisashon. E tèmpo ei tabata tin 16 kursista. Awe nos tin 75 i dia pa dia e ta kresiendo. Nos tin vários kursistanan ku a kompletá vários kurso i ta sigui eduká nan mes. Nos tin hasta kursistanan ku a kuminsá un estudio di MBO 1 i a terminá esaki ku éksito”.

NOTINET

Durante e último 3 añanan fundashon Forma nan ta hasiendo uso di e programa NOTINET komo instrumento pa yuda adultonan skibi i lesa. NOTINET ta un programa digital di alfabetisashon basa riba NETNIEUWS di Hulanda. NOTINET ta hasi uso di un kombinashon entre imágennan, tekstonan, palabranan i sonido pa desaroyá e abilidat di lesa i skibi serka adultonan. Tur esaki ta sosodé a base di notisianan i temanan aktual ku ta di relevansia pa Boneiru. Na mes momento e kursistanan ta siña kon pa usa un kòmpiuter i otro aplikashonnan manera e uso di email. NOTINET tambe ta ofresé e kursistanan e oportunidat di sigui kursonan na kas via di kòmpiuter. Algu ku lamentablemente ainda ta difísil na Boneiru mirando ku mayoria di e kursistanan no tin kòmpiuter na kas i no por karga ku e gastunan pa konekshon di Internèt na kas.

Plan integral pa kombatí analfabetismo

Forma ta trahando konstantemente ku otro stakeholders den komunidat, entre otro gobièrnu i sektor priva pa por kombatí analfabetismo na Boneiru. Marie Craane ta suprayá e importansha pa traha huntu i asina bin ku solushonnan integral pa por redusí e kantidat di personanan analfabeta na Boneiru. Esaki lo tin benefishi ekonómiko i sosial pa Boneiru. “Un reto grandi ta pa drenta den kontakto ku e grupo aki i pa nan sigui e kursonan di alfabetisashon. Aktualmente nos ta trahando ku Direktorado di Kuido i Bienestar den nan wijkaanpak. Nan ta presente den bario i tin kontakto estrecho i di konfiansa ku e habitantenan”, Marie ta splika, di e forma aki nan por identifiká i stimulá personanan analfabeta pa siña skibi i lesa. E idea ta pa konhuntamente ku Direktorado organisá kurso di alfabetisashon rònt di Òktober. Banda di esaki Forma ta boga pa doñonan di trabou fasilitá nan personal pa sigui kursonan di alfabetisashon ku Forma ta ofresé. Den e área di edukashon Marie Craane ta mira e nesesidat pa stimulashon di idioma materno i e parti di motoriek. Esaki sigur ta di suma importansha pa muchanan di edat 0 pa 6 ku ta atendé krèsh.

Por mira ku e parti di konsientisashon pa ku e tema di alfabetisashon tin su efektonan positivo den e komunidat Boneriano. Akinan por tuma ehèmpelnan di Grace Sedek, Johan Soleano i Luis Wijman. Tur tres a siña lesa i skibi danki na e programa di alfabetisashon di Forma. Dor di kompartí nan eksperienshanan positivo nan ta wòrdu mira komo “role models” den komunidat. Marie ta hopi orguyoso di mira kon nan bida a kambia radikalmente. “Danki na nan perseveransha i nan dedikashon nos por mira ku kada biaha mas hende ta bin Forma sin miedo ku e meta pa siña lesa i skibi”.

ESUN ta keda esun!

EDISHON JULI 2015 3


Sèptèmber próksimo durante e siman di alfabetismo pueblo di Boneiru lo por disfrutá di e dokumentario “Ami por, bo tambe por”. E dokumentario ta konta e storia di kon Luis i Johan, bou di guia di fundashon Forma, a siña skibi i lesa. Johan Soleano a kompartí ku ESUN kon su bida a kambia por kompletu awó ku e por skibi i lesa.

“Siña lesa i skibi a skapa mi bida”. Di e forma aki Johan Soleano a kuminsá konta su storia personal. Johan tabata un analfabeta, e no por a lesa ni skibi. Pero nunka esei no a prokup’é pasobra e tabata tin un bon bida i no tabata tin falta di nada. E tabata kasa ku 4 yu i tabata doño di su mesun boto. Pero Johan su bida a dal buèlta inesperá ora ku e la kuminsá trafiká droga. Despues di poko tèmpo e mes a kai den tentashon i a kuminsá konsumí droga, te ora e la bira un adikto. “Mi a bira un choller”, Johan ta konta. “Mi a pèrdè tur kos...mi kasa, mi yunan, mi boto, plaka i tur lokual mi tabata tin. Mi bida tabata for di òrdu i sin direkshon”. Eventualmente Johan a haña su mes na fundashon Krusada, ku ta un fundashon kristian di kuido pa adiktonan na Boneiru. «Mi tabata mira tur hendenan ta lesa beibel. Pero mi no tabata por lesa». Na e momento ei Johan a realisá ku e mester siña lesa i skibi, pero e tabata tin demasiado miedo i bèrgwensa pa buska ayuda. Despues ku Johan a sali for di Krusada e la kasa atrobe. Pero ainda e tabata tin problema pasobra e no por a lesa ni skibi. “Mi no por a ni skibi ni firma mi mesun nòmber...nada mi tabata por”, Johan ta konta, “ta mi señora a dunami kurashi pa bai buska ayudo”.

Skibi i lesa

Johan a bai personalmente na Forma pa informá. Akinan e la papia ku Marie Craane i a splik’é su situashon i kiko su metanan ta. E ta korda ku dia e la yega e no tabata sa e diferensha entre e diferente letranan i tampoko kon pa hasi uso di nan. E ta gradesido na Dios i fundashon Forma pa e pasenshi i konfiansa ku nan a pone den dje. Danki na e kursonan di alfabetisashon, awo Johan por lesa su beibel i tambe prediká na misa. Johan ta identifiká su mes ku e storia di Job den beibel. “Job a pèrdè tur kos, diabel a kita tur kos for di dje. Pero Dios a bisa diabel pa no mishi ku Job. Despues di hopi sufrimentu i sakrifisio Dios a bendishoná Job dòbel biaha mas hopi ku promé. Ami tambe a pèrdè tur kos, pero Dios a dunami un otro oportunidat. Mi ta sintimi bendishoná.»

Bida nobo

Siña skibi i lesa a duna Johan un oportunidat nobo, un “bida nobo” manera e mes ta konta. “ Una bes ku mi a bin Forma i siña lesa i skibi mi a realisá kon importante esaki ta pa mi bida. Awó mi mes por lesa kartanan, mi mes por yena formulario. Kos chikitu ku ántes mi no tabata por òf mesté a buska otro hende hasi p’ami. E ta hasi bo bida diario muchu mas fásil. Banda di esei Johan ta konta ku esaki tabata tin un efekto grandi tambe riba su bida personal. “Dor ku mi por lesa i skibi mi por a lesa i komprondé beibel i e palabra di Dios. Esaki a yudami den mi bida personal tambe. Mi tin bon komunikashon ku mi señora. Ora tin malentendimentu nos ta sinta huntu i papia trankilo pa yega na solushon. Ta yega na pas i solushon”.

Metanan nobo

Awor ku e por skibi i lesa Johan tin hopi metanan ku e kier logra den bida. E ta konsiente di e benefishinan ku teknologia nobo ta trese kuné i kier sigui desaroyá su abilidatnan pa ku uso di kòmpiuter. “Dor di usa kòmpiuter mi por buska mi versíkulonan di beibel via Internèt. Mi por buska informashon i tambe por buska produktonan di eksterior.” Johan ta un piskadó desde chikitu. Awor ku e por lesa e ta hopi interesá den e uso di sistema GPS i depth sounder. Algu hopi importante pa piskadónan por ta na altura di nan posishon i profundidat di lama ora di piska.

Kita e bèrgwensa i miedo

Sigun Johan un hende ku no por skibi ni lesa hopi biaha tin bèrgwensa i miedo pa buska ayudo. Su mensahe pa otro hendenan ku no por skibi ni lesa ta simpel: “Mi ta pidi famia i amistatnan di hendenan ku no por skibi pa enkurashá nan pa bin Forma. No laga nan sinti malu i yuda nan mas hopi posibel”. Johan kier pa nan realisá ku tur hende por siña lesa i skibi i mehorá nan bida. Mi tin 3 aña ta siguiendo kurso na Forma. Mi tin 61 aña awó i mi por lesa i skibi. Kita e bèrgwensa i miedo i buska ayudo. Bin Forma i siña lesa i skibi. E trahadónan na Forma ta hopi kariñoso i ta kla pa yuda. Bin i bo bida lo kambia pa mihó. Si ami por, abo tambe por”.

Johan Soleano

Johan Soleano:

Siña lesa i skibi a skapa mi bida

“ Si ami por, abo tambe por

4 EDISHON JULI 2015


Sluit in maart een reisverzekering af en...

u krijgt gratis een pakket upgrade!

Voor meer informatie: Kaya Gobernador N. Debrot 35, Bonaire I 717-8811 [email protected] I Of neem contact op met uw broker

Enkele voordelen van onze reisverzekering:• Dekking tegen geneeskundige kosten bij

acute ziekte of een ongeval in het buitenland• Hogere verzekerde bedragen• Kinderen tot 4 jaar zijn gratis meeverzekerd• Aantrekkelijke tarieven

AdviesWilt u weten welke reisverzekering het beste bij u past? Laat u dan goed adviseren door een Guardian Group adviseur of door uw broker.

Bezoek voor meer informatie onze website www.myguardiangroup.cw

travel

Un problema desde chikí

“Semper mi tabata tin problema pa lesa i skibi”, Luis ta konta, “aunke mi a bai skol”. Di otro banda Luis ta rekonosé ku un sonrisa na su kara ku e tabata speibel hopi tèmpo di bai skol. Na lugá di bai skol e tabata bai piska ku su prima na waf. E tèmpo aya bo por a gana hopi sèn na piskamentu. Algu ku pa un hóben di 18 aña sigur tabata difísil pa nenga. Dor di esei e no tabata hopi interesá den skol, aunke e la bai ambachtschool pa studia karpinté i mètsla. Un estudio kual e la terminá eksitosamente sin por a lesa òf skibi. Ta kon e la logra esaki? “Masha fásil”, sigun Luis. “Mi amigunan na skol tabata yudami”. Nunka e maestronan no a logra deskubrí esaki pasobra e tabata dek su mes hopi bon. Algu ku e la sigui hasi pa vários aña despues di esei.

Momentu di bèrdat

Luis tabata traha na Flamingo Tv den e área di mantenshon. Nunka e la divulgá na su doño di trabou òf koleganan ku e no por a lesa òf skibi. Si mester a skibi algu e tabata laga un kompañero hasi esaki p’e. Hopi biaha nan tabata dun’é pòst pa e bai parti rònt. Luis ta bon konosí den pueblo i e tabata usa esaki ora di parti pòst. Mirando ku e no por lesa e tabata puntra konosínan ku e ta topa na kaminda kon pa yega na sierto lugánan. Nan tabata yud’é i di e forma ei e tabata skapa su kurpa, te ku un dia kos a dal pega formal. E la haña un stapel di pòst pa parti pero e biaha aki kos a brua i e no a logra haña un lugá spesífiko ni kuantu ku e la puntra i buska rònt. E la disidí di bai bek trabou i akinan e la informá su hefe ku e no sa lesa ni skibi.

Back to school

Luis su hefe a bisé ku e lo kubri e gastunan pa e bai sigui kurso di skibi i lesa na Forma. Na edat di adulto Luis a haña su mes atrobe den banki di skol. Algu ku na komienso no a bai fásil. “Ora bo ta hóben bo no tin hopi responsabilidat. Bida ta mas fásil i sin preokupashon. Awó na grandi ta mas difísil paso bo tin trabou, bo kas i famia pa atendé kuné. Pero mi a disidí di bai na Forma i kuminsá sigui e kursonan pa siña lesa i skibi. E tambe ta gradesido na su maestronan na Forma pa e pasenshi i dedikashon ku nan ta duna tur e kursistanan ku ta siña skibi i lesa.

Su fuente di inspirashon

“ Aunke ku awó e por skibi i lesa i ta defendé su kurpa, tòg Luis ta konta ku ta tin momentu ku e kier a stòp, pero danki na motivashon konstante di su yu muher di 16 aña e la sigui. Luis ta mira ku su yu muher ta hopi orguyoso di dje i ta un fuente di inspirashon i motivashon. “Kada biaha mi keda sin bai kurso e ta puntrami ki dia mi ta sigui. E ta yudami ku mi lèsnan. Un momento espesial pa Luis tabata e dia di e estreno di e dokumentario “Ami por, abo tambe por”. Den e dokumentario aki por mira kon Luis a siña lesa i skibi. “Mi yu muhé tabata asina kontentu e dia ei. Durante e dokumentario e no por a kontené su lágrimanan”. Tur dia Luis ta tuma sikiera 15 minüt pa lesa korant. E no ta bai mes lihé ku mayoria di nos ta kustumá pero poko poko i sigur e ta lesa su korant.

Plannan pa futuro

“Mi soño ta pa bira kòki. P’esei mi kier lesa i skibi mas mihó posibel”. Luis no ta skonde ku kushinamentu ta un pashon di dje. “Mi por kushina bon kaba, pero mi kier studia pa kòki. Dor di siña lesa i skibi mi tin e oportunidat pa logra esaki”.

Ami por, abo tambe por

Sigun Luis no ta un sekreto ku na Boneiru tin hopi hende ku no por lesa ni skibi bon. E mes konosé vários for di eksperiensha propio. Hopi di nan tin miedu i bèrgwensa ku nan lo hari nan. Luis kier pa nan realisá ku ora bo por lesa i skibi un mundu nobo ta habri p’abo. E ta yudabo den bo bida i tin un impakto positivo riba bo famia. Bo lo sinti orguyoso una bes bo logra bo metanan. Luis ta un ehèmpel palpabel ku den bida tur kos ta posibel si bo ta dispuesto pa siña i hasi sakrifisio. Di e forma aki e kier enkurashá tur hende, hóben i adulto ku tin problema pa lesa i skibi pa aserka Forma. “No mesté tin miedu. Kita e bèrgwensa. Bin kurso i yuda bo mes. Den e kurso un ta yuda otro, no tin chèrchèmentu. Nos tur tei pa siña i yuda otro. Si ami por, abo tambe por”.

Luis Wijman: Si ami por, abo tambe porLuis Wijman ta un di e protagonista prinsipal den e dokumentario “ Ami por, bo tambe por”. Den e dokumentario ku lo estrená Sèptèmber próksimo durante siman di alfabetismo, por mira e storia di kon Luis Wijman bou di guia di

fundashon Forma a siña skibi i lesa.

Luis Wijman

EDISHON JULI 2015 5


- Om 7.20 wilt moeder haar 12 jarige dochter bij school afzetten.

- Aanvankelijk laat een mannelijke bewaker in burger haar niet doorlopen, maar nadat moeder met hem praat mag dat wel. Deze bewaker gedroeg zich correct en netjes

- 7.21 Moeder en kind worden alsnog tegengehouden vanwege de nette zwarte lange broek. Niet door een leraar van Liseo waar het kind op zit, maar door een leraar van een andere unit. Zorgcoordinator Camla Thomas zegt ons “je broek deugt niet, je moet een jeans aan”.

Aanvankelijk was ik teruggelopen doch toen ik haar dat hoorde zeggen draaide ik me om en zei haar “camla, zelfs mijn dochter heeft recht van ONDERWIJS. Sinds jaar en dag hanteert de SGB een kledingcode waarbij wordt gedoogd dat kinderen niet jeans dragen. Mijn dochter was drie dagen ziek en de waarschijnlijke kledingscodemutatie is NIET gecommuniceerd met de ouders noch met de leraren/leerlingen. Mevrouw Camla moest in mij haar meerdere bekennen in de ontstane argumentatie.

- 7.24 Een andere vrouwelijke bewaker Sharon Josephia, kleding dragend van een securitybedrijf waar ze niet meer werkt, komt razend naar ons discussierende leraren gerend. Zonder maar iets te horen schreeuwt ze tegen me “Hey jij ik ga jou zou hier verwijderen van dit perceel hoor je, ik zet je hier uit” . Ik bleef rustig en zei “nou dat kan u niet denk ik, immers ik werk hier”. Hierop werd ze nog bozer en ontplofte.

- 7.26 Met docente Camla Thomas is afgesproken dat mijn dochter ondanks geen jeans dan toch haar recht op onderwijs mag genieten. Ze heeft die dag 3 uurtjes les. Ondertussen schreeuwt mevrouw Josephia mij en mijn 12-jarige dochter na “die kut Macamba’s moeten gewoon allemaal oprotten naar NL”.

- In de veronderstelling dat Luna les ging krijgen, ben ik weggereden om 7,40 , ondertussen overvallen door een pittige migraine. Als docent weet ik immers hoeveel lln op Liseo zitten die ik MOET binnenlaten terwijl ze allerlei grove gedragscodeschendingen gepleegd hebben. Dit voelde als “meten met 2 maten”

- Om 7.50 vond iemand, waarschijnlijk weer zorgcoordinator Camla Thomas toch dat mijn dochter als een crimineel door diezelfde onbeshofde bewaker uit de klas gerukt moest worden. ALs docent weet ik dat als een bewaker een kind verwijdert dit een zware overtrading betekent, een bewaker komt er pas bij bij grove overtredingen zoals drugs of wapenbezit. En verwijdering door bewaker is een shorsing als docent verwijderd een gewone verwijdering.

- Zonder enige goedkeuring of vooroverleg met ons ouders wordt onze 12-jarige dochter in de auto van SGB-medeweker J.de Jong geduwd. Zij brengt haar naar Luna’s vader werk waar op videocamerabeelden ook daadwerkelijk te zien s dat mevrouw de Jong Luna daar om 8.04 binnenbrengt.

- Mevrouw de Jong geeft aan dat het kind een jeans moet gaan halen.

Vader wordt hierop boos en geeft aan “geen sprake van, mijn dochter heeft recht op onderwijs” en hij brengt haar terug naar school.

- Om 815 spreekt vader wederom met zorgdocente Camla Thomas. Deze zegt tegen vader “ze moet een andere broek aan want deze kan men makkelijk naar beneden trekken” Deze broek heeft ze al eerder aangehad, zonder problemen. Thomas zei “uw dochter moet dus naar huis om een andere broek aan te trekken”

- Vader zei “mijn dochter zal morgen met een jeans komen maar NU wil Ik dat mijn lessen haar paar lessen nog volgt. (ze had die dag 3 uurtjes les….)

- Mevrouw Camla kon ook deze argumentatie niet winnen en moest voor de tweede keer toestaan dat onze dochter de klas in kon gaan.

- Wat schetst onze verbazing? Om +/- 8,45 wordt onze dochter echter WEER geschoffeerd en weer door de discriminerende bewaakster uit de les getrokken. Dit is voor leerlinge als zeer vernedered en pijnlijk/traumatisch ervaren.

- Weer wordt ze naar mevrow Camla gebracht die haar in een

SGB SCHENDT RECHT VAN ONDERWIJS VOOR VWO-1 lleOuders eisen ontslag Directeur Emerenciana, Teamleider Loozen en bewaakster

Josephia. Voorzitter Visser komt woord niet na.

Deze SGB kledingscode hing zo in juni 2015 in het hoofdgebouw, naast de afdeling HRM tegen de

muur.

Denkt u zich in: u heeft een onschuldige 12-jarige dochter die altijd netjes gekleed is, netjes gedrag vertoont en goede cijfers behaalt. Enige “vooraanstaande” mensen op Bonaire als KSB-directeur mw Jane Brul of logopediste Daisy Coffie zegen over uw dochter “waren alle kinderen op Bonaire maar zo lief, social en volgzaam als haar”. En opeens zit je met je kind in een nachtmerrie. Een getuigenverslag

van de ouders.

Door Petra Meese

6 EDISHON JULI 2015


kamer stopt. Onze dochter wordt overmand door migraine en huilt overspannen aan een stuk door. De zgn. “zorgcoordinator” helpt haar niet te sussen, nee juist zij is de oorzaak ervan dat onze dochter nu zelf zorg benodigt. Niet wetende wat te doen, roept mevrouw Thomas-Crestian de Unitdirecteur Erwin Coster van de Kaya Amsterdam erbij om te bemiddelen.

- Hij rijdt naar de ander locatie en treft een zeer hard huilend kind aan. Hij vraagt haar (als eerste!) “wat heb je, wat wil je, wat kan ik voor je doen”. Onze dochter beantwoordt “ik wil alleen maar les hebben meneer…”.

- ROnd 9,10 krijg ik, thuis van SGB door acute migraine telefoontje van unitdirecteur Erwin Coster. Hij persisteert dat hij mijn dochter naar huis gaat brengen om een andere broek aan te doen. Ik zeg heel duidelijk “nee, dat wil ik niet, mijn dochter heeft recht op onderwijs en haar derde lesuur begint nu” ik weiger medewerking.

- Tot onze grote onsteltenis staat om 9,25 opeens directuer Koster met lerares Camla Crestian-Thomas en mijn dochter voor de deur. (20 minuten rijden naar Sabal Palm en zonder toestemming is ontvoering). Zoals eerder gezegd herhaal ik mijn standpunt “SGB heeft gedoogcode broeken, deze broek mocht altijd, als t veranderd is had er communictatie over moeten geschieden naar ouders/leraren/lln. DIt is niet gebeurd,dus gedoogbeleid en recht van onderwijs blijven van kracht tot nader orde.

Sinds dien heeft mijn man om de precieze toedracht gevraagd, doch geen enkel antwoord gekregen. Ook geen excuses en al helemaal geen zorgvraag “hoe gaat ht mt uw dochter, hoe heeft zij het ervaren”. Wel hebben wij nadien meteen contact gezocht met de inspecteur van onderwijs in Den Haag en diverse politici omdat dit niet kan gewoonweg.

Rijksvertegenwoordiger Isabella regelde een snelle afspraak met bestuursvoorzitter Karel Visser. Die zegde toe dat onze dochter “excuses zou krijgen aangeboden” en dat ik “geen ontslag hierdoor zou krijgen”. Beide beloftes heeft hij tot op vandaag 2 juli niet ingewilligd dus ons vertrouwen in deze persoon is nul. Waarom had de school mijn dochter geen “sorry” kunnen zeggen met mijn part een “ijsjes”waardebon van Gio erbij?

Visser en Koster logen beiden over de strenge kledingcode, echter op deze facebookfoto van dhr Richards is duidelijk te zien hoe strikt deze code nageleefd wordt, zonder dat de lln hun recht van onderwijs verliezen. Een aantal lln dragen zelfs korte broeken en slippers..

Zelf meldde ik mij bij bedrijfsarts Medwork, waar sinds kort MEP B.Kroes zoon Tristan Monzon general manager is. Medwork stuurde mijn medisch dossier zonder mijn goedvinden direct door naar SGB afdeling HRM. Een paar dagen later werd ik ontslagen met als reden dat wat in mijn medisch dossier stond. Weer schending van privacy.

Ouders van Bonaire: dit kan ook UW kind overkomen. Wat vindt U als ouder belangrijk? Dat uw kind goed onderwijs krijgt van goed opgeleide bekwame en bevoegde docenten die uw kind opvoeden zo dat uw kind een “kritisch wereldburger wordt met capaciteiten” of dat uw kind door onder of onderbevoegd personeel wordt opgeleid als schaap, maar dat als “Wiedergutmachung” de

SGB dan wel uw wijken ingaat en de Bonaireaanse vlag wappert a/d school.

Wellicht een goed onderwerp voor een REFERENDUM: de SGB. Het afgelopen jaar is het niveau van met name Liseo Bonaireano klassen 1 en 2 (waar ik werkte) naar beneden gedenderd. Good Governance impliceert open transparante vacatures en communicatie. Alle “hogere” functies zijn zonder openbare vacatures ingevuld, ergens in achterkamertjes. Als t niveau zo achteruit blijft hollen voorspel ik een diploma-inflatie waarbij de Havo en VWO diploma’s dadelijk buiten Bonaire geen enkele waarde meer hebben.

Wij ouders eisen nu van de Nederlandse politiek dat zij deze kwalijke mensenrechtenschending gaan onderzoeken en eisen t ontslag van de verantwoordelijken in deze: AD Emerencia, teamleider Loozen en bewaakster Josephia. De anderen dienen sanctie-maatregelen te krijgen.Tot op heden weten wij niet wat er mis is met de lange nette, zwarte broek….

Hefe di redakshonSharlon Willems

Daroul Croes

EskritornanS. van den Eeckhout

Rudsel MercelinaHerbert Domacasse

Petra MeeseGeorge “Kultura” Thode

Nolly OleanaThammy Albertsz

Saskia

KolaboradornanBoi Antoin

ImprentaDrukkerij “De Stad” N.V.

LayoutSharlon Willems

Email:[email protected]

EDISHON JULI 2015 7


Berdura kontentu, hende kontentuDen nos promé edishon ku a sali luna pasa nos a trata e tópiko meskla tera pa plantashon di fruta i bèrdura. Den nos e edishon di e luna aki nos lo amplia riba e

tópiko aki i duna mas konseho práktiko.

Pa Nolly Oleana

Prepará i meskla tera pa mata i bèrdura ta un trabou intensivo, pero su resultado ta duna bo hopi satisfakshon. Tera pa mata i bèrdura mester kontené e tres komponente/elemento nan mas importante kual ta nitrógeno (N) fòsfòr (P) i potassium (K). Riba saku ku ta kontené gordura pa mata semper ta aparesé e tres letra nan aki sigui pa un porsentahe.

Den kimika ta skirbi nitrogeno ku letra kapital N. Nitrógeno ta den por ehèmpel yerba di laman (seaweed), oriná/pishi i mèst di galiña. E ultimo tempu tin hopi yerba di laman na kosta pariba di Boneiru. Yerba di laman muha ta kontené un grado abou di salu i no ta dañino pa mata. Pa use mester laga e yerba seká, konvertie den un sas fi ni i despues meskla esaki den e tera di mata manera a ser splika luna pasa.

Un otro fuente ku un grado haltu di nitrógeno ta oriná/pishi. Pa usa oriná mester meskla esaki ku awa dushi den un proporshon di 1 oriná pa por lo ménos 5 awa dushi i laga esaki para pa algun dia den solo. Despues ku e orina/pishi a hecha, manera grandi nan ta bisa, ta bashá e orina disolvé riba e tera i no riba e blachi nan.

Pa por usá mèst di galiña mester trata esaki promé of usá mèst di galiña bieu. Mèst di galiña bieu no ta hole stinki i tin un struktura manera puiru. Mèst di galiña fresku mester wòrdu bon muha i tapa pa un periodo di por lo ménos 6 siman. Por usa un tapol pa tapa e mèst muha. E proseso aki ta ser yama deskomposishon. Kada siman e mèst tapa aki mester wòrdu habri for di otro p ’asina e por apsorba oksígeno. Despues ta muhé bek i tape ku e tapol. Na momento ku e no ta produsí un holo stinki mas e ta kla pa usa. E gas ku ta wòrdu produsí durante e proseso di deskomposishon di e mèst yama amoniak. Nitrógeno den tera ta promové kresementu di e mata prinsipalmente ora e mata ta yòn.

Fòsfòr ku su indikashon kímiko letra P kapital ta den por ehèmpel sas di palu kòrá, habon di laba paña i mèst di kabritu. Sas di palu kòrá ta duna mihó resultado ora e ser mantené bon muha pa algun dia. Di e manera ei e ta kontené ménos ásido i ta kai mas rápido for di otro. Awa di baño of awa di laba paña ta kontené fòsfat ku ta riku na fòsfòr. Semper ta bon pa re-usa awa di baño, pero tambe awa ku a usa pa laba paña. Pa usa e awa di laba paña no mester usa Clorox of otro produkto kímiko. E produkto nan aki ta mata e proseso biológiko di tera. E proporshon di fòsfòr den mèst di kabritu no ta hopi haltu. Kòrda ku mester usa mèst di kabritu bieu of konverti e mèst di kabritu den e mes un forma ku ta konvertí/trata e mèst di galiña fresku. Muhá e mèst bon ku awa dushi, tape ku por ehèmpel tapol i kada siman siguiente kita e tapol i meskla e tera di nobo. Ora e mèst no ta saka holo stinki mas por usa esaki libremente den tera pa mata.

Fòsfòr ta importante pa desaroyo di wòrtel. Banda di e aspekto aki e ta sòru pa e stam di e mata bira fuerte, e mata ta krese bira mas haltu i e mata su produkshon ta di mihó kalidat.

Un otro elemento ku ta di vital importansia pa tera di mata ta Potassium. E símbolo di potassium den kímika ta letra kapital (K). Produkto nan ku ta kontené hopi potassium ta blachi di palu di bakoba i banana i kaska di bakoba i banana. Ku un mashin di shredder por kibra e blachi i kaska nan chikí chikí. Por meskla e resultado despues inmediatamente ku tera. Pero pa mihó resultado ta rekomendabel pa traha compost promé i despues meskla esaki ku e tera di mata.

Potassium ta esensial pa e proseso ku ta ser yama “fotosynthese” ku ta tuma lugá den dia ora e mata ta krese.

Durante di dia karbondioksido (CO2) ku ta den aire i awa (H2O) ku ta den tera ta ser, den e parti bèrdè di e mata, konvertí den sèl nan nobo. Di e forma aki e mata ta krese.

Banda di e tres elemento prinsipal kual ta N, P i K e tera mester tambe di otro elemento nan manera heru, kalki, magnesia i diferente otro elemento mas. Den shinishi di fòrnu di karbon tin e otro elemento nan na gran eskala. Por meskla e shinishi ku tera di mata of simplemente por stroi e shinishi levemente riba e tera di mata. Shinishi di karbon ta ser usa tambe pa prevení sierto malesa di mata I berdura.

Hopi éksito i te otro luna ku Dios ke.

Nolly Oleana


Di un manera òf otro, nos tur tin influensia ariba otronan, bon òf malu. Pesei ta importante pa nos influensia ta mas mehor posibel. Sigur si bo ta ser konsiderá´ un lider, bo mester ta atento pa e influensia aki ta mas mihó i positivo posibel. P’esei tambe nos ta konsiderá ku kada lider berdadero tin su siguidó´! Otro kualidat importante di un lider real ta “ENFOKE”. Un sabio a yega di bisa; “ Loke hende bisa, loke hende hasi, i loke nan bisa ku nan ta hasi, ta algu kompletamente diferente”. Un pregunta lo por ta´; Kiko e ta kosta pa por risibí e enfoke rekerí´ p’abo por ser konsiderá´ realmente komo un lider efektivo? E yabinan pa esaki, lo por ser konsiderá´ komo “prioridad” i “konsentrashon”. E lider ku sa´ su prioridatnan, pero falta konsentrashonń sa´ kiko e mester hasi ,pero nunka ta logra esaki. Es e lider aki tin konsentrashon pero nada di prioridat, e lo tin ekselensia sin nada di progreso. Pero na momento ku e dos nan aki (esta prioridat i konsentrashon) wòrdu trese´ huntu, e lider lo tin e potensial pa logra kosnan grandi. Aki mi lo kier sigui ku algun guia kon mester enfoká´ ariba nos tempu i nos energia. 1) Enfoke di 70% ariba nos puntonan fuerte; Lidernan efektivo, ku ta logra nan potensial,ta usa mas tempu enfokando ariba loke nan ta hasi ku ariba loke nan ta hasi robes. Un eksperto di Liderazgo a yega di bisa; ”E misterio di mas grandi no ta ku hende ta hasi kosnan robes, pero ku nan de bes en kuando ta hasi algun kos korekto. E úniko kos ku ta universal ta inkompetensia. Puntonan fuerte semper ta spesífiko. Pa bo por ta eksitoso, bo mester konsentrá´ ariba e kosnan ku bo ta fuerte adenń i sigui desaroyá´ esakinan. Aki ta na unda bo mester sigui hinka bo tèmpo, energia i rekursonan. 2) Enfoká´ 25% ariba kosnan nobo; Kresementu ta igual ku kambio. Si bo kier bira mehor, bo mester sigui kambia i hasi mehorashon. Esaki kier men tambe tuma stapnan den kosnan nobo. Si bo tuma tèmpo ariba kosnan nobo ku ta konserní áreanan fuerte di bo, anto lo bo por krese komo un lider. No lubidá; den liderazgo, si bo stòp di krese, di bèrdat bo a yega na bo fin. 3) Enfoká´ 5% ariba áreanan ku bo ta debil; Ningun hende por evitá´ pa traha den su áreanan debil. E yabi ta pa minimalisá´ esaki mas tantu posibel i asina lidernan por realisá´ esaki dor di delegá´ trabao. Por

ehèmpel ,na trabao bo por delegá´ sierto detaye di bo trabao na otronan i abo mes dediká´ mas tempu na e desishonnan final. Keda semper na e kosnan ku abo por hasi mehor i ehekutá´ nan. Laga pa otronan hasi loke kisas abo ta ménos bon adenń. Kon abo mes ta kalakula bo abilidat

di enfo´ke? Bo ta dediká´ hopi tempu na kosnan di ménos importansia? Kisas bo a duna muchu tempu na bo debilidatnan i a keda sin edifiká bo partinan fuerte? Ken ta tuma hopi tempu di bo? Esaki por ta hendenan ku potensial di ménos importansha? Si ta asina anto nos por konsiderá´ ku bo a pèrdè bo enfoke. Pa por bini bek ariba enfoke mi por rekomendá´ lo siguiente;- traha ariba bo mes; abo ta bo asset di mas grandi òf esun ku por daña kos pa bo mes tambe; - traha ariba bo prioridatnan; lo bo mester bringa duru pa konsentrá ariba nan; -traha duru ariba bo forsanan. Bo por logra bo potensial; - traha huntu ku bo kontemporáneo; bo no por ta efektivo bo so´; Pa mehorá bo kualidat di enfoke, mi kier rekomendábo pa hasi lo siguiente; 1) move pa e abilidad di

bo forsa; -traha un lista di 3 òf 4 kosnan ku bo ta hasi bon na trabao. Kuantu porsentahe di bo tempu bo ta usa pa realisá´ esakinan? Kua porsentahe di bo rekursonan ta ser dediká´ na e áreanan aki di bo forsa? Traha un plan pa hasi kambionan, permitiendo bo mes pa dediká 70% di bo tempu na bo forsanan. Si esaki no ta posibel, kisas ta tempu pa revisá´ bo trabounan òf bo karera; 2) identifika´ bo debilidadnan; identifiká´ 3 òf 4 aktividat nesesario pa e trabao ku bo no ta hasi bon. Determiná´ kon lo bo por delegá´ esakinan na otronan. Ku e desishon aki kisas lo bo mester buska trahadó´ nobo? Lo bo por partner ku otro trahadó´ pa ainda repartí e responsabilidatnan? 3) Krea un reto nobo; Awor ku bo a check tur e prioridatnan, pensa un ratu ariba konsentrashon. Kiko abo lo mester hasi pa bo por bai e siguiente nivel den bo área di forsa? Kiko ta e hèrmèntnan nobo ku lo bo mester? Repasá´ kon bo funshonamentu ta? Repasá di nobo kon bo ta ehekutá´ sierto trabounan i sea prepará´ pa hasi sakrifisionan. Tempu i plaka ku wòrdu gasta´ pa hibabo na e siguiente nivel ta e mehor invershon ku bo por hasi.

UN LIDER BERDADERO TIN SIGUIDOPa Herbert Domacasse

8 EDISHON JULI 2015


The Ultrafast LTE Network!Kla Mobile, powered by TELBO / +599 - 715 7070 / www.telbo.net

Get a Smart Unlimited 120 plan now!

• Get 2 months free subscription• Unlimited out of bundle data

$50 p/month2 year contract

+ 120 Minutes 3 GB LTE data

• Get a free Samsung Ace 4 or LG G2 Mini

EDISHON JULI 2015 9


Thammy Albertsz

Tereno sosial

Bo yu ta un mucha ketu? Un mucha tímido? Un mucha ku no tin hopi amigu/a? Un mucha ku no ta sera amistat fásil? Un mucha ku ta preferá di keda kas den su kamber i no sali bai niun kaminda? Un mucha ku no tin konfiansa den su mes? Etc. Puntr’é si e tin interes den kualke deporte i hib’é praktiká esaki. Bo ta evitá ku e yu ta kai den depreshon. Un yu ku hopi biaha ta su so i ketu, ta un yu ku ta pensa hopi. E por ta pensa kosnan bon, pero e chèns ta ku e ta pensa kosnan malu tambe. Mayoria mayornan lo ta bisa: “Mi yu ta manera un pan di Dios. E ta na kas tur dia den su kamber, ketu, di baina bo sa ku e tei. Masha lif mes”. Nò mayornan! Para ketu i pensa un ratu. Un yu tin ku desaroyá su mes riba tereno sosial. No ta normal ku mucha ta funshoná i ta desaroyá su mes asina. Tin kosnan ku ta molesti’é. Papia ku n’e, wak ki ta su pensamentu. Hopi kos lo ta pasa den su kabes ku bo nunka lo por imaginá bo mes komo mayor. “Dikon mi no tin amigu/a? Mal hende mi ta? Mahos mi ta ku niun hende no ke atendé ku mi? Mi no ta sinti mi wèlkòm, mi no ta sinti mi apresiá. Dikon? Kiko mi a hasi malu pa meresé di ta mi so asina ki for di edat yòn? Dikon mi mayornan no ta hasi kosnan leuk ku mi pafó di kas?” Ta pregunta nan ku nan por ta hasi nan mes. Ta pregunta nan ku ta laga un yu kai den depreshon. Kua mama ta deseá pa su yu lanta asina ki? Ningun….

Komo mayor abo ta responsabel pa bo yu desaroyá su mes riba e tereno sosial. Ta importante pa e ta den hende i tin amigu nan pa asina e por sosialisá i krese huntu ku otro nan. Un kaminda ku sigur un mucha ta siña kiko ta un bida sosial, ta ora e sera amistat nan nobo. Si por ehèmpel bo hiba e yu futbòl, ta un aktividat ku ta sosodé den grupo komo tim. E yu ta siña konosé diferente hende, diferente karakter, kiko ta komunikashon, kiko ta traha huntu, kiko ta rèspèt pa su mes i pa otro nan, kiko ta disiplina, kiko ta nifiká konfia otro i tin konfiansa den su mes, distinguí kiko ta bon i kiko ta malu i hopi mas. Mas prinsipal mi ta haña ta ku e ta siña konosé su mes mas tambe. Tiki tiki bo ta mira tambe ku na kas ora e yu yega e lo ta papia mas i bisa kon great e la pasa na training, kiko tur e la hasi, kiko tur e la siña, na lugá di yega sera su mes den kamber. E mucha tímido i ketu, ta kuminsá haña konfiansa den su mes i lo dùrf mas i mas. E ta siña konosé i kontrolá su emoshon nan tambe. Na skol tambe bo ta mira ku e lo bai funshoná mas mihó. Na lugá di sinta su so den klas, su so den pouze i kana su so na skol. Bo ta mira ku despues e ta sinta òf atendé ku e otro mucha nan di su tim. E ta sera amistat ku amiguitu/a nan ku tin mes un interes ku n’e. Asta e por yega puntra bo si tal mucha tin mag di bin hunga serka dje na kas òf si e mag bai hunga serka otronan. Esakinan ta kambionan ku bo lo mira serka e mucha. E lo ta mas kontentu i alegre tambe.

Un yu mester por sinti su mes liber pa desaroyá su mes riba e tereno sosial. Mayornan, kòrda ku tur kos ta kuminsá na kas. Kòrda ku un simia ku bo planta, dependé kon hopi awa bo dun’é òf keda sin dun’é, ta e mata bunita òf mahos ku bo mes tin ku sigui mira despues den bo kurá. Ku otro palabra, si bo sa ku bo yu mester di sierto ‘tools’ nan pa por desaroyá su mes saludabel riba e tereno sosial, kòrda ku ta bo responsabilidat esaki ta pa yud’é ku n’e. Laga e partisipá na deporte por ta un dje manera nan pa hasi esaki. Ami mes persona a desaroyá bon riba e tereno sosial i a mira ki efektonan positivo e tin. Ora bo ta praktiká deporte, bo tim òf club kaminda bo ta hasi esaki ta bira manera bo segundo kas/famia. Bo ta sinti bo safe.

Deporte, un manera pa yuda un yu desaroyá positivamente riba tereno sosial

Pa Thammy Albertsz

Den e edishon di yüni 2015 mi a skirbi un artíkulo ku ta bisa ku deporte ta algu dushi, sano i sigur positivo. Esaki riba e tereno nan sosial, emoshonal i tambe físiko. Den e luna di yüli aki mi kier trese dilanti e relashon entre deporte i funshonamentu di un ser humano riba e promé tereno ku mi a menshoná, pues tereno sosial. Deporte ta manera un remedi natural. Mayoria hende no ta para ketu i mira e efektonan positivo ku deporte por tin riba un ser humano, espesialmente hóbennan. Pa es motibu aki mi a skohe pa trese esakinan dilanti, ya pa asina mayornan wowo por habri i mira ku enbèrdat deporte ta algu sano i positivo pa laga nan yu tuma parti na dje.

10 EDISHON JULI 2015


EDISHON JULI 2015 11

For di edat hopi hopi yòn mi mayornan tabata bai ku mi na aktividat nan di deporte huntu ku mi rumannan. Mi no tabata tur ora den kas. Dor ku for di 6 aña mi mes tabata praktiká diferente deporte tambe, mi a sera diferente amistat na kada deporte.

Ora ku mi tabata biaha bai den eksterior pa saka kara di Boneiru, tambe mi tabata sera amistat nan nobo. Mi a sera hopi amistat internashonal. Ora bo ta bon den algu (manera mi tabata bon den tènis), TUR mucha kier ta bo amigu/a paso nan kier bira mes un bon òf ke yega mesun leu kubo. Asina mi ta duna e ehèmpel mes ora ku bo ta haña mas konfiansa di bo mes i den bo mes, bo ta sinti bo apresiá pa otro nan, otro nan ta atmirá bo pa e rèspèt i disiplina ku bo tin. “Echt een trots gevoel”!

Tempu mi tabata biba na Hulanda mi no tabata tin masha konosí. Pa evitá ku mi ta hopi na kas ku posibilidat di haña heimwee, mi a hinka mi mes den sòftbòl, boxing, kickboxing, jiu-jitsu, taekwondo, tènis i bailamentu.

Kosnan ku mi gusta. Di e manera ei mi sòru pa mi krea amistat nan nobo pa mi tereno sosial na hulanda krese tambe i mi tabata funshoná hopi bon. Mi tabata sinti mi na kas ora mi bai hasi e deporte nan. Na mayoria mi tabata esun di mas hóben i úniko antiano den nan. Nan tabata mirami komo nan ruman muhé chikitu.

Nos tur aki na mundu mester di otro. Pesei ta importante pa for di mucha e yu siña ku drenta den kontakto ku otro nan por yud’é krese i desaroyá su mes mas riba e tereno sosial. Asina aki mi por sigui menshoná hopi kos nan positivo mas ku e deporte por trese kuné riba e tereno sosial.

Mirando ku tur tres tereno (sosial, emoshonal i físiko) ta relatá ku otro, mi lo trese e tereno emoshonal dilanti den e siguiente edishon di ESUN.

Pa aviso, sugerensia i remarke tuma kontakto ku redakshon di ESUN na email:

[email protected]

Tempu mi a yega Hulanda i kuminsá ku “Jiu-Jitsu”. Mayoria biaha mi tabata e úniko muhé den tur e hòmbernan i nan ta yama mi nan ruman muhé chikitu. Ainda mi tin kontakto ku algun di nan.


Onderzoek wijst uit dat geel eigenlijk groen is. Ik moet altijd lachen als ik in de media de resultaten van een onderzoek verneem. Ik geloof er namelijk helemaal niks van. Ten eerste omdat ik tijdens mijn studie ben doodgegooid met onderzoeksmethoden en technieken en daardoor enigszins kritisch ernaar kan kijken. Als je goed kijkt hoe een onderzoek gedaan wordt kan je altijd wel een reden vinden om de resultaten niet serieus te nemen. Bijvoorbeeld een steekproef dat niet representatief is, verbanden die gelegd worden zonder enige onderbouwing of een onderzoeker die Diederik Stapel heet. Zo kan ik nog wel even doorgaan.

Maar, de tweede en eigenlijk echte reden dat ik alle onderzoeken wantrouw komt nu. (Ik schaam me nu al). Ik heb lange tijd voor een onderzoeksbureau gewerkt waarbij wij allochtone mensen in Nederland interviewden over allerlei onderwerpen. Althans dat was de bedoeling. Ik kon met mijn papiamentu mooi de Antilliaanse doelgroep interviewen terwijl mijn Surinaamse, Turkse en Marokkaanse collega’s hun landgenoten konden interviewen. Vaak gingen we met een groep van 6 interviewers de straat op om mensen te werven. Echter na een half uur in de kou staan en telkens genegeerd te worden, omdat iedereen denkt dat je wat wilt verkopen, besloten wij al gauw dat we beter ergens in een café konden gaan zitten en de vragenlijsten zelf konden invullen.

Wij vonden van onszelf dat wij heel goed wisten wat de doelgroep dacht en af en toe vulden we een vragenlijst met wat afwijkende antwoorden in. Goed zorgen dat je verschillende leeftijden, geslacht en opleidingsachtergrond had ingevuld, even de vragenlijsten verfrommelen alsof je in harde wind hebt gestaan en klaar was kees. Ik stond er verder helemaal niet bij stil wat er met de resultaten werd gedaan totdat ik een keer toevallig in de krant las dat Antillianen veel vaker naar de sportschool gaan. Ik wist namelijk dat dit een van de onderzoeken was waarvan ik zeker zo’n 50 vragenlijsten zelf had ingevuld. In die tijd werd je namelijk per ingevulde vragenlijst uitbetaald. Ik ben aan het googlen geslagen naar alle onderwerpen die voorbij waren gekomen in mijn tijd als onderzoek medewerker en zag dat men op basis van sommige onderzoeksresultaten hele beleidsstukken hadden geschreven en subsidies hadden verstrekt . Oeps!

Inmiddels ben ik lid van panelwizard en wordt mij regelmatig gevraagd mee te doen aan een online enquête. Hier verdien je wel tien eurocent voor elk antwoord. Ervaring leert dat je soms moet liegen om zo meer vragen te krijgen. Als er bijvoorbeeld gevraagd wordt koopt u weleens zonnebrandcrème en je antwoordt nee dan krijg je gelijk “ Bedankt voor uw deelname. U heeft tien cent verdiend.” Bij een ja antwoord krijg je nog wel tien vragen. Kassa dus.

De resultaten van dit soort onderzoekjes krijgen vaak media aandacht. Dus de volgende keer dat u op de radio hoort dat vrouwen tussen de 30 en 40 jaar steeds vaker zonnebrandcrème gebruiken, denk dan even aan mij. En als u mij een oplichter vindt, u heeft groot gelijk. Maar wees getroost! Uit schuldgevoel doneer ik het geld vaak aan een goed doel. Alhoewel wat heeft onderzoek naar geldbesteding bij goede doelen ook alweer uitgewezen? I guess I’m not the only one…….

KO

LUM

NA

SA

SK

IA

HERSENSPINSELS VAN EEN VROUW

Organisashon karitativo i su kontribushon pa ku komunidat

Organisashon karitativo ta un organisashon ku no tin benefisio i no ta generá ganashi. Su meta prinsipal ta yuda komunidat den nan nesesidatnan sosialekonómiko, edukashonal, religioso i pa sirbi komunidat. Organisashon karitativo ta un negoshi, lokual ta nifiká ku mester tin un kapital pa kuminsá ópera. E entrada ta wòrdu atkirí pa medio di donashon, evenemento, spònser i stakeholders. E organisashon ta konsistí di miembro di hunta i di voluntarionan. Un organisashon karikativo su forsa ta su voluntarionan ku ta forma e pilar prinsipal di e organisashon. Nan ta sòru pa e organisashon ópera proaktivo i reaktivo. Ta hopi importante pa e organisashon karikativo profilá su mes pa medio di propaganda via e diferente medionan di komunikashon. Tin biaha organisashonnan karikativo ta aserka figuranan públiko pa yuda konvensé i atraé voluntarionan òf spònser. Hopi biaha e figura públiko ta wòrdu pidi pa forma parti di evenementonan organisá pa e organisashon karikativo komo maestro di seremonia òf anfitrion. Presensia di figuranan públiko ta yuda e reputashon i imágen públiko di e organisashon. Esaki na su turno ta yuda atraé mas spònser i voluntarionan nobo.

Pobresa

Problema sosio-ekonómiko òf “pobresa” ta un di motibunan prinsipal ku mundialmente tin tantu organisashon karitativo ta lantando kabes? Korupshon ta hunga un ròl grandi. Den mayoria di paisnan di terser mundu e plaka no ta wòrdu usa pa e benefisio di e pueblo. Un ehèmpel real ta den e kontinente afrikano unda ku pa añanan largu paisnan riku a duna biónes pa yuda e gobièrnunan pa invertí den e nesesidat di nan pueblo. Realidat ta ku mayoria di biaha e grupito elitario i ku poder den e paisnan aki tabata usa e plaka destiná pa yuda e pueblo pa nan mesun benefisio personal. Pa evita ku e plaka bai den man di e grupito aki, organisashonnan karitativo hopi biaha ta traha òf ta afiliá nan mes ku entidatnan no gubernamental, mihó konosí komo NGOs. Atraves di e kooperashon akinan ta trese diferente proyekto pa dilanti i por yuda e personanan den nesesidat direktamente. Hopi negoshinan chikitu (micro-business) ta wòrdu lanta pa yuda famianan sostené nan mes finansieramente. Hopi proyekto di agrikultura ta wòrdu enkurashá i ku e ayudo di e micro-business ta yuda e famianan yega na un pida tereno, ta duna oportunidat pa nan mesun sostenibilidat i ku posibilidat di bende nan kosecha. Tur esaki ta pa duna e personanan e insentivá i e métodonan pa sobrebibí pa por sigui padilanti i tin un mihó futuro.

Edukashon i religion

Den e aspekto edukashonal hopi mucha no por bai skol pa motibu ku no tin plaka òf no tin ni skol den serkania pa por asistí. Organisashonnan karitativo i loke nan ta haña na donashon òf spònser ta sòru pa traha skolnan òf duna e materialnan nesesario, por ehèmpel unifòrm i tambe hopi ta proveé un kuminda pa dia pa e muchanan por kome na skol. Tambe hopi organisashon ta sòru pa duna beka na studiantenan di ménos rekurso pa nan por tin e oportunidat pa sigui nan estudio universitario ku hopi biaha ta basta kostoso na mayoria di paisnan. Organisashonnan karitativo ku ta usa religion pa yuda hendenan den nesesidat ta algu ku ta konosí pa mas ku 100 aña. Ta generalmente konosí ku vários gruponan den kristianismo ta manda misionero na diferente paisnan pober pa hiba e palabra di Dios. Nan tambe ta yuda den e áreanan di alimentá esunnan den nesesidat i tambe ta yuda ku proyektonan pa traha skolnan.

Salu i kuido

Tin vários organisashon karitativo ku ta traha riba e mehorashon di kalidat i aksesibilidat di aspektonan di kuido i salu rònt di mundu. Nan ta manda voluntarionan manera dòkternan, siruhanonan i enfermeronan pa yuda konsientisá i duna kuido i prevenshon di diferente malesa i kondishonnan médiko. Algun ehèmpel ta e kampañanan di vakuna beibinan pa protehánan di malesanan manera bruela, polio i muchu mas. Den paisnan unda e sifranan ta haltu dor di e malesanan ku ta wòrdu transmití seksualmente tin diferente proyekto pa konsientisá, prevení, duna tratamentu médiko i repartishon di antikonseptivo grátis.

Yuda bo próhimo

Hopi biaha nos komo ser humano kier hasi algu pa yuda nos próhimo pero no sa kon òf unda pa kuminsá. No nesesariamente bo mester bira miembro òf afiliá bo mes na un organisashon karikativo. Tur dia den medionan di komunikashon ta sali diferente atvertensia òf petishon pa kontribuí ku paña, artíkulonan kasero i kuminda pa personanan den komunidat. Esaki ta un oportunidat fásil pa duna un man. Banda di esaki, nos mes konosé personanan den nos mesun bario òf distrikto ku ta den nesesidat. Un akto di humildat dor di duna algu chikitu kada luna mané un simpel basket ku produktonan básiko lo por yuda un persona òf un famia den nesesidat. Esei ta djis un par di ehèmpel di gestonan chikitu ku por hasi un diferensia “grandi” den e bida di e persona i su famia. E ta un forma di yuda direktamente i bosa unda bo donashon ta bai i ku e ta wòrdu usa den un manera korekto. Ta importante pa nos eduká nos yunan den krea un base di norma i balor unda ku nan ta konsiente ku ta e deber di kada ser humano pa yuda esunnan ménos fortuna. Dor di hasi esaki nos ta kontribuí na un mihó mundu.



Door S. van den Eeckhout

Birth of a Nation

We gaan even terug in de tijd naar 1915, een dikke veertig jaar na de afschaffing van de slavernij in de VS. De manier waarop de VS om ging met de vrijlating van zijn slaven, zegt veel over de wijze hoe de politiek aldaar werkt. De film “Birth of a nation” van D.W. Griffith is de eerste Hollywoodkaskraker uit de geschiedenis van de film. Deze film is echter zeer racistisch en zorgde ervoor dat na zijn verschijning in 1915 ongeveer zestig jaar lang de gekleurde Afro Amerikaan aangeduid werd als onverantwoordelijk, dom, lui, niet in staat tot een eigen regering etc. Wikipedia omschrijft de film als volgt:

“De film schetst een historisch misleidend beeld van de periode van na de Amerikaanse burgeroorlog, de Reconstructie en is berucht om zijn racisme. Birth of a nation was een stimulans voor een heropleving van het succes van de Ku Klux Klan. [2]. “ Aldus Wikipedia.

Dus de film creëert bij 25 miljoen Amerikanen een beeld die daarna met veel moeite wordt losgelaten. Kijk maar eens naar “Gone with the wind” uit 1936 als de gekleurde werkster in beeld is. Onze hoofdrolspeler/“Southern Belle” Vivien Leigh klaagt en moppert over haar slechte werkhouding etc. precies volgens het beeld van Griffith. Pas met Marten Luther King is dit stereotype beeld verdwenen. Door de burgerrechtenbeweging van King in 1963 veranderde het paradigma weer over hoe er over Afro Amerikanen werd gedacht. Maar vier generaties zijn al geïndoctrineerd.

De afschaffing van de slavernij in 1863 is te bedreigend voor veel Amerikanen geweest, in hun ogen was Lincoln roekeloos geweest door de slaven vrij te laten. Door de film van Griffith kon men zich met zijn racistische ideeën verzoenen en zo beter omgaan met de angst voor de vrijgelaten slaven. Maar het ligt voor de hand om te stellen dat het kwaad van deze stereotypering al heeft wortel geschoten in de harten van vele mensen.

Vooral als mensen zich intellectueel weinig ontwikkelen door afstompend werk en zich eenzijdig door slechte films of nieuwszenders laten beïnvloeden dreigt het gevaar van het vermengen van een stereotyperend beeld wat al bij de luisteraars aanwezig was, gezond verstand, met dat wat als nieuws wordt gezien. Iets bijzonders, in dit geval het vrijlaten van de slaven, leidt dus tot meer racisme, omdat de vrijgelaten slaven binnen de maatschappij als bedreigender worden gezien dan slaven op plantages.

Grote sociale veranderingen, in dit geval het vrijlaten van slaven, leidden dus soms tot een rechts sentiment.

Hier is een quote van de veelschrijvende publicist op facebook, dhr. Phil Rockstroh die dit probleem zo omschrijft:”Capitalism offers the laboring class masses the following: A life of soul-defying labor, for the purpose of amassing obscene amounts of wealth for a ruthless economic elite.

And what are we allowed to possess in return? False pride and a bottomless reservoir of resentment. But a resentment that cannot be directed at those with power without one’s livelihood becoming endangered; therefore, the animus must be displaced upon imagined enemies and those with even less

power than oneself.”

Dit schreef hij naar aanleiding van de recente schietpartij in Noord Amerika waar negen doden vielen.

In dit stuk wordt met een voorbeeld aangetoond dat Rockstroh ’s stelling wel eens zou kunnen kloppen. Niet voor wat betreft zijn verwijzingen naar de klassenstrijd, maar eerder naar aanleiding van onvoorziene gebeurtenissen.

De Washington consensus: rechts sentiment vanaf het einde van de koude oorlog en de gevolgen ervan in het huidige medialandschap.

Er zijn in de VS 168 media bazen die bepalen wat de gehele natie te zien krijgt. Zij verzorgen het dieet van wat de gemiddelde Amerikaan te zien krijgt. Zij verdienen veel en steunen het establishment. Dit is, volgens de New York Review of Books, een van de redenen dat er weinig mensen zijn veroordeeld voor de crisis van 2008. Zij, de media opinie leiders, behoren ook tot de grootverdieners, die samen met de politici aanpappen met de “Vested Interests”. Door de aanval op het WTC in 2001 is de VS heel erg in een agressieve mind set terecht gekomen. Als een vervanging van het vijandsbeeld ten opzichte van de Russen zijn nu Putin, Saddam Houssein en terroristen uit het Midden Oosten in het vizier. Een land dat in een staat van oorlog is hoeft niet veel moeite te doen om zijn stemmers achter zich te krijgen.

Deze mediatycoons cultiveren het idee van een pluriforme nieuwsaanbod. Dit gaat als volgt.

Fox Channel

Je zou bijvoorbeeld kunnen denken dat het rechtse Fox Channel, de zender die de Mid West Amerikaan steeds voorziet van rechtse, republikeinse denkwijzen, de vijand is van de Democraten. Als je door de midwest rijdt staat overal deze zender aan met zijn haatboodschap naar Obamacare, mensen die voor wapenbeheersing en tegen de NRA zijn etc.. Obama noemde Fox Channel een politieke vijand. Maar dit blijkt onjuist. Fox Channel investeert juist veel geld in de partijkas van de democraten. (30 miljoen) Deze zender werd pas mogelijk gemaakt na aanpassing van de wetgeving door democraten in de jaren 90 onder Clinton. Zo lijkt het alsof er sprake is van een systeem van pluriforme media, maar dat is niet waar. Fox Channel heeft de functie van voldoen aan de stereotypering van een politiek landschap dat al in de Mid West bestaat: een rechts geluid. En ten tweede geeft het de burger het gevoel dat de media in de VS uit verschillende groepen bestaat.

Bernie SandersNu is deze misleiding ook in de verkiezingen mee te maken. Om de linkse Amerikanen te paaien doet nu ook de vrijdenkende Bernie Sanders mee in de verkiezingsstrijd. Maar hij maakt helemaal geen kans, dat weet iedereen. Wat Fox Channel aan de rechterkant is, is Sanders aan de linkerkant. Zijn verschijning in de massamedia geeft iedereen het vertrouwde gevoel dat er nog sprake is van een breed aanbod en vrije verkiezingen. De mensen die begin jaren 70 nog stemden op Carter en de linkse McGovern hebben nu weer een kandidaat. Als na een paar maanden blijkt dat hij nauwelijks stemmen krijgt gaan alle stemmen weer naar Clinton. Zo is er een illusie gecreëerd van pluriformiteit. Ook wel genoemd Bernie Sanders het lokaas van Clinton.

Links en rechts in de VSOver de moeilijke vraag over wat links is en wat is rechts in de VS gaan we proberen uitleg te geven. In de VS en West Europa is sprake van een rechts sentiment met betrekking tot de publieke opinie mede als gevolg van een moedwillige constante beïnvloeding door de massamedia en onvoorziene gebeurtenissen, zoals het aanvallen van de USSR van Afghanistan rond 1976, het einde van de koude oorlog in 1991 en de aanslag op 9/11 in 2011.

Het gaat over de moderne Amerikaanse politiek beleid na de val van de muur: door Naomi Klein ook wel genoemd ”de Washington consensus”, waarbij VS beleidsmakers vanaf begin jaren 90 van de vorige eeuw na het verlies van de vijand USSR een nieuwe vijand proberen te maken van Putin en Khadaffi, en nu Venezuela.




Doel van de Washington Consensus

Wat wordt er met deze media offensief bereikt? De lobby van het bankwezen, “big oil”, “big car” kan zijn gang blijven gaan. Daar zitten de werkelijke belangen. De VS is na 1990 verworden tot een vehikel voor deze trusts. Wat gebeurt er met de mensen die de belangen van deze trusts aanvallen? Mohammed Khadaffi had in de jaren 60 de in Libië gevestigde Noord-Amerikaanse olie-industrie genationaliseerd en van de Amerikanen afgepakt. Hij was een dictator, dat wel, maar met het geld zorgde hij ook voor de rijkste middenklasse van Noord Afrika en zorgde hij ervoor dat de stammenstrijd in Zuid Libië werd getemperd etc. Hij heeft ervoor moeten boeten en is door toedoen van de Franse geheime dienst vermoord in de zogenaamde “Arabische lente”, de lente die op een hel is uitgelopen voor de mensen die nu in Syrië of Irak wonen.

Putin heeft voorkomen dat Rusland in elkaar stortte. De gemiddelde leeftijd van de mannelijke Rus daalde in de jaren 90 van 64 jaar tot 57 jaar onder Jeltsin. Met het geld van de olie-industrie

heeft hij een totale ineenstorting van de USSR voorkomen. Hij is nu de meest gehate man in Washington omdat hij de oliecontracten ten voordele van de USSR heeft veranderd, tegen de belangen van de Westerse olie-industrie, het zgn “Sachalin contract”. Sindsdien heet hij corrupt en dictatoriaal in de Westerse kranten, terwijl de man waarschijnlijk de volledige teloorgang van de USSR heeft voorkomen, met alle sociale gevolgen/burgeroorlogen van dien.

De lijst gaat onverminderd door. Nu wordt Venezuela het meest gevaarlijke land voor de VS gezien. Is het omdat ze met hun winsten in de olie-industrie Cuba hebben geholpen? De huidige halvering van de olieprijs kan voor de de ABC eilanden nog grote gevolgen hebben, bootvluchtelingen, militaire noodsprongen etc

Conclusie

Met twee voorbeelden is aangetoond dat de publieke opinie makkelijk is te beïnvloeden. De stelling van Rockstroh, mensen worden opgehitst in een richting weg van hun uitbuitende elite/bazen,

tegen de zwakkeren in de samenleving is met de film “ Birth of a nation”, wel plausibel te maken. Er zijn zeer weinig historici die het probleem van de vervreemdende werking van het kapitalisme, en de versterkende gevolgen ervan door de massamedia doorzagen. Het gevolg is dat het ophitsen van grote groepen mensen op niet rationele doelen door is gegaan. In dit geval Putin, Sadam Houssein, Khadaffi en nu Venezuela.

Scène uit Birth of a Nation

Djasabra 13 di yüni fundashon Antriol Avanti a organisá un tremendo atardi pa muchanan di Antriol.

E plasa Fransisco Chiku Goeloe, den boka di pueblo konosí komo buraki Jonchi a bira mas atraktivo. Awor tin un ekipo

de wega kaminda mucha por slip i un biblioteka chikí.

Hopi habitante di e bario Antriol a presentá i disfrutá di e atardi aki.

E fundashon no ta diskriminá paso a mira diferente mucha di otro bario ku tambe a keda malkriá. E dushi esfera a pone ku hopi mucha no tabata kier a bai kas ora ku e aktividat a kaba.

Antriol Avanti tin plania pa organisá mas di e aktividatnan aki. Keda pendiente.



VERVOLG

HOOFDSTUK 2: HET VLUCHTELINGENVRAAGSTUK

Zoals u uit de titel kunt concluderen, kwamen er in de door mij onderzochte periode (1955-1964) veel Venezolaanse asilados op de Antillen. Echter, dit was helemaal geen nouveauté. Curaçao was door de eeuwen heen altij al een toevluchtsoord geweest voor Venezolaanse vluchtelingen. (*17*) De bekendste Venezolaanse vluchteling die ooit op Curaçao vertoefd heeft, is Simòn Bolìvar (1783-1830). Hij nam deel aan de vorming van een onafhankelijke republiek in Caracas. Al gauw bleek dat deze republiek te zwak was voor de koningsgezinde tegenstanders. Om aan de dood te ontsnappen, was Bolìvar genoodzaakt te vluchten. Hij ging linea reacta naar Curaçao, waar hij een tijdje verbleef. (*18*).

In de door mij onderzochte periode (1955-1962) was het aantal Venezolaanse asielzoekers sterk groeiende. Echter deze Venezolaanse asielzoekers hadden niet allen dezelfde motieven om op de Nederlandse Antillen asiel aan te vragen.

Het is mogelijk om een splitsing te maken, allereerst was er de groep van Venezolaanse asilados die uit angst voor vervolging te Venezuela (oa. Vanwege anti-regerings aktiviteiten) op eigen houtje asiel aanvroegen op de Nederlandse Antillen en ten tweede de groep asilados die door de Venezolaanse regering zelf op de Nederlandse Antillen gedumpt werden, omdat ze in Venezuela politiek ongewenste personen waren. (*19*)Het is van essentieel belang om deze tweedeling te maken, omdat spoedig zal blijken dat de Venezolaanse regering het asielbeleid van Nederland inzake de eerstgenoemde groep asilados hekelde.

Wanneer we nu het Nederlandse asielbeleid onder de loep nemen, dan valt meteen op dat de Koude Oorlog ook meespeelde. Zo heb ik veel gelijksoortige gevallen ontdenkt, waarbij de Venezolaanse vluchteling, die al een Curaçaose verblijfsvergunning had, het eiland moest verlaten vanwege de spreiding van de communistische ideologie.

Marcos Chacoa Castro was zo iemand. Hij arriveerde op 15-9-1955 te Curaçao, zogenaamd om er een drie-daagse vakantie te vieren. Na enkele dagen bleek echter dat hij nog steeds in Curaçao was. Hij zei “om politieke redenen gevlucht te zijn end at hij Curaçao, zodra hij in het bezit was van een visum, spoedig zou verlaten”. Toch bleef hij. De Curaçaose overheid besloot, omdat hij zich toch goed gedroeg, hem in jui 1956 een werkvergunning te geven. Castro zou gaan werken bij ex-generaal Gomez. Nadat laatstgenoemde echter herhaaldelijk communistische lectuur in zijn postbox vond, en Castro de enige dader kon zijn, werd Castro het land uitgezet. Op 31-1-1958 werd hij op de boot naar Venezuela gezet (*20*).

Vanaf 1958 kwam er een zeer grote stroom “Péresjimenistas” (aanhangers van de afgezette dictator Pérez Jiménez) naar Curaçao. Zij ontvluchtten Venezuela uit angst voor vervolging van Betancourt (*21*). De zaakgelastigde te Caracas zei hierop dat men “in Venezuela geneigd was de realiteit uit het oog te verliezen en alles wat naar de zin toeging toe te schrijven aan de wandaden van de vorige bewindhebbers”. Hij rechtvaardigde dus het Nederlandse besluit dat deze Pérezjimenistas op Curaçao terecht konden. Curaçao was volgens hem altijd al een toevluchtsoord geweest, waarom zou het nu dan niet meer kunnen? (*22*).

Nederland rechtvaardigde haar asielbeleid (oa tegen Venezuela) door te zeggen dat “overeenkomstig het vigerende volkenrecht de Nederlandse Antillen asiel kunnen verlenen aan elke politieke vluchteling die daarom verzoekt (…)” (*23*).

Echter, Venezuela ging niet akkoord met deze justificatie. Het protesteerde vaak in de persoon van de Venezolaanse consulgeneraal te Willemstad tegen de voortdurende aanwezigheid van politieke figuren. Deze Venezolaanse praktijk verontrustte de gouverneur van de Nederlandse Antillen die aandrong op een betere defensie (*25*). De Venezolaanse praktijk hield ten eerste in dat Venezuela meer inspraak eiste in de procedure van het opnemen van Venezolaanse vluchtelingen en ten tweede wilde Venezuela dat de de al aanwezige asilados beter in de gaten moesten worden gehouden (bijvoorbeeld door de Curaçaose politie en anders zouden ze er zelf wel voor zorgen). Zou Nederland niet instemmen met deze eisen, dan zou Venezuela de levering van ruwe olie naar de Nederlandse Antillen stopzetten. Dit oud an leiden tot werkloosheid in de Antillen en minder opbrengst voor de Nederlandse schatkist (*26*). Als direct gevolg hiervan werd door de Nederlandse ambassadeur te Caracas aangedrongen om de Nederlandse asielpolitiek te bespreken op de ambassadeursconferentie van 1958 (*27*).

Na 1958 viel er dan ook een verandering te zien in het Nederlandse asielbeleid. Vanaf toen werd het namelijk moeilijker om als Venezolaan asiel te krijgen op de Nederlandse Antillen. Nederland scheen dus toch gevoelig te zijn voor de Venezolaanse dreigementeen (die met de komst van Betancourt steeds vaker voorkwamen). Nederland rechtvaardigde dit beleid door te wijzen naar het Panamerikaanse verdrag inzake politiek asiel volgens hetwelke een staat niet verplicht was om een persoon die daarom verzocht asiel te verlene (*28*). Daarnaast werden de toegelaten asilados sterker gecontroleerd dan voorheen het geval was.

Toch lijkt het erop dat Nederland het asielbeleid vaak willekeurig bediende. Sommige Venezolanen werden wel geaccepteerd en anderen niet. Een goed voorbeeld hiervan is de kwestie van de voortvluchtige Venezolaanse offieren/militairen en de kwestie van de vijf Venezolaanse studenten.

Het kwam erop neer dat de vier voortvluchtige militairen wel geaccepteerd werden (*29*) . Zij werden zelfs, uit angst voor represaille-maatregelen van Betancourt, overgebracht naar Nederland (*30*). De vijf studenten daarentegen, mochten niet blijven. Dit omdat ze zich schuldig hadden gemaakt aan piraterij (waarbij het leven van 43 onschuldige mensen op het spel had gestaan) en links extremism (*31*).

Opvallend is dat de gezant meteen in de verdediging dook door te zeggen dat “dit geval heel anders ligt dan ht incident met de Venezolaanse officieren” (*32*). De enige persoon die de studenten nog wilde beschermen was de Antilliaanse minister Isa. Isa zei dat wanneer de studenten politiek asiel zouden aanvragen op Curaçao, hij hen niet zou dwingen om te vertrekken (*33*). Het mocht echter niet baten; de studenten werden uitgeleverd aan Venezuela (*34*).

In de volgende Esun hoofdstuk 3: de Anti-Nederlandse houding in Venezuela

===================================================

Noten behorend bij hoofdstuk 2.

*17* Rapport over “Perezjeministas” van de zaakgelastigde te Caracas aan Ministerie van Buitenlandse Zaken (Min.Buza) te Den Haag, 28-3-1958, BuZa, Posten archief Caracas, 912.20

*18* H.Ph.Vogel, Geschiedenis van Latijns Amerika, Leiden 1992, blz 112

*19 De gouverneur van de Nederlandse Antillen te Willemstad aan de Minister van Zaken Overzee, 17-9-1958, BuZa, Postenarchief Caracas, 912.20 (asilados)

*20* Rapport over de gedragingen van bepaalde Venezolaanse politieke vluchtelingen op Curaçao door de Hoofdagent van de politie te Willemstad, 18-2-1958, BuZa, Postenarchief Caracas, 912.20

*21* Rapport over “Perezjeministas” van de zaakgelastigde te Caracas aan Ministerie van Buitenlandse Zaken (Min.Buza) te Den Haag, 28-3-1958, BuZa, Posten archief Caracas, 912.20

*22* Ibidem

*23* De gouverneur van de Nederlandse Antillen te Willemstad aan de Minister van Zaken Overzee, 17-9-1958, BuZa, Postenarchief Caracas, 912.20

*24* De zaakgelastigde te Caracas aan het Min.BuZa, 26-8-1958, Postenarchief Caracas, 912.20 (asilados)

*25* De gouverneur van de Nederlandse Antillen te Willemstad aan de gezant te Caracas, 5-8-1958, BuZa, Postenarchief Caracas, 912.20 (asilados)

*26* De Nederlandse ambassadeur te Caracas aan het Min.BuZa, 26-9-1958, BuZa,Postenarchief Caracas, 912.20 (asilados)

*27* Ibidem

*28* De gouverneur van de Nederlandse Antillen te Willemstad aan de Minister van Zaken Overzee, 17-9-1958, BuZa, Postenarchief Caracas, 912.20 (asilados)

*29* Minister van BuZa te Den Haag aan de gezant te Caracas, 9-6-1961, BuZa, Geheime stukken, 912.1

*30* De zaakgelastigde te Caracas aan DGPZ te Caracas via Jura, 27-6-1961, BuZa, Geheime Stukken, 912.1.

*31* De zaakgelastigde te Caracas aan het Min.BuZa te Den Haag, 27-11-1961, BuZa, Geheime Stukken, 912.1.

*32* Ibidem.

*33* Memorandum van Mr. J.A.G. Baron de Vos van Steenwijk aan T. via S., 27-11-1961, BuZa, Geheime Stukken, 912.1

*34*De Gouverneur te Willemstad aan het Min. BuZa te Den Haag, 27-11-1961, BuZa, Geheime Stukken, 912.1

DE DRIEHOEKSVERHOUDING TUSSEN VENEZUELA, CURACAO EN NEDERLAND IN DE PERIODE 1955-1964

Gemaakt door Petra Meese bacc. in juni 1994;

na deze studie drs. Sinds 4/10/10 wonend met gezin op Bonaire.



Skucha: Un fecha lubidá Pa Rudsel Mercelina

Bonochi ,bondia of bon tardi ta depende ki ora bo a tuma e korant aki na man pa bo informá bo mes. Awe mi te papia di un fiesta ku ta wordu selebra komo kultura di Boneiru. Ken tabata Juan, kiko e a hasi, kiko a pasa kune, na unda, fiesta di ken tabatin, fiesta priva of publiko e ta un fiesta kristian of pagano? Tur esakinan ta preguntnan ku nos mester di aklarashon pa nan. Di unda nos por sakanan? Di Beibel e palabra di Dios. Semper satanas a trata pa korumpi of trose e palabra di Dios. Den Mateo 4:1 -11 nos ta mira kon e a trata di hasi esei ku Jesus mes, ma Jesus a rechase i korigi’e te ku e mester a hui. Awe nos te wak den Mateo 14:1-12 e kontestanan pa e preguntanan hasi mas ariba. Vers 3 Pasobra Herodes a aresta Juan, a mare i a pone den prison pa motibu di Herodias ,esposa di su ruman Fe-lipe. 4 Pasobra Juan tabata bise ku lei no ta permiti pa bo tin e. Aki nos ta mira ku Juan tabata un mensahero di Dios. E tabata esun ku tabata korigi e pueblo di nan maldatnan.Tambe rei Herodes. 5. I maske e tabata kier a mate,e tabata tin miedu di e multitut,pasobra nan ta tin Juan pa un profeta. Juan akinan den prison ku un menasa di morto kologa ariba Dje. No tabatin ningun momentu di alegria di Juan ni pa Juan solamente odio i rabia buskando un momentu pa un plan maligno wordu ehekuta kontra Juan. Dikon nos tin pa selebra Juan awe aki na Boneiru ku tantu alegria asina? Nos tin un Juan sera den prison awe kla pa mata? Awor nos te mira ta fiesta di ken tabata tin .Vers 6 Ma ora ku nan tabata selebra hasimentu di anja di Herodes, Yu muhe di Herodias a balia dilanti di nan i a agrada Herodes. Akinan nos ta mira ku no ta fiesta di Juan tabatin sino di Herodes. Di unda a Sali ku aki na Bonairu nos ke bai selebra un fiesta di juan, no tabata tin ningun fiesta di Juan ni pa Juan .Ta un idea pagano Sali di satanas ku e drenta den un Iglesia penetra drenta nos gobiernu pa huntu organise i selebre. E kos ei ta un gran lokura. Awor nos te mira ku Herodes a tira un blof sin por a pensa su konsekwuensia. Vers 7. Pesei el a priminti bou di huramentu pa dune tur loke e pidi. 8. I instiga pa su mama ,el a bisa; Duna mi riba un teblachi kabes di Juan Boutista. E momentu pa sastisfakse Herodias su rabia a presenta. Korda ku esaki a sosode durante e fiesta di hasimentu di anja di Rei Herodes no fiesta di Juan. Laga nos ku ta selebra aki na Boneiru pen-sa bon kiko nos ta hasi ku nos ta agrada Dios of satanas ku nos fiesta di Juan . Den Isaias 1:14 Mi ta odia boso festivalnan di luna nobo i boso fiestanan stipula; nan a bira un karga pa Mi. Mi ta kansa di soporta nan .Kiko nos ta pensa di e fiesta di San Juan? E kos ei lo no tin Dios di tegi? Ora nos mira ku e ta drai hopi riba un paranda di alkohol. E kandela ku nos ta bula ta un kos normal di e tempunan aja pa sende

un kampvuur pa hanja klaridat i keinta e kurpa den kura di rey. Mateo 14 :10 I el a duna ordu pa kap Juan su kabes afo den prizon. 11 I nan a trese su kabes riba un teblachi i a duna e mucha muhe esaki; i e a hibe pa su mama. Ki un tragedia te na Israel aya anto e ta parti di nos kultura aki? Kon por ta posibel ku Dios por ta kontentu ku nos? Ban rekonsilia ku Dios. E no ta nos kultura sino nos lokura. No laga nos sigui biba den ignoransia. 12. I su Disipelnan a bin,a kohe e kurpa bai kune i nan a dere; i nan a bai konta Jesus. E dia ta bin ku nos tin ku para dilanti di Dios i duna kuenta di loke nos a hasi, kiko nos lo konta Jesus di nos fiestanan di Juan E lo keda kontentu of nos lo keda brongosa. Mi Rumannan esaki ta un spiertamentu pa nos tur no laga nos sigui siegamente tras di tur loke ku nos a lanta hanja nos grandinan ta selebra. Nan a lanta den un epoka ku no tabatin Beibel na nos idioma i hasta e tabata prohibi pa lese si bo por a hanja unu. Pesei Ruman laga nos hasi uzo di e oprtunidat ku nos tin awe pa por tin un Biebel den nos mes idioma. Laga nos lese pa nos no sigui kana den skuridat. No pensa ku Beibel ta lokura. 1korin-tionan 2 :14 Ma un hende ku no ta spiritual no ta asepta e kosnan di e spiritu di Dios, pasobra nan ta lokura pe i e no por kompronde nan pasobra ta spiritualmente nan ta wordu husga. Mi ruman laga nos skapa di wordu husga pa Dios. Bira nos kara p’E entrega nos kurason na Dj’E i sirbi’E pa tin pas i un bida eterno na shelu. Ku Dios bendishona Bo ku sabidoria pa kompronde Su palabra .

Documents

ESUN edishon Juli 2015