83
1 ETKİLİ İLETİŞİM ETKİLİ İLETİŞİM

ETKİLİ İLETİŞİM

  • Upload
    leal

  • View
    135

  • Download
    3

Embed Size (px)

DESCRIPTION

ETKİLİ İLETİŞİM. İLETİŞİM ( KOMÜNİKASYON, HABERLEŞME, BİLDİRİŞ) İletişim, hangi yolla olursa olsun insanların duygu ve düşüncelerini birbirleri ile paylaşmasıdır. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: ETKİLİ İLETİŞİM

11

ETKİLİ İLETİŞİMETKİLİ İLETİŞİM

Page 2: ETKİLİ İLETİŞİM

22

İLETİŞİM ( KOMÜNİKASYON, HABERLEŞME, İLETİŞİM ( KOMÜNİKASYON, HABERLEŞME, BİLDİRİŞ)BİLDİRİŞ)

İletişim, hangi yolla olursa olsun insanların İletişim, hangi yolla olursa olsun insanların duygu ve düşüncelerini birbirleri ile duygu ve düşüncelerini birbirleri ile paylaşmasıdır.paylaşmasıdır.

İletişim, katılanların bilgi sembol üreterek İletişim, katılanların bilgi sembol üreterek birbirlerine ilettikleri ve bu iletileri anlamaya, birbirlerine ilettikleri ve bu iletileri anlamaya, yorumlamaya çalıştıkları bir süreçtir.yorumlamaya çalıştıkları bir süreçtir.

Bilgi üretme, aktarma ve anlamlandırma Bilgi üretme, aktarma ve anlamlandırma sürecidir.sürecidir.

İletişim bir kişiden(kaynak) diğer kişi veya İletişim bir kişiden(kaynak) diğer kişi veya kişilere(alıcı) bilgi aktarım sürecidir. kişilere(alıcı) bilgi aktarım sürecidir.

İnsanların davranışı, konuşması, susması İnsanların davranışı, konuşması, susması oturuş biçimi, kendini ifade etmesi yani oturuş biçimi, kendini ifade etmesi yani çevresine mesaj iletmesi bir iletişimdir. çevresine mesaj iletmesi bir iletişimdir.

Page 3: ETKİLİ İLETİŞİM

33

İletişimde asıl amaç; anlaşılabilir İletişimde asıl amaç; anlaşılabilir mesajlarla, alıcıların tutum ve mesajlarla, alıcıların tutum ve davranışlarında değişiklik yapmaktır. davranışlarında değişiklik yapmaktır.

İletişim;İletişim; Toplumun temelini oluşturan bir sistem,Toplumun temelini oluşturan bir sistem, Bir kurum yönetiminin düzenli çalışmasını Bir kurum yönetiminin düzenli çalışmasını

sağlayan bir araç,sağlayan bir araç, Kişisel davranışları etkileyen bir teknik,Kişisel davranışları etkileyen bir teknik, Sosyal ilişkiler bakımından zorunlu bir Sosyal ilişkiler bakımından zorunlu bir

bilim,bilim, Sosyal uyum için gerekli bir sanattır.Sosyal uyum için gerekli bir sanattır.

Page 4: ETKİLİ İLETİŞİM

44

NİÇİN İLETİŞİM NİÇİN İLETİŞİM KURARIZ?KURARIZ?

Var olmakVar olmak HaberleşmekHaberleşmek PaylaşmakPaylaşmak Etkilemek ve yönlendirmekEtkilemek ve yönlendirmek Eğlenmek ve mutlu olmakEğlenmek ve mutlu olmak

Page 5: ETKİLİ İLETİŞİM

55

İLETİŞİM SÖZ KONUSU OLUNCA İLETİŞİM SÖZ KONUSU OLUNCA AŞAĞIDAKİ SORULARI KENDİMİZE AŞAĞIDAKİ SORULARI KENDİMİZE SORMALIYIZSORMALIYIZ

1.1. Neden iletişim kurmaya ihtiyacım var?Neden iletişim kurmaya ihtiyacım var?

2.2. Kiminle /kimlerle iletişim içinde Kiminle /kimlerle iletişim içinde olmalıyım?olmalıyım?

3.3. Hangi tür iletişim biçimini kullanmam Hangi tür iletişim biçimini kullanmam daha uygun olur?daha uygun olur?

4.4. İletişime geçmemi engelleyen faktörler İletişime geçmemi engelleyen faktörler nelerdir?nelerdir?

5.5. İletişim kurma becerimi nasıl İletişim kurma becerimi nasıl geliştirebilirim?geliştirebilirim?

Page 6: ETKİLİ İLETİŞİM

66

İletişimin temel İletişimin temel birimleribirimleri

11-KAYNAK= -KAYNAK= İletişimi başlatanİletişimi başlatan

22-MESAJ-MESAJ = = İletilecek bilgilerİletilecek bilgiler

33-KANAL = -KANAL = İletim yoluİletim yolu

44-HEDEF-HEDEF = = İletilecek kişiİletilecek kişi

55-GERİ BİLDİRİM= -GERİ BİLDİRİM= Hedefin cevabıHedefin cevabı

(YANSIMA-FEEDBACK)(YANSIMA-FEEDBACK)

Page 7: ETKİLİ İLETİŞİM

77

ÖRNEK SORUÖRNEK SORUİletişim sürecinin öğelerinden biride Kanal’dır. Birİletişim sürecinin öğelerinden biride Kanal’dır. Biriletişimde kanal olabilecek unsur aşağıdakilerden iletişimde kanal olabilecek unsur aşağıdakilerden hangisidir? hangisidir? A) Sınıfta bulunan öğrenciler A) Sınıfta bulunan öğrenciler B) Konu sonunda yapılan yazılı yoklamalar B) Konu sonunda yapılan yazılı yoklamalar C) Öğretmenin kullandığı araç gereç C) Öğretmenin kullandığı araç gereç D) Dersi anlatan öğretmen D) Dersi anlatan öğretmen E) Öğretmenin anlattığı konu E) Öğretmenin anlattığı konu ÖRNEK SORUÖRNEK SORUSınıfta ders anlatan bir öğretmen iletişimin hangi öğesini Sınıfta ders anlatan bir öğretmen iletişimin hangi öğesini

oluşturmaktadır? oluşturmaktadır? A) Dönüt A) Dönüt B) Kaynak B) Kaynak C) Kanal C) Kanal D) Mesaj D) Mesaj E) AlıcıE) AlıcıÖRNEK SORUÖRNEK SORU

Aşağıdakilerden hangisi iletişimin 5 temel amaçlarından Aşağıdakilerden hangisi iletişimin 5 temel amaçlarından bir tanesi değildir?bir tanesi değildir?

a) Paylaşmaka) Paylaşmak b) Mutlu olmakb) Mutlu olmak c) c) VarolmakVarolmak

d) Arkadaş edinmekd) Arkadaş edinmek e) Etkilemek ve yönlendirmeke) Etkilemek ve yönlendirmek

Page 8: ETKİLİ İLETİŞİM

88

İLETİŞİMİN TEMEL İLETİŞİMİN TEMEL ÖZELLİKLERİÖZELLİKLERİ

Bilinçli yada bilinçsiz olarak gerçekleşebilir.Bilinçli yada bilinçsiz olarak gerçekleşebilir. Kullanılan sembollere, alıcı ve kaynak farklı Kullanılan sembollere, alıcı ve kaynak farklı

anlamlar verebilir.anlamlar verebilir. Sözcüklerle ve beden diliyle gerçekleşir.Sözcüklerle ve beden diliyle gerçekleşir. Sözel olmayan iletişim duyu organlarıyla Sözel olmayan iletişim duyu organlarıyla

algılanabilir.algılanabilir. Geri bildirime gereksinim duyan çift yönlü Geri bildirime gereksinim duyan çift yönlü

eylemdir.eylemdir. Meydana geldiği ortamdan etkilenir.Meydana geldiği ortamdan etkilenir.

Page 9: ETKİLİ İLETİŞİM

99

İLETİŞİMİN TEMEL İLETİŞİMİN TEMEL FONKSİYONLARIFONKSİYONLARI

ENFORMASYONENFORMASYON : : Kişisel, çevresel, Kişisel, çevresel, yerel, ulusal ve uluslar arası koşulları yerel, ulusal ve uluslar arası koşulları anlamak, bilinçli tepkiler göstermek ve anlamak, bilinçli tepkiler göstermek ve doğru sonuçlara ulaşmak için gerekli olan doğru sonuçlara ulaşmak için gerekli olan haber, veri, bilgi, mesaj, fikir ve yorumların haber, veri, bilgi, mesaj, fikir ve yorumların toplanması, depolanması, işlenmesi ve toplanması, depolanması, işlenmesi ve yayılmasıdır.yayılmasıdır.

SOSYALİZASYON SOSYALİZASYON : : Kişilerin, içinde Kişilerin, içinde yaşadıkları toplumun etkin üyeleri olarak, yaşadıkları toplumun etkin üyeleri olarak, faaliyet göstermelerini sağlayarak, faaliyet göstermelerini sağlayarak, toplumsal bağlılığı ve bilinci besleyecek toplumsal bağlılığı ve bilinci besleyecek genel bilgi birikimini oluşturmak ve genel bilgi birikimini oluşturmak ve böylelikle, toplumsal yaşama aktif bir böylelikle, toplumsal yaşama aktif bir şekilde katılmalarına izin vermek.şekilde katılmalarına izin vermek.

Page 10: ETKİLİ İLETİŞİM

1010

MOTİVASYONMOTİVASYON : : Her toplumun ve Her toplumun ve her topluluğun yakın ve uzak her topluluğun yakın ve uzak hedeflerini oluşturmak, kişisel hedeflerini oluşturmak, kişisel tercihlerin teşviki, kişisel ve tercihlerin teşviki, kişisel ve toplumsal etkinlikleri geliştirmek, toplumsal etkinlikleri geliştirmek, herkesçe kabul gören hedeflere herkesçe kabul gören hedeflere ulaşmaya yardımcı olmak.ulaşmaya yardımcı olmak.

TARTIŞMA TARTIŞMA : : Karşılıklı fikir birliğini Karşılıklı fikir birliğini ve alışverişini kolaylaştırmak ve ve alışverişini kolaylaştırmak ve kamuoyunu ilgilendiren konularda kamuoyunu ilgilendiren konularda farklı görüşleri netleştirmek için farklı görüşleri netleştirmek için gerekli ortamı oluşturmak.gerekli ortamı oluşturmak.

Page 11: ETKİLİ İLETİŞİM

1111

EĞLENCEEĞLENCE : : Kişisel ve toplu Kişisel ve toplu olarak eğlenme amacıyla işaret, ses, olarak eğlenme amacıyla işaret, ses, sembol ve görüntü aracılığıyla sembol ve görüntü aracılığıyla aktivitelerin yaygınlaşmasını aktivitelerin yaygınlaşmasını sağlamak.sağlamak.

ENTEGRASYONENTEGRASYON: : Tüm insanların, Tüm insanların, grupların ve ulusların birbirlerini grupların ve ulusların birbirlerini tanıma ve anlamalarını sağlamak, tanıma ve anlamalarını sağlamak, kendileri dışındakilerin yaşam kendileri dışındakilerin yaşam koşullarını, görüşlerini ve isteklerini koşullarını, görüşlerini ve isteklerini değerlendirebilmek için ihtiyaç değerlendirebilmek için ihtiyaç duydukları farklı mesajlara ulaşmaları duydukları farklı mesajlara ulaşmaları sağlamak.sağlamak.

Page 12: ETKİLİ İLETİŞİM

1212

EĞİTİMEĞİTİM : : Yaşamın tüm Yaşamın tüm aşamalarında kişilik oluşumu, aşamalarında kişilik oluşumu, kişisel yetenek ve kapasitenin kişisel yetenek ve kapasitenin gelişimi için bilgi aktarmak.gelişimi için bilgi aktarmak.

KÜLTÜREL GELİŞMEKÜLTÜREL GELİŞME : : Geçmişin mirası korumak Geçmişin mirası korumak amacıyla kültürel ve sanatsal amacıyla kültürel ve sanatsal ürünlerin yayınlanması, bireyin ürünlerin yayınlanması, bireyin ufkunun genişletilmesi, hayal ufkunun genişletilmesi, hayal gücünün geliştirilmesi yoluyla gücünün geliştirilmesi yoluyla kültürel gelişimin sağlanmasıkültürel gelişimin sağlanması

Page 13: ETKİLİ İLETİŞİM

1313

İLETİŞİM TÜRLERİİLETİŞİM TÜRLERİ

KİŞİ İÇİ İLETİŞİMKİŞİ İÇİ İLETİŞİM Bireyin kendi kendisi ile kurduğu iletişimdir.Bireyin kendi kendisi ile kurduğu iletişimdir.

Bir insanın düşünmesini, duygulanmasını, kişisel Bir insanın düşünmesini, duygulanmasını, kişisel ihtiyaçlarının farkına varmasını iç gözlem ihtiyaçlarının farkına varmasını iç gözlem yapmasını rüya görerek kendi içinden mesaj yapmasını rüya görerek kendi içinden mesaj almasını yada kendine sorular sorarak bunlara almasını yada kendine sorular sorarak bunlara cevaplar üretmesini, kişi içi iletişime örnek cevaplar üretmesini, kişi içi iletişime örnek verebiliriz.verebiliriz.Bireyin kendisi ile iletişim kurması,duygularını, Bireyin kendisi ile iletişim kurması,duygularını, düşüncelerini gözden geçirmesidir. Aslında tüm düşüncelerini gözden geçirmesidir. Aslında tüm iletişimler burada başlar. iletişimler burada başlar. Kişi içi iletişimi olumsuz yönde etkileyen unsurlar Kişi içi iletişimi olumsuz yönde etkileyen unsurlar İki Halin Çatışması ve Bilişsel Çelişkidirİki Halin Çatışması ve Bilişsel Çelişkidir

Page 14: ETKİLİ İLETİŞİM

1414

KİŞİLER ARASI İLETİŞİMKİŞİLER ARASI İLETİŞİM

Genel bir tanımlamayla kaynağını ve hedefini insanların Genel bir tanımlamayla kaynağını ve hedefini insanların oluşturduğu iletişime kişiler arası iletişim denir. oluşturduğu iletişime kişiler arası iletişim denir.

Karşılıklı iletişimde bulunan kişiler bilgi sembol üreterek Karşılıklı iletişimde bulunan kişiler bilgi sembol üreterek bunları birbirlerine aktararak ve yorumlayarak iletişimi bunları birbirlerine aktararak ve yorumlayarak iletişimi sürdürürler sürdürürler

İletişimin kişiler arası iletişim sayılabilmesi için 3 şart İletişimin kişiler arası iletişim sayılabilmesi için 3 şart aranır.aranır.

1-Yüz yüze olması1-Yüz yüze olması 2-Katılımcılar arasında bir mesaj alışverişinin olması 2-Katılımcılar arasında bir mesaj alışverişinin olması 3-Söz Konusu iletişimin sözlü veya sözsüz nitelikte 3-Söz Konusu iletişimin sözlü veya sözsüz nitelikte

olmasıdır.olmasıdır. Yazışmalar kişiler arası iletişim sayılamaz.Yazışmalar kişiler arası iletişim sayılamaz.

Page 15: ETKİLİ İLETİŞİM

1515

Kişiler Arası

iletişim

Sözlü İletişim

Sözsüz İletişim

Yüz ve Beden

DilDil

ötesiAraçlar

Mekan kullanı

Bedensel

temas

KİŞİLER ARASI İLETİŞİMİN SINIFLANDIRILMASI

Page 16: ETKİLİ İLETİŞİM

1616

ÖRGÜT İÇİ İLETİŞİMÖRGÜT İÇİ İLETİŞİM

Örgütü belirli bir amacın gerçekleşmesi için kişilerin faaliyetlerinin Örgütü belirli bir amacın gerçekleşmesi için kişilerin faaliyetlerinin bir bölümünün iş bölümü içerisinde koordine edildiği ve çevresiyle bir bölümünün iş bölümü içerisinde koordine edildiği ve çevresiyle etkileşim içerisinde bulunduğu yapı olarak tanımlamak etkileşim içerisinde bulunduğu yapı olarak tanımlamak mümkündür.mümkündür.

Örgütsel iletişim örgütün hedeflerine ulaşmak için gereken üretim Örgütsel iletişim örgütün hedeflerine ulaşmak için gereken üretim ve yönetim süreci içinde, planlama, eşgüdümü sağlama, denetim, ve yönetim süreci içinde, planlama, eşgüdümü sağlama, denetim, karar alma gibi belli kurallar içinde gerçekleşen, örgüt içinde ve karar alma gibi belli kurallar içinde gerçekleşen, örgüt içinde ve örgüt dışında sürdürülen bilgi alışverişidir. örgüt dışında sürdürülen bilgi alışverişidir.

Örgüt üyelerinin bir takım işlere kendi rolleri içinde algılayıp Örgüt üyelerinin bir takım işlere kendi rolleri içinde algılayıp algılamamaları ya da sahip oldukları rolleri kendilerine uygun algılamamaları ya da sahip oldukları rolleri kendilerine uygun bulup bulmadıkları da yine örgüt içi iletişimlerinde belirleyici bulup bulmadıkları da yine örgüt içi iletişimlerinde belirleyici olabilir. olabilir.

ÖRGÜT İÇİ İLETİŞİMİNİN FONKSİYONLARIÖRGÜT İÇİ İLETİŞİMİNİN FONKSİYONLARI Bilgi sağlama işleviBilgi sağlama işlevi İkna etme ve etkileme işleviİkna etme ve etkileme işlevi Emredici ve öğretici iletişimEmredici ve öğretici iletişim Birleştirme işleviBirleştirme işlevi

Page 17: ETKİLİ İLETİŞİM

1717

KİTLE İLETİŞİMKİTLE İLETİŞİM

Bir takım bilgilerin, sembollerin, bir takım hedefler tarafından Bir takım bilgilerin, sembollerin, bir takım hedefler tarafından üretilmesi geniş insan topluluklarına iletilmesi ve bu insanlar üretilmesi geniş insan topluluklarına iletilmesi ve bu insanlar tarafından yorumlanması sürecine kitle iletişim adı verilir. tarafından yorumlanması sürecine kitle iletişim adı verilir.

Kitle iletişim sürecinde kaynak, iletiyi aktarmak için belirli Kitle iletişim sürecinde kaynak, iletiyi aktarmak için belirli formlarda biçimlendirilen tek bir kişi değil, biçimsel bir örgüt formlarda biçimlendirilen tek bir kişi değil, biçimsel bir örgüt ya da profesyonel iletişimcilerdir. Kaynak ile hedef kitle (alıcı) ya da profesyonel iletişimcilerdir. Kaynak ile hedef kitle (alıcı) arasındaki ilişki çoğunlukla tek yönlüdür. Yansıma gecikmeli arasındaki ilişki çoğunlukla tek yönlüdür. Yansıma gecikmeli ve nadiren olur.ve nadiren olur.

Kitle iletişiminde kaynak ile hedef arasındaki kanallara ise kitle Kitle iletişiminde kaynak ile hedef arasındaki kanallara ise kitle iletişim araçları denir. Uzmanlaşma ve kurumsallaşmanın söz iletişim araçları denir. Uzmanlaşma ve kurumsallaşmanın söz konusu olduğu bu iletişim türü de gönderici mesajını mekanik konusu olduğu bu iletişim türü de gönderici mesajını mekanik araçlar yardımıyla kısa zamanda hızlı ve sürekli bir biçimde araçlar yardımıyla kısa zamanda hızlı ve sürekli bir biçimde alıcıya iletmektedir. Bu araçlar arasında gazete, kitap, radyo, alıcıya iletmektedir. Bu araçlar arasında gazete, kitap, radyo, televizyon, çeşitli dergiler, kısaca görsel-işitsel ürünler ile televizyon, çeşitli dergiler, kısaca görsel-işitsel ürünler ile basılı yayınlar sayılabilir. Bu araçlar herhangi bir konudaki basılı yayınlar sayılabilir. Bu araçlar herhangi bir konudaki bilgiyi kısa zamanda geniş kitlelere yayabilmekte ve bu bilgiyi kısa zamanda geniş kitlelere yayabilmekte ve bu yüzden günlük hayatımızda çok etkili olmaktadır yüzden günlük hayatımızda çok etkili olmaktadır

Page 18: ETKİLİ İLETİŞİM

1818

ÖRNEK SORUÖRNEK SORUAşağıdakilerden hangisi iletişim türlerine girmez?Aşağıdakilerden hangisi iletişim türlerine girmez?A) Kişi-içi iletişimA) Kişi-içi iletişim B) Toplumsal iletişimB) Toplumsal iletişimC) Kişilerarası iletişimC) Kişilerarası iletişim D) Örgüt-içi iletişimD) Örgüt-içi iletişimE) Kitle iletişimiE) Kitle iletişimiÖRNEK SORUÖRNEK SORUAşağıdakilerden hangisi kişi içi çatışmaya örnek Aşağıdakilerden hangisi kişi içi çatışmaya örnek

gösterilebilir?gösterilebilir?a) Kişinin karşısındakini yanlış anlaması a) Kişinin karşısındakini yanlış anlaması b) Bireyin aynı statüde çalışan başka bir kişi ile fikir b) Bireyin aynı statüde çalışan başka bir kişi ile fikir

çatışması yaşamasıçatışması yaşamasıc) Bireyin aynı anda farklı şeylere ihtiyaç duyması c) Bireyin aynı anda farklı şeylere ihtiyaç duyması d) Kişinin karşısındaki konuşmacının fikirlerini d) Kişinin karşısındaki konuşmacının fikirlerini

benimsememesibenimsememesie) Kişinin sürekli olarak kendini motive etmesi e) Kişinin sürekli olarak kendini motive etmesi ÖRNEK SORUÖRNEK SORUKaynağını ve hedefini insanların oluşturduğu iletişime …...Kaynağını ve hedefini insanların oluşturduğu iletişime …...

…………denir. …………denir. A) Kişi içi iletişim A) Kişi içi iletişim B) Kişiler arası iletişim B) Kişiler arası iletişim C) Örgüt içi iletişim C) Örgüt içi iletişim D) Kitle iletişimi D) Kitle iletişimi E) Çatışmalı iletişim E) Çatışmalı iletişim

Page 19: ETKİLİ İLETİŞİM

1919

ÖRNEK SORUÖRNEK SORUBir insanın düşünmesi, duygulanması, ihtiyaçlarının farkına Bir insanın düşünmesi, duygulanması, ihtiyaçlarının farkına

varması nasıl bir iletişim tekniğidir?varması nasıl bir iletişim tekniğidir? A) Kişiler arası iletişim A) Kişiler arası iletişim B) Kişi içi iletişim B) Kişi içi iletişim C) Örgüt-içi iletişim C) Örgüt-içi iletişim D) Kitle iletişimi D) Kitle iletişimi E) Grup iletişimiE) Grup iletişimiÖRNEK SORUÖRNEK SORUİnsanların bilgi-sembol üreterek birbirlerine ilettikleri ve bu İnsanların bilgi-sembol üreterek birbirlerine ilettikleri ve bu

iletileri anlamaya, yorumlamaya çalıştıkları sürece ne ad iletileri anlamaya, yorumlamaya çalıştıkları sürece ne ad verilir?verilir?

A) İletişim A) İletişim B) Kaynak B) Kaynak C) Sözsüz İletişimC) Sözsüz İletişimD) Sözlü İletişim D) Sözlü İletişim E) KodlamaE) KodlamaÖRNEK SORUÖRNEK SORUAşağıdakilerden hangisi örgüt içi iletişim türüne bir örnektir? Aşağıdakilerden hangisi örgüt içi iletişim türüne bir örnektir? A) Kişinin gördüğü bir rüya sonucu bir kuruma bağışta A) Kişinin gördüğü bir rüya sonucu bir kuruma bağışta

bulunması bulunması B) Gazetedeki bir haber üzerine bir kişinin tavuk eti yememesiB) Gazetedeki bir haber üzerine bir kişinin tavuk eti yememesiC) Akşam yemeğinde ailenin kendi arasında yaptığı konuşmalar C) Akşam yemeğinde ailenin kendi arasında yaptığı konuşmalar D) Bir okuldaki müdürün, memurdan resmi yazılara cevap D) Bir okuldaki müdürün, memurdan resmi yazılara cevap

vermesini istemesi vermesini istemesi E) Uzun bir süre sonra karşılaşan iki asker arkadaşın aralarında E) Uzun bir süre sonra karşılaşan iki asker arkadaşın aralarında

yaptığı özlem dolu konuşmalaryaptığı özlem dolu konuşmalar

Page 20: ETKİLİ İLETİŞİM

2020

ÖRNEK SORUÖRNEK SORUAşağıdakilerden hangisi kitle iletişimin özelliklerinden Aşağıdakilerden hangisi kitle iletişimin özelliklerinden

biridir?biridir?a) Yüz yüze iletişimdira) Yüz yüze iletişimdirb) Çift yönlü olma zorunluluğu vardırb) Çift yönlü olma zorunluluğu vardırc) Tek yönlü iletim olarak kalabilir.c) Tek yönlü iletim olarak kalabilir.d) Ulaşılabilecek insan sayısı sınırlıdır. d) Ulaşılabilecek insan sayısı sınırlıdır. e) Karşılıklı iletişime) Karşılıklı iletişimÖRNEK SORUÖRNEK SORUAşağıdakilerden hangisi iletişimin özelliklerinden değildir?Aşağıdakilerden hangisi iletişimin özelliklerinden değildir?a) İletişim karşılıklı bilgi ve duygu alış verişidira) İletişim karşılıklı bilgi ve duygu alış verişidirb) İletişimin olabilmesi için iletişime katılan insanların b) İletişimin olabilmesi için iletişime katılan insanların

olması gerekirolması gerekirc) Verilen mesajlar sözlü yada sözsüz nitelikte olmalıdırc) Verilen mesajlar sözlü yada sözsüz nitelikte olmalıdırd) İletişimde en önemli mesajlar kişilerin söylediği d) İletişimde en önemli mesajlar kişilerin söylediği

kelimelerdedirkelimelerdedire) İletişim tek yönlü değil çift yönlü olmalıdıre) İletişim tek yönlü değil çift yönlü olmalıdır

Page 21: ETKİLİ İLETİŞİM

2121

İLETİŞİMİN ÖNÜNDEKİİLETİŞİMİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER ENGELLER

KORKU (FOBİ)KORKU (FOBİ)Sosyal Fobi (SF), utanç verici bir duruma düşmekten, Sosyal Fobi (SF), utanç verici bir duruma düşmekten,

onaylanmayacak bir davranışta bulunmaktan, alay onaylanmayacak bir davranışta bulunmaktan, alay edilmekten, rezil olmaktan, eleştirilmekten, edilmekten, rezil olmaktan, eleştirilmekten, reddedilmekten, beğenilmemekten, olumsuz reddedilmekten, beğenilmemekten, olumsuz olarak değerlendirilmekten duyulan korku olarak değerlendirilmekten duyulan korku

NEDENLERİNEDENLERİ BELİRTİLERİBELİRTİLERİ1-Fizyolojik Belirtiler (Bedeninizde ortaya çıkan 1-Fizyolojik Belirtiler (Bedeninizde ortaya çıkan

değişiklikler)değişiklikler)2-Zihinsel Belirtiler(Sosyal ortamlarda nasıl olmanız 2-Zihinsel Belirtiler(Sosyal ortamlarda nasıl olmanız

gerektiği ve kendiniz ile ilgili düşünceleriniz)gerektiği ve kendiniz ile ilgili düşünceleriniz)3-Davranışsal Belirtiler (Kaçınma yöntemleriniz)3-Davranışsal Belirtiler (Kaçınma yöntemleriniz) TEDAVİSİTEDAVİSİ

Page 22: ETKİLİ İLETİŞİM

2222

ÖNKABULÖNKABUL Yerleşmiş fikir ve inançlardır.Yerleşmiş fikir ve inançlardır. Bireyin sahip olduğu genellikle olumsuz Bireyin sahip olduğu genellikle olumsuz

düşüncelerdir. Bazıları;düşüncelerdir. Bazıları; Şimdiye kadar hep başarısız olduŞimdiye kadar hep başarısız oldu Başkaları yapsınBaşkaları yapsın Yine mi problemYine mi problem Yapılması mümkün değilYapılması mümkün değil Ben bu işi yapamamBen bu işi yapamam Bu çocukça bir şeyBu çocukça bir şey

DUYARSIZLIKDUYARSIZLIKÇoğu zaman başkalarının duygu ve düşüncelerini Çoğu zaman başkalarının duygu ve düşüncelerini

dikkate almayı bir fazlalık olarak görmekteyiz. dikkate almayı bir fazlalık olarak görmekteyiz. Özellikle hayatımızın akışı bazı zamanlar yoğun bir Özellikle hayatımızın akışı bazı zamanlar yoğun bir tempo içerisinde koşturmak durumunda kalmamız tempo içerisinde koşturmak durumunda kalmamız nedeniyle sadece kendi işimize odaklaşmışnedeniyle sadece kendi işimize odaklaşmış olabiliriz.olabiliriz.

Page 23: ETKİLİ İLETİŞİM

2323

LAKAP TAKMAKLAKAP TAKMAK

İsim takmak kişilerin benlik imajları üzerinde İsim takmak kişilerin benlik imajları üzerinde olumsuz etki yapar. Kişiye takılan özellikle olumsuz etki yapar. Kişiye takılan özellikle kötü anlam ifade eden isimler, lakaplar kötü anlam ifade eden isimler, lakaplar kişilerin kendilerini bulundukları ortamdan kişilerin kendilerini bulundukları ortamdan soyutlamalarına sebep olabilir.soyutlamalarına sebep olabilir.

ALINGANLIKALINGANLIK

Alıngan kişi sürekli olarak, iletişim kurduğu kişi Alıngan kişi sürekli olarak, iletişim kurduğu kişi tarafından kendisine yönelik bir olumsuzluk tarafından kendisine yönelik bir olumsuzluk arar ve bulduğunu düşünür. Böylece kendisi arar ve bulduğunu düşünür. Böylece kendisi ve diğer insanlarla iletişim ağının arasına ve diğer insanlarla iletişim ağının arasına duvar örer, bunun sonucu olarak ta sağlıklı duvar örer, bunun sonucu olarak ta sağlıklı iletişim kuramaz.iletişim kuramaz.

Page 24: ETKİLİ İLETİŞİM

2424

BENCİLLİK(BEN MERKAZCİLİK)BENCİLLİK(BEN MERKAZCİLİK) Her konuda kendini öne çıkarma, sürekli kendinden Her konuda kendini öne çıkarma, sürekli kendinden

bahsetme, hep kendisi hakkında konuşma ve öteki bahsetme, hep kendisi hakkında konuşma ve öteki insanlardan daha önemli ve değerli olduğunu ön insanlardan daha önemli ve değerli olduğunu ön plana çıkarma haline ben merkezcilik denir. Ben plana çıkarma haline ben merkezcilik denir. Ben merkezci biriyle iletişim sürecinde birey çok kısa bir merkezci biriyle iletişim sürecinde birey çok kısa bir süre sonra kendini önemsiz, değersiz ve varlığının süre sonra kendini önemsiz, değersiz ve varlığının dikkate alınmadığını hissetmeye başlayacaktır. dikkate alınmadığını hissetmeye başlayacaktır. Sağlıklı bir iletişimde her iki tarafında eşit ve Sağlıklı bir iletişimde her iki tarafında eşit ve dengeli bir biçimde yer almaları gerekmektedir.dengeli bir biçimde yer almaları gerekmektedir.

KARARSIZLIKKARARSIZLIKKişiler, karşılarındaki insana kendilerini ifade Kişiler, karşılarındaki insana kendilerini ifade

edebilmek için öncelikle kendilerinden emin edebilmek için öncelikle kendilerinden emin olmalıdırlar. Kendisinden emin olmayan kişi olmalıdırlar. Kendisinden emin olmayan kişi düşüncelerini ifade etmekte zorlanır ve anlatmak düşüncelerini ifade etmekte zorlanır ve anlatmak istediklerini de anlatamaz. Buda doğal olarak istediklerini de anlatamaz. Buda doğal olarak sağlıklı iletişimi engeller.sağlıklı iletişimi engeller.

Page 25: ETKİLİ İLETİŞİM

2525

ÖRNEK SORUÖRNEK SORUAşağıdakilerden hangisi iletişime engel faktörlerdendir?Aşağıdakilerden hangisi iletişime engel faktörlerdendir?A) Güvensizlik A) Güvensizlik B) YabancılaşmaB) YabancılaşmaC) İlgisizlik C) İlgisizlik D) DuyarsızlıkD) DuyarsızlıkE) Hepsi E) Hepsi ÖRNEK SORUÖRNEK SORUAşağıdakilerden hangisi iletişimin önündeki engellerden Aşağıdakilerden hangisi iletişimin önündeki engellerden

biri değildir?biri değildir?A) KorkularA) Korkular B) Ön kabullerB) Ön kabullerC) DuyarsızlıkC) Duyarsızlık D) EmpatiD) EmpatiE) KararsızlıkE) KararsızlıkÖRNEK SORUÖRNEK SORUAşağıdakilerden hangisi kişilerin korku sebeplerinden biri Aşağıdakilerden hangisi kişilerin korku sebeplerinden biri

değildir?değildir?a) Kişi-içi iletişim a) Kişi-içi iletişim b) Başarısızlık İnancıb) Başarısızlık İnancıc) Asosyal Bir iş Ortamıc) Asosyal Bir iş Ortamı d) Sürekli Stres ve d) Sürekli Stres ve

Hastalıklar Hastalıklar e) Baskı Dolu Çocukluke) Baskı Dolu Çocukluk

Page 26: ETKİLİ İLETİŞİM

2626

İLETİŞİMİN TEMEL İLETİŞİMİN TEMEL BECERİLERİBECERİLERİ

DİNLEMEDİNLEMEDinleme iletişimin en temel alanlarından biridir. Dinleme iletişimin en temel alanlarından biridir.

Empatik iletişimin gerçekleşmesinde dinleme en Empatik iletişimin gerçekleşmesinde dinleme en önemli unsurdur. Karşımızdaki kişiyi işitmek yeterli önemli unsurdur. Karşımızdaki kişiyi işitmek yeterli olmaz. Onun söylediklerini anlamak,düşünmek,etkin olmaz. Onun söylediklerini anlamak,düşünmek,etkin bir dinleyici olmak gerekir. Hiç kuşkusuz dinleme bir dinleyici olmak gerekir. Hiç kuşkusuz dinleme edimini sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmek kolay edimini sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmek kolay değildir. Günlük hayatımızın koşuşturması ve değildir. Günlük hayatımızın koşuşturması ve yorgunluğu içinde sürekli bir şeyleri dinlemek yorgunluğu içinde sürekli bir şeyleri dinlemek zorunda kalırız.zorunda kalırız.Gerçek dinleme söylenenleri dikkatimizi tam Gerçek dinleme söylenenleri dikkatimizi tam vermemiz ve onları anlamamız anlamına gelir. vermemiz ve onları anlamamız anlamına gelir. Dinleyerek yakın çevremizdeki arkadaşlarımızı,aile Dinleyerek yakın çevremizdeki arkadaşlarımızı,aile üyelerini anlamamızı,neler hissettiklerini üyelerini anlamamızı,neler hissettiklerini öğrenmemizi,onları ve ilişkilerimizi daha iyi öğrenmemizi,onları ve ilişkilerimizi daha iyi değerlendirmemizi sağlayacaktır. Dinleyerek değerlendirmemizi sağlayacaktır. Dinleyerek evimizde, mutlu ya da mutsuz insanların evimizde, mutlu ya da mutsuz insanların varlığını,işte daha iyi çalışmamızı sağlayabiliriz. varlığını,işte daha iyi çalışmamızı sağlayabiliriz.

Page 27: ETKİLİ İLETİŞİM

2727

DİNLEME TÜRLERİDİNLEME TÜRLERİ1-GÖRÜNÜŞTE DİNLEME1-GÖRÜNÜŞTE DİNLEME : Bu dinleme türü : Bu dinleme türü

aslında dinlememek sadece dinliyormuş gibi aslında dinlememek sadece dinliyormuş gibi yapmaktır.Sınıfta veya diğer etkinliklerde yapmaktır.Sınıfta veya diğer etkinliklerde insanların gözlerini size çivilediklerini,arada insanların gözlerini size çivilediklerini,arada sırada gözlerini hayret ifadesi vererek açtıkları sırada gözlerini hayret ifadesi vererek açtıkları yada başlarını salladıklarını görürsünüz;çok büyük yada başlarını salladıklarını görürsünüz;çok büyük bir dikkatle sizi dinliyor gibidirler ancak zihnen bir dikkatle sizi dinliyor gibidirler ancak zihnen çok uzakta olan bu insanlara hitap ederseniz çok uzakta olan bu insanlara hitap ederseniz uykudan uyanır gibi sıçrarlar.   uykudan uyanır gibi sıçrarlar.  

2-SEÇEREK DİNLEME2-SEÇEREK DİNLEME : Bu dinleme türü bir : Bu dinleme türü bir anlamda algıda seçicilikle ilgilidir.Bir  annenin bir anlamda algıda seçicilikle ilgilidir.Bir  annenin bir oda dolusu çocuğun sesi varken, kendi oda dolusu çocuğun sesi varken, kendi çocuğunun ağlayışını ayırt etmesi yada karnı aç çocuğunun ağlayışını ayırt etmesi yada karnı aç olan kişilerin sadece yemek reklamlarını fark olan kişilerin sadece yemek reklamlarını fark etmesi gibi dinleyicinin sadece kendisi ile ilgili etmesi gibi dinleyicinin sadece kendisi ile ilgili olan kısmı duyması diğer anlatılanlara kulaklarını olan kısmı duyması diğer anlatılanlara kulaklarını kapatması anlamındadır.   kapatması anlamındadır.  

Page 28: ETKİLİ İLETİŞİM

2828

3-SAPLANTILI DİNLEME3-SAPLANTILI DİNLEME :Bu tür dinleyiciler :Bu tür dinleyiciler siz ne derseniz deyin kendi duymak siz ne derseniz deyin kendi duymak istediğini duyar,bu tür dinleyicilerle belli istediğini duyar,bu tür dinleyicilerle belli bir noktaya yada ortak paydaya gelmek bir noktaya yada ortak paydaya gelmek çok zordur. çok zordur.

4-SAVUNUCU DİNLEME4-SAVUNUCU DİNLEME :Bu tür dinleyiciler :Bu tür dinleyiciler sürekli savunma durumundadırlar.Yapılan sürekli savunma durumundadırlar.Yapılan her tür konuşmayı kendilerine yönelik bir her tür konuşmayı kendilerine yönelik bir saldırı gibi algılarlar ve sürekli kendileri ile saldırı gibi algılarlar ve sürekli kendileri ile ilgili aslında öyle olmadıklarını,öyle ilgili aslında öyle olmadıklarını,öyle düşünmediklerini ispatlamak gibi bir uğraşı düşünmediklerini ispatlamak gibi bir uğraşı içindedirler.konuşmaları genellikle içindedirler.konuşmaları genellikle kendilerine dönüktür.   kendilerine dönüktür.  

Page 29: ETKİLİ İLETİŞİM

2929

5-TUZAK KURUCU DİNLEME5-TUZAK KURUCU DİNLEME :Bu dinleyiciler :Bu dinleyiciler sinsice bir çaba içindedirler.Daha önceden sinsice bir çaba içindedirler.Daha önceden yapılmış planları vardır,konuşmacıyı usta sorularla yapılmış planları vardır,konuşmacıyı usta sorularla tuzağa çekerler.Argoda kullanılan “punduna tuzağa çekerler.Argoda kullanılan “punduna getirip mosmor etmek” şeklindeki deyimi bu getirip mosmor etmek” şeklindeki deyimi bu dinleme türüne karşılık gelir.Bu dinleyiciler dinleme türüne karşılık gelir.Bu dinleyiciler genellikle ellerinde bir kağıt kalemle dinlerler ve genellikle ellerinde bir kağıt kalemle dinlerler ve konuşmacının ,konuşmasında yakaladıkları konuşmacının ,konuşmasında yakaladıkları açıkları not ederler,konuşma sonunda ilk söz alan açıkları not ederler,konuşma sonunda ilk söz alan ve bu açıkları sıralayanlar genellikle onlardır. ve bu açıkları sıralayanlar genellikle onlardır.

      6-YÜZEYSEL DİNLEME6-YÜZEYSEL DİNLEME: Yüzeysel dinleyici : Yüzeysel dinleyici

konuşmanın ayrıntılarına dikkat etmez,genel konu konuşmanın ayrıntılarına dikkat etmez,genel konu ve içerik hakkında bilgi sahibi olmak onun için ve içerik hakkında bilgi sahibi olmak onun için yeterlidir.Söylenen sözün görünürdeki yüzeysel yeterlidir.Söylenen sözün görünürdeki yüzeysel anlamın arkasında yatan derin anlamını kaçırır. anlamın arkasında yatan derin anlamını kaçırır.

       

Page 30: ETKİLİ İLETİŞİM

3030

77-EDİLGİN DİNLEME-EDİLGİN DİNLEME :Dinleyici söylenen her :Dinleyici söylenen her şeyi dinler ama tamamen pasiftir,konuşmaya şeyi dinler ama tamamen pasiftir,konuşmaya herhangi bir katkı sunmaz,eleştiri herhangi bir katkı sunmaz,eleştiri getirmez,sadece dinler.Konuşmacıda getirmez,sadece dinler.Konuşmacıda dinlenmiyormuş izlenimi yaratır.   dinlenmiyormuş izlenimi yaratır.  

8-ETKİN DİNLEME8-ETKİN DİNLEME :Etkin dinleme görünen :Etkin dinleme görünen mesajın arkasındaki gerçek mesajın ortaya mesajın arkasındaki gerçek mesajın ortaya çıkmasını sağlar.Yansıtmalı dinleme yada çıkmasını sağlar.Yansıtmalı dinleme yada açılımlı dinleme diye de adlandırılır.etkin açılımlı dinleme diye de adlandırılır.etkin dinleme de konuşmacı kendisinin ve dinleme de konuşmacı kendisinin ve söylediklerinin önemsendiğini söylediklerinin önemsendiğini hisseder,böylece kendini daha iyi ifade hisseder,böylece kendini daha iyi ifade eder,aldığı geri iletiler olaya daha objektif eder,aldığı geri iletiler olaya daha objektif bakmasını sağlar,sevgi ve saygı ortamı bakmasını sağlar,sevgi ve saygı ortamı oluşturur, kabul edilmek konuşmacıda oluşturur, kabul edilmek konuşmacıda özgüven oluşturur. özgüven oluşturur.

Page 31: ETKİLİ İLETİŞİM

3131

DİNLEMENİN KURALLARIDİNLEMENİN KURALLARI Mutlaka yüzünüzü konuşan kişiye çevirinMutlaka yüzünüzü konuşan kişiye çevirin Konuşmayı kesin,hiç kimse konuşarak dinleyemez..Konuşmayı kesin,hiç kimse konuşarak dinleyemez.. Konuşmacıya kolaylık sağlayın,onun rahatlamasını Konuşmacıya kolaylık sağlayın,onun rahatlamasını

sağlayın.sağlayın. Konuşmacıyı dinleme isteğinde olduğunu Konuşmacıyı dinleme isteğinde olduğunu

gösterin,işinizi bırakın saatinize bakmayın,göz gösterin,işinizi bırakın saatinize bakmayın,göz teması kurun.teması kurun.

Dikkatleri dağıtan şeyleri ortadan kaldırın.Dikkatleri dağıtan şeyleri ortadan kaldırın. Konuşmacıyı empatik dinleyin,kendinizi onun yerine Konuşmacıyı empatik dinleyin,kendinizi onun yerine

koyun.koyun. Sabırlı olun, başka kimseyle iletişim kurmayın.Sabırlı olun, başka kimseyle iletişim kurmayın. Kendinizi rahat ve hafif tutun.Kendinizi rahat ve hafif tutun. Eleştiriyi sonraya bırakın,soru sorun,konuşmacının Eleştiriyi sonraya bırakın,soru sorun,konuşmacının

mesajını başka sözcüklerle acın.mesajını başka sözcüklerle acın. Konuşmacının sözünü bitirmesini bekleyinKonuşmacının sözünü bitirmesini bekleyin

Page 32: ETKİLİ İLETİŞİM

3232

ÖRNEK SORUÖRNEK SORU

Dinlerken söylenenler içinde bize yönelik bir Dinlerken söylenenler içinde bize yönelik bir eleştiri ya da saldırı olup olmadığını araştırmak, eleştiri ya da saldırı olup olmadığını araştırmak, hangi dinleme şeklidir?hangi dinleme şeklidir?

A) Nezaketten dinlemeA) Nezaketten dinleme B) Savunmada B) Savunmada dinlemedinleme

C) Yaltaklanmacı dinlemeC) Yaltaklanmacı dinleme

D) Denetçi DinlemeD) Denetçi Dinleme E) Seçerek dinlemeE) Seçerek dinleme

ÖRNEK SORUÖRNEK SORU

Aşağıdakilerden hangisi yanlış dinleme Aşağıdakilerden hangisi yanlış dinleme biçimlerinden birisi değildir?biçimlerinden birisi değildir?

A) Görünüşte dinlemeA) Görünüşte dinleme B) Saplantılı dinlemeB) Saplantılı dinleme

C) Seçerek dinlemeC) Seçerek dinleme D) Savunucu dinlemeD) Savunucu dinleme

E) Kritik dinlemeE) Kritik dinleme

Page 33: ETKİLİ İLETİŞİM

3333

ÖRNEK SORUÖRNEK SORUAşağıdakilerden hangisi dinlemeyi engelleyen tutum ve Aşağıdakilerden hangisi dinlemeyi engelleyen tutum ve

davranışlardandır? davranışlardandır? A) Kendi söyleyeceklerimize hazırlanmak A) Kendi söyleyeceklerimize hazırlanmak B) Karşımızdaki konuşurken hayal kurmakB) Karşımızdaki konuşurken hayal kurmakC) İşimize gelmediğinde konuyu değiştirmek C) İşimize gelmediğinde konuyu değiştirmek D) Söylenenleri filtreden geçirmek D) Söylenenleri filtreden geçirmek E) Hepsi E) Hepsi ÖRNEK SORUÖRNEK SORUAşağıdakilerden hangisi etkili dinleme becerisi Aşağıdakilerden hangisi etkili dinleme becerisi

geliştirmenin yollarından biri değildir?geliştirmenin yollarından biri değildir?A) Soru sorma A) Soru sorma B) Hemen sonuç çıkarmaB) Hemen sonuç çıkarmaC) Göz teması kurma C) Göz teması kurma D) Dinlediğinizi belli etmeD) Dinlediğinizi belli etmeE) Not almaE) Not almaÖRNEK SORUÖRNEK SORUAşağıdakilerden hangisi etkin dinlemenin boyutlarından biri Aşağıdakilerden hangisi etkin dinlemenin boyutlarından biri

değildir?değildir?a) Önyargılı olmaka) Önyargılı olmak b) Konuşmacıya bakmakb) Konuşmacıya bakmakc) Sözünü bölmemekc) Sözünü bölmemek d) Empatik dinleme yapmakd) Empatik dinleme yapmake) Hiçbirie) Hiçbiri

Page 34: ETKİLİ İLETİŞİM

3434

KENDİMİZİ TANIMAKENDİMİZİ TANIMA Kendini tanıma, kişinin kendisi hakkındaki bazı bilgilerin farkında olması Kendini tanıma, kişinin kendisi hakkındaki bazı bilgilerin farkında olması

demektir. Kendini tanıma becerisi gelişmemiş olanlar, başkalarının onlar demektir. Kendini tanıma becerisi gelişmemiş olanlar, başkalarının onlar için hazırladığı dünyayı yaşayarak, “kendisi” olma şanslarını kaybederler.için hazırladığı dünyayı yaşayarak, “kendisi” olma şanslarını kaybederler.

Bir insanın hedeflerini belirleyebilmesi, sağlıklı seçimler yapabilmesi, Bir insanın hedeflerini belirleyebilmesi, sağlıklı seçimler yapabilmesi, olaylar karşısında nasıl tepkiler vermesi gerektiğini bilmesi, kısaca olaylar karşısında nasıl tepkiler vermesi gerektiğini bilmesi, kısaca “kendisi” olması; büyük oranda kişinin kendini tanımasıyla mümkündür.“kendisi” olması; büyük oranda kişinin kendini tanımasıyla mümkündür.

Bunu sağlamak için; kendi iç dünyanızın farkında olmanız, duygu ve Bunu sağlamak için; kendi iç dünyanızın farkında olmanız, duygu ve düşüncelerinizi ayırt edebiliyor olmanız, bütün bunları da hem kendinizin düşüncelerinizi ayırt edebiliyor olmanız, bütün bunları da hem kendinizin hem de başkalarının davranışlarını anlama amacıyla kullanmanız çok hem de başkalarının davranışlarını anlama amacıyla kullanmanız çok önemli. Çok önemli olan bir başka nokta da; geleceğinizle ilgili doğru bir önemli. Çok önemli olan bir başka nokta da; geleceğinizle ilgili doğru bir rota belirleyebilmeniz için kendinizi tanımanız gerekiyor.rota belirleyebilmeniz için kendinizi tanımanız gerekiyor.

Kendini tanıma, öncelikle insanın iç dünyasıyla, başka bir deyişle Kendini tanıma, öncelikle insanın iç dünyasıyla, başka bir deyişle kendisiyle iletişime geçmesidir. Bu süreç insanın yaşadığı duyguları, kendisiyle iletişime geçmesidir. Bu süreç insanın yaşadığı duyguları, aklından geçen düşünceleri, canlı ve cansız her türlü varlığa gösterdiği aklından geçen düşünceleri, canlı ve cansız her türlü varlığa gösterdiği tutum ve davranışlarını yargılamadan gözlemesini ve çözümlemesini tutum ve davranışlarını yargılamadan gözlemesini ve çözümlemesini gerektirmektedir. İnsanın kendini iyi tanıması, olumlu ve olumsuz ya da gerektirmektedir. İnsanın kendini iyi tanıması, olumlu ve olumsuz ya da iyi ve kötü yönlerini bilmesi, günlük yaşam içinde neyi yapıp iyi ve kötü yönlerini bilmesi, günlük yaşam içinde neyi yapıp yapamayacağını, yaşadıkları karşısında neler hissedeceğini, neler yapamayacağını, yaşadıkları karşısında neler hissedeceğini, neler düşüneceğini ve neler yapacağını öngörebilmesi, içindeki istek ve düşüneceğini ve neler yapacağını öngörebilmesi, içindeki istek ve gereksinimlerini görebilmesi ile yakından ilişkilidir. gereksinimlerini görebilmesi ile yakından ilişkilidir.

SOKRATES; "KENDİSİNİ TANIMAYAN İNSAN HİÇBİR ŞEY BİLMİYORDUR"SOKRATES; "KENDİSİNİ TANIMAYAN İNSAN HİÇBİR ŞEY BİLMİYORDUR"

Page 35: ETKİLİ İLETİŞİM

3535

KENDİMİZİ TANIMAK İÇİN;KENDİMİZİ TANIMAK İÇİN; KişiliğimizKişiliğimiz ZaaflarımızZaaflarımız Güçlü YönlerimizGüçlü Yönlerimiz TepkilerimizTepkilerimiz NiyetimizNiyetimiz Empati yeteneğimizEmpati yeteneğimiz BeklentilerimizBeklentilerimiz Duygularımızı ifade biçimimiz Duygularımızı ifade biçimimiz Kendimizle iletişimimizKendimizle iletişimimiz V.b. özelliklerimizi bilmemiz gerekir.V.b. özelliklerimizi bilmemiz gerekir.

BAŞKALARINI BİLEN KİMSE BAŞKALARINI BİLEN KİMSE BİLGİLİ, KENDİNİ BİLEN BİLGİLİ, KENDİNİ BİLEN KİMSE AKILLIDIR.(LAO-TSZE)KİMSE AKILLIDIR.(LAO-TSZE)

Page 36: ETKİLİ İLETİŞİM

3636

KENDİMİZİ DOĞRU İFADE KENDİMİZİ DOĞRU İFADE EDEBİLMEEDEBİLME

(KONUŞMA)(KONUŞMA) Uyuduğumuz zamanın dışında kalan süreç içinde Uyuduğumuz zamanın dışında kalan süreç içinde

konuşmanın,yaşamımızda önemli bir yeri işgal ettiğini konuşmanın,yaşamımızda önemli bir yeri işgal ettiğini görüyoruz.görüyoruz.

Konuşma insanlar için günlük Konuşma insanlar için günlük gereksinimdir.Konuşmanın etkili olmasında birçok gereksinimdir.Konuşmanın etkili olmasında birçok faktör vardır.Bunlar;ses tonu,sözcüklerin faktör vardır.Bunlar;ses tonu,sözcüklerin seçimi,vurgu,içerik ,simgesel dil ve mizahın seçimi,vurgu,içerik ,simgesel dil ve mizahın kullanımı,hız telaffuz,ses perdesi,hedefe yönelik kullanımı,hız telaffuz,ses perdesi,hedefe yönelik konuşma,üslup-tarz,anlamlılık,zihinsel etkinlik ve konuşma,üslup-tarz,anlamlılık,zihinsel etkinlik ve kalıplardır.bunların birkaçına sırayla bakalım.kalıplardır.bunların birkaçına sırayla bakalım.

İnsanda dilince değişir kader,İnsanda dilince değişir kader,Ya yurda baş olur,ya başı Ya yurda baş olur,ya başı gider.gider.

Kutadgu Kutadgu BiligBilig

Page 37: ETKİLİ İLETİŞİM

3737

1- 1- SES TONU:SES TONU: Konuşmanın temelinde doğal olarak ses Konuşmanın temelinde doğal olarak ses

bulunur. Çünkü vericiden alıcıya mesajı bulunur. Çünkü vericiden alıcıya mesajı ulaştıracak olan sestir.Konuşmada sesin yüksek ulaştıracak olan sestir.Konuşmada sesin yüksek veya alçak veya alçak oluşu,tonlama,vurgulama,akıcılık,işitilebilirlik,tınoluşu,tonlama,vurgulama,akıcılık,işitilebilirlik,tınlama,gibi farklılıklar mesajın anlaşılmasında lama,gibi farklılıklar mesajın anlaşılmasında olumlu veya olumsuz rol oynar.olumlu veya olumsuz rol oynar.

Ses tonu konuşmanın içeriğine de işaret Ses tonu konuşmanın içeriğine de işaret eder,kızgınlık,sevinç gibi duyguları dinleyene eder,kızgınlık,sevinç gibi duyguları dinleyene aktarır.aktarır.

İletişim alanında çalışan uzmanlar,sesin yüksek İletişim alanında çalışan uzmanlar,sesin yüksek ve alçak tonlarda beraber kullanılmasıyla daha ve alçak tonlarda beraber kullanılmasıyla daha etkili olacağının altını çizerler.Çünkü monoton etkili olacağının altını çizerler.Çünkü monoton bir ses makine gibidir,yaşamı aksettirecek bir ses makine gibidir,yaşamı aksettirecek duyguları içermez.Cümlelerin sonuna doğru duyguları içermez.Cümlelerin sonuna doğru yapılan vurgular bu konuda daha çok yardımcı yapılan vurgular bu konuda daha çok yardımcı olur.olur.

Konuşma sırasında,solunum sistemi gerektiği Konuşma sırasında,solunum sistemi gerektiği gibi kullanılmalıdır.Bunun için doğru soluk gibi kullanılmalıdır.Bunun için doğru soluk almasını öğrenmek gerekir.almasını öğrenmek gerekir.

Page 38: ETKİLİ İLETİŞİM

3838

2-SÖZCÜKLERİN SEÇİMİ:2-SÖZCÜKLERİN SEÇİMİ: Sözcükler,insanın içinde doğduğu kültürün (aile Sözcükler,insanın içinde doğduğu kültürün (aile

kültürü,sokak kültürü vb.)sahip olduğu dilin kültürü,sokak kültürü vb.)sahip olduğu dilin tekrar tekrar duyulmasıyla öğrenilir.iki insanın tekrar tekrar duyulmasıyla öğrenilir.iki insanın iletişim kurmaları için aynı sözcük kalıplarına iletişim kurmaları için aynı sözcük kalıplarına sahip olmaları gerekir. Bu da aynı dili sahip olmaları gerekir. Bu da aynı dili konuşmayan kişilerin iletişim kurmalarını konuşmayan kişilerin iletişim kurmalarını engeller ve ortak olan beden dili kalıplarına engeller ve ortak olan beden dili kalıplarına başvurmalarına neden olur.başvurmalarına neden olur.

Etkili sözlü iletişimde kullanılan sözcüklerin Etkili sözlü iletişimde kullanılan sözcüklerin anlamlarının açık olmasına dikkat edilmelidir.anlamlarının açık olmasına dikkat edilmelidir.

Konuşmalarda teknik sözcükler veya jargon Konuşmalarda teknik sözcükler veya jargon kullanılması farklı mesleklerden veya kullanılması farklı mesleklerden veya alanlardan olan kişilerin konuyu alanlardan olan kişilerin konuyu anlamamalarına sebep olabilir.anlamamalarına sebep olabilir.

Türkiye’de sık rastlanılan durumlardan biri batı Türkiye’de sık rastlanılan durumlardan biri batı kaynaklı sözcükleri Türkçeye uyarlayarak kaynaklı sözcükleri Türkçeye uyarlayarak kullanmaktır. Bu tür sözcüklerle oluşturulan kullanmaktır. Bu tür sözcüklerle oluşturulan tümceler özellikle bu yabancı dili kullanmayan tümceler özellikle bu yabancı dili kullanmayan kişilerin verilen mesajı anlamalarında zorluk kişilerin verilen mesajı anlamalarında zorluk yaşamalarına neden olabilir.yaşamalarına neden olabilir.

Page 39: ETKİLİ İLETİŞİM

3939

3- VURGU:3- VURGU:Konuşurken veya sesli okurken bazı Konuşurken veya sesli okurken bazı sözcüklerin veya sözcüklerdeki bazı sözcüklerin veya sözcüklerdeki bazı hecelerin daha baskılı ve şiddetli hecelerin daha baskılı ve şiddetli olmasına vurgu denir.olmasına vurgu denir.

Örneğin,yer adlarında vurgu genellikle Örneğin,yer adlarında vurgu genellikle ilk hecelerde bulunur. Vurgu sayesinde ilk hecelerde bulunur. Vurgu sayesinde mesaj belirginleşir.mesaj belirginleşir.

4-KONUŞMANIN İÇERİĞİ:4-KONUŞMANIN İÇERİĞİ:Etkili sözel iletişim için,daima açık Etkili sözel iletişim için,daima açık sözcükler kullanılmalıdır.Fazla teknik sözcükler kullanılmalıdır.Fazla teknik veya farklı cümleler veya farklı cümleler kullanılmamalıdır.Dinleyicinin kullanılmamalıdır.Dinleyicinin yaş,eğitim,kültür seviyesine mutlaka yaş,eğitim,kültür seviyesine mutlaka dikkat edilmeli ve uygun konuşma dikkat edilmeli ve uygun konuşma içeriği hazırlanmalıdır. Eğer dinleyiciler içeriği hazırlanmalıdır. Eğer dinleyiciler konuya yabancı iseler,örnek olay ve konuya yabancı iseler,örnek olay ve detaylar verilerek anlamaları detaylar verilerek anlamaları sağlanabilir.sağlanabilir.

Page 40: ETKİLİ İLETİŞİM

4040

5-SİMGESEL DİLİN KULLANILMASI:5-SİMGESEL DİLİN KULLANILMASI:Mecaz,teşbih(benzetme),abartma,alay ve Mecaz,teşbih(benzetme),abartma,alay ve buna benzer simgeler konuşmaya renk buna benzer simgeler konuşmaya renk katar ve anlamı kuvvetlendirir.Mecaz,bir katar ve anlamı kuvvetlendirir.Mecaz,bir sözcüğü gerçek anlamı dışında sözcüğü gerçek anlamı dışında kullanmaktır.Kültürle yakından kullanmaktır.Kültürle yakından ilişkilidir.Örneğin,Türk kültüründe kızılan ilişkilidir.Örneğin,Türk kültüründe kızılan bir insana “domuz” demek bir başka bir insana “domuz” demek bir başka kültürde aynı değerlendirmeyi vurgulamaz.kültürde aynı değerlendirmeyi vurgulamaz.

6-KONUŞMADA MİZAHIN KULLANILMASI:6-KONUŞMADA MİZAHIN KULLANILMASI:Konuşmadaki espriler dinleyenlerin Konuşmadaki espriler dinleyenlerin dikkatlerini toplayabilir ve konuşmaya renk dikkatlerini toplayabilir ve konuşmaya renk katar. Ama zorla yapılmış,dinleyenlere katar. Ama zorla yapılmış,dinleyenlere uymayan veya onların anlamadığı bir mizah uymayan veya onların anlamadığı bir mizah konuşmanın tüm etkisini yok edebilir. Bu konuşmanın tüm etkisini yok edebilir. Bu nedenle mizah kullanılacağı zaman nedenle mizah kullanılacağı zaman dinleyicilerin durumu,konuşmanın içeriği dinleyicilerin durumu,konuşmanın içeriği dikkate alınmalıdır.dikkate alınmalıdır.

Page 41: ETKİLİ İLETİŞİM

4141

7-KONUŞMA HIZI:7-KONUŞMA HIZI: Konuşmada farklı hız kullanılarak Konuşmada farklı hız kullanılarak

dinleyenlerin dikkatlerini sürdürmeleri dinleyenlerin dikkatlerini sürdürmeleri sağlanabilir.sağlanabilir.

Etkili bir konuşmada,konuşma hızının dakikada Etkili bir konuşmada,konuşma hızının dakikada 140-150 kelimeyi geçmemesi gerekir.140-150 kelimeyi geçmemesi gerekir.

Bundan daha hızlı konuşmada,insanlar söyleneni Bundan daha hızlı konuşmada,insanlar söyleneni anlamak yerine konuşmacının ne kadar hızlı anlamak yerine konuşmacının ne kadar hızlı konuştuğuna yoğunlaşırlar.Ancak etkili bir konuştuğuna yoğunlaşırlar.Ancak etkili bir konuşma biçiminde ana mesajın verilmesine konuşma biçiminde ana mesajın verilmesine doğru,hız biraz artırılır.Ana mesaj verilir doğru,hız biraz artırılır.Ana mesaj verilir verilmez,hız kesilerek birkaç saniye bu mesajın verilmez,hız kesilerek birkaç saniye bu mesajın sindirilmesine izin verilir.Konuşmada,çok hızlı sindirilmesine izin verilir.Konuşmada,çok hızlı konuşmak kadar,çok yavaş konuşmak da etkililiği konuşmak kadar,çok yavaş konuşmak da etkililiği azaltacaktır.azaltacaktır.

Ayrıca ”eeeee ” gibi sesler çıkararak veya hiç ses Ayrıca ”eeeee ” gibi sesler çıkararak veya hiç ses çıkarmadan donup kalmak gibi aralıkları çıkarmadan donup kalmak gibi aralıkları doldurmayı sağlayan duraksamanın da olması doldurmayı sağlayan duraksamanın da olması dinleyiciyi sıkacaktır.dinleyiciyi sıkacaktır.

Page 42: ETKİLİ İLETİŞİM

4242

ETKİN BİR KONUŞMA İÇİNETKİN BİR KONUŞMA İÇİN Dinleyiciyi tanımak ve ona göre konuşmak.Dinleyiciyi tanımak ve ona göre konuşmak. Plan yapmak Plan yapmak Mesajın açık, net ve anlaşılır olması gerekir.Mesajın açık, net ve anlaşılır olması gerekir. Türkçeyi doğru kullanmak.Türkçeyi doğru kullanmak. Karşıdakiyle alay etmemek.Karşıdakiyle alay etmemek. Argo konuşmamak, abartmamak.Argo konuşmamak, abartmamak. Yalan söylememekYalan söylememek Abartılı olmamak kaydı ile jest ve mimik Abartılı olmamak kaydı ile jest ve mimik

kullanmakkullanmak Tatlı dil yılanı bile deliğinde çıkarır.Tatlı dil yılanı bile deliğinde çıkarır.

Page 43: ETKİLİ İLETİŞİM

4343

ÖRNEK SORUÖRNEK SORU

Aşağıdakilerden hangisi iletişimin temel Aşağıdakilerden hangisi iletişimin temel becerilerinden değildir?becerilerinden değildir?

a) Karşımızdakini dinlemeka) Karşımızdakini dinlemek b) Kendini b) Kendini açmakaçmak

c) Kendini dinlemekc) Kendini dinlemek

d) Kendini doğru ifade etmekd) Kendini doğru ifade etmek

e) Kendini tanımake) Kendini tanımak

Page 44: ETKİLİ İLETİŞİM

4444

İLETİŞİMİN PÜF NOKTALARIİLETİŞİMİN PÜF NOKTALARI

A)A) BEDEN DİLİBEDEN DİLİBazen bir hareket bin söze bedeldir. Bir kişiyle iletişim Bazen bir hareket bin söze bedeldir. Bir kişiyle iletişim

kurduğumuzdakurduğumuzdasöylediklerimiz ne kadar önemli ise hareketlerimizle o kişide söylediklerimiz ne kadar önemli ise hareketlerimizle o kişide bıraktığımız intiba da o kadar önemlidir. El kol hareketleri mimiklerbıraktığımız intiba da o kadar önemlidir. El kol hareketleri mimiklerdokunma vücut pozisyonu... İş yaşamında başarılı olmak isteyen dokunma vücut pozisyonu... İş yaşamında başarılı olmak isteyen

kişi kişi iletişim kurduğu kişilerin sadece söylediklerini değil yüzü eli koluiletişim kurduğu kişilerin sadece söylediklerini değil yüzü eli koluve bedeniyle yaptıklarını da duymalıdır.ve bedeniyle yaptıklarını da duymalıdır.Yapılan araştırmalara göre iletişimde kelimelerin etkisi % 7-10, sesYapılan araştırmalara göre iletişimde kelimelerin etkisi % 7-10, sestonu ve konuşma şeklinin etkisi % 30 – 40, beden dilinin etkisi tonu ve konuşma şeklinin etkisi % 30 – 40, beden dilinin etkisi % 55 – 60’dır.% 55 – 60’dır.

Neden vücut dili? Neden vücut dili? 1.Başkaları üzerinde olumlu bir etki yaratarak amacımıza 1.Başkaları üzerinde olumlu bir etki yaratarak amacımıza ulaşmakulaşmak2.Karşımızdakileri daha iyi anlayarak etkili bir iletişim kurmak.2.Karşımızdakileri daha iyi anlayarak etkili bir iletişim kurmak.3. Kendi beden hareketlerimizi denetleyerek sosyal ortamlara 3. Kendi beden hareketlerimizi denetleyerek sosyal ortamlara daha çabuk uyum sağlamakdaha çabuk uyum sağlamak4.Başkalarının gerçekte ne söylemek istediğini anlamak.4.Başkalarının gerçekte ne söylemek istediğini anlamak.

Page 45: ETKİLİ İLETİŞİM

4545

1- GÖZ TEMASI1- GÖZ TEMASI

Göz teması iki kişinin aynı anda birbirlerinin gözlerinin içine Göz teması iki kişinin aynı anda birbirlerinin gözlerinin içine bakmasıdır. Bir tür sözel olmayan iletişim biçimidir ve bakmasıdır. Bir tür sözel olmayan iletişim biçimidir ve sosyal davranış üzerinde büyük etkisi olduğu sosyal davranış üzerinde büyük etkisi olduğu düşünülmektedir. Göz temasının sıklığı ve anlamı kültürler düşünülmektedir. Göz temasının sıklığı ve anlamı kültürler arasında farklılık göstermektedir.arasında farklılık göstermektedir.

Bir kişiyle konuşurken dikkat edilecek en önemli Bir kişiyle konuşurken dikkat edilecek en önemli noktalardan biri, nereye baktığınızdır. Doğrudan noktalardan biri, nereye baktığınızdır. Doğrudan konuştuğunuz kişiye bakmak, karşınızdaki kişiye konuştuğunuz kişiye bakmak, karşınızdaki kişiye samimiyetinizi iletmenize yardımcı olur ve mesajınızın samimiyetinizi iletmenize yardımcı olur ve mesajınızın etkisini artırır. Yere bakarak veya gözlerinizi kaçırarak etkisini artırır. Yere bakarak veya gözlerinizi kaçırarak konuşmanız, karşınızdaki kişinin üstünlüğünü kabullenme konuşmanız, karşınızdaki kişinin üstünlüğünü kabullenme olarak yorumlanacaktır.olarak yorumlanacaktır.

Konuşurken göz temasından kaçınılması, boş boş ve sabit Konuşurken göz temasından kaçınılması, boş boş ve sabit bir noktaya bakma, ellerle ağzın örtülmeye çalışılması bir noktaya bakma, ellerle ağzın örtülmeye çalışılması kişinin büyük ihtimalle yalan söylediğinin göstergesidir. kişinin büyük ihtimalle yalan söylediğinin göstergesidir.

Doğrudan göz ilişkisi kurmak ve sürdürmek konusunda Doğrudan göz ilişkisi kurmak ve sürdürmek konusunda aşırılığa kaçmamak gerekir.aşırılığa kaçmamak gerekir.Sürekli olarak bir insanın gözlerinin içine bakmak hem o Sürekli olarak bir insanın gözlerinin içine bakmak hem o kimsede rahatsızlık doğurur, hem de gereksizdir.kimsede rahatsızlık doğurur, hem de gereksizdir.

Page 46: ETKİLİ İLETİŞİM

4646

2- MİMİK (YÜZ HAREKETLERİ)2- MİMİK (YÜZ HAREKETLERİ)Bir duygu veya düşüncenin kaş, göz, ağız, yüz hareketleriyle anlatılması.Bir duygu veya düşüncenin kaş, göz, ağız, yüz hareketleriyle anlatılması."Yüzü ekşidi, kaşları çatıldı, dudaklarını büzdü, gözleri hayretle açıldı!" gibi

ifadeler bize o kişinin duygu durumu hakkında bilgi verir,mesaj iletir. Nerede ise bütün duygu durumlarını sadece yüz mimikleri ile ifade etmek mümkündür? Yüz kaslarının anlatım amaçlı kullanımı mimikleri oluşturur.

Page 47: ETKİLİ İLETİŞİM

4747

3- BAŞ HAREKETLERİ3- BAŞ HAREKETLERİBaşın öne eğik oluşu dış dünya ile Başın öne eğik oluşu dış dünya ile

ilgilenmeme ve içe dönme durumunu, ilgilenmeme ve içe dönme durumunu, başın belli bir kişiye yönelik olması onunla başın belli bir kişiye yönelik olması onunla ilgilendiğimizi gösterir. Baş örneğin ilgilendiğimizi gösterir. Baş örneğin yukarıya doğru biraz fazla kalkıksa bir yukarıya doğru biraz fazla kalkıksa bir duruma karşı çıkış,meydan okuma veya duruma karşı çıkış,meydan okuma veya üstünlük duygusuna sahip olma gibi üstünlük duygusuna sahip olma gibi yorumlanabilir.yorumlanabilir.

En yaygın olarak kullanılan iki tanesi onay En yaygın olarak kullanılan iki tanesi onay için baş sallama ve reddetmek için başı için baş sallama ve reddetmek için başı yana sallamadır. Onay için başı sallama yana sallamadır. Onay için başı sallama hareketi çoğu kültürde 'Evet' veya onay hareketi çoğu kültürde 'Evet' veya onay anlamına gelen olumlu bir harekettir. anlamına gelen olumlu bir harekettir. Diğeri de genellikle 'Hayır' anlamına gelen Diğeri de genellikle 'Hayır' anlamına gelen kafayı yana sallama hareketidir kafayı yana sallama hareketidir

Page 48: ETKİLİ İLETİŞİM

4848

4- JESTLER ( BEDEN 4- JESTLER ( BEDEN HAREKETLERİ)HAREKETLERİ)

Bir jestten söz edebilmemiz için yapılan hareketin Bir jestten söz edebilmemiz için yapılan hareketin görülmesi ve yaşadığımız duygu ve düşünceyle ilgili bir görülmesi ve yaşadığımız duygu ve düşünceyle ilgili bir bilginin karşımızdaki  kişiye iletilmesi lazımdır.bilginin karşımızdaki  kişiye iletilmesi lazımdır.   Her bir jest düşünce ve duygu ürünü olduğu için aslında    Her bir jest düşünce ve duygu ürünü olduğu için aslında için de doğal olarak bu özelikleri barındırır.için de doğal olarak bu özelikleri barındırır.

Yüz kaslarının anlatım amaçlı kullanılması mimikleri; baş, Yüz kaslarının anlatım amaçlı kullanılması mimikleri; baş, el, kol, ayak, bacak,ve bedenin kullanımı da jestleri el, kol, ayak, bacak,ve bedenin kullanımı da jestleri oluşturur.oluşturur.

      Esas jest ve mimikler düşünce ve duygularımızı Esas jest ve mimikler düşünce ve duygularımızı destekleyen, onları somutlaştıran hareketlerimizdir. destekleyen, onları somutlaştıran hareketlerimizdir. Örneğin, Sohbet esnasında göz kırpma, baş salama, Örneğin, Sohbet esnasında göz kırpma, baş salama, Kolları açma gibi işaret ve hareketlerle iletmek istediğimiz Kolları açma gibi işaret ve hareketlerle iletmek istediğimiz ve programladığımız bir mesajı içeren bir jesttir…   ve programladığımız bir mesajı içeren bir jesttir…      Öte yandan kendiliğinden gelen ve hiç beklemediğimiz    Öte yandan kendiliğinden gelen ve hiç beklemediğimiz bir anda bizi yakalayan esneme hapşırma gibi bir anda bizi yakalayan esneme hapşırma gibi durumlarda bile jestler söz konusudur…durumlarda bile jestler söz konusudur…

Page 49: ETKİLİ İLETİŞİM

4949

5- BEDEN DURUŞU5- BEDEN DURUŞU A)OTURMAA)OTURMA Bazı insanlar arkalarına yaslanır oturdukları alanın bütününü Bazı insanlar arkalarına yaslanır oturdukları alanın bütününü

kaplarlar ve durumdan memnun oldukları ve bulundukları kaplarlar ve durumdan memnun oldukları ve bulundukları yerden uzun süre kalkmayacakları izlenimini verirler. yerden uzun süre kalkmayacakları izlenimini verirler.

Buna karşılık bazı kimseler ise bulundukları sandalye veya Buna karşılık bazı kimseler ise bulundukları sandalye veya koltuğun ucuna ilişirler bütün ağırlıklarını bacaklarına verirler koltuğun ucuna ilişirler bütün ağırlıklarını bacaklarına verirler ve adeta diken üzerinde otururlar. Koltuğun ucuna oturmak ve adeta diken üzerinde otururlar. Koltuğun ucuna oturmak kalkıp gitmeye hazır olmak ya da misafire veya önem verilen kalkıp gitmeye hazır olmak ya da misafire veya önem verilen birine hizmete hazır olmak gibi insanın yerinde durmaya istekli birine hizmete hazır olmak gibi insanın yerinde durmaya istekli olmadığını gösterir. Böyle bir hareket isteği iç gerginliğin bir olmadığını gösterir. Böyle bir hareket isteği iç gerginliğin bir yansımasıdır. Kadınların koltuğun biraz ucuna oturmalarındaki yansımasıdır. Kadınların koltuğun biraz ucuna oturmalarındaki inceliğe dikkat etmek gerekir. Sandalyelerin bir ucuna adeta bir inceliğe dikkat etmek gerekir. Sandalyelerin bir ucuna adeta bir başkasına yer bırakacakmışçasına oturanlar haklarından başkasına yer bırakacakmışçasına oturanlar haklarından vazgeçmeye ve geri çekilmeye hazır insanlardır. Bu kimseler vazgeçmeye ve geri çekilmeye hazır insanlardır. Bu kimseler varlık sebeplerini başkalarına hizmet etmekte görürler varlık sebeplerini başkalarına hizmet etmekte görürler kendilerine dönük eleştirileri çok fazladır ve çeşitli sebeplerle kendilerine dönük eleştirileri çok fazladır ve çeşitli sebeplerle sık sık suçluluk duygusu yaşarlar.Buldukları koltuğa kendilerini sık sık suçluluk duygusu yaşarlar.Buldukları koltuğa kendilerini bütünüyle bırakanların belki o an için çok yorgun olduklarını bütünüyle bırakanların belki o an için çok yorgun olduklarını düşünmek mümkün olabilir. Ancak bu kimseler büyük düşünmek mümkün olabilir. Ancak bu kimseler büyük çoğunlukla iç dünyalarında rotalarını bulamamış bu sebeple çoğunlukla iç dünyalarında rotalarını bulamamış bu sebeple hareket etmekten kaçınan ve hareket etmeyi yük gibi gören hareket etmekten kaçınan ve hareket etmeyi yük gibi gören kimselerdir.kimselerdir.

Oturulacak boş yer olduğu halde bir koltuğun koluna oturanlar Oturulacak boş yer olduğu halde bir koltuğun koluna oturanlar kendilerine fazlasıyla güven duyan kimselerdir. kendilerine fazlasıyla güven duyan kimselerdir.

Page 50: ETKİLİ İLETİŞİM

5050

B)ELLERİN TUTUŞUB)ELLERİN TUTUŞUİşaret parmağını kaldırıp konuşanlar, gizli bir şekilde karşısındakini İşaret parmağını kaldırıp konuşanlar, gizli bir şekilde karşısındakini

tehdit eder. Elleri kenetli olanlar ise, genel bir olumsuzluk ya da tehdit eder. Elleri kenetli olanlar ise, genel bir olumsuzluk ya da hayal kırıklığı yaşadıkları mesajını verirler.hayal kırıklığı yaşadıkları mesajını verirler.

* Ellerini önde birleştirerek el pençe divan duran kişiler, * Ellerini önde birleştirerek el pençe divan duran kişiler, karşısındakine ne isterseniz yaparım demek isterken, ellerin karşısındakine ne isterseniz yaparım demek isterken, ellerin arkada birleşmesi ise kendine olan özgüveni, meydan okumayı arkada birleşmesi ise kendine olan özgüveni, meydan okumayı anlatıyor.anlatıyor.

* İnsanlarda elin çeneyi okşaması bir kimsenin karar verme * İnsanlarda elin çeneyi okşaması bir kimsenin karar verme sürecinde olduğunu gösterirken, dinleyen kişinin eli yanaktayken, sürecinde olduğunu gösterirken, dinleyen kişinin eli yanaktayken, başparmağı çene altındaysa karşısındakine eleştirel, hatta başparmağı çene altındaysa karşısındakine eleştirel, hatta rekabetçi yaklaşımını sergiliyor.rekabetçi yaklaşımını sergiliyor.

* Diğer parmakların ağzı örtmesi ise, iki şeyin ipucu olarak * Diğer parmakların ağzı örtmesi ise, iki şeyin ipucu olarak nitelendirilirken, 'Benim söyleyeceklerim var' veya 'Sana nitelendirilirken, 'Benim söyleyeceklerim var' veya 'Sana inanmıyorum' olarak değerlendiriliyor.inanmıyorum' olarak değerlendiriliyor.

* Vücut dilinde kişiler kendilerini güvende hissetmek için genelde * Vücut dilinde kişiler kendilerini güvende hissetmek için genelde masa, kürsü gibi bir yerin arkasında olmak istiyor. Eğer bu yoksa masa, kürsü gibi bir yerin arkasında olmak istiyor. Eğer bu yoksa savunma güdülerini bacak bacak üzerine atarak ya da kolları savunma güdülerini bacak bacak üzerine atarak ya da kolları kavuşturarak gösteriyorlar.kavuşturarak gösteriyorlar.

* Özellikle yabancı ortamlarda bulunanlar, kollarını kavuşturarak * Özellikle yabancı ortamlarda bulunanlar, kollarını kavuşturarak savunmaya geçiyor, bu sırada başparmaklarını dışarıda bırakanlar savunmaya geçiyor, bu sırada başparmaklarını dışarıda bırakanlar ise, 'Savunmadayım ama rekabete hazırım' mesajı veriyor.ise, 'Savunmadayım ama rekabete hazırım' mesajı veriyor.

Page 51: ETKİLİ İLETİŞİM

5151

BACAK MESAJLARIBACAK MESAJLARI

* Bacak bacak üstüne atmak ise, savunmanın diğer bir * Bacak bacak üstüne atmak ise, savunmanın diğer bir şekli. Daha çok kadınların tercih ettiği bu oturuş, içine şekli. Daha çok kadınların tercih ettiği bu oturuş, içine kapanıklık ve savunmaya geçme duygusunun kapanıklık ve savunmaya geçme duygusunun göstergesi kabul ediliyor. Kişi kabuğuna çekiliyor ve göstergesi kabul ediliyor. Kişi kabuğuna çekiliyor ve fikrini açıklamaya karar verdiğinde bacak bacak fikrini açıklamaya karar verdiğinde bacak bacak üzerine atmaktan vazgeçiyor.üzerine atmaktan vazgeçiyor.

* Bacağını dizden büküp diğerinin üzerine koyarak * Bacağını dizden büküp diğerinin üzerine koyarak oturuş ise meydan okuma, hırs ve rekabetin işareti oturuş ise meydan okuma, hırs ve rekabetin işareti olurken, ayakları çapraz durumda olan kişilerin olurken, ayakları çapraz durumda olan kişilerin sakladıkları itirafları veya verebilecekleri tavizler sakladıkları itirafları veya verebilecekleri tavizler bulunuyor.bulunuyor.

* Yalan söyleyen kişiler ise, yüzüne dokunup, gözlerini * Yalan söyleyen kişiler ise, yüzüne dokunup, gözlerini kaçırıyor, erkeklerin büyük çoğunluğu yalan söylerken kaçırıyor, erkeklerin büyük çoğunluğu yalan söylerken yakasıyla oynuyor ve gömleğini gevşetiyor.yakasıyla oynuyor ve gömleğini gevşetiyor.

Page 52: ETKİLİ İLETİŞİM

5252

C)AYAKTA OLMA C)AYAKTA OLMA Vücudun genel duruşu da, o anki ruhsal Vücudun genel duruşu da, o anki ruhsal

durumumuz hakkında ipuçları vermektedir. Örneğin durumumuz hakkında ipuçları vermektedir. Örneğin kamburun çıkarılmadığı, dik ve dengeli bir duruş; kamburun çıkarılmadığı, dik ve dengeli bir duruş; kişinin özgüvenli, fiziksel ve ruhsal anlamda sağlıklı kişinin özgüvenli, fiziksel ve ruhsal anlamda sağlıklı ve dinç olduğu etkisini bırakır. ve dinç olduğu etkisini bırakır. ( - Sağlıklıyım. Güçlü ( - Sağlıklıyım. Güçlü biriyim. İşine yarayabilirim. Ne dersin? )biriyim. İşine yarayabilirim. Ne dersin? )

Omuzların düşük olduğu, vücut ağırlığının önde Omuzların düşük olduğu, vücut ağırlığının önde toplandığı, başın öne düştüğü duruş karamsarlık ve toplandığı, başın öne düştüğü duruş karamsarlık ve çekingenliği temsil etmektedir. Bu konumdayken çekingenliği temsil etmektedir. Bu konumdayken elleri dibine kadar ceplere sokmak ise bedenle elleri dibine kadar ceplere sokmak ise bedenle temas haline geçip iç gerginliği azaltmak içindir. temas haline geçip iç gerginliği azaltmak içindir. ( - ( - Hiçbir şeyi doğru düzgün yapamıyorum. Şu anda Hiçbir şeyi doğru düzgün yapamıyorum. Şu anda ıssız bir adada tek başıma olmayı ne çok isterdim!)ıssız bir adada tek başıma olmayı ne çok isterdim!)

Göğüs gerilerek, ayaklar açılarak vücut alanının Göğüs gerilerek, ayaklar açılarak vücut alanının arttırıldığı, başın yan arkada, başparmak dışarıda arttırıldığı, başın yan arkada, başparmak dışarıda olmak üzere ellerin ceplerde tutulduğu konumda; olmak üzere ellerin ceplerde tutulduğu konumda; kişi kendine olan aşırı güvenini yansıtmaktadır ve kişi kendine olan aşırı güvenini yansıtmaktadır ve bu pek hoş karşılanmaz. bu pek hoş karşılanmaz. (-Aranızdaki en iyisi (-Aranızdaki en iyisi benim. Ben her işi hallederim… Müthişim…)benim. Ben her işi hallederim… Müthişim…)

Page 53: ETKİLİ İLETİŞİM

5353

6- YAKINLIK6- YAKINLIK

1 -Mahrem Bölge (15 ila 45 cm. arasında)1 -Mahrem Bölge (15 ila 45 cm. arasında)Kişiler bu bölgeyi kendi mallarıymışçasına koruduklarından tüm Kişiler bu bölgeyi kendi mallarıymışçasına koruduklarından tüm bölgeler arasında en önemlisi budur. Sadece o kişiye duygusal bölgeler arasında en önemlisi budur. Sadece o kişiye duygusal olarak yakın olan kişilerin bu bölgeye girmesine izin verilir. Burada olarak yakın olan kişilerin bu bölgeye girmesine izin verilir. Burada bir de sadece fiziksel temas sırasında girilebilen ve vücuttan bir de sadece fiziksel temas sırasında girilebilen ve vücuttan uzaklığı 15 cm olan bir alt-bölge vardır. Bu da yakın mahrem uzaklığı 15 cm olan bir alt-bölge vardır. Bu da yakın mahrem bölgedir.bölgedir.2 -Kişisel Bölge ( 46 cm ila 1.22 rn. arasında)2 -Kişisel Bölge ( 46 cm ila 1.22 rn. arasında)Bu da kokteyllerde ofis partilerinde sosyal etkinliklerde ve arkadaş Bu da kokteyllerde ofis partilerinde sosyal etkinliklerde ve arkadaş toplantılarında başkalarıyla aramızdaki mesafedir.toplantılarında başkalarıyla aramızdaki mesafedir.3 -Sosyal Bölge (1.22 ila 3.6 metre arasında)3 -Sosyal Bölge (1.22 ila 3.6 metre arasında)Yabancılar örneğin evimizde tamirat yapan tesisatçı veya Yabancılar örneğin evimizde tamirat yapan tesisatçı veya doğramacı postacı bakkal işyerindeki yeni eleman ve çok iyi doğramacı postacı bakkal işyerindeki yeni eleman ve çok iyi tanımadığımız kimselerle aramızdaki mesafe budur.tanımadığımız kimselerle aramızdaki mesafe budur.4 -Ortak Bölge (3.6 metrenin üzerinde )4 -Ortak Bölge (3.6 metrenin üzerinde )Kalabalık bir gruba hitap ettiğimizde durmayı tercih ettiğimiz rahat Kalabalık bir gruba hitap ettiğimizde durmayı tercih ettiğimiz rahat mesafe budur.mesafe budur.

Page 54: ETKİLİ İLETİŞİM

5454

7- YÖNELİŞ7- YÖNELİŞDaima konuştuğunuz ve sizinle konuşan insana dönük olun. Daima konuştuğunuz ve sizinle konuşan insana dönük olun.

İkiden fazla insanla bir gurup oluşturuyorsanız, sizin için İkiden fazla insanla bir gurup oluşturuyorsanız, sizin için önemli olanların dışındakilere merkezinizi kapatmayın. önemli olanların dışındakilere merkezinizi kapatmayın. Mümkün olduğu kadar çok kişiye merkezinizi açık tutun. Mümkün olduğu kadar çok kişiye merkezinizi açık tutun.

8- BEDENSEL TEMAS8- BEDENSEL TEMASBütün araştırmalar bedensel temasın canlıların hayatında Bütün araştırmalar bedensel temasın canlıların hayatında

önemli bir rolü olduğunu ortaya koymaktadır. Türkler, önemli bir rolü olduğunu ortaya koymaktadır. Türkler, duygularını aktarmak için temas öğesinden Batı duygularını aktarmak için temas öğesinden Batı toplumlarına kıyasla daha fazla yararlanan milletlerdendir. toplumlarına kıyasla daha fazla yararlanan milletlerdendir. Birini öpme, kollarını ya da sırtını tutma bizdeki insan Birini öpme, kollarını ya da sırtını tutma bizdeki insan ilişkilerinde sık ve bol olarak kullanılır. Aile bireyleri ilişkilerinde sık ve bol olarak kullanılır. Aile bireyleri arasındaki ilişkilerde sarılma, öpme, kucaklama ve arasındaki ilişkilerde sarılma, öpme, kucaklama ve okşamanın yaşanması, ilişkileri geliştirir. Temas öğesinin okşamanın yaşanması, ilişkileri geliştirir. Temas öğesinin varlığı büyüklere de, çocuklara da güven verir.varlığı büyüklere de, çocuklara da güven verir.

İnsanları tedirgin etmeden, mümkün olan her durumda İnsanları tedirgin etmeden, mümkün olan her durumda bedensel teması kullanın. Özellikle sizlerden gençlere, aynı bedensel teması kullanın. Özellikle sizlerden gençlere, aynı cinsiyetten olanlara, sizlerden daha alt statüde olanlarla cinsiyetten olanlara, sizlerden daha alt statüde olanlarla bedensel teması kurmak için her fırsatı değerlendirin bedensel teması kurmak için her fırsatı değerlendirin   

Page 55: ETKİLİ İLETİŞİM

5555

9- DIŞ GÖRÜNÜŞ9- DIŞ GÖRÜNÜŞGiysiler, kişiler arası iletişimde özellikle mesajların algılanması ve Giysiler, kişiler arası iletişimde özellikle mesajların algılanması ve

hedeflerin ikna edilmesi ve hedef kitle üzerinde olumlu bir imaj hedeflerin ikna edilmesi ve hedef kitle üzerinde olumlu bir imaj yaratılmasında önem taşımaktadır. yaratılmasında önem taşımaktadır.

Ortama göre seçilmiş güzel ve intizamlı kıyafet kaynağın kendisine Ortama göre seçilmiş güzel ve intizamlı kıyafet kaynağın kendisine duyduğu güvenin ve hedef kitleyi oluşturan bireylere karşı duyduğu güvenin ve hedef kitleyi oluşturan bireylere karşı duyduğu saygının göstergesidir.duyduğu saygının göstergesidir.

Giyim kuşam ve fiziksel görünüm Giyim kuşam ve fiziksel görünüm İnsanların bireylerle ne tür iletişimleri kuracaklarını belirleyen faktörlerden İnsanların bireylerle ne tür iletişimleri kuracaklarını belirleyen faktörlerden

biriside fiziksel görünümlerdir. Tanıdığımız bir insanla kuracağımız biriside fiziksel görünümlerdir. Tanıdığımız bir insanla kuracağımız iletişimi, o gün üzerinde giymiş olduğu elbise bizi fazla etkilemez. Fakat ilk iletişimi, o gün üzerinde giymiş olduğu elbise bizi fazla etkilemez. Fakat ilk defa karşılaştığımız insanla konuşmaya başlamadan önce, kıyafetini, defa karşılaştığımız insanla konuşmaya başlamadan önce, kıyafetini, boyunu, kilosunu algılayabiliriz. Karşımızdaki insanın fiziksel görünümü, en boyunu, kilosunu algılayabiliriz. Karşımızdaki insanın fiziksel görünümü, en azından iletişime nasıl başlayacağımızı belirlemede etkili olur. azından iletişime nasıl başlayacağımızı belirlemede etkili olur.

iLK iNTiBA iLK iNTiBA İnsanlar yeni karşılaştıkları birisinin dış görünüşüne kısa bir süre baktıktan İnsanlar yeni karşılaştıkları birisinin dış görünüşüne kısa bir süre baktıktan

sonra zihnimizde bir kalıba yerleştirerek ona, `efendi, bey, beyefendi, sonra zihnimizde bir kalıba yerleştirerek ona, `efendi, bey, beyefendi, dayı, amca, hemşerim, bacı, bayan, hanımefendi` demeye karar veririz. dayı, amca, hemşerim, bacı, bayan, hanımefendi` demeye karar veririz. Fiziksel görünüm, konuşmayı başlatan kişi için ipucu olmanın yanı sıra, Fiziksel görünüm, konuşmayı başlatan kişi için ipucu olmanın yanı sıra, kendisine hitap edilen kişi içinde önemlidir. İnsanlar kendilerini nasıl kendisine hitap edilen kişi içinde önemlidir. İnsanlar kendilerini nasıl tanımlıyorsa, başkalarının da kendilerine öyle hitap etmesini isterler. tanımlıyorsa, başkalarının da kendilerine öyle hitap etmesini isterler.

Giyim, kuşama dikkat! Giyim, kuşama dikkat! Kişiler arası iletişimde giyimin önemi büyüktür. Yerine, zamanına uymayan Kişiler arası iletişimde giyimin önemi büyüktür. Yerine, zamanına uymayan

giyim çok değerli nice sözün üstünkörü dinlenmesine ve yanlı olarak giyim çok değerli nice sözün üstünkörü dinlenmesine ve yanlı olarak algılanmasına neden olur. Örneğin; bir topluluğun önünde konuşma algılanmasına neden olur. Örneğin; bir topluluğun önünde konuşma yapmaya hazırlanan genç günlük yaşamında giydiği kot ve tişörtle yapmaya hazırlanan genç günlük yaşamında giydiği kot ve tişörtle konuşmasını yapmak istendiğinde insanlar daha onun konuşmasını nasıl konuşmasını yapmak istendiğinde insanlar daha onun konuşmasını nasıl olduğunu düşünmeden bu daha çocuk diyebilir. Eğer resmi giyinseydi olduğunu düşünmeden bu daha çocuk diyebilir. Eğer resmi giyinseydi daha çok dikkate alınırdı. daha çok dikkate alınırdı.

Page 56: ETKİLİ İLETİŞİM

5656

““Kendinize gösterdiğiniz özen Kendinize gösterdiğiniz özen kendinize verdiğiniz değerin kendinize verdiğiniz değerin ifadesidir.”ifadesidir.”

““Çevrenizden göreceğiniz saygı ve Çevrenizden göreceğiniz saygı ve sevgi kendinize gösterdiğiniz özen sevgi kendinize gösterdiğiniz özen kadardır.”kadardır.”

““Güzel bir dış görünüş sessiz bir Güzel bir dış görünüş sessiz bir tavsiye mektubudur.”tavsiye mektubudur.”

““İnsanları insan yapan kıyafetleridir. İnsanları insan yapan kıyafetleridir. Çıplak insanların toplumda yeri yokturÇıplak insanların toplumda yeri yoktur

Page 57: ETKİLİ İLETİŞİM

5757

GÜVENLİ DAVRANAN KİŞİNİN GÜVENLİ DAVRANAN KİŞİNİN BEDEN DİLİNİN İFADESİ AŞAĞIDA BEDEN DİLİNİN İFADESİ AŞAĞIDA VERİLMİŞTİR:VERİLMİŞTİR:

Bedeni diktir fakat rahat bir duruş sergiler.Bedeni diktir fakat rahat bir duruş sergiler. Omuzlar diktir fakat az hareketlidir.Omuzlar diktir fakat az hareketlidir. Oturuşta bacaklar bitişiktir.Oturuşta bacaklar bitişiktir. Eller açık ve az hareketlidir.Eller açık ve az hareketlidir. Başla tasdik gerektiğinde yapar.Başla tasdik gerektiğinde yapar. Düşünceli bir duruşu vardır.Düşünceli bir duruşu vardır. Bakışları karşısındakini önemser Bakışları karşısındakini önemser

niteliktedir.niteliktedir. Ses akıcıdır,rahattır,alçalmalar ve Ses akıcıdır,rahattır,alçalmalar ve

yükselmeler yoktur.yükselmeler yoktur. Komik olaylarda yerinde güler.Komik olaylarda yerinde güler.

Page 58: ETKİLİ İLETİŞİM

5858

PASİF DAVRANIŞ BİÇİMİ:PASİF DAVRANIŞ BİÇİMİ: Pasif davranışın verdiği mesaj aşağılık Pasif davranışın verdiği mesaj aşağılık

duygusudur.Güvenli olmayanlar başkalarının duygusudur.Güvenli olmayanlar başkalarının istek,ihtiyaç ve doğrularının kendininkinden daha istek,ihtiyaç ve doğrularının kendininkinden daha önemli olduğu görüşünü benimser.önemli olduğu görüşünü benimser.

Hem pasif hem de dolaylı davranır.Hem pasif hem de dolaylı davranır. Başkalarının istek ve duygularını ön plana alır.Başkalarının istek ve duygularını ön plana alır. Vücudu yığılmış gibi durur.Vücudu yığılmış gibi durur. Yüz hatları uzamış gibi ve çene sarkıktır.Yüz hatları uzamış gibi ve çene sarkıktır. Bacaklar rastgele bırakılmıştır.Bacaklar rastgele bırakılmıştır. Eller devamlı hareketlidir.Eller devamlı hareketlidir. Omuzlar çekmiş gibidir.Omuzlar çekmiş gibidir. Ses tonunda huzursuzluk vardır.Ses tonunda huzursuzluk vardır. Sinirli bir gülüş sergiler.Sinirli bir gülüş sergiler. Genelde vurguyu cümlenin sonuna koyar.Genelde vurguyu cümlenin sonuna koyar. Soru sorar gibi konuşular.Soru sorar gibi konuşular. Alt dudağını ısırırlar.Alt dudağını ısırırlar.

Page 59: ETKİLİ İLETİŞİM

5959

SALDIRGAN DAVRANIŞ SALDIRGAN DAVRANIŞ BİÇİMİ:BİÇİMİ:

Saldırgan davranış oldukça karmaşık bir tablo Saldırgan davranış oldukça karmaşık bir tablo gösterir.Bu kişiler aktif veya pasif yolla gösterir.Bu kişiler aktif veya pasif yolla saldırgan olabilirler.Bu davranışın üstünlük saldırgan olabilirler.Bu davranışın üstünlük duygusu veya saygın olmayan bir ifadesi duygusu veya saygın olmayan bir ifadesi vardır.vardır.

Beden duruşu dik ve gergindir.Beden duruşu dik ve gergindir. Omuzlar arkaya çekik ve hareketlidir.Omuzlar arkaya çekik ve hareketlidir. Dudaklar gergindir.Dudaklar gergindir. Oturuş,gergin,öne doğru eşik ve hareketlidir.Oturuş,gergin,öne doğru eşik ve hareketlidir. Başla tasdik etme keskin ve hızlı olur.Başla tasdik etme keskin ve hızlı olur. Kaşlar çatıktır.Kaşlar çatıktır. Bakışlar öfkeyi ifade eder.Bakışlar öfkeyi ifade eder. Yüz aşırı kızarır.Yüz aşırı kızarır. Ses tonu emir verir gibidir. Ses tonu emir verir gibidir.

Page 60: ETKİLİ İLETİŞİM

6060

İLETİŞİMİN PÜF İLETİŞİMİN PÜF NOKTALARINOKTALARI

B) YARI DİLSEL İFADELERB) YARI DİLSEL İFADELERKonuşmanın şeklini, tonunu, alçaklığı ve Konuşmanın şeklini, tonunu, alçaklığı ve

yüksekliğini ifade eder. İnsanlar gerçek yüksekliğini ifade eder. İnsanlar gerçek niyetlerini konuşma şekilleri ile de belli niyetlerini konuşma şekilleri ile de belli ederler. Bağırmak, titremek, kekelemek ederler. Bağırmak, titremek, kekelemek gibigibi

Sesin yüksekliği sevinç korku ve öfkenin Sesin yüksekliği sevinç korku ve öfkenin Sesin alçalması üzüntü yorgunluk ve Sesin alçalması üzüntü yorgunluk ve

hayal kırıklığının ifadesidir. hayal kırıklığının ifadesidir.

Page 61: ETKİLİ İLETİŞİM

6161

C) SORU SORMA VE C) SORU SORMA VE CEVAP VERMECEVAP VERME

Sorular ne kadar önemli hayatımızda. Sorduğumuz kadar, bize Sorular ne kadar önemli hayatımızda. Sorduğumuz kadar, bize sorulan da. İş görüşmelerinde sorulur, sınavlarda sorulur, sorulan da. İş görüşmelerinde sorulur, sınavlarda sorulur, sohbetlerde sorulur, sorulur da sorulur. Soruyu doğru anlamakta sohbetlerde sorulur, sorulur da sorulur. Soruyu doğru anlamakta önemli sanırım. Cevaplar bazen içinde saklı oluyor soruların..önemli sanırım. Cevaplar bazen içinde saklı oluyor soruların..

İnsanları sorularından tanımak aslında o kadar kolay ki. Sorunun İnsanları sorularından tanımak aslında o kadar kolay ki. Sorunun asıl amacı gerçeği öğrenmektir. Gerçeği öğrenirken, yargı, asıl amacı gerçeği öğrenmektir. Gerçeği öğrenirken, yargı, inançsızlık, öfke, aşağılama da sorunun içine gizlenebilir. Soruyu inançsızlık, öfke, aşağılama da sorunun içine gizlenebilir. Soruyu soran bu yüzden, cevabı verenden daha çok belli eder kendini... soran bu yüzden, cevabı verenden daha çok belli eder kendini... Biz nasıl sorular soruyoruz acaba gün içinde?Biz nasıl sorular soruyoruz acaba gün içinde?

Doğru yanıtlara giden yol, soru sormanın inceliklerini bilmekten Doğru yanıtlara giden yol, soru sormanın inceliklerini bilmekten geçer. Kime, neyi, ne zaman, nerede, niçin ve nasıl sorduğumuz, geçer. Kime, neyi, ne zaman, nerede, niçin ve nasıl sorduğumuz, yanıtların kalitesini belirleyecektir. Sormayan gelişemez, gerçekleri yanıtların kalitesini belirleyecektir. Sormayan gelişemez, gerçekleri öğrenemez, ezber bozamaz, fark yaratamaz, daha iyiye ulaşamaz. öğrenemez, ezber bozamaz, fark yaratamaz, daha iyiye ulaşamaz. Felsefenin, bilimin, teknolojinin; icatların ve keşiflerin; tüm Felsefenin, bilimin, teknolojinin; icatların ve keşiflerin; tüm medeniyetlerin, nihayetinde gazeteciliğin temelinde soru sormak medeniyetlerin, nihayetinde gazeteciliğin temelinde soru sormak vardır.vardır.

Page 62: ETKİLİ İLETİŞİM

6262

D) ELEŞTİRİD) ELEŞTİRİ

““Eleştiri belki güzel bir şey değildir ama Eleştiri belki güzel bir şey değildir ama gereklidir.Ağrı ile aynı işi görür,zira ağrı da gereklidir.Ağrı ile aynı işi görür,zira ağrı da vücutta bir arıza olduğunu haber verir.”vücutta bir arıza olduğunu haber verir.”

Birey değil davranış eleştirilmelidirBirey değil davranış eleştirilmelidir Eleştirilen davranışı eleştiren kişinin kendisinin Eleştirilen davranışı eleştiren kişinin kendisinin

yapmamış olması yapmamış olması Eleştirileri hakaret unsurları içermemelidir.Eleştirileri hakaret unsurları içermemelidir. Kesinlikle genellemelerden sakınılmalıdırKesinlikle genellemelerden sakınılmalıdır Eleştirilerin yapılacağı yer ve mekan iyi Eleştirilerin yapılacağı yer ve mekan iyi

seçilmelidir.seçilmelidir. Eleştiri yapılacak kişinin içinde bulunduğu Eleştiri yapılacak kişinin içinde bulunduğu

duygusal zaman ayarlanmalıdırduygusal zaman ayarlanmalıdır

Page 63: ETKİLİ İLETİŞİM

6363

ÖRNEK SORUÖRNEK SORU

1. Kişi değil davranışı eleştirilmelidir1. Kişi değil davranışı eleştirilmelidir

2. Uyarı gecikmeden verilmelidir2. Uyarı gecikmeden verilmelidir

3. Başkalarının yanında eleştiri 3. Başkalarının yanında eleştiri yapılmamalıdıryapılmamalıdır

4. Eleştiri yapılırken kişinin daha önce 4. Eleştiri yapılırken kişinin daha önce yaptığı hataları da anlatılmalıdıryaptığı hataları da anlatılmalıdır

Eleştiri yapılırken yukarıdakilerden Eleştiri yapılırken yukarıdakilerden hangilerine özen gösterilmelidir?hangilerine özen gösterilmelidir?

A) 1-2-4 A) 1-2-4 B) 2-3-4B) 2-3-4

C) 1-3-4 C) 1-3-4 D) 1-2-3D) 1-2-3 E) HepsiE) Hepsi

Page 64: ETKİLİ İLETİŞİM

6464

E) HAYIR DİYEBİLMEKE) HAYIR DİYEBİLMEK Hepimiz biliriz ki onaylanmak ve beğenilmek Hepimiz biliriz ki onaylanmak ve beğenilmek

insanların en önemli ihtiyaçlarından biridir. Zaman insanların en önemli ihtiyaçlarından biridir. Zaman zaman sırf bu ihtiyacını karşılayabilmek için insanlar, zaman sırf bu ihtiyacını karşılayabilmek için insanlar, kendi isteklerini bir kenara atarak diğer insanların kendi isteklerini bir kenara atarak diğer insanların istek ve beklentilerini karşılamak adına onlara EVET; istek ve beklentilerini karşılamak adına onlara EVET; kendi istek ve beklentilerini ise erteleyerek HAYIR kendi istek ve beklentilerini ise erteleyerek HAYIR derler…Fakat burada diğer insanlara söylediğimiz derler…Fakat burada diğer insanlara söylediğimiz hayır ve evetlerin dengesini çok iyi kurabilmek hayır ve evetlerin dengesini çok iyi kurabilmek önemlidir…Çünkü ruh sağlığı tanımlamalarına önemlidir…Çünkü ruh sağlığı tanımlamalarına baktığımızda tanımlardan biri de : kendinin ve baktığımızda tanımlardan biri de : kendinin ve toplumun beklentilerine dengeli uyum toplumun beklentilerine dengeli uyum göstermektir.Yani ne biri ne de diğeri çok ağır göstermektir.Yani ne biri ne de diğeri çok ağır basmayacak şekilde uygun dengeyi kurabilmek ruh basmayacak şekilde uygun dengeyi kurabilmek ruh sağlığının kısa fakat belirgin tanımlamalarından biri sağlığının kısa fakat belirgin tanımlamalarından biri olarak kabul edilmektedir…olarak kabul edilmektedir…

HER ŞEYİ KABUL EDEREK SEVİLİP HER ŞEYİ KABUL EDEREK SEVİLİP BENİMSENECEĞİNİZİ DÜŞÜNÜYORSANIZ, BENİMSENECEĞİNİZİ DÜŞÜNÜYORSANIZ, YANILIYORSUNUZ!...YANILIYORSUNUZ!...

Page 65: ETKİLİ İLETİŞİM

6565

Hayır demenin daha doğrusu karşımızdakini Hayır demenin daha doğrusu karşımızdakini incitmeden hayır diyebilmenin bir yöntemi incitmeden hayır diyebilmenin bir yöntemi olabilir mi? Genelde önerilen yöntem;olabilir mi? Genelde önerilen yöntem;

1-Sizden istenenin kendi cümlelerinizle tekrar 1-Sizden istenenin kendi cümlelerinizle tekrar ifade edilmesi,ifade edilmesi,

2-Ardından, neden kabul etmediğinizle birlikte 2-Ardından, neden kabul etmediğinizle birlikte gerekçenizin belirtilmesi,gerekçenizin belirtilmesi,

3-Hayır cevabınızın sizden bir şeyler isteyen 3-Hayır cevabınızın sizden bir şeyler isteyen tarafından kabul edilebilmesini kolaylaştıracak tarafından kabul edilebilmesini kolaylaştıracak ifadeler kullanılmasıdır.ifadeler kullanılmasıdır.

4-Acele etmeyip sab4-Acele etmeyip sabırlıırlı olunuz olunuz,, 5-Çok fazla özür dilemeyiniz5-Çok fazla özür dilemeyiniz, , 6-Bask6-Baskıı alt altıında enda eğğilmemeye çaba gösterinilmemeye çaba gösterin,, 7- 7- KarKarşışınnıızdaki ile aynı tarafta olduzdaki ile aynı tarafta olduğğunuzu unuzu

göstermeye onun da bunu anlamasgöstermeye onun da bunu anlamasıına çaba na çaba gösteringösterin. .

HAYIR DİYEBİLMEK, HAYATIMIZIN KONTROLÜNÜN HAYIR DİYEBİLMEK, HAYATIMIZIN KONTROLÜNÜN BİZİM ELİMİZDE OLMASI DEMEKTİR….BİZİM ELİMİZDE OLMASI DEMEKTİR….

Page 66: ETKİLİ İLETİŞİM

6666

ÖRNEK SORUÖRNEK SORU “ “ Ne söylediğimizden daha önemlisi, nasıl Ne söylediğimizden daha önemlisi, nasıl

söylediğimizdir” cümlesi iletişimde hangi kavramın söylediğimizdir” cümlesi iletişimde hangi kavramın önemini vurgulamaktadır? önemini vurgulamaktadır?

A) Empati A) Empati B) Enformasyon B) Enformasyon C) Beden dili C) Beden dili D) Yaşantı D) Yaşantı E) ÖğrenmeE) ÖğrenmeÖRNEK SORUÖRNEK SORUAşağıdakilerden hangisi beden dilinin içerisinde yer Aşağıdakilerden hangisi beden dilinin içerisinde yer

almaz?almaz?a) Yüz ifadesi a) Yüz ifadesi b) Baş hareketleri b) Baş hareketleri c) Jestler c) Jestler d) Ses tonu d) Ses tonu e) Beden duruşue) Beden duruşuÖRNEK SORUÖRNEK SORUBir kimsenin gönderdiği mesajı doğru algılamak için Bir kimsenin gönderdiği mesajı doğru algılamak için

aşağıdakilerden hangisi gereklidir?aşağıdakilerden hangisi gereklidir?a) Önyargılardan uzak, etkin bir dinlemea) Önyargılardan uzak, etkin bir dinlemeb) Konuyla ilgili önceden bilgi sahibi olmab) Konuyla ilgili önceden bilgi sahibi olmac) Mesajı gönderen kişiyi önceden tanımac) Mesajı gönderen kişiyi önceden tanımad) Kaynak ve alıcının ortak deneyimlere sahip olmasıd) Kaynak ve alıcının ortak deneyimlere sahip olmasıe) Kaynak ve alıcının aynı mekânda bulunmasıe) Kaynak ve alıcının aynı mekânda bulunması

Page 67: ETKİLİ İLETİŞİM

6767

EMPATİEMPATİKENDİMİZİ KARŞIMIZDAKİNİN YERİNE KOYABİLME SANATIKENDİMİZİ KARŞIMIZDAKİNİN YERİNE KOYABİLME SANATIEmpati tanımı üç temel öğeden oluşmaktadır.Empati tanımı üç temel öğeden oluşmaktadır. 1) Empati kuracak kişi kendisini karşısındakinin yerine 1) Empati kuracak kişi kendisini karşısındakinin yerine

koymalı, olaylara onun bakış açısıyla bakmalıdır. koymalı, olaylara onun bakış açısıyla bakmalıdır. 2) Empati kurmuş sayılmamız için, karşımızdaki kişinin 2) Empati kurmuş sayılmamız için, karşımızdaki kişinin

duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlamamız duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlamamız gereklidir. gereklidir.

3) Empati tanımındaki son öğe ise,empati kuran kişinin 3) Empati tanımındaki son öğe ise,empati kuran kişinin zihninde oluşan empatik anlayışın, karşıdaki kişiye zihninde oluşan empatik anlayışın, karşıdaki kişiye iletilmesi davranışıdır. iletilmesi davranışıdır.

İLETİŞİMİN EN ÖNEMLİ BOYUTUİLETİŞİMİN EN ÖNEMLİ BOYUTUİNSANLARI ANLAMANIN EN DOĞRU YOLUİNSANLARI ANLAMANIN EN DOĞRU YOLU

Page 68: ETKİLİ İLETİŞİM

6868

EMPATİNİN SEMPATİDEN FARKLILIĞI EMPATİNİN SEMPATİDEN FARKLILIĞI Bir insana sempati duymak demek, o insanın sahip Bir insana sempati duymak demek, o insanın sahip olduğu duygu ve düşüncelerin aynısına sahip olmak olduğu duygu ve düşüncelerin aynısına sahip olmak demektir. Karşımızdaki kişiye sempati duyuyorsak, demektir. Karşımızdaki kişiye sempati duyuyorsak, onunla birlikte acı çekeriz yada seviniriz. Empati onunla birlikte acı çekeriz yada seviniriz. Empati kurduğumuzda ise karşımızdakinin duygu ve kurduğumuzda ise karşımızdakinin duygu ve düşüncelerini anlamak esastır. Kendimizi sempati düşüncelerini anlamak esastır. Kendimizi sempati kurduğumuz kişinin yerine koymamız ve onu kurduğumuz kişinin yerine koymamız ve onu anlamamız şart değildir; sempatide "yandaş" olmak anlamamız şart değildir; sempatide "yandaş" olmak esastır. Empati kurduğumuzda ise karşımızdaki kişiyle esastır. Empati kurduğumuzda ise karşımızdaki kişiyle aynı duyguları ve görüşleri paylaşmamız gerekmez; aynı duyguları ve görüşleri paylaşmamız gerekmez; sadece onun duygularını ve düşüncelerini anlamaya sadece onun duygularını ve düşüncelerini anlamaya çalışırız. Bir insanı anlamak başka şeydir, ona çalışırız. Bir insanı anlamak başka şeydir, ona hakvermek başka şey. Empatide anlamak, sempati de hakvermek başka şey. Empatide anlamak, sempati de ise anlamış olalım ya da olmayalım, karşımızdakine ise anlamış olalım ya da olmayalım, karşımızdakine hak vermek sözkonusudurhak vermek sözkonusudur. .

Empati Kurma ve Yardım Etme Davranışı Empati Kurma ve Yardım Etme Davranışı

Page 69: ETKİLİ İLETİŞİM

6969

ÖRNEK SORUÖRNEK SORUAşağıdakilerden hangisi, empatik iletişim Aşağıdakilerden hangisi, empatik iletişim kurmanın unsurlarından değildir?kurmanın unsurlarından değildir?

A)Karşıdaki kişiyi yerine göre eleştirme ve A)Karşıdaki kişiyi yerine göre eleştirme ve yargılamayargılama

B) Kendisini karşıdakinin yerine koymaB) Kendisini karşıdakinin yerine koymaC) Karşıdaki kişinin duygu ve düşüncelerini doğru C) Karşıdaki kişinin duygu ve düşüncelerini doğru

algılamaalgılamaD) Olaylara karşıdakinin bakış açısıyla bakmaD) Olaylara karşıdakinin bakış açısıyla bakmaE) Karşıdaki kişinin anlaşıldığını karşı tarafa iletmeE) Karşıdaki kişinin anlaşıldığını karşı tarafa iletmeÖRNEK SORUÖRNEK SORU““Bir insanı yargılamadan önce, gün doğumundan Bir insanı yargılamadan önce, gün doğumundan

batımına değin onun ayakkabılarıyla dolaşın” batımına değin onun ayakkabılarıyla dolaşın” atasözü hangi süreci ifade etmektedir?atasözü hangi süreci ifade etmektedir?

a) İletia) İleti b) Sempati b) Sempati c) Motivasyonc) Motivasyon d) Empatid) Empati e)Yardımseverlik e)Yardımseverlik

Page 70: ETKİLİ İLETİŞİM

7070

İYİ BİR EMPATİ İÇİN:İYİ BİR EMPATİ İÇİN:

1-Ne olursa olsun karşıdakine 1-Ne olursa olsun karşıdakine saygı duyun saygı duyun

2-Yargılamayın2-Yargılamayın

3-Onu anlamaya çalışın3-Onu anlamaya çalışın

4-Dünyaya onun gözüyle bakın4-Dünyaya onun gözüyle bakın

Page 71: ETKİLİ İLETİŞİM

7171

Stres’in TanımıStres’in Tanımı

Stres’in NedenleriStres’in Nedenleri Sevilen birinin kaybı Sevilen birinin kaybı Önemli bir başarıÖnemli bir başarı Yaşanılan şehri değiştirmekYaşanılan şehri değiştirmek Sosyal hayatta değişiklikSosyal hayatta değişiklik Anne ve babanın boşanmasıAnne ve babanın boşanması Uyku düzeninin değişmesiUyku düzeninin değişmesi Evlenme Sevgili veya eş den ayrılmaEvlenme Sevgili veya eş den ayrılma İşini kaybetmeİşini kaybetme Yeni işe başlamaYeni işe başlama Sorumluluk isteyen bir konuma gelme Sorumluluk isteyen bir konuma gelme Maddî problemlerMaddî problemler Karşı cinsle yeni başlayan romantik ilişkiKarşı cinsle yeni başlayan romantik ilişki Yeme alışkanlıklarında değişikliklerYeme alışkanlıklarında değişiklikler Aileden birinin sağlık sorunu yaşamasıAileden birinin sağlık sorunu yaşaması Hastalık ya da yaralanmaHastalık ya da yaralanma

STRESSTRES

Page 72: ETKİLİ İLETİŞİM

7272

STRES’İN BELİRTİLERİSTRES’İN BELİRTİLERİ Duygusal Düşünsel;Duygusal Düşünsel; Kaygı, Gerginlik, Kaygı, Gerginlik, Huzursuzluk, Korku, Utanma Kendini Huzursuzluk, Korku, Utanma Kendini eleştirme, konsantrasyon ve karar verme eleştirme, konsantrasyon ve karar verme zorluğu, unutkanlık ve başarısızlık ile ilgili zorluğu, unutkanlık ve başarısızlık ile ilgili düşünceler. düşünceler.

Davranışsal;Davranışsal; Kekeleme ya da benzeri Kekeleme ya da benzeri konuşma güçlükleri, ağlama, sinirlilik, dişleri konuşma güçlükleri, ağlama, sinirlilik, dişleri sıkma, iştah artması ya da azalması. sıkma, iştah artması ya da azalması.

Fiziksel;Fiziksel; Kaslarda gerginlik, ellerin Kaslarda gerginlik, ellerin terlemesi, baş ağrısı, sırt ya da boyun terlemesi, baş ağrısı, sırt ya da boyun problemleri, sık hastalanma, yorgunluk problemleri, sık hastalanma, yorgunluk hissi, hızlı nefes alma, çarpıntı, titremehissi, hızlı nefes alma, çarpıntı, titreme

Page 73: ETKİLİ İLETİŞİM

7373

STRESLE BAŞA STRESLE BAŞA ÇIKMAÇIKMA Düşünce tarzınızı değiştirinDüşünce tarzınızı değiştirin

Derin bîr nefes alınDerin bîr nefes alın Zamanınızı iyi kullanın Zamanınızı iyi kullanın Sosyal ortamlarda bulunmalısınız Sosyal ortamlarda bulunmalısınız İyi vakit geçirmeyi bilmelisiniz İyi vakit geçirmeyi bilmelisiniz Konuşmalısınız Konuşmalısınız Gergin hissettiğinizde bir dakika durmalısınız Gergin hissettiğinizde bir dakika durmalısınız Fiziksel rahatlığınıza özen göstermelisiniz Fiziksel rahatlığınıza özen göstermelisiniz Hareket etmelisiniz Hareket etmelisiniz Sağlığınıza dikkat etmelisiniz Sağlığınıza dikkat etmelisiniz Gülmelisiniz Gülmelisiniz Sınırlarınızı bilmelisiniz Sınırlarınızı bilmelisiniz Gerçekçi hedefler belirlemelisiniz Gerçekçi hedefler belirlemelisiniz Hep haklı olamazsınız Hep haklı olamazsınız Gereksiz rekabetten kaçınmalısınız Gereksiz rekabetten kaçınmalısınız Ağlamaktan çekinmemelisinizAğlamaktan çekinmemelisiniz Etrafınızdaki güzel şeyleri görmelisinizEtrafınızdaki güzel şeyleri görmelisiniz

Page 74: ETKİLİ İLETİŞİM

7474

ÖRNEK SORUÖRNEK SORUGünlük yaşamda karşılaşılan engeller ve zorlamalar Günlük yaşamda karşılaşılan engeller ve zorlamalar

karşısında duyulan ruhsal gerginlik, huzursuzluk hali karşısında duyulan ruhsal gerginlik, huzursuzluk hali aşağıdakilerden hangisinin tanımıdır?aşağıdakilerden hangisinin tanımıdır?

A) Stres A) Stres B) MotivasyonB) MotivasyonC) Empati C) Empati D) İletişim D) İletişim E) GürültüE) GürültüÖRNEK SORUÖRNEK SORUAşağıdakilerden hangisi stresin olumsuz etkilerinden Aşağıdakilerden hangisi stresin olumsuz etkilerinden

değildir?değildir?A) Beden sağlığı üzerinde önemli zararlı etkileri vardır A) Beden sağlığı üzerinde önemli zararlı etkileri vardır B) İş performansını düşürürB) İş performansını düşürürC) Bazı durumlarda kendimizi iyi hissetmemizi sağlarC) Bazı durumlarda kendimizi iyi hissetmemizi sağlarD) Kısır döngü yaratırD) Kısır döngü yaratırE) Sorunlarla başa çıkmamızı zorlaştırırE) Sorunlarla başa çıkmamızı zorlaştırırÖRNEK SORUÖRNEK SORUAşağıdakilerden hangisi uzun süreli stresin kişide Aşağıdakilerden hangisi uzun süreli stresin kişide

oluşturduğu psikolojik sorunlardan biridir?oluşturduğu psikolojik sorunlardan biridir? A) İştahsızlıkA) İştahsızlık B) Yüksek tansiyonB) Yüksek tansiyonC) Madde kullanımıC) Madde kullanımı D) UykusuzlukD) UykusuzlukE) DepresyonE) Depresyon

Page 75: ETKİLİ İLETİŞİM

7575

MOTİVASYONMOTİVASYON MOTİVASYON NEDİR?MOTİVASYON NEDİR? 1-1- Bir işi yapmak için içimizde duyduğumuz güçlü Bir işi yapmak için içimizde duyduğumuz güçlü

istek motivasyondur.Motivasyon ne kadar güçlüyse bir istek motivasyondur.Motivasyon ne kadar güçlüyse bir işi yapma gücümüz o kadar artar.işi yapma gücümüz o kadar artar.

2-Hedefe yönelmiş davranış bir şey yapma isteğidir. 2-Hedefe yönelmiş davranış bir şey yapma isteğidir. 3-Bireyin , eylemin yönünü, gücünü ve öncelik sırasını 3-Bireyin , eylemin yönünü, gücünü ve öncelik sırasını

belirleyen iç ve dış bir uyarıcının etkisiyle harekete belirleyen iç ve dış bir uyarıcının etkisiyle harekete geçmesi.geçmesi.

Motivasyon insan ilişkilerine yön veren en önemli Motivasyon insan ilişkilerine yön veren en önemli olgulardan biridir.olgulardan biridir.

MOTİVASYONU ETKİLEYEN DEĞİŞKENLERMOTİVASYONU ETKİLEYEN DEĞİŞKENLER a.Yetenek a.Yetenek b.İşe bakış açısı b.İşe bakış açısı c.Bireyin yapmak istedikleri ve yapması gerekenlerc.Bireyin yapmak istedikleri ve yapması gerekenler d.İşin kendisi d.İşin kendisi e.işin sunacağı ilerleme sorumluluk ve tatmin edebilme e.işin sunacağı ilerleme sorumluluk ve tatmin edebilme

ölçütü.ölçütü. f.Bireyin zekası becerileri ve bilgi düzeyif.Bireyin zekası becerileri ve bilgi düzeyi

Page 76: ETKİLİ İLETİŞİM

7676

MOTİVASYON VE İŞ YAŞAMINA ETKİLERİMOTİVASYON VE İŞ YAŞAMINA ETKİLERİ motivasyon araçları çalışanların motivasyon araçları çalışanların

motivasyonunu sistemli olması dolayısıyla motivasyonunu sistemli olması dolayısıyla performans düzeyinin yüksek olması açısından performans düzeyinin yüksek olması açısından önemlidir. Bir işletmede sistemli motivasyon önemlidir. Bir işletmede sistemli motivasyon araçları kullanmanın faydaları şunlardır.araçları kullanmanın faydaları şunlardır.

Çalışanların işletmeye ve iletme kültürüne Çalışanların işletmeye ve iletme kültürüne bağlılıkları artar.bağlılıkları artar.

İşletmede verimliliğin artmasında etkilidir.İşletmede verimliliğin artmasında etkilidir. Motivasyonu yüksek olan çalışanın morali de Motivasyonu yüksek olan çalışanın morali de

yüksek olur.yüksek olur. Çalışanların iş tatmini yüksek olur.Çalışanların iş tatmini yüksek olur. Çalışanların işten kaytarma olayı azalır.Çalışanların işten kaytarma olayı azalır. İşletmenin maliyetinde azalma olur.İşletmenin maliyetinde azalma olur. İşletme ve çalışanlar için çalışma hayatının İşletme ve çalışanlar için çalışma hayatının

kalitesini yükseltir. İşletmenin ürün yada kalitesini yükseltir. İşletmenin ürün yada hizmetlerinin kalitesinin yükselmesinde hizmetlerinin kalitesinin yükselmesinde etkilidir.etkilidir.

Page 77: ETKİLİ İLETİŞİM

7777

TAKIM ÇALIŞMASITAKIM ÇALIŞMASI

Takım:Takım: İki yada daha fazla kişinin bir amaç İki yada daha fazla kişinin bir amaç etrafında ortak çaba göstermesidiretrafında ortak çaba göstermesidir..

Etkili bir Takım İçinEtkili bir Takım İçin Takım elemanları arasında etkili iletişimin olması Takım elemanları arasında etkili iletişimin olması Takımın ortak hedeflerinin olması ve herkes Takımın ortak hedeflerinin olması ve herkes

tarafından paylaşılması gerekir.tarafından paylaşılması gerekir. Hedefler ve takımlar oluşturulurken herkesin Hedefler ve takımlar oluşturulurken herkesin

görüşünün alınmasıgörüşünün alınması Takımda paylaşılan ve benimsenen liderliğin olmasıTakımda paylaşılan ve benimsenen liderliğin olması Liderin takım yönlendirebilmesi ve geliştirebilmesiLiderin takım yönlendirebilmesi ve geliştirebilmesi Takım elemanlarının “Biz” düşüncesine sahip olması Takım elemanlarının “Biz” düşüncesine sahip olması

Page 78: ETKİLİ İLETİŞİM

7878

MOTİVASYONUNUZU MOTİVASYONUNUZU NASIL ARTTIRIRSINIZ?NASIL ARTTIRIRSINIZ?

Bazen motivasyonunuzun düştüğünü, hiçbir şey yapmak Bazen motivasyonunuzun düştüğünü, hiçbir şey yapmak istemediğinizi fark edersiniz. Bazen hedefleriniz olmadığını ya da istemediğinizi fark edersiniz. Bazen hedefleriniz olmadığını ya da hedeflerinizin, kendinizi değil, başkalarını mutlu etmek için hedeflerinizin, kendinizi değil, başkalarını mutlu etmek için olduğunu düşünürsünüz. Motivasyonunuzu arttırmak için;olduğunu düşünürsünüz. Motivasyonunuzu arttırmak için;

Kişisel hedeflerinizi bir kâğıda yazın.Kişisel hedeflerinizi bir kâğıda yazın. Çalışma isteğinizin Çalışma isteğinizin az az olduğunu hissettiğinizde bu hedeflerinizi olduğunu hissettiğinizde bu hedeflerinizi

okuyun.okuyun. Başarıya odaklanın ve başarısızlık üzerinde düşünmeyin. Başarıya odaklanın ve başarısızlık üzerinde düşünmeyin. Mükemmeliyetçi olmayın.Mükemmeliyetçi olmayın. Kendinize güvenin. Kendinize güvenin. Sabırlı olun.Sabırlı olun. Değişim için kendinize zaman ayırın.Değişim için kendinize zaman ayırın. Hedeflerinize ulaşmak için gösterdiğiniz çabaları ödüllendirin. Hedeflerinize ulaşmak için gösterdiğiniz çabaları ödüllendirin.

Page 79: ETKİLİ İLETİŞİM

7979

ÖRNEK SORUÖRNEK SORUAvrupa kupa maçlarında üstün başarılar gösteren bir Avrupa kupa maçlarında üstün başarılar gösteren bir

takım, antrenman maçlarında zayıf takımlara bile takım, antrenman maçlarında zayıf takımlara bile yenilebilmektedir. Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle yenilebilmektedir. Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?açıklanır?

A) Farklı güdülenme düzeyleriyleA) Farklı güdülenme düzeyleriyleB) Güdülenmenin toplumsal kökenli olmasıylaB) Güdülenmenin toplumsal kökenli olmasıylaC) Kişilerin her zaman başarılı olmasıylaC) Kişilerin her zaman başarılı olmasıylaD) Başarısızlığın olağan sayılmasıylaD) Başarısızlığın olağan sayılmasıylaE) Başarılı olmanın çok çalışmaya dayanmasıylaE) Başarılı olmanın çok çalışmaya dayanmasıylaÖRNEK SORUÖRNEK SORUBaşarılı öğrencilere takdir ve teşekkür verilmesinin Başarılı öğrencilere takdir ve teşekkür verilmesinin

nedeni aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?nedeni aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?A) Öğrencileri mutlu etmeA) Öğrencileri mutlu etme B) Yasal bir zorunluluğa B) Yasal bir zorunluluğa

uymauymaC) Öğrencileri motive etme C) Öğrencileri motive etme D) Öğrencilerin başarılarını ölçmeD) Öğrencilerin başarılarını ölçmeE) Başarılı öğrencileri belirlemeE) Başarılı öğrencileri belirleme

Page 80: ETKİLİ İLETİŞİM

8080

ÖRNEK SORUÖRNEK SORUMotivasyonla ilgili olarak aşağıda Motivasyonla ilgili olarak aşağıda

verilenlerden hangisi doğrudur?verilenlerden hangisi doğrudur?a) Motivasyon geçicidira) Motivasyon geçicidirb) Motivasyon hareketi devam ettiricidir b) Motivasyon hareketi devam ettiricidir c) Herkes aynı araçla motive edilebilirc) Herkes aynı araçla motive edilebilird) Motivasyon iş başarısı için önemli değildird) Motivasyon iş başarısı için önemli değildire) Motivasyon hedefe ulaşmayı olumsuz e) Motivasyon hedefe ulaşmayı olumsuz

etkileretkilerÖRNEK SORUÖRNEK SORUBir işi yapmak için içimizde duyduğumuz Bir işi yapmak için içimizde duyduğumuz

güçlü isteğe………. denir?güçlü isteğe………. denir?A) Empati A) Empati B) MotivasyonB) MotivasyonC) Rekabet C) Rekabet D) Terfi D) Terfi E) İletişimE) İletişim

Page 81: ETKİLİ İLETİŞİM

8181

PROBLEM ÇÖZMEPROBLEM ÇÖZME Problem; gerginlik, dengesizlik, uyumsuzluk, Problem; gerginlik, dengesizlik, uyumsuzluk,

belirsizlik durumudur.belirsizlik durumudur. Problem; bireyin istenilen bir hedefe ulaşmak Problem; bireyin istenilen bir hedefe ulaşmak

için topladığı mevcut güçlerin karşısına çıkan için topladığı mevcut güçlerin karşısına çıkan engellerdir. engellerdir.

Problem; bir ortamdan ya da bir durumdan Problem; bir ortamdan ya da bir durumdan daha çok tercih edilen bir başka ortama veya daha çok tercih edilen bir başka ortama veya duruma geçiş esnasında önümüze çıkan duruma geçiş esnasında önümüze çıkan engeller, zorluklardır. engeller, zorluklardır.

Problem; sizin önünüze atılmış, sizi engelleyen Problem; sizin önünüze atılmış, sizi engelleyen bir durumdur. bir durumdur.

Her tür problemin üç temel özelliğiHer tür problemin üç temel özelliği 1. Bireyin belirlediği bir amacı vardır.1. Bireyin belirlediği bir amacı vardır. 2. Bireyin amaca giden yolunda bir engeli vardır.2. Bireyin amaca giden yolunda bir engeli vardır. 3. Birey amacına ulaşmak istediğinde içsel bir 3. Birey amacına ulaşmak istediğinde içsel bir

gerginlik duyar.gerginlik duyar.

Page 82: ETKİLİ İLETİŞİM

8282

Problem çözmenin aşamalarıProblem çözmenin aşamaları1-Problemin tam olarak tanımlanması1-Problemin tam olarak tanımlanması2-Yardıma ihtiyacın olup olmadığının belirlenmesi2-Yardıma ihtiyacın olup olmadığının belirlenmesi3-Tüm çözüm yollarının belirlenmesi3-Tüm çözüm yollarının belirlenmesi4-Çözüm yollarının muhtemel sonuçlarının düşünülmesi4-Çözüm yollarının muhtemel sonuçlarının düşünülmesi5-Kararın verilmesi5-Kararın verilmesi6-Kararın uygulanması6-Kararın uygulanması Veya 1-Tanıma 2- Üretme 3- Kuluçka 4- Veya 1-Tanıma 2- Üretme 3- Kuluçka 4-

DeğerlendirmeDeğerlendirme Problem çözmenin önündeki engellerProblem çözmenin önündeki engeller1-Algısal etkenler1-Algısal etkenler2-Duygusal etkenler2-Duygusal etkenler3-Geçmiş deneyimlerin etkisi (İşleve Takılma- Zihinsel 3-Geçmiş deneyimlerin etkisi (İşleve Takılma- Zihinsel

Kurgu)Kurgu)4-Kültürel etkenler4-Kültürel etkenler

Page 83: ETKİLİ İLETİŞİM

8383

BEYİN FIRTINASIBEYİN FIRTINASI Problemin çözümü ile ilgili bir grup insandan kısa bir süre Problemin çözümü ile ilgili bir grup insandan kısa bir süre

içinde çok sayıda düşünce elde etmektir.içinde çok sayıda düşünce elde etmektir. Fikirlerin, problemlerin, algıların, soruların veya sonuçların bir

listesini hazırlamak amacıyla bir ekibin yaratıcı düşüncesini ortaya çıkartmak ve tam katılımı sağlamak için kullanılan tekniktir.

Basamakları:Basamakları:1-Problemin belirlenmesi ve tartışılması1-Problemin belirlenmesi ve tartışılması2-Problemin değişik açılardan yeniden tanımlanması2-Problemin değişik açılardan yeniden tanımlanması3-Problemin kaç şekilde çözüleceğinin sorulması3-Problemin kaç şekilde çözüleceğinin sorulması4-Isınma turu4-Isınma turu5-Beyin fırtınası5-Beyin fırtınası6-En akla gelmeyecek yol6-En akla gelmeyecek yol7-Değerlendirme 7-Değerlendirme Beyin Fırtınasının Yararları Nelerdir?1-Grubun bütün olarak bilgilerini ve deneyimlerini ortaya

koymasına yardımcı olur.2-Yaratıcılığı destekler.3-Grubun bütününün katılımını sağlar.